Natte en Vochtige bossen Hydrologisch herstel van natte en vochtige bossen: welke kansen liggen er?
Indeling • Landschappelijke positie natte en vochtige bossen • Verdroging • Waar liggen de kansen? • Hoe te herkennen • Hoe pak je die aan • Hoe ga je om met de risico’s • Voorbeelden • Lommerbroek
Landschappelijke positie Waar liggen de (voormalige) natte en vochtige bossen? • Dekzanden
Verdroging • Gevolgen – Geen verbetering dekzandbossen • Lage basenverzading, slechte strooiselomzetting
– Achteruitgang in de beekdalen en leembossen • Verzuring • Eutrofiering • Verminderde vochtvoorziening
Mogelijkheden voor herstel • Herstel hydrologie dé motor om de biodiversiteit in bossen te verhogen (grondwater stroomt en voert basen, nutriënten en mineralen aan)
– Verbeteren vochttoestand – Verbeteren basenvoorziening en mineralenbalans in bossen – Verbeteren strooiselomzetting – Positieve invloed op de structuur (lokaal sterfte, windworp, dood hout en verjonging) – Belang dekzandbossen: potentieel grote oppervlakten – Belang leembossen en beekdalen: veel zeldzame soorten
Soorten vochtige dekzandbossen
Soorten leembossen en beekdalen
Kansrijke locaties • Hoe herken je kansrijke locaties? – Ontwateringsmiddelen aanwezig? – Periodiek watervoerend? – Roestbruin water of kwelvliezen aanwezig? – Flora, vocht/kwel indicatoren – AHN (slenken en laagten) – Historische kaarten (moerassige plekken)
Externe maatregelen Verhogen regionale grondwaterstand: veelal onderdeel van gebiedsprocessen. • Inzijggebied – Vasthouden regen- en oppervlaktewater om kwelstromen te herstellen
• Kwelgebied – Verhogen drainagebasis beken en sloten om afvoer van kwelwater tegen te gaan
• Overig
(bijv. verminderen grondwateronttrekkingen)
Interne maatregelen Inzijggebied: • Herstel van herstel van natte en vochtige laagten • Herstel van lokale grondwaterstromen • Creëren van oppervlakkige afstroming – Dempen sloten en greppels: doorgaande sloten eventueel verondiepen (waterpassing!)
Waterpassing
Interne maatregelen Inzijggebied: • Herstel van herstel van natte en vochtige laagten • Herstel van lokale grondwaterstromen • Creëren van oppervlakkige afstroming – Dempen sloten en greppels: doorgaande sloten eventueel verondiepen (waterpassing!) – Alternatief: afdammen of stuwen? – Omvormen bos (van naald naar loofbos)
Interne maatregelen • Kwelgebied – Tegengaan afvoer kwelwater • Sloten dempen/verondiepen • Let op doorstroming (afvoer over maaiveld) • Bevorderen afvoer regenwater?
• Rabatten? – Rabatten egaliseren! • Greppels draineren (waterberging en afvoer) • Verzuring, eutrofiering en strooiselophoping zonder kans op herstel
Rabatten?
Risico’s maatregelen • Aantasting bijzondere ecologische waarden – bijzondere soorten in de laagste delen – en op slootkanten
• Sterfte of vitaliteitsvermindering bomen en opstanden • Verlies productie oppervlakte
Weten wat je doet • LESA geeft inzicht in functioneren gebied • Risico’s zijn goed te ondervangen – Verplaatsen van meest kwetsbare soorten – Niet alle soorten even kwetsbaar (varens, paddenstoelen) – Accepteer enige sterfte van bomen en opstanden of productieverlies (multifunctioneel bos) – Voorkom stagnatie in kwelgebieden – Faseer vernatting (let op hydrologische maatregelen vaak maar één keer uitvoerbaar)
