natuur stemmingen driemaandelijks van Groene Dag * Herbômont voor leven in harmonie met de natuur

natuur stemmingen driemaandelijks van Groene Dag * Herbômont

*

voor leven in harmonie met de natuur Groene Dag - Herbomont - NatuurStemmingen 173 / december 2013

173 1

NatuurStemmingen 173 driemaandelijks tijdschrift voor leden en vrienden van Groene Dag. Het lidmaatschap gaat in vanaf de ontvangst van de jaarlijkse bijdrage en loopt per kalenderjaar. Het lidmaatschap eindigt op 31 december, ongeacht het moment van aanbetaling. Eerder verschenen nummers worden nagezonden op de volgende verzenddatum. Bijdragen abonnement & lidmaatschap B : IBAN BE53 6528 1069 4053 van Groene Dag Vloesberg. NL rekening 59.34.86.730 (ABNAMRO) tnv Stichting Groene Dag - Vloesberg. Voor info/voorwaarden/voordelen van het lidmaatschap, kijk op de website : www.groenedag.org of contacteer ons. Het lidmaatschap staat open voor iedereen.

Groene Dag vzw Herbômont vereniging voor natuurlijke gezondheid opgericht in 1982 secretariaat en winkel : Hurdumont 9 7880 Vloesberg (Henegouwen) • op 5 km van centrum Brakel • op 10 km vanaf station Ronse •op 12 km van Lessines open dinsdag en woensdag van 9.00 tot 17.00 uur en op afspraak. Groene Dag bereiken :

• telefonisch : 068 / 75.16.01 • mob 0486 / 90.42.86 • fax : 054/30.00.31 • email : [email protected] • website : www.groenedag.org Activiteiten : • Vloesberg : La Ferme dʼHerbômont • Kortrijk (Heule) en Haacht • en op vraag van andere organisatoren op verplaatsing of in Vloesberg. Groene Dag visie : • Laat het natuurlijke zo natuurlijk mogelijk • Alles wat wij doen tegen de natuur, doen we tegen onszelf. • Gezondheid door gezond te leven. • Er zijn wetten van oorzaak en gevolg. De levenswetten geven inzicht in de manier waarop mensen het beste van hun leven kunnen maken.

Klimaat neutraal geproduceerd

door seizoenen getekend Je zou kunnen denken dat het gaat om de stemmingen die de natuur doormaakt, en dat het aan toeval en grillen gelegen is of de natuur ons goed gezind is... Nee, het gaat om jou en mij, waarnemers, stille bewonderaars van die prachtige natuur doorheen de seizoenen. De mens heeft ogen, en dat is toch prachtig dat we die wonderen voor onze ogen zien gebeuren, dat we verrast worden met onverwachte manieren waarop de seizoenen zich presenteren. Of het nu gaat om de bewegingen en vormen van de wolkenmassa’s, de mistige damp die opstijgt boven het landschap, zonsopgang of zonsondergang met hun kleurrijke gloed... het voelt me allemaal even betoverend aan. Seizoenen zijn als een spiegel en we hebben die spiegel nodig om onszelf te zien in de opgang, met altijd de herinnering dat niets voor altijd is op deze aarde. Zoals een dag zijn cyclus heeft, een jaar zijn voortgang maakt, de bloem opkomt en verwelkt, zo is een mensenleven. Hoe ga je het beleven? Treurig, omdat het niet altijd kan zijn, of dankbaar, jubelend, aandachtig, om zich vol te drinken aan dit heerlijke festijn, wel wetend dat het seizoenen zijn die komen en gaan, maar vastbesloten om er het beste van te maken... Zeker omdat het zo kort is, omdat de tijden komen en gaan, omdat het een golf is die over het strand rolt en zich terugtrekt... Vertel me je verhalen, vertel me zo dat ik kan zien en horen, voelen en daar zijn, over de hoogtepunten en diepten. Laat jouw verhaal me dichter brengen, doen geloven, dat seizoenen nooit vergeefs zijn, maar kneden, harden, en de vlam met smaak doorgeven. Seizoenen kunnen zoet en sappig zijn, soms bitter, maar als je dan de appel doorbijt en het smaakt naar meer, dan zing je, lach je, blij voor nu en later, want al die zorgen, kommer kwel dat valt in ‘t water. Als straks de sneeuw de bergen en de dalen toedekt, kijk dan goed. Je zit op de eerste rij. Het spektakel is zoet. Het is genieten zonder bloedvergieten. Als golven in elkander vloeien en ontmoeten, zo wil ik jou in ‘t leven nog begroeten, bijvoorbeeld, als onze gedachten naar hetzelfde kijken. Wat dat zal worden, zal in de toekomst blijken. Bedankt lieve lezer. Stefaan de Wever

Groene Dag & NatuurStemmingen bieden informatie waarvan zij menen dat deze correct is, en waarmee zij het liefst de hele wereld zouden bereiken. Verkeerde interpretatie of toepassing is niet onder de verantwoordelijkheid van de uitgever.

Groene Dag - Herbomont - NatuurStemmingen 173 / december 2013

2

Citrus fruit Ik neem aan dat niemand van de lezers niet weet wat citrusfruit is. Ik neem zelfs aan dat de meesten er af en toe of zelfs zeer regelmatig gebruik van maken. Maar er heersen nogal wat misvattingen over sinaasappels, hun gebruik, en soms is er zelfs nog weerstand - gewoonlijk bij mensen met een macrobiotisch verleden of die door één of andere theorie zijn afgeschrikt over het gebruik van citrusfruit. Daarom is het zeker op zijn plaats om even te kijken wat men kan verwachten van citrusfruit, hoe het gebruiken, en wat de mogelijke contraindicaties zijn. Sappig en zoet en bekend om hun gehalte aan vitamine C, vormen sinaasappels de perfecte snack en we vinden ze terug in veel recepten. Geen wonder dat deze vruchten behoren tot de populairste fruitsoorten in de wereld. Sinaasappels zijn verkrijgbaar winter en zomer, met seizoensgebonden variaties, afhankelijk van de variëteit, maar de tijd waarin ze het meest gewaardeerd worden, en ook het best zijn, is de winter. Sinaasappels zijn ronde citrusvruchten, bestaande uit verschillende cirkelvormig naast elkaar geplaatste compartimenten (cellen) die elk om hun beurt een verzameling van cellen met vruchtvlees bij elkaar houden in een dun vlies. Sinaasappelen variëren van 2-3 centimeter tot 10-14 cm in diameter. Wat velen niet weten, is dat er grote kwaliteitsverschillen zijn bij sinaasappels en dat het zuurgehalte evolueert met de rijping. Vanaf september/oktober wordt terug overgeschakeld op Europese (Spaanse) sinaasappels. Deze vroege oogst kan soms erg tegenvallen, omdat deze soms te vroeg geplukt wordt en extreem zuur kan zijn. Het kan

doen denken aan citroenen. Die vruchten zijn daarom niet ʻslechtʼ, want citroenen zijn ook niet slecht - integendeel. Maar iemand die op grote schaal sinaasappels of citrusfruit in het algemeen gebruikt, moet kiezen voor de zoetste soorten. Eenmaal november kan je de kwaliteitsverbetering proeven, maar ook dan is het opletten geblazen. Het vraagt een beetje ervaring om zoete soorten te kiezen. Meestal is het bergfruit of de eetappelsien duidelijk zoeter dan persappelsienen. Veel gehoorde bezwaren tegen het eten van sinaasappels, hebben te maken met de aanwezigheid van vruchtenzuren. Of dit echt een bezwaar is, moet gezien worden in de globale context van de voedingsgewoonten van een persoon. Als iemand al ananas en bessen en tomaten en andere zuursmakende voeding gebruikt in hoeveelheden, en daarnaast ook een redelijk verzurende voeding heeft en weinig oxiderend vermogen heeft (onvoldoende aërobisch leeft), kunnen die sinaasappels er effectief teveel aan zijn. Maar, juist gecombineerd, kan de negatieve impact van de zuren van 1 kg van de beste sinaasap-

Voedingsstoffen in 1 Sinaasappel gemiddeld per stuk (131,00 gram) % aanbev. dag. hoev. vitamine C # vezels# # foliumzuur# vitamine B1# kalium # # vitamine A # calcium## Calorieën (61)#

# # # # # # # #

116,1% 12,5% 9,8% 7,3% 6,7% 5,8% 5.2% 3%


pels niet opwegen tegen de zuren die ontstaan bij een slecht gecombineerde maaltijd en de daaruit voortvloeiende zuurproductie. We kennen dit natuurlijk allemaal : een indigestie, een slechte combinatie, of momenten waarop we te vermoeid waren om te eten... en in plaats van goed gevoed, bezorgt het ons een hoop miserie : brandend maagzuur, oprispingen, toxische belasting, hoofdpijn, ontstekingen, vermoeidheid... De intensiteit van de zuren van zuurbrand, en hun negatieve impact op de gezondheid, doen de sinaasappels verbleken in hun onschuld. Maar hebben we problemen, dan heeft de sinaasappel het gedaan. Het is natuurlijk mogelijk dat citrusfruit een oorzaak is. Citrusfruit moet net als ander fruit juist gebruikt worden, dwz op een lege maag en zeker nooit met zetmeel. Eet geen sinaasappels met banaan - ook niet in smoothies. Eet geen sinaasappel als dessert na een maaltijd met zetmeel. Ik merk dat er sinds enige tijd minder nauwkeurig omgesprongen wordt met de combinaties, terwijl het nochtans richtlijnen zijn die door iedereen in praktijk kunnen gebracht worden en aan iedereen veel voordeel kunnen geven. Iemand die exclusief rauw eet, zal inderdaad minder combinatiefouten maken, maar wat men kan vermijden, moet men toch doen. Vetten en eiwitten zijn vertragend op de suikeropname, maar bij citrusfruit valt dat redelijk goed mee. 30-50 gram noten of pitten is een haalbaar alternatief bij een normale spijsvertering. De zuren uit het fruit helpen zelfs bij de afbraak van de vetten en de eiwitten. Een ander bezwaar dat gegeven wordt, is dat citrusfruit het tandglazuur aantast. De aantasting van het tandglazuur heeft te maken met verschillende factoren : - hoe is de conditie van het tandglazuur, wanneer men begint met de voedingsaanpassingen ? - tandhygiëne - tijdsduur van het contact - frequentie van het contact met zuren - intensiteit van de zuren - compenserende speekselvorming De invloed van de zuren op de tanden houdt op, zodra de zuren geneutraliseerd, gecompenseerd of weggewassen zijn uit de mond. Iemand die een sinaasappel eet, heeft een langduriger invloed, dan iemand die het sap drinkt.

3

Iemand die een hele voormiddag met regelmaat een paar slokjes sinaasappelsap drinkt, verlengt hiermee de invloed van de zuren zeer drastisch. Zelfs sinaasappelsap moet gezien worden als een maaltijd. Drink in één keer een voldoende hoeveelheid, zodat je de inname niet hoeft te herhalen. Zo nodig kan je na het eten of drinken van sinaasappel, een slokje water drinken om de mond vrij te maken van zuren. (Al het bovenstaande geldt trouwens ook voor natuurlijke suikers en is niet specifiek voor citrusfruit) Soms wordt ook specifiek de gevoeligheid of “allergie” voor citroenzuur genoemd. De ervaring leert, dat iemand die gezond eet, spoedig van al deze allergieën bevrijd wordt, tenzij onder de naam “citroenzuur” synthetisch citroenzuur wordt verstaan, wat niets te maken heeft met citroenen ! Uiteraard moet men zorgen dat de inname van de zuren (globaal) nooit het vermogen om zuren te neutraliseren overschrijdt. Hoe gezonder men is, hoe meer zuren kunnen worden geneutraliseerd. Laten we de voordelen van citrusfruit voor de gezondheid bekijken: Genezende fytonutriënten in sinaasappel Recent onderzoek, heeft de genezende eigenschappen van sinaasappelen in verband gebracht met een brede scala van fytonutriënten-verbindingen. Deze fytonutriënten omvatten citrus flavanolen (soorten flavonoïden die de moleculen hesperetine en naringenine omvatten), anthocyanen, hydroxykaneelzuren en verschillende polyfenolen. Wanneer deze fytonutriënten worden onderzocht in combinatie met sinaasappel-vitamine C, zijn de belangrijke antioxiderende eigenschappen van deze vrucht begrijpelijk. Maar het is nog een andere flavanol in sinaasappels, de herperidine molecule, die is uitgekozen in fytonutriëntenonderzoek op sinaasappels. Ongetwijfeld, is bij de belangrijkste flavanol in sinaasappelen, herperidine aangetoond dat het op hoge bloeddruk en extreme cholesterolwaarden, een positieve invloed heeft en verder valt de sterke anti-inflammatoire eigenschap op. Interessant is dat het meeste van deze fytonutriënten wordt gevonden in de schil en de binnenste witte pulp van de oranje pel. Iemand die dus maar wat sap perst, zal er weinig voordeel van ondervinden, maar als men de sinaasappel met een mes kan schillen, en een hoeveelheid van de witte pel kan be-

houden, zal men er veel voordeel aan hebben. Extra vitamine C voor Antioxidanten en bescherming van de Immuniteit We weten al dat sinaasappels een uitstekende bron van vitamine C zijn. Slechts één gemiddelde sinaasappel (vers) levert 116,2% van de dagelijkse waarde voor vitamine C. Maar weet je hoe belangrijk vitamine C en sinaasappels zijn voor een goede gezondheid? Vitamine C is de belangrijkste wateroplosbare antioxidant in het lichaam, voor het uitschakelen van vrije radicalen en het voorkomen van schade in de vloeistoffen binnen en buiten de cellen. Een potentiële gevolg van vrije radicalen schade aan DNA is kanker. Vooral in gebieden van het lichaam, waar celvernieuwing bijzonder snel verloopt, is een goede opname van vitamine C geassocieerd met een verminderd risico op kanker. Vrije radicalen schade aan andere cellulaire structuren en andere moleculen kan leiden tot pijnlijke ontstekingen. Vitamine C wordt geassocieerd met verminderde ernst van inflammatoire aandoeningen, zoals astma, osteoartritis en reumatoïde artritis. Vrije radicalen oxideren ook cholesterol. Het resultaat hiervan zien we aan de vaatwanden, waar plaque wordt opgebouwd die uiteindelijk kan groeien, groot genoeg om de bloedstroom te belemmeren, of volledig te blokkeren of om een hartaanval of een beroerte te veroorzaken. Omdat vitamine C vrije radicalen neutraliseert, kan het de oxidatie van cholesterol voorkomen. Vitamine C, die ook essentieel is voor de goede werking van een gezond immuunsysteem, is goed voor het voorkomen verkoudheid en helpt recidiverende oorinfecties voorkomen. Een glas sinaasappelsap biedt meer bescherming dan vitamine C alleen Het nemen van vitamine C supplementen biedt niet dezelfde beschermende voordelen als het drinken van een glas sinaasappelsap, toont het onderzoek door Italiaanse onderzoekers in de Afdeling Humane Voeding aan de Universiteit van Milaan, Italië (Guarnieri S, Riso P, et al.., British Journal van Nutrition).

Gezonde proefpersonen kregen elk drie dranken, twee weken na elkaar: bloedsinaasappelsap met 150 mg vitamine C, verrijkte water met 150 mg vitamine C en een suiker en wateroplossing zonder vitamine C. Bloedmonsters werden verzameld onmiddellijk voordat de drank


werd verbruikt, dan elk uur gedurende 8 uur, en tenslotte 24 uur na inname van elk drankje. Bloedmonsters werden blootgesteld aan waterstofperoxide en vrije radicalen schade aan DNA werd geëvalueerd na 3 en 24 uur. Alleen als sinaasappelsap werd geconsumeerd werd beschermend effect gezien. Na het drinken van sinaasappelsap, was de DNA schade 18% lager na 3 uur, en 16% minder na 24 uur. Geen bescherming tegen DNAschade werd waargenomen na consumptie van de vitamine C-verrijkte drank of de suiker dranken. Een andere studie keek niet alleen naar grotere hoeveelheden vitamine C, maar concludeerde dat fruit complexere bescherming biedt en slechts kleinere hoeveelheden voedingsstoffen zoals vitamine C vereist voor een analoog resultaat. Hoofdonderzoeker, Serena Guarnieri: "Het blijkt dat vitamine C niet de enige chemische stof is die verantwoordelijk is voor de antioxidante bescherming." In sinaasappels, is vitamine C onderdeel van een matrix waarbij vele gunstige fytochemicaliën (bijvoorbeeld cyanidine-3-glucoside, flavanolen en carotenoïden). "Maar hoe ze interactief zich verhouden is nog steeds een raadsel," voegde ze eraan toe. Gelukkig hoeven we niet te wachten totdat wetenschappers dit helemaal uitgepluisd hebben. Praktische tip: Voor de beste bescherming van het DNA, drink en genieten van een glas echt (bij voorkeur biologische omdat van biologische voedingsmiddelen is aangetoond dat ze hogere hoeveelheden fytonutriënten bevatten), vers geperst sinaasappelsap-of gewoon eet een sinaasappel ! Bescherming tegen hart-en vaatziekten Een 248-pagina's tellende rapport, "De gezondheidsvoordelen van citrusvruchten," uitgebracht december 2003 door de Australische onderzoeksgroep, CSIRO, beoordeelde uit 48 studies dat een dieet rijk aan citrusvruchten een statistisch significant beschermend effect heeft tegen bepaalde kankers. Citrus lijkt de meest significante bescherming te bieden tegen slokdarmkanker, mond, strottenhoofd en keelkanker, en maag kanker. Voor deze vormen van kanker, toonden de studies een risicoreductie van 40-50%. Het recente verslag van de Wereld Gezondheids Organisatie, "Voeding en de preventie van chronische ziekten," concludeert dat een dieet met citrusvruch-

4

ten bescherming biedt tegen hart-en vaatziekten. Dit is oa het gevolg van citrusvruchten-foliumzuur, die noodzakelijk is voor de verlaging van het niveau van de cardiovasculaire risicofactor, homocysteine. Verder is er kalium, die de bloeddruk laag houdt en helpt beschermen tegen beroerte en cardiale arithmie en vitamine C, carotenoïden en flavonoïden in citrusvruchten, die zijn geïdentificeerd als beschermend tegen cardiovasculaire effecten. Een grote Amerikaanse studie weergegeven in het CSIRO rapport gaf aan dat een extra portie fruit en groenten per dag het risico op beroerte met 4% verminderde, en dit steeg met 5-6 keer voor citrusvruchten, tot een 19% reductie van het risico op een beroerte met het nuttigen van een extra portie citrusvruchten per dag. Het CSIRO Rapport associeert ook de positieve effecten van citrus in studies voor artritis, astma, ziekte van Alzheimer en cognitieve stoornissen, ziekte van Parkinson, maculaire degeneratie, diabetes, galstenen, multiple sclerose, cholera, gingivitis, optimale longfunctie, staar, ulceratieve colitis en de ziekte van Crohn. Het CSIRO verslag merkt op dat voedingsmiddelen met een lage glycemi-

sche index, als citrusvruchten, beschermend zijn tegen overgewicht en obesitas, en het risico op hart-en vaatziekten, bepaalde vormen van kanker, diabetes, hoge bloeddruk en beroerte, en de symptomen van andere aandoeningen zoals artritis. Een sinaasappel heeft meer dan 170 verschillende fytonutriënten en meer dan 60 flavonoïden, waarvan vele is aangetoond dat ze anti-inflammatoire, anti-tumorale en bloedstollingsremmende eigenschappen hebben, evenals sterke antioxidante effecten. Fytonutriënten, met name, de klasse van de polyfenolen, zijn rijk vertegenwoordigd in citrus - vooral sinaasappelen - met 84 mg Gallisch Zuur equivalent/100mg. De polyfenolen zijn overvloedig in sinaasappels aangetoond. Hoewel het meeste onderzoek is gericht op citrus polyfenolen en hun mogelijke rol bij kanker en hartziekten, zijn wetenschappers recent beginnen te kijken naar hun rol in de hersenen functies zoals leren en geheugen. Langwerkende Liminoïden in Citrus bevorderen gezondheid Limonoïden bestrijden kanker van de mond, huid, long, borst, maag en colon. Wetenschappers van de Agricultural Research Service VS hebben aange-


toond dat ons lichaam gemakkelijk de langwerkende limonoïde, genaamd limonin, die aanwezig is is citrusvruchten, in ongeveer dezelfde hoeveelheid als vitamine C, kan opnemen. Het lichaam kan gebruik maken van limonin, aanwezig in de vorm van limonin glucoside, waarbij limonin is bevestigd aan een suiker (glucose) molecuul. Ons lichaam kan deze verbinding gemakkelijk verteren, afsplitsen van de suiker en het limonin vrijgeven. In de ARS studie kregen 16 vrijwilligers een dosis van limonin glucoside in hoeveelheden variërend van 1 tot 7 glazensinaasappelsap. Bloedonderzoek toonde aan dat limonin aanwezig was in het plasma van alle behalve één, in de hoogste concentratie binnen 6 uur na consumptie. Sporen van limonin waren nog steeds aanwezig in 5 van de vrijwilligers 24 uur na consumptie! Limonin's biologische beschikbaarheid en duurzaamheid verklaart waarom citrus limonoïden krachtige anti-carcinogenen zijn die continu verhinderen dat kankercellen zich vormen. Andere natuurlijke anti-carcinogenen blijven slechts 4 tot 6 uur in het lichaam. Cholesterolverlagende Voordelen Verbindingen uit de sinaasappelschil kan cholesterol zo effectief verlagen als statines. Een klasse verbindingen in citrusschillen, genaamd polymethoxyl flavonen (PMF's) hebben het potentieel om cholesterol te verlagen, effectiever dan sommige medicijnen op recept, en zonder bijwerkingen, volgens een studie door onderzoekers Amerikaanse en Canadese, dat werd gepubliceerd in het Journal of Agricultural and Food Chemistry. Hoewel een verscheidenheid van citrusvruchten PMFs bevatten, vinden we de meest voorkomende PMFs, tangeretin en nobiletin, in de schillen van mandarijnen en sinaasappelen. Sap van deze vruchten bevatten ook PMFs, maar in veel kleinere hoeveelheden. In feite, zou je ongeveer 20 glazen sap per dag moeten drinken, tenzij men het binnenste van de schil van biologische mandarijn of sinaasappel elke dag in smoothie of fruitmoes verwerkt. Een zeer goede bron van vezels Eén enkele sinaasappel geeft 12,5% van de dagelijkse advieswaarde voor vezels, goed tegen hoog choleste5

rolgehalte en ter voorkoming van atherosclerose. Vezels helpen de bloedsuikerspiegel onder controle houden, wat kan verklaren waarom sinaasappels een gezonde snack zijn voor mensen met diabetes. Daarnaast kan de natuurlijke vruchtensuiker in sinaasappels, fructose, helpen om de bloedsuikerspiegel in de pas te houden. De vezels in sinaasappels kunnen kankerverwekkende chemicaliën grijpen en uit de buurt van cellen van de dikke darm houden. Voorkomen van nierstenen Wilt je je risico op calciumoxalaat-nierstenen verminderen? Drink sinaasappelsap. Een studie gepubliceerd in het British Journal of Nutrition zegt dat wanneer vrouwen 1/2 tot 1 liter per dag sinaasappel, grapefruit-of appelsap dronken, hun urine-pH-waarde en citroenzuur uitscheiding stegen, terwijl de kans op de vorming calciumoxalaat stenen aanzienlijk daalt. Voorkom zweren en verminder risico op maagkanker Een sinaasappel per dag kan helpen om maagzweren op te lossen, volgens een studie gepubliceerd in het tijdschrift van de American College of Nutrition. In deze studie hebben onderzoekers gegevens van meer dan 6.000 volwassenen onderzocht Deelnemers aan de studie met de hoogste bloedspiegels van vitamine C had een 25% lagere incidentie van infectie met Helicobacter pylori (H. pylori), de bacterie die verantwoordelijk is voor het veroorzaken van maagzweren en op zijn beurt, een verhoogd risico op maagkanker. Hoofdonderzoeker in deze studie, Dr Joel A. Simon in het San Francisco VA Medical Center, spoort mensen die positief hebben getest voor H. pylori aan om hun consumptie van vitamine C-rijke voedingsmiddelen te verhogen. Dit kan hen helpen bestrijden H. pylori-infectie. Beschermen van de ademhaling Het consumeren van voedingsmiddelen die rijk zijn aan beta-cryptoxanthine, een oranje-rode carotenoïde, gevonden in de hoogste concentraties in sinaasappels, maïs, pompoen, papaja, rode paprika, mandarijnen, en perziken, kan iemands risico op het ontwikkelen van longkanker aanzienlijk verlagen. Een studie gepubliceerd in het september 2003 nummer van Cancer Epidemiology, Biomarkers and Prevention beoordeelt voeding en levensstijl gegevens verzameld van meer dan 60.000 volwassenen. Die eten de meest crytpoxanthin-rijke voedingsmiddelen toonde een reductie van 27% in het risico op longkanker. Zelfs rokers bleken 37% lager risico op longkanker te hebben

in vergelijking met rokers die het minst van deze gezondheids-beschermende voedingsmiddelen gegeten hebben. Bescherming tegen reumatoïde artritis Nieuw onderzoek gepubliceerd in het American Journal of Clinical Nutrition draagt bij aan het bewijs dat een dagelijks glas vers geperst sinaasappelsap aanzienlijk het risico op het ontwikkelen van reumatoïde artritis verlaagt. Degenen wier inname van zeaxanthine het hoogst was, hadden 52% minder kans om reumatoïde artritis te ontwikkelen, terwijl die met de hoogste inname van cryptoxanthine een vermindering 49% van het risico hadden. Mooie voordelen voor iets eenvoudigs als het genot van een glas vers geperst sinaasappelsap elke dag! ** Dit zijn beknopt een paar voordelen van sinaasappels en citrusfruit en het sap ervan. Wellicht zal het de normale gebruikers niet aanzetten om een puur sinaasappelkuur te doen, alhoewel dit voor enkele dagen geen probleem oplevert. Sinaasappels zijn goede reinigers. Maar ik hoop toch dat diegenen die erg kritisch zijn tegen sinaasappels misschien de deur tot iets meer zullen openen en van de voordelen zullen genieten. Opgepast, hoe goed het allemaal klinkt, deze voordelen gelden niet voor gebotteld, ingeblikt of verwerkt sinaasappelsap. Hoe goed vers sinaasappelsap ook is, des te meer misbruikt is de naam van sinaasappelsap in alles wat ervoor doorgaat. ** > Sinaasappels hoeven niet per se een fel oranje kleur goed te hebben. Sinaasappels die gedeeltelijk groen zijn, kunnen net zo rijp en lekker zijn als diep oranje gekleurde. De oranje kleur verschijnt pas, nadat de vruchten enkele koude nachten hebben gehad. > Vermijd sinaasappels die zachte plekken of sporen van schimmels hebben. En, omdat de sinaasappels behoren tot de top 20 voedingsmiddelen waarin residuen van bestrijdingsmiddelen het vaakst gevonden worden, koop zo mogelijk biologische sinaasappels. > Kies sinaasappels die stevig en zwaar zijn voor hun grootte. Deze zullen een hoger sapgehalte hebben, dan die ofwel sponsachtig of lichter in gewicht zijn. In het algemeen zijn kleinere sinaasappelen sappiger dan grote, evenals zij die een dunne pel hebben. > Voor de meeste anti-oxidanten, kies volledig gerijpte sinaasappelen en eet ze zo vers mogelijk. Het kan mooi zijn op een schaal, maar een sinaasappel zou binnen de 3 weken na de pluk moeten gegeten worden.


De sinaasappelteelt ontstond duizenden jaren geleden in Azië, in de regio van Zuid-China en verspreidde zich naar Indonesië en van daar naar India. Hoewel Renaissance schilderijen sinaasappelen tonen op de tafel in de schilderijen van het Laatste Avondmaal, werden ze in deze regio niet gekweekt tot ergens rond de 9de eeuw. Zoete sinaasappelen werden rond de 15de eeuw in Europa geïntroduceerd door verschillende groepen, waaronder de Moren, en de Portugese en de Italiaanse handelaren en ontdekkingsreizigers die ze vonden op hun reizen naar Azië en het Midden-Oosten. Sinaasappelbomen werden geteeld in de Caribische eilanden in de late 15de eeuw nadat Christoffel Columbus de zaden meebracht van zijn tweede reis naar de Nieuwe Wereld. Spaanse ontdekkingsreizigers zijn verantwoordelijk voor het brengen van sinaasappelen naar Florida in de 16e eeuw, terwijl Spaanse missionarissen ze naar Californië brachten in de 18e eeuw, het begin van de teelt van deze citrusvruchten in de twee staten alom bekend om hun sinaasappels. Vóór de 20e eeuw, waren sinaasappels erg duur en werden niet regelmatig geconsumeerd, maar gegeten op feestdagen zoals kerst. Momenteel zijn de grootste producenten van sinaasappelen de Verenigde Staten, Brazilië, Mexico, Spanje, China en Israël.

6

Zuurstof, bloedcircuatie en kankerpreventie “Hoe helderder rood de kleur van je bloed, hoe meer zuurstof het transporteert. Hoe donkerder de kleur, hoe minder zuurstof het meeneemt. Arterieel bloed is gewoonlijk helderder, gezien het nog maar pas door de longen passeerde. Aderlijk bloed is gewoonlijk donkerder omdat het de capillairen heeft bezocht, waar de zuurstof is overgebracht naar de weefsels. Alle normale cellen hebben een absolute behoefte aan zuurstof. Kankercellen kunnen leven zonder zuurstof Het is een regel waarop geen uitzondering is.”- Dr. Otto Warburg, vermeld in Philpott, blz 74. “Onthoud aan een cel 60 % van zijn zuurstof, en het zal cancereus worden.” - Ed McCabe, blz 192. “Onthoud aan een cel 35 % van zijn zuurstof gedurende 48 uur en ze kan cancereus worden.” - Dr. Otto Warburg. “Als de zuurstof verzadiging in het bloed faalt, krijgen we een conditie die rijp is voor de vorming van kanker. Zuurstof wordt geput uit het arterieel bloed, wanneer het vloeit door de capillairen. Als het arterieel bloed niet genoeg zuurstof bevat, of wanneer de doorstroming tegengehouden wordt door vastgeslibde aders, kunnen de weefsels die in de diepere lagen van het capillair systeem leggen, onvoldoende van zuurstof worden voorzien, en kunnen cancereus worden. Schade in het doorbloedingsaparaat kan kanker helpen om zich doorheen het lichaam te verspreiden.” - The Terrible Two: Cancer and Circulation “Het zuurstoftransport-systeem van de longen naar de cellen, kan op verschillende punten onderbroken worden. Op die manier zijn er tal van mogelijkheden, waardoor de cellen onvoldoende van zuurstof worden voorzien. Er zijn ook veel manieren waarop cellen en hun mitochondriën op een directe manier kunnen worden beschadigd, waardoor het vermogen van de cellen om de beschikbare zuurstof te gebruiken wordt gereduceerd.” "...het is een standaard vaststelling, dat we de kleur van het bloed van de patiënten zien veranderen, naarmate hun gezondheid verbetert.” - Dr. Donsbach blz 66.

Feiten die we ondertussen kennen over de darm & gezondheid : • gezondheid en ziekte vinden hun oorsprong in de darm • de darm krijgt zijn eerste bacteriën bij het doorbreken van het geboortekanaal. • de darmbacteriën bouwen een heel leven lang voort op de flora van bij de geboorte en wat het in de eerste levensjaren heeft opgebouwd. • die unieke darmflora wordt in de eerste jaren van je leven opgebouwd. Zolang je in de baarmoeder zit, ben je geheel steriel. Tijdens de geboorte vindt de eerste ʻ besmettingʼ plaats, met bacteriën van de moeder. Na een jaar of vier heeft zich een darmflora gevormd die de rest van het leven stabiel blijft. • een sterke gezondheid en weerstand hebben te maken met de constitutie én met een goed bacterieleven in de Zo ver is het nog niet. Maar er zijn toch darm. interessante kantjes aan de studie van • er zijn veel factoren die de normale de darm en de spijsvertering, die helehandhaving en ontwikkeling van de maal bevestigt wat Groene Dag al die darmbacteriën verhinderen. Het gejaren naar voor brengt. Toegeven, de bruik van oa. antibiotica , chemicadarm is geen populair onderwerp. Het is liën, medicijnen, maar ook natuurlijdie duistere binnenkant die je liever ke antibiotisch reagerende producvoor jezelf houdt. De uitscheiding conten, verzwakken de populatie en wijfronteert je met een realiteit die weinig zigen de verhoudingen tussen de mensen onder ogen willen zien. darmbacteriën.

De Darm je tweede brein

Er is niets nieuws onder de zon. Dertig jaar na de “Gezonde Darm-symposia”, zien we dat er nu ineens uit een geheel onverwachte hoek belangstelling komt voor dit veel te veel verwaarloosde onderdeel van ons lichaam. Niet dat deze “belangstelling” tot doel heeft het publiek aan te sporen om op een verantwoordelijke manier te eten, te combineren, de voeding te selecteren...


7

• bacteriën zijn niet alleen maar slecht. Er zijn nuttige, die helpen bij het verteren van voedsel of ziekmakers buiten de deur houden. Nieuw onderzoek geeft aan dat antibiotica niet alleen de slechte, maar ook de goede bacteriën ontregelt, en sommige misschien zelfs permanent. Terughoudendheid in het gebruik van antibiotica is dus verstandig. • het antwoord op een verzwakte darmflora, was klassiek de therapie met symbionten. Dit zijn geijkte bacteriestammen die normaal in de darmflora aanwezig zijn. Het nadeel is dat symbionten via de mond worden ingenomen, terwijl de bacteriën pas in de dikke darm zouden moeten actief zijn. Meestal komen deze niet geheel doorheen de maag en de dunne darm. • het eerste gedeelte van de spijsvertering (mond, maag en dunne darm) is de chemische vertering. • daarna volgt de bacteriële eindverwerking in de dikke darm. • om deze eindvertering perfect op te starten, geeft de dikke darm vanuit de appendix, zo niet vanaf de onderste regio onder de Bauhinische klep kleine afgiftes van bacteriën voor de vertering van het voedsel. • hygiëne heeft vele ziektes uitgebannen, maar men kan ook overdrijven. Het afweersysteem van kinderen is erop voorzien om contact te maken met bacteriën en op basis van het samenspel met een natuurlijk verontreinigde omgeving zelf een bacteriespectrum te ontwikkelen. In onze onnatuurlijke omgeving geeft dit jammer genoeg moeilijkheden. Het zijn niet alleen bacteriën en biologische entstoffen, maar vaak chemische risicofactoren. Nochtans blijft het waardevol om een kind in een natuurlijke omgeving zijn eigen selecties en verontreinigingen te laten opdoen, met het objectief om later minder kans te hebben op astma en zelfs hartproblemen. Een andere darmbewoner, de Bilharzia-parasiet, lijkt te beschermen tegen bepaalde allergieën. • het inbrengen van externe bacteriën heeft tot doel de verstoorde bacteriënhuishouding te herstellen. • de bacteriën zijn ahw strikt persoonlijk en variabel. Men zou ahw een bacteriën-DNA kunnen omschrijven. • nieuw onderzoek toont aan dat het verwisselen van de bacteriën van de ene persoon naar de andere, door

het inplanten van concentraties uit de faeces, de darm zich gaat gedragen op de wijze van de donor. • wanneer faeces van een dikkere persoon worden overgebracht naar de darm van een slanke persoon, is het mogelijk dat de vertering volgens een andere procedure verloopt en dat de slanke persoon in gewicht toeneemt. Uiteraard hangt dit nu verder af van de voeding die iemand gebruikt, en moet verder onderzocht worden of dit ook de voedingsvoorkeur, volume en andere beïnvloedt. Verder kan het lichaamstype een rol spelen. • dikke en dunne mensen hebben niet dezelfde darmflora. De verhouding tussen de verschillende bacteriesoorten verschilt. Zwaarlijvigen hebben meer Firmicutes aan boord, een bacteriesoort die een enzym aanmaakt dat onverteerbaar voedsel afbreekt. Ook zitten er minder calorieën in de uitwerpselen van dikke mensen. • bij de overdracht van gezonde darmbacteriën van de ene persoon naar de andere, is er gewoonlijk nauwelijks enige invloed, omdat deze in de mond, de maag en de dunne darm worden onderdrukt. • in het nieuwe onderzoek worden de faecesextracten met een sonde via de neus in de darmen gebracht. Zo omzeilt men de activiteitsvermindering of uitschakeling in de voorstadia van de spijsvertering. • recente uitzendingen en publicaties tonen de toepasbaarheid aan van deze therapie voor tal van domeinen in de therapie voor zieke personen, inclusief voor mentale aandoeningen. • dat de conditie van de darm een invloed heeft op onze gezondheid, wordt door weinig mensen betwist, maar dat zelfs klachten als depressie kunnen veroorzaakt worden door wijzigingen in de darmflora, kan voor velen nieuw klinken. Proeven tonen aan dat een type bacteriën – Lactobacillus rhamnosus– aanzienlijk minder last geeft van stress, angsten en depressie. De aanwezigheid hiervan verhindert de aanmaak van het stresshormoon corticosteron in reactie op acute stress. De afwezigheid van bepaalde bacteriën maakt je gevoeliger voor stress, angst en depressie. • darmbacteriën komen en gaan en passen zich aan aan de inhoud van


de darm en de behoeften van de spijsvertering. De entstof waarmee de inhoud in contact komt is echter vrij stabiel en kan een leven lang meegaan, tenzij ze langdurig en met krachtige middelen wordt onderdrukt. • bacteriën zouden onze vrienden moeten zijn, niet onze vijand. In gezonde conditie bevat het lichaam tien maal meer bacteriën dan ons lichaam cellen heeft. De darminhoud zelf bestaat ongeveer voor één derde uit bacteriën. Samen wegen ze gemiddeld anderhalve kilo, en alle verschillende soorten bacteriën bij elkaar beschikken over zoʼn 2,5 miljoen unieke genen. Heel wat meer dan de kleine 30.000 waar het menselijk genoom uit bestaat. Al die bacterie-genen worden daarom ook wel het tweede genoom genoemd. • een andere kant van deze bacteriën in de darm is de interactie met de zenuwcellen. De darm is één van de vijf organen die het meest bezenuwd zijn, en die reageren bij stress of stemmingsveranderingen. Met zijn 200 miljoen zenuwcellen volgen de darmen na de maag als tweede sterkst bezenuwde orgaan. De darmzenuwen communiceren met behulp van neurotransmitters. Dat verklaart waarom medicijnen die op de hersenen werken (of op klieren of pijnbestrijding of slaap), ook op de darmen werken. • na al het bovenstaande, kunnen mensen de techniek van de darmspoeling in vraag stellen. Nochtans doet deze niets aan de bacterie-entstof. De bacteriën die met de stoelgang afgevoerd worden, hebben hun werk gedaan en worden alleen versneld afgevoerd. In bepaalde gevallen kan het zijn dat deze globale massa van bacteriën een pathologisch karakter heeft gekregen. In geval van infecties zien we verhogingen van ziekteverwekkende bacteriën en hun concentratie is vooral in de darm duidelijk. Door het wegnemen van de overlast, kan de darm zijn taak als uitscheidingsorgaan beter waar maken. Door klysmaʼs en andere methoden worden bijlange niet alle bacteriën verwijderd. Dat gebeurt alleen wanneer voor de medische beeldvorming of voor een chirurgische ingreep de darm compleet schoongemaakt wordt, maar dit is niet vergelijkbaar met een eenvoudige en goedaardige darmspoe-

8

ling waarbij alleen wat water of kruiden worden gebruikt. • het vermoeden dat de darmbacteriën een aandeel hebben in het gedrag werd gestaafd door een proef. Bacteriën van assertieve, nieuwsgierige muizen werden ingebracht bij hun passievere soortgenootjes. Deze laatste werden ineens veel avontuurlijk en gewaagder te zijn. Actieve muizen die daarentegen de darmflora van bange muizen ingebracht kregen, gingen juist timide handelen. • maar het werkt ook andersom : Uit onderzoek van de prestigieuze Stanford universiteit blijkt dat de gesteldheid van je buik te maken heeft met het welzijn van je geest en hersenen. Volgens hoofdonderzoeker Pankaj Pasricha is er veel onderzoek gedaan naar hoe het brein invloed heeft op het lijf, maar is er te weinig aandacht voor hoe het lijf de gedachten beïnvloedt. ʻOns onderzoek is bewijs voor het laatste,ʼ aldus Pasricha. ʻIrritatie van de maag tijdens de eerste levensdagen kan ervoor zorgen dat het brein in een permanente depressieve stemming terechtkomt.ʼ Volgens Pasricha en zijn collegaʼs zijn het precieze mo-

ment van de irritatie en de genetische aanleg belangrijke factoren. • wat kan je nu uit al dat onderzoek besluiten? Om te beginnen, dat een gestoorde maag of geïrriteerde darmen voor veel meer problemen kunnen zorgen dan brandend maagzuur of diarree. Meer dan ooit is nu duidelijk dat de gezondheid van de darm de fysieke en psychische kant van het lichaam beïnvloeden en de basis leggen voor veel meer lijden dan wat de spijsvertering alleen aangaat. Een gestoorde spijsvertering produceert toxines die als eerste geregistreerd worden door de zenuwen en de hersenen. Daarom is de invloed op de stemming begrijpelijk. Of het zo gemakkelijk zal gaan om de gevolgen van het verleden recht te zetten, als door een “faecestransplantatie”, zoals in de pers wordt voorgesteld,valt af te wachten. • Dat symbionten een corrigerende invloed hebben, staat buiten kijf. Gaat men deze symbionten nu opsporen bij gezonde personen en naarmate men meer zicht krijgt op de specificiteit en de functionaliteit, en men een door de darm accepteerbare en opneembare entstof kan

maken, dan klinkt dat als muziek in de oren voor de geneeskunde van de toekomst... Echter zonder begeleiding en hulp voor het publiek om voeding en levenswijze te verzorgen, is dit een ander sprookje, met een geringe impact. Men zal symptomen verzachten en tijdelijke beterschap creëren, maar mensen moeten voldoende nuchter gemaakt worden en weten dat de goede bacteriën geen vrijbrief zijn of geen oplossing zijn voor wanneer je je voeding niet graag verandert. Overtreding van voedings- en gezondheidswetten zullen niet nalaten om gevolgen te hebben. De bacteriën zullen blijven muteren in functie van de massa die ze te bewerken krijgen. Gistings- en rottingsbacteriën zullen zich blijven aanmelden, zolang de combinaties erom vragen. Men kan de darmflora het best versterken door de factoren die deze het meest verzwakken te vermijden. Hoe beter iemand zichzelf kent en rekening houdt met zijn/ haar beperkingen of limieten, hoe meer kans op een evenwichtig leven, mét en dankzij een gezonde darm.

Kan je er dan niets aan doen om je inwendige ʻgrasmatʼ zelf te verbeteren? Zeker. Het is niet zo, dat eens beschadigd, altijd beschadigd moet zijn. Maar, er zal altijd verschil zijn tussen diegenen die geboren zijn met en een goede ontwikkeling kenden van hun darmflora in de eerste jaren, en diegenen die vanaf hun jeugd gehandicapt zijn met een delicate en instabiele flora. Het is trouwens erg complex, want vaak zien we tegelijk naast een verzwakte darmflora ook een verzwakte enzymatische capaciteit. Zoals beschreven in de brochure over diabetes, wordt de basis voor diabetes gewoonlijk gelegd in de jeugdjaren - zelfs als diabetes zich pas dertig of veertig jaar later openbaart. Daarom kan het niet verbazen, dat door de correctie van het darmbacterieleven, ook diabetes kan genezen of beïnvloed worden. Maar hoe komt men tot deze correctie? Het zal niet alleen zijn door herhaaldelijk entstof in te brengen van mensen met een gezond bacterieleven. Er zal persoonlijke actie nodig zijn. Vasten, voedingscorrectie, vermijden van indigestie en combinatiefouten, vermijden van verzuring, rust op zijn tijd, ontspannen leven, enz. De darmflora werkt met wat het voedsel dat men erin brengt. Sommige mensen zijn begiftigd met zo sterke en hardnekkige symbionten, die alles op alles zetten om zo lang mogelijk vol te houden... Het is één van die gouden troeven van de gezondheidsschat. Anderen moeten het doen met zoveel minder - maar verstandig en voorzichtig geleefd, is het perfect mogelijk.


9

NA TU U R L I JKE HYG I Ë NE De moeilijkheden waar de Natuurlijke Hygiëne mee worstelt Overal ter wereld zijn er mensen die studie maken van de Natuurlijke Hygiëne en haar principes zo goed mogelijk in de praktijk brengen. Dan zijn er ook kritische mensen die zich afvragen waarom - indien de Natuurlijke Hygiëne is wat ze zegt - en waarom als de NH een open deur is naar geluk en gezondheid, - waarom de NH genegeerd of onverschillig gepasseerd wordt door officiële instanties en gezondheidsorganisaties en - verantwoordelijken? Terechte vragen. Wellicht zullen de meesten niet tevreden zijn met een vaag antwoord als "gevestigde belangen", "commercie" en andere antwoorden die zeker geldig zijn. Maar dat zal de beoefenaars geen verweer geven tegen de aanvallen en geen bemoediging zijn. Een eerste opmerking die moet gemaakt worden, is dat het toepassen van de principes van de Natuurlijke Hygiëne in een geciviliseerde wereld, steeds moeilijker wordt, zelfs vandaag, nu er mogelijkheden bestaan voor het doorgeven van informatie en er snel gereageerd kan worden op feiten en berichten. De principes van de NH zijn geen oppervlakkige slogans en ideetjes die snel even de wereld ingestuurd worden en snel even in de praktijk gebracht worden. Ze hebben te maken met alles in het leven en vragen een consequente toepassing, niet één dag, één week of één maand. Men brengt in de praktijk wat men ervan begrepen heeft en maakt een groeiproces door, met het corrigeren van de gemaakte fouten en op basis van de persoonlijke ervaring en het leren kennen van de lichaamssignalen en de lichaamstaal. Denk je maar eens in wat een pasgeboren kind ervaart als onhygiënische praktijken in het gemiddelde gezin. Hygiëne, dat wel, maar de levenshygiëne (NH), dat is wat anders. Tenslotte heeft dat kind al negen maand de

voeding en het ritme van de moeder gevolgd. Zelfs al is ieder pasgeboren kind een biologische regeneratie (anders zou de degeneratie als een waterval naar beneden vallen), toch was dat kind er al bij, bij elke trek die de moeder deed aan een sigaret, elke kop koffie, elk slaap- of kalmeringstablet, elke vermindering van zuursof, elke vermeerdering of schommeling in de hormoonspiegel. In feite ligt zijn oorsprong al eerder bij de gewoonten en de voorbereiding van de vader en de moeder. En dan is er de geboorte - hopelijk zo natuurlijk mogelijk. De verlengde navelstrengperiode is nu de borstvoeding. Maar wat is die borstvoeding nu? Onderzoeken tonen een verhoogd PCB gehalte aan in de moedermelk, naast tal van andere verontreinigingen die in het vetweefsel van de moeder en de borstklieren in de loop der jaren zijn terecht gekomen en die nu voor de productie van de borstmelk worden afgebroken en overgaan in de babyvoeding. De piekmomenten van afgifte, zijn de eerste paar weken van de borstvoeding. Meestal mag de baby al van geluk spreken, als hij die eerste paar weken borstvoeding krijgt, ondanks de eerder genoemde verontreinigingen. Want wat is het alternatief? Zal de baby in vervanging verse, zuivere, niet besmette en niet gepasteuriseerde melk krijgen, of zullen de ouders hun toevlucht nemen tot één van de vele formules en na weken of maanden proberen en wisselen, zo rap mogelijk overstappen naar "vaste voeding" om nog een beetje van hun slaap te kunnen genieten? De melkindustrie heeft het trouwens allemaal perfect geregeld dat er nog nauwelijks ergens ongepasteuriseerde melk te koop is. Dan is er het stadsleven - alhoewel het landleven niet altijd gevrijwaard blijft van de dampen en geuren van de vooruitgang... Ik neem aan dat de meeste lezers nog redelijk comfortabele omstandigheden kennen, en niet zijn opgegroeid in onhygiënische sloppen. Maar we zijn onderhevig aan de druk van de autoriteiten die ons willen beschermen door injecties en vaccinaties. Er valt niet aan te ontsnappen. Vrijheid is geen geboorterecht. De sociale druk is groot. Hoor ze maar eens bezig over "die krank-


zinnige ouders die hun kinderen onbeschermd de wereld insturen en die door hen niet te laten vaccineren, het voortbestaan van een ziekte bevordert..." Daar staat je kind dan midden in de wereld die leeft met angst voor ziekte (omdat ze niet weet hoe gezondheid wordt gemaakt) en de verheerlijking van de medische vooruitgang. Eenmaal gespeend en als opgroeiend kleuter, heeft hij de voordelen van de moderne tijd al volop leren kennen : alle soorten merkproducten (of witte producten) in een enorme verscheidenheid aan verpakkingen en verwerkingen, die al even veel voedingswaarde hebben als de kartonnen doos waarin ze verpakt zijn. Natuurlijk heeft die baby niet zelf de boodschappen gedaan, maar groeit hij op in een gewoon gezin met niets vermoedende ouders die hun vertrouwen stellen in de veilig verklaarde producten die de supermarktrekken vullen en die gevrijwaard zijn van de onbetrouwbare grillen van de natuur, omdat ze met alle industriële technieken verbeterd zijn en het resultaat zijn van intensief laboratoriumwerk. En zo worden vanaf het prille begin de zintuigen van het kind verminkt door de voedingspraktijken van de ouders, de vrienden, familie, omgeving en niet in het minst van de beste vriend van jong en oud : de televisie. Samen met andere praktijken als laat opblijven, onregelmatige tijden, de vrijheid om zich te bedienen van de snoepjes en verleiders die midden op de tafel altijd beschikbaar zijn... Spoedig krijgt het kind ook ander gezelschap op zijn weg : narcotica en stimuli als koffie (misschien in een moderne vorm : cola, of eerst aangepast aan de baby als cacaomelk), thee, alcohol, prikdranken, tabak enz. Gaandeweg komt het opgroeiend kind ermee in contact. Het is moeilijk om er naast te kijken of aan de zuigkracht te weerstaan. Grappenmakers uit het verleden bedachten een originele naam voor al deze gedrochten : "genotsmiddelen"... terwijl het een bron van veel lijden, pijn en verdriet is. En samen met deze verleiders, deden ziekte en moeilijkheden hun intocht. Het doktersbezoek was een noodzakelijk kwaad, een prachtig voorrecht van de moderne tijd, toegankelijk ge-

10

maakt voor arm en rijk, een plaats waar voeding geen rol speelde en de illusie van de verbluffende middelen werd gekoesterd. Hoe kon je gezond zijn zonder pillen? Er is toch altijd iets wat niet 100% is en een correctie vraagt? In een variatie van kleuren en vormen werden ze langzaam gezien als magische noodzakelijkheden. Studeren hoort er ook bij. Stil zitten en luisteren. En na schooltijd nog huiswerk - geen plaats om kind te zijn, om de natuur in te gaan en het leven te exploreren. Geen tijd om te ravotten. Daar op de banken ontstaan de jonge spanningen, vrees en fobieën in de studie van al die abstracte materies. Er is altijd wel een wiskundeknobbel of een talenwonder... de rest verveelt zich of kijkt dromend naar de laatste zwaluw die buiten rondcirkelt. Maar temmen zullen we ze. We miskennen de invloeden van de voeding en de toxines op het gedrag, en als dat een probleem stelt, treden we op met nieuwe onderdrukkende middelen die processen inluiden die weinig goeds voorspellen. De voorschriften worden vloeiend afgeleverd en de goedlachse vergiften worden zonder weerstand geslikt. Wat kan men anders doen? Kinderen vervreemden van zichzelf en sommigen zijn half dood van al hun therapieën. Opgroeiend, worden ze via talrijke kanalen geconfronteerd met suggererende triggers, aankondigingen, reclames, voorbeelden, brutaliteit, arrogantie. De televisie toont een venster op de wereld, dat niet opvoedt tot het leiden van een evenwichtig leven, met trouwe en hechte relaties, met respect voor de mens en het leven. In plaats daarvan wordt men overgeleverd aan passies, wordt onverschilligheid geleerd tegenover onrecht en wordt de waarheid ten onder gehouden. Dr Shelton was erg optimistisch toen hij schreef "dat hij verwachtte dat binnen afzienbare tijd, het Hygiënistische tijdperk zou aanbreken." Ik zou willen dat het waar was, maar in die vijftig jaren die verliepen sinds Shelton het schreef, zijn we steeds meer in de greep van de techniek terecht gekomen. Een kleine groep mensen uitgezonderd, zijn allen volledig overgeleverd aan voeding die door fabrieken is gemaakt, aan medische zorgen die zonder discussie wordt geaccepteerd als een noodzakelijkheid in het leven. Er zijn uiteraard lichtpunten : mensen die niet om het even wat eten, drinken, denken of doen.

Stel nu dat de jong-volwassene het geluk had om in contact te komen met de Natuurlijke Hygiëne, dat hij/zij vragen stelt over leven, zin, natuur, voeding... Kan je het voorstellen welke problemen dit met zich meebrengt? De sociale conflicten in het gezin en de familie, de vriendenkring, de leerkrachten, de maatschappij. Zeker, dat is ontmoedigend en kan het gevoel geven, dat men er niet meer bijhoort. Men heeft een serieuze ruggengraat nodig om aan de druk te weerstaan. Veel jonge mensen laten al hun persoonlijke standpunten los, als de sociale druk hen begint te treffen. Er is moed en een visie nodig om zich niet te laten wegtrekken van de nieuwe ontdekkingen. Er zijn uitzonderingen, maar als de spot, de miskenning, het gelach, de verwerping worden gehoord, houden de meesten hun mond. Als men in dergelijke omstandigheden het geluk heeft om een medestrijder te vinden, wordt het lichter. Nu wil ik het niet te zwaar laten klinken, maar het is wel de realiteit en in 35 jaar contacten met zoekende mensen, zie ik de sociale druk als de factor die het meeste impact heeft op de keuzes die mensen maken en waarom mensen afhaken - zelfs al weten ze dat het de juiste weg is. De verschillen zijn niet te onderschatten, het gaat niet alleen om het stopzetten van het eten van suiker of het stoppen met roken. De keuze voor de Natuurlijke Hygiëne gaat ongeveer tegen elk gevestigd en commercieel belang in. Laten we de belangrijkste even op een rijtje zetten : 1/ De landbouwmethodes : het gebruik van chemische meststoffen, insecticiden, pesticiden enz. heeft een prijsverschil doen ontstaan tussen conventioneel gekweekt en biologisch gekweekt voedsel. Door het feit dat biologisch voedsel een kleine markt werd, kent het distributieproblemen, waardoor de prijs wordt verhoogd - soms boven het budget van een gewone familie. 2/ De alcoholindustrie en de grote brouwerijen. Houd voor ogen welke gevolgen alcoholgebruik heeft voor individu en samenleving, terwijl het drinken van alcohol vaak gaat “met doktersgoedkeuring”. 3/ De vleesindustrie en de handel in vis en gevogelte. We zullen deze later nog in detail bekijken. 4/ De maalderijen en de makers van witmeelproducten en de verwerkende


industrie die hieruit al de bijproducten maakt. 5/ De tabaksindustrie 6/ De cosmetische industrie 7/ De suikerraffinaderijen en de producenten van alle bijproducten. 8/ De thee-, koffie- en cacaobaronnen met hun gigantische plantages 9/ De handel in pharmaceutische producten, de handel in drugs, de handel in verslavende producten. 10/ Het restaurant- en hotelwezen, met hun leger van chefs en fooddesigners, die de kunst verstaan om voedingsloos voedsel te presenteren als het meest geraffineerde en subtielste onder de zon. In het bijzonder de grote voedingsketens die met zintuigverwarrende aroma's en smaken het voedsel perverteren. En de psychologen, onderzoekers en technici die studie maken van de manieren om de attractiviteit van kunstvoeding zo ten top drijven, dat haast niemand nog kan weerstaan aan de drang ernaar, of hoe onschuldige verslavingen worden gecreëerd door kennis van het menselijk denken en zintuiglijke beleving. 11/ De waterbehandelaars, die door toevoeging van chloor, zwavel, fluor en andere substanties het water bereiden en voorstellen als "gezond". 12/ De handel in smaakstoffen, specerijen, aroma's, kleurstoffen, additieven en andere “voedingsverbeteraars”... Met al hun verbeteringen doen deze leerling-tovenaars de Maker blozen om al zijn onvolkomenheden. 13/ De medische wereld met zijn dwingende voorschriften en procedures, protocollen en drukkingsmiddelen. 14/ De verzorgingssector die door al het voorgaande niet weet aan wat eerst te beginnen, en die zich nu als uitvoerende slaven van de medische voorschriften gedragen. 15/ Al de zogenaamde geneesscholen die lippendienst bewijzen aan de gevestigde medische autoriteiten. Zij zullen dan wel geen (of minder frequent) gebruik maken van chemische onderdrukkingsmiddelen, maar blijkbaar begrijpen ze niet dat er een wet is van oorzaak en gevolg en dat om te genezen de oorzaken moeten aangepakt worden en niet alleen de symptomen. In plaats van Hygiënische adviezen te geven, zien ze dit als te radikaal en niet realistisch en overschatten hun ervaringen en therapieën die ze voorstellen als effectiever en hun middelen als noodzakelijk. 11

Compromissen en schadelijke praktijken worden niet afgewezen, zolang men maar "matig" blijft. Hun sympathieke adviezen worden algemeen erg gewaardeerd. En dit is niet alles, want de hygiënist leeft in deze wereld, haalt zijn informatie uit boeken, tijdschriften en dagbladen die informatie verspreiden, oa gesponsord of beïnvloed door de bovenstaande 15 disciplines. In school, opleiding en maatschappij zijn deze de standaard en wordt hiernaar gesproken. Het is dus begrijpelijk dat er bij momenten verwarring of twijfel komt. Het is al een wonder als iemand zich kan onttrekken aan deze stroom van argumenten en middelen die ingezet worden, omdat niemand zou ontsnappen. Je kan dus begrijpen tegen welke overmacht de Hygiënist in deze maatschappij staat. En niet alleen de Hygiënist. Ook is het naïef om van de overheid te verwachten dat zij het Hygiënisme in globo erkent. De overheden worden geregeerd, niet door de mensen, maar door de gevestigde belangen van de grote industrieën die het economisch weefsel maken en de financiële basis vormen voor de staatsuitgaven. Natuurlijk is men niet blind en moeten bepaalde toegevingen en erkenningen gedaan worden, zodat het publiek de indruk krijgt dat beslissingen boven de gevestigde belangen staan, maar geen enkele in-

stantie zal het op zich nemen om enige van bovengenoemde industrieën te verlammen. Om een Hygiënistisch leven te leiden is trouwens meer nodig dan alleen de vrijwaring van deze industrieën en hun producten. Dat is de entourage, maar wat zal het individu nu doen, behalve zijn voedselkeuzes, om het leven zo te leven zoals het is bedoeld ? Dat is trouwens een sterk argument om een hygiënist te zijn : “omdat het huis is”. Sommigen hebben niet de tijd om voldoende slaap, ontspanning of beweging te nemen. Mentale en fysieke spanning, overwerk, het is ver van ideaal. Ons socio-economisch weefsel pleegt een aanslag op ons leven, door ons kostbaarste goed - onze tijd - in te palmen. Denk maar : je bent ziek en voor je allerbeste goed zou je moeten vasten... maar zal het lukken? Zou het mogelijk zijn om er voldoende tijd voor vrij te maken, om de chronische intoxicatie af te breken. Of staan er talrijke sociale verantwoordelijkheden te wachten die verhinderen dat nà het vasten de opbouw verloopt in alle sereniteit? Als ziekte je velt en je moet naar het ziekenhuis... dan zal je de tijd krijgen maar voordien, om het te voorkomen? Om deze reden zeggen we dat het Hygiënisme in de 180 jaar van zijn bestaan, niet alleen een Reformbeweging (hervormings-) is geweest, die haar invloed heeft laten gelden in de-

ze maatschappij. Talrijke programmapunten zijn nu door iedereen geaccepteerd en toegepast : van de algemene hygiënische principes in de voedselbereiding en de lichaamsverzorging, tot het belang van beweging, zuivere lucht en water en zon... Je zou kunnen zeggen dat 25% van het Hygiënistisch programma is doorgedrongen. Maar om die 75 overige % is de Natuurlijke Hygiëne een Revolutionaire beweging, tot op vandaag, omdat het gehele bestaande levenspatroon en de levensbehoeften zouden moeten worden veranderd, mocht de hele maatschappij gewonnen zijn voor het Hygiënisme. We blijven hopen, dat van deze revolutionaire gedachten enkele doorsijpelen en geaccepteerd worden. In ieder geval zullen ze de regel zijn in het herstelde Na-dezen. Je kunt vandaag kiezen : je al een beetje oefenen in de toepassing ervan, of vandaag nog een beetje “genieten, nu het nog kan”.

Wat is Natuurlijke Hygiëne ? Natuurlijke Hygiëne is geen organisatie, geen bedrijf, geen persoon... Veel mensen hebben een bijdrage geleverd om de Natuurlijke Hygiëne als idee te definiëren, te verfijnen, wetenschappelijk correct te maken... Zeker Dr. Shelton die veel van zijn tijd heeft besteed aan onderzoek en observatie en die door zijn enorme ervaring de voorwaarden van de natuur voor de instandhouding van het leven en de genezing begreep, heeft veel gedaan voor de Natuurlijke Hygiëne. Maar de Natuurlijke Hygiëne kan niet geassocieerd worden met een persoon. Het is een wetenschap, die wellicht niet wordt (of zal worden) onderwezen aan universiteiten, omdat in dit studiegebied geen enkel persoonlijk voordeel kan worden behaald. Integendeel, de toepassing ervan doet talrijke industrieën zo krimpen dat het een economische, ecologische en sociale aardbeving zou veroorzaken, zoals bovenstaand artikel duidelijk maakt. Natuurlijke Hygiëne is een groot plan om rationeel en gezond te leven, het is de manier om fysiek, mentaal en moreel gezond te zijn/worden. Het is een plan dat de totale levenswijze inhoudt - en geen plan om te behandelen. Het is een alomvattende aanpak van het hele probleem van het leven in termen van een geldige norm. Het heeft betrekking op de totale behoeften van de mens en niet alleen zomaar op een paar van zijn vereisten. Bekeken op deze manier, is de natuurlijke hygiëne niet te herleiden tot vasten, voeding, vegetarisme, het combineren van voedingsmiddelen, of een bepaald onderdeel van het leven. Deze zijn middelen die gebruikt worden en maken deel uit van de Natuurlijke Hygiëne. Hygiëne kan worden gedefinieerd als de wetenschap en de kunst van het behoud en herstel van de gezondheid door die stoffen, hulpmiddelen, handelingen, en invloeden die een normale relatie tot het leven te hebben. Dit zijn: zuiver voedsel, zuiver water, zonlicht op zijn tijd, rust, slaap, ontspanning, oefening, spel, warmte, opbouwende familie- en vriendschapsbanden, en alle geestelijke invloeden. Hygiëne is niet een vorm van geneeskunde, noch een geneeskunst of een therapeutisch systeem. Het biedt aan de klant geen kuren, heeft geen kuren, ontkent alle kuren, en doet niet alsof het lichaam nog een kuur nodig heeft. Het laat de natuur of het lichaam toe om zichzelf te genezen.


12

W I NTE R PR I KJE S Hoe de winter-griep en ander winters ongemak vermijden... zonder beroep te doen op de griepprik ?

te halen uit hun leven en zo comfortabel mogelijk ook oncomfortabele periodes door te zwemmen. Houd er rekening mee dat ziekte meestal tot doel heeft om je beter te maken. Ik weet niet meer Ben je één van die mensen die ieder wie het ooit schreef : “We mogen niet jaar, bij de eerste meldingen van griep eerder genezen van ziekte, dan voor en verkoudheid erbij is? Vanaf het valziekte ons beter heeft gemaakt”. Als len van de bladeren of wanneer de eer- ziekte dan optreedt, heeft ze een doel. ste vlokjes dwarrelen, loop je daar hul- Je lichaam mag niet eindeloos doorpeloos te niezen of voel je koortsig of gaan met belastende materie op te staverlamd... dan hebben we enkele goede pelen en zo een conditie creëren van adviezen. Het zal een grote hulp zijn om chronische ziekte. Het is natuurlijk nog deze beproefde adviezen in de praktijk beter dat je ziekte voorkomt. Het vermijte brengen en griep dit jaar aan jou te den van suiker in de voeding is daar zien passeren. één onderdeel van. Het zou natuurlijk kunnen dat je niet begrijpt op welke Vermijd suiker manier suiker schadelijk kan zijn. De Laten we beginnen bij nummer één reden is dat suiker roofbouw pleegt en een ware vijand van je immuniteit : sui- beroep doet op vitale substanties - dieker. Industriesuiker in al zijn vormen zelfde als deze die je nodig hebt om je vermindert de functionaliteit van het schrap te stellen tegen griep en co. immuunsysteem ogenblikkelijk. Kan je Rust voldoende je dat veroorloven, als je weet dat een sterk immuunsysteem nodig is om sterk Leven is energie en er kan soms een te staan tegen virussen en ziekten - in- conflict zijn tussen de benutbare enerclusief griep? Zeker wanneer je voelt gie en het gebruik ervan. Als iemand aankomen dat er iets op komst is, zou je altijd tot zijn limieten gaat, en er is een onmiddellijk actie moeten ondernemen speciaal verweer nodig, dan wordt het en elke vorm van geconcentreerde sui- moeilijk. Net zoals het moeilijk wordt om kers uit je voeding weren. We zeggen je te concentreren of om je werk te dit natuurlijk al jaren, en ik hoor mensen doen, als je vermoeid of uitgeput bent, dagelijks zeggen dat ze gezond eten, is ook je verdedigingslinie vermoeid als maar als ik even met ze praat, hoor ik je fysiek vermoeid bent. Voldoende en dat ze me al enthousiast proberen te regelmatige rustperiodes, verkwikkende maken voor hun goede, zelfgemaakte slaap, ontspanningsmomenten ... zijn confituur... Dus, ga maar op zoek naar nodig om te verzekeren dat je lichaam alle bronnen van suiker, ook de verbor- de kracht heeft om op te treden, wangen suikers, als je dit jaar zonder griep neer het nodig is. Wist je dat een goede en verkoudheid wil doorkomen. Houd er slaap zelfs gerekend wordt tot de kanrekening mee dat suiker kan verwerkt ker-voorkomers? Wist je dat een goede zijn in producten, waar je die niet verslaap bijna alles kan corrigeren? Rust wacht. Suiker is een goedkoop vulmid- zolang tot het lichaam de tijd gehad del en verpakt zo wat alles uit de indus- heeft om zelf het probleem op te lossen. trievoeding, soms zelfs groenteconser- Jammer genoeg hebben we tegen de ven. Wees daarom voorzichtig met alles tijd dat ziekte optreedt al honderden wat door fabrieken werd gemaakt en keren verhinderd dat het zelfherstellend bereid liever zelf iets, wanneer je toch vermogen de kans krijgt om zijn werk buiten de basis van fruit en groenten naar behoren te doen. Tenslotte zijn we gaat. Houd altijd in gedachten dat een aan het einde verwonderd dat we zelfs maximale bescherming niet alleen niet meer behoorlijk kunnen slapen... voortkomt uit de toepassing van een paar regeltjes, maar dat alles wat doorheen onze literatuur is beschreven tot doel heeft om optimaal te functioneren en griep en chronische ziekten te voorkomen. Het is een compleet voedings- en levenswijzeprogramma dat geput is uit de Natuurlijke Hygiëne. Het heeft duizenden mensen geholpen om het beste


Eet ontstekingremmers Het traditionele advies is, om af en toe wat verse look te gebruiken. Look heeft altijd een streepje voor : het is anti-bacterieel, antiviraal en anti-fungaal. Maar er zijn veel mensen die look niet verteren en als gevolg daarvan hun spijsvertering overhoop zetten. Tussen haakjes is de beste manier om look te eten, verwerkt in sap of rauwe soep. Hoe fijner de fracties, hoe minder kans dat deze zich vastzetten en problemen veroorzaken. Tussen haakjes : geen enkele van deze drie eigenschappen van look vind je nog in een proportioneel voldoende mate in gedroogde producten of preparaten. Maar wie het niet begrepen heeft op look, kan ook andere bronnen te hulp roepen : verse ui, en eventueel de jonge scheuten uit de ui, prei, en verse bieslook, en in het voorjaar verse daslook. Groene lookproducten zijn eigenlijk nog beter dan look zelf. Ze voegen de groene factor erbij. Daarnaast zijn ook alle kolen interessant om bescherming te bieden. De waarde van kool als ontgiftiger is gekend. Kool is zuiverend tegen zweren en ontstekingen... Er zal altijd wel een middel zijn om via de voeding bescherming te bieden tegen de overmacht aan bacteriën. Leef kalm en behoud de sereniteit Dit is soms een hectische wereld en iedereen heeft met regelmaat af te rekenenen met spanning en moeilijkheden. Er zijn uiteraard grenzen, maar de regel zou moeten zijn dat men de mentale attitude zou moeten hebben om stress te beheersen, en niet door stress beheerst te worden. Aanhoudende en afmattende stress is iets wat de gezondheid en veerkracht van het lichaam ondermijnt. Behalve voeding, speelt stress een grote rol in het ontwikkelen van ziekten. Zoals gezegd is leven energie en ook de bescherming en het herstel van het lichaam kosten energie. Maar stress is een energievreter. Extreme stress en angst, of negatieve emoties kunnen de energie zo erg draineren, dat men geen kracht meer overhoudt. Leren ontspannen leven, en leren aanvoelen wanneer genoeg genoeg is, en actie ondernemen (of zoals Fry het zo mooi zei “doe eens iets, door niets te doen”). Soms moet de stekker uit het stopcontact, moet de stoom eruit. Los laten, relativeren, afstand nemen, positief denken... en daarnaast 13

ademoefeningen, spierontspanningsoefeningen , of zelfs bewegen als uitlaatklep... Kom in beweging Eén van de definities die Victoria Bidwell geeft van een Gezondheidszoeker, is dat deze “zich iedere dag minstens een half uur in het zweet werkt”. Het is niet genoeg om twee minuten op te staan, een paar stapjes te doen, je eventjes bukken... nee, er zou een echt regelmatig bewegingsprogramma aan te pas moeten komen. Dwangmatig zal ook niet helpen, maar liefst zo natuurlijk en spontaan mogelijk, niet omdat men moet, niet door prestatie gedreven, maar omdat het goed voelt. Die beweging kan fysieke arbeid zijn als tegengewicht voor het zittend leven, het kan ook sport zijn, op voorwaarde dat men gaat tot op het aerobische niveau en niet prestatiegericht is. Ideaal is als je job je van je stoel haalt en je uitnodigt om een variatie aan bewegingen te doen. Dat heeft heel wat voordelen. Als je in beweging bent, verhoogt de inwendige circulatie. Je bloed vloeit krachtiger door de aderen en ook de organen die het meest weerstand moeten bieden worden beter doorbloed. Een betere doorbloeding vermijdt dat er moerasvorming optreedt in verre of nabije gebieden van het lichaam. Woekerhaarden worden gevonden en opgeruimd. Virussen en ziekten krijgen geen kans om zich massaal te vermeerderen en te verspreiden. Bewegen en betere circulatie heeft trouwens nog andere voordelen. Er is een hogere zuurstofopname, een verhoogde verbranding, een verbeterde ontgiftiging. Een beter gezuiverd lichaam is altijd beter in staat om op te treden tegen schadelijke invloeden. Was je handen Het lijkt wel overbodig om het te zeggen, in onze tijd met extreme hygiëne, maar toch moet het herhaald worden : je handen wassen kan vermijden dat een virus zich naar je neus of mond verspreidt. Zelfs al worden heel wat ziektekiemen via de lucht verspreid, kan een kleine maatregel als het wassen van de handen, veel kwaad voorkomen. Daarbij hoef je niet meteen te denken aan bacteriedodende zepen en ontsmettingsmiddelen. Deze zijn volledig overbodig en doen meer kwaad dan goed. Een gewone, chemicaliënvrije zeep doet wat ze moet doen en is het veiligst voor de hele familie.

Wat nog meer?

als je onder stress leeft.

Bovenstaand vond je enkele adviezen ter voorkoming van griep en ander winters ongemak. Je merkt dat het gewone, gezonde maatregelen zijn, die al lang genomen zouden moeten worden, lang voor er ook maar sprake is van griep en andere winterklachten. Behalve suiker, zou zeker dieper moeten ingegaan worden op de rol van voeding bij infecties en ontstekingen. Prof. Ehret ontdekte in de 20er jaren van vorige eeuw al de relatie tussen voeding en ontstekings-neigingen. De conclusie die hij maakte was: “Als je zonder ontstekingen en infecties door het leven wil gaan, eet dan mucus-vrij.” Anders gezegd, ter voorkoming van oa. verkoudheid en griep, vermijd alles wat slijmvormend is : zuivelproducten, witmeelproducten, geconcentreerd zetmeel, geconcentreerde eiwitten enz.

Studies tonen aan, dat mensen die het spreekwoordelijke half lege glas bereiken, vier keer zo gevoelig zijn voor verkoudheid in vergelijking met de optimisten. Een nieuw rapport besluit dat psychologische stress, voornamelijk chronische zoals men vindt bij de neurotische en negatieve persoonlijkheid, een risicofactor is bij verkoudheid. Een optimistische kijk en een niet-opstapelende persoonlijkheid, lijkt mensen te beschermen, aldus de onderzoekers. Het onderzoek toont aan dat een hoog niveau van psychologische stress een noemenswaardige relatie kent bij gewone verkoudheden. Hoewel verkoudheid zelden fataal is, wordt ze ieder jaar verantwoordelijk geacht voor het verlies van 30 miljoen werkdagen.

Zijn stelling is nooit verbeterd en geldt vandaag nog net zo. Het is natuurlijk niet zoʼn gemakkelijke maatregel, want het betekent dat van wat je in de meeste voedingswinkels koopt, niets meer overblijft. Wat overblijft, noemt Ehret “het Paradijselijk dieet : fruit en zetmeelvrije groenten”. Gemakkelijk verkouden, elk jaar problemen met griep en ontstekingen? Probeer het uit en je zal het bevestigen. En hoe zit het dan met de griepprik? Nee, die is er niet bij. Het is niet het juiste antwoord op griep, ondanks de nieuw vrijgegeven vaccins. De experten gebruiken angst om het publiek te motiveren voor een griepprik, maar het is gewoon een andere gezondheidszorg-illusie. Het is natuurlijk waar dat griep soms dodelijk kan zijn, maar onthoud dat griepvaccinatie nooit ziekte heeft voorkomen - nooit heeft en nooit zal. Het griepvaccin verzwakt eigenlijk de immuniteit en maakt meer sensibel voor de ziekte. Daarnaast zijn er de neveneffecten van het vaccin... die heel erg lijken op de symptomen van griep ! Dan spreken we niet eens over de andere risicoʼs van de samenstelling van het vaccin: de toxische chemicaliën zoals kwik en aluminium. Het finale punt is dat de beste bescherming tegen griep ligt in een gezonde levenswijze, met inbegrip van gezonde voeding, beweging, voldoende slaap, een positieve attitude, het niet opzoeken van stressoren... en dat het hele jaar rond. Hoe het hiermee gesteld is, zou de eerste vraag moeten zijn die gehoord wordt in het dokterskabinet.

Om te onderzoeken of stress effectief de kans op verkoudheid verhoogt, observeerde het team 1100 leden van een Spaanse universiteitsstaf en -studenten met regelmatige intervallen over een periode van één jaar. De studie differentieerde de verschillende stresstypes volgens de omstandigheden : door levensomstandigheden, door hoge verantwoordelijkheden en werkdruk, of door een algemeen negatieve kijk op het leven en de neurotische persoonlijkheid; in tegenstelling tot de positieve en extraverte mensen. Mensen met een negatieve kijk kenden het grootste risico op het ontwikkelen van verkoudheden, ondanks dat ze hun bescherming zochten in vitamine C of zinktabletten, en ook los van hun rook- of drinkgewoonten. Hierop volgend waren personen die geloofden dat ze onder druk stonden. Zij kenden een drie maal hoger risico. Psychologische stress kan een tol zetten op het immuunstelsel door het verminderen van de concentratie aan cytokines, eiwitten die de infecties helpen afweren. Wat daarnaast ook opvalt, is dat onder stress levende personen, dit ook in hun levenswijze laten zien, door roken, alcoholgebruik, en hun ongezonde voedingsgewoonten. Epidemiology mei 2001;11:345-349

Verkoudheid ligt op de loer


14

Zeg mij

? m o r a a W

In het merendeel van de gevallen zeker voor mensen die geen ernstige pathologieën kennen - volstaan eenvoudige correcties van de voeding, om een duidelijk verschil in energie en gezondheid te ervaren. Miljoenen mensen over de hele wereld hebben ervaren hoe de toepassing van de voedselcombinaties onmiddellijk bezwaarlijke problemen met de spijsvertering oplosten, hoe het verhogen van de portie fruit komaf maakte met een stagnerende darm, hoe het gebruik van vers geperst sap direct voelbare verhoging van de energie veroorzaakte. Meer groenten, meer fruit, meer basische voeding, minder geconcentreerde voeding, minder zout, minder industrievoeding, stop koffie, sigaretten, alcohol en zoveel meer maatregelen die mensen kunnen nemen, moeten op termijn vruchtbaar zijn. Maar is het voldoende? Het lichaam krijgt een adempauze omdat het zich niet meer tot op de graat moet uitsloven om de gevolgen van deze producten op te ruimen. Daarentegen krijgt het nu levende voeding, die de vibraties - de elektriciteit... of hoe het anders uitdrukken? verhoogt, zodat elke cel naar zijn hoogste vermogen streeft. Eén van die doelstellingen van elke cel is zichzelf herstellen. En toch kan het aanpassen van de voeding - hoe ernstig ook - nog niet genoeg zijn. Ik ontmoet mensen die na vier of vijf weken gezonde(re) voeding teleurgesteld zijn, als de problemen waar ze al jaren mee te maken hebben, niet zijn opgelost. Soms kunnen ze zelfs uitzonderlijk teleurgesteld zijn, als ze in plaats van verbetering, verergeringsverschijnselen kennen. Meestal is de droom van een miraculeuze omslag uit de zwakte/ziekte/symptomen een valse verwachting, omdat men niet begrijpt door wat en hoe het lichaam in een zekere conditie is terecht gekomen, hoe toxiciteit en verminderde functionaliteit - of het uitvallen van functies - een zware hypotheek legt. Zoals we uitlegden in vori-

Hoe komt het dat men, ondanks alle veranderingen en verbeteringen die men heeft gedaan aan het voedingspatroon, toch niet tot genezing komt?

ge editie is de evolutie van het ziektepatroon een voortschrijdende vermindering van de vitaliteit met daar tegenover een toenemende tolerantie. Er komt een moment waarop deze twee lijnen elkaar kruisen en men met een verminderde vitaliteit en een verhoogde tolerantie moet rekening houden. Het is voelbaar. De symptomen liegen er niet om, de pijnen, ontstekingen, slijtage, aftakeling... kunnen ingrijpend zijn. En hoeveel medicijnen werden er gebruikt, terwijl we weten dat ze niets genezen, maar de symptomen, onderdrukken, nieuwe mechanismen in het leven roepen, en misschien daardoor weer nieuwe ziekten creëren. Daarom moeten we weten over wat we praten. Ziekte is een bedrijf met zeven afdelingen. Gaat het over hoofdpijn of over misvormende reuma... Als iemand er niet in slaagt om meester te worden over hoofdpijn of migraine, stel ik me terecht de vraag wàt men heeft veranderd en hoe die verbeteringen in de voeding er vandaag uitzien. Het gebeurt ons vaak dat mensen vertellen hoe ze zijn overgeschakeld op gezonde voeding... en we maken dan een analyse van hun voeding... die er naar onze normen helemaal niet gezond uitziet. Sommige mensen kunnen zich een held voelen als ze 's morgens een smoothie gebruiken of een paar stukken fruit (en daarachter hun koffie drinken), of als ze alle dagen de voedingsaanbevelingen van vijf stukken fruit-groenten halen. Maar dat is ver beneden de doelstelling van Groene Dag die spreekt over twee kg fruit en groenten en al de rest als aanvullend ziet. En dat zijn trouwens niet de enige adviezen die moeten onderzocht worden. Vanaf het begin moet men stellen dat het doel van de voeding niet is, om zieke mensen tot genezing te brengen, maar om gezonde mensen in optimale conditie te houden. Ik kan me dan voorstellen dat je onmiddellijk vragen stelt bij de "geneeskracht van

de voeding", zoals je daarover leest in alle tijdschriften en boeken... Jawel er is heel wat geschreven over kruiden en voedingsmiddelen, en hun geneeskracht, maar hoe werkt die dan? Is er één kruid of één voedingsmiddel dat de gevolgen van misbruik ongedaan kan maken? Als ernstige pathologieën zijn ontwikkeld, mag men aannemen dat het lichaam met ernstige intoxicaties worstelt en dat ofwel de reinigingskracht in gebreke blijft, of dat de energie drastisch verlaagd is. Gezondheid en genezing is geen kwestie van de voeding alleen trouwens. Zelfs al zeggen Tilden, Ehret en veel andere voedingsdeskundigen dat 80 % van de ziekten het gevolg zijn van gebrekkige voeding van de cellen, komt dit niet alleen door wat iemand in zijn mond stopt, maar door het geheel van de stofwisseling. Het voedsel kan het beste zijn, wat er te eten valt, maar als het niet verteert omdat men gespannen, vermoeid, verzwakt is of omdat lever of pancreas overbelast is, of andere klieren uit balans zijn... kunnen de cellen onvoldoende voorzien worden. Op het moment dat iemand begint met de voeding aan te passen, kan die lijden aan talrijke pathologieën verstoppingen (van aders, darm, galweg, organen,...) die niet noodzakelijkerwijs meteen verbeteren omdat de voeding nu geen verder nadeel toevoegt. De vraag is : zal de verstopping ongedaan gemaakt worden door de voeding, of zullen er andere maatregelen nodig zijn? Sappen, vasten, reinigingskuren... Tot slot wil ik ook wijzen op de elf andere onderdelen van een goede gezondheid (zie het 12-puntenprogramma voor je gezondheid).

Enthousiasme en optimisme zullen de mens in ieder geval al veel verder brengen dan een verslagen geest !


15

D E NKE N

Elke mens heeft kracht in zich. Ook jij en ik beschikken over zoʼn kracht. We beschikken er niet alleen over, we gebruiken ze ook elke dag. Maar heb je geleerd hoe die kracht te gebruiken, ze te richten op een doel, ze te maken tot een ondersteuning van je mentale energie ? Je hebt een kracht die tot grote dingen in staat is ! De naam van die kracht is “gedachte”. Zowel negatieve als positieve gedachten zijn krachten. Alleen hun doel, inhoud en resultaten zijn verschillend. Had je gedroomd van succes of had je al besloten dat het aan jou zal voorbijgaan? Besluit waar je naartoe wil met de rest van je leven. Maak keuzes. Denk in termen van “gewenst gedrag” of blijf hangen bij vrees, frustratie of andere blokkerende emoties. Wat is je plan? Motiveer, argumenteer waarom je wil investeren in dit plan, waarom je deze keuze maakt. Stel je voor wat je wil bereiken, alsof je het reeds hébt bereikt. Dit principe is zo typisch voor positief denken. Als je iemand bent die zweert bij “eerst zien, en dan geloven”... dan bewijst dat dat je geestelijk oog niet geoefend is. Zet je keuzes voorop, herhaal, programmeer... en je verbeelding zal ze opnemen. Keer het niet om. Er moet eerst gedacht, herhaald, en bevestigd worden, tot de gedachte uitgroeit tot een zeker weten. Maak een gewoonte van succes. Dat begint met het zien van die zaken waarin je goed bent. Het is niet wat anderen voor succes aanzien, wat telt. Iedereen heeft behoefte aan succes. Het is de springplank naar een vertrouwensvolle kijk naar mensen, omstandigheden en jezelf ! Het hebben en beseffen van succes zijn de voedingsbodem voor (zelf)vertrouwen. Heb je fouten gemaakt, dat kan zijn. Wie trouwens niet? Leer van je vergissingen. Blijf niet plakken aan een gemaakte fout. Val niet in herhaling door je te beklagen over een vergissing. De ervaring is een goede leerschool en maakt een betere student van je. Alle mensen die groot succes kennen, hebben fouten gemaakt, maar blijven niet bij de fout staan. Het maken van

een fout, deed hen een besluit nemen : dat nooit meer. Of, “Laten we het beter doen”. Leef creatief : schep een betere wereld. Creatief denken is de grootste troef in een wereld vol veranderingen. Ja, het was anders en ja er gaan zaken verloren... en dan? Blijven zweren bij achterhaalde visies, of met heimwee terugkijken, brengt het niet terug. Dit is niet het paradijs, niet de ideale wereld, maar je gedachten kunnen deze wereld wèl beter maken door positief om te springen met de mogelijkheden en beperkingen... Dat vind ik zo mooi aan mensen die besloten hebben “om er het beste van te maken”. Reken af met angst : door erover na te denken, de zinloosheid ervan te beredeneren en op die manier de voorwerpen van angst te verkleinen en de voorwerpen van durf te vergroten. Pool de krachten om ! Is het niet jammer dat juist wanneer iemand kracht nodig heeft, zo iemand die kracht doet verdwijnen onder krachteloos makende gedachten en gevoelens? Cultiveer een winnaarsmentaliteit : begin met kleine overwinningen in je persoonlijke leven. Bevestig je meesterschap en ontdek hoe overwinningen je beste mentale ondersteuning zijn. Nieuwe mogelijkheden ontstaan niet door louter toeval. Alle kansen die je in je leven krijgt, bestonden reeds in je verbeelding. Je verbeelding is de vormgever van je geest. Ze zet je mentale energie om in merkwaardige daden, waarmee je gestalte geeft aan datgene wat je in je gedachten voedt. Het denkatelier is de plaats waar je al je plannen smeedt en tot een werkelijkheid maakt. De verbeelding is dié plaats, waar gedachten samenstromen en uitgroeien tot een visuele realiteit. Alle gedachten die daar zijn samengevloeid zijn dicht bij hun verwezenlijking. Denken doe je, positief of negatief. Die gedachten bezorgen je energie of maken je moe en uitgeput. Wat wil je eigenlijk? Wanneer geef je jezelf de kans om te beginnen met verrassend vinnige en vitale gedachten die je brengen, waar je altijd wou zijn. Zet je even neer, denk na. Hier zit ik. Ik ben gelukkig, tevreden en gezond. Ik ben blij en


dankbaar om wie ik ben, en wat ik kan. Denk na over alles waar je dankbaar kunt om zijn, Denk na over alles : over een rustige en regelmatige hartslag, een ontspannen lichaam, een rustige en gelijkmatige ademhaling,... Zijn dit allemaal onderdelen van het programma dat je wenst? Denk zo nu en denk zo later. Door herhaling neemt je onderbewustzijn deze informatie op en zal iedere gelegenheid te baat nemen om dit te vormen tot een dagelijkse werkelijkheid. Het zal niet helpen om elke keer weer je probleem te herhalen. Het is zo waar: “Al wat ik vrees, dat overvalt me; al wat ik ducht, dat treft me...” Hoe kan het ook anders? Vrees herhaalt en brengt het gevreesde dichterbij. Wat je had willen vermijden, wordt werkelijkheid. Wil je dat je geluk werkelijkheid wordt, houd je dan bezig met geluk. Denk en doe alles wat het geluk aantrekt. Wil je gezondheid en genezing, denk en doe alles wat gezondheid en genezing versterkt. Je mag kritisch zijn, maar na alle informatie doorgenomen te hebben, moet je komen tot een besluit dat je niet in twijfel brengt, maar met zekerheid, blijheid, vrijheid in de praktijk brengt. Herhaling is nodig, tot wanneer het een gewoonte is om positief aan gezondheid en genezing te denken. Oefening baart kunst. Geduldig en rustig ga je door. "Alles wat je je levendig kan voorstellen, alles wat je vurig verlangt,

met de zekerheid van de verwezenlijking, terwijl je vol enthousiasme eraan werkt, moet ontegensprekelijk een werkelijkheid worden."

Napoleon Hill

“De mens wordt vaak vergeleken met een schip dat de levenszee bevaart. ! Van dat schip is de machine de wil, ! en het roer de verbeelding. ! Worden wij gestuurd uit onze ware koers, ! dan is het nutteloos met volle kracht ! voorwaarts te willen varen; ! onze enige hoop ligt dan in het wenden van het roer. 16

ZIEN

De voorstelling kan beginnen “Ik heb gemakkelijk praten”, zegt men. “Ik zou maar eens moeten meemaken wat iemand anders meemaakt...” Gelukkig niet. Iedereen heeft genoeg aan het zijne. Ik kan er ook niets aan doen als mensen graag hun moeilijkheden herhalen, als ze compleet gefocust blijven op datgene wat ze willen vermijden of kwijtraken... een verslaving, gewicht... en het keer op keer versterken. Ik kan dan gemakkelijk woorden gebruiken, suggesties geven, maar als men het niet “begrijpt”, of beter nog als men het niet kan “zien”, dan verspil ik gewoon mijn tijd. Kan jij het “zien”? Verschijnt er bij jou iets op het scherm als ik zeg dat je nu meteen, gelukkig en tevreden kunt zijn? En ik vertel er direct bij waarom. Bv. Omdat honderden omstandigheden die het werkelijk erg hadden kunnen maken, niet van toepassing zijn. Als een mens dat ziet zitten, is er geen reden tot klagen. Overloop je dag en zie de honderden domeinen waarin je gezegend bent... Je moest er eens meer bij stil staan. Ik doe dat regelmatig. Niet dat ik me wil spiegelen aan het ongeluk van anderen en dat mijn ongeluk niet zo groot is, maar vooral om goed te blijven beseffen hoeveel er is, waar we te gemakkelijk aan voorbij gaan. In ieder geval maakt het me dankbaar tevreden. Het is geen passiviteit, geen rem om het streven naar verbetering af te remmen, maar een besef dat het hier op aarde een mooie plaats kan zijn, als mensen zich aan elkaars geluk kunnen warmen en er een positieve overdracht van gedachten, emoties, waarden... kan plaats vinden. Maar geluk, gezondheid, vitaliteit, succes... kunnen we niet zomaar van anderen verwachten. Ze worden gemaakt in dat kleine hoofdje, gedacht, herdacht, bevestigd, groeiend, krimpend, vergroot of verkleind... om dan ten slotte iets op het scherm te projecteren. Het wordt je overtuiging, dat het kàn, of dat niet nièt kan. In je verbeelding gaat het dan gebeuren : groot succes of een denderende mislukking. Waar wil je naartoe?

Alles begint bij het denken. Hoe denk ik? Wat denk ik? En wanneer ik besef dat mijn gedachten een valkuil zijn, en ik wil die gedachten veranderen... Ik kan formules gebruiken - autosuggesties - om wat ik wens te versterken, meer in de verf te zetten, maar tegelijk kan ik die positieve suggesties krachteloos maken, wanneer er verzet komt in mij. Ik kan die positieve gedachten antidoteren, ze tegenspreken, of zelfs lachwekkend maken. Je kan je voorstellen dat in zoʼn omgeving er weinig van terecht zal komen. Het geloof kan niet tot stand komen, in een omgeving die zoʼn geloof per definitie afwijst. Daarom wordt er op gewezen worden, dat suggesties enkel in een sereen klimaat moeten worden gezegd of herhaald. De wil moet er mee instemmen dat ze worden gebruikt. Dan schakel je de wil uit en je laat ze doordringen tot het onderbewuste. Het is daar, in dat complexe web van ideeën en visies, dat deze nieuwe informatie wordt verwerkt, samengesmolten, omgezet naar een realistische en persoonlijke oplossing. Denken is één zaak, maar in het verlengde daarvan vind je de visualisatie. Het is een prachtige oefening om dat te visualiseren, wat je zo verlangt. Visualiseer je de mens die je zou willen zijn. Stel je vanaf nu steeds voor wat je wenst te bekomen en niet wat je vreest. Stamp dit beeld steeds krachtiger in je geest. Zo wordt het meer dan een wens, nu een vurig verlangen. Leef iedere dag meer en meer toe naar dit beeld dat steeds scherper werkelijkheid wordt. De details van dit prachtige idee worden steeds duidelijker ingevuld. Zie jezelf als evenwichtig persoon : rustig, kalm en beheerst. Niets kan je uit je evenwicht brengen. Laat over deze voorstelling geen twijfel bestaan. "Zie" het gewoon. Ontwikkel de kracht van je verbeelding in positieve zin. Je verbeelding werkt. Iedereen maakt zich een voorstelling van feiten, gebeurtenissen (ook toekomstige), ook over hoe en wat men is. Veel van onze visualisaties vinden hun wortels in onze opvoeding. Dat betekent niet dat wat wij ons vandaag voorstellen noodgedwongen moet blijven bestaan.


Ze zijn dynamisch en passen zich aan aan ons begrip over een onderwerp en onze bereidheid om een vooraf ingenomen positie te herzien. Ben je ziek ? Visualiseer je het proces van de genezing. Versterk de levensen herstelkracht in jezelf. Voor zover de genezing haalbaar is, zal je eigen natuur al het mogelijke doen - zelfs al zijn de kansen klein - om de draad op te nemen. Je kan beter vertrouwen op de verbeelding, niet op de wil. Denk dat je beter bent en je zal inderdaad beter worden. Visualiseer je deze beterschap en overtuig je : het is bezig aan het gebeuren. De genezing vindt plaats. Wens jezelf een goede nacht toe. Na een drukke dag heb je deze diepe rust zeker verdiend. Visualiseer : je zal diep wegglijden, dieper en dieper, je helemaal laten gaan, want je bent veilig. Je ademhaling is rustig en gelijkmatig en het wordt heel stil. Alles vervaagt, alles loslaten, alles... afstand nemen want nu is niets belangrijk. Laat los... tot morgen ! Er is niets zo nefast voor de slaap als een negatieve voorstelling van de eigen slaapgewoonten. Ik heb het al zo vaak gehoord dat mensen een beschrijving maken ʻvan hoe het er bij hen aan toe gaatʼ... Ik heb dit en ik kan dat (niet)... klinkt zo definitief, terwijl het helemaal anders kan, als men een gewillige geest en een positieve verbeelding heeft. Beklaag je niet over de drukte, hoe gespannen je bent... Stel je jezelf voor als iemand met een rustige en kalme uitstraling, in alles beheerst en niet uit evenwicht te krijgen. Het geeft niet hoe je nu bent, of wat je nu meemaakt. Je voorstellingsvermogen zal je leiden om tot een werkelijkheid te maken, wat het kan bevatten. De beroemde violist wijlen M. Mehudin antwoordde eens op de vraag wat hij op 75-jarige leeftijd overdag zoal deed: "Ik ben nog elke dag aan het oefenen op zoek naar de juiste toon". Dat is een prachtige uitspraak, die ik ook toepas: het leven is nooit af, het kan altijd beter met "de snaar" fijngevoeliger afgestemd op de "juiste toon". 17

ik wens je zoveel meer Iemand iets wensen is zo gemakkelijk. Je schrijft het op een kaartje of papier, of je mailt het naar honderd mensen tegelijk... Ik krijg ook van die wensen: “een gelukkig nieuw jaar”, “een goede gezondheid”, wensen van vrede, rust, succes, goede zaken... Natuurlijk twijfel ik niet aan de goede intenties van al die wensers. Het is zelfs een prettige ervaring om al die attenties en goede intenties aan jouw adres te mogen ontvangen. Het wordt op den duur de graadmeter van je sociaal netwerk, je vrienden, familie, partners en relaties... Maar hoe ernstig zijn die wensen? Wat zal men doen om het waar te maken? Hoe kan dat nieuwe jaar iemand gelukkiger maken? Wat zal er anders zijn dat het verschil zal maken? Een kaartje kan dan misschien een glimlach zijn, een tekentje van leven, een signaal : “ik heb aan jou gedacht”... maar dat is één minuut, een ogenblik en daar vul je geen jaar mee. Wat kan je eraan doen, om van een nieuw jaar iets echt nieuws te maken, een jaar dat een mijlpaal is, een doorbraak, een ommekeer, een verandering... Het zal niet lukken door het winnen van een gigantische som. Maar als positieve gedachten je gaan sturen, kan je een en ander verwachten. Dat is wat ik je wens : de moed om positief te denken. Heb je er enig idee van hoeveel moed dat vraagt? Vanaf nu, straks, morgen, volgende week... geen

toegang verschaffen aan negatieve gedachten? Het vraagt moed, wees daar zeker van, om duidelijk te maken waar het op staat en het niet na één dag te laten schieten. Positief denken is een levenswerk. Maak duidelijk wat je plan is, wat je wil voor de rest van je leven, te beginnen bij vandaag. Zeker, in wat je denkt heb je de keuze. Dat is het stukje van jezelf waar je het helemaal voor het zeggen hebt. Maar het blijft niet daarbij. Elke gedachte streeft ernaar om een werkelijkheid te worden. En daarom is het aan jou om zo’n keuzes te maken die je vooruit helpen. Gedachten aan gezondheid scheppen ruimte, zodat gezondheid een kans krijgt. Tegelijk zorgen gedachten aan gezondheid dat je acties onderneemt die met je gedachten in overeenstemming zijn. Gedachten aan geluk en daardoor een wereld binnenhalen die smaakt naar gelukzaligheid. Zeg niet dat het niet gaat, dat het niet kan, dat het niet mag... Zeg me niet dat het niet realistisch is... Ik wens je toe dat je het zou zien, dat je verbeelding het opneemt, dat je geloof erin versterkt. Het is natuurlijk mogelijk dat je de positieve gedachten moet ontwikkelen, versterken, dat je ze zo moet inoefenen tot ze een deel van jezelf zijn en het geen moeite kost om goede kanten te vinden, om in iedere situatie “er het beste van te


maken”. Er is creativiteit voor nodig, want de omstandigheden veranderen, en dat vraagt soepelheid, een geoefend oog, de vaardigheid om je aan te passen, de feeling om te voelen wat het beste is. Positieve gedachten maken het leven lichter. Daarom wens ik ze jou van harte toe. Het is de vitamine P, die rijkelijk vermeerdert als je blij leeft, als je lacht, vooral als er geschater en ongeremd onschuldig plezier aan te pas komt. De vitamine P verhoogt het gevoel van vrijheid, vermindert spanningen, bestrijdt/voorkomt stress. Het is de tegenstander van zorgen maken om niets, piekeren en zinloos en nergens toe leidend pijnigen van de hersenen. In plaats daarvan ontstaat deze heerlijke vitamine royaal als mensen erover nadenken op welke manier men iemand anders kan helpen, opvrolijken, bemoedigen. Ik wens je toe dat je wakker wordt. Dit is een ernstige wereld en er zijn veel moeilijkheden. Maar iemand die geleerd heeft om er het beste van te maken en die zonder nutteloos gepieker doorgaat, verspilt niet zijn kracht als men die juist op zijn meeste nodig heeft. Logisch, rustig en sereen, houdt men zich aan de wet die gegrift is in het verstand en het geweten. Geen zee is te diep, geen obstakel te groot, of daar is Iemand die je steunt. Daarom is mijn wens voor jou : de moed om gezond te leven, positief te denken en een voeding te gebruiken die in harmonie is met je natuur. Wat nog meer? 18

G E Z O ND HE I D S O PV O E D E R S Op 9 september rondde Ilse van Hooijdonk de schriftelijke cursus Voeding en Gezondheid af en ontving zij het Certificaat van Gezondheidsopvoeder. Lezend doorheen de uitgebreide antwoorden in de werkmappen, ontdekte ik een enthousiast iemand met overtuiging. Over de cursus schrijft zij : “Ik vond de cursus de beste motivatie ooit om deze levenswijze te blijven volgen. Ik hoop nog vele mensen te kunnen helpen om zich ook zo gezond en fit te voelen, het is iedereen gegund. Beter kun je niet in je vel zitten. Dankzij de cursus zijn er geen onzekerheden meer, ondanks dat de maatschappij ons allerlei waanbeelden opdringt die ons onzeker maken als je rauw wilt eten. Bedankt voor het harde werk dat je in deze cursus hebt gestopt en zo ons leven aangenamer hebt gemaakt en hopelijk nog vele andere mensen met ons.

Goede raad om je eigen begrafenis uit te stellen van Cindy : • • • • • • • •

koop geen zelfvernietigingswapens meer uit de voedingsindustrie ga bij de natuur te rade en maak daarvan een duurzame sport gebruik volgende ingrediënten voor meer energie : leg veel rauwe groenten en fruit op je bord en voeg een weinig eiwit en zetmeel toe als aanvulling spring zuinig om met zoetmakers, specerijen en zout eet tot je verzadigd bent en oefen hierin je beheersing tot slot : beweeg veel en geniet van dit alles in eenvoud

“Je kan niet de ene ziekte behouden en twee andere ziekten genezen. Als het lichaam geneest, geneest het alles.” # # # # Charlotte Gerson

Het Certificaat van de cursus gezondheidsopvoeding • De vraag die de voorbije weken regelmatig werd gesteld, is op welke basis het certificaat in de toekomst zal worden verleend. • In het verleden bezochten cursisten regelmatig de lessen, of bestudeerden de materie thuis. Een groot aantal mensen deden dit met de werkmappen (vragenmapjes die bij de cursus horen en die dwingen om teksten en antwoorden op te zoeken in de cursus). Deze lieten toe om eigen inzichten te plaatsen naast datgene wat de cursus leert. • In de 15 jaar dat deze werkmappen bestaan, hebben meer dan 150 mensen deze thuis ingevuld en teruggestuurd voor nazicht. Er zijn nog een 30-tal mensen die deze werkmappen in het verleden aanschaften maar slechts onregelmatig deze terugsturen. • Om het werk bij Groene Dag een beetje leefbaarder te maken, werd beslist om deze mappen niet meer individueel na te lezen, maar aan de cursisten zelf over te laten hoe ver men wil gaan in deze studie. Er was in het verleden niet de minste vraag daarover. Wat ik zag was altijd ernstig, doordacht, gedreven, soms origineel... waarom zou dat niet meer zo zijn als er geen controle uitgeoefend wordt ? Ik denk dat men moet begrijpen dat men het niet voor de instructeur doet, maar voor zichzelf. Precies om de mensen daarin bij te staan, hebben we door de jaren heen gewerkt aan de verbetering van de teksten, het lesmateriaal, dit tijdschrift... om de mensen met meer dan gewone interesse te helpen een juist beeld te vormen van de Levens-

wetenschappen en het met verve in de praktijk te brengen. Daarom zal het certificaat worden verleend aan zij die : • de cursus integraal volgden op één van de leslocaties - recent of in het verleden • of de schriftelijke cursus volgden en er het bewijs van leveren dat zij de materie hebben doorgenomen en begrepen. • nadat zij schriftelijk of via email hun motivatie voor het verwerven van het certificaat hebben kenbaar gemaakt en motiveren waarom het ontvangen van dit certificaat voor hen belangrijk is. • en daarbij hun eigen positie ten opzicht van de Natuurlijke hygiëne of de natuurlijke levenswijze, voeding en geneeswijze aangeven. • De aanvraag wordt begeleid door een foto (liefst digitaal en een korte beschrijving van zichzelf, hoe zij Groene Dag of de Natuurlijke Hygiëne hebben leren kennen, hoe zij de cursus ervaren hebben, welke inzichten of veranderingen het volgen van de cursus teweeg gebracht heeft. Dit voor publicatie in NatuurStemmingen. • De uitreiking van het certificaat kan per correspondentie, ofwel samenvallen met een gegroepeerde uitreiking, bv. aan het einde van de lopende cursus. De precieze datum en het nevenprogramma zal in maart worden bekendgemaakt. • Er zijn geen andere kosten aan dan de deelnamekosten of de verzendkosten.


19

Bovenal bemin Moeder Natuur, onthoud zeer goed : kook nooit met vuur; Heilig steeds water, licht en zon, dit is immers waar het allemaal mee begon; Eet geen vlees, maar ook geen vis, neem alleen wat echt heel voedzaam is; Vlucht het roken, ook het drinken & alle snoep, eet eerder sober dan in overvloed; Denk elke dag weer positief, heb het leven en de mensen lief Tinne


Groene Dag

Vanaf het begin heb je haar gekend : je hebt haar bloesem aanschouwd, gezien hoe ze verwekt werd door ijverige bijen; je hebt haar zien groeien en onder de zon zien keuren. Je hebt geduldig gewacht tot ze haar vurige schijn verkreeg als een weldadige zon aan een uitgestrekte twijg, een milde hand vol goedheid en schoonheid en een belofte van kracht. Zo was het laatste genoegen de heilige vervoering van het hemelse vruchtvlees dat je doorboorde met je tanden. Het sap droop als nectar van je kin en handen. Het smaakte vloeibaar zonnig, steeds verschillend, met dimensies waarvoor geen woorden zijn. Verrukking, ja extase maakten zich van je meester. Het was puur geluk en dankbaar wist je dat het geen toeval was, een paradijs, een tuin, een dag, een begin, zo nieuw en fris en onbeschadigd. En op een dag vind je weer vrede, stil verzadigd.

20

van rood en groen naar groen en rood

Dat kan je niet eten, het zal je veel schade berokkenen. Het is verkoelend en het zit vol met bacteriën. Al die groene kost, voor jou is het rood, begrepen? Verboden, afblijven, laten staan. Geen denken aan. Zo had de dokter gesproken en Marita had hem geloofd. Ach, wat verwarrend allemaal, waarom kon er niet meer duidelijkheid zijn, zodat je nooit hoefde te twijfelen? Kon je nog zeker zijn van de natuur? En dat fruit en die groenten, waren ze niet vijfentwintig keer bespoten met die lelijke vergiften? Marita, lees dit boek eens, het zal je een andere kijk geven... Je moet het zelf oplossen, leren luisteren naar je lichaam. Het was de raad van een vriendin. Het is waar, ook zij was ziek geweest, vermoeid en depressief. Dat was mooi wat ze had gedaan. Het was moedig, want veel steun had ze niet gekregen. Ze had toen ook dat boek gelezen. Ga bij de natuur te rade, het is je betrouwbare genezer. Was dat zo ? Hadden dokter en diëtist zich niet ten stelligste verzet tegen het gebruik van rauwkost? Interessant, Max Bircher-Benner ontdekte dat al zijn medische kennis niet werkte...

En dan was daar iemand met goede raad : “Als het niet werkt, doe dan net het omgekeerde...” Nee, het werkt niet. Ik ben een vod, ik heb geen kracht, ik ben altijd moe, ik ben een slechte moeder, mijn gezin is me teveel, ik zou moeten rusten, maar ik kan niet rusten. Nee, het werkt niet. Hoeveel jaren loop ik nu zo te sukkelen en pijn te lijden? Waar moet dat naartoe? Heb ik geen andere keuze? Is het mijn lot, dat ik moet aanvaarden? En wat deed die Zwitserse dokter? Hij gebruikte rauwkost. Dat was rood, maar hij zette het licht op groen. Dat is merkwaardig. Die vrouw wordt beter, die vrouw geneest. Zou dit een uitzondering zijn, want die bevestigt vaak de regel. Niet te snel met mijn conclusie Misschien is het maar illusie. Verbazend, ongelofelijk, niet te begrijpen, het werkt. Kijk die man, geheel versterkt, Appels, peren, sla, tomaten, meer dan één, laten we praten, karrenvrachten aangebracht, groen en rood, geel en oranje, kleuren van de regenboog. ‘k Heb zelden zo genoten,


‘t is een zegen voor het oog. Selderij, spinazie, groenten, elke dag geperst tot sap, soep en smoothie, saus en slaatjes helemaal anders, wat een grap. ‘t Is nu honderd jaar geleden, wat toen gold, dat geldt nog steeds. Maar dat mag je echt niet weten want zoveel aandacht voelt men reeds. Als de kassa niet meer rinkelt, en de muziek van de commercie stopt, kijk daar al die werkelozen, en een economie die flopt. Wanneer zal de zon weer rijzen en het licht voor altijd groen zodat mensen weer bewijzen wat veel handen kunnen doen. Als we dan bevrijd van leugen, ieder onder eigen boom kunnen planten, kunnen bouwen samen aan een mooie droom, in die glorierijke dagen die nu liggen in ‘t verschiet waarin al dat menselijk jagen op zal lossen in het niet.... ‘k Hoop dat ik je zal ontmoeten, op die andere aarde die gewassen, nooit meert kleurt in rood van bloed, geen advies van rechters noch vermassens. Waar de liefde mag regeren voor het leven, ander mens, voor een dier, de hele schepping... Alles vrij, dat is mijn wens. Misschien dat ik nu ga zweven licht en vrolijk door de tijd waar ‘t gedaan met rood zal wezen... Groen voor eeuwig en altijd. 21

W A TE R

ken, zuiver water. Water mag op zijn beurt geen bron De vroegste sporen van je de hygiënistische Drinken voor leven beweging, vinden we

in 1832, in de praktijk en de voordrachten en boeken van Dr. van intoxicatie zijn, maar zal het beste zijn werk doen, als het de cellen maximaal hydrateert, en niet irriteert. en Drbekeken SylvesteralsGraham. IkIssac wordJennings soms scheef ik vertelHoewel dat mendeze zichbeide dokVeel mensen zijn vandaag als gevolg van hun gecontersmoet compleet los van hun systeem op punt stelden, hadden niet houden aan elkaar de voorgeschreven hoeveelheid centreerde voeding gedeshydrateerd, zelfs al kunnen dranken, zij grote maar verwantschap dat men moet in hun luisteren idee over naar hoezichzelf een natuurlijke en le-ze daarnaast oedematische zwelling hebben. ervoor moeterzorgen het natuurlijk dorstgevoel weer venswijze moest dat uitzien. Zij legden de basis voor een systeem Zuiver water draineert geen toxines uit het lichaam. een indicator is ofop je dat moet drinkenzeer of niet. dat betrouwbare volledig los staat van wat moment erg bedreven Zuiver water verliest trouwens zijn zuiverheid, ogenblikSommige die ik ontmoet, beschrijven water als Het hywerd, nl. mensen diverse vormen van alternatieve geneeskunde. kelijk wanneer het het lichaam betreedt. Zo snel als het een magisch iets,zijn in de zin van kwijtschelding giënisme kende hoogteen een dieptepunten. Toenvan Dr Sheltonzuiver in water gemengd wordt met een druppel speeksel, schuld... is zelfs gebeurd mensenwas mijhet kwamen 1924 de Het Natuurlijke Hygiënedat ontdekte, een bewegen die is het niet meer zuiver. Om dat te demonstreren werden vertellen dat je minstens anderhalve liter water moet proefpersonen gevraagd om een slok gedistilleerd waop sterven na dood was. drinken, als was ik onwetend op dit terrein, en zij volter te nemen en het terug uit te spuwen in een glas. Een 30-tal verschillende personen hebben mee het werk van Dr. leerde deskundigen. Gedistilleerd water heeft normaal tussen 0 en 2 ppm Shelton bepaald. Opvallend is dat nagenoegzijn allen, Kan water “te zuiver” (en dus gevaarlijk) ? op uitzonde(deeltjes per miljoen). Dit is de TDS (totaal van opgelosringvan vande Sylvester Graham, klassiek geschoolde dokters waren, Eén mythes waar we dagelijks tegenaan botsen te vaste stoffen).Het uitgespuwde water gaf waarden die een andere met weg het waren opgegaan, nl. deze van het natuurlijke heeft te maken ʻbelangʼ van mineralen in het tussen 10 en 100 ppm. En dat is nog maar na een conleven.Dat Zij is hadden ingezien dat een Dezelfde gezonde levenswater. een hele controverse. mensenen voedingstact van amper enkele seconden met de mond. Je ziet die wijze vinden noodzakelijk dat wateriszuiver voor het moet behoud zijn, een of het lage herstel van de ge-dus hoe relatief de kans is dat gedistilleerd water minedroogrest zondheid.moet hebben, vinden toch dat het water niet ralen zou uitlogen. De mineralen moeten niet afkomstig geheel vrij van mineralen mag zijn. Water zonder mineHet waren mensen die zich voldoende bewust waren van de gezijn van water, maar uit de groenten en vruchten en ralen hen agressief zijn, mineralen uitvan het het bed;voeding varenzou vanvolgens de vergiftigende praktijken op de rand en in het algemeen. lichaam wegwassen, te zuur zijn enz. Dat is natuurlijk ze hebben al deze kennis overboord gegooid, naarmate zij doorTegen dat gedistilleerd water zich vermengd heeft met frustrerend om telkens opnieuw op deze verwarrende drongen werden van andere waarheden. het soepige mengsel van de maaginhoud, weet nieberichten te botsen. Ik ken talrijke mensen die onder mand nog dat het ooit zuiver water is geweest. Over zijn medische ervaringen vertelt Shelton: "Er was niet de druk van hun omgeving het drinken van gedistilleerd Als iemand je opmerkt, dat gedistilleerd water te zuiver minste overeenstemming wat ze voor behandeling water moesten stop zetten,over “omdat door dergelijk bij een beis, kan je net zo goed terugvragen of de lucht ooit te paaldeteaandoening te worden verstrekt. water drinken hundiende mineralenbalans in gevaar Wat bren-door de ene zuiver kan zijn. Als water gedestilleerd wordt, dan is dat werdDergelijke aanbevolen, werd door weerverspreid anderen door afgewezen. gen”. informatie wordt verko- Op de keper beschouwd wasnauwelijks geen enkele in medisch,om te vermijden dat via het water een niet gewenste pers van filters die ietsbehandeling, uit het waternoch filtreren hoeveelheid vreemde en potentieel gevaarlijke stoffen noch in het menselijk opzicht succes.maakt We weten wat we en waar nauwelijks enigeen verschil of hetniet water in het lichaam komen. Zelfs al wordt dat water veilig gefilterd doen, maar is ofwe niet. doen Erger tochnog, iets…" als er Tegen door deze dergelijke ingesteldheid filheeft verklaard - wat wellicht zo is omdat deze lage doserinters iets verwijderd is het wellicht het “onschadeShelton zich verzet.wordt, Zijn heldere opmerkzame geest, die wist te gen geen directe schade toebrengen - kan de opstapelijkste” deel, nl. klein deeltje van de mineralen. verzamelen, te een vergelijken, te analyseren, te synthetiseren… lieling van de miniscuul aanwezige substanties op termijn Geen enkel water kan ook maar de claim maken ten deze onduidelijke, verwarrende toestand nietdat toe.het Zijn conwel degelijk nefast zijn. Als mensen zich zorgen maken mineralen, wel toxines hetde lichaam wassen. tacten metdan zoekende mediciuitover gehele kan wereld, hebben hemover in de verpakking van het water, kunnen ze zich best De afgifte vande substanties via en de de nieren of de huid, is staat gesteld standpunten kennis over de natuurlijke eerst zorgen maken over wat er al inzit. bepaald door nauwkeurig omschreven biologische prinVan één mythe zijn we nu bevrijd : dat drinken het menhulpverlening en de opvoeding omtrent gezond leven te vergelijcipes. Enige tijd geleden was daar een uitzending op selijk lichaam schoonwast. Maar één feit blijft overeind : ken(ook en bijviateHouttekiet) schaven. Hij onderzocht nauwkeurig alle voedingsVolt waar een professor een onderalle biologische functies voltrekken zich in een waterig systemen zuiverdeeigenlijk ze uit tot één levensvoedingswijze die zoek deed en of drinken wel nuttig was.en(Herinner medium. Water is het perfecte oplosmiddel voor voegezonden en zieken beveiliging enjaar eengeleden heropleving betejevoor onze stellingname - die een al meer dan 100 dingsstoffen en kan niet zuiver genoeg zijn. kenen. gedocumenteerd werd dat de mens geen drinkend weEen andere mythe die we vaarwel zeggen, is dat zuiver Dr.is). Shelton heeft waarschijnlijk méér mensen zen Men gaf aan proefpersonen een aantal begeleid liter te bij vas-water mineralen uit het lichaam spoelt. Mineralen verladrinken tenkuren, en dan de urine wie anders werd opgevangen. Vandaar ookTalrijke dat hetstaalnavasten een beetje ten het lichaam niet, tenzij onder bepaalde condities. mes en talrijke vergelijkingen toondenHygiëne. aan, dat Shelton hoeveelzelf heeft vereenzelvigd is met de Natuurlijke Verzuring bv. is een vijand van de stabiliteit van de miofdeze hoeopvatting weinig iemand ook drinkt, de uitscheiding van ten zeerste bestreden. "We moeten ophouden met neralenbalans. Verzurende voeding, extreme voedingstoxines, mineralen, zuren... altijd dezelfde was. Dat is is, of dat de idee te verspreiden dat Natuurlijke Hygiëne vasten zuren, zure gisting e.d. maken op termijn een Russicorrect. Als men meer drinkt, verdunt men deHygiëne urine, enis een uitvasten Natuurlijke Hygiëne is. Natuurlijke sche roulette van je mineralenhuishouding... en daar zal dat kan nodig zijn. Welkenwater men ook systeem, drinkt, zaldat daar gebreid, verantwoord samengesteld niet tot één drinken (zelfs mineraalrijk water) niets kunnen aan niets aan veranderen. De conclusies van het onderzoek doen. enkel idee te herleiden is." waren “dat het volstrekt overbodig is om zoveel te drinWe drinken om het water dat wij via gewone levensacti"OnsIkmotto is: kunnen gezondheid door natuurlijk leven." ken”. zou dat beamen, op voorwaarde dat De belangrijkste bijdrage van Dr. Shelton is niet in de eerste viteiten verliezen (ademen, huid, stoelgang, urine) terug mensen hun dagelijkse voeding voor 90% zou bestaan aan te vullen, zodat het lichaam een perfect evenwicht plaats inhoud Maar die hijvoor aan mensen de Natuurlijke Hygiëne uit nattedevoeding. die quasi alleen heeft gegeven, maar de wijze waarop hij een beweging, die zout, op sterven naonderhoudt tussen het intracellulaire en het extra-cellugeconcentreerde voeding gebruiken, waarin veel laire water. Als de voeding al veel water bevat, zal de dood was, en nieuw leven heeft ingeblazen. In een de beginfase hij additieven chemicaliën zitten, vind ik het absolu- stondbehoefte aan extra water zeer klein zijn. temet noodzaak al deze ideeën om eenalleen, zekere maar hoeveelheid na verloop water van te tijddrinwerd het Hygiënisme een sterke beweging. De beginfase was gekenmerkt door Groene Dag - Herbomont - NatuurStemmingen 173 / december 2013

22

U s c hre ef het o ns “Sedert een week of zes zijn wij overgeschakeld op bijna volledig rauwkost. Het bevalt ons heel erg, zowel voor de smaakpapillen als voor het lichaam. Alleen zijn wij een 3 tot 4 kilo afgevallen, terwijl wij al heel mager zijn, wat wij toch wel als een hinderlijk bijverschijnsel ervaren. Meer eten geeft dan weer spijsverteringsproblemen. Wat kunnen wij doen? In de laatste natuurstemmingen las ik iets over enzymen, wat zijn enzymen en hoe krijgen we die binnen?” Ondanks het lage lichaamsgewicht moet de "valse mens" er toch af. Minder zout, dat scheelt al direct een paar kilo's. Een kaliumrijke voeding, dat gooit ook nog eens overtollig water buiten. Vruchtenzuren versnellen ook de splitsing en het gebruik van eiwitten en vetten. Het is mogelijk dat de pancreas uitgeput is en dat daardoor de spijsvertering erg gelimiteerd is in de hoeveelheid eiwit en vet dat effectief wordt verwerkt. Extra enzymen kunnen maken dat meer voeding en meer geconcentreerde voeding kan opgenomen worden. Ghislaine deelt met ons deze tip voor de feestdagen, voor wie niet kan scheiden van het beest :

hiegebruik. De mensen zijn erg overtuigd : “Een goed ontbijt”. Fout zegt de expert in Humane Voeding, verbonden aan een Universitair centrum. “Net zoveel suikers als frisdrank en net zo weinig vezelstoffen”. Wel meneer de expert, ik moet echt zeggen dat u net zoveel expert bent als mijn grote teen. Blijkbaar weet u niet wat een smoothie is, blijkbaar hebt u niet eens de moeite gedaan om het cellulosegehalte in een smoothie te meten, blijkbaar hebt u niet eens een deftig onderzoek gedaan naar de vitamines en mineralen in een smoothie, maar u doet wel uitspraken waar heel het land naar kijkt. Gelukkig zijn de mensen ook niet meer zo stom dat ze u zullen geloven en ik hoop dat u nog enkele reacties krijgt die u nog even doen blozen van schaamte, tenminste als u nog een beetje eergevoel in uw vakgebied hebt. Als u representatief bent voor de voedingsexperten in dit land, is het erg gesteld. Zeker als u moet beslissen en adviezen geven over wat mensen eten. Ik kan de patiënten betreuren die nog meer adviezen krijgen in dezelfde stijl. Ik weet wel dat het niet de bedoeling is dat ze genezen. De betovering dat u een expert bent en zij maar domme schapen, mag niet doorbroken worden. Nochtans kan het u misschien interesseren - louter ten persoonlijken

titel en voor uw eigen gezondheid - om bv. eens de cursus Voeding en Gezondheid te bestuderen. U zult dan wellicht begrijpen dat vers geperste sappen en smoothies een uniek instrument zijn in de hand van een therapeut. Het kan interessant zijn, voor het geval u zelf met ziekte zou geconfronteerd worden en niet meer uit uw eigen theorieën wijs zoudt raken... Als u dan nog nuchter kunt oordelen, en de schellen van uw ogen afvallen, en niet te trots bent, zult u sappen en smoothies op dezelfde manier bejubelen als u ze nu in diskrediet brengt. Tegelijk maakte Iemke me de opmerking dat ze het jammer vond dat er niet meer positieve hints zaten in mijn reacties over wat smoothies zijn en doen. Ze heeft gelijk, ik wil niet negatief zijn, maar het kruipt in mijn jas als mensen misleid en bedrogen worden. Over smoothies en vooral over groentesappen, niets dan goeds. Het is zoveel meer dan zomaar een bom vol suiker... Het is een energetisch geladen supervoedingsdrank die alles bevat wat nodig is om goed te leven. Ik las net nog hoe Victoria Boutenko ertoe gekomen was om groene smoothies te maken. Dat is pas een expertise en je zou niets anders willen, dan die ervaring delen met alle mensen !

Heropleving - de economie doet het uitstekend

“Vers fruitsap en gemixte fruitdrankjes, zogenaamde smoothies, zijn even ongezond als frisdrank. Er zitten evenveel suikers in en de goeie eigenschappen van fruit zoals vezels en vitamines gaan verloren bij het persen of mixen.” Dit wist Het Laatste Nieuws en De Standaard. Zodra het bericht verscheen, kreeg ik dit via verschillende lezers doorgestuurd. Charlotte maakte er de bedenking bij : “hoeveel mensen moeten we nu weer overtuigen van het tegendeel?” Op het filmpje worden mensen ondervraagd over hun smootGroene Dag - Herbomont - NatuurStemmingen 173 / december 2013

23

Groene Dag kreeg jonge plukkers op bezoek en die wilden echt wel proeven van al die appelgerechtjes : sap, krullen maken en direct opsmullen, gedroogde appeltjes... Ja, wat zou een mens nog meer doen om in die jonge mensen de liefde voor echt voedsel in te planten ?

Aan Stefaan van Jens Voor idee voor de trefdag/ Ik heb zelf enkele geregtjes gemaakt; 7 takjes peterselie, 2 takjes bieslook, zooveel moogelijk witte en/of paarse dooveneetel, 1 takje sietroenmelise en mieriks Kokossoep: 8 shepen kokos 7-10 blaadjes sietroenmelise, zonnebloem-zon, 10 paardebloemen 1-3 peeterseelie, 1-2 bieslook Smurfentaart: 7 stengels mieksen en in de friego 2 bosbes mieksen en in de friego 3 sinaas mieksen en in de friego Leg ze in deze vorm : (vorm van smurf met oranje muts-appelsien, blauw lichaam - bosbes, groene salopet- stengels) Dankuwel - Jens Bedankt voor dit prachtige idee Jens ! Ik denk dat de lezers heel blij zullen zijn met dit recept. Nu zou je eens moeten kijken bij al die mensen die dit nu allemaal zouden maken ! Dat zou de max zijn ! Spijtig dat de wilde kruiden er nu niet zijn, maar peterselie en bieslook, dat wel ! Veel plezier, samen met je mama in de keuken !

vaccinaties... Een griepprik? Weet jij wat er in die spuit zit? De GRIEP prik, wat moet ik ermee?? - JA of NEE? En is dát vaccin eigenlijk niet gevaarlijker dan de griep? Wellicht wordt het eens tijd om aan je huisarts zélf te vragen: “Dokter, neemt u zelf dit vaccin?”. Want uit onderzoek blijkt immers dat het percentage artsen dat ʻgelooftʼ in vaccinatie, ver onder het gemiddelde ligt van de ʻburgerijʼ. Want als je erin gelooft, neem je zelf toch ook zoʼn preventieve prik.. Maar waarom doen ze dit dan minder dan hun patiënten dit geacht worden te doen..? Het baanbrekende boek van Daan de Wit over de fraude met de Mexicaanse griep, toont aan dat de ʻgoede bedoelingenʼ van Big Pharma ver te zoeken zijn. Kijken we naar wetenschappelijk bewijs van die griepprik, dan kom je keer op keer onderzoek tegen, dat toch niet in staat is om de effecten van die griepprik aan te tonen. De griepprik is een product, waaraan zoveel mogelijk geld verdiend moet wor-

den. Vooral door de farmaceutische industrie. Vaccinaties zijn niet 100% veilig en zij worden, niet op verantwoorde, integere én transparante wijze verkocht. Sterker nog, u krijgt geeneens garantie op dit product.. En nóg sterker.. De fabrikant wijst zelfs alle aansprakelijkheid af.. WIE schopte natuurwijzen naar de verdoemenis? Rockefeller zorgde ervoor dat op de medische scholen en voor de licenties van traditionele genezers, homeopathie en kruidenleer op de achtergrond werd gedrongen. En vroeg in de jaren 1910 – 1920 werd de ʻAmerican Medical Associationʼ (AMA) de belangrijkste besluitvormende instantie, die bepaalde welke medicijnen het label ʻbetrouwbaarʼ mochten dragen en welke niet. Rond die eeuwwisseling onderwezen nog zoʼn 43% van de medische scholen in de VS homeopathie; op dit moment zijn er maar bijzonder weinig scholen die zich specialiseren in homeopathie. Alle door de Rockefeller foundation erkende medische scholen, onderwezen farmaceutische geneeskunde.. En ho-


meopathie, en andere zachte, natuurlijke wijze van genezen, verdwenen naar de achtergrond. Het is niet alleen op het vlak van vaccinaties, maar het creëren van nieuwe ziekten... tot het controleren van de voeding. Veel wetenschappers die tegen de zogenaamde biotech-consensus ingaan, de risico's van GGO's onderzoeken en daarover publiceren, worden geridiculiseerd. Ze verliezen hun job of worden in hun integriteit geschaad. Max Wildiers en Etienne Vermeersch waarschuwde jaren geleden voor het gevaarlijke samengaan wan Wetenschap, Techniek en Kapitalisme (WKT). In 1961 waarschuwde de Amerikaanse president Dwight D. Eisenhower de wereld al voor een te grote concentratie van macht over bepaalde technologieën, waardoor "het overheidsbeleid zelf een gijzelaar zou kunnen worden van een wetenschappelijke technologische elite". Dit is precies wat er aan het gebeuren is. Ondertussen worden mensen als Van Montagu gelauwerd om halve waarheden die door hem en de hele sector worden ondersteund... 24

U I TG E V E R I J Receptenkaarten

Dit is het laatste nummer van de jaargang 2013. Hopelijk heb je ervan genoten en wil je verder doorgaan met het lezen en beleven van die groene informatie die je ieder kwartaal via dit tijdschrift op je bord krijgt. Alleen als wij voor 1 februari je aanbetaling ontvangen voor de jaargang 2014, zal je ook in het komend jaar NatuurStemmingen blijven ontvangen. De verschijningsdata voor 2014 zijn : 5 maart, 5 juni, 5 september en 5 december. De kosten voor het tijdschrift zijn (lidmaatschap + abonnement NatuurStemmingen 2014) : voor België : 20 euro / NL en rest van de EU : 25 euro. - Vermeld lidmaatschap A. Stel zelf je abonnement samen: Voor 2014 heb je bovendien de keuze om in te tekenen op de extra bijlagen : voor 10 euro extra ontvang je in 2014 receptenkaarten, zoals je ondertussen enkele exemplaren ontving. Onze planning voorziet kaarten rond soepen, sausen, zoete gerechten, ijsbereidingen, traktaties, dranken, enz. Hoeveel kaarten het worden, is nog niet gekend. Wij engageren ons voor minstens 20. Voor iedere 10 abonnees die deze extra bijlage onderschrijft, komt er een nieuwe kaart. Onderschrijven 500 abonnees deze serie, dan worden het 50 kaarten. Deze kaarten zullen verzonden worden samen met het tijdschrift. NatuurStemmingen 2014 + receptenkaarten : 30 euro (NL 35 euro) Vermeld lidmaatschap A + R Naast NatuurStemmingen is er Houvast - een christelijk familieblad voor geestelijke leven en natuurlijke gezondheid. Houvast verschijnt om de twee maand en kost 10 euro. (NL : 15 euro) NatuurStemmingen 2014 + Houvast : 30 euro (NL 40 euro) Vermeld lidmaatschap A + C NatuurStemmingen 2014 + Houvast + recepten: 40 euro (NL: 50 euro) Vermeld lidmaatschap A + C + R Oude jaargangen : NatuurStemmingen 2012 (verzendkosten niet inbegrepen) # NatuurStemmingen 2013 (verzendkosten niet inbegrepen) # Houvast 2013 - nrs 2 tot 6 (verzendkosten niet inbegrepen) # Goed Nieuws brief / pakket (verzendkosten niet inbegrepen) # >> contacteer ons voor de beschikbaarheid

20 € 10 € 5€ 7,50 €

NatuurStemmingen 2014 Groene Dag - Herbomont - NatuurStemmingen 173 / december 2013

25

Vloesberg 2013 - 2014 G E Z O ND E TE N Praktijklessen * Op zondag 15 december - 10.30 uur : demo en proeverij : Rauwe taarten en zoete traktaties Verrassende nieuwe voorbeelden na Zoet zonder Suiker. * Op zondag 19 januari 2014 - 10.30 uur : demo en proeverij : “Het andere deel van je maaltijd” Je eet veel, rauw, maar jij - of je huisgenoten - willen niet alles rauw eten... Beloon jezelf met een aanvullend deel warme vegetarische bereidingen die gesmaakt worden ! * Op zondag 16 februari - 10.30 uur : demo en proeverij : kiemen en scheuten Enkele voorbeelden hoe kiemen in een maaltijd kunnen worden verwerkt * Op zondag 16 maart - 10.30 uur : demo en proeverij : Hartige bereidingen met noten, zaden & pitten : pittenpastei, notenburger, notenkaas enz. * Op zondag 20 april - 10.30 uur : demo en proeverij : Een groen voorjaar met wilde groenten : diverse manieren hoe wilde groenten kunnen verwerkt worden in een maaltijd. * Op zondag 18 mei - 10.30 uur : demo en proeverij : Heerlijke fruitbereidingen Een fruitmaaltijd ? Je kan geen dag zonder ! Enkele voorbeelden van wat je met fruit kan doen. * Op zondag 15 juni - 10.30 uur : demo en proeverij : Koele zomerse traktaties & ijs IJsbereidingen zonder zuivel, zonder industriesuiker, zonder ongewenste additieven... Voor wie ? Voor wie op zoek is naar praktische ideeën en voorbeelden voor de dagelijkse rauwkostvoeding. Begin : 10.30 uur (tot ongeveer 12.30 uur) In de namiddag is er de cursus Voeding en Gezondheid over de middag is er geen maaltijd voorzien. Mensen die beide activiteiten volgen, voorzien zelf hun middagmaal. Inschrijven: tel. 068/75.16.01 - of : [email protected] Deelnamekosten per les : leden : 18 / niet-leden : 20 euro Betalen : ter plaatse

W A ND E L I NG Zin om mee te wandelen ? Dat kan. Je bent welkom op de Lentewandeling - op zondag 27 april. Verzamelen : 14,15 uur Vertrek : 14,30 uur Natuurbeleven en kruiden-kijken met de nodige uitleg. Afstand : ongeveer 6,5 km Vertrek : Groene Dag / Vloesberg Er zijn geen kosten verbonden aan deze activiteit. Kledij en schoeisel : aangepast aan de weersomstandigheden. (We stappen vnl over verharde wegen) Na afloop kunnen ter plaatse nog een soepje, een wilde kruidengerecht of thee gebruikt worden (betalend).

V O E D I NG & G EZO NDHEI D vanaf september in Vloesberg Ondertussen is onder grote belangstelling de cursus Voeding & Gezondheid bezig. Maar er zijn nog 7 lessen om verder aan te sluiten en de knepen van de voeding te kennen. Wat elke therapeut of gezondheidsbegeleider zou moeten weten, maar ook als men met gezondheidsklachten zit en men wil een manier kennen om het zelf te doen... Doel : Een zelfstandige kijk ontwikkelen op voeding en gezondheid, zodat je in staat bent zelf antwoorden te geven op de meeste voedings- en gezondheidsvragen. Hoe? Door het doorlopen van de verschillende invalshoeken en onderwerpen, door het contrast tussen ideaal en realiteit, door natuur tegenover industrie… het kennen van behoeften, inzicht krijgen in het doel van ziekten, hoe ze ontstaan, en hoe ze worden voorkomen of omgekeerd. Wat? informatie die iedereen zou moeten kennen, vooral mensen die zelf anderen begeleiden naar een betere gezondheid, maar ook ouders voor hun gezin, en mensen die al zoveel verschillende meningen hebben gehoord, en het nu helemaal niet meer weten… Dat nooit meer ! Wanneer? nog 7 lessen, eenmaal per maand, met als leidraad : “Laat het natuurlijke zo natuurlijk mogelijk”. info / data / programma : volgende blz Inschrijven op voorhand : graag.

D EM O D A G A PR I L 20 1 4 Zondag 6 april : 10.30-16.00 uur Een Open-Deur-Dag, waarop je ons bezig ziet met - en de nodige uitleg krijgt over - toestellen, producten, hulpmiddelen.... De Groene Dag-winkel is open, onze vrijwilligers zijn ter beschikking om op je vragen te antwoorden... Het programma wordt nog verder opgemaakt en wordt gepubliceerd in volgende NatuurStemmingen (maart 2014) >> NIEUWJAARSSLUITING : Het secretariaat en de winkel van Groene Dag zijn gesloten van woensdag 1 januari # t.e.m. 6 januari. Er zijn geen verzendingen in deze periode. Vanaf 7 januari herneemt de gewone dienstregeling. Alle info vind je op blz 2. - Bedankt voor je bezoek.


26

gesproken de cursus Gezondheidsopvoeding

De cursus die het vertrouwen in de natuur versterkt !

Groene Dag - Vloesberg van september 2013 tot juni 2014

We zijn nu bezig aan de laatste cursus Gezondheidsopvoeding en de bedoeling was om een live-opname te maken van de les. Tenslotte is dat niet doorgegaan, maar zijn we begonnen om totaal los van de les opnames te maken van de les in themaʼs van ongeveer 45 minuten. Op die manier hebben we de mogelijkheid om de inhoud uit te breiden en aan te vullen, om zo een volwaardige gesproken cursus aan te bieden, die verder gaat dan wat de cursus in Vloesberg in enkele uren kan geven. De eerste delen zijn klaar, maar we wachten om de cursus aan te bieden als geheel in juni 2014. Dus nog even geduld. De uitgeschreven tekst zal eveneens beschikbaar zijn vanaf juni 2014 - als een uitbreiding voor de cursisten die de cursus op papier of op CD hebben aangekocht.

Voor de laatste keer hebben alle geïnteresseerden in natuurlijke gezondheid

Ondertussen zijn alle geïnteresseerden welkom om een les te volgen of alle nog resterende lessen te volgen. Erbij zijn geeft inzicht, versterkt, bemoedigt, motiveert om te vertrouwen op de wetten van de natuur en rekening te houden met de wetten van oorzaak en gevolg.

* zondag 19 januari 2014 - 14:00-16:30 uur : Les 5 : De spijsvertering - motor van gezondheid - voedselcombinaties

op papier of CD

* zondag 20 april 2014 - 14:00-16:30 uur : Les 8 : Waarom dierlijke producten aanleiding geven tot ziekte.

Verhinderd om de cursus (of een les) bij te wonen? Bestudeer de materie thuis met behulp van onze uitgebreide lesbundels die antwoorden geven op vragen over de relatie tussen voeding en gezondheid. In gedrukte of digitale vorm beschikbaar. De lesbundels zijn een uitgebreid instrument, dat een heel stuk meer in detail de onderwerpen uitspit. In 3 uur lestijd is het onmogelijk om zo tot in detail te gaan, maar de lessen zetten wel een enthousiaste start die bijblijft ! Vanaf nu is een vernieuwde CD met de pdfʼs beschikbaar zijn. De CD bevat : - 10 lesbundels - 10 werkmappen - tal van bonusmaterialen

de kans om deze unieke serie voordrachten te Kortrijk te volgen. Motiverende, verhelderende, krachtige lessen, maken duidelijk waarom de relatie Voeding & Gezondheid een onderschatte kracht is. Meestal wordt ze aangegrepen als de laatste strohalm. Maar de eerste vraag die over iemands lippen zou moeten komen, wanneer ziekte of ongemak de kop opsteken, is, “misschien is het mijn voeding?” In 10 boeiende lessen word je ingeleid in de wereld van ziekte en gezondheid, in een wereld van keuzes die iedere dag moeten gemaakt worden… In 10 lessen leer je over het hoe & waarom, over de grootste doe-het-zelf-zaak ter wereld. Met de natuur als bron van kennis en kracht, is deze cursus de ideale basis om jezelf, je familie en de wereld te helpen ! Begrijpelijk en aanschouwelijk gebracht, met een hoopvolle en positieve boodschap. Je bent gewaarschuwd : het volgen van deze cursus kan je leven en voedingswijze aanzienlijk veranderen ! Elke les kan afzonderlijk gevolgd worden, of maak er een complete studie van door het volgen van deze 10 lessen samen.

cursus Voeding & Gezondheid Vloesberg * zondag 15 december 2013 - 14:00-16:30 uur : Les 4 : Groenten, de vergeten groene factor voor mineralen, ontzuring van het lichaam, herstel van voedingsevenwicht - Reuma natuurlijk genezen.

* zondag 16 februari 2014 - 14:00-16:30 uur : Les 6 : Van ziek naar gezond - het zelfgenezend vermogen van het lichaam * zondag 16 maart 2014 - 14:00-16:30 uur : Les 7 : Luisteren naar jezelf - Signalen van het zieke lichaam

* zondag 18 mei 2014 - 14:00-16:30 uur : Les 9 / Eiwitten, vetten, koolhydraten, calorieën... wat is nodig ? * zondag 15 juni 2014 - 14:00-16:30 uur : Les 10 : Gezondheidshulpmiddelen. Een kijk op de groene remedies.

Wil je erbij zijn ? * deelnamekosten : per les : leden : 8 euro / niet-leden 10 euro # # # betalen ter plaatse * Inschrijvingen / inlichtingen? ! Groene Dag Vloesberg: 068/75.16.01 - [email protected] * Plaats : Groene Dag - Hurdumont 9, 7880 Vloesberg


27

A M E I DE / NE DE RL A ND donderdagavond 13 maart 2014 : 19.45 uur - 21.15 uur ! Zoet-zonder-suiker-workshop Welkom in Ameide

!

!

!

Laat van tevoren even weten

! !

! !

! !

!

!

!

!

!

als je wil komen : ! [email protected] of 0183 - 602965

Beste Stefaan, Ik stuur je in bijlage een artikel over rode bietensap. Het zou zeer nadelig zijn voor je gezondheid. Ik had graag uw mening erover gehad. Het artikel bloklettert “Wie veel rode bietensap drinkt, speelt Russische roulette met zijn gezondheid”. Het gaat over sportmensen die op grote schaal hun stimulatie zoeken in het gebruik van geconcentreerd bietensap, omdat het een vaatverwijdend effect veroorzaakt. Daardoor gebruiken deze mensen vaak in de overtuiging dat het deze keer iets natuurlijk is - erg veel nitraat en veel oxaalzuur, misschien voor sommigen mensen kritisch veel. Laten we duidelijk zijn: rode biet is nooit onze favoriete groente geweest en we hebben nooit, in geen enkel recept, aangezet tot het gebruik van massale hoeveelheden ervan, ook niet in sap. Als iemand sap maakt van gemengde groenten, kan men probleemloos één of een halve rode biet gebruiken, afhankelijk van de hoeveelheid sap. Er is helemaal geen reden tot paniek en niemand die gewoon was om af en toe wat rode biet te gebruiken, hoeft daarmee te stoppen. Vergeet niet dat tal van alternatieve anti-kankerdiëten uit de 60er-70er jaren dagelijks rode bietensap in hun schema hadden verwerkt. Er is daarom geen reden om vandaag te vermoeden dat het andersom werkt. Onze bedenkingen die we vroeger en nu maakten tegen (extreem) gebruik van rode biet, heeft te maken met zijn laxatief effect : over het algemeen, wanneer dit vastgesteld wordt, wijst dit op afstoting. Als het lichaam het verwerpt, zou het niet moeten gebruikt worden. Daarom is het nogmaals : luisteren naar zichzelf !

“WE HEBBEN GEEN KEUZE : Tenzij de menselijke bevolking van de wereld veganistisch wordt binnen de komende jaren, zal het leven, zoals we dat kennen tot een einde komen. DAT BETEKENT DAT JE KINDEREN ZULLEN STERVEN voor ze jouw huidige leeftijd bereiken! De vlees- en melkproductie veroorzaakt meer lijden en schade aan het milieu dan al de oorlogen in heel de geschiedenis. Veganisme is geen keuze, het is onze enige optie.”

“Een aantal moeders is niet altijd even blij met mijn fruitpromoties en suikerontmoedigend beleid. Daar probeer ik wel een tussenweg in te vinden, maar ja, ik denk en ben ervan overtuigd dat dit gewoon de beste manier is om (op school althans) voor onze kleinen te zorgen!” “Laatst nog sinds heel lang een nicht gesproken > die had gebak gehaald omdat wij op visite kwamen, maar we bleken allebei suikervrij te eten. Dus het gebak is overgebleven! Bleek dat ze twee jaar geleden nog depressief was - nu niet meer! - en dat zoonlief sinds hun suikervrije tijd een stuk opgeknapt was in gedrag. Die kinderen krijgen elke dag een groene smoothie. Toen wij meeaten hoefden ze één keer geen uitleg te geven, "eindelijk mensen die het snappen" dacht ik toen ik hun gezichten zag.”


“Kijk even mee naar vanmorgen in mijn kleuterklas. Ik kwam net nog een half klokhuis met (veel) kaneel tegen. De appelschillen op één taartje stellen volgens de maakster een draaimolen voor. Veel appelschillen ben ik overigens niet meer tegengekomen, die hebben ze blijkbaar gewoon opgegeten. Erg leuk om dit mee te maken.” / Esther 28

L E V E NS L A NG F I T - KO R TR I JK een serie presentaties over natuurlijk genezen & natuurlijk gezond blijven motiverende sessies om je kostbaarste schat te beschermen

te Kortrijk (Kasteeltje Heule)

Kasteeltje van Heule - Heulse Kasteelstraat 1 - van september 2013 tot juni 2014 Een unieke serie voordrachten. Motiverende, verhelderende, krachtige samenkomsten, maken duidelijk waarom gezondheid een doe-hetzelf-zaak is, waar dagelijks moet aan gewerkt worden. Elke les bevat gezondheidsadviezen, actiepunten en tips die een betere conditie beogen, door het kennen en in de praktijk brengen van de invloeden die de gezondheid bepalen. Voeding speelt een grote rol, maar ook andere invloeden worden onderzocht. Ademen, bewegen, zonlicht, lucht, water, slapen, ontspannen, positieve gedachten, versterkende relaties, zinvolle tijdsbesteding... en tal van andere factoren die een goede gezondheid mogelijk maken, worden in de kijker gezet. Een inleiding in de wereld van ziekte en gezondheid, in een wereld van keuzes die iedere dag moeten gemaakt worden… Wat is het waard om gezond te zijn? Met de natuur als bron van kennis en kracht, is deze cursus de ideale basis om jezelf, je familie en de wereld te helpen ! Het volgen van deze cursus kan je leven en voedingswijze aanzienlijk veranderen ! " Spreker : Stefaan de Wever

LEVENSLANG FIT

2013-2014

het programma voor mensen die gezond willen worden of willen blijven

Heule (Kortrijk) Kasteeltje:

(telkens op woensdagavond van 19.30-22 uur)

4 december : Groenten om te ontzuren / met DEMO rauwe soepen * # “Verzuring is de wortel van alle chronische ziekten” 8 januari : Immuniteit en gezondheid : je gezondheidscheque? Over de grenzen van de draagkracht van je lichaam... 5 februari : Een goede spijsvertering, want niet alles wat je eet komt je ten goede. # # Voedselkeuze - voedselcombinaties - maaltijdplanning - darmsanering 5 maart : Detoxen / DEMO Groene Smoothies * Reken af met opgestapelde vergiften. Je lichaam verdient een reiniging. 2 april : De uitweg uit de impasse : anders genezen, hulpmiddelen en methodes, kruiden en levenswijze. 7 mei : Stressbeheersing en opkomen voor jezelf. De kunst van een gezonde slaap. #

#

Positieve autosuggestie en zelfprogrammering.

4 juni : Suiker : het witte vergif / met DEMO gezonde snoepjes * Alternatieven voor onze “zoete tand” Iedere voordracht kan afzonderlijk worden bijgewoond. De bedoeling is om inzicht te geven in hoe gezondheid “gemaakt” wordt, en alle aspecten die daarop invloed hebben te laten meespreken in een dynamisch en positief programma. Behoefte aan een meer-stappenplan, aan bemoediging en ont-moeting? Dan zit je bij dit programma zeker goed. Hier komt de rol van voeding, levenswijze, een gezondheidstip, ademhaling en positief denken / emotionele gezondheid enz, telkens opnieuw aan bod.

Wil je erbij zijn ? * deelnamekosten : per les : 10 euro / DEMO-lessen : 12 euro * inschrijvingen : Aanmelden minstens 5 dagen op voorhand * DEMO-activiteiten door Riet, Stefaan en de vrijwilligersgroep Kortrijk * inlichtingen / aanmelden : 068/75.16.01 (Groene Dag) of : * Christina & René : 057/20.41.07 - [email protected] of Mark : 051/20.29.61

Shiatsu / drukpuntmassage : De oefenavonden gaan door, iedere donderdagavond : contacteer Mark Louage. Groene Dag - Herbomont - NatuurStemmingen 173 / december 2013

29

L E V E NS L A NG F I T - HA A CHT voordra chten een serie presentaties over natuurlijk genezen & natuurlijk gezond blijven motiverende sessies om je kostbaarste schat te beschermen

te HAACHT (Onder den Toren)

Markt 4 - 3150 Haacht - van september 2013 tot juni 2014 Een unieke serie voordrachten. Motiverende, verhelderende, krachtige samenkomsten, maken duidelijk waarom gezondheid een doe-hetzelf-zaak is, waar dagelijks moet aan gewerkt worden. Elke les bevat gezondheidsadviezen, actiepunten en tips die een betere conditie beogen, door het kennen en in de praktijk brengen van de invloeden die de gezondheid bepalen. Voeding speelt een grote rol, maar ook andere invloeden worden onderzocht. Ademen, bewegen, zonlicht, lucht, water, slapen, ontspannen, positieve gedachten, versterkende relaties, zinvolle tijdsbesteding... en tal van andere factoren die een goede gezondheid mogelijk maken, worden in de kijker gezet. In deze boeiende lessen word je ingeleid in de wereld van ziekte en gezondheid, in een wereld van keuzes die iedere dag moeten gemaakt worden… Wat is het waard om gezond te zijn? Met de natuur als bron van kennis en kracht, is deze cursus de ideale basis om jezelf, je familie en de wereld te helpen ! Het volgen van deze cursus kan je leven en voedingswijze aanzienlijk veranderen ! " Spreker : Stefaan de Wever

LEVENSLANG FIT

2013-2014

het programma voor mensen die gezond willen worden of willen blijven

Onder den Toren / Haacht :

(telkens op dinsdagavond van 19.30-22 uur)

10 december : Groenten om te ontzuren / met DEMO rauwe soepen * # “Verzuring is de wortel van alle chronische ziekten” 14 januari : Immuniteit en gezondheid : hoe groot is jouw gezondheidscheque? # over de grenzen van de draagkracht van je lichaam. 11 februari : Een goede spijsvertering, want niet alles wat je eet komt je ten goede. # Voedselkeuze - voedselcombinaties - maaltijdplanning - darmsanering 11 maart : Detoxen / met DEMO Groene Smoothies * # Reken af met opgestapelde vergiften. Je lichaam verdient een reiniging. 1 april : De uitweg uit de impasse : anders genezen, hulpmiddelen en methodes, kruiden en levenswijze. 6 mei : Stressbeheersing en opkomen voor jezelf. De kunst van een gezonde slaap. # Positieve autosuggestie en zelfprogrammering. 3 juni : Suiker : het witte vergif / met DEMO gezonde snoepjes * Alternatieven voor onze “zoete tand” Iedere voordracht kan afzonderlijk worden bijgewoond. De bedoeling is om inzicht te geven in hoe gezondheid “gemaakt” wordt, en alle aspecten die daarop invloed hebben te laten meespreken in een dynamisch en positief programma. Behoefte aan een meer-stappenplan, aan bemoediging en ont-moeting? Dan zit je bij dit programma zeker goed. Hier komt de rol van voeding, levenswijze, een gezondheidstip, ademhaling en positief denken / emotionele gezondheid enz, telkens opnieuw aan bod.

Wil je erbij zijn ? * deelnamekosten : per les : 10 euro / DEMO-lessen : 12 euro * inschrijvingen : Aanmelden bij Karine via mail ([email protected] ) of telefonisch ( 016/60 68 42) minstens 5 dagen op voorhand * DEMO-activiteiten door Karine Vermeylen en Andrée Vercammen * inlichtingen / aanmelden : 068/75.16.01 (Groene Dag) of : 016/60 68 42 (Karine)

Keerbergen : Lekker Vitaal met groenten en fruit vind het ganse programma op www.lekkervitaal.be LekkerVitaal is een initiatief om mensen meer vertrouwd en bewust te maken van de kracht van gezonde, plantaardige, biologische, volwaardige en overwegend rauwe voeding, vrij van zuivel, gluten en geraffineerde suiker. Op basis van praktische lessen, informatie en elkaar ontmoeten wordt dit op een gezellige manier gedemonstreerd, samen uitgeprobeerd en geproefd. Een aanrader voor iedereen die bewuster wil omgaan met voeding of die zelf workshops willen geven! Zo hebben het voorbije schooljaar 120 deelnemers, ten huize Andrée, meerdere workshops bijgeGroene Dag - Herbomont - NatuurStemmingen 173 / december 2013 30 woond.

A A N KO N D IG IN G EN

De Natuurlijke Molen

* GreenStar juicer / p.o.t.k. Champion juicer / p.o.t.k. contacteer Michel : 013/29 37 13

• alles voor de natuurlijke keuken • graanmolens - muësliwalsen - sapmakers, Champion juicer • Stockli - drogers voor fruit en groenten.... Van de Wervelaan 10 - 2970 Schilde Tel. 03-3840966

* Champion juicer / p.o.t.k. contacteer Bea : [email protected] of telefonisch: 0496/726455 of 016/815660

LekkerVitaal shop

TE KOOP AANGEBODEN :

* TE KOOP: Easygreen kweeksysteem, 1 jaar oud, zo goed als nieuw, 2x gebruikt, gebruiksaanwijzing en cd beschikbaar. - P.o.t.k.. Kontakt opn met [email protected] of 0472/ 92 85 82.

Open elke maandag van 9 tot 19 uur. Uitgebreide selectie “Groene Dag” voeding , bio verse groenten en fruit en op bestelling kant-en-klare artisanale LekkerVitaal bereidingen.

Bij LekkerVitaal kan je ook terecht voor: ϖ! Voedingspakketten ϖ! LekkerVitaal creaties ϖ! Persoonlijk voedingsadvies

Gespreksgroep Haacht/Kampenhout & omgeving > Maandelijks of tweemaandelijks of om de drie maanden, samen komen bij mij thuis in Kampenhout of bij een ander lid thuis in een naburige streek. Het laatste thema bespreken van Stefan te Haacht. Zich gesteund te weten, gedachten uitwisselen. Interesse ? Contacteer : [email protected] of 016-50.30.58. !!

De Selliers de Moranvillelaan 2 – 3140 Keerbergen

Preventie vaccinatieschade vzw

Oude Baan 373 - 3630 Maasmechelen Tel/Fax : 089/46.34.83 mail : [email protected] web : www.vaccinatieschade.be De vzw Preventie Vaccinatieschade wil nevenwerkingen van vaccins helpen voorkomen door kritische informatie aan de bevolking. Dit gebeurt via het tijdschrift ‘t Prikje.

Geef je cellen het juiste evenwicht opdat goede opname kan gebeuren. Waar ligt de oorzaak opdat opname niet optimaal gebeurt?

Christine Moens

!

Frie-vit Gezondheidscentrum

Voedings- en waterconsulente Privé les in levende voeding Samen maken we een programma met jouw lievelings recepten op maat Juiste combinaties – lekker en simpel 0486/28.07.99 –[email protected]

Van Harenstraat 124 9076 BZ Sint Annaparochie (NL) Tel: 00-31-(0)518401094 [email protected] Detox-kuurweken op Vlieland All inclusive Wellness Detoxkuur lichamelijk en mentaal in balans. Comfortabel en effectief detoxen op een manier die bij u past - met gastvrouwen en begeiders Ageeth van der Veen en Tineke van der Woude. volgend nummer verschijnt rond 1 maart. aankondigingen kunnen ten laatste tot 1 februari worden ingediend. voorwaarden en kosten : contacteer ons Groene Dag - Herbomont - NatuurStemmingen 173 / december 2013

31

gestemd Soms maakte hij zich boos en ging lelijk te keer. Soms ging hij liggen en deed alsof hij er niet was. Andere dagen, speelde hij een spel en rukte, plukte, gooide, duwde wild en tomeloos, deed hij de wieken draaien, en zonder dat hij het wist of wilde veroorzaakte hij vonken en licht, dat liep door dunne draden, om zich elders te ontladen. Het is je vriend, het is je vijand, want zie hoe bladeren daar liggen in het rond. Alles krijgt hij op de grond.

abonnementen 2014 - nu vernieuwen Helpt NatuurStemmingen je om trouw te blijven aan je voedingskeuzes en de weg van de natuurlijke gezondheid te bewandelen? Dan wil je wellicht ook in 2014 dit tijdschrift blijven ontvangen. Groene Dag verstuurt geen ongevraagde tijdschriften. Enkel wie de aanbetaling van het lidgeld voor 2014 overmaakt, zal de volgende nummers ontvangen. Kies zelf de samenstelling van je lidmaatschap : NatuurStemmingen, Houvast, de Recepten-editie of een combinatie. Voorwaarden, inhoud en betalingsmodaliteiten : zie de bijliggende infopagina.


32

natuur stemmingen driemaandelijks van Groene Dag * Herbômont voor leven in harmonie met de natuur

Recommend Documents