NIEUWE KRACHT! VOOR EEN LIMBURG ZONDER ACHTERKAMERS EN VRIENDJESPOLITIEK
VERKIEZINGSPROGRAMMA SP LIMBURG 2011-2015
Inleiding Op 2 maart worden de leden van Provinciale Staten gekozen. Weinig mensen zullen een duidelijk beeld hebben bij de taak en de rol van Statenleden en de provincie. Hiervoor is de afstand tussen de provinciale politiek en de Limburgers te groot. Veel mensen merken alleen iets van de provincie wanneer er een weg wordt aangelegd, als hun voetbalclub moet fuseren of wanneer het energiebedrijf wordt geprivatiseerd. De provincie behoort te werken ten dienste van haar inwoners. En niet andersom. Veel mensen zijn het zat om één keer in de vier jaar te stemmen om vervolgens door ‘hun’ volksvertegenwoordigers te worden genegeerd. De SP wil samen met de Limburgers plannen maken en onze provincie besturen. Burgers zijn geen klanten van de provincie, ze vormen de bondgenoten in de strijd voor een mooiere, eerlijkere en socialere provincie. De Limburgers moeten daarom meer invloed krijgen bij grote projecten zoals de aanleg van wegen. Niet aan het eind, als de tekeningen al klaar zijn, maar aan het begin, als de plannen nog moeten worden gemaakt. Het moet afgelopen zijn met de arrogantie van de macht. Na tientallen jaren CDA, aangevuld met PvdA of VVD, is het tijd voor nieuwe ideeën en een nieuw Limburg. De bezem moet door het provinciehuis en het moet afgelopen zijn met de machtspolitiek van de gevestigde partijen. Het is tijd voor een Limburg met volop duurzame energie, goed en goedkoop openbaar vervoer, genoeg betaalbare woningen en een mooi platteland. De afgelopen Statenperiode heeft de SP voortdurend voorstellen gedaan voor een beter Limburg. Veel van deze plannen staan in dit verkiezingsprogramma en kunnen meteen worden uitgevoerd. In de komende periode zal de SP er alles aan doen om zoveel mogelijk van haar verkiezingsprogramma te realiseren. Niet door de verschillen in de samenleving en tussen politieke partijen te vergroten, maar door samen te werken. De SP is er klaar voor om in Limburg mee te gaan besturen. Vanuit het provinciehuis en vanuit de dorpen, steden en buurten willen we samenwerken met iedereen die zich in wil zetten voor een eerlijker, socialer en groener Limburg. 2
1
Democratie en bestuur
Limburg verandert. Het aantal inwoners van onze provincie neemt de komende jaren af. Hierdoor dreigen dorpen en buurten leeg te lopen. Het aantal jongeren neemt af, terwijl het aantal ouderen toeneemt. De komende jaren zal de provincie samen met de Limburgse bevolking, gemeentebesturen en de landelijke overheid alles in het werk moeten stellen om voldoende goede en betaalbare woningen en voorzieningen in dorpen en buurten te behouden. Dit betekent dat onderwijs, gezondheidszorg, werkgelegenheid, openbaar vervoer, kunst en cultuur voor alle Limburgers bereikbaar en toegankelijk moeten zijn en blijven. Het begin van de bevolkingskrimp valt samen met de grootste economische crisis sinds jaren. Daarnaast speelt een discussie over de toekomst van de inrichting van de provincies. Limburg moet daarom nu keuzes voor later maken. Voor de SP is duidelijk dat Limburg met minder geld meer kan bereiken. De provinciale organisatie moet veranderen, beslissingen moeten zo dicht mogelijk bij en zo veel mogelijk in samenspraak met de inwoners van Limburg worden genomen. Daarom wil de SP dat een deel van de taken en het geld van de provincie naar de gemeenten gaat.
•
De uitvoerende en initiërende (stimulerende) taken van de provincie worden beperkt tot regionale economische ontwikkeling, ruimte, natuur en landschap, kunst en cultuur, water en energie, toezicht op volkshuisvesting, verkeer en openbaar vervoer.
•
De bevolkingskrimp biedt zowel kansen als bedreigingen. De belangrijkste prioriteit van de provincie voor de komende 30 jaar wordt het opvangen van de gevolgen van de vergrijzing en ontgroening. Hierbij krijgen de gemeenten de middelen en de verantwoordelijkheid. De provincie is verantwoordelijk voor het afstemmen van projecten, het ontwikkelen en bundelen van goede ideeën en projecten en contacten tussen de (eu-) regio's.
•
Gemeenten krijgen de verantwoordelijkheid en het budget voor de jeugdzorg. Zo lang dit nog niet landelijk is geregeld, maakt Limburg zich hiervoor sterk in Den Haag en ijvert de provincie voor een proefproject in Limburg en verhoogt de provincie het budget voor de jeugdzorg. 3
•
De SP wil dat de waterschapsbesturen worden opgeheven en dat het provinciebestuur de taken over neemt. Hierdoor wordt een extra bestuurslaag opgeheven, bovendien passen de taken van een waterschap prima bij de provincie.
•
Alleen indien het rijk en de gemeenten belangrijke taken laten liggen waardoor de toegankelijkheid tot basisvoorzieningen als ziekenhuiszorg, onderwijs en energie in gevaar komen, moet de provincie ingrijpen.
•
Bij grote provinciale projecten komt er meer inspraak van omwonenden. Voordat plannen concreet zijn, worden burgers betrokken bij de verdere uitwerking.
De SP wil dat de provincie Limburg een nieuwe rol gaat vervullen. Een rol op de achtergrond, waarbij de nadruk ligt op ondersteunen. Dit betekent dat het provinciebestuur zich minder hoeft te profileren en dat de communicatie niet langer in het teken staat van promotie en propaganda van Gedeputeerde Staten, maar in het teken van voorlichting en ondersteuning. Hiervoor geldt dat meer kan worden bereikt met minder geld. Het PR- en communicatiebudget van Gedeputeerde Staten wordt daarom beperkt en de huidige programma's die in opdracht van de provincie Limburg bij de regionale tv-zenders worden uitgezonden, verdwijnen. De provinciale organisatie zal met de provincie mee moeten veranderen. Om geld te besparen en kennis in huis te houden en verder uit te breiden, wordt het inhuren van extern personeel beperkt. Het gaat hier om interim managers en mensen die worden ingehuurd voor het schrijven van een rapport, uitvoeren van project of het doen van een onderzoek. Hiervoor gaat het principe ‘nee, tenzij’ gelden. Niet de externe bureaus, maar de ambtenaren moeten voldoende kennis en ervaring in huis hebben om beleid voor te bereiden en te ontwikkelen. In plaats van externen in te huren, worden specialismen samen met de andere provincies gedeeld en ontwikkeld.
•
Het communicatiebudget van Gedeputeerde Staten wordt geminimaliseerd.
•
Het inhuren van externen wordt beperkt tot maximaal 5%. In plaats hiervan zet de provincie zich in voor de totstandkoming van een team van specialisten van de provincies.
4
•
Bij het aanbesteden van grote projecten wordt als voorwaarde gesteld dat ook mensen met een handicap of uitkering aan de slag kunnen en een volwaardige baan krijgen.
•
Het gebruik van ambtelijke taal en Engels in provinciale stukken en publicaties wordt vermeden.
De afgelopen Statenperiode is het vertrouwen in de Limburgse politiek sterk afgenomen. Opstappende burgemeesters, de Sinterklaasaffaire, een gedeputeerde die moest aftreden omdat hij een vriendendienst accepteerde, gedeputeerden die hun kosten van een kop koffie of een zak drop neerlegden bij de Limburgse belastingbetaler en een provinciebestuur dat gemeenten onder druk zet om besluiten te nemen, zijn tekenend voor de politiek van de gevestigde orde van CDA en PvdA. De SP strijdt tegen de vriendjespolitiek, het gekonkel in de achterkamers en zakkenvullerij in Limburg. De vergoedingen voor bestuurders en Statenleden moeten daarom 20% omlaag.. Door een kleiner budget wordt de macht van de provincie om omstreden projecten zoals bijvoorbeeld gemeentelijke herindelingen, er door te duwen verder ingeperkt en ontstaat er meer ruimte voor gemeenten.
•
Salarissen en vergoedingen Limburgse bestuurders 20% omlaag.
•
Regels voor declaraties bestuurders aanscherpen.
•
Herindelingen worden alleen doorgevoerd als er voldoende draagvlak vanuit de bevolking bestaat. Dit draagvlak wordt getoetst met een referendum.
•
Geen betaalde bijbanen meer voor gedeputeerden en de Commissaris van de Koningin.
Voorstellen die de SP de afgelopen periode heeft gedaan • Vergoedingen Statenleden omlaag. • Communicatiebudget Gedeputeerde Staten inperken. Financiële consequenties •
Door te snijden in de vergoedingen en de communicatie van het provinciaal bestuur en het inhuren van externen tot het minimum te beperken, wordt jaarlijks minimaal vier miljoen euro bespaard. 5
2
Bevolking en huisvesting
Iedereen moet in Limburg een goede en betaalbare woning kunnen vinden. Om jongeren aan onze provincie te binden en de sterke sociale samenhang van buurten te behouden en te versterken, is het belangrijk dat de provincie er op toeziet dat er in Limburg voldoende betaalbare woningen (binnen de huurtoeslag) zijn.
•
Er komt een actieplan voor de bouw van betaalbare huurwoningen (huurtoeslaggrens) in de hele provincie. De provincie heeft hier een coördinerende rol. Op deze manier wordt voorkomen dat gemeenten vooral dure woningen bouwen waardoor mensen met een laag inkomen, jongeren en andere starters op de woningmarkt geen woning meer vinden.
•
Het bouwen van levensloopbestendige en energiezuinige woningen evenals het duurzaam renoveren van woningen wordt gestimuleerd.
•
Voorwaarde voor het huisvesten van buitenlandse werknemers (voornamelijk uit Oost-Europa) is dat ze de Nederlandse taal leren en integreren. Dit betekent dat deze mensen niet meer op het terrein van de werkgever mogen worden gehuisvest. De provincie dwingt werkgevers om voor goede huisvesting te zorgen en ziet er op toe dat er sprake is van een goede spreiding in buurten en dorpen. De verhuur van woningen aan buitenlandse werknemers mag niet van de bestaande voorraad af gaan.
•
Bij projecten waarbij de provincie betrokken is gaat renovatie voor sloop en nieuwbouw. Door grootschalige sloop worden gemeenschappen uiteen getrokken en verdwijnen vaak karakteristieke woningen. Het opknappen en isoleren van woningen is in veel gevallen een duurzamere en goedkopere oplossing.
•
De provincie verleent geen steun aan de sloop van sociale woningbouw zonder dat er een alternatief voor de bewoners in dezelfde prijsklasse is.
•
Er komt geen provinciale steun meer voor grootschalige commerciële bouwprojecten.
De bevolkingsdaling in Limburg drukt de komende decennia haar stempel op de ontwikkelingen in Limburg. Deze krimp moet, voor zover mogelijk, afgezwakt worden 6
door Limburg een aantrekkelijke vestigingsregio te laten blijven. Aantrekkelijk betreft zowel het gebied van wonen en werken, als cultuur, onderwijs en vrijetijdsbesteding.
•
Goed openbaar vervoer, betaalbare woningen, goed onderwijs, voldoende mogelijkheden voor recreatie en een bloeiende culturele sector zijn voorwaarden voor een goed vestigingsklimaat. De provincie ondersteunt bovenlokale en regionale initiatieven en zorgt voor goede regionale afstemming.
•
De terugloop van het aantal inwoners heeft grote gevolgen voor kleinere dorpen en buurten. Voorzieningen zoals basisscholen, winkels en openbaar vervoer dreigen hierdoor te verdwijnen. Projecten voor behoud van scholen en andere voorzieningen in kleinere dorpen worden door de provincie gebundeld en ondersteund.
•
Bij alle maatregelen die genomen worden om de gevolgen van de bevolkingskrimp tegen te gaan, wordt gekeken hoe een link kan worden gelegd met de ontwikkeling en de opwekking van duurzame energie. Hierbij valt te denken aan het grootschalig uitrusten van woningen met zonnecellen.
Voorstellen die de SP de afgelopen periode heeft gedaan • Woningen niet slopen maar renoveren. • Goede woningen voor buitenlandse werknemers. • Buitenlandse werknemers niet meer huisvesten op terrein werkgever. • Stoppen ‘Ruimte voor Ruimte’ regeling. • Reddingsplan sociale woningbouw Limburg. Financiële consequenties •
De SP wil in de komende 10 jaar 20 miljoen euro investeren in het aanpassen en opknappen van woningen. Voorwaarde hierbij is deze woningen uit te rusten met energie-opwekkers zoals zonnepanelen en tevens een deel van de opgewekte elektriciteit aan het net leveren. Dit bedrag komt ten laste van de 200 miljoen euro die de SP wil investeren in een nieuw provinciaal elektriciteitsbedrijf (zie hoofdstuk 5).
