Navigatie innovatie
Beleidsthema’s en doelen
1
Beleid in cijfers
Beleidsinstrumentarium
Versie oktober 2015
Beleidsthema’s en –doelen innovatie Doelen: 1
Bedrijvenbeleid
Generiek spoor: ruimte voor ondernemers
• R&D naar 2,5% van BBP in 2020
+
2
Specifiek spoor: topsectorenbeleid
+ Stimuleren van publiek-private samenwerking + Oplossen van maatschappelijke vraagstukken
2
• NL in top 5 kenniseconomieën in 2020
• TKI’s met ten minste €800 mln. aan financiering, waarvan 40% door bedrijfsleven in 2020
Ambities innovatie Missie
Strategische doelen Verhogen van de kennisintensiteit en
I&K stimuleert R&D, technologie en
innovatieve output van bedrijven
innovatie door als netwerkpartner bedrijven, kennisinstellingen, maatschappelijke organisaties en overheden uit te dagen hun activiteiten in
Hoogwaardige publiek ontwikkelde kennis met groter maatschappelijk en economisch rendement
te zetten voor concurrentiekracht én het oplossen van maatschappelijke opgaven
Bedrijven en publieke partijen bundelen hun krachten, met ruimte voor vernieuwing, ten behoeve van concurrentievermogen en oplossingen voor maatschappelijke uitdagingen, nationaal en internationaal
3
Navigatie beleid in cijfers Kerncijfers innovatie
GCI, R&D-percentage en PPS-financiering TKI’s
Positie Nederland in GCI, R&D-uitgaven (% bbp) en omvang en verdeling PPS-financiering TKI’s
Innovation Union Scoreboard
Ontwikkeling top 5 en EU-28 gemiddeld van IUS 2015, 2007-2014 en vergelijking Nederland, Zweden en EU-28 gemiddelde naar innovatiedimensies, 2014
Octrooien
Ontwikkeling aantal octrooiaanvragen 2001-2012, Nederland, Japan, Zwitserland en Finland
Overheidsuitgaven voor R&D en innovatie
Overheidsuitgaven voor R&D en innovatie, 2013-2019
Middelen Rijk
Middelen Rijk beschikbaar voor onderzoek en innovatie, 2013-2017
Nederlands Kennis- en Innovatiecontract
Bedragen (€ mln) Kennis- en Innovatiecontracten, 2014-2017 en Publieke en private bijdragen (€ mln) Kennis- en Innovatiecontract, 2016-2017
Inzet TKI-toeslag
Aantal projecten en totale kosten bij inzet TKI-toeslag naar type kosten, 2014
Technologische en niet-technologische innovatie
Aandeel innovatieve bedrijven naar type, 2008-2012
Samenwerking innovatieve bedrijven met kennisinstellingen
Aandeel innoverende bedrijven dat technologisch heeft samengewerkt met publieke partijen, 2006-2012
Citaties TKI-onderzoek
Field Weighted Citation index, Nederland en wereldgemiddelde, op TKI-thema’s
Verdeling mkb-grootbedrijf
Verdeling budget innovatie-instrumentarium naar mkb en grootbedrijf
Verdeling generiek-specifiek
Verdeling budget innovatie-instrumentarium naar generiek en specifiek
Middelen voor innovatie
Innovatie
Instrumentarium
4
Beleid in cijfers innovatie | Monitor Bedrijvenbeleid 2014
Kerncijfers innovatie Ontwikkeling Global Competitiveness Index Nederland, nr. 1, nr. 5 enr. 10, 2010-2015
R&D-uitgaven als percentage van het bbp
5,75
Verdeling en omvang PPS-financiering TKI's (2014)
1,98
1,95 5,65
5,55 1,08 5,45
Privaat: €359 mln 44%
1,10 0,83
0,85
2012
2013
Publiek: €455 mln 56%
5,35
5,25 2010
2011
Nederland
2012 Nr. 1
2013
2014 Nr. 5
2015 Nr. 10
Nederland is in 2015 teruggekeerd in de top 5 van meest concurrerende economieën… 5
Privaat
Publiek
Totaal
… percentage R&D door bedrijven is gestegen…
… geschatte private bijdrage TKI’s 44% van €814 miljoen in 2014
Beleid in cijfers innovatie | Innovation Union Scoreboard
Nederland leider groep ‘innovatievolgers’, nog geen ‘innovatieleider’ Ontwikkeling top 5 en EU-28 gemiddeld van IUS 2015, 2007-2014 0,80
Nederland, Zweden en EU-28 gemiddelde naar innovatiedimensies, 2014 1 0,9
0,75
0,8 0,7
0,70
0,6 0,5
0,65
0,4 0,3
0,60
0,2 0,1
0,55
0
0,50
Nederland
Zweden
Denemarken
Duitsland
Finland
EU-28
Sterke punten van Nederland zijn met name onderzoekskwaliteit, kennisverbinding & ondernemerschap en intellectueel eigendom… 6
Nederland
Zweden
EU-28
…de bedrijfsinvesteringen in R&D zijn relatief zwak
Beleid in cijfers innovatie | NL Octrooicentrum
Groei octrooiaanvragen hervat in 2010 Ontwikkeling aantal octrooiaanvragen, 2001-2012 205 190 175 160 145 130 115 100 85 2001
2002
2003
2004 Japan
Tussen 2008 en 2010 daling in het aantal octrooiaanvragen …
7
2005
2006
Finland
2007
2008
Zwitserland
2009
2010
2011
2012
Nederland
… sindsdien stijgt aantal octrooiaanvragen in Nederland weer
Beleid in cijfers innovatie | Nederlands Nationaal Hervormingsprogramma 2015
Middelen Rijk voor R&D nemen af Middelen beschikbaar vanuit de Rijksoverheid voor onderzoek en innovatie (totaal, € mld) 7,0
Middelen beschikbaar vanuit de Rijksoverheid voor onderzoek en innovatie (€ mld) 3,5
3,0 6,8 2,5 6,6
2,0 2014 1,5
6,4
2017
1,0 6,2 0,5
6,0
0,0 2013
2014
2015
2016
2017
Rijksmiddelen voor onderzoek en innovatie dalen vanaf 2014…
8
Fundamenteel onderzoek
Toegepast onderzoek
Uitgaven departementen
Fiscale middelen voor R&D en innovatie
… vooral uitgaven van departementen nemen af
Beleid in cijfers innovatie | TWIN 2013-2019
Overheidsfinanciering R&D bouwt af Overheidsuitgaven voor R&D en innovatie, 2013-2019 0,8
6.100 6.000
0,7
5.900 0,6 5.800 0,5
5.700
0,4
5.600 5.500
0,3
5.400 0,2 5.300 0,1
5.200
0,0
5.100 2013
2014
2015
2016
2017
2018
2019
Uitgaven voor R&D, als % BBP Fiscale instrumenten voor R&D en innovatie, als % BBP Uitgaven voor R&D en fiscale instrumenten voor R&D en innovatie (€ mln, rechteras)
Vanaf 2014 neemt overheidssteun voor R&D af…
9
… die daling is vooral uitkomt van afname directe overheidssteun
Beleid in cijfers innovatie | Nederlands Kennis- en Innovatiecontract 2016-2017
Omvang Kennis- en Innovatiecontract toegenomen Bedragen (€ mln) Kennis- en Innovatiecontracten, 2014-2017
Publieke en private bijdragen (€ mln) Kennis- en Innovatiecontract, 2016
2.500 Totaal 2.000
2.069
503 514
500
513
1.500
Privaat
1.047
531 543
546
509
Publiek
1.022
1.000 EZ 327
Departementen 500
968
951
1.047
Overige
182
1.156
Publiek - overige 0 2014
2015 Privaat
Departementen
2016
2017
Publiek - overige
Contract 2016-2017 omvat €286 mln meer aan inzet van bedrijven en kennisinstellingen op pps omtrent kennis en innovatie dan contract 2014-2015… 10
0 NWO
500 TNO
DLO
KNAW
1.000 ECN
Deltares
1.500 NLR
Marin
2.000 Overig
… in 2016 dragen zowel private als publieke sector voor ruim €1 mld bij aan pps op gebied van kennis en innovatie
Beleid in cijfers innovatie | TKI-toeslag
TKI-toeslag primair ingezet op toegepaste onderzoeksprojecten Aantal projecten en totale kosten (dzd. euro) bij inzet van toeslag naar type kosten 350
450.000 400.000
300
Aantal projecten
300.000 200
250.000
150
200.000 150.000
100
Totale kosten (dzd. Euro)
350.000 250
100.000 50
50.000
0
0 fundamenteel onderzoek
toegepast onderzoek aantal projecten
In 2014 is circa 4,5 keer meer TKI-toeslag ingezet op toegepaste onderzoeksprojecten dan op fundamentele onderzoeksprojecten… 11
experimentele ontwikkeling
kosten (dzd. euro)
… in termen van aantallen projecten is TKI-toeslag naast op toegepast onderzoek ook substantieel ingezet op fundamenteel onderzoek
Beleid in cijfers innovatie | Technologische en niet-technologische innovatie
Ruim de helft van bedrijven deed in 2012 aan innovatie aandeel innovatieve bedrijven naar type innovatie-activiteit in Nederland 60%
50%
40% 28% 30%
29% 20%
20%
10%
0% 2008 alleen technologische innovatie
29% van innovatieve bedrijven doet aan zowel technologische als aan niet-technologische innovatie… 12
2010 beide
2012 alleen niet-technologische innovatie
… in 2012 deed 16% van de innovatieve bedrijven uitsluitend aan technologische innovatie en 7% alleen aan niet-technologische innovatie
Beleid in cijfers innovatie | Community Innovation Survey 2012-2014
Toename samenwerking innoverende bedrijven en kennisinstellingen Aandeel innoverende bedrijven dat technologisch heeft samengewerkt met publieke partijen 16% 14% 12% 10% 8% 6% 4% 2% 0% 2006-2008
2008-2010 Researchinstellingen
Aandeel innoverende bedrijven dat technologisch heeft samengewerkt met publieke partijen nog wel onder Europees gemiddelde… 13
Universiteiten
2010-2012 EU-gemiddelde
… in alle drie de jaren gaven bedrijven aan meer meer samengewerkt te hebben met universiteiten dan met onderzoeksinstellingen
Beleid in cijfers innovatie | TKI’s – een terugblik op het jaar 2013
Citaties TKI-onderzoek boven wereldgemiddelde Field Weighted Citation Impact (WFCI) (0-1) (ranking between brackets) AGF: Resource Utilization 1,0 Water Technology (2) AGF: Resource Efficiency (3) Water: Delta Technology (3) Water: Maritime (2)
0,8 0,6
AGF: Animal Welfare and Health (3) AGF: Food and Health (7)
0,4 T&U: Propagation Materials (2)
0,2
AGF: Product Technology (3) Wereld
0,0 T&U: Horticulture
HTSM: Nanotechnology (3)
Energie: Off-shore Wind (11) Energie: Solar (5) Energie: Smart Grids (4)
Op alle TKI-thema’s worden Nederlandse publicaties vaker geciteerd dan het wereldgemiddelde … 14
AGF: Food Safety (4)
AGF: Sustainable Production Technology (2)
Chemie: Process Technology (2) Chemie: Smart Polymeric Materials (2) Chemie: Analytical Chemistry (1)
… op bijna alle thema’s staat Nederland in wereldwijde top 5
NED
Beleid in cijfers innovatie | Rijksbegroting 2016
Ruim helft innovatie-instrumenten voor MKB Budget innovatie-instrumenten ten gunste van bedrijven verdeeld naar mkb en grootbedrijf (op basis van gebruik in 2014)
Privaat uitgevoerde R&D in Nederland, verdeeld naar mkb en grootbedrijf (2013)
65%
55%
45%
35%
Aandeel mkb
Aandeel grootbedrijf
65% van budget innovatie-instrumentarium komt ten goede aan mkb …
15
Aandeel mkb
Aandeel grootbedrijf
… 45% van R&D in Nederland vindt plaats in mkbbedrijven
Beleid in cijfers innovatie | Rijksbegroting 2016
Grootste deel innovatie-instrumenten generiek Budget innovatie-instrumenten, verdeeld naar generieke instrumenten en specifieke instrumenten
Generieke instrumenten • • • •
90%
WBSO RDA Eurostars Innovatieprestatiecontracten
Specifieke instrumenten • • •
TKI-toeslag MIT JTI’s / Eurekaclusters
10%
Specifieke instrumenten
Innovatie-instrumentarium is onder te verdelen naar generieke en specifiek instrumenten …
16
Generieke instrumenten
… 90% van het instrumentarium is generiek
Navigatie beleidsinstrumentarium Financieel
Instituties
Innovatie krediet
KP7
TKI’s
SEED Capital
MIT
TO2
Eureka
SBIR
IA’s
Eurostars
IPC
Nationale Iconen
JTI’s
Inkoop Innovatie Urgent
Horizon2020
Fiscaal
WBSO/RDA
Innovatiebox
17
c
Beleidsinstrumentarium innovatie | Innovatiefonds MKB+
Innovatiefonds MKB+ Innovatiekrediet
18
•
Risicodragende geldlening voor het hele bedrijfsleven
•
Voor financiering van veelbelovende innovatieve projecten, die binnen enkele jaren moeten leiden tot nieuwe producten
•
Krediet voor 25 - 50% van de ontwikkelingskosten, met een maximum van € 10 miljoen
Beleidsinstrumentarium innovatie | Innovatiekrediet
Aantal bedrijven met Innovatiekrediet stabiel Kerncijfers Innovatiekrediet, 2011-2014 140
70,0
120
60,0
100
50,0
80
40,0
60
30,0
40
20,0
20
10,0
0
0,0 2011 Aantal aanvragen
2012 Aantal toegewezen kredieten
De omvang van de toegewezen kredieten is in 2014 licht gedaald ten opzichte van 2013 …
19
2013
2014
Omvang toegewezen kredieten (mln euro) (rechteras)
… aantal bedrijven dat gebruik maakt van het Innovatiekrediet is de afgelopen vier jaar stabiel
Beleidsinstrumentarium innovatie | Innovatiekrediet
Het Innovatiekrediet is doeltreffend •
Eerste evaluatie volgens richtlijnen commissie Theeuwes
•
Toekenning van IK zorgt ervoor dat S&Oloonsom 68% hoger is dan deze zou zijn geweest zonder IK
•
Één euro aan IK-betaling levert ongeveer 1,82 euro extra R&D uitgaven op
•
Toegekende IK-projecten krijgen financiering gemiddeld 4 maanden sneller rond
20
2013 Kwalitatief en kwantitatief
Beleidsinstrumentarium innovatie | Innovatiekrediet
Case Levitech B.V.
•
Producent van Levitrack, machine voor zonnepaneelproducenten
•
Spin-off van ASM International
•
Dankzij Innovatiekrediet kon Levitrack verder ontwikkeld worden
21
Beleidsinstrumentarium innovatie | Innovatiefonds MKB+
Innovatiefonds MKB+ SEED Capital •
Vooral voor technostarters en creatieve starters
•
Ministerie verstrekt kapitaal aan investeringsfondsen die met risicokapitaal investeren
•
Verbetering van risicorendementsverhouding voor investeerders
•
Vergroting van financieringsmogelijkheden voor starters
22
Beleidsinstrumentarium innovatie | Seed Capital
Uitstaand kapitaal SEED-fondsen stijgt 152
400
160
137 350
140 114,1
300
250
120
88,9
221
100
205 200
80
175
66,4 155
150
119 91
100
50
60
48,2
28
40
33
36
40
41
46
0
0 2009
2010
2011
Totaal aantal actieve fondsen
Het uitstaand kapitaal via SEED-fondsen stijgt …
23
20
2012 Lopende participaties
2013
2014
Totaal uitstaand kapitaal
… in 2014 was het totaal uitstaand kapitaal ruim drie keer zo groot als in 2009
Beleidsinstrumentarium innovatie | SEED
SEED dicht ‘equity gap’ •
Seed-Capitalregeling heeft cruciale rol gespeeld bij keuze investeerders tot oprichting Seed-Capitalfonds voor vroegefase-ondersteuning technostarters
•
Mede door Seed-Capital-regeling meer geïnvesteerd in technostarters
24
•
verdubbeling aantal VC-investeringen in technologiebedrijven van 52 naar 100 (2005-2011)
•
toename vroege fase-durfkapitaal van gemiddeld €38 miljoen (2004-2006) naar €114 miljoen in (2009-2011)
2012 Kwalitatief en kwantitatief
Beleidsinstrumentarium innovatie | SEED Capital
Case DCPrime •
Spin-off van het VU Medisch Centrum
•
Therapeutische vaccins voor kankerpatiënten
•
Ontwikkeling van kankervaccin dankzij Seedfonds Thuja Capital en Innovatiekrediet
25
Beleidsinstrumentarium innovatie | InnovatiePrestatieContracten
InnovatiePrestatieContracten •
Subsidie voor samenwerkende mkbondernemingen in dezelfde keten, regio of branche
•
Meerjarige innovatietrajecten
•
Subsidie voor deelnemer bedraagt 35% van subsidiabele kosten, met maximum van €25.000 Budget 2015 € 3 mln
26
Beleidsinstrumentarium innovatie | InnovatiePrestatieContracten
Duidelijk positief effect IPC op innovatiegedrag • Duidelijk positief effect IPC op innovatiegedrag en resultaten van bedrijven • IPC resulteert in concrete nieuwe producten en heeft breed bereik • Succes voor groot deel afhankelijk van de penvoerder • Deelname aan IPC heeft effect op bereidheid bedrijven om in toekomst samen te werken met andere bedrijven en/of kennisinstellingen
27
2010 Kwantitatief en kwalitatief
Beleidsinstrumentarium innovatie | Innovatiebox
Innovatiebox
•
Speciale tariefbox binnen vennootschapsbelasting
•
Voor ondernemers die winst maken met innovatieve activiteiten
•
Belastingtarief van effectief 5% in plaats van 20-25%
28
Beleidsinstrumentarium innovatie | Innovatiebox
Gebruik Innovatiebox neemt gestaag toe Innovatiebox, gebruikers (%) naar aantal werknemers (fte's), 2010-2012
Innovatiebox, aantal aangiften en omvang grondslagvermindering (€ mln), 2010-2012 3.407
3600
2.404
11%
11%
11%
26%
26%
26%
33%
35%
36%
30%
28%
27%
2010
2011
2012
1800 1.354
1841 1419 910 0 2010 Aantal aangiften
2011
2012 (raming)
Grondslagvermindering door innovatiebox
In 2012 is in circa 1.800 aangiften een bedrag aangegeven voor het gebruik van de innovatiebox, in 2010 was dat in 910 aangiften het geval … 29
<10
10-50
50-250
>250
… tussen 2010 en 2012 was er in het gebruik een lichte verschuiving van bedrijven met minder dan 10 fte’s naar bedrijven met 10 tot 50 fte’s
Beleidsinstrumentarium innovatie | WBSO & RDA
WBSO & RDA
•
Bedrijven kunnen financiële lasten van R&D-projecten verlagen via: • •
loonkostenverlaging (WBSO) verlaging andere kosten (RDA)
•
Stimuleert private R&D-investeringen
•
Aanvragen kan meerdere keren per jaar Budget 2015 WBSO: € 794 mln RDA: € 238 mln
30
Beleidsinstrumentarium innovatie | WBSO & RDA
Gebruik WBSO en RDA toegenomen S&O-loonsom en S&O-uitgaven (mln.), 2011-2014
WBSO- en RDA-gebruikers, 2011-2014
€ 6.000
25.000
€ 5.000
20.000
€ 4.000 15.000 € 3.000 10.000 € 2.000
5.000
€ 1.000
€0
0 2011
2012
Vastgestelde S&O-loonsom (WBSO)
2013
2014
Vastgestelde S&O-uitgaven (RDA)
De optelsom van de S&O-loonsom (WBSO) en de S&O-uitgaven (RDA) vertoont een stijgende trend … 31
2011
2012
waarvan RDA-gebruikers
2013
2014
WBSO-gebruikers
… ook het aantal gebruikers van de WBSO/RDA neemt elk jaar toe
Beleidsinstrumentarium innovatie | WBSO
Hoge ‘bang for the buck’ WBSO-euro • Extra S&O-loonuitgaven per euro WBSOafdrachtvermindering geschat op 1,77 in 2006-2010 • Zet grote bedrijven aan tot meer private S&O
• Verlaagt bij kleinere bedrijven drempel om aan S&O te doen • Positieve tweede-orde-effecten
32
•
(product)innovatie
•
productie per werkende
•
vestigingsklimaat
2012 Kwalitatief en kwantitatief
Beleidsinstrumentarium innovatie | WBSO & RDA
Case Flowid •
Bedrijf op universiteitscampus Eindhoven
•
Modulaire en transporteerbare systemen die flexibeler, veiliger en efficiënter zijn dan traditionele reactoren
•
Flowid maakt hiervoor gebruik van WBSO en RDA
33
Beleidsinstrumentarium innovatie | Inkoop Innovatie Urgent
Inkoop Innovatie Urgent • • •
Innovatiegericht inkopen met overheid als lead customer
Facilitair management Dynamisch verkeers
Platform als aanjager en kennisontwikkelaar
management
Focus op acht maatschappelijke thema’s
Water management
Gebouwde omgeving
Veiligheid Circulaire economie
Instrumenten
Evenementen en netwerk
Duurzame energie en mobiliteit Matchmaking
Boegbeeldprojecten
Gezondheid szorg
34
Beleidsinstrumentarium innovatie | Inkoop Innovatie Urgent
Case Wetsus •
Waterloze wc’s en urinoirs voor grondstoffenwinning en elektriciteits-, waterstof- en gasproductie
•
Pilot in voormalige VROM-gebouw aan Rijnstraat in Den Haag
•
Ministeries van I&M, EZ en BZK, het Hoogheemraadschap Delfland en bedrijven DeSah en Magneto Special Anodes
35
Beleidsinstrumentarium innovatie | Small Business Innovation Research
Small Business Innovation Research •
Openbare aanbesteding door overheid
•
Maatschappelijk vraagstuk dat vraagt om innovatieve oplossing
•
Drie aanbestedingsfases Fase 1 Haalbaarheidsonderzoek naar de innovatie
36
Fase 2 Ontwikkeling van de innovatie
Fase 3 De innovatie vermarkten
Beleidsinstrumentarium innovatie | SBIR
SBIR gunstig voor kleine bedrijven SBIR; tenders, contracten en budget, 2004-2014
contracten fase 2
150
contracten fase 1
448
totaalbudget tenders
tenders
85,4
41
In de periode 2004-2014 zijn er 41 tenders geweest …
37
… dit was goed voor 448 contracten voor haalbaarheidsonderzoek en 150 contracten voor verdere ontwikkeling
Beleidsinstrumentarium innovatie | SBIR
Ondernemers zeer tevreden over SBIR • Overzichtelijke procedure spreekt bedrijven aan • Overheid kan grotere rol spelen in commercialisatiefase • Grotere aansluiting mogelijk bij andere instrumenten • In plaats van financiering mogelijk risicodragende kredietverlening, als alleen in geval van commercieel succes wordt afgelost
38
2010 Data-analyse SBIRoproepen, documenten- en literatuur-onderzoek, interviews, enquêtes
Beleidsinstrumentarium innovatie | SBIR
Case Gidy Knoors Innoveer Duurzaam
•
Haynest®
•
Volledig biologisch afbreekbaar verpakkingsmateriaal
•
Mogelijk vanuit de aanbesteding Green raw materials for non-food products
39
Beleidsinstrumentarium innovatie | Horizon 2020
Horizon 2020 •
Hét Europese programma voor onderzoek en technologische ontwikkeling
•
Voor onderzoekers, bedrijven en onderzoeksinstellingen
•
Drie pijlers met financiële instrumenten
Excellent Science
ERC MSCA Research Infrastructures FET Flagships
Industrial Leadership
Societal Challenges
ICT Nano Materials Biotechnology Manufacturing Space
Health Food security Energy Green transport Climate action Inclusive societies Security
