PAGINA. enorme uitdagingen. Europees landbouwbeleid. OORZAAK van HONGER. Nieuwe regering staat voor IN HET ZUIDEN. Burundi

V A N

D E

1 1 . 1 1 . 1 1 - B E W E G I N G

11

1 11

K W A R T A A L B L A D

11 11

PAGINA

03/ 2 0 0 6

Europees landbouwbeleid OORZAAK van HONGER

driemaandelijks tijdschrift • januari-februari-maart 2006 • afgiftekantoor Antwerpen X

IN HET ZUIDEN

Burundi

Nieuwe regering staat voor

enorme uitdagingen

11 11 11

PAGINA K WA RTA A L B L A D VA N D E 11.11.11 - B E W E G I N G

AAN DIT NUMMER WERKTEN MEE: Rob Adriaensen, Kris Berwouts, Bart Demedts, Koen Detavernier, Els Hertogen, Bert Janssens, Myriam Keustermans, Eddy Maes, Marc Maes, Dirk Peeters, Koen Stuyck, Jan Van Criekinge en Kris Vanslambrouck.

edito Déjà vu

Met deze Pagina 11 leiden we fase twee van de Millenniumcampagne in.

Na het brede verhaal, nu de focus op doelstelling 1: honger de wereld uit. Als je de H-campagne hebt meegemaakt, zal je wellicht een déjà vu hebben. (Voor wie toen nog niet op 11.11.11 was afgestemd:

CONCEPT EN REALISATIE: Metronoom, Antwerpen

de H-campagne dateert van 1993 en de H stond voor honger). Het verhaal van toen: wij voeden onze veel te grote veestapel met

FOTO VOORPAGINA: Dirk Peeters

soja uit Brazilië en dumpen het gesubsidieerde vlees in Afrika. Honger bij de landloze boeren in Brazilië. Honger bij de veeboeren in Afrika.

DRUK: Druk In De Weer, Gent

En voor ons de mestoverschotten.

VERANTWOORDELIJKE UITGEVER: Bogdan Vanden Berghe Vlasfabriekstraat 11, 1060 Brussel

De nieuwe campagne wordt een actuele vertaling van deze problematiek. De mechanismen zijn nagenoeg dezelfde gebleven. De soja boert zelfs zo goed, dat het Amazonewoud moet plaats maken voor een woestijn van sojaplantages. Europa begint nu wel de subsidies af te bouwen. Het wordt steeds meer een onversneden verhaal van agro-industrie versus familiale landbouw,

REDACTIE: Pagina 11 Vlasfabriekstraat 11, 1060 Brussel Tel. 02 536 11 16 Fax 02 536 19 02 e-mail [email protected] www.11.be

waarbij ook de Noord-Zuid grenzen vervagen. Afrika wordt net zo goed geteisterd door diepgevroren kippen uit Europa als door rijst uit Thailand. En ook bij ons verdwijnt de milieuvriendelijke kleinschalige landbouw. En dan de eeuwige vraag: wie wordt daar beter van? Op termijn iedereen, zeggen zij die er nu beter van worden. Niks van, zeggen de cijfers over ondervoeding. Massale exportgerichte voedsel-

NATIONAAL SECRETARIAAT: 11.11.11 Vlasfabriekstraat 11, 1060 Brussel Tel. 02 536 11 11 Fax 02 536 19 10

productie stilt de honger niet. Integendeel. Dat zullen we in deze campagne scherp stellen

PROVINCIALE SECRETARIATEN: 11.11.11 ANTWERPEN Patriottenstraat 27, 2600 Berchem Tel. 03 281 06 62 Fax 03 281 06 89 e-mail [email protected]

Maar de Millenniumdoelstellingen zijn op z’n minst een mondiale schuldbekentenis dat de

met de verhalen van boeren uit het Zuiden. Boeren die honger lijden. Boeren die we met ontwikkelingsgeld steunen en tegelijkertijd met goedkope import verdrijven van hun eigen markt. Het zal déjà vu zijn. Grote aardverschuivingen zijn er sinds 1993 inderdaad niet geweest.

11.11.11 LIMBURG Pastorijstraat 40, bus 7, 3530 Houthalen-Helchteren Tel. 011 87 14 80 Fax 011 85 14 93 e-mail [email protected]

vroegere plannen om honger te bestrijden, gefaald hebben. Nu nog zorgen dat de oorzaken van dat falen benoemd en aangepakt worden. Dat gebeurt nu al in het Zuiden. Enkele pagina’s verder kan je lezen dat boerengroepen bescherming eisen van hun markt. Maar Europa is allesbehalve geneigd om beschermende maatregelen te respecteren. Reden genoeg om ook hier de campagnemachinerie van stal te halen. BART DEMEDTS

11.11.11 VLAAMS-BRABANT/BRUSSEL Vlasfabriekstraat 11, 1060 Brussel Tel. 02 536 11 53 of 02 536 11 56 Fax 02 536 19 01 e-mail [email protected] 11.11.11 WEST-VLAANDEREN Noordstraat 156, 8800 Roeselare Tel. 051 24 06 13 Fax 051 24 08 39 e-mail [email protected]

Niet te missen in deze Pagina 11

• Recepten • De

koepel als koppelaar? • Rebel

Overname van (delen van) artikelen is toegestaan, mits bronvermelding.

• Willy

1 1 / 1 1

P A G I N A

1

2

uit de Europese wok:

diepgevroren kippen, ajuinen, tomaten ... p. 6

1

GEDRUKT MET VEGETALE INKTEN OP 100 % POSTCONSUMER GERECYCLEERD EN CHLOORVRIJ PAPIER

11.11.11 OOST-VLAANDEREN Dendermondsesteenweg 205, 9040 Gent Tel. 09 233 02 03 Fax 09 233 94 84 e-mail [email protected]

p. 4

wordt president

de bouwer dankt de firma!

p. 10

p. 14

NDER DE KOEPEL

BRUG tussen milieu- en Noord-Zuidbeweging Het Vlaams Overleg Duurzame Ontwikkeling (VODO) is geen lid van 11.11.11. Waarom komt het dan aan bod in deze rubriek? Omdat VODO belangrijk is als platform waar de NoordZuidbeweging, de milieubeweging en de vredesbeweging samenwerken rond duurzame ontwikkeling. Een boeiend maar moeizaam proces, verzekert ons Leida Rijnhout, coördinatrice van VODO.

Was het water dan zo diep tussen de milieu- en de Noord-Zuidbeweging? Leida Rijnhout. Rond duurzame landbouw stonden vijf jaar geleden de standpunten nog haaks op elkaar. Vooral over de Europese landbouwsubsidies verschilden de meningen. De Noord-Zuidbeweging verzette zich tegen elke subsidie, omdat die de

op het terugschroeven van de CO2-uitstoot. Klimaats-

positie van de boer in het Zuiden ondermijnt. De

veranderingen veroorzaakt door die uitstoot hebben

milieubeweging van haar kant zag inkomenssubsidie

een invloed op de voedselzekerheid in het Zuiden.

wel zitten als compensatie voor milieubeheer door

Ze zijn immers funest voor een stabiele landbouw-

de boeren. Ondertussen hebben we een lang proces

productie. In sommige gemeenten neemt de milieu-

van discussie en inbreng van academici achter de

raad het initiatief voor het werken aan een duurzame

rug en zijn de standpunten dichter bij elkaar ge-

gemeente, maar geregeld is het de Noord-Zuidraad

komen. De VODO-werkgroep ‘duurzame landbouw’

die een voortrekkersrol speelt.

Het team van VODO: v.l.n.r. (boven) Anke Van Altena, Thomas Ducheyne, Chris Taelman (stagiair) en Geert Fremout, (onder) Deidre Maes, Leida Rijnhout en Miet Mullens. FOTO EDDY MAES

heeft zelfs de basistekst geleverd voor de werking rond het recht op voedsel binnen de campagne rond de Millenniumdoelstellingen. Meer nog, het heeft

Jullie volgen niet alleen het gemeentelijk beleid op.

een brug gelegd tussen het samenwerkingsverband

Leida. VODO heeft als opdracht om het beleid rond

2015 DE TIJD LOOPT en de milieubeweging.

duurzame ontwikkeling op te volgen en te stimuleren daar waar het nog niet bestaat. Dat doen we op

Ook in de gemeenten vervullen jullie

Vlaams, federaal, Europees en internationaal niveau.

die brugfunctie.

