NIAZ Qmentum International
Revalidatiezorg Normen
Normen Revalidatie wordt door de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) gedefinieerd als een proces dat mensen met een handicap als gevolg van letsel (bijv. door een autoongeluk, een val, of landmijnen) of ziekte (bijv. beroerte, diabetes, cardiovasculaire aandoeningen) helpt om een optimaal mentaal, fysiek en/of sociaal niveau te bereiken en te behouden. Revalidatiezorg omvat onder meer: specifieke medische zorg; fysiotherapie, psychotherapie, spraaktherapie of bezigheidstherapie; en ondersteunende zorg.
De normen voor revalidatiezorg zijn bedoeld voor instellingen die zorg en behandeling aanbieden binnen een setting van acute zorg (ziekenhuis of polikliniek) en voor zelfstandige klinieken. De normen hebben betrekking op het plannen, verlenen en evalueren van deze zorg, met als doel te voorzien in de behoeften van de mensen die zijn aangewezen op revalidatiezorg. De normen voor revalidatiezorg bestaan uit de volgende hoofdstukken: Investeren in revalidatiezorg Over de juiste mensen beschikken Revalidatiezorg verlenen Cliëntinformatie bewaren Toezien op veiligheid en kwaliteit van revalidatiezorg Het accreditatieprogramma Het Internationale Accreditatieprogramma NIAZ 3.0 (Qmentum) kent drie accreditatieniveaus: Goud, Platina en Diamant. Elk niveau zorgt door middel van gestandaardiseerde processen voor consistentie en efficiëntie bij de zorgverlening en biedt internationale zorginstellingen op die manier stappenplan op maat, voor accreditatie en kwaliteitsverbetering. Goud heeft betrekking op basisstructuren en processen die verband houden met de fundamentele elementen van veiligheids en kwaliteitsverbetering. Platina bouwt voort op deze elementen van kwaliteit en veiligheid, maar benadrukt ook cliëntgerichte zorg, waarbij consistentie in de zorgverlening wordt nagestreefd door middel van standaardprocedures en door het betrekken van cliënten en medewerkers bij de besluitvorming. Diamant richt zich op het realiseren van kwaliteit door het controleren van resultaten, gebruikmakend van praktijkervaring en best practices om diensten te verbeteren, en door het vergelijken van eigen resultaten met die van collegainstellingen om tot verbeteringen op systeemniveau te komen. Voor alle niveaus ondergaan aangesloten instellingen eens in de vier jaar een extern auditbezoek, waarbij zij worden getoetst aan de hand van het NIAZreferentiekader. De structuur van de normen Een set normen is verdeeld over hoofdstukken waarin verschillende aspecten van kwaliteit van dienstverlening aan de orde komen, zoals investeren in zorg, personeelsbezetting, verlenen van zorg, informatiesystemen en kwaliteitsverbetering. Elk hoofdstuk bestaat uit normen, criteria en richtlijnen die betrekking hebben op het hoofdstuk. 1.0 De norm. Een doelstelling, onderverdeeld in criteria. 1.1 Het criterium. Een meetbaar element waarin is beschreven welke activiteiten nodig zijn om aan de norm te voldoen. Aan elk van de criteria is een niveau toegekend (Goud, Platina of Diamant), en ieder criterium is gekoppeld aan een van de acht kwaliteitsdimensies die worden geïdentificeerd aan de hand van symbolen: toegankelijkheid, cliëntgerichte dienstverlening, continuïteit van de zorgverlening, effectiviteit, efficiëntie, doelgroepgerichtheid, veiligheid, arbeidsomstandigheden. De auditoren beoordelen elk criterium tijdens het externe auditbezoek. Een aantal criteria staan aangeduid als ROP (Required Organizational Practice vereiste instellingsrichtlijn). Vereiste instellingsrichtlijnen zijn essentiële praktijken die instellingen moeten hanteren om de veiligheid van patiënten/cliënten te verbeteren en risico's te minimaliseren Richtlijnen: Sommige criteria bevatten aanvullende richtlijnen waarin de criteria verder toegelicht worden of waarin suggesties worden gedaan om te voldoen aan het criterium. Begrippenlijst Een cliënt: degene die de zorg ontvangt, ook bekend als patiënt. Familieleden zijn de naast betrokkenen van de cliënt. De cliënt definieert de 'familieleden': het kan gaan om relatie/partner, directe familieleden zoals broers en zussen, leden van de familie in ruimere zin of mantelzorgers. Handicap: volgens de WHO is een handicap "elke vorm van (door letsel veroorzaakte) beperking of gebrek aan vermogen om een activiteit uit te voeren op zodanige wijze of in die mate waarin die voor een mens als normaal wordt beschouwd". Medicatieverificatie: het proces waarbij een lijst van de huidige medicatie van een cliënt wordt gecontroleerd en vergeleken met de lijst van medicatie voorafgaand aan de opname, overdracht of ontslag. Medicatieverificatie helpt bij het terugdringen van bijwerkingen als gevolg van de complexe wisselwerking tussen geneesmiddelen en andere complicaties. Medicatieverificatie kan tijdrovend en moeilijk uit te voeren zijn; het is echter aangetoond dat medicatieverificatie de cliëntveiligheid aanzienlijk verbetert. Aanbevolen wordt om het proces met name te gebruiken voor cliënten met een complexe medicatiegeschiedenis, bijv. cliënten die vier of meer verschillende geneesmiddelen gebruiken. Diensten: het begrip diensten omvat onder andere diagnostiek, het verlenen van zorg, behandeling en dienstverlening door paramedici. Samenwerkingspartner: een instelling of persoon die met een andere instelling samenwerkt aan een project om een specifieke kwestie aan te pakken door het uitwisselen van informatie en/of 'middelen'. De betrokken instelling of persoon heeft baat bij het welslagen van het project. Cliëntenpopulatie: een groep cliënten die risico loopt op, of lijdt aan een specifieke aandoening. Handelingsbevoegdheid: de procedures, acties en processen die een specifieke zorgaanbieder mag uitvoeren. In sommige landen is de handelingsbevoegdheid vastgelegd in wet en/of regelgeving. In die landen gebruiken de vergunningverlenende instanties de handelingsbevoegdheid ter bepaling van de opleiding, ervaring en bewezen vaardigheden waarover zorgverleners moeten beschikken om een praktijkvergunning te krijgen. Een team: een groep zorgverleners die samenwerken om te voldoen aan de complexe en uiteenlopende behoeften van hun cliënten, hun familieleden en de gemeenschap waarvan zij deel uitmaken. Teams zijn multidisciplinair, wat inhoudt dat zorgverleners van verschillende disciplines samenwerken bij het verlenen van zorg. De samenstelling van een multidisciplinair team is afhankelijk van de aard van de zorg die wordt verleend. De teamleider: de persoon die verantwoordelijk is voor het operationele management van een multidisciplinair team. Het teamleiderschap kan wisselen tussen organisatorisch manager en medisch manager. Tot zijn of haar taken behoren het in kaart brengen van behoeften, personeelsbezetting en de rapportage aan een hoger leidinggevende.
INVESTEREN IN REVALIDATIEZORG 1.0
De teamleiders organiseren en ontwikkelen revalidatiezorg op basis van de behoeften van de cliënt.
1.1
De teamleiders beschikken over een beschreven plan om informatie te verzamelen over de behoeften aan zorg van huidige en potentiële cliënten.
Doelgroepgerichtheid
Goud
Toelichtingen Op het niveau Goud beschikken instellingen over een plan om behoeften van groepen (mogelijke) cliënten in de samenleving te beoordelen. De beoordeling van de behoeften in de samenleving omvat trends en veranderingen in de omgeving, met inbegrip van demografische gegevens, zoals leeftijd, culturele diversiteit, geletterdheid en taal. Ook wordt er gekeken naar de impact van determinanten van gezondheid en risicofactoren. Een beoordeling van de behoeften in de samenleving aan revalidatiezorg zou informatie moeten bevatten over het aantal handicaps als gevolg van letsel of ziekte, de soorten handicaps en het aantal en de typen revalidatiezorgdiensten die momenteel beschikbaar zijn in de samenleving. Deze informatie kan afkomstig zijn van interne en externe bronnen zoals regionale en landelijke gezondheidsinformatiesystemen.
1.2
De teamleiders voeren hun plan uit voor het verzamelen van informatie over de behoeften van huidige en potentiële cliënten.
Platina
Doelgroepgerichtheid
Toelichtingen Op het niveau Platina beoordelen de instellingen regelmatig de behoeften in de samenleving om inzicht te verwerven in de huidige behoeften van cliëntpopulaties en de zorg daarop af te stemmen. Instellingen worden gestimuleerd om de frequentie van beoordelingen van behoeften in de samenleving af te stemmen op hun algemene strategische planning.
1.3
De teamleiders vragen cliënten, zorgverleners en andere medewerkers om input bij het verzamelen van informatie over de zorgbehoeften van cliënten.
Doelgroepgerichtheid
Diamant
Toelichtingen Op het niveau Diamant verkrijgen instellingen input van cliënten, zorgverleners en andere medewerkers en gebruiken ze deze input als informatie voor de beoordeling van behoeften in de samenleving. Instellingen op het niveau Goud of Platina worden gestimuleerd om dezelfde strategie toe te passen bij hun beoordeling van behoeften in de samenleving.
1.4
Efficiëntie
De teamleiders analyseren de cliëntinformatie om te bepalen hoeveel medewerkers nodig zijn en over welke deskundigheden zij moeten beschikken en om te bepalen welke ruimtes, voorraden, apparatuur en andere middelen nodig zijn. Toelichtingen *
1.5
De teamleiders analyseren de informatie over cliënten om te beslissen welke zorg rechtstreeks, via verwijzing of door gecontracteerde
Platina
zorgverleners zal worden verleend.
Platina
Effectiviteit
Toelichtingen Voorbeelden van diensten die door andere, gecontracteerde, organisaties geleverd kunnen worden, zijn diagnostische, psychologische en apotheekdiensten.
1.6
De teamleiders analyseren de cliëntinformatie om in kaart te brengen welke samenwerkingspartners nodig zijn om de zorg te coördineren in de keten. Diamant
Continuïteit van de zorgverlening
Toelichtingen *
1.7
De teamleiders maken samen met samenwerkingspartners cliënten meer bekend met de beschikbare revalidatiezorg in de omgeving.
Diamant
Doelgroepgerichtheid
Toelichtingen Voorbeelden van vergroting van de bekendheid zijn activiteiten op het terrein van PR, marketing en communicatie, gericht op ketenpartners en (mogelijke) cliënten.
1.8
Effectiviteit
De teamleiders analyseren de cliëntinformatie om te bepalen of er hiaten zijn in de zorgverlening en om te bepalen welke middelen nodig zijn om deze te vullen.
Diamant
Toelichtingen Wanneer er nieuwe gegevens beschikbaar komen, moet de instelling zich daaraan aanpassen om te voldoen aan de behoeften van haar cliënten. Op het niveau Diamant voeren de instellingen een analyse van mogelijke hiaten uit en evalueren ze de geleverde zorg op basis van de resultaten.
2.0
De teamleiders nemen deel aan activiteiten voor gezondheidsbevordering, preventie en vroegtijdige signalering, om het welzijn van de bevolking in het verzorgingsgebied te maximaliseren.
2.1
De teamleiders organiseren met hun samenwerkingspartners activiteiten voor gezondheidsbevordering, preventie en vroegtijdige signalering.