SME instrument Risk finance
40
Beleidsinstrumentarium innovatie | Horizon2020
€176 mln. aan H2020-subsidies naar Nederlandse bedrijven Top 10 landen ontvangen subsidie en retourpercentage Horizon2020, 2014
Aantal Nederlandse deelnames in gefinancierde H2020-projecten, 2014
1.750
35%
1.500
30%
1.250
25%
1.000
20%
750
15%
500
142 12%
264 22%
10% 7,6%
250
5%
0
0%
779 66%
mkb Overige
Totaal bedrijven
MKB-bedrijven1
Vijf landen ontvingen in 2014 meer H2020-subsidie en behaalden hogere retourpercentages …
41
grootbedrijf
overige
Retourpercentage (as rechts, in %)
… van alle Nederlandse deelnames aan H2020projecten kwam 22% voor rekening van grootbedrijf en 12% van kleinbedrijf
Beleidsinstrumentarium innovatie | KP7
Nederland ontving €3,4 miljard aan KP7-subsidies Aantal Nederlandse deelnames in gefinancierde KP7-projecten,2007-2013
Ontvangen subsidie (€ mln) KP7, 2007-2013
Duitsland
Retourpercentages KP7, 2007-2013
7.242 Duitsland
Verenigd Koninkrijk mkb 1506
16%
7.029
Frankrijk
5.125 Verenigd Koninkrijk
Italië
15%
3.634
Nederland
3.372
Spanje
3.328
Frankrijk grootbedrijf 996
België
1.831
Zweden
1.768
Italië
overig 5779
Oostenrijk
1.197
Denemarken
1.079
Griekenland
1.019
Overig
In de periode 2007-2013 namen ruim 8.000 Nederlandse partijen deel aan KP7…
42
11%
8%
Nederland
7%
Spanje
7%
8.916
… over die periode staat Nederland op de 5e plaats wat retourpercentage betreft
Beleidsinstrumentarium innovatie | KP7
Case Clever Robots for Crops •
14 universiteiten, onderzoeksinstellingen en bedrijven uit 10 landen
•
Gecoördineerd door WUR Glastuinbouw
•
Oogstrobot beoordeelt rijpheid en ziektes
•
€ 7,5 miljoen vanuit KP7
43
Beleidsinstrumentarium innovatie | EUREKA Clusters
EUREKA Clusters •
Europees samenwerkingsplatform voor organisaties die marktgerichte R&D uitvoeren
CELTIC+ EURIPIDES
•
Zeven clusters
•
Via label naar financiering
ITEA 3 EUROGIA
Softwareintensieve systemen
2020 METALLUR GY EUROPE
ACQUEAU
Project voorstel
44
Europa EUREKA Label
CATRENE Nationaal Financiering
Micro- en nanoelektronica
Beleidsinstrumentarium innovatie | Eurostars
Eurostars •
Europees innovatieprogramma van EUREKA en EC
•
Helpt (kleine) bedrijven om marktgerichte technologische ontwikkeling uit te voeren
•
Via Brussel naar Nederland
Project voorstel
Europa Eurostars
Nederland RVO.nl
Maximaal 50% van subsidiabele kosten Maximaal € 500.000 MKB-toeslag van 10%
45
Beleidsinstrumentarium innovatie | Joint Technology Initiatives
Joint Technology Initiatives •
Openbare internationale tender voor internationale onderzoeksprogramma’s
•
Doelen • •
• •
•
46
Europa voorop in technologische ontwikkelingen Internationale publiek-private samenwerking en netwerken Onderzoeksagenda’s implementeren Faciliteren in extra coördinatie bovenop Horizon2020
Vijf focuspunten
IMI
FCH
Innovatieve medicijnen
Brandstof cellen op waterstof
Clean Sky Verlagen impact luchtverkeer op milieu
ARTEMIS Elektronische componenten
ENIAC
Duurzame energie
Beleidsinstrumentarium innovatie | EUREKA Clusters , Eurostars , Joint Technology Initiatives
Internationale innovatieprogramma’s zeer efficiënt Deelname aan EU-programma's, gemiddeld 2009-2014
Vestrekte subsidie, projectkosten en totale omvang projecten, gemiddelde 2009-2014
60
497
50
40
30
252
20 121 92 10 25 0
Eureka Clusters Eureka Clusters
Eurostars
6
16
32
Eurostars
18 Joint Technology Initiatives
Joint Technology Initiatives verstrekte subsidie aan Nederlandse deelnemers (€ mln)
MKB
Grootbedrijf
Kennisinstellingen projectkosten voor rekening van Nederlandse deelnemers (€ mln) totale omvang projecten waaraan Nederlandse organisaties deelnemen (€ mln)
JTI’s trekken de meeste Nederlandse deelnemers…
47
… de EU-programma’s kennen een sterke hefboomwerking
Beleidsinstrumentarium innovatie | Eureka Clusters
Eureka maakt innovators bekend • Empirische effectanalyse geeft geen eenduidig beeld over additionaliteit • Deelname aan Eureka of Eurostars heeft volgens 85% van respondenten geleid tot •
verwerving van waardevolle nieuwe kennis
•
verbreding van technologische toepassingen
• ‘Reclame-effect’: bedrijven in Eurekaclusters komen bekend te staan als innovator
48
2014 Kwalitatief en kwantitatief
Beleidsinstrumentarium innovatie | Eurostars
Eurostars bereikt veel verschillende bedrijven • Empirische effectanalyse geeft geen eenduidig beeld over additionaliteit • Administratieve lasten Eurostars fors gedaald • Het verversingspercentage bij Eurostars, Eureka Individuele Projecten en Geïndustrialiseerde Landen en Opkomende Markten is bijna 85%: met instrumenten worden veel verschillende bedrijven bereikt
49
2014 Kwalitatief en kwantitatief
Beleidsinstrumentarium innovatie | JTI’s
JTI-geld zorgt voor meer R&D-arbeid • Empirische effectanalyse geeft geen eenduidig beeld over additionaliteit • De JTI’s kennen een relatief grote groep deelnemers uit de elektro-industrie • Bij 66% van de JTI-bedrijven neemt het aantal R&D-werkers toe
2014 Kwalitatief en kwantitatief
50
Beleidsinstrumentarium innovatie | Eureka Clusters
Case Wageningen UR Food & Biobased Research
•
Pasteur Sensor Tag
•
Chip die bederfbare producten monitort
•
Geeft informatie over vers- en houdbaarheid in distributieketen
•
Slimme oplossing tegen voedselverspilling
51
Beleidsinstrumentarium innovatie | Eurostars
Case ZoBio •
Leidse dienstverlener voor ontwikkeling van medicijnen
•
Samenwerking met Universität Zürich
•
Ontwikkeling van medicijn dat juiste werking van eiwitten stimuleert
52
Beleidsinstrumentarium innovatie | JTI Clean Sky
Case Systems for Green Operations •
Ontwerpen en computermodellen van luchtvaartenergiesystemen
•
TU Delft en Netherlands Thales Group
•
Samenwerking met onder meer Airbus, Saab en Rolls Royce
53
Beleidsinstrumentarium innovatie | MKB-Innovatiestimulering Topsectoren
MKB-Innovatiestimulering Topsectoren •
Subsidie voor industrieel onderzoek of experimentele ontwikkeling • • •
Kennisvouchers Haalbaarheidsstudies R&D-samenwerkingsprojecten
•
Stimuleert private R&D-investeringen en samenwerking
•
Minimaal 2 Nederlandse mkbondernemers
54
Beleidsinstrumentarium innovatie | MKB-Innovatiestimulering Topsectoren
MIT georiënteerd op technologische innovatie Omvang aanvragen en verleningen MIT naar instrument (x€1.000), 2014
Aanvragen en verleningen MIT naar instrument, 2014
31.210
R&D
20.788 13.272
Haalbaarheidsstudies
4.788
R&D
234
Vouchers
251
Innovatiemakelaars
1.150 1.150
Netwerkactiviteiten
950 950
Netwerkactiviteiten
Vouchers
941 472
Innovatiemakelaars
Innovatieprestatiecontracten
623 623
Innovatieprestatiecontracten
2
Inhuur personeel
3
Inhuur personeel
Haalbaarheidsstudies
127 0
Aangevraagd
Verleend
In 2014 kwam bijna 90% van de MIT-subsidies terecht bij R&D-samenwerkingsprojecten en haalbaarheidsstudies… 55
319
16
12
Verleningen
Aanvragen
… MIT werd het meest aangevraagd voor haalbaarheidsstudies, maar het vaakst toegekend voor R&D-projecten
Beleidsinstrumentarium innovatie | MIT
Case Applied Nanolayers B.V. •
Productie van grote oppervlakken grafeen
•
Materiaaltoepassingen in • Lucht- en ruimtevaart • Computerchips • Accu’s
•
Onderzoek mede mogelijk gemaakt door MIT
56
Beleidsinstrumentarium innovatie | TKI’s
Topconsortia voor Kennis en Innovatie Agri & food • Agri & food
•
Onderzoeksinitiatieven via topconsortium vanuit hele productieketen
•
Stimuleert publiek-private samenwerking
•
TKI-toeslag voor onderzoeksprojecten
Energie • Biobased Economy • Gas • EnerGO • SWITCH2SmartGrids • Solar • Wind op Zee Logistiek
• Logistiek
57
Chemie • Chemie
High Tech Systemen en Materialen • HTSM
Tuinbouw & Uitgangsmaterialen
• Tuinbouw • Uitgangsmaterialen
Creatieve industrie • ClickNL
Life Sciences & Health • LSH
Water
• Deltatechnologie • Maritiem • Watertechnologie
Beleidsinstrumentarium innovatie | TKI’s
TKI-toeslag •
TKI’s krijgen toeslag voor uitvoering van TKI-programma’s
•
€ 0,25 toeslag voor elke € 1 aan private bijdrage
•
Toeslag voor programma’s en losse projecten
58
Beleidsinstrumentarium innovatie | Topconsortia voor Kennis en Innovatie
Omvang PPS op €814 mln, 44% aan private bijdrage Geschatte omvang PPS (€ mln), 2013-2014
HTSM
Geschat private aandeel (%), 2013-2014
331,8
Agri&Food
60% 59%
Water
107,4
T&U
LSH
101,9
Chemie
49%
Chemie
77,6
LSH
47%
Energie
72,8
Logistiek
47%
Creatieve Industrie
47%
Agri&Food T&U
54,1 40,3
Water
45% 45%
Logistiek
17,7
Energie
Creatieve Industrie
10,3
HTSM
Totaal
814
37%
Totaal
44% 40% Doel 2020: 40%
Doel is €800 mln. aan publiek-private samenwerking in 2020 met 40% aan private investeringen …
59
… omvang van PPS in HTSM het grootst, het private aandeel in PPS-investeringen het grootste in Agri&Food en T&U
Beleidsinstrumentarium innovatie | TKI Biobased Economy
Case Avantium •
Furaangebaseerde componenten als basis voor groene plastics
•
Toepassingen • • •
•
60
PET-flessen tapijtgaren kitproducten
Onderzoek mede mogelijk gemaakt door TKI Biobased Economy
Beleidsinstrumentarium innovatie | Toegepaste Onderzoeksorganisaties (TO2)
Toegepaste Onderzoeksorganisaties (TO2) Zes kennisorganisaties gebundeld •
Deltares
•
Dienst Landbouwkundig Onderzoek (DLO)
•
Energieonderzoek Centrum Nederland (ECN)
•
Nationaal Lucht- en Ruimtevaartlaboratorium (NLR)
•
Maritiem Research Instituut Nederland (MARIN)
•
Nederlandse Organistatie voor toegepastnatuurwetenschappelijk onderzoek (TNO)
61
1
betere zichtbaarheid van toegepastekennisinfrastructuur, nationaal en internationaal
2
verdere versterking van vraaggestuurd onderzoek dat TNO en GTI’s uitvoeren voor bedrijfsleven en overheid
3
efficiëntere inzet en gebruik van grootschalige onderzoeksfaciliteiten van de partners
4
toename van (techno-)starters / spinoffbedrijven om daarmee kennis te exploiteren
Beleidsinstrumentarium innovatie | Toegepaste Onderzoeksorganisaties (TO2)
Klanttevredenheid en kennisbenutting Klanttevredenheid TO2 (2015)
Kennisbenutting TO2 (2015)
MARIN
9,0
NLR
8,7
ECN
TNO
Deltares
8,6
8,3
7,9
Klanttevredenheid voor alle TO2-instituten boven de 8, met uitzondering van Deltares …
62
NLR
99%
MARIN
95%
TNO
95%
ECN
DLO
89%
85%
… totale kennisbenuttingscijfers boven 80% voor alle TO2-instituten
Beleidsinstrumentarium innovatie | Nationale Iconen
Nationale Iconen •
Jaarlijkse verkiezing
•
Vier criteria • • • •
•
De gekozen iconen krijgen • •
63
Grote maatschappelijke problemen oplossen Baanbrekend en innovatief Biedt toekomstige welvaart Zet Nederland op de wereldkaart
toegang tot netwerk van minister of staatssecretaris voor ten minste drie jaar extra maatschappelijke aandacht
Beleidsinstrumentarium innovatie | Nationale Iconen
Iconen zijn fundamentele onderzoekers Hans Clevers Behandelingen en diagnoses testen door stamcellen buiten het lichaamte kweken
Hein Kruyt Voedzamere en veiligere aardappels door genetische verbeteringen en variatie
64
Leo Kouwenhoven Data teleporteren, razendsnelle computers en geavanceerd materiaalonderzoek door kwantumtechnologie
Gijsbert van de Wijdeven Sneller en schoner vaccineren door kant-enklare injectie van juiste doses door middel van ‘bioneedles’
Beleidsinstrumentarium innovatie | Innovatie Attaché Netwerk
Innovatie Attaché Netwerk • • •
•
Internationaal R&D-netwerk in 14 high-tech landen Netwerken van o.a. NFIA en NBSO
2.782 Vragen of informatieverzoeken
3.123 2.753 715
Koppeling potentiële buitenlandse counterparts R&D
585 495
Toegang tot onderzoeken naar kansen op (toekomstige) R&Dmarkten
440 Missies en conferenties
450 284 230
Toegang tot publicaties, seminars, congressen, missies en conferenties
Seminars
199 109 115
Geformaliseerde samenwerkingsverbanden
65 50
2014
65
2013
2012
