NIAZ Qmentum International
Verloskundige zorg Normen
Normen Verloskundige zorg wordt gedefinieerd als de zorg die vrouwen tijdens hun zwangerschap, bevalling en kraambed (postnatale zorg) ontvangen. Postnatale zorg heeft betrekking op de periode van 28 dagen volgend op de bevalling. De normen voor verloskundige zorg behandelen het proces van ontsluiting en bevalling binnen een afdeling voor acute zorg tot aan het tijdstip dat de moeder en de baby worden overgeplaatst naar een andere zorgafdeling of naar huis mogen.
De normen voor verloskundige zorg zijn onderverdeeld in de volgende hoofdstukken: Investeren in verloskundige zorg Over de juiste mensen beschikken Verloskundige zorg van goede kwaliteit verlenen Veilige en geschikte verloskundige hulpmiddelen en apparatuur onderhouden Voorzien in toegankelijke en efficiënte klinische informatiesystemen Resultaten positief beïnvloeden Het accreditatieprogramma Het Internationale Accreditatieprogramma NIAZ 3.0 (Qmentum) kent drie accreditatieniveaus: Goud, Platina en Diamant. Elk niveau zorgt door middel van gestandaardiseerde processen voor consistentie en efficiëntie bij de zorgverlening en biedt internationale zorginstellingen op die manier stappenplan op maat, voor accreditatie en kwaliteitsverbetering. Goud heeft betrekking op basisstructuren en processen die verband houden met de fundamentele elementen van veiligheids en kwaliteitsverbetering. Platina bouwt voort op deze elementen van kwaliteit en veiligheid, maar benadrukt ook cliëntgerichte zorg, waarbij consistentie in de zorgverlening wordt nagestreefd door middel van standaardprocedures en door het betrekken van cliënten en medewerkers bij de besluitvorming. Diamant richt zich op het realiseren van kwaliteit door het controleren van resultaten, gebruikmakend van praktijkervaring en best practices om diensten te verbeteren, en door het vergelijken van eigen resultaten met die van collegainstellingen om tot verbeteringen op systeemniveau te komen. Voor alle niveaus ondergaan aangesloten instellingen eens in de vier jaar een extern auditbezoek, waarbij zij worden getoetst aan de hand van het NIAZreferentiekader. De structuur van de normen Een set normen is verdeeld over hoofdstukken waarin verschillende aspecten van kwaliteit van dienstverlening aan de orde komen, zoals investeren in zorg, personeelsbezetting, verlenen van zorg, informatiesystemen en kwaliteitsverbetering. Elk hoofdstuk bestaat uit normen, criteria en richtlijnen die betrekking hebben op het hoofdstuk. 1.0 De norm. Een doelstelling, onderverdeeld in criteria. 1.1 Het criterium. Een meetbaar element waarin is beschreven welke activiteiten nodig zijn om aan de norm te voldoen. Aan elk van de criteria is een niveau toegekend (Goud, Platina of Diamant), en ieder criterium is gekoppeld aan een van de acht kwaliteitsdimensies die worden geïdentificeerd aan de hand van symbolen: toegankelijkheid, cliëntgerichte dienstverlening, continuïteit van de zorgverlening, effectiviteit, efficiëntie, doelgroepgerichtheid, veiligheid, arbeidsomstandigheden. De auditoren beoordelen elk criterium tijdens het externe auditbezoek. Een aantal criteria staan aangeduid als ROP (Required Organizational Practice vereiste instellingsrichtlijn). Vereiste instellingsrichtlijnen zijn essentiële praktijken die instellingen moeten hanteren om de veiligheid van patiënten/cliënten te verbeteren en risico's te minimaliseren Richtlijnen: Sommige criteria bevatten aanvullende richtlijnen waarin de criteria verder toegelicht worden of waarin suggesties worden gedaan om te voldoen aan het criterium. Begrippenlijst Een cliënt: degene die de zorg ontvangt, ook bekend als patiënt. In deze normen strekt de term 'cliënt' zich uit tot de zwangere vrouw of de moeder en de foetus of de baby. Familieleden zijn de naast betrokkenen van de cliënt. De cliënt definieert de 'familieleden': het kan gaan om relatie/partner, directe familieleden zoals broers en zussen, leden van de familie in ruimere zin of mantelzorgers. Medicatieverificatie: het proces waarbij een lijst van de huidige medicatie van een cliënt wordt gecontroleerd en vergeleken met de lijst van medicatie voorafgaand aan de opname, overdracht of ontslag. Medicatieverificatie helpt bij het terugdringen van bijwerkingen als gevolg van de complexe wisselwerking tussen geneesmiddelen. Medicatieverificatie kan tijdrovend en moeilijk uit te voeren zijn; het is echter aangetoond dat medicatieverificatie de cliëntveiligheid aanzienlijk verbetert. Aanbevolen wordt om het proces met name te gebruiken voor cliënten met een complexe medicatiegeschiedenis, bijv. cliënten die vier of meer verschillende geneesmiddelen gebruiken. Samenwerkingspartner: een instelling of persoon die met een andere instelling samenwerkt aan een project om een specifieke kwestie aan te pakken door het uitwisselen van informatie en/of 'middelen'. De betrokken instelling of persoon heeft baat bij het welslagen van het project. Diensten: het begrip diensten omvat onder andere diagnostiek, het verlenen van zorg, behandeling en dienstverlening door paramedici. Cliëntenpopulatie: een groep cliënten die risico loopt op of lijdt aan een specifieke aandoening. Handelingsbevoegdheid: de procedures, acties en processen die een specifieke zorgaanbieder mag uitvoeren. In sommige landen is de handelingsbevoegdheid vastgelegd in wet en/of regelgeving. In die landen gebruiken de vergunningverlenende instanties de handelingsbevoegdheid ter bepaling van de opleiding, ervaring en bewezen vaardigheden waarover zorgverleners moeten beschikken om een praktijkvergunning te krijgen. Een team: een groep zorgverleners die samenwerken om te voldoen aan de complexe en uiteenlopende behoeften van hun cliënten, hun familieleden en de gemeenschap waarvan zij deel uitmaken. Teams zijn multidisciplinair, wat inhoudt dat zorgverleners van verschillende disciplines samenwerken bij het verlenen van zorg. De samenstelling van een multidisciplinair team is afhankelijk van de aard van de zorg die wordt verleend. De teamleider: de persoon die verantwoordelijk is voor het operationele management van een multidisciplinair team. Het teamleiderschap kan wisselen tussen organisatorisch manager en medisch manager. Tot zijn of haar taken behoren het in kaart brengen van behoeften, personeelsbezetting en de rapportage aan een hoger leidinggevende.
INVESTEREN IN VERLOSKUNDIGE ZORG 1.0
Het team ontwikkelt zijn verloskundige zorg zodanig dat tegemoet wordt gekomen aan de behoeften van de cliënten.
1.1
De instelling heeft een actuele vergunning voor het verlenen van verloskundige zorg.
Goud
Effectiviteit
1.2
Effectiviteit
1.3
De vergunning van de instelling vermeldt duidelijk welke verloskundige zorg mag worden verleend, en kan worden ingezien door alle cliënten, hun familieleden en bezoekers, en door zorgverleners en andere medewerkers.
Goud
Het instellingsbeleid en procedures voor het verlenen van verloskundige zorg voldoen aan vigerende wet en regelgeving. Goud
Effectiviteit
1.4
De teamleiders verzamelen informatie over de behoeften van hun cliënten op het gebied van gezondheidszorg.
Platina
Doelgroepgerichtheid
Toelichtingen *
1.5
De teamleiders vragen cliënten, medewerkers en andere zorgverleners input om te besluiten welke verloskundige zorg zij zullen aanbieden. Diamant
Doelgroepgerichtheid
Toelichtingen Door input te vragen van cliënten, zorgverleners en andere medewerkers sluit de verleende zorg op de juiste manier aan bij de behoeften van cliënten.
1.6
Doelgroepgerichtheid
1.7
De teamleiders gebruiken de informatie over de cliënt om te besluiten welke zorg rechtstreeks wordt verleend, welke wordt doorverwezen en welke wordt uitbesteed aan externe zorgverleners.
Platina
De teamleiders werken samen met andere teams, zorgverleners en organisaties om te voldoen aan de behoeften van hun cliënten. Diamant
Doelgroepgerichtheid
Toelichtingen Het is voor één team of instelling onmogelijk om tegemoet te komen aan alle zorgbehoeften van cliënten. De teamleiders kijken zowel binnen als buiten de instelling welke teams en zorgverleners er nodig zijn om alle benodigde zorg aan de cliënt te kunnen verlenen, zowel voor als na hun contact met de instelling.
1.8
De teamleiders evalueren hun diensten regelmatig om er zeker van te zijn dat deze voldoen aan de behoeften van hun cliënten en brengen waar nodig wijzigingen aan.
Effectiviteit
Diamant
Toelichtingen Feedback kan worden verkregen via enquêtes waarin wordt gevraagd naar de ervaringen en tevredenheid van cliënten.
2.0
Het team beschikt over de 'middelen' die nodig zijn om verloskundige zorg van goede kwaliteit te verlenen.
2.1
De teamleiders brengen de 'middelen' in kaart die nodig zijn om verloskundige zorg van goede kwaliteit te verlenen.
Goud
Efficiëntie
Toelichtingen *
2.2
De teamleiders stellen de omvang en samenstelling vast van het team van artsen, andere zorgverleners en medewerkers dat nodig is om te voldoen aan de behoeften van cliënten en hun familieleden.
Arbeidsomstandigheden
Platina
Toelichtingen *
2.3
Teamleden beschikt over een werkruimte om samen te komen, cliënten te bespreken en van gedachten te wisselen. Platina
Effectiviteit
Toelichtingen De werkruimte van het team kan een afgezonderde ruimte bevatten voor teamgesprekken over individuele cliënten, en ruimtes die groot genoeg zijn voor bespreking van cliënten en hun familieleden.
2.4
Cliëntgerichte zorgverlening
Het team beschikt over een privéruimte om de privacy van de cliënten en hun familieleden en de vertrouwelijkheid van hun gesprekken te waarborgen.
Platina
Toelichtingen Ruimten met voldoende privacy kunnen bestaan uit een mix van kamers met volledige privacy en kamers waarin privacy wordt geboden door afscherming en gordijnen, aparte onderzoekkamers, eigen badkamer en douche, en ruimte voor vertrouwelijke gesprekken tussen cliënten en hun zorgverlener of familieleden.
2.5
Het team zorgt voor 24 uur roomingin of beschikt over comfortabele en rustige privékamers om de baby te kunnen voeden. Platina
Cliëntgerichte zorgverlening
Toelichtingen *
2.6
Veiligheid
Het team beschikt over adequate persoonlijke beschermingsmiddelen die deugdelijk zijn onderhouden. Goud
Toelichtingen *
2.7
Het team kan in geval van spoedeisende zorg beschikken over apparatuur die functioneel is, die uptodate is en regelmatig wordt getest.
Platina
Veiligheid
Toelichtingen De gebruikte noodapparatuur is afhankelijk van de zorg die het team verleent. Het gaat hierbij doorgaans om monitor en reanimatiehulpmiddelen, zoals ademhalingsmaskers en infuussystemen. Het team dient op basis van de verleende zorg te bepalen welke noodapparatuur nodig is.
2.8
Het team heeft een actuele lijst van apparatuur die wordt gebruikt bij het verlenen van verloskundige zorg, waarop staat aangegeven waar deze wordt opgeslagen, hoe deze gebruikt dient te worden en of regelmatig preventief onderhoud nodig is.
Veiligheid
Goud
Toelichtingen Het team heeft toegang tot de informatie over regulier preventief onderhoud. Het team heeft eveneens toegang tot gebruikshandleidingen van beschikbare apparatuur. NIAZ Toelichtingen NL: Convenant veilige toepassing medische technologie in het ziekenhuis. http://www.nfu.nl/img/pdf/NFU11.4224_Convenant_VeiligeToepassing_Me dTechn_Zh.pdf
2.9
Het team heeft de middelen die nodig zijn om de medische hulpmiddelen en materialen binnen de afdeling effectief te reinigen en te desinfecteren.
