Nascholing Onze taak!

Nascholing … Onze taak!

Professionalisering en levenslang leren, wordt meer en meer een vanzelfsprekende opdracht voor ieder van ons. PDCL biedt daarvoor een kwalitatief en actueel nascholingsaanbod aan. Steeds praktijkgericht, met een theoretische onderbouw, interactief en rekening houdend met de concrete behoeften en wensen van leerkrachten. Zo kunnen leerkrachten zich bijscholen in de thema's die zij wensen of waaraan zij nood hebben.

Contactgegevens: Pedagogisch Didactisch Centrum Leuven UC Leuven – Limburg (KHLeuven, KHLim en Groep T) Hertogstraat 178 3001 Heverlee 016 375622 [email protected] www.pdcl.be

1

Opgelet: PDCL werkt nu samen met Quadri (KHLim) en heeft een nieuwe website! Er kan enkel nog online ingeschreven worden. Druk eerst op “Nieuwe account aanmaken”. U zal dan (eenmalig) uw profiel kunnen aanmaken. Druk dan op “Navorming zoeken” en daarna op “Leuven” in de blauwe balk links. Mocht u een vraag hebben, neem gerust contact met ons via 016 375622 of 016 475623 of 016 375624 of via [email protected]. Anne-Christine, Carine en Stefanie helpen u nog steeds graag verder!

Inhoudstafel

Zelfzorg en zelfontplooiing

P. 3

Communicatie & sociale vaardigheden

P. 6

Bewegingsopvoeding

P. 10

Kunst, cultuur & muzische opvoeding

P. 12

Coaching

P. 18

Pedagogisch en didactisch handelen

P. 22

Zorg op school. Klaar voor het M-decreet

P. 35

Media & ICT

P. 42

Prioritaire nascholing

P. 46

2

ZELFZORG EN ZELFONTPLOOIING

Pijnlijke rug, nek en schouders voorkomen en verlichten voor kleuterjuffen Rug-, nek- en schouderpijn hebben verschillende oorzaken en komen erg veel voor. 7 op de 10 landgenoten klagen wel eens over lage rugpijn. Tot 50 % van alle mannen en vrouwen krijgen te maken met chronische (lage) rugpijn. Ook als je werkt in de kleuterklas en opvoeding, neem je vaak dezelfde houdingen aan of maak je steeds terugkerende bewegingen. Die kunnen erg belastend zijn voor rug, nek en schouders. In deze sessie leer je rugpijn en gerelateerde klachten herkennen, vermijden en behandelen. We passen dit alles toe op de reële situatie van je werkplek. Locatie Doelgroep Leiding Data Cursusgeld

Campus Naamsesteenweg 355, 3001 Heverlee Leerkrachten kleuteronderwijs Michaël Marbais 1 oktober 2015: van 9.00 u. tot 12.00 u. € 45

Pijnlijke rug, nek en schouders voorkomen en verlichten voor administratief personeel Rug-, nek- en schouderpijn hebben verschillende oorzaken en komen erg veel voor. 7 op de 10 landgenoten klagen wel eens over lage rugpijn. Tot 50 % van alle mannen en vrouwen krijgen te maken met chronische (lage) rugpijn. Ook als je werkt aan de computer, neem je vaak dezelfde houdingen aan of maak je steeds terugkerende bewegingen. Die kunnen erg belastend zijn voor rug, nek en schouders. In deze sessie leer je rugpijn en gerelateerde klachten herkennen, vermijden en behandelen. We passen dit alles toe op de reële situatie van je werkplek. Locatie Campus Naamsesteenweg 355, 3001 Heverlee Doelgroep Administratief personeel Leiding Michaël Marbais Data 1 oktober 2015: van 13.00 u. tot 16.00 u. Cursusgeld € 45

3

Verschillende generaties in dezelfde school, een leerkans Wat is een generatie? Wat typeert onze eigen generatie? En andere generaties? En wat kunnen generaties van elkaar leren? In een doorsnee school zijn mensen geboren tussen 1952 en 2012. Vijf generaties in één schoolcontext: de protestgeneratie van de babyboomers, de verbindende generatie X, de pragmatische generatie, de grenzeloze generatie Y, de digigeneratie Z. Deze biotoop is uitdagend gezien het doen en laten van mensen, ook op de werkvloer, sterk bepaald wordt door de tijdsgeest uit de jeugdjaren, de overtuigingen, normen en waarden uit de opvoeding, gebeurtenissen uit ‘de tijd van toen’,… Locatie Doelgroep Leiding Data Cursusgeld

Campus Naamsesteenweg 355, 3001 Heverlee Leerkrachten basisonderwijs Marleen Borzée 22 oktober 2015: van 9.00 u. tot 12.00 u. € 50

45-plus: jezelf ont-moeten, een impuls voor leven en werk Deze navorming is bestemd voor mensen in de tweede levenshelft. De levenslooppsychologie en de levensfilosofie bieden ons interessante verklaringen en inzichten voor eigen-aardig-heden van de ‘midvolwassenleeftijd’. Benut de kracht van zoveel levenservaring ook op je werk! Locatie Campus Naamsesteenweg 355, 3001 Heverlee Doelgroep Alle geïnteresseerden Leiding Marleen Borzée Data 27 oktober 2015: van 9.00 u. tot 12.00 u. Cursusgeld € 50

(Eigen) stress onder de loep In deze sessie analyseren we ons eigen stressgehalte. We zoeken naar diverse oorzaken van stress. We analyseren ook signalen van stress en worden bewust van wat onze energie doet afnemen. We bespreken ervaringen van stressbeleving in relatie tot onze professionele context. We krijgen kijk op verschillen in stressuiting tussen mannen en vrouwen en de stressaspecten eigen aan het leerkracht zijn. (H)erkennen van moeilijkheden en valkuilen is een voorwaarde om te kunnen focussen op mogelijkheden voor het ont-stressen. Locatie Doelgroep Leiding Data Cursusgeld

Campus Naamsesteenweg 355, 3001 Heverlee Alle geïnteresseerden Marleen Borzée 27 oktober 2015: van 9.00 u. tot 12.00 u. € 50

4

Gedachten zijn krachten! Leer constructieve denkgewoontes aan Piekergedachten en negatieve reflecties maken leerkrachten en leerlingen vaak onzeker en ongelukkig. Je bent echter niet je gedachten, je hebt gedachten. Er zijn immers twee manieren om om te gaan met moeilijke situaties: je kan proberen de situatie te veranderen of je kan de wijze veranderen waarop je ertegen aankijkt. In deze bijscholing maken we werk van constructieve denkgewoontes. Locatie Campus Naamsesteenweg 355, 3001 Heverlee Doelgroep Leerkrachten basisonderwijs Leiding Marleen Borzée Data 27 oktober 2015: van 13.00 u. tot 16.00 u. Cursusgeld € 50

Sleutels voor meer werkplezier! Draaglast en draagkracht in balans Sommige mensen veren op bij uitdagingen, voor anderen is elke uitdaging een hindernis of een spanning. Hoe dan ook is het belangrijk om te leren omgaan met spanningen om zo het leven voldoende spannend te houden. We gaan in op factoren van werkplezier. Wat geeft ons energie? Wat verhoogt draagkracht bij onszelf en bij mensen die we begeleiden? Wat typeert een gelukkige positieve werkstijl? De aangeboden praktische tips worden telkens aan onze eigen leefstijl getoetst. Er is ook ruimte voor inspirerende ervaringsuitwisseling. Vanuit voldoende zelfzorg kunnen we als leerkracht immers ook de zorg naar anderen blijven waarmaken! Locatie Campus Naamsesteenweg 355, 3001 Heverlee Doelgroep Leerkrachten basisonderwijs Leiding Marleen Borzée Data 12 november 2015: van 9.00 u. tot 16.00 u. Cursusgeld € 105 lunch inbegrepen

Alleen voor de klas, maar niet alleen in de school. Collegiale consultatie Met "coachen van leerkrachten en leerlingen" spreken wij over een vorm van begeleiding die een medewerker stimuleert tot reflectie op het eigen beroepsmatig handelen. Wij staan tijdens deze dag stil bij het collegiale begeleiden d.m.v. de collegiale consultatie. De voorwaarden en verschillende vormen komen aan bod o.a. de incidentmethode en de methode Raguse. Locatie Campus Naamsesteenweg 355, 3001 Heverlee Doelgroep Leerkrachten basisonderwijs Leiding Marleen Roymans Data 7 maart 2016: van 13.00 u. tot 16.00 u. Cursusgeld € 45

5

Mind-wellness, je hoofd in topconditie Ontwikkelen en onderhouden van een denk-hygiëne. Blijven topfunctioneren, ondanks prestatiedruk. Alert omgaan met leerprocessen en leerlingen vraagt heel wat inzet en energie. Hoe kunnen we ons denken, ook na een zware dagtaak, nog steeds alert houden? Wat heeft ons denkapparaat nodig om efficiënt en genietbaar te blijven? Deze training overloopt een aantal technieken en tips om ons denken in topconditie te houden. Zo zijn er slaaphygiëne, herladen tijdens korte momenten (30 seconden) van alfa-golven, analytisch denken (woorddenken) afwisselen met beelddenken (synthese)denken, korte ademtechnieken om stress-denken te ontkoppelen, korte meditatietechnieken die zorgen voor een relativerend en inspirerend totaaloverzicht van ons drukke bestaan... Een aangename, interactieve vorming. Aanleren en toepassen van verschillende technieken en inzichten. Locatie Doelgroep Leiding Data Cursusgeld

Campus Naamsesteenweg 355, 3001 Heverlee Alle geïnteresseerden Hendrik Gaublomme 15 maart 2016: van 9.30 u. tot 12.30 u. € 45

COMMUNICATIE EN SOCIALE VAARDIGHEDEN

Speelplaatsmanagement. De speelplaats als sociale oefenplek De speeltijd of de ‘onderbreking’ is niet zomaar een korte of langere periode tussen de lessen door. De speelplaats hoeft ook niet de plek te zijn waar vooral ruzie gemaakt wordt over wie de basketring kan gebruiken, waar getrokken en geduwd wordt of waar verveling troef is. Het is de plaats bij uitstek waar sociale vaardigheden geleerd en geoefend kunnen worden op voorwaarde dat er op een doordachte en veilige manier met tijd en ruimte omgesprongen wordt. In deze vorming staan we stil bij de voorwaarden en de mogelijkheden om van de speeltijd een veilige plek te maken met ruimte voor sociale oefentijd. Locatie Doelgroep Leiding Data Cursusgeld

Campus Naamsesteenweg 355, 3001 Heverlee Leerkrachten basisonderwijs Rshi Panchasara 7 oktober 2015, van 9.00 u. tot 12.00 u. € 45 6

Positief omgaan met negatief gedrag! Een visie op moeilijk gedrag bij anderen (en bij onszelf) Gepast inzicht en gepaste ingesteldheid zorgen ervoor dat we als leerkracht moeilijk gedrag bij kinderen een stukje gemakkelijker beleven... In een eerste luik gaan we nadenken over wat we als moeilijk gedrag bij kinderen (en bij onszelf?) ervaren en waarom. In een tweede luik zoeken we wat er aan de basis ligt van 'gemakkelijk gedrag'. Wat zorgt ervoor dat mensen zich goed voelen? In een derde luik verzamelen we concrete tips en mogelijke hulptechnieken. We wisselen praktijkervaringen uit en zoeken samen naar een goede aanpak. Locatie Doelgroep Leiding Data Cursusgeld

Campus Naamsesteenweg 355, 3001 Heverlee Alle geïnteresseerden Marleen Borzée 13 oktober 2015, van 9.00 u. tot 12.00 u. € 50

Geweldloze communicatie Conflicten raken moeilijk opgelost omdat de verschillende partijen steeds in een "meerdere" of "mindere" positie terechtkomen. Het model "Geweldloos communiceren" van Marshall Rosenberg gaat ervan uit dat elke partij oké is. Er is geen sprake van "gelijk" of "ongelijk". We gaan elkaar niet beoordelen of veroordelen, maar we gaan wel vertellen hoe wij ons voelen en wat we nodig hebben. Op basis van deze gevoelens en behoeftes formuleren we een duidelijk verzoek, zonder eisend te zijn. Uitgangspunt voor dit alles is een objectieve waarnemening, als een camera, waarbij we de ander niet beschuldigen of veroordelen. Locatie Doelgroep Leiding Data Cursusgeld

Campus Hertogstraat 178, 3001 Heverlee Alle geïnteresseerden Hedwig Berghmans 17 november 2015 en 24 november 2015, van 18.30 u. tot 21.30 u. € 90

7

Sterk staan in moeilijke gesprekken Even nadenken: Zijn het moeilijke gesprekken of zijn het gesprekken met moeilijke mensen of zijn het gesprekken waar ik of anderen het moeilijk hebben? Zoveel aspecten kunnen een gesprek moeilijk maken: storende omgeving, tijdsdruk, eigen humeur, eigen problemen, weerstanden, slecht nieuws, spanningen in de relatie, kleine en grote onderlinge irritaties,… of een combinatie van meerdere factoren. Locatie Doelgroep Leiding Data Cursusgeld

Campus Naamsesteenweg 355, 3001 Heverlee Alle geïnteresseerden Marleen Borzée 24 november 2015, van 9.00 u. tot 12.00 u. € 50

Met handen en voeten. Non-verbale communicatie Over de sprekende geluidloze signalen van lichaamstaal We willen wel vaker ‘iets met handen en voeten uitleggen’. Soms hebben we het gevoel dat onze woorden tekort schieten, of willen we onze boodschap nog sterker, nog overtuigender brengen. Met de juiste gebaren, de gepaste lichaamshouding, een bewust gebruik van onze gelaatsuitdrukking kunnen we het motiverend accent in een gesprek met een leerling benadrukken, de verbondenheid tijdens het overleg met een collega onderstrepen, je begrip voor de situatie in een oudercontact verduidelijken. Ga je met lichaamstaal ondoordacht of onbewust om, dan kan je wel eens net het tegenovergestelde bereiken. Locatie Doelgroep Leiding Data Cursusgeld

Campus Naamsesteenweg 355, 3001 Heverlee Alle geïnteresseerden Rishi Panchasara 24 november 2015, van 13.00 u. tot 16.00 u. € 45

Als ik neen zeg bedoel ik ook neen! Assertief je grenzen stellen Tijdens deze vorming kijken we naar het belang van grenzen stellen. Veel te vaak laten we onze grenzen ongemerkt overschrijden. We leren onze grenzen te beheren: verleggen? verdedigen? nemen? uitwisselen? We leren in onze kracht te staan (machtsdriehoek), we leren om actief en duidelijk te communiceren (kritiek geven en nemen, feedback geven, ik-boodschappen formuleren). We leren beter te zorgen voor onszelf en gebruiken de krachten van ons lichaam (ademhaling, stevig staan, evenwicht …) Locatie Doelgroep Leiding Data Cursusgeld

Campus Naamsesteenweg 355, 3001 Heverlee Alle Geïnteresseerden Erwin Vermesen 12 januari 2016, van 9.00 u. tot 16.00 u. € 95 lunch inbegrepen 8

Sociale vaardigheden voor het kleuteronderwijs. Ontdek het gat in de haag 30 herkenbare verhalen, 90 kleurrijke kijkplaten, meer dan 300 boeiende activiteiten. Dit nieuwe materiaal werd vorig schooljaar door vele kleuterleidsters zeer positief ontvangen. Het is voor Vlaanderen het eerste pakket dat sociale vaardigheden koppelt aan de inzichten van meervoudige intelligentie op het niveau van het kleuteronderwijs. Bij elk verhaal staat één belangrijke sociale vaardigheid centraal. De verschillende oefeningen trainen deze vaardigheid. Tijdens de vorming maak je niet alleen kennis met de verhalen en de oefeningen, je verkent ook de achtergrond van sociale vaardigheden en meervoudige intelligentie. Wij reiken je handvaten aan om dit materiaal zo efficiënt mogelijk te integreren in de dagdagelijkse praktijk. Locatie Doelgroep Leiding Data Cursusgeld

Campus Naamsesteenweg 355, 3001 Heverlee Directie en leerkrachten kleuteronderwijs Medewerker van “De Sleutel” 10 maart 2016, van 13.00 u. tot 16.00 u. € 45

Ouderbetrokkenheid op school Scholen en ouders willen beide het beste voor de kinderen en jongeren met wie ze verbonden zijn. Het is dan ook vanzelfsprekend dat scholen en ouders met elkaar samenwerken. Maar hoe zorg je er als school voor om ouderbetrokkenheid op schoolniveau ook daadwerkelijk te versterken? Locatie Doelgroep Leiding Data Cursusgeld

Campus Hertogstraat 178, 3001 Heverlee Alle geïnteresseerden Lijne Vloeberghs en Sofie Van Eynde 15 april 2016, van 9.30 u. tot 12.30 u. € 45

O nee! Oudergesprekken tweedaagse opleiding In deze tweedaagse nascholing gaan we in de schoenen van ouders staan en bekijken we hoe dit ons kan helpen wanneer we als leerkracht in gesprek gaan met de ouders van onze leerlingen. Voldoende oefenkansen worden ingebouwd. Locatie Doelgroep Leiding Data Cursusgeld

Campus Hertogstraat 178, 3001 Heverlee Alle geïnteresseerden Lijne Vloeberghs en Sofie Van Eynde 29 april 2016 en 20 mei 2016, van 9.30 u. tot 16.00 u. € 190 lunch inbegrepen

9

BEWEGINGSOPVOEDING

Levendige verhalen en liedjes met beweging. Bewegingstussendoortjes in de kleuterklas Smuk je verhaal of liedje op met zelfgemaakte klanken of bewegingen. Zing of speel een liedje en zet de hele klas in beweging. Leuk voor een schoolfeest of een bewegingstussendoortje. Tijdens deel 1 van de workshop krijg je een aanbod van interactieve verhalen en liedjes uit diverse kindertheatervoorstellingen van Theater Spoor 6. Bij deze workshop ontvang je een cd met tekstbrochure met een tiental interactieve bewegingsliedjes. Tijdens deel 2 is het aan jullie om in groepjes met verhalen, boekjes, instrumenten en al wat geluid kan maken aan de slag te gaan. Muziekkennis is zeker niet vereist. Locatie Doelgroep Leiding Data Cursusgeld

Campus Naamsesteenweg 355, 3001 Heverlee Leerkrachten kleuteronderwijs Theater spoor 6 18 februari 2016, van 9.00 u. tot 12.00 u. € 45

Taal stimuleren voor anderstalige kleuters door dans en beweging Om anderstalige kleuters extra te kunnen ondersteunen en ook de nederlandstalige kleuters op hun eigen niveau te laten werken, gaan we hen in beweging zetten door liedjes, benoemingen, verhalen en muziek. Locatie Doelgroep Leiding Data Cursusgeld

Campus Naamsesteenweg 355, 3001 Heverlee Leerkrachten kleuteronderwijs Eveline Janssens 25 februari 2016, van 9.00 u. tot 12.00 u. € 45

10

Hoger redder Volgens de Vlaremwetgeving moeten redders ‘ten minste éénmaal per jaar worden geoefend in reddings- en reanimatietechnieken’. De KHLeuven in associatie met de KULeuven organiseert zelf Bloso-erkende bijscholingen. Op het einde van de bijscholing ontvangen de deelnemers het bijscholingsattest. Het is noodzakelijk de bijscholing volledig en actief bij te wonen. Locatie Doelgroep Leiding Data Cursusgeld

Campus Naamsesteenweg 355, 3001 Heverlee Redders en leerkrachten, studenten en afgestudeerden LO Werner Van Assche 7 oktober 2015, van 13.45 u. tot 18.00 u. of 13 juni 2016, van 17:45u. tot 22.00u. € 50 per sessie, materiaal inbegrepen

Dansexpressie: zelf korte dansjes maken (1,2,3 LS) Zet muziek op en veel kinderen beginnen spontaan te bewegen. Ze doen danspassen na van op televisie of ze bedenken er zelf. Bij dansexpressie kan iedereen meedoen. Er wordt geen beroep gedaan op een specifieke aanleg. Iedereen kan er zijn eigen natuurlijke drang tot bewegen in kwijt. In deze sessie zoeken we naar eigen dansbewegingen en laten we ons inspireren door voorwerpen, verhalen, muziek, … . Locatie Doelgroep Leiding Data Cursusgeld

Campus Naamsesteenweg 355, 3001 Heverlee Leerkrachten eerste, tweede en derde leerjaar Juf Noortje 22 januari 2016, van 9.00 u. tot 12.00 u. € 45

Dansexpressie: maak je eigen choreografie (4,5,6 LS) Zet muziek op en veel kinderen beginnen spontaan te bewegen. Ze doen danspassen na van op televisie of ze bedenken er zelf. Bij dansexpressie kan iedereen meedoen. Er wordt geen beroep gedaan op een specifieke aanleg. Iedereen kan er zijn eigen natuurlijke drang tot bewegen in kwijt. In deze sessie zoeken we naar eigen dansbewegingen en laten we ons inspireren door voorwerpen, verhalen, muziek, … . In kleine groepen maken we dan een eigen choreografie. Locatie Doelgroep Leiding Data Cursusgeld

Campus Naamsesteenweg 355, 3001 Heverlee Leerkrachten vierde, vijfde en zesde leerjaar Juf Noortje 29 januari 2016, van 9.00 u. tot 12.00 u. € 45 11

KUNST, CULTUUR EN MUZISCHE VORMING

Wol en zeep. Experimenteren met vilt Het vilten van wol is een eeuwenoud ambacht dat nog steeds wordt toegepast door nomaden. Ook hedendaagse kunstenaars en ontwerpers voelen zich aangesproken door deze oude kunst. Je ontdekt hoe je met zeepsop schapenwol kan vilten. Wat als je er gekleurde wol tussen draait of hooi? Kan je een steen in een jasje van vilt laten verdwijnen? Je experimenteert met vilt op alle mogelijke manieren in het klein of juist zeer groot. Locatie Doelgroep Leiding Data Cursusgeld

Campus Naamsesteenweg 355, 3001 Heverlee Leerkrachten lager onderwijs Maria Wilken-Keeve 26 oktober 2015, van 9.00 u. tot 12.00 u. € 50, materiaal inbegrepen

Sint en Kerst

'Sint en Kerst' is een swingend, aanstekelijk, verrassend en boeiend feestprogramma. Deelnemers krijgen nieuwe invalshoeken en ideetjes om al dansend met de leerlingen aan de slag te gaan. Dansspelen, dansexpressie en heel wat uiteenlopende dansstijlen komen aanbod. De kerstman, zwarte pieten, Slecht Weer Vandaag, de elfen, een hele stapel cadeautjes, wat chocola en een mooie kerstboom zijn al van de partij... Wie swingt en feest met ons mee? Locatie Doelgroep Leiding Data Cursusgeld

Campus Naamsesteenweg 355, 3001 Heverlee Leerkrachten basisonderwijs Eveline Janssens 29 oktober 2015, van 9.00 u. tot 12.00 u. € 45

12

Doewap! Liedjes voor leerkrachten Twee keer per jaar publiceert Koor&Stem nieuwe liedjes voor in de klas op de website ‘Doewap – liedjes voor leerkrachten’. Bij deze publicatie horen ook vormingsmomenten. Ervaren docenten van Koor&Stem geven je praktijkgerichte tips: hoe leer je de nieuwe liedjes aan bij de kinderen uit je klas? Wat kun je allemaal met deze liedjes doen als de leerlingen ze al onder de knie hebben? Ook maak je kennis met verschillende werkvormen, methodieken en verwerkingsopdrachten bij de liedjes, want muziek is meer dan een liedje zingen. Kortom: muzikale inspiratie voor in de klas! Locatie Doelgroep Leiding Data Cursusgeld