Het belang van die opdracht groeit omdat duurzame

Leida. Daar zorgen de inspanningen voor het in-

ontwikkeling geëvolueerd is van een ‘thema’ naar

vullen van de lokale duurzaamheidspiegel voor. Dat

een heus beleidskader. VODO is meer en meer het

loopt via onze campagne ‘duurzame gemeenten’ van

aanspreekpunt geworden voor het beleid rond

ons Steunpunt Lokale Agenda 21 (SLA21). Zowel de

duurzame ontwikkeling en dat voor het gehele

milieugroepen als de Noord-Zuidbeweging ijveren

middenveld. Dat maakt dat we ook sectoren als

voor een betere wereld en dat vormt het gezamenlijk

de migranten- en vluchtelingenwerkingen, de orga-

uitgangspunt. Zeker als we weten dat armoede-

nisaties van armen, de jongeren- en vrouwenbe-

problematiek en milieudegradatie sterk met elkaar

wegingen bij onze werking willen gaan betrekken.

verbonden zijn. De overlap tussen beide bewegingen

Misschien kan VODO wel een platform worden waar

ligt onder meer op het vlak van de klimaatsverande-

al die bewegingen elkaar vinden.

ringen, de oorzaken hier en de gevolgen ervan in het

• www.vodo.be EDDY MAES

1 1 / 1 1

P A G I N A

1

Zuiden. Zo is bijvoorbeeld een mobiliteitsplan gericht

1

inhoud

o

3

p

OLITIEK FORUM

Van denken naar doen De Vlaamse Noord-Zuidbeweging gaat haar gemeenschappelijk politiek werk concentreren op acht thema’s. De ontwikkelingsngo’s gaan rond die thema’s de krachten bundelen en de initiatieven meer op elkaar afstemmen. Dat bleek op het politiek forum van 18 februari waar bijna 300 aanwezigen de verschillende voorstellen bespraken. SLAGKRACHT VERHOGEN

• www.11.be/politiekforum

Twee gastsprekers zorgden voor een ruime kijk op

profileren. Een beweging met een breder maatschap-

de Noord-Zuidverhouding van vandaag en morgen.

pelijk draagvlak én ook met meer politieke slagkracht.

Eveline Herfkens, VN-coördinatrice voor de Millen-

Het politieke en het campagnewerk bundelen en ons

niumdoelstellingen en voormalig Nederlands minister

concentreren op enkele thema’s. Dat was de bood-

voor Ontwikkelingssamenwerking, trok van leer tegen

schap vanuit het vernieuwingsproces dat de Noord-

de versnippering. Een sneer naar de geplande regio-

Zuidbeweging op de rails zette in september 2001.

nalisering van ontwikkelingssamenwerking en de

Op het politiek forum konden de lokale medewerkers

veelheid aan ngo’s in België. Die ngo’s kregen nog

en professionelen een eerste

een boodschap mee: breng meer succesverhalen,

resultaat keuren en bijschaven.

want de Belgen zijn in Europa het somberst over de

En dat resultaat bleek niet

toekomst van het Zuiden.

onaardig. Er is eensgezindheid

Net voor haar had Rik Coolsaet een ook al niet zo

A C H T P R I O R I TA I R E T H E M A’ S Om de slagkracht te verhogen heeft de NoordZuidbeweging afgesproken om de volgende jaren het gemeenschappelijk politiek werk te bundelen en te concentreren rond volgende thema’s en regio’s: 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8.

landbouw handel arbeid bedrijven de officiële ontwikkelingssamenwerking de financiële sector Centraal-Afrika Palestina

Voor elk thema zorgt een werkgroep voor de inhoudelijke invulling, de formulering van een actieprogramma en politieke eisen, en de opvolging ervan.

1 1 / 1 1

1

P A G I N A

1

4

TIJDBOMMEN ONTMIJNEN

We moeten ons veel duidelijker als één beweging

om het politiek werk te focus-

rooskleurig toekomstbeeld opgehangen.

sen rond acht thema’s en re-

Terwijl grootmachten als de Verenigde Staten ge-

gio’s. Voor elk van die thema’s

regeld de internationale afspraken aan hun laars

ging de voorbije jaren een werkgroep van start om de politieke speerpunten vast te leggen. Niet elke werkgroep staat al even ver, maar de aanzet ziet er veelbelovend uit. Dat kan je zelf ook natrekken op de website. Daar vindt je de politieke programma’s van de acht werkgroepen.

RECHTS: 11.11.11-voorzitster Mieke Molemans FOTO’S BERT JANSSENS

p

lappen, eisen andere landen zoals China, India en Brazilië een grotere vinger in de pap. Dat leidt tot onzekerheid bij de besluitvormers én in de samenleving. Wat zorgt voor explosief onbehagen op verschillende plaatsen in de wereld. Om die tijdbommen te ontmijnen, zijn voor Coolsaet algemeen erkende spelregels essentieel. Dat wordt de uitdaging.

ACTIEPROGRAMMA In acht werkgroepen kregen de deelnemers de kans om kennis te maken met de thema’s en het werk van de verschillende werkgroepen. Voor velen bleef het bij een kennismaking. Er restte weinig tijd om van gedachten te wisselen en dieper in te gaan op de aangebrachte analyses en voorstellen. Toch was de globale reactie van de deelnemers positief. Vooral de concrete aanzetten van samenwerking tussen de ngo’s in het politiek werk werden goed onthaald. Dat deed 11.11.11-voorzitster Mieke Molemans concluderen dat er voldoende aandacht moet blijven voor de doorstroming van informatie over het politieke werk. Maar ze legde vooral de nadruk op de nood aan een actieprogramma voor een langere periode. “We hebben krachten gebundeld om samen te denken, nu is het tijd om de krachten te bundelen om samen dingen te doen.” EDDY MAES

En nu de actie

OLITIEK FORUM

Tussen Oostduinkerke en Brussel, de kijk van een ancien Vijf jaar geleden zaten we samen in Oostduinkerke om ons te bezinnen over de toekomst van de Noord-Zuidbeweging. We gingen met een enthousiast gevoel naar huis, vol energie om de beweging nieuw leven in te blazen. ‘Vernieuwing’ werd het slagwoord, de verwachtingen hoog gespannen. Hoe ver staan we met onze dromen van toen? Wat valt me op? Vooreerst de talrijke opkomst, zowel toen als nu in Brussel. En ondanks de verschillende meningen overheerst een wij-gevoel. Voor mij een teken dat de Noord-Zuidbeweging nog altijd springlevend is. Eenheid in verscheidenheid. En de samenwerking die we in Oostduinkerke afgesproken hebben? Ik zie verwoede pogingen. Het lukt hier en daar, met vallen en opstaan, maar toch nog veel te weinig. Spijtig eigenlijk, want inhoudelijk zie ik geen grote barrières binnen de beweging. 11.11.11 is een uniek samenwerkingsverband tussen de verschillende maatschappelijke strekkingen in ons land. Maar het blijft natuurlijk een verstandshuwelijk en in het echtelijk bed wordt nogal eens aan het eigen zeil getrokken. Het 11.11.11secretariaat kan daar een belangrijke rol in spelen. De koepel als koppelaar. En leve het overspel met vakbonden, milieubewegingen en andere verleidelijke organisaties! Zowel aan zee als in Brussel waren de vrijwilligers talrijk aanwezig. Hun verwachtingen zijn volgens mij het minst in vervulling gegaan. Ze zijn nochtans het fundament van de beweging. Het zorg- en participatiebeleid naar de vrijwilligers toe is sinds Oostduinkerke onvoldoende versterkt. De expertise van de vele vrijwilligers in de comités blijft grotendeels onbenut in de talrijke werkgroepen. Tot slot: we hebben vijf jaar gewikt en gewogen, gedroomd en gemeanderd. De plannen voor de toekomst liggen op tafel. Just do it! JAN SCHMUCKER, GENTSE VRIJWILLIGER EN LID VAN DE RAAD VAN BESTUUR VAN

11.11.11

Scoutsleider Reinart Oste uit Rupelmonde voelde zich helemaal een buitenbeentje. Via VerdraaiDe Wereld, een samenwerking tussen de jeugdbewegingen en de Noord-

Sterk draagvlak voor Palestina Stimulans voor samenwerking

Zuidbeweging, kreeg hij interesse voor het

Palestina-activist Dirk Demulder van CODIP keek

Karen Smets uit Edegem is een groentje in

politiek forum. Hij observeerde een interes-

tevreden terug op een constructieve discussie

de beweging. Ze is arts van opleiding en pas

sante uitwisseling van ideeën. “Daar heb

in de werkgroep, met voorstellen voor nieuwe

sinds vorig jaar actief bij Geneeskunde voor de

ik heel wat van opgestoken. Nu moet de

initiatieven. “Dat is heel hard nodig. Palestina

Derde Wereld. “Het politiek forum was vooral

Noord-Zuidbeweging ervoor zorgen dat met

weegt zo zwaar op de internationale politiek,

een interessante kennismaking. Hopelijk is

die ideeën ook iets gebeurt”, merkt Reinart

werpt zijn schaduw ook in eigen land, dat de

deze dag een stimulans om te blijven samen-

op. “Ze zal met concrete acties naar buiten

Noord-Zuidbeweging moet blijven werken aan

werken in concrete acties.”

moeten komen.”

de solidariteit met de Palestijnen”, vindt Dirk.

1 1 / 1 1

1

1

P A G I N A

5

dossier

c

A M PAG N E

NOORD-ZUIDBEWEGING gaat twee jaar de boer op

Omdat HONGER een onrecht is

Het aantal mensen dat honger lijdt halveren. Dat is het engagement van de eerste Millenniumdoelstelling. Te halen tegen 2015. Maar dan moeten de regeringen, niet het minst in het Noorden, het roer fors omgooien. Vooral in het landbouwbeleid. Om dat duidelijk te maken gaat het samenwerkingsverband 2015 DE TIJD LOOPT twee jaar campagne voeren rond het thema landbouw.

BOEREN LIJDEN HONGER Zo’n 852 miljoen mensen lijden honger. Het

Wereldvoedselorganisatie (FAO) becijferde dat er

overgrote deel in het Zuiden. We zijn nog ver

wereldwijd voldoende natuurlijke rijkdommen

• De nadruk op industriële landbouw met concentratie van landbouwgronden en

verwijderd van een halvering tegenover 1990,

en capaciteiten zijn om 12 miljard mensen

productiemiddelen in handen van grote

zoals de eerste Millenniumdoelstelling voorop-

voedselzekerheid te bieden. Daar ligt dus niet

landeigenaars, agrobusiness en grote com-

stelt. Zeker als we grote landen met een sterke

het probleem. Honger is grotendeels het gevolg

merciële entiteiten. De familiale landbouw

economische groei, zoals China en India, uit de

van structurele oorzaken.

in het Zuiden krijgt weinig of geen steun en

cijfers halen. Sinds 1995 zien we zelfs een

kampt met problemen van toegang tot de

stijging van de hongercijfers.

productiemiddelen (krediet, land, zaden, enz.)

Opmerkelijk is dat meer dan de helft van de mensen die honger lijden boer is en dus voed-

NADRUK OP VRIJE MARKT EN INDUSTRIËLE LANDBOUW

• De promotie (en soms het opleggen) van exportgerichte industriële landbouw (cacao, koffie, soja, palmnoten …) Dat ten koste van

selproducent! Dat komt omdat honger niet zo-

Hoe komt het dat mensen die voedsel produ-

zeer een probleem is van productie en aanbod,

ceren honger lijden? Dat heeft alles te maken

voedselproductie voor de lokale markt.

maar eerder van inkomen. Voor boeren is de

met het huidige internationale, nationale en

• Het verplicht openstellen van de markten,

toegang tot voedsel sterk afhankelijk van de

lokale landbouwbeleid.

prijs die ze krijgen voor hun producten. De

De internationale financiële instellingen (Wereld-

Noorden de markten in het Zuiden over-

bank en Internationaal Munt-

spoelen en de eigen lokale productie in

ARMOEDE IS VROUWELIJK

fonds) en de Wereldhandels-

de vernieling brengen.

Armoede en honger treffen vooral vrouwen, zeker in Afrika. Daar nemen vrouwen wel de voornaamste taken in de voedselproductie op zich, maar hebben ze de minste toegang tot scholing, land en krediet. Bovendien is het vaak de regel dat mannen en jongens eerst eten en meisjes en vrouwen vrede moeten nemen met wat overblijft.

daar een belangrijke verant-

1 1 / 1 1

1

P A G I N A

1

6

waardoor goedkopere producten uit het

organisatie (WTO) hebben woordelijkheid in. Zij leggen

ONEERLIJKE CONCURRENTIE

een liberale ontwikkelings-

De boeren die honger lijden, leven op klein-

visie op, en dat uit zich in

schalige landbouwbedrijven met een beperkte

het landbouwbeleid onder

hoeveelheid grond. Ze hebben ook moeilijk

meer in:

toegang tot productiemiddelen als water, zaden

A M PAG N E

dossier

c ALTERNATIEF

en meststoffen. Al te dikwijls worden ze schro-

in Noord en Zuid mee geconfronteerd worden.

melijk verwaarloosd door de het lokale beleid

Overal staan landbouwinkomens en het milieu

Zowel het recht op voedsel als duurzame land-

dat meer oog heeft voor grootschalige land-

onder druk en vergroot de greep van de agro-

bouw kunnen maar gerealiseerd worden als

bouw en de stedelijke bevolking. Bovendien

industrie en de warenhuisketens. In het Noorden

we de liberaliseringstendens een halt toeroepen

moeten ze nog eens opboksen tegen inge-

komt daar dan nog de besmetting van de voed-

en er voldoende beleidsruimte vrijkomt om een

voerde landbouwproducten met lage en sterk

selketen bij. In het Zuiden leidt het tot armoede

alternatief beleid te voeren.

schommelende prijzen. Die lage prijzen kunnen

en honger op het platteland.

Het Noorden moet ook stoppen met elke vorm

een gevolg zijn van de zogenaamde efficiëntie

Er moet dus een ander landbouwbeleid komen,

van dumping. Daarnaast moeten er eerlijke en

van de industriële landbouw, maar dikwijls

in Noord én Zuid. Daarom zal de campagne

stabiele prijzen komen voor de exportgewassen

gaat het om dumping. De verkoopprijs van het

2015 DE TIJD LOOPT vanaf het najaar 2006 tot

om ervoor te zorgen dat de boeren die ze ver-

product ligt dan lager van de productiekost. Dat

eind 2008 samenwerken met Vlaamse milieu-

bouwen ook een degelijk inkomen krijgen.

kan door directe of indirecte subsidies.

organisaties en plattelandsorganisaties en focus-

Met een campagne over landbouw zitten we

sen op twee speerpunten:

bovenop één van de oorzaken van de honger

1. Recht op voedsel

in de wereld. Aan ons om daar verandering in

2. Duurzame landbouw in Noord en Zuid

te brengen.

BOEREN ONDER DRUK Liberalisering, industriële productie, lage wereld-

De 11.11.11-campagne van het najaar zal daarbij

marktprijzen ... Het zijn fenomenen waar boeren

de spits afbijten.

DUMPING pluimt kippenboeren

IN KAMEROEN

Goedkope invoer van bevroren kippendelen uit Europa nekt de lokale kippenproductie in Kameroen en in de rest van West-Afrika. ACDIC, een partnerorganisatie van Broederlijk Delen, voerde daar succesvol actie tegen. Europese diepvrieskippen op een Kameroense markt

KATTENVOER

FOTO BROEDERLIJK DELEN

organisatie Association Citoyenne de Défense

dumping van kippenvlees. Ze kreeg daarbij

De laatste tien jaar is de invoer van Europese

des Intérêts Collectifs (ACDIC) schat dat per ton

steun van Europese ngo’s waaronder Broederlijk

diepgevroren kippen in West-Afrika spectaculair

ingevoerde kip een kwekerij van vijfhonderd kip-

Delen en SOS Faim. Daarop legde de regering

toegenomen. Zo ook in Kameroen. Het gaat over

pen moet sluiten. Dit resulteert in een verlies van

van Kameroen een minimumprijs vast en voerde

stukken (vleugels, poten) die niet geliefd zijn bij

telkens vijf arbeidsplaatsen: drie op het platteland

het een invoertaks in voor de Europese diepvries-

de Europese consument en die vroeger vooral

(kippenkwekers, maïs- en sojaboeren) en twee in

kippen. Daardoor kan de lokale kippenmarkt zich

terechtkwamen in ons honden- en kattenvoer. De

de stad (verwerking en verkoop). Alleen al in 2003

langzaam herstellen. Maar als de Europese Unie

lokale Afrikaanse kip is een stuk duurder dan de

gingen zo 110.000 arbeidsplaatsen verloren! En

haar vrijhandelsakkoord er doorkrijgt, is de kans

ingevoerde omdat men ze op een kleinschalige

werkloosheid betekent armoede in Kameroen.

groot dat Kameroen haar beschermingspolitiek zal moeten opgeven.

manier kweekt, van het platteland naar de stad moet brengen en in zijn geheel verkoopt.

voor de gezondheid. Door het uitstallen van de

toch niet?

kippendelen in open lucht – vaak onder een

Op zes jaar tijd verdwenen 92% van de kippen-

brandende zon – raakt een deel van het vlees

kwekers omwille van de Europese dumping.

besmet, onder meer door salmonellabacteriën.

