Nieuwe doelgroep, ander gesprek Presentatie op de slotbijeenkomst van De Kanteling Amersfoort 25 maart 2014 Wicher Pattje
Vereniging van Nederlandse Gemeenten
Deze presentatie 1. Wat is er nieuw aan de nieuwe doelgroep 2. Wat is er anders aan het gesprek? 3. Voorbereiden, houden en vastleggen 4. Eerste en tweede lijn 5. Wie begeleidt wie?
Vereniging van Nederlandse Gemeenten
1. Wat is er nieuw aan de doelgroep? • Beperkingen gaan nooit weer over, verergeren zelfs doorgaans verstandelijke beperkingen psychiatrische aandoeningen (chronische of aangeboren) lichamelijke beperkingen
• Ondersteuning stopt dus ook nooit weer • Stelt andere eisen aan de gemeente,
• Vereist andere competenties van medewerkers
Vereniging van Nederlandse Gemeenten
Nieuw voor de gemeente (1) • Persoonlijke ondersteuning in privé-domein
• Vaak geen herstel mogelijk van zelfredzaamheid • Vaak gestapelde problematiek, vereist complex arrangement • Beperking heeft vaak gevolgen voor veel facetten van het dagelijks leven: levensbrede benadering • Welbevinden van doelgroep hangt deels af van het kunnen leveren van maatschappelijke bijdrage en daarvoor geld krijgen
Vereniging van Nederlandse Gemeenten
Nieuw voor de gemeente (2) • Veel samenloop met AWBZ en ZVW (47-60%)
• Vaak een beperkt zelfinzicht: onderschatting en overschatting van eigen mogelijkheden • Slechte ervaringen uit het verleden: frustraties, irritatie, cynisme • Soms is ondersteuning het belang van de gemeente, niet van de aanvrager
Vereniging van Nederlandse Gemeenten
2. Wat is er ‘anders’ aan het gesprek • Veel verschillende deskundigheden vereist gestapelde problematiek levensbrede gevolgen van beperkingen
• Beperkingen maken het gesprek soms moeilijk slechthorenden en slechtzienden concentratiestoornissen verstandelijke beperkingen
• Zo mogelijk aanvrager laten vergezellen door vertrouweling
Vereniging van Nederlandse Gemeenten
3.Voorbereiden, houden, vastleggen Voorbereiden in algemene zin: • Kennis verzamelen over de doelgroep stages, werkbezoeken, gesprekken voor gespreksvoerders, leidinggevenden, wethouders, gemeenteraadsleden
• Wmo-raad professionaliseren • Afspraken met CIZ en verzekeraars
Vereniging van Nederlandse Gemeenten
Organisatie van het gesprek bepalen • Wie voert het gesprek? gemeenteambtenaar ‘social worker’ cliënt-ondersteuner
deskundige van aanbieder
• Hoeveel mensen voeren het gesprek (gemeente)
• Waar vindt het gesprek plaats? • Het mandaat van de gespreksvoerder • De informatiebrochure
Vereniging van Nederlandse Gemeenten
Voorbereiding van het gesprek zelf • Informatie verzamelen bij:
Aanvrager Mantelzorger(s) Huisarts Hulpverleners en zorgaanbieders
• Vraag info over feitelijke situatie, vraag geen beoordeling van de aanvraag! • In speciale situaties: vraag zorgaanbieder om advies
Vereniging van Nederlandse Gemeenten
Voeren van het gesprek Kernvraag:
• “Hoe zou u willen dat uw dagelijkse manier van leven er uit zag, ondanks de beperkingen?” Of:
• “Wat zou u met behulp van ondersteuning het liefst willen bereiken of behouden op de verschillende leefgebieden?” • Zorg dat benadering (levens)breed blijft
Vereniging van Nederlandse Gemeenten
Moeilijkheidsgraad gesprekken • Resultaat kunnen vaststellen de ernst van de beperkingen, het verloop daarvan in de toekomst en de gevolgen voor de participatie realiteitszin van de eigen kracht (ook netwerk) realiteitszin van de wensen van de aanvrager
• Vertrouwen kunnen winnen • Duidelijk en empatisch communiceren • Herkennen van vraagverlegenheid en acceptatieschroom
Vereniging van Nederlandse Gemeenten
Oplossingen afspreken • Verslag van het gesprek is inhoudelijk gelijk aan de beschikking • Bij wisselende problematiek: bandbreedte in professionele ondersteuning aanleggen
• Bij onduidelijkheid of instabiliteit: kiezen voor korte termijnoplossing • Afspraken over de samenloop vastleggen
Klassieke plaatje van Eigen kracht Vereniging van Nederlandse Gemeenten
Algemene (zorg) voorzieningen
Algemene (wijk) voorzieningen Sociaal netwerk
eigen kracht
4. Wie ondersteunt wie? Vereniging van Nederlandse Gemeenten
Algemene (zorg) voorzieningen
Algemene (wijk) voorzieningen Sociaal netwerk
eigen kracht
5. Eerste en tweede lijn samen Vereniging van Nederlandse Gemeenten
2e lijn Algemene (zorg) voorzieningen 1e lijn Algemene (wijk) voorzieningen Sociaal netwerk
eigen kracht
Vereniging van Nederlandse Gemeenten
?