Goud
Doelgroepgerichtheid
Toelichtingen * NIAZ Toelichtingen NL: website ministerie van VWS zoekterm "preventie" http://www.rijksover heid.nl/zoeken?keyword=preventie VL: 10 JULI 2008. Wet betreffende de ziekenhuizen en andere verzorgingsinrichtingen, gecoördineerd op 10 juli 2008. http://www.ejustice.just.fgov.be/cgi_loi/change_lg.pl?language=nl&l a=N&cn=2008071090&table_name=wet
2.2
Doelgroepgerichtheid
De teamleiders voeren met hun samenwerkingspartners geplande activiteiten uit voor gezondheidsbevordering, preventie en vroegtijdige signalering.
Platina
2.3
De teamleiders evalueren met hun samenwerkingspartners de uitgevoerde activiteiten voor gezondheidsbevordering, preventie en vroegtijdige signalering.
Doelgroepgerichtheid
Diamant
Toelichtingen De teamleiders monitoren of deze activiteiten aan hun doelen en doelstellingen voldoen en gebruiken de resultaten om te besluiten of zij de activiteiten zullen continueren, stopzetten of verbeteren.
3.0
De instelling stelt medewerkers, ruimte, apparatuur en andere middelen ter beschikking die nodig zijn om revalidatiezorg te verlenen.
3.1
Het team beschikt over een voldoende aantal medewerkers met de juiste samenstelling om de continuïteit van de zorg voor de cliënten te waarborgen.
Efficiëntie
Goud
Toelichtingen De grootte en samenstelling van het personeelsbestand kunnen worden gebaseerd op een aantal factoren, waaronder de aard van de zorg, het aantal diensten per dag, de cliëntpopulatie en variaties in de vraag naar zorg gedurende de dag.
3.2
Het team beschikt over een fysieke ruimte die toegankelijk is voor cliënten die gebruikmaken van hulpmiddelen zoals een rolstoel, looprek of krukken. Goud
Effectiviteit
Toelichtingen * NIAZ Toelichtingen VL: www.vipa.be
3.3
Veiligheid
Het team beschikt over een fysieke ruimte die is voorzien van rails en handgrepen om te waarborgen dat cliënten met beperkte mobiliteit zich veilig kunnen voortbewegen.
Goud
Toelichtingen Rails en handgrepen zijn bijv. te vinden in gangen, bij verhogingen en bij bedden en trappen.
3.4
Het team beschikt over een open ruimte voor fysiotherapiediensten zoals looptraining, fitness en recreatieve activiteiten. Goud
Effectiviteit
NIAZ Toelichtingen VL: www.inami.fgov.be/care/NL/doctors/index.htm
3.5
Cliëntgerichte zorgverlening
Het team beschikt over afgezonderde ruimtes om de privacy van cliënten en hun familieleden en de vertrouwelijkheid van hun gesprekken te waarborgen. Toelichtingen Ruimten met voldoende privacy kunnen bestaan uit een mix van kamers met volledige privacy en kamers waarin privacy wordt geboden door afscherming en gordijnen, aparte onderzoekkamers, eigen badkamer en douche, en ruimte voor vertrouwelijke gesprekken tussen cliënten en hun zorgverlener of familieleden.
Platina
NIAZ Toelichtingen VL: 8 JUNI 1999. Besluit van de Vlaamse Regering tot vaststelling van de totale investeringssubsidie en de bouwtechnische normen voor de verzorgingsinstellingen. book pg 486 492 http://www.ejustice.just.fgov.b e/cgi_loi/change_lg.pl?language=nl&la=N&cn=1999060872&table_name=w et
3.6
Het team beschikt over voldoende werkruimte voor teambesprekingen over cliënten en hun familieleden.
Platina
Veiligheid
Toelichtingen De werkruimte van het team kan een afgezonderde ruimte bevatten voor teamgesprekken over individuele cliënten en ruimtes die groot genoeg zijn voor visites en evaluaties van cliënten en hun familieleden.
3.7
Het team beschikt over adequate persoonlijke beschermingsmiddelen die deugdelijk zijn onderhouden.
Goud
Veiligheid
Toelichtingen *
3.8
Voor het verlenen van revalidatiezorg beschikt het team over materialen en apparatuur die functioneel en uptodate zijn en die regelmatig worden getest.
Effectiviteit
Goud
Toelichtingen *
3.9
Het team beschikt over documentatie over de plaats waar de apparatuur wordt bewaard, hoe die moet worden gebruikt en of die regelmatig preventief onderhoud behoeft.
Effectiviteit
Platina
Toelichtingen Informatie over regulier preventief onderhoud omvat onder meer gegevens over kalibratie van apparatuur, hoe vaak preventief onderhoud wordt uitgevoerd en hoe onderhoud en kalibratieresultaten worden geregistreerd.
3.10
Het team en de teamleiders werken met andere teams binnen de instelling samen aan capaciteitsplannen bij piekmomenten op afdelingen voor revalidatiezorg.
Effectiviteit
Platina
Toelichtingen Capaciteitsplanning bij piekmomenten omvat beleid en procedures voor het omgaan met periodes met grote cliëntaantallen of tekorten aan revalidatiemedewerkers.
3.11
De teamleiders pleiten bij de hoger leidinggevende voor extra middelen die nodig zijn om revalidatiezorg te verlenen.
Diamant
Arbeidsomstandigheden
Toelichtingen *
OVER DE JUISTE MENSEN BESCHIKKEN 4.0
Het team hanteert een multidisciplinaire aanpak bij het verlenen van revalidatiezorg.
4.1
Het team wordt geleid door artsen die geregistreerd zijn en deskundig zijn op het gebied van revalidatiezorg.
Goud
Effectiviteit
Toelichtingen Voorbeelden zijn revalidatieartsen of artsen in de fysische geneeskunde en revalidatie.
4.2
De teamleiders zetten een multidisciplinair team op voor het verlenen van revalidatiezorg. Diamant
Effectiviteit
Toelichtingen Afhankelijk van de aangeboden zorgdiensten kan het multidisciplinaire team bestaan uit: medisch specialisten; verrpleegkundigen; verwante zorgverleners zoals ergotherapeuten, fysiotherapeuten, kinesisten, diëtisten, spraak en taalpathologen, audiologen, hulpverleners, psychologen, psychiaters, maatschappelijk werkers, kinesiologen en apothekers; administrateurs en kantoormedewerkers.
4.3
Effectiviteit
De teamleden volgen trainingen onder meer op het gebied van communicatie, conflictoplossing en leiderschap, ter bevordering van het werken in een team en het samenwerken van disciplines.
Platina
Toelichtingen *
4.4
De teamleden overleggen regelmatig om zorgverlening, taken en verantwoordelijkheden op elkaar af te stemmen. Platina
Effectiviteit
Toelichtingen Nauwkeurige en tijdige communicatie moet worden beschouwd als een prioriteit om continuïteit van de zorg te bevorderen en complicaties te voorkomen. Cliënten en hun familieleden kunnen hierbij betrokken worden.
4.5
De teamleden benutten hun volledige handelingsbevoegdheid bij het verlenen van revalidatiezorg. Diamant
Efficiëntie
Toelichtingen Elk teamlid handelt volgens de eigen bevoegd en bekwaamheden. NIAZ Toelichtingen NL: http://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/personeelindezorg/vraage nantwoord/watzijnvoorbehoudenhandelingenenwiemagzeuitvoere n.html VL: https://www.riziv.be/care/nl/other/infirmiers/informationtopic/auxi liarynurses/legaltexts/pdf/arkb20060112activity.pdf
4.6
Het team evalueert zijn functioneren regelmatig en brengt waar nodig verbeteringen aan. Diamant
Effectiviteit
Toelichtingen Beoordeling van de procedures en resultaten maakt deel uit van de evaluatie van het functioneren van het team. Het team wordt aangemoedigd om zijn functioneren te evalueren; dit gebeurt regelmatig en telkens wanneer er sprake is van een significante verandering in de samenstelling van het team.
5.0
De teamleden zijn gekwalificeerd, opgeleid en bekwaam.
5.1
Het team heeft functieprofielen waarin de kwalificaties, taken, verantwoordelijkheden en handelingsbevoegdheden zijn vastgelegd.
Goud
Arbeidsomstandigheden
Toelichtingen * NIAZ Toelichtingen VL: België hanteert verschillende namen voor verpleegkundigen; een gebreveteerde, gediplomeerde, gegradueerde of bachelorverpleegkundige. Een overzicht van diploma's verpleegkundigen is te zien via de bijgevoegde link.http://www.nvkvv.be/page?orl=1&ssn=c0332 8838b0652ef72eef1069870ae925d360439&lng=1&pge=111&sare=1119
5.2
De teamleiders werven en selecteren teamleden op basis van hun kwalificaties, ervaring, en de mate waarin zij in het team passen. Goud
Arbeidsomstandigheden
5.3
De teamleiders controleren of elk teamlid de juiste en actuele diploma's heeft.
Goud
Effectiviteit
Toelichtingen Artsen zijn bijvoorbeeld toegelaten door de betreffende autoriteiten en erkend door hun beroepsvereniging. De vereisten voor andere zorgverleners, waaronder ergotherapeuten, fysiotherapeuten en spraak en taalpathologen, verschillen afhankelijk van het betreffende beroep en de jurisdictie. Ook kwalificaties van teamleden die niet door beroepsverenigingen worden geregeld (bijv. facilitair en administratief personeel) worden geverifieerd. NIAZ Toelichtingen NL: artsen geregistreerd bij de RGS als (register) specialist VL: In Vlaanderen dient het medisch diensthoofd van een spoedgevallendienst de kwalificatie van een urgentiearts te hebben. Verwijzend naar eisenkader Vlaamse Overheid (norm 1.14 in dit eisenkader).
5.4
De teamleiders ondersteunen het inzetten van studenten en vrijwilligers, waar dit in de organisatie mogelijk is. Platina
Arbeidsomstandigheden
Toelichtingen Indien er studenten of vrijwilligers in de instelling werken, krijgen zij adequate middelen en toezicht en wordt hun inzet regelmatig geëvalueerd.
5.5
Het team krijgt een introductie die ingaat op de organisatie, het team en hun taken en verantwoordelijkheden. Goud
Effectiviteit
Toelichtingen
In de introductie komen de volgende onderwerpen aan bod: de missie, visie en waarden van de instelling; het mandaat en de doelstellingen van het team; taken, verantwoordelijkheden en verwachtingen ten aanzien van prestaties; beleid en procedures, ook op het gebied van vertrouwelijkheid; geïntegreerd kwaliteitsmanagement (kwaliteitsverbetering, risicomanagement en efficiënt gebruik en beheer van middelen).
5.6
Het team volgt specifieke training voor het verlenen van revalidatiezorg.
Goud
Arbeidsomstandigheden
Toelichtingen De training kan gaan over veiligheid van cliënten en medewerkers, zelfmanagementtechnieken voor cliënten en informatie en communicatietechnologie.
5.7
Veiligheid
Het team volgt een training over veilig gebruik van apparatuur, instrumenten en benodigdheden die worden gebruikt bij het verlenen van revalidatiezorg.
Goud
Toelichtingen Training in het veilig gebruik van apparatuur, instrumenten en hulpmiddelen omvat omgang, opslag en werking, preventief onderhoud en wat te doen bij uitval van apparatuur. NIAZ Toelichtingen NL: Convenant veilige toepassing medische technologie in het ziekenhuis. http://www.nfu.nl/img/pdf/NFU11.4224_Convenant_VeiligeToepassing_Me dTechn_Zh.pdf VL: . http://icuro.be/documents/content/Hettoezichtopmedis cheapparatuurindezorginstelling.pdf
5.8
Veiligheid
VEREISTE INSTELLINGSRICHTLIJN De zorgverleners ontvangen continue training voor het veilig gebruik van alle (binnen de revalidatiezorg gehanteerde types) infuuspompen.
Platina
Toelichtingen Instellingen wordt geadviseerd infuuspompen zoveel mogelijk te standaardiseren. Om de eventuele risico's te minimaliseren, ontvangen bevoegde zorgverleners op regelmatige basis training over infuuspompen, waarbij klinische behoeften van cliënten, competenties van medewerkers en infuuspomptechnologie aan bod komen. NIAZ Toelichtingen NL: http://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/personeelindezorg/vraage nantwoord/watzijnvoorbehoudenhandelingenenwiemagzeuitvoere n.html VL: https://www.riziv.be/care/nl/other/infirmiers/informationtopic/auxi liarynurses/legaltexts/pdf/arkb20060112activity.pdf Nalevingstest(s) 5.8.1
5.9
Continue training met betrekking tot het veilig gebruik van infuuspompen wordt geregistreerd.
Het team volgt een training over het juiste gebruik van persoonlijke beschermingsmiddelen. Goud
Veiligheid
Toelichtingen Voorbeelden van persoonlijke beschermingsmiddelen zijn handschoenen, (operatie)schorten, maskers en mutsen.
5.10
Het team volgt een training over agressie en geweld op de werkplek en manieren om dat te verminderen of te voorkomen.
Veiligheid
Goud
Toelichtingen De Internationale Arbeidsorganisatie (ILO) definieert geweld op het werk als 'incidenten waarbij iemand wordt bedreigd, mishandeld of aangevallen in werkgerelateerde omstandigheden'. Teamleden ontvangen bijvoorbeeld training over hoe ze agressieve cliënten kunnen herkennen en over best practices voor als ze alleen werken.
5.11
Het team volgt een training in culturele competenties.
Platina
Effectiviteit
Toelichtingen Culturele competenties zijn vaardigheden waarmee teamleden hun kennis van cultuurverschillen kunnen vergroten. Onder cultuurverschillen vallen onder meer: land van herkomst; taal; opleiding; spirituele tradities; familietradities; eetgewoontes en voeding; traditionele medische praktijken; houding ten aanzien van ziekte en dood. Begrip van de culturele achtergrond van een cliënt helpt om een zorgplan op te stellen dat voldoet aan de behoeften en verwachtingen van de cliënt.
5.12
Het team wordt opgeleid in het hanteren van de instellingsprocedure(s) rond ethische kwesties. Platina
Arbeidsomstandigheden
Toelichtingen Voorbeelden van ethische kwesties zijn onder meer belangenverstrengeling, het nietnaleven van ethische richtlijnen (bijv. het schenden van vertrouwelijkheid), ethische implicaties van toewijzing van middelen (bijv. de behoefte aan medische zorg versus betaalbaarheid van zorg), de rol van informed consent, ontslag tegen medisch advies in en het beëindigen van levensverlengende behandeling.
5.13
Arbeidsomstandigheden
5.14
Voor elk teamlid bestaat een geactualiseerd personeelsdossier met informatie over de selectieprocedure, de arbeidsovereenkomst, de controle op kwalificaties, certificaten en registraties (indien van toepassing), en de gevolgde opleidingen en trainingen.
De teamleiders evalueren regelmatig het functioneren van elk teamlid op een objectieve, interactieve en constructieve manier, en nemen deze informatie in het personeelsdossier op.
Effectiviteit
Goud
Platina
Toelichtingen Bij het evalueren van het functioneren van medewerkers bekijken teamleiders het vermogen om verantwoordelijkheid te dragen en evalueren ze de individuele sterke kanten en verbeterpunten, de bijdragen op het gebied van cliëntveiligheid en andere terreinen die in het functieprofiel zijn beschreven. Een evaluatie van het functioneren (evaluatiegesprek) wordt gewoonlijk uitgevoerd voor het einde van de proeftijd en daarna jaarlijks of in een andere frequentie die de instelling heeft vastgelegd. Een evaluatie kan ook worden uitgevoerd na een herscholingsperiode, bijv. bij introductie van nieuwe technologieën, apparatuur (uitrusting) of vaardigheden.
5.15
Arbeidsomstandigheden
De teamleiders monitoren en voorzien in de behoeften van elk teamlid aan permanente opleiding, training en professionele ontwikkeling en nemen deze informatie op in het personeelsdossier. Toelichtingen Naast het bepalen van en tegemoetkomen aan de leerbehoeften van ieder teamlid kunnen ook prestatieevaluaties en periodieke inschattingen
Diamant
worden gemaakt van de behoeften van het team. Ook wordt in het oog gehouden wanneer specifieke training noodzakelijk is, bijv. wanneer nieuwe technologieën, apparatuur of vaardigheden worden geïntroduceerd of wanneer een teamlid langere tijd afwezig is geweest.
5.16
De instelling evalueert regelmatig de effectiviteit van de personeelsinzet en brengt daar waar nodig verbeteringen aan.
Diamant
Effectiviteit
Toelichtingen De evaluatie heeft betrekking op de uitoefening van het werk, functiebeschrijvingen, praktijktaken en toewijzingen van cliënten.
6.0
Het team bevordert het welzijn en de werkprivébalans van elk van zijn leden.
6.1
De teamleiders ontwikkelen samen met teamleden een plan om een goede werkprivébalans te bevorderen. Goud
Arbeidsomstandigheden
Toelichtingen Uit onderzoek is gebleken dat de werkprivébalans een essentiële rol speelt bij het besluit van een medewerker om al dan niet bij de instelling te blijven. Op het niveau Goud brengen instellingen strategieën in kaart om de werkprivébalans te bevorderen en leggen ze een tijdsbestek vast voor de invoering daarvan. Voorbeelden zijn onder meer inspraak in de uitoefening van het werk, flexibele werktijden en jaarlijkse verlofregelingen.
6.2
De teamleiders volgen een standaardprocedure voor het toewijzen van cliënten en andere verantwoordelijkheden aan de teamleden. Platina
Arbeidsomstandigheden
Toelichtingen De procedure voor het toewijzen van verantwoordelijkheden kan gebaseerd zijn op geaccepteerde praktijkrichtlijnen, wettelijke eisen, kennis, ervaring en andere kwalificaties, het aantal cliënten of de complexiteit van de zorg, veranderingen in de werkdruk, en de veiligheid en behoeften van cliënten.
6.3
Arbeidsomstandigheden
De teamleden hebben inspraak in de uitoefening van het werk, met inbegrip van het definiëren van taken, bevoegdheden en verantwoordelijkheden en het toewijzen van cliënten, voor zover van toepassing.
Diamant
Toelichtingen Een effectieve taakomschrijving helpt de medewerkers bij het indelen van hun tijd, het omgaan met vermoeidheid en stress, en het vinden van een goede werkprivébalans. Het opstellen van een taakomschrijving kan onderdeel zijn van het teamoverleg.
6.4
Arbeidsomstandigheden
De teamleiders zien toe op vermoeidheid en stress van de teamleden om factoren die hieraan bijdragen te onderkennen en zo nodig te beïnvloeden. Toelichtingen Vermoeidheid en stress kunnen worden gemonitord aan de hand van het aantal gewerkte uren, overuren of het optreden van onbedoelde uitkomsten. De teamleiders dienen deze factoren in de gaten te houden om te kunnen reageren op stress en veiligheidsrisico's.
Platina
6.5
Het team beschikt over een rustige en afgezonderde ruimte om na te denken, te rusten en te bidden.
Platina
Arbeidsomstandigheden
6.6
Voor de teamleden is psychische begeleiding beschikbaar, vooral na een schokkende gebeurtenis.
Platina
Arbeidsomstandigheden
Toelichtingen Emotionele ondersteuning en/of psychische begeleiding kan in groepsverband (debriefing) of op individuele basis plaatsvinden. De opvang is gebaseerd op de principes van het 'Second Victim'beleid (www.i hi.org of www.secondvictim.be)
6.7
Teamleden kunnen gebruik maken van beleid op de werkplek gericht op verbetering van hun gezondheid en welzijn.
Diamant
Arbeidsomstandigheden
Toelichtingen Maatregelen voor het creëren van een gezonde werkplek kunnen op team of instellingsniveau worden vastgelegd, bijv. maatregelen om stress te beheersen, af te vallen of te stoppen met roken en initiatieven om een gezonde levensstijl te stimuleren.
6.8
De teamleiders weten de bijdragen van teamleden op waarde te schatten.
Diamant
Arbeidsomstandigheden
Toelichtingen *
6.9
De teamleiders evalueren regelmatig hun beleid ter bevordering van de werkprivébalans en brengen waar nodig verbeteringen aan. Diamant
Effectiviteit
Toelichtingen Op het niveau Diamant evalueren instellingen de impact van hun maatregelen ten aanzien van de werkprivébalans. Evaluatiemethodes kunnen bestaan uit de beoordeling van omzetcijfers en de resultaten van exitgesprekken en feedback van zorgverleners en andere medewerkers.
REVALIDATIEZORG VERLENEN 7.0
Het team coördineert de tijdige toegang tot revalidatiezorg voor cliënten, familieleden, zorgverleners en verwijzers.
7.1
Het team reageert tijdig op verzoeken om diensten en informatie.
Goud
Toegankelijkheid
Toelichtingen *
7.2
Effectiviteit
Het team verstrekt begrijpelijk informatiemateriaal over de zorg aan cliënten, hun familieleden, zorgverleners en verwijzers. Deze informatie is beschikbaar in de talen die gangbaar zijn in de cliëntpopulatie.
Goud
Toelichtingen Het informatiemateriaal gaat onder meer in op de reikwijdte van de diensten van de instelling, eventuele kosten, de effectiviteit en resultaten van de diensten en andere beschikbare diensten voor de specifieke behoeften van de cliënten.
7.3
Het team beschikt over procedures voor het overnemen van cliënten van andere zorgverleners en verwijzers. Goud
Continuïteit van de zorgverlening
7.4
Toegankelijkheid
Vanaf hun eerste contact met de instelling wordt aan cliënten en hun familieleden meegedeeld welk teamlid verantwoordelijk is voor de coördinatie van de zorg en krijgen ze informatie over de bereikbaarheid van deze persoon.
Goud
Toelichtingen Het aangewezen teamlid kan de verantwoordelijke revalidatiearts (hoofdbehandelaar) zijn of een ander lid van het multidisciplinaire team (bijvoorbeeld de eerstverantwoordelijke verpleegkundige). Wordt er geen teamlid aangewezen als eerst verantwoordelijke voor de coördinatie van de zorgverlening aan de cliënt, dan kan dat leiden tot storingen in de communicatie en de kwaliteit en veiligheid van de zorgverlening in gevaar brengen, met name wanneer er veel teamleden en zorgverleners betrokken zijn.
7.5
Het team verricht een initiële screening om te bezien of het team kan voldoen aan de behoeften van de cliënt en de prioriteit te bepalen. Goud
Toegankelijkheid
NIAZ Toelichtingen Het gaat hierbij om een anamnse voor (poliklinisch) als aan het begin van een opnameperiode in in de instelling.
7.6
Met toestemming van de cliënt verzamelt het team informatie over de gezondheidsgeschiedenis van de cliënt om de zorgbehoefte vast te stellen Goud
Cliëntgerichte zorgverlening
Toelichtingen Teams kunnen deze procedure opname, intake, vooropname, anamnese of screening noemen. Met deze procedure wordt bepaald of de zorg van het team voldoet aan de behoeften en wensen van de cliënt. Tevens
worden de onmiddellijke behoeften van de cliënt in kaart gebracht en wordt bepaald welke zorg prioriteit heeft. De procedure wordt aangepast voor cliënten en familieleden met uiteenlopende fysieke of geestelijke behoeften.
7.7
Het team monitort regelmatig de cliënten op de wachtlijst om tijdig spoed of crisissituaties te onderkennen en daarop te reageren. Platina
Toegankelijkheid
Toelichtingen *
7.8
Het team hanteert een beleid en een procedure met betrekking tot de vraag wanneer een cliënt diensten geweigerd mogen worden. Goud
Effectiviteit
Toelichtingen De voorwaarden waaronder zorg geweigerd mag worden, moeten echter altijd duidelijk zijn vastgelegd. Patiëntgebonden afspraken worden vastgelegd in het patiëntendossier. Diensten mogen niet worden geweigerd wanneer een cliënt spoedeisende zorg nodig heeft. NIAZ Toelichtingen VL: Het beleid en de procedure worden opgesteld en opgevolgd door het ethisch comité van de instelling.
7.9
Wanneer het team een cliënt diensten weigert, helpt het de cliënt alternatieve diensten te vinden. Goud
Effectiviteit
Toelichtingen *
7.10
Effectiviteit
Als het team niet in staat is een cliënt op te nemen voor revalidatiezorg, probeert het vergelijkbare zorg te verkrijgen op een andere afdeling of bij een andere instelling
Goud
NIAZ Toelichtingen Als het team niet aan de zorgvraag kan voldoen, zorgt het team voor een andere oplossing, binnen of buiten de eigen instelling.
7.11
Effectiviteit
Wanneer het team niet in staat is een cliënt op te nemen voor revalidatiezorg, slaat het deze informatie op ten behoeve van zorgverlening in de toekomst.
Platina
Toelichtingen *
7.12
Toegankelijkheid
Het team brengt belemmeringen in kaart die cliënten, hun familieleden, zorgverleners en verwijzers de toegang tot diensten beletten, en neemt deze waar mogelijk weg. Toelichtingen Toegang kan worden belet door belemmeringen waar het team invloed op heeft (bijv. fysieke of taalbarrières, hygiënische maatregelen,...) of belemmeringen waar het team geen invloed op heeft (bijv. wachttijden bij
Platina
verwijzing naar een medisch soecialist, diagnostische beeldvorming, transport, of spoedeisende zorg en onvoldoende personeel, middelen of bedden).
7.13
Het team houdt de gemiddelde responstijden voor het reageren op zorgvragen of informatievragen bij. Diamant
Toegankelijkheid
Toelichtingen Het team heeft vastgelegd hoe responstijden worden gemeten, bijv. de tijd tot opname of de tijd tot het eerste consult en voor welke gevallen de responstijden gelden, bijv. spoedopnames versus geplande opnames.
8.0
Het team respecteert de rechten van cliënten en hun familieleden en verkrijgt informed consent voor het verlenen van revalidatiezorg.
8.1
Het team hanteert een beleid met betrekking tot informed consent dat voldoet aan de vigerende wet en regelgeving.
Goud
Effectiviteit
Toelichtingen De procedure voor het verkrijgen van informed consent bestaat uit de volgende onderdelen: doornemen van de informatie over de dienstverlening en het consentformulier met de cliënt informeren van de cliënt over de beschikbare opties de cliënt tijd geven om na te denken en vragen te stellen voordat om consent wordt gevraagd respecteren van de cultuur, waarden en rechten van de cliënt, met inbegrip van het recht om te allen tijde consent te weigeren vastleggen van het besluit van de cliënt in het cliëntdossier. NIAZ Toelichtingen NL: Wet geneeskundge behandelingsovereenkomst (WGBO) http://wette n.overheid.nl/BWBR0007021/geldigheidsdatum_10022015 VL: Wet op de patiëntenrechten (22/8/2002) http://www.ejustice.just.fgov.be/cgi_loi/chang e_lg.pl?language=nl&la=N&cn=2002082245&table_name=wet
8.2
Het team wijst cliënten en familieleden op hun rechten.
Goud
Cliëntgerichte zorgverlening
Toelichtingen Naast het recht op privacy, vertrouwelijkheid en persoonlijke veiligheid hebben cliënten en hun familieleden het recht om met respect en zorg te worden behandeld, het recht culturele gebruiken en spirituele overtuigingen uit te oefenen en gevrijwaard te blijven van mishandeling, uitbuiting en discriminatie. NIAZ Toelichtingen NL: Wet geneeskundge behandelingsovereenkomst (WGBO) http://wette n.overheid.nl/BWBR0007021/geldigheidsdatum_10022015 VL: Wet op de patiëntenrechten (22/8/2002) http://www.ejustice.just.fgov.be/cgi_loi/chang e_lg.pl?language=nl&la=N&cn=2002082245&table_name=wet
8.3
Cliëntgerichte zorgverlening
De teamleden informeren cliënten en familieleden tijdig, volledig en nauwkeurig om hen te helpen keuzes te maken ten aanzien van de behandeling. Toelichtingen *
Goud
8.4
Cliëntgerichte zorgverlening
Het team controleert of de cliënt en zijn familie de verstrekte informatie over de behandeling begrijpen en legt deze informatie vast in het dossier van de cliënt.
Goud
NIAZ Toelichtingen VL: http://www.etaamb.be/nl/koninklijkbesluitvan27april2007_n2007022 761.html
8.5
Het team verkrijgt informed consent van de cliënt vóór het verlenen van diensten. Goud
Effectiviteit
Toelichtingen Van impliciete toestemming ('implied consent') is sprake wanneer zorg wordt verleend waarvoor geen toestemming nodig is, bijv. wanneer een cliënt vraagt om de bloeddruk te laten meten of zijn of haar arm uitsteekt om bloed te laten prikken. Bij minderjarigen (zoals kinderen en tieners) bestaat de procedure van consent uit het zoveel mogelijk betrekken van de minderjarige bij het nemen van beslissingen over de zorgverlening, interventie of behandeling, en het respecteren van hun vragen en input.
8.6
Effectiviteit
Wanneer cliënten niet in staat zijn informed consent te geven, volgt het team de eerder door de cliënt gegeven instructies (indien beschikbaar), of verkrijgt toestemming van een gemachtigde.
Goud
Toelichtingen Een wilsverklaring is een document dat door de cliënt eerder is opgesteld en waarin is vastgelegd welke soorten zorg en diensten aan de cliënt moeten worden aangeboden als de cliënt niet meer in staat is om toestemming te verlenen voor behandeling. Het team legt wilsverklaringen vast in het cliëntdossier en deelt deze informatie met alle zorgverleners van de cliënt, voor zover van toepassing. Als er sprake is van een gemachtigde, dan moet deze persoon wettelijk bevoegd zijn om namens de cliënt te handelen en op te treden. In dit soort gevallen verstrekt het team informatie aan de gemachtigde over de taken en verantwoordelijkheden van een gemachtigde en worden vragen, zorgen en opties besproken. Als toestemming wordt verleend door een gemachtigde, worden de naam van de gemachtigde, diens relatie met de cliënt en de genomen beslissing vastgelegd in het cliëntdossier.
8.7
Het team beschermt de eigendommen van de cliënten tegen diefstal en verlies. Goud
Cliëntgerichte zorgverlening
Toelichtingen Het team kan de eigendommen van de cliënt beschermen tegen verlies of diefstal door een beveiligde opbergruimte voor persoonlijke eigendommen aan te bieden of door toegang tot de afdeling of zorgruimte te beperken.
8.8
Het team volgt de instellingsprocedure bij het identificeren, oplossen en rapporteren van ethische kwesties. Platina
Effectiviteit
Toelichtingen De procedure omvat onder andere richtlijnen voor het omgaan van meningsverschillen over ethische kwesties, zowel tussen cliënten en zorgverleners als tussen zorgverleners onderling.
8.9
Het team legt uit wat de verantwoordelijkheden van de cliënt en zijn familieleden zijn tijdens de zorgverlening.
Cliëntgerichte zorgverlening
Platina
Toelichtingen Tot de verantwoordelijkheden van cliënten en hun familieleden behoort het verstrekken van nauwkeurige informatie over hun medische geschiedenis. Ook moeten zij een actieve rol spelen in de zorgverlening door vragen te stellen als informatie niet duidelijk is en door duidelijk aan te geven wat hun doelen zijn op het gebied van revalidatiezorg. Cliënten en familieleden dienen zich daarnaast te houden aan het beleid en de procedures van de instelling, en dienen zorgverleners en andere medewerkers met respect te behandelen.
8.10
Het team voorziet cliënten en familieleden van informatie over de zorgbehoefte van de cliënt. Diamant
Cliëntgerichte zorgverlening
Toelichtingen De voorlichting stelt cliënten in staat om te gaan met hun zorgbehoeften en gezondheidsgerelateerde problemen en helpt hen bij het ontwikkelen van de vaardigheden die nodig zijn om aan hun eigen behoeften te voldoen en zo onafhankelijk mogelijk te worden. Op die manier kunnen ze een rol spelen in de zorgverlening en besluitvorming. Middels voorlichting leren cliënten ook zelfzorgtechnieken aan en manieren om het zorgplan te volgen en zorgdoelen en verwachte resultaten te realiseren. Ook leren cliënten hoe ze medicatie, voorzieningen en apparatuur veilig en effectief kunnen gebruiken, voor zover van toepassing. Bij het geven van voorlichting houdt het team rekening met de overtuigingen, de waarden, het niveau van geletterdheid, de taal en het functioneringsniveau van cliënt en hun familieleden. Het team respecteert de keuze van een cliënt om zich niet te laten voorlichten.
8.11
Het team zorgt dat cliënten en familieleden toegang hebben tot emotionele ondersteuning en psychische begeleiding. Diamant
Cliëntgerichte zorgverlening
Toelichtingen Emotionele ondersteuning en begeleiding kunnen cliënten en familieleden helpen om te gaan met de behoeften van de cliënt en gezondheidsgerelateerde problemen, en te werken aan positieve gevoelens, zelfvertrouwen en waardigheid.
8.12
Het team beschikt over een klachtenprocedure voor cliënten en familieleden. Goud
Cliëntgerichte zorgverlening
Toelichtingen Cliënten en hun familieleden voelen zich vrij om hun bezorgdheid te uiten of een kwestie aan de orde te stellen. De instelling kan bijvoorbeeld een neutrale, objectieve persoon beschikbaar stellen aan wie cliënten en hun familieleden advies of hulp kunnen vragen. NIAZ Toelichtingen NL: Wet Klachtenrecht cliënten zorgsector http://wetten.overheid.nl/BWBR0 007414/geldigheidsdatum_13022015 en http://vkig.nl/stroomschema VL:patiëntenrechtenwet (KB 22/02/2002) en wetgeving rond ombudsfunctie (KB 08/07/2003).
8.13
Cliëntgerichte zorgverlening
Het team informeert cliënten en familieleden over hoe zij een klacht kunnen indienen. Platina
8.14
Het team reageert open, eerlijk en tijdig op klachten van cliënten en familieleden. Diamant
Cliëntgerichte zorgverlening
9.0
Het team maakt een uitgebreide beoordeling van de zorgbehoeften van cliënten en hun familieleden.
9.1
Het team beoordeelt de fysieke gezondheid van de cliënt.
Goud
Effectiviteit
Toelichtingen Voorbeelden van elementen van de fysieke gezondheid zijn medische geschiedenis, allergieën, medicatieprofiel, gezondheidstoestand, voedingstoestand en speciale dieetbehoeften.
9.2
Het team beoordeelt de psychosociale gezondheid van de cliënt.
Platina
Effectiviteit
Toelichtingen Voorbeelden van elementen van psychosociale gezondheid zijn functionele en emotionele toestand (waaronder het vermogen tot communicatie en zelfzorg), geestelijke gezondheidstoestand (zoals persoonlijkheid en gedragskenmerken), sociaaleconomische situatie, spirituele oriëntatie en culturele overtuigingen.
9.3
Het team beoordeelt de behoefte van de cliënt aan hulpmiddelen bij het uitvoeren van dagelijkse activiteiten. Platina
Cliëntgerichte zorgverlening
Toelichtingen *
9.4
Het team gebruikt gestandaardiseerde klinische meetmethodes om de pijn van de cliënt te beoordelen. Platina
Cliëntgerichte zorgverlening
Toelichtingen Het team gebruikt gestandaardiseerde klinische meetmethodes voor het beoordelen van de intensiteit, kwaliteit en locatie van de pijn, van verzachtende en verergerende factoren en het effect op dagelijkse activiteiten. Verschillende gestandaardiseerde klinische meetmethodes zijn vastgelegd in de vakliteratuur en worden in de praktijk gebruikt. Voor volwassenen bestaat er bijv. de Numerical Rating Scale (NRS) voor intensiteit en verlichting van pijn (010) en de Brief Pain Inventory voor functioneringsmogelijkheden. Voor peuters en kinderen zijn er bijv. Stevens' Premature Infant Pain Profile en de Faces Pain Scale – Revised (FPSR). Voor verbaal en cognitief mindervalide personen zijn er bijv. Feldt's Checklist of Nonverbal Pain Indicators en McGrath's gedragsmatige en fysiologische pijnindicatoren. NIAZ Toelichtingen NL: VMSthema ‘Vroege herkenning en behandeling van pijn’ www.vmszor g.nl
9.5
VEREISTE INSTELLINGSRICHTLIJN Het team beoordeelt bij elke cliënt het risico op het krijgen van decubitus en implementeert maatregelen ter voorkoming hiervan.
Platina
Veiligheid
Toelichtingen Maatregelen voor decubituspreventie vereisen een interdisciplinaire aanpak die op alle niveaus in de instelling wordt ondersteund. Instellingen kunnen bijvoorbeeld een plan ontwikkelen voor uitgebreide training en voorlichting over decubitus, en kunnen medewerkers aanwijzen om een standaardprocedure voor risicoevaluatie, het toepassen van best practices en de coördinatie van zorgteams te ontwikkelen. NIAZ Toelichtingen NL: CBOrichtlijn Decubituspreventie en behandeling http://www.diliguide.n l/document/1613/decubituspreventieenbehandeling.html VL: VL:http://ww w.decubitus.be/ Nalevingstest(s)
9.6
9.5.1
Het team hanteert een standaardmethode om bij opname de risico's op het krijgen van decubitus vast te stellen.
9.5.2
Het team beoordeelt bij elke cliënt zowel op afgesproken momenten de risico's op het krijgen van decubitus als bij veranderingen in het ziekteproces.
9.5.3
Om decubitus te voorkomen implementeert het team protocollen en procedures die zijn gebaseerd op best practices, waarin o.a. interventies staan opgenomen om huiddefecten te voorkomen; druk en wrijving te verminderen; regelmatig van houding te veranderen; voeding en vochthuishouding te optimaliseren en de mobiliteit en activiteit te verbeteren.
9.5.4
Het team geeft voorlichting en training aan zorgverleners, cliënten en hun familieleden over de risico's en preventie van decubitus.
9.5.5
Het team meet de effecten van het antidecubitusbeleid en gebruikt de uitkomsten van de metingen voor verbeteringen.
Het team beoordeelt de behoeften en verwachtingen van de cliënt, en de betrokkenheid van familieleden en mantelzorgers. Diamant
Effectiviteit
Toelichtingen Beoordeling van de betrokkenheid van familieleden en mantelzorgers omvat een evaluatie van de beschikbaarheid van familieleden en mantelzorgers na ontslag. Het team beoordeelt tevens of de familieleden en mantelzorgers diensten of hulp nodig hebben tijdens of na afloop van het contact van de cliënt met de instelling.
9.7
Veiligheid
VEREISTE INSTELLINGSRICHTLIJN Het team verifieert samen met de cliënt de medicatie bij opname in de instelling (inclusief de spoedeisende hulp of intramurale afdeling). Toelichtingen Medicatieverificatie (medication reconciliation) is een manier om nauwkeurige informatie te verzamelen en te communiceren over cliëntmedicatie, waaronder medicatie zonder voorschrift, vitamines en supplementen. Slechte communicatie over medicatie tijdens overdrachtsmomenten kan leiden tot fouten en complicaties. Medicatieverificatie is een gedeelde verantwoordelijkheid waar ook de cliënt of diens familieleden bij betrokken moeten zijn. Ook samenwerking met de huisarts en de apotheker van de cliënt kan soms nodig zijn. NIAZ Toelichtingen NL: VMSthema ‘Medicatieverificatie’ en de website 'Veilige zorg ieders zorg', zie http://www.veiligezorgiederszorg.nl/ VL: contract 'Coördinatie Kwaliteit en Patiëntveiligheid' met de FOD. http://www.health.fgov.be/intern et2Prd/groups/public/@public/@dg1/@acutecare/documents/ie2divers/190 83528_nl.pdf
Diamant
Nalevingstest(s)
9.8
9.7.1
De instelling beschikt over een protocol voor medicatieverificatie van cliënten bij opname (hetzij via de spoedeisende hulp, hetzij via een intramurale afdeling).
9.7.2
Het protocol omvat een lijst van de meest actuele medicatie die de cliënt gebruikt (de best mogelijke medicatiegeschiedenis).
9.7.3
Het protocol omvat een vergelijking van deze medicatielijst vóór opname met de nieuwe door de instelling voorgeschreven medicatie.
9.7.4
Het protocol vereist documentatie waaruit blijkt dat de twee lijsten met elkaar vergeleken zijn; dat verschillen getraceerd, besproken en opgelost zijn; en dat eventuele noodzakelijke wijzigingen in de nieuwe medicatie doorgevoerd zijn.
9.7.5
Het protocol stelt duidelijk dat medicatieafstemming een gedeelde verantwoordelijkheid is van de cliënt en de zorgverleners.
INDICATOR: Medicatieverificatie bij opname
None
Veiligheid
Toelichtingen * NIAZ Toelichtingen NL: VMSthema ‘Medicatieverificatie’ en de website 'Veilige zorg ieders zorg', zie http://www.veiligezorgiederszorg.nl/ VL: contract 'Coördinatie Kwaliteit en Patiëntveiligheid' met de FOD. http://www.health.fgov.be/intern et2Prd/groups/public/@public/@dg1/@acutecare/documents/ie2divers/190 83528_nl.pdf en Wet betreffende de ziekenhuizen en andere verzorgingsinrichtingen, gecoördineerd op 10 juli 2008. http://www.ejustice.j ust.fgov.be/cgi_loi/change_lg.pl?language=nl&la=N&cn=2008071090&tabl e_name=wet Indicatorinformatie
9.9
9.8.1
Het team hanteert protocollen en definities voor het verzamelen en indienen van gegevens over medicatieverificatie bij opname.
9.8.2
Het team voldoet aan doelstellingen voor medicatieverificatie bij opname.
Het team heeft tijdig toegang tot laboratorium en andere diagnostische diensten om de beoordeling van de cliënt af te ronden. Goud
Effectiviteit
Toelichtingen Voorbeelden van diagnostische diensten zijn radiologie en diagnostische beeldvorming (waaronder elektrodiagnostische tests). Naast tijdige toegang tot laboratorium en diagnostische diensten zijn snelle doorlooptijden voor de ontvangst van rapporten eveneens van belang. Deze kunnen een grote invloed hebben op de zorg voor de client. Gebruik kunnen maken van laboratorium en diagnostische diensten kan indien nodig ook de toegang inhouden tot deskundigen in specialistische diagnostische gebieden, om de keuze van de juiste tests en de juiste interpretatie van resultaten te bepalen.
9.10
Het team overlegt indien nodig met andere specialisten om de beoordeling van de cliënt af te ronden. Goud
Effectiviteit
Toelichtingen Het kan bijvoorbeeld nodig zijn dat het team overlegt met een wondzorgverpleegkundige om te bepalen of cliënten aandoeningen of
verwondingen hebben aan de huid of daar risico op lopen.
9.11
Het team neemt de resultaten van de beoordeling op in het dossier van de cliënt. Goud
Effectiviteit
9.12
Continuïteit van de zorgverlening
Met toestemming van de cliënt bespreekt het team de resultaten van de beoordeling tijdig, nauwkeurig en op een begrijpelijke wijze met cliënten, hun familieleden en zorgverleners.
Diamant
Toelichtingen Het bespreken van de beoordeling met de cliënt en de familieleden, zorgverleners en andere instellingen, komt de duidelijkheid ten goede en voorkomt onnodig dubbel werk.
9.13
Het team beziet de beoordeling regelmatig en werkt deze bij indien de gezondheidstoestand van de cliënt substantieel is gewijzigd. Goud
Effectiviteit
Toelichtingen Vertragingen in of het nietrapporteren van een wijziging in de gezondheidstoestand van een cliënt vormen een aanzienlijke belemmering voor veilige en effectieve zorg, met name als de gezondheidstoestand van de cliënt is verslechterd. Wijzigingen in de gezondheidstoestand van de cliënt worden nauwkeurig en snel vastgelegd en aan alle teamleden gecommuniceerd.
10.0
Het team werkt met iedere cliënt samen aan het ontwikkelen van een uitgebreid zorgplan dat cliënten in staat stelt actief betrokken te zijn bij hun revalidatie.
10.1
Het team houdt zich aan vigerende wet en regelgeving, instellingsbeleid en ethische beroepscodes bij het verlenen van revalidatiezorg.
Goud
Effectiviteit
10.2
Het team bepaalt in samenwerking met de cliënt en familieleden de zorgdoelen Platina
Cliëntgerichte zorgverlening
Toelichtingen Het team houdt rekening met de fysieke en psychosociale behoeften van de cliënt, de behoefte van de cliënt aan hulpmiddelen, de gefundeerde keuzes en de voorkeuren die bij de beoordeling van de cliënt aan het licht zijn gekomen. Zorgdoelen worden zodanig bepaald dat ze passen bij de unieke capaciteiten van de cliënt, haalbaar en meetbaar zijn.
10.3
Het team stelt voor elke cliënt een zorgplan op, gebaseerd op de beoordeling van de cliënt. Goud
Cliëntgerichte zorgverlening
Toelichtingen Het plan kan de volgende onderdelen bevatten: waar en hoe vaak diensten worden verleend; tijdschema's voor het begin van de zorg, het realiseren van de zorgdoelen en verwachte resultaten, en afronding van de zorg; hoe het team het realiseren van de zorgdoelen en verwachte resultaten zal monitoren; indien van toepassing, plannen voor overdracht of nazorg zodra de cliënt de instelling verlaat.
10.4
Het zorgplan van de cliënt is gebaseerd op de zorgdoelen van de cliënt en zijn familieleden. Platina
Cliëntgerichte zorgverlening
10.5
Het zorgplan van de cliënt bevat maatregelen om pijn en andere symptomen te beheersen. Platina
Cliëntgerichte zorgverlening
Toelichtingen Pijnbestrijding bestaat onder meer uit pijnstillers, waaronder indien nodig ook opiaten, samen met fysische, gedragsmatige en psychische ondersteuningsmaatregelen.Het team overlegt met deskundigen en maakt gebruik van onderzoek(sresultaten) bij het vaststellen van de beste manier om pijn te beheersen NIAZ Toelichtingen NL: VMSthema ‘Vroege herkenning en behandeling van pijn’ www.vmszor g.nl
10.6
Het zorgplan van de cliënt bevat maatregelen om zelfzorg, onafhankelijkheid, gezondheid en welzijn bevorderen. Platina
Cliëntgerichte zorgverlening
Toelichtingen *
10.7
Het team deelt het zorgplan van de cliënt tijdig met alle zorgverleners van de cliënt, met inachtneming van de privacywetgeving. Platina
Continuïteit van de zorgverlening
Toelichtingen Het team deelt het zorgplan met zorgverleners binnen en buiten de instelling als dat nodig is om aan de zorgdoelstellingen te voldoen.
10.8
Veiligheid
VEREISTE INSTELLINGSRICHTLIJN Het team hanteert een cliëntidentificatieprotocol dat toegepast wordt bij alle diensten en procedures. Toelichtingen Patiëntidentificatie gebeurt minimaal op basis van twee correcte parameters: Bijvoorbeeld naam en voornaam, aangevuld met geboortedatum of naam en voornaam, aangevuld met dossiernummer (niet het kamernummer, bednummer of adres van de cliënt). NIAZ Toelichtingen NL: VMSthema 'verwisseling van en bij patiënten', SURPASS, TOP 123 www.vmszorg.nl VL: Nalevingstoezicht chirurgisch proces http://www4wvg.v laanderen.be/wvg/zorginspectie/inspecties/Pages/AlgemeneZH.aspx Nalevingstest(s) 10.8.1
De instelling beschikt over een gedocumenteerde methode van cliëntidentificatie (bijv. polsbandjes, fotoidentificatie) die standaard is in de hele instelling. Het team gebruikt minimaal twee methodes (bijv. naam en geboortedatum) om een cliënt te identificeren voordat een
Goud
10.8.2
10.9
dienst wordt verleend of procedure wordt toegepast. Het kamernummer van de cliënt kan niet worden gebruikt om de cliënt te identificeren.
Het team documenteert alle diensten die de cliënt heeft ontvangen in het dossier van de cliënt. Goud
Effectiviteit
Toelichtingen *
10.10
De behandelend arts parafeert alle orders, medicatieopdrachten en diensten die opgenomen worden in het dossier van de cliënt. Goud
Effectiviteit
NIAZ Toelichtingen VL: http://nvkvv.axoni.be/file?fle=490
10.11
Het team monitort of de zorgdoelen van cliënten zijn gerealiseerd.
Diamant
Effectiviteit
Toelichtingen *
11.0
Het team beheert medicatie op een veilige en accurate wijze.
11.1
Het team wijst gekwalificeerde teamleden aan voor het voorschrijven, toedienen, bewaren, beheren en weggooien van medicatie en voor het registreren van informatie over medicatie in het dossier van de cliënt.
Effectiviteit
Goud
Toelichtingen * NIAZ Toelichtingen VL: http://nvkvv.axoni.be/file?fle=490
11.2
Vóór de uitgifte van medicatie beoordeelt een gekwalificeerd teamlid elke medicatieopdracht op volledigheid en nauwkeurigheid. Goud
Veiligheid
Toelichtingen Elk voorschrift bevat minimaal de naam van de cliënt, de naam, dosering en innamefrequentie van de medicatie, alsmede de naam van de arts die het heeft voorgeschreven en de datum. NIAZ Toelichtingen NL: Geneesmiddelenwet http://wetten.overheid.nl/BWBR0032791/geldighei dsdatum_10022015 en ook richtlijnen van beroepsgroepen zoals de richtlijn etikettering van de NVZA (Nederlandse Vereniging van Ziekenhuisapothekers) www.vmszorg.nl/_.../Richtlijn_etikettering_apotheek bereidingen_NVZA.pdf en allerlei richtlijnen van de KNMP (Koninklijke Nederlandse Maatschappij.ter bevordering der Pharmacie). VL: FAGG ww w.faggafmps.be/
11.3
Een gekwalificeerd teamlid voert de medicatieopdracht uit en verstrekt de medicatie tijdig en nauwkeurig.
Goud
Veiligheid
11.4
Veiligheid
11.5
Een gekwalificeerd teamlid beoordeelt de recepten van elke cliënt regelmatig om de juistheid van elk medicijn, het gebruik van meerdere medicijnen en mogelijke wisselwerkingen tussen medicijnen te beoordelen.
Platina
Het team hanteert een procedure om, als de apotheek gesloten is, te reageren op verzoeken om medicatie en informatie over medicatie. Platina
Effectiviteit
11.6
Cliëntgerichte zorgverlening
Het team hanteert een procedure om verzoeken van cliënten om hun eigen medicatie mee te brengen of hun medicatie zelf toe te dienen, te beoordelen.
Platina
Toelichtingen De procedure heeft betrekking op alternatieve geneesmiddelen en kruiden. De procedure kan inhouden dat: het vermogen van de cliënt om zelf de eigen medicatie toe te dienen wordt beoordeeld; problemen met medicatie of bijwerkingen in het verleden worden geëvalueerd; mogelijke bijwerkingen in verband met de medicatiegeschiedenis van de cliënt worden geëvalueerd; de kwaliteit van door de cliënt meegebrachte medicatie wordt gecontroleerd; de cliënt zorgvuldig wordt gemonitord bij het zelf toedienen van medicatie.
11.7
Een gekwalificeerd teamlid bewaart en verwijdert medicatie op veilige wijze.
Goud
Veiligheid
Toelichtingen De procedure houdt in: het beoordelen welke medicatie over de houdbaarheidsdatum, besmet of onnodig is en weggegooid moet worden; het nemen van de noodzakelijke maatregelen zoals het labelen van medicatie die moet worden weggegooid; gebruik van verzegelde containers voor het weggooien.
12.0
Het team zorgt voor een effectieve reintegratie van cliënten en familieleden in de samenleving na afloop van de revalidatie.
12.1
Het team hanteert een lijst met criteria om het ontslag en de overdracht van cliënten in goede banen te leiden.
Goud
Effectiviteit
Toelichtingen Op het niveau Goud beschikken instellingen over een plan om cliënten en familieleden voor te bereiden op overplaatsing en ontslag. De criteria kunnen zijn: duur van het verblijf; diagnose en prognose; functionele status; behoefte aan extra diensten; beschikbaarheid van diensten via andere teams, zorgverleners of instellingen; beschikbare ondersteuning van familie en mantelzorgers in de omgeving. Alleen cliënten die aan de ontslagcriteria voldoen, worden aangedragen voor ontslag.
12.2
Continuïteit van de zorgverlening
Het team werkt samen met andere teams en organisaties om te bepalen waar de cliënt het best geplaatst kan worden en om een uitgebreid plan voor nazorg te ontwikkelen. Toelichtingen De instelling blijft verantwoordelijk voor de cliënt totdat de zorg officieel is
Platina
beëindigd of de cliënt is overgedragen aan een ander team of instelling. Door samen te werken bij het zoeken naar de optimale plaatsing van de cliënt kan worden gewaarborgd dat de cliënt de meest geschikte zorg krijgt in de meest geschikte zorgomgeving, terwijl tijdelijke oplossingen worden vermeden (bijv. tijdelijke plaatsing op een alternatief zorgniveau in plaats van een permanent bed of permanente locatie). Om ervoor te zorgen dat cliënten naadloos aansluitende en continue zorg krijgen, bevat de procedure voor het plannen van plaatsing en nazorg stappen die moeten worden gevolgd wanneer een overplaatsing of beëindiging van de zorgverlening niet verloopt zoals gepland, of niet gepland is.
12.3
Het team begint zodra dat mogelijk is, bij voorkeur meteen bij of snel na de opname, met het plannen van het ontslag of de overplaatsing van de cliënt. Diamant
Effectiviteit
Toelichtingen Tijdig beginnen met het plannen van ontslag of overplaatsing helpt de teamleden om dit uiteindelijke doel steeds voor ogen te houden bij het maken van klinische beslissingen en het verlenen van zorg. Op die manier zijn cliënten en hun familieleden, evenals het team, goed voorbereid op het ontslag of de overplaatsing tegen de tijd dat het zover is.
12.4
Het team brengt cliënten, familieleden en mantelzorgers tijdig op de hoogte van overplaatsing of ontslag. Goud
Cliëntgerichte zorgverlening
Toelichtingen *
12.5
Het team bereidt cliënten, familieleden en mantelzorgers voor op wat ze kunnen verwachten bij de overplaatsing of ontslag. Platina
Cliëntgerichte zorgverlening
Toelichtingen De continuïteit van de zorg wordt verbeterd wanneer cliënten goed geïnformeerd worden over een overdracht of ontslag. De volgende informatie wordt aan cliënten en hun familieleden verstrekt: het zorgplan, de doelen en voorkeuren van de client; een samenvatting van de verleende zorg; een actuele lijst van klinische of andere problemen; wat cliënten kunnen verwachten tijdens overplaatsing of na ontslag; contactgegevens van het team en uitleg over wanneer de cliënt contact moet opnemen met hulpdiensten, bijvoorbeeld als de cliënt bepaalde symptomen ontwikkelt of last krijgt van bijwerkingen.
12.6
Het team beoordeelt of de cliënt behoefte heeft aan ondersteuning en/of verdere medische zorg tijdens overplaatsing of ontslag. Platina
Continuïteit van de zorgverlening
Toelichtingen *
12.7
Het team geeft training aan familie en mantelzorgers zodat zij na diens ontslag veilig voor de cliënt kunnen zorgen. Platina
Continuïteit van de zorgverlening
Toelichtingen Om veilig voor de cliënt te kunnen zorgen na diens ontslag, kunnen familieleden en mantelzorgers worden getraind in: persoonlijke verzorgingstechnieken; communicatiestrategieën; technieken voor lichaamsbehandeling; doelen en voorkeuren ten aanzien van andere
dagelijkse levensactiviteiten; hoe toegang te krijgen tot gemeenschapsdiensten en –middelen; probleemoplossingstechnieken hoe je weg te vinden in het gezondheidszorgstelsel; zelfzorg.
12.8
Continuïteit van de zorgverlening
12.9
Voor cliënten die worden verwezen naar een ander team of andere instelling, werkt het team met dat team of die instelling samen om de overdracht van de cliënt af te stemmen.
Platina
Voor cliënten die terugkeren naar huis stelt het team samen met de cliënt en diens familieleden vast welke ondersteuning in de omgeving nodig is. Platina
Continuïteit van de zorgverlening
Toelichtingen Voorbeelden van ondersteuningsbehoeften in de omgeving zijn huisvesting, hulp in huis, vervoer, revalidatiezorg en gezondheidsinstellingen in de omgeving (bijv. zelfhulpgroepen voor mensen met een handicap).
12.10
Veiligheid
Het team verifieert samen met de cliënt de medicatie van de cliënt vóór doorverwijzing of ontslag. Bij doorverwijzing naar een andere afdeling, dienst, zorgverlener of zorgniveau binnen of buiten de instelling, informeert het team de volgende zorgverlener over de medicatie.
Platina
Toelichtingen Op het niveau Platina dient het instellingsplan voor de overplaatsing en ontslag een procedure voor medicatieverificatie en informatieoverdracht te bevatten, conform criteria 12.10 en 12.11. Deze procedure staat bekend als medicatieverificatie en helpt bij het terugdringen van onbedoelde uitkomsten als gevolg van de wisselwerking tussen geneesmiddelen of andere complicaties. Medicatieverificatie kan tijdrovend en moeilijk uitvoerbaar zijn; het is echter aangetoond dat medicatieverificatie de cliëntveiligheid aanzienlijk verbetert. Aanbevolen wordt om de procedure met name te gebruiken voor cliënten met een complexe medicatiegeschiedenis, dat wil zeggen cliënten die vier of meer verschillende geneesmiddelen gebruiken.
12.11
VEREISTE INSTELLINGSRICHTLIJN Het team draagt tijdens overdrachten informatie op een effectieve manier over aan andere zorgverleners. Platina
Continuïteit van de zorgverlening
Toelichtingen Tijdens overdrachtsmomenten wordt de zorg voor een cliënt overgedragen tussen medewerkers onderling, tussen teams bij een wisseling van dienst, tussen twee zorgafdelingen, of, bij ontslag, aan de cliënt zelf en een volgende zorgverlener. Formulieren en checklists zijn voorbeelden van een standaardoverdracht van cliëntgegevens. Een voorbeeldformulier voor de overdracht van cliëntgegevens volgens de SBARtechniek is te vinden op de website van het Institute for Healthcare Improvement (IHI): http://www.ih i.org/IHI/Topics/PatientSafety/SafetyGeneral/Tools/SBARTechni queforCommunicationASituationalBriefingModel.htm. NIAZ Toelichtingen NL en VL: SBARmethode (Situation, Background, Assessment, Recommendation) zie link: http://www.vmszorg.nl/_page/vms_inline?nodei d=4624&subjectid=6728 (Nederlandstalige uitleg over SBAR). Nalevingstest(s) 12.11.1
12.11.2
De instelling beschikt tijdens overdrachten over een in de instelling gestandaardiseerd protocol voor de overdracht van cliëntinformatie (bijv. met de readbacktechniek, de SBAR techniek of met elektronische medische bestanden). Het team gebruikt tijdens overdrachten hulpmiddelen (bijv. overdrachtsformulieren, checklists) voor de tijdige overdracht
van cliëntinformatie.
12.12
Het team neemt een volledig verslag van het ontslag of de overdracht op in het cliëntdossier, inclusief een samenvatting van de verleende diensten. Goud
Effectiviteit
Toelichtingen Het overzicht bevat: de reden voor revalidatiezorg; testresultaten en significante bevindingen; de diagnose van de cliënt; een lijst met de verleende zorgdiensten; alle medicatie en andere behandelingen; een samenvatting van het zorgplan en of de zorgdoelen al dan niet zijn behaald; details over ontslag, doorverwijzing of overplaatsing overdrachtsinstructies, medicatie en nazorg.
12.13
Continuïteit van de zorgverlening
Voor cliënten die worden verwezen naar een andere zorgverlener of instelling, verschaft het team de ontvangende zorgverlener of instelling een kopie van het schriftelijke ontslag of overdrachtsrapport.
Goud
Toelichtingen Het verstrekken van juiste en volledige informatie aan andere zorgverleners die betrokken zijn bij de zorg aan de cliënt is cruciaal om de cliëntveiligheid, continuïteit van de zorg en klinische uitkomsten te verbeteren. Een correcte overdracht van gegevens verhoogt de kans dat cliënten de juiste zorg op het juiste moment ontvangen en verkleint de kans op dubbel werk of hiaten in de zorgverlening.
12.14
Continuïteit van de zorgverlening
Na overdracht of ontslag neemt het team contact op met de cliënten en hun familieleden om na te gaan of aan hun behoeften is voldaan. Het team gebruikt deze informatie om de organisatie van overdracht en ontslag te verbeteren. Toelichtingen Het team controleert of er aan de behoeften van de cliënt en zijn familieleden is voldaan en voor zover dat niet het geval is, gebruikt het team deze informatie om verbeteringen aan te brengen in de planning van de overdracht en het ontslag.
Diamant
CLIËNTGEGEVENS BEWAREN 13.0
Het team houdt cliëntdossiers nauwkeurig bij en bewaart deze op een veilige plaats.
13.1
Het team houdt een volledig en actueel dossier bij voor elke cliënt.
Goud
Effectiviteit
Toelichtingen Dit kan een elektronisch en/of papieren cliëntdossier zijn. NIAZ Toelichtingen VL: Koninklijk besluit minimumnormen medisch dossier d.d. 28 december 2006. http://www.ejustice.just.fgov.be/cgi_loi/change_lg.pl?language=nl&l a=N&table_name=wet&cn=1964102301
13.2
Het team gebruikt een uniek cliëntidentificatiemiddel voor koppeling van het dossier aan de cliënt. Goud
Effectiviteit
13.3
Effectiviteit
Het team beschikt over een standaardprocedure om alle diagnostiek, behandeling en medicatie, alsmede een lijst van teamleden die betrokken zijn bij de zorg voor de cliënt, op te nemen in het dossier van de cliënt.
Goud
Toelichtingen De procedure die het team hanteert, zorgt ervoor dat de verleende zorg aan cliënten consistent en nauwkeurig wordt vastgelegd. In het dossier is duidelijk welke zorgverlener welke handelingen heeft uitgevoerd.
13.4
Het team bergt dossiers van cliënten zodanig op dat de privacy en vertrouwelijkheid van cliëntinformatie beschermd worden. Goud
Cliëntgerichte zorgverlening
Toelichtingen Elektronische en papieren dossiers vergen verschillende methodes voor het beschermen van de privacy en vertrouwelijkheid van cliëntgegevens. Voor papieren dossiers heeft het team bijv. een veilige opslagruimte, voor elektronische dossiers kan een systeem met een wachtwoord worden gebruikt om toegang tot cliëntgegevens te beperken. Dossiers die niet vergrendeld kunnen worden (of op een onbeveiligde computer staan) mogen alleen in werkruimtes beschikbaar zijn. Het team moet voldoen aan de vigerende wet en regelgeving voor de bescherming van de privacy en vertrouwelijkheid van cliëntgegevens. NIAZ Toelichtingen NL: Wet bescherming persoonsgegevens. zie link http://wetten.overheid.n l/BWBR0011468 en NEN 7510 en 7511. VL: Informatie veiligheidsconsulent; Bescherming van persoonsgegevens. http://www.belg ium.be/nl/justitie/privacy/bescherming_persoonsgegevens/
13.5
Zorgverleners en andere medewerkers hebben tijdig toegang tot het cliëntdossier. Platina
Toegankelijkheid
Toelichtingen Het team volgt het beleid van de instelling waarin is aangegeven wie er wanneer en op welke wijze toegang heeft tot de cliëntgegevens.
NIAZ Toelichtingen NL: Wet bescherming persoonsgegevens. zie link http://wetten.overheid.n l/BWBR0011468 en NEN 7510 en 7511. VL: Informatie veiligheidsconsulent; Bescherming van persoonsgegevens. http://www.belg ium.be/nl/justitie/privacy/bescherming_persoonsgegevens/
13.6
Effectiviteit
Het team verricht een interne audit bij cliëntdossiers om na te gaan of zij nauwkeurig en actueel zijn en voldoen aan het instellingsbeleid en procedures met betrekking tot informatiebeheer.
Diamant
Toelichtingen *
13.7
Effectiviteit
Het team gebruikt de resultaten van interne audits voor verbeteringen in zijn cliëntdossiers. Diamant
TOEZIEN OP VEILIGHEID EN KWALITEIT VAN REVALIDATIEZORG 14.0
Het team baseert zijn revalidatiezorg op informatie uit wetenschappelijk onderzoek, evidencebased richtlijnen en best practices.
14.1
Het team hanteert evidencebased richtlijnen voor revalidatiezorg.
Goud
Effectiviteit
Toelichtingen Veelgebruikte richtlijnen in de revalidatiezorg zijn bijvoorbeeld richtlijnen voor multiple sclerose, diabetische voetverzorging, beroertes en lichaamsbeweging. Het team hanteert bijvoorbeeld evidencebased richtlijnen voor zorg die nodig is na een beroerte, inclusief testprotocollen om de omvang van de schade vast te stellen en mogelijke risico's van gerelateerde problemen. Het team hanteert ook richtlijnen voor voortdurende nazorg, met inbegrip van fysiotherapie, ergotherapie, lipide en bloeddrukcontrole enz. Richtlijnen kunnen intern worden vastgesteld door een commissie, een raad of een persoon die hulpmiddelen ontwikkelt en op basis van evidencebased informatie aanbevelingen doet aan het team. Het team kan ook richtlijnen van andere instellingen of (wetenschappelijke) verenigingen overnemen. NIAZ Toelichtingen NL: www.nvdg.orghttp://neurorehab.nl/evidancebasedbehandelrichtlijnen/
14.2
Het team volgt een standaardprocedure om evidencebased richtlijnen voor revalidatiezorg te selecteren. Platina
Effectiviteit
Toelichtingen *
14.3
Het team volgt een standaardprocedure om te kiezen tussen tegenstrijdige evidencebased richtlijnen. Diamant
Effectiviteit
Toelichtingen *
14.4
Het team gebruikt klinische richtlijnen om het verlenen van revalidatiezorg te standaardiseren. Platina
Effectiviteit
Toelichtingen * NIAZ Toelichtingen NL: https://www.fysionetevidencebased.nl/index.php/richtlijnen/richtlijnen
14.5
Het team heeft op de 'werkvloer' toegang tot klinische richtlijnen.
Platina
Effectiviteit
Toelichtingen *
14.6
Effectiviteit
Het team beoordeelt zijn richtlijnen regelmatig om te controleren of zij actueel zijn en de huidige stand van onderzoek en best practices weerspiegelen.
Platina
Toelichtingen Bij de evaluatie maakt het team gebruik van recent onderzoek en informatie, bijv. via literatuuronderzoek, inhoudelijke experts, nationale organisaties of verenigingen. Onderzoeksinformatie bestaat onder meer uit interventieonderzoek, programmaevaluaties en klinische proeven.
14.7
Het team heeft zorgpaden voor veel voorkomende diagnoses.
Diamant
Effectiviteit
Toelichtingen *
14.8
Effectiviteit
De wetenschappelijk onderzoeksactiviteiten van het team voor revalidatiezorg voldoen aan vigerende onderzoeksprotocollen en ethische procedures en normen.
Goud
Toelichtingen Het team kan deelnemen aan onderzoeksinitiatieven om de kwaliteit van diensten te verbeteren, bijv. klinische gebieden, evaluaties van nieuwe interventies of wijzigingen in bestaande interventies.
14.9
Het team deelt met vergelijkbare organisaties onderzoeken, richtlijnen en benchmarkinformatie. Diamant
Doelgroepgerichtheid
Toelichtingen De hoeveelheid informatie over onderzoek en best practices die met andere instellingen wordt gedeeld, kan variëren, afhankelijk van de taken en het dienstenpakket van het team. Het delen van onderzoek en informatie met andere instellingen is essentieel voor kennisoverdracht.
15.0
Het team bevordert veiligheid in de zorgomgeving.
15.1
Het team identificeert, reduceert en managet de risico's voor de veiligheid van cliënt en medewerkers.