Campus Naamsesteenweg 355, 3001 Heverlee Leerkrachten basisonderwijs Koor en Stem 29 oktober 2015, van 13.00 u. tot 16.00 u. € 45 + € 15 voor materiaal

Creatief werken met Kamishibai De kamishibai biedt vele kansen om op een geïntegreerde manier met muzische vorming om te gaan. Tijdens deze doe -sessie krijgen leerkrachten de kans om dit medium uit te proberen. Wij gaan verhalen verzinnen, vertellen, hierbij "zingen en muziek maken",tekenen, plalkken, dramatiseren en bewegen. Locatie Doelgroep Leiding Data Cursusgeld

Campus Naamsesteenweg 355, 3001 Heverlee Leerkrachten basisonderwijs Wim Collin 18 november 2015, van 9.00 u. tot 12.00 u. € 45

De muziekkoffer: musiceren met instrumenten In de lessen muzikale opvoeding in de lagere school blijft ‘muziek maken’ de hoofdbrok in het aanbod naar de kinderen. Er zijn diverse projecten en liedbundels voor vocaal musiceren beschikbaar maar het instrumentaal musiceren blijft een beetje in de kou staan. Met deze sessie willen wij individuele leerkrachten enerzijds vaardiger maken om muziekinstrumenten in hun lessen te integreren en anderzijds hen warm maken om een voortrekkersrol op zich te nemen om in hun school een ‘schoolmuziekkoffer’ samen te stellen die door alle klassen kan gebruikt worden. Je maakt kennis met een basispakket muziekinstrumenten dat in zulke koffer kan zitten en de manier waarop je ze kan gebruiken in de klas Locatie Doelgroep Leiding Data Cursusgeld

Campus Naamsesteenweg 355, 3001 Heverlee Leerkrachten lager onderwijs Hilde Van Beveren 3 december 2015, van 9.00 u. tot 12.00 u. € 45

13

Muzisch werken met prentenboeken 'Muzisch werken met prentenboeken' bekijkt boeken vanuit verschillende perspectieven om heel wat muzische activiteiten aan te bieden: dans, drama, taalvaardigheid, plastische en levensbeschouwelijke activiteiten,... worden op een originele en aanstekelijke wijze aangereikt. De deelnemers duiken in de leefwereld van verschillende personages en ontdekken een hele nieuwe kijk op 'literatuur'. Met een koffer vol leesvoer, spannende en hilarische activiteiten en veel 'kijk en lees'goesting keer je weer terug naar je klas. Locatie Doelgroep Leiding Data Cursusgeld

Campus Naamsesteenweg 355, 3001 Heverlee Leerkrachten lager onderwijs Eveline Janssens 14 januari 2016, van 9.00 u. tot 12.00 u. € 45

Speels boetseren Locatie Doelgroep Leiding Data Cursusgeld

Campus Naamsesteenweg 355, 3001 Heverlee Leerkrachten lager onderwijs Marleen Boudry 19 januari 2016, van 9.00 u. tot 12.00 u. € 45 + € 5 voor materiaal

Tekenen met jonge kinderen Locatie Doelgroep Leiding Data Cursusgeld

Campus Naamsesteenweg 355, 3001 Heverlee Leerkrachten KS en eerste graad LS Marleen Boudry 19 januari 2016, van 13.00 u. tot 16.00 u. €45

Ritme met stem en instrumenten Locatie Doelgroep Leiding Data Cursusgeld

Campus Naamsesteenweg 355, 3001 Heverlee Leerkrachten lager onderwijs Juf Noortje 22 januari 2016, van 9.00 u. tot 12.00 u. € 45

14

Creatieve technologie: werken met muvo en techniek In kleine groepen vervullen de deelnemers uitdagende techno - muzische opdrachten met eenvoudige materialen. Een doe - sessie van het begin tot het einde. Hikke Takke Toe zorgt voor al het materiaal. Locatie Doelgroep Leiding Data Cursusgeld

Campus Naamsesteenweg 355, 3001 Heverlee Leerkrachten lager onderwijs Wim Collin 3 februari 2016, van 9.00 u. tot 12.00 u. € 45

Tekenspelletjes Locatie Doelgroep Leiding Data Cursusgeld

Campus Naamsesteenweg 355, 3001 Heverlee Leerkrachten tweede en derde graad LS Veerle Derave 1 maart 2016, van 10.00 u. tot 16.00 u. € 95 lunch inbegrepen

1001 manieren om muzisch te werken met boeken Alle muzische domeinen komen geïntegreerd aan bod. ( drama, muz. opv., bewegingsexpressie en beeld opv.) Praktijkgericht en direct bruikbaar in de klas. Locatie Doelgroep Leiding Data Cursusgeld

Campus Naamsesteenweg 355, 3001 Heverlee Leerkrachten lager onderwijs Wim Collin 2 maart 2016, van 9.00 u. tot 12.00 u. € 45

15

Kribbel krabbel voor peuters Tekenen en schilderen zijn voor peuters en kleuters een hele belevenis. Experimenteren met materialen biedt hen heel wat avontuur en plezier. Wil de activiteit aansluiten bij de individuele ontwikkeling van elk kind, dan moet de begeleider goed kunnen observeren. Hoe kan de begeleider de creativiteit van de kinderen stimuleren? Wat boeit jonge kinderen tijdens het tekenen? Hoe kunnen kinderen zich uitleven met allerlei vindmateriaal? De deelnemers krijgen de kans om allerlei technieken uit te proberen. Er zal veel gekrabbeld worden want dat vinden kinderen superprettig. Naast het krabbelen gebruiken we fantastische verhalen om met verf en wasco leuke ideeën om te zetten in geweldige tekeningen. Locatie Doelgroep Leiding Data Cursusgeld

Campus Naamsesteenweg 355, 3001 Heverlee Leerkrachten kleuter onderwijs Marleen Boudry 9 maart 2016, van 9.00 u. tot 15.30 u. € 95 lunch inbegrepen

Pluis het uit Locatie Doelgroep Leiding Data Cursusgeld

Campus Naamsesteenweg 355, 3001 Heverlee Leerkrachten kleuter onderwijs Koor en Stem 15 maart 2016, van 13.00 u. tot 16.00 u. € 45 + 15 euro voor materiaal

Ik ben een drama Drama of theater gebruiken in de klas heeft tal van voordelen. Het is verbindend, je scherpt de durf aan, de fantasie wordt gestimuleerd en je leert beter kijken. Maar hoe begin je daaraan? Wat zijn eenvoudige principes om theater in de klas te hanteren? Al doende krijg je middelen en ideeën aangereikt om zelf aan de slag te gaan. Wat wil je ‘trainen’ bij je leerlingen? Hoe pak je dat aan? En hoe zorg je ervoor dat niet de hele klas op stelten staat en je leerlingen compleet loos gaan? Antwoorden op deze vragen vind je tijdens deze vorming. Locatie Doelgroep Leiding Data Cursusgeld

Campus Naamsesteenweg 355, 3001 Heverlee Leerkrachten lager onderwijs Karlijn De Rooij 17 maart 2016, van 9.00 u. tot 12.00 u. € 45

16

Kinderklanken. Muzikale vorming voor jonge kinderen Met Kinderklanken bieden we lied- en spelmateriaal aan dat tegemoetkomt aan de motorische, spraak/taal, sociale, emotionele, zintuiglijke, verstandelijke en muzikale ontwikkelingsfase van het kind. Daar hoeven we niet eens het warm water voor uit de vinden. In onze Vlaamse en Nederlandstalige cultuur is er voldoende liedmateriaal voor handen. Daar gaan we mee aan de slag! Locatie Doelgroep Leiding Data Cursusgeld

Campus Naamsesteenweg 355, 3001 Heverlee Leerkrachten peuters Hilde Van Beveren 17 maart 2016, van 9.00 u. tot 12.00 u. € 45

17

De microwereld in 3D Met 3D-microscopen bestuderen we levende larven van muggen, libellen, eendagsvliegen,... in slootwater. Het voorkomen van deze zogenaamde macro-invertebraten geeft een idee over de waterkwaliteit. Zo komen we op een 'hands-on' manier in aanraking met de wetenschappelijke benadering van de milieuproblematiek. We maken ook foto's en videofilmpjes van deze diertjes. Verder krijg je als leerkracht een heleboel tips over het organiseren van zulke activiteiten op je school: aanschaf van instrumenten en materialen, software-aspecten. Daarna volgt een grafische verwerking via de drukpers. Je maakt kennis met eenvoudige droge diepdruktechnieken die zeer bruikbaar zijn in de klas zowel voor jonge als voor oudere kinderen. Locatie Doelgroep Leiding Data Cursusgeld

Campus Naamsesteenweg 355, 3001 Heverlee Leerkrachten lager onderwijs Anje Claeys 22 maart 2016, van 9.00 u. tot 12.00 u. € 50

COACHING

Middenkader als krachtige coach! Praktische handvaten om mensen te versterken deel 1: basiskader voor communicatie en coaching ‘Als je het goede ziet in anderen, ontdek je het beste van jezelf!’ In deze navorming bespreken we het wat en hoe van coachen in basis-en secundair onderwijs. We merken dat ‘mensen zichzelf laten zijn en worden’ de essentie is. Zicht krijgen op eigen(aardig)heden van onszelf als persoon en in onze rol als coach is belangrijk om de rijkdom van diversiteit bij anderen te (h)erkennen. De visie van de kernkwadranten van Ofman inspireert hierbij. Van daaruit bouwen we een zeer praktisch bruikbare gesprekskapstok op. We oefenen in een veilige positieve context. De nascholing bestaat uit twee delen die bij voorkeur beiden gevolgd worden. Locatie Doelgroep Leiding Data Cursusgeld

Campus Naamsesteenweg 355, 3001 Heverlee Middenkader Marleen Borzée 12 oktober 2015, van 9.00 u. tot 16.00 u. € 105 lunch inbegrepen

18

Middenkader als krachtige coach! Praktische handvaten om mensen te versterken deel 2: coachend omgaan met kleine zorg, grote zorg en weerstanden In deze navorming bespreken en oefenen we twee gespreksmethodieken die in coaching zeker vruchten afwerpen. Een goede aanpak zorgt immers dat we moeilijke boodschappen toch constructief bespreekbaar maken. Zo is de kans groot dat ze geaccepteerd worden en met positief effect opgevolgd worden. We oefenen de inzichten en methoieken in veilige context met veel casussen. Ook eigen voorbeelden kunnen aan bod komen. We leren ook omgaan met ‘ja-maar’reacties en andere concrete uitingen van weerstand. De nascholing bestaat uit twee delen die bij voorkeur beiden gevolgd worden Locatie Doelgroep Leiding Data Cursusgeld

Campus Naamsesteenweg 355, 3001 Heverlee Middenkader Marleen Borzée 19 oktober 2015, van 9.00 u. tot 16.00 u. € 105 lunch inbegrepen

Middenkader: bewust worden van eigen leer- en werkstijl en die van je team Hoe leer ik? Hoe leren mijn collega’s? Hoe werk ik? Hoe werken mijn collega’s en mijn leerlingen? Wat heb ik nodig om vlot te leren en graag te werken? En mijn collega’s en leerlingen? Kolb en Van den Broeck bieden interessante kaders om eigen stijl van leren en werken en die van anderen te analyseren. Hun inzichten zijn bruikbaar in schoolse en privécontext. Aan de hand van tekstjes en concrete verhalen ontdekken we het typische van onze eigen leer- en werkstijl. We bespreken de plus-en minpunten en krijgen zo een kijk op onze eigen manier van omgaan met mensen en dingen. Deze insteek is immers ook de bril waarmee we naar anderen kijken. We gaan ook in op onze begeleidingsstijl en wisselen praktijkervaringen uit. ‘Een leraar kan datgene onthullen wat reeds in de morgenschemer van uw kennis sluimert. Als hij echt wijs is, vraagt hij u niet het huis van zijn wijsheid te betreden maar leidt hij u naar de drempel van uw eigen geest.’ (Gilbran) Locatie Doelgroep Leiding Data Cursusgeld

Campus Naamsesteenweg 355, 3001 Heverlee Middenkader Marleen Borzée 26 oktober 2015, van 9.00 u. tot 12.00 u. € 50

19

Middenkader: aanvangsbegeleiding met positief effect! Inzichten voor de opvang van starters in je school Veel startende leerkrachten stoppen door gebrek aan ondersteuning. Binnen de vijf jaar stapt 22% van de starters in het secundair onderwijs definitief uit het onderwijs. In het kleuteronderwijs is dat 12% en in het lager onderwijs 14%. Die startende leerkracht ‘onderweg’ begeleiden in haar/zijn loopbaan is als schoolteam een kunst. In een gezonde motiverende schoolcultuur is dit ook een must. Deze sessie biedt een rijk palet aan inzichten en werkinstrumenten om in je school aanvangsbegeleiding (nog beter) uit te bouwen. We hebben het over: • Bekommernissen, noden en behoeften van starters • Problemen en uitdagingen in de startjaren • Fasen en sleutelervaringen in een loopbaan • Visies op professionele groei • Profiel, meerwaarde en valkuilen van mentoring • Werkinstrumenten voor aanvangsbegeleiding • Kansen van teamteaching • … Locatie Doelgroep Leiding Data Cursusgeld

Campus Naamsesteenweg 355, 3001 Heverlee Middenkader Marleen Borzée 26 oktober 2015, van 13.00 u. tot 16.00 u. € 50

Directie als levenskunstenaar. Over generatieverschillen en generatie(f) leren. Gevleugelde inzichten voor bevlogen uitzicht (ter ere van 10 jaar directiecoaching) Hoe kunnen we als directie brug zijn tussen verschillende generaties en levensfasen, jong en oud, starter en ervaren zijn? Hoe kunnen we waarderen, verbinden, communiceren, coachen, … vanuit respect voor verscheidenheid aan waarden en normen, verwachtingen en attitudes, vanuit focus op mogelijkheden, vanuit een gelukkige balans zelfzorg/zorg voor anderen? Locatie Doelgroep Leiding Data Cursusgeld

****Hotel Aazaert Blankenberge Directie basisonderwijs Marleen Borzée 20 januari 2016 t.e.m. 22 januari 2016 € 590

20

De kracht van (eigen) stijl als directie. Hoe leiden geen lijden wordt. Hou ze onder je vleugels en laat ze zelf vliegen Je leidt/lijdt vanuit de eigen weg die je bewandeld hebt. We worden ons bewust van sleutelervaringen en fasen in eigen loopbaan en hoe die een rol spelen in onze manier van leiding geven. Met die ervaringen en overtuigingen gaan we actief aan de slag. We positioneren onszelf als directie in onze schoolcultuur. Het kader van Quinn geeft ons inzicht welke leiderschapsrollen we spontaan en vlot opnemen in onze school en welke we, vaak even spontaan en vlot, uit de weg gaan… We ervaren ook de zeven boeiende eigenschappen van Covey als inspiratie om te leiden en onszelf te leiden. Met een speelse humoristische insteek gaan we in op psychologische verschillen tussen mannen en vrouwen in leiderschap. Tot slot delen we sleutels voor succes in teamcoaching. Rode draad is de zoektocht naar onze kracht in persoonlijk leiderschap, hoe we ‘ bezield leider’ kunnen blijven zodat leiden geen lijden wordt… want het leukste dat je kan worden als directie is jezelf! Locatie Doelgroep Leiding Data Cursusgeld

****Hotel Aazaert Blankenberge Directie basisonderwijs Marleen Borzée 17 februari 2016 t.e.m. 19 februari 2016 € 590

Directie als coach van zichzelf en van anderen. Over positieve communicatie. Geef mensen een pluim en ze krijgen vleugels Hoe mensen zich rondom ons opstellen is vaak een weerspiegeling van hoe we met hen omgaan of hoe we onszelf gedragen. Mensen groeien vanuit een bekwaamheidsgevoel. Mensen leren vooral vanuit dingen die ze goed kunnen en die gewaardeerd worden. Geef mensen een pluim en ze krijgen vleugels… We analyseren onze sterktes en uitdagingen (Ofman) en onze leerstijl (Kolb) en die van anderen. We verfijnen onze visie op coachen en motiveren. We bespreken hoe je als directie bij mensen motivatie op gang kan brengen, hoe je anderen en jezelf kan coachen via positieve communicatie. Eigen groei leert ons veel over ontwikkeling van anderen. We maken kennis met praktisch bruikbare gespreksvaardigheden voor gemakkelijke en moeilijke boodschappen. We ervaren zo zelf het belang van pluimen geven en pluimen krijgen. Locatie Doelgroep Leiding Data Cursusgeld

****Hotel Aazaert Blankenberge Directie basisonderwijs Marleen Borzée 21 maart 2016 t.e.m. 23 maart 2016 € 590

21

Stress versus werkplezier. Hoe je als leidinggevende draaglast en draagkracht in balans kan houden. Leef verder op de vleugels van je sterktes In deze driedaagse diepen we het thema ‘stress en werkplezier’ uit onder het motto ‘de grootste moeilijkheden zitten tussen onze twee oren , daar zitten ook de grootste mogelijkheden.’ We bespreken stresssignalen, stressoorzaken, verschillen in stressbeleving tussen mannen en vrouwen, … We wisselen uit wat onze eigen balans draaglast-draagkracht in onevenwicht brengt in ons werk als directie. We gaan vooral in op datgene wat ons werkvoldoening geeft: een gezonde leefstijl, een doelgerichte aanpak, zingeving, positieve denkgewoontes, een goed tijdsbeheer, positieve communicatie, flow... Zo ontdekken we samen nog meer de kunst van arbeidsvreugde! Werklast ombuigen tot werklust, dat is ons doel en dat doen we door samen te reflecteren en ervaringen uit te wisselen, elkaar te inspireren met nieuwe inzichten, denkkaders te verdiepen en te oefenen, … een ‘energieke rustpauze’ in alle drukte! Locatie Doelgroep Leiding Data Cursusgeld

****Hotel Aazaert Blankenberge Directie basisonderwijs Marleen Borzée 20 april 2016 t.e.m. 22 april 2016 € 590

PEDAGOGISCH EN DIDACTISCH HANDELEN

Begeleiden van rekenzwakke kinderen binnen de rekenwereld van 20 Tijdens deze nascholing bekijken we waarom sommige kinderen het tellen, het aanvankelijke getalbegrip en de eerste rekenopdrachten niet onder de knie krijgen. We staan vooral stil bij hoe we hen kunnen helpen. De inhoud is niet alleen gericht op het werken met eersteklassers, maar ook op oudere kinderen van wie de rekenmoeilijkheden zijn begonnen op dit niveau. Locatie Doelgroep Leiding Data Cursusgeld

Campus Naamsesteenweg 355, 3001 Heverlee Leerkrachten eerste graad lager onderwijs, logopedisten Hilde Heuninck 9 oktober 2015, van 9.00 u. tot 15.30 u. € 95 lunch inbegrepen

22

Van proberen kan je leren! Ondernemend spelen en leren in de kleuterklas Tijdens deze nascholing bekijken we waarom sommige kinderen het tellen, het aanvankelijke getalbegrip en de eerste rekenopdrachten niet onder de knie krijgen. We staan vooral stil bij hoe we hen kunnen helpen. De inhoud is niet alleen gericht op het werken met eersteklassers, maar ook op oudere kinderen van wie de rekenmoeilijkheden zijn begonnen op dit niveau. Locatie Doelgroep Leiding Data Cursusgeld

Campus Naamsesteenweg 355, 3001 Heverlee Leerkrachten eerste graad lager onderwijs, logopedisten Hilde Heuninck 9 oktober 2015, van 9.00 u. tot 15.30 u. € 95 lunch inbegrepen

Begeleiden van rekenzwakke kinderen binnen de rekenwereld tot 1000 De rekenwereld tot 1000 is meer dan een verdieping van de kennis en vaardigheid tot 100. In deze fase worden niet alleen de getallen groter, maar zien we ook echte procedures verschijnen. De basisbewerkingen worden met elkaar gecombineerd om complexere berekeningen te maken. De rekenverhalen worden uitgebreid en het cijferend rekenen komt aan bod. Nog meer dan voorheen zullen we goed moeten kijken op welke manier rekenzwakke kinderen aan de slag gaan. Uit de aard van hun fouten of aan de plaats waar hun denkstappen ontsporen, kunnen we vaak begrijpen waarom het zo moeilijk loopt. Locatie Doelgroep Leiding Data Cursusgeld

Campus Naamsesteenweg 355, 3001 Heverlee Leerkrachten eerste graad lager onderwijs, logopedisten Hilde Heuninck 16 oktober 2015, van 9.00 u. tot 15.30 u. € 95 lunch inbegrepen

Hoekenwerk in de kleuterklas: inleiding U kan inschrijven voor het hele traject (1 t.e.m. 4) of afzonderlijk voor sessies 1, 2 of 3.  

We denken samen na hoe we hoeken kunnen verrijken in functie van noden van kleuters en vanuit wat we observeren in de hoeken. We stellen ook kort een aantal nieuwe hoeken in de klas voor met integratie van techniek en multimedia.

Locatie Doelgroep Leiding Data Cursusgeld

Campus Naamsesteenweg 355, 3001 Heverlee Leerkrachten kleuter onderwijs Chris Mazarese en Tim Vandersmissen 21 oktober 2015, van 9.00 u. tot 12.00 u. € 45

23

Is iedereen mee? Interactieve werkvormen in het basisonderwijs Actieve en coöperatieve werkvormen inzetten kan in verschillende lessituaties, met telkens een ander doel. In deze workshop leer je verschillende werkvormen kennen en het hoe en waarom ervan. We bootsen de organisatie van lessituaties na waarin je zelf actief en coöperatief aan de slag gaat. Locatie Doelgroep Leiding Data Cursusgeld

Campus Naamsesteenweg 355, 3001 Heverlee Leerkrachten lager onderwijs Geuens Fabienne 22 oktober 2015, van 9.00 u. tot 12.00 u. € 45

Spelen met getallen in de kleuterklas Vertrekkende vanuit de doelen rond getalbegrip, kijken we hoe je de klaspraktijk kunt verrijken op het vlak van getallen. We verkennen diverse concrete praktijkmaterialen op zoek naar mogelijkheden om in de kleuterklas op een speelse manier extra aandacht te geven aan getallen. We vertrekken vanuit de ontwikkelingsdoelen rond getalbegrip en de ontwikkelingslijnen doorheen de kleuterklas die hiermee samenhangen. Je verkent de mogelijkheden en beperkingen van materialen zoals telboeken, gezelschapsspelen, rekenstaafjes, prentenboeken, de telbox … Dit doe je door zelf actief met het materiaal te werken en vervolgens ervaringen uit te wisselen. Zo ga je in op de vraag hoe je klaspraktijk kunt verrijken op het vlak van getallen. Bewust wordt binnen deze navorming uitsluitend gewerkt met concrete materialen, niet met werkblaadjes rond tellen en getallen.

Locatie Doelgroep Leiding Data Cursusgeld

Campus Naamsesteenweg 355, 3001 Heverlee Leerkrachten kleuter onderwijs Marlies Van Assche 23 oktober 2015, van 9.30 u. tot 12.30 u. € 45

24

Hoekenwerk in de kleuterklas: natuur en techniek U kan inschrijven voor het hele traject (1 t.e.m. 4) of afzonderlijk voor sessies 1, 2 of 3. Natuur en techniek zijn onbewust alomtegenwoordig in het dagelijks leven van elke kleuter. Toch krijgen ze nog niet altijd de plaats die ze verdienen in de kleuterklas, nochtans bieden ze heel wat mooie belevingskansen. We kijken naar een aantal mogelijkheden om N&T meer aan bod te laten komen, het geheel doorspekt met mooie praktijkvoorbeelden: denk aan een rijdend letterwinkeltje, kleuters en de vier elementen, fotograferen ‘the old fashioned way’, stoffen in alle soorten, kleuren en vormen,…. Locatie Doelgroep Leiding Data Cursusgeld

Campus Naamsesteenweg 355, 3001 Heverlee Leerkrachten kleuter onderwijs Chris Mazarese en Tim Vandersmissen 10 november 2015, van 9.00 u. tot 12.00 u. € 45

Hoekenwerk in de kleuterklas: bijbelverhalen en waardenverhalen U kan inschrijven voor het hele traject (1 t.e.m. 4) of afzonderlijk voor sessies 1, 2 of 3. In deze sessie willen we samen bekijken hoe bijbel- en/of waardenverhalen meer belevingskansen krijgen door te zoeken naar een zinvolle integratie van de verhalen in hoeken. Hierdoor werken we ook aan de verschillende bestaansdimensies die in het werkplan RKG aangegeven worden. Locatie Doelgroep Leiding Data Cursusgeld

Campus Naamsesteenweg 355, 3001 Heverlee Leerkrachten kleuter onderwijs Chris Mazarese en Tim Vandersmissen 10 november 2015, van 13.00 u. tot 16.00 u. € 45

Kleuters aan het werk: werkhouding als leerproces In deze nascholing proberen we ‘(de)motivatie’ beter te begrijpen aan de hand van volgende vragen:      Locatie Doelgroep Leiding Data Cursusgeld

Wat kunnen we preventief ondernemen om demotivatie te voorkomen? Gaan leerlingen naar school om te leren of om voortdurend te presteren? Welke strategieën kunnen we toepassen op de gedemotiveerde groep? Hoe motiveer ik mijn leerlingen elke dag opnieuw? Hoe blijf ik zelf gemotiveerd?

Campus Naamsesteenweg 355, 3001 Heverlee Leerkrachten kleuter onderwijs Lieve Van Beeck 19 november 2015, van 9.00 u. tot 15.30 u. € 95 lunch inbegrepen 25

Rekenzwakke kinderen helpen om decimale getallen te begrijpen en te hanteren Veel kinderen struikelen over de werkelijkheid van kommagetallen, maar voor rekenzwakke kinderen is dit niet hun eerste valpartij. Zij hebben er meestal al een massa extra oefenuren, veel taakklasmomenten en therapie opzitten. En toch moeten ook zij aan de slag met deze rekenmaterie. Maatgetallen, ons muntsysteem en de overstap naar het gevorderd rekenen vragen inzicht in het werken met kommagetallen. Tijdens deze studiedag bekijken we concreet hoe je rekenzwakke kinderen kunt begeleiden in het verwerven van dit inzicht. Locatie Doelgroep Leiding Data Cursusgeld

Campus Naamsesteenweg 355, 3001 Heverlee Leerkrachten lager onderwijs Hilde Heuninck 27 november 2015, van 9.00 u. tot 15.30 u. € 95 lunch inbegrepen

Wie schrijft die blijft… schrijfmotoriek Tijdens deze nascholing (die uit twee sessies bestaat) worden er antwoorden gegeven op volgende vragen:         

Locatie Doelgroep Leiding Data Cursusgeld

Wat is schrijven en waarom is dit zo moeilijk? Welk zijn de deelbewegingen van de schrijfbeweging ? Hoe is de correcte potloogreep en waarom ? Wie leert deze potloodgreep aan, wanneer en hoe? Hoe is de juiste schrijfhouding en –beweging en waarom ? Welke voorbereiding gebeurt er best in de kleuterklas ? Welke moeilijkheden zijn er bij het leren schrijven en welk is de taak van de verschillende participanten ? Welke tips, oefeningen, adviezen en hulpmiddelen kunnen we geven om het schrijven te vergemakkelijken ? Wanneer gebruiken we een computer en wanneer moeten we als leerkracht kinderen verwijzen voor extra-hulp ?

Campus Naamsesteenweg 355, 3001 Heverlee Leerkrachten lager onderwijs Marc Litière 30 november 2015, van 9.00 u. tot 12.00 u. € 45

26

Actualiteit in mijn onderwijs Actualiteit is traditioneel het vijfde wiel aan de wagen. Uitgevers kunnen de wedloop met actuele input heel moeilijk aan. Als een handboek of onderwijspakket oog heeft voor actualiteit, is deze bij publicatie eigenlijk al verjaard. Leerlingen zelf zijn heel alert voor de nieuwste mediasnufjes maar zijn over het algemeen koele minnaars van actualiteit. Op "actualiteit in ons onderwijs" staat eigenlijk een januskop: niemand is er tegen maar in praktijk is het een mager beestje. Het is op de eerste plaats aan de leerkracht zelf om de knop om te draaien en actualiteit op te tillen van appendix tot hartklep van dynamische lessen. Locatie Doelgroep Leiding Data Cursusgeld

Campus Naamsesteenweg 355, 3001 Heverlee Leerkrachten derde graad lager onderwijs Paul Timmermans 1 december 2015, van 9.00 u. tot 12.00 u. € 45

Terugkomsessie hoekenwerk bij kleuters We delen ervaringen, blikken terug met tips en valkuilen. We zoemen nog even in op kleuterparticipatie en hoekenwerk. Locatie Doelgroep Leiding Data Cursusgeld

Campus Naamsesteenweg 355, 3001 Heverlee Leerkrachten kleuter onderwijs Chris Mazarese en Tim Vandersmissen 8 december 2015, van 9.00 u. tot 12.00 u. € 45

KIJK eens naar mij juf! Observeren en inspelen op wat kleuters écht nodig hebben Waarom doen we precies wat we doen in de kinderopvang? Met welke bril kijk je naar kinderen? Hoe kun je hen observeren en hen aan de hand daarvan stimuleren of ondersteunen in hun ontwikkeling? Hoe stimuleer je de betrokkenheid van (zeer) jonge kinderen? Hoe zorg je ervoor dat je grenzen kunt stellen en tegelijk het welbevinden van kinderen zo hoog mogelijk houdt? En wanneer spreek je van een kind dat bedreigd is in zijn ontwikkeling ? In deze sessie leren we naar jonge kinderen kijken en onze manier van werken hierop af te stemmen. Locatie Doelgroep Leiding Data Cursusgeld

Campus Naamsesteenweg 355, 3001 Heverlee Leerkrachten kleuter onderwijs Marie Haeck 10 december 2015, van 9.00 u. tot 12.00 u. € 45 27

STEM: voor klimaat neutraal Unieke workshop over de inzet van wetenschap en technologie voor een andere wereld, een wereld die meer duurzaam is, waar slimme technologie en handige tools wegwijzers zijn naar een lagere ecologische voetafdruk. STEM staat voor Science, Technology, Engineering & Mathematics. En wij stemmen voor STEM, ook in het kader van klimaatneutrale initiatieven voor een andere wereld. Hernieuwbare energie via zonnecellen en windturbines zijn belangrijke componenten in onze toekomstige energievoorziening. We bekijken de basisprincipes van de elektrische stroomkring en bouwen stap voor stap een schakeling met zonnepaneeltjes, LED-lampjes en een kleine motor. Ook energie-opslag komt aan bod. Locatie Doelgroep Leiding Data Cursusgeld

Campus Naamsesteenweg 355, 3001 Heverlee Leerkrachten lager onderwijs Anje Claeys 12 januari 2016, van 9.00 u. tot 12.00 u. € 50

Creatief én didactisch? Geen probleem! Creatieve werkvormen voor je les Ben je op zoek naar handvatten om aan de hand van creatieve lesformules het maximale uit je leerlingen te halen? In deze sessie ontdek je hoe je, zonder belerend te zijn, je leerlingen kunt stimuleren om op een andere manier naar de wereld om hen heen te kijken. De workshop begint met een praktijkvoorbeeld. Met de docent als ‘teacher in role’ ervaar je dat creativiteit niet buitenaards is. Je hoeft er dus niet bang voor te zijn! De bedoeling is maskers te durven afwerpen en jezelf kwetsbaar op te stellen. Daarvoor bestaan tal van oefeningen, vaak erg eenvoudige. Je krijgt een veelheid van die oefeningen in een logisch verloop om ook bij je leerlingen een krachtig effect te bekomen. We werken via introductie- en opwarmingsoefeningen naar een kernoefening toe en gebruiken een combinatie van Clownerie, dramaoefeningen en improvisaties met een beknopte theoretische achtergrond Locatie Doelgroep Leiding Data Cursusgeld

Campus Naamsesteenweg 355, 3001 Heverlee Leerkrachten lager onderwijs Ilse La Monaca 18 januari 2016, van 9.00 u. tot 12.00 u. € 45

28

Welkom in brabbelonia. Anderstalige nieuwkomertjes in de peuterklas En plots wordt je dan gedropt in een omgeving waar een andere taal gesproken wordt... Het overkomt meer en meer kinderen. En langs de andere kant van de barrière hun medeleerlingen en leerkrachten. Moeilijk natuurlijk, maar ook een kans. Kunnen we af en toe de grens oversteken? Allemaal een keer langs de ene kant, en allemaal een keer langs de andere kant? Deze nascholing gaat actief en speels op zoek naar wat talen bindt en wat hen onderscheidt. De muzikale eigenschappen van taal, en de talige eigenschappen van muziek vormen de rode draad om de barrière te doorbreken. Erg plezierige werkvormen breken al gauw het ijs. Zij wekken de interesse voor elkaars taal en accent, voor verhalen, timbres, ritmen en melodietjes. Precies op de grens vinden we vleugjes poëzie. Uiteindelijk liggen voldoende gemeenschappelijke elementen op tafel om de slagboom helemaal te laten opengaan. Locatie Doelgroep Leiding Data Cursusgeld

Campus Naamsesteenweg 355, 3001 Heverlee Leerkrachten peuters Musica 26 januari 2016, van 9.00 u. tot 12.00 u. € 45

Leesmoeilijkheden remediëren Het beheersen van de leesvaardigheid en het verwerven van de mogelijkheid om zich al schrijvend verstaanbaar uit te drukken zijn twee bijzonder belangrijke vaardigheden in onze huidige maatschappij. Een zwakke leesvaardigheid hypothekeert in belangrijke mate de toegang tot informatie en de algemene kennisverwerving in veel facetten van het dagdagelijkse leven. Ook een zwakke spellingsvaardigheid heeft een grote impact op de latere leefkwaliteit. Ouders en leerkrachten maken zich dan ook bijzonder ongerust wanneer een kind in het begin van de lagere school op deze domeinen achterop loopt. Gelukkig leidt een zwakke start niet noodzakelijk tot een blijvende problematiek. Tijdens deze studiedag ligt de focus op het lezen. Locatie Doelgroep Leiding Data Cursusgeld

Campus Naamsesteenweg 355, 3001 Heverlee Leerkrachten lager onderwijs Hilde Heuninck 29 januari 2016, van 9.00 u. tot 15.30 u. € 95 lunch inbegrepen

29

Omdat kinderen verschillend zijn. Differentiëren in de kleuterklas In de kleuterklas moeten alle kinderen gelijke kansen krijgen, dus, kleuters die ‘ongelijk’ zijn mogen niet gelijk behandeld worden… Daarom is het zeer belangrijk al in de vroege kinderjaren gericht en gepast in te spelen op de ontwikkeling van onze jonge wereldburgers, het is zeer belangrijk al in een vroeg stadium een rijke speel- en leeromgeving aan te bieden, zodat alle kinderen hun talenten kunnen laten zien. Deze visie heeft onmiddellijk zijn weerslag op de dagelijkse praktijk, we moeten namelijk plaats maken voor een efficiënte kindgerichte differentiatie. We maken kennis met hoe we optimaal kunnen differentiëren in de kleuterklas, zodat het verschil in de bagage van de kwetsbare kinderen wordt gecompenseerd. Locatie Doelgroep Leiding Data Cursusgeld

Campus Naamsesteenweg 355, 3001 Heverlee Leerkrachten kleuter onderwijs Lieve Van Beeck 2 februari 2016, van 9.00 u. tot 15.30 u. € 95 lunch inbegrepen

Alle leerlingen een bank vooruit! Procesgericht werken productiever dan productonderwijs Procesgericht werken is een heel goede zaak voor alle leerlingen in gewone klassituaties. Procesgericht onderwijs reserveren we niet exclusief voor leermoeilijke kinderen of voor buitengewoon onderwijs. Hoe kunnen we een procesgerichte(re) aanpak in een gewone klas realiseren zonder te verdrinken in ons werk? In deze sessie zoomen we eerst in op het principe van procesgericht onderwijs. Daarna reiken we pedagogisch-didactische inzichten en tips aan om met taken, leerinhouden, werkvormen, multimedia en procesevaluatie elke leerling in de klas erop vooruit te helpen. Hoe zit een procesgerichte lesgang in elkaar? Hoe kan je eraan beginnen in een gewone klassituatie en dit zonder alles overboord te gooien? Iedere deelnemer wordt verzocht IETS PRAKTISCH (bijv. concrete les, taak, werkblad, handboek, toetsvragen ...) mee te brengen om dat dan heel concreet met een procesbril te herdenken. Locatie Doelgroep Leiding Data Cursusgeld

Campus Naamsesteenweg 355, 3001 Heverlee Leerkrachten lager onderwijs Paul Timmermans 17 februari 2016, van 9.00 u. tot 12.00 u. € 45

30

Ik zie het anders! Richtingsmoeilijkheden en spiegelen bij kinderen Tijdens deze bijscholing worden er antwoorden gegeven op volgende vragen:            Locatie Doelgroep Leiding Data Cursusgeld

Wat zijn richtingsmoeilijkheden en welke signalen zijn er ? Hoe komt het dat kinderen spiegelen en letters en cijfers omkeren ? Wat is nog normaal en wanneer is het een probleem ? Wat is het verschil tussen richtingsmoeilijkheden en –problemen ? Welke aanverwante problemen zijn er ? Is dit dan dyslexie en dyscalculie ? Wat kunnen we doen bij richtingsmoeilijkheden ? Dit is niet fout: voorbeelden van anders redeneren. Welke feedback wordt er gegeven en kan dit anders ? Welke oefeningen kunnen we geven aan kinderen met richtingsmoeilijkheden? Wat is de link met faalangst, schrijven, lezen, schoolrijpheid ?

Campus Naamsesteenweg 355, 3001 Heverlee Leerkrachten lager onderwijs Marc Litière 22 februari 2016, van 9.00 u. tot 12.00 u. € 45

Aandacht: de verstrooidheidscurve voorbij! De uitdaging om leerlingen aandachtig en betrokken ‘bij de les’ te houden, is er één van alle tijden en alle onderwijsvormen. Het is, op zijn zachtst gezegd, niet evident. Volgehouden aandacht tijdens de les, bij oefeningen maken, bij vragen lezen … blijkt voor de leerlingen een enorm voordeel te zijn en tegelijk een bijzonder moeilijke opgave. Daarom focussen we tijdens deze sessie op strategieën, weetjes en tips om betrokkenheid (en daarmee motivatie) van leerlingen te verhogen. We verkennen fysieke, psychologische en didactische basisvoorwaarden voor en aandachtige betrokkenheid van leerlingen. We blijven stilstaan bij het (on)terechte beeld van de ‘verstrooide puber’. We bieden je een zicht op verschillende leerstijlen en vooral op de gevolgen voor je onderwijsstijl en voor een krachtige leerbiotoop voor je leerlingen. Locatie Doelgroep Leiding Data Cursusgeld

Campus Naamsesteenweg 355, 3001 Heverlee Leerkrachten lager onderwijs Rishi Panchasara 23 februari 2016, van 9.00 u. tot 12.00 u. € 45

31

Differentiatie maakt het verschil Als alle leerlingen in een klas hetzelfde moeten doen en hetzelfde moeten bereiken, zitten we in een verhaal waar we onverschillig zijn voor feitelijke verschillen tussen de leerlingen. Differentiatie maakt in onze lessen wel degelijk een verschil als we kiezen voor een leerlinggericht onderwijsperspectief. Alle leerkrachten moeten zich dus aangesproken voelen door differentiatie, om meer te doen dan extra oefeningen voor de vluggen en extra tijd voor de zwakkeren te voorzien. Gedifferentieerd onderwijs trekt de kaart van verschillen in meervoudige intelligentie. Klassieke differentiatietaken doen vaak beroep op verbale en logisch-mathematische intelligentie en verwaarlozen vele leerlingen met een ander intelligentieprofiel. In deze sessie worden we eerst bewust van wat we in praktijk al doen op het vlak van differentiatie. We belichten differentiatie langs alle kanten: structurele oplossingen in het onderwijs, pedagogische differentiatie, veelzijdige didactisch-methodische differentiatie op het vlak van doelen en evaluatie, leerbehoeften, leerstijlen en meervoudige intelligentie, lesplannen, werkvormen en taken. Locatie Doelgroep Leiding Data Cursusgeld

Campus Naamsesteenweg 355, 3001 Heverlee Leerkrachten lager onderwijs Paul Timmermans 24 februari 2016, van 9.00 u. tot 12.00 u. € 45

Breder en anders evalueren. Hoe? Zo! • Hoe zet ik de talenten van mijn leerlingen nog meer in de verf en hoe communiceer ik daarover? • Durven mijn leerlingen hun mening geven in een groep wanneer iedereen er anders over denkt? • Kunnen mijn leerlingen verantwoordelijkheden opnemen? • Zetten mijn leerlingen zich 100% in wanneer ze in groep werken? •… Tijdens deze workshop verkent Vlajo samen met jou verschillende mogelijkheden om breder en anders te evalueren. Heel wat vaardigheden en attitudes kunnen niet met punten worden beoordeeld. Toch behoort het tot één van onze taken om deze bij kinderen te ontwikkelen en de ontwikkeling ervan verder op te volgen. In deze workshop gaan we praktisch aan de slag, passen interactieve werkvormen toe en verkennen mogelijkheden om breder te evalueren. Locatie Doelgroep Leiding Data Cursusgeld

Campus Naamsesteenweg 355, 3001 Heverlee Leerkrachten lager onderwijs Jurn Van Den Meerssche 25 februari 2016, van 9.00 u. tot 12.00 u. € 45

32

Spellingsmoeilijkheden remediëren Het beheersen van de mogelijkheid om zich al schrijvend verstaanbaar uit te drukken is samen met het lezen een bijzonder belangrijke vaardigheid in onze huidige maatschappij. Een zwakke spellingsvaardigheid heeft een grote impact op de latere leefkwaliteit. Ouders en leerkrachten maken zich dan ook bijzonder ongerust wanneer een kind in de lagere school op deze domeinen achterop loopt. Gelukkig leidt ook hier een zwakke start niet noodzakelijk tot een blijvende problematiek. In deze studiedag bekijken we eerst op welke wijze we de moeilijkheden in kaart kunnen brengen en hoe uit de totaliteit van de testresultaten een begeleidingslijn kan ontstaan. Vervolgens volgen we het normale ontwikkelingsverloop en bekijken telkens wat er mis kan lopen en hoe we hier praktisch én speels kunnen ondersteunen. Locatie Doelgroep Leiding Data Cursusgeld

Campus Naamsesteenweg 355, 3001 Heverlee Leerkrachten lager onderwijs Hilde Heuninck 26 februari 2016, van 9.00 u. tot 15.30 u. € 95 lunch inbegrepen

Cultuuremancipatie in elke les In deze sessie gaan wij niet in op bijvoorbeeld een excursie naar een kunsttentoonstelling, een schoolconcert, een kunstproject of een bustrip naar Canterbury of Rome. Ook formele vormen van betalende cultuureducatie in de vrije tijd zoals muziek-, woord- en beeldacademie komen hier niet ter sprake. Dit zit allemaal onder het kopje 'productgerichte kunsteducatie in de strikte zin'. Hoe kunnen we in alle vormen van lessen leerlingen cultureel gevoelig maken en emanciperen zonder de klas te moeten verlaten? Pijlers voor cultuureducatie zijn: onderdompeling (passie), creatieve expressie en reflectie bij de culturele dimensie van mens en maatschappij. De verantwoording komt vanuit vakoverschrijdende eindtermen. We stappen af van het neerbuigend oordeel dat leerlingen te weinig cultuur bezitten en dat kunstonderricht de enige mogelijkheid in zich draagt heeft om aan cultuureducatie te doen. Iedere leerling brengt onbewust een culturele rugzak mee naar de klas. Daar gaan we creatief mee aan te slag. Locatie Doelgroep Leiding Data Cursusgeld

Campus Naamsesteenweg 355, 3001 Heverlee Leerkrachten lager onderwijs Paul Timmermans 9 maart 2016, van 9.00 u. tot 12.00 u. € 45

33

Zelfstandig en actief aan de slag met contractwerk Tijdens deze praktische workshop verkennen we samen met jou de verschillende mogelijkheden om contractwerk op een geïntegreerde en zinvolle manier te organiseren. Je krijgt de kans om zelf verschillende soorten activiteiten uit te proberen voor alle leeftijdsgroepen. Samen met collega’s bestudeer je praktijkvoorbeelden, videofragmenten, … en ga je op zoek naar een organisatievorm waar jij je het best bij voelt. We helpen je concreet op weg om op zoek te gaan naar inhouden uit jouw methode(s) die je kan implementeren in je contractwerk en spelen in op vragen die leven binnen het eigen schoolteam. Locatie Doelgroep Leiding Data Cursusgeld

Campus Naamsesteenweg 355, 3001 Heverlee Leerkrachten lager onderwijs Jurn Van Den Meerssche 10 maart 2016, van 9.00 u. tot 12.00 u. € 45

En nu naar buiten! Natuurbeleving met kleuters Deze nascholing is opgebouwd als volgt:        

Kennismaking met natuurbeelden. Opsporen van eigen natuurbelevingen en natuurwaarden. Belang van natuurbeleving bij jonge kinderen. De ecologische pijler in onze samenleving (Duurzame ontwikkeling). En nu naar buiten! Kijken, ruiken, voelen, luisteren en beleven rond de school. Haalbare praktijkvoorbeelden. Vuileklerendag: boomklimdag met papa’s, land-art voor kleuters, spelen zonder speeltuin.

Locatie Doelgroep Leiding Data Cursusgeld

Campus Naamsesteenweg 355, 3001 Heverlee Leerkrachten kleuter onderwijs De Vroente 21 april 2016, van 13.00 u. tot 16.00 u. € 45

34

ZORG OP SCHOOL. KLAAR VOOR HET M-DECREET

Traanwoorden en pijndenken. Donkere gedachten bij jongeren herkennen en aanpakken In een klas gaat de meeste aandacht vaak naar leerlingen die op een ‘luidruchtige’ en vaak ‘negatieve wijze’ de aandacht vragen. Dit zijn de leerlingen waar leerkrachten vaak niet omheen kunnen. Leerlingen die moeilijk contact maken, stil, angstig of onzeker zijn worden gemakkelijker over het hoofd gezien. Toch is het belangrijk om ook deze leerlingen niet uit het oog te verliezen en zich af te vragen hoe het nu ‘echt’ met de jongere gaat. Enkel zo kunnen mogelijke internaliserende problematieken, zoals angst- en stemmingsstoornissen … aan het licht komen en kan je proberen te voorkomen dat donkere gedachten waarmee de leerlingen worstelen, ernstige gevolgen hebben voor het verdere verloop van hun schoolloopbaan. Locatie Doelgroep Leiding Data Cursusgeld

Campus Naamsesteenweg 355, 3001 Heverlee Leerkrachten lager onderwijs Kelly Van Eyken 26 november 2015, van 9.00 u. tot 12.00 u. € 45

De schreeuw en de stilte. In mijn klas zit een leerling met een depressie. Wat nu? We kennen allemaal het klassieke beeld van een depressie: ‘de sombere stemming’. Veel minder bekend is dat een depressie bij jongeren vaak gepaard gaat met totaal andere klachten. Jongeren met een depressie zijn vaak opvallend prikkelbaar, teruggetrokken op sociaal vlak, vertonen gedragsproblemen, uiten zich op een agressieve manier … waardoor de eigenlijke oorzaak soms over het hoofd wordt gezien. Uit onderzoek blijkt dat 3 tot 8 procent van onze jongeren aan een echte depressie lijdt. Dit is een verontrustend groot aantal. Als je daar nog de jongeren bijtelt met lichtere depressieve klachten, kan de bezorgdheid om en de nood tot individuele zorg enkel groter worden. Locatie Doelgroep Leiding Data Cursusgeld

Campus Naamsesteenweg 355, 3001 Heverlee Leerkrachten lager onderwijs Kelly Van Eyken 26 november 2015, van 13.00 u. tot 16.00 u. € 45

35

Help… een bijtertje (in de groep) We bieden in deze vorming een kader aan om bijtgedrag te kunnen begrijpen en om er zo goed als mogelijk op te reageren. Bijten of gebeten worden? Het overkomt heel wat baby’s en peuters. Als er bijtgedrag plaatsvindt dan zit de emotie gegarandeerd zeer hoog. En dit niet alleen bij de jonge kinderen zelf maar ook bij hun ouders en andere opvoeders. Waarom bijt een kind een ander kind of een volwassene? Wat wil het hiermee zeggen? Bij heel jonge kinderen heeft bijtgedrag dikwijls meer te maken met 'liefde' dan met agressie. En als peuters en kleuters bijten dan gaat het vaak over frustratie, kwaadheid of het onvermogen om zich staande te houden in een groep met leeftijdsgenootjes. Hoe kan je als volwassene daar het best op reageren? Hoe kan je een jong kind helpen om op een andere manier zijn/haar gevoelens uit te drukken? We bieden in deze vorming een kader aan om bijtgedrag te kunnen begrijpen en om er zo goed als mogelijk op te reageren. Locatie Doelgroep Leiding Data Cursusgeld

Campus Naamsesteenweg 355, 3001 Heverlee Leerkrachten kleuter onderwijs Hilde Van Durme 27 november 2015, van 9.30 u. tot 12.30 u. € 45

Redelijk aangepast? Werken met een kijkwijzer voor universele en aangepaste klaspraktijk Het M-decreet erkent het recht van leerlingen met specifieke onderwijsvragen om hulpmiddelen en aanpassingen te gebruiken die hun leren ondersteunen. Vaak gaat het daarbij om aanpassingen in de klas. Hoe gaan we hier als school mee om? Zullen we door de bomen het bos nog zien? Redelijke aanpassingen en Universeel design worden in deze sessie als een puzzel in elkaar gepast, a.d.h.v. een kijkwijzer voor ‘universele klaspraktijk’. Opdat je het noorden er niet bij kwijtraakt. Locatie Doelgroep Leiding Data Cursusgeld

Campus Naamsesteenweg 355, 3001 Heverlee Leerkrachten lager onderwijs Katrien Roelandts 17 januari 2016, van 9.30 u. tot 12.30 u. € 45

36

EHBO: dringende eerste hulp op school Emma valt van de trap en klaagt van nekpijn. Wietse valt flauw en komt niet bij. Laura stikt in een stuk appel. Filip stuikt in elkaar en ademt niet meer. Joren is met zijn hand door een venster gegaan en bloedt erg. Wat doe je? In deze nascholing leer je snel en gepast hulp te verlenen in deze noodsituaties. Basiscompetenties en eindtermen verplichten ons aandacht te schenken aan EHBO met inbegrip van het reanimeren. Locatie Doelgroep Leiding Data Cursusgeld

Campus Naamsesteenweg 355, 3001 Heverlee Leerkrachten basisonderwijs Werner Van Assche 20 januari 2016, van 13.00 u. tot 16.00 u. € 45

Ik ben niet bom, ik hep taalent! Kijk en luister naar beelddenkers Locatie Doelgroep Leiding Data Cursusgeld

Campus Naamsesteenweg 355, 3001 Heverlee Leerkrachten basisonderwijs Lieve Van Beeck 21 januari 2016, van 9.00 u. tot 12.30 u. € 45

Hoogbegaafde kinderen met autisme Wil je als leerkracht ook al je leerlingen de nodige ontwikkelingskansen geven? En loop je tegen je eigen grenzen aan bij je hoogbegaafde kinderen met autisme? Mag je deze leerlingen wel meer uitdagingen geven? Hoe zit het met herhaling? Komt de rigiditeit vanuit autisme of vanuit de hoogbegaafdheid? Tijdens deze bijscholing gaan we zowel in op het luik van de hoogbegaafdheid als dat van autisme. Je leert hoe je deze leerlingen kan begeleiden en kan uitdagen op hun niveau. Je ondervindt hoe een klein beetje creativiteit je omgang met deze leerlingen kan vergemakkelijken. 's Avonds ga je naar huis met een rugzak vol met handige tips om dadelijk in je klas te gebruiken. Locatie Doelgroep Leiding Data Cursusgeld

Campus Naamsesteenweg 355, 3001 Heverlee Leerkrachten basisonderwijs Adi Van Den Branden 21 januari 2016, van 13.00 u. tot 16.00 u. € 45

37

Ik kan dat niet. Faalangst bij kinderen Tijdens deze bijscholing worden er antwoorden gegeven op volgende vragen:          

Waarom zeggen kinderen ‘Ik kan dat niet!’ ? Welk is de boodschap die ze hiermee willen overbrengen ? Hoe ontstaat faalangst en welke soorten faalangst zijn er ? Wat is de link tussen faalangst, schrijven, schoolrijpheid en richtingen ? Wat met leerproblemen ? Waarom willen sommige kinderen niet tekenen, puzzelen, schrijven ? Hoe reageer je best als je kind zegt ‘Ik kan dat niet!’ ? Wat mag je zeker niet doen en wat kan je wel doen ? Hoe vermijden we dat onze kinderen zeggen ‘Ik kan dat niet!’ ? Hoe brengen we onze kinderen er toe om een opdracht toch te volbrengen ? Welke oefeningen zijn er belangrijk en waarom ?

Locatie Doelgroep Leiding Data Cursusgeld

Campus Naamsesteenweg 355, 3001 Heverlee Leerkrachten lager onderwijs Marc Litière 25 januari 2016, van 9.00 u. tot 12.00 u. € 45

Denken en voelen bij langzaam lerende kinderen Tijdens de studiedag gaan we in op kenmerken van langzaam lerende kinderen, kinderen met een licht verstandelijke beperking. We lichten de denkontwikkeling toe en bieden handvatten voor de praktijk.(voormiddag) De belangrijke sociaal-emotionele ontwikkeling wordt eveneens onder de loep genomen. (namiddag) Locatie Doelgroep Leiding Data Cursusgeld

Campus Hertogstraat 178, 3001 Heverlee Leerkrachten lager onderwijs Katrijn Vastmans en Herman Denoo 19 februari 2016, van 9.30 u. tot 16.00 u. € 95 lunch inbegrepen

38

Omgaan met buitengewoon gedrag Waarom zijn sommige kinderen soms heel koppig, anderen extreem uitdagend? Waarom blijven sommige kinderen discussiëren en kunnen anderen je emotioneel chanteren...? Van nature zal een kind bepaalde gedragsvormen ontwikkelen om voordelen te halen, actiepatronen om zich ‘goed’ te voelen. Vanuit die positieve ervaring wil het kind dit patroon verder ontwikkelen en vervolmaken. Locatie Doelgroep Leiding Data Cursusgeld

Campus Naamsesteenweg 355, 3001 Heverlee Leerkrachten lager onderwijs Hendrik Gaublomme 3 maart 2016, van 9.30 u. tot 12.30 u. € 45

Agressie als dreiging, geweld bij betwisting A-gressie en RE-gressie : onvermijdelijke fundamenten in elke samenlevingsvorm/leefgroep (gezin-werk-leefgroep..). Deze training wil agressie belichten als een noodzakelijk element in alle samenwerkingsverbanden. Agressie is een reflexmatige codetaal om grenzen aan te geven. Wordt deze grens niet waargenomen of betwist, dan wordt de agressor vaak overmand door emotionele instinctieve geweldpleging (subtiel-verbaal-lichamelijk). Deze codetaal is ook bekend in het dierenrijk : agressie als dreiging (territoriumafbakening) en geweld bij betwisting. Om geweld te voorkomen, is vaak een beter begrijpen van de agressor voldoende. Locatie Doelgroep Leiding Data Cursusgeld

Campus Naamsesteenweg 355, 3001 Heverlee Leerkrachten lager onderwijs Hendrik Gaublomme 3 maart 2016, van 13.00 u. tot 16.00 u. € 45

Leerlingen met ASS. Ze denken zo anders. Over de binnenkant van autisme Wanneer je een leerling met een diagnose ASS in je klas hebt, vallen vaak een aantal gedragskenmerken op. Waaruit dit gedrag voortvloeit of wat er in het hoofd van deze leerling gebeurt, is vaak een raadsel. In deze nascholing gaan we aan de hand van praktijkvoorbeelden samen op zoek naar autistisch denken. Locatie Doelgroep Leiding Data Cursusgeld

Campus Hertogstraat 178, 3001 Heverlee Leerkrachten lager onderwijs Lijne Vloeberghs en Sofie Van den Eynde 4 maart 2016, van 9.30 u. tot 16.00 u. € 95 lunch inbegrepen

39

Juf mag ik overvaren? Schoolrijpheid, als het kleuteren voorbij is Tijdens deze bijscholing worden er antwoorden gegeven op volgende vragen:  Wat is het grote verschil tussen de laatste kleuterklas en het eerste leerjaar en hoe komt het dat deze overgang nog steeds zo groot is ?  Welke zijn de voorwaarden voor schoolrijpheid en wat moet een kind dan allemaal kennen en kunnen ?  Hoe denken kinderen zelf over schoolrijpheid en welke thema’s zijn voor hen belangrijk ?  Hoe wordt schoolrijpheid bepaald en gemeten en hoe zou het veel beter kunnen of moeten ?  Wat is een goede schoolrijpheidsproef en hoe moeten wij hiermee omgaan ?  Welke mogelijke adviezen zijn er en wanneer is welk advies het beste ?  Wat kunnen school en leerkrachten doen om hun kleuters beter te begeleiden naar schoolrijpheid ? Wat doen ze beter niet ?  Welke oefeningen en activiteiten kunnen we doen en welke oefenblaadjes zijn goed ?  Welke alarmsignalen zijn er ivm schoolrijpheid en hoe pakken we specifieke problemen aan ? Locatie Doelgroep Leiding Data Cursusgeld

Campus Naamsesteenweg 355, 3001 Heverlee Leerkrachten basisonderwijs Marc Litière 14 maart 2016, van 9.00 u. tot 12.00 u. € 45

Kansarmoede in de kleuterklas In deze sessie blijven we stilstaan bij kansarmoede in de kleuterklas. Hoe kan je kansarmoede herkennen? Via actieve werkvormen zoals voorbeelden, stellingen, inleefopdrachten, spelvormen en discussie verkennen we de problematiek van kansarmoede en hoe dit in onze eigen praktijk aanwezig is. Via concrete casussen onderzoeken we hoe we sociale uitsluiting in ons contact met kinderen kunnen vermijden. Welke alarmsignalen zijn er ivm schoolrijpheid en hoe pakken we specifieke problemen aan ? Locatie Doelgroep Leiding Data Cursusgeld

Campus Naamsesteenweg 355, 3001 Heverlee Leerkrachten kleuter onderwijs Chris Mazarese 18 maart 2016, van 9.00 u. tot 12.00 u. € 45

40

Mindfulness bij kleuters Is het soms een beetje hectisch in en rondom jou, komen je kleuters moeilijk tot rust? Misschien biedt mindfulness wel een uitweg. Dit is een kennismaking met mindfulness: wat is het en wat kan het voor jou en je kleuter doen? Het is een praktische workshop waarin kort uitleg wordt gegeven over mindfulness. Maar er wordt vooral ervaren wat het is. Er worden veel oefeningen aangereikt zowel op niveau van de leerkracht als op niveau van de kleuters, die bruikbaar zijn in de klas. Locatie Doelgroep Leiding Data Cursusgeld

Campus Naamsesteenweg 355, 3001 Heverlee Leerkrachten kleuter onderwijs Griet Muyshondt 14 april 2016, van 13.00 u. tot 16.00 u. € 45

Co-teaching collegiaal en gedifferentieerd Als collega’s samen voor de klas, het biedt nieuwe perspectieven bij handelingsgericht werken. In deze sessie bespreken we werkvormen, mogelijkheden en valkuilen van gedeelde klaspraktijk ter ondersteuning van àlle leerlingen. Locatie Doelgroep Leiding Data Cursusgeld

Campus Hertogstraat 178, 3001 Heverlee Leerkrachten basisonderwijs Annet Devroey 11 mei 2016, van 13.30 u. tot 16.30 u. € 45

Wie leert wie wat? Kinderen maken opvoeders, opvoeders maken kinderen De sociaal-emotionele ontwikkeling als motor voor alle andere ontwikkelingsdomeinen vanuit het kader van Stanley Greenspan Locatie Doelgroep Leiding Data Cursusgeld

Campus Hertogstraat 178, 3001 Heverlee Leerkrachten basisonderwijs Herman Denoo 13 mei 2016, van 9.30 u. tot 12.30 u. € 45

41

Beter begrijpen zorgt voor beter handelen. Preventie van gedragsproblemen in de klas en school Het doel van deze nascholing is een bijdrage proberen te leveren tot het zo goed mogelijk zorg dragen voor ‘kinderen die moeilijk doen omdat ze het moeilijk hebben’. Hoe dragen wij bij tot hun ontwikkeling en laten we hen herstelmogelijkheden zien? Locatie Doelgroep Leiding Data Cursusgeld

Campus Hertogstraat 178, 3001 Heverlee Leerkrachten basisonderwijs Herman Denoo 20 mei 2016, van 9.30 u. tot 16.00 u. € 95 lunch inbegrepen

MEDIA EN ICT

Maak je eigen oefeningen met de gratis online omgeving Educaplay Educaplay is een gratis online omgeving waarbinnen je eigen oefeningen aanmaakt en beheert. Je beschikt over dertien verschillende oefenmodules: o o o o o o o o

woordpuzzel invuloefening kruiswoordraadsel combineeroefening (video)quiz… meerkeuzevraag sorteeroefening ...

Locatie Doelgroep Leiding Data Cursusgeld

Campus Hertogstraat 178, 3001 Heverlee Leerkrachten lager onderwijs Frank Vandewyer 26 oktober 2015, van 18.30 u. tot 21.30 u. € 45

42

Multimedia in mijn klas Pedagogisch-didactisch gezien kunnen multimedia via woord-, beeld- en klanktaal leerinhouden en leerprocessen ondersteunen, de leerprestaties van alle leerlingen verhogen, het leerklimaat beïnvloeden en de motivatie / leergierigheid stimuleren. In deze sessie ondervinden we dat multimedia meer zijn dan alleen technische tools. Zonder overdreven technische expertise leren we kritisch-creatief de kracht en didactische mogelijkheden ontdekken van foto's, prenten, magazines, audiovisuele presentatie, film, TV, videobeelden, klank en muziek. Computer, iPad en internet (ICT) bieden ongekende mogelijkheden in de klas zowel voor leerkracht als leerlingen. Multimedia kunnen ingeschakeld worden bij het aanleren, opzoeken, verwerken, oefenen en expressief gebruiken van leerinhoud. Ze kunnen krachtige hulpmiddelen zijn in alle schoolvakken, niet alleen voor muzische vorming maar ook bijvoorbeeld voor taal, biologie, geschiedenis, technologie en wereldoriëntatie. Locatie Doelgroep Leiding Data Cursusgeld

Campus Naamsesteenweg 355, 3001 Heverlee Leerkrachten lager onderwijs Paul Timmermans 28 oktober 2015, van 9.00 u. tot 12.00 u. € 45

Er zit muziek in de iPad. Volwaardig muziekonderwijs met krachtige iPad-apps Er is natuurlijk niets mis met akoestische muziekinstrumenten in de klas maar volwaardig muziekonderwijs kan je tegenwoordig ook tevoorschijn toveren uit de kracht van digitale tools zoals tablets, smartphones, apps en websites. Globaal overzicht: 1. iPad is voor muziekonderwijs meer dan een aanvullend speeltje. 2. iPad-apps indelen en oordeelkundig kiezen voor muziekonderwijs + kwaliteitsanalyse van apps voor muziekeducatie 3. Creatief mogelijkheden en grenzen aftasten van attractieve, vaak onbekende, (bijna) gratis en laagdrempelige iPad-apps (gedifferentieerd werken). Omdat een klas vol iPads eerder uitzondering dan regel is, besteden we aandacht aan een realistische setting, aan differentiatie waarbij iPads en andere tablets, online-musiceren, muziek maken op notebooks, smartphones én akoestisch materiaal samen aan een succesverhaal schrijven. Locatie Doelgroep Leiding Data Cursusgeld

Campus Naamsesteenweg 355, 3001 Heverlee Leerkrachten lager onderwijs Paul Timmermans 17 november 2015, van 9.00 u. tot 12.00 u. € 45

43

Zelf animatiefilmpjes maken met Moovly Moovly is een nieuw en eenvoudig te gebruiken platform (van Belgische makelij) waarmee u zelf animatievideo’s, banners en andere multimedia-inhoud kunt maken. Geanimeerde video’s trekken de aandacht naar uw bedrijf en kunnen zowel voor interne als externe communicatie, advertenties …gebruikt worden. Dit zonder groot budget of technische kennis. Aan de hand van animatieobjecten kan u zelf whiteboard video’s, geanimeerde infografieken en animatiefilmpjes maken. U kan uw video’s opmaken, delen, kopiëren of vertalen én u maakt zoveel versies als u wilt! Locatie Doelgroep Leiding Data Cursusgeld

Campus Hertogstraat 178, 3001 Heverlee Leerkrachten lager onderwijs Frank Vandewyer 24 november 2015, van 18.30 u. tot 21.30 u. € 45

Aan de slag met een digitaal schoolbord: Smartboard Een bord is geen bord meer. Met interactieve borden krijg je opeens heelwat mogelijkheden. Je hebt ze - zelfs letterlijk - maar met de vinger aan te raken. Met interactieve borden kan je ondermeer:       Locatie Doelgroep Leiding Data Cursusgeld

Vooraf opgestelde bordschema’s oproepen, ter plekke wijzigen en zelfs afprinten. Bordschema’s opbouwen, opslaan, opnieuw gebruiken Presentaties nog meer animeren Digitaal lesmateriaal gebruiken om je lessen meer diepgang te geven Het internet rechtstreeks integreren in je lessen Beeldmateriaal opnemen in je bordschema’s

Campus Hertogstraat 178, 3001 Heverlee Leerkrachten lager onderwijs Frank Vandewyer 7 december 2015, van 18.30 u. tot 21.30 u. € 45

44

My digital me junior Met het e-portfolio MY DIGITAL ME neem je zelf de leiding over je eigen ontwikkeling. Je maakt een overzicht van wie je bent, wat je kunt en wat je wilt en zet zelf je eigen stappen in het uitwerken van jouw plannen. De bedoeling is ook om zoveel mogelijk bewijzen te verzamelen. Dit wil zeggen dat je moet laten zien wie je bent en wat je kunt. Jouw verzamelde bewijzen kun je ook digitaal toevoegen in jouw e-portfolio. Je maakt niet alleen voor jezelf een overzicht van je eigen ontwikkeling, maar je kunt ook anderen vragen om hun mening. MY DIGITAL ME is een programma waar je jouw ontwikkeling helemaal kunt beheren. Locatie Doelgroep Leiding Data Cursusgeld

Campus Naamsesteenweg 355, 3001 Heverlee Leerkrachten lager onderwijs Jurn Van Den Meerssche 26 januari 2016, van 9.00 u. tot 12.00 u. € 45

ICT-tips voor lessen mediawijsheid en ondersteuning van leerlingen In deze training krijg je uit al mijn lezingen de interessantste ICT-tips waar ook leerlingen wat aan hebben. We oefenen dit op de computer of op je eigen laptop/tablet. Inhoud           

Interessante zoekmachines en indexen voor leerlingen Privacy-veilig zoeken en mailen Veilig surfen: ouderlijk toezicht, bloot voorkomen Je iPad veilig in leerlingenhanden Flash op de tablet Apps voor school en voor kinderen vinden Veilig op Facebook voor leraars & leerlingen Veilig wachtwoord Bewijzen van pesten verzamelen Privacy-veilig chatten De privacy bewaken op online foto’s

Locatie Doelgroep Leiding Data Cursusgeld

Campus Naamsesteenweg 355, 3001 Heverlee Leerkrachten lager onderwijs Filip Bourgeois 1 februari 2016, van 9.00 u. tot 12.00 u. € 45

45

Van PowerPoint naar educatieve video Educatieve filmpjes maken met PowerPoint is spotgemakkelijk en toch veranderen ze je klaspraktijk. Leerlingen kunnen 's avonds een herhalingsvideo bekijken. Of misschien krijgen ze de instructie vooraf via een online video en heb je meer tijd in de klas om te oefenen. Maar je leerlingen zelf zo'n educatieve video laten maken bij een lesonderdeel is ook een leerrijke verwerking. Locatie Doelgroep Leiding Data Cursusgeld

Campus Hertogstraat 178, 3001 Heverlee Leerkrachten lager onderwijs Frank Vandewyer 1 maart 2016, van 18.30 u. tot 21.30 € 45

GRATIS PRIORITAIRE NASCHOLING KITS

46

INSCHRIJVEN Er kan enkel nog online ingeschreven worden INSCHRIJVINGSVOORWAARDEN  











PDCL mag GEEN opleidingscheques meer aanvaarden. De betaling van het cursusgeld gebeurt na ontvangst van de factuur. Gelieve steeds duidelijk het facturatieadres te vermelden bij de inschrijving. Inschrijven = betalen factuur. Bij voorkeur uiterlijk twee weken vóór cursusdatum inschrijven. Indien u verhinderd bent, gelieve ons schriftelijk een seintje te geven en zo mogelijk een vervanger te sturen. Annulaties op 10 werkdagen of minder vóór de aanvang van de navorming geven GEEN recht op terugbetaling. Geen nieuws is goed nieuws! Noteer de data alvast in uw agenda, er volgt een automatische bevestiging van de inschrijving Het cursusgeld is inclusief syllabus en koffie, thee en versnapering.

PLAATS WE HEBBEN TWEE CURSUSLOCATIES!

Overdag:

Naamsesteenweg 355, 3001 Heverlee of Hertogstraat 178, 3001 Heverlee

’s Avonds:

Hertogstraat 178, 3001 Heverlee

CHECK BEST DE DAG ERVOOR ONZE WEBSITE VOOR DE JUISTE LOCATIE