7
3
(Internationale) Samenwerking
Limburg is een provincie in het hart van Europa. Limburg grenst met meer dan 220 kilometer aan het buitenland en de afstand tot België of Duitsland is in onze provincie nooit verder dan 30 kilometer. De onderlinge verwantschap met onze buren op het gebied van taal, cultuur en economie is hierdoor groot. Hetzelfde geldt voor de provincie Noord-Brabant en het Rijk van Nijmegen. Een betere samenwerking met onze buurlanden en buurprovincies is noodzakelijk. Niet over de hoofden van de mensen en niet door het in het leven roepen van stroperige overlegorganen, maar door praktische samenwerking tussen burgers, gemeenten en instanties.
•
Het overleg tussen volksvertegenwoordigers uit de Euregio’s (Euregio-raad) functioneert niet en is verworden tot een papieren tijger zonder bevoegdheden. Dit overleg kan daarom worden afgeschaft. Praktische samenwerking op het gebied van onderwijs en cultuur zijn veel belangrijker.
•
In Limburg wonen duizenden grensarbeiders. Door veranderende regelgeving komen deze mensen steeds vaker in de knel bij het aanvragen van een uitkering, pensioen, AOW en een ziektekostenverzekering. De provincie moet haar contacten in Den Haag, Brussel en Düsseldorf gebruiken om een betere positie van de grensarbeiders in Nederland te realiseren.
•
De ontwikkeling van grensoverschrijdende natuurgebieden stimuleren. Daarnaast wordt milieuvervuiling aan beide zijden van de grens op dezelfde manier aangepakt. Problemen zoals in het Wormdal bij Kerkrade, waar een Nederlandse ondernemer aan de Duitse grens in een natuurgebied ongecontroleerd zijn gang kan gaan, zijn onacceptabel.
•
Het openbaar vervoer met onze buurlanden intensiveren. Daarbij worden gesloten spoorverbindingen daar waar mogelijk heropend. De IJzeren Rijn blijft voor goederenvervoer gesloten.
•
De provincie zet zich in om taallessen in het Duits en Frans (buurtaal onderwijs) op VMBO’s en MBO’s te stimuleren.
8
•
De SP wil dat internationale samenwerking van onderop komt en stimuleert daarom de samenwerking op het gebied van cultuur en onderwijs. Hier wordt jaarlijks 500.000 euro voor uit getrokken.
•
De provincie zal er alles aan doen om er voor te zorgen dat de Awacs basis in Geilenkirchen wordt gesloten.
•
Ontwikkelingen in de buurlanden die ook gevolgen hebben voor de inwoners van Limburg (of andersom) zoals de bouw van windmolens, kernenergie, elektriciteitscentrales of luchthavens moeten voortdurend door de provincie aan de orde worden gesteld. De provincie ondersteunt actiegroepen in hun strijd tegen grensoverschrijdende overlast.
•
De gemeenten in de Kop van Noord-Limburg zijn voor een groot deel georiënteerd op het Rijk van Nijmegen en het Land van Cuijk, de samenwerking tussen deze gemeenten moet beter.
•
De provincie zet zich in voor een bindend referendum in Mook-Middelaar voor de aansluiting bij de gemeente Heumen (Gelderland).
Voorstellen die de SP de afgelopen periode heeft gedaan • Meer steun voor grensarbeiders. • Sluiten AWACS basis Geilenkirchen. • Oplossing milieuvervuiling Wormdal (Kerkrade). • Meer geld voor grensverbindingen. • Betere samenwerking tussen volksvertegenwoordigers uit de Euregio. • Betere samenwerking tussen de Kop van Noord-Limburg en Noord-Brabant. Financiële consequenties •
De SP wil de komende 10 jaar 30 miljoen euro (3 miljoen euro per jaar) investeren in het optimaliseren en heropenen van grensverbindingen voor openbaar vervoer naar België en Duitsland.
•
Voor internationale samenwerking op het gebied van onderwijs en cultuur wordt jaarlijks 500.000 euro uitgetrokken.
•
Voor de ontwikkeling van grensoverschrijdende natuurgebieden wordt in de komende jaren 5 miljoen euro (500.000 euro per jaar) beschikbaar gesteld. Deze investeringen worden zo veel mogelijk gedaan in samenhang met het versterken van de Ecologische Hoofdstructuur (EHS). 9
4
Economie
De economische crisis heeft de afgelopen jaren een hoge prijs geëist. Tienduizenden mensen hebben hun baan verloren en veel bedrijven, met name in het midden- en kleinbedrijf zijn failliet gegaan. De SP wil dat er komende jaren heldere keuzes worden gemaakt voor zaken waar Limburg goed in is en waarin de provincie zich kan onderscheiden: de productie en ontwikkeling van duurzame energiebronnen en elektrische auto's, landbouw, toerisme en het Limburgs cultureel erfgoed. De maakindustrie vormt een belangrijk onderdeel van de Limburgse economie en moet behouden blijven voor Limburg uit oogpunt van werkgelegenheid en als basis voor innovatie. De provincie heeft hier de rol van aanjager door partijen zoals gemeenten, regio's, bedrijven, scholen, creatieve ondernemers en onderzoeksinstellingen bij elkaar te brengen en producten af te nemen. Denk hierbij bijvoorbeeld aan zonnecellen en elektrische auto’s.
•
Limburg gaat inzetten op de ontwikkeling en de productie van elektrische auto's. De provincie neemt hiertoe samen met bedrijven en onderzoeksinstellingen het initiatief.
•
De provincie moet alles op alles zetten om Nedcar te behouden.
•
Limburg wordt de zonne-energie provincie. Bedrijven die zonnepanelen ontwikkelen en produceren krijgen de ruimte.
•
In samenwerking met ROC's, Hogescholen en Universiteiten worden nieuwe opleidingen op het gebied van elektrische auto's en zonne-energie opgezet.
•
In Limburg moet meer plaats zijn voor creatieve ondernemers en ondernemingen. Denk hierbij aan culturele broedplaatsen, ontwerpers van computerspellen, ontwerpers en kunstenaars. Goede initiatieven worden gebundeld, en de provincie schept samen met de gemeenten de voorwaarden voor vestiging en opleiding.
•
Nieuwe innovatieve ontwikkelingen binnen de zorg zijn van belang om de gevolgen van de vergrijzing op te vangen zijn van belang voor onze economie. De provincie stimuleert deze ontwikkelingen.
10
•
Er wordt gestopt met het ontwikkelen van nieuwe bedrijventerreinen, nieuwe terreinen gaan ten koste van agrarische bedrijvigheid, natuur en landschap. Bovendien biedt het opknappen van bestaande bedrijventerreinen voldoende perspectief voor de komende jaren. De provincie gaat (met de grondbank) leegstaande bedrijven opkopen en ze samen met gemeenten en ondernemers herontwikkelen.
•
Over de (financiële) ondersteuning die door de provincie wordt gegeven, worden concrete en transparante afspraken gemaakt. Er wordt jaarlijks nagegaan of deze afspraken zijn nagekomen.
De crisis heeft de gevolgen van privatiseringen pijnlijk bloot gelegd. De provincie heeft de afgelopen jaren regelmatig bij moeten springen om publieke voorzieningen overeind te houden. Het ziekenhuis in Sittard-Geleen kreeg een lening van de provincie en ook Veolia kreeg meerdere malen steun. Wanneer ziekenhuizen, bussen, treinen, water of energie wegvallen, zijn de gevolgen voor onze samenleving niet te overzien. Als het aan de SP ligt worden deze nutsvoorzieningen daarom niet verder geprivatiseerd. Daar waar dit wel is gebeurd, zal de SP alles op alles zetten om dit terug te draaien. Voorstellen die de SP de afgelopen periode heeft gedaan • Steun voor boeren die hun bedrijf willen verbreden of willen investeren in duurzame methoden of technieken. • Oprichten eigen energiebedrijf. • Meer steun voor kleinschalig toerisme. • Beter vestigingsklimaat voor creatieve ondernemers. • Geld voor ontwikkeling, productie en gebruik elektrische auto’s. • Geld voor ontwikkeling, productie en gebruik van zonne-energie. Financiële consequenties •
Als het aan de SP ligt wordt er in de komende jaren fors geïnvesteerd in duurzame energie en de ontwikkeling en productie van elektrische auto's. De komende vier jaar wordt in totaal 20 miljoen euro (jaarlijks 5 miljoen euro) beschikbaar gesteld voor de ontwikkeling en productie van elektrische auto's.
11
Daarnaast wordt 4 miljoen euro (jaarlijks 1 miljoen euro) beschikbaar gesteld voor creatieve ondernemers. •
De komende vier jaar wordt jaarlijks 1 miljoen euro beschikbaar gesteld voor innovatie binnen de zorg.
•
Om grondgebonden en kleinschalige landbouw te stimuleren wordt jaarlijks 20 miljoen euro beschikbaar gesteld (zie verder hoofdstuk 6).
•
De ontwikkeling en productie van zonnepanelen wordt gestimuleerd door een eigen duurzaam energiebedrijf op te zetten. Hierin wil de SP in totaal 200 miljoen euro investeren (zie hoofdstuk 5).
12
5
Duurzaamheid
Limburg moet duurzaam. Dit betekent spoorlijnen elektrificeren, de opwekking van groene energie verder stimuleren en gebouwen uitrusten met zonnepanelen. Duurzaamheid heeft volgens de SP met een aantal aspecten te maken: het streven naar onafhankelijkheid van fossiele brandstoffen, respect voor het landschap en de (leef-) omgeving, goede arbeidsvoorwaarden en werkomstandigheden, respect voor tradities en gebruiken en een visie voor de lange termijn. De afgelopen coalitieperiode is duurzaamheid vooral met de mond beleden. Er waren veel mooie woorden en informatiebrochures over duurzaamheid, Cradle to Cradle, zonne-energie en elektrische auto’s, maar hierbij is het meestal gebleven. De SP wil dat de komende periode werk wordt gemaakt van duurzame oplossingen voor Limburg. • De provincie is samen met andere provincies en gemeenten eigenaar van het elektriciteitsnet. Om het groeiende aantal (kleinschalige) producenten van duurzame energie zekerheid te kunnen bieden om aan het netwerk te leveren, zet de provincie een nieuw eigen energiebedrijf op dat zorgt voor de productie, inkoop en distributie van duurzame energie. Samenwerking met particulieren, onderwijsinstellingen en bedrijven is hierbij het uitgangspunt. •
Er komt een experiment voor het gebruik van zonnepanelen in de tuinbouw.
•
Het produceren van energie met behulp van (bestaande) watermolens stimuleren.
•
Het kleinschalig opwekken van energie met watermolens in beken en riolen wordt gestimuleerd.
•
Er komt een project voor het winnen van energie uit asfalt.
•
Er komen meer experimenten met aardwarmte (zoals het mijnwaterproject in Heerlen).
•
Alle provinciale gebouwen worden uitgerust met zonnepanelen.
13
•
De bouw van een energie opslagcentrale bij Born (OPAC) is te duur, brengt te weinig op en er zijn betere alternatieven zoals de opslag van energie in elektrische auto's. De SP is daarom tegenstander van dit project.
De SP wil dat duurzame ontwikkeling en het opvangen van de gevolgen van de bevolkingskrimp hand in hand gaan. Goede woningen mogen niet worden afgebroken, buurten mogen niet uiteenvallen en dorpen mogen niet zomaar leeglopen. Bestaande woningen moeten daarom zoveel mogelijk worden opgeknapt, geïsoleerd en uitgerust met zonnepanelen. Bij de aanpak van de gevolgen van de bevolkingskrimp gaat renovatie daarom boven massale sloop en nieuwbouw. Samen met gemeenten, rijk en woningcorporaties stelt de provincie een fonds in voor de renovatie en verduurzaming van woningen in de krimpgebieden. Voorstellen die de SP de afgelopen periode heeft gedaan • Asbestdaken vervangen door zonnepanelen. • Eigen energiebedrijf. • Referendum over verkoop Essent. • Project energie winnen uit asfalt. • Subsidieregeling zonnepanelen. • Provinciaal wagenpark elektrisch. • Woningen renoveren en uitrusten met zonnepanelen. Financiële consequenties •
Het vrij besteedbare deel van de Essentgelden wordt aangewend voor het opzetten van een eigen duurzaam energiebedrijf. Door te investeren in schone energie in plaats van het geld op de bank te laten staan, levert dit zowel een economisch als maatschappelijk rendement op.
14
6
Natuur, ruimte en landbouw
Natuur en landschap staan in Limburg onder zware druk van vaak commerciële belangen. Langs snelwegen ontstaan aaneengesloten bedrijventerreinen en door nieuwe wegen zoals de Buitenring Parkstad en de A74 wordt kostbare natuur vernietigd. Een mooi Limburgs landschap kan ook een bron van inkomsten door recreatie en toerisme zijn. Voor behoud en onderhoud van landschap en bescherming van flora en fauna zijn duidelijke keuzes nodig.
•
De Limburgse natuurgebieden moeten beschermd worden en - waar mogelijk - uitgebreid. De Ecologische Hoofdstructuur (EHS) tussen Mook en Schinveld is voor 2018 gerealiseerd en de Provinciale Ontwikkelingszone Groen (POG) wordt de komende jaren verder versterkt en waar mogelijk uitgebreid.
•
Aaneenschakelingen van bedrijven (terreinen) met zogenaamde zichtlocaties langs snelwegen en de ontwikkeling daarvan moeten worden tegengegaan. In Limburg zijn voldoende bedrijventerreinen voorhanden; de bestaande terreinen moeten eerst opgeknapt en gemoderniseerd worden voordat plannen voor nieuw te ontwikkelen locaties worden uitgewerkt.
•
De provincie beperkt de overlast van licht en geluid en wijst nieuwe stilte- en donkertegebieden aan en zal hierin handhavend optreden.
•
Verrommeling en wildgroei van bebouwing in open ruimte bestrijden.
•
Een heldere definitie van het begrip ‘verrommeling’ vaststellen, zodat storende elementen in het landschap beleidsmatig getoetst kunnen worden en zo nodig worden bestreden.
•
Met het oog op het behoud van de open ruimte moet de provincie een strenge regie voeren, zodat op lokaal niveau geen strijdigheden ontstaan ten opzichte van het overkoepelende, provinciale doel. Woningbouw vindt vooral plaats in en aansluitend op de stedelijke kernen, waartussen voldoende groene open ruimte blijft.
•
De commerciële mergelwinning op de Sint-Pietersberg wordt – zoals afgesproken – uiterlijk 2018 beëindigd.
15
•
Om wildgroei aan reclame langs provinciale wegen tegen te gaan, wordt de provincie in plaats van de gemeenten verantwoordelijk voor het verstrekken van vergunningen voor reclame.
Het voortbestaan van de landbouw als voedselproducent en werkgever wordt bedreigd. Elke week verdwijnen tientallen boerenbedrijven; een derde van de boerenbevolking leeft onder de armoedegrens. De ingeslagen weg van schaalvergroting is een doodlopende; concurrentie enkel op kwantiteit is tegen reuzen als Brazilië of Oekraïne geen optie meer. Kwaliteit des te meer. De landbouw in Limburg wordt kleinschaliger, kwalitatief hoogwaardiger en diervriendelijker.
•
Geen megastallen. De provincie gaat een verbod stellen op de vestiging van megastallen en neemt de gezondheidsrisico’s van de (intensieve) landbouw mee in de richtlijnen voor landbouwbedrijven.
•
Landschapsonderhoud door boeren stimuleren. De SP ziet het boerengezinsbedrijf als een onderdeel van het karakteristieke Limburgse landschap, zowel in het noorden als het zuiden van de provincie. Dat betekent dat agrarische ondernemers in aanmerking moeten kunnen komen voor steun, als zij dit landschap op een positieve manier (kunnen) beïnvloeden. Ook weidegang van dieren wordt gestimuleerd.
•
Verbreding landbouw stimuleren. Agrariërs die aan hun bedrijf een extra activiteit toevoegen, bijvoorbeeld in de vorm van een kinderopvang, dagopvang voor ouderen of een kleinschalige camping, moeten hierin gestimuleerd worden.
•
Biologische landbouw bevorderen. De biologische landbouw wordt gestimuleerd, gesteund en bevorderd door de provincie. Naar Nijmeegs voorbeeld (Oregional) wordt samen met boeren en consumenten een nieuwe coöperatie opgezet.
•
Grondgebonden landbouw wordt gestimuleerd, tegelijkertijd worden de laatste aaneengesloten weidegebieden in Limburg beschermd.
•
De ruilverkavelingen gaan ten koste van het landschap. Hiermee wordt gestopt. Samen met de boeren en natuurorganisaties zet de provincie zich in voor het herstellen van het agrarisch landschap.
16
Voorstellen die de SP de afgelopen periode heeft gedaan • Afbouwen intensieve veehouderij, steun voor boeren die in de kwaliteit van hun bedrijf willen investeren. • Geen grootschalige agroparken, maar grondgebonden landbouw. • Coöperatie voor boeren en consumenten opzetten. • Behoud open en groene gebieden in onze provincie. • Behoud van landbouwgebied de Meer in Roerdalen. Financiële consequenties •
In de komende 10 jaar wordt 5 miljoen euro (500.000 euro per jaar) beschikbaar gesteld voor versterking van de EHS. Dit wordt zoveel mogelijk in samenhang gedaan met het versterken van grensoverschrijdende natuur (zie hoofdstuk 3).
•
In de komende 4 jaar wordt jaarlijks 20 miljoen euro beschikbaar gesteld voor de verdere ontwikkeling en stimulering van grondgebonden landbouw, verbreding van de landbouw, landschapsonderhoud door boeren. Dit bedrag komt uit het fonds vitalisering platteland.
•
Het stopzetten van steun aan grootschalige tuinbouw en de bio-industrie levert jaarlijks 5 miljoen euro op.
17
7
Verkeer en vervoer
De SP vindt goed en betaalbaar openbaar vervoer van groot belang. Afgelopen jaren is de prijs van trein- en buskaarten gestegen, is het aantal busdiensten afgenomen en zijn lijnbussen steeds vaker vervangen door belbussen. Goed openbaar vervoer is een prima alternatief voor de auto en meer asfalt. Daarnaast draagt goed openbaar vervoer bij aan het verbeteren van het bezoeken van familie en bekenden (de sociale contacten), goede bereikbaarheid van dorpen, buurten en voorzieningen en een beter milieu.
•
Ieder dorp met minimaal 2000 inwoners wordt aangesloten op een lijndienst.
•
Ieder treinstation in Limburg wordt aangesloten op een lijndienst.