Goud
Veiligheid
Toelichtingen Er wordt actief gebruik gemaakt van een Veiligheidsmanagementsysteem (VMS). NIAZ Toelichtingen VL: VLAREA (Wetgeving Leefmilieu, Natuur en Energie)
15.2
Elk teamlid wordt regelmatig gescreend en zonodig ingeënt tegen veel voorkomende besmettelijke ziekten. Goud
Veiligheid
Toelichtingen De meest voorkomende besmettelijke ziekten zijn tuberculose, mazelen, rodehond, polio, griep, difterie en pneumococcus. Het team kan ook besluiten om teamleden te screenen op andere ziekten en hen hiertegen in
te enten, afhankelijk van de soort cliënten en de aard van de zorg die het team verleent. Besluitvorming hierover gebeurt in overleg met de arbeidsgeneesheer/Arboarts.
15.3
Veiligheid
VEREISTE INSTELLINGSRICHTLIJN Het team implementeert en evalueert beleid rond valpreventie om de gevolgen van vallen van de cliënt te minimaliseren.
Platina
Toelichtingen Een val kan leiden tot letsel bij de cliënt, hogere zorgkosten en mogelijke claims vanwege klinische nalatigheid. Valpreventieprogramma's kunnen bestaan uit: training van medewerkers risicoevaluaties evenwichts en krachttraining visuele zorg medicatiebeoordelingen beoordelingen van de fysieke omgeving gedragsevaluaties bedalarmen. Mogelijke maatregelen om een valpreventiebeleid te evalueren zijn onder meer het bijhouden van het percentage cliënten dat een risicoevaluatie krijgt, valcijfers, oorzaken van letsel en compenserende maatregelen zoals beschermende middelen. Het houden van een nabespreking na een val kan ook helpen hiaten in de veiligheid op te sporen en herhaling te voorkomen. De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) heeft valpreventie aangewezen als een belangrijke mondiale gezondheidskwestie. Het verminderen van het aantal vallen en van letsel als gevolg daarvan kan de levenskwaliteit van cliënten verbeteren en de kosten van ernstig letsel als gevolg van vallen terugdringen. NIAZ Toelichtingen NL: CBOrichtlijn valpreventie (http://www.diliguide.nl/document/1061/file/pd f/), VMSthema 'De kwetsbare oudere' (www.vmszorg.nl) en https://www.d wangindezorg.nl/rechten/wetten/bopz VL: Expertisecentrum val en fractuurpreventie Vlaanderen (www.valpreventie.be) Nalevingstest(s)
15.4
Veiligheid
15.3.1
Het team implementeert een valpreventiebeleid.
15.3.2
In het beleid worden de risicogroepen op vallen geïdentificeerd.
15.3.3
Het beleid benoemt de specifieke behoefte van de risicogroepen.
15.3.4
Het team evalueert regelmatig het valpreventiebeleid.
15.3.5
Het team gebruikt de resultaten van de evaluatie voor verbeteringen in het valpreventiebeleid.
Het team wisselt regelmatig informatie over veiligheidsrisico's uit om het risico op fouten te verminderen en de kwaliteit van de zorgverlening te verbeteren.
Platina
Toelichtingen In de instelling is door middel van risicoanalyses duidelijk gemaakt welke activiteiten als 'hoogrisico' worden beschouwd. Voorbeelden zijn: dubbelcheck bij medicatie, time out procedure/ inbrengen lijnen/ uitvoeren invasieve ingrepen. NIAZ Toelichtingen NL: www.vmszorg.nl VL: contract coordinatie patientveiligheid zie http://ww w.health.belgium.be/eportal/Healthcare/Healthcarefacilities/Patientsafety/in dex.htm#.U7FT5OKBY
15.5
Het team hanteert instellingsbeleid en procedures om activiteiten met een hoog risico veilig en gecontroleerd te laten plaatsvinden. Platina
Effectiviteit
Toelichtingen Teams voor revalidatiezorg volgen de procedures van de instelling om het risico op letsel van cliënten tijdens activiteiten met een hoog risico te verminderen (bijv. het vragen om en ontvangen van resultaten van kritieke testen, het toepassen van invasieve ingrepen en het toedienen van
medicatie).
15.6
Het team volgt het instellingsbeleid om over ongewenste gebeurtenissen met cliënten en familieleden te communiceren. Platina
Veiligheid
15.7
Effectiviteit
Het team registreert alle incidenten, bijnaongevallen en ongewenste gebeurtenissen en vermeldt, indien van toepassing, deze in het dossier van de cliënt.
Goud
Toelichtingen Incidenten waar cliënten bij betrokken zijn, worden ook vastgelegd in het cliëntdossier.
15.8
Het team monitort het aantal incidenten, bijnaongevallen en bijwerkingen.
Goud
Veiligheid
Toelichtingen Informatie over incidenten, bijnaongevallen en onbedoelde uitkomsten wordt specifiek bijgehouden voor revalidatiezorg. Deze informatie wordt op een consequente manier geregistreerd, zodat er op instellingsniveau een overzicht van de informatie kan worden gemaakt.
16.0
Het team evalueert regelmatig de kwaliteit van de revalidatiezorg.
16.1
Het team meet uitkomsten van de zorgverlening.
Goud
Effectiviteit
Toelichtingen Op het niveau Goud verzamelen instellingen prestatiemetingen die gekoppeld zijn aan hun doelen en doelstellingen. Voorbeelden van procesmetingen voor revalidatiezorg zijn: duur van het verblijf of duur van ambulante zorgverlening bewijs van cliëntbetrokkenheid het gebruik van een interne audit om cliëntdossiers te beoordelen. Voorbeelden van uitkomstmetingen in de revalidatiezorg zijn: functionele status zelfgerapporteerde verslechtering in functioneren gezondheidsgerelateerde kwaliteit van leven dagelijkse activiteiten mate van onafhankelijkheid vermindering van risico institutionalisering hernieuwde ziekenhuisopname huidaandoeningen sociaal isolement duur van het verblijf tevredenheid van cliënt, familie en zorgverlener kostenbatenanalyse van de revalidatiezorg.
16.2
Het team monitort meningen van cliënten over de kwaliteit van de revalidatiezorg. Platina
Cliëntgerichte zorgverlening
16.3
Het team brengt indicatoren van cliëntveiligheid in kaart en bewaakt deze als onderdeel van zijn integrale kwaliteits en veiligheidsplan. Diamant
Effectiviteit
16.4
Effectiviteit
Het team beoordeelt de gegevens van zijn prestatiemetingen om sterke en verbeterpunten in kaart te brengen. Diamant
Toelichtingen Op het niveau Diamant maken instellingen gebruik van uitkomsten van prestatiemetingen bij het ontwikkelen van een plan voor kwaliteitsverbetering.
16.5
Effectiviteit
Het team combineert zijn activiteiten ter verbetering van kwaliteit en veiligheid om de inzet van personeel en middelen te monitoren en te verbeteren.
Diamant
Toelichtingen Het team gaat kosteneffectief om met inzet van mensen en middelen.
16.6
Het team vergelijkt zijn resultaten met vergelijkbare teams, diensten of organisaties. Diamant
Effectiviteit
Toelichtingen Het team kan deelnemen aan benchmarkinitiatieven en vergelijkingen met collegainstellingen om de eigen prestaties te beoordelen en mogelijkheden voor verbetering te signaleren. Het team zoekt uit wat de toonaangevende best practices zijn en stelt deze beschikbaar.
16.7
Effectiviteit
Het team gebruikt de informatie over de kwaliteit en veiligheid van zijn diensten om sterke punten en verbeterpunten in kaart te brengen en voert tijdig verbeteringen door.
Diamant
Toelichtingen Het plan voor kwaliteitsverbetering van het team omvat onder andere gedetailleerde tijdslijnen voor het voltooien van een project en criteria om het succes ervan te meten. Verbeteringen worden geprioriteerd aan de hand van criteria als hoog risico, grote omvang en hoge kosten. Het team wordt ook aangemoedigd om de richtlijnen van de Wereldgezondheidsorganisatie over het ontwikkelen en versterken van revalidatiezorg in de samenleving te raadplegen ( http://www.who.int/disabil ities/cbr/en/). Voortdurende initiatieven voor kwaliteitsverbetering maken deel uit van een bredere filosofie van kwaliteitsverbetering in de gehele organisatie. Het controleren en verbeteren van de kwaliteit van de dienstverlening door het team is geïntegreerd in de inspanningen van de instelling op het gebied van kwaliteitsverbetering, risicomanagement, cliëntveiligheid en een efficiënt gebruik van middelen.
16.8
De teamleden zijn betrokken bij initiatieven of projecten op het vlak van kwaliteitsverbetering. Diamant
Effectiviteit
Toelichtingen Teamleden zijn bijvoorbeeld betrokken bij een PDSA (Plan, Do, Study, Act) project om de effectiviteit van teamvergaderingen te verbeteren.
16.9
Het team bespreekt de resultaten van evaluaties en verbeteringen met medewerkers, cliënten en familieleden.
Diamant
Doelgroepgerichtheid
Toelichtingen *
Gepubliceerd door Accreditation Canada International. Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze publicatie mag worden gereproduceerd of overgedragen, in welke vorm of op welke wijze ook, elektronisch, mechanisch, door fotokopie, opname of anderszins, zonder de uitdrukkelijke schriftelijke toestemming van Accreditation Canada. © Accreditation Canada, 2015
Revalidatiezorg v 2
Accreditation Canada International
Legenda: Doelgroepgerichtheid
Samenwerken met doelgroepen om te anticiperen en te voldoen aan behoeftes
Toegankelijkheid
Tijdige en rechtvaardige zorg
Veiligheid
Zorgen dat mensen veilig zijn
Arbeidsomstandigheden
Welzijn op de werkplek ondersteunen
Cliëntgerichte zorgverlening
Cliënten en familieleden op de eerste plaats
Continuïteit van de zorgverlening
Gecoördineerde en consistente zorg beleven
Effectiviteit
Het juiste doen om de best mogelijke resultaten te behalen
Efficiëntie
Bronnen zo goed mogelijk benutten
Soort criteria Vereiste instellingsrichtlijnen (ROPs)
Een vereiste instellingsrichtlijn (ROP) is een essentiële praktijk die organisaties moeten hanteren om de patiënt/cliëntveiligheid te verbeteren en risico's te minimaliseren.
Prestatiemaatstaven
Prestatiemetingen zijn op bewijs gebaseerde instrumenten en indicatoren die worden gebruikt om te meten en evalueren in welke mate een organisatie haar doelen, doelstellingen en programmaactiviteiten heeft bereikt.
Hoge prioriteit
Criteria met hoge prioriteit hebben te maken met veiligheid, ethiek, risicobeheer en kwaliteitsverbetering. Ze zijn geïdentificeerd in de normen.
Goud
heeft betrekking op basisstructuren en –processen die verband houden met de fundamentele elementen van veiligheids en kwaliteitsverbetering.
Platina
bouwt voort op deze elementen van kwaliteit en veiligheid, maar benadrukt ook cliëntgerichte zorg, waarbij consistentie in de zorgverlening wordt nagestreefd door middel van standaardprocedures en door het betrekken van cliënten en medewerkers bij de besluitvorming.
Diamant
richt zich op het realiseren van kwaliteit door het controleren van resultaten, gebruikmakend van praktijkervaring en best practices om diensten te verbeteren, en door het vergelijken van eigen resultaten met die van collega instellingen om tot verbeteringen op systeemniveau te komen.
Prioriteit:
Niveaus:
