NADER DICHT TOT JEHOVAH

NADER DICHT TOT JEHOVAH

Jesaja 40:11 zegt over Jehovah God: „Als een herder zal hĳ zĳn eigen kudde weiden. Met zĳn arm zal hĳ de lammeren bĳeenbrengen, en aan zĳn boezem zal hĳ ze dragen.”

NADER DICHT

Wanneer je naar het lam aan de boezem van de herder kĳkt, verlang je er dan

TOT

naar net zo dicht bĳ je hemelse Vader tot Jehovah naderen?

cl-O

te zĳn? Maar hoe kun je dicht

JEHOVAH


Jesaja 40:11 zegt over Jehovah God: „Als een herder zal hĳ zĳn eigen kudde weiden. Met zĳn arm zal hĳ de lammeren bĳeenbrengen, en aan zĳn boezem zal hĳ ze dragen.”

NADER DICHT

Wanneer je naar het lam aan de boezem van de herder kĳkt, verlang je er dan

TOT

naar net zo dicht bĳ je hemelse Vader tot Jehovah naderen?

cl-O

te zĳn? Maar hoe kun je dicht

JEHOVAH

NADER DICHT TOT

JEHOVAH

Fotoverantwoording: ˇ Blz. 49: Courtesy of Anglo-Australian Observatory, photograph by David Malin ˇ Blz. 174: U.S. Fish & Wildlife Service, Washington, D.C./Wyman Meinzer ˇ Blz. 243: 5 J. Heidecker/VIREO

5 2002 WATCH TOWER BIBLE AND TRACT SOCIETY OF PENNSYLVANIA Draw Close to Jehovah Alle rechten voorbehouden 5 2002 Wachtturm Bibel- und Traktat-Gesellschaft der Zeugen Jehovas, e.V., Selters/Taunus Nader dicht tot Jehovah Alle Rechte vorbehalten Druk 2012 Deze publicatie is niet voor de verkoop bestemd maar wordt verschaft als onderdeel van een wereldwijd Bijbels onderwijzingswerk dat gesteund wordt door vrijwillige bijdragen. Tenzĳ anders aangegeven, zĳn de schriftplaatsen geciteerd uit de Nieuwe-Wereldvertaling van de Heilige Schrift — met studieverwĳzingen (uitgave 1995). De afkorting v.G.T. betekent „voor de gewone tĳdrekening”. G.T. staat voor „van de gewone tĳdrekening”. Draw Close to Jehovah Dutch (cl-O) Made in Germany Druck und Verlag: Wachtturm-Gesellschaft, Selters/Taunus

Beste lezer, Heb je een hechte band met God? Voor velen lĳkt dat gewoon onmogelĳk. Sommigen zĳn bang dat hĳ te afstandelĳk is; anderen voelen zich hopeloos onwaardig. Maar de bĳbel dringt er liefdevol bĳ ons op aan: „Nadert tot God en hĳ zal tot u naderen” (Jakobus 4:8). God geeft zĳn aanbidders zelfs de verzekering: „Ik, Jehovah uw God, grĳp uw rechterhand vast, die tot u zegt: ’Wees niet bevreesd. Ikzelf wil u helpen.’ ” — Jesaja 41:13. Hoe kunnen we ernaar streven zo’n hechte band met God te krĳgen? Bĳ elke vriendschap die we smeden, is de band gebaseerd op het kennen van de persoon en het bewonderen en waarderen van zĳn bĳzondere karaktertrekken. Gods eigenschappen en zĳn manier van handelen, zoals die in de bĳbel worden geopenbaard, zĳn dus een belangrĳk onderwerp van studie. Wanneer we nadenken over de wĳze waarop Jehovah elk van zĳn eigenschappen tentoonspreidt, zien hoe Jezus Christus ze volmaakt weerspiegelde en begrĳpen hoe ook wĳ ze kunnen aankweken, zal dit ons dichter tot God trekken. We zullen zien dat Jehovah de rechtmatige en ideale Soeverein van het universum is. Bovendien is hĳ de Vader die we allemaal nodig hebben. Hĳ is sterk, rechtvaardig, wĳs en liefdevol, en hĳ laat zĳn getrouwe kinderen nooit in de steek. Het is onze wens dat dit boek je zal helpen steeds dichter tot Jehovah God te naderen, een band met hem te smeden die nooit verbroken zal worden, zodat je hem eeuwig kunt loven. De uitgevers

Inhoud Hoofdstuk 1

„Zie! Dit is onze God”

2

Kun je echt ’dicht tot God naderen’?

16

3

„Heilig, heilig, heilig is Jehovah”

26

DEEL 1

7

’Sterk in kracht’

4

„Jehovah is . . . groot in kracht”

37

5

Scheppingskracht — „De Maker van hemel en aarde”

47

Vernietigingskracht — „Jehovah is een manlĳk persoon van oorlog”

57

Beschermende kracht — „God is voor ons een toevlucht”

67

Herstellende kracht — Jehovah ’maakt alle dingen nieuw’

77

„Christus, de kracht Gods”

87

’Word navolgers van God’ in de wĳze waarop je je macht gebruikt

97

6 7 8 9 10

DEEL 2

„Heeft gerechtigheid lief”

11

„Al zĳn wegen zĳn gerechtigheid”

108

12

„Is er onrechtvaardigheid bĳ God?”

118

13

„De wet van Jehovah is volmaakt”

128

14

Jehovah verschaft „een losprĳs in ruil voor velen”

138

Hoofdstuk 15

Jezus ’vestigt gerechtigheid op de aarde’

148

16

’Oefen gerechtigheid’ terwĳl je met God wandelt

158

DEEL 3

„Wĳs van hart”

17

„O de diepte van Gods . . . wĳsheid!”

169

18

Wĳsheid in „het woord van God”

179

19

„Gods wĳsheid in een heilig geheim”

189

20

„Wĳs van hart” en toch nederig

199

21

Jezus openbaart de wĳsheid van God

209

22

Is „de wĳsheid van boven” in jouw leven werkzaam?

219

DEEL 4

„God is liefde”

23

’Hĳ heeft ons eerst liefgehad’

231

24

Niets kan ons „scheiden van Gods liefde” 240

25

„Het tedere mededogen van onze God”

250

26

Een God die „vergevensgezind” is

260

27

„O hoe groot is zĳn goedheid!”

270

28

’Gĳ alleen zĳt loyaal’

280

29

„De liefde van de Christus te kennen”

290

30

’Blĳf in liefde wandelen’

300

31

„Nadert tot God en hĳ zal tot u naderen”

310

H O O F D S T U K

1

„Zie! Dit is onze God” KUN je je voorstellen dat je een gesprek met God hebt? Alleen al de gedachte is ontzag inboezemend — dat de Soeverein van het universum tot je spreekt! Eerst aarzel je, maar dan slaag je erin hem antwoord te geven. Hĳ luistert, hĳ reageert, en hĳ maakt zelfs dat je je vrĳ voelt om elke vraag te stellen die je maar wilt. Wat zou je vragen? 2 Lang geleden was er een man die dat meemaakte. Zĳn naam was Mozes. Maar de vraag die hĳ God besloot te stellen, zal je misschien verbazen. Hĳ vroeg niets over zichzelf, zĳn toekomst of de benarde situatie van de mensheid. Nee, hĳ vroeg naar Gods naam. Dat vind je misschien vreemd, want Mozes kende Gods persoonlĳke naam al. Zĳn vraag moet dus een diepere betekenis hebben gehad. Feitelĳk was het de belangrĳkste vraag die Mozes maar had kunnen stellen. Het antwoord gaat ons allemaal aan. Het kan je helpen een belangrĳke stap te zetten in het aankweken van een hechte band met God. Hoe dat zo? Laten we dat opmerkelĳke gesprek eens bekĳken. 3 Mozes was tachtig jaar. Hĳ had veertig jaar afgezonderd ge¨ leefd van zĳn volk, de Israelieten, die slaven in Egypte waren. Toen hĳ op een dag de kleinveekudden van zĳn schoonvader aan het hoeden was, zag hĳ een vreemd verschĳnsel. Er stond een doornbos in brand, maar het werd niet verteerd. Het bleef maar branden, lichtend als een vuurbaken op de berghelling. Mozes kwam dichterbĳ om het te bekĳken. Wat moet hĳ geschrokken zĳn toen er midden uit het vuur een stem tot hem sprak! Via een engel als woordvoerder spraken God en Mozes vervolgens uitvoerig met elkaar. En zoals je misschien wel weet, gaf God een aarzelende Mozes daar de opdracht zĳn 1, 2. (a) Welke vragen zou jĳ aan God willen stellen? (b) Wat vroeg Mozes aan God? 3, 4. Welke gebeurtenissen vormden de aanleiding tot Mozes’ gesprek met God, en wat was de strekking van die conversatie?

8


vredige leventje vaarwel te zeggen en naar Egypte terug te ¨ gaan om de Israelieten uit slavernĳ te bevrĳden. — Exodus 3:1-12. 4 Op dat moment had Mozes God elke willekeurige vraag kunnen stellen. Maar let eens op welke vraag hĳ besloot te ¨ stellen: „Veronderstel dat ik nu tot de zonen van Israel ben gekomen en dat ik werkelĳk tot hen zeg: ’De God van uw voorvaders heeft mĳ tot u gezonden’, en zĳ werkelĳk tot mĳ zeggen: ’Hoe is zĳn naam?’ Wat zal ik hun dan zeggen?” — Exodus 3:13. 5 Die vraag leert ons allereerst dat God een naam heeft. We moeten deze simpele waarheid niet licht opvatten. Toch doen velen dat. Gods persoonlĳke naam is uit talloze bĳbelvertalingen verwĳderd en vervangen door titels als „Heer” en „God”. Dit is een van de meest bedroevende en afkeurenswaardige dingen die in naam van religie zĳn gedaan. Want wat is het eerste wat je doet wanneer je iemand ontmoet? Vraag je niet naar zĳn naam? Zo is het ook met het leren kennen van God. Hĳ is geen naamloos, afstandelĳk wezen dat we niet kunnen leren kennen of begrĳpen. Hĳ is weliswaar onzichtbaar, maar hĳ is een persoon, en hĳ heeft een naam — Jehovah. 6 Wanneer God zĳn persoonlĳke naam openbaart, belooft dit bovendien iets geweldigs en opwindends. Hĳ nodigt ons uit hem te leren kennen. Hĳ wil dat we de best mogelĳke keuze maken in het leven — de keuze om dicht tot hem te naderen. Maar Jehovah heeft meer gedaan dan ons zĳn naam bekendmaken. Hĳ heeft ons ook geleerd wat die naam betekent.

De betekenis van Gods naam 7

Jehovah heeft zelf zĳn naam gekozen, een naam rĳk aan

5, 6. (a) Welke simpele, uiterst belangrĳke waarheid leert Mozes’ vraag ons? (b) Op welke afkeurenswaardige manier heeft men met Gods persoonlĳke naam gehandeld? (c) Waarom is het zo bĳzonder dat God zĳn naam aan de mensen heeft geopenbaard? 7. (a) Wat betekent Gods persoonlĳke naam letterlĳk? (b) Wat wilde Mozes feitelĳk weten toen hĳ God naar Zĳn naam vroeg?

„ZIE! DIT IS ONZE GOD”

9

betekenis. „Jehovah” betekent letterlĳk „Hĳ veroorzaakt te worden”. Het is waar dat hĳ alle dingen tot bestaan heeft gebracht. Dat is op zich al een ontzag inboezemende gedachte. Maar is dat de essentie van Gods naam? Mozes wilde kennelĳk meer weten. De goddelĳke naam was namelĳk niet nieuw. Die werd al eeuwenlang door mensen gebruikt. Toen Mozes naar Gods naam vroeg, wilde hĳ ongetwĳfeld meer weten over de persoon die door die naam werd vertegenwoor¨ digd. Hĳ zei feitelĳk: ’Wat kan ik uw volk Israel over u vertellen dat hun geloof in u zal opbouwen, dat hen ervan zal overtuigen dat u hen echt zult bevrĳden?’ 8 Als antwoord legde Jehovah de betekenis van zĳn naam uit. Hĳ zei tegen Mozes: „Ik zal bewĳzen te zĳn wat ik zal bewĳzen te zĳn” (Exodus 3:14). Veel bĳbelvertalingen zeggen hier: „Ik ben die ik ben.” De zorgvuldige weergave in de Nieuwe-Wereldvertaling laat echter zien dat God niet alleen maar zĳn eigen bestaan bevestigde. Nee, hĳ leerde Mozes — en bĳ uitbreiding ons allemaal — wat die naam inhoudt. Jehovah zou „bewĳzen te zĳn” of zou zich maken tot wat er maar nodig was om zĳn beloften te vervullen. J. B. Rotherhams vertaling geeft dit vers treffend op deze manier weer: „Ik zal worden wat mĳ ook behaagt.” Een deskundige op het gebied van het bĳbelse Hebreeuws legt de zinsnede als volgt uit: „Wat ook de situatie of de behoefte is . . . , God zal de oplossing voor die behoefte ’worden’.” ¨ 9 Wat betekende dat voor de Israelieten? Welk obstakel er ook voor hen opdoemde, in wat voor hachelĳke situatie ze zich ook zouden bevinden, Jehovah zou worden wat er maar nodig was om hen uit slavernĳ te bevrĳden en hen in het Beloofde Land te brengen. Die naam boezemde beslist vertrouwen in God in. Hetzelfde kan Gods naam voor ons in deze tĳd doen (Psalm 9:10). Waarom? 8, 9. (a) Hoe beantwoordde Jehovah Mozes’ vraag, en wat is er verkeerd aan de manier waarop Zĳn antwoord vaak wordt vertaald? (b) Wat betekent de uitspraak „Ik zal bewĳzen te zĳn wat ik zal bewĳzen te zĳn”?

10


Om dit te illustreren: Ouders weten hoe flexibel en plooibaar ze moeten zĳn in de zorg voor hun kinderen. In de loop ´ ´ van een enkele dag moet een ouder misschien optreden als verpleger, kok, onderwĳzer, bestraffer, rechter, en nog veel meer. Velen voelen zich overweldigd door de vele verschillende rollen die ze te vervullen hebben. Ze zien het grenzeloze vertrouwen dat hun kinderen in hen stellen; de kleintjes twĳfelen er geen moment aan dat Pappa of Mamma het wondje beter kan maken, alle ruzies bĳ kan leggen, elk kapot stuk speelgoed kan repareren en elke vraag kan beantwoorden die in hun eindeloos nieuwsgierige geest opkomt. Sommige ouders voelen zich onwaardig en soms gefrustreerd door hun eigen beperkingen. Ze voelen zich voor veel van die rollen jammerlĳk onbekwaam. 11 Ook Jehovah is een liefdevolle ouder. Toch is er binnen het raamwerk van zĳn volmaakte maatstaven niets wat hĳ niet kan worden om op de best mogelĳke manier voor zĳn aardse kinderen te zorgen. Zĳn naam, Jehovah, nodigt ons er dus toe uit aan hem te denken als de beste Vader die we ons maar kunnen voorstellen (Jakobus 1:17). Mozes en alle an¨ dere getrouwe Israelieten ondervonden al gauw dat Jehovah zĳn naam waarmaakt. Ze keken vol ontzag toe toen hĳ zich tot een onoverwinnelĳke Militaire Bevelhebber maakte, de Meester van alle natuurkrachten, een weergaloze Wetgever, Rechter, Architect, Verschaffer van voedsel en water, Instandhouder van kleding en schoeisel — en nog meer. 12 Op deze manier heeft God zĳn persoonlĳke naam bekendgemaakt, de betekenis ervan verklaard en zelfs laten zien dat die betekenis klopt. God wil ongetwĳfeld dat we hem kennen. Wat is onze reactie daarop? Mozes wilde God leren kennen. Dat intense verlangen bepaalde Mozes’ levens10

10, 11. Hoe nodigt Jehovah’s naam ons uit aan hem te denken als de meest flexibele en de beste Vader die we ons maar kunnen voorstellen? Illustreer dit. 12. Hoe verschilde Farao’s houding tegenover Jehovah van die van Mozes?


11

loop en bracht hem ertoe heel dicht tot zĳn hemelse Vader ¨ te naderen (Numeri 12:6-8; Hebreeen 11:27). Helaas hadden weinig tĳdgenoten van Mozes datzelfde verlangen. Toen Mozes ten overstaan van Farao Jehovah’s naam noemde, antwoordde die hooghartige Egyptische monarch: „Wie is Jehovah?” (Exodus 5:2) Farao wilde Jehovah niet leren kennen. ¨ In plaats daarvan verwierp hĳ de God van Israel cynisch als onbelangrĳk of irrelevant. Die opvatting is tegenwoordig heel algemeen. Ze maakt mensen blind voor een van de belangrĳkste van alle waarheden — Jehovah is de Soevereine Heer.

De Soevereine Heer Jehovah Jehovah is zo flexibel, zo plooibaar, dat hĳ in de Schrift terecht een omvangrĳke reeks titels draagt. Die titels wedĳveren niet met zĳn persoonlĳke naam; ze leren ons juist meer over wat zĳn naam vertegenwoordigt. Zo wordt hĳ bĳvoorbeeld ¨ de „Soevereine Heer Jehovah” genoemd (2 Samuel 7:22). Die verheven titel, die honderden malen in de bĳbel voorkomt, vertelt ons wat Jehovah’s positie is. Hĳ alleen heeft het recht de Regeerder van het hele universum te zĳn. Laten we eens zien waarom. 14 Jehovah is uniek als de Schepper. Openbaring 4:11 zegt: „Gĳ, Jehovah, ja onze God, zĳt waardig de heerlĳkheid en de eer en de kracht te ontvangen, want gĳ hebt alle dingen geschapen, en vanwege uw wil bestonden ze en werden ze geschapen.” Deze majestueuze woorden kunnen op geen enkel ander wezen worden toegepast. Alles in het universum dankt zĳn bestaan aan Jehovah! Zonder twĳfel is Jehovah de eer, kracht en heerlĳkheid waardig die de Soevereine Heer en Schepper van alle dingen toekomen. 15 Nog een titel die uitsluitend op Jehovah wordt toegepast, 13

13, 14. (a) Waarom krĳgt Jehovah in de bĳbel vele titels, en wat zĳn enkele ervan? (Zie kader op blz. 14.) (b) Waarom komt alleen Jehovah ervoor in aanmerking de „Soevereine Heer” genoemd te worden? 15. Waarom wordt Jehovah „Koning der eeuwigheid” genoemd?

12


¨ is „Koning der eeuwigheid” (1 Timotheus 1:17; Openbaring 15:3). Wat betekent dit? Het is voor ons beperkte verstand moeilĳk te begrĳpen, maar Jehovah is eeuwig — met betrekking tot zowel het verleden als de toekomst. Psalm 90:2 zegt: „Van onbepaalde tĳd tot onbepaalde tĳd zĳt gĳ God.” Jehovah heeft dus geen begin gehad; hĳ heeft altĳd bestaan. Hĳ wordt terecht „de Oude van Dagen” genoemd — hĳ bestond al een eeuwigheid voordat er ook maar iemand of iets anders ¨ in het universum tot bestaan kwam! (Daniel 7:9, 13, 22) Wie kan zĳn recht om de Soevereine Heer te zĳn met reden betwisten? 16 Toch betwisten sommigen dat recht, zoals ook Farao dat deed. Het probleem is voor een deel dat onvolmaakte mensen te veel vertrouwen stellen in wat ze met hun ogen kunnen zien. We kunnen de Soevereine Heer niet zien. Hĳ is een geestelĳk wezen, onzichtbaar voor menselĳke ogen (Johannes 4:24). Bovendien zou het een mens van vlees en bloed fataal worden als hĳ zich in de onmiddellĳke tegenwoordigheid van Jehovah God zou bevinden. Jehovah zelf zei tegen Mozes: „Gĳ kunt mĳn aangezicht niet zien, want geen mens kan mĳ zien en nochtans leven.” — Exodus 33:20; Johannes 1:18. 17 Dat dient ons niet te verbazen. Mozes kreeg maar een deel van Jehovah’s heerlĳkheid te zien, waarbĳ God kennelĳk door een engel werd vertegenwoordigd. Met welk effect? ¨ Een tĳdlang ’zond Mozes’ gezicht stralen uit’. De Israelieten waren zelfs bang om rechtstreeks naar Mozes’ gezicht te kĳken (Exodus 33:21-23; 34:5-7, 29, 30). Dan zou een gewoon mens toch beslist niet naar de Soevereine Heer zelf in al zĳn ¨ heerlĳkheid kunnen kĳken! Betekent dit dat hĳ minder reeel is dan iets wat we kunnen zien en aanraken? Nee, er zĳn veel dingen die we niet kunnen zien en die we toch zonder pro16, 17. (a) Waarom kunnen we Jehovah niet zien, en waarom dient dat ¨ ons niet te verbazen? (b) In welke zin is Jehovah reeler dan alles wat we kunnen zien of aanraken?


13

¨ blemen als reeel accepteren — wind, radiogolven en gedachten bĳvoorbeeld. Bovendien blĳft Jehovah altĳd bestaan; hĳ ¨ wordt niet beınvloed door het verstrĳken van de tĳd, zelfs ¨ niet door talloze miljarden jaren! In die zin is hĳ veel reeler dan alles wat we kunnen aanraken of zien, want het fysieke ¨ rĳk is onderhevig aan veroudering en verval (Mattheus 6:19). Maar moeten we aan hem denken als louter een abstracte, onpersoonlĳke kracht of een vage Eerste Oorzaak? Laten we eens zien.

Een God met persoonlĳkheid Hoewel we God niet kunnen zien, zĳn er boeiende passages in de bĳbel die ons een kĳkje in de hemel zelf vergun¨ nen. Het eerste hoofdstuk van Ezechiel is daar een voorbeeld ¨ van. Ezechiel ontving een visioen van Jehovah’s hemelse organisatie, die hĳ te zien kreeg als een reusachtige hemelse wagen. Vooral indrukwekkend is de beschrĳving van de machti¨ ge geestelĳke schepselen rondom Jehovah (Ezechiel 1:4-10). Deze „levende schepselen” zĳn nauw verbonden met Jehovah, en hun uiterlĳk vertelt ons iets belangrĳks over de God die ze dienen. Elk heeft vier gezichten — dat van een stier, een leeuw, een arend en een mens. Deze symboliseren blĳkbaar de vier in het oog springende hoedanigheden van Jehovah’s persoonlĳkheid. — Openbaring 4:6-8, 10. 19 In de bĳbel is een stier vaak een afbeelding van macht of kracht, en dat is passend, want het is een enorm sterk dier. Een leeuw beeldt daarentegen vaak gerechtigheid af, want ware gerechtigheid vereist moed, een eigenschap waar leeuwen om bekendstaan. Arenden zĳn bekend wegens hun scherpe gezichtsvermogen; ze kunnen zelfs heel kleine voorwerpen op kilometers afstand zien. Het arendsgezicht is dus een goede afbeelding van Gods ver vooruitziende wĳsheid. 18

¨ 18. Wat voor visioen ontving Ezechiel, en wat symboliseren de vier gezichten van de „levende schepselen” in de nabĳheid van Jehovah? 19. Welke eigenschap wordt afgebeeld door (a) het stierengezicht? (b) het leeuwengezicht? (c) het arendsgezicht? (d) het mensengezicht?

14


Enkele van Jehovah’s titels Almachtige. Zĳn macht is onbeperkt, onweerstaanbaar. — Openbaring 15:3. Vader. Als de bron van alle leven, ook van eeuwig leven, heeft hĳ vaderlĳke liefde voor zĳn dienstknechten. — Spreuken 27:11; Johannes 5:21. Grootse Onderwĳzer. Hĳ is de alwĳze Leraar naar wie we voor onderricht en leiding moeten opzien. — Jesaja 30:20; 48:17. De Rots. Hĳ is onveranderlĳk, een veilige toevlucht. — Deuteronomium 32:4. Herder. Hĳ leidt en beschermt zĳn met schapen te vergelĳken dienstknechten en zorgt ervoor dat ze geestelĳk gevoed worden. — Psalm 23:1.

En het mensengezicht? Welnu, de mens, die naar Gods beeld is gemaakt, is uniek in zĳn vermogen Gods overheersende eigenschap — liefde — te weerspiegelen (Genesis 1:26). Deze facetten van Jehovah’s persoonlĳkheid — macht, gerechtigheid, wĳsheid en liefde — worden zo vaak in de Schrift benadrukt dat ze Gods voornaamste eigenschappen genoemd kunnen worden. 20 Moeten we ons er zorgen over maken of God in de duizenden jaren sinds hĳ in de bĳbel werd beschreven, misschien veranderd is? Nee, Gods persoonlĳkheid verandert niet. Hĳ zegt ons: „Ik ben Jehovah; ik ben niet veranderd” (Maleachi 3:6). Jehovah is niet onderhevig aan grillen maar betoont zich een ideale Vader in de manier waarop hĳ op elke situatie reageert. Hĳ laat die aspecten van zĳn persoonlĳkheid op de voorgrond treden die het meest passend zĳn. Van de vier eigenschappen is liefde de eigenschap die de overhand heeft. Alles wat God doet is ervan doortrokken. Hĳ wendt zĳn macht, gerechtigheid en wĳsheid op een liefdevolle manier aan. De bĳbel zegt in verband met deze eigenschap zelfs iets heel bĳzonders over God. Hĳ zegt: „God is liefde” (1 Johan20. Moeten we ons er zorgen over maken of Jehovah’s persoonlĳkheid misschien veranderd is, en waarom zeg je dit?


15

nes 4:8). Merk op dat er niet staat dat God liefde heeft of dat God liefdevol is. Nee, er staat dat God liefde is. Liefde, zĳn fundamentele aard, is de drĳfveer bĳ alles wat hĳ doet.

„Zie! Dit is onze God” Heb je weleens een klein kind naar zĳn vader zien wĳzen en dan met ongekunstelde vreugde en trots tegen zĳn vriendjes horen zeggen: „Dat is mĳn pappa”? Gods aanbidders hebben alle reden om dezelfde gevoelens ten aanzien van Jehovah te hebben. De bĳbel voorzegt een tĳd dat getrouwe mensen enthousiast zullen zeggen: „Zie! Dit is onze God” (Jesaja 25:8, 9). Hoe meer inzicht je in Jehovah’s eigenschappen krĳgt, hoe meer je zult beseffen dat je de best denkbare Vader hebt. 22 Deze Vader is niet koel, gereserveerd of afstandelĳk — ondanks wat sommige strenge godsdienstĳveraars en filosofen leren. We zouden ons beslist niet aangetrokken voelen tot een koele God, en de bĳbel schildert niet zo’n beeld van onze hemelse Vader. Integendeel, de bĳbel noemt hem „de ¨ gelukkige God” (1 Timotheus 1:11). Hĳ heeft zowel krachtige als tedere gevoelens. Het ’krenkt hem in zĳn hart’ wanneer zĳn met verstand begiftigde schepselen zich niet houden aan de richtlĳnen die hĳ tot hun welzĳn geeft (Genesis 6:6; Psalm 78:41). Maar wanneer we zo verstandig zĳn overeenkomstig zĳn Woord te handelen, ’verheugen we zĳn hart’. — Spreuken 27:11. 23 Onze Vader wil dat we dicht tot hem naderen. Zĳn Woord moedigt ons aan ’naar hem te tasten en hem werkelĳk te vinden, ofschoon hĳ eigenlĳk niet ver is van een ieder van ons’ (Handelingen 17:27). Maar hoe kunnen gewone mensen een hechte band krĳgen met de Soevereine Heer van het universum? 21

21. Wat zullen we beseffen als we Jehovah’s eigenschappen beter leren kennen? 22, 23. Hoe schildert de bĳbel onze hemelse Vader af, en hoe weten we dat hĳ wil dat we dicht tot hem naderen?

H O O F D S T U K

2

Kun je echt ’dicht tot God naderen’? HOE zou je het vinden als de Schepper van hemel en aarde over jou zou zeggen: „Dit is mĳn vriend”? Voor velen klinkt dat misschien onwaarschĳnlĳk. Immers, hoe kan een gewoon mens nu ooit vriendschap aanknopen met Jehovah God? Toch verzekert de bĳbel ons dat we werkelĳk een hechte band met God kunnen hebben. 2 Abraham uit de oudheid was iemand die zo’n band met God had. Jehovah noemde die patriarch „mĳn vriend” (Jesaja 41:8). Ja, Jehovah beschouwde Abraham als een persoonlĳke vriend. Abraham mocht zich in die hechte band verheugen omdat hĳ ’geloof stelde in Jehovah’ (Jakobus 2:23). Ook in deze tĳd ziet Jehovah uit naar gelegenheden om ’gehecht te raken’ aan mensen die hem uit liefde dienen (Deuteronomium 10:15). Zĳn Woord geeft de aansporing: „Nadert tot God en hĳ zal tot u naderen” (Jakobus 4:8). In deze woorden vinden we zowel een uitnodiging als een belofte. 3 Jehovah nodigt ons uit tot hem te naderen. Hĳ is van harte bereid ons als vrienden te aanvaarden. Tegelĳkertĳd belooft hĳ dat als wĳ stappen doen om tot hem te naderen, hĳ hetzelfde zal doen. Hĳ zal tot ons naderen. Op die manier kunnen we iets heel waardevols ervaren — „vertrouwelĳke omgang met Jehovah”1 (Psalm 25:14). „Vertrouwelĳke omgang” 1 Interessant is dat het Hebreeuwse woord voor „vertrouwelĳke omgang” in Amos 3:7 wordt gebruikt, waar staat dat de Soevereine Heer Jehovah zĳn „vertrouwelĳke aangelegenheid” aan zĳn knechten openbaart; hĳ maakt hun van tevoren bekend wat hĳ zich heeft voorgenomen. 1, 2. (a) Wat zou voor velen onwaarschĳnlĳk kunnen klinken, maar waarvan verzekert de bĳbel ons? (b) In welke hechte band mocht Abraham zich verheugen, en waarom? 3. Waartoe nodigt Jehovah ons uit, en welke belofte is eraan verbonden?

KUN JE ECHT ’DICHT TOT GOD NADEREN’?

17

brengt de gedachte over van een intiem gesprek met een speciale vriend. 4 Heb je een intieme vriend in wie je vertrouwen kunt stellen? Zo’n vriend is iemand die om je geeft. Je vertrouwt hem, want hĳ heeft bewezen dat hĳ loyaal is. Je vreugden worden groter wanneer je ze met hem deelt. De last van je zorgen wordt lichter omdat hĳ met medegevoel naar je luistert. Zelfs wanneer niemand je schĳnt te begrĳpen, begrĳpt hĳ je wel. Zo is het ook wanneer je tot God nadert; je krĳgt een speciale Vriend die echt waardering voor je heeft, heel veel om je geeft en je volledig begrĳpt (Psalm 103:14; 1 Petrus 5:7). Je vertrouwt hem vanuit het diepst van je hart, want je weet dat hĳ loyaal is jegens degenen die jegens hem loyaal zĳn (Psalm 18:25). Maar dit voorrecht van vertrouwelĳke omgang met God is alleen binnen ons bereik omdat hĳ het mogelĳk heeft gemaakt.

Jehovah heeft de weg geopend Uit onszelf zouden we als zondaars nooit een hechte band met God kunnen hebben (Psalm 5:4). „Maar God beveelt zĳn eigen liefde jegens ons hierin aan, dat Christus voor ons is gestorven terwĳl wĳ nog zondaars waren”, schreef de apostel Paulus (Romeinen 5:8). Ja, Jehovah trof er regelingen voor dat Jezus ¨ ’zĳn ziel zou geven als een losprĳs in ruil voor velen’ (Mattheus 20:28). Ons geloof in dat loskoopoffer maakt het mogelĳk dat we een hechte band met God hebben. Omdat God „ons eerst heeft liefgehad”, heeft hĳ er de basis voor gelegd dat wĳ vrienden van hem kunnen worden. — 1 Johannes 4:19. 6 Jehovah heeft nog een stap gedaan: hĳ heeft zich aan ons geopenbaard. Bĳ elke vriendschap is vertrouwelĳkheid gebaseerd op het werkelĳk kennen van de persoon, het waarderen 5

4. Hoe zou je een intieme vriend beschrĳven, en hoe blĳkt Jehovah zo’n vriend te zĳn voor degenen die tot hem naderen? 5. Wat heeft Jehovah gedaan om het mogelĳk te maken dat we een hechte band met hem hebben? 6, 7. (a) Hoe weten we dat Jehovah geen verborgen, onkenbare God is? (b) Op welke manieren heeft Jehovah zich geopenbaard?

18


van zĳn eigenschappen en manier van handelen. Dus als Jehovah een verborgen, onkenbare God zou zĳn, zouden we nooit een hechte band met hem kunnen hebben. Maar in plaats van zich te verbergen, wil hĳ juist dat we hem kennen (Jesaja 45:19). Bovendien is wat hĳ over zichzelf openbaart voor iedereen beschikbaar, zelfs voor degenen onder ons die naar wereldse maatstaven als gering worden beschouwd. — Mat¨ theus 11:25. 7 Hoe heeft Jehovah zich aan ons geopenbaard? Zĳn scheppingswerken onthullen bepaalde aspecten van zĳn persoonlĳkheid — zĳn enorme macht, zĳn diepe wĳsheid en zĳn overvloedige liefde (Romeinen 1:20). Maar Jehovah heeft zich niet alleen geopenbaard door de dingen die hĳ heeft geschapen. Als de Grote Communicator heeft hĳ in zĳn Woord, de bĳbel, een geschreven openbaring van zichzelf verschaft.

„De aangenaamheid van Jehovah” aanschouwen De bĳbel zelf is een blĳk van Jehovah’s liefde voor ons. In zĳn Woord openbaart hĳ zich in termen die we kunnen begrĳpen — wat niet alleen bewĳst dat hĳ ons liefheeft maar ook dat hĳ wil dat wĳ hem kennen en liefhebben. Wat we in dit kostbare boek lezen, stelt ons in staat „de aangenaamheid van Jehovah” te aanschouwen en beweegt ons ertoe een hechte band met hem te willen hebben (Psalm 90:17). Laten we eens enkele hartverwarmende manieren bespreken waarop Jehovah zich in zĳn Woord openbaart. 9 De Schrift bevat veel rechtstreekse uitspraken waarin Gods eigenschappen worden genoemd. Kĳk eens naar een paar voorbeelden. „Jehovah heeft gerechtigheid lief” (Psalm 37:28). God is „verheven in kracht” (Job 37:23). „’Ik ben loyaal’, is de uitspraak van Jehovah” (Jeremia 3:12). „Hĳ is wĳs van hart” (Job 9:4). Hĳ is „een God barmhartig en goedgunstig, langzaam 8

8. Waarom kan er worden gezegd dat de bĳbel zelf een blĳk van Jehovah’s liefde voor ons is? 9. Wat zĳn enkele rechtstreekse uitspraken in de bĳbel waarin Gods eigenschappen worden genoemd?

De bĳbel helpt ons dicht tot Jehovah te naderen

tot toorn en overvloedig in liefderĳke goedheid en waarheid” (Exodus 34:6). „Gĳ, o Jehovah, zĳt goed en vergevensgezind” (Psalm 86:5). En zoals in het voorgaande hoofdstuk ter sprake is ´ ´ gebracht, is een eigenschap allesoverheersend: „God is liefde” (1 Johannes 4:8). Voel je je niet aangetrokken tot deze onvergelĳkelĳke God wanneer je over deze aangename eigenschappen nadenkt? 10 Behalve dat Jehovah ons vertelt wat zĳn eigenschappen zĳn, heeft hĳ in zĳn Woord liefdevol concrete voorbeelden laten optekenen van de wĳze waarop hĳ deze eigenschappen heeft tentoongespreid. Deze verslagen schilderen een levendig beeld waardoor we de verschillende facetten van zĳn persoonlĳkheid duidelĳker kunnen zien. En dat helpt ons weer om dicht tot hem te naderen. Laten we eens een voorbeeld bekĳken. 11 Lezen dat God „sterk is in kracht” is iets heel anders dan le¨ zen hoe hĳ Israel veilig door de Rode Zee heen leidde en de natie vervolgens veertig jaar in de wildernis in leven hield (Jesaja 40:26). Je kunt je er een voorstelling van maken hoe de woelige ¨ wateren in tweeen spleten. Je kunt je voor de geest halen hoe de natie — bĳ elkaar misschien wel 3.000.000 mensen — over de droge zeebedding liep terwĳl de gestolde wateren aan beide zĳden als kolossale muren oprezen (Exodus 14:21; 15:8). Je kunt de bewĳzen van Gods beschermende zorg in de wildernis zien. Er vloeide water uit een rots. Er verscheen voedsel op de 10, 11. (a) Wat heeft Jehovah in zĳn Woord laten optekenen om ons te helpen zĳn persoonlĳkheid duidelĳker te zien? (b) Door welk bĳbelse voorbeeld worden we geholpen ons een voorstelling te maken van de wĳze waarop God zĳn macht tentoonspreidt?

20


grond dat op witte zaden leek (Exodus 16:31; Numeri 20:11). Jehovah onthult hier niet alleen dat hĳ macht bezit maar ook dat hĳ die ten behoeve van zĳn volk aanwendt. Is het niet geruststellend te weten dat onze gebeden opgaan naar een machtige God die „voor ons een toevlucht en sterkte [is], een hulp die gemakkelĳk te vinden is in benauwdheden”? — Psalm 46:1. 12 Jehovah, die een geest is, heeft nog meer gedaan om ons te helpen hem te leren kennen. Als mensen zĳn we aan zichtbare werkelĳkheden gebonden, en daarom kunnen we niet in het geestenrĳk kĳken. Als God zichzelf aan ons had beschreven in termen die in het geestenrĳk worden gebezigd, zou dat hetzelfde zĳn als wanneer je aan iemand die blind geboren is bĳzonderheden over je uiterlĳk zou proberen uit te leggen, zoals wat de kleur van je ogen is of dat je sproeten hebt. In plaats daarvan helpt Jehovah ons vriendelĳk hem te „zien” in termen die we kunnen begrĳpen. Soms gebruikt hĳ figuurlĳke taal, door zichzelf te vergelĳken met dingen die ons bekend zĳn. Hĳ spreekt zelfs over zichzelf als iemand met bepaalde menselĳke kenmerken.1 13 Let eens op hoe Jehovah in Jesaja 40:11 wordt beschreven: „Als een herder zal hĳ zĳn eigen kudde weiden. Met zĳn arm zal hĳ de lammeren bĳeenbrengen, en aan zĳn boezem zal hĳ ze dragen.” Jehovah wordt hier vergeleken met een herder die lammeren oppakt met „zĳn arm”. Dit duidt erop dat God in staat is zĳn dienstknechten, zelfs degenen die kwetsbaarder zĳn, te beschermen en te steunen. We kunnen ons veilig voe1 De bĳbel spreekt bĳvoorbeeld over Gods aangezicht, ogen, oren, neusgaten, mond, armen en voeten (Psalm 18:15; 27:8; 44:3; Jesaja ¨ 60:13; Mattheus 4:4; 1 Petrus 3:12). Zulke figuurlĳke uitdrukkingen moeten niet letterlĳk worden opgevat, net zomin als we dat met beschrĳvingen van Jehovah zoals „de Rots” of „een schild” zouden doen. — Deuteronomium 32:4; Psalm 84:11. 12. Hoe helpt Jehovah ons hem te „zien” in termen die we kunnen begrĳpen? 13. Welk beeld wordt in Jesaja 40:11 geschetst, en welke uitwerking heeft het op jou?


21

len in zĳn sterke armen, want als we loyaal jegens hem zĳn zal hĳ ons nooit in de steek laten (Romeinen 8:38, 39). De Grote Herder draagt de lammeren „aan zĳn boezem” — een uitdrukking die betrekking heeft op de losse plooien van het bovenkleed, waarin een herder een pasgeboren lammetje soms droeg. Op die manier worden we ervan verzekerd dat Jehovah ons koestert en teder verzorgt. Het is alleen maar vanzelfsprekend dat we een hechte band met hem willen hebben.

’De Zoon wil hem openbaren’ In zĳn Woord geeft Jehovah de meest persoonlĳke openbaring van zichzelf door bemiddeling van zĳn geliefde Zoon, Jezus. Niemand zou Gods denkwĳze en gevoelens nauwkeuriger kunnen weerspiegelen of een levendiger beeld van Hem kunnen geven dan Jezus. Per slot van rekening bestond die eerstgeboren Zoon al naast zĳn Vader voordat andere geestelĳke schepselen en het stoffelĳke heelal werden geschapen (Kolossenzen 1:15). Jezus kende Jehovah door en door. Daarom kon hĳ zeggen: „Niemand 14

14. Waarom kan er worden gezegd dat Jehovah de meest persoonlĳke openbaring van zichzelf geeft door bemiddeling van Jezus?

Jehovah heeft zich door middel van zĳn scheppingswerken en zĳn geschreven Woord geopenbaard

22


weet wie de Zoon is, dan de Vader; en niemand weet wie de Vader is, dan de Zoon, en hĳ aan wie de Zoon hem wil openbaren” (Lukas 10:22). Toen Jezus als mens op aarde was, openbaarde hĳ zĳn Vader op twee belangrĳke manieren. 15 Allereerst helpt Jezus’ onderwĳs ons zĳn Vader te leren kennen. Jezus beschreef Jehovah in bewoordingen die ons hart raken. Om bĳvoorbeeld uit te leggen dat Jehovah een barmhartige God is die berouwvolle zondaars graag weer verwelkomt, vergeleek Jezus Jehovah met een vergevensgezinde vader die zo diep geroerd is bĳ het zien van zĳn terugkerende verloren zoon dat hĳ op hem toesnelt, hem om de hals valt en hem teder kust (Lukas 15:11-24). Jezus beschreef Jehovah ook als een God die oprechte mensen „trekt” omdat hĳ hen als persoon liefheeft (Johannes 6:44). Hĳ weet zelfs wanneer er een musje op de grond valt. „Vreest daarom niet”, zei Jezus, „gĳ zĳt meer ¨ waard dan vele mussen” (Mattheus 10:29, 31). Tot zo’n zorgzame God moeten we ons wel aangetrokken voelen. 16 Ten tweede toont Jezus’ voorbeeld ons hoe Jehovah is. Jezus was zo’n volmaakt evenbeeld van zĳn Vader dat hĳ kon zeggen: „Wie mĳ heeft gezien, heeft ook de Vader gezien” (Jo¨ hannes 14:9). Wanneer we dus in de Evangelien over Jezus lezen — over de gevoelens die hĳ toonde en de manier waarop hĳ met anderen omging — zien we in zekere zin een levend portret van zĳn Vader. Jehovah had ons beslist geen duidelĳker openbaring van zĳn eigenschappen kunnen geven. Hoe dat zo? 17 Ter illustratie: Stel je voor dat je probeert uit te leggen wat goedheid is. Je zou er een definitie van kunnen geven. Maar als je op iemand kunt wĳzen die werkelĳk een goede daad verricht en kunt zeggen: „Dat is een voorbeeld van goedheid”, dan krĳgt het woord „goedheid” meer betekenis en wordt het gemakkelĳker te begrĳpen. Jehovah heeft iets soortgelĳks gedaan om ons te helpen begrĳpen hoe hĳ is. Behalve dat hĳ een 15, 16. Op welke twee manieren openbaarde Jezus zĳn Vader? 17. Illustreer wat Jehovah heeft gedaan om ons te helpen begrĳpen hoe hĳ is.


23

beschrĳving van zichzelf heeft gegeven, heeft hĳ ons ook het levende voorbeeld van zĳn Zoon verschaft. In Jezus zien we Gods eigenschappen in actie. Door middel van de evangelieverslagen over Jezus zegt Jehovah feitelĳk: „Zo ben ik.” Hoe be¨ schrĳft het geınspireerde verslag Jezus toen hĳ op aarde was? 18 De vier voornaamste eigenschappen van God kwamen in Jezus op een schitterende manier tot uitdrukking. Hĳ had macht over ziekte, honger en zelfs de dood. Maar in tegenstelling tot zelfzuchtige mensen die hun macht misbruiken, gebruikte hĳ zĳn wonderbare macht nooit ten behoeve van ¨ zichzelf of ten nadele van anderen (Mattheus 4:2-4). Hĳ had gerechtigheid lief. Zĳn hart was vol gerechtvaardigde verontwaardiging toen hĳ zag hoe het volk door oneerlĳke kooplie¨ den werd uitgebuit (Mattheus 21:12, 13). Hĳ behandelde de armen en verdrukten onpartĳdig en hielp hen ’verkwikking te ¨ vinden’ voor hun ziel (Mattheus 11:4, 5, 28-30). Er schuilde ´ ´ een weergaloze wĳsheid in het onderwĳs van Jezus, die „meer ¨ dan Salomo” was (Mattheus 12:42). Maar Jezus liep nooit te koop met zĳn wĳsheid. Zĳn woorden bereikten het hart van gewone mensen, want zĳn onderwĳs was duidelĳk, eenvoudig en praktisch. 19 Jezus was een opmerkelĳk voorbeeld van liefde. Tĳdens heel zĳn bediening toonde hĳ liefde in haar vele facetten, zoals empathie en medeleven. Hĳ kon anderen niet zien lĳden zonder medelĳden te voelen. Steeds weer zette die fĳngevoe¨ ligheid hem tot handelen aan (Mattheus 14:14). Jezus genas de zieken en voedde de hongerigen, maar hĳ bracht op een nog veel belangrĳker manier medeleven tot uiting. Hĳ hielp anderen de waarheid omtrent Gods koninkrĳk te leren kennen, te aanvaarden en lief te hebben, en dat koninkrĳk zal de mensheid blĳvende zegeningen brengen (Markus 6:34; Lukas 4:43). 18. Hoe gaf Jezus uitdrukking aan de eigenschappen macht, gerechtigheid en wĳsheid? 19, 20. (a) Hoe was Jezus een opmerkelĳk voorbeeld van liefde? (b) Wat moeten we in gedachte houden wanneer we over Jezus’ voorbeeld lezen en nadenken?

24


Vragen ter meditatie Psalm 15:1-5 Wat verwacht Jehovah van degenen die zĳn vrienden willen zĳn? Psalm 34:1-18 Nabĳ wie is Jehovah, en welk vertrouwen kunnen zĳ in hem hebben? Psalm 145:18-21 Door wat te doen zullen we een hechte band met Jehovah krĳgen? ¨ 2 Korinthiers 6:14–7:1 Welke handelwĳze is van essentieel belang willen we een hechte band met Jehovah behouden?

Bovenal toonde Jezus zelfopofferende liefde door bereidwillig afstand te doen van zĳn ziel ten behoeve van anderen. — Johannes 15:13. 20 Is het een wonder dat mensen van alle leeftĳden en achtergronden zich aangetrokken voelden tot deze man die zo’n tedere genegenheid en zulke diepe gevoelens had? (Markus 10:13-16) Maar laten we, wanneer we over Jezus’ levende voorbeeld lezen en nadenken, altĳd in gedachte houden dat we in deze Zoon een duidelĳke weerspiegeling van zĳn Vader zien. ¨ — Hebreeen 1:3.

Een studieboek om ons te helpen Doordat Jehovah zich in zĳn Woord zo duidelĳk openbaart, laat hĳ er geen twĳfel over bestaan dat hĳ wil dat we een hechte band met hem hebben. Toch dwingt hĳ ons niet naar een goedgekeurde verhouding met hem te streven. Het is aan ons Jehovah te zoeken „terwĳl hĳ te vinden is” (Jesaja 55:6). Jehovah zoeken betekent dat we zĳn eigenschappen en manier van handelen zoals die in de bĳbel worden onthuld, leren kennen. Het studieboek dat je nu leest, is bedoeld om je hierbĳ te helpen. 22 Je zult merken dat dit boek in delen is verdeeld die cor21

21, 22. Wat betekent het Jehovah te zoeken en wat bevat dit studieboek om ons hierbĳ te helpen?


25

responderen met Jehovah’s vier voornaamste eigenschappen: macht, gerechtigheid, wĳsheid en liefde. Elk deel begint met een overzicht van de eigenschap. De daaropvolgende hoofdstukken bespreken hoe Jehovah die eigenschap in haar verschillende aspecten tentoonspreidt. Elk deel bevat ook een hoofdstuk dat laat zien hoe Jezus een voorbeeld was van die eigenschap, en een hoofdstuk waarin wordt nagegaan hoe wĳ die in ons leven kunnen weerspiegelen. 23 Te beginnen met dit hoofdstuk heeft dit boek een speciaal onderdeel, getiteld „Vragen ter meditatie”. Kĳk bĳvoorbeeld eens naar het kader op bladzĳde 24. De schriftplaatsen en vragen zĳn niet als samenvatting van het hoofdstuk bedoeld. Nee, ze zĳn bedoeld om je te helpen over andere belangrĳke aspecten van het onderwerp na te denken. Hoe kun je een doeltreffend gebruik maken van dit onderdeel? Zoek alle vermelde schriftplaatsen op en lees de verzen zorgvuldig. Beschouw dan de vraag die bĳ elke schriftplaats hoort. Denk over de antwoorden na. Je zou ook wat nazoekwerk kunnen doen. Stel jezelf aanvullende vragen: ’Wat zegt dit me over Jehovah? Hoe is het van invloed op mĳn leven? Hoe kan ik het gebruiken om anderen te helpen?’ 24 Een dergelĳke meditatie kan ons helpen steeds dichter tot Jehovah te naderen. Waarom? De bĳbel brengt meditatie in verband met het hart (Psalm 19:14). Wanneer we met waardering nadenken over wat we omtrent God leren, sĳpelt dit door ¨ tot in ons figuurlĳke hart, waar het ons denken beınvloedt, onze gevoelens beroert en ons uiteindelĳk tot actie aanzet. Onze liefde voor God verdiept zich en die liefde op haar beurt beweegt ons ertoe hem te willen behagen als onze dierbaarste Vriend (1 Johannes 5:3). Om zo’n band met Jehovah te krĳgen, moeten we zĳn eigenschappen en manier van handelen leren kennen. Maar laten we eerst een aspect van Gods persoonlĳkheid bespreken dat een dwingende reden verschaft om dicht tot hem te naderen — zĳn heiligheid. 23, 24. (a) Verklaar het speciale onderdeel „Vragen ter meditatie”. (b) Hoe helpt meditatie ons steeds dichter tot God te naderen?

H O O F D S T U K

3

„Heilig, heilig, heilig is Jehovah” JESAJA was met ontzag vervuld door het tafereel dat zich voor hem ontvouwde — een van God afkomstig visioen. Het leek zo echt! Later schreef Jesaja dat hĳ werkelĳk ’Jehovah te zien had gekregen’ op Zĳn verheven troon. De zomen van Jehovah’s lange gewaad vulden de reusachtige tempel in Jeruzalem. — Jesaja 6:1, 2. 2 Jesaja was ook met ontzag vervuld door wat hĳ hoorde — een gezang dat zo krachtig was dat de tempel op zĳn fundamenten schudde. Het was afkomstig van serafs, geestelĳke schepselen van een zeer hoge rang. Hun krachtige, harmonieuze gezang weerklonk met woorden van een eenvoudige waardigheid: „Heilig, heilig, heilig is Jehovah der legerscharen. De volheid van heel de aarde is zĳn heerlĳkheid” (Jesaja 6:3, 4). Dat het woord „heilig” driemaal gezongen werd gaf er speciale nadruk aan, en terecht, want Jehovah is heilig in de hoogste graad (Openbaring 4:8). Jehovah’s heiligheid wordt in heel de bĳbel beklemtoond. In honderden verzen wordt zĳn naam in verband gebracht met de woorden „heilig” en „heiligheid”. 3 Een van de voornaamste dingen die Jehovah ons omtrent zichzelf wil laten begrĳpen, is dus onmiskenbaar dat hĳ heilig is. Toch wekt alleen al de gedachte bĳ velen in deze tĳd weer¨ stand op. Sommigen associeren heiligheid ten onrechte met eigendunk of valse vroomheid. Mensen die met een negatieve kĳk op zichzelf worstelen, vinden Gods heiligheid wellicht eerder afschrikwekkend dan aantrekkelĳk. Ze zĳn misschien bang dat ze het nooit waard zouden kunnen zĳn om dicht 1, 2. Wat voor visioen ontving de profeet Jesaja, en wat leert het ons over Jehovah? 3. Hoe worden velen er door een verkeerde kĳk op Jehovah’s heiligheid toe gebracht zich van God af te keren in plaats van dicht tot hem te naderen?

„HEILIG, HEILIG, HEILIG IS JEHOVAH”

27

tot deze heilige God te naderen. Daarom keren velen zich van God af wegens zĳn heiligheid. Dat is jammer, want Gods heiligheid is juist een dwingende reden om dicht tot hem te naderen. Waarom? Laten we alvorens die vraag te beantwoorden eerst bespreken wat ware heiligheid is.

Wat is heiligheid? Dat God heilig is, betekent niet dat hĳ zelfvoldaan, hooghartig of minachtend jegens anderen is. Integendeel, hĳ haat zulke eigenschappen (Spreuken 16:5; Jakobus 4:6). Wat betekent het woord „heilig” dan wel? In het Hebreeuws van de bĳbel is het woord afgeleid van een uitdrukking die „afgezonderd” betekent. In de aanbidding is „heilig” van toepassing op dat wat afgezonderd is van het normale gebruik of dat wat als heilig wordt beschouwd. Heiligheid brengt ook heel sterk de gedachte van reinheid en zuiverheid over. Hoe is dit woord op Jehovah van toepassing? Betekent het dat hĳ „afgezonderd” is van onvolmaakte mensen, ver van ons verwĳderd? ¨ 5 Beslist niet. Als „de Heilige Israels” zei Jehovah over zichzelf dat hĳ ’in het midden’ van zĳn volk verbleef, ook al waren ze zondig (Jesaja 12:6; Hosea 11:9). Zĳn heiligheid maakt hem dus niet ver verwĳderd. Hoe is hĳ dan „afgezonderd”? In twee belangrĳke opzichten. Allereerst is hĳ afgezonderd van de hele schepping in de zin dat hĳ alleen de Allerhoogste is. Zĳn zuiverheid, zĳn reinheid, is absoluut en oneindig (Psalm 40:5; 83:18). Ten tweede is Jehovah volkomen afgezonderd van alle zondigheid, en dat is een vertroostende gedachte. Waarom? 6 We leven in een wereld waarin ware heiligheid zeldzaam is. Alles aan de van God vervreemde mensenmaatschappĳ is op de een of andere manier verontreinigd, besmet met zonde en onvolmaaktheid. We hebben allemaal strĳd te voeren 4

4, 5. (a) Wat betekent heiligheid, en wat betekent het niet? (b) In welke twee belangrĳke opzichten is Jehovah „afgezonderd”? 6. Waarom is het een vertroostende gedachte dat Jehovah absoluut afgezonderd is van zondigheid?

28


tegen de zonde binnen in ons. En we lopen allemaal gevaar door de zonde overweldigd te worden wanneer we onze waak¨ zaamheid laten verslappen (Romeinen 7:15-25; 1 Korinthiers 10:12). Bĳ Jehovah is dat gevaar niet aanwezig. Hĳ is volkomen verwĳderd van zonde en zal daarom nooit door het kleinste spoortje zonde worden bezoedeld. Dit versterkt ons beeld van Jehovah als de ideale Vader, want het betekent dat hĳ volkomen betrouwbaar is. In tegenstelling tot veel zondige menselĳke vaders zal Jehovah nooit ontaard, verdorven of krenkend worden. Zĳn heiligheid maakt zoiets absoluut onmogelĳk. Jehovah heeft soms zelfs een eed gezworen bĳ zĳn eigen heiligheid, want niets kan betrouwbaarder zĳn (Amos 4:2). Is dat niet geruststellend? 7 Heiligheid is inherent aan Jehovah’s aard. Wat betekent dat? Ter illustratie: Denk eens aan de woorden „mens” en „onvolmaakt”. Je kunt het eerste niet beschrĳven zonder aan het laatste te denken. We zĳn doortrokken van onvolmaaktheid en ¨ alles wat we doen, wordt erdoor beınvloed. Neem nu eens twee andere woorden — „Jehovah” en „heilig”. Jehovah is doortrokken van heiligheid. Alles aan hem is rein, zuiver en oprecht. We kunnen Jehovah niet leren kennen zoals hĳ werkelĳk is zonder begrip te krĳgen van dit diepzinnige woord — „heilig”.

„Heiligheid behoort Jehovah toe” Aangezien Jehovah de personificatie van de eigenschap heiligheid is, kan er terecht worden gezegd dat hĳ de bron van alle heiligheid is. Hĳ houdt deze kostbare eigenschap niet zelfzuchtig voor zichzelf; hĳ schenkt ze aan anderen, en hĳ doet dat edelmoedig. Ja, toen God bĳ het brandende doornbos via een engel met Mozes sprak, werd zelfs de grond eromheen heilig als gevolg van de tegenwoordigheid van Jehovah! — Exodus 3:5. 8

7. Waarom kan er worden gezegd dat heiligheid inherent is aan Jehovah’s aard? 8, 9. Waaruit blĳkt dat Jehovah onvolmaakte mensen helpt in relatieve zin heilig te worden?


29

Kunnen onvolmaakte mensen met Jehovah’s hulp heilig ¨ worden? Ja, in relatieve zin. God gaf zĳn volk Israel het vooruitzicht „een heilige natie” te worden (Exodus 19:6). Hĳ zegende die natie met een stelsel van aanbidding dat heilig, rein en zuiver was. Heiligheid is dus een steeds terugkerend thema in de ¨ Mozaısche wet. De hogepriester droeg zelfs een gouden plaat op de voorkant van zĳn tulband, waar iedereen die in het licht kon zien blinken. Daarin waren de woorden gegraveerd: „Heiligheid behoort Jehovah toe” (Exodus 28:36). Hun aanbidding en zelfs hun manier van leven moest zich dus onderscheiden door een hoge maatstaf van reinheid en zuiverheid. Jehovah zei tegen hen: „Gĳ dient u heilig te betonen, want ik, Jehovah, uw God, ¨ ben heilig” (Leviticus 19:2). Zolang de Israelieten naar Gods raad leefden in de mate waarin dat voor onvolmaakte mensen mogelĳk is, waren ze in relatieve zin heilig. 10 Deze nadruk op heiligheid vormde een scherp contrast ¨ met de aanbidding van de naties rondom Israel. Die heidense naties aanbaden goden wier bestaan op zich al een leugen en bedrog was, goden die als wreed, hebzuchtig en losbandig werden afgeschilderd. Ze waren in elk opzicht onheilig. De aanbidding van die goden maakte mensen onheilig. Daarom waarschuwde Jehovah zĳn dienstknechten zich afgezonderd te houden van heidense aanbidders en hun verontreinigde godsdienstige praktĳken. — Leviticus 18:24-28; 1 Koningen 11:1, 2. ¨ 11 Jehovah’s uitverkoren natie, het oude Israel, kon hoogstens een zwakke weerspiegeling zĳn van de heiligheid van Gods hemelse organisatie. De miljoenen geestelĳke schepselen die God loyaal dienen, worden zĳn „heilige myriaden” genoemd (Deuteronomium 33:2; Judas 14). Ze weerspiegelen de stralende, zuivere schoonheid van Gods heiligheid op een volmaakte manier. En denk nog eens aan de serafs die Jesaja in zĳn visioen zag. De inhoud van hun lied geeft te kennen dat deze 9

10. Welk contrast bestond er wat heiligheid betreft tussen het oude ¨ Israel en de omringende naties? 11. Hoe komt de heiligheid van Jehovah’s hemelse organisatie tot uiting in (a) de engelen? (b) de serafs? (c) Jezus?

30


machtige geestelĳke schepselen een belangrĳke rol spelen in het bekendmaken van Jehovah’s heiligheid in het hele univer´ sum. Een geestelĳk schepsel staat echter boven al deze andere — de eniggeboren Zoon van God. Jezus is de krachtigste weerspiegeling van Jehovah’s heiligheid. Terecht staat hĳ bekend als „de Heilige Gods”. — Johannes 6:68, 69.

Heilige naam, heilige geest Hoe staat het met Gods naam? Zoals we in hoofdstuk 1 zagen, is die naam niet zomaar een titel of een etiket. Die naam vertegenwoordigt Jehovah God en omvat al zĳn eigenschappen. Daarom zegt de bĳbel dat zĳn „naam heilig is” (Je¨ saja 57:15). Onder de Mozaısche wet stond de doodstraf op het ontheiligen van Gods naam (Leviticus 24:16). En merk op wat Jezus in gebed op de eerste plaats stelde: „Onze Vader in ¨ de hemelen, uw naam worde geheiligd” (Mattheus 6:9). Iets heiligen betekent het als heilig afzonderen, erkennen en vereren. Maar waarom zou iets dat zo intrinsiek zuiver is als Gods naam geheiligd moeten worden? 13 Gods heilige naam is aangevallen en met leugens en laster beklad. In Eden loog Satan over Jehovah en insinueerde dat Hĳ een onrechtmatige Soeverein is (Genesis 3:1-5). Sindsdien heeft Satan — de heerser van deze onheilige wereld — op een snelle verbreiding van leugens over God toegezien (Johannes 8:44; 12:31; Openbaring 12:9). Religies hebben God als eigenmachtig, afstandelĳk of wreed afgeschilderd. Ze hebben aanspraak gemaakt op zĳn steun in hun bloeddorstige oorlogen. De eer voor Gods wonderbare scheppingsdaden is vaak aan blind toeval, of evolutie, toegeschreven. Ja, Gods naam is op een boosaardige manier belasterd. Die naam moet geheiligd worden; hĳ moet in zĳn rechtmatige luister worden hersteld. We verlangen naar de heiliging van zĳn naam en de rechtvaardiging van zĳn soevereiniteit, en we vinden het een vreugde een rol te spelen in dat grootse voornemen. 12

12, 13. (a) Waarom wordt Gods naam terecht als heilig beschreven? (b) Waarom moet Gods naam geheiligd worden?


31

Er is nog iets dat nauw met Jehovah verbonden is en dat bĳna onveranderlĳk heilig wordt genoemd — zĳn geest of werkzame kracht (Genesis 1:2). Jehovah gebruikt deze onweerstaanbare kracht om zĳn voornemens te verwezenlĳken. Alles wat God doet, volvoert hĳ op een heilige, zuivere en reine wĳze, dus zĳn werkzame kracht wordt terecht heilige geest, of geest van heiligheid, genoemd (Lukas 11:13; Romeinen 1:4). Lasteren tegen de heilige geest, onder andere door Jehovah’s voornemens moedwillig tegen te werken, is een onvergeeflĳke zonde. — Markus 3:29. 14

Waarom Jehovah’s heiligheid ons tot hem trekt Het is dus niet moeilĳk te begrĳpen waarom de bĳbel verband legt tussen de heiligheid van God en godvruchtige vrees van de zĳde van de mens. In Psalm 99:3 staat bĳvoorbeeld: „Mogen zĳ uw naam prĳzen. Groot en vrees inboezemend, heilig is die.” Deze vrees is echter geen ziekelĳke angst. Ze is veeleer een diep gevoel van eerbiedig ontzag, respect in de meest verheffende vorm. Dat gevoel is passend, want Gods heiligheid is heel ver boven ons. Ze is blinkend rein, glorierĳk. Toch dient dit ons niet af te stoten. Integendeel, een juiste kĳk op Gods heiligheid zal ons dichter tot hem trekken. Waarom? 16 In de eerste plaats brengt de bĳbel heiligheid met luister of schoonheid in verband. In Jesaja 63:15 wordt de hemel beschreven als Gods „verheven woning van heiligheid en luister”. Schoonheid trekt ons aan. Kĳk bĳvoorbeeld eens naar de foto op bladzĳde 33. Trekt dat tafereel je niet aan? Wat maakt het zo aantrekkelĳk? Kĳk eens hoe zuiver het water eruitziet. Zelfs de lucht moet schoon zĳn, want de hemel is blauw en het licht schĳnt te sprankelen. Als datzelfde plekje 15

14. Waarom wordt Gods geest heilig genoemd, en waarom is lasteren tegen de heilige geest zo ernstig? 15. Waarom is godvruchtige vrees een passende reactie op Jehovah’s heiligheid, en wat houdt die vrees in? 16. (a) Hoe wordt heiligheid met luister of schoonheid in verband gebracht? Geef een voorbeeld. (b) Hoe leggen visionaire beschrĳvingen van Jehovah de nadruk op reinheid, zuiverheid en licht?

32


er nu anders uitzag — het water vervuild door afval, de bomen en rotsen beklad met graffiti, de lucht verontreinigd door smog — zouden we het niet meer aantrekkelĳk vinden; het ¨ zou afkeer opwekken. Van nature associeren we schoonheid met reinheid, zuiverheid en licht. Diezelfde woorden kunnen worden gebruikt om Jehovah’s heiligheid te beschrĳven. Geen wonder dat visionaire beschrĳvingen van Jehovah ons in vervoering brengen! Stralend van licht, verblindend als edelstenen, met een gloed als van vuur of van de zuiverste en glimmendste edele metalen — zo is de schoonheid van onze ¨ heilige God. — Ezechiel 1:25-28; Openbaring 4:2, 3. 17 Dient Gods heiligheid ons echter het gevoel te geven dat we in vergelĳking met hem inferieur zĳn? Het antwoord is natuurlĳk ja. Per slot van rekening zĳn we inferieur aan Jehovah — en dat is nog heel voorzichtig uitgedrukt. Dient die wetenschap ons van hem te vervreemden? Denk eens aan Jesaja’s reactie toen hĳ de serafs Jehovah’s heiligheid hoorde verkondigen. „Toen zei ik: ’Wee mĳ! Want ik ben zo goed als tot zwĳgen gebracht, want een man onrein van lippen ben ik, en te midden van een volk dat onrein van lippen is, woon ik; want mĳn ogen hebben de Koning zelf, Jehovah der legerscharen, gezien!’ ” (Jesaja 6:5) Ja, Jehovah’s oneindige heiligheid herinnerde Jesaja eraan hoe zondig en onvolmaakt hĳ was. Aanvankelĳk voelde die getrouwe man zich verpletterd. Maar Jehovah liet hem niet in die toestand. 18 De profeet werd onmiddellĳk door een seraf vertroost. Hoe? De machtige geest vloog naar het altaar, nam er een kooltje vanaf en raakte daarmee Jesaja’s lippen aan. Dat klinkt misschien eerder pĳnlĳk dan vertroostend. Maar bedenk dat het een visioen was, rĳk aan symbolische betekenis. Jesaja, een getrouwe jood, wist heel goed dat er op het tempelaltaar dagelĳks offers werden gebracht om verzoening te doen voor zonden. De seraf bracht de profeet liefdevol onder de aandacht dat hĳ, 17, 18. (a) Welke uitwerking had het visioen aanvankelĳk op Jesaja? (b) Hoe gebruikte Jehovah een seraf om Jesaja te vertroosten, en wat was de betekenis van wat de seraf deed?

Net als schoonheid dient ook heiligheid ons aan te trekken

34


Vragen ter meditatie Leviticus 19:1-18 Wat zĳn enkele beginselen die we moeten toepassen wil ons gedrag heilig zĳn? Deuteronomium 23:9-14 Hoe houdt persoonlĳke reinheid verband met heiligheid? Hoe dient dit van invloed te zĳn op onze kleding, onze uiterlĳke verschĳning en ons huis? Romeinen 6:12-23; 12:1-3 Als we ernaar streven heilig te zĳn, hoe moeten we dan zonde en de invloeden van de wereld bezien? ¨ Hebreeen 12:12-17 Hoe kunnen we naar heiliging, of heiligheid, streven?

hoewel hĳ inderdaad onvolmaakt was, „onrein van lippen”, toch in een reine positie voor Gods aangezicht kon komen.1 Jehovah was bereid een onvolmaakte, zondige man althans in relatieve zin als heilig te beschouwen. — Jesaja 6:6, 7. 19 Hetzelfde geldt in deze tĳd. Alle slachtoffers die op het altaar in Jeruzalem werden gebracht, waren slechts schaduwen van iets groters — het enige volmaakte slachtoffer, dat in 33 G.T. ¨ door Jezus Christus werd gebracht (Hebreeen 9:11-14). Als we echt berouw van onze zonden hebben, onze verkeerde handelwĳze corrigeren en geloof oefenen in dat slachtoffer, ontvangen we vergeving (1 Johannes 2:2). Ook wĳ kunnen ons in een reine positie voor Gods aangezicht verheugen. Daarom brengt de apostel Petrus ons onder de aandacht: „Er staat geschreven: ’Gĳ moet heilig zĳn, want ik ben heilig’ ” (1 Petrus 1:16). Merk op dat Jehovah niet zei dat we net zo heilig moeten zĳn als hĳ. 1 De uitdrukking „onrein van lippen” is toepasselĳk, want lippen worden in de bĳbel vaak figuurlĳk gebruikt voor spraak of taal. Bĳ alle onvolmaakte mensen kan een groot deel van de zonden worden teruggevoerd op de manier waarop ze hun spraakvermogen gebruiken. — Spreuken 10:19; Jakobus 3:2, 6. 19. Hoe kunnen we ondanks onze onvolmaaktheid in relatieve zin heilig zĳn?


35

Hĳ verwacht nooit het onmogelĳke van ons (Psalm 103:13, 14). Nee, Jehovah zegt dat we heilig moeten zĳn omdat hĳ heilig is. „Als geliefde kinderen” proberen we hem als onvolmaakte ¨ mensen naar ons beste vermogen na te volgen (Efeziers 5:1). Heiligheid verwerven is dus een voortgaand proces. Terwĳl we geestelĳk groeien, werken we van dag tot dag aan het ’vervol¨ maken van heiligheid’. — 2 Korinthiers 7:1. 20 Jehovah heeft oprechtheid en zuiverheid lief. Hĳ haat zonde (Habakuk 1:13). Maar hĳ haat ons niet. Zolang we zonde bezien zoals hĳ ze beziet — het kwade haten, het goede liefhebben — en in de volmaakte voetstappen van Christus Jezus proberen te treden, vergeeft Jehovah onze zonden (Amos 5:15; 1 Petrus 2:21). Wanneer we begrĳpen dat we in de ogen van onze heilige God rein kunnen zĳn, heeft dit een diepgaande uitwerking. Bedenk dat Jehovah’s heiligheid Jesaja aanvankelĳk aan zĳn eigen onreinheid herinnerde. Hĳ riep: „Wee mĳ!” Maar toen hĳ eenmaal begreep dat er verzoening was gedaan voor zĳn zonden, veranderde zĳn kĳk. Toen Jehovah een vrĳwilliger vroeg om zich van een bepaalde toewĳzing te kwĳten, reageerde Jesaja onmiddellĳk, ook al wist hĳ niet eens wat erbĳ betrokken zou zĳn. Hĳ riep: „Hier ben ik! Zend mĳ.” — Jesaja 6:5-8. 21 We zĳn naar het beeld van de heilige God gemaakt, begiftigd met morele eigenschappen en het vermogen om geestelĳke dingen te bevatten (Genesis 1:26). Heiligheid is bĳ ons allemaal in aanleg aanwezig. Als we heiligheid blĳven ontwikkelen, helpt Jehovah ons graag. Terwĳl we daarmee bezig zĳn, zullen we steeds dichter tot onze heilige God naderen. Bovendien zullen we, wanneer we in de komende hoofdstukken Jehovah’s eigenschappen bespreken, zien dat er veel krachtige redenen zĳn om dicht tot hem te naderen! 20. (a) Waarom is het belangrĳk te begrĳpen dat we in de ogen van onze heilige God rein kunnen zĳn? (b) Welke uitwerking had het op Jesaja toen hĳ begreep dat er verzoening was gedaan voor zĳn zonden? 21. Welke basis hebben we voor vertrouwen dat we de eigenschap heiligheid kunnen aankweken?

D E E L

1

’STERK IN KRACHT’ In dit deel zullen we bĳbelverslagen onder de loep nemen die getuigen van Jehovah’s macht om te scheppen, te vernietigen, te beschermen en te herstellen. Wanneer we begrĳpen hoe Jehovah God, die „sterk is in kracht”, zĳn „dynamische energie” gebruikt, zal dit ons hart met ontzag vervullen. — Jesaja 40:26.

H O O F D S T U K

4

„Jehovah is . . . groot in kracht” ELIA had al eerder verbazingwekkende dingen gezien. Hĳ had meegemaakt dat raven hem tweemaal per dag eten brachten toen hĳ zich schuilhield. Hĳ had gezien dat twee kruiken tĳdens een langdurige hongersnood in meel en olie voorzagen en niet leeg raakten. Hĳ had zelfs vuur uit de hemel zien neervallen als antwoord op zĳn gebed (1 Koningen hoofdstuk 17, 18). Maar zoiets had Elia nog nooit gezien. 2 Terwĳl hĳ neergehurkt zat in de ingang van een grot in de berg Horeb was hĳ getuige van een reeks spectaculaire gebeurtenissen. Eerst was er een wind. Die moet een gierend, oorverdovend lawaai hebben gemaakt, want hĳ was zo krachtig dat hĳ bergen deed splĳten en steile rotsen verbrĳzelde. Toen was er een aardbeving, waarbĳ enorme krachten vrĳkwamen die in de aardkorst opgesloten lagen. Toen kwam er een vuur. Terwĳl dat door het gebied voortraasde, moet Elia de verzengende hitte ervan hebben gevoeld. — 1 Koningen 19:8-12. 3 Al deze verschillende gebeurtenissen waarvan Elia getuige ´ ´ was, hadden een ding gemeen — het waren tentoonspreidingen van Jehovah’s enorme kracht. Natuurlĳk hoeven we geen getuige te zĳn van een wonder om te onderscheiden dat God deze eigenschap bezit. Dat is duidelĳk te zien. De bĳbel vertelt ons dat de schepping bewĳzen geeft van Jehovah’s „eeuwige kracht en Godheid” (Romeinen 1:20). Denk alleen maar eens aan de verblindende bliksemflitsen en de dreunende donder van een onweersbui, het majestueuze omlaagstorten van een machtige waterval, de overweldigende uitgestrektheid van een met sterren bezaaide hemel! Zie je in zulke schouwspelen niet 1, 2. Wat voor verbazingwekkende dingen had Elia in zĳn leven gezien, maar van welke spectaculaire gebeurtenissen was hĳ getuige vanuit de grot in de berg Horeb? 3. Van welke goddelĳke eigenschap zag Elia bewĳzen, en waar nog meer kunnen we bewĳzen van deze eigenschap waarnemen?

38


Gods kracht? Toch zĳn er in de wereld van vandaag maar weinig mensen die Gods kracht werkelĳk herkennen. Nog minder mensen hebben er een juiste kĳk op. Een begrip van deze goddelĳke eigenschap geeft ons echter veel redenen om dichter tot Jehovah te naderen. In dit deel zullen we ons bezighouden met een gedetailleerde studie van Jehovah’s weergaloze kracht en macht.

¨ Een essentiele eigenschap van Jehovah 4 Jehovah is uniek in kracht. Jeremia 10:6 zegt: „In geen enkel opzicht is er iemand als gĳ, o Jehovah. Gĳ zĳt groot, en uw naam is groot in macht.” Merk op dat macht, of kracht, in verband wordt gebracht met Jehovah’s naam. Bedenk dat deze naam „Hĳ veroorzaakt te worden” betekent. Wat stelt Jehovah in staat zich te maken tot wat hĳ maar verkiest? In de eerste plaats kracht. Ja, Jehovah’s vermogen om te handelen, zĳn wil ten uitvoer te brengen, is onbeperkt. Die kracht is een van zĳn ¨ essentiele eigenschappen. 5 Omdat we nooit de volledige omvang van zĳn kracht zouden kunnen vatten, maakt Jehovah gebruik van illustraties om ons te helpen. Zoals we hebben gezien, gebruikt hĳ de ¨ stier om zĳn kracht te symboliseren (Ezechiel 1:4-10). Die keuze is passend, want zelfs de tamme stier is een reusachtig en sterk dier. Mensen in het Palestina uit bĳbelse tĳden kwamen zelden of nooit iets sterkers tegen. Maar ze wisten dat er een nog vreeswekkender soort stier bestond — de wilde stier, of oeros, die inmiddels is uitgestorven (Job 39:9-12). De Romeinse keizer Julius Caesar heeft eens opgemerkt dat deze stier bĳna even groot was als een olifant. „Groot is hun kracht”, schreef hĳ, „en groot is hun snelheid.” Stel je eens voor hoe klein en zwak je je naast zo’n dier zou voelen!

4, 5. (a) Welk verband bestaat er tussen Jehovah’s naam en zĳn macht, of kracht? (b) Waarom is het passend dat Jehovah de stier koos als symbool van Zĳn kracht?

„Zie! Jehovah ging voorbĳ”

40


Zo is ook de mens nietig en machteloos in vergelĳking met de sterke God Jehovah. Voor hem zĳn zelfs machtige naties als louter een stoflaagje op een weegschaal (Jesaja 40:15). In tegenstelling tot enig schepsel heeft Jehovah onbeperkte macht, want hĳ alleen wordt „de Almachtige”1 genoemd (Openbaring 15:3). Jehovah is ’sterk in kracht’ en bezit een „overvloed van dynamische energie” (Jesaja 40:26). Hĳ is de onuitputtelĳke bron van kracht. Hĳ is voor energie van geen enkele uitwendige bron afhankelĳk, want ’sterkte behoort aan God toe’ (Psalm 62:11). Maar door middel waarvan wendt Jehovah zĳn kracht aan? 6

Hoe Jehovah zĳn kracht aanwendt Van Jehovah gaat in een eindeloze stroom heilige geest uit. Het is Gods kracht in actie. In Genesis 1:2 noemt de bĳbel die geest Gods „werkzame kracht”. De oorspronkelĳke Hebreeuwse en Griekse woorden die met „geest” zĳn weergegeven, kunnen in een andere context worden vertaald met „wind”, „adem” en „geblaas”. Volgens lexicografen duiden de woorden in de oorspronkelĳke talen op een onzichtbare kracht in actie. Net als wind is Gods geest onzichtbaar voor onze ogen, ¨ maar de uitwerking ervan is reeel en waarneembaar. 8 Gods heilige geest is eindeloos veelzĳdig. Jehovah kan hem voor elk doel dat hĳ in gedachten heeft gebruiken. Het is daarom passend dat Gods geest in de bĳbel figuurlĳk zĳn „vinger”, zĳn „sterke hand” of zĳn „uitgestrekte arm” wordt genoemd (Lukas 11:20; Deuteronomium 5:15; Psalm 8:3). Net zoals een man zĳn hand kan gebruiken om een grote verscheidenheid van taken te verrichten die uiteenlopende gradaties van kracht of precisie vereisen, zo kan God zĳn geest gebruiken om elk 7

1 Het Griekse woord dat met „Almachtige” is weergegeven, betekent letterlĳk „Heerser over alles; Iemand die alle macht bezit”. 6. Waarom wordt alleen Jehovah „de Almachtige” genoemd? 7. Wat is Jehovah’s heilige geest, en waarop duiden de in de bĳbel gebruikte woorden in de oorspronkelĳke talen? 8. Hoe wordt Gods geest in de bĳbel figuurlĳk genoemd, en waarom zĳn die vergelĳkingen passend?

„JEHOVAH IS . . . GROOT IN KRACHT”

41

doel te verwezenlĳken — zoals het oneindig kleine atoom ¨ scheppen of de Rode Zee in tweeen splĳten of de eerste-eeuwse christenen in staat stellen in vreemde talen te spreken. 9 Jehovah oefent ook macht uit, en wel door middel van zĳn autoriteit als Universele Soeverein. Kun je je voorstellen dat je miljoenen en nog eens miljoenen intelligente, bekwame onderdanen hebt die graag je bevelen gehoorzamen? Jehovah oefent zo’n macht als regeerder uit. Hĳ heeft menselĳke dienstknechten, die in de Schrift vaak met een leger worden vergeleken (Psalm 68:11; 110:3). In vergelĳking met een engel is een mens echter een zwak schepsel. Toen het Assyrische le´ ´ ´ ´ ger Gods volk aanviel, doodde een enkele engel in een nacht 185.000 van die soldaten! (2 Koningen 19:35) Gods engelen zĳn „geweldig in kracht”. — Psalm 103:19, 20. ¨ 10 Hoeveel engelen zĳn er? De profeet Daniel ontving een visioen van de hemel waarin hĳ meer dan 100 miljoen geestelĳke schepselen voor Jehovah’s troon zag, maar er zĳn geen aanwĳzingen dat hĳ alle engelen zag die Jehovah had ge¨ schapen (Daniel 7:10). Er zĳn dus misschien wel honderden miljoenen engelen. Daarom wordt God Jehovah der legerscharen genoemd. Deze titel beschrĳft zĳn machtige positie als Bevelhebber van een reusachtig, georganiseerd leger van machtige engelen. Over al deze geestelĳke schepselen heeft hĳ ´ ´ er een als leider aangesteld, zĳn eigen geliefde Zoon, „de eerstgeborene van heel de schepping” (Kolossenzen 1:15). Als de aartsengel — het hoofd over alle engelen, serafs en cherubs — is Jezus de machtigste van al Jehovah’s scheppingen. 11 Jehovah heeft nog een middel om kracht uit te oefenen. ¨ Hebreeen 4:12 zegt: „Het woord van God is levend en oefent kracht uit.” Heb je de fenomenale kracht van Gods woord, of ¨ door de geest geınspireerde boodschap die in de bĳbel bewaard 9. Hoe uitgebreid is Jehovah’s macht als regeerder? 10. (a) Waarom wordt de Almachtige Jehovah der legerscharen genoemd? (b) Wie is de machtigste van al Jehovah’s scheppingen? 11, 12. (a) Op welke manieren oefent Gods woord kracht uit? (b) Hoe getuigde Jezus van de omvang van Gods kracht?

42


is gebleven, waargenomen? Het kan ons sterken, ons geloof opbouwen en ons helpen diepgaande veranderingen in onszelf aan te brengen. De apostel Paulus waarschuwde medegelovigen voor mensen die er een uitgesproken immorele levenswĳze op na hielden. Vervolgens zei hĳ: „Toch zĳn sommigen van u dat ¨ geweest” (1 Korinthiers 6:9-11). Ja, „het woord van God” had kracht in hen uitgeoefend en had hen geholpen te veranderen. 12 Jehovah’s kracht is zo immens en zĳn middelen om die uit te oefenen zĳn zo doeltreffend dat niets hem kan tegenhou¨ den. Jezus zei: „Bĳ God zĳn alle dingen mogelĳk” (Mattheus 19:26). Voor welke doeleinden gebruikt Jehovah zĳn kracht?

Kracht geleid door een doel Jehovah’s geest is iets veel groters dan enige fysieke kracht; en Jehovah is geen onpersoonlĳke kracht, niet louter een krachtbron. Hĳ is een persoonlĳke God die volledige zeggenschap heeft over zĳn eigen kracht. Maar wat beweegt hem ertoe die kracht te gebruiken? 14 Zoals we zullen zien, gebruikt God zĳn kracht om te scheppen, te vernietigen, te beschermen, te herstellen — kortom, om alles te doen wat met zĳn volmaakte voornemens strookt (Jesaja 46:10). In sommige gevallen gebruikt Jehovah zĳn kracht om belangrĳke aspecten van zĳn persoonlĳkheid en maatstaven te openbaren. Bovenal wendt hĳ zĳn kracht aan om zĳn wil te volbrengen — om zĳn soevereiniteit te rechtvaardigen en zĳn heilige naam te heiligen door middel van het Messiaanse koninkrĳk. Niets kan dat voornemen ooit dwarsbomen. 15 Jehovah gebruikt zĳn kracht ook tot nut van ons als afzonderlĳke personen. Merk op wat 2 Kronieken 16:9 zegt: „Wat Jehovah aangaat, zĳn ogen gaan de gehele aarde rond om zĳn sterkte te tonen ten behoeve van hen wier hart onverdeeld is jegens hem.” Elia’s ervaring, waarover aan het begin van dit 13

13, 14. (a) Waarom kunnen we zeggen dat Jehovah geen onpersoonlĳke krachtbron is? (b) Op welke manieren gebruikt Jehovah zĳn kracht? 15. Voor welk doel in verband met zĳn dienstknechten gebruikt Jehovah zĳn kracht, en hoe werd dit in Elia’s geval gedemonstreerd?


43

hoofdstuk werd gesproken, is hier een voorbeeld van. Waarom gaf Jehovah hem die ontzag inboezemende demonstratie van goddelĳke kracht? Welnu, de goddeloze koningin Izebel had gezworen dat ze Elia zou laten terechtstellen. De profeet was op de vlucht; hĳ vluchtte voor zĳn leven. Hĳ voelde zich alleen, bang en ontmoedigd — alsof al zĳn harde werk tevergeefs was geweest. Om de gekwelde man te vertroosten, herinnerde Jehovah Elia op een levendige manier aan goddelĳke kracht. De wind, de aardbeving en het vuur maakten duidelĳk dat het machtigste Wezen in het universum daar bĳ Elia was. Wat had hĳ van Izebel te vrezen met de Almachtige God aan zĳn zĳde? — 1 Koningen 19:1-12.1 16 Hoewel het nu niet Jehovah’s tĳd is om wonderen te doen, ¨ is hĳ sinds Elia’s dagen niet veranderd (1 Korinthiers 13:8). Hĳ wil nu nog net zo graag zĳn kracht gebruiken ten behoeve van degenen die hem liefhebben. Hĳ woont weliswaar in een verheven geestenrĳk, maar hĳ is niet ver van ons. Zĳn kracht is onbeperkt, dus afstand vormt geen belemmering. Integendeel, „Jehovah is nabĳ allen die hem aanroepen” (Psalm 145:18). Toen ¨ de profeet Daniel Jehovah een keer om hulp vroeg, verscheen ¨ er een engel voordat hĳ zĳn gebed zelfs maar beeindigd had! ¨ (Daniel 9:20-23) Niets kan Jehovah ervan weerhouden degenen die hĳ liefheeft te helpen en te sterken. — Psalm 118:6.

Maakt Gods kracht hem onbenaderbaar? Dient Gods kracht ons ertoe te brengen hem te vrezen? We moeten dit met zowel ja als nee beantwoorden. Ja, omdat 17

1 De bĳbel zegt dat Jehovah „niet in de wind . . . , de aardbeving . . . , het vuur” was. In tegenstelling tot aanbidders van mythische natuurgoden zoeken Jehovah’s dienstknechten hem niet in de natuurkrachten. Hĳ is veel te groot om zich in iets te bevinden wat hĳ geschapen heeft. — 1 Koningen 8:27. 16. Waarom kunnen we troost putten uit het overdenken van Jehovah’s grote kracht? 17. In welke zin wekt Jehovah’s kracht vrees in ons op, maar welke soort vrees roept ze niet op?

44


deze eigenschap ons alle reden geeft voor godvruchtige vrees, het diepe ontzag en respect waar we in het vorige hoofdstuk al even over hebben gesproken. Een dergelĳke vrees, zo vertelt de bĳbel ons, is „het begin van wĳsheid” (Psalm 111:10). Maar we antwoorden ook met nee, omdat Gods kracht ons geen reden geeft om een ziekelĳke vrees voor hem te hebben of ervoor terug te deinzen hem te benaderen. 18 „Macht heeft de neiging corrupt te maken en absolute macht maakt absoluut corrupt.” Dat schreef de Britse Lord Acton in 1887. Zĳn woorden zĳn vaak herhaald, misschien omdat zoveel mensen ze als onmiskenbaar waar bezien. Onvolmaakte mensen misbruiken vaak hun macht, zoals de geschiedenis steeds weer heeft bevestigd (Prediker 4:1; 8:9). Daarom wantrouwen velen degenen die macht bezitten en gaan hun uit de weg. Welnu, Jehovah heeft absolute macht. Heeft dat hem in enig opzicht corrupt gemaakt? Beslist niet! Zoals we hebben gezien, is hĳ heilig, absoluut onkreukbaar. Jehovah is niet als de onvolmaakte mannen en vrouwen die in deze corrupte wereld macht bezitten. Hĳ heeft zĳn macht nooit misbruikt en zal dat ook nooit doen. 19 Bedenk dat macht niet Jehovah’s enige eigenschap is. We zullen zĳn gerechtigheid, zĳn wĳsheid en zĳn liefde nog bestuderen. Maar we moeten niet veronderstellen dat Jehovah’s eigenschappen zich op een starre, mechanische manier uiten, ´ ´ alsof hĳ maar een eigenschap tegelĳk aanwendt. Integendeel, we zullen in de volgende hoofdstukken zien dat Jehovah zĳn macht altĳd in overeenstemming met zĳn gerechtigheid, zĳn wĳsheid en zĳn liefde uitoefent. Denk ook eens aan een andere eigenschap die God bezit en die bĳ wereldlĳke regeerders zelden aanwezig is — zelfbeheersing. 18. (a) Waarom wantrouwen velen degenen die macht bezitten? (b) Hoe weten we dat Jehovah’s macht hem niet corrupt kan maken? 19, 20. (a) In overeenstemming met welke andere eigenschappen oefent Jehovah altĳd zĳn macht uit, en waarom is dit geruststellend? (b) Hoe zou je Jehovah’s zelfbeheersing illustreren, en waarom trekt deze eigenschap je aan?


45

Vragen ter meditatie 2 Kronieken 16:7-13 Hoe laat het voorbeeld van koning Asa zien hoe ernstig het is geen vertrouwen te hebben in Jehovah’s kracht? Psalm 89:6-18 Welke uitwerking heeft Jehovah’s kracht op zĳn aanbidders? Jesaja 40:10-31 Hoe wordt Jehovah’s kracht hier beschreven, hoe uitgebreid is ze, en hoe kunnen wĳ er ieder afzonderlĳk voordeel van trekken? Openbaring 11:16-18 Wat belooft Jehovah in de toekomst met zĳn kracht te doen, en waarom is dit geruststellend voor ware christenen?

Stel je voor dat je een man ontmoet die zo groot en sterk is dat je bang voor hem bent. Maar na een tĳdje merk je dat hĳ zachtmoedig blĳkt te zĳn. Hĳ is altĳd graag bereid zĳn kracht te gebruiken om mensen, vooral de weerloze en kwetsbare, te helpen en te beschermen. Hĳ misbruikt zĳn kracht nooit. Je ziet dat hĳ zonder reden belasterd wordt, en toch is zĳn optreden resoluut maar kalm, waardig, vriendelĳk zelfs. Je vraagt je af of jĳ in staat zou zĳn zo’n zelfde zachtmoedigheid en zelfbeheersing te tonen, vooral als je zo sterk was als die man! Als je zo’n man zou leren kennen, zou je je dan niet tot hem aangetrokken gaan voelen? Nog veel meer reden hebben we om ons tot de almachtige Jehovah aangetrokken te voelen. Kĳk eens naar de complete zin die de basis vormt voor de titel van dit hoofdstuk: „Jehovah is langzaam tot toorn en groot in kracht” (Nahum 1:3). Jehovah gebruikt zĳn kracht niet snel tegen mensen, zelfs niet tegen goddeloze mensen. Hĳ is zachtaardig en vriendelĳk. Hĳ heeft bewezen „langzaam tot toorn” te zĳn ondanks het feit dat hĳ veelvuldig getart wordt. — Psalm 78:37-41. 21 Bezie Jehovah’s zelfbeheersing eens vanuit een andere hoek. 20

21. Waarom dwingt Jehovah mensen niet om zĳn wil te doen, en wat leert dit ons over hem?

46


Als jĳ onbeperkte kracht zou hebben, denk je dan niet dat je af en toe in de verleiding zou komen om mensen dingen op jouw manier te laten doen? Jehovah, met al zĳn kracht, dwingt mensen niet hem te dienen. Ook al is het dienen van God de enige weg tot eeuwig leven, Jehovah dwingt ons er niet toe. In plaats daarvan verleent hĳ ieder mens waardigheid door hem vrĳheid van keuze te geven. Hĳ waarschuwt voor de gevolgen van onverstandige keuzes en spreekt over de beloningen voor goede keuzes. Maar de keuze zelf laat hĳ aan ons over (Deuteronomium 30:19, 20). Jehovah is eenvoudig niet ¨ geınteresseerd in dienst die onder dwang of uit een ziekelĳke vrees voor zĳn ontzagwekkende kracht wordt verricht. Hĳ zoekt mensen die hem bereidwillig, uit liefde, willen dienen. ¨ — 2 Korinthiers 9:7. 22 Laten we naar een laatste reden kĳken waarom we niet in vrees voor de Almachtige God moeten leven. Mensen die macht bezitten, zĳn vaak bang die macht met anderen te delen. Maar Jehovah schept er behagen in zĳn loyale aanbidders macht te geven. Hĳ delegeert aanzienlĳke autoriteit aan an¨ deren, bĳvoorbeeld aan zĳn Zoon (Mattheus 28:18). Jehovah geeft zĳn dienstknechten ook kracht. De bĳbel legt uit: „Van u, o Jehovah, is de grootheid en de macht en de luister en de voortreffelĳkheid en de waardigheid; want alles in de hemel en op de aarde is van u. . . . In uw hand is kracht en macht, en in uw hand is het vermogen om groot te maken en sterkte te verlenen aan allen.” — 1 Kronieken 29:11, 12. 23 Ja, Jehovah zal je graag kracht geven. Hĳ schenkt degenen die hem willen dienen zelfs „kracht die datgene wat normaal ¨ is te boven gaat” (2 Korinthiers 4:7). Voel je je niet aangetrokken tot deze dynamische God, die zĳn macht en kracht op zulke vriendelĳke en beginselvaste manieren gebruikt? In het volgende hoofdstuk zullen we ons concentreren op de wĳze waarop Jehovah zĳn kracht gebruikt om te scheppen. 22, 23. (a) Waaruit blĳkt dat Jehovah er behagen in schept anderen macht en kracht te geven? (b) Wat zullen we in het volgende hoofdstuk bespreken?

H O O F D S T U K

5

Scheppingskracht — „De Maker van hemel en aarde” HEB je ooit op een koude avond bĳ een vuur gestaan? Misschien hield je je handen op precies de goede afstand van de vlammen om van de uitstralende warmte te genieten. Als je te dichtbĳ kwam, werd de warmte ondraaglĳk. Als je te ver achteruitging, werd je omringd door de koele avondlucht en kreeg je het koud. 2 Er is een „vuur” dat ons overdag verwarmt. Dat „vuur” brandt op een afstand van zo’n 150 miljoen kilometer!1 Wat een kracht moet de zon hebben dat je haar warmte op zo’n afstand kunt voelen! Toch cirkelt de aarde op precies de goede afstand rond die ontzagwekkende thermonucleaire oven. Iets dichterbĳ en het water op aarde zou verdampen; iets verder weg en het zou allemaal bevriezen. In beide gevallen zou onze planeet levenloos zĳn. Het zonlicht is niet alleen onmis¨ baar voor het leven op aarde maar is ook schoon, efficient, en bovendien heerlĳk. — Prediker 11:7. 3 Toch beschouwen de meeste mensen de zon als iets vanzelfsprekends, ook al is hun leven ervan afhankelĳk. Daardoor ontgaat hun wat de zon ons kan leren. De bĳbel zegt over Jehovah: „Gĳzelf hebt het hemellicht, ja de zon, bereid” (Psalm 74:16). De zon strekt Jehovah, „de Maker van hemel en aarde”, tot eer (Psalm 19:1; 146:6). Ze is slechts een van de talloze hemellichamen die ons over Jehovah’s enorme scheppingskracht leren. Laten we enkele daarvan eens wat 1 Denk om je een beeld te vormen van dat enorme getal aan het volgende: als je die afstand met de auto moest afleggen, zou je er zelfs als je 24 uur per dag met een snelheid van 160 kilometer per uur doorrĳdt, 100 jaar over doen! 1, 2. Hoe is de zon een bewĳs van Jehovah’s scheppingskracht? 3. Van welke belangrĳke waarheid getuigt de zon?

48


Jehovah heeft „het hemellicht, ja de zon, bereid”

nader onderzoeken en dan onze aandacht richten op de aarde en wat erop leeft.

„Heft uw ogen naar omhoog en ziet” Zoals je misschien wel weet, is onze zon een ster. Ze lĳkt groter dan de sterren die we ’s nachts zien omdat ze in vergelĳking daarmee vrĳ dichtbĳ staat. Hoe krachtig is de zon? In de kern van de zon heerst een temperatuur van zo’n 15.000.000 graden Celsius. Als je een stukje ter grootte van een speldenknop uit de kern van de zon zou kunnen nemen en het hier op aarde zou leggen, zou het niet veilig zĳn je binnen een afstand van 140 kilometer van die uiterst kleine warmtebron te bevinden! Elke seconde zendt de zon een hoeveelheid energie uit die gelĳkstaat aan de explosie van vele honderden miljoenen atoombommen. 5 De zon is zo enorm groot dat er ruim 1.300.000 aardes in passen. Is de zon een buitengewoon grote ster? Nee, astronomen noemen de zon een gele dwerg. De apostel Paulus 4

4, 5. Hoe krachtig en hoe groot is de zon, maar hoe laat ze zich met andere sterren vergelĳken?

SCHEPPINGSKRACHT — „DE MAKER VAN HEMEL EN AARDE”

49

schreef: „De ene ster verschilt in heerlĳkheid van de andere” ¨ ¨ (1 Korinthiers 15:41). Hĳ kon niet weten hoe waar die geınspireerde woorden zĳn. Er is een ster die zo enorm groot is dat als ze op de plaats van de zon zou staan, de aarde zich in die ster zou bevinden. Een andere reuzenster zou op die plaats helemaal tot aan Saturnus reiken — hoewel die planeet zo ver van de aarde staat dat een ruimtevaartuig dat veertigmaal zo snel gaat als een kogel uit een krachtig handvuurwapen er vier jaar over zou doen om er te komen! 6 Nog ontzagwekkender dan de grootte van de sterren is hun aantal. De bĳbel suggereert zelfs dat de sterren praktisch ontelbaar zĳn, zo moeilĳk te tellen als „het zand van de zee” (Jeremia 33:22). Deze uitspraak impliceert dat er veel meer sterren 6. Hoe laat de bĳbel zien dat het aantal sterren van menselĳk standpunt uit bezien reusachtig is?

’Hĳ roept ze alle zelfs bĳ name’

50


zĳn dan met het blote oog te zien is. Immers, wanneer een bĳbelschrĳver als Jeremia naar de nachtelĳke hemel omhoog had gekeken en had geprobeerd de zichtbare sterren te tellen, zou hĳ er maar zo’n 3000 hebben kunnen tellen, want zoveel sterren kan het menselĳk oog zonder hulpmiddelen op een heldere nacht waarnemen. Dat aantal zou misschien vergelĳkbaar zĳn met het aantal korrels in slechts een handvol zand. Maar in werkelĳkheid is het aantal sterren overweldigend, als het zand van de zee.1 Wie zou zo’n hoeveelheid kunnen tellen? 7 Jesaja 40:26 antwoordt: „Heft uw ogen naar omhoog en ziet. Wie heeft deze dingen geschapen? Het is Degene die het heerleger daarvan zelfs naar het getal uitleidt, ze alle zelfs bĳ name roept.” Psalm 147:4 zegt: „Hĳ telt het getal der sterren.” Wat is „het getal der sterren”? Dat is geen eenvoudige vraag. Astronomen schatten dat er alleen al in ons Melkwegstelsel meer dan 100 miljard sterren zĳn.2 Maar ons Melkwegstelsel is slechts een van de vele sterrenstelsels, en veel daarvan bevatten nog meer sterren. Hoeveel sterrenstelsels zĳn er? Sommige astronomen schatten zo’n 50 miljard. Anderen hebben berekend dat het er misschien wel 125 miljard zĳn. De mens kan dus nog niet eens het aantal sterrenstelsels bepalen, laat staan de exacte som van al de miljarden sterren die ze bevatten. Maar Jehovah weet dat aantal. Sterker nog, hĳ geeft elke ster haar eigen naam! 1 Sommigen denken dat men in bĳbelse tĳden een primitief soort telescoop moet hebben gebruikt. Hoe zouden mensen in die tĳd, zo luidt de redenering, anders hebben kunnen weten dat het aantal sterren zo reusachtig groot is, ontelbaar van menselĳk standpunt uit bezien? Een dergelĳke ongegronde speculatie laat Jehovah, de Auteur van de ¨ bĳbel, buiten beschouwing. — 2 Timotheus 3:16. 2 Bedenk eens hoeveel tĳd het je zou kosten om 100 miljard sterren ´ ´ alleen al te tellen. Als je er elke seconde een kon tellen — en dat 24 uur per dag zou volhouden — dan zou het je 3171 jaar kosten! 7. (a) Hoeveel sterren bevat ons Melkwegstelsel bĳ benadering, en hoe groot is dat getal? (b) Waarom is het veelzeggend dat astronomen het moeilĳk vinden het aantal sterrenstelsels te bepalen, en wat leert dit ons over Jehovah’s scheppingskracht?


51

Ons ontzag kan alleen maar toenemen wanneer we over de grootte van sterrenstelsels nadenken. Het Melkwegstelsel heeft naar schatting een doorsnede van zo’n 100.000 lichtjaren. Stel je een lichtstraal voor die zich met de fabelachtige snelheid van 300.000 kilometer per seconde voortbeweegt. Het zou die straal 100.000 jaar kosten om ons sterrenstelsel door te komen! En sommige sterrenstelsels zĳn vele malen groter dan het onze. De bĳbel zegt dat Jehovah deze uitgestrekte hemel ’uitspant’ als een stuk stof (Psalm 104:2). Hĳ regelt ook de bewegingen van deze scheppingen. Van het kleinste interstellaire stofdeeltje tot het grootste sterrenstelsel beweegt alles volgens de natuurkundige wetten die God heeft ontworpen en in werking heeft gesteld (Job 38:31-33). Daarom hebben geleerden de precieze bewegingen van de hemellichamen wel vergeleken met de choreografie van een ingewikkeld ballet! Denk dan eens aan Degene die deze dingen heeft geschapen. Ben je niet met ontzag vervuld voor de God die zo’n geweldige scheppingskracht heeft? 8

„De Maker van de aarde door zĳn kracht” Jehovah’s scheppingskracht is ook waarneembaar in ons tehuis, de aarde. Hĳ heeft de aarde heel zorgvuldig in dit uitgestrekte heelal geplaatst. Sommige geleerden geloven dat veel sterrenstelsels weleens onveilig kunnen blĳken te zĳn voor een leven bevattende planeet zoals de onze. Een groot deel van ons Melkwegstelsel was kennelĳk niet bedoeld om leven te huisvesten. In het centrum ervan bevinden zich heel veel sterren. Het stralingsniveau is er hoog, en er zĳn veel bĳna-botsingen tussen de sterren. In de randgebieden van het Melkwegstelsel ontbreken veel van de elementen die onmisbaar zĳn voor leven. Ons zonnestelsel is ideaal gelegen tussen deze uitersten. 10 De aarde profiteert van een verre, maar wel kolossale 9

8. (a) Hoe zou je uitleggen hoe groot het Melkwegstelsel is? (b) Door middel waarvan regelt Jehovah de bewegingen van hemellichamen? 9, 10. Hoe is Jehovah’s kracht waarneembaar in verband met de positie van ons zonnestelsel, Jupiter, de aarde en de maan?

52


beschermer — de planeet Jupiter. Deze planeet is meer dan 1000 keer zo groot als de aarde en oefent dus een enorme gravitatiekracht uit. Het gevolg? Jupiter trekt door de ruimte vliegende objecten aan of doet ze afbuigen. Geleerden hebben berekend dat als Jupiter er niet was, de regen van grote projectielen die de aarde treffen 10.000 keer erger zou zĳn dan nu het geval is. Dichter bĳ huis is onze aarde gezegend met een bĳzondere satelliet — de maan. Die is niet alleen maar een mooi „nachtlicht”; ze houdt de aarde voortdurend in een stabiele schuine stand. Deze kanteling geeft de aarde haar vaste, voorspelbare jaargetĳden — nog een belangrĳk voordeel voor het leven hier. 11 Jehovah’s scheppingskracht is waarneembaar in elk facet van het ontwerp van de aarde. Denk eens aan de atmosfeer, die als een beschermend schild dient. De zon zendt gezonde stralen uit maar ook dodelĳke. Wanneer de dodelĳke stralen de hogere delen van de atmosfeer treffen, bewerken ze dat gewone zuurstof in ozon verandert. De ozonlaag die daardoor ontstaat, absorbeert vervolgens de meeste van die stralen. Feitelĳk is onze planeet ontworpen met haar eigen beschermende paraplu! ´ 12 Dat is nog maar e´ en aspect van onze atmosfeer, een complexe mengeling van gassen die bĳ uitstek geschikt is voor de instandhouding van het leven van de schepselen op of nabĳ het aardoppervlak. Een van de wonderen van de atmosfeer is de waterkringloop. Elk jaar laat de zon ruim 400.000 kubieke kilometer water door verdamping opstĳgen uit de oceanen ¨ en zeeen op aarde. Het water vormt wolken, die door atmosferische winden overal heen worden verspreid. Dit water, dat nu gefilterd en gezuiverd is, komt als regen, sneeuw en ĳs naar beneden en vult zo de watervoorraad weer aan. Het is precies zoals Prediker 1:7 zegt: „Alle winterstromen gaan uit naar de zee; toch is de zee zelf niet vol. Naar de plaats waar de winter11. Hoe is de atmosfeer van de aarde ontworpen om als een beschermend schild te dienen? 12. Hoe illustreert de atmosferische waterkringloop Jehovah’s scheppingskracht?


53

stromen uitgaan, daarheen keren ze terug om uit te gaan.” Alleen Jehovah zou zo’n kringloop op gang kunnen brengen. 13 Overal waar we leven zien, zien we bewĳzen van de kracht van de Schepper. Van de machtige sequoia’s die hoger oprĳzen dan een gebouw van dertig verdiepingen tot het microscopische plantenleven waar de oceanen vol van zĳn en dat veel van de zuurstof levert die we inademen, is Jehovah’s scheppingskracht waarneembaar. Zelfs de grond zit vol leven — wormen, schimmels en microben, allemaal samenwerkend op een complexe manier die de groei van planten bevordert. Terecht zegt de bĳbel dat de grond kracht heeft. — Genesis 4:12. 14 Jehovah is zonder twĳfel „de Maker van de aarde door zĳn kracht” (Jeremia 10:12). Gods kracht is zelfs in zĳn kleinste scheppingen waarneembaar. Wanneer je bĳvoorbeeld een miljoen atomen naast elkaar zou leggen, zouden ze nog niet de dikte van een mensenhaar hebben. En zelfs al zou je een atoom uitrekken tot het zo hoog was als een gebouw van veertien verdiepingen, dan zou de kern ervan zo groot zĳn als een korreltje zout op de zevende verdieping. Toch is die oneindig kleine kern de bron van de ontzagwekkende kracht die bĳ een kernexplosie vrĳkomt!

„Al wat adem heeft” Nog een levendig bewĳs van Jehovah’s scheppingskracht is gelegen in de overvloed van dierlĳk leven op aarde. Psalm 148 somt veel van de dingen op die Jehovah loven, en vers 10 noemt onder andere „gĳ wild gedierte en al gĳ huisdieren”. Om duidelĳk te maken waarom de mens ontzag voor de Schepper dient te hebben, sprak Jehovah eens tot Job over dieren zoals de leeuw, de zebra, de wilde stier, de Behemoth (of het nĳlpaard) en de Leviathan (kennelĳk de krokodil). Wat was het 15

13. Welke bewĳzen van de kracht van de Schepper zien we in de plantengroei en in de grond op aarde? 14. Welke latente kracht schuilt er zelfs in het uiterst kleine atoom? 15. Welke les leerde Jehovah Job door over verschillende wilde dieren te spreken?

54


punt waar het om ging? Als de mens ontzag heeft voor deze machtige, vreeswekkende en ontembare dieren, hoe dient hĳ dan over hun Schepper te denken? — Job hoofdstuk 38–41. 16 Psalm 148:10 noemt ook „gevleugelde vogels”. Denk eens ¨ aan de varieteiten! Jehovah vertelde Job over de struisvogel, die ’lacht om het paard en zĳn berĳder’. Inderdaad, deze 2,5 meter hoge vogel kan weliswaar niet vliegen, maar hĳ kan lopen met een snelheid van 65 kilometer per uur en neemt daarbĳ stappen van 4,5 meter! (Job 39:13, 18) De albatros daarentegen brengt het grootste deel van zĳn leven boven de zee door. Deze vogel is met een vleugelspanwĳdte van zo’n drie meter een geboren zweefvlieger. Hĳ kan urenlang zweven zonder met zĳn vleugels te slaan. In tegenstelling daarmee is de bĳkolibrie met zĳn lengte van slechts vĳf centimeter de kleinste vogel ter wereld. Hĳ kan wel tachtig keer per seconde met zĳn vleugels slaan! Kolibries, die glinsteren als kleine gevleugelde edelstenen, kunnen als een helikopter in de lucht hangen en zelfs achteruitvliegen. 17 Psalm 148:7 zegt dat zelfs de „zeemonsters” Jehovah loven. Sta eens stil bĳ wat volgens velen het grootste is van alle dieren die ooit op aarde hebben geleefd: de blauwe vinvis. Dit ’monster’ van de zee kan een lengte van dertig meter of meer bereiken. Hĳ kan evenveel wegen als een kudde van dertig volwassen olifanten. Zĳn tong alleen al is zo zwaar als een olifant. Zĳn hart is zo groot als een kleine auto. Dit reusachtige orgaan slaat maar negen keer per minuut — in tegenstelling tot het hart van een kolibrie, dat soms wel zo’n 1200 keer per minuut ´ ´ slaat. Op zĳn minst een van de bloedvaten van de blauwe vinvis is zo groot dat een kind erdoorheen zou kunnen kruipen. Ons hart beweegt ons er beslist toe de aansporing te herhalen waarmee het boek Psalmen besluit: „Al wat adem heeft, love Jah.” — Psalm 150:6. 16. Wat vind je indrukwekkend aan enkele van de vogels die Jehovah geschapen heeft? 17. Hoe groot is de blauwe vinvis, en tot welke conclusie moeten we wel komen wanneer we over Jehovah’s dierlĳke scheppingen nadenken?


55

Vragen ter meditatie Psalm 8:3-9 Hoe kan Jehovah’s schepping ons nederigheid leren? Psalm 19:1-6 Waartoe kan Jehovah’s scheppingskracht ons aanzetten, en waarom? ¨ Mattheus 6:25-34 Hoe kan nadenken over Jehovah’s scheppingskracht ons helpen bezorgdheid tegen te gaan en juiste prioriteiten te stellen in het leven? Handelingen 17:22-31 Hoe leren we uit de wĳze waarop Jehovah zĳn scheppingskracht gebruikt dat afgoderĳ verkeerd is en dat God niet ver van ons is?

Lessen van Jehovah’s scheppingskracht Wat leren we van de wĳze waarop Jehovah zĳn scheppingskracht gebruikt? We worden met ontzag vervuld door de verscheidenheid in de schepping. Een psalmist riep uit: „Hoe talrĳk zĳn uw werken, o Jehovah! . . . De aarde is vol van uw voortbrengselen” (Psalm 104:24). Dat is beslist waar! Biologen ¨ hebben ruim een miljoen levensvormen op aarde geıdentificeerd; toch lopen de meningen uiteen over de vraag of het er tien miljoen, dertig miljoen of meer zĳn. Een menselĳke kunstenaar merkt misschien dat zĳn creativiteit af en toe droogvalt. Maar Jehovah’s creativiteit — zĳn vermogen om een verscheidenheid van nieuwe dingen te scheppen — is blĳkbaar onuitputtelĳk. 19 De wĳze waarop Jehovah zĳn scheppingskracht gebruikt, leert ons iets over zĳn soevereiniteit. Alleen al het woord „Schepper” onderscheidt Jehovah van al het andere in het universum, want dat is allemaal „schepping”. Zelfs Jehovah’s eniggeboren Zoon, die tĳdens de schepping als „een meesterwerker” diende, wordt in de bĳbel nooit Schepper of mede¨ Schepper genoemd (Spreuken 8:30; Mattheus 19:4). Hĳ is veeleer „de eerstgeborene van heel de schepping” (Kolossenzen 18

18, 19. Hoe groot is de verscheidenheid onder de levensvormen die Jehovah hier op aarde heeft gemaakt, en wat leert de schepping ons over zĳn soevereiniteit?

56


1:15). Jehovah’s positie als Schepper geeft hem het intrinsieke recht om exclusieve soevereine macht over heel het universum uit te oefenen. — Romeinen 1:20; Openbaring 4:11. 20 Is Jehovah ermee opgehouden zĳn scheppingskracht aan te wenden? Welnu, de bĳbel zegt inderdaad dat Jehovah, toen hĳ op de zesde scheppingsdag gereed was met zĳn scheppingswerk, ’ertoe overging op de zevende dag te rusten van al zĳn werk dat hĳ gemaakt had’ (Genesis 2:2). Uit de woorden ¨ van de apostel Paulus in Hebreeen 4:3-6 blĳkt dat deze zevende „dag” duizenden jaren lang is, want in zĳn tĳd duurde die dag nog steeds voort. Maar betekent „rusten” dat Jehovah helemaal met werken gestopt is? Nee, Jehovah stopt nooit met werken (Psalm 92:4; Johannes 5:17). Zĳn rust moet dus een¨ voudig betrekking hebben op het beeindigen van zĳn stoffelĳke scheppingswerk in verband met de aarde. Zĳn werk in verband met het vervullen van zĳn voornemens is echter ononderbroken doorgegaan. Dat werk bestond onder andere in het inspireren van de Heilige Schrift. Het omvatte zelfs het voortbrengen van „een nieuwe schepping”, waarover we in ¨ hoofdstuk 19 zullen spreken. — 2 Korinthiers 5:17. 21 Wanneer Jehovah’s rustdag ten slotte eindigt, zal hĳ al zĳn werk op aarde „zeer goed” kunnen noemen, net zoals hĳ dat aan het einde van de zes scheppingsdagen deed (Genesis 1:31). Hoe hĳ daarna verkiest zĳn onbeperkte scheppingskracht aan te wenden, zal de tĳd leren. Hoe het ook zĳ, we kunnen ervan verzekerd zĳn dat we steeds weer gefascineerd zullen worden door de wĳze waarop Jehovah zĳn scheppingskracht gebruikt. Tot in alle eeuwigheid zullen we meer over Jehovah leren door middel van zĳn schepping (Prediker 3:11). Hoe meer we over hem leren, hoe dieper ons ontzag zal worden — en hoe dichter we tot onze Grootse Schepper zullen naderen. 20. In welk opzicht rust Jehovah sinds het voltooien van zĳn aardse schepping? 21. Hoe zal Jehovah’s scheppingskracht tot in alle eeuwigheid van invloed zĳn op getrouwe mensen?

H O O F D S T U K

6

Vernietigingskracht — „Jehovah is een manlĳk persoon van oorlog” ¨ DE ISRAELIETEN zaten in de val — ingeklemd tussen ontoegankelĳke steile rotsen en een niet over te steken zee. Het Egyptische leger, een meedogenloze moordmachine, zat hen op de hielen, vastbesloten hen te vernietigen.1 Niettemin drong Mozes er bĳ Gods volk op aan de hoop niet te verliezen. „Jehovah zal zelf voor u strĳden”, verzekerde hĳ hun. — Exodus 14:14. 2 Toch riep Mozes kennelĳk luid tot Jehovah, en God antwoordde: „Waarom blĳft gĳ luid tot mĳ roepen? . . . Hef uw staf op en strek uw hand uit over de zee en splĳt haar in tweeen” (Exodus 14:15, 16). Stel je eens voor wat er dan gebeurt. Jehovah geeft onmiddellĳk zĳn engel een bevel, en de wolk¨ kolom verplaatst zich naar Israels achterhoede, spreidt zich wellicht uit als een muur en blokkeert de Egyptische aanvalslinie (Exodus 14:19, 20; Psalm 105:39). Mozes strekt zĳn hand ¨ uit. Opgejaagd door een sterke wind splĳt de zee in tweeen. De wateren stollen op de een of andere manier en staan als een muur overeind, zodat er een pad openvalt dat breed genoeg is om de hele natie doorgang te verlenen! — Exodus 14:21; 15:8. 3 Geconfronteerd met deze tentoonspreiding van kracht zou Farao eigenlĳk zĳn troepen moeten bevelen zich terug te trekken. In plaats daarvan geeft de trotse Farao het bevel tot de aanval (Exodus 14:23). De Egyptenaren stormen in hun achtervolging de zeebedding op, maar hun aanval wordt al snel chaotisch wanneer de wielen van hun wagens eraf beginnen te ¨ 1 Volgens de joodse geschiedschrĳver Josephus werden de Hebreeen nagezet door „zeshonderd wagens, vĳftig-duizend ruiters en tweemaal honderd-duizend zwaargewapenden [infanteristen]”. — Joodsche oudheden, II, xv, 3, volgens de bewerking van dr. W. A. Terwogt. 1-3. (a) Met welke bedreiging van de zĳde van de Egyptenaren werden ¨ de Israelieten geconfronteerd? (b) Hoe streed Jehovah voor zĳn volk?

VERNIETIGINGSKRACHT — „JEHOVAH IS EEN MANLIJK PERSOON VAN OORLOG”

59

¨ vallen. Zodra de Israelieten veilig aan de overkant zĳn, gebiedt Jehovah Mozes: „Strek uw hand uit over de zee, opdat de wateren terugkeren over de Egyptenaren, hun strĳdwagens en hun ruiters.” De muren van water storten ineen en bedelven Farao en zĳn strĳdkrachten! — Exodus 14:24-28; Psalm 136:15. ¨ 4 De bevrĳding van de natie Israel bĳ de Rode Zee was een gedenkwaardige gebeurtenis in de geschiedenis van Gods bemoeienissen met de mensheid. Daar betoonde Jehovah zich „een manlĳk persoon van oorlog” (Exodus 15:3). Maar wat is jouw reactie op deze beschrĳving van Jehovah? Eerlĳk gezegd heeft oorlog de mensheid veel pĳn en ellende gebracht. Zou het feit dat Jehovah vernietigingskracht gebruikt je kunnen afschrikken in plaats van aanmoedigen om dicht tot hem te naderen?

Gods oorlogen vergeleken met menselĳke conflicten 5 Bĳna 300 keer in de Hebreeuwse Geschriften en twee keer in de christelĳke Griekse Geschriften krĳgt God de titel „Je¨ hovah der legerscharen” (1 Samuel 1:11). Als Soevereine Heerser voert Jehovah het bevel over een enorm leger van engelen (Jozua 5:13-15; 1 Koningen 22:19). Het vernietigend vermogen van dit leger is ontzagwekkend (Jesaja 37:36). De gedachte aan de vernietiging van mensen is niet prettig. Maar we moeten bedenken dat Gods oorlogen niet te vergelĳken zĳn met de kleingeestige conflicten van mensen. Militaire en politieke leiders proberen wellicht edele motieven aan hun agressie toe te schrĳven. Maar menselĳke oorlogen hebben altĳd met hebzucht en zelfzucht te maken.

4. (a) Wat bleek Jehovah bĳ de Rode Zee te zĳn? (b) Hoe zouden sommigen op deze beschrĳving van Jehovah kunnen reageren? 5, 6. (a) Waarom wordt God terecht „Jehovah der legerscharen” genoemd? (b) Hoe verschilt goddelĳke oorlogvoering van menselĳke oorlogvoering?

Bĳ de Rode Zee betoonde Jehovah zich „een manlĳk persoon van oorlog”

60


Jehovah wordt daarentegen niet door blinde emotie gedreven. Deuteronomium 32:4 verklaart: „De Rots, volmaakt is zĳn activiteit, want al zĳn wegen zĳn gerechtigheid. Een God van getrouwheid, bĳ wie geen onrecht is; rechtvaardig en oprecht is hĳ.” Gods Woord veroordeelt ongebreidelde woede, wreedheid en geweld (Genesis 49:7; Psalm 11:5). Jehovah treedt dus nooit zonder reden handelend op. Hĳ gebruikt zĳn vernietigingskracht spaarzaam en pas in laatste instantie. Het is zoals ¨ hĳ bĳ monde van zĳn profeet Ezechiel zei: „’Schep ik ook maar enigszins behagen in de dood van een goddeloze’, is de uitspraak van de Soevereine Heer Jehovah, ’en niet daarin dat hĳ zou terugkeren van zĳn wegen en werkelĳk zou blĳven le¨ ven?’ ” — Ezechiel 18:23. 7 Waarom maakt Jehovah dan gebruik van vernietigingskracht? Voordat we die vraag beantwoorden, zouden we aan de rechtvaardige man Job kunnen denken. Satan trok in twĳfel dat Job — en eigenlĳk ieder mens — onder beproeving zĳn rechtschapenheid zou bewaren. Jehovah beantwoordde die uitdaging door Satan toe te staan Jobs rechtschapenheid op de proef te stellen. Het gevolg was dat Job ziek werd, zĳn rĳkdom kwĳtraakte en zĳn kinderen verloor (Job 1:1–2:8). Omdat Job niet besefte welke strĳdvragen erbĳ betrokken waren, trok hĳ ten onrechte de conclusie dat zĳn lĳden een onrechtvaardige straf van God was. Hĳ vroeg God waarom Hĳ hem tot een „doelwit”, „een vĳand”, had gemaakt. — Job 7:20; 13:24. 8 Een jonge man genaamd Elihu legde de fout in Jobs redenatie bloot door te zeggen: „Gĳ hebt gezegd: ’Mĳn rechtvaardigheid is groter dan die van God’ ” (Job 35:2). Ja, het is onverstandig te denken dat wĳ het beter weten dan God of te veronderstellen dat hĳ oneerlĳk heeft gehandeld. „Verre zĳ het van de ware God wetteloos te handelen, en van de Almachtige onrechtvaardig te handelen”, verklaarde Elihu. Later zei hĳ: „Wat de Almachtige aangaat, wĳ hebben hem niet doorgrond; 6

7, 8. (a) Welke conclusie trok Job ten onrechte in verband met zĳn lĳden? (b) Hoe corrigeerde Elihu Jobs denkwĳze in dit opzicht? (c) Wat kunnen we van Jobs ervaring leren?


61

hĳ is verheven in kracht, en gerechtigheid en overvloed van rechtvaardigheid zal hĳ niet geringachten” (Job 34:10; 36:22, 23; 37:23). We kunnen er zeker van zĳn dat wanneer God strĳdt, hĳ daar een goede reden voor heeft. Laten we met dat in gedachten eens enkele van de redenen onderzoeken waarom ¨ de God van vrede soms de strĳdbĳl opneemt. — 1 Korinthiers 14:33.

Waarom de God van vrede genoodzaakt is te strĳden Na God als „een manlĳk persoon van oorlog” te hebben geprezen, verklaarde Mozes: „Wie onder de goden is als gĳ, o Jehovah? Wie is als gĳ, die u machtig betoont in heiligheid?” (Exodus 15:11) En ook de profeet Habakuk schreef: „Gĳ zĳt te zuiver van ogen om het kwaad te zien; en moeite aanzien kunt gĳ niet” (Habakuk 1:13). Jehovah is een God van liefde, maar hĳ is ook een God van heiligheid, rechtvaardigheid en gerechtigheid. Soms noodzaken die eigenschappen hem zĳn vernietigingskracht te gebruiken (Jesaja 59:15-19; Lukas 18:7). God werpt dus geen smet op zĳn heiligheid wanneer hĳ strĳdt. Nee, hĳ strĳdt omdat hĳ heilig is. — Exodus 39:30. 10 Denk eens aan de situatie die ontstond nadat het eerste mensenpaar, Adam en Eva, tegen God in opstand was gekomen (Genesis 3:1-6). Had Jehovah hun onrechtvaardigheid getolereerd, dan zou hĳ zĳn eigen positie als Universele Soeverein hebben ondermĳnd. Als een rechtvaardige God was hĳ verplicht hen ter dood te veroordelen (Romeinen 6:23). In de eerste bĳbelprofetie voorzei hĳ dat er vĳandschap zou bestaan tussen zĳn eigen dienstknechten en de volgelingen van de „slang”, Satan (Openbaring 12:9; Genesis 3:15). Uiteindelĳk zou deze vĳandschap alleen opgelost kunnen worden door Satan te 9

9. Waarom strĳdt de God van vrede? 10. (a) Wanneer en hoe ontstond voor God voor het eerst de noodzaak om oorlog te voeren? (b) Hoe alleen zou de in Genesis 3:15 voorzegde vĳandschap opgelost kunnen worden, en met welke goede gevolgen voor de rechtvaardige mensheid?

62


verbrĳzelen (Romeinen 16:20). Maar die oordeelsvoltrekking zou grote zegeningen voor de rechtvaardige mensheid tot gevolg hebben doordat ze de aarde van Satans invloed zou bevrĳden en de weg zou openen voor een wereldomvattend paradĳs ¨ (Mattheus 19:28). Tot die tĳd zouden degenen die de kant van Satan kozen een voortdurende bedreiging vormen voor het fysieke en geestelĳke welzĳn van Gods volk. Af en toe zou Jehovah moeten ingrĳpen.

God grĳpt in om goddeloosheid te verwĳderen De grote vloed in Noachs tĳd was een voorbeeld van zo’n ingreep. Genesis 6:11, 12 zegt: „De aarde werd verdorven voor de ogen van de ware God en de aarde werd met geweldpleging vervuld. God zag de aarde dus en zie! ze was verdorven, want alle vlees had zĳn weg op de aarde verdorven.” Zou God toelaten dat de goddelozen het laatste spoortje moraliteit dat er nog op aarde was zouden verstikken? Nee. Jehovah voelde zich verplicht de aarde door een wereldomvattende vloed te bevrĳden van degenen die op geweld en immoraliteit uit waren. ¨ 12 Zo was het ook met Gods oordeel tegen de Kanaanieten. Jehovah onthulde dat er uit Abraham een „zaad” zou voortkomen door bemiddeling waarvan alle families der aarde zich zouden zegenen. In overeenstemming met dat voornemen be¨ sloot God dat Abrahams nakomelingen het land Kanaan zouden krĳgen, een land dat werd bewoond door een volk met de naam Amorieten. Hoe valt het te rechtvaardigen dat God deze mensen met geweld uit hun land verdreef? Jehovah voorzei dat het nog zo’n 400 jaar zou duren voordat ze verdreven zouden worden — totdat „de dwaling van de Amorieten” „tot voltooiing [was] gekomen”1 (Genesis 12:1-3; 13:14, 15; 15:13, 11

¨ 1 Kennelĳk omvat de term „Amorieten” hier alle volken van Kanaan. — Deuteronomium 1:6-8, 19-21, 27; Jozua 24:15, 18. 11. Waarom voelde God zich verplicht een wereldomvattende vloed te brengen? 12. (a) Wat voorzei Jehovah met betrekking tot Abrahams „zaad”? (b) Waarom moesten de Amorieten worden uitgeroeid?


63

16; 22:18). In die periode zonken de Amorieten steeds dieper ¨ in morele verdorvenheid weg. Kanaan werd een land van afgoderĳ, bloedvergieten en ontaarde seksuele praktĳken (Exodus 23:24; 34:12, 13; Numeri 33:52). De bewoners van het land doodden zelfs kinderen in offervuren. Zou een heilige God zĳn volk aan een dergelĳke goddeloosheid kunnen blootstellen? Nee! Hĳ verklaarde: „Dientengevolge is het land onrein, en ik zal het straf doen ondergaan voor zĳn dwaling, en het land zal zĳn bewoners uitbraken” (Leviticus 18:21-25). Jehovah doodde de mensen echter niet zonder aanzien des per¨ soons. Kanaanieten met een juiste gezindheid, zoals Rachab en de Gibeonieten, werden gespaard. — Jozua 6:25; 9:3-27.

God strĳdt ten behoeve van zĳn naam Omdat Jehovah heilig is, is zĳn naam heilig (Leviticus 22:32). Jezus leerde zĳn discipelen bidden: „Uw naam wor¨ de geheiligd” (Mattheus 6:9). De opstand in Eden ontwĳdde Gods naam door Gods reputatie en wĳze van regeren in twĳfel te trekken. Jehovah kon een dergelĳke laster en opstand nooit over zĳn kant laten gaan. Hĳ was verplicht zĳn naam van smaad te zuiveren. — Jesaja 48:11. ¨ 14 Denk nog eens aan de Israelieten. Zolang ze slaven in Egypte waren, leek Gods belofte aan Abraham dat alle families der aarde zich door bemiddeling van zĳn Zaad zouden zegenen, een loze belofte. Maar door hen te bevrĳden en hen tot een natie te maken, zuiverde Jehovah zĳn naam van smaad. De pro¨ feet Daniel zei daarom in gebed: ’O Jehovah onze God, gĳ hebt uw volk met een sterke hand uit het land Egypte geleid en u ¨ vervolgens een naam gemaakt.’ — Daniel 9:15. ¨ 15 Interessant is dat Daniel dit bad in een tĳd waarin de joden het nodig hadden dat Jehovah opnieuw handelend zou optreden ten behoeve van Zĳn naam. De ongehoorzame joden bevonden zich in gevangenschap, ditmaal in Babylon. Hun eigen 13

13, 14. (a) Waarom was Jehovah verplicht zĳn naam te heiligen? (b) Hoe zuiverde Jehovah zĳn naam van smaad? 15. Waarom redde Jehovah de joden uit gevangenschap in Babylon?

64


¨ hoofdstad, Jeruzalem, lag in puin. Daniel wist dat wanneer de joden weer naar hun eigen land zouden terugkeren, dit Jeho¨ vah’s naam groot zou maken. Daarom bad Daniel: „O Jehovah, vergeef toch. O Jehovah, schenk toch aandacht en handel. Stel niet uit, ter wille van uzelf, o mĳn God, want uw eigen ¨ naam is over uw stad en over uw volk uitgeroepen.” — Daniel 9:18, 19.

God strĳdt ten behoeve van zĳn volk Betekent Jehovah’s belangstelling voor het verdedigen van zĳn naam dat hĳ koel en zelfzuchtig is? Nee, want door in overeenstemming met zĳn heiligheid en zĳn liefde voor gerechtigheid te handelen, beschermt hĳ zĳn dienstknechten. Kĳk eens in Genesis hoofdstuk 14. Daar lezen we over vier binnenvallende koningen die Abrahams neef Lot en diens gezin ontvoerden. Met Gods hulp bracht Abraham deze veruit superieure strĳdkrachten een verpletterende nederlaag toe! Het verslag van deze overwinning was waarschĳnlĳk het eerste dat werd opgetekend in „het boek van de Oorlogen van Jehovah”, kennelĳk een boek waarin ook enkele militaire confrontaties zĳn opgenomen die niet in de bĳbel staan (Numeri 21:14). Er zouden nog veel meer overwinningen volgen. ¨ ¨ 17 Kort voordat de Israelieten het land Kanaan binnentrokken, verzekerde Mozes hun: „Jehovah, uw God, is degene die voor u uit gaat. Hĳ zal voor u strĳden overeenkomstig alles wat hĳ in Egypte . . . met u heeft gedaan” (Deuteronomium 1:30; 20:1). Te beginnen met Mozes’ opvolger, Jozua, en gedurende heel de periode van de rechters en de regeringen van de getrouwe koningen van Juda heeft Jehovah inderdaad voor zĳn volk gestreden en hun veel spectaculaire overwinningen op hun vĳanden gegeven. — Jozua 10:1-14; Rechters 4:12-17; ¨ 2 Samuel 5:17-21. 16

16. Leg uit waarom Jehovah’s belangstelling voor het verdedigen van zĳn naam niet betekent dat hĳ koel en zelfzuchtig is. ¨ 17. Waaruit blĳkt dat Jehovah voor de Israelieten streed nadat ze het ¨ land Kanaan waren binnengetrokken? Geef voorbeelden.


65

Vragen ter meditatie 2 Koningen 6:8-17 Hoe kan Gods rol als „Jehovah der legerscharen” in tĳden van nood aanmoedigend voor ons blĳken te zĳn? ¨ Ezechiel 33:10-20 Welke gelegenheid geeft Jehovah barmhartig aan degenen die zĳn wet overtreden, voordat hĳ ten slotte vernietigingskracht gebruikt? 2 Thessalonicenzen 1:6-10 Hoe zal de komende vernietiging van goddeloze mensen verlichting betekenen voor getrouwe dienstknechten van God? 2 Petrus 2:4-13 Wat beweegt Jehovah ertoe zĳn vernietigingskracht aan te wenden, en wat kan de hele mensheid hieruit leren? 18 Jehovah is niet veranderd; evenmin is zĳn voornemen om van deze planeet een vredig paradĳs te maken veranderd (Genesis 1:27, 28). God haat goddeloosheid nog steeds. Tegelĳkertĳd houdt hĳ heel veel van zĳn volk, en hĳ zal binnenkort ten behoeve van hen handelend optreden (Psalm 11:7). Ja, de vĳandschap die in Genesis 3:15 wordt beschreven, zal in de nabĳe toekomst naar verwachting een spectaculair en gewelddadig keerpunt bereiken. Om zĳn naam te heiligen en zĳn volk te beschermen, zal Jehovah opnieuw „een manlĳk persoon van oorlog” worden! — Zacharia 14:3; Openbaring 16:14, 16. 19 Ter illustratie: Stel dat een gezin door een gevaarlĳk beest wordt aangevallen en dat de man de strĳd met het gewelddadige beest aanbindt en het doodt. Zou je verwachten dat deze daad zĳn vrouw en kinderen afschrikt? Integendeel; je zou verwachten dat ze geroerd zĳn door zĳn onzelfzuchtige liefde voor hen. Zo dient het ons evenmin af te schrikken wanneer God vernietigingskracht gebruikt. Zĳn bereidheid om te strĳden ter

18. (a) Waarom kunnen we dankbaar zĳn dat Jehovah niet veranderd is? (b) Wat zal er gebeuren wanneer de in Genesis 3:15 beschreven vĳandschap haar climax bereikt? 19. (a) Illustreer waarom het feit dat God vernietigingskracht gebruikt ons dichter tot hem kan trekken. (b) Welke uitwerking dient Gods bereidheid om te strĳden op ons te hebben?

66


bescherming van ons moet onze liefde voor hem doen toenemen. Ook dient het ons respect voor zĳn onbegrensde kracht te verdiepen. Aldus kunnen we ’heilige dienst voor God verrich¨ ten met godvruchtige vrees en ontzag’. — Hebreeen 12:28.

Nader dicht tot de ’manlĳke persoon van oorlog’ 20 Natuurlĳk verklaart de bĳbel niet in alle gevallen elk detail van Jehovah’s beslissingen in verband met zĳn oorlogvoering. ´ ´ Maar van een ding kunnen we altĳd zeker zĳn: Jehovah wendt vernietigingskracht nooit op een onrechtvaardige, boosaardige of wrede manier aan. Vaak kan het beschouwen van de context van een bĳbelverslag of enige achtergrondinformatie ons helpen de dingen in het juiste perspectief te zien (Spreuken 18:13). Ook wanneer we niet alle details weten, kan alleen al het beter leren kennen van Jehovah en het mediteren over zĳn schitterende eigenschappen ons helpen eventuele twĳfels die rĳzen, weg te nemen. Wanneer we dit doen, gaan we inzien dat we alle reden hebben om onze God, Jehovah, te vertrouwen. — Job 34:12. 21 Hoewel Jehovah „een manlĳk persoon van oorlog” is wanneer de situatie dat vereist, betekent dit niet dat hĳ in wezen ¨ oorlogszuchtig is. In Ezechiels visioen van de hemelse wagen wordt Jehovah afgebeeld als iemand die erop voorbereid is te¨ gen zĳn vĳanden te strĳden. Toch zag Ezechiel dat God omgeven was door een regenboog — een symbool van vrede (Ge¨ nesis 9:13; Ezechiel 1:28; Openbaring 4:3). Jehovah is beslist kalm en vredelievend. „God is liefde”, schreef de apostel Johannes (1 Johannes 4:8). Al Jehovah’s eigenschappen zĳn volmaakt in evenwicht met elkaar. Wat zĳn we dus bevoorrecht dicht te kunnen naderen tot zo’n sterke maar toch liefdevolle God!

20. Wanneer we bĳbelverslagen over goddelĳke oorlogvoering lezen die we misschien niet helemaal begrĳpen, wat dient dan onze reactie te zĳn en waarom? 21. Wat is Jehovah in wezen voor een God, hoewel hĳ soms „een manlĳk persoon van oorlog” is?

H O O F D S T U K

7

Beschermende kracht — „God is voor ons een toevlucht” ¨ ¨ TOEN de Israelieten in het begin van 1513 v.G.T. het Sinaıgebied binnentrokken, verkeerden ze in gevaar. Er lag een vrees inboezemende tocht voor hen, een reis door een ’grote en verschrikkelĳke woestĳn vol giftige slangen en schorpioenen’ (Deuteronomium 8:15, Willibrordvertaling). Ook werden ze bedreigd door aanvallen van vĳandige naties. Jehovah had zĳn volk in deze situatie gebracht. Zou hĳ als hun God in staat zĳn hen te beschermen? 2 Jehovah’s woorden waren heel geruststellend: „Gĳ hebt zelf gezien wat ik de Egyptenaren gedaan heb, om u op arendsvleugels te kunnen dragen en tot mĳ te brengen” (Exodus 19:4). Jehovah herinnerde zĳn volk eraan dat hĳ hen van de Egyptenaren had bevrĳd, waarbĳ hĳ als het ware arenden had gebruikt om hen in veiligheid te brengen. Maar er zĳn meer redenen waarom „arendsvleugels” een goede illustratie van goddelĳke bescherming zĳn. 3 De arend gebruikt zĳn grote, sterke vleugels niet alleen om hoog in de lucht te zweven. Op het heetste gedeelte van de dag vormt de moederarend met haar vleugels — die een spanwĳdte kunnen hebben van ruim twee meter — een beschermende parasol om haar tere jongen tegen de brandende zon te beschutten. Op andere momenten slaat ze haar vleugels rond haar kroost om ze tegen de koude wind te beschermen. Net zoals de arend haar jongen beveiligt, zo had Jehovah de pas¨ geboren natie Israel behoed en beschermd. Nu zĳn volk zich in de wildernis bevond, zouden ze zolang ze getrouw bleven toevlucht kunnen zoeken in de schaduw van zĳn machtige ¨ 1, 2. In welk gevaar verkeerden de Israelieten toen ze in 1513 v.G.T. het ¨ Sinaıgebied binnentrokken, en hoe stelde Jehovah hen gerust? 3. Waarom zĳn „arendsvleugels” een goede illustratie van goddelĳke bescherming?

68


vleugels (Deuteronomium 32:9-11; Psalm 36:7). Maar kunnen wĳ in deze tĳd terecht Gods bescherming verwachten?

De belofte van goddelĳke bescherming Jehovah is beslist in staat zĳn dienstknechten te beschermen. Hĳ is „God de Almachtige” — een titel die te kennen geeft dat hĳ onweerstaanbare macht bezit (Genesis 17:1). Als een onstuitbaar getĳ kan Jehovah’s aangewende kracht niet gedwarsboomd worden. Aangezien hĳ in staat is alles te doen wat zĳn wil gebiedt, zouden we kunnen vragen: ’Is het Jehovah’s wil om zĳn kracht ter bescherming van zĳn volk aan te wenden?’ 5 Het antwoord is kort gezegd ja! Jehovah verzekert ons dat hĳ zĳn volk zal beschermen. „God is voor ons een toevlucht en sterkte, een hulp die gemakkelĳk te vinden is in benauwdheden”, zegt Psalm 46:1. Aangezien God „niet liegen kan”, kunnen we absoluut vertrouwen hebben in zĳn belofte ons te beschermen (Titus 1:2). Laten we eens enkele van de levendige woordschilderingen bekĳken die Jehovah gebruikt om zĳn beschermende zorg te beschrĳven. 6 Jehovah is een Herder, en „wĳ zĳn zĳn volk en de schapen van zĳn weide” (Psalm 23:1; 100:3). Er zĳn weinig dieren die zo hulpeloos zĳn als tamme schapen. Een herder in bĳbelse tĳden moest moedig zĳn om zĳn schapen te beschermen tegen leeu¨ wen, wolven en beren, en ook tegen dieven (1 Samuel 17:34, 35; Johannes 10:12, 13). Maar er waren ook momenten waarop het beschermen van de schapen om tederheid vroeg. Wanneer een schaap ver van de kooi een lam wierp, bewaakte de zorgzame herder de moeder tĳdens haar hulpeloze ogenblikken en nam dan het weerloze lam op en droeg het naar de kooi. 7 Door zichzelf met een herder te vergelĳken, verzekert 4

4, 5. Waarom kunnen we absoluut vertrouwen hebben in Gods belofte ons te beschermen? 6, 7. (a) Welke bescherming bood de herder zĳn schapen in bĳbelse tĳden? (b) Hoe illustreert de bĳbel Jehovah’s innige verlangen om zĳn schapen bescherming en zorg te geven?

„Aan zĳn boezem zal hĳ ze dragen”

70


Jehovah ons van zĳn innige verlangen ons te beschermen ¨ (Ezechiel 34:11-16). Denk nog eens aan de beschrĳving die in Jesaja 40:11 van Jehovah wordt gegeven en die in hoofdstuk 2 van dit boek werd besproken: „Als een herder zal hĳ zĳn eigen kudde weiden. Met zĳn arm zal hĳ de lammeren bĳeenbrengen, en aan zĳn boezem zal hĳ ze dragen.” Hoe komt het lammetje in de „boezem” — de plooien van het bovenkleed — van de herder? Misschien gaat het naar de herder toe en stoot het zelfs zachtjes tegen zĳn been. Maar het is de herder die zich voorover moet buigen, het lam moet oppakken en het voorzichtig in de geborgenheid van zĳn boezem moet leggen. Wat een gevoelige beschrĳving van de bereidheid van onze Grote Herder om ons te behoeden en te beschermen! 8 Gods belofte om ons te beschermen is voorwaardelĳk — alleen degenen die dicht tot hem naderen, ervaren zĳn bescherming. In Spreuken 18:10 staat: „De naam van Jehovah is een sterke toren. Hier snelt de rechtvaardige binnen en ontvangt bescherming.” In bĳbelse tĳden werden er in de wildernis soms torens gebouwd als veilige toevluchtsoorden. Maar het was aan degene die in gevaar verkeerde om voor veiligheid naar zo’n toren te vluchten. Zo is het ook wanneer je je toevlucht zoekt bĳ Gods naam. Hier is meer bĳ betrokken dan alleen maar Gods naam herhalen; de goddelĳke naam op zich is geen toverspreuk. We moeten veeleer de Drager van die naam kennen en vertrouwen en in overeenstemming met zĳn rechtvaardige maatstaven leven. Wat is het vriendelĳk van Jehovah dat hĳ ons ervan verzekert dat hĳ een beschermende toren voor ons zal zĳn als we ons in geloof tot hem wenden!

’Onze God kan ons verlossen’ Jehovah heeft meer gedaan dan ons alleen bescherming beloven. In bĳbelse tĳden heeft hĳ op wonderbaarlĳke manie9

8. (a) Wie zullen volgens Gods belofte beschermd worden, en hoe blĳkt dit uit Spreuken 18:10? (b) Wat is erbĳ betrokken je toevlucht te zoeken bĳ Gods naam? 9. Hoe heeft Jehovah meer gedaan dan alleen bescherming beloven?

BESCHERMENDE KRACHT — „GOD IS VOOR ONS EEN TOEVLUCHT”

71

ren getoond dat hĳ in staat is zĳn volk te beschermen. In ¨ de geschiedenis van Israel hield Jehovah’s sterke „hand” vaak machtige vĳanden in bedwang (Exodus 7:4). Maar Jehovah gebruikte zĳn beschermende kracht ook ten behoeve van afzonderlĳke personen. ¨ 10 Toen drie jonge Hebreeen — Sadrach, Mesach en Abednego — weigerden voor het gouden beeld van koning Nebukadnezar te buigen, dreigde de woedende koning hen in een gloeiend hete oven te werpen. „Wie is die god die u uit mĳn handen kan verlossen?”, hoonde Nebukadnezar, de machtigste monarch op ¨ aarde (Daniel 3:15). De drie jonge mannen hadden het volste vertrouwen dat hun God de macht had om hen te beschermen, maar ze gingen er niet van uit dat hĳ dat zou doen. Daarom antwoordden ze: „Als het moet, kan onze God die wĳ dienen, ¨ ons verlossen” (Daniel 3:17). Die vurige oven, ook al was hĳ zeven keer zo heet als normaal, was inderdaad geen probleem voor hun almachtige God. Hĳ beschermde hen, en de koning was gedwongen toe te geven dat „er geen andere god bestaat die ¨ zo kan bevrĳden als deze”. — Daniel 3:29. 11 Jehovah verschafte ook een werkelĳk bĳzonder bewĳs van zĳn beschermende kracht toen hĳ het leven van zĳn eniggeboren Zoon naar de schoot van de joodse maagd Maria overbracht. Een engel zei tegen Maria dat ze ’in haar schoot zou ontvangen en een zoon zou baren’. De engel legde uit: „Heilige geest zal over u komen en kracht van de Allerhoogste zal u overschaduwen” (Lukas 1:31, 35). Schĳnbaar was Gods Zoon nog nooit zo kwetsbaar geweest. Zou de zonde en onvolmaaktheid van de menselĳke moeder het embryo bezoedelen? Zou Satan in staat zĳn die Zoon te verwonden of te doden voordat Hĳ was geboren? Onmogelĳk! Jehovah vormde vanaf het moment van de conceptie als het ware een beschermende muur rond Maria zodat niets — geen onvolmaaktheid, geen schadelĳke kracht, geen moordzuchtig mens, noch een demon — het groeiende embryo schade kon toebrengen. Jehovah bleef Jezus 10, 11. Welke bĳbelse voorbeelden laten zien hoe Jehovah zĳn beschermende kracht ten behoeve van afzonderlĳke personen heeft gebruikt?

72


¨ gedurende diens jeugd beschermen (Mattheus 2:1-15). Tot aan Gods bestemde tĳd was zĳn geliefde Zoon onaantastbaar. 12 Waarom beschermde Jehovah bepaalde personen op zulke wonderbare manieren? In veel gevallen beschermde Jehovah afzonderlĳke personen om iets veel belangrĳkers te beschermen: de vervulling van zĳn voornemen. Dat bĳvoorbeeld de baby Jezus in leven bleef, was van essentieel belang voor de verwezenlĳking van Gods voornemen, hetgeen uiteindelĳk de hele mensheid tot voordeel zal strekken. Het verslag van de vele tentoonspreidingen van beschermende kracht ¨ maakt deel uit van de geınspireerde Schriften, die „tot ons onderricht [werden] geschreven, opdat wĳ door middel van onze volharding en door middel van de vertroosting uit de Schriften hoop zouden hebben” (Romeinen 15:4). Ja, deze voorbeelden sterken ons geloof in onze almachtige God. Maar wat voor bescherming kunnen we in deze tĳd van God verwachten?

Wat goddelĳke bescherming niet betekent De belofte van goddelĳke bescherming betekent niet dat Jehovah verplicht is wonderen voor ons te doen. Nee, onze God garandeert ons geen probleemloos leven in dit oude samenstel. Veel getrouwe dienstknechten van Jehovah hebben met ernstige tegenspoed te kampen, zoals armoede, oorlog, ziekte en dood. Jezus zei zĳn discipelen ronduit dat ze individueel wegens hun geloof ter dood gebracht zouden kunnen worden. Daarom beklemtoonde Jezus de noodzaak tot het ein¨ de te volharden (Mattheus 24:9, 13). Als Jehovah zĳn kracht zou gebruiken om in alle gevallen een wonderbare bevrĳding te bewerkstelligen, dan zou Satan wellicht een basis hebben om Jehovah te honen en de oprechtheid van onze toewĳding jegens onze God in twĳfel te trekken. — Job 1:9, 10. 14 Zelfs in bĳbelse tĳden maakte Jehovah geen gebruik van 13

12. Waarom heeft Jehovah bepaalde personen in bĳbelse tĳden op wonderbare wĳze beschermd? 13. Is Jehovah verplicht wonderen voor ons te doen? Leg dit uit. 14. Uit welke voorbeelden blĳkt dat Jehovah niet altĳd al zĳn dienstknechten op dezelfde manier beschermt?


73

zĳn beschermende kracht om elk van zĳn dienstknechten voor een vroegtĳdige dood te behoeden. De apostel Jakobus bĳvoorbeeld werd rond 44 G.T. door Herodes terechtgesteld; toch werd Petrus kort daarna „uit de hand van Herodes” bevrĳd (Handelingen 12:1-11). En Johannes, de broer van Jakobus, overleefde zowel Petrus als Jakobus. Het is duidelĳk dat we niet kunnen verwachten dat God al zĳn dienstknechten op dezelfde manier beschermt. Bovendien treffen „tĳd en onvoorziene gebeurtenissen” ons allen (Prediker 9:11). Hoe beschermt Jehovah ons dan in deze tĳd?

Jehovah geeft fysieke bescherming Beschouw als eerste eens de kwestie van fysieke bescherming. Als Jehovah’s aanbidders kunnen we als groep een dergelĳke bescherming verwachten. Anders zouden we een gemakkelĳke prooi voor Satan zĳn. Bedenk dat Satan, „de heerser van deze wereld”, niets liever zou willen dan de ware aanbidding uitroeien (Johannes 12:31; Openbaring 12:17). Enkele van de machtigste regeringen op aarde hebben ons predikingswerk verboden verklaard en hebben geprobeerd ons volledig weg te vagen. Toch is Jehovah’s volk standvastig gebleven en is het zonder onderbreking blĳven prediken! Waarom zĳn machtige naties niet in staat geweest een eind te maken aan de activiteit van deze betrekkelĳk kleine en schĳnbaar weerloze groep christenen? Omdat Jehovah ons met zĳn machtige vleugels heeft beschermd! — Psalm 17:7, 8. 16 Wat valt er over fysieke bescherming tĳdens de komende „grote verdrukking” te zeggen? We hoeven niet bang te zĳn voor de voltrekking van Gods oordelen. Tenslotte weet Jehovah „mensen van godvruchtige toewĳding uit beproeving te bevrĳden, maar onrechtvaardigen te bewaren voor de dag van het oordeel om afgesneden te worden” (Openbaring 7:14; 2 Petrus 15

15, 16. (a) Welk bewĳs is er dat Jehovah zĳn aanbidders als groep fysieke bescherming geeft? (b) Waarom kunnen we ervan overtuigd zĳn dat Jehovah zĳn dienstknechten nu en tĳdens „de grote verdrukking” zal beschermen?

74


2:9). Ondertussen kunnen we van twee dingen altĳd zeker zĳn. Ten eerste zal Jehovah nooit toelaten dat zĳn loyale dienstknechten van de aarde worden weggevaagd. Ten tweede zal hĳ rechtschapenheidbewaarders belonen met eeuwig leven in zĳn rechtvaardige nieuwe wereld — desnoods door middel van een opstanding. Voor degenen die sterven, is er geen veiliger plaats dan in Gods herinnering te zĳn. — Johannes 5:28, 29. 17 Zelfs nu beschermt Jehovah ons door middel van zĳn levende „woord”, dat de aandrĳvende kracht bezit om harten te ¨ genezen en levens te veranderen (Hebreeen 4:12). Door de beginselen eruit toe te passen, kunnen we in sommige opzichten voor fysieke schade worden behoed. ’Ik, Jehovah, leer u uzelf baat te verschaffen’, zegt Jesaja 48:17. In overeenstemming met Gods Woord leven kan ongetwĳfeld onze gezondheid verbeteren en ons leven verlengen. Omdat we bĳvoorbeeld de bĳbelse raad opvolgen om ons te onthouden van hoererĳ en ons van verontreiniging te reinigen, vermĳden we de onreine praktĳken en schadelĳke gewoonten die het leven van veel godde¨ ¨ loze mensen ruıneren (Handelingen 15:29; 2 Korinthiers 7:1). Wat zĳn we dankbaar voor de bescherming die Gods Woord ons geeft!

Jehovah beschermt ons in geestelĳk opzicht Het belangrĳkste is dat Jehovah ons geestelĳke bescherming geeft. Onze liefdevolle God beschermt ons tegen geestelĳke schade door ons toe te rusten met datgene wat we nodig hebben om beproevingen te verduren en onze verhouding met hem te behoeden. Jehovah bevordert aldus de instandhouding van ons leven, niet slechts voor een paar korte jaren maar voor eeuwig. Sta eens stil bĳ enkele van Gods voorzieningen die ons in geestelĳk opzicht kunnen beschermen. 19 Jehovah is de „Hoorder van het gebed” (Psalm 65:2). Wan18

17. Hoe beschermt Jehovah ons door middel van zĳn Woord? 18. Welke geestelĳke bescherming geeft Jehovah ons? 19. Hoe kan Jehovah’s geest ons helpen opgewassen te zĳn tegen elke beproeving waarmee we maar geconfronteerd worden?


75

Vragen ter meditatie Psalm 23:1-6 Hoe geeft Jehovah als de Grote Herder bescherming en zorg aan zĳn met schapen te vergelĳken volk? Psalm 91:1-16 Hoe beschermt Jehovah ons tegen geestelĳke rampspoed, en wat moeten we doen om zĳn bescherming te ervaren? ¨ Daniel 6:16-22, 25-27 Hoe liet Jehovah een koning in de oudheid kennismaken met Zĳn beschermende kracht, en wat kunnen we van dit voorbeeld leren? ¨ Mattheus 10:16-22, 28-31 Welke tegenstand kunnen we verwachten, maar waarom dienen we niet bang te zĳn voor tegenstanders?

neer de spanningen van het leven overweldigend lĳken, kan het ons veel verlichting geven ons hart voor hem uit te storten (Filippenzen 4:6, 7). Hĳ neemt onze beproevingen wellicht niet als door een wonder weg, maar in antwoord op onze oprechte gebeden kan hĳ ons de wĳsheid geven om ermee om te gaan (Jakobus 1:5, 6). Bovendien geeft Jehovah heilige geest aan hen die hem erom vragen (Lukas 11:13). Die machtige geest kan ons helpen opgewassen te zĳn tegen elke beproeving of elk probleem waarmee we maar geconfronteerd worden. Hĳ kan ons bezielen met „kracht die datgene wat normaal is te boven gaat” om te volharden totdat Jehovah in de nieuwe wereld die zo nabĳ is, alle pĳnlĳke problemen verwĳdert. — 2 Korin¨ thiers 4:7. 20 Soms komt Jehovah’s beschermende kracht wellicht tot uiting via onze medeaanbidders. Jehovah heeft zĳn volk in een wereldwĳde „gemeenschap van broeders” bĳeengebracht (1 Petrus 2:17; Johannes 6:44). In de liefdevolle sfeer van die broederschap zien we het levende bewĳs van de kracht van Gods heilige ¨ geest om mensen ten goede te beınvloeden. Die geest brengt vruchten in ons voort — prachtige, kostbare eigenschappen 20. Hoe kan Jehovah’s beschermende kracht tot uiting komen via onze medeaanbidders?

76


zoals liefde, vriendelĳkheid en goedheid (Galaten 5:22, 23). Dus wanneer we in nood verkeren en een medegelovige ertoe wordt bewogen nuttige raad te geven of de o zo nodige woorden van aanmoediging te spreken, kunnen we Jehovah bedanken voor deze uitingen van zĳn beschermende zorg. 21 Jehovah verschaft nog iets om ons te beschermen: geestelĳk voedsel te rechter tĳd. Om ons te helpen kracht te putten uit zĳn Woord heeft Jehovah „de getrouwe en beleidvolle slaaf” de opdracht gegeven geestelĳk voedsel uit te delen. Die getrouwe slaafklasse maakt gebruik van gedrukte publicaties, zoals de tĳdschriften De Wachttoren en Ontwaakt!, en ook van vergaderingen en grotere bĳeenkomsten om ons ’voedsel te rechter tĳd’ te geven — wat we nodig hebben en wanneer ¨ we het nodig hebben (Mattheus 24:45). Heb je op een christelĳke vergadering weleens iets gehoord — in een commentaar, in een lezing, of zelfs in een gebed — dat je precies de nodige ¨ kracht en aanmoediging gaf? Is je leven ooit beınvloed door een specifiek artikel in een van onze tĳdschriften? Bedenk dat Jehovah al die voorzieningen treft om ons in geestelĳk opzicht te beschermen. 22 Jehovah is beslist een schild „voor allen die hun toevlucht tot hem nemen” (Psalm 18:30). We begrĳpen dat hĳ zĳn kracht niet gebruikt om ons nu tegen alle rampspoed te beschermen. Maar hĳ gebruikt zĳn beschermende kracht wel altĳd om de verwezenlĳking van zĳn voornemen te garanderen. Op de lange duur is dit het beste voor zĳn volk. Als we dicht tot hem naderen en in zĳn liefde blĳven, zal Jehovah ons eeuwig, volmaakt leven geven. Met dat vooruitzicht in gedachten kunnen we elke vorm van lĳden in dit samenstel inderdaad als ¨ „van korte duur en licht” bezien. — 2 Korinthiers 4:17. 21. (a) Welk geestelĳke ’voedsel te rechter tĳd’ verschaft Jehovah via „de getrouwe en beleidvolle slaaf”? (b) Hoe heb je persoonlĳk profĳt getrokken van Jehovah’s voorzieningen om ons in geestelĳk opzicht te beschermen? 22. Hoe gebruikt Jehovah zĳn kracht altĳd, en waarom is dat het beste voor ons?

H O O F D S T U K

8

Herstellende kracht — Jehovah ’maakt alle dingen nieuw’ EEN kind verliest of beschadigt een geliefd stuk speelgoed en begint verdrietig te huilen. Het klinkt hartverscheurend! Maar heb je ooit gezien hoe het gezicht van een kind gaat stralen wanneer een ouder het verlorene herstelt? Voor de ouder is het wellicht een simpele zaak om het speelgoed terug te vinden of zelfs te repareren. Maar het kind is dolgelukkig en vol bewondering. Wat voor altĳd verloren leek, is hersteld! 2 Jehovah, de allesovertreffende Vader, bezit de kracht om te herstellen wat zĳn aardse kinderen wellicht als hopeloos verloren beschouwen. Natuurlĳk hebben we het hier niet over speelgoed. In deze „kritieke tĳden . . . , die moeilĳk zĳn door te komen,” hebben we met verliezen te maken die veel ernstiger zĳn ¨ (2 Timotheus 3:1-5). Veel van wat mensen dierbaar is, lĳkt altĳd in gevaar te zĳn — hun huis, hun bezittingen, hun baan en zelfs hun gezondheid. We voelen ons misschien ook wanhopig wanneer we stilstaan bĳ de vernietiging van het milieu en de daaruit voortvloeiende verliezen doordat veel levensvormen uitsterven. Maar niets treft ons zo hard als de dood van iemand die we liefhebben. De gevoelens van verlies en machteloosheid ¨ kunnen overweldigend zĳn. — 2 Samuel 18:33. 3 Wat is het dus vertroostend om meer over Jehovah’s herstellende kracht te weten te komen! Zoals we zullen zien, is er verbazingwekkend veel dat Jehovah voor zĳn aardse kinderen kan en zal herstellen. Ja, de bĳbel laat zien dat „het herstel van alle dingen” in Jehovah’s voornemen besloten ligt (Handelingen 3:21). Om dit tot stand te brengen zal Jehovah gebruik maken van het Messiaanse koninkrĳk, geregeerd door zĳn Zoon, Jezus Christus. 1, 2. Door wat voor verliezen wordt de menselĳke familie in deze tĳd getroffen, en hoe zĳn die op ons van invloed? 3. Welk vertroostende vooruitzicht wordt in Handelingen 3:21 gegeven, en door middel waarvan zal Jehovah het verwezenlĳken?

78


De bewĳzen tonen aan dat dit koninkrĳk in 1914 in de hemel be¨ gon te regeren (Mattheus 24:3-14).1 Wat zal er worden hersteld? Laten we eens enkele van Jehovah’s grootse herstellingsdaden bekĳken. Een daarvan kunnen we al zien en ervaren. Andere zullen op grote schaal in de toekomst plaatsvinden.

Het herstel van de zuivere aanbidding

´ Een ding dat Jehovah al heeft hersteld, is de zuivere aanbidding. Laten we, om te begrĳpen wat dit betekent, eens kort de geschiedenis van het koninkrĳk Juda doornemen. Dat zal ons een opwindend inzicht geven in de wĳze waarop Jehovah zĳn herstellende kracht gebruikt. — Romeinen 15:4. 5 Stel je eens voor hoe de getrouwe joden zich in 607 v.G.T. voelden toen Jeruzalem werd verwoest. Hun geliefde stad lag in puin en haar muren waren omvergehaald. Erger nog, de prachtige tempel die Salomo had gebouwd, het enige centrum voor zuivere aanbidding van Jehovah op heel de aarde, was tot een puinhoop gemaakt (Psalm 79:1). De overlevenden werden in ballingschap naar Babylon gevoerd en lieten hun land als een troosteloze verblĳfplaats van wilde dieren achter (Jeremia 9:11). Van menselĳk standpunt uit bezien leek alles verloren (Psalm 137:1). Maar Jehovah, die deze verwoesting lang geleden had voorzegd, gaf hoop dat er een tĳd van herstel in het verschiet lag. 6 Feitelĳk was herstel een terugkerend thema in de geschriften 4

1 „De tĳden van het herstel van alle dingen” begonnen toen het Messiaanse koninkrĳk werd opgericht met een erfgenaam van de getrouwe koning David op de troon. Jehovah had David beloofd dat een van zĳn erfgenamen voor eeuwig zou regeren (Psalm 89:35-37). Maar nadat Jeruzalem in 607 v.G.T. door Babylon was verwoest, heeft er geen menselĳke nakomeling van David meer op Gods troon gezeten. Jezus, die op aarde als een erfgenaam van David was geboren, werd de langbeloofde Koning toen hĳ in de hemel op de troon werd geplaatst. 4, 5. Wat gebeurde er in 607 v.G.T. met Gods volk, en welke hoop gaf Jehovah hun? 6-8. (a) Welk terugkerende thema vinden we in de geschriften van de ¨ Hebreeuwse profeten, en hoe kregen die profetieen een eerste vervulling? (b) Hoe maakt Gods volk in deze tĳd een vervulling van de her¨ stellingsprofetieen mee?

HERSTELLENDE KRACHT — JEHOVAH ’MAAKT ALLE DINGEN NIEUW’

79

van de Hebreeuwse profeten.1 Via hen had Jehovah een land beloofd dat hersteld en opnieuw bewoond zou worden, vruchtbaar zou zĳn en beschermd zou worden tegen wilde beesten en vĳandelĳke aanvallen. Hĳ beschreef hun herstelde land als een ¨ waar paradĳs! (Jesaja 65:25; Ezechiel 34:25; 36:35) Bovenal zou de zuivere aanbidding worden hersteld, en de tempel zou wor¨ den herbouwd (Micha 4:1-5). Deze profetieen gaven de joodse ballingen hoop en hielpen hen hun zeventigjarige gevangenschap in Babylon te verduren. 7 Eindelĳk brak de tĳd van herstel aan. Uit Babylon bevrĳd keerden de joden naar Jeruzalem terug en herbouwden daar Jehovah’s tempel (Ezra 1:1, 2). Zolang ze aan de zuivere aanbidding vasthielden, zegende Jehovah hen en maakte hĳ hun land vruchtbaar en voorspoedig. Hĳ beschermde hen tegen vĳanden en tegen de wilde dieren die hun land tientallen jaren in bezit hadden gehad. Wat moeten ze zich over Jehovah’s herstellende kracht hebben verheugd! Maar die gebeurtenissen vormden slechts een eerste, beperkte vervulling van de herstellingsprofe¨ tieen. Er zou een grotere vervulling plaatsvinden „in het laatst der dagen”, onze tĳd, waarin de langbeloofde Erfgenaam van koning David op de troon geplaatst zou worden. — Jesaja 2:2-4; 9:6, 7. 8 Kort nadat Jezus in 1914 in het hemelse koninkrĳk op de troon was geplaatst, richtte hĳ zĳn aandacht op de geestelĳke behoeften van Gods getrouwe volk op aarde. Net zoals de Perzische veroveraar Cyrus in 537 v.G.T. een overblĳfsel van de joden uit Babylon bevrĳdde, zo bevrĳdde Jezus een overblĳfsel van geestelĳke joden — zĳn eigen volgelingen — van de invloed van een hedendaags Babylon, het wereldrĳk van valse religie (Romeinen 2:29; Openbaring 18:1-5). Vanaf 1919 werd de zuivere aanbidding op haar juiste plaats in het leven van oprechte christenen hersteld (Maleachi 3:1-5). Sindsdien aanbidt Jehovah’s volk hem in zĳn geestelĳke tempel — Gods regeling voor zuivere aanbidding. Waarom is dit belangrĳk voor ons in deze tĳd? ¨ ¨ 1 Mozes, Jesaja, Jeremia, Ezechiel, Hosea, Joel, Amos, Obadja, Micha en Zefanja hebben bĳvoorbeeld allemaal over dit thema gesproken.

80


Geestelĳk herstel — Waarom het belangrĳk is Bekĳk het eens in historisch perspectief. De christenen in de eerste eeuw genoten veel geestelĳke zegeningen. Maar Jezus en de apostelen voorzeiden dat de zuivere aanbidding verdorven zou ¨ worden en verloren zou gaan (Mattheus 13:24-30; Handelingen 20:29, 30). Na het apostolische tĳdperk verscheen de christenheid op het toneel. Haar geestelĳken namen heidense leringen en gebruiken over. Ook maakten ze het bĳna onmogelĳk God te benaderen, want ze schilderden hem af als een onbegrĳpelĳke Drie-eenheid en leerden de mensen bĳ priesters te biechten en tot Maria en allerlei „heiligen” te bidden in plaats van tot Jehovah. En wat heeft Jehovah na dat eeuwenlange verderf gedaan? Te midden van de hedendaagse wereld — een wereld vol religieuze leugens en bezoedeld met goddeloze praktĳken — is hĳ tussenbeide gekomen en heeft hĳ de zuivere aanbidding hersteld! Zonder overdrĳven kunnen we zeggen dat dit herstel een van de belangrĳkste ontwikkelingen in deze tĳd is. 10 De ware christenen in deze tĳd verheugen zich dus in een geestelĳk paradĳs. Wat houdt dit paradĳs in? In hoofdzaak twee aspecten. Het eerste is de zuivere aanbidding van de ware God, Jehovah. Hĳ heeft ons gezegend met een wĳze van aanbidden die vrĳ is van leugens en verdraaiingen. Hĳ heeft ons gezegend met geestelĳk voedsel. Dit stelt ons in staat over onze hemelse Vader te leren, hem te behagen en dicht tot hem te naderen (Johannes 4:24). Het tweede aspect van het geestelĳke paradĳs heeft met mensen te maken. Zoals Jesaja voorzei, heeft Jehovah „in het laatst der dagen” zĳn aanbidders de wegen van vrede geleerd. Hĳ heeft oorlogen afgeschaft onder ons. Ondanks onze onvolmaaktheden helpt hĳ ons „de nieuwe persoonlĳkheid” aan te doen. Hĳ zegent onze inspanningen met zĳn heilige 9

9. Wat hebben de kerken van de christenheid na het apostolische tĳdperk met de aanbidding van God gedaan, maar wat heeft Jehovah in onze tĳd gedaan? 10, 11. (a) Welke twee aspecten zĳn er bĳ het geestelĳke paradĳs betrokken, en hoe zĳn ze op jou van invloed? (b) Wat voor mensen heeft Jehovah in het geestelĳke paradĳs bĳeengebracht, en waarvan zullen ze het voorrecht hebben getuige te zĳn?


81

¨ geest, die schitterende vruchten in ons voortbrengt (Efeziers 4:22-24; Galaten 5:22, 23). Als jĳ in overeenstemming met Gods geest handelt, maak je werkelĳk deel uit van het geestelĳke paradĳs. 11 Jehovah heeft in dit geestelĳke paradĳs het soort mensen bĳeengebracht dat hĳ liefheeft — mensen die hem liefhebben, die vrede liefhebben en die „zich bewust zĳn van hun geestelĳ¨ ke nood” (Mattheus 5:3). Dat zĳn de mensen die het voorrecht zullen hebben getuige te zĳn van een nog opzienbarender herstel — dat van de mensheid en van de hele aarde.

„Zie! Ik maak alle dingen nieuw”

¨ Veel van de herstellingsprofetieen schĳnen op meer dan een geestelĳk herstel te duiden. Jesaja bĳvoorbeeld schreef over een tĳd waarin de zieken, de kreupelen, de blinden en de doven genezen zouden worden en zelfs de dood voor eeuwig verzwolgen zou worden (Jesaja 25:8; 35:1-7). Deze beloften zĳn in het oude ¨ Israel niet letterlĳk vervuld. En hoewel we in onze tĳd een geestelĳke vervulling van deze beloften zien, is er alle reden om te geloven dat er in de toekomst een letterlĳke, volledige vervulling zal plaatsvinden. Hoe weten we dat? 13 Destĳds in Eden maakte Jehovah zĳn voornemen met de aarde duidelĳk: Ze moest bewoond worden door een gelukkige, gezonde, verenigde mensenfamilie. Man en vrouw moesten voor de aarde en alle schepselen erop zorgen en zo de hele planeet in een paradĳs veranderen (Genesis 1:28). Dat lĳkt in de verste verte niet op de huidige situatie. Maar we kunnen erop vertrouwen dat Jehovah’s voornemens nooit verĳdeld worden (Jesaja 55:10, 11). Jezus, de door Jehovah aangestelde Messiaanse Koning, zal dit wereldomvattende paradĳs tot stand brengen. — Lukas 23:43. 14 Denk je eens in dat je de hele aarde in een paradĳs ziet 12

¨ 12, 13. (a) Waarom moeten de herstellingsprofetieen nog een andere vervulling krĳgen? (b) Wat is Jehovah’s voornemen met de aarde zoals hĳ dat in Eden heeft verklaard, en waarom geeft dit ons hoop voor de toekomst? 14, 15. (a) Hoe zal Jehovah ’alle dingen nieuw maken’? (b) Hoe zal het leven in het Paradĳs zĳn, en welk aspect spreekt je het meest aan?

82


veranderen! Jehovah zegt over die tĳd: „Zie! Ik maak alle dingen nieuw” (Openbaring 21:5). Sta er eens bĳ stil wat dat zal betekenen. Wanneer Jehovah het aanwenden van zĳn vernietigings¨ kracht tegen dit goddeloze oude samenstel beeindigd heeft, zullen er „nieuwe hemelen en een nieuwe aarde” overblĳven. Dit betekent dat een nieuwe regering vanuit de hemel bestuur zal uitoefenen over een nieuwe aardse maatschappĳ, bestaande uit mensen die Jehovah liefhebben en zĳn wil doen (2 Petrus 3:13). Satan zal samen met zĳn demonen op non-actief gesteld zĳn (Openbaring 20:3). Voor het eerst in duizenden jaren zal de mensheid vrĳ zĳn van die verdorven, verfoeilĳke, negatieve invloed. Het gevoel van opluchting zal ongetwĳfeld overweldigend zĳn. 15 Eindelĳk zullen we in staat zĳn voor deze schitterende planeet te zorgen zoals oorspronkelĳk de bedoeling was. De aarde heeft van nature herstellende vermogens. Vervuilde meren en rivieren kunnen zichzelf reinigen wanneer de oorzaak van de vervuiling wordt weggenomen; door oorlogshandelingen gehavende landschappen kunnen herstellen als de oorlogen ophouden. Wat een genoegen zal het zĳn in harmonie met de aarde te werken, mee te helpen er een op een tuin gelĳkend park van te maken, een wereldomvattend Eden met een eindeloze verscheidenheid van planten- en dierenleven! In plaats van lichtzinnig dieren- en plantensoorten uit te roeien, zal de mens in vrede leven met de hele schepping op aarde. Zelfs kinderen zullen niets van wilde dieren te vrezen hebben. — Jesaja 9:6, 7; 11:1-9. 16 We zullen ook individueel een herstel meemaken. Na Armageddon zullen de overlevenden op wereldomvattende schaal wonderbaarlĳke genezingen ervaren. Net zoals Jezus dat deed toen hĳ zich op aarde bevond, zal hĳ zĳn door God geschonken kracht gebruiken om de blinden hun gezicht terug te geven, de doven hun gehoor, de kreupelen en zieken een gezond lichaam ¨ (Mattheus 15:30). De ouderen zullen zich verheugen in hernieuwde jeugdige kracht, gezondheid en vitaliteit (Job 33:25). 16. Welk herstel in het Paradĳs zal individueel op elke getrouwe persoon van invloed zĳn?


83

Rimpels zullen verdwĳnen, ledematen worden weer recht en spieren zullen zich met hernieuwde kracht samentrekken. Heel de getrouwe mensheid zal voelen dat de gevolgen van zonde en onvolmaaktheid geleidelĳk afnemen en verdwĳnen. Wat zullen we Jehovah God dankbaar zĳn voor zĳn wonderbare herstellen´ ´ de kracht! Laten we nu onze aandacht richten op een speciaal hartverwarmend aspect van deze opwindende tĳd van herstel.

De doden krĳgen het leven terug In de eerste eeuw G.T. geloofden sommige religieuze leiders, ¨ Sadduceeen genaamd, niet in de opstanding. Jezus berispte hen met de woorden: „Gĳ vergist u, omdat gĳ noch de Schriften ¨ noch de kracht Gods kent” (Mattheus 22:29). Ja, de Schriften onthullen dat Jehovah die herstellende kracht bezit. Hoe dat zo? 18 Haal je eens voor de geest wat er in Elia’s tĳd gebeurde. Een weduwe hield het slappe lichaam van haar enige kind in de armen. De jongen was dood. De profeet Elia, die al enige tĳd bĳ de weduwe te gast was, moet geschokt geweest zĳn. Eerder had hĳ ertoe bĳgedragen dat dit kind van de hongerdood werd gered. Elia kan heel goed aan het kereltje gehecht zĳn geraakt. De moeder was ontroostbaar. Deze jongen was haar enige levende herinnering aan haar overleden man geweest. Misschien had ze gehoopt dat haar zoon wanneer ze oud geworden was voor haar zou zorgen. De weduwe was verontrust en vreesde dat ze voor de een of andere in het verleden begane dwaling werd gestraft. Elia kon niet aanzien dat de tragedie op deze manier nog werd verergerd. Hĳ nam het lichaam voorzichtig van haar boezem, droeg het naar zĳn kamer en vroeg Jehovah God de ziel, of het leven, van het kind te laten terugkeren. — 1 Koningen 17:8-21. 19 Elia was niet de eerste die in de opstanding geloofde. Eeuwen daarvoor geloofde Abraham dat Jehovah die herstellende kracht 17

¨ 17, 18. (a) Waarom berispte Jezus de Sadduceeen? (b) Welke omstandigheden leidden ertoe dat Elia Jehovah vroeg een opstanding te verrichten? 19, 20. (a) Hoe toonde Abraham dat hĳ geloof had in Jehovah’s herstellende kracht, en wat was de basis voor dit geloof? (b) Hoe beloonde Jehovah Elia’s geloof?

84


bezat — en met reden. Toen Abraham honderd jaar was en Sara negentig, herstelde Jehovah hun dode voortplantingsvermogen en stelde hĳ Sara op wonderbare wĳze in staat een zoon te baren (Genesis 17:17; 21:2, 3). Later, toen de jongen volwassen was, vroeg Jehovah Abraham zĳn zoon te offeren. Abraham toonde geloof, want hĳ was van oordeel dat Jehovah zĳn geliefde zoon ¨ ¨ Isaak het leven kon teruggeven (Hebreeen 11:17-19). Dat krachtige geloof verklaart wellicht waarom Abraham, voordat hĳ de berg besteeg om zĳn zoon te offeren, zĳn dienstknechten verze¨ kerde dat hĳ en Isaak samen zouden terugkeren. — Genesis 22:5. ¨ 20 Jehovah spaarde Isaak, dus er was op dat moment geen behoefte aan een opstanding. In Elia’s geval was de zoon van de weduwe echter al dood — maar dat zou niet lang duren. Jehovah beloonde het geloof van de profeet door het kind op te wekken! Daarop gaf Elia de jongen aan zĳn moeder met de onvergetelĳke woorden: „Zie, uw zoon leeft”! — 1 Koningen 17:22-24. 21 Zo zien we voor het eerst in het bĳbelse verslag dat Jehovah zĳn kracht aanwendt om een menselĳk leven te herstellen. Later heeft Jehovah ook Elisa, Jezus, Paulus en Petrus de kracht gegeven om doden weer tot leven te brengen. Natuurlĳk zĳn degenen die werden opgewekt ten slotte weer gestorven. Niettemin geven deze bĳbelse verslagen een schitterend voorproefje van toekomstige dingen. 22 In het Paradĳs zal Jezus zĳn rol als „de opstanding en het leven” vervullen (Johannes 11:25). Hĳ zal talloze miljoenen mensen opwekken en hun de gelegenheid geven om voor eeuwig in een paradĳs op aarde te leven (Johannes 5:28, 29). Denk eens aan de herenigingen die er zullen zĳn wanneer geliefde vrienden en verwanten, lange tĳd gescheiden door de dood, elkaar helemaal buiten zichzelf van vreugde omhelzen! Heel de mensheid zal Jehovah loven wegens zĳn herstellende kracht. 21, 22. (a) Wat was het doel van de opstandingen die in de bĳbel staan opgetekend? (b) Hoe omvangrĳk zal de opstanding in het Paradĳs zĳn, en wie zal deze ten uitvoer brengen?

„Zie, uw zoon leeft”!

86


Vragen ter meditatie 2 Koningen 5:1-15 Hoe heeft een man in bĳbelse tĳden door nederigheid te ontwikkelen profĳt getrokken van Jehovah’s herstellende kracht? Job 14:12-15 Welk vertrouwen had Job, en hoe kunnen deze verzen op onze eigen hoop voor de toekomst van invloed zĳn? Psalm 126:1-6 Hoe kunnen christenen in deze tĳd het herstel van de zuivere aanbidding en hun aandeel daaraan bezien? Romeinen 4:16-25 Waarom is het belangrĳk geloof te stellen in Jehovah’s herstellende kracht? 23 Jehovah heeft een rotsvaste waarborg verschaft dat die hoop betrouwbaar is. In de grootste van alle tentoonspreidingen van zĳn kracht wekte hĳ zĳn Zoon, Jezus, op als een machtig geestelĳk schepsel en gaf hem een positie direct onder zichzelf. De opgestane Jezus verscheen aan honderden ooggetuigen (1 Ko¨ rinthiers 15:5, 6). Zelfs voor sceptici moet een dergelĳk bewĳs ruim voldoende zĳn. Jehovah bezit de kracht om leven te herstellen. 24 Jehovah bezit niet alleen de kracht om de doden weer tot leven te brengen, maar hĳ heeft ook de wens dat te doen. De ¨ getrouwe man Job werd ertoe geınspireerd te zeggen dat Jehovah werkelĳk het vurige verlangen heeft de doden terug te brengen (Job 14:15). Voel je je niet aangetrokken tot onze God, die zĳn herstellende kracht heel graag op zo’n liefdevolle manier ´ ´ aanwendt? Maar bedenk dat de opstanding slechts een aspect is van Jehovah’s grootse herstellingswerk dat in het verschiet ligt. Terwĳl je steeds dichter tot hem nadert, is het goed altĳd de kostbare hoop te koesteren dat je met eigen ogen zult kunnen zien dat Jehovah ’alle dingen nieuw maakt’. — Openbaring 21:5.

23. Wat was de grootste van alle tentoonspreidingen van Jehovah’s kracht, en hoe waarborgt dit onze hoop voor de toekomst? 24. Waarom kunnen we ervan overtuigd zĳn dat Jehovah de doden zal opwekken, en welke hoop mag ieder van ons koesteren?

H O O F D S T U K

9

„Christus, de kracht Gods” DE DISCIPELEN waren doodsbang. Ze voeren op de Zee van Galilea toen ze door een storm werden overvallen. Ongetwĳfeld hadden ze wel vaker stormen op dit meer meegemaakt — som¨ mige van de mannen waren tenslotte ervaren vissers (Mattheus 4:18, 19).1 Maar dit was „een zeer zware storm” en hĳ veranderde de zee snel in een kolkende watermassa. De mannen deden verwoede pogingen om het vaartuig te besturen, maar de storm was te sterk. Hoog oprĳzende golven ’sloegen de boot in’, die zich met water begon te vullen. Ondanks de commotie lag Jezus aan de achtersteven in een diepe slaap, uitgeput na de hele dag de scharen onderwezen te hebben. De discipelen vreesden voor hun leven; daarom maakten ze hem wakker en smeekten: „Heer, red ¨ ons, wĳ vergaan haast!” — Markus 4:35-38; Mattheus 8:23-25. 2 Jezus was niet bang. Vol vertrouwen bestrafte hĳ de wind en de zee: „Zwĳg! Wees stil!” De wind en de zee gehoorzaamden onmiddellĳk — de storm ging liggen, de golven verdwenen en „er ontstond een grote kalmte”. Nu werden de discipelen door een ongewone vrees aangegrepen. „Wie is dat toch?”, mompelden ze tegen elkaar. Ja, wat voor iemand kon de wind en de zee bestraffen alsof hĳ een lastig kind corrigeerde? — Markus ¨ 4:39-41; Mattheus 8:26, 27. 3 Maar Jezus was geen gewoon mens. Jehovah’s kracht werd op bĳzondere manieren jegens hem en via hem tentoongespreid. 1 Plotseling opstekende stormen zĳn een normaal verschĳnsel op de Zee van Galilea. Wegens de lage ligging van de zee (zo’n 200 meter onder de zeespiegel) is de lucht daar veel warmer dan in het omliggende gebied, en dit veroorzaakt atmosferische storingen. Vanaf de berg Hermon in het noorden waaien er sterke winden door het Jordaandal. Van het ene moment op het andere kan de rust plaats maken voor een razende storm. 1-3. (a) Welke angstaanjagende ervaring hadden de discipelen op de Zee van Galilea, en wat deed Jezus? (b) Waarom wordt Jezus terecht „Christus, de kracht Gods” genoemd?

88


¨ De geınspireerde apostel Paulus kon terecht over hem spreken ¨ als „Christus, de kracht Gods” (1 Korinthiers 1:24). Op welke manieren wordt Gods kracht in Jezus geopenbaard? En welke invloed kan de wĳze waarop Jezus gebruik maakt van kracht, op ons leven hebben?

De kracht van Gods eniggeboren Zoon Denk eens aan de kracht die Jezus tĳdens zĳn voormenselĳke bestaan bezat. Jehovah wendde zĳn „eeuwige kracht” aan toen hĳ zĳn eniggeboren Zoon schiep, die als Jezus Christus bekend kwam te staan (Romeinen 1:20; Kolossenzen 1:15). Daarna verleende Jehovah deze Zoon enorme kracht en autoriteit door hem de toewĳzing te geven Zĳn scheppingsvoornemens ten uitvoer te brengen. De bĳbel zegt over de Zoon: „Alle dingen zĳn door bemiddeling van hem ontstaan, en zonder hem ´ ´ is zelfs niet een ding ontstaan.” — Johannes 1:3. 5 We kunnen de omvang van die toewĳzing nauwelĳks bevatten. Stel je de kracht eens voor die nodig is om miljoenen machtige engelen tot bestaan te brengen, het stoffelĳke heelal met zĳn miljarden sterrenstelsels en de aarde met haar rĳke verscheidenheid van leven. Om zich van die taken te kwĳten had de eniggeboren Zoon de sterkste kracht in het universum tot zĳn beschikking — Gods heilige geest. Het gaf deze Zoon veel vreugde de Meesterwerker te zĳn, die door Jehovah werd gebruikt om alle andere dingen te scheppen. — Spreuken 8:22-31. 6 Kon de eniggeboren Zoon nog meer kracht en autoriteit ontvangen? Na zĳn dood op aarde en zĳn opstanding zei Jezus: „Alle autoriteit in de hemel en op aarde is mĳ gegeven” (Mat¨ theus 28:18). Ja, Jezus heeft het vermogen en het recht ontvangen om universele macht uit te oefenen. Als „Koning der koningen en Heer der heren” is hĳ gemachtigd „alle regering en alle autoriteit en kracht” — zichtbaar en onzichtbaar — die zich te4

4, 5. (a) Welke kracht en autoriteit verleende Jehovah zĳn eniggeboren Zoon? (b) Hoe werd deze Zoon toegerust om de scheppingsvoornemens van zĳn Vader ten uitvoer te brengen? 6. Welke kracht en autoriteit ontving Jezus na zĳn dood op aarde en zĳn opstanding?

„CHRISTUS, DE KRACHT GODS”

89

gen zĳn Vader verzet, teniet te doen (Openbaring 19:16; 1 Ko¨ rinthiers 15:24-26). God heeft „niets overgelaten wat niet aan [Jezus] onderworpen is” — dat wil zeggen, met uitzondering ¨ ¨ van Jehovah zelf. — Hebreeen 2:8; 1 Korinthiers 15:27. 7 Moeten we bang zĳn dat Jezus zĳn macht misschien zal misbruiken? Absoluut niet! Jezus heeft zĳn Vader werkelĳk lief en zou nooit iets doen wat hem mishaagt (Johannes 8:29; 14:31). Hĳ weet heel goed dat Jehovah zĳn almacht nooit misbruikt. Hĳ heeft van dichtbĳ waargenomen dat Jehovah naar gelegenheden zoekt „om zĳn sterkte te tonen ten behoeve van hen wier hart onverdeeld is jegens hem” (2 Kronieken 16:9). Inderdaad, Jezus deelt de liefde van zĳn Vader voor de mensheid, zodat we erop kunnen vertrouwen dat Jezus zĳn macht altĳd ten goede zal gebruiken (Johannes 13:1). Hĳ heeft in dit opzicht een smetteloos bericht opgebouwd. Laten we eens stilstaan bĳ de macht die hĳ bezat toen hĳ op aarde was en hoe hĳ ertoe werd bewogen die te gebruiken.

„Krachtig in . . . woord” Kennelĳk verrichtte Jezus geen wonderen toen hĳ als jongen in Nazareth opgroeide. Maar dat veranderde nadat hĳ in 29 G.T. op de leeftĳd van ongeveer dertig jaar was gedoopt (Lukas 3:21-23). De bĳbel vertelt ons: „God [heeft] hem met heilige geest en kracht . . . gezalfd, en hĳ ging het land door, terwĳl hĳ goeddeed en allen gezond maakte die door de Duivel onderdrukt waren” (Handelingen 10:38). „Goeddeed” — geeft dat niet te kennen dat Jezus zĳn macht op juiste wĳze gebruikte? Nadat hĳ was gezalfd, werd hĳ „een profeet . . . krachtig in werk en woord”. — Lukas 24:19. 9 Hoe was Jezus krachtig in woord? Hĳ onderwees vaak in de 8

7. Waarom kunnen we er zeker van zĳn dat Jezus de macht die Jehovah hem heeft gegeven, nooit zal misbruiken? 8. Waartoe ontving Jezus na zĳn zalving de macht, en hoe gebruikte hĳ die? 9-11. (a) Waar gaf Jezus zĳn onderwĳs meestal, en voor welke uitdaging stond hĳ? (b) Waarom stonden de scharen versteld van Jezus’ manier van onderwĳzen?

90


openlucht — aan de oever van een meer, op een heuvelhelling en ook op straat en op marktplaatsen (Markus 6:53-56; Lukas 5:1-3; 13:26). Zĳn toehoorders konden gewoon weglopen als ze zĳn woorden niet interessant vonden. Er bestonden nog geen gedrukte boeken, dus mensen die Jezus’ onderwĳs op prĳs stelden, moesten zĳn woorden in hun hart en geest bewaren. Jezus’ onderwĳs moest dus heel boeiend, duidelĳk te begrĳpen en gemakkelĳk te onthouden zĳn. Maar dit was voor Jezus geen probleem. Denk bĳvoorbeeld eens aan zĳn Bergrede. 10 Op een ochtend in het begin van 31 G.T. verzamelde zich een menigte op een heuvelhelling bĳ de Zee van Galilea. Sommigen waren uit Judea en Jeruzalem gekomen, zo’n 100 tot 110 kilometer ver. Anderen kwamen van de kustgebieden van Tyrus en Sidon in het noorden. Veel zieke mensen kwamen naar Jezus toe om hem aan te raken, en hĳ genas hen allen. Toen er niet ´ ´ een ernstig zieke meer onder hen was, begon hĳ te onderwĳzen (Lukas 6:17-19). Nadat hĳ enige tĳd later was uitgesproken, waren ze verbaasd over wat ze hadden gehoord. Waarom? 11 Jaren later schreef iemand die deze toespraak had gehoord dat „de scharen versteld stonden van zĳn manier van onderwĳzen; want hĳ onderwees hen als iemand die autoriteit heeft” ¨ (Mattheus 7:28, 29). Jezus sprak met een kracht die ze konden voelen. Hĳ sprak namens God en ondersteunde zĳn onderwĳs met het gezag van Gods Woord (Johannes 7:16). Jezus’ uitspraken waren duidelĳk, zĳn aansporingen overredend en zĳn argumenten onweerlegbaar. Zĳn woorden drongen tot de kern van de zaak en tot het hart van zĳn toehoorders door. Hĳ leerde hun hoe ze gelukkig konden worden, hoe ze moesten bidden, hoe ze Gods koninkrĳk moesten zoeken en hoe ze aan een zeke¨ re toekomst konden bouwen (Mattheus 5:3–7:27). Zĳn woorden schudden degenen wakker die naar waarheid en rechtvaardigheid hongerden. Zulke mensen waren bereid zichzelf te „verloochenen” en alles in de steek te laten om hem te volgen (Mat¨ theus 16:24; Lukas 5:10, 11). Wat een bewĳs van de kracht van Jezus’ woorden! ’Zĳ zagen Jezus op de zee lopen’

92


„Krachtig in werk” Jezus was ook „krachtig in werk” (Lukas 24:19). De Evange¨ lien vermelden meer dan dertig specifieke wonderen die door hem zĳn verricht — alle in „Jehovah’s kracht” (Lukas 5:17).1 ¨ Jezus’ wonderen beınvloedden het leven van duizenden mensen. Bĳ twee wonderen alleen al — het te eten geven van 5000 en later 4000 mannen, „de vrouwen en jonge kinderen niet meegerekend” — waren menigten van in totaal waarschĳn¨ lĳk zo’n 20.000 mensen betrokken! — Mattheus 14:13-21; 15:32-38. 13 Jezus heeft veel uiteenlopende wonderen verricht. Hĳ had autoriteit over demonen en dreef ze met gemak uit (Lukas 9:37-43). Hĳ had macht over de stoffelĳke schepping, want hĳ veranderde water in wĳn (Johannes 2:1-11). Tot verbazing van zĳn discipelen liep hĳ op de door de wind opgezweepte Zee van Galilea (Johannes 6:18, 19). Hĳ had macht over ziekten — hĳ genas organische stoornissen, chronische kwalen en levensbedreigende aandoeningen (Markus 3:1-5; Johannes 4:46-54). Hĳ verrichtte dergelĳke genezingen op verschillende manieren. Sommigen werden op afstand genezen, terwĳl anderen door ¨ Jezus persoonlĳk werden aangeraakt (Mattheus 8:2, 3, 5-13). Sommigen werden onmiddellĳk genezen, anderen geleidelĳk. — Markus 8:22-25; Lukas 8:43, 44. 14 Bovenal bezat Jezus de macht om de dood ongedaan te maken. Bĳ drie opgetekende gelegenheden wekte hĳ een dode op: hĳ gaf een twaalfjarige dochter aan haar ouders terug, een enig kind aan zĳn moeder die weduwe was en een geliefde broer aan zĳn zussen (Lukas 7:11-15; 8:49-56; Johannes 11:38-44). 12

¨ ´ ´ 1 Bovendien worden veel wonderen in de Evangelien soms onder een algemene beschrĳving samengebracht. Bĳ een bepaalde gelegenheid kwam bĳvoorbeeld een „hele stad” naar hem toe en genas hĳ ’vele’ zieken. — Markus 1:32-34. 12, 13. In welk opzicht was Jezus „krachtig in werk”, en hoeveel verscheidenheid vertoonden zĳn wonderen? 14. Onder welke omstandigheden bewees Jezus dat hĳ de macht bezat om de dood ongedaan te maken?


93

Geen enkele omstandigheid bleek te moeilĳk. Hĳ wekte het twaalfjarige meisje kort nadat ze was overleden van haar sterfbed op. Hĳ gaf de zoon van de weduwe een opstanding toen deze op de lĳkbaar lag, ongetwĳfeld op de dag dat hĳ gestorven was. En hĳ wekte Lazarus op uit het graf toen deze al vier dagen dood was.

Onzelfzuchtig, verantwoord en van consideratie getuigend gebruik van macht Kun je je de mogelĳkheden tot misbruik voorstellen als de macht die Jezus bezat aan een onvolmaakte regeerder werd gegeven? Maar Jezus was zondeloos (1 Petrus 2:22). Hĳ weigerde besmet te worden met de zelfzucht, ambitie en hebzucht waardoor onvolmaakte mensen ertoe worden gebracht hun macht ten nadele van anderen te gebruiken. 16 Jezus gebruikte zĳn macht op een onzelfzuchtige manier en maakte er nooit voor eigen gewin gebruik van. Toen hĳ honger had, weigerde hĳ voor zichzelf stenen in brood te veranderen ¨ (Mattheus 4:1-4). Zĳn schamele bezittingen vormden er het bewĳs van dat hĳ geen munt probeerde te slaan uit het gebruik ¨ van zĳn macht (Mattheus 8:20). Er zĳn nog meer bewĳzen dat zĳn krachtige werken uit onzelfzuchtige motieven voortsproten. Wanneer hĳ wonderen verrichtte, vergde dit iets van hem. Als hĳ zieken genas, ging er kracht van hem uit. Hĳ voelde dat er kracht uit zĳn lichaam stroomde, zelfs wanneer het maar om ´ ´ een genezing ging (Markus 5:25-34). Toch liet hĳ zich door menigten mensen aanraken, en ze werden genezen (Lukas 6:19). Wat een onzelfzuchtige geest! 17 Jezus gebruikte zĳn macht ook op een verantwoorde manier. Nooit verrichtte hĳ krachtige werken louter om indruk te ¨ maken of voor de show (Mattheus 4:5-7). Hĳ was niet bereid wonderen te verrichten alleen om de door verkeerde motieven 15

15, 16. Welke bewĳzen zĳn er dat Jezus zĳn macht op een onzelfzuchtige manier gebruikte? 17. Hoe toonde Jezus dat hĳ zĳn macht op een verantwoorde manier gebruikte?

94


ingegeven nieuwsgierigheid van Herodes te bevredigen (Lukas 23:8, 9). In plaats van met zĳn macht te koop te lopen, gaf Jezus degenen die hĳ had genezen vaak instructies om het aan niemand te vertellen (Markus 5:43; 7:36). Hĳ wilde niet dat mensen op grond van sensationele berichten tot conclusies over ¨ hem kwamen. — Mattheus 12:15-19. 18 Deze machtige man, Jezus, leek in niets op de regeerders die zonder enig gevoel voor de behoeften en het leed van anderen hun macht uitoefenden. Jezus gaf om mensen. Alleen al de aanblik van mensen die in ellende verkeerden, raakte hem zo diep ¨ dat hĳ ertoe werd bewogen hun lĳden te verlichten (Mattheus 14:14). Hĳ hield rekening met hun gevoelens en behoeften, en deze tedere bezorgdheid was van invloed op de manier waarop hĳ zĳn macht gebruikte. Een ontroerend voorbeeld daarvan staat in Markus 7:31-37. 19 Bĳ deze gelegenheid kwamen er grote scharen naar Jezus toe en brachten velen bĳ hem die ziek waren, en hĳ genas hen al¨ ´ ´ len (Mattheus 15:29, 30). Maar Jezus betoonde een man speciale consideratie. De man was doof en kon nauwelĳks praten. Misschien heeft Jezus gemerkt dat deze man zich heel nerveus of opgelaten voelde. Vol medegevoel nam Jezus de man apart — weg van de schare — en ging met hem naar een rustig plekje. Toen bediende Jezus zich van enkele gebaren om de man duidelĳk te maken wat hĳ ging doen. Hĳ „stak zĳn vingers in de oren van de man, en na gespuwd te hebben, raakte hĳ zĳn tong aan” (Markus 7:33).1 Vervolgens keek Jezus omhoog naar de hemel en uitte een gebedsvolle zucht. Deze handelingen moesten 1 Spuwen was een middel of gebaar dat door zowel joden als heidenen als genezend werd beschouwd, en in rabbĳnse geschriften wordt gesproken over het gebruik van speeksel bĳ medische behandelingen. Wellicht heeft Jezus alleen maar gespuwd om de man duidelĳk te maken dat hĳ genezen zou worden. Hoe het ook zĳ, Jezus gebruikte zĳn speeksel niet als een natuurlĳk geneesmiddel. 18-20. (a) Wat was van invloed op de wĳze waarop Jezus zĳn macht gebruikte? (b) Hoe denk jĳ over de manier waarop Jezus een zekere dove man genas?


95

de man zeggen: ’Wat ik voor je ga doen, is toe te schrĳven aan kracht van God.’ Ten slotte zei Jezus: „Word geopend” (Markus 7:34). Daarop werd het gehoor van de man hersteld en kon hĳ normaal praten. 20 Wat is het ontroerend te bedenken dat Jezus zelfs wanneer hĳ zĳn door God geschonken macht gebruikte om in ellende verkerende mensen te genezen, vol medegevoel rekening hield met hun gevoelens! Is het niet geruststellend te weten dat Jehovah het Messiaanse koninkrĳk in handen van zo’n meedogende, zorgzame Regeerder heeft gegeven?

Een teken van toekomstige dingen De krachtige werken die Jezus op aarde verrichtte, waren slechts voorproefjes van nog grotere zegeningen die onder zĳn koninklĳke heerschappĳ zouden komen. In Gods nieuwe wereld zal Jezus opnieuw wonderen doen — maar dan op wereldomvattende schaal! Sta eens stil bĳ enkele van de opwindende vooruitzichten. 22 Jezus zal de ecologie van de aarde in een volmaakt evenwicht herstellen. Bedenk dat hĳ heeft bewezen de natuurkrachten te beheersen door een storm tot bedaren te brengen. Onder Christus’ Koninkrĳksregering zal de mensheid dus beslist niet bang hoeven te zĳn om schade te lĳden van tyfoons, aardbevingen, vulkaanuitbarstingen of andere natuurrampen. Aangezien Jezus de Meesterwerker is, die door Jehovah werd gebruikt om de aarde en alle leven erop te scheppen, weet hĳ precies hoe de aarde in elkaar zit. Hĳ weet hoe haar hulpbronnen gebruikt moeten worden. Onder zĳn heerschappĳ zal de hele aarde in een paradĳs veranderd worden. — Lukas 23:43. 23 Hoe staat het met de behoeften van de mensheid? Dat Jezus duizenden mensen volop te eten kon geven met slechts weinig middelen, verzekert ons ervan dat onder zĳn heerschappĳ 21

21, 22. (a) Waarop duidden de wonderen van Jezus? (b) Wat kunnen we onder Jezus’ Koninkrĳksheerschappĳ verwachten, daar hĳ de natuurkrachten beheerst? 23. Hoe zal Jezus als Koning de behoeften van de mensheid bevredigen?

96


Vragen ter meditatie Jesaja 11:1-5 Hoe spreidt Jezus „de geest van . . . kracht” tentoon, en welk vertrouwen kunnen we dus in zĳn heerschappĳ stellen? Markus 2:1-12 Welke autoriteit is Jezus verleend, zoals blĳkt uit de wonderbare genezingen die hĳ verrichtte? Johannes 6:25-27 Wat was het voornaamste doel van Jezus’ bediening, hoewel hĳ op wonderbare wĳze in de fysieke behoeften van de mensen voorzag? Johannes 12:37-43 Waarom stelden sommige ooggetuigen van Jezus’ wonderen geen geloof in hem, en wat kunnen we hieruit leren?

niemand honger zal hebben. Ja, een overvloed van eerlĳk verdeeld voedsel zal voor altĳd een eind maken aan honger (Psalm 72:16). Dat hĳ de macht had over ziekten en kwalen vertelt ons dat zieke, blinde, dove, verminkte en kreupele mensen genezen zullen worden — volledig en blĳvend (Jesaja 33:24; 35:5, 6). Zĳn vermogen om de doden op te wekken waarborgt dat zĳn macht als hemelse Koning ook inhoudt dat hĳ de talloze miljoenen doden die het zĳn Vader behaagt te gedenken, kan opwekken. — Johannes 5:28, 29. 24 Wanneer we over Jezus’ macht nadenken, laten we dan in gedachte houden dat deze Zoon zĳn Vader volmaakt navolgt (Johannes 14:9). De manier waarop Jezus zĳn macht gebruikt, geeft ons dus een duidelĳk beeld van de wĳze waarop Jehovah zĳn macht gebruikt. Denk bĳvoorbeeld eens aan de vriendelĳke manier waarop Jezus een bepaalde melaatse genas. Door medelĳden bewogen raakte Jezus de man aan en zei: „Ik wil het” (Markus 1:40-42). Door middel van dit soort verslagen zegt Jehovah als het ware: ’Zo gebruik ik mĳn macht!’ Word je er niet toe bewogen onze almachtige God te loven en dank te zeggen omdat hĳ zĳn macht op zo’n liefdevolle manier gebruikt? 24. Wat moeten we in gedachte houden wanneer we over Jezus’ macht nadenken, en waarom?

H O O F D S T U K

1 0

’Word navolgers van God’ in de wĳze waarop je je macht gebruikt „GEEN macht of er is een valstrik subtiel in verborgen.” Die woorden van een negentiende-eeuwse dichteres vestigen de aandacht op een verraderlĳk gevaar: machtsmisbruik. Helaas komen onvolmaakte mensen maar al te gemakkelĳk in deze valstrik terecht. Ja, door de hele geschiedenis heen ’heeft de ene mens over de andere mens geheerst tot diens nadeel’ (Prediker 8:9). Het liefdeloos uitoefenen van macht heeft onnoemelĳk veel menselĳk lĳden tot gevolg gehad. 2 Is het echter niet opmerkelĳk dat Jehovah God, die onbeperkte macht bezit, nooit misbruik maakt van die macht? Zoals we in de voorgaande hoofdstukken hebben gezien, wendt hĳ zĳn macht — om te scheppen, te vernietigen, te beschermen of te herstellen — altĳd in overeenstemming met zĳn liefdevolle voornemens aan. Wanneer we nadenken over de wĳze waarop hĳ zĳn macht uitoefent, worden we ertoe bewogen dicht tot hem te naderen. Dat kan ons op zĳn beurt motiveren om „navolgers van God” te worden in de wĳze waarop wĳzelf ¨ onze macht gebruiken (Efeziers 5:1). Maar over wat voor macht beschikken wĳ als nietige mensen? 3 Bedenk dat de mens „naar Gods beeld” en gelĳkenis is geschapen (Genesis 1:26, 27). Bĳgevolg hebben ook wĳ macht — althans in zekere mate. De macht die we bezitten, kan het volgende inhouden: de capaciteit om dingen tot stand te brengen, om te werken; zeggenschap of autoriteit over anderen; het vermogen om anderen, vooral degenen die ons liefhebben, ¨ ¨ te beınvloeden; fysieke kracht (sterkte); of materiele middelen. 1. In welke verraderlĳke valstrik komen onvolmaakte mensen gemakkelĳk terecht? 2, 3. (a) Wat is opmerkelĳk aan de wĳze waarop Jehovah zĳn macht gebruikt? (b) Wat kan de macht die we bezitten allemaal inhouden, en hoe dienen we al die vormen van macht te gebruiken?

98


De psalmist zei over Jehovah: „Bĳ u is de bron van het leven” (Psalm 36:9). Daarom is God, direct of indirect, de bron van elke vorm van gewettigde macht die we maar zouden hebben. Daarom willen we onze macht gebruiken op een wĳze die hem behaagt. Hoe kunnen we dat doen?

Liefde is het geheim De cruciale factor voor een juist gebruik van macht is liefde. Wordt dit niet door Gods eigen voorbeeld gedemonstreerd? Denk nog eens aan de bespreking, in hoofdstuk 1, van Gods vier voornaamste eigenschappen — macht, gerechtigheid, wĳsheid en liefde. Welke van die vier eigenschappen heeft de overhand? Liefde. „God is liefde”, zegt 1 Johannes 4:8. Ja, Jehovah’s fundamentele aard is liefde; ze is van invloed op alles wat hĳ doet. Elke uiting van zĳn macht wordt dus gemotiveerd door liefde en is uiteindelĳk tot welzĳn van degenen die hem liefhebben. 5 Liefde zal ook ons helpen onze macht op juiste wĳze te gebruiken. De bĳbel zegt tenslotte dat liefde „vriendelĳk” is en ¨ ’niet haar eigen belang zoekt’ (1 Korinthiers 13:4, 5). Daarom zal liefde niet toelaten dat we op een hardvochtige of wrede manier omgaan met degenen over wie we een mate van autoriteit hebben. In plaats daarvan zullen we anderen met waardigheid behandelen en hun behoeften en gevoelens boven die van onszelf stellen. — Filippenzen 2:3, 4. 6 Liefde houdt verband met nog een eigenschap die ons kan helpen onze macht niet te misbruiken: godvruchtige vrees. Wat is het nut van die eigenschap? „In de vrees voor Jehovah keert men zich af van het kwaad”, zegt Spreuken 16:6. Machtsmisbruik behoort beslist tot de slechte wegen waarvan we ons moeten afkeren. Vrees voor God zal ons ervan weerhouden degenen 4

4, 5. (a) Wat is de cruciale factor voor een juist gebruik van macht, en hoe wordt dit door Gods eigen voorbeeld gedemonstreerd? (b) Hoe zal liefde ons helpen onze macht op juiste wĳze te gebruiken? 6, 7. (a) Wat is godvruchtige vrees, en waarom zal deze eigenschap ons helpen onze macht niet te misbruiken? (b) Illustreer het verband tussen vrees om God te mishagen en liefde voor God.

’WORD NAVOLGERS VAN GOD’ IN DE WIJZE WAAROP JE JE MACHT GEBRUIKT

99

over wie we macht bezitten, onjuist te behandelen. Waarom? In de eerste plaats weten we dat we God rekenschap verschuldigd zĳn voor de wĳze waarop we deze mensen behandelen (Nehemia 5:1-7, 15). Maar godvruchtige vrees houdt meer in. De woorden die in de oorspronkelĳke talen voor „vrees” zĳn gebruikt, duiden vaak op diepe eerbied en diep ontzag voor God. Daarom brengt de bĳbel vrees in verband met liefde voor God (Deuteronomium 10:12, 13). Dit eerbiedige ontzag houdt in dat we een gezonde vrees hebben om God te mishagen — niet slechts omdat we de gevolgen vrezen maar omdat we hem echt liefhebben. 7 Ter illustratie: Denk eens aan de gezonde band tussen een kleine jongen en zĳn vader. De jongen voelt de warme, liefdevolle belangstelling die zĳn vader voor hem heeft. Maar hĳ is zich er ook van bewust wat zĳn vader van hem verlangt, en hĳ weet dat zĳn vader hem streng onderricht zal toedienen als hĳ zich misdraagt. De jongen heeft geen ziekelĳke angst voor zĳn vader. Integendeel, hĳ houdt heel veel van hem. Het kind vindt het fĳn iets te doen dat hem de goedkeurende glimlach van zĳn vader oplevert. Zo is het ook met godvruchtige vrees. Omdat we Jehovah, onze hemelse Vader, liefhebben, zĳn we bang ook maar iets te doen dat hem ’in zĳn hart zou krenken’ (Genesis 6:6). We verlangen er veeleer naar zĳn hart te verheugen (Spreuken 27:11). Daarom willen we onze macht op juiste wĳze gebruiken. Laten we eens zien hoe we dit kunnen doen.

Binnen het gezin Denk eerst eens aan de gezinskring. „De man is het hoofd ¨ van zĳn vrouw”, zegt Efeziers 5:23. Hoe moet een man deze door God geschonken autoriteit uitoefenen? De bĳbel zegt dat mannen bĳ hun vrouw moeten wonen „overeenkomstig kennis, door haar eer toe te kennen als aan een zwakker vat” (1 Petrus 3:7). Het Griekse zelfstandig naamwoord dat met „eer” is weergegeven, betekent „prĳs, waarde, . . . achting”. Vormen van 8

8. (a) Welke autoriteit heeft de man in het gezin, en hoe moet die autoriteit worden uitgeoefend? (b) Hoe kan een man tonen dat hĳ zĳn vrouw eert?

100


dit woord zĳn vertaald met „geschenken” en „kostbaar” (Handelingen 28:10; 1 Petrus 2:7). Een man die zĳn vrouw eert, zal haar nooit lichamelĳk mishandelen; noch zal hĳ haar vernederen of kleineren, zodat ze zich waardeloos gaat voelen. Integendeel, hĳ erkent haar waarde en behandelt haar met achting. Hĳ ´ toont door zĳn woorden en daden — in de privesfeer en in het openbaar — dat ze kostbaar voor hem is (Spreuken 31:28). Zo’n man wint niet alleen de liefde en achting van zĳn vrouw, maar wat nog belangrĳker is, hĳ verwerft Gods goedkeuring. 9 Ook vrouwen hebben een mate van macht binnen het gezin. De bĳbel spreekt over godvruchtige vrouwen die, binnen het raamwerk van het gezagsbeginsel, het initiatief namen om ¨ hun man op positieve wĳze te beınvloeden of om hem te helpen geen beoordelingsfouten te maken (Genesis 21:9-12; 27:46– 28:2). Een vrouw is misschien intelligenter dan haar man, of wellicht heeft ze andere bekwaamheden die hĳ niet bezit. Toch moet ze „diepe achting” voor haar man hebben en „onderwor¨ pen zĳn” aan hem „als aan de Heer” (Efeziers 5:22, 33). Wanneer een vrouw zich ten doel stelt God te behagen, kan dit haar helpen haar bekwaamheden te gebruiken ter ondersteuning van haar man in plaats van hem te kleineren of te trachten hem te domineren. Zo’n „waarlĳk wĳze vrouw” werkt nauw met haar man samen tot opbouw van het gezin. Daardoor bewaart ze haar vrede met God. — Spreuken 14:1. 10 Ouders hebben eveneens autoriteit die hun door God is verleend. De bĳbel geeft de aansporing: „Vaders, irriteert uw kinderen niet, maar blĳft hen in het strenge onderricht en de ernstige ¨ vermaning van Jehovah grootbrengen” (Efeziers 6:4). In de bĳbel kan de uitdrukking „streng onderricht” „opvoeding, onderwĳs” betekenen. Kinderen hebben streng onderricht nodig; ze hebben baat bĳ duidelĳke richtlĳnen, grenzen en beperkingen. 9. (a) Welke macht heeft de vrouw in het gezin? (b) Wat kan een vrouw helpen haar bekwaamheden ter ondersteuning van haar man te gebruiken, en met welk resultaat? 10. (a) Welke autoriteit heeft God aan ouders verleend? (b) Wat betekent de uitdrukking „streng onderricht”, en hoe moet het worden toegediend? (Zie ook voetnoot.)

’WORD NAVOLGERS VAN GOD’ IN DE WIJZE WAAROP JE JE MACHT GEBRUIKT 101

De bĳbel brengt een dergelĳk streng onderricht in verband met liefde (Spreuken 13:24). Daarom dient „de roede van streng onderricht” nooit de vorm van emotionele of fysieke mishandeling aan te nemen (Spreuken 22:15; 29:15).1 Streng onderricht dat star of hardvochtig is en zonder een gevoel van liefde wordt toegediend, komt neer op misbruik van het ouderlĳk gezag en kan een kind geestelĳk kapotmaken (Kolossenzen 3:21). Evenwichtig streng onderricht daarentegen dat op juiste wĳze wordt toegediend, maakt kinderen duidelĳk dat hun ouders hen liefhebben en zich erom bekommeren wat voor persoon ze worden. 11 Wat valt er over kinderen te zeggen? Hoe kunnen zĳ hun macht en kracht op juiste wĳze gebruiken? „De luister der jongelingen is hun kracht”, zegt Spreuken 20:29. Er is voor jonge mensen beslist geen betere manier om hun vermogens en energie te gebruiken dan in het dienen van onze „Grootse Schepper” (Prediker 12:1). Jongeren doen er goed aan te bedenken dat hun daden invloed kunnen hebben op de gevoelens van hun ouders (Spreuken 23:24, 25). Wanneer kinderen hun godvrezende ouders gehoorzamen en een juiste handelwĳze volgen, ¨ verheugen ze het hart van hun ouders (Efeziers 6:1). Een dergelĳk gedrag is „de Heer welgevallig”. — Kolossenzen 3:20.

Binnen de gemeente Jehovah heeft opzieners gegeven om de leiding te nemen ¨ in de christelĳke gemeente (Hebreeen 13:17). Deze bekwame mannen moeten hun door God geschonken autoriteit gebruiken om noodzakelĳke hulp te verschaffen en tot het welzĳn 12

1 In bĳbelse tĳden betekende het Hebreeuwse woord voor „roede” een stok of staf zoals een herder die gebruikte om zĳn schapen te leiden (Psalm 23:4). Evenzo duidt „de roede” van ouderlĳk gezag op liefdevolle leiding, niet op hardvochtige of brute bestraffing. 11. Hoe kunnen kinderen hun macht en kracht op juiste wĳze gebruiken? 12, 13. (a) Welke kĳk dienen ouderlingen op hun autoriteit in de gemeente te hebben? (b) Illustreer waarom ouderlingen de kudde met tederheid moeten behandelen.

102


van de kudde bĳ te dragen. Geeft de positie die ouderlingen bekleden hun het recht om de baas te spelen over hun medegelovigen? Beslist niet! Ouderlingen moeten een evenwichtige, nederige kĳk op hun rol in de gemeente hebben (1 Petrus 5:2, 3). De bĳbel zegt opzieners „de gemeente van God te weiden, welke hĳ met het bloed van zĳn eigen Zoon heeft gekocht” (Handelingen 20:28). Daarin ligt een krachtige reden om ieder lid van de kudde met tederheid te behandelen. 13 We zouden het als volgt kunnen illustreren. Een goede vriend vraagt je voor een dierbaar bezit van hem te zorgen. Je weet dat hĳ een flink bedrag voor dit voorwerp heeft betaald. Zou je er niet heel voorzichtig mee omgaan en er goed op passen? Insgelĳks heeft God ouderlingen de verantwoordelĳkheid toevertrouwd om voor een werkelĳk waardevol bezit te zorgen: de gemeente, wier leden met schapen worden vergeleken (Johannes 21:16, 17). Jehovah’s schapen zĳn hem dierbaar — ja, zo dierbaar dat hĳ ze met het kostbare bloed van zĳn eniggeboren Zoon, Jezus Christus, heeft gekocht. Jehovah had geen hogere prĳs voor zĳn schapen kunnen betalen. Nederige ouderlingen houden dat in gedachte en behandelen Jehovah’s schapen dienovereenkomstig.

„De macht van de tong” „Dood en leven zĳn in de macht van de tong”, zegt de bĳbel (Spreuken 18:21). De tong kan inderdaad veel schade aanrichten. Wie van ons heeft nog nooit de stekende pĳn gevoeld van een onnadenkende of zelfs kleinerende opmerking? Maar de tong heeft ook de macht om te genezen. „De tong van de wĳzen is genezing”, zegt Spreuken 12:18. Ja, positieve, heilzame woorden kunnen zĳn alsof er verzachtende, genezende balsem op het hart wordt aangebracht. Bekĳk eens een paar voorbeelden. 15 „Spreekt bemoedigend tot de terneergeslagen zielen”, luidt 14

14. Welke macht heeft de tong? 15, 16. Op welke manieren kunnen we de tong gebruiken om anderen aan te moedigen?

de aansporing in 1 Thessalonicenzen 5:14. Ja, zelfs getrouwe dienstknechten van Jehovah kunnen soms met neerslachtigheid worstelen. Hoe kunnen we hen helpen? Prĳs hen in specifieke, oprechte bewoordingen om hen te helpen hun waarde in Jehovah’s ogen in te zien. Deel de krachtige woorden uit bĳbelteksten met hen waaruit blĳkt dat Jehovah echt om „de gebrokenen van hart” en „de verbrĳzelden van geest” geeft en van hen houdt (Psalm 34:18). Wanneer we de macht van onze tong gebruiken om anderen te vertroosten, tonen we dat Man en vrouw gebruiken we navolgers zĳn van onze meedohun macht op juiste wĳze gende God, „die mensen troost als door elkaar met liefde en ze het moeilĳk hebben”. — 2 Korespect te behandelen ¨ rinthiers 7:6, Groot Nieuws Bĳbel. 16 We kunnen de macht van onze tong ook gebruiken om anderen de zo nodige aanmoediging te geven. Heeft een medegelovige een dierbare in de dood verloren? Meelevende woorden die onze zorg en belangstelling tot uitdrukking brengen, kunnen een bedroefd hart vertroosten. Voelt een oudere broeder of zuster zich overbodig? Welgekozen woorden kunnen ouderen ervan verzekeren dat ze nuttig en waardevol zĳn. Kampt iemand met een chronische ziekte? Vriendelĳke woorden, persoonlĳk tot hem gesproken of via de telefoon, kunnen veel doen om een zieke op te monteren. Wat moet onze Schepper verheugd zĳn

104


wanneer we ons spraakvermogen gebruiken om iets te zeggen ¨ dat „goed is tot opbouw”! — Efeziers 4:29. 17 Er is geen belangrĳker manier om de macht van de tong te gebruiken dan het goede nieuws van Gods koninkrĳk met anderen te delen. „Onthoud het goede niet aan degenen die het toekomt, wanneer het in de macht van uw hand ligt het te doen”, zegt Spreuken 3:27. We hebben de plicht het levensreddende goede nieuws met anderen te delen. Het zou niet goed zĳn de dringende boodschap die Jehovah ons zo edelmoe¨ dig geschonken heeft, voor onszelf te houden (1 Korinthiers 9:16, 22). Maar in welke mate verwacht Jehovah van ons dat we aan dit werk deelnemen? 17. Op welke belangrĳke manier kunnen we onze tong tot welzĳn van anderen gebruiken, en waarom dienen we dat te doen?

Het goede nieuws verkondigen — een uitstekende manier om onze kracht te gebruiken

’WORD NAVOLGERS VAN GOD’ IN DE WIJZE WAAROP JE JE MACHT GEBRUIKT 105

Jehovah dienen met ’geheel onze kracht’ Onze liefde voor Jehovah beweegt ons ertoe een volledig aandeel aan de christelĳke bediening te hebben. Wat verwacht Jehovah in dit opzicht van ons? Iets wat wĳ allemaal, ongeacht onze situatie, kunnen geven: „Wat gĳ ook doet, verricht uw werk met geheel uw ziel als voor Jehovah en niet voor mensen” (Kolossenzen 3:23). Toen Jezus verklaarde wat het grootste gebod was, zei hĳ: „Gĳ moet Jehovah, uw God, liefhebben met geheel uw hart en met geheel uw ziel en met geheel uw verstand en met geheel uw kracht” (Markus 12:30). Ja, Jehovah verwacht van ons allemaal dat we hem met heel onze ziel liefhebben en dienen. 19 Wat wil het zeggen God met heel onze ziel te dienen? De ziel heeft betrekking op de hele persoon, met al zĳn fysieke en verstandelĳke vermogens. Maar als onze ziel nu ons hart, ons verstand en onze kracht omvat, waarom worden al deze andere vermogens dan in Markus 12:30 genoemd? Laten we dit illustreren. In bĳbelse tĳden zou iemand zichzelf (zĳn ziel) in slavernĳ kunnen verkopen. Toch zou het kunnen zĳn dat de slaaf zĳn meester niet van ganser harte dient; misschien wendt hĳ niet heel zĳn kracht of al zĳn verstandelĳke vermogens aan om de belangen van zĳn meester te bevorderen (Kolossenzen 3:22). Kennelĳk noemde Jezus deze andere vermogens dus om te beklemtonen dat we in onze dienst voor God niets achter moeten houden. God met heel onze ziel dienen betekent onszelf geven door onze kracht en energie zo volledig mogelĳk in zĳn dienst te gebruiken. 20 Betekent met heel onze ziel dienen dat we allemaal dezelfde hoeveelheid tĳd en energie aan de bediening moeten besteden? Dat zou beslist niet kunnen, want omstandigheden en mogelĳkheden verschillen van persoon tot persoon. Een jong iemand bĳvoorbeeld met een goede gezondheid en een goed 18

18. Wat verwacht Jehovah van ons? 19, 20. (a) Als onze ziel ons hart, ons verstand en onze kracht omvat, waarom worden al deze andere vermogens dan in Markus 12:30 genoemd? (b) Wat wil het zeggen Jehovah met heel onze ziel te dienen?

106


Vragen ter meditatie Spreuken 3:9, 10 Welke „waardevolle dingen” bezitten we, en hoe kunnen we die tot eer van Jehovah gebruiken? Prediker 9:5-10 Waarom dien je je kracht nu te gebruiken op een wĳze die door God wordt goedgekeurd? Handelingen 8:9-24 Welk machtsmisbruik wordt hier beschreven, en hoe kunnen we het vermĳden voor een dergelĳk kwaaddoen te zwichten? Handelingen 20:29-38 Wat kunnen degenen met een verantwoordelĳke positie in de gemeente van Paulus’ voorbeeld leren?

fysiek uithoudingsvermogen kan wellicht meer tĳd aan de prediking besteden dan iemand wiens kracht door ouderdom is verzwakt. Een alleenstaande zonder gezinsverplichtingen kan wellicht meer doen dan iemand die de zorg voor een gezin heeft. Wat moeten we dankbaar zĳn als we de kracht hebben en in de omstandigheden verkeren om veel in de bediening te doen! Natuurlĳk zullen we nooit een kritische geest willen hebben door onszelf in dit opzicht met anderen te vergelĳken (Romeinen 14:10-12). We willen veeleer onze kracht gebruiken om anderen aan te moedigen. 21 Jehovah heeft het volmaakte voorbeeld gegeven door zĳn macht op juiste wĳze te gebruiken. Wĳ willen hem als onvolmaakte mensen naar ons beste vermogen navolgen. We kunnen onze macht op juiste wĳze gebruiken door degenen over wie we een mate van autoriteit bezitten, met waardigheid te behandelen. Bovendien willen we met heel onze ziel het levensreddende predikingswerk verrichten dat Jehovah ons te doen heeft gegeven (Romeinen 10:13, 14). Bedenk dat het Jehovah behaagt wanneer je het beste geeft dat jĳ, oftewel je ziel, kunt geven. Beweegt je hart je er niet toe alles te willen doen wat je kunt om zo’n begrĳpende en liefdevolle God te dienen? Er is geen betere of belangrĳkere manier om je kracht te gebruiken. 21. Wat is de beste en belangrĳkste manier om onze kracht te gebruiken?

D E E L

2

„HEEFT GERECHTIGHEID LIEF” Onrecht viert hoogtĳ in deze wereld, en velen geven daar ten onrechte God de schuld van. Toch leert de bĳbel een hartverwarmende waarheid — „Jehovah heeft gerechtigheid lief” (Psalm 37:28). In dit deel zullen we leren hoe hĳ die woorden heeft waargemaakt en daardoor de hele mensheid hoop heeft gegeven.

H O O F D S T U K

1 1

„Al zĳn wegen zĳn gerechtigheid” HET was een groot onrecht. De knappe jonge man had geen misdaad begaan en toch zat hĳ opgesloten in een kerker, valselĳk beschuldigd van poging tot verkrachting. Maar dit was niet de eerste keer dat hĳ met onrecht werd geconfronteerd. Jaren voordien was deze jonge man, Jozef, op zeventienjarige leeftĳd verraden door zĳn eigen broers, die hem bĳna hadden vermoord. Vervolgens was hĳ als slaaf verkocht naar een vreemd land. Daar had hĳ geweigerd in te gaan op de avances van de vrouw van zĳn meester. De afgewezen vrouw verzon de valse beschuldiging, en zo kwam hĳ in de gevangenis terecht. Helaas scheen er niemand te zĳn om voor Jozef te bemiddelen. 2 Maar de God die ’rechtvaardigheid en gerechtigheid liefheeft’ keek toe (Psalm 33:5). Jehovah trad handelend op om het onrecht te herstellen door de gebeurtenissen zo te manoeuvreren dat Jozef ten slotte werd vrĳgelaten. Bovendien kreeg Jozef — de man die in een „gevangenishol” was geworpen — uiteindelĳk een positie waaraan grote verantwoordelĳkheid en buitengewone eer verbonden was (Genesis 40:15; 41:41-43; Psalm 105:17, 18). Op het eind werd Jozef van blaam gezuiverd, en hĳ gebruikte zĳn hoge positie ter bevordering van Gods voornemen. — Genesis 45:5-8. 3 Zo’n verslag spreekt tot ons hart, nietwaar? Wie van ons heeft nooit onrecht gezien of is er nooit het slachtoffer van geweest? Ja, wĳ allemaal verlangen ernaar rechtvaardig en eerlĳk behandeld te worden. Dit is niet vreemd, want Jehovah heeft ons met eigenschappen begiftigd die zĳn eigen persoonlĳkheid weerspiegelen, en gerechtigheid is een van zĳn 1, 2. (a) Welk grote onrecht ondervond Jozef? (b) Hoe herstelde Jehovah het onrecht? 3. Waarom is het niet vreemd dat wĳ allemaal rechtvaardig behandeld willen worden?

„AL ZIJN WEGEN ZIJN GERECHTIGHEID”

109

voornaamste hoedanigheden (Genesis 1:27). Om Jehovah goed te kennen, moeten we zĳn gevoel voor gerechtigheid begrĳpen. Dan kunnen we zĳn wonderbare wegen nog meer gaan waarderen en ertoe bewogen worden dichter tot hem te naderen.

Wat is gerechtigheid? Van menselĳk standpunt uit bezien denkt men vaak dat gerechtigheid niets meer is dan het eerlĳk toepassen van de wet. Het boek Right and Reason — Ethics in Theory and Practice zegt dat „gerechtigheid verband houdt met wetten, vereisten, rechten en plichten, en haar oordelen velt naar gelĳkheid of verdienste”. Maar Jehovah’s gerechtigheid omvat meer dan het mechanisch opvolgen van voorschriften uit plichtsbesef. 5 De breedte en de diepte van Jehovah’s gerechtigheid kunnen beter begrepen worden door de oorspronkelĳke woorden die in de bĳbel worden gebruikt, te beschouwen. In de Hebreeuwse Geschriften gaat het in hoofdzaak om drie woorden. Het woord dat het vaakst met „gerechtigheid” wordt weergegeven, kan ook vertaald worden met „recht”, of „wat recht is” (Genesis 18:25). De andere twee woorden worden meestal met „rechtvaardigheid” weergegeven. In de christelĳke Griekse Geschriften wordt het woord dat met „rechtvaardigheid” is vertaald, gedefinieerd als de „hoedanigheid van recht of billĳk te zĳn”. In wezen is er dus geen verschil tussen gerechtigheid en rechtvaardigheid. — Amos 5:24. 6 Wanneer de bĳbel daarom zegt dat God rechtvaardig is, wil dit zeggen dat hĳ doet wat juist en eerlĳk is en dat hĳ dat consequent doet, zonder partĳdigheid (Romeinen 2:11). Het is echt ondenkbaar dat hĳ anders zou handelen. De getrouwe Elihu zei: „Verre zĳ het van de ware God wetteloos 4

4. Hoe denkt men van menselĳk standpunt uit bezien vaak over gerechtigheid? 5, 6. (a) Wat is de betekenis van de woorden in de oorspronkelĳke talen die met „gerechtigheid” zĳn weergegeven? (b) Wat wil het zeggen dat God rechtvaardig is?

110


te handelen, en van de Almachtige onrechtvaardig te handelen!” (Job 34:10) Ja, het is voor Jehovah onmogelĳk „onrechtvaardig te handelen”. Waarom? Om twee belangrĳke redenen. 7 Ten eerste is hĳ heilig. Zoals we in hoofdstuk 3 opmerkten, is Jehovah oneindig zuiver en oprecht. Daarom kan hĳ niet onrechtvaardig of onbillĳk handelen. Sta er eens bĳ stil wat dat betekent. De heiligheid van onze hemelse Vader geeft ons alle reden om erop te vertrouwen dat hĳ zĳn kinderen nooit slecht zal behandelen. Jezus bezat dat vertrouwen. In de laatste nacht van zĳn aardse leven bad hĳ: „Heilige Vader, waak over hen [de discipelen] ter wille van uw naam” (Johannes 17:11). „Heilige Vader” — in de bĳbel heeft die aanspreekvorm alleen betrekking op Jehovah. Dit is passend, want geen enkele menselĳke vader is in heiligheid met Hem te vergelĳken. Jezus had het volste vertrouwen dat zĳn discipelen veilig zouden zĳn in de handen van de Vader, die absoluut zuiver en rein is en volkomen afgezonderd van alle zondigheid. ¨ — Mattheus 23:9. 8 Ten tweede is onzelfzuchtige liefde een wezenlĳk kenmerk van Gods aard. Die liefde beweegt hem ertoe rechtvaardig, of billĳk, te zĳn in zĳn bemoeienissen met anderen. Maar onrechtvaardigheid in haar vele vormen — zoals racisme, discriminatie en partĳdigheid — spruit vaak voort uit hebzucht en zelfzucht, het tegenovergestelde van liefde. De bĳbel verzekert ons met betrekking tot de God van liefde: „Jehovah is rechtvaardig; hĳ heeft rechtvaardige daden werkelĳk lief” (Psalm 11:7). Jehovah zegt over zichzelf: „Ik, Jehovah, heb gerechtigheid lief” (Jesaja 61:8). Is het niet vertroostend te weten dat onze God er behagen in schept te doen wat recht, of rechtvaardig, is? — Jeremia 9:24. 7, 8. (a) Waarom kan Jehovah niet onrechtvaardig handelen? (b) Wat beweegt Jehovah ertoe rechtvaardig, of billĳk, te zĳn in zĳn bemoeienissen?

Jozef onderging onrechtvaardig lĳden in „het gevangenishol”

112


Barmhartigheid en Jehovah’s volmaakte gerechtigheid Jehovah’s gerechtigheid is net als elk ander facet van zĳn onvergelĳkelĳke persoonlĳkheid volmaakt, in niets tekortschietend. Mozes schreef in een lofzang op Jehovah: „De Rots, volmaakt is zĳn activiteit, want al zĳn wegen zĳn gerechtigheid. Een God van getrouwheid, bĳ wie geen onrecht is; rechtvaardig en oprecht is hĳ” (Deuteronomium 32:3, 4). Elke uiting van Jehovah’s gerechtigheid is volmaakt — nooit te toegevend, nooit te streng. 10 Er bestaat een nauw verband tussen Jehovah’s gerechtigheid en zĳn barmhartigheid. Psalm 116:5 zegt: „Jehovah is goedgunstig en rechtvaardig; en onze God is het die barmhartigheid betoont.” Ja, Jehovah is zowel rechtvaardig als barmhartig. Deze twee eigenschappen zĳn niet in strĳd met elkaar. Wanneer hĳ barmhartigheid betoont, betekent dit niet dat hĳ zĳn gerechtigheid afzwakt, alsof die anders te strikt zou zĳn. Integendeel, hĳ brengt de twee eigenschappen vaak tegelĳkertĳd, zelfs in een en dezelfde handeling, tot uiting. Beschouw eens een voorbeeld. 11 Alle mensen zĳn door overerving zondig en verdienen dus de straf op de zonde — de dood (Romeinen 5:12). Maar Jehovah schept geen behagen in de dood van zondaars. Hĳ is „een God van daden van vergeving, goedgunstig en barmhartig” (Nehemia 9:17). Toch kan hĳ onrechtvaardigheid niet door de vingers zien, want hĳ is heilig. Hoe kan hĳ van nature zondige mensen dan barmhartigheid betonen? Het antwoord is te vinden in een van de kostbaarste waarheden uit Gods Woord: Jehovah’s voorziening van een losprĳs tot redding van de mensheid. In hoofdstuk 14 zullen we meer over deze liefdevolle regeling te weten komen. Ze is door en door rechtvaardig en tegelĳk uiterst barmhartig. Door middel van deze regeling kan Jehovah berouwvolle zondaars tedere barmhartigheid be9

9-11. (a) Welk verband bestaat er tussen Jehovah’s gerechtigheid en zĳn barmhartigheid? (b) Hoe blĳkt Jehovah’s gerechtigheid alsook zĳn barmhartigheid uit de manier waarop hĳ met zondige mensen omgaat?


113

tonen terwĳl hĳ toch zĳn maatstaven van volmaakte gerechtigheid handhaaft. — Romeinen 3:21-26.

Jehovah’s gerechtigheid is hartverwarmend Jehovah’s gerechtigheid is geen ongevoelige eigenschap die ons afstoot, maar een innemende eigenschap die ons tot hem trekt. De bĳbel geeft een duidelĳke beschrĳving van de meedogende aard van Jehovah’s gerechtigheid, of rechtvaardigheid. Laten we eens stilstaan bĳ enkele van de hartverwarmende manieren waarop Jehovah gerechtigheid oefent. 13 Jehovah’s volmaakte gerechtigheid beweegt hem ertoe getrouwheid en loyaliteit jegens zĳn dienstknechten te tonen. De psalmist David heeft dit facet van Jehovah’s gerechtigheid uit eigen ondervinding leren kennen. Tot welke conclusie kwam David op grond van zĳn eigen ervaring en zĳn studie van Gods manier van handelen? Hĳ verklaarde: „Jehovah heeft gerechtigheid lief, en hĳ zal zĳn loyalen niet verlaten. Tot onbepaalde tĳd zullen zĳ stellig worden behoed” (Psalm 37:28). Wat een vertroostende verzekering! Onze God zal degenen die loyaal ´ ´ zĳn jegens hem nooit ook maar een moment in de steek laten. We kunnen er daarom op vertrouwen dat hĳ ons nabĳ zal zĳn en liefdevol voor ons zal zorgen. Zĳn gerechtigheid garandeert dat! — Spreuken 2:7, 8. 14 Gods gerechtigheid is gevoelig voor de behoeften van mensen die in ellende verkeren. Jehovah’s bezorgdheid voor mis¨ deelden komt tot uiting in de Wet die hĳ aan Israel gaf. In de Wet waren bĳvoorbeeld speciale voorzieningen getroffen om te garanderen dat er voor wezen en weduwen werd gezorgd (Deuteronomium 24:17-21). Jehovah erkende hoe moeilĳk het leven voor deze gezinnen kon zĳn en daarom werd hĳzelf hun vaderlĳke Rechter en Beschermer, degene „die de vaderloze jongen en de weduwe recht verschaft” (Deuteronomium 10:18; Psalm 12

12, 13. (a) Waarom trekt Jehovah’s gerechtigheid ons tot hem? (b) Tot welke conclusie kwam David in verband met Jehovah’s gerechtigheid, en hoe kan dit ons vertroosten? 14. Hoe komt Jehovah’s bezorgdheid voor misdeelden tot uiting in de ¨ Wet die hĳ aan Israel gaf?

114


¨ 68:5).1 Jehovah waarschuwde de Israelieten dat als ze weerloze vrouwen en kinderen onrechtvaardig zouden behandelen, hĳ hun luide geroep beslist zou horen. Hĳ zei: „Mĳn toorn zal inderdaad ontbranden” (Exodus 22:22-24). Hoewel toorn niet een van Jehovah’s overheersende eigenschappen is, wordt hĳ tot rechtvaardige verontwaardiging geprikkeld door opzettelĳke daden van onrecht, vooral wanneer de slachtoffers eenvoudige, hulpeloze mensen zĳn. — Psalm 103:6. 15 Jehovah geeft ons ook de verzekering dat hĳ „niemand partĳdig bejegent noch steekpenningen aanneemt” (Deuteronomium 10:17). In tegenstelling tot veel mensen die macht of invloed be¨ ¨ zitten, laat Jehovah zich niet beınvloeden door materiele rĳkdom of uiterlĳke schĳn. Hĳ is volkomen vrĳ van vooroordelen of begunstiging. Sta eens stil bĳ een heel bĳzonder bewĳs van Jehovah’s onpartĳdigheid. De gelegenheid om zĳn ware aanbidders te worden, met eindeloos leven in het vooruitzicht, is niet beperkt tot een kleine groep bevoorrechten. Integendeel, „in elke natie is de mens die hem vreest en rechtvaardigheid beoefent, aanvaardbaar voor hem” (Handelingen 10:34, 35). Dit schitterende vooruitzicht staat open voor alle mensen, ongeacht hun sociale status, hun huidkleur of het land waarin ze wonen. Is dat niet het toppunt van ware gerechtigheid? 16 Er is nog een aspect van Jehovah’s volmaakte gerechtigheid dat onze aandacht en ons respect verdient: de manier waarop hĳ met overtreders van zĳn rechtvaardige maatstaven omgaat.

Geen vrĳstelling van straf 17

Sommigen vragen zich misschien af: ’Als Jehovah onrecht-

1 Hoewel het Hebreeuwse woord voor „vaderloze jongen” mannelĳk is, betekent dit beslist niet dat er geen aandacht voor meisjes bestond. Jehovah liet in de Wet een verslag opnemen over een rechterlĳke beslissing waardoor de vaderloze dochters van Zelafead een erfdeel werd gewaarborgd. Die uitspraak schiep een precedent, zodat de rechten van vaderloze meisjes werden erkend. — Numeri 27:1-8. 15, 16. Wat is een heel bĳzonder bewĳs van Jehovah’s onpartĳdigheid? 17. Leg uit waarom de onrechtvaardigheden in deze wereld Jehovah’s gerechtigheid op geen enkele manier twĳfelachtig maken.


115

vaardigheid niet door de vingers ziet, hoe kunnen we dan het onrechtvaardige lĳden en de corrupte praktĳken verklaren die in de wereld van vandaag zo algemeen voorkomen?’ Dergelĳke onrechtvaardigheden maken Jehovah’s gerechtigheid op geen enkele manier twĳfelachtig. Het vele onrecht in deze goddeloze wereld is een gevolg van de zonde die de mensen van ¨ Adam hebben geerfd. In een wereld waarin onvolmaakte mensen hun eigen zondige weg hebben gekozen, viert onrecht hoogtĳ — maar dat zal niet lang meer duren. — Deuteronomium 32:5. 18 Hoewel Jehovah degenen die oprecht tot hem naderen grote barmhartigheid betoont, zal hĳ een situatie die smaad op zĳn heilige naam werpt niet voor altĳd tolereren (Psalm 74:10, 22, 23). De God van gerechtigheid laat niet met zich spotten; hĳ zal opzettelĳke zondaars niet beschermen tegen het ongunstige oordeel dat ze wegens hun handelwĳze verdienen. Jehovah is „een God barmhartig en goedgunstig, langzaam tot toorn en overvloedig in liefderĳke goedheid en waarheid, . . . maar hĳ zal geenszins vrĳstelling van straf geven” (Exodus 34:6, 7). In overeenstemming met deze woorden heeft Jehovah het soms noodzakelĳk geacht het oordeel te voltrekken aan degenen die zĳn rechtvaardige wetten opzettelĳk overtreden. 19 Neem bĳvoorbeeld Gods bemoeienissen met het oude Is¨ ¨ rael. Zelfs toen de Israelieten zich in het Beloofde Land hadden gevestigd, vervielen ze herhaaldelĳk tot ontrouw. Hoewel hun verdorven handelwĳze maakte dat Jehovah „zich gegriefd voelde”, liet hĳ hen niet onmiddellĳk vallen (Psalm 78:38-41). In plaats daarvan gaf hĳ hun barmhartig de gelegenheid om hun handelwĳze te veranderen. Hĳ deed hun het dringende verzoek: „Ik heb geen behagen in de dood van de goddeloze, maar daarin dat een goddeloze zich afkeert van zĳn weg en werkelĳk blĳft leven. Keert u af, keert u af van uw slechte we¨ gen, want waarom zoudt gĳ sterven, o huis van Israel?” (Eze¨ chiel 33:11) Daar Jehovah het leven als kostbaar beziet, zond 18, 19. Waaruit blĳkt dat Jehovah degenen die zĳn rechtvaardige wetten moedwillig overtreden niet voor altĳd zal tolereren?

116


Vragen ter meditatie Jeremia 18:1-11 Hoe leerde Jehovah Jeremia dat Hĳ niet snel een ongunstig oordeel uitspreekt? Habakuk 1:1- 4, 13; 2:2- 4 Hoe gaf Jehovah Habakuk de verzekering dat Hĳ onrecht niet voor altĳd zal tolereren? Zacharia 7:8-14 Hoe denkt Jehovah over degenen die de rechten van anderen met voeten treden? Romeinen 2:3-11 Op basis waarvan oordeelt Jehovah zowel afzonderlĳke personen als naties?

¨ hĳ herhaaldelĳk zĳn profeten opdat de Israelieten zich van hun slechte wegen zouden afkeren. Maar over het algemeen weigerde het volk, dat hard van hart was, te luisteren en berouw te tonen. Uiteindelĳk gaf Jehovah hen in het belang van zĳn heilige naam en alles waar die naam voor staat, in handen van hun vĳanden. — Nehemia 9:26-30. ¨ 20 Jehovah’s bemoeienissen met Israel leren ons veel over hem. We leren dat zĳn alziende ogen nota nemen van onrechtvaardigheid en dat hĳ diep geraakt wordt door wat hĳ ziet (Spreuken 15:3). Het is ook geruststellend te weten dat hĳ zoekt naar wegen om barmhartigheid te tonen wanneer daar een basis voor bestaat. Bovendien leren we dat zĳn gerechtigheid nooit overhaast is. Wegens Jehovah’s geduld en lankmoedigheid trekken veel mensen ten onrechte de conclusie dat hĳ nooit het oordeel aan de goddelozen zal voltrekken. Maar dat ¨ is beslist niet waar, want Gods bemoeienissen met Israel leren ons ook dat Gods geduld grenzen kent. Jehovah staat pal voor rechtvaardigheid. In tegenstelling tot mensen, die er vaak voor terugdeinzen gerechtigheid te oefenen, ontbreekt het hem nooit aan de moed om op te komen voor wat juist is. Het is passend dat de leeuw, als symbool van moedige gerechtigheid, ¨ 20. (a) Wat leren Jehovah’s bemoeienissen met Israel ons over hem? (b) Waarom is de leeuw een passend symbool van Jehovah’s gerechtigheid?


117

met Gods tegenwoordigheid en troon in verband wordt ge¨ bracht (Ezechiel 1:10; Openbaring 4:7).1 We kunnen er dus zeker van zĳn dat hĳ zĳn belofte om de aarde van onrecht te bevrĳden, zal vervullen. Ja, zĳn manier van rechtspreken kan als volgt worden samengevat: Waar nodig met gestrengheid, waar mogelĳk met barmhartigheid. — 2 Petrus 3:9.

Dicht tot de God van gerechtigheid naderen Wanneer we erover mediteren hoe Jehovah gerechtigheid oefent, moeten we niet aan hem denken als een koele, strenge rechter die er alleen maar op uit is kwaaddoeners te veroordelen. In plaats daarvan moeten we aan hem denken als een liefdevolle maar vastberaden Vader die altĳd op de best mogelĳke manier met zĳn kinderen omgaat. Als een billĳke, rechtvaardige Vader houdt Jehovah vastberadenheid ten aanzien van wat juist is in evenwicht met teder mededogen jegens zĳn aardse kinderen, die zĳn hulp en vergeving nodig hebben. — Psalm 103:10, 13. 22 Wat kunnen we dankbaar zĳn dat Gods gerechtigheid veel meer inhoudt dan het veroordelen van kwaaddoeners! Geleid door zĳn gerechtigheid heeft Jehovah voor ons een werkelĳk opwindend vooruitzicht mogelĳk gemaakt — volmaakt, eindeloos leven in een wereld waarin ’rechtvaardigheid zal wonen’ (2 Petrus 3:13). Onze God handelt zo met ons omdat zĳn gerechtigheid naar wegen zoekt om te redden in plaats van te veroordelen. Een beter begrip van de omvang van Jehovah’s gerechtigheid trekt ons dus werkelĳk tot hem! In de volgende hoofdstukken zullen we nader bekĳken hoe Jehovah deze uitnemende eigenschap tentoonspreidt. 21

1 Interessant is dat Jehovah zichzelf met een leeuw vergelĳkt wanneer ¨ hĳ het oordeel aan het ontrouwe Israel voltrekt. — Jeremia 25:38; Hosea 5:14. 21. Wanneer we erover mediteren hoe Jehovah gerechtigheid oefent, hoe moeten we dan aan hem denken, en waarom? 22. Welk vooruitzicht heeft Jehovah, geleid door zĳn gerechtigheid, voor ons mogelĳk gemaakt, en waarom handelt hĳ zo met ons?

H O O F D S T U K

1 2

„Is er onrechtvaardigheid bĳ God?” EEN bejaarde weduwe wordt door oplichting van al haar spaargeld beroofd. Een hulpeloze baby wordt door een harteloze moeder te vondeling gelegd. Een man wordt gevangengezet voor een misdrĳf dat hĳ niet heeft begaan. Hoe reageer je op zulke gebeurtenissen? Waarschĳnlĳk zul je door elk ervan geschokt zĳn, en dat is te begrĳpen. Wĳ mensen hebben een sterk gevoel voor goed en kwaad. Wanneer er onrecht wordt gepleegd, maken we ons kwaad. We willen dat het slachtoffer schadeloos gesteld wordt en de overtreder gestraft. Als dat niet gebeurt, vragen we ons misschien af: ’Ziet God wel wat er gebeurt? Waarom doet hĳ niets?’ 2 Door de geschiedenis heen hebben getrouwe dienstknechten van Jehovah dergelĳke vragen gesteld. De profeet Habakuk bad bĳvoorbeeld tot God: „Waarom moet ik al die ellende meemaken? Hoe kunt u zelf dat onrecht aanzien! Er heerst twist en verdeeldheid, onderdrukking en geweld, overal om mĳ heen” (Habakuk 1:3, GNB). Jehovah berispte Habakuk niet om zĳn openhartige vraag, want Hĳ is degene die juist dit besef van gerechtigheid in de mens heeft gelegd. Ja, Jehovah heeft ons iets van zĳn sterke gevoel voor gerechtigheid geschonken.

Jehovah haat onrecht Jehovah is niet blind voor onrecht. Hĳ ziet wat er gebeurt. Over Noachs tĳd zegt de bĳbel: „Jehovah [zag] dat de slechtheid van de mens overvloedig was op de aarde en dat elke neiging van de gedachten van zĳn hart te allen tĳde alleen maar 3

1. Hoe kunnen onrechtvaardigheden op ons van invloed zĳn? 2. Hoe reageerde Habakuk op onrecht, en waarom berispte Jehovah hem daar niet om? 3. Waarom kan er worden gezegd dat Jehovah zich meer bewust is van onrecht dan wĳ?

„IS ER ONRECHTVAARDIGHEID BIJ GOD?”

119

slecht was” (Genesis 6:5). Bedenk eens wat dat betekent. Vaak is ons idee van onrecht gebaseerd op een paar voorvallen waar we over hebben gehoord of die we persoonlĳk hebben meegemaakt. In tegenstelling daarmee is Jehovah zich bewust van het onrecht in heel de wereld. Hĳ ziet het allemaal! Bovendien kan hĳ de neigingen van het hart onderscheiden — de ontaarde denkwĳze achter onrechtvaardige daden. — Jeremia 17:10. 4 Maar Jehovah neemt niet alleen nota van onrecht, hĳ bekommert zich ook om degenen die er het slachtoffer van zĳn. Toen zĳn volk door vĳandelĳke naties wreed werd behandeld, was Jehovah bedroefd „vanwege hun gekerm over hun verdrukkers en verdringers” (Rechters 2:18). Misschien heb je wel gemerkt dat hoe meer sommige mensen onrecht zien, hoe ongevoeliger ze er voor worden. Dat geldt niet voor Jehovah! Hĳ ziet al zo’n 6000 jaar onrecht in zĳn volle omvang, maar hĳ is het niet minder gaan haten. Integendeel, de bĳbel verzekert ons dat dingen als „een leugentong”, „handen die onschuldig bloed vergieten” en „een valse getuige die leugens opdist” verfoeilĳk voor hem zĳn. — Spreuken 6:16-19. 5 Denk ook eens aan Jehovah’s scherpe kritiek op de onrecht¨ vaardige leiders in Israel. „Is het niet aan u gerechtigheid te kennen?”, liet hĳ zĳn profeet onder inspiratie aan hen vragen. Na een aanschouwelĳke beschrĳving van hun machtsmisbruik te hebben gegeven, voorzei Jehovah hoe het met deze verdorven mannen zou aflopen: „Zĳ [zullen] tot Jehovah roepen om hulp, maar hĳ zal hen niet antwoorden. En hĳ zal in die tĳd zĳn aangezicht voor hen verbergen, al naar zĳ slechtheid hebben bedreven in hun handelingen” (Micha 3:1-4). Wat een afkeer heeft Jehovah van onrecht! En hĳ ondervindt het nota bene zelf uit de eerste hand! Al duizenden jaren lang wordt hĳ ten onrechte door Satan gehoond (Spreuken 27:11). Bovendien werd Jehovah met het afschuwelĳkste onrecht geconfronteerd toen zĳn Zoon, die „geen zonde [had] begaan”, 4, 5. (a) Hoe laat de bĳbel zien dat Jehovah zich bekommert om degenen die onrechtvaardig worden behandeld? (b) Hoe wordt Jehovah zelf met onrecht geconfronteerd?

120


als een misdadiger werd terechtgesteld (1 Petrus 2:22; Jesaja 53:9). Het is duidelĳk dat Jehovah niet blind is voor de ellende van degenen die onrecht lĳden, noch er onverschillig tegenover staat. 6 Toch is het heel begrĳpelĳk dat we fel reageren wanneer we onrecht zien of wanneer we zelf het slachtoffer van een oneerlĳke behandeling worden. We zĳn naar Gods beeld gemaakt, en onrecht is lĳnrecht in strĳd met alles waar Jehovah voor staat (Genesis 1:27). Waarom laat God onrecht dan toe?

De strĳdvraag inzake Gods soevereiniteit Het antwoord op deze vraag houdt verband met de strĳdvraag inzake soevereiniteit. Zoals we hebben gezien, heeft de Schepper het recht om over de aarde en al haar bewoners te regeren (Psalm 24:1; Openbaring 4:11). Maar al vroeg in de menselĳke geschiedenis werd Jehovah’s soevereiniteit betwist. Hoe gebeurde dit? Jehovah gebood de eerste mens, Adam, van een bepaalde boom in de tuin die zĳn paradĳstehuis was, niet te eten. En wat zou er gebeuren als hĳ ongehoorzaam was? ’Gĳ zult beslist sterven’, zei God tegen hem (Genesis 2:17). Gods gebod was geen last voor Adam of zĳn vrouw, Eva. Toch overtuigde Satan Eva ervan dat God hun een overdreven beperking oplegde. Wat zou het gevolg zĳn als ze wel van de boom at? Satan zei ronduit tegen Eva: „Gĳ zult volstrekt niet sterven. Want God weet dat nog op de dag dat gĳ ervan eet, uw ogen stellig geopend zullen worden en gĳ stellig als God zult zĳn, kennend goed en kwaad.” — Genesis 3:1-5. 8 Met deze uitspraak suggereerde Satan niet alleen dat Jehovah Eva noodzakelĳke informatie had onthouden maar ook dat hĳ tegen haar had gelogen. Satan vermeed angstvallig het feit van Gods soevereiniteit aan te vechten. Maar hĳ betwistte 7

6. Hoe zouden we kunnen reageren wanneer we met onrecht te maken krĳgen, en waarom? 7. Beschrĳf hoe Jehovah’s soevereiniteit werd betwist. 8. (a) Wat suggereerde Satan door wat hĳ tegen Eva zei? (b) Wat betwistte Satan in verband met Gods soevereiniteit?


121

wel de rechtmatigheid en de rechtvaardigheid ervan, en of ze God wel toekwam. Met andere woorden, hĳ beweerde dat Jehovah zĳn soevereiniteit niet op rechtvaardige wĳze en in het beste belang van zĳn onderdanen uitoefende. 9 Vervolgens waren Adam en Eva beiden Jehovah ongehoorzaam door van de verboden boom te eten. Wegens hun ongehoorzaamheid verdienden ze de doodstraf, precies zoals God had verordend. Satans leugen wierp enkele zeer belangrĳke vragen op. Heeft Jehovah werkelĳk het recht om over de mensheid te regeren, of dient de mens zichzelf te regeren? Oefent Jehovah zĳn soevereiniteit op de best mogelĳke manier uit? Jehovah had zĳn almachtige kracht kunnen gebruiken om de opstandelingen onmiddellĳk te vernietigen. Maar de opgeworpen vragen betroffen Gods heerschappĳ, niet zĳn kracht. Het uit de weg ruimen van Adam, Eva en Satan zou dus niet de rechtvaardigheid van Gods heerschappĳ hebben bevestigd. Integendeel, het zou wellicht nog meer twĳfels omtrent zĳn heerschappĳ hebben doen rĳzen. De enige manier om vast te stellen of mensen zichzelf met goed gevolg onafhankelĳk van God konden besturen, was er tĳd overheen te laten gaan. 10 Wat heeft het verstrĳken van de tĳd uitgewezen? In de loop van duizenden jaren hebben mensen met veel vormen ¨ van bestuur geexperimenteerd, zoals autocratie, democratie, socialisme en communisme. De einduitkomst van dit alles wordt samengevat in de openhartige uitspraak in de bĳbel: ’De ene mens heeft over de andere mens geheerst tot diens nadeel’ (Prediker 8:9). Terecht zei de profeet Jeremia: „Ik weet heel goed, o Jehovah, dat het niet aan de aardse mens is zĳn weg te bepalen. Het staat niet aan een man die wandelt, zelfs maar zĳn schrede te richten.” — Jeremia 10:23. 9. (a) Wat was de consequentie van ongehoorzaamheid voor Adam en Eva, en welke uiterst belangrĳke vragen werden er opgeworpen? (b) Waarom heeft Jehovah de opstandelingen niet gewoon vernietigd? 10. Wat heeft de geschiedenis duidelĳk gemaakt met betrekking tot menselĳke heerschappĳ?


123

Jehovah wist vanaf het begin dat onafhankelĳkheid, of zelfbestuur, van de mens veel lĳden tot gevolg zou hebben. Was het dan onrechtvaardig van hem om het onvermĳdelĳke te laten gebeuren? Beslist niet! Ter illustratie: Stel dat je een kind hebt dat een operatie moet ondergaan om hem van een levensbedreigende aandoening te genezen. Je beseft dat je kind een mate van lĳden zal ondergaan door de operatie, en dit doet je veel verdriet. Tegelĳkertĳd weet je dat je kind door deze gang van zaken later in zĳn leven een betere gezondheid zal hebben. Evenzo wist God — en hĳ heeft dat zelfs voorzegd — dat zĳn toelating van menselĳke heerschappĳ een mate van pĳn en lĳden met zich mee zou brengen (Genesis 3:16-19). Maar hĳ wist ook dat er alleen blĳvende en zinvolle bevrĳding mogelĳk zou zĳn als hĳ toeliet dat de hele mensheid de slechte gevolgen van opstand zou ervaren. Op deze wĳze kon de strĳdvraag blĳvend, voor altĳd, worden beslecht. 11

De strĳdvraag inzake de rechtschapenheid van de mens 12 Deze kwestie heeft nog een aspect. Door de rechtmatigheid en rechtvaardigheid van Gods heerschappĳ te betwisten, lasterde Satan niet alleen Jehovah met betrekking tot diens soevereiniteit; hĳ lasterde ook Gods dienstknechten wat betreft hun rechtschapenheid. Merk bĳvoorbeeld eens op wat Satan over de rechtvaardige man Job tegen Jehovah zei: „Hebt gĳ niet zelf om hem en om zĳn huis en om al wat hĳ heeft, rondom een omheining geplaatst? Het werk van zĳn handen hebt gĳ gezegend, en zĳn veestapel zelf heeft zich uitgebreid

11. Waarom liet Jehovah toe dat de mensheid aan lĳden werd onderworpen? 12. Welke beschuldiging heeft Satan tegen mensen ingebracht, zoals in ¨ Jobs geval wordt geıllustreerd?

Jehovah zal nooit „de rechtvaardige met de goddeloze wegvagen”

124


op de aarde. Maar steek voor de verandering alstublieft uw hand eens uit en tast alles aan wat hĳ heeft en zie eens of hĳ u niet recht in uw gezicht zal vervloeken.” — Job 1:10, 11. 13 Satan beweerde dat Jehovah zĳn beschermende kracht gebruikte om Jobs toewĳding te kopen. Dit hield op zĳn beurt in dat Jobs rechtschapenheid alleen maar schĳn was, dat hĳ God alleen aanbad om wat hĳ ervoor terug kon krĳgen. Satan betoogde dat als Gods zegen van Job werd weggenomen, zelfs die man zĳn Schepper zou vervloeken. Satan wist dat Job opviel als „een onberispelĳk en oprecht man, godvrezend en wĳkend van het kwaad”.1 Dus als Satan Jobs rechtschapenheid kon breken, wat kon er dan van de overige mensen gezegd worden? Aldus trok Satan in werkelĳkheid de loyaliteit van allen die God willen dienen in twĳfel. Ja, Satan breidde de strĳdvraag uit door tegen Jehovah te zeggen: „Al wat een mens [niet alleen Job] heeft, zal hĳ geven voor zĳn ziel.” — Job 1:8; 2:4. 14 Uit de geschiedenis blĳkt dat velen net als Job ondanks beproevingen loyaal aan Jehovah zĳn gebleven — in tegenstelling tot wat Satan beweerde. Ze hebben Jehovah’s hart verheugd door hun getrouwe handelwĳze, en dit heeft Jehovah een antwoord verschaft op Satans trotse, honende bewering dat mensen zullen stoppen met het dienen van God als ze met ¨ tegenspoed te maken krĳgen (Hebreeen 11:4-38). Ja, rechtgeaarde mensen hebben geweigerd God de rug toe te keren. Juist wanneer ze door de meest verdrietige situaties werden overvallen, verlieten ze zich des te meer op Jehovah voor ¨ kracht om te volharden. — 2 Korinthiers 4:7-10. 1 Jehovah zei over Job: ’Er is niemand op aarde als hĳ’ (Job 1:8). Waarschĳnlĳk leefde Job dus na de dood van Jozef en voordat Mozes de aan¨ gestelde leider van Israel werd. In die periode kon er daarom worden gezegd dat er niemand zo rechtschapen was als Job. 13. Wat suggereerde Satan door zĳn beschuldigingen aan het adres van Job, en hoe zĳn alle mensen hierbĳ betrokken? 14. Wat blĳkt uit de geschiedenis in verband met Satans beschuldiging aan het adres van mensen?


125

Maar bĳ de wĳze waarop Jehovah gerechtigheid oefent, is meer betrokken dan de strĳdvragen inzake soevereiniteit en de rechtschapenheid van de mens. De bĳbel geeft ons een verslag van Jehovah’s oordelen met betrekking tot afzonderlĳke per¨ sonen en zelfs hele naties. De bĳbel bevat ook profetieen over oordelen die hĳ in de toekomst zal voltrekken. Waarom kunnen we ervan overtuigd zĳn dat Jehovah rechtvaardig in zĳn oordelen is geweest en zal zĳn? 15

Waarom Gods gerechtigheid superieur is Over Jehovah kan terecht gezegd worden: „Al zĳn wegen zĳn gerechtigheid” (Deuteronomium 32:4). Niemand van ons kan dat van zichzelf beweren, want ons besef van wat juist is wordt heel vaak vertroebeld door ons beperkte overzicht. Neem bĳvoorbeeld Abraham. Hĳ pleitte bĳ God in verband met de vernietiging van Sodom — ondanks de buitensporige goddeloosheid die daar heerste. Hĳ vroeg aan Jehovah: „Zult gĳ werkelĳk de rechtvaardige met de goddeloze wegvagen?” (Genesis 18:23-33) Natuurlĳk luidde het antwoord nee. Pas toen de rechtvaardige Lot en zĳn dochters veilig in de stad Zoar waren aangekomen, liet Jehovah „zwavel en vuur” op Sodom regenen (Genesis 19:22-24). Jona daarentegen „ontbrandde in toorn” toen God de inwoners van Nineve barmhartigheid betoonde. Aangezien Jona hun vernietiging al had aangekondigd, zou hĳ het prima hebben gevonden als ze verdelgd waren — ongeacht hun oprechte berouw. — Jona 3:10– 4:1. 17 Jehovah verzekerde Abraham dat de wĳze waarop hĳ gerechtigheid oefent, niet alleen het vernietigen van de goddelozen inhoudt maar ook het sparen van de rechtvaardigen. Anderzĳds moest Jona leren dat Jehovah barmhartig is. Als de goddelozen hun handelwĳze veranderen, betoont Jehovah 16

15. Welke vraag zou er over Gods oordelen in het verleden en in de toekomst kunnen rĳzen? 16, 17. Uit welke voorbeelden blĳkt dat mensen een beperkt overzicht hebben wanneer het op ware gerechtigheid aankomt?

126


zich „vergevensgezind” (Psalm 86:5). In tegenstelling tot sommige onzekere mensen velt Jehovah geen ongunstig oordeel alleen om zĳn macht te tonen, noch onthoudt hĳ zich van het betonen van medegevoel uit angst als zwak beschouwd te worden. Hĳ zal altĳd barmhartigheid tonen wanneer er ook ¨ maar een basis voor bestaat. — Jesaja 55:7; Ezechiel 18:23. 18 Jehovah laat zich echter niet door louter sentimentele gevoelens verblinden. Toen zĳn volk diep verwikkeld raakte in afgoderĳ, verklaarde Jehovah onomwonden: „Ik wil u richten naar uw wegen en al uw verfoeilĳkheden over u brengen. En mĳn oog zal geen leed over u gevoelen, noch wil ik mededogen voelen, want over u zal ik uw eigen wegen brengen” ¨ (Ezechiel 7:3, 4). Wanneer mensen zich dus verharden in hun handelwĳze, oordeelt Jehovah dienovereenkomstig. Maar dit oordeel is gebaseerd op deugdelĳke bewĳzen. Toen een luid „klaaggeschrei” over Sodom en Gomorra Jehovah’s oren bereikte, zei hĳ dan ook: „Ik ben vastbesloten af te dalen om te zien of zĳ geheel en al handelen naar het luide geroep dat erover tot mĳ is doorgedrongen” (Genesis 18:20, 21). Wat kunnen we dankbaar zĳn dat Jehovah niet is zoals veel mensen, die overhaaste conclusies trekken voordat ze alle feiten hebben gehoord! Jehovah is werkelĳk, zoals de bĳbel hem beschrĳft, „een God van getrouwheid, bĳ wie geen onrecht is”. — Deuteronomium 32:4.

Heb vertrouwen in Jehovah’s gerechtigheid De bĳbel beantwoordt niet elke vraag over Jehovah’s handelingen in het verleden; evenmin verschaft dit boek elk detail van de wĳze waarop Jehovah in de toekomst het oordeel zal voltrekken aan afzonderlĳke personen en aan groepen. Wan¨ neer we verslagen of profetieen in de bĳbel waarin zo’n detail ontbreekt moeilĳk te begrĳpen vinden, kunnen we dezelfde 19

18. Laat aan de hand van de bĳbel zien dat Jehovah niet op grond van louter sentimentele gevoelens handelt. 19. Wat kunnen we doen als we de wĳze waarop Jehovah gerechtigheid oefent soms moeilĳk te begrĳpen vinden?


127

Vragen ter meditatie Deuteronomium 10:17-19 Waarom kunnen we ervan overtuigd zĳn dat Jehovah in alles wat hĳ doet onpartĳdig is? Job 34:1-12 Hoe kunnen Elihu’s woorden je vertrouwen in Gods rechtvaardigheid versterken wanneer je met onrecht wordt geconfronteerd? Psalm 1:1-6 Waarom is het geruststellend te weten dat Jehovah de daden van zowel de rechtvaardigen als de goddelozen zorgvuldig afweegt? Maleachi 2:13-16 Hoe dacht Jehovah over het onrecht dat vrouwen werd aangedaan wier mannen zich op onjuiste gronden van hen lieten scheiden?

loyaliteit tonen als de profeet Micha, die schreef: „Ik wil van een wachtende houding jegens de God van mĳn redding blĳk geven.” — Micha 7:7. 20 We kunnen ervan overtuigd zĳn dat Jehovah in elke situatie zal doen wat juist is. Zelfs wanneer onrechtvaardigheden door mensen genegeerd schĳnen te worden, belooft Jehovah: „Aan mĳ is de wraak; ik wil vergelden” (Romeinen 12:19). Als we van een wachtende houding blĳk geven, zullen we dezelfde vaste overtuiging hebben als die welke de apostel Paulus onder woorden bracht: „Is er onrechtvaardigheid bĳ God? Moge dat nooit waar worden!” — Romeinen 9:14. 21 Ondertussen leven we in „kritieke tĳden . . . , die moei¨ lĳk zĳn door te komen” (2 Timotheus 3:1). Onrecht en „daden van onderdrukking” hebben tot veel ernstige misstanden geleid (Prediker 4:1). Maar Jehovah is niet veranderd. Hĳ haat onrecht nog steeds, en hĳ bekommert zich intens om degenen die er het slachtoffer van zĳn. Als we loyaal blĳven aan Jehovah en zĳn soevereiniteit zal hĳ ons de kracht geven om te volharden tot de bestemde tĳd dat hĳ onder zĳn Koninkrĳksheerschappĳ alle onrecht zal herstellen. — 1 Petrus 5:6, 7. 20, 21. Waarom kunnen we ervan overtuigd zĳn dat Jehovah altĳd zal doen wat juist is?

H O O F D S T U K

1 3

„De wet van Jehovah is volmaakt” „DE WET is een bodemloze put, ze . . . verslindt alles.” Die uitspraak verscheen in een in 1712 gepubliceerd boek. De schrĳver hekelde een wetsstelsel waarin rechtszaken zich soms jarenlang voortsleepten, zodat degenen die probeerden recht te verkrĳgen, tot armoede vervielen. In veel landen zĳn het wetsstelsel en de rechtspraak zo ingewikkeld en zo vol onrecht, vooroordeel en strĳdigheden dat er een wĳdverbreide minachting voor de wet is ontstaan. 2 Vergelĳk dit eens met de volgende woorden, die zo’n 2700 jaar geleden werden geschreven: „Hoe lief heb ik uw wet!” (Psalm 119:97) Hoe kon de psalmist dat zo stellig zeggen? Omdat de wet die hĳ prees niet door een wereldlĳke regering in het leven was geroepen maar door Jehovah God. Als je Jehovah’s wetten bestudeert, zul je het wellicht meer en meer eens worden met de psalmist. Zo’n studie geeft je inzicht in de denkwĳze van de grootste Rechter en Wetgever in het universum.

De Opperste Wetgever

´ „Een is wetgever en rechter”, vertelt de bĳbel ons (Jakobus 4:12). Jehovah is inderdaad de enige ware Wetgever. Zelfs de bewegingen van de hemellichamen worden bestuurd door zĳn „wetten des hemels” (Job 38:33, Leidse Vertaling). Jehovah’s myriaden heilige engelen worden eveneens door Gods wet bestuurd, want ze zĳn in vaste rangen georganiseerd en verrichten onder Jehovah’s bevel dienst als zĳn dienaren. — Psalm 104:4; ¨ Hebreeen 1:7, 14. 4 Jehovah heeft ook de mensheid wetten gegeven. Elk van ons heeft een geweten, een weerspiegeling van Jehovah’s gevoel voor gerechtigheid. Het geweten is een soort innerlĳke wet en kan ons daarom helpen goed van kwaad te onderscheiden 3

1, 2. Waarom hebben mensen vaak weinig respect voor de wet, maar hoe kunnen we over Gods wetten gaan denken? 3, 4. Op welke manieren heeft Jehovah bewezen een Wetgever te zĳn?

„DE WET VAN JEHOVAH IS VOLMAAKT”

129

(Romeinen 2:14). Onze eerste ouders werden met een volmaakt geweten gezegend en hadden dus maar een paar wetten nodig (Genesis 2:15-17). Onvolmaakte mensen hebben echter meer wetten nodig om hen in het doen van Gods wil te leiden. Patriarchen als Noach, Abraham en Jakob ontvingen wetten van Jehovah God en gaven deze aan hun gezin door (Genesis 6:22; ¨ 9:3-6; 18:19; 26:4, 5). Jehovah maakte zich op een ongeeve¨ naarde manier tot een Wetgever toen hĳ de natie Israel via Mozes een wetsstelsel gaf. Deze verzameling wetten biedt ons een uitgebreid inzicht in Jehovah’s gevoel voor gerechtigheid.

¨ De Mozaısche wet — Een overzicht

¨ Velen schĳnen te denken dat de Mozaısche wet een log, ingewikkeld stelsel van wetten was. Dat is beslist niet waar. Het hele wetsstelsel bevat ruim 600 wetten. Dat klinkt misschien als een enorme hoeveelheid, maar bedenk dit eens: Tegen het eind van de twintigste eeuw vulden de federale wetten van de Verenigde Staten meer dan 150.000 bladzĳden aan wetboeken. Elke twee jaar worden er zo’n 600 wetten aan toegevoegd! In ¨ termen van louter volume verzinkt de Mozaısche wet dus in het ¨ niet bĳ de berg menselĳke wetten. Toch werden de Israelieten door Gods Wet bestuurd op terreinen waaraan in de hedendaagse wetten niet eens gedacht is. Hier volgt een overzicht. 6 De Wet verhoogde Jehovah’s soevereiniteit. Daarom is de Mo¨ zaısche wet niet te vergelĳken met enig ander wetsstelsel. De ¨ grootste wet was deze: „Luister, o Israel: Jehovah, onze God, ´ ´ is een Jehovah. En gĳ moet Jehovah, uw God, liefhebben met geheel uw hart en geheel uw ziel en geheel uw levenskracht.” Hoe moest Gods volk liefde voor hem tonen? Ze moesten hem dienen en zich aan zĳn soevereiniteit onderwerpen. — Deuteronomium 6:4, 5; 11:13. ¨ 7 Iedere Israeliet toonde zĳn instemming met Jehovah’s 5

¨ 5. Was de Mozaısche wet een log, ingewikkeld stelsel van wetten, en waarom antwoord je zo? ¨ 6, 7. (a) Wat doet de Mozaısche wet van elk ander wetsstelsel verschil¨ len, en wat is het grootste gebod van die Wet? (b) Hoe konden de Israelieten hun instemming met Jehovah’s soevereiniteit tonen?

130


soevereiniteit door zich te onderwerpen aan degenen die in een positie van autoriteit boven hem waren geplaatst. Ouders, oversten, rechters, priesters en later ook de koning vertegenwoordigden allen Gods autoriteit. Jehovah bezag elke vorm van opstand tegen degenen die autoriteit bezaten als opstand tegen hem. Anderzĳds riskeerden degenen die autoriteit bezaten zich Jehovah’s woede op de hals te halen als ze zĳn volk onrechtvaardig of arrogant behandelden (Exodus 20:12; 22:28; Deuteronomium 1:16, 17; 17:8-20; 19:16, 17). Beide partĳen hadden dus de verantwoordelĳkheid Gods soevereiniteit hoog te houden. 8 De Wet hield Jehovah’s maatstaf van heiligheid hoog. De woorden „heilig(e)” en „heiligheid” komen meer dan 280 keer ¨ in de Mozaısche wet voor. De Wet hielp Gods volk te onderscheiden wat rein was en onrein, zuiver en onzuiver, door zo’n ¨ zeventig dingen te vermelden die een Israeliet ceremonieel on¨ rein konden maken. Deze wetten spraken over fysieke hygiene, voedsel en zelfs afvalverwĳdering. Zulke wetten hadden een bĳzonder gunstige uitwerking op de gezondheid.1 Maar ze hadden een hoger doel — ze moesten ervoor zorgen dat het volk Jehovah’s gunst bleef genieten en afgescheiden bleef van de zondige praktĳken van de ontaarde naties rondom hen. Laten we eens een voorbeeld noemen. 9 De inzettingen van het Wetsverbond bepaalden dat geslachtsgemeenschap en het baren van kinderen — zelfs onder gehuwden — iemand voor een bepaalde periode onrein maakten (Leviticus 12:2-4; 15:16-18). Dergelĳke inzettingen maakten deze reine gaven van God niet tot iets minderwaardigs (Genesis 1:28; 2:18-25). Deze wetten hielden veeleer Jehovah’s heilig1 De wetten bĳvoorbeeld die vereisten dat menselĳke uitwerpselen werden begraven, dat zieken in quarantaine werden gehouden en dat iedereen die een dood lichaam had aangeraakt zich moest wassen, waren hun tĳd eeuwen vooruit. — Leviticus 13:4-8; Numeri 19:11-13, 17-19; Deuteronomium 23:13, 14. 8. Hoe hield de Wet Jehovah’s maatstaf van heiligheid hoog? 9, 10. Welke inzettingen bevatte het Wetsverbond inzake geslachtsgemeenschap en het baren van kinderen, en welke voordelen boden die wetten?


131

heid hoog doordat ze zĳn aanbidders vrĳ van verontreiniging ¨ hielden. Het is opmerkelĳk dat de naties rondom Israel de gewoonte hadden hun aanbidding met seks en vruchtbaarheids¨ riten te vermengen. Bĳ de religie van de Kanaanieten was prostitutie van mannen en vrouwen betrokken. Dat leidde op grote schaal tot ontaarding van de ergste soort. In tegenstelling daarmee hield de Wet de aanbidding van Jehovah volkomen afgescheiden van seksuele aangelegenheden.1 Er waren ook andere voordelen. 10 Die wetten onderwezen een uiterst belangrĳke waarheid.2 Immers, hoe wordt de smet van Adams zonde van de ene generatie op de volgende overgebracht? Is het niet door geslachtsgemeenschap en het baren van kinderen? (Romeinen 5:12) Ja, Gods Wet herinnerde zĳn volk aan de altĳd aanwezige realiteit van zonde. Wĳ allemaal zĳn feitelĳk in zonde geboren (Psalm 51:5). We hebben vergeving en loskoping nodig om dicht tot onze heilige God te kunnen naderen. 11 De Wet hield Jehovah’s volmaakte gerechtigheid hoog. De Mo¨ zaısche wet propageerde ook het beginsel van gelĳkwaardigheid, of evenwicht, in de rechtspleging. Zo verklaarde de Wet: „Ziel voor ziel, oog voor oog, tand voor tand, hand voor hand, voet voor voet” (Deuteronomium 19:21). In strafzaken moest de straf dus overeenstemmen met het misdrĳf. Dit aspect van goddelĳke gerechtigheid was in de hele Wet terug te vinden en is tot op de dag van vandaag essentieel voor een goed begrip van ¨ 1 Terwĳl Kanaanitische tempels vertrekken hadden die voor geslachts¨ gemeenschap waren gereserveerd, bepaalde de Mozaısche wet dat mensen die onrein waren niet eens de tempel in mochten. Aangezien geslachtsgemeenschap een periode van onreinheid tot gevolg had, kon niemand seks rechtmatig tot een onderdeel van de aanbidding in Jehovah’s huis maken. 2 Onderwĳs was een belangrĳk doel van de Wet. In de Encyclopaedia ¯ Judaica staat dat het Hebreeuwse woord voor „wet”, to·rahŠ, in feite „onderricht” betekent. 11, 12. (a) Welk uiterst belangrĳke beginsel van gerechtigheid propageerde de Wet? (b) Welke waarborgen tegen verdraaiing van het recht bevatte de Wet?


133

het loskoopoffer van Christus Jezus, zoals hoofdstuk 14 duide¨ lĳk zal maken. — 1 Timotheus 2:5, 6. 12 De Wet bevatte ook waarborgen tegen verdraaiing van het recht. Er waren bĳvoorbeeld minstens twee getuigen vereist om de rechtsgeldigheid van een beschuldiging vast te stellen. Op meineed stond een zware straf (Deuteronomium 19:15, 18, 19). Corruptie en omkoperĳ waren eveneens streng verboden (Exodus 23:8; Deuteronomium 27:25). Zelfs in zakenpraktĳken moest Gods volk Jehovah’s verheven maatstaf van gerechtigheid hoog houden (Leviticus 19:35, 36; Deuteronomium 23:19, 20). Dat hoogstaande en rechtvaardige wetsstelsel was een grote zegen ¨ voor Israel!

Wetten die barmhartigheid en eerlĳke behandeling vooropstellen

¨ Was de Mozaısche wet een starre, onbarmhartige verzameling regels? Beslist niet! Koning David schreef onder inspiratie: „De wet van Jehovah is volmaakt” (Psalm 19:7). Zoals hĳ heel goed wist, moedigde de Wet tot barmhartigheid en eerlĳke behandeling aan. Hoe? 14 In sommige landen schĳnt de wet tegenwoordig meer clementie en gunst te betonen aan de misdadigers dan dat er naar de slachtoffers wordt omgezien. Dieven bĳvoorbeeld zitten misschien een tĳdlang in de gevangenis. Intussen hebben de slachtoffers wellicht nog steeds hun spullen niet terug maar moeten ze wel de belasting betalen waarmee deze misdadigers gehuis¨ vest en gevoed worden. In het oude Israel bestonden geen gevangenissen zoals we ze nu kennen. De strengheid van de straffen was aan strikte beperkingen onderworpen (Deuteronomium 25:1-3). Een dief moest het slachtoffer een vergoeding geven voor wat hĳ had gestolen. Bovendien moest hĳ meer betalen. Hoeveel meer? Dat varieerde. Kennelĳk bezaten de rechters de vrĳheid om een aantal factoren, zoals het berouw dat de zondaar toonde, af te wegen. Dat zou kunnen verklaren waarom 13

13, 14. Hoe moedigde de Wet tot een eerlĳke en rechtvaardige behandeling van een dief en zĳn slachtoffer aan?

134


de vergoeding die volgens Leviticus 6:1-7 van een dief werd gevraagd, veel minder bedraagt dan die welke in Exodus 22:7 wordt vermeld. 15 De Wet erkende barmhartig dat niet alle overtredingen opzettelĳk zĳn. Wanneer een man bĳvoorbeeld iemand per ongeluk doodde, hoefde hĳ niet ziel voor ziel te geven als hĳ de juiste stappen ondernam door naar een van de toevluchtssteden te ¨ vluchten die over Israel verspreid lagen. Nadat bevoegde rechters zĳn zaak hadden onderzocht, moest hĳ tot de dood van de hogepriester in de toevluchtsstad blĳven. Dan zou hĳ vrĳ zĳn om te wonen waar hĳ wilde. Aldus trok hĳ voordeel van Gods barmhartigheid. Tegelĳkertĳd beklemtoonde deze wet de grote waarde van menselĳk leven. — Numeri 15:30, 31; 35:12-25. 16 De Wet waarborgde persoonlĳke rechten. Denk eens aan de manieren waarop de Wet personen met schulden beschermde. Het was verboden het huis van een schuldenaar binnen te gaan om iets van zĳn bezittingen als pand te nemen. In plaats daarvan moest een schuldeiser buiten wachten totdat de schuldenaar het pand bĳ hem bracht. Hierdoor werd de onschendbaarheid van iemands woning gewaarborgd. Als de schuldeiser het bovenkleed van de schuldenaar tot pand had genomen, moest hĳ het bĳ het vallen van de avond terugbrengen, want de schuldenaar had het waarschĳnlĳk nodig om zich ’s nachts warm te houden. — Deuteronomium 24:10-14. 17 Zelfs oorlogvoering was onder de Wet geregeld. Gods volk moest oorlogen voeren als Zĳn werktuigen in „Oorlogen van Jehovah”, niet uit louter machtshonger of veroveringszucht (Nu¨ meri 21:14). In veel gevallen moesten de Israelieten eerst capitulatievoorwaarden aanbieden. Als een stad het aanbod weigerde, ¨ dan mocht Israel haar belegeren — maar in overeenstemming met Gods regels. In tegenstelling tot wat veel soldaten door de ¨ geschiedenis heen hebben gedaan, mochten mannen in Israels 15. Hoe garandeerde de Wet zowel barmhartigheid als gerechtigheid wanneer iemand een ander per ongeluk doodde? 16. Hoe waarborgde de Wet bepaalde persoonlĳke rechten? ¨ 17, 18. Hoe verschilden de Israelieten wat oorlogvoering betreft van andere naties, en waarom?


135

leger geen vrouwen verkrachten of in het wilde weg mensen afslachten. Ze moesten zelfs het milieu ontzien, want ze mochten de vruchtbomen van de vĳand niet omhakken.1 Andere legers hadden dergelĳke beperkingen niet. — Deuteronomium 20:10-15, 19, 20; 21:10-13. 18 Word je met afschuw vervuld wanneer je hoort dat in sommige landen kinderen tot soldaat worden opgeleid? In het oude ¨ Israel werd er geen man die jonger was dan twintig jaar onder de wapenen geroepen (Numeri 1:2, 3). Zelfs een volwassen man werd vrĳgesteld als hĳ overmatig bevreesd was. Een pasgehuwde man kreeg een heel jaar vrĳstelling, zodat hĳ de geboorte van een erfgenaam kon meemaken voordat hĳ deze riskante dienst op zich nam. Op deze manier, zo legde de Wet uit, was de jonge echtgenoot in staat zĳn nieuwe vrouw te „verheugen”. — Deuteronomium 20:5, 6, 8; 24:5. 19 De Wet beschermde ook vrouwen, kinderen en gezinnen en trof voorzieningen voor hen. Ze gebood ouders hun kinderen voortdurend aandacht te geven en in geestelĳke zaken te onderrichten (Deuteronomium 6:6, 7). Alle vormen van incest waren op straffe des doods verboden (Leviticus hoofdstuk 18). De Wet verbood ook overspel, dat zo vaak gezinnen kapotmaakt en hun ¨ zekerheid en waardigheid ruıneert. Ze trof voorzieningen voor weduwen en wezen en maakte in de meest krachtige bewoordingen duidelĳk dat ze niet slecht behandeld mochten worden. — Exodus 20:14; 22:22-24. 20 In dit verband zouden sommigen zich echter kunnen 1 De Wet stelde de doordringende vraag: „Is het geboomte van het veld een mens, dat het door u belegerd moet worden?” (Deuteronomium 20:19) Philo, een joodse geleerde uit de eerste eeuw, haalde deze wet aan en legde uit dat het in Gods ogen „onrechtvaardig [is] dat de toorn die wordt opgewekt tegen mensen, zich wreekt op dingen die onschuldig zĳn aan alle kwaad”. 19. Welke voorzieningen bevatte de Wet ter bescherming van vrouwen, kinderen, gezinnen, weduwen en wezen? ¨ 20, 21. (a) Waarom stond de Mozaısche wet polygamie toe onder de ¨ Israelieten? (b) Waarom verschilde de Wet wat echtscheiding betreft van de maatstaf die Jezus later weer instelde?

136


afvragen: ’Waarom stond de Wet polygamie toe?’ (Deuteronomium 21:15-17) We moeten deze wetten in samenhang met de ¨ tĳd zien. Degenen die de Mozaısche wet beoordelen vanuit het perspectief van de huidige tĳd en cultuur, zullen deze wet beslist niet begrĳpen (Spreuken 18:13). Jehovah’s lang voordien in Eden vastgestelde maatstaf maakte het huwelĳk tot een duur´ ´ ´ ´ zame verbintenis tussen een man en een vrouw (Genesis 2:18, ¨ 20-24). Tegen de tĳd dat Jehovah de Wet aan Israel gaf, waren praktĳken zoals polygamie echter al eeuwenlang de gewoonte. Jehovah wist heel goed dat zĳn ’hardnekkige volk’ herhaaldelĳk zelfs de meest fundamentele geboden, zoals de geboden die afgoderĳ veroordeelden, ongehoorzaam zou zĳn (Exodus 32:9). In zĳn wĳsheid koos hĳ dus niet die periode uit als de tĳd om al hun gewoonten op het gebied van het huwelĳk te veranderen. Bedenk evenwel dat Jehovah polygamie niet in het leven ¨ heeft geroepen. Hĳ gebruikte echter wel de Mozaısche wet om polygamie onder zĳn volk te reglementeren en misbruik ervan te voorkomen. ¨ 21 Ook verschafte de Mozaısche wet vrĳ veel serieuze gronden waarop een man zich van zĳn vrouw kon laten scheiden (Deuteronomium 24:1-4). Jezus noemde dit een concessie die God het joodse volk had gedaan „met het oog op de hardheid van [hun] hart”. Die concessies waren echter tĳdelĳk. Voor zĳn volgelingen stelde Jezus Jehovah’s oorspronkelĳke maatstaf voor ¨ het huwelĳk weer in. — Mattheus 19:8.

De Wet propageerde liefde Kun je je een hedendaags wetsstelsel voorstellen dat tot lief¨ de aanmoedigt? De Mozaısche wet propageerde boven alles liefde. Alleen al in het boek Deuteronomium komt het woord voor „liefhebben” in verschillende vormen zelfs meer dan twintigmaal voor. „Gĳ moet uw naaste liefhebben als uzelf” ´ ´ was het op een na grootste gebod van heel de Wet (Levi¨ ticus 19:18; Mattheus 22:37-40). Gods volk moest deze liefde 22

¨ 22. Op welke manieren moedigde de Mozaısche wet tot liefde aan, en jegens wie?


137

Vragen ter meditatie Leviticus 19:9, 10; Deuteronomium 24:19 Hoe denk je over de God die zulke wetten maakt? Psalm 19:7-14 Hoe dacht David over „de wet van Jehovah”, en hoe kostbaar moeten Gods wetten voor ons zĳn? Micha 6:6-8 Hoe helpt deze passage ons in te zien dat Jehovah’s wetten niet terecht als een last kunnen worden beschouwd? ¨ ¨ Mattheus 23:23-39 Hoe toonden de Farizeeen dat ze de essentie van de Wet niet hadden begrepen, en hoe is dit een waarschuwend voorbeeld voor ons?

niet alleen jegens elkaar tonen maar ook jegens de inwonende vreemdelingen in hun midden, in gedachte houdend dat ook ¨ de Israelieten eens inwonende vreemdelingen waren geweest. Ze moesten de armen en ellendigen liefde betonen door hen in materieel opzicht bĳ te staan en geen misbruik te maken van hun droevige situatie. Ze kregen zelfs instructies om lastdieren goed te behandelen en consideratie met hen te hebben. — Exodus 23:6; Leviticus 19:14, 33, 34; Deuteronomium 22:4, 10; 24:17, 18. 23 Welke andere natie is met zo’n wetsstelsel gezegend? Geen wonder dat de psalmist schreef: „Hoe lief heb ik uw wet!” Zĳn liefde was echter niet alleen maar een gevoel. Ze zette hem tot actie aan, want hĳ deed zĳn best om die wet te gehoorzamen en ernaar te leven. Hĳ zei verder: „De gehele dag heeft [uw wet] mĳn intense belangstelling” (Psalm 119:11, 97). Ja, hĳ besteedde er geregeld tĳd aan Jehovah’s wetten te bestuderen. Er kan geen twĳfel over bestaan dat daardoor zĳn liefde voor deze wetten toenam. Tegelĳkertĳd groeide ook zĳn liefde voor de Wetgever, Jehovah God. Moge ook jĳ, terwĳl je ermee voortgaat Gods wet te bestuderen, steeds dichter naderen tot Jehovah, de Grote Wetgever en de God van gerechtigheid. 23. Waartoe werd de schrĳver van Psalm 119 bewogen, en wat zouden wĳ ons kunnen voornemen?

H O O F D S T U K

1 4

Jehovah verschaft „een losprĳs in ruil voor velen” ’DE GEHELE schepping zucht voortdurend tezamen en lĳdt tezamen pĳn’ (Romeinen 8:22). Met die woorden beschrĳft de apostel Paulus de beklagenswaardige toestand waarin we ons bevinden. Van menselĳk standpunt uit bezien schĳnt er geen oplossing te zĳn voor lĳden, zonde en dood. Maar Jehovah heeft niet de beperkingen die de mens heeft (Numeri 23:19). De God van gerechtigheid heeft een oplossing voor onze droevige situatie verschaft. Deze oplossing wordt de losprĳs genoemd. 2 De losprĳs is Jehovah’s grootste geschenk aan de mensheid. Onze bevrĳding van zonde en dood wordt erdoor mogelĳk ge¨ maakt (Efeziers 1:7). De losprĳs is het fundament van de hoop op eeuwig leven, hetzĳ in de hemel of op een paradĳsaarde (Lukas 23:43; Johannes 3:16; 1 Petrus 1:4). Maar wat is de losprĳs precies? Wat leren we erdoor over Jehovah’s allesovertreffende gerechtigheid?

Hoe de noodzaak van een losprĳs ontstond De losprĳs werd noodzakelĳk wegens de zonde van Adam. Door zĳn ongehoorzaamheid aan God liet Adam zĳn nageslacht een erfenis na van ziekte, verdriet, pĳn en dood (Genesis 2:17; Romeinen 8:20). God kon niet toegeven aan sentimentele gevoelens en de doodstraf gewoon in een lichtere straf omzetten. Dan zou hĳ zĳn eigen wet negeren: „Het loon dat de zonde betaalt, is de dood” (Romeinen 6:23). En als Jehovah zĳn eigen maatstaven van gerechtigheid krachteloos zou maken, dan zou er universele chaos en wetteloosheid heersen! 3

1, 2. Hoe beschrĳft de bĳbel de toestand waarin de mensheid zich bevindt, en wat is de enige oplossing? 3. (a) Waardoor werd de losprĳs noodzakelĳk? (b) Waarom kon God de doodstraf die op Adams nakomelingen rustte, niet gewoon in een lichtere straf omzetten?

JEHOVAH VERSCHAFT „EEN LOSPRIJS IN RUIL VOOR VELEN”

139

Zoals we in hoofdstuk 12 hebben gezien, deed de opstand in Eden nog belangrĳker strĳdvragen rĳzen. Satan wierp een donkere schaduw op Gods goede naam. In feite beschuldigde hĳ Jehovah ervan een leugenaar te zĳn en een wrede dictator die zĳn schepselen van hun vrĳheid berooft (Genesis 3:1-5). Door schĳnbaar Gods voornemen om de aarde te vullen met rechtvaardige mensen te verĳdelen, betitelde Satan God tevens als een mislukkeling (Genesis 1:28; Jesaja 55:10, 11). Als Jehovah deze uitdagingen onbeantwoord had gelaten, zouden veel van zĳn met verstand begiftigde schepselen hun vertrouwen in zĳn heerschappĳ misschien enigszins hebben verloren. 5 Satan lasterde ook Jehovah’s getrouwe dienstknechten door hen ervan te beschuldigen dat ze Hem alleen uit zelfzuchtige motieven dienden en dat als ze onder druk werden gezet, niemand van hen God trouw zou blĳven (Job 1:9-11). Deze strĳdvragen waren van veel groter belang dan de droevige situatie van de mensheid. Jehovah voelde zich terecht verplicht Satans lasterlĳke beschuldigingen te weerleggen. Maar hoe kon God deze strĳdvragen beslechten en tevens de mensheid redden? 4

De losprĳs — Een equivalent Jehovah’s oplossing was zowel uiterst barmhartig als door en door rechtvaardig — een oplossing die geen mens ooit had kunnen bedenken. Toch was ze schitterend eenvoudig. Er wordt afwisselend over gesproken als een loskoopprĳs, een ver¨ zoening, een loskoping en een zoenoffer (Psalm 49:8; Daniel ¨ 9:24; Galaten 3:13; Kolossenzen 1:20; Hebreeen 2:17). Maar de uitdrukking die misschien wel de beste beschrĳving vormt, is die welke door Jezus zelf werd gebruikt. Hĳ zei dat „de Zoon des mensen niet gekomen is om gediend te worden, maar om te dienen en zĳn ziel te geven als een losprĳs [Grieks: lu1tron] ¨ in ruil voor velen”. — Mattheus 20:28. 6

4, 5. (a) Hoe lasterde Satan God, en waarom was Jehovah verplicht die uitdagingen te beantwoorden? (b) Welke beschuldiging uitte Satan met betrekking tot Jehovah’s loyale dienstknechten? 6. Wat zĳn enkele van de uitdrukkingen die de bĳbel gebruikt om Gods middel tot redding van de mensheid te beschrĳven?


141

Wat is een losprĳs? Het Griekse woord dat hier wordt gebruikt, is afgeleid van een werkwoord dat „loslaten, vrĳlaten” betekent. Deze term werd gebruikt als aanduiding voor geld dat werd betaald in ruil voor de vrĳlating van krĳgsgevangenen. In wezen kan een losprĳs dus gedefinieerd worden als iets wat wordt betaald om iets terug te kopen. In de Hebreeuwse Geschriften komt het woord voor „losprĳs” (ko1fer) van een werkwoord dat „bedekken” betekent. God zei bĳvoorbeeld tegen Noach dat hĳ de ark met teer moest „bedekken” (een vorm van hetzelfde woord) (Genesis 6:14). Dit helpt ons te begrĳpen dat loskopen ook zonden bedekken betekent. — Psalm 65:3. 8 Opmerkelĳk is dat de Theological Dictionary of the New Testament vermeldt dat dit woord (ko1fer) „altĳd de aanduiding is van een equivalent”, een overeenkomen van zaken. Zo had het deksel van de ark van het verbond een vorm die overeenkwam met de ark zelf. Evenzo moet er om van zonde los te kopen, of zonde te bedekken, een prĳs worden betaald die volledig overeenkomt met de schade die door de zonde is veroorzaakt, oftewel die schade volledig bedekt. Gods Wet ¨ aan Israel zei dan ook: „Ziel voor ziel, oog voor oog, tand voor tand, hand voor hand, voet voor voet.” — Deuteronomium 19:21. 9 Mannen des geloofs vanaf Abel brachten God dierlĳke slachtoffers. Daardoor maakten ze duidelĳk dat ze zich bewust waren van zonde en van de noodzaak van verlossing en toonden ze hun geloof in Gods beloofde bevrĳding door zĳn ¨ „zaad” (Genesis 3:15; 4:1-4; Leviticus 17:11; Hebreeen 11:4). Jehovah zag goedgunstig op zulke offers neer en verleende deze aanbidders een goede positie voor zĳn aangezicht. Toch waren 7

7, 8. (a) Wat betekent de term „losprĳs” in de bĳbel? (b) Hoe houdt een losprĳs een overeenkomen van zaken in? 9. Waarom brachten mannen des geloofs dierlĳke slachtoffers, en hoe bezag Jehovah zulke slachtoffers?

„Een overeenkomstige losprĳs voor allen”

142


dierlĳke offers hoogstens slechts een symbool. Dieren konden niet werkelĳk de zonde van de mens bedekken, want ze zĳn inferieur aan de mens (Psalm 8:4-8). Daarom zegt de bĳbel: „Het is niet mogelĳk dat het bloed van stieren en van bokken zon¨ den wegneemt” (Hebreeen 10:1-4). Deze slachtoffers waren niet meer dan een voorafschaduwing, of een symbool, van het ware loskoopoffer dat zou komen.

„Een overeenkomstige losprĳs”

¨ ’In Adam sterven allen’, zei de apostel Paulus (1 Korinthiers 15:22). Om de losprĳs te verschaffen, moest er dus iemand sterven die de exacte gelĳke van Adam was — een volmaakt mens (Romeinen 5:14). Geen ander schepsel kon de weegschaal der gerechtigheid in balans brengen. Alleen een volmaakt mens, iemand die niet onder het Adamitische doodsoordeel stond, kon „een overeenkomstige losprĳs” aanbieden — een losprĳs die volmaakt met Adam overeenkwam (1 Timo¨ theus 2:6). Het zou niet nodig zĳn om talloze miljoenen mensen te offeren, een voor elke nakomeling van Adam. De apostel ´´ Paulus legde uit: ’Door een mens [Adam] is de zonde de wereld binnengekomen en door de zonde de dood’ (Romeinen 5:12). En „aangezien de dood door een mens is”, voorzag God ook in de verlossing van de mensheid „door een mens” (1 Korin¨ thiers 15:21). Hoe? 11 Jehovah trof er regelingen voor dat een volmaakte man vrĳwillig zĳn leven zou opofferen. Romeinen 6:23 zegt: „Het loon dat de zonde betaalt, is de dood.” Door zĳn leven op te offeren, zou de loskoper ’voor iedereen de dood smaken’. Met andere woorden, hĳ zou het loon voor Adams zonde beta¨ ¨ len (Hebreeen 2:9; 2 Korinthiers 5:21; 1 Petrus 2:24). Dit zou verreikende wettelĳke consequenties hebben. Door het doodsoordeel dat op Adams gehoorzame nakomelingen rustte op te 10

10. (a) Met wie moest de loskoper overeenkomen, en waarom? ´ ´ (b) Waarom was er maar een menselĳk slachtoffer nodig? 11. (a) Hoe zou de loskoper ’voor iedereen de dood smaken’? (b) Waarom hadden Adam en Eva geen voordeel van de losprĳs kunnen trekken? (Zie voetnoot.)


143

heffen, zou de losprĳs de vernietigende kracht van de zonde meteen aan de bron tenietdoen.1 — Romeinen 5:16. 12 Ter illustratie: Stel je voor dat je in een plaats woont waar de meeste inwoners in een grote fabriek werken. Jĳ en je buren worden goed betaald voor jullie werk en leiden een comfortabel leven. Tenminste, totdat de fabriek dichtgaat. Wat is er aan de hand? De bedrĳfsleider blĳkt corrupt te zĳn en heeft een faillissement veroorzaakt. Plotseling zitten jĳ en je buren zonder werk en zĳn niet in staat de rekeningen te betalen. Huwelĳkspartners, kinderen en crediteuren ondervinden nadeel van de corruptie van die ene man. Is er een oplossing? Ja! Een rĳke weldoener besluit in te grĳpen. Hĳ is zich bewust van de waarde van het bedrĳf. Hĳ heeft ook medelĳden met de vele werknemers en hun gezinnen. Hĳ treft er dus regelingen voor dat de schuld van het bedrĳf wordt betaald en dat de fabriek weer opengaat. De vereffening van die ene schuld is een bevrĳding voor de vele werknemers en hun gezinnen en voor de crediteuren. Evenzo strekt de vereffening van Adams schuld talloze miljoenen mensen tot voordeel.

Wie verschaft de losprĳs? Alleen Jehovah kon voorzien in „het Lam . . . dat de zonde der wereld wegneemt” (Johannes 1:29). Maar God zond niet zomaar een willekeurige engel om de mensheid te redden. In plaats daarvan zond hĳ Degene die het definitieve, beslissende 13

1 Adam en Eva hadden geen voordeel van de losprĳs kunnen trekken. ¨ De Mozaısche wet vermeldde in verband met een opzettelĳke moordenaar het volgende beginsel: „Gĳ moogt geen losprĳs aannemen voor de ziel van een moordenaar, die verdient te sterven” (Numeri 35:31). Het is duidelĳk dat Adam en Eva het verdienden te sterven, want ze waren willens en wetens ongehoorzaam aan God. Daardoor gaven ze hun vooruitzicht op eeuwig leven op. ´ ´ 12. Illustreer hoe het betalen van een schuld veel mensen tot voordeel kan strekken. 13, 14. (a) Hoe heeft Jehovah in de losprĳs voor de mensheid voorzien? (b) Aan wie is de losprĳs betaald, en waarom is die betaling noodzakelĳk?

144


antwoord kon geven op Satans beschuldiging met betrekking tot Jehovah’s dienstknechten. Ja, Jehovah bracht het allergrootste offer door zĳn eniggeboren Zoon te zenden, „degene op wie hĳ . . . bĳzonder gesteld was” (Spreuken 8:30). Bereidwillig ’ontledigde’ Gods Zoon zichzelf van zĳn hemelse natuur (Filippenzen 2:7). Door een wonder bracht Jehovah het leven en het persoonlĳkheidspatroon van zĳn eerstgeboren hemelse Zoon over naar de schoot van een joodse maagd, Maria genaamd (Lukas 1:27, 35). Als mens zou hĳ Jezus genoemd worden. Maar in wettelĳke zin kon hĳ de tweede Adam genoemd worden, want hĳ kwam volmaakt overeen met Adam (1 Ko¨ rinthiers 15:45, 47). Daarom kon Jezus zichzelf offeren als een slachtoffer dat de losprĳs voor de zondige mensheid zou vormen. 14 Aan wie zou die losprĳs worden betaald? Psalm 49:7 zegt specifiek dat de losprĳs aan God wordt betaald. Maar is Jehovah niet degene die nu juist de regelingen voor de losprĳs treft? Ja, maar dit reduceert de losprĳs niet tot een zinloze, plichtmatige uitwisseling — zoals geld uit de ene zak halen en in de andere zak doen. We moeten begrĳpen dat de losprĳs geen letterlĳke uitwisseling is maar een wettelĳke transactie. Door in het betalen van de losprĳs te voorzien, zelfs met enorme kosten voor zichzelf, bevestigde Jehovah zĳn onwankelbare trouw aan zĳn eigen volmaakte gerechtigheid. — Gene¨ sis 22:7, 8, 11-13; Hebreeen 11:17; Jakobus 1:17. 15 In het voorjaar van 33 G.T. onderwierp Jezus Christus zich vrĳwillig aan een pĳnlĳke ervaring die tot het betalen van de losprĳs leidde. Hĳ liet toe dat hĳ op valse beschuldigingen werd gearresteerd, veroordeeld en aan een terechtstellingspaal werd genageld. Was het echt nodig dat Jezus zoveel lĳden onderging? Ja, want de strĳdvraag inzake de rechtschapenheid van Gods dienstknechten moest beslecht worden. Opmerkelĳk is dat God niet toeliet dat het kind Jezus door Herodes werd gedood (Mat¨ theus 2:13-18). Maar als volwassene was Jezus in staat de zwaarste aanvallen van Satan met een volledig begrip van de strĳdvra15. Waarom moest Jezus lĳden en sterven?


145

gen die erbĳ betrokken waren, te weerstaan.1 Door ondanks een afschuwelĳke behandeling „loyaal, schuldeloos, onbesmet, afgescheiden van de zondaars” te blĳven, bewees Jezus op indrukwekkend afdoende wĳze dat Jehovah wel degelĳk dienstknech¨ ten heeft die onder beproeving getrouw blĳven (Hebreeen 7:26). Het is dan ook geen wonder dat Jezus vlak voordat hĳ stierf in triomf uitriep: „Het is volbracht!” — Johannes 19:30.

De voltooiing van zĳn verlossingswerk Jezus moest zĳn verlossingswerk nog voltooien. Op de derde dag na Jezus’ dood wekte Jehovah hem uit de doden op (Handelingen 3:15; 10:40). Door deze belangrĳke daad beloonde Jehovah zĳn Zoon niet alleen voor zĳn getrouwe dienst maar gaf hĳ hem ook de gelegenheid zĳn verlossingswerk als Gods Hoge¨ priester te voltooien (Romeinen 1:4; 1 Korinthiers 15:3-8). De apostel Paulus legt uit: „Toen Christus . . . kwam als hogepriester . . . , is hĳ, neen, niet met het bloed van bokken en van jonge stieren, maar met zĳn eigen bloed, eens voor altĳd de heilige plaats binnengegaan en heeft een eeuwige bevrĳding voor ons verworven. Want Christus is niet binnengegaan in een met handen gemaakte heilige plaats, een kopie van de werkelĳkheid, maar in de hemel zelf, om nu ten behoeve van ons voor de per¨ soon van God te verschĳnen.” — Hebreeen 9:11, 12, 24. 17 Christus kon zĳn letterlĳke bloed niet naar de hemel mee¨ nemen (1 Korinthiers 15:50). In plaats daarvan nam hĳ mee 16

1 Om een tegenwicht te vormen tegen de zonde van Adam moest Jezus niet als een volmaakt kind sterven maar als een volmaakte man. Bedenk dat Adam opzettelĳk zondigde, volledig op de hoogte van de ernst van de daad en de gevolgen ervan. Om dus „de laatste Adam” te worden en die zonde te bedekken, moest Jezus een weloverwogen, doelbewuste keuze maken om zĳn rechtschapenheid jegens Jehovah te bewaren ¨ (1 Korinthiers 15:45, 47). Aldus gold Jezus’ getrouwe loopbaan in haar ´ ´ geheel — met inbegrip van zĳn offerandelĳke dood — als „een daad van rechtvaardiging”. — Romeinen 5:18, 19. 16, 17. (a) Hoe zette Jezus zĳn verlossingswerk voort? (b) Waarom moest Jezus „ten behoeve van ons voor de persoon van God” verschĳnen?

146


wat dat bloed symboliseerde: de wettelĳke waarde van zĳn geofferde volmaakte menselĳke leven. Vervolgens bood hĳ voor de persoon van God formeel de waarde van dat leven aan als een losprĳs in ruil voor de zondige mensheid. Aanvaardde Jehovah dat offer? Ja, en dit werd duidelĳk met Pinksteren 33 G.T., toen de heilige geest werd uitgestort op zo’n 120 discipelen in Jeruzalem (Handelingen 2:1-4). Hoe opwindend dat ook was, het was nog maar het begin van de schitterende voordelen die de losprĳs zou verschaffen.

Voordelen van de losprĳs In zĳn brief aan de Kolossenzen legt Paulus uit dat het God heeft goedgedacht door tussenkomst van Christus alle andere dingen weer met zich te verzoenen door vrede te maken door middel van het bloed dat Jezus aan de martelpaal heeft vergoten. Paulus legt ook uit dat deze verzoening twee onderscheiden groepen personen betreft, namelĳk „de dingen in de hemelen” ¨ en „de dingen op de aarde” (Kolossenzen 1:19, 20; Efeziers 1:10). Die eerste groep bestaat uit 144.000 christenen die de hoop hebben ontvangen om met Christus Jezus als hemelse priesters te dienen en als koningen over de aarde te regeren (Openbaring 5:9, 10; 7:4; 14:1-3). Door bemiddeling van hen zullen de voordelen van de losprĳs geleidelĳk in een periode van duizend jaar ten behoeve van de gehoorzame mensheid worden aangewend. ¨ — 1 Korinthiers 15:24-26; Openbaring 20:6; 21:3, 4. 19 „De dingen op de aarde” zĳn de mensen die voor volmaakt leven in het Paradĳs op aarde in aanmerking komen. Openbaring 7:9-17 beschrĳft hen als „een grote schare” die de komende „grote verdrukking” zal overleven. Maar ze hoeven niet tot die tĳd te wachten om de voordelen van de losprĳs te genieten. Ze hebben reeds „hun lange gewaden gewassen en hebben ze wit gemaakt in het bloed van het Lam”. Omdat ze geloof oefe18

18, 19. (a) Welke twee groepen personen trekken voordeel van de door Christus’ bloed mogelĳk gemaakte verzoening? (b) Wat zĳn voor de leden van de „grote schare” enkele van de huidige en de toekomstige voordelen van de losprĳs?


147

Vragen ter meditatie Numeri 3:39-51 Waarom is het essentieel dat de losprĳs een exact equivalent is? Psalm 49:7, 8 Waarom zĳn we God dank verschuldigd voor het verschaffen van de losprĳs? Jesaja 43:25 Hoe helpt deze schriftplaats ons te begrĳpen dat de redding van de mens niet de voornaamste reden is waarom Jehovah de losprĳs heeft verschaft? ¨ 1 Korinthiers 6:20 Welke uitwerking dient de losprĳs op ons gedrag en onze leefwĳze te hebben?

nen in de losprĳs, ontvangen ze nu al geestelĳke voordelen van die liefdevolle voorziening. Ze zĳn rechtvaardig verklaard als Gods vrienden! (Jakobus 2:23) Als gevolg van Jezus’ slachtoffer kunnen ze „met vrĳmoedigheid van spreken de troon van on¨ verdiende goedheid naderen” (Hebreeen 4:14-16). Wanneer ze ¨ fouten begaan, ontvangen ze werkelĳke vergeving (Efeziers 1:7). Hoewel ze onvolmaakt zĳn, hebben ze een gereinigd geweten ¨ (Hebreeen 9:9; 10:22; 1 Petrus 3:21). Met God verzoend te zĳn is dus niet een ontwikkeling waarop wordt gehoopt, maar een nu ¨ aanwezige realiteit! (2 Korinthiers 5:19, 20) Tĳdens het Millennium zullen ze geleidelĳk „vrĳgemaakt . . . worden van de slavernĳ des verderfs” en uiteindelĳk „de glorierĳke vrĳheid van de kinderen Gods . . . hebben”. — Romeinen 8:21. 20 „God zĳ gedankt door bemiddeling van Jezus Christus” voor de losprĳs! (Romeinen 7:25) Ze is in beginsel eenvoudig, maar getuigt toch van een diepe wĳsheid die ons met ontzag vervult (Romeinen 11:33). En doordat we er vol dankbaarheid over mediteren, raakt de losprĳs ons hart, zodat we steeds dichter tot de God van gerechtigheid worden getrokken. Net als de psalmist hebben we alle reden om Jehovah te loven als de God die ’rechtvaardigheid en gerechtigheid liefheeft’. — Psalm 33:5. 20. Welke invloed heeft mediteren over de losprĳs op jou persoonlĳk?

H O O F D S T U K

1 5

Jezus ’vestigt gerechtigheid op de aarde’ JEZUS was zichtbaar kwaad — en met reden. Je vindt het misschien moeilĳk je hem zo voor te stellen omdat hĳ zo’n zacht¨ aardige man was (Mattheus 21:5). Natuurlĳk bleef hĳ volkomen beheerst, want zĳn woede was een gerechtvaardigde woede.1 ¨ Maar waaraan had deze vredelievende man zich zo geergerd? Aan een geval van grof onrecht. 2 De tempel in Jeruzalem lag Jezus na aan het hart. Het was de enige heilige plaats in heel de wereld die aan de aanbidding van zĳn hemelse Vader was gewĳd. Joden uit vele landen legden grote afstanden af om daar te aanbidden. Zelfs godvrezende niet-joden kwamen naar het voor hen gereserveerde tempelvoorhof. In het begin van zĳn bediening stuitte Jezus echter op een weerzinwekkend tafereel in het tempelgebied. De plaats leek nota bene meer op een markt dan op een huis van aanbidding! Het stond er vol kooplieden en geldhandelaars. Maar wat was er dan onrechtvaardig aan? Voor deze mannen was Gods tempel niet meer dan een plaats om mensen uit te buiten — hen zelfs te beroven. Hoe dat zo? — Johannes 2:14. 3 De religieuze leiders hadden bepaald dat er voor het beta´ ´ len van de tempelbelasting slechts een specifieke muntsoort gebruikt mocht worden. Bezoekers moesten hun geld tegen die munten omwisselen. Daarom hadden geldwisselaars hun tafels in de tempel opgesteld, en voor elke transactie vroegen ze 1 In het uiten van gerechtvaardigde toorn was Jezus net als Jehovah, die „tot woede geneigd” is tegen alle goddeloosheid (Nahum 1:2). Nadat Jehovah bĳvoorbeeld zĳn eigenzinnige volk had gezegd dat ze zĳn huis tot „niet meer dan een rovershol” hadden gemaakt, zei hĳ: „Mĳn toorn en mĳn woede worden over deze plaats uitgegoten.” — Jeremia 7:11, 20. 1, 2. Bĳ welke gelegenheid werd Jezus kwaad, en waarom? 3, 4. Wat voor hebzuchtige uitbuiting vond er in Jehovah’s huis plaats, en welke actie ondernam Jezus om de zaken recht te zetten?

JEZUS ’VESTIGT GERECHTIGHEID OP DE AARDE’

149

een vergoeding. De verkoop van dieren was eveneens een zeer winstgevende aangelegenheid. Bezoekers die slachtoffers wilden brengen, konden die bĳ elke koopman in de stad kopen, maar de kans bestond dat de tempelbeambten hun offers als ongeschikt afwezen. De offers die ter plaatse op het tempelterrein waren gekocht, werden echter zeker aanvaard. Omdat de mensen dus aan hen overgeleverd waren, vroegen de kooplieden soms buitensporig hoge prĳzen.1 Dit was erger dan een ordinaire handelsgeest. Dit kwam op beroving neer! 4 Jezus kon een dergelĳk onrecht niet verdragen. Dit was het huis van zĳn eigen Vader! Hĳ maakte een zweep van touwen en dreef de kudden runderen en schapen de tempel uit. Toen stapte hĳ op de geldwisselaars af en keerde hun tafels om. Stel je eens voor hoe al die munten over de marmeren vloer rolden! Streng beval hĳ de duivenverkopers: „Neemt deze dingen hier vandaan!” (Johannes 2:15, 16) Niemand scheen deze moedige man te durven weerstaan.

„Zo vader, zo zoon” Natuurlĳk kwamen de kooplieden terug. Ongeveer drie jaar later pakte Jezus hetzelfde onrecht aan, en ditmaal citeerde hĳ Jehovah’s eigen woorden om degenen die Zĳn huis tot „een ¨ rovershol” maakten, te veroordelen (Mattheus 21:13; Jeremia 7:11). Ja, toen Jezus zag hoe het volk hebzuchtig werd uitgebuit en Gods tempel werd verontreinigd, dacht hĳ daar net zo over als zĳn Vader. En geen wonder! Jezus was talloze miljoenen 5

1 Volgens de misjna rees er enkele jaren later protest tegen de hoge prĳzen van de duiven die in de tempel werden verkocht. Prompt werd de prĳs met zo’n 99 procent verlaagd! Wie profiteerden het meest van deze lucratieve handel? Sommige historici veronderstellen dat de markten in de tempel eigendom waren van het huis van de hogepriester Annas, zodat de enorme rĳkdom van die priesterlĳke familie voor een groot deel daarvan afkomstig was. — Johannes 18:13. 5-7. (a) Hoe was Jezus’ voormenselĳke bestaan van invloed op zĳn gevoel voor gerechtigheid, en wat kunnen we leren uit een studie van zĳn voorbeeld? (b) Hoe heeft Christus gestreden tegen het onrecht in verband met Jehovah’s soevereiniteit en zĳn naam?


151

jaren door zĳn hemelse Vader onderwezen. Als gevolg daarvan was hĳ doortrokken van Jehovah’s gevoel voor gerechtigheid. Hĳ werd een levende illustratie van het gezegde: „Zo vader, zo zoon.” De beste manier om een duidelĳk beeld van Jehovah’s eigenschap gerechtigheid te krĳgen, is dus over het voorbeeld van Jezus Christus na te denken. — Johannes 14:9, 10. 6 Jehovah’s eniggeboren Zoon was erbĳ toen Satan Jehovah God ten onrechte een leugenaar noemde en de rechtmatigheid van Zĳn heerschappĳ in twĳfel trok. Wat een laster! De Zoon hoorde ook Satans latere uitdaging dat niemand Jehovah onzelfzuchtig, uit liefde, zou dienen. Deze valse beschuldigingen hebben het rechtvaardige hart van de Zoon beslist pĳn gedaan. Wat moet hĳ opgewonden zĳn geweest toen hĳ vernam dat hĳ de belangrĳkste rol zou spelen in het rechtzetten van de kwes¨ tie! (2 Korinthiers 1:20) Hoe zou hĳ dat doen? 7 Zoals we in hoofdstuk 14 hebben gezien, verschafte Jezus het definitieve, beslissende antwoord op de beschuldiging waarmee Satan de rechtschapenheid van Jehovah’s schepselen in twĳfel trok. Daardoor legde Jezus de basis voor de uiteindelĳke rechtvaardiging van Jehovah’s soevereiniteit en de heiliging van Zĳn naam. Als Jehovah’s Voornaamste Gevolmachtigde zal Jezus in heel het universum goddelĳke gerechtigheid tot stand brengen (Handelingen 5:31). Zĳn levenswandel op aarde weerspiegelde eveneens goddelĳke gerechtigheid. Jehovah zei over ¨ hem: „Ik zal mĳn geest op hem leggen, en hĳ zal de natien dui¨ delĳk maken wat gerechtigheid is” (Mattheus 12:18). Hoe heeft Jezus die woorden vervuld?

Jezus maakt duidelĳk „wat gerechtigheid is” Jezus had Jehovah’s wet lief en leefde ernaar. Maar de religieuze leiders in zĳn tĳd verdraaiden die Wet en gaven er een 8

8-10. (a) Hoe moedigden de mondelinge overleveringen van de joodse religieuze leiders tot minachting jegens niet-joden en vrouwen aan? (b) Hoe maakten de mondelinge wetten Jehovah’s sabbatswet tot een last?

„Neemt deze dingen hier vandaan!”

152


verkeerde toepassing aan. Jezus zei tegen hen: „Wee u, schrift¨ geleerden en Farizeeen, huichelaars! . . . [Gĳ] hebt de gewichtiger zaken van de Wet, namelĳk gerechtigheid en barmhar¨ tigheid en getrouwheid, veronachtzaamd” (Mattheus 23:23). Ontegenzeglĳk maakten die leraren van Gods Wet niet duidelĳk „wat gerechtigheid is”. In plaats daarvan verdoezelden ze goddelĳke gerechtigheid. Hoe dat zo? Bekĳk eens een paar voorbeelden. 9 Jehovah had zĳn volk geboden zich afgescheiden te houden van de heidense naties rondom hen (1 Koningen 11:1, 2). Sommige fanatieke religieuze leiders moedigden het volk echter aan om alle niet-joden met verachting te bejegenen. De misjna bevatte zelfs de volgende regel: „Vee mag niet in de herbergen van de heidenen worden achtergelaten, aangezien zĳ van bestialiteit worden verdacht.” Een dergelĳk ongenuanceerd vooroordeel tegen alle niet-joden was onrechtvaardig en ¨ lĳnrecht in strĳd met de geest van de Mozaısche wet (Leviticus 19:34). Andere door mensen gemaakte regels waren vernederend voor vrouwen. De mondelinge wet zei dat een vrouw achter haar man moest lopen, niet naast hem. Een man werd gewaarschuwd niet in het openbaar met een vrouw te praten, zelfs niet met zĳn eigen vrouw. Net als slaven mochten vrouwen niet als getuige optreden voor het gerecht. Er was zelfs een formeel gebed waarin mannen God dankten dat ze geen vrouw waren. 10 De religieuze leiders begroeven Gods Wet onder een grote hoeveelheid door mensen gemaakte regels en voorschriften. De sabbatswet bĳvoorbeeld zei enkel dat er op de sabbat niet gewerkt mocht worden en reserveerde die dag voor aanbidding, ¨ geestelĳke verkwikking en rust. Maar de Farizeeen maakten die wet tot een last. Ze matigden zich aan zelf vast te stellen wat nu eigenlĳk „werk” was. Ze bestempelden 39 activiteiten als werk, ¨ bĳvoorbeeld oogsten of jagen. Deze categorieen gaven aanleiding tot eindeloos veel vragen. Als een man op de sabbat een vlo doodde, was hĳ dan aan het jagen? Als hĳ tĳdens een wandeling een handvol graan plukte om dat op te eten, was hĳ dan aan het oogsten? Als hĳ een zieke genas, was hĳ dan aan het


153

werk? Dergelĳke vragen werden met starre, gedetailleerde regels beantwoord. 11 Hoe moest Jezus in zo’n klimaat mensen helpen te begrĳpen wat gerechtigheid is? In zĳn onderwĳs en in zĳn manier van leven nam hĳ een moedig standpunt in tegen die religieuze leiders. Laten we eerst eens bĳ enkele van zĳn onderwĳzingen stilstaan. Hĳ veroordeelde hun ontelbare door mensen gemaakte regels rechtstreeks met de woorden: „Gĳ [maakt] het woord van God krachteloos door uw overlevering, die gĳ hebt doorgegeven.” — Markus 7:13. ¨ 12 Jezus onderwees met kracht dat de Farizeeen het bĳ het verkeerde eind hadden wat de sabbatswet betreft — dat ze eigenlĳk de hele bedoeling van die wet niet hadden begrepen. De Messias, zo legde hĳ uit, is „Heer van de sabbat” en heeft daarom ¨ het recht mensen op de sabbat te genezen (Mattheus 12:8). Om dit punt te beklemtonen, verrichtte hĳ openlĳk wonderbare genezingen op de sabbat (Lukas 6:7-10). Deze genezingen waren een voorproefje van de gezondmaking die hĳ tĳdens zĳn duizendjarige regering op heel de aarde zal verrichten. Dat Millennium zal zelf de grootste sabbat zĳn, een tĳd waarin heel de getrouwe mensheid uiteindelĳk zal rusten van eeuwen zwoegen onder de last van zonde en dood. 13 Jezus maakte ook duidelĳk wat gerechtigheid is doordat er een nieuwe wet, „de wet van de Christus”, tot bestaan kwam nadat hĳ zĳn aardse bediening had voltooid (Galaten 6:2). Anders ¨ dan haar voorgangster, de Mozaısche wet, was deze wet voornamelĳk gebaseerd op beginselen, niet op een serie geschreven geboden. Toch bevatte ze wel enkele rechtstreekse geboden. Een daarvan werd door Jezus „een nieuw gebod” genoemd. Jezus leerde al zĳn volgelingen elkaar lief te hebben net zoals hĳ hen had liefgehad (Johannes 13:34, 35). Ja, zelfopofferende liefde moest het kenmerk zĳn van allen die naar „de wet van de Christus” leven. 11, 12. Hoe liet Jezus blĳken dat hĳ het niet eens was met de onschrif¨ tuurlĳke overleveringen van de Farizeeen? 13. Welke wet kwam er tot bestaan als gevolg van Christus’ aardse bediening, en hoe verschilde die wet van haar voorgangster?

154


Een levend voorbeeld van gerechtigheid Jezus onderwees niet alleen over liefde, hĳ leefde naar „de wet van de Christus”. Deze wet kreeg vaste vorm in zĳn levenswandel. Laten we eens stilstaan bĳ drie manieren waarop Jezus’ voorbeeld duidelĳk maakte wat gerechtigheid is. 15 Ten eerste vermeed Jezus het angstvallig enig onrecht te begaan. Misschien heb je wel gemerkt dat veel onrechtvaardigheden het gevolg zĳn van het feit dat onvolmaakte mensen arrogant worden en de juiste grenzen van hun gezag overschrĳden. ´ ´ Jezus deed dat niet. Bĳ een gelegenheid werd Jezus door een man benaderd die zei: „Leraar, zeg aan mĳn broer dat hĳ de erfenis met mĳ deelt.” Wat was Jezus’ antwoord? „Mens, wie heeft mĳ tot rechter of verdeler over ulieden aangesteld?” (Lukas 12:13, 14) Is dat niet opmerkelĳk? Jezus’ verstand, zĳn inzicht en zelfs zĳn door God geschonken gezagspositie overtroffen die van iedereen op aarde; toch weigerde hĳ zich met deze zaak in te laten omdat hĳ niet de specifieke autoriteit daartoe had ontvangen. Jezus is in dit opzicht altĳd bescheiden geweest, zelfs tĳdens de duizenden jaren van zĳn voormenselĳke bestaan (Judas 9). Het pleit voor Jezus dat hĳ het nederig aan Jehovah overlaat te bepalen wat rechtvaardig is. 16 Ten tweede gaf Jezus blĳk van gerechtigheid in de wĳze waarop hĳ het goede nieuws van Gods koninkrĳk predikte. Hĳ was niet partĳdig. Hĳ spande zich veeleer krachtig in om alle soorten van mensen te bereiken, of ze nu rĳk waren of ¨ arm. De Farizeeen daarentegen verwierpen het arme, gewone volk met de minachtende uitdrukking am-ha·a1rets, of „volk van het land”. Jezus ging moedig tegen dat onrecht in. Wanneer hĳ mensen het goede nieuws onderwees — of wanneer hĳ met hen at, hun te eten gaf, hen genas of hun zelfs een opstanding gaf — hield hĳ de gerechtigheid hoog van de God 14

14, 15. Hoe toonde Jezus dat hĳ de grenzen van zĳn eigen autoriteit erkende, en waarom is dit geruststellend? 16, 17. (a) Hoe gaf Jezus blĳk van gerechtigheid in de prediking van het goede nieuws van Gods koninkrĳk? (b) Hoe toonde Jezus dat zĳn gevoel voor gerechtigheid barmhartig was?


155

¨ die „alle soorten van mensen” wil bereiken.1 — 1 Timotheus 2:4. 17 Ten derde was Jezus’ gevoel voor gerechtigheid door en door barmhartig. Hĳ spande zich in om zondaars te helpen (Mat¨ theus 9:11-13). Hĳ kwam mensen die niet in staat waren zichzelf te beschermen, graag te hulp. Jezus sloot zich bĳvoorbeeld niet bĳ de religieuze leiders aan in het propageren van wantrouwen jegens alle niet-joden. Barmhartig hielp en onderwees hĳ sommigen van hen, ook al was hĳ in de eerste plaats tot het joodse volk gezonden. Hĳ toonde zich bereid een wonderbare genezing te verrichten voor een Romeinse legeroverste, met de ¨ woorden: „Bĳ niemand in Israel heb ik zo’n groot geloof gevon¨ den.” — Mattheus 8:5-13. 18 Jezus onderschreef evenmin de gangbare opvattingen over vrouwen. In plaats daarvan deed hĳ moedig wat rechtvaardig was. Samaritaanse vrouwen waren, zo dacht men, even onrein als heidenen. Toch aarzelde Jezus niet tot de Samaritaanse vrouw bĳ de bron van Sichar te prediken. Ja, juist aan deze vrouw maakte Jezus zich voor het eerst openlĳk als de beloof¨ de Messias bekend (Johannes 4:6, 25, 26). De Farizeeen zeiden dat vrouwen niet in Gods Wet onderwezen mochten worden, maar Jezus besteedde veel tĳd en energie aan het onderwĳzen van vrouwen (Lukas 10:38-42). En hoewel het volgens de overlevering niet aan vrouwen kon worden overgelaten een geloofwaardig getuigenis af te leggen, vereerde Jezus verscheidene vrouwen met het voorrecht de eersten te zĳn die hem na zĳn opstanding zagen. Hĳ zei hun zelfs dat ze deze uiterst ¨ 1 De Farizeeen beweerden dat eenvoudige mensen, die niet onderlegd waren in de Wet, „vervloekt” waren (Johannes 7:49). Ze zeiden dat men zulke mensen niet moest onderwĳzen, geen zaken met hen moest doen en niet met hen moest eten of bidden. Wanneer iemand zĳn dochter zou laten trouwen met een van hen, zou dit erger zĳn dan haar aan wilde dieren over te leveren. Ze oordeelden dat de opstandingshoop niet voor zulke eenvoudige mensen was weggelegd. 18, 19. (a) Op welke manieren liet Jezus de waardigheid van vrouwen uitkomen? (b) Hoe helpt Jezus’ voorbeeld ons het verband tussen moed en gerechtigheid te zien?

156


belangrĳke gebeurtenis aan zĳn mannelĳke discipelen moesten ¨ gaan vertellen! — Mattheus 28:1-10. 19 Ja, Jezus maakte de naties duidelĳk wat gerechtigheid is. In veel gevallen deed hĳ dat met grote persoonlĳke risico’s. Jezus’ voorbeeld helpt ons in te zien dat het hoog houden van ware gerechtigheid moed vereist. Terecht werd hĳ „de Leeuw die uit de stam Juda is” genoemd (Openbaring 5:5). Bedenk dat de leeuw een symbool is van moedige gerechtigheid. In de nabĳe toekomst zal Jezus echter op nog grotere schaal gerechtigheid tot stand brengen. In de meest volledige zin zal hĳ ’gerechtigheid vestigen op de aarde’. — Jesaja 42:4.

De Messiaanse Koning ’vestigt gerechtigheid op de aarde’ 20 Sinds Jezus in 1914 de Messiaanse Koning is geworden, bevordert hĳ gerechtigheid op de aarde. Hoe dat zo? Hĳ heeft de verantwoordelĳkheid op zich genomen voor de vervulling van zĳn ¨ profetie in Mattheus 24:14. Jezus’ volgelingen op aarde hebben mensen in alle landen de waarheid omtrent Jehovah’s koninkrĳk onderwezen. Net als Jezus hebben ze op een onpartĳdige en rechtvaardige manier gepredikt door hun best te doen om iedereen — jong of oud, rĳk of arm, man of vrouw — de gelegenheid te geven Jehovah, de God van gerechtigheid, te leren kennen. 21 Jezus bevordert ook gerechtigheid binnen de christelĳke gemeente, waarvan hĳ het Hoofd is. Zoals is geprofeteerd, geeft hĳ „gaven in mensen”, getrouwe christelĳke ouderlingen die ¨ de leiding nemen in de gemeente (Efeziers 4:8-12). Bĳ het weiden van de kostbare kudde van God volgen deze mannen het voorbeeld van Jezus Christus in het bevorderen van gerechtigheid. Ze houden altĳd in gedachte dat Jezus wil dat zĳn schapen rechtvaardig behandeld worden — ongeacht hun positie, ¨ belangrĳkheid of materiele omstandigheden. 22 In de nabĳe toekomst zal Jezus echter op een ongekende ma-

20, 21. Hoe heeft de Messiaanse Koning in onze tĳd op heel de aarde en binnen de christelĳke gemeente gerechtigheid bevorderd? 22. Hoe denkt Jehovah over het algemeen heersende onrecht in deze wereld, en wat heeft hĳ zĳn Zoon opgedragen eraan te doen?


157

Vragen ter meditatie Psalm 45:1-7 Waarom kunnen we ervan overtuigd zĳn dat de Messiaanse Koning volmaakte gerechtigheid zal bevorderen? ¨ ¨ Mattheus 12:19-21 Hoe zou de Messias volgens de profetieen eenvoudige mensen behandelen? ¨ Mattheus 18:21-35 Hoe onderwees Jezus dat ware gerechtigheid barmhartig is? Markus 5:25-34 Hoe maakte Jezus duidelĳk dat goddelĳke gerechtigheid iemands omstandigheden in aanmerking neemt?

nier gerechtigheid vestigen op de aarde. Onrecht viert hoogtĳ in deze corrupte wereld. Elk kind dat van honger sterft, is het slachtoffer van een onvergeeflĳk onrecht, vooral wanneer we bedenken hoeveel tĳd en geld er wordt verspild aan het produceren van oorlogswapens en het bevredigen van de zelfzuchtige grillen van genotzoekers. Behalve de miljoenen nodeloze sterfgevallen elk jaar zĳn er nog veel meer vormen van onrecht, die allemaal Jehovah’s gerechtvaardigde toorn opwekken. Hĳ heeft zĳn Zoon opgedragen een rechtvaardige oorlog te voeren tegen heel dit goddeloze samenstel van dingen om voor altĳd een eind aan onrecht te maken. — Openbaring 16:14, 16; 19:11-15. 23 Jehovah’s gerechtigheid vereist echter meer dan alleen de vernietiging van de goddelozen. Hĳ heeft zĳn Zoon ook aangesteld om als de „Vredevorst” te regeren. Na de oorlog van Armageddon zal Jezus’ regering op heel de aarde vrede tot stand brengen, en hĳ zal regeren „door middel van gerechtigheid” (Jesaja 9:6, 7). Jezus zal er dan behagen in scheppen alle onrechtvaardigheden die zoveel leed en ellende in de wereld hebben veroorzaakt, ongedaan te maken. Tot in alle eeuwigheid zal hĳ Jehovah’s volmaakte gerechtigheid getrouw hoog houden. Het is daarom van het grootste belang dat we nu Jehovah’s gerechtigheid trachten na te volgen. Laten we eens zien hoe we dat kunnen doen. 23. Hoe zal Christus na Armageddon tot in alle eeuwigheid gerechtigheid bevorderen?

H O O F D S T U K

1 6

’Oefen gerechtigheid’ terwĳl je met God wandelt STEL je voor dat je op een zinkend schip vastzit. Net wanneer je denkt dat er geen hoop meer is, komt er een redder die je van het schip af haalt. Wat voel je je opgelucht terwĳl de redder je buiten de gevarenzone brengt en zegt: „Je bent nu veilig”! Zou je je niet verplicht voelen jegens die persoon? Je hebt letterlĳk je leven aan hem te danken. 2 In sommige opzichten illustreert dit wat Jehovah voor ons heeft gedaan. We zĳn hem beslist veel verschuldigd. Hĳ heeft immers in de losprĳs voorzien, waardoor we uit de klauwen van zonde en dood gered kunnen worden. We voelen ons veilig, want we weten dat zolang we geloof oefenen in dat kostbare slachtoffer, onze zonden vergeven worden en onze eeuwige toekomst zeker is (1 Johannes 1:7; 4:9). Zoals we in hoofdstuk 14 hebben gezien, is de losprĳs de allergrootste uiting van Jehovah’s liefde en gerechtigheid. Hoe dienen we daarop te reageren? 3 Het is goed om er eens bĳ stil te staan wat onze liefdevolle Redder zelf van ons terugvraagt. Jehovah zegt via de profeet Micha: „Hĳ heeft u verteld, o aardse mens, wat goed is. En wat vraagt Jehovah van u terug dan gerechtigheid te oefenen en goedheid lief te hebben en bescheiden te wandelen met uw God?” (Micha 6:8) Merk op dat een van de dingen die Jehovah van ons terugvraagt is dat we ’gerechtigheid oefenen’. Hoe kunnen we dat doen?

Naar „ware rechtvaardigheid” streven Jehovah verwacht van ons dat we naar zĳn maatstaven van goed en kwaad leven. Aangezien zĳn maatstaven juist en rechtvaardig zĳn, streven we naar gerechtigheid en rechtvaardigheid 4

1-3. (a) Waarom zĳn we Jehovah veel verschuldigd? (b) Wat vraagt onze liefdevolle Redder van ons terug? 4. Hoe weten we dat Jehovah van ons verwacht dat we overeenkomstig zĳn rechtvaardige maatstaven leven?

’OEFEN GERECHTIGHEID’ TERWIJL JE MET GOD WANDELT

159

wanneer we ze naleven. „Leert goed te doen, zoekt gerechtigheid”, zegt Jesaja 1:17. Gods Woord geeft ons de aansporing: „Zoekt rechtvaardigheid” (Zefanja 2:3). Het dringt er ook bĳ ons op aan „de nieuwe persoonlĳkheid . . . aan te doen, die naar ¨ Gods wil werd geschapen in ware rechtvaardigheid” (Efeziers 4:24). Ware rechtvaardigheid — ware gerechtigheid — mĳdt geweld, onreinheid en immoraliteit, want door deze dingen wordt ¨ wat heilig is geweld aangedaan. — Psalm 11:5; Efeziers 5:3-5. 5 Is het een last voor ons om naar Jehovah’s rechtvaardige maatstaven te leven? Nee. Een hart dat zich tot Jehovah aangetrokken voelt, ergert zich niet aan zĳn vereisten. Omdat we onze God en alles waar hĳ voor staat liefhebben, willen we leven zoals het hem behaagt (1 Johannes 5:3). Bedenk dat Jehovah ’rechtvaardige daden werkelĳk liefheeft’ (Psalm 11:7). Als we Gods gerechtigheid, of rechtvaardigheid, echt willen navolgen, dan moeten we liefde ontwikkelen voor wat Jehovah liefheeft en gaan haten wat hĳ haat. — Psalm 97:10. 6 Het is voor onvolmaakte mensen niet gemakkelĳk naar rechtvaardigheid te streven. We moeten de oude persoonlĳkheid met haar zondige praktĳken afleggen en de nieuwe aandoen. De bĳbel zegt dat de nieuwe persoonlĳkheid door middel van nauwkeurige kennis „wordt vernieuwd” (Kolossenzen 3:9, 10). De woorden „wordt vernieuwd” geven te kennen dat het aandoen van de nieuwe persoonlĳkheid een voortdurend proces is dat krachtige inspanning vereist. Hoezeer we ook proberen het juiste te doen, er zĳn momenten dat onze zondige aard ons doet struikelen in gedachte, woord of daad. — Romeinen 7:14-20; Jakobus 3:2. 7 Hoe moeten we een terugval in onze pogingen om naar rechtvaardigheid te streven bezien? Natuurlĳk zullen we de ernst van zonde niet willen bagatelliseren. Tegelĳkertĳd moeten we het nooit opgeven omdat we het gevoel hebben dat onze tekortkomingen ons ongeschikt maken om Jehovah te dienen. 5, 6. (a) Waarom is het geen last voor ons om naar Jehovah’s maatstaven te leven? (b) Hoe laat de bĳbel zien dat naar rechtvaardigheid streven een voortdurend proces is? 7. Hoe moeten we een terugval in onze pogingen om naar rechtvaardigheid te streven bezien?

160


Onze goedgunstige God heeft ervoor gezorgd dat degenen die oprecht berouw hebben weer in zĳn gunst hersteld kunnen worden. Denk eens aan de geruststellende woorden van de apostel Johannes: „Ik schrĳf u deze dingen opdat gĳ geen zonde begaat.” Maar vervolgens voegde hĳ er realistisch aan toe: „Mocht ¨ iemand niettemin [door overgeerfde onvolmaaktheid] een zonde begaan, dan hebben wĳ een helper bĳ de Vader, Jezus Christus” (1 Johannes 2:1). Ja, Jehovah heeft in Jezus’ loskoopoffer voorzien opdat we Hem ondanks onze zondige aard op een aanvaardbare wĳze kunnen dienen. Beweegt dat ons er niet toe ons best te willen doen om Jehovah te behagen?

Het goede nieuws en Gods gerechtigheid We kunnen gerechtigheid oefenen — ja, zelfs goddelĳke gerechtigheid navolgen — door er een volledig aandeel aan te hebben het goede nieuws van Gods koninkrĳk tot anderen te prediken. Welk verband bestaat er tussen Jehovah’s gerechtigheid en het goede nieuws? 9 Jehovah zal geen eind maken aan dit goddeloze samenstel zonder eerst een waarschuwing te laten weerklinken. Jezus zei in zĳn profetie over wat er in de tĳd van het einde zou plaatsvin¨ den: „Eerst [moet] in alle natien het goede nieuws worden gepre¨ dikt” (Markus 13:10; Mattheus 24:3). Het gebruik van het woord „eerst” impliceert dat er nog meer gebeurtenissen op het wereldwĳde predikingswerk zullen volgen. Een daarvan is de voorzegde grote verdrukking, die vernietiging zal betekenen voor de goddelozen en de weg zal banen voor een rechtvaardige nieuwe wereld ¨ (Mattheus 24:14, 21, 22). Volstrekt niemand kan Jehovah er terecht van beschuldigen onrechtvaardig jegens de goddelozen te zĳn. Door een waarschuwing te laten weerklinken geeft hĳ hun ruimschoots de gelegenheid hun handelwĳze te veranderen en daardoor aan de vernietiging te ontkomen. — Jona 3:1-10. 10 Hoe is onze prediking van het goede nieuws een weerspiege8

8, 9. Hoe is de verkondiging van het goede nieuws een bewĳs van Jehovah’s gerechtigheid? 10, 11. Hoe is onze deelname aan de prediking van het goede nieuws een weerspiegeling van Gods gerechtigheid?


161

ling van Gods gerechtigheid? Allereerst is het niet meer dan billĳk dat we doen wat we kunnen om anderen te helpen redding te verwerven. Denk nog eens aan de illustratie dat je van een zinkend schip gered wordt. Als je veilig in een reddingsboot zit, zul je beslist anderen willen helpen die nog in het water liggen. Zo hebben we ook een verplichting tegenover degenen die nog in de „wateren” van deze goddeloze wereld liggen te worstelen. Het is waar dat velen onze boodschap verwerpen. Maar zolang Jehovah nog geduldig is, hebben we de verantwoordelĳkheid hun de gelegenheid te geven ’tot berouw te geraken’ en zo voor redding in aanmerking te komen. — 2 Petrus 3:9. 11 Door het goede nieuws te prediken tot iedereen die we ontmoeten, geven we op nog een belangrĳke manier blĳk van gerechtigheid: we tonen onpartĳdigheid. Bedenk dat „God niet partĳdig is, maar in elke natie is de mens die hem vreest en rechtvaardigheid beoefent, aanvaardbaar voor hem” (Handelingen 10:34, 35). Als we Zĳn gerechtigheid willen navolgen, dienen we geen voorbarig oordeel over mensen te vellen. In plaats daarvan moeten we het goede nieuws met anderen delen on¨ geacht hun ras, maatschappelĳke status of financiele situatie. Op die manier geven we iedereen die wil luisteren de gelegenheid om het goede nieuws te horen en er gunstig op te reageren. — Romeinen 10:11-13.

Hoe we anderen behandelen We kunnen ook gerechtigheid oefenen door anderen te behandelen zoals Jehovah ons behandelt. Het is maar al te gemakkelĳk een oordeel over anderen te vellen, hun tekortkomingen te bekritiseren en hun motieven in twĳfel te trekken. Maar wie van ons zou willen dat Jehovah onze motieven en tekortkomingen onbarmhartig aan een nauwkeurig onderzoek onderwerpt? Zo gaat Jehovah niet met ons om. De psalmist merkte op: „Indien gĳ op dwalingen zoudt letten, o Jah, o Jehovah, wie zou stand kunnen houden?” (Psalm 130:3) Zĳn we niet dankbaar 12

12, 13. (a) Waarom dienen we er niet snel bĳ te zĳn een oordeel over anderen te vellen? (b) Wat betekent Jezus’ raad „houdt op met oordelen” en „houdt op met veroordelen”? (Zie ook voetnoot.)

162


dat onze rechtvaardige en barmhartige God niet bĳ onze tekortkomingen wil blĳven stilstaan? (Psalm 103:8-10) Hoe dienen we anderen dan te behandelen? 13 Als we begrĳpen dat Gods gerechtigheid barmhartig is, zullen we er niet snel bĳ zĳn een oordeel over anderen te vellen in zaken die ons eigenlĳk niet aangaan of die van ondergeschikt belang zĳn. Jezus waarschuwde in zĳn Bergrede: „Houdt ¨ op met oordelen, opdat gĳ niet wordt geoordeeld” (Mattheus 7:1). Volgens Lukas’ verslag voegde Jezus eraan toe: „Houdt op met veroordelen, en gĳ zult geenszins veroordeeld worden” (Lukas 6:37).1 Jezus toonde dat hĳ zich ervan bewust was dat onvolmaakte mensen de neiging hebben een oordeel over anderen te vellen. Elk van zĳn luisteraars die de gewoonte had een hard oordeel over anderen te vellen, moest daarmee ophouden. 14 Waarom moeten we ophouden met het oordelen van anderen? In de eerste plaats omdat onze autoriteit beperkt is. De dis´ cipel Jakobus brengt ons onder de aandacht: „Een is wetgever en rechter” — Jehovah. Jakobus stelt dus de doordringende vraag: „Wie zĳt gĳ, dat gĳ uw naaste oordeelt?” (Jakobus 4:12; Romeinen 14:1-4) Bovendien kan onze zondige aard ons heel gemakkelĳk een oneerlĳk oordeel doen vellen. Veel opvattingen en motieven — zoals vooroordeel, gekrenkte trots, jaloezie en eigendunk — kunnen ons een verwrongen kĳk op anderen geven. We hebben nog meer beperkingen, en als we hierover nadenken dient dit ons ervan te weerhouden snel aanmerkingen op anderen te maken. We kunnen niet in iemands hart kĳken; evenmin kunnen we al zĳn of haar persoonlĳke omstandigheden weten. Wie zĳn wĳ dan om medegelovigen verkeerde motieven toe te schrĳven of kritiek te hebben op hun inspanningen 1 Sommige vertalingen zeggen „oordeelt niet” en „veroordeelt niet”. Deze weergaven impliceren „begint niet te oordelen” en „begint niet te veroordelen”. Maar de bĳbelschrĳvers gebruiken hier een negatief gebod in de tegenwoordige tĳd (een voortdurende handeling). De beschreven handelingen waren dus op dat moment aan de gang, maar moesten ophouden. 14. Om welke redenen moeten we ophouden met het oordelen van anderen?

We geven blĳk van goddelĳke gerechtigheid wanneer we onpartĳdig het goede nieuws met anderen delen

in Gods dienst? Hoeveel beter is het Jehovah na te volgen door naar het goede in onze broeders en zusters te kĳken in plaats van alleen op hun tekortkomingen te letten! 15 Wat valt er over gezinsleden te zeggen? Helaas worden in deze wereld soms de hardste oordelen geveld in wat een oase van vrede zou moeten zĳn — de huiselĳke omgeving. Vaak horen we over mannen, vrouwen of ouders die hun gezinsleden voortdurend de huid vol schelden of hen letterlĳk mishandelen. Maar hatelĳke opmerkingen, bitter sarcasme en lichamelĳke mishandeling horen onder Gods aanbidders niet thuis (Efe¨ ziers 4:29, 31; 5:33; 6:4). Jezus’ raad „houdt op met oordelen” en „houdt op met veroordelen” is evenzeer van toepassing in de huiselĳke kring. Bedenk dat het oefenen van gerechtigheid inhoudt dat we anderen behandelen zoals Jehovah ons behandelt. 15. Welke woorden en daden horen niet thuis onder Gods aanbidders, en waarom niet?

164


En onze God behandelt ons nooit ruw of wreed. Nee, hĳ is „zeer teder in genegenheid” jegens degenen die hem liefhebben (Jakobus 5:11). Wat een schitterend voorbeeld om na te volgen!

Ouderlingen die „voor louter gerechtigheid” dienen 16 Wĳ allen hebben de verantwoordelĳkheid om gerechtigheid te oefenen, maar ouderlingen in de christelĳke gemeente moeten dit vooral doen. Let eens op de profetische beschrĳving van „vorsten”, of ouderlingen, die door Jesaja werd opgetekend: „Zie! Een koning zal regeren voor louter rechtvaardigheid; en wat vorsten betreft, zĳ zullen als vorsten heersen voor louter gerechtigheid” (Jesaja 32:1). Ja, Jehovah verwacht van ouderlingen dat ze overeenkomstig gerechtigheid dienen. Hoe kunnen ze dit doen? 17 Deze geestelĳk bekwame mannen zĳn zich er goed van bewust dat gerechtigheid, of rechtvaardigheid, vereist dat de gemeente rein gehouden wordt. Soms zĳn ouderlingen verplicht recht te spreken in gevallen van ernstig kwaaddoen. Daarbĳ houden ze in gedachte dat goddelĳke gerechtigheid ernaar streeft barmhartigheid te tonen als dat maar enigszins mogelĳk is. Ze proberen de zondaar dus tot berouw te brengen. Maar als de zondaar ondanks deze pogingen om hem te helpen geen oprecht berouw toont? In volmaakte gerechtigheid gebiedt Jehovah’s Woord dat er een resolute stap moet worden genomen: „Verwĳdert de goddeloze man uit uw midden.” Dat betekent dat hĳ uit ¨ de gemeente gesloten wordt (1 Korinthiers 5:11-13; 2 Johannes 9-11). Het bedroeft de ouderlingen dat ze zo’n stap moeten nemen, maar ze erkennen dat het nodig is om de morele en geestelĳke reinheid van de gemeente te beschermen. Zelfs dan hopen ze dat de zondaar ooit tot bezinning zal komen en naar de gemeente terug zal keren. — Lukas 15:17, 18. 18 Overeenkomstig gerechtigheid dienen betekent ook bĳbelse

16, 17. (a) Wat verwacht Jehovah van ouderlingen? (b) Wat moet er worden gedaan wanneer een zondaar geen oprecht berouw toont, en waarom? 18. Wat houden ouderlingen in gedachte wanneer ze anderen bĳbelse raad geven?


165

raad geven wanneer dat nodig is. Natuurlĳk zoeken ouderlingen niet naar gebreken bĳ anderen. Evenmin zullen ze elke gelegenheid aangrĳpen om anderen te corrigeren. Het kan echter gebeuren dat een medegelovige „een misstap [doet] voordat hĳ zich ervan bewust is”. Ouderlingen zullen er dan, omdat ze in gedachte houden dat goddelĳke gerechtigheid niet wreed of ongevoelig is, toe bewogen worden te proberen „zo iemand in een geest van zachtaardigheid weer terecht te brengen” (Galaten 6:1). Daarom zullen ouderlingen niet tegen een dwalende uitvaren of harde woorden gebruiken. Liefdevol gegeven raad daarentegen moedigt de ontvanger van die raad aan. Zelfs wanneer ouderlingen een onverbloemde terechtwĳzing geven — en daarbĳ rechtstreeks op de consequenties van een onverstandige handelwĳze wĳzen — houden ze in gedachte dat een medegelovige die een fout heeft begaan een schaap in Jehovah’s kudde is (Lukas 15:7).1 Wanneer raad of terechtwĳzing duidelĳk gemotiveerd is door en gegeven wordt in liefde, is de kans groter dat de dwalende weer terechtgebracht wordt. 19 Ouderlingen moeten vaak beslissingen nemen die van invloed zĳn op hun medegelovigen. Ze komen bĳvoorbeeld van tĳd tot tĳd bĳeen om te beschouwen of andere broeders in de gemeente ervoor in aanmerking komen als ouderling of dienaar in de bediening aanbevolen te worden. De ouderlingen weten hoe belangrĳk het is onpartĳdig te zĳn. Ze laten zich bĳ het nemen van beslissingen door Gods vereisten voor dergelĳke aanstellingen leiden en gaan niet op louter persoonlĳke gevoelens af. Aldus handelen ze ’zonder vooroordeel en doen niets overeenkom¨ stig een neiging tot vooringenomenheid’. — 1 Timotheus 5:21. ¨ 1 In 2 Timotheus 4:2 zegt de bĳbel dat ouderlingen soms moeten ’terechtwĳzen, berispen, vermanen’. Het Griekse woord dat met ’vermanen’ is vertaald (pa·ra·ka1le·o), kan „aanmoedigen” betekenen. Een verwant Grieks woord, pa·ra·kle1tos, kan betrekking hebben op een verdediger in een juridische kwestie. Dus zelfs wanneer ouderlingen een krachtige terechtwĳzing geven, moeten ze helpers zĳn van degenen die geestelĳke hulp nodig hebben. 19. Wat voor beslissingen worden er van ouderlingen verwacht, en waarop moeten ze deze beslissingen baseren?

Ouderlingen weerspiegelen Jehovah’s gerechtigheid wanneer ze neerslachtigen aanmoedigen 20 Ouderlingen passen ook op andere manieren goddelĳke gerechtigheid toe. Nadat Jesaja had voorzegd dat ouderlingen „voor louter gerechtigheid” zouden dienen, vervolgde hĳ: „Een ieder moet als een wĳkplaats voor de wind blĳken te zĳn en een schuilplaats voor de slagregen, als waterstromen in een waterloos land, als de schaduw van een zware, steile rots in een uitgeput land” (Jesaja 32:2). Ouderlingen streven er dus naar een bron van troost en verkwikking voor hun medeaanbidders te zĳn. 21 In deze tĳd met al zĳn ontmoedigende problemen hebben velen aanmoediging nodig. Ouderlingen, wat kunnen jullie doen om „terneergeslagen zielen” te helpen? (1 Thessalonicenzen 5:14) Luister met empathie naar hen (Jakobus 1:19). Wellicht hebben ze er behoefte aan de „angstige bezorgdheid” in hun hart te delen met iemand die ze vertrouwen (Spreuken 12:25).

20, 21. (a) Wat trachten ouderlingen te zĳn, en waarom? (b) Wat kunnen ouderlingen doen om „terneergeslagen zielen” te helpen?


167

Vragen ter meditatie Deuteronomium 1:16, 17 Wat verlangde Jehovah van rechters in ¨ Israel, en wat zouden ouderlingen hiervan kunnen leren? Jeremia 22:13-17 Tegen welke onrechtvaardige praktĳken waarschuwt Jehovah, en wat is van essentieel belang voor het navolgen van zĳn gerechtigheid? ¨ Mattheus 7:2-5 Waarom dienen we er niet snel bĳ te zĳn naar de tekortkomingen van onze medegelovigen te kĳken? Jakobus 2:1-9 Hoe beziet Jehovah begunstiging, en hoe kunnen we deze raad in onze omgang met anderen toepassen?

Verzeker hun dat ze nodig zĳn en gewaardeerd en bemind worden — ja, door Jehovah en ook door hun broeders en zusters (1 Petrus 1:22; 5:6, 7). Bovendien kun je met hen en voor hen bidden. Het kan heel vertroostend zĳn wanneer ze een ouderling een oprecht gebed voor hen horen opzenden (Jakobus 5:14, 15). Jouw liefdevolle inspanningen om terneergeslagenen te helpen, zullen bĳ de God van gerechtigheid niet onopgemerkt blĳven. 22 Ja, we naderen steeds dichter tot Jehovah door zĳn gerechtigheid na te volgen! Wanneer we zĳn rechtvaardige maatstaven hoog houden, wanneer we het levensreddende goede nieuws met anderen delen en wanneer we ervoor kiezen alleen op het goede in anderen te letten in plaats van naar hun tekortkomingen te kĳken, spreiden we goddelĳke gerechtigheid tentoon. Ouderlingen, wanneer jullie de reinheid van de gemeente beschermen, wanneer jullie opbouwende schriftuurlĳke raad geven, wanneer jullie onpartĳdige beslissingen nemen en wanneer jullie neerslachtigen aanmoedigen, weerspiegelen jullie Gods gerechtigheid. Wat moet het Jehovah’s hart verheugen als hĳ vanuit de hemel neerkĳkt en ziet dat zĳn dienstknechten hun best doen om „gerechtigheid te oefenen” terwĳl ze met hun God wandelen! 22. Op welke manieren kunnen we Jehovah’s gerechtigheid navolgen, en met welk resultaat?

D E E L

3

„WIJS VAN HART” Ware wĳsheid is een van de kostbaarste schatten waarnaar je kunt zoeken. Jehovah is de enige bron van ware wĳsheid. In dit deel zullen we dieper ingaan op de oneindige wĳsheid van Jehovah God, degene over wie de getrouwe man Job zei: „Hĳ is wĳs van hart.” — Job 9:4.

H O O F D S T U K

1 7

„O de diepte van Gods . . . wĳsheid!” HET was helemaal mis! De mens, de glorierĳke bekroning van de zesde scheppingsdag, was van zĳn hoge niveau plotseling naar de diepste diepten gevallen. Jehovah had „alles wat hĳ gemaakt had”, inclusief de mens, „zeer goed” genoemd (Genesis 1:31). Maar aan het begin van de zevende dag verkozen Adam en Eva zich bĳ Satan in zĳn opstand aan te sluiten. Ze werden ondergedompeld in zonde, onvolmaaktheid en dood. 2 Het kan erop geleken hebben dat Jehovah’s voornemen met de zevende dag hopeloos verĳdeld was. Die dag zou net als de voorgaande zes dagen duizenden jaren lang zĳn. Jehovah had hem heilig verklaard, en uiteindelĳk zou op die dag de hele aarde tot een paradĳs gemaakt zĳn, gevuld met een volmaakte mensenfamilie (Genesis 1:28; 2:3). Maar hoe zou dat na de catastrofale opstand ooit werkelĳkheid kunnen worden? Wat zou God doen? Het was een indrukwekkende toets op Jehovah’s wĳsheid — misschien wel de grootste toets. 3 Jehovah reageerde onmiddellĳk. Hĳ sprak het vonnis over de opstandelingen in Eden uit en liet tegelĳkertĳd een glimp zien van iets wonderbaarlĳks: zĳn voornemen om de moeilĳkheden op te lossen die ze zojuist hadden veroorzaakt (Genesis 3:15). Jehovah’s verreikende voornemen strekt zich vanaf Eden door al de duizenden jaren van de menselĳke geschiedenis heen en nog verder uit, tot ver in de toekomst. Het is schitterend eenvoudig maar getuigt toch van zo’n diepe wĳsheid dat een bĳbellezer er zĳn leven lang een dankbare taak 1, 2. Wat was Jehovah’s voornemen met de zevende dag, en hoe werd Gods wĳsheid aan het begin van die dag op de proef gesteld? 3, 4. (a) Waarom is Jehovah’s reactie op de opstand in Eden een ontzag inboezemend voorbeeld van zĳn wĳsheid? (b) Tot het in gedachte houden van welke waarheid dient nederigheid ons te bewegen wanneer we Jehovah’s wĳsheid bestuderen?

170


aan zou hebben het te bestuderen en te overpeinzen. Bovendien is het absoluut zeker dat Jehovah’s voornemen succes zal hebben. Het zal een eind maken aan alle goddeloosheid en aan zonde en dood. Het zal de getrouwe mensheid tot volmaaktheid brengen. Dit alles zal gebeuren voordat de zevende dag eindigt, zodat Jehovah zĳn voornemen met de aarde en de mensheid ondanks alles precies volgens schema verwezenlĳkt zal hebben! 4 Vervult zo’n wĳsheid ons niet met diep ontzag? De apostel Paulus werd ertoe bewogen te schrĳven: „O de diepte van Gods . . . wĳsheid!” (Romeinen 11:33) Wanneer we verschillende aspecten van deze goddelĳke eigenschap bestuderen, dient nederigheid ons ertoe te bewegen een uiterst belangrĳke waarheid in gedachte te houden — dat we hoogstens een oppervlakkig beeld kunnen krĳgen van Jehovah’s omvangrĳke wĳsheid (Job 26:14). Laten we eerst een definitie geven van deze ontzag inboezemende eigenschap.

Wat is goddelĳke wĳsheid? Wĳsheid is niet hetzelfde als kennis. Computers kunnen enorme hoeveelheden kennis opslaan, maar het is moeilĳk voor te stellen dat iemand zulke apparaten wĳs zou noemen. Toch houden kennis en wĳsheid wel verband met elkaar (Spreuken 10:14). Als je bĳvoorbeeld wĳze raad nodig hebt over het behandelen van een ernstig gezondheidsprobleem, zou je dan iemand raadplegen die weinig of geen kennis van geneeskunde heeft? Natuurlĳk niet! Nauwkeurige kennis is dus van essentieel belang voor ware wĳsheid. 6 Jehovah heeft een grenzeloze hoeveelheid kennis. Als de „Koning der eeuwigheid” is alleen hĳ er altĳd geweest (Openbaring 15:3). En in die onmetelĳk lange tĳd was hĳ zich overal van bewust. De bĳbel zegt: „Geen schepping is voor zĳn ogen niet openbaar, maar alle dingen liggen naakt en openlĳk 5

5, 6. Welk verband bestaat er tussen kennis en wĳsheid, en hoe omvangrĳk is Jehovah’s kennis?

„O DE DIEPTE VAN GODS . . . WIJSHEID!”

171

tentoongesteld voor de ogen van hem aan wie wĳ rekenschap ¨ hebben af te leggen” (Hebreeen 4:13; Spreuken 15:3). Als de Schepper heeft Jehovah een volledig begrip van wat hĳ heeft gemaakt, en hĳ heeft alle menselĳke activiteit vanaf het begin waargenomen. Hĳ onderzoekt elk menselĳk hart, en niets ontgaat hem daarbĳ (1 Kronieken 28:9). Aangezien hĳ ons met een vrĳe wil heeft geschapen, verheugt hĳ zich wanneer hĳ ziet dat we verstandige keuzes in het leven maken. Als de „Hoorder van het gebed” luistert hĳ naar talloze gebeden tegelĳk! (Psalm 65:2) En het spreekt vanzelf dat Jehovah een volmaakt geheugen heeft. 7 Jehovah bezit meer dan kennis. Hĳ ziet ook hoe feiten met elkaar in verband staan en hĳ onderscheidt het totaalbeeld van iets wat uit talloze details bestaat. Hĳ evalueert en beoordeelt en maakt daarbĳ onderscheid tussen goed en kwaad, belangrĳk en onbelangrĳk. Bovendien blĳft hĳ niet aan de op¨ pervlakte maar kĳkt recht in het hart (1 Samuel 16:7). Jehovah heeft dus begrip en onderscheidingsvermogen, eigenschappen die superieur zĳn aan kennis. Maar wĳsheid is van een nog hogere orde. 8 Wĳsheid brengt kennis, onderscheidingsvermogen en begrip samen en past ze toe. Enkele van de oorspronkelĳke bĳbelse woorden die met „wĳsheid” zĳn vertaald, betekenen letterlĳk „doeltreffend werken” of „praktische wĳsheid”. Jehovah’s wĳsheid is dus niet louter theoretisch. Ze is praktisch, en ze brengt iets tot stand. Met zĳn veelomvattende kennis en zĳn diepgaande begrip neemt Jehovah altĳd de best mogelĳke beslissingen, en hĳ brengt ze door middel van de best denkbare handelwĳze ten uitvoer. Dat is ware wĳsheid! Jehovah bewĳst de waarheid van Jezus’ uitspraak: „De wĳsheid [wordt] ¨ gerechtvaardigd door haar werken” (Mattheus 11:19). Jehovah’s werken in het hele universum geven een krachtig getuigenis van zĳn wĳsheid. 7, 8. Hoe spreidt Jehovah begrip, onderscheidingsvermogen en wĳsheid tentoon?

172


Bewĳzen van Gods wĳsheid Heb je je ooit verbaasd over de vindingrĳkheid van een vakman die schitterende dingen maakt die goed functioneren? Dat is een indrukwekkende vorm van wĳsheid (Exodus 31:1-3). Jehovah zelf is de bron en de grootste bezitter van die wĳsheid. Koning David zei over Jehovah: „Ik zal u prĳzen omdat ik op een vrees inboezemende wĳze wonderbaar ben gemaakt. Uw werken zĳn wonderbaar, zoals mĳn ziel zeer wel weet” (Psalm 139:14). Inderdaad, hoe meer we over het menselĳk lichaam leren, hoe meer ontzag we voor Jehovah’s wĳsheid krĳgen. ´ 10 Ter illustratie: Je bent begonnen als e´ en enkele cel — een eicel van je moeder, bevrucht door een zaadcel van je vader. Al gauw begon die cel zich te delen. Jĳ, het eindproduct, bestaat uit zo’n 100 biljoen cellen. Ze zĳn uiterst klein. Er zouden ongeveer 10.000 cellen van gemiddelde grootte op een speldenknop passen. Toch is elke cel een schepping van een verbĳsterende complexiteit. De cel is veel ingewikkelder dan welke door mensen gemaakte machine of fabriek maar ook. Geleerden zeggen dat een cel net een ommuurde stad is — een stad met bewaakte in- en uitgangen, een vervoerssysteem, een communicatienetwerk, krachtcentrales, fabrieken, voorzieningen voor afvalverwerking en recycling, verdedigingswerken en zelfs een soort centraal bestuur in haar kern. Bovendien kan de cel binnen slechts een paar uur een kant-en-klare kopie van zichzelf maken! 11 Natuurlĳk zĳn niet alle cellen hetzelfde. Terwĳl de cellen van een embryo zich steeds weer delen, gaan ze heel verschillende functies vervullen. Sommige worden zenuwcellen, 9

9, 10. (a) Van wat voor wĳsheid geeft Jehovah blĳk, en hoe heeft hĳ die tentoongespreid? (b) Hoe is de cel een bewĳs van Jehovah’s wĳsheid? 11, 12. (a) Hoe komt het dat de cellen in een zich ontwikkelend em¨ bryo zich differentieren, en hoe stemt dit overeen met Psalm 139:16? (b) Op welke manieren bewĳst het menselĳk brein dat we „wonderbaar [zĳn] gemaakt”?


173

andere worden bot-, spier-, bloed- of oogcellen. Dit hele differentiatieproces is geprogrammeerd in de „bibliotheek” met genetische blauwdrukken die zich in de cel bevindt, het DNA. Interessant is dat David onder inspiratie tot Jehovah zei: „Uw ogen zagen zelfs het embryo van mĳ, en in uw boek waren alle delen ervan beschreven.” — Psalm 139:16. 12 Sommige lichaamsdelen zĳn oneindig complex. Neem bĳvoorbeeld het menselĳk brein. Het is door sommigen het meest complexe object genoemd dat tot nu toe in het universum is ontdekt. Het bevat zo’n 100 miljard zenuwcellen — ongeveer evenveel als het aantal sterren in ons sterrenstelsel. Elk van die cellen vertakt zich in duizenden verbindingen met andere cellen. Geleerden zeggen dat een menselĳk brein alle informatie in alle bibliotheken ter wereld zou kunnen bevatten en dat de opslagcapaciteit ervan in feite misschien wel oneindig is. Hoewel geleerden dit ’wonderbaar gemaakte’ orgaan al tientallen jaren bestuderen, geven ze toe dat ze wellicht nooit helemaal zullen begrĳpen hoe het werkt. ´ 13 Mensen zĳn echter maar e´ en voorbeeld van Jehovah’s scheppingswĳsheid. Psalm 104:24 zegt: „Hoe talrĳk zĳn uw werken, o Jehovah! Gĳ hebt ze alle in wĳsheid gemaakt. De aarde is vol van uw voortbrengselen.” Jehovah’s wĳsheid is duidelĳk zichtbaar in elke schepping rondom ons. De mier bĳvoorbeeld is „instinctief wĳs” (Spreuken 30:24). Mierenkolonies zĳn inderdaad uitstekend georganiseerd. Sommige mierenkolonies houden bladluizen als „vee”; ze geven ze onderdak en gebruiken ze als voedselbron. Andere mieren gedragen zich als landbouwers door schimmels als „gewas” te kweken. Veel andere dieren zĳn geprogrammeerd om instinctief opmerkelĳke dingen te doen. Een huisvlieg voert luchtacrobatische kunststukjes uit die het meest geavanceerde door mensen gemaakte vliegtuig hem niet kan nadoen. Trekvogels 13, 14. (a) Hoe tonen mieren en andere dieren dat ze „instinctief wĳs” zĳn, en wat leert dat ons over hun Schepper? (b) Waarom zouden we kunnen zeggen dat scheppingen zoals het spinnenweb „in wĳsheid” gemaakt zĳn?


175

navigeren met behulp van de sterren, door zich op het aard¨ magnetische veld te orienteren, of met behulp van een soort inwendige kaart. Biologen zĳn jarenlang bezig met het bestuderen van de complexe gedragingen die in deze dieren zĳn geprogrammeerd. Hoe wĳs moet dan de goddelĳke Programmeur wel niet zĳn! 14 Wetenschappers hebben veel van Jehovah’s scheppingswĳsheid geleerd. Er is zelfs een technisch vakgebied, biomimetiek genoemd, dat ontwerpen uit de natuur tracht na te bootsen. Misschien heb je bĳvoorbeeld vol bewondering naar de schoonheid van een spinnenweb gekeken. Maar een technicus ziet het als een wonder van ontwerp. Sommige zwak uitziende draden zĳn naar verhouding sterker dan staal, taaier dan de vezels in een kogelvrĳ vest. Hoe sterk precies? Stel je een spinnenweb voor dat op schaal is vergroot tot de afmeting van een net dat op een vissersboot wordt gebruikt. Zo’n web zou een passagiersvliegtuig in volle vlucht kunnen vangen! Ja, Jehovah heeft al die dingen „in wĳsheid” gemaakt.

Wĳsheid buiten de aarde Jehovah’s wĳsheid is duidelĳk waarneembaar in zĳn werken in heel het universum. De sterrenhemel, die we in hoofdstuk 5 vrĳ uitvoerig hebben besproken, ligt niet zomaar verspreid in de ruimte. Dankzĳ de wĳsheid van Jehovah’s „wetten des hemels” is hĳ schitterend georganiseerd in gestructureerde sterrenstelsels die op hun beurt tot clusters zĳn gegroepeerd die samen weer superclusters vormen (Job 38:33, LV ). Geen wonder dat Jehovah over de hemellichamen spreekt als een „heerleger”! (Jesaja 40:26) Er is echter een leger dat Jehovah’s wĳsheid nog duidelĳker demonstreert. 15

15, 16. (a) Welk bewĳs verschaft de sterrenhemel van Jehovah’s wĳsheid? (b) Hoe getuigt Jehovah’s positie als Opperbevelhebber over enorme aantallen engelen van de wĳsheid van deze Bestuurder?

Wie heeft de dieren zo geprogrammeerd dat ze „instinctief wĳs” zĳn?

176


Zoals we in hoofdstuk 4 opmerkten, draagt God de titel „Jehovah der legerscharen” vanwege zĳn positie als Opperbevelhebber van een reusachtig leger van honderden miljoenen geestelĳke schepselen. Dit is een bewĳs van Jehovah’s macht. Maar hoe is zĳn wĳsheid erbĳ betrokken? Bedenk dat Jehovah en Jezus nooit stilzitten (Johannes 5:17). Het spreekt dus vanzelf dat ook de engelen als dienaren van de Allerhoogste altĳd druk bezig zĳn. En vergeet niet dat ze hoger zĳn dan de mens, super¨ intelligent en supermachtig (Hebreeen 1:7; 2:7). Toch houdt Jehovah al die engelen al miljarden jaren bezig met voldoening schenkend werk dat hen gelukkig maakt — het ’volbrengen van zĳn woord’ en het ’doen van zĳn wil’ (Psalm 103:20, 21). Wat een ontzagwekkende wĳsheid bezit deze Bestuurder! 16

Jehovah is ’alleen wĳs’ Is het, gezien deze bewĳzen, verwonderlĳk dat de bĳbel laat zien dat Jehovah’s wĳsheid allesovertreffend is? De bĳbel zegt bĳvoorbeeld dat Jehovah ’alleen wĳs’ is (Romeinen 16:27). Alleen Jehovah bezit wĳsheid in absolute zin. Hĳ is de bron van alle ware wĳsheid (Spreuken 2:6). Daarom vertrouwde Jezus, hoewel hĳ de wĳste van Jehovah’s schepselen is, niet op zĳn eigen wĳsheid maar sprak hĳ zoals zĳn Vader hem had geboden. — Johannes 12:48-50. 18 Merk eens op hoe de apostel Paulus tot uitdrukking bracht dat Jehovah’s wĳsheid uniek is: „O de diepte van Gods rĳkdom en wĳsheid en kennis! Hoe ondoorgrondelĳk zĳn zĳn oordelen en hoe onnaspeurlĳk zĳn wegen!” (Romeinen 11:33) Door het vers te beginnen met de uitroep „O” gaf Paulus van krachtige gevoelens blĳk — in dit geval van diep ontzag. Het Griekse woord dat hĳ voor „diepte” koos is nauw verwant met het woord voor „afgrond”. Zĳn woorden roepen dus een levendig beeld op. Wanneer we over Jehovah’s wĳsheid nadenken, is het alsof we in een oneindige, bodemloze afgrond kĳken, een rĳk dat zo diep, zo immens groot is dat we 17

17, 18. Waarom zegt de bĳbel dat Jehovah ’alleen wĳs’ is, en waarom dient zĳn wĳsheid ons met ontzag te vervullen?


177

Vragen ter meditatie Job 28:11-28 Hoe waardevol is goddelĳke wĳsheid, en welke goede uitwerking kan het hebben over dit onderwerp te mediteren? Psalm 104:1-25 Hoe blĳkt Jehovah’s wĳsheid uit de schepping, en welke gevoelens roept dit bĳ je op? Spreuken 3:19-26 Wat kan het voor uitwerking op ons dagelĳks leven hebben wanneer we over Jehovah’s wĳsheid nadenken en die toepassen? ¨ Daniel 2:19-28 Waarom wordt Jehovah een Onthuller van geheimen genoemd, en hoe dienen we op de profetische wĳsheid in zĳn Woord te reageren?

de omvang ervan zelfs nooit zouden kunnen begrĳpen, laat staan dat we er een beschrĳving van kunnen geven of het gedetailleerd in kaart kunnen brengen (Psalm 92:5). Is dat geen nederig stemmende gedachte? 19 Jehovah is in nog een opzicht ’alleen wĳs’: alleen hĳ is in staat in de toekomst te kĳken. Bedenk dat Jehovah de scherpziende arend als symbool van goddelĳke wĳsheid gebruikt. Een steenarend weegt misschien nog geen vĳf kilo, maar zĳn ogen zĳn groter dan die van een volwassen man. Het gezichtsvermogen van de arend is verbazingwekkend scherp; de vogel kan vanaf een hoogte van honderden meters, misschien wel van kilometers, een uiterst kleine prooi ontdekken! Jehovah zelf zei eens over de arend: „Heel in de verte blĳven zĳn ogen kĳken” (Job 39:29). In soortgelĳke zin kan Jehovah „heel in de verte” kĳken wat tĳd betreft — hĳ kan in de toekomst kĳken! 20 De bĳbel staat vol bewĳzen dat dit waar is. Hĳ bevat hon¨ derden profetieen, of vooraf opgetekende geschiedenis. De afloop van oorlogen, de opkomst en ondergang van wereldmachten en zelfs de specifieke gevechtsstrategie van militaire 19, 20. (a) Waarom is de arend een passend symbool van goddelĳke wĳsheid? (b) Hoe heeft Jehovah bewezen dat hĳ in de toekomst kan kĳken?

178


bevelhebbers werden alle in de bĳbel voorzegd — in sommige gevallen honderden jaren van tevoren. — Jesaja 44:25–45:4; ¨ Daniel 8:2-8, 20-22. 21 Betekent dit echter dat God al heeft voorzien welke keuzes je in het leven zult maken? Sommigen die de predestinatieleer prediken, beweren stellig dat het antwoord ja is. Maar die gedachte ondermĳnt Jehovah’s wĳsheid in feite, want ze impliceert dat hĳ geen controle heeft over zĳn vermogen in de toekomst te kĳken. Ter illustratie: Als je een ongekend mooie zangstem had, zou je dan geen andere keus hebben dan altĳd maar te zingen? Die gedachte is absurd! Evenzo bezit Jehovah het vermogen de toekomst te weten, maar hĳ maakt daar niet voortdurend gebruik van. Dat zou inbreuk kunnen maken op onze vrĳe wil, een kostbare gave die Jehovah ons nooit zal afnemen. — Deuteronomium 30:19, 20. 22 Erger nog, alleen al de gedachte aan predestinatie suggereert dat Jehovah’s wĳsheid koud, harteloos, gevoelloos of onbarmhartig is. Maar niets is minder waar! De bĳbel leert dat Jehovah „wĳs van hart” is (Job 9:4). Niet dat hĳ een letterlĳk hart heeft, maar de bĳbel gebruikt die term vaak in verband met de innerlĳke persoon, die beweegredenen en gevoelens, zoals liefde, omvat. Jehovah’s wĳsheid wordt dus net als zĳn andere eigenschappen door liefde beheerst. — 1 Johannes 4:8. 23 Het spreekt vanzelf dat Jehovah’s wĳsheid volkomen betrouwbaar is. Ze is zo ver boven onze wĳsheid verheven dat Gods Woord ons liefdevol de dringende raad geeft: „Vertrouw op Jehovah met heel uw hart en steun niet op uw eigen verstand. Sla in al uw wegen acht op hem, en hĲ zal uw paden recht maken” (Spreuken 3:5, 6). Laten we ons nu eens verder in Jehovah’s wĳsheid verdiepen, zodat we dichter tot onze alwĳze God kunnen naderen. 21, 22. (a) Waarom is er geen reden te concluderen dat Jehovah alle keuzes die je in het leven zult maken, heeft voorzien? Illustreer dit. (b) Hoe weten we dat Jehovah’s wĳsheid niet koud of gevoelloos is? 23. Waartoe dient de superioriteit van Jehovah’s wĳsheid ons te bewegen?

H O O F D S T U K

1 8

Wĳsheid in „het woord van God” WEET je nog wanneer je voor het laatst een brief hebt gekregen van een dierbare die ver weg woont? Er zĳn maar weinig dingen die zoveel vreugde geven als een fĳne brief van iemand die ons dierbaar is. We vinden het heerlĳk te horen hoe het met hem gaat en wat zĳn ervaringen en plannen zĳn. Zulke berichten brengen dierbaren dichterbĳ, ook al zĳn ze persoonlĳk ver weg. 2 Wat zou ons dus meer vreugde kunnen geven dan het ontvangen van een geschreven boodschap van de God die we liefhebben? Jehovah heeft ons in zekere zin een „brief” geschreven — zĳn Woord, de bĳbel. Daarin vertelt hĳ ons wie hĳ is, wat hĳ heeft gedaan, wat hĳ zich heeft voorgenomen te doen en nog veel meer. Jehovah heeft ons zĳn Woord gegeven omdat hĳ wil dat we een hechte band met hem hebben. Onze alwĳze God koos de best mogelĳke manier om met ons te communiceren. Er schuilt een onvergelĳkelĳke wĳsheid in de manier waarop de bĳbel is geschreven en in wat erin staat.

Waarom een geschreven Woord? Sommigen vragen zich wellicht af: ’Waarom gebruikte Jehovah niet een indrukwekkender methode — bĳvoorbeeld een stem uit de hemel — om met mensen te communiceren?’ Jehovah heeft soms inderdaad vanuit de hemel gesproken via engelen die hem vertegenwoordigden. Dat deed hĳ bĳvoor¨ beeld toen hĳ de Wet aan Israel gaf (Galaten 3:19). De stem uit de hemel was ontzag inboezemend — zozeer dat de doods¨ bange Israelieten vroegen of Jehovah niet op deze manier met hen wilde spreken maar of hĳ via Mozes met hen wilde communiceren (Exodus 20:18-20). De Wet, die uit zo’n 600 inzettingen bestond, werd daarom mondeling, woord voor woord, aan Mozes overgebracht. 3

1, 2. Wat voor „brief” heeft Jehovah ons geschreven, en waarom? 3. Hoe heeft Jehovah de Wet aan Mozes overgebracht?

WIJSHEID IN „HET WOORD VAN GOD”

181

Maar als die Wet nu eens nooit op schrift was gesteld? Zou Mozes zich de precieze bewoordingen van dat gedetailleerde wetboek hebben kunnen herinneren en ze foutloos aan de overige leden van de natie hebben kunnen meedelen? En de latere generaties? Zouden ze zich louter en alleen op mondelinge overlevering hebben moeten verlaten? Dat zou beslist geen betrouwbare methode zĳn geweest om Gods wetten door te geven. Stel je eens voor wat er zou gebeuren als je een verhaal aan een lange rĳ mensen moest vertellen door het aan de eerste persoon mee te delen en het vervolgens van de een naar de ander in de rĳ te laten doorgeven. Wat de persoon aan het eind van de rĳ te horen kreeg, zou waarschĳnlĳk heel wat verschillen van het oorspronkelĳke verhaal. De woorden van Gods Wet liepen dat risico niet. 5 Jehovah koos er in zĳn wĳsheid voor zĳn woorden op schrift te laten stellen. Hĳ gebood Mozes: „Schrĳf u deze woorden op, want in overeenstemming met deze woorden sluit ik waar¨ lĳk een verbond met u en Israel” (Exodus 34:27). Zo begon het tĳdperk van het schrĳven van de bĳbel, in 1513 v.G.T. De daaropvolgende 1610 jaar sprak Jehovah „bĳ vele gelegenheden en op vele wĳzen” tot zo’n veertig menselĳke schrĳvers die ver¨ volgens de bĳbel optekenden (Hebreeen 1:1). Intussen besteedden toegewĳde afschrĳvers heel veel zorg aan het vervaardigen van nauwkeurige afschriften opdat de bĳbel bewaard zou blĳven. — Ezra 7:6; Psalm 45:1. 6 Jehovah heeft ons werkelĳk gezegend door via het geschreven woord met ons te communiceren. Heb je ooit een brief gekregen die je zo dierbaar was — misschien omdat hĳ je de troost gaf die je nodig had — dat je hem hebt bewaard en hem steeds opnieuw hebt gelezen? Zo is het met Jehovah’s „brief” aan ons. Omdat Jehovah zĳn woorden op schrift heeft laten stellen, zĳn 4

4. Leg uit waarom mondelinge overlevering geen betrouwbare methode zou zĳn geweest om Gods wetten door te geven. 5, 6. Wat droeg Jehovah Mozes op met Zĳn woorden te doen, en waarom is het een zegen dat we Jehovah’s Woord in geschreven vorm hebben?

¨ „De gehele Schrift is door God geınspireerd”

182


we in staat ze geregeld te lezen en te mediteren over wat ze te zeggen hebben (Psalm 1:2). We kunnen „de vertroosting uit de Schriften” ontvangen wanneer we er maar behoefte aan hebben. — Romeinen 15:4.

Waarom menselĳke schrĳvers? In zĳn wĳsheid heeft Jehovah mensen gebruikt om zĳn Woord op te tekenen. Sta hier eens bĳ stil: Als Jehovah engelen had gebruikt om de bĳbel te schrĳven, zou dat boek dan net zo aanspreken? Het is waar dat engelen Jehovah vanuit hun verheven standpunt hadden kunnen beschrĳven, hun toewĳding aan hem hadden kunnen uiten en verslag hadden kunnen uitbrengen over getrouwe menselĳke dienstknechten van God. Maar zouden we ons echt hebben kunnen verplaatsen in het standpunt van volmaakte geestelĳke schepselen, wier kennis, ervaring ¨ en kracht verre superieur zĳn aan die van ons? — Hebreeen 2:6, 7. 8 Doordat Jehovah menselĳke schrĳvers heeft gebruikt, heeft hĳ ons precies gegeven wat we nodig hebben — een verslag dat ¨ „door God geınspireerd” is en toch menselĳke elementen bevat ¨ (2 Timotheus 3:16). Hoe heeft hĳ dit bereikt? In veel gevallen heeft hĳ de schrĳvers kennelĳk toegestaan hun eigen verstandelĳke vermogens te gebruiken bĳ het kiezen van „verrukkelĳke woorden . . . en het schrĳven van juiste woorden van waarheid” (Prediker 12:10, 11). Dit verklaart de verschillende schrĳfstĳlen in de bĳbel; de geschriften zĳn een weerspiegeling van de achtergrond en de persoonlĳkheid van de afzonderlĳke schrĳvers.1 Toch hebben deze mannen „van Godswege gesproken zoals zĳ door heilige geest werden meegevoerd” (2 Petrus 1:21). Daarom 7

1 David bĳvoorbeeld, die een herder was, gebruikt voorbeelden uit ¨ het herdersleven (Psalm 23). Mattheus, die belastinginner was, maakt ¨ heel vaak melding van getallen en geldswaarden (Mattheus 17:27; 26:15; 27:3). Lukas, die arts was, gebruikt woorden die zĳn medische achtergrond verraden. — Lukas 4:38; 14:2; 16:20. 7. Hoe blĳkt Jehovah’s wĳsheid uit het feit dat hĳ menselĳke schrĳvers heeft gebruikt? 8. In welk opzicht werd het de bĳbelschrĳvers toegestaan hun eigen verstandelĳke vermogens te gebruiken? (Zie ook voetnoot.)


183

is het eindproduct echt „het woord van God”. — 1 Thessalonicenzen 2:13. 9 Het gebruik van menselĳke schrĳvers geeft de bĳbel een enorme warmte en aantrekkingskracht. De schrĳvers waren mensen met dezelfde gevoelens als wĳ. Ze waren onvolmaakt, en daarom hadden ze met dezelfde beproevingen en spanningen te maken als wĳ. In sommige gevallen werden ze er door Je¨ hovah’s geest toe geınspireerd over hun eigen gevoelens en strĳd ¨ te schrĳven (2 Korinthiers 12:7-10). Ze tekenden dus woorden op in de eerste persoon, woorden die geen enkele engel tot uitdrukking had kunnen brengen. ¨ 10 Neem bĳvoorbeeld koning David van Israel. Nadat hĳ een aantal ernstige zonden had begaan, componeerde hĳ een psalm waarin hĳ zĳn hart uitstortte en God om vergeving smeekte. Hĳ schreef: „Reinig mĳ zelfs van mĳn zonde. Want mĳn overtre´ ´ dingen ken ikzelf, en mĳn zonde is voortdurend voor mĳ. Zie! ¨ Met dwaling werd ik met barensweeen voortgebracht, en in zonde heeft mĳn moeder mĳ ontvangen. Werp mĳ niet weg van voor uw aangezicht; en uw heilige geest, o neem die niet van mĳ weg. De slachtoffers aan God zĳn een gebroken geest; een gebroken en verbrĳzeld hart, o God, zult gĳ niet verachten” (Psalm 51:2, 3, 5, 11, 17). Voel je het intense verdriet van de schrĳver? Wie anders dan een onvolmaakt mens zou zulke diepe gevoelens tot uitdrukking kunnen brengen?

Waarom een boek over mensen? Er is nog iets dat de bĳbel meer aantrekkingskracht geeft. Voor een groot deel is het een boek over mensen — echte mensen — mensen die God dienen en mensen die hem niet dienen. We lezen over hun ervaringen, moeilĳkheden en vreugden. We zien de gevolgen van hun keuzes in het leven. Deze verslagen zĳn in de bĳbel opgenomen „tot ons onderricht” (Romeinen 15:4). Door middel van deze werkelĳk gebeurde verhalen 11

9, 10. Waarom geeft het gebruik van menselĳke schrĳvers de bĳbel meer warmte en aantrekkingskracht? 11. Wat voor werkelĳk gebeurde verhalen zĳn „tot ons onderricht” in de bĳbel opgetekend?

184


onderwĳst Jehovah op een manier die ons hart raakt. Kĳk eens naar een paar voorbeelden. 12 De bĳbel vertelt over ontrouwe, zelfs goddeloze, mensen en wat hun is overkomen. In deze verslagen zien we onwenselĳke eigenschappen in daden omgezet, en dit maakt ze voor ons gemakkelĳker te begrĳpen. Welk gebod tegen deloyaliteit bĳvoorbeeld zou krachtiger kunnen zĳn dan het sprekende voorbeeld van deze eigenschap in Judas, toen hĳ zĳn verraderlĳke samen¨ zwering tegen Jezus ten uitvoer bracht? (Mattheus 26:14-16, 46-50; 27:3-10) Verslagen zoals deze bereiken ons hart op een doeltreffender manier omdat ze ons helpen onaangename karaktertrekken te onderkennen en af te leren. 13 De bĳbel beschrĳft ook veel getrouwe dienstknechten van God. We lezen over hun toewĳding en loyaliteit. We zien levende voorbeelden van de eigenschappen die we moeten aankweken om dicht tot God te naderen. Neem bĳvoorbeeld geloof. De bĳbel geeft een definitie van geloof en vertelt ons hoe uiterst be¨ langrĳk geloof is als we God willen behagen (Hebreeen 11:1, 6). Maar de bĳbel bevat ook sprekende voorbeelden van het oefenen van geloof. Denk eens aan het geloof dat Abraham toon¨ de toen hĳ Isaak poogde te offeren (Genesis hoofdstuk 22; He¨ breeen 11:17-19). Door zulke verslagen krĳgt het woord „geloof” meer betekenis en wordt het gemakkelĳker te begrĳpen. Wat is het wĳs dat Jehovah ons niet alleen aanspoort wenselĳke eigenschappen aan te kweken maar ook door voorbeelden laat zien hoe deze eigenschappen in daden kunnen worden omgezet! 14 De werkelĳk gebeurde verslagen in de bĳbel leren ons vaak iets over de persoon die Jehovah is. Neem bĳvoorbeeld het verslag over een vrouw die door Jezus in de tempel werd gadegeslagen. Jezus zat in de buurt van de schatkisten en keek toe terwĳl de mensen er hun bĳdragen in wierpen. Er kwamen veel rĳken, 12. In welk opzicht zĳn bĳbelverslagen over ontrouwe mensen een hulp voor ons? 13. Hoe helpt de bĳbel ons meer begrip te krĳgen van wenselĳke eigenschappen? 14, 15. Wat vertelt de bĳbel ons over een zekere vrouw die naar de tempel kwam, en wat leert dit verslag ons over Jehovah?


185

die gaven „van wat zĳ over hadden”. Maar Jezus’ blik bleef rusten op een eenvoudige weduwe. Haar gave bestond uit „twee kleine geldstukken . . . , welke zeer weinig waarde hebben”.1 Het was het laatste beetje geld dat ze had. Jezus, die Jehovah’s zienswĳze volmaakt weerspiegelde, merkte op: „Deze arme weduwe [heeft] er meer in . . . geworpen dan allen die geld in de schatkisten hebben geworpen.” Volgens die woorden had ze er meer in gedaan dan alle anderen bĳ elkaar. — Markus 12:41-44; Lukas 21:1-4; Johannes 8:28. 15 Is het niet veelbetekenend dat van alle mensen die op die dag naar de tempel kwamen, deze weduwe werd uitgekozen en een vermelding in de bĳbel kreeg? Met dit voorbeeld leert Jehovah ons dat hĳ een dankbare God is. Hĳ aanvaardt onze van harte geschonken gaven graag, ongeacht hoe ze zich laten vergelĳken met wat anderen kunnen geven. Jehovah had beslist geen betere manier kunnen bedenken om ons deze hartverwarmende waarheid te onderwĳzen!

Wat niet in de bĳbel staat Wanneer je iemand die je dierbaar is een brief schrĳft, heb je maar een beperkte hoeveelheid ruimte. Daarom kies je zorgvuldig wat je zult schrĳven. Evenzo heeft Jehovah het verkozen bepaalde personen en gebeurtenissen in zĳn Woord te vermelden. Maar in deze beschrĳvende verslagen noemt de bĳbel niet altĳd alle details (Johannes 21:25). Wanneer de bĳbel bĳvoorbeeld over Gods oordeel spreekt, geven de verschafte inlichtingen wellicht geen antwoord op al onze vragen. Zelfs in wat Jehovah verkoos weg te laten uit zĳn Woord, kunnen we zĳn wĳsheid zien. Hoe dat zo? 17 De wĳze waarop de bĳbel is geschreven, vormt een toets op 16

1 Elk van deze geldstukjes was een lepton, de kleinste joodse munt die destĳds in omloop was. Twee lepta kwamen overeen met 1/64 van een ´ ´ dagloon. Deze twee muntjes waren niet eens voldoende om een enkel musje te kopen, het goedkoopste vogeltje dat door de armen als voedsel werd gebruikt. 16, 17. Hoe blĳkt Jehovah’s wĳsheid zelfs uit wat hĳ verkoos weg te laten uit zĳn Woord?

