Nieuwe Energie op de Creatieve As
1 virtueel informatieplatform voor starters 1 verbeterde netwerksite 400.000 page views 80.000 unieke bezoekers
6 startersdagen 12 innovatiesessies 13 startersworkshops 20 nieuwe diensten
NIEUWE ENERGIE OP DE CREATIEVE AS 1 internationale visie op Haarlem met discussie (Charles Landry)
3.500 bezoekers bij events 600 bedrijven geadviseerd
In gezamenlijkheid zijn binnen het project Nieuwe Energie op de Creatieve As de volgende activiteiten en resultaten gerealiseerd…
20 liveverslagen van events 14 studenten werden ondernemer 3 onderzoeken
3 onderzoeksrapporten 30 adviezen vanuit de onderzoeken 1 alumniplatform
INHOUD
5 regionale overleggen Amsterdam Campus 7 masterclasses 3 023 innovatie awards 1 creatieve bedrijven route 3 internationale congressen
1 broedplaats (Gonnet26) 1 hotspot voor creatieve events 1 platform afstemming huisvesting
Working space Avalanche Film
4
Creatief ondernemerschap in Haarlem bloeit
6
Working space Entremedio
8
Vanuit samenwerking naar succes
10
Working space Weidesign & more
14
Mee op de Haarlemse stroming
16
Working space Heldergroen
20
Alleen een goed idee is geen garantie
3 jaar GNR8 in Haarlem 1,5 jaar GNR8 in Amsterdam 243 ondernemende studenten
voor succes
22
Working space Frame Fridge
26
Working space IQU
28
Wereldberoemd in Haarlem
30
Working space Synergique
34
Working space Studio Locomoco
36
Geven is het nieuwe nemen
38
Working space Baskerville
42
Studenten en ondernemers werken
83 projecten met studenten 45 projecten met regionale bedrijven en organisaties 30 brainstormsessies met ondernemers 2.000 netwerkleden 17 netwerkworkshops 19 netwerkevents 36 nieuwsbrieven
2-wekelijkse open lunch voor ondernemers in Gonnet26 5 kennisdelingssessies met ondernemers 20 GNR8 liveshows
samen aan innovatie
44
Working space TRIK
48
De Haarlemse creatieve industrie trekt aan
50
Veel enthousiaste geluiden
52
Working space BlueBuzz
54
Verdere ontwikkeling
56
Broedplaatsen en bedrijfsverzamelgebouwen 58 Working space StyleMathôt
60
Haarlemse stroming website en Ipad app
62
Colofon
64
‘Ik wil inhoudelijke programma’s maken die echt iets toevoegen’
WORKING SPACE Avalanche Film Wat is Avalanche Film? Sander van Weert: ‘Vanuit Avalanche Film maak ik, film ik, bedenk ik TV-programma’s en bedrijfsfilms. Ik werk veel samen met Siebe Meijer. Samen zijn we vier jaar geleden de Harlem Legacy gestart. Destijds zagen we met lede ogen aan dat zoveel jonge creatieven de stad verlieten en startten we één van de eerste Haarlemse broedplaatsen.’ Wat is je drijfveer? ‘Haarlem nog meer als creatieve (film-)stad op de kaart zetten. Veel mensen weten dat niet, maar Haarlem heeft echt een filmgeschiedenis. Het polygoon journaal werd hier opgenomen en de Filmfabriek Hollandia was wereldberoemd.’ Waarom Haarlem? ‘Haarlem is echt mijn stad. Ik denk niet dat ik hier ooit weg ga. En nu ik zoveel contact heb met al die éénpitters in de verschillende broedplaatsen wordt dat gevoel alleen maar sterker.’ Over vijf jaar... ‘…bedenk en maak ik zelf inhoudelijke programma’s die echt wat toevoegen aan het hedendaagse televisieaanbod.’ www.avalanchefilm.nl
4
5
‘Haarlem is een stad van pioniers. Dat was in het verleden zo en dat is ze nog steeds’
VOORWOORD
CREATIEF ONDERNEMERSCHAP in HAARLEM BLOEIT Beste lezer,
partijen versterkt. We bieden veel kwaliteiten die
de inspirerende ontmoetingsplekken spreken onze
bijdragen aan het profiel van de Metropoolregio
(creatieve) inwoners aan. Deze kwaliteiten moeten
Creatief ondernemerschap in Haarlem bloeit. Deze
Amsterdam als creatieve hotspot in Europa. Het
we bewaken en er continu aan blijven werken.
uitgave en de hieraan gekoppelde iPad app geven
project Nieuwe Energie op de Creatieve As is per juli
Samenwerken, zeker voor de starters en de startups,
een indruk van de resultaten die zijn bereikt in een
2012 afgelopen, maar dat wil niet zeggen dat we
is bijna een voorwaarde om te overleven. Maar vooral
periode van intensieve samenwerking.
klaar zijn. Er is veel bereikt en er zijn concrete
de ondernemers zelf zullen zich moeten inzetten. En
Samenwerking tussen creatieve ondernemers,
prestaties geleverd. Dit is allemaal te lezen in deze
waar mogelijk zullen de overige organisaties in de stad
gemeenten, onderwijs- en kennisinstellingen,
uitgave en te bekijken via onze iPad app. Wat ik
hen daarbij ondersteunen. Deze samenwerking kan
broedplaatsontwikkelaars, corporaties, financiële
daarnaast vooral wil benadrukken, is dat er een
een stroomversnelling tot gevolg hebben die Haarlem
instellingen en netwerkorganisaties. Al deze partijen
duurzame basis is gelegd voor de ontwikkelingen in
als creatieve hotspot nog verder op de kaart zet.
hebben elkaar gevonden in het Europese
de toekomst. Haarlem zit in de goede stroming!
subsidieproject Nieuwe Energie op de Creatieve As.
6
Haarlem is een stad van pioniers. Dat was in het ver-
Haarlem is onder meer door deze samenwerking en
Ik denk bijvoorbeeld aan de broedplaatsen en de
leden zo en dat is ze nog steeds. Dit is terug te zien in
door vele particuliere initiatieven meer en meer in
bedrijfsverzamelgebouwen die zijn gerealiseerd, aan
de vele jonge ondernemers die hun eerste bedrijfs
beeld gekomen binnen de Amsterdamse
Netwerk023 dat zich heeft bewezen als een vaste
stappen in Haarlem zetten. Wij koesteren ze en, zoals
Metropoolregio. Een kleinschalige en ondernemers
waarde voor de creatieven in de regio en aan het
de laatste jaren is gebleken, zij koesteren de stad.
vriendelijke stad voor de creatieve industrie om zich
living lab GNR8 van Hogeschool Inholland. Maar ik
te vestigen of een bedrijf te starten.
denk vooral ook aan het gevoel dat is versterkt. Veel
Ik wens iedereen veel inspiratie toe bij het lezen en
ondernemers ervaren Haarlem als uiterst aangenaam.
bekijken van onze Haarlemse Stroming.
Haarlem heeft ondernemers veel te bieden: onder
De lijnen zijn kort, ze weten elkaar makkelijk te
andere een faciliterende gemeente die de reeds
vinden. En bovenal, het is goed en fijn wonen in de
Jan Nieuwenburg
bestaande onderlinge samenwerking tussen alle
stad met aantrekkelijke culturele voorzieningen. Ook
Wethouder Economische Zaken, Gemeente Haarlem 7
WORKING SPACE Entremedio Wat is Entremedio? Ward Margry: ‘Entremedio is een multidisciplinair ontwerp- en architectenbureau waar ik samen met Joris Kramer, Jip Nelissen en Robert Schellekens architectuur combineer met een strategische visie.
‘We creëren meerwaarde voor mens, planeet en opdrachtgever’
Naast de renovatie van huizen en de transformatie van horeca en retail, is ons derde werkveld ‘de betere buurt’. Dat laatste houdt in dat we in opdracht van de gemeente op wijkniveau kijken hoe je o.a. samen met buurtbewoners kan verduurzamen.’ Wat is je drijfveer? ‘Lokaal bezig zijn en iets terugdoen voor de stad. Zo zijn we actief binnen De Greiner waar we gevestigd zijn en hebben we onder andere de creatieve bedrijven route mee georganiseerd. Daarnaast zijn we betrokken bij projecten in ontwikkelingslanden, zoals Haïti en Sri Lanka. We vinden het bijzonder om daar van waarde te kunnen zijn.’ Waarom Haarlem? ‘Na onze studie in Delft was Haarlem een logische keuze omdat twee van ons hier vandaan komen en al een goed netwerk hadden. De Greiner gaf de doorslag.’ Over vijf jaar... ‘…hopen we veel spraakmakende projecten afgerond te hebben.’ www.entremedio.nl 8
9
FACTS & FIGURES
Nieuwe Energie op de Creatieve As
Vanuit samenwerking naar succes Haarlem is van oorsprong een stad met een rijk cultureel erfgoed en veel grootschalige spelers in de creatieve industrie, met name uitgeverijen van boeken en tijdschriften. De vorm en samenstelling van die bedrijvig heid is de afgelopen jaren echter sterk veranderd; een aantal grote partijen trok weg en tegelijkertijd ontstond een enorme toename van kleine bedrijven en zzp’ers. Steeds meer creatieven zien in zelfstandig ondernemerschap hun uitdaging. De creatieve industrie is van belang voor de economie in de regio, en door de toename van veel kleinere bedrijven is het nood zakelijk andere structuren te ontwikkelen. Samenwerking en netwerkvorming worden belangrijker om innovatie te creëren. vlnr: Blanka de Bruyne, Marije Hovestad, Skylla Janssen, John Meulemans en Irmgard Noordhoek 10
‘De lijntjes die nu zijn gelegd, lopen nog jaren door’
Nieuwe Energie op de Creatieve As is hét programma om innovatie en (door)startend ondernemerschap binnen de creatieve industrie in de regio Haarlem te onder steunen en te stimuleren.
ontwikkeling van broedplaatsen, verdere uitbouw
hen ook aan onderwijs en onderzoek. In de loop
Samenwerking biedt kansen
van een lokaal netwerk voor creatieven, starters
van het project bleek ook de zichtbaarheid van de
Marije Hovestad (Syntens) vult aan: ‘Op het
dagen, de koppeling met onderwijs, en opbouw en
sector een belangrijk item. Vandaar dat we bijvoor
moment dat je als creatieve ondernemer wilt
uitwisseling van kennis. Kansen voor West (Europa
beeld de creatieve bedrijven route organiseerden
groeien in omzet of nieuwe klanten, is openheid en
en het Rijk) en de Provincie zagen het belang van
en we nu extra aandacht aan ondernemers in de
samenwerking een must. De creatieve industrie
dit project dat de naam Nieuwe Energie op de
creatieve industrie besteden in deze uitgave.’
kent veel gespecialiseerde éénpitters. Als zij van
Creatieve As (NECA) kreeg. Samen met een
elkaar leren en samenwerken, vergroten zij hun
consortium van publieke en private organisaties
Lokaal netwerk legt verbindingen
kansen aanzienlijk ten opzichte van bijvoorbeeld
zegden zij in 2009 financiële steun toe en konden
John Meulemans, social media strateeg en onder
de grote bureaus in Amsterdam. Mijn collega Juully
de partners van start met de voorbereidingen!
