20-5-2014
Overzicht
Niets is zoals het lijkt, als je.... - Van hulpeloosheid naar flow -
PPO Rotterdam 20 mei 2014 Harry Velderman Velderman.Com
• Medisch en ecologisch denken (naturenurture) • Van zwakte repareren naar kracht versterken • Denken in stoornissen en praktijkvoorbeelden • Invloed positieve benaderingswijze • Toepassing positief denken in de praktijk • Van zorg naar ondersteuning (beleidskeuzes)
• 164 scholen (google) in Rotterdam
• Kennismaken A <1 jaar 1-5 jaar 5-10 jaar >10 jaar B 0-5 jaar lesgeven > 5jaar C LLN: <100 100-200; 200-300; 400-500; >500 D HGW-OGW E wil volgend jaar weer IB 4
Waar denk je aan?
6
Medisch model
* Medische visie (Bio-) * Ecologische visie
• Ontstaan door complexiteit gedrag • Deficiet denken (genezing) • Maakbaarheid door nature (lobotomie)
8
Velderman.Com voor PPO Rotterdam 2014
1
20-5-2014
Ecologisch model
Medisch model
• Omgevingsdenken • Maakbaarheid door nurture (opvoeding, omgeving beïnvloeding)
• • • • •
• Onjuist ijskastmoeder
Van medisch naar ecologisch model
Testen – diagnosticeren Remedieren (RT) Rakkers – stakkers Winst van medisch model Kinder/jeugdpsychiatrie
Van bonken naar stimuleren
• Van pleisters plakken naar integrale behandeling • Van individuele naar schoolbrede aanpak • Van bonken op het defect naar stimuleren van de kans • Van perverse prikkel naar passende ondersteuning
• http://www.youtube.com/watch?v=P35CBmI13P4 – Mark Lammers
14
Positieve psychologie • Grondleggers: Seligman en Csikszentmihalyi (2000, p. 7) "treatment is not just fixing what is broken; it is nurturing what is best” • Uitgaan van menselijke kracht • Sterke punten stimuleren • Het normale leven meer voldoening geven
Velderman.Com voor PPO Rotterdam 2014
15
Positieve psychologie • Martin Seligman • getrouwd, zeven kinderen • Bekend van aangeleerde hulpeloosheidsbegrip • Hoogleraar in Pennsylvania • sinds 2000 voorzitter van het Positive Psychology Network. • http://www.ppc.sas.upenn .edu/index.html
2
20-5-2014
Aangeleerde hulpeloosheid (Seligman Experiment: deel 1)
• Schok zonder ontsnapping • Krijgt schok • Geen coping mechanisme • Geen manier om schok te ontvluchten • Passief gedrag
• Schok met ontsnapping • Coping strategie • Druk neus tegen button voor escape • Actief gedrag
Conditionele prikkel (Seligman Experiment: deel 2) • Dieren onder zelfde conditie: schok met ontsnapping • Dier in kooi • Licht dimt • 10 seconden later wordt schok gegeven, tenzij naar de veilige helft is gesprongen.
Actief-passief
Moeilijk gedrag makkelijker maken
• Honden in escape situatie leren snel naar veilige kant te springen. • Honden zonder escape Æ eerst onrustige reactie; Æ daarna berusting (gaan liggen en gelaten de schok ondergaan. • Geen escape Æ aanleren hulpeloosheid
• … door ruimte te bieden voor eigen initiatief om zelf oplossingen te bedenken.
21
Positieve psychologie: geluk (Seligman) • Geluk is meetbaar • Gelukkig versus ongelukkig • 3 levenspaden en geluk
• Gelukkige mensen leven 8 jaar langer.
– Plezier – Betrokken – Betekenisvol
• Peterson (2010): 2 woorden bepalen geluk • Onbekende Sallander (2012): 1 woord bepaalt dat… Opdracht: welke woorden zijn dat?
Velderman.Com voor PPO Rotterdam 2014
3
20-5-2014
Plezier
Flow (Csikszentmihalyi, 2000)
Leven met zoveel mogelijk plezier • de ervaring van plezier is erfelijk • 15/30% plezier kun je aanleren • wet van de 4e chocolaatje - kroket
Alsof de tijd stopt, je gaat op in activiteit, je voelt niets dan intense concentratie
IB-er: gedrag makkelijker maken
In de school: dankbaarheidsbezoekje
Zorgen voor flow door afstemming tussen • Uitdaging en vaardigheid • Angst en verveling
• Geluksbrief schrijven, aanbellen en dank uitspreken. • Als men dan 1 week, 1 maand, 3 maand later deze mensen test, blijkt dat ze zowel gelukkig als minder depressief zijn. Æ 2 minutenbezoek met bedankje
Dus: door hoge eisen te stellen, maar niet meer te vragen dan je krijgen kunt. En dat is niet meer dan de LEERKRACHT geven kan. 28
Betekenisvol • Sterkste punten kennen Æ inzetten om bij iets groters dan jezelf te horen en met deze punten dienstbaar zijn • Collega die altijd piano speelt, … • Voetbalcoach – leerlingraad - …
Pygamalion effect • https://www.youtube.com/wa tch?v=hTghEXKNj7g 1:50-3:40
• Bespreek in tweetallen of het Pygmalion effect een effect speelt in jouw klas
31
Velderman.Com voor PPO Rotterdam 2014
4
20-5-2014
Effecten Pygmalion Bij leerlingen met hogere verwachting: • Warmer klimaat (aardiger, vriendelijker) • Input: meer instructie/informatie geven • Meer kans om te antwoorden • Feedback is positiever, meer gedifferentieerd
Toepassingen positief denken
Toepassingen positief denken
Complimenten rato van IB-ers voor voor leerkrachten
Positief denken
• Onvoldoende-vrije school • Opbrengsten analyseren tbv verbetering
www-schriftje of item nieuwsbrief/twitter
Beleid: van curatie naar preventie Bedankt voor uw aandacht
Velderman.Com voor PPO Rotterdam 2014
5
Passend onderwijs = denken in oplossingen Annemieke Mol Lous Lector Passend Onderwijs/ Inclusive education Thomas More Hogeschool Rotterdam en Hogeschool Leiden Mei 2014
What you see…
Is what you get…
Medisch model
Sociaal model
Talent model
Centraal begrip:
defect
behoefte
talent
Doelstelling:
compensatie
emancipatie
persoonlijke groei
Begeleiding door:
specialisten
regulier + specialist
regulier wordt specialist
Aard van de begeleiding:
behandelen
reguleren
stimuleren
Sociaal proces:
segregatie
integratie
inclusie
Organisatie
separaat
gekoppeld
geïntegreerd
Begeleidingsvorm:
expertteam
zorgteam
succesteam
Positie professional:
product afleveren
proces begeleiden
groei uitlokken
Participatie:
mogen meedoen
zijn onderdeel van
leveren wezenlijke bijdrage
Andreas Siegl
Salamanca World Conference of Special Needs Education (1994): (UNESCO, 1994, pp.viii-ix) • every child has a fundamental right to education, and must be given the opportunity to achieve and maintain an acceptable level of learning, • every child has unique characteristics, interests, abilities and learning needs, disabled and gifted, ……………. • education systems should be designed and educational programmes implemented to take into account the wide diversity of these characteristics and needs,
United Kingdom (Mel Ainscow, 2009) • Achtergrond bepaalt schoolsucces • Meer separaat en duur inclusief • 30.000 kinderen per jaar zonder kwalificatie van school
Malta • Speciaal onderwijs afgeschaft • Iedere SEN leerling eigen assistent
Voormalig oost- Europa • Rusland: defectologie • Litouwen: Russisch vs nieuwe wereld • Leipzig: sociaal-economische motieven: discriminatie
Zweden
Integratie
Aparte groep
groep
Reguliere groepen
inclusief
Wales: Inclusive schools awards • 99,4 % in regulier onderwijs • 3o leerlingen per klas • Speciale SEN tijd + onderwijsassistent • Korttijdelijke units voor gedragsproblemen. Op woensdag terug naar eigen klas.
Nederland internationaal:
Over de grenzen van de leerkracht…… (vd Meer, 2011 (ECPO)) • • • • •
Grotere klassen Meer zorgleerlingen Minder ondersteuning Meer prestatiedruk Minder ruimte voor flexibel inzetten personeel
• Attitudes minder positief! (Finland) • Relaties inclusief onderwijs en burnout (Talmor, Reiter & Feigin, 2005)
Handelingsplannen
Waar is het kind achter alle cijfers?
Over welke leerlingen maakt u zich het meest zorgen?
Gedragsproblemen
Zwaar (meervoudig) beperkte leerlingen
Down syndroom
Hoogbegaafde leerlingen
Zorgen bij de leerkracht: • Gedragsproblemen • (Ernstige) functionele beperkingen • Ernstige cognitieve problemen • Down • Hoogbegaafde leerlingen
(Jettinghof & Grootscholte, 20134; Van Klaveren, 2011; Olbers, 2012; Oudheusden & Mol Lous, 2013; Smeets & Ledoux, 2013)
Internationaal Teachers report that they received very little help from the educational system, and very little information on Special Educational Needs (Payne & Fletcher, 1983, Fisher et al. 1999, vd Meer, 2011 Olbers 2012; Klaveren, 2012).
Wat hebben leerkrachten nodig? • Oplossingsgerichte (leer) gesprekken voeren met leerlingen en groepen leerlingen • Werken met leerlijnen • Ondersteuning directie • Snelle en adequate ondersteuning van experts • Tijd en ruimte voor collegiale consultatie • Kennis over wat er werkt voor welke kinderen.
Response to intervention
Inzetten van ICT
Arrangementen
School in buurt
Groep in school
Kind in groep
In gesprek met leerlingen
Leraar – leerling relatie
Coachen op talent
Solution focused approach Berg, 2006)
• Eigen kracht • Focus op wat er wel goed gaat • Vieren • Schaalvraag • Kleine stapjes • Helpers
(De Shazer in Jong &
Supportgroepen aanpak: pesters als helpers
Impulsklassen: Ouders als helpers • Leerling met ouder • 1 ochtend per week • 12 weken lang • Persoonlijke doelen • Focus op wat er goed gaat
Intern begeleider?
Preventie van gedragsproblemen
Working On What Works!
Vertrouwen