Goud
Efficiëntie
Toelichtingen Middelen die nodig zijn om medische hulpmiddelen effectief schoon te maken en te steriliseren zijn onder meer een geschikte ruimte, de juiste sterilisatieapparatuur, opgeleide en getrainde medewerkers en toegang tot het instellingsbeleid en procedures met betrekking tot reiniging en hergebruik. NIAZ Toelichtingen In Nederland en Vlaanderen is het gebruikelijk om medische hulpmiddelen en materialen centraal te reinigen en desinfecteren op de centrale sterilisatie afdeling.
2.10
Het team bespreekt met de teamleiders welke aanvullende 'middelen' nodig zijn om verloskundige zorg van goede kwaliteit te verlenen.
Platina
Arbeidsomstandigheden
Toelichtingen Het betreft hier 'middelen' voor specifieke patiënten(groepen); in geval van individuele zorgbehoeften en/of innovaties.
2.11
Effectiviteit
De teamleiders pleiten namens het team bij de hoger leidinggevende voor de middelen die nodig zijn om verloskundige zorg van goede kwaliteit te verlenen. Toelichtingen *
Diamant
OVER DE JUISTE MENSEN BESCHIKKEN 3.0
Het team gebruikt een multidisciplinaire benadering bij het verlenen van verloskundige zorg.
3.1
Het team wordt geleid door artsen of verloskundigen (NL)/vroedvrouwen (B) die geregistreerd zijn.
Goud
Effectiviteit
Toelichtingen * NIAZ Toelichtingen NL: artsen geregistreerd bij de RGS als (register) specialist. http://knmg.art sennet.nl/Opleidingenherregistratie/RGS1.htm VL: Eisenkader Zorginspectie: Een voltijdse geneesheer erkend specialist heeft de leiding van de dienst. http://www4wvg.vlaanderen.be/wvg/zorginspectie/inspectie s/Pages/AlgemeneZH.aspx
3.2
De teamleiders zetten een multidisciplinair team op voor het verlenen van verloskundige zorg.
Diamant
Effectiviteit
Toelichtingen Het multidisciplinaire team bestaat uit mensen met verschillende rollen, afkomstig uit verschillende disciplines. Afhankelijk van de aangeboden zorgdiensten kan het team bestaan uit: medisch specialisten; kinderartsen; verpleegkundigen of verpleegkundig specialisten; physician assistant; verwante zorgverleners zoals apothekers; managers en administratief medewerkers; fysiotherapeuten/kinesisten en zo nodig andere medewerkers.
3.3
Teamleden hebben functieprofielen waarin de kwalificaties, taken, verantwoordelijkheden en bevoegdheden zijn vastgelegd.
Goud
Arbeidsomstandigheden
Toelichtingen *
3.4
Teamleden benutten hun volledige handelingsbevoegdheid bij het verlenen van verloskundige zorg.
Diamant
Efficiëntie
Toelichtingen Elk teamlid handelt volgens de eigen bevoegd en bekwaamheden. NIAZ Toelichtingen NL: http://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/personeelindezorg/vraage nantwoord/watzijnvoorbehoudenhandelingenenwiemagzeuitvoere n.html VL: https://www.riziv.be/care/nl/other/infirmiers/informationtopic/auxi liarynurses/legaltexts/pdf/arkb20060112activity.pdf
3.5
Arbeidsomstandigheden
Teamleden volgen trainingen onder meer op het gebied van communicatie, conflictoplossing en leiderschap ter bevordering van het werken in een team en samenwerken van disciplines.
Platina
3.6
Het team gebruikt gestructureerde communicatiemiddelen om duidelijk en effectief te communiceren.
Effectiviteit
Platina
Toelichtingen Duidelijke communicatie tussen teamleden is cruciaal bij het cultiveren van een cultuur van cliëntveiligheid en helpt het functioneren van het team te verbeteren. Het gebruik van gestructureerde communicatiemiddelen is een effectieve manier om de consistentie van de communicatie tussen teamleden te verbeteren. Communicatie kan onder meer bestaan uit vergaderingen, teleconferenties of virtuele communicatie (bijv. Telemedicine of webconferencing). Cliënten en hun familieleden kunnen hierbij betrokken zijn. CHAT (Current ConditionHistoryAssessment Treatment) en SBAR (SituationBackgroundAssessment Recommendation) bieden een gestructureerde procedure voor communicatie tussen teamleden over de toestand van een cliënt. NIAZ Toelichtingen NL en VL: SBARmethode (Situation, Background, Assessment, Recommendation) zie link: http://www.vmszorg.nl/_page/vms_inline?nodei d=4624&subjectid=6728 (Nederlandstalige uitleg over SBAR).
3.7
Het multidisciplinaire team evalueert zijn functioneren regelmatig en brengt waar nodig verbeteringen aan.
Diamant
Effectiviteit
Toelichtingen Beoordeling van de procedures en resultaten maakt deel uit van de evaluatie van het functioneren van het team. Het team wordt aangemoedigd om zijn functioneren te evalueren; dit gebeurt regelmatig en telkens wanneer er sprake is van een significante verandering in de samenstelling van het team.
4.0
De zorgverleners en andere medewerkers van het team zijn opgeleid, getraind, gekwalificeerd en bekwaam.
4.1
Arbeidsomstandigheden
4.2
Effectiviteit
De teamleiders hanteren criteria voor de werving en selectie van teamleden op basis van hun kwalificaties, ervaring en de mate waarin zij in het team passen.
De teamleiders controleren jaarlijks of elk teamlid over de benodigde kwalificaties beschikt met inbegrip van controle op de actualiteit van certificaten en registraties.
Platina
Goud
Toelichtingen De teamleider heeft toegang tot een uptodate overzicht van de kwalificaties, registraties en certificaten van alle teamleden.
4.3
Effectiviteit
Het team stelt minimumeisen op voor specifieke opleiding en training gebaseerd op de soort verloskundige zorgverlening en de behoeften van de cliëntenpopulatie. Toelichtingen Opleiding en training betreffen bijv.: neonatale reanimatieprogramma's stressmanagement bij ernstige incidenten infectiebestrijding ethiek risicoevaluatie en screening culturele competenties babyveiligheid medicatieveiligheid antepartum en intrapartum bewaken van de gezondheidstoestand van de foetus (met inbegrip van intermitterende auscultatie en elektronische foetale hartbewaking) screening op postpartum despressie. Specifieke opleidingsprogramma's zijn bijv. het MOREOBprogramma, het trainingsprogramma BFHI (Baby Friendly Hospital Initiative ) van de Wereldgezondheidsorganisatie/UNICEF of het STABLEprogramma (Sugar, Temperature, Airway, Blood Pressure, Lab work, and Emotional Support). Er wordt een teamaanpak voor opleiding en training gebruikt om multidisciplinaire samenwerking te ontwikkelen.
Goud
4.4
Nieuwe teamleden krijgen een introductie over de organisatie, het team en hun taken en verantwoordelijkheden.
Goud
Effectiviteit
Toelichtingen In de introductie komen de volgende onderwerpen aan bod: de missie, visie en waarden van de instelling; het mandaat en de doelstellingen van het team; taken, verantwoordelijkheden en verwachtingen ten aanzien van prestaties; beleid en procedures, ook op het gebied van vertrouwelijkheid; geïntegreerd kwaliteitsmanagement (kwaliteitsverbetering, risicomanagement en efficiënt gebruik en beheer van middelen).
4.5
Nieuwe teamleden ontvangen specifieke opleiding en training om verloskundige zorg te verlenen.
Goud
Arbeidsomstandigheden
Toelichtingen Opleiding en training met betrekking tot verloskundige zorg omvatten bijv.: neonatale reanimatieprogramma's stressmanagement bij ernstige incidenten infectiebestrijding ethiek risicoevaluatie en screening babyveiligheid medicatieveiligheid antepartum en postpartum despressie bewaken van de gezondheidstoestand van de foetus en training medical and obstetric emergencies (MOET).
4.6
De daartoe aangewezen teamleden zijn getraind in vaardigheden om moeders te ondersteunen bij het geven van borstvoeding. Platina
Effectiviteit
Toelichtingen Training omvat voorlichting, bijvoorbeeld door een lactatiedeskundige, aan vrouwen over de voordelen van borstvoeding, moeders leren hoe ze borstvoeding moeten geven en het bieden van emotionele ondersteuning. NIAZ Toelichtingen In Nederland is behalen van het borstvoedingscertificaat van de WHO een vaak gebruikt instrument om het stimuleren van borstvoeding in het team te verankeren.
4.7
Nieuwe teamleden volgen een training in het juiste gebruik van persoonlijke beschermingsmiddelen. Goud
Veiligheid
Toelichtingen *
4.8
Veiligheid
Nieuwe teamleden volgen een training in veilig gebruik van apparatuur, instrumenten en benodigdheden die worden gebruikt bij het verlenen van verloskundige zorg. Toelichtingen Tijdens de introductie krijgen nieuwe teamleden informatie over de aanpak van het team met betrekking tot veiligheid en voorbereiding op noodsituaties. Daarnaast volgen ze een training over het veilig en correct gebruik van apparatuur, instrumenten en benodigdheden zoals locatie en opslag van persoonlijke beschermingsmiddelen, naalden en reanimatieprocedures. Training in het veilig gebruik van apparatuur, instrumenten en benodigdheden omvat omgang, opslag en werking, preventief onderhoud en wat te doen bij uitval van apparatuur. NIAZ Toelichtingen
Goud
NL: Convenant veilige toepassing medische technologie in het ziekenhuis. http://www.nfu.nl/img/pdf/NFU11.4224_Convenant_VeiligeToepassing_Me dTechn_Zh.pdf
4.9
Nieuwe teamleden ontvangen training over het weggooien of opnieuw gebruiken van medische instrumenten en materialen.
Goud
Arbeidsomstandigheden
Toelichtingen Het opnieuw gebruiken van medische instrumenten strekt zich uit van desinfectie tot het buiten de afdeling laten steriliseren. Teamleden weten welke hulpmiddelen worden schoongemaakt en gesteriliseerd (bijv. ademhalingsmaskers voor baby's, borstkolven), hoe dit gebeurt (bijv. desinfectie op een hoog niveau, sterilisatie) en waar (bijv. binnen de zorgruimte, in een gecentraliseerde reinigingsruimte of door een gecontracteerde zorgverlener). Het team krijgt ook training in het omgaan met hulpmiddelen voor eenmalig gebruik, bijv. verwijderen of versturen naar een derde partij die gespecialiseerd is in reiniging.
4.10
VEREISTE INSTELLINGSRICHTLIJN De zorgverleners ontvangen continue training voor het veilig gebruik van alle (binnen de verloskundige zorg gehanteerde types) infuuspompen.
Veiligheid
Platina
Toelichtingen Om de eventuele risico's te minimaliseren, ontvangen bevoegde zorgverleners op regelmatige basis training over infuuspompen, waarbij klinische behoeften van cliënten, competenties van medewerkers en infuuspomptechnologie. Nalevingstest(s) 4.10.1
4.11
Continue training met betrekking tot het veilig gebruik van infuuspompen wordt geregistreerd.
Nieuwe teamleden volgen een training over agressie en geweld op de werkplek om medewerkers en andere zorgverleners te beschermen tegen geweld en agressief gedrag.
Veiligheid
Goud
Toelichtingen *
4.12
Nieuwe teamleden volgen een training in culturele competenties voor een effectieve zorgverlening aan alle cliënten.
Platina
Effectiviteit
Toelichtingen Culturele competenties zijn vaardigheden waarmee teamleden hun kennis van cultuurverschillen kunnen vergroten. Onder cultuurverschillen vallen onder meer: land van herkomst; taal; opleiding; spirituele tradities; familietradities; eetgewoontes en voeding; traditionele medische praktijken; houding ten aanzien van ziekte en dood. Begrip van de culturele achtergrond van een cliënt helpt om een zorgplan op te stellen dat tegemoet komt aan de behoeften en verwachtingen van de cliënt.
4.13
Arbeidsomstandigheden
Nieuwe teamleden worden opgeleid in het hanteren van de instellingsprocedure(s) ten aanzien van het omgaan met ethische kwesties. Toelichtingen Voorbeelden van ethische kwesties zijn: belangenvermenging; vrijheidsbeperkende maatregelen; nietnaleving van het ethisch kader zoals het schenden van vertrouwelijkheid, ethische implicaties van de toewijzingen van middelen (bijv. de behoefte aan medische zorg versus het
Platina
kunnen betalen van zorg); de rol van informed consent; ontslag tegen medisch advies in, en het beëindigen van levensverlengende behandeling.
4.14
Arbeidsomstandigheden
4.15
Voor elk teamlid bestaat een geactualiseerd personeelsdossier dat informatie bevat over de selectieprocedure, de arbeidsovereenkomst, de controle op kwalificaties, certificaten en registraties (indien van toepassing) en de gevolgde opleidingen en trainingen.
De teamleiders evalueren regelmatig het functioneren van elk teamlid op een objectieve, interactieve en positieve manier en nemen deze informatie op in het personeelsdossier.
Effectiviteit
Goud
Platina
Toelichtingen Bij het evalueren van prestaties bekijken teamleiders het vermogen van de medewerker om verantwoordelijkheid te dragen en evalueren ze de individuele sterke kanten en verbeterpunten, de bijdragen op het gebied van cliëntveiligheid en andere terreinen die in het functieprofiel zijn beschreven. Een prestatieevaluatie wordt gewoonlijk uitgevoerd voor het einde van de proeftijd en daarna jaarlijks of in een andere frequentie die de instelling heeft vastgelegd. Een evaluatie kan ook worden uitgevoerd na een herscholingsperiode, bijv. bij introductie van nieuwe technologieën, apparatuur of vaardigheden.
4.16
Van elk teamlid is het persoonlijk ontwikkelingsplan opgenomen in zijn personeelsdossier. Diamant
Arbeidsomstandigheden
Toelichtingen Een persoonlijk ontwikkelingsplan wordt gebruikt om sterke punten en verbeterpunten in kaart te brengen en hierop voort te bouwen.
4.17
Arbeidsomstandigheden
De teamleiders monitoren en voorzien in de behoeften van elk teamlid aan permanente opleiding, training en professionele ontwikkeling en nemen deze informatie op in het personeelsdossier.
Diamant
Toelichtingen Naast het bepalen van en tegemoetkomen aan de leerbehoeften van ieder teamlid kunnen ook prestatieevaluaties en periodieke inschattingen worden gemaakt van de behoeften van het team. Ook wordt in het oog gehouden wanneer specifieke training noodzakelijk is, bijv. wanneer nieuwe technologieën, apparatuur of vaardigheden worden geïntroduceerd of wanneer een teamlid langere tijd afwezig is geweest.
5.0
Het team bevordert het welzijn en de werkprivébalans van elk van zijn leden.
5.1
Arbeidsomstandigheden
De teamleiders hanteren de instellingsafspraken voor het op een eerlijke en rechtvaardige manier toewijzen aan teamleden van cliënten en andere verantwoordelijkheden.
Platina
Toelichtingen De instellingsafspraken kunnen gebaseerd zijn op geaccepteerde praktijkrichtlijnen, wettelijke eisen, kennis, ervaring en andere kwalificaties, het aantal cliënten of de complexiteit van de zorg, veranderingen in de werkdruk, en de veiligheid en behoeften van cliënten.
5.2
Arbeidsomstandigheden
Het team hanteert een beleid met betrekking tot verwachte werktijden, met inbegrip van het maximum aantal uren per dienst en per week, en eventuele werkomstandigheden die van invloed kunnen zijn op de gezondheid en het welzijn van het team.
Goud
Toelichtingen Voorbeelden van werkomstandigheden die van invloed kunnen zijn op de gezondheid en het welzijn van het team zijn aantal gepresteerde uren, nachtdiensten en blootstelling aan besmettelijke of gevaarlijke stoffen. NIAZ Toelichtingen NL: www.arbeidstijdenwet.nl VL: www.werk.belgie.be
5.3
Arbeidsomstandigheden
De teamleden hebben inspraak in de uitoefening van het werk met inbegrip van het definiëren van rollen en verantwoordelijkheden en het toewijzen van patiënten, voor zover van toepassing.
Diamant
Toelichtingen Een effectieve taakomschrijving helpt de medewerkers bij het indelen van hun tijd, het omgaan met vermoeidheid en stress, en het vinden van een goede werkprivébalans. Het opstellen van een taakomschrijving kan onderdeel zijn van het teamoverleg.
5.4
Teamleden kunnen gebruik maken van beleid op de werkplek dat erop gericht is hun gezondheid en welzijn te verbeteren. Diamant
Arbeidsomstandigheden
Toelichtingen Maatregelen voor het creëren van een gezonde werkplek kunnen op team of instellingsniveau worden vastgelegd, bijv. maatregelen om stress te beheersen, af te vallen of te stoppen met roken en initiatieven om een gezonde levensstijl te stimuleren.
5.5
Het team beschikt over een rustige en afgezonderde ruimte om na te denken, te rusten en te bidden. Platina
Arbeidsomstandigheden
NIAZ Toelichtingen Denk bijvoorbeeld ook aan een stilteruimte of een ruimte voor het kolven of geven van borstvoeding.
5.6
Arbeidsomstandigheden
De teamleiders zien toe op vermoeidheid en stress van de teamleden om factoren die hieraan bijdragen te onderkennen en zonodig te beïnvloeden.
Platina
Toelichtingen Vermoeidheid en stress kunnen worden gemonitord aan de hand van het aantal gewerkte uren, overuren of het optreden van onbedoelde uitkomsten. De teamleiders dienen deze factoren in de gaten te houden om te kunnen reageren op stress en veiligheidsrisico's.
5.7
Arbeidsomstandigheden
Het team kan direct na ongewenste voorvallen en incidenten emotionele ondersteuning en psychische begeleiding ontvangen en indien gewenst ook later nog. Toelichtingen Emotionele ondersteuning en/of psychische begeleiding wordt verleend indien nodig en kan in groepsverband of op individuele basis plaatsvinden. De ondersteuning/begeleiding wordt verleend door de meest geschikte zorgverlener, bijv. een maatschappelijk werker, consulent, psycholoog, geestelijk verzorger of een ondersteunende dienst.
Platina
5.8
Het team beschikt over een eerlijk en objectief proces of programma om bijdragen van teamleden op waarde te schatten.
Diamant
Arbeidsomstandigheden
Toelichtingen *
KWALITATIEF HOOGSTAANDE VERLOSKUNDIGE ZORG VERLENEN 6.0
Het team coördineert tijdig de toegang tot diensten voor cliënten, hun familieleden, zorgverleners en verwijzers
6.1
Het team brengt belemmeringen in kaart die cliënten, hun familieleden, zorgverleners en verwijzers de toegang tot diensten beletten, en neemt deze waar mogelijk weg.
Toegankelijkheid
Platina
Toelichtingen Toegang kan worden belet door belemmeringen waar het team invloed op heeft (bijv. fysieke of taalbarrières, hygiënische maatregelen,...) of belemmeringen waar het team geen invloed op heeft (bijv. wachttijden bij verwijzing naar een chirurg, diagnostische beeldvorming, transport, of spoedeisende zorg en onvoldoende personeel, middelen of bedden).
6.2
Het team verricht een initiële screening om te bezien of het team kan voldoen aan de behoeften van de cliënt en om de prioriteit te bepalen. Goud
Toegankelijkheid
NIAZ Toelichtingen Het gaat hierbij om een anamnse voor (poliklinisch) als aan het begin van een opnameperiode in in de instelling.
6.3
Het team hanteert een opnameproces met procedures voor het onderscheid tussen spoed en niet spoedpatiënten Goud
Toegankelijkheid
6.4
Het team hanteert een opnameproces met procedures voor het ontvangen van cliënten van andere zorgverleners en verwijzers. Goud
Continuïteit van de zorgverlening
6.5
Het team hanteert een beleid en procedure met betrekking tot de vraag wanneer een cliënt diensten mogen worden geweigerd. Goud
Effectiviteit
Toelichtingen *
6.6
Wanneer het team een cliënt diensten weigert op basis van het beleid en de procedure, helpt het de cliënt alternatieve zorg te vinden. Goud
Effectiviteit
6.7
Bij opname informeert het team cliënten en hun familie over de zorgverlening. Goud
Effectiviteit
Toelichtingen Dit betreft informatie over: welke diensten de instelling levert eventuele kosten de effectiviteit en resultaten van deze diensten andere beschikbare diensten voor de specifieke behoeften van de cliënten. De informatie is gemakkelijk te begrijpen, beschikbaar in de talen die gewoonlijk worden gesproken door de betreffende cliëntpopulatie, en in schriftelijke vorm, bijv. folders.
6.8
Met toestemming van de cliënt verzamelt het team informatie over de gezondheidsgeschiedenis om de zorgbehoefte vast te stellen. Goud
Cliëntgerichte zorgverlening
Toelichtingen Teams kunnen deze procedure opname, intake, vooropname, anamnese of screening noemen. Met deze procedure wordt bepaald of de zorg van het team voldoet aan de behoeften en wensen van de cliënt. Tevens worden de onmiddellijke behoeften van de cliënt in kaart gebracht en wordt bepaald welke zorg prioriteit heeft. De procedure wordt aangepast voor cliënten en familieleden met uiteenlopende fysieke of geestelijke behoeften.
6.9
Toegankelijkheid
6.10
Toegankelijkheid
Het team controleert cliënten met een geplande keizersnede en cliënten die hun uitgerekende bevallingsdatum naderen regelmatig en reageert snel op cliënten in een spoed of crisissituatie.
Goud
Het team hanteert een standaardprocedure voor het prioriteren en inroosteren van geplande keizersneden met tevens ruimte voor niet geplande keizersneden van opgenomen cliënten en/of spoedgevallen.
Goud
Toelichtingen Het team zorgt ervoor dat de wachtlijsten regelmatig worden gecontroleerd en bijgewerkt en houdt cliënten op de hoogte van de verwachte datum voor hun geplande ingreep. Er zijn bijvoorbeeld afspraken over wat te doen als een geplande keizersnede door drukte op de operatieafdeling op het geplande moment geen doorgang kan vinden.
6.11
Effectiviteit
Als het team niet in staat is een cliënt op te nemen voor verloskundige zorg, probeert het vergelijkbare zorg te krijgen op een andere afdeling of bij een andere instelling.
Goud
NIAZ Toelichtingen Als het team niet aan de zorgvraag kan voldoen, zorgt het team voor een andere oplossing, binnen of buiten de eigen instelling.
6.12
Effectiviteit
6.13
Wanneer het team niet in staat is een cliënt op te nemen voor verloskundige zorg, slaat het deze informatie op ten behoeve van zorgverlening in de toekomst.
Platina
Het team houdt de gemiddelde responstijden bij voor het reageren op zorgvragen of informatie. Diamant
Toegankelijkheid
Toelichtingen Het team heeft vastgelegd hoe responstijden worden gemeten, bijv. de tijd tot opname of de tijd tot het eerste consult en voor welke gevallen de responstijden gelden, bijv. spoedopnames versus geplande opnames.
Cliëntgerichte zorgverlening
7.0
Het team wijst cliënten en hun familieleden op hun rechten en verkrijgt informed consent voor het verlenen van diensten.
7.1
Het team informeert cliënten en familieleden over hun rechten. Goud
Toelichtingen Naast het recht op privacy, vertrouwelijkheid en persoonlijke veiligheid hebben cliënten en hun familieleden het recht om met respect en zorg te worden behandeld, het recht culturele gebruiken en spirituele overtuigingen uit te oefenen en gevrijwaard te blijven van mishandeling, uitbuiting en discriminatie. NIAZ Toelichtingen NL: Wet geneeskundge behandelingsovereenkomst (WGBO) http://wette n.overheid.nl/BWBR0007021/geldigheidsdatum_10022015 VL: Wet op de patiëntenrechten (22/8/2002) http://www.ejustice.just.fgov.be/cgi_loi/chang e_lg.pl?language=nl&la=N&cn=2002082245&table_name=wet
7.2
Het team bevordert en respecteert de rechten van pasgeboren zuigelingen.
Goud
Cliëntgerichte zorgverlening
Toelichtingen *
7.3
Het team hanteert een beleid met betrekking tot informed consent dat voldoet aan vigerende wet en regelgeving. Goud
Effectiviteit
Toelichtingen De procedure voor het verkrijgen van informed consent bestaat uit de volgende onderdelen: doornemen van de informatie over de dienstverlening en het consentformulier met de cliënt informeren van de cliënt over de beschikbare opties de cliënt tijd geven om na te denken en vragen te stellen voordat om consent wordt gevraagd respecteren van de cultuur, waarden en rechten van de cliënt, met inbegrip van het recht om te allen tijde consent te weigeren vastleggen van het besluit van de cliënt in het cliëntdossier. NIAZ Toelichtingen NL: Wet geneeskundge behandelingsovereenkomst (WGBO) http://wette n.overheid.nl/BWBR0007021/geldigheidsdatum_10022015 VL: Wet op de patiëntenrechten (22/8/2002) http://www.ejustice.just.fgov.be/cgi_loi/chang e_lg.pl?language=nl&la=N&cn=2002082245&table_name=wet
7.4
Cliëntgerichte zorgverlening
De teamleden informeren cliënten en familieleden tijdig, volledig en nauwkeurig om hen te helpen keuzes te maken ten aanzien van de dienstverlening.
Platina
Toelichtingen *
7.5
Cliëntgerichte zorgverlening
Het team controleert of de cliënt en zijn familieleden de verstrekte informatie over de dienstverlening begrijpen en legt deze informatie in het dossier van de cliënt vast. Toelichtingen Om ervoor te zorgen dat de cliënten en hun familieleden de informatie over de behandeling goed begrijpen, wordt deze waar mogelijk in de betreffende taal beschikbaar gesteld, in een eenvoudige en overzichtelijke opmaak en op een manier die rekening houdt met culturele overtuigingen en voorkeuren. Voorbeelden van documenten in het cliëntdossier zijn een ondertekend consentformulier of een ondertekende mededeling waarop het teamlid verklaart dat de ingreep, inclusief het doel en de mogelijke schade en voordelen, besproken is met de cliënt en dat de vragen van de cliënt naar tevredenheid van de cliënt zijn beantwoord.
Goud
7.6
Het team verkrijgt informed consent van de cliënt voordat het zorg verleent.
Goud
Effectiviteit
Toelichtingen Van impliciete toestemming ('implied consent') is sprake wanneer diensten worden verleend waarvoor geen toestemming nodig is, bijv. wanneer een cliënt vraagt om de bloeddruk te laten meten of zijn of haar arm uitsteekt om bloed te laten prikken. Bij minderjarigen bestaat de consentprocedure van het team uit het zoveel mogelijk betrekken van de minderjarige bij het nemen van beslissingen over de zorgverlening, interventies of behandeling en het waarderen van diens vragen en input
7.7
Effectiviteit
Wanneer cliënten niet in staat zijn om informed consent te geven, volgt het team de eerder door de cliënt gegeven instructies als die beschikbaar zijn, of verkrijgt toestemming van een gemachtigde.
Platina
Toelichtingen Een wilsverklaring is een document dat door de cliënt eerder is opgesteld en waarin is vastgelegd welke soorten zorg en diensten aan de cliënt moeten worden aangeboden als de cliënt niet meer in staat is om toestemming te verlenen voor behandeling. Het team legt wilsverklaringen vast in het cliëntdossier en deelt deze informatie met alle zorgverleners van de cliënt, voor zover van toepassing. Als er sprake is van een gemachtigde, dan moet deze persoon wettelijk bevoegd zijn om namens de cliënt te handelen en op te treden. In dit soort gevallen verstrekt het team informatie aan de gemachtigde over de taken en verantwoordelijkheden van een gemachtigde en worden vragen, zorgen en opties besproken. Als toestemming wordt verleend door een gemachtigde, worden de naam van de gemachtigde, diens relatie met de cliënt en de genomen beslissing vastgelegd in het cliëntdossier.
7.8
Bij pasgeborenen verkrijgt het team toestemming van de ouders of de wettelijke voogd. Platina
Effectiviteit
Toelichtingen Meestal ligt de verantwoordelijkheid voor het geven van consent bij de ouders van de baby. Als de ouders niet in staat worden geacht informed consent te geven, zijn uitzonderingen hierop mogelijk.
7.9
Het team beschermt de eigendommen van de cliënten tegen diefstal en verlies. Goud
Cliëntgerichte zorgverlening
Toelichtingen Het team kan de eigendommen van de cliënt beschermen tegen verlies of diefstal door een beveiligde opbergruimte voor persoonlijke eigendommen aan te bieden of door toegang tot de afdeling of zorgruimte te beperken.
7.10
Het team volgt de instellingsprocedure voor het identificeren, oplossen en registreren van ethische kwesties. Platina
Effectiviteit
Toelichtingen De procedure omvat onder andere richtlijnen voor het omgaan van meningsverschillen over ethische kwesties, zowel tussen cliënten en zorgverleners als tussen zorgverleners onderling.
7.11
Het team beschikt over een klachtenprocedure voor cliënten en familieleden. Goud
Cliëntgerichte zorgverlening
Toelichtingen Cliënten en hun familieleden voelen zich vrij om hun bezorgdheid te uiten of een kwestie aan de orde te stellen. De instelling kan bijvoorbeeld een neutrale, objectieve persoon beschikbaar stellen aan wie cliënten en hun familieleden advies of hulp kunnen vragen. NIAZ Toelichtingen NL: Wet Klachtenrecht cliënten zorgsector http://wetten.overheid.nl/BWBR0 007414/geldigheidsdatum_13022015 en http://vkig.nl/stroomschema VL:patiëntenrechtenwet (KB 22/02/2002) en wetgeving rond ombudsfunctie (KB 08/07/2003).
7.12
Het team informeert cliënten en hun familieleden over de wijze waarop zij een klacht kunnen indienen. Platina
Cliëntgerichte zorgverlening
7.13
Het team reageert open, eerlijk en tijdig op klachten van cliënten en hun familieleden. Diamant
Cliëntgerichte zorgverlening
Toelichtingen Cliënten en hun familieleden voelen zich vrij om hun bezorgdheid te uiten of een kwestie aan de orde te stellen. De instelling kan bijvoorbeeld een neutrale, objectieve persoon beschikbaar stellen aan wie cliënten en hun familieleden advies of hulp kunnen vragen.
8.0
Het team beoordeelt cliënten regelmatig gedurende hun verblijf.
8.1
Het team beoordeelt de fysieke gezondheid van de cliënt.
Goud
Effectiviteit
Toelichtingen Voorbeelden van elementen van de fysieke gezondheid zijn medische geschiedenis, allergieën, medicatieprofiel, gezondheidstoestand, voedingstoestand en speciale dieetbehoeften.
8.2
Het team beoordeelt de psychosociale gezondheid van de cliënt.
Goud
Effectiviteit
Toelichtingen Voorbeelden van elementen van psychosociale gezondheid zijn functionele en emotionele toestand (waaronder het vermogen tot communicatie en zelfzorg), geestelijke gezondheidstoestand (zoals persoonlijkheid en gedragskenmerken), sociaaleconomische situatie, spirituele oriëntatie en culturele overtuigingen.
8.3
Het team identificeert cliënten met een verhoogd risico.
Goud
Effectiviteit
Toelichtingen Factoren die kunnen bijdragen aan een risicovolle zwangerschap of
onbedoelde uitkomst zijn onder meer (maar niet uitsluitend): eerder een keizersnee hebben gehad overdragenheid vroegtijdige ontsluiting drugsgebruik tijdens de zwangerschap leeftijd van de moeder medische toestand, bijv. depressie, hypertensie, obesitas of zwangerschapsdiabetes.
8.4
Effectiviteit
8.5
Als onderdeel van de beoordeling stelt het team vast welke zorg en bewaking nodig zijn tijdens de ontsluitingsperiode en de bevalling bij zwangerschappen met een verhoogd risico.
Goud
Het team kan beschikken over medisch specialisten en andere consulenten bij patiënten met een hoog risico. Goud
Veiligheid
Toelichtingen *
8.6
Tijdens de bevalling bepaalt het team welke expertise, vaardigheden en middelen nodig zijn voor de zorg van de baby bij de geboorte. Goud
Effectiviteit
Toelichtingen Welke soorten expertise, vaardigheden en middelen nodig zijn bij een geboorte hangt af van de resultaten van de beoordeling. Het team beoordeelt welke leden van het team minimaal aanwezig dienen te zijn tijdens de bevalling (bijv. verpleegkundige voor ontsluitingsperiode en bevalling, verloskundige/vroedvrouw, gynaecoloog, neonatale verpleegkundige). Het team beoordeelt ook de behoefte aan andere middelen in geval van bekende of verwachte complicaties of bij een bevalling met verhoogd risico op een onbedoelde uitkomst (bijv. vaardigheden op het gebied van neonatale reanimatie, of een specialist of consulent, bijv. een neonatoloog of ademhalingstherapeut).
8.7
Veiligheid
8.8
Als het team concludeert dat de benodigde expertise, vaardigheden en middelen niet in de instelling aanwezig zijn, bestaat er een procedure om cliënten over te plaatsen naar een geschikte instelling.
Diamant
Het team beoordeelt de behoeften en verwachtingen van de cliënt en de betrokkenheid van familieleden en mantelzorgers. Diamant
Effectiviteit
Toelichtingen Beoordeling van de betrokkenheid van familieleden en mantelzorgers omvat een evaluatie van de beschikbaarheid van familieleden en mantelzorgers na ontslag. Het team beoordeelt tevens of de familieleden en mantelzorgers diensten of hulp nodig hebben tijdens of na afloop van het contact van de cliënt met de instelling.
8.9
Veiligheid
VEREISTE INSTELLINGSRICHTLIJN Het team verifieert samen met de cliënt de medicatie bij opname in de instelling (inclusief de spoedeisende hulp of intramurale afdeling). Toelichtingen Medicatieverificatie (medication reconciliation) is een manier om nauwkeurige informatie te verzamelen en te communiceren over cliëntmedicatie, waaronder medicatie zonder voorschrift, vitamines en supplementen. Slechte communicatie over medicatie tijdens overdrachtsmomenten kan leiden tot fouten en complicaties. Medicatieverificatie is een gedeelde verantwoordelijkheid waar ook de cliënt of diens familieleden bij betrokken moeten zijn. Ook samenwerking met de huisarts en de apotheker van de cliënt kan soms nodig zijn.
Diamant
NIAZ Toelichtingen NL: VMSthema ‘Medicatieverificatie’ en de website 'Veilige zorg ieders zorg', zie http://www.veiligezorgiederszorg.nl/ VL: contract 'Coördinatie Kwaliteit en Patiëntveiligheid' met de FOD. http://www.health.fgov.be/intern et2Prd/groups/public/@public/@dg1/@acutecare/documents/ie2divers/190 83528_nl.pdf en Wet betreffende de ziekenhuizen en andere verzorgingsinrichtingen, gecoördineerd op 10 juli 2008. http://www.ejustice.j ust.fgov.be/cgi_loi/change_lg.pl?language=nl&la=N&cn=2008071090&tabl e_name=wet Nalevingstest(s)
8.10
8.9.1
De instelling beschikt over een protocol voor medicatieverificatie van cliënten bij opname (hetzij via de spoedeisende hulp, hetzij via een intramurale afdeling)
8.9.2
Het protocol omvat een lijst van de meest actuele medicatie die de cliënt gebruikt (de best mogelijke medicatiegeschiedenis).
8.9.3
Het protocol omvat een vergelijking van deze medicatielijst voor opname met de nieuwe door de instelling voorgeschreven medicatie.
8.9.4
Het protocol vereist documentatie waaruit blijkt dat de twee lijsten met elkaar vergeleken zijn; dat verschillen getraceerd, besproken en opgelost zijn; en dat eventuele noodzakelijke wijzigingen in de nieuwe medicatie doorgevoerd zijn.
8.9.5
Het protocol stelt duidelijk dat medicatieafstemming een gedeelde verantwoordelijkheid is van patiënt/cliënt en de zorgverleners.
INDICATOR: Medicatieverificatie bij opname.
None
Veiligheid
Toelichtingen Indicator Medicatieverificatie bij opname. NIAZ Toelichtingen NL: VMSthema ‘Medicatieverificatie’ en de website 'Veilige zorg ieders zorg', zie http://www.veiligezorgiederszorg.nl/ VL: contract 'Coördinatie Kwaliteit en Patiëntveiligheid' met de FOD. http://www.health.fgov.be/intern et2Prd/groups/public/@public/@dg1/@acutecare/documents/ie2divers/190 83528_nl.pdf en Wet betreffende de ziekenhuizen en andere verzorgingsinrichtingen, gecoördineerd op 10 juli 2008. http://www.ejustice.j ust.fgov.be/cgi_loi/change_lg.pl?language=nl&la=N&cn=2008071090&tabl e_name=wet Indicatorinformatie
8.11
8.10.1
Het team hanteert protocollen en definities voor het verzamelen en indienen van gegevens over medicatieverificatie bij opname.
8.10.2
Het team voldoet aan doelstellingen voor medicatieverificatie bij opname.
Het team heeft toegang tot de noodzakelijke diagnostiek en uitslagen voor een volledige beoordeling van de cliënt. Goud
Effectiviteit
Toelichtingen Voorbeelden van diagnostische diensten zijn radiologie en diagnostische beeldvorming. Naast het tijdig gebruik kunnen maken van laboratorium en diagnostische diensten zijn ook de doorlooptijden voor het ontvangen van rapporten essentieel en mogelijk van invloed op de zorg voor de cliënt. Toegang tot laboratorium en diagnostische diensten kan ook inhouden de toegang tot deskundigen in specialistische diagnostische gebieden om informatie in te winnen over het selecteren van de juiste tests en de juiste interpretatie van resultaten.
8.12
Het team heeft een protocol voor tijdige verslaggeving van en reactie op abnormale uitslagen en –onderzoeksresultaten. Goud
Veiligheid
Toelichtingen *
8.13
Het team beoordeelt de behoefte van de cliënt aan intensieve zorg.
Platina
Effectiviteit
8.14
Het team heeft de mogelijkheid tot (spoed)overleg met (medisch) specialisten om de beoordeling van de cliënt af te ronden. Goud
Effectiviteit
8.15
Effectiviteit
De beoordeling omvat procedures om vrouwen te herkennen met een verhoogd risico op intra en postpartum bloedingen en procedures om deze bloedingen te voorkomen.
Goud
Toelichtingen Het team beoordeelt de risicofactoren van de cliënt voor intra en postpartum bloedingen, vermindert deze waar mogelijk en dient zo nodig medicatie toe. De medicatie wordt geselecteerd op basis van het risiconiveau van de cliënt en de werkzaamheid en mogelijke bijwerkingen van de geneesmiddelen. Er is geprotocolleerd beleid, ook met de eerste lijn.
9.0
Het team bereidt de cliënt voor op de bevalling of keizersnede.
9.1
Het team gebruikt standaardcriteria bij het besluit tot een keizersnede.
Platina
Effectiviteit
Toelichtingen Een keizersnede brengt een verhoogd risico met zich mee voor zowel de moeder als de pasgeborene. Het team volgt een standaardprocedure bij het besluit of een keizersnede noodzakelijk is. NIAZ Toelichtingen In Nederland worden de verloskundige cijfers en ook het percentage keizersnedes (primair en secundair) geregistreerd via de LVR (Landelijke Verloskundige Registratie) in (vrijwel) alle verloskundige klinieken. De cijfers worden jaarlijks gepresenteerd met daarbij een benchmark met vergelijkbare instellingen (de VOKS, verloskundige onderlinge kwaliteits spiegeling). In die vergelijking is ook opgenomen het werkelijk aantal (%) keizersnedes en het vanuit de landelijke cijfers te verwachten aantal (%) keizersnedes.
9.2
Effectiviteit
Bij een geplande keizersnede geeft het team de cliënt instructies hoe zich voor te bereiden op de ingreep en legt uit wat er kan gebeuren wanneer de instructies niet worden opgevolgd. Toelichtingen Instructies worden zowel schriftelijk als mondeling gegeven, in een taal die de cliënt begrijpt. Ook bevatten de instructies contactinformatie van het team waar de cliënt terecht kan met vragen of zorgen.
9.3
Het team hanteert een uitgebreide opnameprocedure voor cliënten die
Goud
komen om te bevallen.
Goud
Effectiviteit
Toelichtingen Bij deze procedure controleert het team of de cliënt alle instructies ter voorbereiding van de bevalling correct heeft opgevolgd en krijgt de cliënt meerdere identificatiemiddelen, bijv. een polsbandje en fotoidentificatie.
9.4
Het team volgt standaard procedures voor de bewaking van de foetus.
Goud
Effectiviteit
Toelichtingen De standaardprocedures zijn in overeenstemming met op best practises gebaseerde richtlijnen voor de bewaking van foetussen tijdens de ontsluitingsperiode. Daarbij gaat het om intermitterende auscultatie (IA) en cardiotocografie (CTG). De procedures kunnen ook betrekking hebben op afspraken over hoe de foetale hartfrequentie wordt geïnterpreteerd.
9.5
Veiligheid
9.6
Het team heeft procedures om te reageren op atypische en abnormale cardiotocogrammen (CTG's) van de foetus en vervolgens een behandeling in te stellen.
Goud
Het team heeft procedures om 'middelen' en diensten paraat te hebben bij spoedeisende gevallen. Goud
Effectiviteit
Toelichtingen De procedures zijn in lijn met op best practices gebaseerde richtlijnen. Op plaatsen waar zwangerschappen met een laag risico worden afgehandeld en waar geen mogelijkheden aanwezig zijn om een keizersnede uit te voeren, gelden protocollen voor een spoedoverplaatsing naar een instelling waar wel keizersnedes kunnen worden uitgevoerd en waar er binnen circa 30 minuten toegang is tot een arts.
9.7
Vóór de bevalling heeft het team pijnbeleid bij de bevalling geformuleerd en vastgesteld. Platina
Effectiviteit
Toelichtingen Het team gebruikt gestandaardiseerde klinische meetmethodes voor het beoordelen van de intensiteit, kwaliteit en locatie van de pijn, van verzachtende en verergerende factoren en het effect op dagelijkse activiteiten. Verschillende gestandaardiseerde klinische meetmethodes zijn vastgelegd in de vakliteratuur en worden in de praktijk gebruikt. Voor volwassenen bestaat er bijv. de Numerical Rating Scale (NRS) voor intensiteit en verlichting van pijn (010) en de Brief Pain Inventory voor functioneringsmogelijkheden. Voor peuters en kinderen zijn er bijv. Stevens' Premature Infant Pain Profile en de Faces Pain Scale – Revised (FPSR). Voor verbaal en cognitief mindervalide personen zijn er bijv. Feldt's Checklist of Nonverbal Pain Indicators en McGrath's gedragsmatige en fysiologische pijnindicatoren. Pijnbeheersingsmaatregelen kunnen onder meer zijn: pijnstillers, waaronder indien nodig ook opiaten en adjuvante middelen, in combinatie met fysiotherapie, gedragstherapie of psychotherapie. Indien gebruik wordt gemaakt van intraveneuze patient controlled analgesia (PCA), is het infusieapparaat gemakkelijk als zodanig te herkennen. Het team overlegt met deskundigen en maakt gebruik van onderzoek(sresultaten) bij het vaststellen van de beste manier om pijn te beheersen NIAZ Toelichtingen NL: VMSthema ‘Vroege herkenning en behandeling van pijn’ www.vmszor g.nl
9.8
Veiligheid
VEREISTE INSTELLINGSRICHTLIJN Het team hanteert een cliëntidentificatieprotocol dat toegepast wordt bij alle diensten en procedures.
Goud
Toelichtingen Vereiste instellingsrichtlijn Het team hanteert een cliëntidentificatieprotocol dat toegepast wordt bij alle diensten en procedures. NIAZ Toelichtingen NL: Landelijke perioperatieve richtlijn TOP123, VMSthema ‘Verwisseling van en bij patiënten’ www.vmszorg.nl VL: contract 'Coördinatie Kwaliteit en Patiëntveiligheid' met de FOD. http://www.health.fgov.be/internet2Prd/grou ps/public/@public/@dg1/@acutecare/documents/ie2divers/19083528_nl.pd f Nalevingstest(s)
9.9
9.8.1
De instelling beschikt over een gedocumenteerde methode van cliëntidentificatie (bijv. polsbandje, fotoidentificatie) die standaard is in de gehele instelling.
9.8.2
Het team gebruikt minimaal twee methodes (bijv. naam en geboortedatum) om een cliënt te identificeren voordat een dienst wordt verleend of procedure wordt toegepast. Het kamernummer van de cliënt mag niet worden gebruikt om de cliënt te identificeren.
Het team diagnosticeert tijdig intra en postpartum bloedingen en stelt tijdig de noodzakelijke behandeling of interventie bij de patiënt in. Goud
Veiligheid
Toelichtingen Het team overlegt met deskundigen en maakt gebruik van onderzoek en bewezen praktijken bij het vaststellen van de beste manier om pijn te beheersen en postpartum bloedingen te behandelen.
9.10
De anesthesioloog doet een anesthesiologische beoordeling voorafgaand aan de keizersnede of bevalling (wat van toepassing is). Goud
Veiligheid
Toelichtingen *
9.11
Veiligheid
VEREISTE INSTELLINGSRICHTLIJN De instelling hanteert een protocol ter vermijding van chirurgische ingrepen op de verkeerde plaats, volgens de verkeerde procedure en bij de verkeerde persoon. Toelichtingen Het protocol ter vermijding van chirurgische ingrepen op de verkeerde plaats, volgens de verkeerde procedure en bij de verkeerde persoon onderscheidt drie fases van een operatie, die elk overeenkomen met een specifieke periode in het normale werkverloop: de periode voordat de anesthesie wordt ingeleid ('sign in') de periode voorafgaand aan de incisie ('timeout') en de periode voordat de cliënt de operatiekamer verlaat ('sign out'). In elke fase moet een checklistcoördinator bevestigen dat het operatieteam de genoemde taken heeft voltooid voordat het met de operatie verdergaat. Tijdens de preoperatieve verificatie wordt actief informatie verzameld, om ervoor te zorgen dat ontbrekende informatie of onduidelijkheden vóór het begin van de ingreep worden opgelost. De perioperatieve verificatie is bedoeld om de procedure te beoordelen en te controleren of deze overeenstemt met de verwachtingen van de cliënt en die van het team wat betreft de beoogde ingreep en plaats. Een timeout is een laatste veiligheidscontrole; een tijdstip waarop geen klinische activiteit plaatsvindt, zodat chirurgische en verpleegkundige zorgteamleden en anesthesisten zelfstandig de geplande klinische ingreep kunnen verifiëren. Tijdens een timeout moet ten minste het volgende worden geverifieerd: de juiste naam en identificatiecode van de cliënt de juiste ingreep de juiste plaats de juiste positie van de cliënt en eventuele
Goud
implantaten/apparatuur die nodig is voor de operatie. NIAZ Toelichtingen NL: Landelijke perioperatieve richtlijn TOP123, VMSthema ‘Verwisseling van en bij patiënten’ www.vmszorg.nl VL: contract 'Coördinatie Kwaliteit en Patiëntveiligheid' met de FOD. http://www.health.fgov.be/internet2Prd/grou ps/public/@public/@dg1/@acutecare/documents/ie2divers/19083528_nl.pd f Nalevingstest(s)
9.12
9.11.1
De instelling heeft een protocol voor veilige operaties dat voldoet aan de World Health Organization's Safe Surgery Checklist.
9.11.2
Het protocol vereist dat voor de start van de ingreep de benodigde preoperatieve informatie aanwezig is.
9.11.3
Het protocol vereist voor de start van de ingreep een eenduidige markering van het operatiegebied.
9.11.4
Het protocol vereist een timeout vlak vóór de start van de ingreep.
Het team heeft een beleid en procedure voor het tellen van tampons en naalden voorafgaand aan en na afloop van een vaginale geboorte. Goud
Veiligheid
Toelichtingen Het tellen van tampons en naalden is een belangrijke cliëntveiligheidsmaatregel om te voorkomen dat gazen, tampons en naalden achterblijven. Het beleid en de procedure vereisen dat het team gazen, tampons en naalden telt voorafgaand aan en na afloop van alle vaginale geboorten, dat het team de telling vastlegt in het cliëntdossier en dat een aangewezen teamlid controleert of de tellingen zijn uitgevoerd overeenkomstig het beleid en de procedure.
9.13
Het team hanteert een proces om alle beoordelings en opnameinformatie door te sturen naar zorgverleners in de verlos of operatiekamer. Goud
Effectiviteit
9.14
Effectiviteit
Het team legt de bevindingen van de beoordeling zodanig in het cliëntendossier vast dat ze duidelijk leesbaar zijn en gemakkelijk toegankelijk voor de dienstdoende arts en anderen die verantwoordelijk zijn voor de zorg voor de cliënt.
10.0
Het team beheert medicatie, inclusief oxytocine en epidurale anesthetica, op een veilige en zorgvuldige wijze.
10.1
Het team volgt het instellingsbeleid en procedures voor het beheer van medicatie.
Goud
Effectiviteit
Toelichtingen Het instellingsbeleid en procedures omvatten opslag, distributie, omgaan met en uitgifte van medicatie. Ook kunnen er specifiek beleidsmaatregelen en procedures zijn voor het gebruik van radioactieve en onderzoeksmedicatie en het voorbereiden, omgaan met en opslag en uitgifte van parenterale en enterale voeding. Beleid en procedures hebben betrekking op het zelf toedienen van medicatie, medicatie die in de instelling is binnengebracht door de cliënt zelf of door familieleden en de uitgifte van medicatie bij ontslag of overplaatsing
10.2
Goud
Het team wijst gekwalificeerde teamleden aan voor het voorschrijven, toedienen, bewaren, beheren en weggooien van medicatie en voor het registreren van informatie over medicatie in het dossier van de cliënt.
Effectiviteit
Goud
Toelichtingen *
10.3
Veiligheid
Het team volgt het instellingsbeleid over een zorgvuldige en veilige behandeling, opslag, etikettering en weggooien van medicatie en moedermelk.
Goud
Toelichtingen *
10.4
Het team heeft beleid en procedures voor het op veilige en correcte wijze toedienen van oxytocine en prostaglandine. Goud
Veiligheid
Toelichtingen Oxytocine is door het Institute for Safe Medication Practices (ISMP, 2007) aangewezen als een highrisk geneesmiddel. Highrisk medicatie verhoogt bij onjuist gebruik het risico op schade bij de cliënt. Beleid en procedures moeten ook gericht zijn op: vereisten voor eenopeen verpleegkundige zorg gebruik van standaardconcentraties die zijn voorbereid door de apotheek gebruik van de minimale dosis om de baring in te leiden intervallen voor het verhogen van de dosering minimale en maximale dosering procedures voor het monitoren van de bloeddruk procedures voor het monitoren van weeënactiviteit, met inbegrip van te nemen maatregelen in geval van abnormale weeënactiviteit (hyperstimulatie en tachysystole) procedures voor het monitoren van de foetale hartfrequentie tijdens toediening, en welke maatregelen er moeten worden genomen in geval van een atypische of abnormale foetale hartfrequentie het vastleggen van de hoeveelheid toegediende medicatie in de vorm van millieenheden per minuut in kaart brengen in welke omstandigheden het team moet nagaan of middelen voor het uitvoeren van een spoedkeizersnede noodzakelijk zijn.
10.5
Het team gebruikt oxytocine in een standaardconcentratie die is bereid in de apotheek. Goud
Veiligheid
Toelichtingen De meeste fouten met het toedienen van oxytocine tijdens een bevalling hebben te maken met een dosering.
10.6
Het team dient via een infuuspomp oxytocine toe bij de inleiding van de baring teneinde een nauwkeurige dosering tot stand te brengen. Goud
Veiligheid
Toelichtingen De meeste fouten bij het toedienen van oxytocine tijdens de ontsluitingsperiode hebben te maken met de dosering. Het gebruik van een infuuspomp helpt doseringsfouten te voorkomen.
10.7
Veiligheid
10.8
Veiligheid
Het team controleert en registreert regelmatig de foetale hartfrequentie en de baarmoederactiviteit tijdens het toedienen van oxytocine en prostaglandine.
Goud
Een gekwalificeerd teamlid dient het epidurale anestheticum toe. Goud
Toelichtingen Een gekwalificeerd teamlid is bijv. een anesthesist, een huisarts of een verloskundige.
10.9
Veiligheid
10.10
Veiligheid
10.11
Het team documenteert alle medicatievoorschriften, inclusief beoordelingsinformatie die van invloed zouden kunnen zijn op het toedienen van anesthetica/medicatie tijdens de bevalling.
Het team controleert de nauwkeurigheid en volledigheid van alle medicatievoorschriften. Ook kijkt het team naar mogelijke discrepanties ten aanzien van allergieën van de cliënt, dosering of mogelijke wisselwerkingen tussen medicijnen.
Goud
Goud
Het team controleert, voor aflevering in de verloskamer, alle medicatie verbaal en visueel (double check). Goud
Effectiviteit
Toelichtingen Deze controle houdt ook in dat de medicatie op de voorkeurslijst van de arts vóór aflevering of toediening wordt afgestemd met de voorschrijvende arts.
10.12
Het team bewaakt de cliënt en de baby tijdens en direct na het toedienen van medicatie. Goud
Veiligheid
10.13
Het team controleert regelmatig de foetale hartfrequentie en de weeënactiviteit tijdens de toediening van oxytocine. Goud
Veiligheid
10.14
Het team volgt een standaardprotocol voor het vaststellen en behandelen van sterk verhoogde weeënactiviteit veroorzaakt door oxytocine. Goud
Veiligheid
Toelichtingen Fouten met oxytocine hebben vaak te maken met het niet tijdig erkennen en behandelen van abnormale weeënactiviteit, ook wel tachysystole.
10.15
Het team is verplicht om alle toegediende medicatie te documenteren.
Goud
Veiligheid
Toelichtingen Bij het documenteren van medicatie moeten de toegediende hoeveelheid en de frequentie van toediening worden aangegeven.
10.16
Het team registreert alle incidenten met het toedienen, gebruiken, bewaren en weggooien van medicatie en voert indien nodig verbeteringen door. Platina
Veiligheid
Toelichtingen *
11.0
Het team monitort de cliënt na de bevalling.
11.1
Het team observeert de cliënt voortdurend tijdens het vervoer van de verloskamer naar de verkoeverkamer/recovery of kraamafdeling.
Goud
Veiligheid
Toelichtingen Voortdurende observatie helpt bij het snel opmerken van postoperatieve, postanesthetische en postpartum reacties. Een anesthesist blijft ter plaatse totdat alle cliënten zijn bijgekomen uit de anesthesie. De teamleden die direct verantwoordelijk zijn voor de observatie van cliënten in de recovery worden getraind in verkoeverkamerprocedures en reanimatie. Het team observeert regelmatig de sedatiescore, postpartum bloeding, postoperatieve misselijkheid en overgeven (indien van toepassing), de cardiovasculaire parameters, ademhaling en huidconditie van elke cliënt. Het team heeft toegang tot hulpmiddelen die nodig zijn voor het monitoren, bijv. een ECG, en voor reanimatie, bijv. een defibrillator.
11.2
Als onderdeel van de zorg stimuleert het team huidophuidcontact tussen moeder en baby en houdt daar toezicht op. Goud
Effectiviteit
Toelichtingen Als belangrijk onderdeel van de zorg voor moeder en kind ondersteunt het team onmiddellijk (binnen de eerste vijf minuten) en langdurig (ten minste een uur) huidophuidcontact na een vaginale geboorte of keizersnede.
11.3
De instelling heeft een lactatiebeleid.
Goud
Effectiviteit
Toelichtingen * NIAZ Toelichtingen NL: http://www.borstvoedingnatuurlijk.nl/
11.4
Veiligheid
Het team gebruikt gestandaardiseerde criteria om vast te stellen of de moeder en de pasgeborene ontslagen kunnen worden van de verkoeverafdeling/recovery of de kraamafdeling.
Goud
Toelichtingen Het beleid moet ingaan op: welke voorlichting en ondersteuning aan moeders moeten worden gegeven met betrekking tot babyvoeding beschikbare training en hulpmiddelen voor zorgverleners om effectieve zorg te kunnen verlenen en moeders te ondersteunen het implementeren van onmiddellijk en langdurig huidophuidcontact en 24 uur per dag roomingin verstrekken van informatie over babygeleide borstvoeding bij baby's die een substituut voor moedermelk krijgen moet voorlichting worden gegeven over de juiste samenstelling, bereiding en opslag informatie over zorgdiensten in de gemeenschap en ondersteuningsgroepen. Criteria voor ontslag zijn onder meer het voldoende beheersen van pijn en van postpartum misselijkheid en bloeding alsmede de postpartum gezondheidstoestand van de baby, met inbegrip van informatie over opvolging vitale functies en universele neonatale gehoorscreening.
12.0
Het team bereidt cliënten en hun familie voor op een overplaatsing of ontslag.
12.1
Het team heeft vastgelegde criteria om het ontslag en de overdracht van cliënten in goede banen te leiden. Goud
Effectiviteit
Toelichtingen *
12.2
Het team begint zodra dat mogelijk is, bij voorkeur meteen bij of snel na de opname, met het plannen van het ontslag of de overplaatsing van de cliënt. Diamant
Effectiviteit
Toelichtingen *
12.3
Het team brengt cliënten, familieleden en mantelzorgers tijdig op de hoogte van overplaatsing of ontslag. Goud
Cliëntgerichte zorgverlening
Toelichtingen *
12.4
Cliëntgerichte zorgverlening
Het team bereidt cliënten, hun familieleden en mantelzorgers voor op wat zij bij de overdracht of het ontslag kunnen verwachten en geeft instructies voor de nazorg.
Platina
Toelichtingen *
12.5
Het team past ontslagcriteria toe om van iedere cliënt te beoordelen en documenteren of deze gereed is voor ontslag. Goud
Effectiviteit
Toelichtingen *
12.6
Het team beoordeelt of de cliënt behoefte heeft aan ondersteuning en/of verdere medische zorg tijdens overplaatsing of ontslag. Platina
Continuïteit van de zorgverlening
Toelichtingen *
12.7
Continuïteit van de zorgverlening
12.8
Voor cliënten die worden verwezen naar een andere zorgverlener of instelling, werkt het team met die zorgverlener of instelling samen om de overdracht van de cliënt af te stemmen.
Platina
Het team verifieert de medicatie van de cliënt vóór doorverwijzing of ontslag met de lijst van eventuele nieuwe of gewijzigde voorgeschreven medicatie. Goud
Veiligheid
Toelichtingen
Medicatieverificatie helpt bij het terugdringen van bijwerkingen als gevolg van de complexe wisselwerking tussen geneesmiddelen en andere onbedoelde uitkomsten. Medicatieverificatie kan tijdrovend en moeilijk uit te voeren zijn; het is echter aangetoond dat medicatieverificatie de cliëntveiligheid aanzienlijk verbetert. Aanbevolen wordt om de procedure met name te gebruiken voor cliënten met een complexe medicatiegeschiedenis, bijv. cliënten die vier of meer verschillende geneesmiddelen gebruiken. NIAZ Toelichtingen NL: VMSthema ‘Medicatieverificatie’ en de website 'Veilige zorg ieders zorg', zie http://www.veiligezorgiederszorg.nl/ VL: contract 'Coördinatie Kwaliteit en Patiëntveiligheid' met de FOD. http://www.health.fgov.be/intern et2Prd/groups/public/@public/@dg1/@acutecare/documents/ie2divers/190 83528_nl.pdf en Wet betreffende de ziekenhuizen en andere verzorgingsinrichtingen, gecoördineerd op 10 juli 2008. http://www.ejustice.j ust.fgov.be/cgi_loi/change_lg.pl?language=nl&la=N&cn=2008071090&tabl e_name=wet
12.9
VEREISTE INSTELLINGSRICHTLIJN Het team draagt tijdens overdrachten informatie op een effectieve manier over aan andere zorgverleners. Platina
Continuïteit van de zorgverlening
Toelichtingen Tijdens overdrachtsmomenten wordt de zorg voor een cliënt overgedragen tussen medewerkers onderling, tussen teams bij een wisseling van dienst, tussen twee zorgafdelingen, of, bij ontslag, aan de cliënt zelf en een volgende zorgverlener. Formulieren en checklists zijn voorbeelden van een standaardoverdracht van cliëntgegevens. Een voorbeeldformulier voor de overdracht van cliëntgegevens volgens de SBARtechniek is te vinden op de website van het Institute for Healthcare Improvement (IHI): http://www.ih i.org/IHI/Topics/PatientSafety/SafetyGeneral/Tools/SBARTechni queforCommunicationASituationalBriefingModel.htm. NIAZ Toelichtingen NL en VL: SBARmethode (Situation, Background, Assessment, Recommendation) zie link: http://www.vmszorg.nl/_page/vms_inline?nodei d=4624&subjectid=6728 (Nederlandstalige uitleg over SBAR). Nalevingstest(s)
12.10
12.9.1
De instelling beschikt tijdens overdrachten over een in de instelling gestandaardiseerd protocol voor de overdracht van cliëntinformatie (bijv. met de readbacktechniek, de SBAR techniek of met elektronische medische bestanden).
12.9.2
Het team gebruikt tijdens overdrachten hulpmiddelen (bijv. overdrachtsformulieren, checklists) voor de tijdige overdracht van cliëntinformatie.
Het team neemt een volledig verslag van het ontslag of de overdracht op in het cliëntdossier, inclusief een samenvatting van de verleende diensten. Goud
Effectiviteit
Toelichtingen *
12.11
Continuïteit van de zorgverlening
Voor cliënten die worden verwezen naar een andere zorgverlener of instelling, verschaft het team de ontvangende zorgverlener of instelling een kopie van het schriftelijke ontslag of overdrachtsrapport Toelichtingen *
Goud
12.12
Continuïteit van de zorgverlening
Na overdracht of ontslag neemt het team contact op met de cliënten en hun familieleden om na te gaan of aan hun behoeften is voldaan, en gebruikt deze informatie om de organisatie van overdracht en ontslag te verbeteren.
Diamant
ONDERHOUDEN VAN VEILIGE EN GESCHIKTE VERLOSKUNDIGE INSTRUMENTEN, MATERIALEN EN APPARATUUR 13.0
Het team hanteert een preventief onderhoudsprogramma en schoonmaakschema voor verloskundige hulpmiddelen en apparatuur.
13.1
Het team heeft een preventief onderhoudsprogramma voor hulpmiddelen en apparatuur dat in overeenstemming is met de aanbevelingen van de fabrikant.
Goud
Het team heeft beleid en procedures geïmplementeerd voor het repareren, vervangen en weggooien van defecte of verouderde hulpmiddelen en apparatuur.
Goud
Het team beschikt over een volledig bestand aan onderhouds en inspectieprocedures voor alle apparatuur die in de verloskundige zorg wordt gebruikt.
Goud
Veiligheid
13.2
Veiligheid
13.3
Veiligheid
13.4
Het team bewaart verslagen van preventief onderhoud gedurende minmaal twee jaar. Platina
Veiligheid
13.5
Veiligheid
Het team volgt de instructies van de fabrikant bij het kiezen van correcte methoden voor het reinigen, desinfecteren en hergebruik van hulpmiddelen en apparatuur.
Goud
Toelichtingen Het team gebruikt het classificatiesysteem om kritische, semikritische en nietkritische voorwerpen te onderscheiden op basis van het risico op infectie. Elke categorie heeft zijn eigen vereisten voor hergebruik om het risico op infectie terug te dringen.
13.6
Veiligheid
Bij hergebruik volgt het team het instellingsbeleid en procedures en de instructies van de fabrikant voor het reinigen, desinfecteren en hergebruik van hulpmiddelen en apparatuur.
Goud
Toelichtingen *
13.7
Veiligheid
13.8
Effectiviteit
Indien het team geen toegang heeft tot de benodigde faciliteiten voor veilige hergebruik, stuurt het team alle instrumenten voor sterilisatie en hergebruik naar de centrale sterilisatieafdeling.
Goud
Het team volgt het instellingsbeleid en procedures en de richtlijnen van de fabrikant voor het bewaren en vervoeren van besmette voorwerpen naar de centrale sterilisatieafdeling.
Goud
Toelichtingen *
13.9
Veiligheid
13.10
Het team maakt binnen de verloskundige zorg alleen in noodsituaties gebruik van stoomsterilisatie, en nooit voor volledige sets of te implanteren medische hulpmiddelen.
Goud
Het team registreert in zijn administratie elk gebruik van stoomsterilisatie.
Platina
Veiligheid
13.11
Effectiviteit
Het team bewaart schone en steriele apparatuur, medische instrumenten en benodigdheden gescheiden van besmette apparatuur en afval, conform de instructies van de fabrikant.
Goud
Toelichtingen De voorwerpen moeten gescheiden worden gehouden door middel van opslag, afstand, andere vervoersstromen en door ze onafhankelijk van elkaar te verplaatsen.
13.12
Veiligheid
Het team is in staat alle hergebruikte of gesteriliseerde voorwerpen op te sporen en terug te halen, in geval van een defect of storing in het sterilisatiesysteem (recall).
Goud
Toelichtingen Het opsporen van verloskundige apparatuur, medische instrumenten en materialen wordt uitgevoerd ongeacht de vraag of de instelling over een speciaal team of aparte functie beschikt voor sterilisatie en distributie. De informatie moet gemakkelijk toegankelijk zijn en worden gedeeld met de afdeling voor sterilisatie (indien van toepassing ).
13.13
Veiligheid
Een speciaal aangewezen persoon, die verantwoordelijk is voor de algehele coördinatie van activiteiten op het gebied van sterilisatie en hergebruik binnen de instelling, houdt er toezicht op dat het team het instellingsbeleid en procedures met betrekking tot reiniging en hergebruik naleeft.
14.0
Het team maakt op een veilige en effectieve wijze gebruik van verloskundige instrumenten, materialen en apparatuur.
14.1
Het team heeft inspraak bij de keuze van nieuwe instrumenten, materialen en apparatuur.
Platina
Effectiviteit
14.2
Bij het testen en gebruiken van instrumenten, materialen en apparatuur maakt het team gebruik van richtlijnen en de instructies van de fabrikant. Platina
Veiligheid
14.3
Goud
Het team volgt training in het gebruik van nieuwe instrumenten, materialen en apparatuur. Goud
Veiligheid
Toelichtingen Training omvat de mogelijkheid te oefenen met nieuwe hulpmiddelen en apparatuur. NIAZ Toelichtingen NL: Convenant veilige toepassing medische technologie in het ziekenhuis. http://www.nfu.nl/img/pdf/NFU11.4224_Convenant_VeiligeToepassing_Me dTechn_Zh.pdf VL: . http://icuro.be/documents/content/Hettoezichtopmedis cheapparatuurindezorginstelling.pdf
14.4
Veiligheid
Het team voorziet alle wandapparatuur, inclusief aansluitingen voor perslucht, lachgas en zuurstof, van duidelijke labels. Goud
VOORZIEN IN TOEGANKELIJKE EN EFFECTIEVE KLINISCHE INFORMATIESYSTEMEN 15.0
Het team zorgt dat cliëntendossiers accuraat, uptodate en veilig zijn.
15.1
Het team houdt een volledig en actueel dossier bij voor elke cliënt.
Goud
Effectiviteit
Toelichtingen Dit kan een elektronisch en/of papieren cliëntdossier zijn. NIAZ Toelichtingen VL: Koninklijk besluit minimumnormen medisch dossier d.d. 28 december 2006. http://www.ejustice.just.fgov.be/cgi_loi/change_lg.pl?language=nl&l a=N&table_name=wet&cn=1964102301
15.2
Het team gebruikt een uniek cliëntidentificatiemiddel voor koppeling van het dossier aan de cliënt. Goud
Effectiviteit
15.3
Effectiviteit
Het team beschikt over een standaardprocedure om alle diagnostiek, behandeling en medicatie, alsmede een lijst van teamleden die betrokken zijn bij de zorg voor de cliënt, op te nemen in het dossier van de cliënt.
Goud
Toelichtingen De procedure die het team hanteert, zorgt ervoor dat de verleende zorg aan cliënten consistent en nauwkeurig wordt vastgelegd. In het dossier is duidelijk welke zorgverlener welke handelingen heeft uitgevoerd.
15.4
Het team bergt dossiers van cliënten zodanig op dat de privacy en vertrouwelijkheid van cliëntinformatie beschermd worden. Goud
Cliëntgerichte zorgverlening
Toelichtingen Elektronische en papieren dossiers vergen verschillende methodes voor het beschermen van de privacy en vertrouwelijkheid van cliëntgegevens. Voor papieren dossiers heeft het team bijv. een veilige opslagruimte, voor elektronische dossiers kan een systeem met een wachtwoord worden gebruikt om toegang tot cliëntgegevens te beperken. Dossiers die niet vergrendeld kunnen worden (of op een onbeveiligde computer staan) mogen alleen in werkruimtes beschikbaar zijn. Het team moet voldoen aan de vigerende wet en regelgeving voor de bescherming van de privacy en vertrouwelijkheid van cliëntgegevens. NIAZ Toelichtingen NL: Wet bescherming persoonsgegevens. zie link http://wetten.overheid.n l/BWBR0011468 en NEN 7510 en 7511. VL: Informatie veiligheidsconsulent; Bescherming van persoonsgegevens. http://www.belg ium.be/nl/justitie/privacy/bescherming_persoonsgegevens/
15.5
Zorgverleners en andere medewerkers hebben tijdig toegang tot het cliëntdossier. Platina
Toegankelijkheid
Toelichtingen Het team volgt het beleid van de instelling waarin is aangegeven wie er wanneer en op welke wijze toegang heeft tot de cliëntgegevens.
NIAZ Toelichtingen NL: Wet bescherming persoonsgegevens. zie link http://wetten.overheid.n l/BWBR0011468 en NEN 7510 en 7511. VL: Informatie veiligheidsconsulent; Bescherming van persoonsgegevens. http://www.belg ium.be/nl/justitie/privacy/bescherming_persoonsgegevens/
15.6
Effectiviteit
Het team verricht een interne audit bij cliëntdossiers om na te gaan of zij nauwkeurig en actueel zijn en voldoen aan het instellingsbeleid en procedures met betrekking tot informatiebeheer.
Diamant
Toelichtingen *
15.7
Effectiviteit
Het team gebruikt de resultaten van interne audits voor verbeteringen in zijn cliëntdossiers. Diamant
RESULTATEN POSITIEF BEÏNVLOEDEN 16.0
Het team baseert zijn verloskundige zorg op informatie uit wetenschappelijk onderzoek, evidencebased richtlijnen en best practices.
16.1
Het team hanteert evidencebased richtlijnen voor verloskundige zorg.
Goud
Effectiviteit
Toelichtingen *
16.2
Het team volgt een standaardprocedureom evidencebased richtlijnen voor verloskundige zorg te selecteren. Platina
Effectiviteit
Toelichtingen *
16.3
Effectiviteit
Het team beschikt over een procedure om te kiezen tussen tegenstrijdige evidencebased richtlijnen, meerdere aanbevelingen of de toepassing van meer dan één richtlijn voor cliënten met comorbiditeit.
Diamant
Toelichtingen *
16.4
De procedure van het team om cliënten te beoordelen, is gebaseerd op evidencebased richtlijnen. Diamant
Effectiviteit
Toelichtingen *
16.5
Het team heeft zorgpaden voor veelvoorkomende diagnoses.
Diamant
Effectiviteit
Toelichtingen *
16.6
Het team heeft op de 'werkvloer' toegang tot klinische richtlijnen.
Platina
Effectiviteit
Toelichtingen *
16.7
Effectiviteit
Het team beoordeelt zijn richtlijnen regelmatig om te controleren of zij actueel zijn en de huidige stand van onderzoek en best practices weerspiegelen. Toelichtingen
Platina
*
16.8
Effectiviteit
De wetenschappelijk onderzoeksactiviteiten door het team voor verloskundige zorg voldoen aan vigerende onderzoeksprotocollen en ethische procedures en normen.
Goud
Toelichtingen *
16.9
Het team deelt met vergelijkbare instellingen onderzoeken, richtlijnen en benchmarkinformatie. Diamant
Doelgroepgerichtheid
Toelichtingen De hoeveelheid informatie over onderzoek en best practices die met andere instellingen wordt gedeeld, kan variëren, afhankelijk van de taken en het dienstenpakket van het team. Het delen van onderzoek en informatie met andere instellingen is essentieel voor kennisoverdracht.
17.0
Het team bevordert veiligheid in de zorgomgeving.
17.1
Het team identificeert, reduceert en managet de risico's voor de veiligheid van cliënt en medewerkers.
Goud
Veiligheid
Toelichtingen Er wordt actief gebruik gemaakt van een Veiligheidsmanagementsysteem (VMS).
17.2
Elk teamlid wordt regelmatig gescreend en zonodig ingeënt tegen veel voorkomende besmettelijke ziekten. Goud
Veiligheid
Toelichtingen De meest voorkomende besmettelijke ziekten zijn tuberculose, mazelen, rodehond, polio, griep, difterie en pneumococcus. Het team kan ook besluiten om teamleden te screenen op andere ziekten en hen hiertegen in te enten, afhankelijk van de soort cliënten en de aard van de zorg die het team verleent. Besluitvorming hierover gebeurt in overleg met de arbeidsgeneesheer/Arboarts.
17.3
Veiligheid
Medewerkers en andere zorgverleners wisselen regelmatig informatie over veiligheidsrisico's uit om het risico op fouten te verminderen en de kwaliteit van de zorgverlening te verbeteren.
Platina
Toelichtingen Als er regelmatig gelegenheid is om informatie uit te wisselen over potentiële problemen en incidenten die zijn voorgevallen, kan zowel het risico op als de waarschijnlijkheid van herhaling van een incident worden teruggedrongen. Het melden van (bijna)incidenten en veiligheidsproblemen en regelmatige veiligheidsrondes laten zowel prospectieve als retrospectieve analyse toe. Uit deze analyses komen verbeteracties die bijdragen tot de veiligheid van medewerkers en cliënten.
17.4
Veiligheid
VEREISTE INSTELLINGSRICHTLIJN Het team implementeert en evalueert het beleid valpreventie om schade van vallen van de cliënt te minimaliseren.
Platina
Toelichtingen Een val kan leiden tot letsel bij de cliënt, hogere zorgkosten en mogelijke claims vanwege klinische nalatigheid. Valpreventieprogramma's kunnen bestaan uit: training van medewerkers risicoevaluaties evenwichts en krachttraining visuele zorg medicatiebeoordelingen beoordelingen van de fysieke omgeving gedragsevaluaties bedalarmen. Mogelijke maatregelen om een valpreventiebeleid te evalueren zijn onder meer het bijhouden van het percentage cliënten dat een risicoevaluatie krijgt, valcijfers, oorzaken van letsel en compenserende maatregelen zoals beschermende middelen. Het houden van een nabespreking na een val kan ook helpen hiaten in de veiligheid op te sporen en herhaling te voorkomen. De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) heeft valpreventie aangewezen als een belangrijke mondiale gezondheidskwestie. Het verminderen van het aantal vallen en van letsel als gevolg daarvan kan de levenskwaliteit van cliënten verbeteren en de kosten van ernstig letsel als gevolg van vallen terugdringen. NIAZ Toelichtingen NL: CBOrichtlijn valpreventie (http://www.diliguide.nl/document/1061/file/pd f/), VMSthema 'De kwetsbare oudere' (www.vmszorg.nl) en https://www.d wangindezorg.nl/rechten/wetten/bopz VL: Expertisecentrum val en fractuurpreventie Vlaanderen (www.valpreventie.be) Nalevingstest(s)
17.5
Effectiviteit
17.4.1
Het team implementeert een valpreventiebeleid.
17.4.2
In het beleid worden de risicogroepen op vallen geïdentificeerd.
17.4.3
Het beleid benoemt de specifieke behoefte van de risicogroepen.
17.4.4
Het team evalueert regelmatig het valpreventiebeleid.
17.4.5
Het team gebruikt de resultaten van de evaluatie voor verbeteringen in het valpreventiebeleid.
Het team hanteert het instellingsbeleid en procedures om activiteiten met een hoog risico veilig en gecontroleerd te laten plaatsvinden (bijvoorbeeld time out procedure/ dubbelcheck bij toediening oxytocine en prostaglandine / uitvoeren invasieve ingrepen).
Platina
Toelichtingen In de instelling is door middel van risicoanalyses duidelijk gemaakt welke activiteiten als 'hoogrisico' worden beschouwd. Voorbeelden zijn: dubbelcheck bij medicatie, time out procedure/ inbrengen lijnen/ uitvoeren invasieve ingrepen. NIAZ Toelichtingen NL: www.vmszorg.nl VL: contract coordinatie patientveiligheid zie http://ww w.health.belgium.be/eportal/Healthcare/Healthcarefacilities/Patientsafety/in dex.htm#.U7FT5OKBY
17.6
Het team volgt het instellingsbeleid om over ongewenste gebeurtenissen met cliënten en familieleden te communiceren. Platina
Veiligheid
17.7
Effectiviteit
Het team registreert alle incidenten, bijnaongevallen en ongewenste gebeurtenissen en vermeldt deze, indien van toepassing, in het dossier van de cliënt. Toelichtingen Incidenten waar cliënten bij betrokken zijn, worden ook vastgelegd in het cliëntdossier.
17.8
Het team is op de hoogte van de frequentie waarmee incidenten, bijna
Goud
ongevallen en ongewenste gebeurtenissen voorkomen en monitort en analyseert deze.
Veiligheid
Goud
Toelichtingen Het team maakt actief gebruik van het veiligheidsmanagementsysteem. Dit criterium is gekoppeld aan een ander criterium in de normenset voor leiderschap: instellingen moeten een rapportagesysteem hanteren dat voldoet aan de vigerende wetgeving voor bijnaongelukken, incidenten en onbedoelde uitkomsten. NIAZ Toelichtingen NL: Richtlijn Veilig Incident Melden http://www.veiligezorgiederszorg.nl/spee rpunten/veiligincidentenmeldenvim_.html VL: contract 'Coördinatie Kwaliteit en Patiëntveiligheid' met de FOD. http://www.health.fgov.be/intern et2Prd/groups/public/@public/@dg1/@acutecare/documents/ie2divers/190 83528_nl.pdf
18.0
Het team voert voortdurend verbeteringen van de verloskundige zorg door.
18.1
Het team heeft een veiligheids en kwaliteitsverbeteringsplan dat verbeterpunten en actieplannen in kaart brengt.
Goud
Effectiviteit
Toelichtingen Actieplannen voor verbeteringen bevatten onder meer gedetailleerde tijdslijnen voor het voltooien van een project en criteria om het succes ervan te meten.
18.2
De teamleden nemen actief deel aan initiatieven op het vlak van kwaliteitsverbetering. Diamant
Effectiviteit
Toelichtingen De teamleiders houden rekening met de werkdruk wanneer ze teamleden selecteren om deel te nemen aan initiatieven op het vlak van kwaliteitsverbetering.
18.3
Het team houdt diagnosespecifieke uitkomstmetingen bij.
Platina
Effectiviteit
Toelichtingen *
18.4
De instelling houdt uitkomstmetingen van de processen bij om de manier waarop de verloskundige zorg geleverd wordt te beoordelen. Diamant
Effectiviteit
Toelichtingen *
18.5
Het team beoordeelt de gegevens van zijn prestatiemetingen om sterke punten en verbeterpunten in kaart te brengen. Platina
Effectiviteit
Toelichtingen *
18.6
De instelling monitort meningen van cliënten over de kwaliteit van de verloskundige zorg. Platina
Cliëntgerichte zorgverlening
Toelichtingen De instelling kan cliënten naar hun mening vragen via enquêtes, focusgroepen, individuele gesprekken of bijeenkomsten.
18.7
Effectiviteit
Het team combineert zijn activiteiten ter verbetering van kwaliteit en veiligheid om de inzet van personeel en middelen te monitoren en te verbeteren.
Diamant
Toelichtingen Het team gaat kosteneffectief om met inzet van mensen en middelen.
18.8
Het team brengt indicatoren van cliëntveiligheid in kaart en bewaakt deze als onderdeel van zijn integrale kwaliteits en veiligheidsplan. Diamant
Effectiviteit
Toelichtingen *
18.9
Het team vergelijkt zijn resultaten met vergelijkbare teams, diensten of organisaties. Diamant
Effectiviteit
Toelichtingen Het team kan deelnemen aan benchmarkinitiatieven en vergelijkingen met collegainstellingen om de eigen prestaties te beoordelen en mogelijkheden voor verbetering te signaleren. Het team zoekt uit wat de toonaangevende best practices zijn en stelt deze beschikbaar.
18.10
Het team bespreekt de resultaten van evaluaties en verbeteringen met medewerkers, cliënten en familieleden.
Diamant
Doelgroepgerichtheid
Toelichtingen *
Gepubliceerd door Accreditation Canada International. Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze publicatie mag worden gereproduceerd of overgedragen, in welke vorm of op welke wijze ook, elektronisch, mechanisch, door fotokopie, opname of anderszins, zonder de uitdrukkelijke schriftelijke toestemming van Accreditation Canada. © Accreditation Canada, 2015
Verloskundige zorg v 2
Accreditation Canada International
Legenda: Doelgroepgerichtheid
Samenwerken met doelgroepen om te anticiperen en te voldoen aan behoeftes
Toegankelijkheid
Tijdige en rechtvaardige zorg
Veiligheid
Zorgen dat mensen veilig zijn
Arbeidsomstandigheden
Welzijn op de werkplek ondersteunen
Cliëntgerichte zorgverlening
Cliënten en familieleden op de eerste plaats
Continuïteit van de zorgverlening
Gecoördineerde en consistente zorg beleven
Effectiviteit
Het juiste doen om de best mogelijke resultaten te behalen
Efficiëntie
Bronnen zo goed mogelijk benutten
Soort criteria Vereiste instellingsrichtlijnen (ROPs)
Een vereiste instellingsrichtlijn (ROP) is een essentiële praktijk die organisaties moeten hanteren om de patiënt/cliëntveiligheid te verbeteren en risico's te minimaliseren.
Prestatiemaatstaven
Prestatiemetingen zijn op bewijs gebaseerde instrumenten en indicatoren die worden gebruikt om te meten en evalueren in welke mate een organisatie haar doelen, doelstellingen en programmaactiviteiten heeft bereikt.
Hoge prioriteit
Criteria met hoge prioriteit hebben te maken met veiligheid, ethiek, risicobeheer en kwaliteitsverbetering. Ze zijn geïdentificeerd in de normen.
Goud
heeft betrekking op basisstructuren en –processen die verband houden met de fundamentele elementen van veiligheids en kwaliteitsverbetering.
Platina
bouwt voort op deze elementen van kwaliteit en veiligheid, maar benadrukt ook cliëntgerichte zorg, waarbij consistentie in de zorgverlening wordt nagestreefd door middel van standaardprocedures en door het betrekken van cliënten en medewerkers bij de besluitvorming.
Diamant
richt zich op het realiseren van kwaliteit door het controleren van resultaten, gebruikmakend van praktijkervaring en best practices om diensten te verbeteren, en door het vergelijken van eigen resultaten met die van collega instellingen om tot verbeteringen op systeemniveau te komen.
Prioriteit:
Niveaus:
