Utrechts Kunst van Lezen / de bibliotheek op de basisschool Isolde Vega/ Nicolien de Pater
10 april 2012
Uitgangspunt voor leesbevordering
Plezier en interesse in kinderboeken zorgen voor de motivatie om leestechniek en leesbegrip te willen verbeteren (en niet omgekeerd).
Ontwikkeling woordenschat in de basisschool 18000 16000 14000 12000 10000 8000 6000 4000 2000 0
autochtoon allochtoon
4 5
6 7
8 9 10 11 12
Bron: Appel, R., Kuiken, F. & Vermeer, A. (2001), Nederlands als tweede taal in het basisonderwijs.
Woordenschatontwikkeling Woordenschatontwikkeling via gerichte instructie levert 1000 per jaar = 25 woorden per week = onvoldoende om de achterstand in te halen
Lezen is een mogelijkheid op verhoging van de woordenschat en daardoor op een betere taalontwikkeling
EFFECTEN VAN LEZEN OP TAALONTWIKKELING Aantal minuten vrij lezen per dag
Aantal gelezen woorden per jaar
65,0
4.358.000
21,1
1.823.000
14,2
1.146.000
9,6
622.000
6,5
432.000
4,6
282.000
3,2
200.000
1,3
106.000
0,7
21.000
0,1
8.000
0,0
0
Bron: Cunningham & Stanovich (2001), ‘What reading does for the mind’, Journal of Direct Instruction, 1/2, 137-149.
april 25, 2012
Boeken lezen van hoog niveau leidt tot hogere Cito-score Dit blijkt uit onderzoek van Denise Kortlever en Dr. Jeroen Lemmens (Universiteit van Amsterdam) onder 515 leerlingen uit groep 8 van Nederlandse basisscholen. Het positieve verband tussen het leesgedrag en de Cito-score verloopt volledig via de score op het onderdeel taal van de Cito-toets. De studie, zo schrijven de onderzoekers, bevestigt het belang van regelmatig vrij lezen voor het behalen van betere schoolresultaten. Het effect is het grootst als de boeken ook nog van een hoog niveau zijn (gemeten als de leeftijdsindicatie van boeken). www.leesmonitor.nu 6
april 25, 2012
Scholing voor leescoördinatoren
7
april 25, 2012
Leesplan
8
Kunst van Lezen Monitor Wat laat de monitor zien?
• • • • • • •
Ontwikkeling leesplezier Ontwikkeling lezen in de vrije tijd Ontwikkeling inzet van de school Ontwikkeling inzet van de bibliotheek Ontwikkeling voorleesgedrag leerkrachten Ontwikkeling voorleesgedrag ouders Wensen over de collectie
Actie: bijstellen van het leesplan.
Rol van anderen wie helpt je om leuke boeken te vinden? (pilot 4 scholen) 80,0% 70,0% 60,0% 50,0%
groep 4 groep 5
40,0%
groep 6 groep 7
30,0%
groep 8
20,0% 10,0% 0,0% vriendjes of vriendinnetjes
mijn moeder of mijn vader
mijn juf of meester
de bibliotheek in de school
Leerkrachten hoe vaak? (pilot, 4 scholen) 80% 70% 60% 50% groep 4 groep 5
40%
groep 6 30%
groep 7 groep 8
20% 10% 0% ik moet van de juf/ meester in een boek lezen
de juf/meester vertelt de juf/meester leest een de juf/meester vertelt de juf/meester leest een iets over een boek stukje voor uit een boek iets over een schrijver heel boek voor
Eerste monitorronde Lezen is – in tegenstelling tot wat in de media veel wordt geroepen – buitengewoon populair onder basisscholieren. Een enorme meerderheid van meer dan 90 procent van de leerlingen geeft aan lezen leuk te vinden; en meer dan driekwart leest dagelijks of wekelijks voor zijn/haar plezier thuis een boek. (februari 2012)
april 25, 2012
In Utrecht. Deelnemende scholen eerste tranche
Apollo11 Cleophasschool Da Costaschool Klimroos Lukas Marcus Mattheus 13
april 25, 2012
Deelnemende Scholen in de tweede tranche Baanbreker Boomgaard Opdreef Pijlstaart Rietendakschool
14
Bibliotheekkast voor basisschool Apollo 11
Opening schoolbibliotheek basisschool de Pijlstaart juni 2011
Leeshoek Marcusschoool
Schoolbibliotheek de Klimroos
Zomerlezen in 5 scholen Zomer 2011
Kinderboekenweek Marcusschool
Wethouder Kreykamp leest voor 21 september 2011
Burgemeester Wolfsen leest voor op basisschool de Klimroos
VIP bijeenkomst Kunst van Lezen bibliotheek Kanaleneiland
Rondleiders
Uitreiking 3000 ste Kunst van Lezen bibliotheekpas 21 september 2011
april 25, 2012
Resultaten
Kinderen van KvLscholen lenen gemiddeld 8 boeken per jaar meer dan de overige kinderen in deze leeftijdscategorie. Alle leerlingen (1750) hebben een bibliotheekpas. De kinderen van de eerste tranchescholen lenen bij de tweede meting meer dan de leerlingen van de tweede tranchescholen De leesattitude van de leerlingen in de groepen 5 en 8 is gemeten. Alle KvLscholen hebben een leesplan. Elke KvLschool heeft een of meer leescoördinatoren. 26
april 25, 2012
Hoe kunnen scholen en bibliotheek deze resultaten zo optimaal mogelijk inzetten met als doel een beleidsmatige aanpak van lezen en taal. Kan de Werkgroep Taal hierin een rol spelen en zo ja hoe?
27
De Bibliotheek Utrecht Informatie via: Isolde Vega, teamleider Team Educatie Tel. 030 286 1943
[email protected] Nicolien de Pater Mobiel: 06 33741905
[email protected] ontwikkelaar landelijke monitor