Een echte ramp voor de lokale economie. De

ACDIC startte een grootschalige actie tegen deze

• www.broederlijkdelen.be

P A G I N A

1 1 / 1 1

tussen de tanden krijgt. Een goede zaak dus. Of

Bron: Broederlijk Delen, ‘De tijd loopt. Politieke eisen rond een wereldwijd bondgenootschap voor ontwikkeling’ (politieke brochure campagne 2006)

1

MARKT AFSCHERMEN De diepvrieskippen vormen ook een gevaar

1

De goedkope ingevoerde kippendelen zorgen ervoor dat arme Kameroener toch een beetje vlees

7

dossier

c

A M PAG N E

Europees landbouwbeleid OORZAAK van HONGER IN HET ZUIDEN

IN DEN BEGINNE … Om een eigen landbouwproductie te verzekeren en om de voedselprijzen laag te houden, heeft de Europese Gemeenschap een gezamenlijk landbouwbeleid uitgewerkt met volgende krachtlijnen: 1. De Europese markt afschermen met invoertarieven.

De Europese Unie gooit landbouwproducten op de wereldmarkt onder

2. Beperkingen op de hoeveelheid ingevoerde producten.

de productiekost. Dat zorgt niet voor een betere voedselvoorziening

3. De productie steunen met gegarandeerde prijzen.

in het Zuiden, integendeel. Honger bij de boeren is het gevolg. Hoe dat

4. Exportsubsidies om de overschotten op de wereldmarkt

in zijn werk gaat, leggen we kort uit.

kwijt te geraken. Zo zag het Europees Gemeenschappelijk Landbouwbeleid er uit tot voor enkele jaren. Ondertussen is dit beleid aan een grondige hervorming toe. De subsidies sloegen immers de pan uit en de overschotten werden te groot en te geldverslindend. Bovendien kwam de Europese Unie onder zware kritiek te liggen van de concurrenten en van het Zuiden omwille van de dumping van landbouwproducten op de wereldmarkt.

MET MINDER GELD De hervorming van het Europees landbouwbeleid kwam er vooral omdat het onbetaalbaar werd. Die hervorming is nog niet helemaal rond, geldt nog niet voor alle landbouwproducten, maar de principes en de gevolgen zijn al duidelijk. Centraal in de hervorming staat de omschakeling van het subsidiebeleid. De boeren krijgen rechtstreekse inkomenssteun in plaats van steun aan prijzen en producten. Zo is er geen gegarandeerde prijs meer voor graan, maar krijgen de graanboeren compensatie voor de daling van hun inkomen omwille van een lagere graanprijs. Dat heeft een kettingreactie tot gevolg. Zo zorgt goedkoper graan voor goedkopere kippen, enz. Omdat de Europese Unie rechtstreeks de boeren subsidieert en niet via een gegarandeerde prijs voor hun landbouwproducten, zakt de Europese binnenlandse prijs. Dat maakt die producten prijscompetitiever op de wereldmarkt, waardoor de EU haar FOTO DIRK PEETERS

exportsubsidies kan afbouwen.

TEST JEZELF 1. Welke aandeel hebben natuurrampen, conflicten en corruptie in de honger in de wereld? 5% 23% 47% 2. In Brazilië laten de grootgrondbezitters een belangrijk deel van hun grond braak liggen. Hoeveel? 46% 65% 88% 3. Hoeveel procent van de mensen die honger leiden in de wereld is boer? 15% 35% 70% Antwoorden: 1. Natuurrampen, conflicten en corruptie komen zeer sterk in beeld maar veroorzaken hooguit 5% van de honger in de wereld. 2. Grootgrondbezitters in Brazilië laten 88% van hun (vruchtbare) grond braak liggen. De Wereldbank berekende dat landhervormingen de productie met 10 tot 80% kunnen doen toenemen. 3. De helft van de mensen die honger lijden leeft in een boerenfamilie. De landloze boeren hebben een aandeel van 20%. Samen dus 70%. 1 1 / 1 1

1

P A G I N A

1

8

SUBSIDIES JA! DUMPING NEE! Iedereen blij? Nee! Want de productie vermindert niet en dus blijft de Europese Unie haar producten op de wereldmarkt gooien. Deze keer zonder of met veel minder exportsubsidies omwille van de gedaalde prijs. Maar omwille van de inkomenssteun blijft de Europese Unie haar producten exporteren onder de productieprijs, en dat is dumping! En dat kan niet. Daar trekken wij de lijn. Het heeft geen zin om boeren die in totaal verschillende omgevingen werken met elkaar in concurrentie te brengen. Landen hebben dus het recht om hun landbouw te beschermen. Ze mogen hun boeren ook subsidiëren. Met subsidies kunnen ze de landbouw trouwens ook sturen in de richting van een mensvriendelijkere, milieuvriendelijkere en diervriendelijkere landbouw. Maar de gesubsidieerde productie mag niet uitgevoerd worden. Die uitvoer veroorzaakt problemen in derde landen.

De EU wil tegelijk haar landbouw beschermen, de subsidies behouden én ook de afzetmarkten voor haar producten. Die

dossier

een lopend vuurtje �

HET MES OP DE KEEL

marktopening zoekt ze zowel in de WTO als in handels-

Tien jaar lang zullen twintig ngo’s op de nagel van de Millenniumdoelstellingen

besprekingen buiten de WTO. Ze voert onderhandelingen

blijven kloppen. Dat doen ze in de gezamenlijke campagne 2015 DE TIJD LOOPT.

zowel met individuele landen als met groepen van landen.

Een overzicht van de verschillende initiatieven binnen deze campagne.

Vooral de ACP-landen dreigen op dit ogenblik het slachtoffer te worden van regionale onderhandelingen met de EU. Deze vroegere kolonies van Europa kunnen al 30 jaar onder gun-

VICE VERSA Van 2 tot 18 maart ontvangt Broederlijk Delen vijftig medewerkers

stiger voorwaarden hun producten op de Europese markt

van partnerorganisaties uit het Zuiden. Die gasten verblijven een week in vijftig gast-

brengen. Die gunstregeling loopt af eind 2007. De EU wil ze

gemeenschappen verspreid over de vijf Vlaamse provincies. Het hoogtepunt wordt

niet meer verlengen maar stelt in de plaats zogenaamde

het Vice Versa Wereldfeest van 18 maart in Mechelen. Met dit initiatief geeft Broederlijk

Economische Partnerschapsakkoorden (EPA’s) voor aan

Delen haar invulling van de achtste doelstel-

75 ACP-landen. Het gaat over vrijhandelsakkoorden waardoor

ling: het vormen van een mondiaal bond-

in tien-vijftien jaar tijd elke bescherming van vrijwel alle

genootschap voor ontwikkeling.

producten moet verdwijnen. Dan moet de Senegalese ajuin-

www.broederlijkdelen.be

boer in rechtstreekse concurrentie treden met de industrieel geteelde ajuinen uit Europa, zonder enige bescherming! Maar de ACP-landen krijgen het mes op de keel: ofwel zijn

MAKE IT WORK

ze hun gunstige toegang tot de Europese markt kwijt ofwel

streefdoel binnen de acht Millenniumdoelstellingen. De concrete toetsing van de

tekenen ze eind 2007 de EPA’s.

Millenniumdoelstellingen is immers in 18 streefdoelen en 48 indicatoren gegoten.

In haar lentecampagne focust Wereldsolidariteit op het 16e

Met de slogan ‘MD16, make it work’ gaan ze dieper in op het engagement van de rijke landen om te zorgen voor fatsoenlijk werk en jobs voor jongeren.

EN DE BOER, HIJ STOPT MET PLOEGEN

Wereldsolidariteit benadrukt dat werk, een fatsoenlijk loon en menswaardige arbeids-

De boeren in het Zuiden, zoals de Senegalese ajuinboer, komen

omstandigheden de enige duurzame weg zijn om

niet uit de kosten en krijgen hun producten niet verkocht. Zonder

armoede echt aan te pakken, ook bij ons. Dat

inkomen kan hij geen productiemiddelen zoals plantgoed, mest-

vraagt een ander economisch beleid waarin

stoffen kopen, en ook geen voedsel voor zijn familie. Zo komen

niet enkel winst centraal staat.

deze voedselproducenten in een hongerspiraal terecht.

www.wereldsolidariteit.be

Ondertussen blijven de grote exportlanden de verdere liberalisering van de landbouw eisen, terwijl de twee grootste exportlanden, de Europese Unie en de VS, de eigen landbouw-

BETAALBARE COCKTAILS

productie blijven subsidiëren en die gesubsidieerde producten

doelstelling in de picture, die over gezondheidszorg. Ze trekt de aandacht op de

FOS/Socialistische Solidariteit zet de zesde Millennium-

blijven uitvoeren.

aanpak van HIV/aids in Zuidelijk Afrika. De regeringen

En de Europese boer, wordt die er beter van? Dat is maar de

daar moeten de kans krijgen om voldoende in de

vraag, want het blijkt dat een groot deel van de Europese

publieke gezondheidszorg te investeren zodat een

subsidies gaan naar grote landbouwbedrijven en naar de

aids- of HIV-behandeling ook voor armen betaalbaar

verwerkende en exporterende bedrijven. Bovendien is de vrije

en toegankelijk wordt. En de Belgische regering moet

markt vooral voordelig voor de voedselverwerkende industrie,

hen daarin steunen bij de internationale instellingen,

voor de agrobusiness. Die gaat wereldwijd op zoek naar de

bij de farmaceutische industrie, enz.

goedkoopste producten. Concentratie en globalisering in de

FOS voert actie van eind april tot 21 mei met de

voedingsindustrie gaan in stijgende lijn en leggen een hoge

slogan ‘Cocktails moeten betaalbaar blijven als het

druk op de prijs aan de landbouwer. En die wordt er niet beter

om aids gaat’.

van, noch in het Noorden, noch in het Zuiden.

www.fos-socsol.be

DOSSIER SAMENGESTELD DOOR MARC MAES, ELS HERTOGEN EN EDDY MAES

MANO MUNDO: 13 EN 14 MEI

Ook dit jaar

zal de campagne 2015 DE TIJD LOOPT te zien

nu proberen zijn of haar weg te vinden in een vernieuwde en herwerkte versie. www.manomundo.be

1 1 / 1 1

P A G I N A

1

Meer achtergrondinformatie en leestips vind je op www.11.be/campagne. Je kan er ook de visietekst van de campagne en het eisenprogramma downloaden.

zijn op het wereldfestival Mano Mundo in Boom. Wie vorig jaar de Millenniumdoolhof miste, kan

1

MEER WETEN OVER ...

9

p

ARTNERS

“Een WAAKZAAM Pascasie Kana van de Burundese partnerorganisatie

OOG ” blijft nodig

Observatoire de l’Action Gouvernementale (OAG) was in ken bij OAG. Op initiatief van de bekende mensen-

oktober 2005 te gast bij 11.11.11. Ze sprak met Jan Van

rechtenorganisatie Iteka (een partner van 11.11.11) en met steun van enkele welwillende parlements-

Criekinge over Burundi in de eerste maanden onder een

leden en journalisten werd OAG opgericht. De nieuwe ngo stelde zich tot doel het beleid van de

democratisch verkozen bestuur en over de rol van OAG.

Burundese overheid te analyseren en opbouwende voorstellen van de civiele samenleving te laten doordringen tot op het hoogste machtsniveau. OAG

Na twaalf jaar burgeroorlog en geweld – waarbij

is een forum waarin mensen uit de civiele maat-

meer dan 300.000 mensen het leven lieten – heeft

schappij, pers, universiteiten en parlement samen-

Burundi vorig jaar enkele belangrijke stappen gezet

werken en wil vooral de vredeswil van de bevolking

op weg naar een meer democratische en vreedzame

benadrukken. “Wij hebben rapporten opgesteld over

samenleving. De uitdagingen voor de

de schendingen van de mensenrechten door alle

nieuwe regering van president Pierre

partijen tijdens de oorlog. Ondertussen begonnen

Nkurunziza om het hoofd te bieden aan

we de mensen op de heuvels voor te bereiden op

de extreme armoede blijven echter

het overgangsproces dat uiteindelijk moest uitmon-

enorm, terwijl de bevolking ongeduldig

den in de verkiezingen van 2005”, vertelt Pascasie.

wacht op concrete veranderingen. En

Het grootste deel van het werk gebeurt nog steeds

één rebellengroep, het FNL, geeft de ge-

door de vrijwilligers van de raad van bestuur. Alleen

wapende strijd voorlopig nog niet op …

de acht secretariaatsmedewerkers in Bujumbura zijn

“De nieuwe regering heeft een grote meerderheid van de bevolking achter zich gekregen. Daarom draagt ze nu een grote verantwoordelijkheid. Het mag gewoon niet meer mislukken.”

betaalde krachten. International Alert, 11.11.11 en de Canadese en Belgische ontwikkelingssamenwerking

HET MAG NIET MEER MISLUKKEN

zorgen voor de nodige financiering.

“In deze context is de rol van de civiele samenleving uiterst belangrijk”, zegt Pascasie Kana, die als vrijwilligPascasie Kana van de Observatoire de l’Action Gouvernementale (OAG) op de manifestatie Confêttia van oktober 2005. FOTO LIESBET VANMECHELEN

ster veel tijd spendeert in het bestuur van OAG. Deze

STRAFFELOOSHEID

niet-gouvernementele organisatie volgt het regerings-

Als ik haar vraag of de overheid voldoende speel-

beleid met een kritische, maar constructieve blik van

ruimte laat voor kritische ngo’s zoals OAG, twijfelt ze

zeer nabij. “De nieuwe regering heeft een grote meer-

even en zegt dan: “De toestand is sterk verbeterd,

derheid van de bevolking achter zich gekregen in de

maar we hebben nog een hele weg af te leggen. Op

opeenvolgende verkiezingen. Daarom draagt ze nu

kritische rapporten krijgen we vaak geen antwoord.

een grote verantwoordelijkheid. Het mag gewoon niet

Uit mijn jarenlange ervaring in andere Afrikaanse

meer mislukken, want dat zou dramatisch zijn. De

landen weet ik dat regeringen het moeilijk hebben

bevolking heeft gekozen voor vrede en eist van de

met pottenkijkers, ook al menen ze het goed. Een van

nieuwe machthebbers dat ze werk maken van ontwik-

de moeilijkste en delicaatste punten die het nieuwe

keling. Zeventig procent van de Burundezen leeft in

bewind nu moet aanpakken, is het probleem van de

extreme armoede, de corruptie heeft door de oorlogs-

straffeloosheid. Enerzijds kunnen we nooit tot echte

omstandigheden zowat alle lagen van de samenleving

verzoening komen als diegenen die zich tijdens de

aangetast, de gezondheidszorg is onbetaalbaar gewor-

oorlog schuldig hebben gemaakt aan misdaden

den en de echte verzoening tussen Hutu en Tutsi, de

tegen de menselijkheid (moordpartijen, verkrachtingen)

vijanden van vroeger, moet eigenlijk nog beginnen.”

ongestraft blijven rondlopen. Anderzijds mogen we niet het risico lopen dat het openrijten van oude wonden de aanleiding zou vormen voor nieuwe

WEGEN OP HET BELEID Van bij het begin in 2000 is Pascasie Kana betrok-

1 1 / 1 1

P A G I N A

1

10

1

1

gewelddadige confrontaties. Niemand wil nog oorlog, niemand wil een herhaling van 1993. Toen vormde

p

de moord op de democratisch verkozen president

voorlopig niet. Zo vraagt de regering aan de gemeen-

Melchior Ndadaye de directe aanleiding tot de burger-

ten om ontwikkelingsprogramma’s te realiseren of

oorlog. Beide kampen hebben bloed aan hun handen.

concrete projecten voor armoedebestrijding op te

Ik droom nog altijd van een soort Waarheids- en

stellen, maar de nodige middelen om ze uit te voe-

Verzoeningscommissie naar Zuid-Afrikaans model.”

ren, zijn niet ter beschikking,” zegt Pascasie. “Zo wordt

ARTNERS

De nieuwe Burundese president Nkurunziza, hier op bezoek in een dorp in het zuiden van het land, staat voor enorme uitdagingen. “De bevolking heeft gekozen voor vrede en eist van de nieuwe machthebbers dat ze werk maken van ontwikkeling”, merkt Pascasie Kana van de OAG op. FOTO REUTERS

democratie een leeg begrip dat meer en meer zijn betekenis verliest. Onder druk van de Wereldbank en

REBELLEN

het IMF heeft de vorige regering de gezondheidszorg

Er blijft nog een groep rebellen (FNL) die de strijd

geprivatiseerd. Iedereen moet nu voor alles betalen,

voortzet en in de provincie Bujumbura-Rural voor veel

maar de grote meerderheid van de mensen heeft

problemen zorgt. De regering heeft al stoere taal ge-

gewoon geen geld. Dus houden de ziekenhuizen

sproken, die weinig ruimte laat voor een vreedzame

patiënten vast tot hun familie de factuur heeft be-

oplossing. Wat denk je? “Alleen ernstige onderhan-

taald. Zelfs lijken worden op die manier ‘gegijzeld’! De

delingen met het FNL kunnen op termijn slagen. Er

regering beloofde het lager onderwijs gratis te maken

bestaat immers geen militaire oplossing die duur-

voor iedereen, maar het nodige geld ontbreekt voor

zaam is. Iedereen moet de druk opvoeren en het FNL

de bouw van nieuwe scholen of om de lonen van

de kans bieden om alsnog aan te sluiten bij het

leerkrachten te betalen. Ik hoop dat de nieuwe gene-

vredesproces. Dat zal niet gemakkelijk zijn, want de

ratie politici de toekomst van de arme burgers einde-

beweging is onderling erg verdeeld, maar ik zie geen

lijk eens zal laten voorgaan op hun eigen positie.”

andere oplossing. Veel gaat ook afhangen van de regionale verhoudingen en de relaties met bijvoor-

JAN VAN CRIEKINGE

beeld Rwanda. Reken maar dat het regime daar het Burundese ‘model’ van omgaan met etniciteit en de

nooit de verwachtingen kunnen inlossen. Een programma van decentralisatie moet de lokale besturen meer zeggenschap geven in het landbeheer, toch vaak een bron van conflicten in dit dichtbevolkte land. “Decentralisatie van de budgetten komt er

P A G I N A

1 1 / 1 1

Zonder buitenlandse steun zal de nieuwe regering

In april opent 11.11.11 haar nieuw landenkantoor voor Rwanda en Burundi in de Burundese hoofdstad Bujumbura. Dat is nu in Kampala (Oeganda) gevestigd. De verhuis geeft ons de mogelijkheid een stuk dichter bij het werkveld te zitten. We kunnen onze partners intenser begeleiden en ook korter op de bal spelen in onze politieke opdracht. Barbara Van De Velde wordt in Bujumbura de nieuwe stem van 11.11.11. Ze is een jonge afrikaniste die de laatste jaren Rwanda en Burundi opvolgde in het documentatiecentrum van de Belgische asielinstanties.

1

PATIËNTEN GEGIJZELD Ook op economisch vlak zijn de uitdagingen immens.

Landenkantoor verhuist

1

misdaden uit het verleden met argusogen volgt.”

1 1

11

p

ARTNERS

Fondsen werven met een GSM Je wou je verblijf in ons land ook gebruiken om de 11.11.11-keuken beter te leren kennen. Rini Nacusion.

Ik ben erg geïnteresseerd in de

manier van fondsenwerven en jullie werkwijze met vrijwilligers. Die twee zaken, fondsenwerving en vrijwilligerswerking, vormen namelijk mijn hoofdopdracht binnen het nationale secretariaat van Walhi. In Indonesië willen wij ook werken met lokale comités. Vooral de manier waarop jullie provinciale secretariaten functioneren en hoe jullie de campagnes uitbouwen, interesseert me. Vroeger hielp Walhi vooral slachtoffers van milieuvervuiling en sensibiliseerde in mindere mate de bevolking. Nu bieden we die hulp nog altijd, maar

Rini Nacusion is bij de Indonesische partnerorganisatie Walhi verantwoordelijk voor de fondsenwerving. In november vorig jaar toerde ze in Limburg en West-Vlaanderen om de campagne te versterken. Tegelijk volgde ze aandachtig onze manier van fondsenwerving. En hoe komt Walhi aan haar centen?

daarnaast concentreren we ons meer en meer op het samenbrengen van mensen, het sensibiliseren en organiseren. Jullie moeten in heel andere omstandigheden werken als hier. Rini. Milieu vormt ons belangrijkste thema, maar in het algemeen vindt de modale Indonesiër dit niet belangrijk. Voor de laagste klasse is het een luxethema. Overleven is immers het belangrijkste aspect in hun dagelijkse leven. Ze zien niet dat milieuvervuiling een enorm negatieve impact heeft op hun leven. Bij jullie lijkt dat bewustzijn al groter. Ik vrees dat we voorlopig ook niet dezelfde resultaten kunnen

R A M P E N W E G E N O P 11.11.11- O P B R E N G S T

halen op het vlak van milieubewustzijn als hier in Vlaanderen. Op het vlak van interne organisatie hebben onze

De opbrengst van de 11.11.11-actie van 2005 laat een daling van ongeveer 150.000 euro zien tegenover het recordjaar 2004 (5.707.961 euro). De aardbeving in Kasjmir bij het begin van de actie en de brede solidariteit met de slachtoffers van de tsunami hebben hun verwachte effect gehad. Vooral de stortingen op de gemeentelijke rekeningen dalen fors. Ook de toelagen van gemeenten en provincies gaan achteruit. De inzet van de twintigduizend vrijwilligers en hun persoonlijk contact met de schenkers heeft de daling bij de straatactie beperkt. Een forse stijging van de winst op de verkoop van boeken en kalenders mildert het effect van de dalende inkomsten in de gemeenten. De nationale giften blijven op peil. Dat heeft vooral te maken met de lancering van 11.Partner, waardoor het bedrag van de vaste schenkers met 7,2% stijgt. Dank aan allen die met hun inzet en steun hebben bijgedragen tot dit resultaat.

1 1 / 1 1

P A G I N A

1

12

1

1

provinciale secretariaten hun eigen tradities en werken ze veel autonomer dan bij 11.11.11. Ze hebben ook elk hun eigen lidorganisaties. Dat maakt samenwerking tussen de verschillende provinciale secretariaten niet altijd even gemakkelijk. Waarom vindt Walhi een eigen fondsenwerving zo belangrijk? Rini. Een eigen, goede fondsenwerving garandeert ons meer onafhankelijkheid. Met buitenlandse donoren ben je nooit honderd procent zeker of ze een volgend meerjarenplan zullen ondersteunen. Bovendien kunnen we dan ook beter inspelen op

plaatselijke noden en problemen, los van de criteria die onze sponsors eisen. Die extra middelen stellen ons bovendien in staat om onze beweging te verbreden. We willen niet alleen een beweging blijven

van het

waterfront

van enkel ngo’s en slachtoffers van milieuvervuiling,

SUCCES WATERCAMPAGNE!

maar ook een breder publiek aanspreken.

onze watercampagne is binnen! Op 28 februari maakte de Europese Commissie

De realisatie van de eerste eis van

bekend dat drinkwater niet meer voorkomt op haar jongste verlanglijst voor liberaHoe zamelen jullie geld in? Rini. Wij hebben geïnformeerd naar de mogelijk-

lisering van diensten in het kader van de GATS-onderhandelingen. www.11.be

heden om online te schenken via VISA, maar vanwege de corruptie kan dat in Indonesië niet. Daarom hebben we een sms-campagne opgezet.

OVERWINNING IN COCHABAMBA

Door een sms’je naar ons actienummer te sturen,

we de aandacht getrokken op de legendarische strijd tegen de privatisering van het

schenken de mensen geld, dat rechtstreeks van hun

water in het Bolivaanse Cochabamba. Na de privatisering waren de waterprijzen tot

gsm-kaart afgaat. Jammer genoeg staat dit model

200 procent gestegen. Onder druk van het verzet verbrak de Bolivaanse regering

van fondsenwerving een beetje onder druk. Door de

het contract met Aguas del Tunari, dochtermaatschappij van de multinational Bechtel.

concurrentiestrijd tussen verschillende operatoren,

Dat was in 2000. Bechtel spande een proces aan tegen Bolivia en vroeg 50 miljoen

dalen de prijzen van de herlaadbare kaarten. Het

dollar schadevergoeding. Op 19 januari heeft de Boliviaanse regering 80 procent van

bedrag dat mensen kunnen geven, vermindert

de aandelen van Aguas del Tunari gekocht, voor een symbolische prijs van 2 bolivia-

daardoor. We proberen dit op te vangen. Sinds kort

nos, zo’n 25 eurocent. Daarmee vervalt de schade-eis van Bechtel en is het proces

werken we samen met een tweede operator die

van de baan.

een groter netwerk heeft. Op die manier kunnen we

Hetzelfde kan spijtig genoeg niet gezegd worden van de waterproblemen van de

méér mensen bereiken.

bevolking van Cochabamba. De openbare watermaatschappij Semapa heeft wel haar

Voor een campagne die over een korte, afge-

bereik kunnen uitbreiden van 248.000 naar 303.000 mensen. Maar toch blijven nog

bakende periode loopt, is dit model makkelijker te

de helft van de inwoners zonder wateraansluiting. En zij die wel aangesloten zijn,

gebruiken dan het hele jaar door. Dus voor 11.11.11

kampen geregeld met onderbrekingen.

zou een dergelijk model misschien ook zinvol

Naast problemen van efficiëntie weegt vooral het gebrek aan investeringsmiddelen

kunnen zijn.

door. Semapa heeft minstens 300 miljoen dollar nodig om het netwerk en de be-

Tijdens de watercampagne van 11.11.11 hebben

voorrading voldoende uit te breiden, maar beschikt nog maar over 55 miljoen dollar. KOEN DETAVERNIER

Een groot deel van de bevolking zal dus nog lange tijd afhankelijk zijn van het putwater en van de waterverkopers die enkele keren per week langskomen. www.democracyctr.org

• www.walhi.or.id

WERELDWATERDAG

Woensdag 22 maart is het wereldwaterdag. Op deze symbo-

lische dag voeren Europese en Belgische ngo’s, en de vakbonden van de openbare diensten een actie tegen de privatisering van de waterdistributie. Rini Nacusion op stap tijdens de straatactie in Kuurne

De actievoerders zullen aan het Brusselse Schumanplein een mensenketting vormen

FOTO KOEN DETAVERNIER

van Aquafed (de Europese federatie van de privé-waterbedrijven) naar de Europese Raad en de Europese Commissie. De ketting geeft emmers met geld door van Aquafed naar de Commissie. In de andere richting gaan emmers water. Deze ketting symboliseert het lobbywerk van Aquafed en de reactie van de Europese Commissie erop. www.11.be

WERELD WATER FORUM

In de week voor de wereldwaterdag organiseert de World

Water Council (WWC) in Mexico een World Water Forum. De WWC is een internationale denktank rond waterbeleid, vooral gedragen door de watermultinationals. De WWC heeft de Mexicaanse regering zo ver gekregen dat die officiële delegaties uitnodigt op het Forum. Zo krijgen we een conferentie over de waterdistributie binnen een privé-kader en niet binnen de structuren van de Verenigde Naties of een andere internationale organisatie. Ondertussen is er al een ‘ministeriële verklaring’ in de maak waarin de waterlobby probeert haar belangen te laten binnensijpelen. Ngo’s plannen tegenacties in Mexico. www.ipsnews.net/news.asp?idnews=31827

1 1 / 1 1

1

1

P A G I N A

1

13

●

i

N DE KIJKER

Creatieve duizendpoot

in STEKENE

Met zijn 73 lentes blijft Willy De Meyer één van de trekkers van het 11.11.11-comité van Stekene. “Om de zoveel jaar is er in het comité een vernieuwing en dat is goed ook. Maar toch willen ze mij er nog altijd bij betrekken! Zo lang ik bezig kan zijn, ziet ge mij hier.”

Willy De Meyer uit Stekene met kleinzoon. “Het was heel moeilijk om een foto van Willy De Meyer te vinden, want meestal hanteert hij zelf het fototoestel” laat comitélid Geert Waterschoot ons weten. FOTO JO DE MEYER

genieuze buizenconstructie om de witwaspraktijken van de waterbaronnen aan de kaak te stellen.

INGEWEKEN ANCIEN

Vorig jaar bouwden we een Millenniumtoren om de

“Ik was erbij van in den beginne, veertig jaar ge-

doelstellingen duidelijk te maken. Op acht doekjes

leden. Ik kwam bij de burgemeester van Stekene om

had ik een pictogram geschilderd om elke doelstel-

steun te vragen voor een project van de interna-

ling uit te beelden. Een dampende schotel verwees

tionale bouworde in Zuid-Amerika. Die burgervader

naar het halveren van de honger en de armoede,

had net een schrijven van hogerhand ontvangen

een potlood refereerde aan het basisonderwijs voor

om 11.11.11 te steunen op plaatselijk vlak. Alle

iedereen enzovoort.

verenigingen werden aangesproken om mee rond te

Ik heb dat altijd in mij gehad, dat bouwen. Op

gaan voor de actie en sindsdien verloopt de samen-

bouwkamp in ex-Joegoslavië kwam ik een Congolees

werking met de gemeente optimaal.

tegen die op zoek was naar steun voor de bouw van

In Stekene vond al lang een sterke viering van

een technische school. We wisselden gegevens uit

11 november plaats, waar heel veel mensen aan

en een aantal maanden later kwam hij in België om

deelnamen. Dus die datum om actie te voeren, sloeg

hulp vragen. Op zijn uitnodiging trok ik enige tijd later

wel aan. Maar in Stekene bekijkt men alles nogal

naar Bwamanda in Congo om er een werkplaats voor

in scherpe tegenstellingen: ofwel is alles wit, ofwel

hun technische school te bouwen. Op zeven weken

is alles zwart. Grijs als tussenoplossing bestond niet!

tijd stond dat gebouw er. Maar van het één kwam

Dat had ik als inwijkeling vaak niet meteen door.

het ander en zo ben ik de daar-

Omdat ik op die manier bij 11.11.11 betrokken ge-

opvolgende jaren zes keer naar

raakte, werd ik door velen bestempeld als iemand

Congo gereisd om er scholen of

van de gemeente. Ik kreeg dan vaak het verwijt:

waterputten te bouwen.”

‘11.11.11 en het gemeentebestuur dat is toch allemaal één pot nat!’ Later is dat wel verminderd en sindsdien is 11.11.11 niet meer weg te denken uit de gemeente Stekene.”

TRAINEN VOOR DE KOERS “Ons comité telt een tiental vaste medewerkers, maar die zijn niet zo jong meer. Verjonging is zeker

WILLY DE BOUWER

1 1 / 1 1

P A G I N A

1

14

1

1

belangrijk, ook voor ons comité.

“Elk jaar bedenk ik een concept om de politieke actie

Maar hoe pak je dat aan? Soms

duidelijk te maken. Ik ben nogal creatief op dat vlak.

zie je nieuw bloed passeren,

Zo legden we tijdens de watercampagne een in-

maar tegenwoordig is er zoveel

aanbod voor hen. Zelf wil ik nog doorgaan zolang ik kan. Want eens je blijft zitten, dan verstijf je en is het gedaan. Iedereen moet trainen en met de zaak bezig zijn. Kijk maar naar een wielrenner! Die rijdt

breed uit ●

toch ook niet alleen tijdens de koers!

