NAVERWERKINGSTIPS Beste leerkracht, Wanneer u deze naverwerkingstips in handen hebt, hebt u waarschijnlijk net de tentoonstelling MOOI bezocht. Wij hopen dat jullie ervan genoten hebben en dat de kinderen op een leerrijke en boeiende manier het thema “kwetsbare schoonheid” in de hedendaagse kunst hebben mogen ontdekken. De naverwerkingstips die wij u graag willen meegeven, bouwen verder op dit thema en kunnen gekaderd worden binnen de eindtermen van de muzische vorming, meer bepaald onder beeld, media, taal en attitudes. De kinderen hebben in de tentoonstelling vernomen dat ze kunnen deelnemen aan de kleurwedstrijd van Wim Delvoye. Alle gegevens over de wedstrijd zijn op de kleurplaat zelf terug te vinden. Wij zijn natuurlijk ook heel nieuwsgierig naar wat jullie gemaakt hebben. Twijfel dus zeker niet om beeld- of tekstmateriaal naar ons door te sturen per mail
[email protected] of per post: RASA vzw , Jezusstraat 6 bus 4, 2000 Antwerpen.
Veel plezier! Het RASA-team
OPDRACHT 1: Tekenen & filosoferen rond Sofie Muller’s ‘Anna’ Tekenen Kijk goed naar het beeld ‘Anna’. Anna is een éénjarig kind die een hand vasthoudt. Van wie is de hand die Anna vast houdt? Vervolledig de foto en teken de persoon die bij de hand hoort. Let op de onderlinge verhoudingen. Sofie Muller zegt hierover : “Het is mijn dochter Anna, toen ze één jaar oud was. Voor mij gaat het beeld over een kind dat je een tijd lang begeleidt, maar dat daarna zijn eigen weg zal gaan.”
Filosoferen Leg de tekeningen bij elkaar en bespreek ze. Wie hebben jullie erbij getekend? Waarom? Kijk naar Sofie Mullers werk.
Waarom houdt” Anna” de hand vast? Van wie is de hand? Wat doet de hand ? Wat is de betekenis hiervan ? Waarom zijn er bloemen aangebracht op “Anna”? Wat is kwetsbaarheid ? Moet wat kwetsbaar is beschermd worden ? Deze bijzondere vragen zetten een wonderlijk spel in gang van vraag en antwoord, ook wel “filosoferen” genoemd. Omdat we dit niet uit de weg willen gaan en vooral omdat het ontzettend fijn is om te doen, wordt er in deze bundel extra aandacht besteed aan filosoferen met kinderen. U vindt enkele tips op de volgende bladzijde.
‘Anna’ Sofie Muller
Filosoferen in de klas
Wat is filosoferen met kinderen? Filosoferen is nadenken, reflecteren over, het ter discussie stellen van datgene wat gewoonlijk als vanzelfsprekend wordt ervaren. Filosoferen met kinderen is samen op een systematische en gestructureerde wijze nadenken en praten over filosofische vragen. Filosoferen met kinderen is een activiteit mét kinderen in plaats van een les vóór kinderen. Het is een onderzoekende activiteit die te maken heeft met vragen stellen. Niet zomaar vragen, maar vragen waarop geen definitief antwoord mogelijk is. Bijzondere vragen waarover met elkaar gepraat kan worden en waar ieder zijn eigen antwoord op kan zoeken.
Waarom filosoferen met kinderen? Er zijn verschillende redenen waarom we met kinderen in de klas gaan filosoferen : - Vanuit het kind; als persoonlijke verrijking. Kinderen zijn van nature een beetje filosoof. Ze zijn over vele dingen verwonderd waar wij als volwassenen al niet meer bij stilstaan. Kinderen worden tijdens het filosoferen ernstig genomen in wat ze te vertellen hebben over hun leven en de wereld. Plots is hun mening evenveel waard als de mening van een volwassene. Door met elkaar te filosoferen ontwikkelen kinderen hun persoonlijkheid en wordt het plezier in het denken gestimuleerd. - Vanuit het onderwijs; als raamwerk van gedachten over de wereld. Als de moderne basisschool een goed beeld wil bieden van de moderne maatschappij, dan hoort daar zeker filosoferen bij. Filosoferen biedt immers een kader waarbinnen er over allerlei zaken nagedacht kan worden. De denkvaardigheden die door het filosoferen worden verkregen, kunnen eveneens in andere vakken binnen het onderwijs worden toegepast.
Methode • Een gezamenlijk ervaringsmoment. Dit is noodzakelijk als startmoment zodat alle kinderen vanuit een concrete situatie kunnen vertrekken. Dikwijls is dat een verhaal dat door de leerlingen of de leerkracht wordt voorgelezen. Andere mogelijkheden zijn bijvoorbeeld een bezoek aan een museum, een voorval in de loop van de week,… • Het filosofisch gesprek vindt plaats in een groep, een zogenaamde ‘‘onderzoeksgemeenschap’’. Aan de hand van de dialoog wordt gezamenlijk naar antwoorden op vragen gezocht. Een filosofisch gesprek verloopt altijd van een concreet naar een abstract niveau. • Een verwerkingsopdracht. De afsluiting van een filosofische activiteit gebeurt door middel van een opstel, een tekening, het schrijven van een brief, een spel, een knutselwerk,… Attitude • De houding die zowel door de leerling als de door de leerkrachten wordt aangenomen, is die van het ‘niet weten’. • De leerkracht geeft de mogelijkheid aan de groep om in gesprek te gaan. • De kennis die wordt nagestreefd tijdens het filosoferen, is inzichtelijke kennis, kennis die de leerlingen zelf creëren. Tips • • • • • •
Maak afspraken met de kinderen. Laat je eigen mening achterwege. Respecteer het recht op zwijgen. Elke mening moet mogelijk zijn. Leer luisteren. Laat verwondering en twijfel toe.
Uit: Peinzen, 49 filosofische vragen voor kinderen; van . R. Anthone, E. Janssens, S. Vervoort en J. Knops. Acco, Leuven / Den Haag. 2009. Nog enkele leestips : Filosoferen met doornroosje, Richard Anthone en Rika De Smedt | Socrates op de speelplaats, Richard Anthone en Freddy Mortier
OPDRACHT 2 Laat eens zien hoe mooi je bent!
Bekijk/bespreek samen met de kinderen de foto’s van Kahn&Selesnick en Margi Geerlinks. De kunstenaars gebruiken beiden natuurlijke materialen op hun modellen. Organiseer samen met je vrienden/klas een heuse fotoshoot. Probeer op gepaste wijze natuurlijke materialen op je lichaam te verwerken. Dat kan gaan van een takkenkroon tot een blaadjesjurk. De bijhorende kledij moet goed samengaan met de natuurlijke materialen. Stel enkele kinderen aan als model, enkele als stylist en ook een kapper en make-up artiest mogen niet ontbreken. Andere kinderen gaan dan weer op zoek naar dé locatie waar een topfotograaf alles zal vastleggen voor het klasalbum. Een professionele reporter stelt de bijzondere dame of heer later enkele pittige vraagjes… Wij zouden het ook fijn vinden om te zien wat jullie er van gemaakt hebben ! Sturen jullie ons een foto op ?
Hebben rozen een andere betekenis dan madeliefjes? Welke bloem zou bij jou passen? Kan de tijd een mens mooier maken? Wanneer voel jij je mooi? De figuren van Kahn & Selesnick lijken wel uit een sprookje te komen. Zou jij jezelf ook als zo’n gefantaseerd figuur kunnen voorstellen?
OPDRACHT 3 Wie ben jij vanbinnen ?
Nick Ervinck creëerde met “Agrieborz” een eigen wezen, gebaseerd op tekeningen uit medische handboeken. Probeer op dezelfde manier jezelf voor te stellen. Deze les vindt goed aansluiting bij een les anatomie. Lijken die fijne adertjes niet op takjes van een wondermooie boom ? Heb je gezien hoe knap al die botjes in elkaar passen ? Nu je hebt ontdekt hoe prachtig een menselijk lichaam in elkaar zit, is het aan jou ! Wie ben je werkelijk vanbinnen? Een prinses met blauw bloed ? Misschien zitten er in de klas wel enkele buitenaardse wezens of machinaal gestuurde robots ? Laat de kinderen een afdruk maken van zichzelf op een blad papier. Dat kan helemaal ten voeten uit of enkel het hoofd. Makkelijk is het wanneer 1 kind gaat liggen op het blad en een ander kind met een potlood het lichaam omlijnd. Daarna wordt er gewisseld. De kinderen kunnen nu beginnen met zichzelf vanbinnen voor te stellen. Je kan hen enkel laten tekenen, maar je kan hen ook allerlei materialen aanbieden die ze kunnen verwerken in hun tekening. Beperk daarbij het kleurenpalet : gebruik enkel tinten die je in het lichaam terug vindt. Dat kan gaan van rode sponsjes en roze latex handschoenen tot zalmkleurig bloemetjesbehangpapier. Wanneer je klaar bent toon je de andere kinderen hoe mooi je bent vanbinnen.
Hoe zie jij er uit vanbinnen ? Als je een mooi uiterlijk hebt ben je dan ook mooi vanbinnen ?
OPDRACHT 4 Wim Delvoye kleurwedstrijd
Kunstenaar Wim Delvoye maakte het moeilijkste maar misschien ook wel mooiste kleurboek ter wereld en RASA mag er 25 weggeven. Durf jij je te wagen aan het inkleuren van deze toren of dump truck? Print een kleurplaat en laat zien wat je kan. Wim Delvoye kiest voor elke plaats waar je MOOI kan bezoeken de knapste inzending uit. Doe mee en win een kunstwerk! Je kan de tekening en downloaden via www.rasa.be > kids > Wim Delvoye kleurwedstrijd
Stuur je tekening met je gegevens naar : RASA vzw Jezusstraat 6 bus 4| B-2000 Antwerpen tel 03/776 86 88 | www.rasa.be |
[email protected]