nemer, richtte in 2007 samen met twee andere
Ruyters is echt in staat geweest om het Haarlemse
ondernemers Netwerk023 op. Door ondersteuning
netwerk in kaart te brengen, via bijeenkomsten van
Aandacht voor ondernemers
vanuit het NECA-project en met name iMMovator
Netwerk023 bijvoorbeeld, maar ook door gewoon
De deelnemende partijen binnen het NECA-project
kon dit lokale netwerk voor de creatieve industrie
binnen te stappen bij bedrijven en zo mensen aan
(zie kader op pag. 12) waren ieder op hun eigen
verder geprofessionaliseerd worden en groeide het
elkaar te koppelen. Daarmee heeft Syntens een
manier al actief binnen de creatieve industrie, maar
uit tot bijna 2.000 leden. Ook was er de mogelijk
belangrijke bijdrage kunnen leveren aan vernieu-
door de nauwe samenwerking is een structuur
heid jaarlijks een internationaal inspirerend congres
wing in deze sector.’
ontstaan die nodig is om de Haarlemse creatieve
te organiseren, zoals Creativity Now in 2012. John:
industrie echt tot bloei te laten komen. Irmgard
‘Het vestigingsk limaat wordt absoluut verbeterd
Meer inzicht door onderzoek
Die ontwikkeling vormde de basis om een project
Noordhoek, programmamanager NECA: ‘We helpen
door via een lokaal netwerk verbindingen te
Onderzoek bevestigt het belang van kleinschalig
te starten waar met name creatieve zakelijke
creatieve (door-)startende ondernemers met een
leggen binnen de creatieve industrie. Netwerken
ondernemerschap voor de economische waarde
dienstverleners ondersteund worden door struc
combinatie van netwerken, het doorontwikkelen
levert ondernemers concreet iets op: herkenning,
van de creatieve industrie in Haarlem. Daarnaast
turele aandacht voor betaalbare huisvesting, de
van hun ondernemerschap, huisvesting en koppelen
inspiratie, kennis, samenwerking en werk.’
is er meer zicht gekomen op de kansen en 11
FACTS & FIGURES Het project is een initiatief van de gemeente Haarlem, Syntens, Hogeschool Inholland en iMMovator en richt zich op vijf pijlers: netwerkvorming, innovatie- en startersbegeleiding, onderwijs, onderzoek en het faciliteren van creativiteit. De activiteiten die zijn ondernomen hebben een stroom van samenwerking en innovatie in de creatieve industrie in Haarlem op gang gebracht. Lees meer hierover verder in deze uitgave!
belemmeringen die door beginnende onder
aan producten en diensten met een innovatief
de stad groot is. Dat succes is de afgelopen jaren
nemers in de creatieve industrie worden ervaren.
karakter, voor en in samenwerking met ondernemers
doorgetrokken in de ontwikkeling en onder
Ook is gekeken naar het belang van netwerken
in de creatieve industrie. Kennisuitwisseling,
steuning van initiatieven van ondernemers zelf,
voor deze ondernemers. Skylla Janssen,
samenwerking en ontwikkeling van ondernemers
zoals Klein Haarlem en de Harlem Legacy. Kijkend
Hogeschool Inholland: ‘Uit de vele gesprekken die
geest en innovatie staan hierbij centraal. Maarten
naar de toekomst is de gemeente erop gericht ook
wij voerden kwam duidelijk naar voren dat
Terpstra, GNR8: ‘Een goed voorbeeld van een
meer duurzame plekken te creëren die fungeren
creatieven het prettig werken vinden in Haarlem.
aantrekkelijke opdracht is het maken van een
als creatieve HUB in de stad, waar creatieven en
Opvallend was dat het nog ontbreken van een
magazine voor op de iPad.’ Irmgard: ‘Het valt me op
andere ondernemers elkaar kunnen treffen.’
gevestigde orde als voordeel wordt ervaren. Waar
dat steeds meer afgestudeerden van de opleiding
Blanka de Bruyne (gemeente Haarlem): ‘Doordat in
je in Amsterdam als onderaannemer van een groot
Media & Entertainment Management in Haarlem
broedplaatsen zowel ondernemers als kunstenaars
bureau een onderdeel van een klus zou mogen
aan de slag gaan. Ik kom ze bijvoorbeeld tegen bij
gehuisvest zijn, ontstaan ook daar unieke kansen
doen, zijn de ondernemers in Haarlem vaak zelf in
de Harlem Legacy waar ze met eigen ondernemingen
op samenwerking en nieuwe initiatieven. Het
de lead.’ De resultaten van de onderzoeken maken
zijn gestart.’
NECA-project heeft al de nodige verbindingen
duidelijk dat professionalisering en groeiscenario’s
12
gelegd, op naar het vervolg.’
aandachtspunten zijn voor een voorspoedige
Stimuleren BETAALBARE werkplekken
ontwikkeling van de creatieve industrie in de regio.
Het snel groeiende aantal broedplaatsen en
Irmgard: ‘Dit project heeft vijf pijlers, maar de
bedrijfsverzamelgebouwen zowel op gemeente-
samenwerking van alle partijen maakt dat het
Van student naar ondernemer
als particulier initiatief biedt volop kansen voor
meer is geworden dan vijf losse projecten. De
In de broedplaats Gonnet26, waarin veel creatieven
samenwerking en innovatie. André Alberga van de
lijntjes die nu zijn gelegd, lopen nog jaren door!’
ondernemen, lopen ook veel studenten in en uit.
gemeente Haarlem: ‘Het succes van de eerste
Zij werken voor GNR8, het living lab van Inholland.
broedplaatsen bevestigde bij het bestuur dat de
Studenten werken daar in multidisciplinaire teams
vraag naar flexibele en betaalbare werkplekken in
De guerrillastunt om de creatieve bedrijven route onder de aandacht te brengen bleef niet ongezien.
13
‘We willen in een stad met een rijke historie ook design en vernieuwing op de kaart zetten’
WORKING SPACE Weidesign & more Wat is Weidesign? Chantal van der Erve: ‘Weidesign is het designlabel dat ik samen met mijn man Rob Groenen heb ontwikkeld. Sinds kort is er een eigen concept store in de Koningstraat waar we ook design van andere ontwerpers verkopen, bijvoorbeeld die zijn aangesloten bij Stichting HOOG (Haarlem & Omgeving Ontwerpers Groep).’ Wat is je drijfveer? ‘Design op de kaart zetten binnen Haarlem. We willen een brug slaan tussen ‘Haarlem winkelstad’ en ontwerpers. Vanuit stichting HOOG, die ik samen met Janneke Vens oprichtte, organiseren we jaarlijks ‘Ontwerp op de weg’. Een etalageroute annex pop up store waar ontwerpers hun design kunnen tonen en verkopen.’ Waarom Haarlem? ‘Haarlem heeft het beste van twee werelden. Een jonge cultuur van inspirerende mensen in creatieve broedplaatsen én bijzondere natuur.’ Over vijf jaar… ‘…is Weidesign & more een gevestigde naam en staat het bekend als een inspirerende creatieve plek, een broedplaats voor nieuw design en een platform voor jong talent.’ www.weidesign.nl
14
15
vlnr: Esmee van Loon, Marieke Wassenaar en Jan Nieuwenburg
RONdje broedplaatsen
Mee op de Haarlemse stroming 16
Dat steeds meer gebouwen in de stad leeg kwamen te staan, was eigenlijk een geluk bij een ongeluk. De creatieve industrie in Haarlem groeit, met name het kleinschalig ondernemerschap, en de vraag naar betaalbare huisvesting groeit mee. De gemeente werkt inmiddels al enkele jaren samen met particulieren, vastgoedonder nemers, -beheerders en corporaties aan het omvormen van leeggekomen panden tot creatieve locaties voor Haarlemse (startende) ondernemers en zal dat ook in de toekomst blijven doen. Jan Nieuwenburg, wethouder Haarlem: ‘De behoefte stijgt nog steeds: creatief ondernemerschap trekt creatief ondernemerschap aan.’
‘Het is fantastisch om te zien wat er los komt door mensen op een fysieke plek bij elkaar te zetten’ Jan Nieuwenburg (o.a economische zaken,
manier draagt Haarlem ook haar steentje bij aan de
Sanoma werk ik ook voor het Sauna Centre en
onderwijs en sociale zaken) doen we een klein
kenniseconomie in de metropoolregio Amsterdam.’
ontwerp ik een boekje over de Leidsebuurt.’
Jansstraat 46, Klein Haarlem en De Greiner waar de
De eerste ondernemers die de wethouder op de
Klein Haarlem
wethouder in gesprek gaat met ondernemers over
Jansstraat spreekt zijn zeer tevreden met hun
De volgende stop is Klein Haarlem dat, na een
hun ondernemerschap en het belang van betaal
werkplek. Tammo ter Hark (Kleine Stappen), Bart de
vliegende start in het oude postkantoor, is
bare gezamenlijke huisvesting.
Boer (Bunker 8 audiovisuals) en Erwin Kneppers
ingetrokken in het voormalig Spaarnestad
(ECEKA Productions) geven aan de gezochte
Fotoarchief op het Groot Heiligland. De initiatief
Jansstraat 46
samenwerking ook echt te ervaren en daardoor
nemer Ivo Maissan is een bekende van de
Op de fiets van het stadhuis richting Jansstraat,
klussen aan te nemen die ze daarvoor nooit
wethouder. Ivo: ‘We hebben net een motion
waar Barbara Labrie (Labrie Praktijk) ons zal
hadden aangepakt. Erwin: ‘Onze grootste wens is
designer binnen gehaald die de huisstijl voor de
rondleiden, dringt zich de vraag op waarom de
dat we hier nog heel lang kunnen blijven.’ De
NOS en voor RTL 5 gaat maken. Dat is voor ons een
wethouder de broedplaatsen tot één van de
wethouder ontmoet op de Jansstraat nog diverse
catch, want zo’n succesvolle ondernemer brengt
speerpunten van het economisch beleid heeft
andere ondernemers en zzp’ers waaronder een
ook weer werk mee voor anderen binnen Klein
gemaakt. Jan Nieuwenburg: ‘De gemeente ziet het
jonge vormgeefster/bladenmaakster, Djûke
Haarlem. Maar ook een band als Chef’Special zit bij
belang van het faciliteren van starters. De gedachte
Vaartjes (Studio Djûke). Jan Nieuwenburg vraagt
ons.’ Het gezelschap loopt door het pand, langs de
rondje langs enkele gebouwen. We bezoeken de
is: wat klein begint kan ook heel groot worden.
haar of de zaken ondanks de crisis goed lopen.
werkplek van brr brr (vormgeving Haarlemse
Inmiddels zijn er vele broedplaatsen en bedrijfs
Bovendien, als er verbindingen via broedplaatsen
Djûke: ‘Voor mij is het een voordeel dat ik in de
Stroming), en ontmoet de twee jonge ondernemers
verzamelgebouwen in Haarlem waar zzp’ers en
worden gelegd, ontstaat er een bepaald soort
crisis begonnen ben. Ik weet niet anders dan dat je
achter Dr. Woe. Zij ontwerpen websites, onder
kleine ondernemingen tijdelijk of permanent
chemie en wordt er veel beter gebruik gemaakt
hard moet werken voor nieuwe opdrachten. Jan
andere voor muzikanten. Eddy Boom: ‘Tot we hier
werkplekken of eigen ruimtes kunnen huren.
van het beschikbare talent. En dat stimuleert
Nieuwenburg vraagt haar of ze ook Haarlemse
kwamen, waren we zigeuners. Deze plek geeft
Samen met de actief betrokken wethouder
innovatie, zo blijkt uit diverse onderzoeken. Op die
klanten heeft. Djuke: ‘Zeker. Naast mijn werk voor
zowel de rust om gefocust te ondernemen als de 17
FACTS & FIGURES Jan Nieuwenburg en Esmee van Loon bekijken samen haar werk en praten over de prijzen die ze heeft gewonnen.
inspiratie om samen met andere jonge creatieven
andere sectoren zoals kunst en cultuur en de
gelegenheid of een andere manier om het
mooi werk te maken en binnen te halen.’ Jurre
detailhandel op gang brengen.’
samenkomen te stimuleren. Esmee: ‘In het Stedelijk
Hehenkamp: ‘Voor ons is Haarlem een bewuste
18
In Haarlem zijn veel broedplaatsen en bedrijfsverzamelgebouwen, zoals Gonnet26, Klein Haarlem, Jansstraat 46, Harlem Legacy, Nieuwe Vide, het oude belastingkantoor en De Greiner, waar (startende) creatieve ondernemers flexibele en vaak betaalbare werkplekken kunnen huren. Daarnaast zijn er veel particuliere initiatieven om samenwerking, ondernemerschap en innovatie te stimuleren, bijvoorbeeld ZAAMEN, de Ridderstraat en het Figee Innovatie Theater. Wethouder Jan Nieuwenburg: ‘Als er verbindingen via dergelijke plaatsen worden gelegd, ontstaat er een bepaald soort chemie.’
Gymnasium, waar ik tijdelijk zat, hadden we het
keuze. We worden hier minder afgeleid en er is
De Greiner
idee om de tuin die functie te geven; om daar met
minder concurrentie dan bijvoorbeeld in
Als laatste bezoeken we De Greiner, een verzamel
elkaar samen een broodje te eten en bijvoorbeeld
Amsterdam.’
gebouw dat met steun van de gemeente is
mini-concerten te geven. Op zo’n plek komt de
ontwikkeld door Ymere, ook partner in het
energie echt los.’
Jan Nieuwenburg en Ivo Maissan leggen uit hoe
NECA-project. Marieke Wassenaar (Ymere): ‘De
zij samen bouwen aan de ontwikkeling van de
kunstenaars die erin zaten toen het pand tijdelijk
Het rondje zit erop. Jan Nieuwenburg: ‘Het is
creatieve industrie. Jan Nieuwenburg: ‘Het mooie is
leeg stond, overtuigden alle partijen van het
fantastisch om te zien wat er los komt door
dat met broedplaatsen als Klein Haarlem binnen de
belang van behoud van dit unieke gebouw en de
mensen op een fysieke plek bij elkaar te zetten. De
bestaande structuur van de stad functies worden
belangrijke functie die het weer zou kunnen
extra werkplekken zijn natuurlijk al geweldig voor
gecreëerd. Ivo heeft daarin voor Klein Haarlem een
hebben in de buurt.’
starters, maar de toenemende samenwerking geeft
mooie voortrekkersrol gespeeld. En zo moet het
Jan Nieuwenburg praat met één van de huurders,
mij echt een zeer positief gevoel over deze
ook. De gemeente faciliteert waar mogelijk, maar
fotografe Esmee van Loon. Esmee: ‘Ik ben wel heel
ontwikkeling voor de stad. Ik zie voor de toekomst
het moet vooral ook vanuit de ondernemers zelf
blij dat ik nu een permanente werkplek heb
nog veel mogelijkheden om hiermee verder te
komen.’ Ivo heeft een duidelijke toekomstvisie voor
gevonden. Een plek waar ik met andere fotografen,
gaan. In Haarlem is gelukkig weinig leegstand
Klein Haarlem. Het is zijn droom om net als het
kunstenaars en creatieven samenzit en waar ideeën
ontstaan, maar we zijn alert. Haarlem bruist en
Volkskrant-gebouw in Amsterdam een creatieve
tot stand komen. Zelfs mijn eigen atelier is een
daarom zijn alle initiatieven die genomen worden
HUB te ontwikkelen. Ivo: ‘Het moet een ontmoetings
soort kleine broedplaats, omdat ik ook werk
van belang om dit zo te houden.’
plek zijn voor de hele creatieve industrie en
plekken onderverhuur aan kunstenaars die nog op
tegelijkertijd een interactie met de buurt en met
de academie zitten.’ Esmee mist wel een horeca
Jan Nieuwenburg in gesprek met Mari Koning, componist en muziekproducer. Mari heeft een indrukwekkende studio op de Jansstraat, met uniek uitzicht op de Grote Kerk.
19
WORKING SPACE Heldergroen Wat is Heldergroen? Sander Veenendaal: ‘Heldergroen is een communicatie/ontwerpbureau waarin ik samen met Jeroen van Zwetselaar en andere creatieven merken en bedrijven help uit te dragen wat of wie
‘Verhelderen geeft energie en richting’
ze werkelijk zijn.’ Wat is je drijfveer? ‘Het verhelderen van de samenleving. Door per bedrijf of merk eerst goed naar binnen te kijken – wat is de identiteit? – en van daaruit naar buiten toe mensen te activeren, maak je iets los. Die energie kun je vervolgens inzetten in de samenleving. Zo maakten we voor het ZuidAfrikaans bureau voor toerisme een campagne over lokale helden waarmee we niet alleen reclame maakten, maar ook banen in Zuid-Afrika creëerden.’ Waarom Haarlem? ‘Komende vanuit Utrecht dachten we eerst: Waar willen we werken? En meteen daarna: Nee, waar willen we wonen? Dan gaan we daar werken.’ Over vijf jaar... ‘…zijn we in ieder geval nog steeds in Haarlem. Over groei maak ik me geen zorgen. Ik hoop vooral dat we blijvend bijdragen aan verheldering van de samenleving.’ www.heldergroen.nl
20
21
Syntens Innovatiecentrum
Alleen een goed idee is geen garantie voor succes
22
vlnr: Chantal van der Erve, Bjorn Weggelaar en Juully Ruyters
Binnen de Haarlemse creatieve industrie schieten de kleinschalige ondernemers als paddenstoelen uit de grond. Het enthousiasme om vanuit een eigen bedrijf innovatieve producten en diensten aan de wereld aan te bieden is groot, zoals diverse onderzoeken bevestigen (zie pag. 50). Maar alleen een goed idee is geen garantie voor succes. Juully Ruyters, die binnen het NECA-project vanuit Syntens Innovatie centrum onder andere net gestarte ondernemers adviseert, formuleert het zo: ‘Een creatieveling is niet altijd een ondernemer. Je kunt een geweldig innovatief concept hebben, maar je moet er vervolgens wel actief mee aan de slag. Niet iedereen heeft dat zelfstartende vermogen.’
‘Je kunt een geweldig innovatief concept hebben, maar je moet er vervolgens wel actief mee aan de slag’ produceren, marketen, financieren en eventueel
Syntens vanuit een concrete vraag. Bjorn: ‘Ik ben
Businessplan onder de loep
subsidies aanvragen. Juully: ‘Ondernemers komen
zelf heel goed in het leggen van contacten, maar
Chantal van der Erve liet zich eveneens adviseren
bij mij met nieuwe ideeën of nieuwe business
het zou mij erg helpen als er een overzicht is van
door Syntens. Onlangs startte deze designer samen
concepten. Vanuit Syntens help ik ze om de inno
de regionale industrie. Mijn voorkeur gaat uit naar
met haar man Rob een tweede carrière in het
vatie te versnellen. Wij kennen de kanalen en weten
werken voor bedrijven in en rondom Haarlem,
Haarlemse. Ze had een succesvol bedrijf in het
welke partijen we aan welke ondernemer moeten
maar zo’n bedrijf moet wel een bepaalde omvang
uitdenken en organiseren van exposities voor
koppelen, bijvoorbeeld voor het aanvragen van
hebben om mij als externe productdesigner in te
musea, maar kon op enig moment de combinatie
subsidies of voor financiering. We zijn in staat
huren.’ Zo’n regionaal overzicht bestaat niet, maar
met haar jonge gezin niet meer bolwerken.
ondernemers met eerstelijns advies en diverse
Juully verwees hem naar haar collega Chris die
Eenmaal gesetteld in Haarlem kwam al snel weer
praktische workshops aardig op weg te helpen.’
matchmakings organiseert tussen de (landelijke)
de behoefte om te ondernemen. Weidesign startte
industrie en designers. Bjorn: ‘Het blijft lastig om
online met een zelf ontworpen tassencollectie.
Hoe positioneer en presenteer je jezelf?
te voorkomen dat die bedrijven niet alleen
Chantal: ‘We begonnen voortvarend. Onze
Eén van de ondernemers die Juully op weg heeft
brainpicken. Desondanks was het een waardevolle
ontwerpen werden door gerenommeerde musea,
geholpen is Bjorn Weggelaar. Vanuit dEEEsign
ervaring voor me. Hetzelfde geldt voor de
zoals het designmuseum in New York, opgepikt.
ontwikkelt hij merkidentiteiten, onder andere door
ontdekkingsreis die ik mede op advies van Syntens
Maar het bleek toch best moeilijk om weer een
middel van 3D productdesign en packaging
naar China maakte. Ik was daar met een groep van
echt bedrijf op te zetten en daarvoor voldoende
design. Relevante ervaring deed hij op bij diverse
ontwerpers, stylisten en inkopers. Het was voor mij
contacten te leggen.’ Tijdens het Haarlemse event
ontwerpbureaus en multinationals als Sara Lee,
heel interessant om te zien hoe ik mijn bedrijf op
‘Ontwerp op de weg’ ontdekte Chantal hoe leuk ze
voordat hij met iemand anders een bedrijf
mondiaal niveau het beste kan verkopen. Door
haar tijdelijke winkel en de contacten met klanten
Het is waar. Een ondernemer is dat schaap met die
startte. Die samenwerking is inmiddels geëindigd,
beide ervaringen heb ik veel geleerd over hoe ik
en andere ontwerpers vond, en hoeveel ideeën en
vijf poten. Je moet alles zelf kunnen en zelf doen:
maar overtuigde hem wel van zijn eigen
mijzelf en mijn bedrijf het beste kan positioneren
samenwerking zo’n vaste stek oplevert. Chantal:
het product bedenken, doorontwikkelen,
ondernemersgeest. Bjorn kwam in contact met
en presenteren.’
‘In de Koningstraat vond ik niet lang daarna de 23
FACTS & FIGURES Syntens Innovatiecentrum stimuleert ondernemingen om zich duurzaam te vernieuwen en bevordert hiermee welvaart en welzijn in Nederland. Syntens maakt ondernemers bewust van de mogelijkheden tot innovatie en helpt hen concreet om stappen te zetten die leiden tot resultaat, onder andere door individueel advies en workshops op het gebied van innovatie. Door nieuwe verbindingen te leggen ontstaan innovaties die resulteren in nieuwe business. Voor Haarlemse ondernemers zijn er bijvoorbeeld bijeenkomsten over de mogelijkheden van financiering van je ideeën of producten. www.syntens.nl
Juully Ruyters van Syntens organiseert samen met haar collega Martijn van Gogh praktische workshops en voert veel één-op-één-gesprekken met ondernemers over de vraag: Wie wil ik zijn?
perfecte stek om fashion en design te combineren.
maar zijn zo bezig die tot in de perfectie te
Via via hoorde ik dat Syntens gratis advies biedt
vervolmaken dat er nauwelijks tijd over blijft voor
aan net gestarte, innovatieve ondernemers.’ Dat
de vraag: Hoe zet ik mezelf neer? Hoe verkoop ik
stimuleerde Chantal om contact te zoeken met
mijn producten? Als ik zo’n overkoepelend thema
Juully en met haar het businessplan door te
signaleer, organiseert Syntens daar een workshop
spreken. Juully kon aan de hand van een praktisch
voor; in dit geval samen met een adviseur, een
model, het propositiehuis, een belangrijke rol
expert op het gebied van sales.’ Op een
spelen in het concreet maken van het concept. ‘Ik
Netwerk023 borrel kwam Juully onlangs een
barst van de ideeën, maar je kunt niet alles doen.
onderneemster tegen die zo’n workshop had
Juully hielp mij de zaak scherp te krijgen. We zijn
bijgewoond. Ze vertelde haar dat ze sinds de
alweer even open en de concept store Weidesign
workshop al zes nieuwe opdrachtgevers had
is inmiddels een groot succes en een ware
binnengehaald. Juully: ‘Dat vond ik echt geweldig
ontmoetings- en verkoopplek voor creatieven.
om te horen.’
(lachend) Natuurlijk heb ik een aantal van de eerder geschrapte ideeën uiteindelijk toch weer naar binnen gesleept.’ Praktische workshops Juully ontdekte dat veel meer creatieve ondernemers moeite hebben met hun propositie en presentatie. Juully: ‘Creatieve ondernemers verzinnen met groot gemak geweldige ideeën, 24
25
WORKING SPACE Frame fridge Wat is Frame Fridge? Nick Lievendag: ‘Frame Fridge is mijn motion design studio: hier ontwikkel ik audiovisuele concepten en creëer ik korte animaties. Zo maakte ik de promo voor Scrooge in opdracht van de Haarlemse Stadsschouwburg. Daarnaast ben ik vooral bezig met Explainimate; korte animaties die uitleggen hoe een dienst of product werkt.’ Wat is je drijfveer?
‘Ik heb altijd een passie gehad voor film én design, dus motion design is voor mij een ideale discipline: verhalen vertellen via bewegende, grafische beelden. Steeds meer mensen ontdekken dat dit een effectieve manier is om informatie over te brengen: de vraag groeit enorm!’ Waarom in Haarlem? ‘Ik wilde graag onderdeel zijn van een creatieve sector die nog in de kinderschoenen staat, maar sterk groeit. Het netwerk is persoonlijker en dat maakt samenwerken met andere creatieven erg laagdrempelig.’
‘Motion design leent zich goed voor samenwerking met andere disciplines’ 26
Over vijf jaar… ‘…wil ik van een eenmansstudio gegroeid zijn naar een bedrijf met meer mensen.’ www.nicklievendag.com
27
WORKING SPACE IQU Wat is IQU? Reinout te Brake: ‘Big data game profiling. Eind 2010 zagen we een snel groeiende game industrie, waarin tegelijkertijd weinig kennis was over de gamers. Met behulp van eigen technologie maken wij inzichtelijk
‘Succes is inherent aan het kiezen van de juiste strategie’
wat ze spelen, hoe ze spelen, wanneer en waarom ze spelen. Al die data gebruiken wij om betere leads voor de game industrie te genereren. Niemand hield het voor mogelijk, maar in anderhalf jaar verzamelden we 180 miljoen gamerprofielen.’ Wat is je drijfveer? ‘Ik kijk graag straks terug vanuit de gedachte dat we iets hebben veranderd binnen de game industrie.’ Waarom Haarlem? ‘Ik zou nergens anders willen wonen en werken. We zijn nu veel in Amerika, maar zelfs de jonge expatters die ik naar Nederland haalde voor IQU zeggen na een weekje San Francisco: He fijn, we mogen weer terug naar het heerlijke Haarlem.’ Over 5 jaar... ‘…Dan werken we met alle grote gamedeveloppers in de wereld en regelen wij al hun online marketing, zodat zij sneller omzet kunnen genereren met hun games. En zijn we nog meer betrokken bij de opbouw van hun games portfolio. Net als bij Jumbo: voor 0 – 88 jaar.’ www.iqu.com 28
29
WERELDBEROEMD IN HAARLEM Naast veel startende ondernemers, heeft Haarlem ook een groot aantal creatieven van naam en faam. Bekende namen uit de reclame- en mediawereld die iedereen kent of zou moeten kennen. Ze hebben met elkaar gemeen dat ze veel ervaring hebben, soms zelfs bekroond werk en in alle gevallen al geruime tijd succesvol ondernemen. Netwerk023 interviewde een aantal van die kopstukken en maakte ze zichtbaar onder de noemer: Wereldberoemd in Haarlem. Maak hier kennis met een aantal van deze creatieve hotshots en wil je meer weten, ga dan naar www.netwerk023.nl
oprichter en uitgever Lof (MAGAZINE voor VROUWEN met ambitieS) JOLANDA HOLWERDA
art director en ontwerper Holland Drive Henk de Rooij
creatief partner ontwerpbureau Beukers Scholma MARGA SCHOLMA
oprichter EN creatief partner Made in Haarlem Jac de Ruiter
‘Wat is het optimale businessmodel in een snel
‘Ik geniet van de mogelijkheden die het nieuwe
‘Wat we maken, maken we vanuit de inhoud. Altijd.
‘Ik heb het idee dat sinds de internethype iedereen
veranderend en super onder druk staand media
werken en als onderdeel daarvan social media mij
We willen veel over dingen weten waar we aan
in de branche – bureaus en adverteerders –
landschap? We geven uit omdat we een missie
als ondernemer geven. Zoals ik nu werk, vanuit
werken. Vanuit die inhoud ontstaat een vormen
zoekende is naar hoe te communiceren. Voor veel
hebben, maar die moet wel mogelijk gemaakt
Sidekick City, de rol die netwerken speelt, ik heb
taal. Het is een puzzel die steeds opnieuw wordt
adverteerders zijn bijvoorbeeld social media nog
worden. Om met Simon Sinek te spreken: onze
dat altijd in m’n onderbuik gevoeld. Dit is het
gemaakt.’ Partner Haico Beukers: ‘Ontwerpers
altijd onbekend terrein. Ze weten niet goed wat
why is helder. De uitdaging zit vooral in how. Op
gewoon. Het heeft een bepaalde vrijheid die ik
ordenen. Scheppen orde in de chaos. Daar is
ze er mee willen bereiken, maar denken dat ze er
advertenties en abonnees kun je geen toekomst
altijd zocht, maar die tien jaar geleden niet
altijd behoefte aan. Juist nu is het belangrijk dat
hoe dan ook iets mee moeten. Dan wordt het iets
bouwen. Dus hoe kunnen we de content die we
bestond. Iedereen hier heeft op zijn manier z’n
je ook dienstbaar bent aan de klant en de
wat niet bij ze past en waar in de praktijk ook
maken, het bereik dat we hebben en de verbin
ondernemerschap en ik geloof er heilig in dat
gebruiker.’ …‘We zijn vreemde Haarlem ‘gebruikers’.
onvoldoende mee gebeurt. Als bureaus zouden we
dingen die we leggen wel te gelde maken? Ik zie
mensen zo meer tot hun recht komen. Zelf heb ik
Iedereen zegt: Oh je woont in Haarlem, dan zal je
dat beter moeten begeleiden door tegen klanten
zeker wel toekomst in, zeg maar, het BNR (Business
net een mooi product ontworpen, geheel buiten
wel veel naar het strand gaan. Niet dus. In feite
te zeggen: doe het als het bij je past, maar durf
News Radio) model. Als mediapartij ben je in dat
mijn vakgebied om. Maar ook binnen ons vak
hebben we hier vooral een heerlijke woon/werk
het ook (nu even) niet te doen als het niet binnen
model een soort HUB, een platform waar diverse
gebied zie ik voordelen. Alles is veel transparanter
machine!’
jullie strategie of visie de meest logische aanpak is.’
partijen samenkomen om in co-creatie – mede
en bedrijven die knollen voor citroenen proberen
mogelijk gemaakt door – content te maken.’
te verkopen zijn gewoon de sjaak. De consument is in control.’
30
31
32
oprichter van o.a. Direct Force en Brandless Aukje Metz
CHIEF INSPIRATION OFFICER ROBIN GOOD EN SLOW WORLD Simon Werkendam
art director en partner EEN ANDER BUREAU Aafke Kleppe
initiator Stichting Magnum Opus en Professional Outsiders Herbert van Hoogdalem
INITIATIEFNEMER EN galeriehouder Galerie 37 JEDITHJA DE GROOT
Oprichter en mede-eigenaar HUB Uitgevers Wouter Hendrikse
‘Met vijf anderen ben ik bezig met een startup:
‘Het onderscheidend vermogen van bedrijven zit
‘Reclame is heel vergankelijk. Wat ik gisteren
‘Echt vol ben ik van de stichting die ik heb opgezet
‘Ik wil Haarlemse kunstenaars een platform bieden
‘Als je niet kunt delen, kun je ook niet
Brandless, care more. Een nieuw communicatie
in twee nieuwe P’s: People & Purpose. Moet je
maakte, vind ik vandaag eigenlijk al niet meer
om mensen te helpen bij het realiseren van hun
waarin ze – ondanks de bezuinigingen in de kunst
vermenigvuldigen. Ik deel liever 10 miljoen met
bureau waarin techniek, design, consultancy en
eens kijken hoe leuk dat wordt. Het zal steeds
mooi. De uitingen die ik maak zijn bovendien geen
droom, hun gouden idee. Twee keer in mijn leven
– de ruimte krijgen om solo of in duovorm hun
andere mensen, dan dat ik 100.000 euro voor
engagement samenkomen. Opereren in de nieuwe
meer gaan om werkelijke verschillen. Die zijn niet
‘Aafke’s’. Ik ben een vormgever die signalen in de
zakte ik naar de bodem. De scheppende kracht die
werk tentoon te stellen. In de toekomst wil ik nog
mezelf heb. Slechte ondernemers zijn mensen die
wereld waarin de consument in power is, doe je
verzonnen of opgeklopt, maar komen van
markt oppikt en interpreteert en deze samen met
ik op die momenten bij mezelf zag is dezelfde
meer zoeken naar samenwerking met andere
denken alles zelf te kunnen. De afgelopen twaalf,
niet door ‘iets’ met social media te doen, of een
binnenuit. Mijn favoriete plek? Slow World. Als ik
klanten in een optimale middelenmix inzet voor
kracht waarmee ik ideeën bedenk. Toen ik me dat
disciplines, zoals bijvoorbeeld mode. Zo hadden
dertien jaar heb ik steeds stukjes van het bedrijf
nieuwe website te bouwen. Je moet niet geloof
’s ochtends kom aanfietsen, ruik ik het Spaarne,
groei bij die klanten. Een commerciële creatief,
realiseerde wist ik: wat ik kan, kan iedereen.
we laatst een leuke wisselwerking met kleding
verkocht aan mensen vanuit de gedachte: ik zit
waardig willen overkomen, maar geloofwaardig
ruik ik die lekkere grondlucht. Voor mijn deur
dus. Mijn favoriete plek in Haarlem? De Kleine
Iedereen is in staat om op te krabbelen, dus
winkel Moise uit de Warmoestraat. Vanuit een
niet te wachten op extern geld, maar wel op kennis
zijn. Om bedrijven daarmee te helpen, heb je al die
liggen schepen uit de beroepsvaart en in de winter
Houtstraat. Die omgeving doet me sterk denken
iedereen is in staat om zijn eigen meesterwerk te
project met Frank Visser en Corinne Bonsma
en kunde. Ik ben heel optimistisch over de
disciplines onder één dak nodig. En alleen maar
als de lucht strak blauw en dampig is, kijk ik naar
aan de Jordaan. Favoriete winkels zijn Number Nine
creëren. Ik heb een intrinsiek zelfvertrouwen dat ik
hadden we Galerie 37 en de etalage van de winkel
toekomst, ook al geloof ik niet dat het ooit nog zo
vertellen hoe het moet, is ook niet meer van nu.
die lui die bezig zijn aan hun schip. Dan is het hier
in de Kleine Houtstraat en ID in de Schagchelstraat.
zo’n meesterwerk herken en mensen kan helpen
vormgegeven. Maar ik zie net zo goed een
wordt als vroeger. In 2006, 2007, 2008 klotste het
Het gaat om de realisatie. We gaan het dus
net een oude werf. En als ik de zware, oude
De eigenaresse is zo’n geweldig mens. Ze kocht de
daar iets succesvols van te maken. Als ik hierover
samenwerking met een goed restaurant ontstaan;
geld in medialand echt over de plinten. Maar het
daadwerkelijk doen. To be continued…’
fabrieksdeuren opendoe, ’s avonds als ik naar
Art Deco stof op van de oude Cinema Palace en
praat stotter ik ook niet meer.’
als er maar hetzelfde gedacht wordt over kwaliteit
mooie is, door de afname zie je uitgeverijen
huis ga, denk ik: Dit is veel beter dan uit een lift
vroeg haar oma om daar tassen van te maken.
en men durft te gaan voor vernieuwing.’
creatiever worden. Dat geldt ook voor ons. Alleen
stappen in Amsterdam Zuidoost.’
Allemaal verkocht natuurlijk aan Haarlemmers die
met de blaadjes hadden we het nooit gered.
mooie herinneringen hebben aan die bioscoop.’
Uitgesloten.’
33
‘Meteen vanaf de start pakken we projecten in co-creatie op’
WORKING SPACE Synergique Wat is Synergique? Peter Paulussen (grafisch ontwerper en illustrator): ‘Synergique – gehuisvest in Gonnet26 – is een creatief collectief van mij samen met fotograaf Ewoud Koster en filmer en motion designer Pepijn Borgwat. We hebben elkaar ontmoet op Bevrijdingspop, waar we alle drie vanuit onze eigen expertise aan het werk waren. Dat klikte zo goed dat we zijn gaan samenwerken.’ Wat is je drijfveer? ‘De liefde voor ons vak is onze drijfveer. De diverse perspectieven houden ons scherp om steeds met nieuwe – crossdisciplinaire – oplossingen te komen. Samenwerking leidt bij ons tot synergie.’ Waarom in Haarlem? ‘Er heerst een toegankelijke sfeer binnen de creatieve sector in Haarlem. De drempel om even bij elkaar binnen te stappen voor een kop koffie is laag, wat de samenwerking ten goede komt.’ Over vijf jaar... ‘…is Haarlem verder uitgekristalliseerd als creatief bolwerk, en komt zij uit de schaduw van grote broer Amsterdam. Synergique speelt hier graag een actieve rol in door de dialoog en interactie met andere creatieven aan te gaan.’ www.synergique.nl
34
35
WORKING SPACE STUDIO LOCOMOCO Wat is studio Locomoco? Shevia Limmen: ‘Locomoco is een jonge creatieve studio. Ik ben altijd op zoek naar nieuwe mogelijkheden binnen techniek, wetenschap en kunst en zet die in voor klanten en voor eigen producties. Ook organiseer ik het event Street canvas en zette ik Dots, een artmagazine voor de
‘Ik wil laten zien in wat voor een inspirerende wereld van hedendaagse kunsten we leven’
iPad, in de markt. Op onze nieuwe locatie ontwikkelen we nu een mix van studio en galerie, zodat ook jonge hedendaagse kunstenaars bij ons hun werk kunnen presenteren.’ Wat is je drijfveer? ‘De wereld inkleuren met zoveel mogelijk mooie projecten om mensen te verrassen en voor even uit hun dagelijkse routine te lokken.’ Waarom Haarlem? ‘Door de vele dingen die ik doe heb ik in korte tijd veel Haarlemse creatieven leren kennen. Ik pik op wat er speelt, bedenk ideeën, maar kan het echt niet allemaal alleen. Door mijn Haarlemse netwerk komt het tot stand.’ Over vijf jaar... ‘…hoop ik nog meer gegroeid te zijn in wat we nu ontwikkelen.’ www.studiolocomoco.com www.dotsmagazine.com
36
37
Netwerk023
Geven is het nieuwe nemen
vlnr: Victor Neyndorff, Shevia Limmen, Rogier Mostert en Sonja Herpers
Al in 2007 richtte John Meulemans (3sixtyfive) samen met Peter Hoekstra (Blutarsky) en Karel Koch (Hogeschool Inholland) Netwerk023 op. Hét lokale netwerk voor mensen uit de creatieve industrie. Binnen het NECA-project kon het netwerk zich verder professionaliseren en inmiddels zijn rond de 2.000 Haarlemse creatieven lid. Zij volgen het netwerk en haar leden online en weten elkaar daar te vinden voor allerlei discussies, vragen, werkplekken, stages en opdrachten. Daarnaast komen veel leden op de diverse events, zoals de jaarlijkse uitreiking van de 023 Innovatie Award, de workshops en netwerkbijeenkomsten en het jaarlijkse congres zoals Creativity Now in 2012.
38
‘Hoe meer mensen je spreekt, des te meer afspraken je krijgt en des te meer opdrachten eruit voort kunnen komen’ netwerk focussen we daar op: Welke innovaties
dat we steeds meer actief contact zoeken met
Shevia: ‘Ik zocht een tekstschrijver die snel en los
komen eraan, waar kunnen we als Haarlemse
regionale en landelijke creatieve netwerken om
schrijft, maar voor insiders wel voldoende waarde
creatieve sector iets aan hebben?’ Dat het netwerk
nieuwe verbindingen te leggen. Daarnaast willen
in de teksten weet te stoppen. Via Netwerk023 had
hiermee in een behoefte voorziet blijkt uit de vele
we verbreden naar nog meer diversiteit in onze
ik Suzanne Sandberg (Sterk Verhaal) leren kennen.
reacties die John van leden krijgt. John: ‘Leden
leden en actief samenwerken met andere (lokale)
Zij was druk bezig met een andere grote opdracht,
waarderen Netwerk023 vanwege de innovatieve
netwerken en broedplaatsen.’ Freek van ’t Ooster
maar linkte me direct aan Sonja. Sonja zit evenals
concepten die gedeeld worden en de inspirerende
(iMMovator): ‘Het succes van Netwerk023 is vooral
Suzanne in broedplaats Harlem Legacy, en via zo’n
sprekers die we uitnodigen. Daarnaast vinden ze
te danken aan de betrokkenheid van gepassio_
direct contact voelt dat al snel vanzelfsprekend en
neerde lokale ondernemers. Het is een krachtig
laagdrempelig.’ Sonja zette net definitief de stap
‘Door continu kennis te delen
netwerk. Dat op de bijeenkomsten ook mensen
om als zelfstandige verder te gaan. Sonja: ‘Mee
en te investeren laat je jezelf
van buiten Haarlem aanschuiven voor de inhoud
werken aan zo’n iPad magazine vond ik geweldig.
en het netwerk is een groot compliment voor de
Ik had net mijn braafheid afgeschud voor een
zien. Zichtbaarheid is cruciaal
mensen die het netwerk dragen.’
andere opdracht en mijn pen gescherpt.’ Die schrijf
voor elke ondernemer’
Via via de perfecte match
stijl was precies wat Shevia zocht. Alles klopte en het netwerken deed zijn werk.
Twee onderneemsters die elkaar via Netwerk023 het prettig dat de bijeenkomsten informeel zijn en
vonden zijn Shevia Limmen en Sonja Herpers.
Netwerken is een numbers game
– heel simpel – lekker dichtbij. Dat wordt vaak
Sonja is recent gestart als freelance tekstschrijver
Voor John is dit een perfect voorbeeld van de
John: ‘Als ondernemer is mijn drijfveer nieuwe
onderschat, maar niet door onze leden. Creatieve
(Kapitein Tekst) en Shevia (Studio Locomoco)
waarde van een lokaal netwerk. John: ‘Netwerken
dingen vertalen naar klanten. Wat kunnen
netwerken in Amsterdam hebben ook veel te
ontwikkelt creatieve concepten gericht op heden
is toch een numbers game. Hoe meer mensen je
bedrijven en merken met al die ontwikkelingen
bieden, maar zijn voor een druk bezette onder
daagse kunst. Onlangs zette Shevia Dots, een
spreekt, des te meer afspraken je krijgt en des te
op het gebied van social media? Ook binnen het
nemer soms net een brug te ver. Neemt niet weg
nieuw artmagazine voor de Ipad, in de markt.
meer opdrachten eruit voort kunnen komen.’ 39
FACTS & FIGURES Netwerk023 is hét netwerk voor professionals die werkzaam zijn in de creatieve sector en wonen of werken in de regio Haarlem. Op deze community kun je terecht voor het vinden van vakgenoten voor werk, inspiratie of wellicht een nieuwe uitdaging of opdracht. Ook vind je hier de nodige actuele informatie, gebeurtenissen en trends binnen de creatieve sector. Daarnaast organiseert Netwerk023 regelmatig workshops en netwerkbijeenkomsten. Door ondersteuning vanuit het NECA-project en met name iMMovator kon dit lokale netwerk verder worden geprofessionaliseerd. John Meulemans, oprichter Netwerk023: ‘Netwerken levert gewoon veel op: inspiratie, kennis, nieuwe klanten of gewoon waardevolle contacten met vakgenoten.’ www.netwerk023.nl Met andere woorden, netwerken is een www.immovator.nl
Op 7 juni 2011 vond in de Philharmonie de Creative Company Conference plaats, waar veel Netwerk023-leden zich lieten inspireren. Een illustrator bracht dit congres creatief in beeld.
De waarde van een ontmoeting
laagdrempelige, ongedwongen manier om je
Netwerk023 richt zich naast de online presence in
sales pipeline te vullen. Maar let op: het is een
hoofdzaak op het organiseren van bijeenkomsten.
ongeschreven regel dat je eerst iets geeft, zoals
John: ‘Daar bieden we meerwaarde door inspiratie
kennis. John: ‘Ik ben misschien extreem in geven,
en ontmoetingen te faciliteren en kunnen we de
dat zit in me, maar daardoor hoef ik gelukkig nooit
Haarlemse creatieve industrie nog meer op de
aan sales te doen.’
kaart zetten.’ Victor Neyndorff van Move is de eerste om de waarde van real life contacten te
Ondernemer Rogier Mostert (Webmonnik.nl)
benadrukken. Move is een live marketing bureau
bevestigt de waarde van geven. Hij gaf regelmatig
waarin ontmoetingen tussen merk en klant
trainingen en workshops voor Netwerk023 en ziet
centraal staan. Victor: ‘De waarde van een netwerk
inmiddels een toename in het aantal aanvragen
is dat je vertrouwen opbouwt. De beste methode
dat via datzelfde kanaal binnenkomt. Rogier:
is elkaar ontmoeten, dan pas weet je wat je aan
‘Geven is het nieuwe nemen. Door continu kennis
elkaar hebt. Alleen een website met namen en
te delen en te investeren laat je jezelf zien.
foto’s werkt niet. Netwerken is wat dat betreft net
Zichtbaarheid is cruciaal voor elke ondernemer.
als daten; het klikt wel of het klikt niet en dat voel
is dat je vertrouwen opbouwt.
Veel mensen zijn bang om iets weg te geven, maar
je direct als je iemand aankijkt. Het waardevolle
De beste methode is elkaar
ik zie het juist als een investering. Laat dus wat van
aan Netwerk023 is de lokale component. Je ziet
jezelf zien en deel jouw kennis. Vind je dat in eerste
niet altijd de mogelijkheden in je eigen stad, maar
ontmoeten, dan pas weet je
instantie moeilijk? Dan is jezelf presenteren aan
door Netwerk023 ken ik ze nu wel en het schakelt
een collega tijdens een netwerkbijeenkomst hét
toch een stuk makkelijker met iemand die vlakbij
wat je aan elkaar hebt’
uitgelezen moment om je verhaal te oefenen.’
zit.’
‘De waarde van een netwerk
40
41
WORKING SPACE Baskerville Wat is Baskerville? Ivo Maissan, manager: ‘Baskerville is een Haarlemse band die met hun dancemuziek de wereld verovert, maar inmiddels ook meer 3FM popmuziek maakt. De bandleden onderscheiden zich door hun muzikaliteit. De meeste DJ’s hebben iets met computers, maar deze jongens kunnen echt instrumenten bespelen.’ Wat is je drijfveer? ‘De succesvolle Haarlemse bandjesscene koppelen aan de rest van de creatieve industrie en waarde volle samenwerking tot stand brengen. Dat doe ik al in Klein Haarlem waar ik als manager van Baskerville zit, maar ook Chef’Special.’ Waarom Haarlem? ‘Haarlem is mijn geboortestad en de beste creatieve plek voor mij. Ik haalde ooit mijn vrouw, Jacqueline Govaert, uit Tilburg naar Haarlem en ook zij wil hier echt nooit meer weg.’ Over vijf jaar...
‘Bandmanager zijn is noeste arbeid. Je moet je strepen verdienen’ 42
‘…hoop ik een vaste locatie in Haarlem te hebben gevonden; een groot pand waar in samenwerking met bijvoorbeeld de Gonnet26, Harlem Legacy en het Patronaat creatieve talenten gehuisvest zijn, zich ontwikkelen en aan Haarlem binden, en waar de creatieve industrie meer gezicht krijgt.’ www.iwantbaskerville.com • www.kbfl.nl 43
vlnr: Edwin Knip, Simone Lunstroo, Maarten Terpstra en Tom Strunk
Living lab GNR8
Studenten en ondernemers werken samen aan innovatie 44
GNR8 – het living lab van Hogeschool Inholland met vestigingen in meerdere steden – is ontstaan uit rondetafel gesprekken met ondernemers uit Haarlem en de wens van Inholland om meer aandacht te besteden aan innovatie en samenwerking met het bedrijfsleven. GNR8 werd vanaf najaar 2006 de plek waar studenten van uiteenlopende opleidingen met elkaar en met onder nemers in de creatieve industrie samen werken om innovatieve media- en communicatieproducten te ontwikkelen. Via het project NECA kon GNR8 verder worden uitgebouwd en geprofessiona liseerd.
‘Die jonge studenten denken veel breder, zijn heel open minded. Ze komen met oplossingen die ik zelf niet zou bedenken’ om samen te werken met jong talent en innovaties
producten en diensten, waarmee onze opdracht
wordt veel van je verwacht, je loopt tegen van
tot stand te brengen die zij normaal niet zouden
gevers zichzelf weer kunnen onderscheiden en
alles aan, maar door samenwerking en goede
kunnen ontwikkelen.
verder ontwikkelen.’
begeleiding wordt het beste uit jezelf gehaald, ondernemerschap ontwikkeld en ontstaan er
Platform voor samenwerking
1+1=3
projecten die anders nooit tot stand zouden
GNR8 Haarlem is gevestigd in de Gonnet26, één
Eén van die oud-studenten en inmiddels zelf
komen.’
van de Haarlemse broedplaatsen. Dit biedt de
succesvol ondernemer is Tom Strunk. Hij maakt
studenten een unieke kans om omringd door
voor internet geschikte promotievideo’s voor
Open minded
ondernemers met innovatieve projecten aan de
bedrijven en helpt ze bij hun online marketing. Als
Simone Lunstroo van guerrilla marketingbureau
slag te gaan. Maarten Terpstra, projectleider GNR8:
student kwam hij bij GNR8 terecht. Tom: ‘Ik werd
Paint it Yellow, ook gevestigd op Gonnet26, werkt
‘Veel aanvragen van ondernemers komen binnen
meteen in het diepe gegooid. In samenwerking
regelmatig samen met de studenten van GNR8.
via onze website en uit ons netwerk. GNR8 is in de
met de organisatie van Picnic in Amsterdam deed
Simone: ‘Eén keer per twee weken heb ik een
afgelopen jaren uitgegroeid tot een platform waar
ik de verslaglegging van hun event, zowel door
brainstorm met studenten. Ik heb veel aan hun
studenten, oud-studenten en ondernemers elkaar
fotografie, film als video. Later werkte ik samen met
vernieuwende ideeën. Die jonge studenten denken
blijvend benaderen, ontmoeten, kennis delen,
andere ondernemers ook aan live-video projecten,
veel breder, zijn heel open minded. Ze komen met
samenwerken en introduceren in elkaars netwerk.
bijvoorbeeld tijdens Noorderslag, en zette ik de
oplossingen die ik zelf niet zou bedenken. En zij
Via partijen als Syntens en Netwerk023 lopen
GNR8 Live Show op: een wekelijkse live uitzending
vinden het ook heel erg leuk om zich te verdiepen
Het mes snijdt aan twee kanten: studenten leren
contacten tussen studenten onderling en
waarin we op innovatieve wijze sociale media
in een bedrijf en mee te denken over een originele
van ervaren ondernemers in de creatieve industrie
ondernemers vloeiend in elkaar over. Vanuit al die
integreerden.’ Bij GNR8 krijgen studenten de
guerrillacampagne.’ Simone geeft aan dat de
en krijgen de kans hun actuele kennis in te zetten
verbindingen komen eigenlijk constant nieuwe
ruimte om alles van A tot Z aan te pakken, te
samenwerking met GNR8 heel waardevol is voor
om innovatieve projecten op te zetten en onder
projecten waar onze studenten mee aan de slag
onderzoeken, van elkaar te leren en ondernemers
haar bedrijf. Simone: ‘Mijn contacten lopen via
nemerschap te ontwikkelen, het MKB krijgt de kans
gaan. Op die manier genereren wij veel innovatieve
echt te helpen innovaties neer te zetten. Tom: ‘Er
Maarten die een enorme netwerker is en mij altijd 45
FACTS & FIGURES GNR8 (generate) is het living lab van Hogeschool Inholland dat zich richt op innovatie in media en communicatie. Studenten werken in multidisciplinaire teams aan opdrachten met een innovatief karakter voor met name bedrijven uit de creatieve industrie. GNR8 is tevens een instrument om de samenwerking en netwerkvorming tussen de creatieve industrie en Inholland te stimuleren en onderwijs te verbeteren en te vernieuwen. Maarten Terpstra, projectleider GNR8: ‘Doordat studenten van verschillende opleidingen samenwerken zijn ze in staat om out of de box te denken en gezamenlijk projecten te realiseren.’ www.inholland.nl www.gnr8.nl
Studenten en alumni in actie met de live registratie van een event op internet.
aan de juiste mensen weet te koppelen. Als
ondernemen, die periode heeft me veel gebracht.
ondernemer heb ik daar veel aan.’
GNR8 geeft studenten vrijheid en vertrouwen, en bevestigt dat je als ondernemer iets te bieden
Dagelijkse lol en successen
hebt. Studenten nemen dat weer mee de wereld
Studenten hebben tijdens hun studie vaak nog
in, om het vervolgens weer terug te geven door
geen idee wat voor banen er allemaal zijn.
nieuwe mensen aan elkaar te linken.’ Deze flow
Ondernemen staat in die zin dichterbij, omdat
van energie en nieuwe input versterkt het GNR8
sommige medestudenten tijdens hun studie al
platform continu. En het mooie is, aldus Edwin, het
starten met kleine bedrijfjes. Maarten: ‘Hier op
versterkt ook Inholland. Edwin: ‘De technologische
Gonnet26 zien studenten dagelijks de lol en de
veranderingen en nieuwe toepassingen gaan heel
successen die deze bedrijfjes met elkaar delen. Tegelijkertijd zorgt het werken aan de projecten ervoor dat ze inzien dat ze best al veel weten en kunnen en zich prima kunnen meten met de ervaren ondernemers.’
‘Door samenwerking ontstaan er projecten die anders nooit tot stand zouden komen’
Zo’n voortvarende ondernemer die al startte voordat hij bij Inholland ging studeren is Edwin
snel, en als onderwijsinstelling wil en moet je
Knip (Selecta Multimedia). Hij had geen zin in een
up-to-date blijven.’ Middels dit living lab wordt
bijbaantje als vakkenvuller, dus ging hij aan de slag
Inholland blijvend gevoed met signalen en
als webdeveloper. Edwin: ‘Tijdens mijn studie
ontwikkelingen vanuit de markt.
bracht Karel Koch (initiatiefnemer GNR8) me in contact met het living lab. Ook al was ik al aan het 46
47
WORKING SPACE TRIK Wat is Trik? ‘Alles wat ik doe, cartoons maken, grafisch vormgeven, schilderen, lesgeven doe ik onder de naam TRIK. Eigenlijk noemt alleen mijn moeder me bij mijn echte naam. Behalve mijn cartoons maak ik alles in samenwerking met anderen die ook in de Nieuwe Vide zitten. Ik hoef me niet te vervelen en dat is precies de bedoeling. Als de druk hoog is, presteer ik het beste.’ Wat is je drijfveer? ‘Ik ben ouderwets geëngageerd en hopeloos moralistisch. Oftewel: Ik maak me lekker boos. Door mijn wekelijkse cartoon voor de Nieuwe Revu kan ik mijn frustraties over de hypocrisie in de wereld kwijt en is mijn geest vrij om te creëren.’ Waarom Haarlem? ‘Haarlem heeft van alles het goede. Alles is, zowel zakelijk als sociaal, in de buurt. Maar ook in de nuchtere luwte.’ Over vijf jaar… ‘…doe ik hopelijk nog steeds hetzelfde. En daar ben ik dan allang blij mee. Ik kan nu leven van mijn creaties en dat is genoeg.’ www.illustrik.nl
48
‘Broedplaatsen zijn de kurk waar de creatieve industrie op drijft’ 49
ONDERZOEK
De Haarlemse creatieve industrie trekt aan
vlnr: Wes Wierda, Koos Zwaan, Paul Rutten en Skylla Janssen 50
FACTS & FIGURES Binnen het project NECA is ook onderzoek verricht naar de creatieve industrie, die bestaat uit kunst & cultureel erfgoed, media & entertainment en creatieve zakelijke dienstverlening. De gezamenlijke ontwikkeling van creatieve industrie en ICT (ook wel cross media genoemd) in de regio Haarlem is in kaart gebracht en de belangrijkste trends zijn vastgesteld. Ook laat het onderzoek de ontwikkelingsmogelijkheden voor de toekomst zien. Andere vragen die aan bod komen zijn: wat zijn de kansen en belemmeringen voor starters en wat zien ondernemers als het ideale netwerk? Een deel van de uitkomsten is hier te vinden. Meer weten? Ga dan naar www.haarlemsestroming.nl
‘De overzichtelijke schaal van Haarlem en het aantrekkelijke woonklimaat lenen zich bij uitstek voor kleinschalig ondernemerschap’ Naast toerisme en cultuur is de cross media industrie een belangrijk onderdeel van de economie van Haarlem en verantwoor delijk voor tien procent van alle banen. Paul Rutten, gasthoogleraar in Antwerpen en zelfstandig onderzoeker, verrichtte met TNO en iMMovator voor het NECAproject onderzoek naar creatieve industrie en ICT in de regio Haarlem. Paul: ‘De economische waarde van de cross media sector, en daarbinnen vooral de creatieve industrie, voor Haarlem is groot. Toch staat de groei binnen de sector onder druk.’
Behalve als we specifiek kijken naar de banengroei
stad nodig heeft. Paul citeert Ed Glaeser uit zijn
binnen de creatieve industrie. Die neemt toe.’
onlangs verschenen boek: ‘Cities thrive when they have many small firms and skilled citizens.’
Veel zzp’ers en kleine bedrijven De relatief trage economische ontwikkeling van
Voorzieningen verder uitbouwen
Haarlem als geheel is terug te voeren op de lage
De stad en de regio zouden de voorzieningen en
bevolkingsgroei, het gebrek aan ruimte om grote
diensten specifiek gericht op kleinschalige
bedrijven te vestigen en nieuwe wijken te bouwen
creatieven verder moeten uitbouwen. Paul: ‘Voor
en het aanzienlijke aanbod van banen buiten de
een deel gebeurt dit al, bijvoorbeeld door de
regio, binnen een acceptabele reistijd van Haarlem.
ontwikkeling van broedplaatsen. Maar voor een
Paul: ‘In de analyse zit deels de oplossing. De groei
verdere ontwikkeling van Haarlem als creative city
die de creatieve industrie laat zien, komt voor een
en voor additionele autonome groei is de
belangrijk deel door de toename van het aantal
koppeling met de kunst- en culturele sector en
zzp’ers en van het aantal kleine bedrijven. De
andere sectoren, bijvoorbeeld de detailhandel,
Haarlem heeft, vergeleken met andere middelgrote
overzichtelijke schaal van Haarlem en het
cruciaal.’ De gemeente kan helpen bij het creëren
steden in Nederland, het grootste aandeel
aantrekkelijke woonklimaat met een hoogwaardig
en onderhouden van netwerken, ook buiten de
creatieve industrie in het totale aantal stedelijke
voorzieningenniveau lenen zich bij uitstek voor
regio, aldus Rutten. ‘Met name Amsterdam is en
banen. Paul: ‘Haarlem is welvarend, hoog opgeleid,
kleinschalig ondernemerschap. Steden als Haarlem
blijft een belangrijke banenmarkt en een
creatief en kent een lage werkloosheid. Ook de
kennen tal van third places – naast de first (wonen)
opdrachtenpool voor Haarlemse zelfstandige
participatie van vrouwen is in Haarlem groter dan
en second (werken) – waar mensen flexibel kunnen
ondernemers. Dat moeten we vooral blijven zien
elders. Toch zien we dat de economische groei
werken en elkaar treffen. Daar floreert de
als kans en niet als bedreiging.’
stagneert en achterblijft bij de rest van Nederland.
netwerkeconomie.’ Haarlem heeft veel wat een 51
‘Het is duidelijk dat netwerken een zeer belangrijke rol speelt in het vergaren van nieuwe opdrachten’
ONDERZOEK
Veel enthousiaste geluiden Het onderzoek van Paul Rutten heeft het belang van de creatieve industrie voor Haarlem heel zichtbaar gemaakt. Reden te meer om dieper in de materie te duiken en te kijken naar verhalen achter de cijfers. Een onderzoeksteam van Hogeschool Inholland heeft onder leiding van Skylla Janssen en Koos Zwaan onderzoek gedaan naar de kansen en belemmeringen en netwerkbehoeften van voornamelijk beginnend ondernemerstalent in de creatieve sector. Er zijn gesprekken gevoerd met creatieven uit de disciplines popmuziek, interactieve media en grafische vormgeving en audiovisuele media.
Haarlem als creatieve stad leeft
waardevol voor zowel het creatieve als het zakelijke
geen concreet plan hebben voor de toekomst. Wat
opdrachten. Ze noemen het alleen niet zo. Hun
‘Het gevoel van Haarlem als creatieve stad leeft dus
succes gezien. Daarom vinden de jonge onder
wil ik straks doen, hoe creëer ik groei en hoe werk
opdrachten komen ’via via’. Toen wij op zoek
echt’, aldus Skylla. ‘Mede door de broedplaatsen,
nemers het wel een nadeel dat de werkplekken
ik daar naartoe? Het zou wellicht een goed idee
gingen naar hoe het ideale netwerk er voor
bedrijfsverzamelgebouwen en de activiteiten van
vaak tijdelijk zijn. Verhuizen is niet erg, als er maar
zijn om per broedplaats een soort zakelijk manager
ondernemers in de creatieve industrie uit zou
Netwerk023 en living lab GNR8 zien jonge onder
wel zicht is op aansluitend een nieuwe plek, en
aan te wijzen die hen daar op een laagdrempelige
moeten zien, bleek dat de bestaande online
nemers dat ze een onderdeel vormen van een
dan het liefst met dezelfde mensen omdat daar net
manier in kan helpen en stimuleren.’ Voor Inholland
netwerken zoals Facebook, LinkedIn en specifiek
groter geheel: dé Haarlemse creatieve industrie.’
een relatie mee is opgebouwd.
betekenen deze resultaten een stimulans om nog
op ondernemers gerichte netwerken (het
meer aandacht te besteden aan de consequenties
Nederlands MediaNetwerk, Netwerk023) prima
van zelfstandig ondernemerschap.
bij de wensen aansluiten. Wel is er behoefte aan
‘De samenwerking die is ontstaan wordt als zeer
meer momenten om samen een borrel te drinken
Veel van de ondernemers ervaren het zakelijke gedeelte van het ondernemerschap wel als een
Netwerken en samenwerken belangrijk
waarbij er bijvoorbeeld creatief werk bekeken en
waardevol voor zowel het
blok aan hun been. Ondersteuning op het gebied
Veel van de geïnterviewden werken als zzp’er in
bediscussieerd kan worden. Dus niet alleen
van bijvoorbeeld administratie, maar ook op het
wat we tegenwoordig de netwerkeconomie
netwerkbijeenkomsten die gericht zijn op zakelijke
creatieve als het zakelijke
gebied van acquisitie zouden zij prettig vinden.
noemen. Netwerken speelt ook bij de Haarlemse
aspecten, maar ook bijeenk omsten met de nadruk
De geïnterviewden definiëren succes vaak als het
creatieven een belangrijke rol bij het verwerven
op de creatieve invulling.’
kunnen rondkomen van werk dat leuk is om te
van kennis en nieuwe klanten en het onderhouden
succes gezien’
doen: ‘(…) Ik vind succes hele mooie producten
van sociale contacten. De samenwerking met
Natuurlijk is er nog veel meer te vertellen, zie
voren dat er een zeer positieve sfeer heerst
Skylla vertelt dat één van de geïnterviewden het
maken, daar blij mee zijn en tevreden zijn.’ Ook de
collega’s binnen de broedplaatsen biedt op dit
onder andere op www.haarlemsestroming.nl.
binnen de Haarlemse creatieve industrie. De
beeld schetst van Haarlem als een soort Berlijn.
erkenning en waardering van klanten en collega’s
punt veel ondersteuning. Skylla: ‘Onze geïnter
Skylla: ‘De medewerking was heel goed. Er zit veel
geïnterviewden waren in algemene zin zeer te
Het beweegt, het is innovatief en er is nog geen
zijn belangrijke aspecten. De financiële kant van
viewden geven aan niet aan acquisitie te doen,
enthousiasme om Haarlem verder te brengen!’
spreken over hun werk en de omgeving.’
gevestigde orde. De samenwerking die is ontstaan,
de zaak speelt een ondergeschikte rol.
maar het is duidelijk dat netwerken een zeer
onder andere in de broedplaatsen, wordt als zeer
Skylla: ‘Het is zonde dat veel jonge ondernemers
belangrijke rol speelt in het vergaren van nieuwe
Skylla: ‘Uit alle gesprekken kwam duidelijk naar
52
Hulp bij ondernemerschap gewenst
53
WORKING SPACE BlueBuzz Wat is BlueBuzz? Suzanne Klaassen: ‘BlueBuzz is een marketing- & communicatiebureau. Ik bestuur de BlueBuzz. Letterlijk. Het liefst spreek ik met mijn klant buiten af. Dan wandelen we een stukje en stel ik vragen over het bedrijf. Daarna zet ik een kop koffie en gaan we aan de slag met bijvoorbeeld de identity check die ik heb ontwikkeld.’ Wat is je drijfveer? ‘Ik wil de schakel zijn die ondernemers in een hogere versnelling brengt. Vaak hebben MKB’ers hele goede ideeën over ontwikkelingen in hun markt. Maar ze voelen zich beperkt omdat ze het niet kunnen uiten of er geen tijd voor vinden.’ Waarom Haarlem? ‘Ik ben dol op het strand, de natuur. Ik vind dat we allemaal veel te veel binnen zitten achter onze computers. Daarom heb ik de BlueBuzz bedacht.’ Over vijf jaar… ‘…is het strand van Bloemendaal schoon. Ik wil
‘Als een nomade rijd ik langs ondernemers in de regio Kennemerland’ 54
vaker samen met anderen afval rapen op het strand van Bloemendaal: het is nodig, ontspannend en goed om ideeën uit te wisselen en te net werken.’ www.bluebuzz.nu
55
‘Haarlem is populair onder creatieven. En die populariteit groeit met de dag’
De TOekomst
Het tij is gunstig voor verdere ontwikkeling De creatieve industrie als economische factor staat ‘op de kaart’ in Haarlem. Dit komt niet alleen door het project Nieuwe Energie op de Creatieve As. Gelijktijdig met het project ontstonden diverse andere initiatieven in de stad; het tij was gunstig om grote slagen te maken. In deze uitgave is de energie binnen de Haarlemse creatieve sector voelbaar. En er liggen alweer veel nieuwe plannen klaar, ontstaan doordat zoveel mensen met hart voor hun vak – maar ook voor de stad – bij elkaar kwamen en nu blijvend samenwerken.
Vasthouden van dynamiek
de creatieve industrie zijn platforms opgericht,
Van de beroepsbevolking in Haarlem heeft 25%
om sterker te staan, netwerken om geïnspireerd te
Samenwerking tussen ondernemers, overheid en
waarin regelmatig en gestructureerd overleg
een creatief of kennisintensief beroep. Haarlemmers
blijven, kennis ontwikkelen over het voeren van
kennisinstellingen blijft van essentieel belang om
plaatsvindt. Daarnaast past een living lab zoals
spelen dus een belangrijke rol in de creatieve
een bedrijf, geld vinden, jezelf of je product op de
de ontstane dynamiek vast te houden. Denk hierbij
GNR8 goed bij het Haarlemse profiel en zal zij
industrie in de Metropoolregio. Er liggen veel
markt zetten, je blijven ontwikkelen en op je eigen
aan het:
ook in de toekomst studenten, ondernemers
kansen in het opschalen van lokaal naar regionaal,
specialisatie voorop lopen. Door creatief talent op
• aanbieden van betaalbare huisvesting voor startups;
en onderzoekers aan elkaar blijven koppelen
d.w.z. het samenwerken en kennis en ervaring
al deze vlakken te faciliteren, hopen de partners in
• behouden van culturele sfeer en kleinschaligheid;
en tot waardevolle ideeën aanzetten. Naast het
delen binnen de Metropoolregio tussen kennis
het project de creatieve industrie blijvend te
• vergroten van slagkracht van kleine bedrijven;
uitbouwen van ideeën, creatie en experimenten,
instellingen (HvA, Inholland, VU, UvA), maar vooral
kunnen ondersteunen.
• k oppelen van de creatieve industrie aan andere
zullen ook onderzoeken naar bijvoorbeeld ‘het
ook tussen ondernemers. Zo zouden Haarlemse
ideale netwerk’ verder worden uitgebreid. Hiervoor
ondernemers zich bijvoorbeeld kunnen aansluiten
Irmgard Noordhoek, programmamanager
zal worden samengewerkt met partijen als
bij netwerken in Amsterdam en vice versa.
Nieuwe Energie op de Creatieve As
Haarlemse sectoren c.q. bedrijven; • het opschalen van lokaal naar regionaal, d.w.z. samenwerken en het aansluiten van de
Netwerk023, MKB Haarlem en Young MKB, maar
netwerken in Haarlem met de Metropool;
ook met de broedplaatsen waar veel creatieven
Passie omzetten naar zakelijk succes
gehuisvest zijn die daar concrete ideeën over
Ondanks de prachtige ontwikkelingen zijn er
hebben. Door samen te werken en samen te
natuurlijk nog genoeg wensen en uitdagingen.
• laten zien wat Haarlemse creatieve bedrijven te Haarlem is populair onder creatieven. En die
bieden hebben.
populariteit groeit met de dag. Met name de
Allemaal wensen die wij dagelijks terughoren van
innoveren, ontstaat ook meer kennis over de wijze
Vernieuwen en innoveren horen bij het karakter
kleinschaligheid en de culturele sfeer maken
ondernemers en waar de genoemde partijen
waarop kleine bedrijven hun slagkracht kunnen
van creatieven (zowel in de kunst als in de media
Haarlem aantrekkelijk voor kleine creatieve
blijvend mee aan de slag gaan.
vergroten. Het event Creativity Now leent zich bij
en de dienstverlening). Creatieven delen hun
uitstek voor kennisuitwisseling met creatieve
passie voor het vak. Niettemin lijkt ondernemen
bedrijven. Zij vinden elkaar relatief gemakkelijk en
56
houden van de sfeer in Haarlem. Haarlem wil de
Innoveren door samenwerken
ondernemers buiten de stad (Metropool Amsterdam),
steeds belangrijker te worden, zeker naarmate het
kwaliteit van werken en wonen behouden en
Voor het afstemmen van huisvestingsmogelijk
maar ook verder (landelijk en internationaal) over
aantal zelfstandigen in deze sector toeneemt. Daar
kleinschaligheid biedt hiervoor een goede basis.
heden en het vergroten van de zichtbaarheid van
hoe deze slagkracht ten volle benut kan worden.
horen tal van vaardigheden bij, zoals samenwerken 57
HAARLEMSE BROEDPLAATSEN Haarlem kent veel broedplaatsen, bedrijfsverzamelgebouwen en andere plekken waar creativiteit tot bloei komt. Hieronder een (ruime) selectie. Natuurlijk zijn er meer plekken in Haarlem waar creativiteit samenkomt. Ga voor een actueel overzicht en meer informatie over de verschillende broedplaatsen, bedrijfs verzamelgebouwen en particuliere initiatieven naar www.haarlemsestroming.nl.
FACTS & FIGURES Wat betreft de creatieve industrie én ICT had Haarlem in 2010: 7.035 (regio: 8.436) banen. Dit is 10% van de gehele werkgelegenheid en er zijn 2.187 (regio: 2.974) bedrijfsvestigingen in de sector. 25% van de beroepsbevolking heeft een creatief beroep. Bron: Cross Media Monitor www.haarlemsestroming.nl
BEDRIJFSVERZAMELGEBOUWEN EN CO-WORKER PLEKKEN (grotere, veelal op permanente locaties) FigeeCenter Figee Innovatie Theater De Greiner Haarlem Business Center ICT Center Rode Baronnen Touchdown Center ZAAMEN KLEINERE PARTICULIERE INITIATIEVEN
BROEDPLAATSEN MET VOORNAMELIJK
BROEDPLAATSEN VOORNAMELIJK
(vaak kleine bedrijven die samenwerken en
ZAKELIJKE DIENSTVERLENING EN MEDIA
VOOR CULTURELE ONDERNEMERS
ook nog extra co-workerplekken aanbieden,
& ENTERTAINMENT
(vrijwel alle op tijdelijke locaties)
veelal op permanente locaties)
(vrijwel alle op tijdelijke locaties)
Claus Sluterweg 125
Creative Friends
Belcanto
Generaal de la Reijstraat 6
De Kerk
De Bunker
Hoofdkantoor
Studio Locomoco
Florapark 1
Horizon Verticaal
Nieuwe Gracht 98
Florapark 8
Nieuwe Vide
De Ridderzaal
Gonnet26
Phoenix 13
Het Seinwezen
Harlem Legacy
Zwemmerslaan 2
Sidekick City
Jansstraat 46
De Volharding
Klein Haarlem Koninginneweg 58
Kijk ook op www.haarlemsestroming.nl 59
WORKING SPACE StyleMathôt Wat is StyleMathôt? Eric Fielmich: ‘StyleMathôt is een grafisch bedrijf. Onze core business is het maken van reclame drukwerk. Maar we maken ook chocoladewikkels en platenhoezen (voor elpees). Het drukken van platenhoezen of een oud ontwerp in een nieuw jasje stoppen, doen we in opdracht van onze ‘buurman’ Record Industry. Wat we ook doen, klanten krijgen bij ons altijd meer dan waar ze voor kwamen.’ Wat is je drijfveer? ‘Zo creatief en onderscheidend mogelijk zijn. Dat doen we onder andere door in samenwerking met een tekstschrijver (Intervolvement) en een reclamebureau (Fonts + Files) een kwartaalkrant uit te geven, WaarderVol. Daarin kunnen ondernemers uit de Waarderpolder zich geheel gratis profileren. Op die manier zetten we onszelf als actieve partij ook op de kaart.’ Waarom Haarlem? ‘Door de oprichters van StyleMathôt is bewust gekozen voor Haarlem vanwege de link met de Haarlemmer Laurens Janszoon Coster.’ Over vijf jaar... ‘...onderscheiden wij ons nog steeds door iedere klus te starten met persoonlijk contact.’ www.stylemathot.nl
60
‘Het is extra leuk om voor je buurman of iemand in je eigen stad te werken’ 61
HAARLEMSE STROMING OOK ALS WEBSITE EN IPAD APP Deze uitgave doet verslag van het project Nieuwe Energie op de Creatieve As en biedt een bloemlezing van bedrijven uit de creatieve sector in Haarlem. Uiteraard is en gebeurt er veel meer, en daarom hebben we ook een website en iPad app ontwikkeld!
WEBSITE haarlemsestroming
iPad app voor nieuws, inspiratie en achtergrond Via de speciaal ontworpen iPad app brengen we actueel nieuws en achtergrondinformatie over de creatieve sector in Haarlem! Hierin is er plek voor presentaties van veel meer creatieve ondernemers, actueel werk uit Haarlem, en een nieuwsblog over interessante ontwikkelingen en activiteiten. Download de app via www.haarlemsestroming.nl en laat je inspireren!
62
De nieuwe plek met vooral praktische informatie voor de creatieve sector in Haarlem. Deze site biedt een uitgebreid overzicht en contactgegevens van o.a. de belangrijkste netwerken, brancheorganisaties, evenementen, broedplaatsen en bedrijfsverzamelgebouwen, bemiddelaars in huisvesting, opleidingen en adviesorganisaties op het gebied van bedrijfsvoering en innovatie. En natuurlijk een agenda met interessante evenementen in de regio. www.haarlemsestroming.nl
63
COLOFON
© 2012 consortiumpartners Nieuwe Energie op de Creatieve As Alle rechten voorbehouden Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd zonder voorafgaande toestemming van de rechthebbenden. Projectmanagement Irmgard Noordhoek, www.in-management.nl Redactie en projectcoördinatie Rietje van Vreden, www.rietje.me Tekst Renate Tromp, www.scrubthemind.nl Concept en design Brr Brr, werkplaats voor concept en vormgeving, www.brrbrr.nl Fotografie openingsportretten en locaties Daniel Maissan, www.danielmaissan.nl Fotografie Wereldberoemd in Haarlem Karen Steenwinkel, www.karensteenwinkel.nl Kleine beelden o.a. via Frits de Beer, Elvin de Boer, CC BY-SA Sebastiaan ter Burg, Hermance van Dijk, Janus van den Eijnden, Figee Innovatie Theater, Hans Peter Föllmi, Jurriaan Hoefsmit, Esmee van Loon, Irmgard Noordhoek, ZAAMEN, Vesna Zuuring. Drukwerk StyleMathôt, www.stylemathot.nl 64
Met dank aan Alle Haarlemse creatieve ondernemers, studenten, onder zoekers en andere partijen die met zoveel enthousiasme hebben meegewerkt aan deze uitgave en iedereen die zich de afgelopen jaren heeft ingezet om het project Nieuwe Energie op de Creatieve As vorm en inhoud te geven en te ondersteunen, versterken en zichtbaar te maken. Met speciale dank aan Onderstaande partijen die het project Nieuwe Energie op de Creatieve As naast een inhoudelijke bijdrage ook financieel hebben ondersteund. Subsidiërende partijen De Europese Unie en Rijksoverheid in het programma Kansen voor West, www.kansenvoorwest.nl Provincie Noord-Holland, www.noord-holland.nl Uitvoerende en aansturende partners Gemeente Haarlem, www.haarlem.nl iMMovator Cross Media Network, www.immovator.nl Hogeschool Inholland, www.inholland.nl Syntens Innovatiecentrum, www.syntens.nl Rabobank Haarlem en Omstreken, www.haarlem.rabobank.nl Woningcorporatie Ymere, www.ymere.nl Strategische partners InnovatiePlatform NieuwHaarlem Kamer van Koophandel, www.kvk.nl
Nieuwe Energie op de Creatieve As