•
Er komen 1 euro kaartjes voor vervoer binnen steden en gratis openbaar vervoer voor jongeren en 65 plussers.
•
Kaartsystemen openbaar vervoer naar België en Duitsland worden beter op elkaar afgestemd.
•
Er komen meer stewards (conducteurs) in de bussen en treinen van Veolia. Deze stewards worden beter opgeleid om met geweld in bussen en treinen om te gaan.
•
Gratis internet in alle treinen van Veolia.
•
De SP is tegenstander van marktwerking in het openbaar vervoer. Marktwerking gaat ten koste van de reizigers. Door de onderlinge concurrentie sluiten treinen en bussen slecht op elkaar aan, wordt er in sommige gevallen met verschillende kaartjes gewerkt en zijn steeds meer reizigers duurder uit. In 2017 loopt de concessie voor het regionaal openbaar vervoer in Limburg af (buslijnen en treindiensten van Veolia). De SP wil dat de provincie Limburg na 2017 de verantwoordelijkheid voor het openbaar vervoer op zich neemt en een eigen openbaar vervoerbedrijf opricht. In de komende Statenperiode worden hier de voorbereidingen voor getroffen.
•
De toegankelijkheid van de bussen wordt een harde eis bij de nieuwe concessie.
18
Een goede bereikbaarheid is de basis voor een gezonde economie. De kansen voor Limburg liggen hier met name in het spoorvervoer. Snelle en frequente verbindingen met Duitsland en België zijn hierbij van belang. Samen met de regio Venlo gaat de provincie zich sterk maken voor een directe spoorverbinding tussen Venlo en de haven van Duisburg.
•
De Maaslijn tussen Roermond en Nijmegen wordt verdubbeld en geëlektrificeerd er komen nieuwe stations bij: Grubbenvorst, Belfeld en Roermond-Noord.
•
De provincie zet actief in op het heropenen van de spoorlijn Weert-Antwerpen voor personenvervoer.
•
Station Eijsden wordt weer in gebruik genomen voor het spoorvervoer, dit kan door de treinen van Veolia door te laten rijden naar Eijsden.
•
De fietsenstallingen op de Limburgse stations worden uitgebreid en verbeterd.
Vervoer per spoor is een goed alternatief voor vervoer over de weg. Probleem kan zijn de spoorveiligheid, met name wanneer het vervoer van gevaarlijke stoffen betreft en het transport stedelijke gebieden en drukke stations aandoet. De provincie gaat zich actief inzetten om gevaarlijke transporten door wijken en dorpen te voorkomen. Goederenvervoer over water wordt verder gestimuleerd. De verbindingen over de Limburgse vaarwegen dienen geschikt gemaakt te worden voor grotere schepen en beter aangesloten te worden op omringende vaarwegen. De havens in Limburg dienen in onderlinge afstemming en in overleg met de branche verder ontwikkeld te worden. Fietsen langs provinciale wegen wordt gestimuleerd. Bij het opknappen van wegen en weggedeelten worden de fietspaden vrijliggend aangelegd. In samenwerking met gemeenten worden er tussen steden en bedrijventerreinen ‘fietssnelwegen’ aangelegd en bij grote projecten zoals de Buitenring Parkstad worden de gevolgen voor fietsers en wandelaars beter in beeld gebracht. De aanleg van nieuwe asfalt wordt beperkt. Uitgangspunten dienen te zijn: eerst terugdringen autogebruik, beter benutten van het bestaande wegennet, reconstructie 19
van bestaande wegen en als laatste pas aanleg van nieuwe wegen in de meest sobere en voor de omgeving meest optimale vorm.
•
De Buitenring Parkstad wordt alsnog aangelegd als weg met 2 rijstroken en een maximum snelheid van 80 kilometer per uur.
•
Wanneer de Buitenring toch als vierbaansweg wordt aangelegd dan is de provincie verantwoordelijk voor het oplossen van eventuele financiële knelpunten die bij gemeenten ontstaan.
•
De N280-west (Weert-Roermond) wordt niet verdubbeld, de huidige provinciale weg wordt geoptimaliseerd.
•
De A2 wordt niet op kosten van de provincie verdubbeld, dit is een taak van de rijksoverheid.
•
Het besluit om de A74 bij Venlo via de zuidelijke plateauvariant aan te leggen was een slechte keuze. Hierdoor zullen 5500 mensen toenemende hinder ondervinden van geluid en fijn stof. De provincie zet Rijkswaterstaat onder druk om de overlast voor de omwonenden aan te pakken.
Regionaal vliegen is een sterk milieuvervuilende vorm van vervoer en wordt daarom niet verder gestimuleerd. Het aantal vliegvelden in de directe omgeving van Limburg is groot. Maastricht Aachen Airport heeft in al de jaren dat het operationeel is, haar bestaansrecht niet bewezen. De provincie steekt geen geld in dit vliegveld. De bouw van helihavens bij bedrijven en particulieren wordt tegengegaan. Voorstellen die de SP de afgelopen periode heeft gedaan • 1 eurokaartjes invoeren. • Nieuwe stations in Grubbenvorst en Belfeld en weer een station voor Eijsden. • Maaslijn verdubbelen. • Snelle spoorverbindingen voor Venlo en Heerlen met Duitsland. • Buitenring Parkstad tweebaans, zoveel mogelijk over bestaande wegen en 80 kilometer per uur. • Meer fietsenstallingen op de Limburgse stations. • Geen belbussen maar lijndiensten. • Betere afstemming kaartsystemen Nederland, België en Duitsland. • Meer toezicht in treinen en bussen van Veolia. 20
Financiële consequenties •
Er komt jaarlijks 10 miljoen euro extra beschikbaar voor het regionaal openbaar vervoer. Hiermee worden de prijzen verlaagd en het serviceniveau verhoogd.
•
In de komende 10 jaar wordt er 40 miljoen euro (4 miljoen euro per jaar) geïnvesteerd in regionale spoorverbindingen.
•
In de komende 10 jaar wordt er 30 miljoen euro (jaarlijks 3 miljoen euro) geïnvesteerd in internationale verbindingen voor openbaar vervoer.
•
In de komende 10 jaar wordt er 10 miljoen euro (jaarlijks 1 miljoen euro) beschikbaar gesteld voor betere fietsverbindingen langs provinciale wegen en tussen steden en bedrijfsterreinen.
•
Het beperken van de aanleg van nieuw asfalt bespaart de provincie binnen 10 jaar 300 miljoen euro.
21
8
Zorg
Buiten de Jeugdzorg heeft de provincie geen directe zorgtaken. De provincie kan mensen niet gelukkig maken, maar ze kan wel de omstandigheden zo beïnvloeden dat mensen met een maximale kans op succes dat geluk kunnen krijgen. Menselijke waardigheid veronderstelt een menswaardig bestaan, om te beginnen bestaanszekerheid.
•
De jeugdzorg dient te worden uitgevoerd door de gemeenten. De provincie zet zich in om Limburg als proefregio te laten dienen. Uiteraard wordt hierbij rekening gehouden met de omvang van de verschillende gemeenten.
•
De bezuinigingen op de jeugdzorg worden, voordat de jeugdzorg naar de gemeenten gaat, structureel door de provincie gecompenseerd.
•
Bureaucratie binnen de jeugdzorg wordt aangepakt, zodat er meer geld is voor de daadwerkelijke hulpverlening.
•
Door gebrek aan noodopvang komt het voor, dat jongeren die acute zorg nodig hebben in de gevangenis terecht komen. Dit is onacceptabel. De SP wil daarom dat er meer plaatsen voor crisisopvang komen.
•
De provincie ondersteunt gemeenten bij de opvang van jongeren van 18 tot en met 23 jaar, met psychiatrische problematiek die door de wet op de jeugdzorg buiten de boot vallen. Hiervoor wordt een overgangsregeling in het leven geroepen.
•
Centra voor jeugd en gezin kunnen een preventieve functie vervullen. Om instroom in de jeugdzorg zoveel mogelijk te voorkomen, ondersteunt de provincie centra voor jeugd en gezin.
•
Het Huis voor de Zorg behoudt zijn spilfunctie in het bundelen van initiatieven op het gebied van zorg, zorgvragers en welzijn. Komende jaren moet worden gezocht naar verbreding van de taken van het huis van de zorg door het ondersteunen van gemeenten. Het huis voor de zorg wordt nadrukkelijk betrokken bij de aanpak van de gevolgen van de bevolkingskrimp.
•
De provincie ziet toe op behoud van volwaardige ziekenhuiszorg in de verschillende regio's. Fusies tussen ziekenhuizen zijn ongewenst. Onderlinge
22
samenwerking en afstemming wordt gestimuleerd, maar mag niet ten koste gaan van de basiszorg in een bepaald gebied. •
Doordat er in Limburg steeds meer ouderen bij komen, zal de behoefte aan zorg de komende jaren verder groeien. De provincie moet nieuwe ontwikkelingen in de zorg daarom stimuleren en er actief op toezien dat er voldoende aanbod en kwaliteit aan zorgopleidingen in onze provincie aanwezig is. Omdat het nieuwe kabinet wil dat er 30 plussers hun opleiding in de zorg zelf gaan betalen komt er een provinciaal fonds om ook dertigplussers zich om te kunnen laten scholen voor een baan in de zorg. De SP wil hiervoor jaarlijks een miljoen euro beschikbaar stellen. Hiermee kunnen minimaal 200 30 plussers zich omscholen voor een baan in de zorg.
Voorstellen die de SP de afgelopen periode heeft gedaan • Provinciale steun voor ziekenhuizen in nood. • Aanpak bureaucratie in de jeugdzorg. • Meer geld voor de jeugdzorg. • Meer duidelijkheid en structurele steun voor Maatschappelijke organisaties. • Structurele steun voor de kledingbank. Financiële consequenties •
Voor de verdere ontwikkeling van de centra voor jeugd en gezin wordt jaarlijks 500.000 euro beschikbaar gesteld.
•
Voor de overgangsregeling voor jongeren met psychiatrische problemen wordt jaarlijks 1 miljoen euro beschikbaar gesteld.
•
Jaarlijks stelt de provincie 1 miljoen euro beschikbaar voor zorgopleidingen.
23
9
Kunst, cultuur en sport
Limburg heeft een rijke en veelzijdige cultuurhistorie. Dit komt tot uitdrukking in de talloze monumenten, musea, organisaties en verenigingen. Daarom mag er niet klakkeloos worden bezuinigd op cultuur; het levert weinig geld op, maar gaat ten koste van veel. Het opnieuw verdelen van de gelden voor kunst en cultuur is volgens de SP een betere oplossing. De SP is tegen marktwerking in de culturele sector en een te grote afhankelijkheid van sponsorgelden.
•
De provincie zorgt voor een goede spreiding van het cultuuraanbod en het geld over de hele provincie.
•
Culturele activiteiten moeten voor iedereen toegankelijk zijn, want kunst en cultuur zijn van en voor iedereen. Op het vlak van cultuureducatie en cultuurparticipatie moet de provincie een stimulerende en aanvullende rol spelen. Het is belangrijk dat kinderen en jongeren in aanraking komen met kunst en cultuur via school, in hun vrije tijd of in de buurt.
•
Popmuziek krijgt een belangrijkere positie. Dit gebeurt door samen met de Limburgse steden te streven naar goede podia in de hele provincie en het stimuleren van oefenruimte en professionalisering van de sector.
•
De investeringen voor Maastricht Culturele Hoofdstad mogen niet ten kosten gaan van de bestaande culturele instellingen en moeten worden geïnvesteerd in heel Limburg.
•
Provinciale musea zijn een dag in de maand gratis toegankelijk. Schoolbezoeken aan de provinciale musea zijn altijd gratis.
•
Maatschappelijke organisaties moeten in staat worden gesteld om voor de langere termijn plannen. Het subsidiebeleid moet daarom op de schop. Niet het coalitieprogramma, maar objectieve criteria en heldere doelstellingen gaan uitgangspunt voor het subsidiebeleid vormen. Elke vijf jaar wordt het subsidiebeleid herijkt en geëvalueerd.
•
Alle Limburgse basisscholen ontvangen het boek ‘de Canon van de Limburgse geschiedenis’.
•
De foto-, video-, beeld- en geluidsarchieven van de Limburgse musea en L1 worden gedigitaliseerd en via internet beschikbaar voor iedereen toegankelijk. 24
•
De provincie zet zich in om rijksmonumenten zoals Sankt Ludwig bij Vlodrop in oude staat te herstellen.
•
De provincie zet zich in voor een goede spreiding van de bibliotheken in Limburg. De provincie stimuleert het in stand houden en openen van bibliotheken in dorpen en buurten.