KUUK JE MEE?

De feestmarkt tijdens de jaarmarkt van september

uit uw Kot. Een oproep die het komende jaar overal in het straatbeeld zal opduiken.

is onze start. Daar stellen we elk jaar ons project

Het is een uitnodiging van de Verenigde Verenigingen om buiten te komen en activi-

Wat? Kuken? Jazeker. Kuuk is een letterwoord voor de slogan Kom

voor. Voor de straatactie kunnen we rekenen op

teiten op te zetten, je buren

een zeventigtal medewerkers, maar met dit aantal

te leren kennen, je blikveld

bereikten we vorig jaar niet alle sectoren meer. Het

te verruimen. Daarbij leeft

ietwat lagere resultaat van de deur-aan-deur-actie

de hoop dat mensen een

werd dan wel weer gecompenseerd door andere

constructievere kijk op de samenleving ontwikkelen.

acties zoals ons solidariteitsmaal met animatie. Dat maakt dat ons globaal eindcijfer wél beter was dan

En wat heeft dat met 11.11.11 te maken? Onderzoek heeft uitgewezen dat mensen

het jaar ervoor.

die geëngageerd zijn in een vereniging een opener blik op de wereld hebben. Met andere woorden, mensen die uit hun kot komen zijn ontvankelijker voor onze boodschap. Bovendien werken 11.11.11-vrijwilligers per definitie aan een betere

DE FIRMA DANKT U!

samenleving met hun activiteiten. Dat spreekt voor zich.

“Willy is hét gezicht, de duizendpoot van 11.11.11 in

Plan je dus laagdrempelige, toegankelijke en interessante activiteiten, meld je dan

Stekene en dat al 40 jaar”, aldus comitélid Geert

aan bij de coördinator van de campagne, Karen Hiergens. Je vaart dan mee onder

Waterschoot. “Vanaf het prille begin trok Willy aan de

de vlag van Kom uit uw Kot. Je activiteit komt op de nationale agenda en je krijgt

kar tot vandaag. Deze doorzetter werkt vaak dag en

promotionele ondersteuning. Een geknipte mogelijkheid om nieuwe mensen te leren

nacht achter de schermen, maar steeds nauwgezet

kennen, aan te trekken …

en met nieuwe inspiratie en geloof in de toekomst.

Meer info: 02 246 37 69 (op maandag, woensdag en donderdag)

Telkens weer brengt hij met nieuwe creatieve ideeën

of [email protected].

de campagnes en de boodschap op een gesmaakte

www.komuituwkot.be

visuele wijze in woord en beeld. Niet alleen campagnes van 11.11.11, maar ook van Broederlijk Delen, Welzijnszorg en andere acties zoals parochiale

DE KAART VAN PALESTINA

initiatieven. Willy bereidt elke campagne minutieus

Op 30 maart geeft het

voor en noteert alles in schoon schrift. Gigantisch is

Actieplatform Palestina de aftrap

zijn vermogen om anderen te motiveren en om

van haar nieuwe campagne

ontgoochelingen te relativeren. ‘De firma dankt u’,

Wanneer trekt onze regering

is zijn vaste uitspraak.

de kaart van Palestina?

Zet Willy maar eens goed in de kijker, want hij

Het APP is allerminst tevreden

verdient het dubbel en dik!”, besluit Geert.

over het huidig beleid van onze

BERT JANSSENS

om de uitspraak van het Internationaal Gerechtshof waar te maken en kijkt toe

De Millenniumtoren tijdens de vorige campagne in Stekene

internationaal recht aan zijn laars. APP roept iedereen op om van onze regering

FOTO WIM CLAEYSSENS

te eisen dat ze politieke sancties neemt, meer bepaald de opschorting van het

regering inzake het Israëlisch-Palestijns conflict. België neemt geen enkel initiatief hoe Israël de Palestijnse samenleving in een wurggreep houdt. Israël lapt het

associatieakkoord tussen Israël en de Europese Unie. www.actieplatformpalestina.be ������

���������������

�����������

����������������������� ������������ ������������

��������������� ������������� ���������� ���������� ������������

���������� ����������������

�������� ��������� ������������ ��

�����������

������������� ���

��������

������������ ���������������

�������������� �������������������������� ������������������������������� �������������� ������������������������������� �������������������������������������� ���������������������������������������� �������������������������������������������� ������������������������������������������

35 JAAR WERELDWINKELS

Op 5 april 1971

ging in Antwerpen de eerste wereldwinkel open. Voor Oxfam-Wereldwinkels reden genoeg om een feestje te bouwen. Dat doen ze op zaterdag 29 april met een Mélange Continental: een mix van muziek en ‘gesproken woord’ in de Brusselse AB. www.oww.be

����������

���������������������������������������������������������������������� ��������������������������������

1 1 / 1 1

1

P A G I N A

1

�

1

15

p

ARTNER

Ajuinen op de WTO

In december 2005 vond in Hong Kong de conferentie van de Wereldhandelsorganisatie (WTO) plaats. Ka Elvira Baladad blikt terug op haar deelname aan de acties als lid van de Filipijnse National Rural Women Coalition, sinds jaren partner van 11.11.11.

FILIPIJNS VROUWENNETWERK The National Rural Women Coalition

FOTO WIM DE CEUKELAIRE/INTAL

JUNK WTO!

GLOBALISEER HOOP

(NRWC) is eigenlijk een uitvloeisel van

Ka Elvira hoopte de onderhandelingen te kunnen

Daarnaast heeft het Zuiden ook de ‘speciale

de Beijing-Vrouwenconferentie in 1995.

beïnvloeden. “Beter geen akkoord dan een slecht

producten’ in de slottekst gekregen. Dat gaat over

Na Beijing viel dit Forum uiteen, maar

akkoord!” bepleitte ze. Vooral het landbouwthema

gewassen die van belang zijn voor de voedsel-

het Philippine Peasant Center (PPI) pikte

verontrustte haar. De kleinschalige Filipijnse boeren

zekerheid en de plattelandsontwikkeling van het

de draad terug op met de idee van een

vragen hun regering daarom af te zien van on-

land. Ontwikkelingslanden mogen daarvoor be-

Magna Carta, een basisverklaring voor

beperkte invoer van goedkope landbouwproducten

schermingsmaatregelen treffen. Maar hier is vaagheid

plattelandsvrouwen.

en eisen beschermingsmaatregelen voor hun han-

troef, want het is allesbehalve duidelijk om hoeveel

Momenteel is de coalitie een stevige

delswaren. Als voorbeeld verwijst Ka Elvira naar de

producten en welke bescherming het juist gaat.

organisatie met leden in vijftig pro-

ajuinboeren van Nueva Ecija. Die zien hun levens-

Toch blijft Ka Elvira voorzichtig positief: “De strijd van

vincies en is er een lobbygroep die de

onderhoud bedreigd door verdere handelsliberali-

boeren en vissers tegen de WTO is lang en moeilijk,

overheidsinstanties onder druk zet om

sering. Uiteindelijk kwam er toch een akkoord over

maar mijn ervaring in Hong Kong leerde me dat

concrete maatregelen af te dwingen

een slottekst. Na de zwakke resultaten van de vorige

we de strijd moeten verderzetten.” Om het met

voor de plattelandvrouwen.

conferenties was de druk om tot een resultaat te

de slogan van de internationale boerenvakbond

komen groot. Op het einde van de top heerste dan

La Via Campesina te zeggen: ‘Globaliseer Hoop,

ook eerder de teneur ‘beter een slecht akkoord dan

Globaliseer Strijd’.

geen akkoord.’ Het Zuiden kon toch enkele successen boeken, zoals de belofte van de Europese Unie

• www.ppi.org.ph

1

16

BERT JANSSENS

191 landen ondertekenden een akkoord om tegen 2015 de armoede in de wereld te halveren. Voer samen met 191 landen ondertekenden een akkoord om tegen 2015 de armoede in de were actie om de politici aan hun belofte te herinneren én de lat hoger te leggen. de moet Vlaamse Noord-Zuidbeweging actie om de politici aan hunwww.detijdloopt.be belofte te herinn Armoede de wereld uit!

Vlaamse P A Gde I N A 1 1 /Noord-Zuidbeweging 4 1

1

om de exportsubsidies af te schaffen tegen 2013.