Een laagdrempelig en toegankelijk sportaanbod levert een belangrijke bijdrage aan de kwaliteit van de samenleving, waarin verbondenheid, cohesie en het voorkomen van sociale uitsluiting van belang zijn. Daarnaast is meer bewegen gezond. Hoe jonger mensen met sporten beginnen, hoe langer zij doorgaans actief blijven. •
De provincie zet in op amateur- en breedtesport en sport voor mensen met een beperking, en zal geen middelen beschikbaar stellen voor commerciële (betaalde) sport of fusie van betaalde sportclubs.
•
De provincie gaat voortvarend aan de slag met de ontwikkeling van de Sportzone in Sittard, gekoppeld aan breedtesport en bovenregionale recreatieve sportactiviteiten.
Voorstellen die de SP de afgelopen periode heeft gedaan • Geen bemoeienis met Sporting Limburg (fusieclub Roda JC en Fortuna Sittard). • Behoud en digitalisering beeld en geluidarchieven L1, gemeenten, musea en provincie. • Meer steun voor amateurkunst en nieuwe kunst in plaats van commerciële kunst. • Steun voor kunstenaars en creatieve ondernemers. • Behoud rijksmonument Sankt Ludwig (Vlodrop). • Meer steun voor Limburgse pop-muziek. Financiële consequenties •
In de komende tien jaar wordt er 10 miljoen euro geïnvesteerd in de poppodia. Dit bedrag komt uit het budget van de Culturele Hoofdstad.
•
De provinciale musea ontvangen jaarlijks 100.000 euro (in totaal 300.000 euro) om de onkosten voor de gratis museumdag te dekken. 25
•
Voor het verder digitaliseren van de beeld- en geluidsbestanden wordt in totaal 2 miljoen euro beschikbaar gesteld.
•
Het stoppen van steun aan clubs in de betaalde sport levert jaarlijks ongeveer 1 miljoen euro op.
26
10
Financiën
De provincie Limburg zit ruim bij kas. Na de verkoop van de aandelen Essent nam het vermogen van de provincie toe tot meer dan 1 miljard euro. Dit geld moet niet op de bank blijven staan om rente te ontvangen, maar moet worden geïnvesteerd in de Limburgse samenleving. De SP wil een groot deel van het vrij besteedbare deel van de Essent-gelden, 200 miljoen euro, investeren in een Limburgs energiebedrijf. De komende jaren ontvangen de provincies fors minder inkomsten. De SP heeft hier geen moeite mee, mits dit geld rechtstreeks naar de gemeenten gaat. Het verschil tussen de financiële positie van de provincie vergeleken met de gemeenten is groot. Gemeenten staan het dichtst bij de mensen en moeten voldoende mogelijkheden hebben om hun taken op het gebied van sociale zaken, welzijn en cultuur uit te voeren. Hier moet de provincie niet tussen gaan zitten. De SP in de Provinciale Staten van Limburg vindt het daarom van belang om voornamelijk te investeren in goed openbaar vervoer, energie, regionale economie, ruimte en provinciale cultuur. Andere taken moeten – met de bijbehorende gelden – in samenspraak met de Limburgse gemeenten worden overgedragen aan de gemeenten. De SP is geen voorstander van de provinciale belasting op auto’s (opcenten). Komende jaren mag deze belasting niet worden verhoogd. Het liefst zou de SP zien dat deze belasting wordt afgeschaft en gecompenseerd via het provinciefonds. De provincie hoeft geen belasting te heffen, dit is een taak van de rijksoverheid. Veel investeringen die de SP doet, staan in het teken van een andere en – in onze ogen – betere provincie. Hierdoor zijn forse investeringen in energie en openbaar vervoer noodzakelijk. De SP wil niet langer praten, maar aan de slag. De SP wil in de komende 10 jaar 170 miljoen euro investeren in beter en goedkoper openbaar vervoer, 200 miljoen in duurzame energie, 80 miljoen in duurzame landbouw en 20 miljoen in elektrische auto’s. Deze investeringen gaan ten koste van grote projecten zoals de gebouwen nabij het Floriade-terrein, de bio-industrie en grootschalige tuinbouw (Klavertje 4) en nieuw asfalt.
27
Op korte termijn moet er worden geïnvesteerd, deze investeringen leveren op langere termijn hun rendement op. Goed openbaar vervoer, een mooi landschap en een ruim en toegankelijk cultuuraanbod zorgt voor een goed vestigings- en investeringsklimaat. En onderzoek, productie en gebruik van zonnecellen en elektrische auto’s zorgt voor een extra economische impuls. In totaal wil de SP jaarlijks 51.300.000 euro extra investeren in een beter Limburg. In vier jaar wil de SP 203.200.000 euro investeren en in tien jaar 349.000.000 euro. Door andere keuzes te maken over de besteding van fondsen en projecten en investeringen te schrappen wordt jaarlijks 63.000.000 euro bespaard, in vier jaar is dit 238.000.000 euro en in tien jaar 490.000.000 euro. Dit bedrag staat nog los van het mogelijk afstoten van taken. Wanneer de jeugdzorg naar de gemeenten gaat, zal dit betekenen dat Limburg jaarlijks 112.000.000 euro minder op de begroting heeft.
28
Onze mensen 1 Thijs Coppus, Horst 2 Marleen van Rijnsbergen, Sittard 3 Ben Rewinkel, Landgraaf 4 Daan Prevoo, Sittard 5 Math Voncken, Amstenrade 6 Edwin Bus, Heerlen 7 Linda Haex, Nederweert 8 Ton Heerschop, Tegelen 9 Michiel Fonteyn, Weert 10 Rob Janssen, Ottersum 11 Irma Koopman, Heerlen 12 Leny Eijssen, Maastricht 13 Ron Meijer, Heerlen 14 Hein Albertz, Kerkrade 15 André Flos, Venray 16 Paul Geurts, Horst 17 Gerard IJkema, Hoensbroek 18 Johan Smeets, Heythuysen 19 Petra Beeren, Roermond 20 Riya Geboers, Weert 21 Myrtho Wojtkowiak, Brunssum 22 Christine Heijen, Heel 23 John Gunter, Maastricht 24 Stefan Hugues, Venlo 25 Lilian Bruigom, Echt 26 Sedai Bayraktar, Heerlen 27 Max Janssens, Roermond 28 Paul Lempens, Weert 29 Peter Visser, Schin op Geul 30 Riet de Wit, Heerlen
29