186


¨ wat er in ons hart leeft. Hebreeen 4:12 zegt: „Het woord [of de boodschap] van God is levend en oefent kracht uit en is scherper dan enig tweesnĳdend zwaard, en het dringt zelfs zover door dat het ziel en geest . . . scheidt, en het kan gedachten en bedoelingen van het hart onderscheiden.” De boodschap van de bĳbel dringt diep door en onthult onze ware gedachten en motieven. Degenen die hem met een kritisch hart lezen, struikelen vaak over verslagen die niet genoeg inlichtingen bevatten om hen tevreden te stellen. Zulke mensen trekken misschien zelfs in twĳfel of Jehovah eigenlĳk wel liefdevol, wĳs en rechtvaardig is. 18 Wanneer we daarentegen met een oprecht hart een zorgvuldige studie van de bĳbel maken, gaan we Jehovah zien in de context waarin de bĳbel als geheel hem voorstelt. Daarom raken we niet verontrust als een bepaald verslag enkele vragen doet rĳzen waarop we geen onmiddellĳk antwoord kunnen vinden. Ter illustratie: Als we bezig zĳn een grote legpuzzel in elkaar te zetten, kunnen we een bepaald stukje misschien eerst niet vinden of zien we niet waar een stukje thuishoort. Toch hebben we wellicht al genoeg stukjes samengevoegd om te begrĳpen hoe de complete afbeelding eruit moet zien. Zo is het ook wanneer we de bĳbel bestuderen: beetje bĳ beetje komen we te weten wat voor God Jehovah is en verschĳnt er een duidelĳk beeld. Ook al begrĳpen we een bepaald verslag aanvankelĳk niet of zien we niet hoe het met Gods persoonlĳkheid te rĳmen is, onze studie van de bĳbel heeft ons al meer dan genoeg over Jehovah geleerd om te kunnen zien dat hĳ altĳd een liefdevolle, eerlĳke en rechtvaardige God is. 19 Om Gods Woord te begrĳpen, moeten we het dus met een oprecht hart en een onbevooroordeelde geest lezen en bestuderen. Is dat geen bewĳs van Jehovah’s grote wĳsheid? Knappe koppen kunnen boeken schrĳven die alleen „de wĳzen en intellectuelen” kunnen begrĳpen. Maar een boek samenstellen dat alleen begrepen kan worden door mensen met de juiste motiva18, 19. (a) Waarom moeten we niet verontrust raken als een bepaald bĳbelverslag vragen doet rĳzen waarop we geen onmiddellĳk antwoord kunnen vinden? (b) Wat is er nodig om Gods Woord te begrĳpen, en hoe is dit een bewĳs van Jehovah’s grote wĳsheid?


187

tie vanuit het hart — daar is de wĳsheid van God voor nodig! ¨ — Mattheus 11:25.

Een boek met „praktische wĳsheid” In zĳn Woord vertelt Jehovah ons wat de beste levenswĳze is. Als onze Schepper kent hĳ onze behoeften beter dan wĳzelf. En de fundamentele menselĳke behoeften — zoals het verlangen naar liefde, geluk en goede betrekkingen met anderen — zĳn hetzelfde gebleven. De bĳbel bevat een schat aan „praktische wĳsheid” die ons kan helpen een zinvol leven te leiden (Spreuken 2:7). Elk deel van dit studiehulpmiddel bevat een hoofdstuk dat laat zien hoe we de wĳze raad van de bĳbel kunnen toepas´ ´ sen, maar laten we nu slechts een voorbeeld bekĳken. 21 Heb je ooit opgemerkt dat mensen die wrok koesteren, uiteindelĳk vaak zichzelf benadelen? Wrok is een zware last om mee te dragen in het leven. Wanneer we er voeding aan geven, neemt hĳ onze gedachten helemaal in beslag, berooft ons van vrede en bederft onze vreugde. Uit wetenschappelĳke studies blĳkt dat het koesteren van wrok onze kans op een hartkwaal en talloze andere chronische ziekten kan vergroten. Lang voor deze wetenschappelĳke studies bevatte de bĳbel de wĳze uitspraak: „Laat af van toorn en laat de woede varen” (Psalm 37:8). Maar hoe kunnen we dat doen? 22 Gods Woord geeft de wĳze raad: „Het inzicht van een mens vertraagt stellig zĳn toorn, en het is luister van zĳn kant, de overtreding voorbĳ te gaan” (Spreuken 19:11). Inzicht is het vermogen om iets te doorgronden, om onder de oppervlakte te kĳken. Inzicht doet begrip toenemen, want het kan ons helpen te onderscheiden waarom iemand op een bepaalde manier heeft gesproken of gehandeld. Wanneer we ons best doen om zĳn ware motieven, gevoelens en omstandigheden te begrĳpen, kan dit ons helpen negatieve gedachten en gevoelens jegens hem te verdrĳven. 20

20. Waarom kan alleen Jehovah ons vertellen wat de beste levenswĳze is, en wat bevat de bĳbel dat ons kan helpen? 21-23. Welke wĳze raad kan ons helpen het koesteren van boosheid en wrok te vermĳden?

188


Vragen ter meditatie Spreuken 2:1-6 Welke inspanning is nodig om de wĳsheid uit Gods Woord te verwerven? Spreuken 2:10-22 Op welke manieren zal het ons ten goede komen als we overeenkomstig de wĳze raad uit de bĳbel leven? Romeinen 7:15-25 Hoe illustreert deze passage de wĳsheid van het gebruik van mensen om Gods Woord op te tekenen? ¨ 1 Korinthiers 10:6-12 Wat kunnen we leren van de in de bĳbel ¨ opgetekende waarschuwende voorbeelden in verband met Israel? 23 De bĳbel bevat nog meer raad: „Blĳft elkaar verdragen en elkaar vrĳelĳk vergeven” (Kolossenzen 3:13). De uitdrukking „blĳft elkaar verdragen” suggereert dat we geduld met anderen hebben en bereid zĳn de trekjes die we irritant vinden, te verduren. Een dergelĳke lankmoedigheid kan ons helpen het te vermĳden kleingeestige wrokgevoelens te koesteren. „Vergeven” houdt de gedachte in dat we wrok laten varen. Onze wĳze God weet dat we anderen moeten vergeven wanneer daar een deugdelĳke basis voor bestaat. Dit is niet alleen tot hun welzĳn maar is ook bevorderlĳk voor onze eigen gemoedsrust en innerlĳke vrede (Lukas 17:3, 4). Wat een wĳsheid is er in Gods Woord te vinden! 24 Bewogen door zĳn grenzeloze liefde wilde Jehovah met ons communiceren. Hĳ koos de best mogelĳke manier — een geschreven „brief”, opgetekend door menselĳke schrĳvers onder leiding van heilige geest. Het gevolg is dat op de bladzĳden van deze brief Jehovah’s wĳsheid te vinden is. Deze wĳsheid is „zeer betrouwbaar” (Psalm 93:5). Wanneer we ons leven ermee in overeenstemming brengen en er met anderen over spreken, worden we vanzelf dichter tot onze alwĳze God getrokken. In het volgende hoofdstuk zullen we nog een opmerkelĳk voorbeeld van Jehovah’s ver vooruitziende wĳsheid bespreken: zĳn vermogen om de toekomst te voorzeggen en zĳn voornemen te verwezenlĳken.

24. Wat heeft het tot gevolg als we ons leven in overeenstemming met Gods wĳsheid brengen?

H O O F D S T U K

1 9

„Gods wĳsheid in een heilig geheim” GEHEIMEN! Omdat ze intrigeren, fascineren en verbazen, hebben mensen er vaak moeite mee ze vertrouwelĳk te houden. Maar de bĳbel zegt: „De glorie van God is het, een zaak geheim te houden” (Spreuken 25:2). Ja, als Soevereine Heerser en Schepper houdt Jehovah sommige dingen terecht geheim voor de mensheid totdat zĳn bestemde tĳd aanbreekt om ze te onthullen. 2 Er is echter een fascinerend, intrigerend geheim dat Jehovah in zĳn Woord heeft onthuld. Het wordt „het heilige geheim van ¨ [Gods] wil” genoemd (Efeziers 1:9). Wanneer je op de hoogte raakt van dit geheim, kan dit meer doen dan alleen je nieuwsgierigheid bevredigen. Kennis van dit geheim kan tot redding leiden en je een indruk geven van Jehovah’s onpeilbare wĳsheid.

Geleidelĳk onthuld Toen Adam en Eva zondigden, kan het erop geleken hebben dat Jehovah’s voornemen van een door volmaakte mensen bewoond aards paradĳs verĳdeld was. Maar God pakte het probleem onmiddellĳk aan. Hĳ zei: „Ik zal vĳandschap stellen tussen u [de slang] en de vrouw en tussen uw zaad en haar zaad. Hĳ zal u in de kop vermorzelen en gĳ zult hem in de hiel vermorzelen.” — Genesis 3:15. 4 Dit waren raadselachtige, cryptische woorden. Wie was deze vrouw? Wie was de slang? Wie was het „zaad” dat de kop van de slang zou vermorzelen? Adam en Eva konden er alleen maar naar gissen. Toch boden Gods woorden hoop voor eventuele getrouwe nakomelingen van dat ontrouwe paar. Rechtvaardigheid 3

1, 2. Welk „heilige geheim” dient ons te interesseren, en waarom? 3, 4. Hoe bood de in Genesis 3:15 opgetekende profetie hoop, en welk mysterie of ’heilige geheim’ bevatte deze profetie?

„GODS WIJSHEID IN EEN HEILIG GEHEIM”

191

zou zegevieren. Jehovah’s voornemen zou verwezenlĳkt worden. Maar hoe? Dat was een mysterie! De bĳbel noemt het „Gods wĳsheid in een heilig geheim, de verborgen wĳsheid”. ¨ — 1 Korinthiers 2:7. 5 Als de „Onthuller van geheimen” zou Jehovah uiteindelĳk belangrĳke details in verband met de verwezenlĳking ¨ van dit geheim onthullen (Daniel 2:28). Maar hĳ zou dat geleidelĳk, sta voor stap, doen. Om dit te illustreren, zouden we kunnen denken aan de manier waarop een liefdevolle vader reageert wanneer zĳn zoontje vraagt: „Pappa, waar komen de kindjes vandaan?” Een wĳze vader geeft slechts zoveel informatie als die kleine jongen kan bevatten. Naarmate de jongen ouder wordt, vertelt de vader hem meer. Evenzo bepaalt Jehovah wanneer zĳn dienstknechten toe zĳn aan ont¨ hullingen van zĳn wil en voornemen. — Spreuken 4:18; Daniel 12:4. 6 Hoe deed Jehovah deze onthullingen? Dat deed hĳ voor een groot deel door middel van een reeks verbonden, of contracten. Waarschĳnlĳk heb je ooit weleens een of ander contract ondertekend — misschien om een huis te kopen of om geld te lenen of uit te lenen. Zo’n contract vormde een wettelĳke waarborg dat de overeengekomen voorwaarden nageleefd zouden worden. Maar waarom zou Jehovah formele verbonden, of contracten, met mensen moeten sluiten? Zĳn woord is toch zeker al een voldoende waarborg voor zĳn beloften? Dat is waar, en toch is Jehovah bĳ een aantal gelegenheden zo vriendelĳk geweest zĳn woord met een wettelĳk contract te bekrachtigen. Deze bindende overeenkomsten geven ons als onvolmaakte mensen een nog steviger basis voor vertrouwen in de beloften ¨ van Jehovah. — Hebreeen 6:16-18. 5. Illustreer waarom Jehovah zĳn geheim stap voor stap heeft onthuld. 6. (a) Welk doel dient een verbond of contract? (b) Waarom is het opmerkelĳk dat Jehovah verbonden met mensen sluit?

’Ik zal uw zaad vermenigvuldigen als de sterren aan de hemel’

192


Het verbond met Abraham Ruim 2000 jaar nadat de mens uit het paradĳs was verdreven, zei Jehovah tot zĳn getrouwe dienstknecht Abraham: ’Ik zal uw zaad voorzeker vermenigvuldigen als de sterren aan de hemel. ¨ En door bemiddeling van uw zaad zullen alle natien der aarde zich stellig zegenen, tengevolge van het feit dat gĳ naar mĳn stem hebt geluisterd’ (Genesis 22:17, 18). Dit was meer dan een belofte; Jehovah formuleerde het in de vorm van een wettelĳk verbond en bekrachtigde het met zĳn onverbrekelĳke eed (Ge¨ nesis 17:1, 2; Hebreeen 6:13-15). Wat opmerkelĳk dat de Soevereine Heer zich feitelĳk contractueel verplichtte om de mensheid te zegenen! 8 Het Abrahamitische verbond onthulde dat het beloofde Zaad als een mens zou komen, want hĳ zou een nakomeling van Abraham zĳn. Maar wie zou het zĳn? Mettertĳd ont¨ hulde Jehovah dat Isaak degene van Abrahams zonen was die ¨ een voorouder van het Zaad zou zĳn. Van Isaaks twee zonen werd Jakob uitgekozen (Genesis 21:12; 28:13, 14). Later uitte Jakob met betrekking tot een van zĳn twaalf zonen de volgende profetische woorden: „De scepter zal van Juda niet wĳken, noch de gebiedersstaf van tussen zĳn voeten, totdat Silo [„Hĳ aan wie het toebehoort”] komt; en aan hem zal de gehoorzaamheid der volken behoren” (Genesis 49:10). Nu was bekend dat het Zaad een koning zou zĳn, een nakomeling van Juda! 7

¨ Het verbond met Israel 9 In 1513 v.G.T. trof Jehovah een regeling die het toneel gereedmaakte voor verdere onthullingen omtrent het heilige geheim. Hĳ sloot een verbond met Abrahams nakomelingen, de ¨ ¨ natie Israel. Hoewel het Mozaısche wetsverbond nu niet meer

7, 8. (a) Welk verbond sloot Jehovah met Abraham, en welk licht wierp dit op het heilige geheim? (b) Hoe begrensde Jehovah de afstammingslĳn naar het beloofde Zaad geleidelĳk? ¨ 9, 10. (a) Welk verbond sloot Jehovah met de natie Israel, en welke bescherming bood dat verbond? (b) Hoe bewees de Wet dat de mensheid een losprĳs nodig heeft?


193

van kracht is, vormde het een essentieel onderdeel van Jehovah’s voornemen om het beloofde Zaad voort te brengen. Hoe dat zo? Laten we eens drie aspecten bekĳken. Ten eerste was de ¨ Wet als een beschermende muur (Efeziers 2:14). Haar rechtvaardige inzettingen fungeerden als een afscheiding tussen joden en niet-joden. Aldus droeg de Wet bĳ tot het in stand houden van de geslachtslĳn van het Zaad der belofte. Het was grotendeels aan die bescherming te danken dat de natie nog bestond toen Gods bestemde tĳd aanbrak dat de Messias in de stam Juda geboren zou worden. 10 Ten tweede leverde de Wet het afdoende bewĳs dat de mensheid een losprĳs nodig heeft. Deze volmaakte Wet bracht aan het licht dat zondige mensen zich er onmogelĳk volledig aan kunnen houden. Bĳgevolg diende ze „om overtredingen openbaar te maken, totdat het zaad gekomen zou zĳn aan wie de belofte was gedaan” (Galaten 3:19). Door middel van dierlĳke slachtoffers bood de Wet op voorlopige basis verzoening voor zonden. Maar aangezien, zoals Paulus schreef, ’het niet mogelĳk is dat het bloed van stieren en van bokken zonden wegneemt’, vormden deze slachtoffers slechts een voorafscha¨ duwing van Christus’ loskoopoffer (Hebreeen 10:1-4). Voor getrouwe joden werd dat verbond dus een „leermeester . . . die tot Christus leidt”. — Galaten 3:24. ¨ 11 Ten derde bood dat verbond de natie Israel een schitterend vooruitzicht. Jehovah zei hun dat als ze trouw waren aan het verbond, ze „een koninkrĳk van priesters en een heilige natie” ¨ zouden worden (Exodus 19:5, 6). Het vleselĳke Israel verschafte uiteindelĳk de eerste leden van een hemels koninkrĳk van ¨ priesters. Maar als natie kwam Israel in opstand tegen het Wetsverbond, verwierp het Messiaanse Zaad en verspeelde dat vooruitzicht. Wie zouden het koninkrĳk van priesters dan compleet maken? En hoe zou die gezegende natie met het beloofde Zaad in verband staan? Die aspecten van het heilige geheim zouden op Gods bestemde tĳd onthuld worden. ¨ 11. Welk schitterende vooruitzicht bood het Wetsverbond Israel, maar waarom verspeelden ze dat vooruitzicht als natie?

194


Het Davidische Koninkrĳksverbond In de elfde eeuw v.G.T. wierp Jehovah meer licht op het heilige geheim toen hĳ nog een verbond sloot. Hĳ beloofde de getrouwe koning David: „Ik [zal] stellig uw zaad na u verwekken, . . . en ik zal zĳn koninkrĳk waarlĳk stevig bevestigen. . . . Ik zal de troon van zĳn koninkrĳk stellig tot onbepaalde tĳd stevig be¨ vestigen” (2 Samuel 7:12, 13; Psalm 89:3). Nu werd de geslachtslĳn van het beloofde Zaad tot het huis van David beperkt. Maar zou een gewoon mens „tot onbepaalde tĳd” kunnen regeren? (Psalm 89:20, 29, 34-36) En zou zo’n menselĳke koning de mensheid van zonde en dood kunnen bevrĳden? 13 David schreef onder inspiratie: „De uitspraak van Jehovah tot mĳn Heer luidt: ’Zit aan mĳn rechterhand, totdat ik uw vĳanden tot een voetbank voor uw voeten stel.’ Jehovah heeft gezworen (en hĳ zal geen spĳt gevoelen): ’Gĳ zĳt priester tot onbepaalde tĳd naar de wĳze van Melchizedek!’ ” (Psalm 110:1, 4) Davids woorden waren rechtstreeks van toepassing op het beloofde Zaad, of de Messias (Handelingen 2:35, 36). Deze Koning zou niet vanuit Jeruzalem regeren maar vanuit de hemel, aan Jehovah’s „rechterhand”. Dat zou hem niet alleen autoriteit ge¨ ven over het land Israel maar over de hele aarde (Psalm 2:6-8). Er werd hier nog iets onthuld. Merk op dat Jehovah een plechtige eed uitsprak dat de Messias „priester . . . naar de wĳze van Melchizedek” zou zĳn. Net als Melchizedek, die in de tĳd van Abraham als koning-priester diende, zou het komende Zaad een rechtstreekse aanstelling van God hebben om als Koning en Priester te dienen! — Genesis 14:17-20. 14 In de loop der jaren heeft Jehovah zich van zĳn profeten bediend om verdere onthullingen omtrent zĳn heilige geheim te doen. Jesaja bĳvoorbeeld onthulde dat het Zaad een offerandelĳke dood zou sterven (Jesaja 53:3-12). Micha voorzei de plaats 12

12. Welk verbond sloot Jehovah met David, en welk licht wierp het op Gods heilige geheim? 13, 14. (a) Welke belofte doet Jehovah zĳn gezalfde Koning volgens Psalm 110? (b) Welke verdere onthullingen betreffende het komende Zaad werden via Jehovah’s profeten gedaan?


195

¨ waar de Messias geboren zou worden (Micha 5:2). Daniel profeteerde zelfs het precieze tĳdstip van het verschĳnen en de dood ¨ van het Zaad. — Daniel 9:24-27.

Het heilige geheim geopenbaard!

¨ Hoe deze profetieen in vervulling zouden gaan, bleef een mysterie totdat het Zaad werkelĳk op het toneel verscheen. Galaten 4:4 zegt: „Toen de volledige tĳdgrens was gekomen, zond God zĳn Zoon uit, die uit een vrouw werd geboren.” In het jaar 2 v.G.T. zei een engel tot een joodse maagd, Maria genaamd: „Zie! gĳ zult in uw schoot ontvangen en een zoon baren, en gĳ moet hem de naam Jezus geven. Deze zal groot zĳn en de Zoon van de Allerhoogste worden genoemd; en Jehovah God zal hem de troon van zĳn vader David geven . . . Heilige geest zal over u komen en kracht van de Allerhoogste zal u overschaduwen. Daarom ook zal hetgeen wordt geboren, heilig, Gods Zoon, worden genoemd.” — Lukas 1:31, 32, 35. 16 Later bracht Jehovah het leven van zĳn Zoon vanuit de hemel over naar Maria’s schoot, zodat hĳ uit een vrouw werd geboren. Maria was een onvolmaakte vrouw. Toch erfde Jezus geen onvolmaaktheid van haar, want hĳ was „Gods Zoon”. Tegelĳkertĳd ontving Jezus van zĳn menselĳke ouders, die nakomelingen van David waren, zowel het natuurlĳke als het wettelĳke recht van een erfgenaam van David (Handelingen 13:22, 23). Toen Jezus in 29 G.T. werd gedoopt, zalfde Jehovah hem met heilige geest en zei: „Dit is mĳn Zoon, de geliefde” ¨ (Mattheus 3:16, 17). Eindelĳk was het Zaad gekomen! (Galaten 3:16) Het was tĳd om meer omtrent het heilige geheim te ont¨ hullen. — 2 Timotheus 1:10. 17 Tĳdens zĳn bediening identificeerde Jezus de slang uit Genesis 3:15 als Satan en het zaad van de slang als Satans volgelin¨ gen (Mattheus 23:33; Johannes 8:44). Later werd onthuld hoe 15

15, 16. (a) Hoe kwam het dat Jehovah’s Zoon „uit een vrouw” werd geboren? (b) Wat erfde Jezus van zĳn menselĳke ouders, en wanneer verscheen hĳ als het Zaad der belofte? 17. Hoe werd er licht geworpen op de betekenis van Genesis 3:15?

196


al dezen voor altĳd verbrĳzeld zouden worden (Openbaring ¨ 20:1-3, 10, 15). En de vrouw werd geıdentificeerd als „het Jeruzalem dat boven is”, Jehovah’s hemelse, met een vrouw te vergelĳken organisatie van geestelĳke schepselen.1 — Galaten 4:26; Openbaring 12:1-6.

Het nieuwe verbond Misschien wel de meest spectaculaire van alle onthullingen vond plaats op de avond voor Jezus’ dood, toen hĳ zĳn getrouwe discipelen over „het nieuwe verbond” vertelde (Lukas 22:20). Dit nieuwe verbond moest net als zĳn voorganger, het ¨ Mozaısche wetsverbond, „een koninkrĳk van priesters” voortbrengen (Exodus 19:6; 1 Petrus 2:9). Dit verbond zou echter geen vleselĳke maar een geestelĳke natie tot stand brengen, „het ¨ Israel Gods”, uitsluitend samengesteld uit Christus’ getrouwe gezalfde volgelingen (Galaten 6:16). Deze deelhebbers aan het nieuwe verbond zouden samen met Jezus een aandeel hebben aan het zegenen van de mensheid! 19 Maar hoe komt het dat het nieuwe verbond erin slaagt „een koninkrĳk van priesters” voort te brengen om de mensheid te zegenen? Omdat het Christus’ discipelen niet als zondaars veroordeelt maar door Zĳn slachtoffer juist vergeving van hun zonden mogelĳk maakt (Jeremia 31:31-34). Wanneer ze eenmaal een reine positie voor Jehovah’s aangezicht hebben ontvangen, neemt hĳ hen in zĳn hemelse gezin op en zalft hen met heilige ¨ geest (Romeinen 8:15-17; 2 Korinthiers 1:21). Aldus ervaren ze 18

1 „Het heilige geheim van . . . godvruchtige toewĳding” werd even¨ eens in Jezus geopenbaard (1 Timotheus 3:16). Het was lange tĳd een geheim, een mysterie, geweest of ook maar iemand volmaakte rechtschapenheid jegens Jehovah zou kunnen bewaren. Jezus verschafte het antwoord. Hĳ bewaarde zĳn rechtschapenheid onder elke beproeving ¨ die Satan over hem bracht. — Mattheus 4:1-11; 27:26-50. 18. Wat is het doel van „het nieuwe verbond”? 19. (a) Hoe komt het dat het nieuwe verbond erin slaagt „een koninkrĳk van priesters” voort te brengen? (b) Waarom worden gezalfde christenen „een nieuwe schepping” genoemd, en hoevelen zullen samen met Christus in de hemel dienen?


197

„een nieuwe geboorte . . . tot een levende hoop . . . [die] in de hemelen [is] weggelegd” (1 Petrus 1:3, 4). Aangezien zo’n verheven status volkomen nieuw is voor mensen, worden door de geest verwekte gezalfde christenen „een nieuwe schepping” ge¨ noemd (2 Korinthiers 5:17). De bĳbel onthult dat er uiteindelĳk 144.000 zullen zĳn die vanuit de hemel over de losgekochte mensheid zullen regeren. — Openbaring 5:9, 10; 14:1-4. 20 Samen met Jezus worden deze gezalfden „Abrahams zaad” (Galaten 3:29).1 De eersten die werden gekozen, waren vleselĳke joden. Maar in 36 G.T. werd nog een aspect van het heilige geheim onthuld: heidenen, of niet-joden, zouden ook in de he¨ melse hoop delen (Romeinen 9:6-8; 11:25, 26; Efeziers 3:5, 6). Zouden gezalfde christenen de enigen zĳn die de aan Abraham beloofde zegeningen zouden genieten? Nee, want Jezus’ slachtoffer is tot welzĳn van de hele wereld (1 Johannes 2:2). Mettertĳd onthulde Jehovah dat een ontelbare „grote schare” het einde van Satans samenstel van dingen zou overleven (Openbaring 7:9, 14). Nog velen meer zouden een opstanding ontvangen met het vooruitzicht op eeuwig leven in het Paradĳs! — Lukas 23:43; Johannes 5:28, 29; Openbaring 20:11-15; 21:3, 4.

Gods wĳsheid en het heilige geheim Het heilige geheim is een verbazingwekkende tentoonsprei¨ ding van „de rĳkgevarieerde wĳsheid van God” (Efeziers 3:8-10). Wat een wĳsheid spreidde Jehovah tentoon toen hĳ dit geheim formuleerde en het vervolgens zo geleidelĳk onthulde! In zĳn wĳsheid nam hĳ de beperkingen van mensen in aanmerking en liet ze hun ware hartentoestand tonen. — Psalm 103:14. 22 Jehovah gaf ook blĳk van een weergaloze wĳsheid in zĳn 21

1 Jezus sloot met deze groep ook „een verbond . . . voor een koninkrĳk” (Lukas 22:29, 30). Feitelĳk sloot Jezus een contract met de leden van deze „kleine kudde” opdat ze als het secundaire deel van het zaad van Abraham met hem in de hemel zouden regeren. — Lukas 12:32. 20. (a) Welke onthulling omtrent het heilige geheim werd in 36 G.T. gedaan? (b) Wie zullen de aan Abraham beloofde zegeningen genieten? 21, 22. In welke opzichten is Jehovah’s heilige geheim een tentoonspreiding van zĳn wĳsheid?

198


Vragen ter meditatie Johannes 16:7-12 Hoe volgde Jezus zĳn Vader na in het geleidelĳk onthullen van de waarheid? ¨ 1 Korinthiers 2:6-16 Waarom zĳn velen niet in staat Jehovah’s heilige geheimen te vatten, en hoe kunnen wĳ deze geheimen begrĳpen? ¨ Efeziers 3:10 Welk voorrecht hebben christenen in deze tĳd in verband met Gods heilige geheim? ¨ Hebreeen 11:8-10 Hoe heeft het heilige geheim het geloof van mannen in de oudheid gesterkt, ook al begrepen ze de details ervan niet?

keuze van Jezus als Koning. Jehovah’s Zoon is betrouwbaarder dan enig ander schepsel in het universum. Tĳdens zĳn leven als mens van vlees en bloed heeft Jezus vele vormen van tegenspoed ondervonden. Hĳ begrĳpt menselĳke problemen volko¨ men (Hebreeen 5:7-9). En wat valt er over Jezus’ mederegeerders te zeggen? Door de eeuwen heen zĳn zowel mannen als vrouwen — van alle rassen, talen en achtergronden — gezalfd. Er is eenvoudig geen probleem dat sommigen onder hen niet ¨ hebben ondervonden en overwonnen (Efeziers 4:22-24). Het zal heerlĳk zĳn onder de heerschappĳ van deze barmhartige koning-priesters te leven! 23 De apostel Paulus schreef: „Het heilige geheim, dat voor de voorbĳgegane samenstelsels van dingen en voor de voorbĳgegane geslachten verborgen was . . . [is] openbaar gemaakt aan zĳn heiligen” (Kolossenzen 1:26). Ja, Jehovah’s gezalfde heiligen zĳn veel omtrent het heilige geheim gaan begrĳpen, en ze hebben die kennis met miljoenen mensen gedeeld. Wat zĳn wĳ allemaal bevoorrecht! Jehovah heeft „ons het heilige geheim ¨ van zĳn wil . . . bekendgemaakt” (Efeziers 1:9). Laten we dit schitterende geheim met anderen delen door ook hen te helpen zich in de onpeilbare wĳsheid van Jehovah God te verdiepen! 23. Welk voorrecht hebben christenen in verband met Jehovah’s heilige geheim?

H O O F D S T U K

2 0

„Wĳs van hart” en toch nederig EEN vader wil zĳn jonge kind een belangrĳke les leren. Hĳ wil heel graag het hart bereiken. Welke benadering moet hĳ kiezen? Moet hĳ intimiderend boven het kind uittorenen en harde taal gebruiken? Of moet hĳ zich naar het kind vooroverbuigen zodat hĳ op gelĳk niveau met hem komt, en hem op een zachtaardige, aantrekkelĳke manier toespreken? Een wĳze, nederige vader zal beslist de zachtaardige benadering kiezen. 2 Wat voor Vader is Jehovah — hooghartig of nederig, hard of zachtaardig? Jehovah is alwetend, alwĳs. Maar heb je opgemerkt dat kennis en intelligentie iemand niet per se nederig maken? Het is zoals de bĳbel zegt: „Kennis blaast op” (1 Korin¨ thiers 3:19; 8:1). Maar Jehovah, die „wĳs van hart” is, is tevens nederig (Job 9:4). Niet dat hĳ geen aanzien of grootsheid bezit, maar hĳ is niet hooghartig. Hoe komt dat? 3 Jehovah is heilig. Daarom is er geen hooghartigheid, een eigenschap die verontreinigt, bĳ hem te vinden (Markus 7:20-22). Merk bovendien op wat de profeet Jeremia tot Jehovah zei: „Zonder mankeren zal uw ziel [Jehovah zelf] mĳ gedenken en zich over mĳ neerbuigen” (Klaagliederen 3:20).1 Stel je eens voor! Jehovah, de Soevereine Heer van het universum, was bereid zich ’neer te buigen’, of naar Jeremia’s niveau af te dalen, om die onvolmaakte man gunst te betonen (Psalm 113:7). Ja, Jehovah is nederig. Maar wat houdt Gods 1 De vroegere afschrĳvers of soferim hebben dit vers veranderd, zodat er kwam te staan dat Jeremia, niet Jehovah, degene is die zich neerbuigt. Kennelĳk vonden ze het ongepast om zo’n nederige daad aan God toe te schrĳven. Het gevolg is dat veel vertalingen de essentie van dit prachtige vers missen. In The New English Bible worden Jeremia’s woorden tot God echter nauwkeurig weergegeven: „Gedenk, o gedenk, en buig u naar mĳ toe.” 1-3. Waarom kunnen we er zeker van zĳn dat Jehovah nederig is?

200


nederigheid in? Hoe houdt ze verband met wĳsheid? En waarom is ze belangrĳk voor ons?

Hoe Jehovah zich nederig betoont Nederigheid is ootmoedigheid van geest, afwezigheid van arrogantie en trots. Nederigheid is een innerlĳke hoedanigheid van het hart en komt tot uiting in eigenschappen als zachtaardigheid, geduld en redelĳkheid (Galaten 5:22, 23). Nooit dienen deze godvruchtige eigenschappen echter verward te worden met zwakheid of een gebrek aan zelfvertrouwen. Ze zĳn niet onverenigbaar met Jehovah’s gerechtvaardigde toorn of zĳn gebruik van vernietigingskracht. Integendeel, door zĳn nederigheid en zachtaardigheid bewĳst Jehovah zĳn geweldige kracht, zĳn vermogen om zich volmaakt in bedwang te houden (Jesaja 42:14). Hoe houdt nederigheid verband met wĳsheid? Een bĳbels naslagwerk merkt op: „Nede4

4, 5. (a) Wat is nederigheid, hoe komt ze tot uiting, en waarom dient ze nooit verward te worden met zwakheid of een gebrek aan zelfvertrouwen? (b) Hoe gaf Jehovah blĳk van nederigheid in de wĳze waarop hĳ met David omging, en hoe belangrĳk is Jehovah’s nederigheid voor ons?

Een wĳze vader gaat nederig en zachtaardig met zĳn kinderen om

„WIJS VAN HART” EN TOCH NEDERIG

201

righeid wordt in laatste instantie gedefinieerd . . . in termen ¨ van onzelfzuchtigheid en is een essentiele basis voor alle wĳsheid.” Ware wĳsheid kan dus niet bestaan zonder nederigheid. Hoe is Jehovah’s nederigheid tot ons welzĳn? 5 Koning David zong Jehovah toe: „Gĳ zult mĳ uw schild van redding geven, en uw eigen rechterhand zal mĳ schragen, en uw eigen deemoed zal mĳ groot maken” (Psalm 18:35). Feitelĳk vernederde Jehovah zich om ten behoeve van deze onvolmaakte man te handelen en hem dagelĳks te beschermen en te schragen. David besefte dat als hĳ redding zou ontvangen — en zelfs uiteindelĳk een mate van grootheid als koning zou bereiken — dit alleen te danken zou zĳn aan Jehovah’s bereidheid zich op deze wĳze te vernederen. Wie van ons zou eigenlĳk enige hoop op redding hebben als Jehovah niet nederig was, bereid zich te verlagen om als een zachtaardige en liefdevolle Vader met ons om te gaan? 6 Het is opmerkenswaard dat er verschil is tussen nederigheid en bescheidenheid. Bescheidenheid is voor getrouwe mensen een prachtige eigenschap om aan te kweken. Net als nederigheid houdt ze verband met wĳsheid. Spreuken 11:2 zegt bĳvoorbeeld: „Wĳsheid is bĳ de bescheidenen.” Maar de bĳbel zegt nooit dat Jehovah bescheiden is. Waarom niet? Bescheidenheid, zoals het woord in de bĳbel wordt gebruikt, duidt op een gepast besef van de eigen beperkingen. De Almachtige heeft geen beperkingen, behalve die welke hĳ zichzelf oplegt wegens zĳn rechtvaardige maatstaven (Markus 10:27; Titus 1:2). Bovendien is hĳ als de Allerhoogste aan niemand onderworpen. Het begrip bescheidenheid is dus eenvoudig niet op Jehovah van toepassing. 7 Jehovah is echter wel nederig en zachtaardig. Hĳ leert zĳn dienstknechten dat zachtaardigheid essentieel is voor ware wĳsheid. Zĳn Woord spreekt over „zachtaardigheid die bĳ 6, 7. (a) Waarom zegt de bĳbel nooit over Jehovah dat hĳ bescheiden is? (b) Welk verband bestaat er tussen zachtaardigheid en wĳsheid, en wie geeft in dit opzicht het allerbeste voorbeeld?

202


wĳsheid behoort” (Jakobus 3:13).1 Sta eens stil bĳ Jehovah’s voorbeeld in dit opzicht.

Jehovah delegeert en luistert nederig Een hartverwarmend bewĳs van Jehovah’s nederigheid is zĳn bereidheid om verantwoordelĳkheid te delegeren en te luisteren. Het is op zich al verbazingwekkend dat hĳ dat doet; Jehovah heeft geen hulp of raad nodig (Jesaja 40:13, 14; Romeinen 11:34, 35). Toch laat de bĳbel ons herhaaldelĳk zien dat Jehovah zich op deze wĳze vernedert. 9 Neem bĳvoorbeeld een bĳzondere gebeurtenis in het leven van Abraham. Er kwamen drie bezoekers bĳ Abraham, van wie hĳ er een met „Jehovah” aansprak. De bezoekers waren in werkelĳkheid engelen, maar een van hen kwam in Jehovah’s naam en handelde in Zĳn naam. Wanneer die engel sprak en handelde, was het in feite Jehovah die sprak en handelde. Via die engel vertelde Jehovah Abraham dat hĳ een luid „klaaggeschrei over Sodom en Gomorra” had gehoord. Jehovah zei: „Ik ben vastbesloten af te dalen om te zien of zĳ geheel en al handelen naar het luide geroep dat erover tot mĳ is doorgedrongen, en zo niet, dan kan ik het te weten komen” (Genesis 18:3, 20, 21). Natuurlĳk betekende Jehovah’s boodschap niet dat de Almachtige persoonlĳk zou ’afdalen’. In plaats daarvan zond hĳ opnieuw engelen om hem te vertegenwoordigen (Genesis 19:1). Waarom? Kon de alziende Jehovah de ware toestand in dat gebied niet zelf „te weten komen”? Beslist wel. Maar in plaats daarvan gaf Jehovah nederig die engelen de toewĳzing om een onderzoek naar de situatie in te stellen en Lot en zĳn gezin in Sodom te bezoeken. 10 Bovendien luistert Jehovah. Eens vroeg hĳ zĳn engelen 8

1 Andere vertalingen zeggen „de nederigheid die het gevolg is van wĳsheid” en „die zachtheid die het kenmerk is van wĳsheid”. 8-10. (a) Waarom is het opmerkelĳk dat Jehovah bereid is om te delegeren en te luisteren? (b) Hoe betoont de Almachtige zich nederig in de wĳze waarop hĳ met zĳn engelen omgaat?


203

verschillende suggesties naar voren te brengen om de ondergang van de goddeloze koning Achab te bewerkstelligen. Jehovah had een dergelĳke hulp niet nodig. Toch aanvaardde hĳ ´ ´ de suggestie van een engel en gaf hem de opdracht die uit te voeren (1 Koningen 22:19-22). Was dat niet nederig? 11 Jehovah is zelfs bereid te luisteren naar onvolmaakte mensen die hun bezorgdheid willen uiten. Toen Jehovah bĳvoorbeeld aan Abraham vertelde dat hĳ voornemens was om Sodom en Gomorra te vernietigen, stond die getrouwe man perplex. „Het is van u niet denkbaar”, zei Abraham, en hĳ voegde eraan toe: „Zal de Rechter van de gehele aarde geen recht doen?” Hĳ vroeg of Jehovah de steden zou sparen als daar 50 rechtvaardigen te vinden waren. Jehovah verzekerde hem dat hĳ dat zou doen. Maar Abraham stelde de vraag opnieuw, en verlaagde het aantal tot 45, toen 40, enzovoorts. Ondanks Jehovah’s verzekeringen hield Abraham aan totdat het aantal tot 10 gezakt was. Misschien begreep Abraham nog niet helemaal hoe barmhartig Jehovah is. Hoe het ook zĳ, Jehovah liet geduldig en nederig zĳn vriend en dienstknecht Abraham op deze manier zĳn bezorgdheid uiten. — Genesis 18:23-33. 12 Hoeveel briljante, geleerde mensen zouden zo geduldig luisteren naar iemand met een veel lagere intelligentie?1 Zo nederig is onze God. Tĳdens dezelfde gedachtewisseling ging Abraham ook begrĳpen dat Jehovah „langzaam tot toorn” is (Exodus 34:6). Misschien omdat Abraham besefte dat hĳ niet het recht had om vraagtekens te zetten bĳ de daden van de Allerhoogste, smeekte hĳ tweemaal: „Moge Jehovah alstublieft niet in toorn ontbranden” (Genesis 18:30, 32). Natuurlĳk deed Jehovah dat niet. Hĳ heeft werkelĳk de „zachtaardigheid die bĳ wĳsheid behoort”. 1 Het is interessant dat de bĳbel geduld tegenover hoogmoed stelt (Prediker 7:8). Jehovah’s geduld is een bewĳs te meer van zĳn nederigheid. — 2 Petrus 3:9. 11, 12. Hoe leerde Abraham Jehovah’s nederigheid kennen?

204


Jehovah is redelĳk Jehovah’s nederigheid komt tot uiting in nog een prachtige eigenschap — redelĳkheid. Deze eigenschap is jammer genoeg ver te zoeken onder onvolmaakte mensen. Jehovah is niet alleen bereid naar zĳn met verstand begiftigde schepselen te luisteren maar hĳ is ook bereid toe te geven wanneer dit niet in strĳd is met rechtvaardige beginselen. Het woord „redelĳk” zoals het in de bĳbel wordt gebruikt, betekent letterlĳk „toegevend, inschikkelĳk”. Ook deze eigenschap is een kenmerk van Gods wĳsheid. Jakobus 3:17 zegt: „De wĳsheid van boven is . . . redelĳk.” In welk opzicht is de alwĳze Jehovah redelĳk? Ten eerste is hĳ bereid zich aan te passen. Bedenk dat alleen al zĳn naam ons leert dat Jehovah zichzelf maakt tot wat er maar nodig is om zĳn voornemens te verwezenlĳken (Exodus 3:14). Duidt dat niet op aanpassingsvermogen en redelĳkheid? 14 Er is een opmerkelĳke bĳbelpassage die ons helpt iets van Jehovah’s aanpassingsvermogen te begrĳpen. De profeet Eze¨ chiel ontving een visioen van Jehovah’s hemelse organisatie van geestelĳke schepselen. Hĳ zag een wagen van ontzag inboezemende afmetingen, Jehovah’s eigen „voertuig” dat hĳ altĳd in bedwang heeft. Heel interessant was de wĳze waarop het zich voortbewoog. De reusachtige wielen hadden vier zĳden en waren vol ogen zodat ze naar alle kanten konden zien en onmiddellĳk van richting konden veranderen, zonder te stoppen of zich te wenden. En deze gigantische wagen hoefde zich niet zo log voort te bewegen als een kolossaal door mensen gemaakt voertuig. Hĳ kon zich met de snelheid van de bliksem voortbewegen en zelfs haakse bochten maken! (Eze¨ chiel 1:1, 14-28) Ja, Jehovah’s organisatie is, net als de almachtige Soeverein die er de leiding over heeft, uiterst plooibaar, 13

13. Wat is de betekenis van het woord „redelĳk” zoals het in de bĳbel wordt gebruikt, en waarom vormt dit woord een passende beschrĳving van Jehovah? ¨ 14, 15. Wat leert Ezechiels visioen van Jehovah’s hemelse wagen ons over Jehovah’s hemelse organisatie, en hoe verschilt die van wereldse organisaties?


205

in staat te reageren op de steeds veranderende situaties en behoeften die ze moet behartigen. 15 Mensen kunnen zo’n volmaakt aanpassingsvermogen slechts proberen na te bootsen. Maar al te vaak echter zĳn mensen en hun organisaties eerder star dan plooibaar, eerder onredelĳk dan inschikkelĳk. Ter illustratie: Een supertanker of een goederentrein zĳn misschien indrukwekkend wat afmetingen en vermogen betreft. Maar kunnen ze op plotselinge ´ ´ veranderingen in omstandigheden reageren? Als er voor een goederentrein een obstakel op de rails valt, is omkeren uitgesloten. Een plotselinge stop maken is al haast even onmogelĳk. Een zware goederentrein heeft misschien wel een remweg van twee kilometer nodig om tot stilstand te komen! Zo kan ook een supertanker nog wel acht kilometer doorvaren nadat de motoren zĳn afgezet. Zelfs als de motoren in hun achteruit worden gezet, kan het schip nog wel drie kilometer doorschieten! Hetzelfde geldt voor menselĳke organisaties, die dikwĳls star en onredelĳk zĳn. Uit trots weigeren mensen vaak zich aan veranderende behoeften en omstandigheden aan te passen. Door een dergelĳke starheid zĳn bedrĳven failliet gegaan en zelfs regeringen gevallen (Spreuken 16:18). Wat kunnen we blĳ zĳn dat noch Jehovah noch zĳn organisatie zo is!

Hoe Jehovah van redelĳkheid blĳk geeft Denk nog eens aan de vernietiging van Sodom en Gomorra. Lot en zĳn gezin kregen uitdrukkelĳke instructies van Jehovah’s engel: „Ontkom naar het bergland.” Maar dit trok Lot niet aan. „Dat niet, alstublieft, Jehovah!”, smeekte hĳ. Lot was ervan overtuigd dat hĳ zou sterven als hĳ naar de bergen moest vluchten, en daarom smeekte hĳ of hĳ en zĳn gezin naar een nabĳgelegen stad genaamd Zoar mochten vluchten. Nu had Jehovah zich voorgenomen die stad te vernietigen. Bovendien was Lots vrees niet helemaal terecht. Natuurlĳk kon Jehovah hem in de bergen in leven houden! Toch luisterde 16

16. Hoe gaf Jehovah voor de vernietiging van Sodom en Gomorra blĳk van nederigheid in de wĳze waarop hĳ Lot behandelde?

206


Jehovah naar Lots smeekbeden en spaarde Zoar. „Zie, ook hierin betoon ik u werkelĳk consideratie”, zei de engel tegen Lot (Genesis 19:17-22). Was dat niet redelĳk van Jehovah? 17 Jehovah is ook gevoelig voor oprecht berouw, en hĳ doet daarbĳ altĳd wat barmhartig en juist is. Denk eens aan wat er gebeurde toen de profeet Jona naar de goddeloze, gewelddadige stad Nineve werd gezonden. Toen Jona door de straten van ¨ Nineve trok, was de geınspireerde boodschap die hĳ verkondigde vrĳ eenvoudig: de grote stad zou binnen veertig dagen vernietigd worden. Maar de omstandigheden veranderden ingrĳpend. De Ninevieten hadden berouw! — Jona hoofdstuk 3. 18 Het is leerzaam om Jehovah’s reactie en die van Jona op deze ommekeer in de gebeurtenissen tegenover elkaar te stellen. In dit geval paste Jehovah zich aan en maakte zich tot een Vergever van zonden in plaats van „een manlĳk persoon van oorlog” (Exodus 15:3).1 Jona daarentegen was onbuigzaam en veel minder barmhartig. In plaats van Jehovah’s redelĳkheid te weerspiegelen, reageerde hĳ meer als de eerdergenoemde goederentrein of supertanker. Hĳ had rampspoed afgekondigd, dus moest er rampspoed komen! Maar geduldig leerde Jehovah zĳn ongeduldige profeet een gedenkwaardige les in redelĳkheid en barmhartigheid. — Jona hoofdstuk 4. 19 Tot slot is Jehovah redelĳk in wat hĳ van ons verwacht. Koning David zei: „Hĳzelf weet zeer goed hoe wĳ zĳn gevormd, gedachtig dat wĳ stof zĳn” (Psalm 103:14). Jehovah begrĳpt onze beperkingen en onze onvolmaaktheden beter dan wĳzelf. Hĳ verwacht nooit meer van ons dan we kunnen. De bĳbel maakt onderscheid tussen menselĳke meesters die ’goed 1 In Psalm 86:5 wordt over Jehovah gezegd dat hĳ „goed en vergevensgezind” is. Toen die psalm in het Grieks werd vertaald, werd de uitdrukking „vergevensgezind” met e·pi·ei1kes, of „redelĳk”, weergegeven. 17, 18. Hoe toonde Jehovah in zĳn bemoeienissen met de Ninevieten dat hĳ redelĳk is? 19. (a) Waarom kunnen we er zeker van zĳn dat Jehovah redelĳk is in wat hĳ van ons verwacht? (b) Hoe blĳkt uit Spreuken 19:17 dat Jehovah een „goede en redelĳke” Meester is en ook bĳzonder nederig?


207

Vragen ter meditatie Exodus 32:9-14 Hoe gaf Jehovah blĳk van nederigheid in zĳn ¨ reactie op Mozes’ smeekbede ten behoeve van Israel? Rechters 6:36-40 Hoe toonde Jehovah geduld en redelĳkheid in het beantwoorden van Gideons verzoeken? Psalm 113:1-9 Hoe betoont Jehovah zich nederig in de wĳze waarop hĳ met de mensheid omgaat? Lukas 1:46-55 Hoe beziet Jehovah nederige en geringe mensen volgens Maria? Hoe kan zĳn zienswĳze op ons van invloed zĳn?

en redelĳk’ zĳn en zĳ die „moeilĳk te behagen” zĳn (1 Petrus 2:18). Wat voor Meester is Jehovah? Merk op wat Spreuken 19:17 zegt: „Hĳ die gunst betoont aan de geringe, leent aan Jehovah.” Het is duidelĳk dat alleen een goede en redelĳke meester nota neemt van elke vriendelĳke daad die voor de ’geringen’ wordt verricht. Sterker nog, deze schriftplaats suggereert dat de Schepper van het universum zich in feite verschuldigd voelt tegenover de mensen die zulke daden van barmhartigheid verrichten! Dat is het toppunt van nederigheid. 20 Jehovah is even zachtaardig en redelĳk in de manier waarop hĳ met zĳn dienstknechten in deze tĳd omgaat. Wanneer we in geloof bidden, luistert hĳ. En ook al stuurt hĳ geen engelenboodschappers om met ons te spreken, we dienen niet de conclusie te trekken dat hĳ onze gebeden niet verhoort. Bedenk dat toen de apostel Paulus zĳn medegelovigen vroeg om te ’blĳven bidden’ voor zĳn vrĳlating uit de gevangenis, hĳ eraan toevoegde: „Opdat ik des te eerder aan u word terugge¨ geven” (Hebreeen 13:18, 19). Onze gebeden kunnen Jehovah er dus echt toe bewegen iets te doen wat hĳ anders misschien niet had gedaan! — Jakobus 5:16. 20. Welke verzekering hebben we dat Jehovah onze gebeden hoort en erop reageert?

Jehovah is redelĳk en begrĳpt onze beperkingen 21 Natuurlĳk betekenen deze uitingen van Jehovah’s nederigheid — zĳn zachtaardigheid, zĳn bereidheid om te luisteren, zĳn geduld, zĳn redelĳkheid — geen van alle dat Jehovah schippert ten aanzien van zĳn rechtvaardige beginselen. De geestelĳken van de christenheid denken misschien dat ze redelĳk zĳn wanneer ze de oren van hun kudde kittelen door Je¨ hovah’s morele maatstaven af te zwakken (2 Timotheus 4:3). Maar de menselĳke neiging om uit berekening te schipperen heeft niets met Gods redelĳkheid te maken. Jehovah is heilig; nooit zal hĳ zĳn rechtvaardige maatstaven schenden (Leviticus 11:44). Laten we daarom Jehovah’s redelĳkheid liefhebben voor wat ze is — een bewĳs van zĳn nederigheid. Vind je het niet geweldig te bedenken dat Jehovah God, het wĳste Wezen in het universum, ook buitengewoon nederig is? Wat is het een genoegen om dicht te naderen tot deze ontzagwekkende maar toch zachtaardige, geduldige, redelĳke God!

21. Welke conclusie dienen we nooit uit het feit dat Jehovah nederig is te trekken, maar wat moeten we veeleer omtrent hem begrĳpen?

H O O F D S T U K

2 1

Jezus openbaart de wĳsheid van God HET publiek was stomverbaasd. De jonge man Jezus stond ´ ´ voor hen in de synagoge en onderwees. Hĳ was geen onbekende voor hen — hĳ was in hun stad opgegroeid en had jarenlang als timmerman onder hen gewerkt. Misschien woonden sommigen van hen in een huis waaraan Jezus had meegebouwd, of wellicht had hĳ eigenhandig de ploeg of het juk gemaakt waarmee ze op hun land werkten.1 Maar hoe zouden ze op het onderwĳs van deze vroegere timmerman reageren? 2 De meeste toehoorders stonden versteld en vroegen: „Waar heeft deze man die wĳsheid . . . vandaan?” Maar ze merkten ook op: „Is dit niet de timmerman, de zoon van Maria?” (Mat¨ theus 13:54-58; Markus 6:1-3) Jammer genoeg redeneerden Jezus’ vroegere buren: ’Deze timmerman is gewoon een stadgenoot van ons.’ Ondanks de wĳsheid van zĳn woorden verwierpen ze hem. Ze hadden er geen idee van dat de wĳsheid die hĳ met hen deelde, niet van hemzelf was. 3 Waar had Jezus die wĳsheid vandaan? „Wat ik leer, is niet van mĳ,” zei hĳ, „maar behoort hem toe die mĳ heeft gezonden” (Johannes 7:16). De apostel Paulus legde uit dat Jezus „van Godswege wĳsheid is geworden voor ons” (1 Korin¨ thiers 1:30). Jehovah’s wĳsheid wordt geopenbaard via zĳn Zoon, Jezus. Dit gold zelfs in die mate dat Jezus kon zeggen: ´ ´ „Ik en de Vader zĳn een” (Johannes 10:30). Laten we eens drie 1 In bĳbelse tĳden werd bĳ de huizenbouw en bĳ het maken van meubels en landbouwwerktuigen gebruik gemaakt van de diensten van een timmerman. Justinus Martyr uit de tweede eeuw G.T. schreef over Jezus: „De volgende timmermanswerken namelĳk vervaardigde hĳ, terwĳl hĳ onder de menschen verkeerde: ploegen en jukken.” 1-3. Hoe reageerden Jezus’ vroegere buren op zĳn onderwĳs, en wat zagen ze in verband met hem niet in?

JEZUS OPENBAART DE WIJSHEID VAN GOD

211

terreinen onderzoeken waarop Jezus de wĳsheid van God tentoonspreidde.

Wat hĳ onderwees Sta eerst eens stil bĳ wat Jezus onderwees. Het thema van zĳn boodschap was „het goede nieuws van het koninkrĳk” (Lukas 4:43). Dat was uiterst belangrĳk wegens de rol die het Koninkrĳk zou spelen in de rechtvaardiging van Jehovah’s soevereiniteit en de verwezenlĳking van blĳvende zegeningen voor de mensheid. In zĳn onderwĳs gaf Jezus ook wĳze raad voor het dagelĳks leven. Hĳ bewees dat hĳ de voorzegde ’Wonderbare Raadgever’ was (Jesaja 9:6). Hoe kon het ook anders dat zĳn raad wonderbaar was! Hĳ bezat een diepgaande kennis van Gods Woord en wil, een helder begrip van de menselĳke aard en een diepe liefde voor de mensheid. Daarom was zĳn raad altĳd praktisch en in het beste belang van zĳn toehoorders. Jezus sprak „woorden van eeuwig leven”. Ja, het opvolgen van zĳn raad leidt tot redding. — Johannes 6:68. ¨ 5 De Bergrede is een opmerkelĳk voorbeeld van de ongeevenaarde wĳsheid van Jezus’ onderwĳs. Deze toespraak, zoals die ¨ in Mattheus 5:3–7:27 staat opgetekend, zou men waarschĳnlĳk in slechts twintig minuten kunnen uitspreken. Maar de erin vervatte raad is tĳdloos — vandaag de dag nog even toepasselĳk als toen hĳ gegeven werd. Jezus behandelde een breed scala van onderwerpen, zoals hoe we betrekkingen met anderen kunnen verbeteren (5:23-26, 38-42; 7:1-5, 12), hoe we moreel rein kunnen blĳven (5:27-32) en hoe we een zinvol leven kunnen leiden (6:19-24; 7:24-27). Maar Jezus vertelde zĳn toehoorders niet alleen wat wĳs is; hĳ maakte het hun ook duidelĳk door te verklaren, te redeneren en bewĳzen te geven. 4

4. (a) Wat was het thema van Jezus’ boodschap, en waarom was dat uiterst belangrĳk? (b) Waarom was Jezus’ raad altĳd praktisch en in het beste belang van zĳn toehoorders? 5. Wat waren enkele van de onderwerpen die Jezus in de Bergrede behandelde?

’De scharen stonden versteld van zĳn manier van onderwĳzen’

212


Neem bĳvoorbeeld Jezus’ wĳze raad over het omgaan met ¨ ¨ bezorgdheid over materiele dingen, zoals die in Mattheus hoofdstuk 6 staat opgetekend. „Weest niet langer bezorgd voor uw ziel, met betrekking tot wat gĳ zult eten of wat gĳ zult drinken, of voor uw lichaam, met betrekking tot wat gĳ zult aantrekken”, raadt Jezus ons aan (vers 25). Voedsel en kleding zĳn basisbehoeften, en het spreekt vanzelf dat we ons bezighouden met het verkrĳgen ervan. Maar Jezus zegt ons „niet langer bezorgd” te zĳn over zulke dingen.1 Waarom niet? 7 Luister naar Jezus’ overtuigende manier van redeneren. Kan Jehovah, aangezien hĳ ons het leven en een lichaam heeft gegeven, niet in voedsel voorzien om dat leven in stand te houden en in kleding om dat lichaam te bedekken? (vers 25) Als God vogels van voedsel voorziet en bloemen met schoonheid bekleedt, hoeveel te meer zal hĳ dan voor zĳn menselĳke aanbidders zorgen! (vers 26, 28-30) Werkelĳk, overmatige bezorgdheid is hoe dan ook zinloos. Ze kan nog geen fractie aan ons leven toevoegen (vers 27).2 Hoe kunnen we het vermĳden bezorgd te zĳn? Jezus geeft ons de raad: blĳf de aanbidding van God op de eerste plaats stellen in het leven. Zĳ die dat doen, kunnen ervan overtuigd zĳn dat al hun dagelĳkse behoeften hun door hun hemelse Vader ’zullen worden toegevoegd’ (vers 33). Tot slot geeft Jezus een heel praktische suggestie — leef per dag. Waarom zouden we de zorgen van morgen bĳ die van vandaag voegen? (vers 34) Trouwens, waarom zouden we ons al te bezorgd maken over dingen die misschien nooit zullen gebeuren? Het 6

1 Het Griekse werkwoord dat met ’bezorgd zĳn’ vertaald is, betekent ¨ „een verdeelde geest hebben”. Zoals het in Mattheus 6:25 wordt gebruikt, doelt het op een door bezorgdheid ingegeven vrees die de geest afleidt of verdeelt en daardoor het leven van vreugde berooft. 2 Wetenschappelĳk onderzoek heeft zelfs aangetoond dat we bĳ overmatige bezorgdheid en stress kans lopen op harten vaatziekten en talloze andere kwalen die het leven kunnen verkorten. 6-8. (a) Welke dwingende redenen voor het vermĳden van bezorgdheid geeft Jezus? (b) Waaruit blĳkt dat Jezus’ raad wĳsheid van boven weerspiegelt?


213

toepassen van die wĳze raad kan ons in deze stressvolle wereld veel hartzeer besparen. 8 Het is duidelĳk dat de raad die Jezus gaf, nu nog even praktisch is als toen hĳ bĳna 2000 jaar geleden gegeven werd. Is dat geen blĳk van wĳsheid van boven? Zelfs de beste raad van menselĳke raadgevers raakt vaak verouderd en wordt al gauw herzien of vervangen. Het onderwĳs van Jezus heeft echter de toets der eeuwen doorstaan. Maar dat dient ons niet te verbazen, want deze Wonderbare Raadgever sprak „de woorden van God”. — Johannes 3:34.

Zĳn manier van onderwĳzen Een tweede terrein waarop Jezus Gods wĳsheid weerspiegel´ ´ de was zĳn manier van onderwĳzen. Bĳ een gelegenheid keerden enkele soldaten die waren gestuurd om hem te arresteren, met lege handen terug en zeiden: „Nooit heeft iemand anders op deze wĳze gesproken” (Johannes 7:45, 46). Dit was geen overdrĳving. Van alle mensen die ooit hebben geleefd had Jezus, die „van de rĳken boven” was, het grootste reservoir aan kennis en ervaring waaruit hĳ kon putten (Johannes 8:23). Hĳ onderwees echt zoals geen ander mens kon onderwĳzen. Laten we eens twee methoden van deze wĳze Leraar bekĳken. 10 Doeltreffend gebruik van illustraties. „Jezus [sprak] tot de scharen door middel van illustraties”, lezen we. „Ja, zonder il¨ lustratie sprak hĳ niet tot hen” (Mattheus 13:34). We kunnen alleen maar bewondering hebben voor zĳn weergaloze vermogen om aan de hand van alledaagse dingen diepe waarheden te onderwĳzen. Landbouwers die zaad zaaien, vrouwen die voorbereidingen treffen om brood te bakken, kinderen die op de marktplaats spelen, vissers die netten binnenhalen, herders die naar verloren schapen zoeken — dit waren dingen die zĳn 9

9. Wat zeiden enkele soldaten over Jezus’ onderwĳs, en waarom was dit geen overdrĳving? 10, 11. (a) Waarom kunnen we alleen maar bewondering hebben voor de wĳze waarop Jezus gebruik maakte van illustraties? (b) Wat zĳn gelĳkenissen, en welk voorbeeld toont aan waarom Jezus’ gelĳkenissen zo doeltreffend zĳn om te onderwĳzen?

214


toehoorders vele malen gezien hadden. Wanneer belangrĳke waarheden met vertrouwde dingen in verband worden gebracht, worden die waarheden snel en diep in de geest en het ¨ hart geprent. — Mattheus 11:16-19; 13:3-8, 33, 47-50; 18:12-14. 11 Jezus maakte dikwĳls gebruik van gelĳkenissen, korte verhalen waaraan een moraal of een geestelĳke waarheid wordt ontleend. Aangezien verhalen gemakkelĳker te begrĳpen en te ¨ onthouden zĳn dan abstracte ideeen, droegen de gelĳkenissen ertoe bĳ dat Jezus’ onderwĳs de mensen bĳbleef. In veel gelĳkenissen beschreef Jezus zĳn Vader met levendige woordschilderingen die ze niet gauw zouden vergeten. Wie begrĳpt bĳvoorbeeld niet waar het in de gelĳkenis over de verloren zoon om gaat — dat Jehovah, wanneer iemand die afgedwaald is oprecht berouw toont, medelĳden zal hebben en die persoon liefdevol weer zal aanvaarden? — Lukas 15:11-32. 12 Bekwaam gebruik van vragen. Jezus maakte gebruik van vragen om zĳn toehoorders ertoe te brengen zelf conclusies te trekken, hun motieven te onderzoeken of beslissingen te nemen ¨ (Mattheus 12:24-30; 17:24-27; 22:41-46). Toen de religieuze leiders betwĳfelden of hĳ door God geschonken autoriteit bezat, antwoordde Jezus: „Was de doop door Johannes uit de hemel of uit de mensen?” Overrompeld door de vraag overlegden ze onder elkaar: „Als wĳ zeggen: ’Uit de hemel’, dan zal hĳ tot ons zeggen: ’Waarom hebt gĳ hem dan niet geloofd?’ Zeggen wĳ echter: ’Uit de mensen’, dan hebben wĳ de schare te vrezen, want zĳ allen houden Johannes voor een profeet.” Ten slotte antwoordden ze: „Wĳ weten het niet” (Markus 11:27-33; Mat¨ theus 21:23-27). Met een eenvoudige vraag liet Jezus hen sprakeloos achter en onthulde hĳ het bedrog in hun hart. 13 Soms maakte Jezus gebruik van een combinatie van methoden door tot nadenken stemmende vragen in zĳn illustraties te verweven. Toen een joodse wetgeleerde Jezus vroeg wat 12. (a) Op welke wĳze maakte Jezus gebruik van vragen in zĳn onderwĳs? (b) Hoe bracht Jezus degenen die aan zĳn autoriteit twĳfelden tot zwĳgen? 13-15. Hoe weerspiegelt de gelĳkenis van de barmhartige Samaritaan Jezus’ wĳsheid?


215

er vereist was om eeuwig leven te verwerven, verwees Jezus ¨ hem naar de Mozaısche wet, die liefde voor God en de naaste gebiedt. Daar de man wilde aantonen dat hĳ rechtvaardig was, vroeg hĳ: „Wie is dan mĳn naaste?” Jezus antwoordde met het vertellen van een verhaal. Een zekere joodse man was alleen op reis toen hĳ door rovers werd aangevallen, die hem halfdood achterlieten. Er kwamen twee joden langs, eerst een priester en toen een leviet. Beiden negeerden hem. Maar toen verscheen er een zekere Samaritaan op het toneel. Door medelĳden bewogen verzorgde hĳ voorzichtig de wonden van het slachtoffer en bracht de man liefdevol naar de veiligheid van een herberg, waar hĳ kon herstellen. Jezus besloot het verhaal met een vraag aan zĳn vragensteller: „Wie van deze drie heeft zich, naar het u toeschĳnt, tot de naaste gemaakt van de man die in de handen van de rovers was gevallen?” De man was wel gedwongen te antwoorden: „Degene die barmhartig jegens hem handelde.” — Lukas 10:25-37. 14 Hoe weerspiegelt de gelĳkenis Jezus’ wĳsheid? In Jezus’ tĳd pasten de joden de uitdrukking „naaste” alleen toe op degenen die zich aan hun overleveringen hielden — beslist niet op Samaritanen (Johannes 4:9). Als Jezus het verhaal met een Samaritaans slachtoffer en een joodse helper had verteld, zou dat dan het vooroordeel hebben weggenomen? In zĳn wĳsheid stelde Jezus het verhaal zo op dat een Samaritaan liefdevol voor een jood zorgde. Let ook op de vraag die Jezus aan het eind van het verhaal stelde. Hĳ verlegde de invalshoek van de uitdrukking „naaste”. De wetgeleerde had feitelĳk gevraagd: ’Wie dient het object van mĳn naastenliefde te zĳn?’ Maar Jezus vroeg: „Wie van deze drie heeft zich, naar het u toeschĳnt, tot de naaste gemaakt?” Jezus richtte de aandacht niet op degene die de vriendelĳkheid ondervond, het slachtoffer, maar op degene die de vriendelĳkheid betoonde, de Samaritaan. Een ware naaste neemt het initiatief om anderen liefde te betonen, ongeacht hun etnische achtergrond. Jezus had beslist niet doeltreffender duidelĳk kunnen maken wat hĳ bedoelde. 15 Is het verwonderlĳk dat de mensen versteld stonden van Jezus’ „manier van onderwĳzen” en zich tot hem aangetrokken

216


¨ ´ ´ voelden? (Mattheus 7:28, 29) Bĳ een gelegenheid bleef „een grote schare” drie dagen bĳ hem, zonder zelfs maar iets te eten! — Markus 8:1, 2.

Zĳn manier van leven Een derde terrein waarop Jezus Jehovah’s wĳsheid weerspiegelde was zĳn manier van leven. Wĳsheid is praktisch, heeft effect. „Wie onder u is wĳs?”, vroeg de discipel Jakobus. Vervolgens beantwoordde hĳ zĳn eigen vraag door te zeggen: „Laat zĳn juiste gedrag daar het praktische bewĳs van geven” (Jakobus 3:13, NEB). De wĳze waarop Jezus zich gedroeg, leverde het „praktische bewĳs” dat hĳ door goddelĳke wĳsheid werd geleid. Laten we eens bekĳken hoe hĳ zowel in zĳn levenswĳze als in zĳn omgang met anderen van een gezond oordeel blĳk gaf. 17 Heb je opgemerkt dat mensen wie het aan een gezond oordeel ontbreekt, vaak in uitersten vervallen? Ja, het vergt wĳsheid om evenwichtig te zĳn. Jezus weerspiegelde Gods wĳsheid, en daarom was hĳ volmaakt evenwichtig. Bovenal gaf hĳ geestelĳke dingen de eerste plaats in zĳn leven. Hĳ hield zich intensief bezig met het bekendmaken van het goede nieuws. „Met dat doel ben ik uitgegaan”, zei hĳ (Markus 1:38). Uiteraard wa¨ ren materiele dingen niet van het allergrootste belang voor hem; materieel gezien schĳnt hĳ heel weinig te hebben bezeten ¨ (Mattheus 8:20). Hĳ was echter geen asceet. Net als zĳn Vader, „de gelukkige God”, was Jezus een vreugdevol iemand en droeg ¨ hĳ tot de vreugde van anderen bĳ (1 Timotheus 1:11; 6:15). Toen hĳ een bruiloftsfeest bĳwoonde — in de regel een door muziek, gezang en vreugde gekenmerkte gebeurtenis — was hĳ daar niet om een domper op de feestvreugde te zetten. Toen de wĳn op raakte, veranderde hĳ water in voortreffelĳke wĳn, een drank die „het hart van de sterfelĳke mens verheugt” (Psalm 104:15; Johannes 2:1-11). Jezus aanvaardde veel uitnodigingen 16

16. Hoe leverde Jezus het „praktische bewĳs” dat hĳ door goddelĳke wĳsheid werd geleid? 17. Welke aanwĳzingen zĳn er dat Jezus volmaakt evenwichtig was in zĳn leven?


217

Vragen ter meditatie Spreuken 8:22-31 Hoe komt de beschrĳving van de gepersonifieerde wĳsheid overeen met wat de bĳbel over Jehovah’s eerstgeboren Zoon zegt? ¨ Mattheus 13:10-15 Hoe waren Jezus’ illustraties doeltreffend in het onthullen van de hartentoestand van zĳn toehoorders? Johannes 1:9-18 Waarom was Jezus in staat de wĳsheid van God te openbaren? Johannes 13:2-5, 12-17 Hoe gaf Jezus aanschouwelĳk onderwĳs, en wat leerde hĳ zĳn apostelen daarmee?

voor maaltĳden, en dikwĳls maakte hĳ van die gelegenheden gebruik om te onderwĳzen. — Lukas 10:38-42; 14:1-6. 18 Jezus gaf blĳk van een feilloos beoordelingsvermogen in zĳn omgang met anderen. Zĳn inzicht in de menselĳke aard gaf hem een heldere kĳk op zĳn discipelen. Hĳ wist heel goed dat ze niet volmaakt waren. Toch onderscheidde hĳ hun goede eigenschappen. Hĳ zag de mogelĳkheden in deze mannen die door Jehovah waren getrokken (Johannes 6:44). Ondanks hun tekortkomingen toonde Jezus zich bereid hen te vertrouwen. Als blĳk van dat vertrouwen delegeerde hĳ een zware verantwoordelĳkheid aan zĳn discipelen. Hĳ gaf hun de opdracht het goede nieuws te prediken, en hĳ had vertrouwen in hun vermo¨ gen die opdracht te vervullen (Mattheus 28:19, 20). Het boek Handelingen getuigt ervan dat ze het werk dat hĳ hun had opgedragen, getrouw ten uitvoer hebben gebracht (Handelingen 2:41, 42; 4:33; 5:27-32). Het is dus beslist wĳs van Jezus geweest hen te vertrouwen. 19 Zoals we in hoofdstuk 20 opmerkten, brengt de bĳbel nederigheid en zachtaardigheid met wĳsheid in verband. Natuurlĳk geeft Jehovah in dit opzicht het beste voorbeeld. Maar wat kunnen we van Jezus zeggen? Het is hartverwarmend de nederigheid te zien die Jezus in de omgang met zĳn discipelen toonde. 18. Hoe gaf Jezus van een feilloos beoordelingsvermogen blĳk in zĳn omgang met zĳn discipelen? 19. Hoe liet Jezus zien dat hĳ „zachtaardig en ootmoedig van hart” was?

218


Als volmaakt mens was hĳ superieur aan hen. Toch keek hĳ niet op zĳn discipelen neer. Nooit probeerde hĳ hun het gevoel te geven dat ze minderwaardig of onbekwaam waren. Integendeel, hĳ hield rekening met hun beperkingen en was geduldig met hun tekortkomingen (Markus 14:34-38; Johannes 16:12). Is het niet veelzeggend dat zelfs kinderen zich bĳ Jezus op hun gemak voelden? Ongetwĳfeld werden ze tot hem aangetrokken omdat ze voelden dat hĳ „zachtaardig en ootmoedig van hart” was. ¨ — Mattheus 11:29; Markus 10:13-16. 20 Jezus gaf op nog een belangrĳke manier blĳk van goddelĳke nederigheid: hĳ was redelĳk, of toegevend, wanneer barmhartigheid dit passend maakte. Denk bĳvoorbeeld aan de keer dat een niet-joodse vrouw hem smeekte haar dochter, die vreselĳk door een demon bezeten was, te genezen. Op drie manieren gaf Jezus aanvankelĳk te kennen dat hĳ haar niet zou helpen — ten eerste door haar geen antwoord te geven; ten tweede door rechtstreeks te zeggen dat hĳ niet naar de heidenen maar naar de joden was gezonden; en ten derde door een illustratie te vertellen die op vriendelĳke wĳze hetzelfde duidelĳk maakte. Maar de vrouw hield aan, en gaf daarmee blĳk van een buitengewoon geloof. Hoe reageerde Jezus, gezien deze uitzonderlĳke omstandigheid? Hĳ deed precies wat hĳ had gezegd niet te zullen doen. Hĳ genas de dochter van de ¨ vrouw (Mattheus 15:21-28). Is dat geen opmerkelĳke nederigheid? En bedenk dat nederigheid ten grondslag ligt aan ware wĳsheid. ¨ 21 Wat kunnen we dankbaar zĳn dat de Evangelien ons de woorden en daden onthullen van de wĳste man die ooit heeft geleefd! Laten we bedenken dat Jezus een volmaakte weerspiegeling van zĳn Vader was. Door Jezus’ persoonlĳkheid, spreken en handelen na te volgen, zullen we de wĳsheid van boven aankweken. In het volgende hoofdstuk zullen we zien hoe we goddelĳke wĳsheid in ons leven kunnen toepassen. 20. Hoe toonde Jezus redelĳkheid in zĳn bejegening van de niet-joodse vrouw wier dochter door een demon bezeten was? 21. Waarom moeten we ons best doen om Jezus’ persoonlĳkheid, spreken en handelen na te volgen?

H O O F D S T U K

2 2

Is „de wĳsheid van boven” in jouw leven werkzaam? HET was een moeilĳke zaak — twee vrouwen maakten ruzie ´ ´ over een baby. De vrouwen woonden samen in een huis en hadden ieder een zoon gebaard, enkele dagen na elkaar. Een van de baby’s was gestorven, en nu beweerden beide vrouwen de moeder van de levende baby te zĳn.1 Er waren geen andere getuigen van wat er gebeurd was. Waarschĳnlĳk was de zaak al door een lagere rechterlĳke instantie gehoord maar was er geen uitspraak gedaan. Uiteindelĳk werd het geschil voor Salomo, de koning ¨ van Israel, gebracht. Zou hĳ de waarheid aan het licht kunnen brengen? ¨ 2 Na een tĳdje naar de ruziende vrouwen te hebben geluisterd, vroeg Salomo om een zwaard. Vervolgens beval hĳ, schĳn¨ baar zeker van zĳn zaak, het kind in tweeen te snĳden en de vrouwen ieder de helft te geven. Onmiddellĳk smeekte de echte moeder de koning om de baby — haar geliefde kind — aan de andere vrouw te geven. Maar de andere vrouw bleef erop aan¨ dringen dat het kind in tweeen gesneden zou worden. Nu wist Salomo de waarheid. Hĳ kende het tedere mededogen van een moeder voor het kind van haar schoot, en hĳ maakte gebruik van die kennis om dit geschil op te lossen. Stel je de opluchting van de moeder voor toen Salomo haar het kind toewees en zei: „Zĳ is zĳn moeder.” — 1 Koningen 3:16-27. 3 Was dat geen buitengewone wĳsheid? Toen de mensen 1 Volgens 1 Koningen 3:16 waren de twee vrouwen prostituees. Inzicht in de Schrift zegt: „Het kan zĳn dat deze vrouwen geen beroepsprosti´ tuees waren, maar vrouwen die hoererĳ hadden bedreven, hetzĳ joodse vrouwen of, wat heel goed mogelĳk is, vrouwen van buitenlandse afkomst.” — Uitgegeven door Jehovah’s Getuigen. 1-3. (a) Hoe toonde Salomo buitengewone wĳsheid in de manier waarop hĳ een geschil over moederschap oploste? (b) Wat belooft Jehovah ons te geven, en welke vragen rĳzen er?

220


hoorden hoe Salomo de zaak had opgelost, waren ze vol ontzag, „want zĳ zagen dat de wĳsheid van God in hem was”. Ja, Salomo’s wĳsheid was een gave van God. Jehovah had hem „een wĳs en verstandig hart” gegeven (1 Koningen 3:12, 28). Maar hoe staat het met ons? Kunnen ook wĳ goddelĳke wĳsheid ontvangen? Ja, want Salomo schreef onder inspiratie: „Jehovah zelf geeft wĳsheid” (Spreuken 2:6). Jehovah belooft degenen die er oprecht naar zoeken, wĳsheid te geven — het vermogen om een goed gebruik te maken van kennis, verstand en onderscheidingsvermogen. Hoe kunnen we wĳsheid van boven verwerven? En hoe kunnen we die in ons leven werkzaam laten zĳn?

„Verwerf wĳsheid” — Hoe? Moeten we heel intelligent zĳn of een hoge opleiding hebben gevolgd om goddelĳke wĳsheid te ontvangen? Nee. Jehovah is bereid zĳn wĳsheid met ons te delen, ongeacht onze ach¨ tergrond en opleiding (1 Korinthiers 1:26-29). Maar wĳ moeten het initiatief nemen, want de bĳbel geeft ons de aansporing: „Verwerf wĳsheid” (Spreuken 4:7). Hoe kunnen we dat doen? 5 Ten eerste dienen we God te vrezen. „De vrees voor Jehovah is het begin van wĳsheid [„de eerste stap naar wĳsheid”, NEB]”, zegt Spreuken 9:10. Vrees voor God vormt de basis voor ware wĳsheid. Waarom? Bedenk dat wĳsheid onder andere het vermogen is om kennis op een succesvolle wĳze te gebruiken. God vrezen is niet voor hem ineenkrimpen van angst, maar vol ontzag, eerbied en vertrouwen voor hem buigen. Zo’n vrees is gezond en vormt een krachtige motivatie. Ze beweegt ons ertoe ons leven in overeenstemming te brengen met onze kennis van Gods wil en wegen. We zouden geen verstandiger handelwĳze kunnen volgen, want Jehovah’s maatstaven werpen altĳd het grootste voordeel af voor degenen die zich eraan houden. 6 Ten tweede moeten we nederig en bescheiden zĳn. Godvruchtige wĳsheid kan niet bestaan zonder nederigheid en bescheidenheid (Spreuken 11:2). Waarom niet? Als we nederig en 4

4-7. Wat zĳn vier vereisten voor het verwerven van wĳsheid?

IS „DE WIJSHEID VAN BOVEN” IN JOUW LEVEN WERKZAAM?

221

bescheiden zĳn, zĳn we bereid toe te geven dat we niet alles weten, dat onze opvattingen niet altĳd juist zĳn en dat we moeten weten hoe Jehovah over de dingen denkt. Jehovah „weerstaat de hoogmoedigen”, maar hĳ geeft graag wĳsheid aan degenen die nederig van hart zĳn. — Jakobus 4:6. 7 Ten derde is studie van Gods geschreven Woord onontbeerlĳk. Jehovah’s wĳsheid wordt geopenbaard in zĳn Woord. Willen we die wĳsheid verwerven, dan moeten we moeite doen om ernaar te graven (Spreuken 2:1-5). Een vierde vereiste is gebed. Als we God oprecht om wĳsheid vragen, zal hĳ ons die edelmoedig geven (Jakobus 1:5). Onze gebeden om de hulp van zĳn geest zullen niet onverhoord blĳven. En zĳn geest kan ons in staat stellen de schatten in zĳn Woord te vinden die ons kunnen helpen problemen op te lossen, gevaar af te wenden en verstandige beslissingen te nemen. — Lukas 11:13. 8 Zoals we in hoofdstuk 17 opmerkten, is Jehovah’s wĳsheid praktisch. Als we echt goddelĳke wĳsheid hebben verworven, zal dit daarom duidelĳk blĳken uit de wĳze waarop we ons gedragen. De discipel Jakobus beschreef de vruchten van goddelĳke wĳsheid als volgt: „De wĳsheid van boven is allereerst zuiver, vervolgens vredelievend, redelĳk, bereid tot gehoorzamen, vol van barmhartigheid en goede vruchten, geen partĳdig onderscheid makend, niet huichelachtig” (Jakobus 3:17). Terwĳl we elk van deze aspecten van goddelĳke wĳsheid bespreken, zouden we onszelf de vraag kunnen stellen: ’Is de wĳsheid van boven in mĳn leven werkzaam?’

„Zuiver, vervolgens vredelievend” „Allereerst zuiver”. Zuiver zĳn betekent niet alleen uiterlĳk maar ook innerlĳk rein en onbesmet zĳn. De bĳbel brengt wĳsheid met het hart in verband, maar hemelse wĳsheid kan geen intrede doen in een hart dat verontreinigd is met goddeloze 9

8. Waaruit zal blĳken of we echt goddelĳke wĳsheid hebben verworven? 9. Wat betekent het zuiver te zĳn, en waarom is het passend dat zuiverheid als de eerste eigenschap van wĳsheid wordt genoemd?

222


¨ gedachten, verlangens en motieven (Spreuken 2:10; Mattheus 15:19, 20). Als ons hart echter zuiver is — althans voor zover dat voor onvolmaakte mensen mogelĳk is — zullen we ’ons afkeren van wat slecht is en doen wat goed is’ (Psalm 37:27; Spreuken 3:7). Is het niet passend dat zuiverheid als de eerste eigenschap van wĳsheid wordt genoemd? Immers, hoe kunnen we de andere eigenschappen van de wĳsheid van boven werkelĳk weerspiegelen als we niet moreel en geestelĳk rein zĳn? 10 „Vervolgens vredelievend”. Hemelse wĳsheid beweegt ons ertoe vrede, een vrucht van Gods geest, na te streven (Galaten 5:22). We doen ons best om de „band van vrede” die Jehovah’s ¨ volk verenigt, niet te verbreken (Efeziers 4:3). We spannen ons ook in om de vrede te herstellen als die verstoord is. Waarom is dit belangrĳk? De bĳbel zegt: „Gaat voort . . . vreedzaam te leven; en de God van liefde en van vrede zal met u zĳn” (2 Ko¨ rinthiers 13:11). Zolang we vreedzaam blĳven leven, zal de God van vrede dus met ons zĳn. De wĳze waarop we medeaanbidders behandelen, is rechtstreeks van invloed op onze verhouding met Jehovah. Hoe kunnen we tonen dat we vredestichters zĳn? Kĳk eens naar een voorbeeld. 11 Wat moet je doen als je merkt dat je een medeaanbidder hebt gekwetst? Jezus zei: „Wanneer gĳ daarom uw gave naar het altaar brengt en u daar herinnert dat uw broeder iets te´ ´ gen u heeft, laat uw gave dan daar voor het altaar en ga heen; sluit eerst vrede met uw broeder en offer daarna, wanneer gĳ ¨ zĳt teruggekomen, uw gave” (Mattheus 5:23, 24). Je kunt die raad toepassen door het initiatief te nemen om naar je broeder toe te gaan. Met welk doel? Om ’vrede met hem te sluiten’.1 1 De Griekse uitdrukking die met ’sluit vrede’ is vertaald, is afkomstig van een werkwoord dat „’een verandering bewerken, uitwisselen’ en derhalve ’verzoenen’ ” betekent. Het is dus je doel om een verandering te bewerken, om indien mogelĳk wrok uit het hart van de beledigde persoon weg te nemen. — Romeinen 12:18. 10, 11. (a) Waarom is het belangrĳk dat we vredelievend zĳn? (b) Als je merkt dat je een medeaanbidder hebt gekwetst, hoe kun je dan tonen een vredestichter te zĳn? (Zie ook voetnoot.)

Willen we goddelĳke wĳsheid verwerven, dan moeten we moeite doen om ernaar te graven

Daarvoor is het wellicht nodig dat je zĳn gekwetste gevoelens erkent, niet afwĳst. Als je hem benadert met het doel de vrede te herstellen en als je die houding bewaart, kan elk misverstand waarschĳnlĳk worden opgehelderd, kunnen er gepaste verontschuldigingen worden aangeboden en kan er vergeving worden geschonken. Wanneer je je uiterste best doet om vrede te sluiten, toon je dat je je door goddelĳke wĳsheid laat leiden.

„Redelĳk, bereid tot gehoorzamen” „Redelĳk”. Wat betekent het redelĳk te zĳn? Volgens geleerden is het oorspronkelĳke Griekse woord dat in Jakobus 3:17 met „redelĳk” is weergegeven, moeilĳk te vertalen. Vertalers hebben er woorden voor gebruikt als „vriendelĳk”, „lankmoedig” en „van consideratie blĳk gevend”. Een voetnoot in de 12

12, 13. (a) Wat is de betekenis van het woord dat in Jakobus 3:17 met „redelĳk” is weergegeven? (b) Hoe kunnen we tonen dat we redelĳk zĳn?

224


Nieuwe-Wereldvertaling geeft te kennen dat de letterlĳke betekenis „toegevend, inschikkelĳk” is. Hoe kunnen we laten zien dat dit aspect van de wĳsheid van boven in ons werkzaam is? 13 „Laat uw redelĳkheid aan alle mensen bekend worden”, zegt Filippenzen 4:5. Een andere vertaling luidt: „Heb de reputatie redelĳk te zĳn” (The New Testament in Modern English, door J. B. Phillips). Merk op dat het niet zozeer een kwestie is van hoe we onszelf zien; het is een kwestie van hoe anderen ons zien, hoe we bekendstaan. Iemand die redelĳk is, staat niet altĳd op de letter van de wet of wil niet per se dat zĳn zin wordt gedaan. In plaats daarvan is hĳ bereid naar anderen te luisteren en wanneer dat juist is, aan hun wensen toe te geven. Hĳ is ook vriendelĳk, niet ruw of ongevoelig, in zĳn omgang met anderen. Hoewel dit voor alle christenen van essentieel belang is, is het vooral belangrĳk voor degenen die als ouderling dienen. Vriendelĳkheid trekt aan, maakt ouderlingen gemakkelĳk te benaderen (1 Thessalonicenzen 2:7, 8). Wĳ allemaal doen er goed aan ons af te vragen: ’Heb ik de reputatie inschikkelĳk en vriendelĳk te zĳn en van consideratie blĳk te geven?’ 14 „Bereid tot gehoorzamen”. Het Griekse woord dat met „bereid tot gehoorzamen” is vertaald, komt nergens anders in de christelĳke Griekse Geschriften voor. Volgens een geleerde wordt dit woord „vaak voor militaire discipline gebruikt”. Het brengt de gedachte over van „gemakkelĳk te overreden” en „onderworpen”. Iemand die zich door de wĳsheid van boven laat leiden, onderwerpt zich gewillig aan wat de bĳbel zegt. Hĳ staat niet bekend als iemand die een besluit neemt en vervolgens weigert ¨ zich te laten beınvloeden door eventuele feiten die zĳn ongelĳk aantonen. In plaats daarvan zal hĳ snel wĳzigingen aanbrengen wanneer hem duidelĳke schriftuurlĳke bewĳzen worden voorgelegd waaruit blĳkt dat hĳ een verkeerd standpunt heeft ingenomen of onjuiste conclusies heeft getrokken. Sta jĳ zo bekend bĳ anderen? 14. Hoe kunnen we tonen dat we „bereid tot gehoorzamen” zĳn?

IS „DE WIJSHEID VAN BOVEN” IN JOUW LEVEN WERKZAAM?

225

„Vol van barmhartigheid en goede vruchten” „Vol van barmhartigheid en goede vruchten”.1 Barmhartigheid is een belangrĳk onderdeel van de wĳsheid van boven, want er wordt gezegd dat deze wĳsheid „vol van barmhartigheid” is. Merk op dat „barmhartigheid” en „goede vruchten” samen genoemd worden. Dit is passend, want in de bĳbel duidt barmhartigheid heel vaak op een actieve belangstelling voor anderen, een mededogen dat een rĳke oogst aan vriendelĳke daden voortbrengt. Een naslagwerk definieert barmhartigheid als „verdriet voelen wegens iemands slechte situatie en proberen er iets aan te doen”. Bĳgevolg is goddelĳke wĳsheid niet koel, harteloos of louter verstandelĳk. Ze is veeleer warm, hartelĳk en gevoelig. Hoe kunnen we tonen dat we vol van barmhartigheid zĳn? 16 Een belangrĳke manier is ongetwĳfeld het met anderen delen van het goede nieuws van Gods koninkrĳk. Wat beweegt ons ertoe dit werk te doen? In de eerste plaats is het liefde voor God. Maar we worden ook bewogen door barmhartigheid, of ¨ medegevoel, jegens anderen (Mattheus 22:37-39). Velen in deze tĳd zĳn „heen en weer gedreven . . . als schapen zonder her¨ der” (Mattheus 9:36). Ze zĳn geestelĳk verwaarloosd en verblind door vals-religieuze herders. Het gevolg is dat ze niet bekend zĳn met de wĳze leiding die in Gods Woord te vinden is of met de zegeningen die het Koninkrĳk binnenkort over deze aarde zal brengen. Wanneer we daarom over de geestelĳke behoeften van de mensen om ons heen nadenken, beweegt ons innige medegevoel ons ertoe al het mogelĳke te doen om hun over Jehovah’s liefdevolle voornemen te vertellen. 15

1 Een andere vertaling geeft deze woorden weer met „vol medegevoel en goede daden”. — A Translation in the Language of the People, door Charles B. Williams. 15. Wat is barmhartigheid, en waarom is het passend dat „barmhartigheid” en „goede vruchten” in Jakobus 3:17 samen genoemd worden? 16, 17. (a) Wat beweegt ons behalve liefde voor God nog meer om aan de prediking deel te nemen, en waarom? (b) Op welke manieren kunnen we tonen dat we vol van barmhartigheid zĳn?

226


Op welke andere manieren kunnen we tonen dat we vol van barmhartigheid zĳn? Denk eens aan Jezus’ illustratie van de Samaritaan die een reiziger langs de kant van de weg aantrof, beroofd en geslagen. Door medegevoel bewogen „handelde” de Samaritaan „barmhartig” door de wonden van het slachtoffer te verbinden en voor hem te zorgen (Lukas 10:29-37). Illustreert dit niet dat barmhartigheid het bieden van praktische hulp aan behoeftigen inhoudt? De bĳbel zegt ons „het goede [te] doen jegens allen, maar vooral jegens hen die aan ons verwant zĳn in het geloof” (Galaten 6:10). Beschouw eens een paar mogelĳkheden. Een bejaarde medegelovige heeft wellicht vervoer naar en van de christelĳke vergaderingen nodig. Een weduwe in de gemeente kan misschien wat hulp gebruiken bĳ reparaties aan haar huis (Jakobus 1:27). Iemand die zich ontmoedigd voelt, heeft wellicht een ’goed woord’ nodig om hem op te beuren (Spreuken 12:25). Wanneer we op die manieren barmhartigheid tonen, geven we er blĳk van dat de wĳsheid van boven in ons werkzaam is. 17

„Geen partĳdig onderscheid makend, niet huichelachtig” 18 „Geen partĳdig onderscheid makend”. Goddelĳke wĳsheid stĳgt uit boven rassenvooroordeel en nationale trots. Als we ons door die wĳsheid laten leiden, proberen we elke neiging tot het tonen van begunstiging uit ons hart te verwĳderen (Jakobus 2:9). We geven anderen geen voorkeursbehandeling op grond ¨ van hun opleiding, financiele status of verantwoordelĳkheid in de gemeente, en we kĳken op geen van onze medeaanbidders neer, hoe eenvoudig ze misschien ook schĳnen te zĳn. Als Jehovah deze mensen zĳn liefde geeft, dienen we hun zeker onze liefde waardig te achten. 19 „Niet huichelachtig”. Het Griekse woord voor „huichelaar” kan betrekking hebben op „een acteur die een rol speelde”. In

18. Als we ons door de wĳsheid van boven laten leiden, wat moeten we dan uit ons hart proberen te verwĳderen, en waarom? 19, 20. (a) Wat is de achtergrond van het Griekse woord voor „huichelaar”? (b) Hoe tonen we „ongehuichelde broederlĳke genegenheid”, en waarom is dit belangrĳk?

Door barmhartigheid, of medegevoel, jegens anderen te tonen, weerspiegelen we „de wĳsheid van boven”

de oudheid droegen Griekse en Romeinse acteurs grote maskers tĳdens hun optreden. Mettertĳd werd het Griekse woord voor „huichelaar” dan ook toegepast op iemand die veinsde of vals speelde. Dit aspect van goddelĳke wĳsheid dient niet alleen van invloed te zĳn op de wĳze waarop we medeaanbidders behandelen maar ook op de wĳze waarop we over hen denken. 20 De apostel Petrus merkte op dat onze „gehoorzaamheid aan de waarheid” dient te resulteren in „ongehuichelde broederlĳke genegenheid” (1 Petrus 1:22). Ja, onze genegenheid voor onze broeders en zusters moet niet gespeeld zĳn. We dragen geen masker en spelen geen rol om anderen te bedriegen. Onze genegenheid moet ongeveinsd en oprecht zĳn. Als dat het geval is, zullen we het vertrouwen van onze medegelovigen winnen, want dan weten ze dat we ook werkelĳk zĳn wat we schĳnen te zĳn. Die oprechtheid maakt open en eerlĳke betrekkingen tussen christenen mogelĳk en draagt ertoe bĳ dat er een vertrouwelĳke sfeer in de gemeente wordt geschapen.

228


Vragen ter meditatie Deuteronomium 4:4-6 Hoe tonen we dat we wĳs zĳn? Psalm 119:97-105 Hoe zullen we er baat bĳ hebben als we ĳverig Gods Woord bestuderen en toepassen? Spreuken 4:10-13, 20-27 Waarom hebben we Jehovah’s wĳsheid nodig? Jakobus 3:1-16 Hoe kunnen degenen aan wie een opzienersambt in de gemeente is toevertrouwd, tonen dat ze wĳs en verstandig zĳn?

„Beveilig praktische wĳsheid” Goddelĳke wĳsheid is een gave van Jehovah, een gave die we moeten beveiligen. Salomo zei: „Mĳn zoon, . . . beveilig praktische wĳsheid en denkvermogen” (Spreuken 3:21). Helaas heeft Salomo dat zelf nagelaten. Hĳ bleef wĳs zolang hĳ een gehoorzaam hart behield. Maar uiteindelĳk keerden zĳn vele buitenlandse vrouwen zĳn hart van de zuivere aanbidding van Jehovah af (1 Koningen 11:1-8). De wĳze waarop het met Salomo afliep, illustreert dat kennis van weinig waarde is als we er geen goed gebruik van maken. 22 Hoe kunnen we praktische wĳsheid beveiligen? We moeten niet alleen de bĳbel en de op de bĳbel gebaseerde publicaties die door „de getrouwe en beleidvolle slaaf” worden verschaft, geregeld lezen maar we moeten ook ons best ¨ doen om toe te passen wat we leren (Mattheus 24:45). We hebben alle reden om goddelĳke wĳsheid toe te passen. Het betekent dat we nu een beter leven zullen leiden. Het stelt ons in staat „het werkelĳke leven” — leven in Gods nieu¨ we wereld — ’stevig vast te grĳpen’ (1 Timotheus 6:19). En wat het belangrĳkste is, het aankweken van de wĳsheid van boven brengt ons dichter bĳ de bron van alle wĳsheid, Jehovah God. 21

21, 22. (a) Hoe heeft Salomo nagelaten wĳsheid te beveiligen? (b) Hoe kunnen we wĳsheid beveiligen, en hoe zullen we daar baat bĳ hebben?

D E E L

4

„GOD IS LIEFDE” Van alle eigenschappen die Jehovah bezit, is liefde de overheersende. Ze is ook de meest aantrekkelĳke. Terwĳl we enkele van de mooie facetten van deze met een edelsteen te vergelĳken eigenschap onderzoeken, zullen we gaan begrĳpen waarom de bĳbel zegt: „God is liefde.” — 1 Johannes 4:8.

H O O F D S T U K

2 3

’Hĳ heeft ons eerst liefgehad’ OP EEN lentedag bĳna 2000 jaar geleden werd een onschuldige man berecht, schuldig verklaard aan misdrĳven die hĳ nooit had begaan en vervolgens doodgemarteld. Het was niet de eerste wrede en onrechtvaardige terechtstelling in de geschiedenis en helaas ook niet de laatste. Toch was die dood met geen enkele andere te vergelĳken. 2 Terwĳl die man zĳn laatste folterende uren doormaakte, getuigde zelfs de hemel van de belangrĳkheid van deze gebeurtenis. Hoewel het midden op de dag was, daalde er plotseling duisternis neer op het land. Een historicus bracht het als volgt onder woorden: ’Het zonlicht bleef achterwege’ (Lukas 23:44, 45). En toen, vlak voordat de man zĳn laatste adem uitblies, sprak hĳ deze onvergetelĳke woorden: „Het is volbracht!” Ja, door zĳn leven af te leggen had hĳ iets geweldigs volbracht. Zĳn offer was de grootste daad van liefde die ooit door een mens is verricht. — Johannes 15:13; 19:30. 3 Die man was natuurlĳk Jezus Christus. Zĳn lĳden en dood op die donkere dag, 14 Nisan 33 G.T., zĳn welbekend. Vaak wordt echter een belangrĳk feit genegeerd. Hoewel Jezus intens leed, onderging iemand anders nog veel meer lĳden. In feite bracht iemand anders die dag een nog groter offer — de grootste daad van liefde die ooit door iemand in het universum is verricht. Welke daad was dat? Het antwoord vormt een passende inleiding tot het allerbelangrĳkste onderwerp dat er bestaat: Jehovah’s liefde.

De grootste daad van liefde 4

De Romeinse legeroverste die toezicht hield op Jezus’

1-3. Wat zĳn enkele factoren die maken dat Jezus’ dood met geen enkele andere in de geschiedenis te vergelĳken is? 4. Hoe kwam een Romeinse soldaat tot het besef dat Jezus geen gewone man was, en welke conclusie trok die soldaat?

’God heeft zĳn eniggeboren Zoon gegeven’

232


terechtstelling stond verbaasd over de duisternis die aan Jezus’ dood voorafging en de hevige aardbeving die erop volg¨ de. „Waarlĳk, dit was Gods Zoon”, zei hĳ (Mattheus 27:54). Het was duidelĳk dat Jezus geen gewone man was. Die soldaat had eraan meegeholpen de eniggeboren Zoon van de Allerhoogste God terecht te stellen! Hoeveel betekende deze Zoon eigenlĳk voor zĳn Vader? 5 De bĳbel noemt Jezus „de eerstgeborene van heel de schepping” (Kolossenzen 1:15). Sta hier eens bĳ stil — Jehovah’s Zoon bestond al voordat het stoffelĳke universum er was. Hoe lang waren Vader en Zoon dus al samen? Sommige geleerden schatten dat het universum dertien miljard jaar oud is. Kun je je zelfs maar een voorstelling maken van zo’n lange tĳd? Er is een planetarium dat, om mensen te helpen de door geleerden geschatte ouderdom van het universum te bevatten, een tĳdschaal heeft van 110 meter lang. Als bezoekers langs die tĳdschaal lopen, vertegenwoordigt elke stap die ze doen ongeveer 75 miljoen jaar in het leven van het universum. Aan het einde van de tĳdschaal wordt heel de menselĳke geschiedenis weergegeven ´ ´ met een enkel streepje ter dikte van een mensenhaar! Toch zou, zelfs als deze schatting juist is, die hele tĳdschaal niet lang genoeg zĳn om de levensduur van Jehovah’s Zoon weer te geven! Waar hield hĳ zich al die eeuwen mee bezig? 6 De Zoon diende vreugdevol als de „meesterwerker” van zĳn Vader (Spreuken 8:30). De bĳbel zegt: „Zonder [de Zoon] is zelfs ´ ´ niet een ding ontstaan” (Johannes 1:3). Jehovah en zĳn Zoon werkten dus samen om alle andere dingen tot bestaan te brengen. Wat was dat een opwindende, gelukkige tĳd voor hen! Welnu, velen zullen het ermee eens zĳn dat de liefde tussen ouder en kind verbazingwekkend sterk is. En liefde „is een volmaakte band van eenheid” (Kolossenzen 3:14). Wie van ons zou dus ook maar enigszins kunnen bevatten hoe sterk een 5. Hoe zou de enorm lange tĳd die Jehovah en zĳn Zoon al samen in ¨ de hemel waren, geıllustreerd kunnen worden? 6. (a) Waar hield Jehovah’s Zoon zich tĳdens zĳn voormenselĳke bestaan mee bezig? (b) Wat voor band bestaat er tussen Jehovah en zĳn Zoon?

’HIJ HEEFT ONS EERST LIEFGEHAD’

233

band is die al zo’n enorm lange tĳd bestaat? Het is duidelĳk dat Jehovah God en zĳn Zoon worden verenigd door de sterkste band van liefde die ooit is gesmeed. 7 Toch zond de Vader zĳn Zoon naar de aarde om als een mensenbaby geboren te worden. Dat betekende dat Jehovah de vertrouwelĳke omgang met zĳn geliefde Zoon in de hemel enkele tientallen jaren moest missen. Met intense belangstelling keek hĳ vanuit de hemel toe terwĳl Jezus tot een volmaakte man opgroeide. Op de leeftĳd van ongeveer dertig jaar werd Jezus gedoopt. We hoeven er niet naar te raden welke gevoelens Jehovah jegens hem koesterde. De Vader zei persoonlĳk vanuit de hemel: „Dit is mĳn Zoon, de geliefde, die ik heb goedgekeurd” ¨ (Mattheus 3:17). Het moet hem heel gelukkig hebben gemaakt te zien dat Jezus alles wat er was geprofeteerd, alles wat er van hem was gevraagd, getrouw deed! — Johannes 5:36; 17:4. 8 Maar hoe voelde Jehovah zich op 14 Nisan 33 G.T.? Hoe voelde hĳ zich toen Jezus ’s nachts werd verraden en daarna door een menigte werd gearresteerd? Toen Jezus door zĳn vrienden in de steek werd gelaten en aan een onwettig verhoor werd onderworpen? Toen hĳ werd bespot, bespuwd en gestompt? Toen hĳ werd gegeseld, waarbĳ zĳn rug werd opengereten? Toen hĳ met handen en voeten aan een houten paal werd genageld en men hem daar liet hangen terwĳl de mensen hem beschimpten? Hoe voelde de Vader zich toen zĳn geliefde Zoon onder folterende pĳnen tot hem riep? Hoe voelde Jehovah zich toen Jezus de laatste adem uitblies en zĳn geliefde Zoon er voor het eerst sinds het begin van heel de schepping niet meer was? ¨ — Mattheus 26:14-16, 46, 47, 56, 59, 67; 27:38-44, 46; Johannes 19:1. 9 Woorden schieten hier tekort. Aangezien Jehovah gevoelens heeft, is de pĳn die hĳ door de dood van zĳn Zoon onderging, onbeschrĳfelĳk. Wat wel duidelĳk gemaakt kan worden is 7. Hoe uitte Jehovah bĳ Jezus’ doop zĳn gevoelens jegens zĳn Zoon? 8, 9. (a) Wat moest Jezus op 14 Nisan 33 G.T. doormaken, en welke uitwerking had dit op zĳn hemelse Vader? (b) Waarom liet Jehovah toe dat zĳn Zoon lĳden onderging en stierf?

234


Jehovah’s beweegreden om dit te laten gebeuren. Waarom stelde de Vader zich aan zulke gevoelens bloot? Jehovah openbaart ons iets schitterends in Johannes 3:16 — een bĳbelvers dat zo belangrĳk is dat het wel het evangelie in een notendop is genoemd. Daar staat: „God heeft de wereld zozeer liefgehad dat hĳ zĳn eniggeboren Zoon heeft gegeven, opdat een ieder die geloof oefent in hem, niet vernietigd zou worden, maar eeuwig leven zou hebben.” Jehovah’s beweegreden was dus liefde. Jehovah’s gave — het zenden van zĳn Zoon om voor ons te lĳden en te sterven — was de grootste daad van liefde die ooit is verricht.

Gods liefde gedefinieerd Wat betekent dit woord „liefde”? Liefde is wel beschreven als de belangrĳkste behoefte van de mens. Van de wieg tot het graf zĳn mensen op zoek naar liefde, koesteren zich in haar warmte en verkommeren en sterven zelfs door gebrek aan liefde. Toch is ¨ liefde verrassend moeilĳk te definieren. Natuurlĳk wordt er veel over liefde gepraat. Er is een eindeloze stroom boeken, liederen en gedichten over liefde. De resultaten maken niet altĳd duidelĳk wat liefde betekent. Feitelĳk wordt het woord zo overdadig gebruikt dat de ware betekenis steeds waziger lĳkt te worden. 11 De bĳbel geeft echter duidelĳk onderwĳs over liefde. In Vines Expository Dictionary of New Testament Words wordt opgemerkt: „Liefde is slechts te herkennen aan de daden waartoe ze aanzet.” Het bĳbelse verslag over Jehovah’s daden leert ons heel veel over zĳn liefde — de welwillende genegenheid die hĳ voor zĳn schepselen heeft. Wat zou bĳvoorbeeld meer over deze eigenschap kunnen onthullen dan Jehovah’s eerder beschreven voornaamste daad van liefde? In de volgende hoofdstukken zullen we vele andere voorbeelden van Jehovah’s liefde zien. Bovendien kunnen de oorspronkelĳke woorden voor 10

10. Welke behoefte hebben mensen, en wat is er met de betekenis van het woord „liefde” gebeurd? 11, 12. (a) Waar kunnen we veel over liefde leren, en waarom daar? (b) Tussen welke soorten liefde werd er in het oude Grieks onderscheid gemaakt, en welk woord voor „liefde” wordt in de christelĳke Griekse Geschriften het meest gebruikt? (Zie ook voetnoot.) (c) Wat is a1ga·pe?


235

„liefde” die in de bĳbel worden gebruikt, ons enig inzicht geven. In het oude Grieks waren er vier woorden voor „liefde”.1 Hiervan wordt a1ga·pe in de christelĳke Griekse Geschriften het meest gebruikt. Een bĳbels woordenboek noemt dit „het krachtigste woord voor liefde dat men zich maar kan voorstellen”. Waarom? 12 A1ga·pe heeft betrekking op liefde die door beginselen wordt geleid. Deze liefde is dus meer dan slechts een emotionele reactie op een ander. Ze heeft een grotere reikwĳdte, is doordachter en heeft een weloverwogen basis. Bovenal is a1ga·pe volkomen onzelfzuchtig. Kĳk bĳvoorbeeld nog eens naar Johannes 3:16. Wat is „de wereld” die God zozeer heeft liefgehad dat hĳ zĳn eniggeboren Zoon heeft gegeven? Het is de loskoopbare mensenwereld. Daartoe behoren veel mensen die er een zondige levenswĳze op na houden. Heeft Jehovah ieder van hen lief als een persoonlĳke vriend, zoals hĳ de getrouwe Abraham liefhad? (Jakobus 2:23) Nee, maar Jehovah is wel zo liefdevol om iedereen goedheid te betonen, ook al kost dit hem heel veel. Hĳ wil dat iedereen berouw heeft en zĳn handelwĳze verandert (2 Petrus 3:9). Velen doen dat, en deze mensen verwelkomt hĳ graag als zĳn vrienden. 13 Sommigen hebben echter een verkeerd idee over a1ga·pe. Ze denken dat het een koude, intellectuele soort liefde is. Maar a1ga·pe omvat juist vaak warme persoonlĳke genegenheid. Toen Johannes bĳvoorbeeld schreef „De Vader heeft de Zoon lief”, gebruikte hĳ een vorm van het woord a1ga·pe. Is dat een liefde zonder warme genegenheid? Merk op dat Jezus zei: „De Vader 1 Het werkwoord fi1le·o, dat de betekenis heeft van „genegenheid hebben voor, gesteld zĳn op of graag mogen (zoals in het geval van een goede vriend of een broer)”, wordt in de christelĳke Griekse Geschriften vaak gebruikt. Een vorm van het woord stor 1ge, of liefde tussen gezins¨ leden, wordt in 2 Timotheus 3:3 gebruikt om te laten zien dat die liefde in de laatste dagen ver te zoeken zou zĳn.E1ros, of romantische liefde tussen de seksen, wordt in de christelĳke Griekse Geschriften niet gebruikt, hoewel er in de bĳbel wel over die soort liefde wordt gesproken. — Spreuken 5:15-20. 13, 14. Waaruit blĳkt dat a1ga·pe vaak warme genegenheid omvat?

236


heeft genegenheid voor de Zoon”, waarbĳ hĳ een vorm van het woord fi1le·o gebruikte (Johannes 3:35; 5:20). Jehovah’s liefde omvat vaak tedere genegenheid. Zĳn liefde wordt echter nooit door louter gevoelens beheerst. Ze wordt altĳd door zĳn wĳze en rechtvaardige beginselen geleid. 14 Zoals we hebben gezien, zĳn al Jehovah’s eigenschappen zuiver, volmaakt en aantrekkelĳk. Maar liefde is de aantrekkelĳkste van allemaal. Er is niets dat ons zo sterk tot Jehovah aantrekt. Gelukkig is liefde ook zĳn overheersende eigenschap. Hoe weten we dat?

„God is liefde” In de bĳbel wordt iets over liefde gezegd dat nooit over Jehovah’s andere voornaamste eigenschappen gezegd wordt. De Schrift zegt niet dat God macht is of dat God gerechtigheid is, en zelfs niet dat God wĳsheid is. Hĳ bezit die eigenschappen, is er de uiteindelĳke bron van en is wat alle drie de eigenschappen betreft onvergelĳkelĳk. Maar over de vierde eigenschap wordt iets gezegd wat dieper gaat: „God is liefde”1 (1 Johannes 4:8). Wat betekent dat? 16 „God is liefde” is geen simpele vergelĳking, alsof het zou betekenen „God is gelĳk aan liefde”. We mogen de uitspraak niet omdraaien en zeggen: „Liefde is God.” Jehovah is veel meer dan een abstracte eigenschap. Hĳ is een persoon die behalve liefde nog veel meer gevoelens en kenmerkende eigenschappen heeft. 15

1 Andere uitspraken in de bĳbel hebben een vergelĳkbare constructie. Bĳvoorbeeld: „God [is] licht” en „God is . . . een verterend vuur” (1 Jo¨ hannes 1:5; Hebreeen 12:29). Maar deze moeten worden opgevat als metaforen, want ze vergelĳken Jehovah met concrete dingen. Jehovah is vergelĳkbaar met licht omdat hĳ heilig en oprecht is. Er is geen „duisternis”, of onreinheid, in hem. En hĳ kan met vuur vergeleken worden wegens zĳn gebruik van vernietigingskracht. 15. Wat zegt de bĳbel over Jehovah’s eigenschap liefde, en in welk opzicht is dat uniek? (Zie ook voetnoot.) 16-18. (a) Waarom zegt de bĳbel dat ’God liefde is’? (b) Waarom is de mens, van alle schepselen op aarde, het meest passende symbool van Jehovah’s eigenschap liefde?


237

Maar liefde is een eigenschap waarvan Jehovah’s hele wezen vervuld is. Een naslagwerk zegt daarom over dit vers: „Gods wezen of aard is liefde.” In grote lĳnen zouden we het als volgt kunnen bezien: Jehovah’s macht stelt hem in staat te handelen. Zĳn gerechtigheid en wĳsheid leiden de wĳze waarop hĳ handelt. Maar Jehovah’s liefde motiveert hem tot handelen. En zĳn liefde is altĳd aanwezig in de manier waarop hĳ zĳn andere eigenschappen aanwendt. 17 Er wordt vaak gezegd dat Jehovah de personificatie van liefde is. Wanneer we daarom meer willen weten over op beginselen gebaseerde liefde, moeten we meer over Jehovah te weten komen. Natuurlĳk kunnen we deze prachtige eigenschap ook bĳ mensen zien. Maar hoe komen ze aan die eigenschap? Ten tĳde van de schepping sprak Jehovah, kennelĳk tot zĳn Zoon, de volgende woorden: „Laten wĳ de mens maken naar ons beeld, overeenkomstig onze gelĳkenis” (Genesis 1:26). Van alle schepselen hier op aarde kunnen alleen mannen en vrouwen het verkiezen lief te hebben en aldus hun hemelse Vader na te volgen. Bedenk dat Jehovah verschillende schepselen gebruikte om zĳn voornaamste eigenschappen te symboliseren. Maar Jehovah koos zĳn hoogste aardse schepping, de mens, als het symbool van zĳn ¨ overheersende eigenschap, liefde. — Ezechiel 1:10. 18 Wanneer we op een onzelfzuchtige, op beginselen gebaseerde wĳze liefhebben, weerspiegelen we Jehovah’s overheersende eigenschap. De apostel Johannes schreef dan ook: „Wat ons betreft, wĳ hebben lief omdat hĳ ons eerst heeft liefgehad” (1 Johannes 4:19). Maar in welke opzichten heeft Jehovah ons eerst liefgehad?

Jehovah nam het initiatief Liefde is niet nieuw. Immers, wat heeft Jehovah ertoe bewogen met scheppen te beginnen? Niet het feit dat hĳ eenzaam was en gezelschap nodig had. Jehovah is compleet en heeft niemand nodig, en het ontbreekt hem aan niets wat een ander 19

19. Waarom zou er gezegd kunnen worden dat liefde een sleutelrol speelde bĳ Jehovah’s scheppingswerk?

238


hem zou kunnen geven. Maar zĳn liefde, een actieve eigenschap, bewoog hem er als vanzelf toe de vreugden van het leven te willen delen met intelligente schepselen die zo’n gave naar waarde konden schatten. „Het begin van de schepping door God” was zĳn eniggeboren Zoon (Openbaring 3:14). Vervolgens bediende Jehovah zich van zĳn Meesterwerker om alle andere dingen tot bestaan te brengen, te beginnen met de engelen (Job 38:4, 7; Kolossenzen 1:16). Gezegend met vrĳheid, intelligentie en gevoelens hadden deze machtige geesten de gelegenheid om zelf banden van liefde aan te kweken — met elkaar en ¨ bovenal met Jehovah God (2 Korinthiers 3:17). Bĳgevolg hadden ze lief omdat God hen eerst had liefgehad. 20 Zo was het ook met de mensheid. Vanaf het begin baadden Adam en Eva werkelĳk in liefde. Overal waar ze in hun paradĳstehuis in Eden keken, konden ze bewĳzen zien van de liefde die de Vader voor hen koesterde. Merk eens op wat de bĳbel zegt: „Voorts plantte Jehovah God een tuin in Eden, tegen het oosten, en daar plaatste hĳ de mens die hĳ gevormd had” (Genesis 2:8). Ben je ooit in een prachtige tuin of een heel mooi park geweest? Wat vond je het mooist? Het licht dat op een schaduwrĳk plekje door de bladeren filterde? De verrukkelĳke kleurschakeringen van een bloembed? De achtergrondmuziek van een murmelend beekje, zingende vogels en zoemende insecten? Of de geur van bomen, vruchten en bloemen? Hoe het ook zĳ, geen park in deze tĳd is te vergelĳken met dat in Eden. Waarom niet? 21 Die tuin was door Jehovah zelf aangelegd! Het moet een onbeschrĳfelĳk mooie tuin geweest zĳn. Elke boom die verrukkelĳk mooi was of heerlĳke vruchten had, stond er. De tuin werd rĳkelĳk van water voorzien, was ruim opgezet en wemelde van een fascinerende verscheidenheid van dieren. Adam en Eva hadden alles om een gelukkig en gevuld leven te leiden, met inbegrip van voldoening schenkend werk en volmaakt gezelschap. Jehovah had hen het eerst lief, en ze hadden alle reden om die liefde te beantwoorden. Toch deden ze dat niet. In plaats 20, 21. Waaraan konden Adam en Eva zien dat Jehovah hen liefhad, maar hoe reageerden ze?


239

Vragen ter meditatie Psalm 63:1-11 Hoeveel waarde dienen we aan Jehovah’s liefde te hechten, en welk vertrouwen kan die liefde in ons opbouwen? Hosea 11:1-4; 14:4-8 Op welke manieren heeft Jehovah vaderlĳ¨ ¨ ke liefde jegens Israel (of Efraım) getoond, ondanks welke reputatie van ongehoorzaamheid? ¨ Mattheus 5:43-48 Hoe toont Jehovah vaderlĳke liefde jegens de mensheid in het algemeen? Johannes 17:15-26 Hoe verzekert Jezus’ gebed ten behoeve van zĳn volgelingen ons van Jehovah’s liefde voor ons?

van hun hemelse Vader liefdevol te gehoorzamen, kwamen ze zelfzuchtig tegen hem in opstand. — Genesis hoofdstuk 2. 22 Wat moet dat Jehovah pĳn hebben gedaan! Maar werd zĳn liefhebbende hart door deze opstand verbitterd? Nee! „Zĳn liefderĳke goedheid [of: „loyale liefde”, voetnoot] duurt tot onbepaalde tĳd” (Psalm 136:1). Daarom nam hĳ zich onmiddellĳk voor om liefdevolle voorzieningen te treffen voor het loskopen van alle rechtvaardig gezinde nakomelingen van Adam en Eva. Zoals we hebben gezien, omvatten die voorzieningen ook het loskoopoffer van zĳn geliefde Zoon, wat de Vader heel veel heeft gekost. — 1 Johannes 4:10. 23 Ja, Jehovah heeft vanaf het begin het initiatief genomen in het tonen van liefde jegens de mensheid. In talloze opzichten ’heeft hĳ ons eerst liefgehad’. Liefde bevordert harmonie en vreugde, dus het is geen wonder dat Jehovah als „de gelukkige ¨ God” wordt beschreven (1 Timotheus 1:11). Er rĳst echter een belangrĳke vraag. Heeft Jehovah ons echt als afzonderlĳke personen lief? Dat zal in het volgende hoofdstuk besproken worden. 22. Hoe bewees Jehovah’s reactie op de opstand in Eden dat zĳn liefde loyaal is? 23. Wat is een van de redenen waarom Jehovah „de gelukkige God” is, en welke uiterst belangrĳke vraag zal in het volgende hoofdstuk besproken worden?

H O O F D S T U K

2 4

Niets kan ons „scheiden van Gods liefde” HEEFT Jehovah God jou persoonlĳk lief? Sommigen zĳn het ermee eens dat God de mensheid in het algemeen liefheeft, zoals Johannes 3:16 zegt. Maar eigenlĳk denken ze: ’God zou mĳ als individu nooit kunnen liefhebben.’ Zelfs ware chris´ tenen kunnen in dat opzicht af en toe twĳfels hebben. Een man zei ontmoedigd: „Ik vind het heel moeilĳk te geloven dat God ook maar iets om me geeft.” Word jĳ nu en dan ook door zulke twĳfels gekweld? 2 Satan wil ons heel graag laten geloven dat Jehovah God ons niet liefheeft en ook niet waardeert. Het is waar dat Satan mensen vaak verleidt door een beroep te doen op hun ĳdelheid ¨ en trots (2 Korinthiers 11:3). Maar hĳ schept er ook behagen ¨ in om het zelfrespect van kwetsbare mensen te ruıneren (Johannes 7:47-49; 8:13, 44). Dit is vooral zo in deze kritieke „laatste dagen”. Velen groeien tegenwoordig op in gezinnen „zonder natuurlĳke genegenheid”. Anderen worden voortdurend geconfronteerd met mensen die heftig, zelfzuchtig en eigen¨ zinnig zĳn (2 Timotheus 3:1-5). Jarenlange blootstelling aan slechte behandeling, racisme of haat heeft hen er wellicht van overtuigd dat ze waardeloos zĳn of dat niemand van hen kan houden. 3 Als je bĳ jezelf zulke negatieve gevoelens bespeurt, wanhoop dan niet. Velen van ons zĳn af en toe onredelĳk hard voor zichzelf. Maar bedenk dat Gods Woord als doel heeft „dingen recht te zetten” en ’sterk verschanste dingen omver te werpen’ ¨ ¨ (2 Timotheus 3:16; 2 Korinthiers 10:4). De bĳbel zegt: „Wĳ zullen voor zĳn aangezicht ons hart zekerheid geven met betrek1. Door welke negatieve gevoelens worden veel mensen, met inbegrip van sommige ware christenen, gekweld? 2, 3. Wie wil ons laten geloven dat we in Jehovah’s ogen waardeloos of onbemind zĳn, en hoe kunnen we die gedachte bestrĳden?

NIETS KAN ONS „SCHEIDEN VAN GODS LIEFDE”

241

king tot alles waarin ons hart ons veroordeelt, want God is groter dan ons hart en weet alle dingen” (1 Johannes 3:19, 20). Laten we eens vier manieren bekĳken waarop de bĳbel ons helpt ’ons hart de zekerheid te geven’ dat Jehovah ons liefheeft.

Jehovah waardeert je Allereerst leert de bĳbel ondubbelzinnig dat God elk van zĳn dienstknechten waardevol vindt. Jezus zei bĳvoorbeeld: „Worden niet twee mussen voor een geldstuk van geringe waar´ ´ de verkocht? Toch zal er niet een van op de grond vallen zonder medeweten van uw Vader. Maar zelfs de haren van uw hoofd zĳn alle geteld. Vreest daarom niet: gĳ zĳt meer waard ¨ dan vele mussen” (Mattheus 10:29-31). Sta er eens bĳ stil wat die woorden voor Jezus’ eerste-eeuwse toehoorders betekenden. 5 We vragen ons wellicht af waarom iemand een mus zou kopen. Welnu, in Jezus’ tĳd was de mus de goedkoopste van de vogels die als voedsel werden verkocht. Merk op dat men voor ´ ´ een geldstuk van weinig waarde twee mussen kon kopen. Maar Jezus zei later dat als iemand bereid was twee muntstukken uit te geven, hĳ niet vier mussen kreeg maar vĳf. Het extra vogeltje werd erbĳ gegeven alsof het geen enkele waarde had. Misschien waren die beestjes in de ogen van mensen waardeloos, maar hoe bezag de Schepper ze? Jezus zei: „Toch wordt niet ´ ´ een daarvan [zelfs niet het extra vogeltje] vergeten bĳ God” (Lukas 12:6, 7). Nu beginnen we wellicht te begrĳpen wat Jezus duidelĳk wilde maken. Als Jehovah zoveel waarde hecht ´ ´ aan een enkele mus, hoeveel meer is een mens dan waard! Zoals Jezus uiteenzette, kent Jehovah elk detail van ons. Zelfs de haren op ons hoofd zĳn geteld! 6 Onze haren geteld? Sommigen veronderstellen misschien 4

4, 5. Hoe blĳkt uit Jezus’ illustratie van de mussen dat we in Jehovah’s ogen waardevol zĳn? 6. Waarom zĳn we er zeker van dat Jezus realistisch was toen hĳ zei dat de haren van ons hoofd geteld zĳn?

242


dat Jezus op dit punt wat irrealistisch was. Maar denk alleen eens aan de opstandingshoop. Wat moet Jehovah ons grondig kennen om ons opnieuw te kunnen scheppen! Hĳ waardeert ons zozeer dat hĳ zich elk detail herinnert, ook onze genetische code en alle herinneringen en ervaringen van heel ons leven.1 Het tellen van onze haren — doorgaans groeien er op iemands hoofd zo’n 100.000 — zou in vergelĳking daarmee een simpel karweitje zĳn.

Wat ziet Jehovah in ons? Ten tweede leert de bĳbel ons wat Jehovah in zĳn dienstknechten waardeert. Eenvoudig gezegd schept hĳ behagen in onze goede eigenschappen en in de krachtsinspanningen die we in het werk stellen. Koning David zei tegen zĳn zoon Salomo: „Jehovah doorzoekt alle harten, en elke neiging van de gedachten onderscheidt hĳ” (1 Kronieken 28:9). Wat moet God verheugd zĳn wanneer hĳ bĳ het doorzoeken van miljarden mensenharten in deze gewelddadige, van haat vervulde wereld een hart aantreft dat vrede, waarheid en rechtvaardigheid liefheeft! Wat gebeurt er wanneer God een hart vindt dat overloopt van liefde voor hem, dat graag meer over hem wil weten en die kennis met anderen wil delen? Jehovah zegt ons dat hĳ nota neemt van degenen die anderen over hem vertellen. Hĳ heeft zelfs „een gedenkboek” voor al „degenen die Jehovah vrezen en voor degenen die aan zĳn naam denken” (Maleachi 3:16). Zulke eigenschappen zĳn kostbaar voor hem. 8 Wat zĳn enkele goede werken die Jehovah waardeert? On7

1 De bĳbel brengt de opstandingshoop herhaaldelĳk met Jehovah’s herinnering in verband. De getrouwe man Job zei tot Jehovah: „O, . . . dat gĳ mĳ een tĳdslimiet zoudt stellen en aan mĳ zoudt denken!” (Job 14:13) Jezus sprak over de opstanding van „allen die in de herinneringsgraven zĳn”. Dit was passend omdat Jehovah zich de doden die hĳ wil opwekken, volmaakt herinnert. — Johannes 5:28, 29. 7, 8. (a) Wat zĳn enkele eigenschappen die Jehovah verheugen als hĳ ze bĳ het doorzoeken van mensenharten aantreft? (b) Wat zĳn enkele van onze werken die Jehovah waardeert?

„Gĳ zĳt meer waard dan vele mussen”

getwĳfeld zĳn dat onze pogingen om zĳn Zoon, Jezus Chris´ tus, na te volgen (1 Petrus 2:21). Een uiterst belangrĳk werk dat God waardeert is het verbreiden van het goede nieuws van zĳn koninkrĳk. In Romeinen 10:15 lezen we: „Hoe lieflĳk zĳn de voeten van hen die goed nieuws over goede dingen bekendmaken!” Normaalgesproken vinden we onze eenvoudige voeten misschien niet direct „lieflĳk”, of mooi. Maar hier vertegenwoordigen ze de inspanningen van Jehovah’s dienstknechten in de prediking van het goede nieuws. Al die inspan¨ ningen zĳn mooi en kostbaar in zĳn ogen. — Mattheus 24:14; 28:19, 20. ¨ 9 Jehovah waardeert ook onze volharding (Mattheus 24:13). Bedenk dat Satan wil dat je Jehovah de rug toekeert. Elke dag dat je loyaal aan Jehovah blĳft, is weer een dag dat je ertoe hebt bĳgedragen een antwoord te verschaffen op Satans gehoon (Spreuken 27:11). Soms is het niet gemakkelĳk te volharden. Gezondheidsproblemen, geldzorgen, emotionele pĳn en 9, 10. (a) Waarom kunnen we ervan overtuigd zĳn dat Jehovah het waardeert wanneer we ondanks allerlei moeilĳkheden volharden? (b) Welke negatieve kĳk heeft Jehovah nooit op zĳn getrouwe dienstknechten?

244


andere belemmeringen kunnen elke dag die verstrĳkt tot een beproeving maken. Verwachtingen die worden uitgesteld kunnen eveneens ontmoedigend blĳken te zĳn (Spreuken 13:12). Wanneer we ondanks zulke moeilĳkheden volharden, is dit des te waardevoller voor Jehovah. Daarom vroeg koning David of Jehovah zĳn tranen in een „leren zak” wilde bewaren, en hĳ voegde er vol vertrouwen aan toe: „Zĳn ze niet in uw boek?” (Psalm 56:8) Ja, Jehovah waardeert en gedenkt al onze tranen en het lĳden dat we ondergaan terwĳl we onze loyaliteit jegens hem bewaren. Ook die zĳn kostbaar in zĳn ogen. 10 Nu zal een hart dat zichzelf veroordeelt zich misschien verzetten tegen zulke bewĳzen dat we waardevol zĳn in Gods ogen. Het zal misschien hardnekkig fluisteren: ’Maar er zĳn zoveel anderen die voorbeeldiger zĳn dan ik. Wat moet Jehovah teleurgesteld zĳn als hĳ me met hen vergelĳkt!’ Jehovah vergelĳkt niet, en ook is hĳ niet star of ongevoelig in zĳn denken (Galaten 6:4). Hĳ leest ons hart met een scherp onderscheidingsvermogen, en hĳ waardeert het goede — zelfs als het heel weinig is.

Jehovah scheidt het goede van het slechte Ten derde: terwĳl Jehovah ons doorzoekt, zift hĳ zorgvuldig en zoekt naar het goede. Toen Jehovah bĳvoorbeeld verordende dat heel de afvallige dynastie van koning Jerobeam terechtgesteld zou worden, beval hĳ dat een van de zoons van de koning, Abia, een fatsoenlĳke begrafenis zou krĳgen. Waarom? „Omdat in hem iets goeds jegens Jehovah, de God van ¨ Israel, gevonden is” (1 Koningen 14:1, 10-13). Jehovah ziftte als het ware het hart van die jonge man en vond daar „iets goeds”. Hoe klein of onbeduidend dat beetje goeds ook geweest mag zĳn, Jehovah vond het een vermelding in zĳn Woord waard. Hĳ beloonde het zelfs, want hĳ betoonde dat ene lid van een afvallig huis een passende mate van barmhartigheid. 11

11. Wat kunnen we over Jehovah leren uit de wĳze waarop hĳ in het geval van Abia handelde?

Een nog positiever voorbeeld is wellicht te vinden in de goede koning Josafat. Toen de koning een dwaze daad beging, zei Jehovah’s profeet tegen hem: „Hiervoor is er verontwaardiging tegen u van de persoon van Jehovah.” Wat een ernstig stemmende gedachte! Maar Jehovah’s boodschap eindigde daar niet. Ze luidde verder: „Niettemin zĳn er goede dingen bĳ u gevonden” (2 Kronieken 19:1-3). Jehovah’s gerechtvaardigde boosheid maakte hem dus niet blind voor het goede in Josafat. Wat zĳn onvolmaakte mensen anders! Wanneer we kwaad op anderen zĳn, kunnen we de neiging hebben blind te worden voor het goede in hen. En wanneer we zondigen, kunnen onze teleurstelling, schaamte en schuldgevoelens ons blind maken voor het goede in onszelf. Bedenk echter dat als we berouw hebben van onze zonden en ons best doen ze niet te herhalen, Jehovah ons vergeeft. 13 Wanneer Jehovah je zift, doet hĳ die zonden weg, ongeveer zoals een goudzoeker bĳ het wassen en zeven van gouderts het waardeloze grind weggooit. En jouw goede werken en 12

12, 13. (a) Hoe blĳkt uit het geval van koning Josafat dat Jehovah zelfs wanneer we zondigen naar het goede in ons zoekt? (b) Hoe handelt Jehovah als een liefhebbende Ouder wat onze goede werken en eigenschappen betreft?

Jehovah waardeert het wanneer we ondanks beproevingen volharden

246


eigenschappen? Dat zĳn de „goudklompjes” die hĳ bewaart! Heb je ooit gemerkt hoe liefhebbende ouders de tekeningen of schoolprojecten van hun kinderen als een schat bewaren, soms wel tientallen jaren, als de kinderen ze allang vergeten zĳn? Jehovah is de meest liefhebbende Ouder. Zolang we hem trouw blĳven, zal hĳ onze goede werken en eigenschappen nooit vergeten. Hĳ zou het zelfs als onrechtvaardig bezien ¨ ze te vergeten, en hĳ is nooit onrechtvaardig (Hebreeen 6:10). Hĳ zift ons ook nog in een ander opzicht. 14 Jehovah kĳkt verder dan onze onvolmaaktheden en ziet onze mogelĳkheden. Ter illustratie: Mensen die van kunstwerken houden, zullen hun uiterste best doen om ernstig beschadigde schilderĳen of andere werken te restaureren. Toen iemand bĳvoorbeeld in de National Gallery in Londen een tekening van Leonardo da Vinci ter waarde van twintig miljoen pond met een geweer beschadigde, opperde niemand dat aangezien de tekening nu beschadigd was, ze maar weggegooid moest worden. Men begon het bĳna 500 jaar oude meesterstuk onmiddellĳk te restaureren. Waarom? Omdat het kostbaar was in de ogen van kunstliefhebbers. Ben jĳ niet meer waard dan een krĳt- en houtskooltekening? In Gods ogen ben ¨ je dit beslist — ook al ben je misschien nog zo door overgeerfde onvolmaaktheid beschadigd (Psalm 72:12-14). Jehovah God, de kundige Schepper van de menselĳke familie, zal doen wat noodzakelĳk is om al degenen die gunstig op zĳn liefdevolle zorg reageren tot volmaaktheid te herstellen. — Handelingen 3:21; Romeinen 8:20-22. 15 Ja, Jehovah ziet het goede in ons dat we zelf misschien niet zien. En terwĳl we hem dienen, zal hĳ het goede doen groeien totdat we uiteindelĳk volmaakt zĳn. Ongeacht hoe Satans wereld ons behandeld heeft, Jehovah vindt zĳn getrouwe dienst¨ knechten begeerlĳk, of kostbaar. — Haggaı 2:7, voetnoot. 14, 15. (a) Waarom maken onze onvolmaaktheden Jehovah nooit blind voor het goede in ons? Illustreer dit. (b) Wat zal Jehovah doen met de goede dingen die hĳ in ons aantreft, en hoe beziet hĳ zĳn getrouwe dienstknechten?


247

Jehovah geeft actief blĳk van zĳn liefde Ten vierde doet Jehovah veel om zĳn liefde voor ons te bewĳzen. Christus’ loskoopoffer is beslist het krachtigste antwoord op de satanische leugen dat we waardeloos zĳn of dat niemand van ons kan houden. We mogen nooit vergeten dat de folterende dood die Jezus aan de martelpaal onderging en de nog ondraaglĳker pĳn die Jehovah leed toen hĳ zĳn geliefde Zoon zag sterven, het bewĳs zĳn van hun liefde voor ons. Helaas vinden veel mensen het moeilĳk te geloven dat deze gave voor hen persoonlĳk bedoeld zou kunnen zĳn. Ze voelen zich onwaardig. Bedenk echter dat de apostel Paulus een vervolger van Christus’ volgelingen was geweest. Toch schreef hĳ: ’De Zoon van God heeft mĳ liefgehad en heeft zichzelf voor mĳ overgegeven.’ — Galaten 1:13; 2:20. 17 Jehovah bewĳst zĳn liefde voor ons door ons ieder afzonderlĳk te helpen voordeel te trekken van de zegeningen van Christus’ slachtoffer. Jezus zei: „Niemand kan tot mĳ komen tenzĳ de Vader, die mĳ heeft gezonden, hem trekt” (Johannes 6:44). Ja, Jehovah trekt ons persoonlĳk tot zĳn Zoon en tot de hoop op eeuwig leven. Hoe? Door het predikingswerk, waardoor we individueel worden bereikt, en door zĳn heilige geest, waarvan Jehovah zich bedient om ons te helpen ondanks onze beperkingen en onvolmaaktheden geestelĳke waarheden te begrĳpen en toe te passen. Jehovah kan daarom over ons het¨ zelfde zeggen wat hĳ over Israel zei: „Met een liefde tot onbepaalde tĳd heb ik u liefgehad. Daarom heb ik u getrokken met liefderĳke goedheid.” — Jeremia 31:3. 18 Het voorrecht van gebed is misschien wel de meest persoonlĳke manier waarop we Jehovah’s liefde ervaren. De bĳbel 16

16. Wat is het grootste bewĳs van Jehovah’s liefde voor ons, en hoe weten we dat deze gave voor ons persoonlĳk bedoeld is? 17. Door middel waarvan trekt Jehovah ons tot zichzelf en tot zĳn Zoon? 18, 19. (a) Wat is de meest persoonlĳke manier waarop Jehovah zĳn liefde voor ons toont, en waaruit blĳkt dat hĳ hier persoonlĳk zorg voor draagt? (b) Hoe verzekert Gods Woord ons ervan dat Jehovah met empathie luistert?

248


nodigt ieder van ons uit om „zonder ophouden” tot God te bidden (1 Thessalonicenzen 5:17). Hĳ luistert. Hĳ wordt zelfs de „Hoorder van het gebed” genoemd (Psalm 65:2). Hĳ heeft dit aan niemand anders gedelegeerd, zelfs niet aan zĳn eigen Zoon. Denk je eens in: de Schepper van het universum dringt er bĳ ons op aan met vrĳmoedigheid van spreken in gebed tot hem te naderen. En hoe luistert hĳ? Is hĳ koud, gevoelloos, onverschillig? Beslist niet. 19 Jehovah heeft empathie. Wat is empathie? Een getrouwe bejaarde christen zei: „Empathie is jouw pĳn in mĳn hart.” Voelt Jehovah echt onze pĳn? We lezen over het lĳden van ¨ zĳn volk Israel: „In al hun benauwdheid was het benauwend voor hem” (Jesaja 63:9). Jehovah zag hun moeilĳkheden niet alleen, hĳ voelde met het volk mee. Hoe intens Jehovah’s gevoelens zĳn, blĳkt uit wat hĳ zelf tot zĳn dienstknechten zegt: „Wie u aanraakt, raakt mĳn oogappel aan” (Zacharia 2:8).1 Wat zou dat pĳn doen! Ja, Jehovah voelt met ons mee. Wanneer wĳ pĳn hebben, heeft hĳ pĳn. 20 Een evenwichtige christen zou een dergelĳk bewĳs van Gods liefde en achting nooit als een verontschuldiging voor trots of egotisme gebruiken. De apostel Paulus schreef: „Krachtens de onverdiende goedheid die mĳ is gegeven, zeg ik tot een ieder onder u, niet meer van zichzelf te denken dan nodig is, maar met een gezond verstand te denken, een ieder naar de mate van geloof die God hem heeft toebedeeld” (Romeinen 12:3). Een andere vertaling zegt hier: „Ik [zeg] tegen ieder van jullie: pas op voor zelfoverschatting, zorg dat je een nuchtere opvatting hebt van jezelf” (Het Nieuwe Testament in 1 Sommige vertalingen suggereren hier dat degene die Gods volk aan¨ raakt, zĳn eigen oog of Israels oog, niet Gods oog, aanraakt. Deze fout ¨ werd geıntroduceerd door enkele afschrĳvers die deze passage als oneerbiedig beschouwden en daarom een emendatie aanbrachten. Hun misplaatste poging verhulde de intensiteit van Jehovah’s persoonlĳke empathie. 20. Welke onevenwichtige denkwĳze moeten we vermĳden als we de raad uit Romeinen 12:3 willen gehoorzamen?


249

Vragen ter meditatie ¨ Psalm 139:1-24 Hoe blĳkt uit de geınspireerde woorden van koning David dat Jehovah intense belangstelling voor ons persoonlĳk heeft? Jesaja 43:3, 4, 10-13 Hoe denkt Jehovah over degenen die als zĳn Getuigen dienst verrichten, en hoe worden zĳn gevoelens in daden tot uitdrukking gebracht? Romeinen 5:6-8 Waarom kunnen we er zeker van zĳn dat onze zondige toestand niet verhindert dat we Jehovah’s liefde ervaren en er voordeel van trekken? Judas 17-25 Hoe kunnen we onszelf in Gods liefde bewaren, en welke invloeden werken dat tegen?

de taal van onze tĳd, door Anne de Vries). Laten we dus, terwĳl we ons koesteren in de liefde van onze hemelse Vader, gezond van verstand zĳn en bedenken dat we Gods liefde niet verdienen, noch er recht op hebben. — Lukas 17:10. 21 Laat ieder van ons alles doen wat in zĳn macht ligt om al Satans leugens te verwerpen, inclusief de leugen dat we waardeloos zĳn of dat niemand van ons kan houden. Als je ervaringen in het leven je hebben geleerd jezelf als een belemmering te bezien die zelfs voor Gods immense liefde te groot is om te overwinnen, of dat je goede werken zelfs voor zĳn alziende ogen te onbeduidend zĳn om op te merken, of dat je zonden zelfs voor de dood van zĳn dierbare Zoon te groot zĳn om te bedekken, dan heb je een leugen geleerd. Verwerp zulke leugens met heel je hart! Laten we ons hart zekerheid blĳven ¨ geven met de waarheid van Paulus’ geınspireerde woorden: „Ik ben ervan overtuigd dat noch dood noch leven, noch engelen noch regeringen, noch tegenwoordige noch toekomende dingen, noch krachten, noch hoogte noch diepte, noch enige andere schepping ons zal kunnen scheiden van Gods liefde, die in Christus Jezus, onze Heer, is.” — Romeinen 8:38, 39. 21. Welke satanische leugens moeten we voortdurend weerstaan, en met welke goddelĳke waarheid kunnen we ons hart zekerheid blĳven geven?

H O O F D S T U K

2 5

„Het tedere mededogen van onze God” MIDDEN in de nacht huilt een baby. Onmiddellĳk wordt de moeder wakker. Sinds de geboorte van haar baby slaapt ze niet zo vast meer. Ze heeft geleerd de verschillende manieren van huilen van haar kind te onderscheiden. Daarom weet ze vaak of haar baby gevoed, geknuffeld of in een ander opzicht verzorgd moet worden. Maar wat ook de reden is waarom de baby huilt, de moeder reageert erop. Ze kan het niet over haar hart verkrĳgen de behoeften van haar kind te negeren. 2 Het mededogen dat een moeder voor haar bloedeigen kind voelt, is een van de meest tedere gevoelens die de mens kent. Er is echter een gevoel dat oneindig veel sterker is — het tedere mededogen van onze God, Jehovah. Een beschouwing van deze hartverwarmende eigenschap kan ons helpen dichter tot Jehovah te naderen. Laten we dus bespreken wat mededogen is en hoe onze God er blĳk van geeft.

Wat is mededogen? In de bĳbel bestaat een nauw verband tussen mededogen en barmhartigheid. De gedachte aan teder mededogen wordt door een aantal Hebreeuwse en Griekse woorden overgedragen. Neem bĳvoorbeeld het Hebreeuwse werkwoord ra·cham1, dat vaak met „barmhartigheid betonen” of ’zich erbarmen over’ wordt vertaald. Volgens een naslagwerk drukt het werkwoord ra·cham1 „een diep en teder gevoel van mededogen uit, zoals dat wordt opgewekt wanneer we zien hoe degenen die ons dierbaar zĳn of onze hulp nodig hebben, zwak zĳn of lĳ3

1, 2. (a) Hoe reageert een moeder van nature op het huilen van haar baby? (b) Welk gevoel is nog sterker dan het mededogen van een moeder? 3. Wat is de betekenis van het Hebreeuwse werkwoord dat met „barmhartigheid betonen” of ’zich erbarmen over’ wordt vertaald?

„HET TEDERE MEDEDOGEN VAN ONZE GOD”

251

den ondergaan”. Deze Hebreeuwse term, die Jehovah op zichzelf toepast, is verwant aan het woord voor „moederschoot” en kan worden beschreven als „moederlĳk mededogen”.1 — Exodus 33:19; Jeremia 33:26. 4 De bĳbel gebruikt de gevoelens die een moeder voor haar baby heeft om ons te leren wat Jehovah’s mededogen betekent. In Jesaja 49:15 lezen we: „Kan een vrouw haar zuigeling vergeten, dat zĳ geen mededogen [ra·cham1] zou hebben met de zoon van haar schoot? Ja, zĳ kunnen vergeten, maar ik zal u niet vergeten” (The Amplified Bible). Die ontroerende beschrĳving onderstreept hoe intens Jehovah’s mededogen met zĳn volk is. Hoe dat zo? 5 Het is moeilĳk voor te stellen dat een moeder haar zuigeling zou vergeten te voeden en te verzorgen. Een zuigeling is immers hulpeloos; een baby heeft dag en nacht de aandacht en genegenheid van zĳn moeder nodig. Helaas komt het echter wel voor dat moeders hun kind verwaarlozen, vooral in deze „kritieke tĳden” die worden gekenmerkt door een gebrek ¨ aan „natuurlĳke genegenheid” (2 Timotheus 3:1, 3). „Maar”, zo verklaart Jehovah, „ik zal u niet vergeten.” Het tedere mededogen dat Jehovah met zĳn dienstknechten heeft, verflauwt niet. Het is oneindig veel sterker dan het tederste natuurlĳke gevoel dat we ons kunnen voorstellen — het mededogen dat een moeder gewoonlĳk voor haar jonge kind voelt. Geen wonder dat een commentator over Jesaja 49:15 zei: „Dit is een van de krachtigste, zo niet de krachtigste uiting van Gods liefde in het Oude Testament.” 6 Duidt teder mededogen op zwakheid? Veel onvolmaakte 1 Interessant is echter dat in Psalm 103:13 het Hebreeuwse werkwoord ra·cham1 op de barmhartigheid of het mededogen duidt van een vader jegens zĳn kinderen. 4, 5. Hoe gebruikt de bĳbel de gevoelens die een moeder voor haar baby heeft om ons over Jehovah’s mededogen te onderwĳzen? 6. Hoe hebben veel onvolmaakte mensen teder mededogen bezien, maar waarvan verzekert Jehovah ons?


253

mensen hebben er zo over gedacht. De Romeinse filosoof Seneca bĳvoorbeeld, een tĳdgenoot van Jezus en een vooraanstaande intellectuele figuur in Rome, onderwees dat ’medelĳden een zwakheid van de geest is’. Seneca was een voorstan¨ der van het stoıcisme, een filosofie die de nadruk legt op een kalmte die geen gevoelens kent. Iemand die wĳs is, zal mensen die in ellende verkeren misschien helpen, zei Seneca, maar hĳ moet niet toelaten dat hĳ medelĳden voelt, want dat gevoel zou hem van zĳn sereniteit beroven. Die egocentrische kĳk op het leven liet geen ruimte voor innig mededogen. Maar zo is Jehovah beslist niet! Jehovah verzekert ons in zĳn Woord dat hĳ „zeer teder in genegenheid en meedogend is” (Jakobus 5:11, voetnoot). Zoals we zullen zien, is mededogen geen zwakheid maar een sterke, vitale eigenschap. Laten we eens onderzoeken hoe Jehovah die eigenschap als een liefdevolle ouder tentoonspreidt.

Toen Jehovah een natie mededogen betoonde Het mededogen van Jehovah is duidelĳk zichtbaar in de ¨ wĳze waarop hĳ met de natie Israel omging. Tegen het einde ¨ van de zestiende eeuw v.G.T. bevonden miljoenen Israelieten zich in slavernĳ in het oude Egypte, waar ze zwaar werden onderdrukt. De Egyptenaren „bleven hun het leven bitter maken met harde slavenarbeid in leemmortel en bakstenen” ¨ (Exodus 1:11, 14). In hun ellende riepen de Israelieten tot Jehovah om hulp. Hoe reageerde de God van teder mededogen? 8 Jehovah’s hart werd geraakt. Hĳ zei: „Ontegenzeglĳk heb ik de ellende van mĳn volk, dat in Egypte is, gezien, en ik heb hun luide geroep ten gevolge van degenen die hen tot werken aandrĳven, gehoord; want ik weet terdege wat voor smarten zĳ lĳden” (Exodus 3:7). Jehovah kon het lĳden van zĳn 7

¨ 7, 8. In welk opzicht ondergingen de Israelieten lĳden in het oude Egypte, en hoe reageerde Jehovah op hun lĳden?

’Kan een vrouw de zoon van haar schoot vergeten?’

254


volk niet zien of hun geroep niet horen zonder met hen mee te voelen. Zoals we in hoofdstuk 24 van dit boek hebben gezien, is Jehovah een God met empathie. En empathie — het vermogen zich in te leven in de pĳn van anderen — is nauw verwant met mededogen. Maar Jehovah voelde niet alleen met zĳn volk mee; hĳ werd ertoe bewogen iets voor hen te doen. Jesaja 63:9 zegt: „In zĳn liefde en in zĳn mededogen heeft hĳzelf hen teruggekocht.” Met „een sterke hand” redde Jehovah ¨ de Israelieten uit Egypte (Deuteronomium 4:34). Daarna voorzag hĳ hen door een wonder van voedsel en bracht hen in een vruchtbaar, eigen land. 9 Daarmee kwam er geen eind aan Jehovah’s mededogen. ¨ Toen de Israelieten zich in het Beloofde Land hadden gevestigd, vervielen ze herhaaldelĳk tot ontrouw en ondervonden daar schade van. Maar dan kwam het volk tot bezinning en riep tot Jehovah. Steeds weer bevrĳdde hĳ hen. Waarom? „Omdat hĳ mededogen had met zĳn volk.” — 2 Kronieken 36:15; Rechters 2:11-16. 10 Sta eens stil bĳ wat er in de dagen van Jefta gebeurde. Aan¨ gezien de Israelieten zich tot het dienen van valse goden hadden gekeerd, liet Jehovah toe dat ze achttien jaar lang door de Ammonieten werden onderdrukt. Ten slotte hadden de Israelieten berouw. De bĳbel vertelt ons: „Zĳ gingen de buitenlandse goden uit hun midden verwĳderen en Jehovah dienen, zodat zĳn ziel ongeduldig werd wegens de moeite van ¨ Israel” (Rechters 10:6-16).1 Toen zĳn volk oprecht berouw toonde, kon Jehovah hun lĳden niet langer aanzien. Daarom 1 De uitdrukking ’zĳn ziel werd ongeduldig’ betekent letterlĳk „zĳn ziel werd verkort; zĳn geduld was op”. De Groot Nieuws Bĳbel zegt: ¨ „Toen kon de Heer de ellende van Israel niet langer aanzien.” De PetrusCanisiusvertaling geeft het als volgt weer: ’Jahweh kon nu niet langer ¨ Israels ellende verdragen.’ ¨ 9, 10. (a) Waarom bevrĳdde Jehovah de Israelieten herhaaldelĳk nadat ze zich in het Beloofde Land hadden gevestigd? (b) Van welke onder¨ drukking bevrĳdde Jehovah de Israelieten in de dagen van Jefta, en wat bewoog hem daartoe?


255

¨ stelde de God van teder mededogen Jefta in staat de Israelieten uit de handen van hun vĳanden te bevrĳden. — Rechters 11:30-33. ¨ 11 Wat leert de wĳze waarop Jehovah met de natie Israel omging ons over teder mededogen? In de eerste plaats zien we dat het meer is dan alleen een meelevend besef van de tegenspoed die mensen ondervinden. Denk nog eens aan het voorbeeld van een moeder wier mededogen haar ertoe beweegt op het huilen van haar baby te reageren. Zo is ook Jehovah niet doof voor het geroep van zĳn volk. Zĳn tedere mededogen beweegt hem ertoe hun lĳden te verlichten. Bovendien leert de wĳze ¨ waarop Jehovah met de Israelieten omging ons dat mededogen beslist geen zwakheid is, want deze tedere eigenschap bewoog hem ertoe krachtige, vastberaden stappen ten behoeve van zĳn volk te ondernemen. Maar toont Jehovah alleen mededogen jegens zĳn dienstknechten als groep?

Jehovah’s mededogen met afzonderlĳke personen

¨ De Wet die God aan de natie Israel gaf, maakte zĳn mededogen met afzonderlĳke personen duidelĳk. Neem bĳvoorbeeld zĳn zorg voor de armen. Jehovah wist dat zich onvoorziene omstandigheden konden voordoen waardoor een ¨ Israeliet plotseling tot armoede kon vervallen. Hoe moesten ¨ arme mensen behandeld worden? Jehovah gebood de Israelieten uitdrukkelĳk: „Gĳ [moogt] uw hart niet verharden, noch uw hand voor uw arme broeder gesloten houden. Gĳ dient hem in elk geval te geven, en uw hart dient niet gierig te zĳn wanneer gĳ aan hem geeft, want Jehovah, uw God, zal u daarvoor zegenen in al uw werk en in alles wat gĳ onderneemt” ¨ (Deuteronomium 15:7, 10). Jehovah zei verder dat de Israelieten de rand van hun velden niet helemaal mochten afoogsten 12

¨ 11. Wat leren we van de wĳze waarop Jehovah met de Israelieten omging over mededogen? 12. Hoe weerspiegelde de Wet Jehovah’s mededogen met afzonderlĳke personen?

256


en niet mochten bĳeenrapen wat er eventueel was blĳven liggen. Zulke nalezingen waren voor de misdeelden (Leviticus 23:22; Ruth 2:2-7). Wanneer de natie deze zorgzame wetgeving ten behoeve van de armen in hun midden in acht nam, ¨ zouden behoeftige mensen in Israel niet om voedsel hoeven te bedelen. Was dat niet een weerspiegeling van Jehovah’s tedere mededogen? 13 Ook in deze tĳd heeft onze liefdevolle God intense belangstelling voor ons als afzonderlĳke personen. We kunnen er zeker van zĳn dat hĳ zich scherp bewust is van elke vorm van lĳden die we wellicht ondergaan. De psalmist David schreef: „De ogen van Jehovah zĳn gewend naar de rechtvaardigen, en zĳn oren naar hun hulpgeschreeuw. Jehovah is nabĳ de gebrokenen van hart; en de verbrĳzelden van geest redt hĳ” (Psalm 34:15, 18). Een bĳbelcommentator zegt over degenen die in deze bewoordingen worden beschreven: „Zĳ [zĳn] gebroken van hart en verslagen van geest . . . ; dat is: zĳ zĳn verootmoedigd om de zonde, ontledigd van zichzelven, zĳ zĳn gering in hun eigen oogen en hebben geen vertrouwen in hun eigen verdienste.” Zulke mensen kunnen het gevoel hebben dat Jehovah ver weg is en dat ze voor hem te onbeduidend zĳn om zich om hen te bekommeren. Maar dat is niet het geval. Davids woorden verzekeren ons dat Jehovah degenen die ’gering zĳn in hun eigen ogen’ niet aan hun lot zal overlaten. Onze meedogende God weet dat we hem op zulke momenten meer dan ooit nodig hebben, en hĳ is dichtbĳ. 14 Sta eens stil bĳ de volgende ervaring. Een moeder in de Verenigde Staten bracht haar zoontje van twee jaar in allerĳl naar het ziekenhuis omdat hĳ een ernstige kroepaanval had. Nadat de artsen de jongen hadden onderzocht, lieten ze de moeder weten dat ze hem een nacht in het ziekenhuis moes13, 14. (a) Hoe verzekeren Davids woorden ons dat Jehovah intense belangstelling voor ons als afzonderlĳke personen heeft? (b) Hoe zou ¨ geıllustreerd kunnen worden dat Jehovah nabĳ degenen is die ’gebroken van hart’ of ’verbrĳzeld van geest’ zĳn?


257

ten houden. Waar sliep de moeder die nacht? Op een stoel in de ziekenzaal, naast het bed van haar zoontje! Haar kleine jongen was ziek, en ze moest gewoon dicht bĳ hem zĳn. Van onze liefdevolle hemelse Vader kunnen we beslist nog meer verwachten! Tenslotte zĳn we naar zĳn beeld gemaakt (Genesis 1:26). De ontroerende woorden in Psalm 34:18 vertellen ons dat wanneer we ’gebroken van hart’ of ’verbrĳzeld van geest’ zĳn, Jehovah als een liefdevolle ouder ’nabĳ is’ — altĳd meedogend en bereid te helpen. 15 Hoe helpt Jehovah ons dan als afzonderlĳke personen? Hĳ neemt niet per se de oorzaak van ons lĳden weg. Maar Jehovah heeft overvloedige voorzieningen getroffen voor degenen die tot hem om hulp roepen. Zĳn Woord, de bĳbel, biedt praktische raad die verandering in de situatie kan brengen. In de gemeente voorziet Jehovah in geestelĳk bekwame opzieners, die hun best doen om bĳ het helpen van medegelovigen zĳn mededogen te weerspiegelen (Jakobus 5:14, 15). Als de „Hoorder van het gebed” geeft hĳ „heilige geest . . . aan wie hem erom vragen” (Psalm 65:2; Lukas 11:13). Die geest kan ons bezielen met „kracht die datgene wat normaal is te boven gaat” opdat we kunnen volharden totdat Gods koninkrĳk ¨ alle stress veroorzakende problemen verwĳdert (2 Korinthiers 4:7). Zĳn we niet dankbaar voor al die voorzieningen? Laten we niet vergeten dat ze uitingen van Jehovah’s tedere mededogen zĳn. 16 Het grootste voorbeeld van Jehovah’s mededogen is natuurlĳk dat hĳ Degene die hem het dierbaarst is als een losprĳs voor ons heeft gegeven. Het was een liefdevol offer van Jehovah, en het opende voor ons de weg tot redding. Bedenk dat die losprĳsvoorziening op ons persoonlĳk van toepassing is. Terecht voorzei Zacharias, de vader van Johannes de Doper, dat deze voorziening „het tedere mededogen van onze God” groot maakte. — Lukas 1:78. 15. Op welke manieren helpt Jehovah ons als afzonderlĳke personen? 16. Wat is het grootste voorbeeld van Jehovah’s mededogen, en hoe is dit op ons als afzonderlĳke personen van invloed?

258


Wanneer Jehovah geen mededogen toont Moeten we veronderstellen dat Jehovah’s tedere mededogen geen grenzen kent? Integendeel, de bĳbel laat duidelĳk zien dat Jehovah in het geval van personen die zich tegen zĳn rechtvaardige wegen verzetten, terecht geen mededogen toont ¨ (Hebreeen 10:28). Denk, om te zien waarom dat zo is, eens ¨ terug aan het voorbeeld van de natie Israel. ¨ 18 Hoewel Jehovah de Israelieten herhaaldelĳk van hun vĳanden bevrĳdde, werd ten slotte de grens van zĳn mededogen bereikt. Dit koppige volk beoefende afgoderĳ, en ze brachten ¨ hun walgelĳke afgoden zelfs in Jehovah’s tempel! (Ezechiel 5:11; 8:17, 18) Bovendien wordt ons verteld: „Zĳ staken voortdurend de draak met de boden van de ware God en verachtten zĳn woorden en dreven de spot met zĳn profeten, totdat de woede van Jehovah zich tegen zĳn volk verhief, totdat er geen ¨ genezing meer was” (2 Kronieken 36:16). De Israelieten bereikten een punt waarop er geen goede basis voor mededogen meer was, en ze prikkelden Jehovah tot gerechtvaardigde toorn. Met welk gevolg? 19 Jehovah kon niet langer mededogen voor zĳn volk voelen. Hĳ verklaarde: „Ik zal geen mededogen betonen noch enig leed gevoelen, en ik zal niet zo barmhartig zĳn dat ik hen niet zou verderven” (Jeremia 13:14). Bĳgevolg werden Jeruzalem ¨ en zĳn tempel verwoest en werden de Israelieten in ballingschap naar Babylon gevoerd. Wat is het tragisch wanneer zondige mensen zo opstandig worden dat ze Gods mededogen volledig uitputten! — Klaagliederen 2:21. 20 Wat valt er over deze tĳd te zeggen? Jehovah is niet veranderd. Uit mededogen heeft hĳ zĳn Getuigen de opdracht gegeven het „goede nieuws van het koninkrĳk” op heel de 17

17-19. (a) Hoe laat de bĳbel zien dat Jehovah’s mededogen wel degelĳk grenzen kent? (b) Wat was er de oorzaak van dat de grens van Jehovah’s mededogen met zĳn volk werd bereikt? 20, 21. (a) Wat zal er gebeuren wanneer in onze tĳd de grens van Gods mededogen wordt bereikt? (b) Welke meedogende voorziening van Jehovah zal in het volgende hoofdstuk worden besproken?


259

Vragen ter meditatie Jeremia 31:20 Welke tedere gevoelens heeft Jehovah voor zĳn volk, en hoe is dit van invloed op jouw gevoelens voor hem? ¨ Joel 2:12-14, 17-19 Wat moest Jehovah’s volk doen om zĳn mededogen te ervaren, en wat leren we hieruit? Jona 4:1-11 Hoe maakte Jehovah aan Jona de belangrĳkheid van mededogen duidelĳk? ¨ Hebreeen 10:26-31 Waarom mogen we Jehovah’s barmhartigheid of mededogen niet als vanzelfsprekend aannemen?

¨ bewoonde aarde te prediken (Mattheus 24:14). Wanneer oprechte mensen gunstig reageren, helpt Jehovah hen de Koninkrĳksboodschap te begrĳpen (Handelingen 16:14). Maar dit werk zal niet eeuwig doorgaan. Het zou beslist niet meedogend van Jehovah zĳn als hĳ deze goddeloze wereld met al haar ellende en lĳden eindeloos zou laten voortduren. Wanneer de grens van Jehovah’s mededogen is bereikt, zal hĳ komen om het oordeel aan dit samenstel van dingen te voltrekken. Zelfs dan zal hĳ uit mededogen handelen — mededogen met zĳn „heilige naam” en met zĳn toegewĳde dienstknech¨ ten (Ezechiel 36:20-23). Jehovah zal goddeloosheid wegvagen en een rechtvaardige nieuwe wereld brengen. Met betrekking tot de goddelozen verklaart Jehovah: „Mĳn oog zal geen leed gevoelen, noch zal ik mededogen tonen. Hun gedrag zal ¨ ik stellig op hun eigen hoofd doen neerkomen.” — Ezechiel 9:10. 21 Tot die tĳd heeft Jehovah mededogen met mensen, zelfs met degenen die de vernietiging tegemoet gaan. Zondige mensen die oprecht berouw hebben, kunnen voordeel trekken van een van Jehovah’s meest meedogende voorzieningen — vergeving. In het volgende hoofdstuk zullen we enkele van de mooie woordschilderingen in de bĳbel bespreken die de volledigheid van Jehovah’s vergeving duidelĳk maken.

H O O F D S T U K

2 6

Een God die „vergevensgezind” is „MIJN eigen dwalingen zĳn mĳ boven het hoofd gestegen”, schreef de psalmist David. „Als een zware vracht zĳn ze te zwaar voor mĳ. Ik ben lamgeslagen en ben bovenmate verbrĳzeld” (Psalm 38:4, 8). David wist hoe zwaar de last van een schuldig geweten kon zĳn. Maar hĳ vond troost voor zĳn bezwaarde hart. Hĳ begreep dat hoewel Jehovah zonde haat, hĳ niet de zondaar haat als deze echt berouw heeft en zĳn zondige handelwĳze de rug toekeert. Vol geloof in Jehovah’s bereidheid om berouwvolle mensen barmhartigheid te betonen, zei David: „Gĳ, o Jehovah, zĳt . . . vergevensgezind.” — Psalm 86:5. 2 Wanneer wĳ zondigen, gaan ook wĳ wellicht gebukt onder de verpletterende last van een gekweld geweten. Dit gevoel van wroeging is heilzaam. Het kan ons ertoe bewegen positieve stappen te doen om onze fouten te corrigeren. Het gevaar bestaat echter dat we door schuldgevoel worden overweldigd. Ons hart dat ons veroordeelt, blĳft misschien zeggen dat Jehovah ons niet zal vergeven, hoeveel berouw we ook hebben. Als we door schuldgevoel worden „verzwolgen”, kan Satan trachten ons ertoe te brengen het op te geven, te denken dat Jehovah ons als waardeloos beschouwt, als ongeschikt om hem te dienen. — ¨ 2 Korinthiers 2:5-11. 3 Denkt Jehovah er echt zo over? Beslist niet! Vergevensgezindheid is een facet van Jehovah’s grote liefde. In zĳn Woord verzekert hĳ ons dat als we oprecht, diep berouw hebben, hĳ bereid is te vergeven (Spreuken 28:13). Laten we, opdat Jehovah’s vergeving nooit onbereikbaar voor ons mag schĳnen, eens onderzoeken waarom en hoe hĳ vergeeft. 1-3. (a) Onder welke zware last ging de psalmist David gebukt, en hoe vond hĳ troost voor zĳn bezwaarde hart? (b) Onder welke last kunnen wĳ gebukt gaan wanneer we zondigen, maar wat verzekert Jehovah ons?

EEN GOD DIE „VERGEVENSGEZIND” IS

261

Waarom Jehovah „vergevensgezind” is Jehovah is zich bewust van onze beperkingen. „Hĳzelf weet zeer goed hoe wĳ zĳn gevormd, gedachtig dat wĳ stof zĳn”, zegt Psalm 103:14. Hĳ vergeet niet dat we uit stof gemaakt zĳn en dat we als gevolg van onze onvolmaaktheid tekortkomingen, of zwakheden, hebben. De uitdrukking dat hĳ weet „hoe wĳ zĳn gevormd” brengt ons in herinnering dat de bĳbel Jehovah met een pottenbakker vergelĳkt en ons met de lemen vaten die hĳ vormt (Jeremia 18:2-6).1 De Grote Pottenbakker houdt in de wĳze waarop hĳ ons behandelt rekening met de zwakheid van onze zondige aard en met de manier waarop we al dan niet gunstig op zĳn leiding reageren. 5 Jehovah begrĳpt hoe krachtig zonde is. Zĳn Woord beschrĳft zonde als een sterke kracht die de mens in haar dodelĳke greep houdt. Hoe sterk is de greep van de zonde? In het boek Romeinen zet de apostel Paulus uiteen: We zĳn „onder de zonde” zoals soldaten onder hun bevelhebber staan (Romeinen 3:9); de zonde heeft als een koning over de mensheid „geregeerd” (Romeinen 5:21); ze „woont” in ons (Romeinen 7:17, 20); haar „wet” is voortdurend in ons aan het werk en probeert in feite ons doen en laten te beheersen (Romeinen 7:23, 25). Wat een krachtige greep heeft de zonde op ons gevallen vlees! — Romeinen 7:21, 24. 6 Bĳgevolg weet Jehovah dat volmaakte gehoorzaamheid voor ons niet mogelĳk is, hoe oprecht we er wellicht ook naar verlangen hem die te schenken. Hĳ verzekert ons liefdevol dat wanneer we met een berouwvol hart zĳn barmhartigheid zoeken, hĳ ons vergeving zal schenken. Psalm 51:17 zegt: „De slachtoffers aan 4

1 Het Hebreeuwse woord dat vertaald is met „hoe wĳ zĳn gevormd” wordt ook gebruikt voor de lemen vaten die door een pottenbakker worden gevormd. — Jesaja 29:16. 4. Wat houdt Jehovah in gedachte met betrekking tot onze aard, en hoe is dit van invloed op de wĳze waarop hĳ ons behandelt? 5. Hoe beschrĳft het boek Romeinen de krachtige greep van de zonde? 6, 7. (a) Hoe beziet Jehovah mensen die met een berouwvol hart zĳn barmhartigheid zoeken? (b) Waarom mogen we Gods barmhartigheid niet als vanzelfsprekend aannemen?

262


God zĳn een gebroken geest; een gebroken en verbrĳzeld hart, o God, zult gĳ niet verachten.” Jehovah zal een hart dat „gebroken en verbrĳzeld” is door de last van schuldgevoelens nooit verwerpen of afwĳzen. 7 Betekent dit echter dat we Gods barmhartigheid als vanzelfsprekend mogen aannemen, waarbĳ we onze zondige aard als een excuus voor zonde gebruiken? Beslist niet! Jehovah laat zich niet door louter sentiment leiden. Zĳn barmhartigheid kent grenzen. Hĳ zal in geen geval vergeving schenken aan mensen die hardnekkig en moedwillig zonde beoefenen zonder enig be¨ rouw te tonen (Hebreeen 10:26). Maar wanneer hĳ een berouwvol hart ziet, is hĳ bereid te vergeven. Laten we nu eens iets van de levendige taal bekĳken die in de bĳbel wordt gebruikt om dit schitterende facet van Jehovah’s liefde te beschrĳven.

Hoe volledig vergeeft Jehovah? David zei vol berouw: „Ten slotte beleed ik u mĳn zonde, en mĳn dwaling bedekte ik niet. . . . En gĳzelf hebt de dwaling van mĳn zonden vergeven” (Psalm 32:5). De uitdrukking „vergeven” is de vertaling van een Hebreeuws woord dat in wezen „optillen” of „dragen” betekent. De wĳze waarop het hier wordt gebruikt, duidt op het wegnemen van „schuld, onrechtvaardigheid, overtreding”. Jehovah tilde Davids zonden dus als het ware op en droeg ze weg. Ongetwĳfeld ontlastte dit David van de schuldgevoelens waaronder hĳ gebukt was gegaan (Psalm 32:3). Ook wĳ kunnen volledig vertrouwen stellen in de God die de zonden wegdraagt van degenen die op basis van hun geloof in Jezus’ los¨ koopoffer zĳn vergeving zoeken. — Mattheus 20:28. 9 David gebruikte nog een aanschouwelĳke uitdrukking om Jehovah’s vergeving te beschrĳven: „Zoover het oosten is van het westen, zoover heeft hĳ onze overtredingen van ons verwĳderd” (Psalm 103:12, LV; cursivering van ons). Hoe ver is het oosten van het westen? In zekere zin ligt het oosten altĳd op de grootst denkbare afstand van het westen; de twee windstreken komen nooit 8

8. Wat doet Jehovah als het ware wanneer hĳ onze zonden vergeeft, en welk vertrouwen geeft dit ons? 9. Hoe ver doet Jehovah onze zonden van ons weg?


263

bĳ elkaar. Een geleerde merkt op dat deze uitdrukking „zo ver mogelĳk; zo ver als we ons kunnen voorstellen” betekent. Davids ¨ geınspireerde woorden vertellen ons dat wanneer Jehovah vergeeft, hĳ onze zonden zo ver van ons weg doet als we ons maar kunnen voorstellen. 10 Heb je ooit geprobeerd een vlek uit een lichtgekleurd kledingstuk te verwĳderen? Ondanks alle moeite die je deed bleef de vlek misschien zichtbaar. Merk eens op hoe Jehovah zĳn vermogen om te vergeven beschrĳft: „Al zouden uw zonden als scharlaken blĳken te zĳn, ze zullen zo wit worden gemaakt als sneeuw; al zouden ze rood zĳn als karmozĳnen stof, ze zullen zelfs als wol worden” (Jesaja 1:18). Het woord „scharlaken” duidt op een helderrode kleur.1 ’Karmozĳn’ was een van de 1 Een geleerde zegt dat scharlaken „een wasechte of vaste kleur was. Noch dauw, noch regen, noch wassen, noch langdurig gebruik kon de kleur doen verdwĳnen.” 10. Waarom dienen we, wanneer Jehovah onze zonden vergeeft, niet het gevoel te hebben dat we de rest van ons leven de vlek van die zonden met ons meedragen?

„Uw zonden . . . zullen zo wit worden gemaakt als sneeuw”

264


diepe kleuren van geverfde stoffen (Nahum 2:3). We kunnen de vlek van zonde nooit zelf verwĳderen. Maar Jehovah kan zonden die als scharlaken en karmozĳn zĳn, wit maken als sneeuw of ongeverfde wol. Wanneer Jehovah onze zonden vergeeft, hoeven we niet het gevoel te hebben dat we de rest van ons leven de vlek van die zonden met ons meedragen. 11 In een ontroerend danklied dat Hizkia componeerde nadat hĳ van een dodelĳke ziekte was genezen, zei hĳ tot Jehovah: „Gĳ hebt al mĳn zonden achter uw rug geworpen” (Jesaja 38:17). Hier wordt het beeld geschetst dat Jehovah de zonden van een berouwvolle kwaaddoener als het ware achter zich werpt, waar hĳ ze niet meer ziet noch er aandacht meer aan schenkt. Vol´ ´ gens een bron kan de gedachte die wordt overgedragen, als volgt onder woorden worden gebracht: „U hebt [mĳn zonden] gemaakt alsof ze niet gebeurd waren.” Is dat niet geruststellend? 12 In een belofte van herstel bracht de profeet Micha zĳn overtuiging tot uiting dat Jehovah zĳn berouwvolle volk zou vergeven: „Wie is een God als gĳ, een die . . . voorbĳgaat aan de overtreding van het overblĳfsel van zĳn erfdeel? . . . En gĳ zult al hun zonden in de diepten der zee werpen” (Micha 7:18, 19). Denk je eens in wat die woorden betekenden voor degenen die in bĳbelse tĳden leefden. Bestond er enige kans om iets wat „in de diepten der zee” geworpen was, terug te halen? Micha’s woorden geven dus te kennen dat Jehovah onze zonden blĳvend verwĳdert wanneer hĳ vergeving schenkt. 13 Jezus gebruikte de verhouding tussen schuldeisers en schuldenaars om Jehovah’s vergeving te illustreren. Jezus drukte ons ¨ op het hart te bidden: „Vergeef ons onze schulden” (Mattheus 6:12). Jezus vergeleek zonden dus met schulden (Lukas 11:4). Wanneer we zondigen, komen we bĳ Jehovah ’in de schuld te staan’. Over de betekenis van het Griekse werkwoord dat met 11. In welke zin werpt Jehovah onze zonden achter zĳn rug? 12. Hoe geeft de profeet Micha te kennen dat Jehovah onze zonden blĳvend verwĳdert wanneer hĳ vergeving schenkt? 13. Wat is de betekenis van Jezus’ woorden: „Vergeef ons onze schulden”?


265

„vergeven” is vertaald, zegt een naslagwerk: „Een schuld laten varen, opgeven, door er geen aanspraak op te maken.” Wanneer Jehovah vergeeft, scheldt hĳ in zekere zin de schuld kwĳt die hĳ ons anders in rekening zou brengen. Berouwvolle zondaars kunnen hier dus troost uit putten. Jehovah zal nooit terugbetaling eisen van een schuld die hĳ heeft kwĳtgescholden! — Psalm 32:1, 2. 14 Jehovah’s vergeving wordt verder beschreven in Handelingen 3:19: „Hebt daarom berouw en keert u om, opdat uw zonden worden uitgewist.” Die laatste zinsnede is de vertaling van een Grieks werkwoord dat „schoonvegen, . . . kwĳtschelden of tenietdoen” kan betekenen. Volgens sommige geleerden is het beeld dat wordt geschilderd, dat van het uitvegen van een handschrift. Hoe was dit mogelĳk? De inkt die in de oudheid gewoonlĳk werd gebruikt, was vervaardigd van een mengsel dat onder andere uit koolstof, gom en water bestond. Kort nadat met deze inkt iets geschreven was, kon men een natte spons nemen en het schrift wegvegen. Daarin ligt een prachtig beeld opgesloten van Jehovah’s barmhartigheid. Wanneer hĳ onze zonden vergeeft, is het alsof hĳ een spons neemt en ze wegveegt. 15 Wanneer we over deze verschillende woordschilderingen nadenken, is het dan niet duidelĳk dat Jehovah ons wil laten weten dat hĳ echt bereid is onze zonden te vergeven zolang hĳ ziet dat we oprecht berouw hebben? We hoeven niet bang te zĳn dat hĳ ons die zonden in de toekomst zal aanrekenen. Dit blĳkt uit nog iets anders wat de bĳbel over Jehovah’s grote barmhartigheid onthult: wanneer hĳ vergeeft, vergeet hĳ.

„Hun zonde zal ik niet meer gedenken” Met betrekking tot degenen die in het nieuwe verbond zĳn opgenomen, beloofde Jehovah: „Ik zal hun dwaling vergeven, 16

14. Welk beeld roept de zinsnede „uw zonden worden uitgewist” op? 15. Wat wil Jehovah ons over zichzelf laten weten? 16, 17. Wat betekent het wanneer de bĳbel zegt dat Jehovah onze zonden vergeet, en waarom antwoord je zo?

Jehovah wil ons laten weten dat hĳ „vergevensgezind” is

en hun zonde zal ik niet meer gedenken” (Jeremia 31:34). Wil dit zeggen dat wanneer Jehovah vergeeft, hĳ niet meer in staat is zich die zonden te herinneren? Dat zou nooit kunnen. De bĳbel vertelt ons over de zonden van veel personen aan wie Jeho¨ vah vergeving schonk, zoals David (2 Samuel 11:1-17; 12:13). Jehovah is zich kennelĳk nog steeds bewust van de fouten die ze begingen. Het bericht over hun zonden, alsook over het feit dat ze berouw hadden en vergeving van God ontvingen, is tot ons nut bewaard (Romeinen 15:4). Wat bedoelt de bĳbel dan wanneer daarin wordt gezegd dat Jehovah de zonden van degenen aan wie hĳ vergeving schenkt, niet ’gedenkt’? 17 Het Hebreeuwse werkwoord dat met ’zal ik gedenken’ is weergegeven, houdt meer in dan zich eenvoudig het verleden herinneren. Het Theological Wordbook of the Old Testament


267

merkt op dat het „de extra implicatie [heeft] van gepast handelend optreden”. In deze betekenis houdt zonde „gedenken” dus het handelend optreden tegen zondaars in (Hosea 9:9). Maar wanneer God zegt „hun zonde zal ik niet meer gedenken”, geeft hĳ ons de verzekering dat als hĳ berouwvolle zondaars eenmaal heeft vergeven, hĳ niet op een toekomstig tĳdstip wegens die ¨ zonden handelend tegen hen zal optreden (Ezechiel 18:21, 22). Jehovah vergeet dus in de zin dat hĳ onze zonden niet telkens te berde brengt om ons steeds weer te beschuldigen of te straffen. Is het niet vertroostend te weten dat onze God vergeeft en vergeet?

Hoe staat het met de consequenties? Wil het feit dat Jehovah vergevensgezind is zeggen dat een berouwvolle zondaar wordt gevrĳwaard voor alle gevolgen van zĳn verkeerde handelwĳze? Beslist niet. We kunnen niet ongestraft zondigen. Paulus schreef: „Wat een mens zaait, dat zal hĳ ook oogsten” (Galaten 6:7). We kunnen met bepaalde consequenties van onze daden geconfronteerd worden. Dit wil niet zeggen dat Jehovah, na ons vergeving geschonken te hebben, het zo leidt dat we door tegenspoed getroffen worden. Wanneer er moeilĳkheden rĳzen, dient een christen niet te denken: ’Misschien straft Jehovah me voor vroegere zonden’ (Jakobus 1:13). Anderzĳds behoedt Jehovah ons niet voor alle gevolgen van onze verkeerde daden. Echtscheiding, ongewenste zwangerschap, een seksueel overdraagbare aandoening, verlies van vertrouwen of respect — al deze dingen kunnen de droevige, onvermĳdelĳke gevolgen van zonde zĳn. Bedenk dat zelfs nadat Jehovah David zĳn zonden in verband met Bathseba en Uria had vergeven, hĳ David niet beschermde tegen de eruit voort¨ vloeiende rampzalige gevolgen. — 2 Samuel 12:9-12. 19 Onze zonden kunnen nog meer consequenties hebben, 18

18. Waarom wil vergeving niet zeggen dat een berouwvolle zondaar voor alle gevolgen van zĳn verkeerde handelwĳze wordt gevrĳwaard? 19-21. (a) Hoe was de in Leviticus 6:1-7 opgetekende wet tot nut van zowel het slachtoffer als de overtreder? (b) Als anderen door onze zonden benadeeld zĳn, welke stappen wil Jehovah dan dat we doen?

268


vooral als anderen nadeel hebben ondervonden van onze daden. Kĳk bĳvoorbeeld eens naar het verslag in Leviticus hoofd¨ stuk 6. De Mozaısche wet handelt hier over de situatie waarin iemand zich aan ernstig kwaaddoen schuldig maakt doordat hĳ zich door roof, afpersing of bedrog meester maakt van de eigen¨ dommen van een mede-Israeliet. De zondaar ontkent vervolgens schuldig te zĳn en is zelfs zo brutaal dat hĳ vals zweert. Het is het woord van de een tegen dat van de ander. Later gaat het geweten van de overtreder hem echter kwellen en belĳdt hĳ zĳn zonde. Om Gods vergeving te verwerven moet hĳ nog drie dingen doen: hĳ moet vergoeden wat hĳ gestolen heeft, het slachtoffer een boete van in totaal twintig procent van de waarde van het gestolene betalen en een ram als schuldoffer verschaffen. Dan, zo zegt de wet, „moet [de priester] verzoening voor hem doen voor het aangezicht van Jehovah, en aldus moet het hem vergeven worden”. — Leviticus 6:1-7. 20 Deze wet was een barmhartige voorziening van God. Ze was tot welzĳn van het slachtoffer, die zĳn eigendommen terugkreeg en voor wie het ongetwĳfeld een hele opluchting was wanneer de overtreder uiteindelĳk zĳn zonde toegaf. Tevens was de wet tot welzĳn van degene wiens geweten hem er ten slotte toe bewoog zĳn schuld te bekennen en zĳn fout te herstellen. Ja, als hĳ weigerde dat te doen, zou er van Gods zĳde geen vergeving voor hem zĳn. ¨ 21 Hoewel we niet onder de Mozaısche wet staan, geeft die wet ons inzicht in Jehovah’s denkwĳze, onder andere hoe hĳ over vergeving denkt (Kolossenzen 2:13, 14). Wanneer anderen door onze zonden benadeeld zĳn, behaagt het God als we doen wat ¨ we kunnen om het onrecht te herstellen (Mattheus 5:23, 24). Dit kan inhouden dat we onze zonde toegeven, onze schuld erkennen en het slachtoffer zelfs onze excuses aanbieden. Dan kunnen we ons op basis van Jezus’ slachtoffer tot Jehovah wenden en de verzekering hebben dat God ons vergeven heeft. ¨ — Hebreeen 10:21, 22. 22 Net als elke liefdevolle ouder dient Jehovah wanneer hĳ ver22. Waarvan kan Jehovah’s vergeving vergezeld gaan?


269

Vragen ter meditatie 2 Kronieken 33:1-13 Waarom schonk Jehovah Manasse vergeving, en wat leert dit ons over Zĳn barmhartigheid? ¨ Mattheus 6:12, 14, 15 Waarom moeten we anderen vergeven als daar een deugdelĳke basis voor bestaat? Lukas 15:11-32 Wat leert deze gelĳkenis ons over Jehovah’s bereidheid te vergeven, en wat geeft dit je voor gevoel? ¨ 2 Korinthiers 7:8-11 Wat moeten we doen om vergeving van God te ontvangen?

geving schenkt wellicht ook een mate van streng onderricht toe (Spreuken 3:11, 12). Een berouwvolle christen moet misschien zĳn voorrecht opgeven om als ouderling, dienaar in de bediening of volletĳdprediker te dienen. Het kan hem pĳn doen een tĳdlang voorrechten kwĳt te zĳn die hem dierbaar waren. Zulk streng onderricht betekent echter niet dat Jehovah hem niet vergeven heeft. We moeten bedenken dat streng onderricht van Jehovah een bewĳs is van zĳn liefde voor ons. Het is in ons beste belang het te aanvaarden en er ons voordeel mee te doen. ¨ — Hebreeen 12:5-11. 23 Wat is het verkwikkend te weten dat onze God „vergevensgezind” is! Wat voor fouten we ook hebben gemaakt, we moeten nooit de conclusie trekken dat we niet voor Jehovah’s barmhartigheid in aanmerking komen. Als we echt berouw hebben, stappen doen om het onrecht te herstellen, en op basis van Jezus’ vergoten bloed oprecht om vergeving bidden, kunnen we het volle vertrouwen hebben dat Jehovah ons zal vergeven (1 Johannes 1:9). Laten we in onze omgang met elkaar zĳn vergevensgezindheid navolgen. Immers, als Jehovah, die niet zondigt, ons zo liefdevol kan vergeven, dienen wĳ als zondige mensen dan niet ons best te doen om elkaar te vergeven? 23. Waarom moeten we nooit de conclusie trekken dat we niet voor Jehovah’s barmhartigheid in aanmerking komen, en waarom dienen we zĳn vergevensgezindheid na te volgen?

H O O F D S T U K

2 7

„O hoe groot is zĳn goedheid!” BADEND in het warme licht van de zonsondergang genieten een paar oude vrienden van een gezamenlĳke maaltĳd buiten, lachend en pratend terwĳl ze het schouwspel bewonderen. Ver daarvandaan kĳkt een landbouwer over zĳn velden uit en glimlacht tevreden omdat donkere wolken zich hebben samengepakt en de eerste druppels regen op zĳn dorstige gewassen vallen. Ergens anders kĳken een man en een vrouw verrukt toe terwĳl hun kind zĳn eerste wankele stapjes zet. 2 Of ze het nu beseffen of niet, al deze mensen ervaren de ´ ´ voordelen van een en hetzelfde — de goedheid van Jehovah God. Religieuze mensen herhalen vaak de woorden „God is goed”. De bĳbel zegt het veel nadrukkelĳker: „O hoe groot is zĳn goedheid!” (Zacharia 9:17) Maar het schĳnt dat weinig mensen in deze tĳd echt beseffen wat die woorden betekenen. Wat houdt de goedheid van Jehovah God eigenlĳk in, en hoe is deze eigenschap van God op elk van ons van invloed?

Een bĳzonder facet van Gods liefde In veel hedendaagse talen is „goedheid” een vrĳ vaag woord. Maar zoals de bĳbel erover spreekt is goedheid helemaal niet vaag. Het woord duidt in hoofdzaak op deugd en morele uitnemendheid. In zekere zin zouden we dus kunnen zeggen dat Jehovah vervuld is van goedheid. Al zĳn eigenschappen — met inbegrip van zĳn macht, zĳn gerechtigheid en zĳn wĳsheid — zĳn door en door goed. Toch zou goedheid 3

1, 2. Hoe veelomvattend is Gods goedheid, en welke nadruk legt de bĳbel op deze eigenschap? 3, 4. Wat is goedheid, en waarom zou Jehovah’s goedheid het best omschreven kunnen worden als een uiting van zĳn liefde?

„O HOE GROOT IS ZIJN GOEDHEID!”

271

het best omschreven kunnen worden als een uiting van Jehovah’s liefde. Waarom? 4 Goedheid is een actieve, extraverte eigenschap. De apostel Paulus gaf te kennen dat deze eigenschap in mensen nog aantrekkelĳker is dan rechtvaardigheid (Romeinen 5:7). Van een rechtvaardig mens kun je verwachten dat hĳ zich trouw aan de vereisten van de wet houdt, maar een goed mens doet meer. Hĳ neemt het initiatief en zoekt actief naar manieren om anderen goed te doen. Zoals we zullen zien, is Jehovah in die zin beslist goed. Het is duidelĳk dat een dergelĳke goedheid uit Jehovah’s grenzeloze liefde voortspruit. 5 Jehovah is ook uniek in zĳn goedheid. Kort voordat Jezus stierf, kwam er een man naar hem toe om een vraag te stellen, en hĳ sprak Jezus aan met „Goede Leraar”. Jezus antwoordde: ´ ´ „Waarom noemt gĳ mĳ goed? Niemand is goed, behalve een, God” (Markus 10:17, 18). Dat antwoord verbaast je misschien. Waarom corrigeerde Jezus die man? Was Jezus dan geen „Goede Leraar”? 6 Kennelĳk gebruikte de man de woorden „Goede Leraar” als een vleiende titel. Jezus gaf die eer bescheiden aan zĳn hemelse Vader, die goed is in de verhevenste zin van het woord (Spreuken 11:2). Maar Jezus bevestigde ook een diepe waarheid. Alleen Jehovah is de maatstaf voor wat goed is. Alleen hĳ heeft het soevereine recht te bepalen wat goed en wat slecht is. Adam en Eva wilden zich dat recht zelf toe-eigenen door opstandig van de boom der kennis van goed en kwaad te nemen. In tegenstelling tot hen laat Jezus het vaststellen van maatstaven nederig aan zĳn Vader over. 7 Bovendien wist Jezus dat Jehovah de bron van al het werkelĳk goede is. Hĳ is de Gever van „elke goede gave en elk volmaakt geschenk” (Jakobus 1:17). Laten we eens onderzoeken hoe Jehovah’s goedheid tot uiting komt in zĳn edelmoedigheid. 5-7. Waarom weigerde Jezus „Goede Leraar” genoemd te worden, en welke diepe waarheid bevestigde hĳ daarmee?

Jehovah geeft ons „regens vanuit de hemel en vruchtbare tĳden”

Bewĳzen van Jehovah’s overvloedige goedheid Iedereen die ooit heeft geleefd, heeft voordeel getrokken van Jehovah’s goedheid. Psalm 145:9 zegt: „Jehovah is goed jegens allen.” Wat zĳn enkele voorbeelden van zĳn allesomvattende goedheid? De bĳbel zegt: ’Hĳ heeft niet nagelaten getuigenis van zichzelf te geven door goed te doen, door u regens vanuit de hemel en vruchtbare tĳden te geven, door uw hart overvloedig met voedsel en vrolĳkheid te vervullen’ (Handelingen 14:17). Heb je je ooit verkwikt gevoeld door een heerlĳke maaltĳd? Als Jehovah de aarde in zĳn goedheid niet had ontworpen met een waterkringloop die ons steeds opnieuw van zoet water voorziet en „vruchtbare tĳden” om een overvloed van voedsel te produceren, zouden er geen maaltĳden zĳn. Jehovah heeft deze goedheid niet alleen getoond jegens degenen die hem liefhebben maar jegens iedereen. 8

8. Hoe heeft Jehovah goedheid jegens de hele mensheid getoond?


273

Jezus zei: „Hĳ laat zĳn zon opgaan over goddelozen en goeden en laat het regenen over rechtvaardigen en onrechtvaardigen.” ¨ — Mattheus 5:45. 9 Velen beschouwen de buitengewone edelmoedigheid waarmee de mensheid dankzĳ de voortdurende werking van zon, regen en vruchtbare tĳden wordt overstelpt, als vanzelfsprekend. Denk bĳvoorbeeld eens aan de appel. Dat is overal in de gematigde streken van de aarde een heel gewone vrucht. Toch is hĳ mooi, smaakt lekker en zit vol verfrissend water en belangrĳke voedingsstoffen. Wist je dat er wereldwĳd zo’n 7500 ¨ soorten appels zĳn, in kleur varierend van rood tot goud tot geel tot groen en in afmeting van iets groter dan een kers tot 9. Hoe illustreert de appel Jehovah’s goedheid?

Uit dit pitje groeit een boom waarvan mensen tientallen jaren kunnen eten en genieten

274


de grootte van een grapefruit? Als je een pitje van een appel in je hand hebt, ziet het er onbetekenend uit. Maar uit dat pitje groeit een van de mooiste bomen (Hooglied 2:3). Elk voorjaar is de appelboom getooid met prachtige bloesems; elk najaar brengt hĳ vruchten voort. Een gemiddelde appelboom produceert ieder jaar — en dat zo’n 75 jaar lang — genoeg vruchten om twintig dozen met een gewicht van elk negentien kilo te vullen! 10 In zĳn oneindige goedheid heeft Jehovah ons een lichaam gegeven dat ’wonderbaar gemaakt’ is, met zintuigen die ontworpen zĳn om ons te helpen zĳn werken waar te nemen en ervan te genieten (Psalm 139:14). Denk nog eens aan de taferelen die aan het begin van dit hoofdstuk werden beschreven. Welke beelden brengen op zulke momenten vreugde? De rode wangen van een dolblĳ kind. Het regengordĳn dat op de velden neerdaalt. De rode, gouden en violette kleuren van een zonsondergang. Het menselĳk oog is zo ontworpen dat het meer dan 300.000 kleuren kan waarnemen! En ons gehoor vangt de klanknuances op in een dierbare stem, het gefluister van de wind in de bomen en het vrolĳke gelach van de peuter. Hoe komt het dat we van zulke beelden en geluiden kunnen genieten? De bĳbel zegt: „Het horende oor en het ziende ´ oog — het is Jehovah die ze beide heeft gemaakt” (Spreuken 20:12). Dat zĳn echter nog maar twee zintuigen. 11 De reukzin is nog een bewĳs van Jehovah’s goedheid. De menselĳke neus kan ongeveer 10.000 geuren onderscheiden. Denk eens aan een paar daarvan: de geur van je lievelingsgerecht, bloemen, gevallen bladeren, een vleugje rook van een gezellig haardvuur. En je tastzin stelt je in staat de streling van een briesje langs je gezicht te voelen, de geruststellende omarming van iemand van wie je houdt, het prettige gevoel van een stuk fruit in je hand. Als je er een hap van neemt, gaat je smaakzin een rol spelen. Je wordt onthaald op een symfonie van aroma’s terwĳl je smaakpapillen de subtiele verschillen 10, 11. Hoe zĳn de zintuigen een bewĳs van Gods goedheid?


275

bespeuren die het gevolg zĳn van de ingewikkelde chemische samenstelling van de vrucht. Ja, we hebben alle reden om vol enthousiasme over Jehovah te zeggen: „Hoe overvloedig is uw goedheid, die gĳ als een schat hebt weggelegd voor hen die u vrezen!” (Psalm 31:19) Maar hoe heeft Jehovah goedheid ’als een schat weggelegd’ voor degenen die godvruchtige vrees hebben?

Goedheid met eeuwige voordelen Jezus zei: „Er staat geschreven: ’De mens moet niet van brood alleen leven, doch van elke uitspraak die uit Jehovah’s ¨ mond voortkomt” ’ (Mattheus 4:4). Jehovah’s geestelĳke voorzieningen kunnen ons nog meer goeddoen dan de stoffelĳke, want ze leiden tot eeuwig leven. In hoofdstuk 8 van dit boek merkten we op dat Jehovah in deze laatste dagen zĳn herstellende kracht heeft gebruikt om een geestelĳk paradĳs tot stand te brengen. Een belangrĳk kenmerk van dat paradĳs is de overvloed van geestelĳk voedsel. ¨ 13 In een van de grote herstellingsprofetieen van de bĳbel ¨ ontving de profeet Ezechiel een visioen van een herstelde en verheerlĳkte tempel. Vanuit die tempel vloeide een waterstroom die steeds breder en dieper werd, totdat hĳ een „stroom van dubbele omvang” was geworden. Overal waar die rivier stroomde, bracht ze zegeningen. Op de oevers groeiden bomen die in voedsel en in genezing voorzagen, en de rivier bracht zelfs leven en vruchtbaarheid in de zoute, leven¨ loze Dode Zee! (Ezechiel 47:1-12) Maar wat betekende dat allemaal? 14 Het visioen betekende dat Jehovah zĳn regeling voor zuivere aanbidding, zoals die werd afgebeeld door de tempel die ¨ Ezechiel zag, zou herstellen. Net als die visionaire rivier zouden Gods voorzieningen voor leven steeds overvloediger naar 12

12. Welke voorzieningen van Jehovah zĳn het belangrĳkst, en waarom? ¨ 13, 14. (a) Wat zag de profeet Ezechiel in een visioen, en welke betekenis heeft dit voor ons in deze tĳd? (b) Welke levengevende geestelĳke voorzieningen treft Jehovah voor zĳn getrouwe dienstknechten?

276


zĳn volk stromen. Sinds het herstel van de zuivere aanbidding in 1919 heeft Jehovah zĳn volk met levengevende voorzieningen gezegend. Hoe? Welnu, bĳbels, bĳbelse lectuur, vergaderingen en congressen hebben er allemaal toe bĳgedragen dat miljoenen mensen uiterst belangrĳke waarheden hebben leren kennen. Met dergelĳke middelen heeft Jehovah mensen onderwezen omtrent de allerbelangrĳkste van zĳn voorzieningen voor leven — Christus’ loskoopoffer, dat voor allen die God werkelĳk liefhebben en vrezen, een reine positie voor Jehovah’s aangezicht en de hoop op eeuwig leven mogelĳk maakt.1 Bĳgevolg heeft Jehovah’s volk zich in deze laatste dagen voortdurend in een geestelĳk feestmaal verheugd terwĳl de wereld geestelĳk honger leed. — Jesaja 65:13. ¨ 15 Maar de rivier uit Ezechiels visioen stopt niet met stromen wanneer dit oude samenstel van dingen eindigt. Integendeel, ze zal tĳdens Christus’ duizendjarige regering nog overvloediger stromen. Dan zal Jehovah door middel van het Messiaanse koninkrĳk de volledige waarde van Jezus’ slachtoffer aanwenden en de getrouwe mensheid geleidelĳk tot volmaaktheid brengen. Wat zullen we ons dan uitbundig verheugen over Jehovah’s goedheid!

Nog meer facetten van Jehovah’s goedheid Jehovah’s goedheid houdt meer in dan edelmoedigheid. God zei tot Mozes: „Ikzelf zal al mĳn goedheid aan uw aangezicht laten voorbĳgaan, en ik wil de naam van Jehovah ten aanhoren van u uitroepen.” Later zegt het verslag: „Nu ging Jehovah aan zĳn aangezicht voorbĳ en riep: ’Jehovah, Jehovah, een God barmhartig en goedgunstig, langzaam tot toorn 16

1 Er bestaat geen groter voorbeeld van Jehovah’s goedheid dan de losprĳs. Van al de miljoenen geestelĳke schepselen uit wie hĳ kon kiezen, koos Jehovah zĳn geliefde, eniggeboren Zoon om voor ons te sterven. 15. In welk opzicht zal Jehovah’s goedheid tĳdens Christus’ duizendjarige regering naar de getrouwe mensheid stromen? 16. Hoe laat de bĳbel zien dat Jehovah’s goedheid ook andere eigenschappen omvat, en wat zĳn enkele hiervan?


277

en overvloedig in liefderĳke goedheid en waarheid” ’ (Exodus 33:19; 34:6). Jehovah’s goedheid omvat dus een aantal voortreffelĳke eigenschappen. Laten we er eens twee van bespreken. 17 „Goedgunstig”. Deze eigenschap vertelt ons veel over de manier waarop Jehovah met zĳn schepselen omgaat. In plaats van bruusk, koel of tiranniek te zĳn, zoals vaak het geval is met machthebbers, is Jehovah zachtaardig en vriendelĳk. Jehovah zei bĳvoorbeeld tot Abraham: „Sla alstublieft uw ogen op en kĳk van de plaats waar gĳ zĳt naar het noorden en naar het zuiden en naar het oosten en naar het westen” (Genesis 13:14). Veel vertalingen laten het woord „alstublieft” weg. Maar bĳbelgeleerden merken op dat de woordkeus in het oorspronkelĳke Hebreeuws een partikel bevat waardoor deze woorden van een bevel in een beleefd verzoek veranderen. ¨ Daar zĳn nog meer voorbeelden van (Genesis 31:12; Ezechiel 8:5). Stel je voor, de Soeverein van het universum zegt „alstublieft” tegen gewone mensen! Is het in een wereld waarin hardheid, vrĳpostigheid en grofheid heel gewoon zĳn, geen verademing om erbĳ stil te staan hoe goedgunstig onze God, Jehovah, is? 18 „Overvloedig in . . . waarheid”. Oneerlĳkheid is in deze wereld normaal geworden. Maar de bĳbel brengt ons onder de aandacht: „God is geen mens, dat hĳ leugens zou vertellen” (Numeri 23:19). Titus 1:2 zegt zelfs dat ’God niet kan liegen’. Hĳ is daar veel te goed voor. Jehovah’s beloften zĳn dus volkomen betrouwbaar; zĳn woorden gaan beslist altĳd in vervulling. Jehovah wordt zelfs „de God der waarheid” genoemd (Psalm 31:5). Hĳ onthoudt zich niet alleen van het vertellen van onwaarheden maar hĳ deelt een overvloed van waarheid uit. Hĳ is niet gesloten, zwĳgzaam of geheimzinnig; integendeel, edelmoedig schenkt hĳ zĳn getrouwe dienstknechten 17. Wat is goedgunstigheid, en hoe is Jehovah tegenover gewone, onvolmaakte mensen goedgunstig geweest? 18. In welke zin is Jehovah „overvloedig in . . . waarheid”, en waarom zĳn die woorden geruststellend?

278


geestelĳk licht vanuit zĳn grenzeloze overvloed van wĳsheid.1 Hĳ leert hun zelfs hoe ze in overeenstemming kunnen leven met de waarheden die hĳ verschaft, zodat ze kunnen ’voortgaan in de waarheid te wandelen’ (3 Johannes 3). Hoe dient Jehovah’s goedheid over het geheel genomen op ons als afzonderlĳke personen van invloed te zĳn?

„Stralen over de goedheid van Jehovah” Toen Satan in de tuin van Eden Eva in verzoeking bracht, begon hĳ heel subtiel door haar vertrouwen in Jehovah’s goedheid te ondermĳnen. Jehovah had tegen Adam gezegd: „Van elke boom van de tuin moogt gĳ tot verzadiging eten.” Van de duizenden bomen waarmee die tuin gesierd geweest moet zĳn, ´ ´ was er maar een door Jehovah verboden verklaard. Maar merk op hoe Satan zĳn eerste vraag aan Eva onder woorden bracht: „Is het werkelĳk zo dat God heeft gezegd dat gĳ niet van elke boom van de tuin moogt eten?” (Genesis 2:9, 16; 3:1) Satan verdraaide Jehovah’s woorden om Eva te laten denken dat Jehovah iets goeds achterhield. Helaas had deze tactiek succes. Eva begon, zoals zoveel mannen en vrouwen na haar, te twĳfelen aan de goedheid van God, die haar alles had gegeven wat ze bezat. 20 We weten hoe onnoemelĳk veel leed en verdriet door deze twĳfels is teweeggebracht. Laten we daarom de woorden uit Jeremia 31:12 ter harte nemen: „Zĳ zullen stellig . . . stralen over de goedheid van Jehovah.” Jehovah’s goedheid moet ons inderdaad doen stralen van vreugde. We hoeven nooit te twĳfelen aan de beweegredenen van onze God, die zo vol goedheid is. We kunnen volledig op hem vertrouwen, want hĳ wil niets dan het goede voor degenen die hem liefhebben. 19

1 Terecht associeert de bĳbel waarheid met licht. „Zend uw licht en uw waarheid uit”, zong de psalmist (Psalm 43:3). Jehovah schenkt een overvloed van geestelĳk licht aan degenen die bereid zĳn zich door hem ¨ te laten onderwĳzen, of verlichten. — 2 Korinthiers 4:6; 1 Johannes 1:5. 19, 20. (a) Hoe probeerde Satan Eva’s vertrouwen in Jehovah’s goedheid te ondermĳnen, en met welk gevolg? (b) Welke uitwerking dient Jehovah’s goedheid op ons te hebben, en waarom?


279

Vragen ter meditatie 1 Koningen 8:54-61, 66 Hoe uitte Salomo zĳn dankbaarheid voor ¨ Jehovah’s goedheid, en welke uitwerking had dit op de Israelieten? Psalm 119:66, 68 Hoe zouden onze gebeden het verlangen kunnen weerspiegelen om Jehovah’s goedheid na te volgen? Lukas 6:32-38 Wat kan ons motiveren om Jehovah’s edelmoedigheid na te volgen? Romeinen 12:2, 9, 17-21 Hoe kunnen we in het dagelĳks leven goedheid tonen?

Verder maakt het ons heel gelukkig als we de gelegenheid krĳgen om met anderen over Gods goedheid te spreken. Psalm 145:7 zegt over Jehovah’s volk: „De vermelding van de volheid van uw goedheid zullen zĳ overvloediglĳk uitstorten.” Elke dag dat we leven, trekken we op de een of andere manier voordeel van Jehovah’s goedheid. Waarom zouden we er geen gewoonte van maken om Jehovah elke dag te danken voor zĳn goedheid, en daarin zo specifiek mogelĳk zĳn? Nadenken over die eigenschap, Jehovah er dagelĳks voor danken en er met anderen over spreken, zal ons helpen onze goede God na te volgen. En terwĳl we net als Jehovah naar manieren zoeken om goed te doen, zullen we steeds dichter tot hem naderen. De bejaarde apostel Johannes schreef: „Geliefde, volg het slechte niet na, maar het goede. Wie het goede doet, spruit uit God voort.” — 3 Johannes 11. 22 Jehovah’s goedheid houdt ook met andere eigenschappen verband. God is bĳvoorbeeld „overvloedig in liefderĳke goedheid”, of loyale liefde (Exodus 34:6). Deze eigenschap is wat specifieker gericht dan goedheid, want Jehovah brengt die alleen tot uiting jegens zĳn getrouwe dienstknechten. In het volgende hoofdstuk zullen we te weten komen hoe hĳ dat doet. 21

21, 22. (a) Wat zĳn enkele manieren waarop je Jehovah’s goedheid zou willen beantwoorden? (b) Welke eigenschap zullen we in het volgende hoofdstuk bespreken, en hoe verschilt die van goedheid?

H O O F D S T U K

2 8

’Gĳ alleen zĳt loyaal’ KONING DAVID was niet onbekend met deloyaliteit. Op een bepaald moment was zĳn tumultueuze regering omringd door intriges, waarbĳ zĳn eigen volksgenoten samenzweringen tegen hem smeedden. Bovendien werd David verraden door enkelen van wie we zouden verwachten dat ze zĳn intiemste metgezellen waren. Neem bĳvoorbeeld Michal, Davids eerste vrouw. Aanvankelĳk „was [ze] verliefd op David” en steunde ze hem ongetwĳfeld bĳ zĳn werk als koning. Maar later „ging [ze] hem in haar hart verachten” en beschouwde ¨ ze David zelfs als „een der leeghoofden”. — 1 Samuel 18:20; ¨ 2 Samuel 6:16, 20. 2 Dan was er Davids persoonlĳke raadsman Achitofel. Zĳn raad werd als het rechtstreekse woord van Jehovah beschouwd ¨ (2 Samuel 16:23). Maar na verloop van tĳd veranderde deze vertrouweling in een verrader en sloot hĳ zich bĳ een georganiseerde opstand tegen David aan. En wie was de aanstichter van die samenzwering? Absalom, Davids eigen zoon! Die sluwe opportunist „bleef het hart van de man¨ nen van Israel stelen” en wierp zich als tegenkoning op. Absaloms opstand won zoveel terrein dat koning David ge¨ dwongen was voor zĳn leven te vluchten. — 2 Samuel 15:1-6, 12-17. 3 Was er niemand die loyaal aan David bleef? In al zĳn tegenspoed heeft David steeds geweten dat er inderdaad iemand was die hem loyaal bleef. Wie? Niemand minder dan Jehovah God. „Jegens iemand die loyaal is, zult gĳ loyaal handelen”, ¨ zei David over Jehovah (2 Samuel 22:26). Wat is loyaliteit, en hoe geeft Jehovah het meest verheven voorbeeld wat deze eigenschap betreft? 1, 2. Waarom kan er worden gezegd dat koning David niet onbekend was met deloyaliteit? 3. Welk vertrouwen had David?

De maan wordt een getrouwe getuige genoemd, maar alleen met verstand begiftigde schepselen kunnen Jehovah’s loyaliteit echt weerspiegelen

Wat is loyaliteit? „Loyaliteit” zoals het in de Hebreeuwse Geschriften wordt gebruikt, is goedheid die zich liefdevol aan een object hecht en niet loslaat totdat het doel in verband met dat object verwezenlĳkt is. Er is meer bĳ betrokken dan getrouwheid. Immers, iemand zou louter uit plichtsgevoel getrouw kunnen zĳn. Loyaliteit is daarentegen geworteld in liefde.1 Bovendien kan het woord „getrouw” op onbezielde dingen worden toegepast. De psalmist noemde de maan bĳvoorbeeld „een getrouwe getuige in de wolkenhemel” vanwege de regelmaat waarmee ze ’s nachts verschĳnt (Psalm 89:37). Maar de maan kan niet als loyaal worden beschreven. Waarom niet? Omdat loyaliteit een uiting van liefde is — iets wat onbezielde dingen niet kunnen tonen. 5 In de bĳbelse betekenis is loyaliteit een eigenschap waaruit genegenheid spreekt. Alleen al het tonen van loyaliteit geeft te kennen dat er een band bestaat tussen degene die de eigenschap tentoonspreidt en degene jegens wie ze wordt getoond. 4

¨ 1 Interessant is dat het woord dat in 2 Samuel 22:26 met „loyaal” is weergegeven, elders wordt vertaald met „liefderĳke goedheid” of „loyale liefde”. 4, 5. (a) Wat is „loyaliteit”? (b) Hoe verschilt loyaliteit van getrouwheid?

282


Een dergelĳke loyaliteit is niet grillig. Ze is niet als de golven van de zee die door veranderende winden heen en weer geslingerd worden. Integendeel, loyaliteit, of loyale liefde, heeft de stabiliteit en de kracht om de grootste hindernissen te overwinnen. 6 Het is waar dat zo’n loyaliteit tegenwoordig zeldzaam is. Maar al te vaak zĳn intieme metgezellen „geneigd . . . elkaar aan stukken te breken”. Steeds vaker horen we over mensen die hun huwelĳkspartner in de steek laten (Spreuken 18:24; Maleachi 2:14-16). Verraderlĳk handelen is zo gewoon geworden dat we wellicht onwillekeurig aan de woorden van de profeet Micha moeten denken: „De loyale is van de aarde vergaan” (Micha 7:2). Hoewel mensen vaak in gebreke blĳven liefderĳke goedheid te tonen, is loyaliteit bĳ uitstek typerend voor Jehovah. Feitelĳk is de beste manier om te weten te komen wat loyaliteit nu precies inhoudt, te onderzoeken hoe Jehovah dit grootse facet van zĳn liefde tentoonspreidt.

¨ Jehovah’s ongeevenaarde loyaliteit 7 De bĳbel zegt over Jehovah: ’Gĳ alleen zĳt loyaal’ (Openbaring 15:4). Hoe is dat mogelĳk? Hebben zowel mensen als engelen niet af en toe een opmerkelĳke loyaliteit getoond? (Job 1:1; Openbaring 4:8) En wat valt er over Jezus Christus te zeggen? Is hĳ niet de voornaamste „die jegens [God] loyaal is”? (Psalm 16:10) Hoe kan er dan worden gezegd dat alleen Jehovah loyaal is? 8 Bedenk allereerst dat loyaliteit een facet is van liefde. „God is liefde” — hĳ is de personificatie van deze eigenschap — dus wie zou loyaliteit vollediger kunnen tentoonspreiden dan Jehovah? (1 Johannes 4:8) Ja, engelen en mensen kunnen Gods eigenschappen weerspiegelen, maar alleen Jehovah is in de hoogste graad loyaal. Als „de Oude van Dagen” heeft hĳ lan-

6. (a) Hoe zeldzaam is loyaliteit onder mensen, en hoe wordt dit in de bĳbel te kennen gegeven? (b) Wat is de beste manier om te weten te komen wat loyaliteit inhoudt, en waarom? 7, 8. Hoe kan er worden gezegd dat alleen Jehovah loyaal is?

’GIJ ALLEEN ZIJT LOYAAL’

283

ger dan enig schepsel op aarde of in de hemel liefderĳke goed¨ heid tentoongespreid (Daniel 7:9). Daarom is Jehovah de belichaming van loyaliteit. Hĳ geeft van deze eigenschap blĳk op een manier die geen enkel schepsel kan evenaren. Laten we eens een paar voorbeelden bekĳken. 9 Jehovah is „loyaal in al zĳn werken” (Psalm 145:17). In welk opzicht? Psalm 136 geeft het antwoord. Daar worden enkele van Jehovah’s reddingsdaden genoemd, zoals de indrukwek¨ kende bevrĳding van de Israelieten door de Rode Zee heen. Veelzeggend is dat elk vers van deze psalm geaccentueerd wordt met de zinsnede: „Want zĳn liefderĳke goedheid [of loyaliteit] duurt tot onbepaalde tĳd.” Deze psalm wordt in de Vragen ter meditatie op bladzĳde 289 genoemd. Wanneer je die verzen leest, kom je onvermĳdelĳk onder de indruk van de vele manieren waarop Jehovah liefderĳke goedheid jegens zĳn volk heeft getoond. Ja, Jehovah toont loyaliteit jegens zĳn getrouwe dienstknechten door naar hun hulpgeroep te luisteren en op de bestemde tĳd handelend op te treden (Psalm 34:6). Jehovah’s loyale liefde voor zĳn dienstknechten wankelt niet zolang ze hem loyaal blĳven. 10 Bovendien toont Jehovah loyaliteit jegens zĳn dienstknechten door trouw te blĳven aan zĳn maatstaven. In tegenstelling tot sommige wispelturige mensen, die zich door louter bevliegingen en sentiment laten leiden, weifelt Jehovah niet in zĳn kĳk op wat goed en wat slecht is. Door alle millennia heen is zĳn zienswĳze ten aanzien van dingen als spiritisme, afgoderĳ en moord onveranderd gebleven. „Zelfs tot iemands ouderdom toe ben ik Dezelfde”, verklaarde hĳ via zĳn profeet Jesaja (Jesaja 46:4). We kunnen er daarom op vertrouwen dat we er baat bĳ zullen hebben als we de duidelĳke morele leiding uit Gods Woord volgen. — Jesaja 48:17-19. 11 Jehovah geeft ook blĳk van loyaliteit door zich aan zĳn 9. Hoe is Jehovah „loyaal in al zĳn werken”? 10. Hoe toont Jehovah loyaliteit ten aanzien van zĳn maatstaven? 11. Geef voorbeelden waaruit blĳkt dat Jehovah zich aan zĳn beloften houdt.

284


beloften te houden. Wanneer hĳ iets voorzegt, gebeurt het ook. Daarom verklaarde Jehovah: „Mĳn woord dat uit mĳn mond uitgaat . . . zal niet zonder resultaten tot mĳ terugkeren, maar het zal stellig datgene doen waarin ik behagen heb geschept, en het zal stellig succes hebben in dat waarvoor ik het heb gezonden” (Jesaja 55:11). Door zich aan zĳn woord te houden, geeft Jehovah blĳk van loyaliteit jegens zĳn dienstknechten. Hĳ laat hen niet verlangend uitzien naar iets wat hĳ niet van plan is te verwezenlĳken. Jehovah’s reputatie in dit opzicht is zo smetteloos dat zĳn dienstknecht Jozua kon zeggen: „Geen belofte bleef onvervuld van heel de goede belofte ¨ die Jehovah het huis van Israel had gedaan; alles kwam uit” (Jozua 21:45). We kunnen dus het vertrouwen hebben dat we nooit teleurgesteld zullen worden doordat Jehovah op de een of andere wĳze in gebreke blĳft zĳn beloften na te komen. — Jesaja 49:23; Romeinen 5:5. 12 Zoals eerder is opgemerkt, vertelt de bĳbel ons dat Jehovah’s liefderĳke goedheid ’tot onbepaalde tĳd duurt’ (Psalm 136:1). Waarom is dit zo? In de eerste plaats is Jehovah’s vergeving van zonden blĳvend. Zoals in hoofdstuk 26 is besproken, brengt Jehovah vroeger begane fouten waarvoor men vergeving heeft ontvangen, niet meer te berde. Aangezien ’allen hebben gezondigd en niet de heerlĳkheid Gods bereiken’, dient ieder van ons dankbaar te zĳn dat Jehovah’s liefderĳke goedheid tot onbepaalde tĳd duurt. — Romeinen 3:23. 13 Maar Jehovah’s liefderĳke goedheid duurt ook in een andere betekenis tot onbepaalde tĳd. Zĳn Woord zegt dat de rechtvaardige „stellig [zal] worden als een boom, geplant aan waterstromen, die zĳn eigen vrucht geeft als het de juiste tĳd ervoor is en waarvan het gebladerte niet verwelkt, en al wat hĳ doet, zal gelukken” (Psalm 1:3). Stel je eens een weelderige boom voor waarvan het gebladerte nooit verwelkt! Zo zal ook ons leven, als we oprecht behagen scheppen in Gods Woord, lang, vredig en vruchtbaar zĳn. De zegeningen die Jehovah 12, 13. In welke opzichten duurt Jehovah’s liefderĳke goedheid „tot onbepaalde tĳd”?


285

zĳn getrouwe dienstknechten loyaal schenkt, zĳn eeuwig. In de rechtvaardige nieuwe wereld die Jehovah tot stand zal brengen, zal de gehoorzame mensheid echt tot onbepaalde tĳd zĳn liefderĳke goedheid ervaren. — Openbaring 21:3, 4.

Jehovah „zal zĳn loyalen niet verlaten” Jehovah heeft steeds opnieuw zĳn loyaliteit getoond. Aangezien Jehovah volkomen constant is, neemt de loyaliteit die hĳ jegens zĳn getrouwe dienstknechten toont, nooit af. De psalmist schreef: „Eens was ik een jonge man, ook ben ik oud geworden, en toch heb ik geen rechtvaardige volkomen verlaten gezien, noch zĳn nageslacht zoekende brood. Want Jehovah heeft gerechtigheid lief, en hĳ zal zĳn loyalen niet verlaten” (Psalm 37:25, 28). Het is waar dat Jehovah als de Schepper onze aanbidding verdient (Openbaring 4:11). Toch waardeert hĳ onze getrouwe daden, omdat hĳ loyaal is. — Maleachi 3:16, 17. 15 In zĳn liefderĳke goedheid komt Jehovah zĳn dienstknechten herhaaldelĳk te hulp als ze het moeilĳk hebben. De psalmist vertelt ons: „Hĳ behoedt de ziel van zĳn loyalen; uit de hand van de goddelozen bevrĳdt hĳ hen” (Psalm 97:10). ¨ Neem bĳvoorbeeld zĳn bemoeienissen met de natie Israel. Na hun wonderbaarlĳke bevrĳding door de Rode Zee heen ver¨ klaarden de Israelieten in een lied aan Jehovah: „In uw liefderĳke goedheid [of „loyale liefde”, voetnoot] hebt gĳ het volk geleid dat gĳ hebt teruggehaald” (Exodus 15:13). De bevrĳding bĳ de Rode Zee was beslist een daad van loyale liefde ¨ van Jehovah’s zĳde. Daarom zei Mozes tegen de Israelieten: „Niet omdat gĳ het volkrĳkste waart van alle volken heeft Jehovah genegenheid voor u getoond, zodat hĳ u heeft uitgekozen, want gĳ waart het geringste van alle volken. Maar om¨ dat Jehovah u liefhad, en omdat hĳ zich hield aan de beedigde verklaring die hĳ uw voorvaders gezworen had, daarom heeft 14

14. Hoe toont Jehovah waardering voor de loyaliteit van zĳn dienstknechten? ¨ 15. Leg uit hoe Jehovah’s bemoeienissen met Israel zĳn loyaliteit doen uitkomen.

286


Jehovah u met sterke hand uitgeleid, om u los te kopen uit het slavenhuis, uit de hand van Farao, de koning van Egypte.” — Deuteronomium 7:7, 8. ¨ 16 Het is waar dat de Israelieten als natie in gebreke bleven dankbaarheid te tonen voor Jehovah’s liefderĳke goedheid, want na hun bevrĳding „bleven [zĳ] nog meer tegen [Jehovah] zondigen door weerspannig tegen de Allerhoogste te zĳn” (Psalm 78:17). In de loop der eeuwen kwamen ze steeds weer in opstand door Jehovah te verlaten en zich tot valse goden en heidense praktĳken te keren die niets dan verontreiniging brachten. Toch verbrak Jehovah zĳn verbond niet. In plaats daarvan deed Jehovah zĳn volk via de profeet Jeremia ¨ het dringende verzoek: „Keer toch terug, o afvallig Israel . . . Ik zal mĳn aangezicht niet toornig op ulieden laten neerzien, want ik ben loyaal” (Jeremia 3:12). Maar zoals in hoofdstuk 25 ¨ werd opgemerkt, voelden de meeste Israelieten zich niet aangesproken. Ja, „zĳ staken voortdurend de draak met de boden van de ware God en verachtten zĳn woorden en dreven de spot met zĳn profeten”. Met welk gevolg? Uiteindelĳk ’verhief de woede van Jehovah zich tegen zĳn volk, totdat er geen genezing meer was’. — 2 Kronieken 36:15, 16. 17 Wat leren we hieruit? Dat Jehovah’s loyaliteit noch blind, noch lichtgelovig is. Zeker, Jehovah is „overvloedig in liefderĳke goedheid” en hĳ toont heel graag barmhartigheid wanneer daar een basis voor bestaat. Maar wat gebeurt er wanneer een kwaaddoener onverbeterlĳk goddeloos blĳkt te zĳn? In zo’n geval houdt Jehovah zich aan zĳn eigen rechtvaardige maatstaven en spreekt het oordeel uit. Zoals Mozes te horen kreeg, „zal [Jehovah] geenszins vrĳstelling van straf geven”. — Exodus 34:6, 7. 18 Dat God de goddelozen straft, is op zich een daad van loya16, 17. (a) Van welk schokkende gebrek aan dankbaarheid gaven de ¨ Israelieten blĳk, maar hoe toonde Jehovah mededogen jegens hen? ¨ (b) Hoe toonden de meeste Israelieten dat er „geen genezing” voor hen was, en welk waarschuwende voorbeeld ligt hier voor ons in opgesloten? 18, 19. (a) Hoe is het feit dat Jehovah de goddelozen straft, op zich een daad van loyaliteit? (b) Op welke wĳze zal Jehovah zĳn loyaliteit tonen jegens zĳn dienstknechten die tot de dood toe vervolgd zĳn?

In zĳn loyaliteit zal Jehovah degenen die zich zelfs tot de dood loyaal hebben betoond, gedenken en opwekken

Bernard Luimes (boven) en Wolfgang Kusserow (midden) werden door de nazi’s terechtgesteld

Moses Nyamussua werd door een politieke groepering met speren ter dood gebracht

´ liteit. Hoe? Een aanwĳzing is te vinden in het boek Openbaring, in het gebod dat Jehovah aan zeven engelen geeft: „Gaat en giet de zeven schalen van de toorn van God uit naar de aarde.” Wanneer de derde engel zĳn schaal „in de rivieren en de waterbronnen” uitgiet, worden ze bloed. Dan zegt de engel tot Jehovah: „Gĳ, Degene die is en die was, de Loyale, zĳt rechtvaardig, omdat gĳ deze vonnissen hebt geveld, want zĳ hebben het bloed van heiligen en van profeten vergoten, en bloed hebt gĳ hun te drinken gegeven. Zĳ verdienen het.” — Openbaring 16:1-6. 19 Merk op dat de engel midden in de verkondiging van die oordeelsboodschap Jehovah „de Loyale” noemt. Waarom? Omdat Jehovah door de goddelozen te vernietigen loyaliteit tentoonspreidt jegens zĳn dienstknechten, van wie velen tot de dood toe vervolgd zĳn. Loyaal houdt Jehovah hen springlevend in zĳn herinnering. Hĳ verlangt ernaar deze gestorven getrouwen weer te zien, en de bĳbel bevestigt dat het zĳn voornemen is hen met een opstanding te belonen (Job 14:14, 15). Jehovah vergeet zĳn loyale dienstknechten niet omdat ze eenvoudig niet meer leven. Integendeel, „voor hem leven zĳ allen” (Lukas 20:37, 38). Jehovah’s voornemen om

288


degenen die in zĳn herinnering zĳn weer tot leven te brengen, is een krachtig bewĳs van zĳn loyaliteit.

Jehovah’s loyale liefde opent de weg tot redding 20 Door de hele geschiedenis heen heeft Jehovah een opmerkelĳke loyaliteit jegens getrouwe mensen getoond. Ja, duizenden jaren lang heeft Jehovah „met veel lankmoedigheid de vaten der gramschap . . . verdragen, die voor de vernietiging geschikt zĳn gemaakt”. Waarom? „Opdat hĳ de rĳkdom van zĳn heerlĳkheid zou kunnen bekendmaken over de vaten van barmhartigheid, die hĳ tevoren heeft bereid tot heerlĳkheid” (Romeinen 9:22, 23). Deze „vaten van barmhartigheid” zĳn mensen met de juiste gezindheid die met heilige geest zĳn gezalfd om mede-erfgenamen met Christus in zĳn

20. Wie zĳn de „vaten van barmhartigheid”, en hoe toont Jehovah loyaliteit jegens hen?

Wegens Jehovah’s loyaliteit hebben al zĳn getrouwe dienstknechten een betrouwbare hoop voor de toekomst


289

Vragen ter meditatie ¨ 1 Samuel 24:1-22 Hoe spreidde David in zĳn bejegening van koning Saul de soort loyaliteit tentoon die Jehovah op prĳs stelt? Esther 3:7-9; 4:6-14 Hoe gaf Esther blĳk van godvruchtige loyaliteit jegens haar volk, waarbĳ ze zelfs haar leven op het spel zette? Psalm 136:1-26 Wat leert deze psalm ons over Jehovah’s liefderĳke goedheid, of loyale liefde? Obadja 1- 4, 10-16 Hoe bewoog Jehovah’s loyaliteit jegens zĳn volk hem ertoe de Edomieten voor hun deloyale gedrag te straffen?

¨ koninkrĳk te zĳn (Mattheus 19:28). Door voor deze vaten van barmhartigheid de weg tot redding te openen, bleef Jehovah loyaal aan Abraham, aan wie hĳ deze verbondsbelofte had ge¨ daan: „Door bemiddeling van uw zaad zullen alle natien der aarde zich stellig zegenen, ten gevolge van het feit dat gĳ naar mĳn stem hebt geluisterd.” — Genesis 22:18. 21 Jehovah toont eenzelfde loyaliteit jegens „een grote schare” die het vooruitzicht heeft uit „de grote verdrukking” te komen en voor eeuwig op een paradĳsaarde te leven (Openbaring 7:9, 10, 14). Hoewel zĳn dienstknechten onvolmaakt zĳn, biedt Jehovah hun loyaal de gelegenheid om voor eeuwig op een paradĳsaarde te leven. Hoe doet hĳ dat? Door middel van de losprĳs — de grootste uiting van Jehovah’s loyaliteit (Johannes 3:16; Romeinen 5:8). Jehovah’s loyaliteit trekt degenen aan die in hun hart naar rechtvaardigheid hongeren (Jeremia 31:3). Voel je niet een hechtere band met God wegens de intense loyaliteit die hĳ heeft getoond en nog zal tonen? Laten we, omdat we de wens koesteren dicht tot God te naderen, zĳn liefde beantwoorden door ons nog vaster voor te nemen hem loyaal te dienen. 21. (a) Hoe toont Jehovah loyaliteit jegens „een grote schare” die het vooruitzicht heeft uit „de grote verdrukking” te komen? (b) Waartoe beweegt Jehovah’s loyaliteit je?

H O O F D S T U K

2 9

„De liefde van de Christus te kennen” HEB je weleens een jongetje gezien dat net als zĳn vader probeert te zĳn? De zoon imiteert zĳn vader misschien in de manier waarop hĳ loopt, praat of zich gedraagt. Mettertĳd neemt de jongen wellicht zelfs de morele en geestelĳke waarden van zĳn vader over. Ja, de liefde en bewondering die een zoon voor een liefdevolle vader voelt, beweegt de jongen ertoe net als zĳn vader te willen zĳn. 2 Wat valt er over de verhouding tussen Jezus en zĳn hemelse Vader te zeggen? ’Ik heb de Vader lief’, zei Jezus bĳ een bepaalde gelegenheid (Johannes 14:31). Niemand kan Jehovah meer liefhebben dan deze Zoon, die al bĳ de Vader was lang voordat er andere schepselen tot bestaan kwamen. Die liefde bewoog deze toegewĳde Zoon ertoe net als zĳn Vader te willen zĳn. — Johannes 14:9. 3 In eerdere hoofdstukken van dit boek hebben we besproken hoe Jezus Jehovah’s macht, gerechtigheid en wĳsheid volmaakt navolgde. Maar hoe weerspiegelde Jezus de liefde van zĳn Vader? Laten we eens drie facetten van Jezus’ liefde onder de loep nemen — zĳn zelfopofferende geest, zĳn tedere mededogen en zĳn vergevensgezindheid.

„Niemand heeft grotere liefde dan deze” Jezus heeft een opmerkelĳk voorbeeld in zelfopofferende liefde gegeven. Zelfopoffering wil zeggen dat we de behoeften en belangen van anderen onzelfzuchtig boven die van onszelf stellen. Hoe gaf Jezus blĳk van die liefde? Hĳ legde zelf uit: „Niemand heeft grotere liefde dan deze, dat iemand afstand 4

1-3. (a) Wat bewoog Jezus ertoe net als zĳn Vader te willen zĳn? (b) Welke facetten van Jezus’ liefde zullen we onder de loep nemen? 4. Hoe gaf Jezus het grootste menselĳke voorbeeld van zelfopofferende liefde?

„DE LIEFDE VAN DE CHRISTUS TE KENNEN”

291

doet van zĳn ziel ten behoeve van zĳn vrienden” (Johannes 15:13). Jezus gaf bereidwillig zĳn volmaakte leven voor ons. Het was de grootste uiting van liefde die ooit door enig mens is gedaan. Maar Jezus toonde ook op andere manieren zelfopofferende liefde. 5 In zĳn voormenselĳke bestaan had de eniggeboren Zoon van God een bevoorrechte en verheven positie in de hemel. Hĳ had nauwe omgang met Jehovah en met grote aantallen geestelĳke schepselen. Ondanks deze persoonlĳke voordelen heeft deze geliefde zoon „zichzelf ontledigd en de gedaante van een slaaf aangenomen en is aan de mensen gelĳk geworden” (Filippenzen 2:7). Hĳ kwam bereidwillig onder zondige mensen leven in een wereld die „in de macht van de goddeloze” ligt (1 Johannes 5:19). Was dat geen liefdevol offer van Gods Zoon? 6 Tĳdens heel zĳn aardse bediening heeft Jezus op verschillende manieren zelfopofferende liefde getoond. Hĳ was volkomen onzelfzuchtig. Hĳ werd zo in beslag genomen door zĳn bediening dat hĳ de normale gemakken die mensen gewend zĳn, opofferde. „De vossen hebben holen en de vogels des hemels roestplaatsen,” zei hĳ, „maar de Zoon des mensen heeft ¨ geen plaats om zĳn hoofd neer te leggen” (Mattheus 8:20). Jezus had er als bekwaam timmerman wat tĳd voor kunnen nemen om een gerieflĳk huis voor zichzelf te bouwen of mooie meubels te maken en die te verkopen zodat hĳ wat extra geld zou hebben gehad. Maar hĳ gebruikte zĳn bekwaamheden ¨ niet om materiele dingen te verwerven. 7 Een echt ontroerend voorbeeld van Jezus’ zelfopofferende liefde staat in Johannes 19:25-27 opgetekend. Stel je eens voor hoeveel dingen Jezus’ hart en geest op de middag van zĳn dood beziggehouden moeten hebben. Tĳdens zĳn lĳden aan 5. Waarom was het verlaten van de hemel een liefdevol offer van Gods eniggeboren Zoon? 6, 7. (a) Op welke manieren toonde Jezus tĳdens zĳn aardse bediening zelfopofferende liefde? (b) Welk ontroerende voorbeeld van onzelfzuchtige liefde staat in Johannes 19:25-27 opgetekend?

292


de martelpaal maakte hĳ zich zorgen over zĳn discipelen, het predikingswerk en vooral zĳn rechtschapenheid en de uitwerking ervan op de naam van zĳn Vader. Ja, heel de toekomst van de mensheid rustte op zĳn schouders! Toch toonde Jezus vlak voordat hĳ stierf, ook bezorgdheid voor zĳn moeder, Maria, die inmiddels blĳkbaar weduwe was geworden. Jezus vroeg de apostel Johannes om voor Maria te zorgen alsof ze zĳn eigen moeder was, en daarop nam de apostel haar bĳ zich in huis. Jezus trof dus regelingen voor de fysieke en geestelĳke zorg voor zĳn moeder. Wat een tedere uiting van onzelfzuchtige liefde!

’Hĳ werd met medelĳden bewogen’ Jezus was net als zĳn Vader meedogend. De bĳbel beschrĳft Jezus als iemand die zich inspande om mensen in nood te helpen omdat hĳ diep bewogen was. Om Jezus’ mededogen te beschrĳven gebruikt de bĳbel een Grieks woord dat „met medelĳden bewogen” betekent. Een geleerde zegt: „[Het beschrĳft] een emotie die een mens tot in het diepst van zĳn wezen beroert. Het is het sterkste woord in het Grieks waardoor het gevoel van mededogen wordt uitgedrukt.” Laten we eens enkele situaties bekĳken waarin Jezus bewogen werd door een diep gevoel van mededogen dat hem tot handelen aanzette. 9 Bewogen om op geestelĳke behoeften te reageren. Uit het verslag in Markus 6:30-34 blĳkt wat Jezus er voornamelĳk toe bewoog zĳn medelĳden te tonen. Stel je het tafereel eens voor. De apostelen waren enthousiast, want ze hadden zojuist een uitge¨ breide predikingstocht beeindigd. Ze kwamen bĳ Jezus terug en berichtten geestdriftig alles wat ze gezien en gehoord hadden. Maar er verzamelde zich een grote schare, zodat Jezus en zĳn apostelen zelfs geen tĳd hadden om te eten. Jezus, als altĳd opmerkzaam, zag dat de apostelen moe waren. „Komt, gĳ alleen, 8

8. Wat is de betekenis van het Griekse woord dat de bĳbel gebruikt om Jezus’ mededogen te beschrĳven? 9, 10. (a) Welke omstandigheden waren er de oorzaak van dat Jezus en zĳn apostelen een rustige plaats opzochten? (b) Hoe reageerde Jezus toen zĳn privacy door een schare werd verstoord, en waarom?


293

naar een eenzame plaats en rust wat uit”, zei hĳ tegen hen. Ze stapten in een boot en staken de noordelĳke punt van de Zee van Galilea over naar een rustige plaats. Maar de schare zag hen weggaan. Ook anderen hoorden erover. Al die mensen renden langs de noordelĳke oever en kwamen nog eerder dan de boot aan de overkant aan! 10 Ergerde Jezus zich omdat zĳn privacy verstoord werd? Beslist niet! Zĳn hart werd geraakt toen hĳ deze schare van duizenden mensen zag die hem opwachtte. Markus schreef: „[Hĳ zag] een grote schare, maar hĳ werd met medelĳden jegens hen bewogen, omdat zĳ als schapen zonder herder waren. En hĳ begon hun vele dingen te leren.” Jezus zag deze mensen als personen die geestelĳke behoeften hadden. Ze waren als schapen die hulpeloos ronddwaalden, zonder herder om hen te leiden of te beschermen. Jezus wist dat het gewone volk werd verwaarloosd door de ongevoelige religieuze leiders, die zorgzame herders hadden moeten zĳn (Johannes 7:47-49). Zĳn hart ging naar de mensen uit, dus hĳ begon hen „over het koninkrĳk Gods” te onderwĳzen (Lukas 9:11). Merk op dat Jezus zelfs voordat hĳ hun reactie zag op wat hĳ onderwees, met medelĳden jegens de mensen werd bewogen. Met andere woorden, teder mededogen was bĳ hem niet het gevolg van het geven van onderwĳs aan de schare, maar veeleer de beweegreden om dat te doen. 11 Bewogen om lĳden te verlichten. Mensen met verschillende kwalen voelden dat Jezus mededogen had, en daarom voelden ze zich tot hem aangetrokken. Dit bleek vooral toen Jezus, gevolgd door grote scharen mensen, door een man werd benaderd „die overdekt was met melaatsheid” (Lukas 5:12). In bĳbelse tĳden werden melaatsen in quarantaine geplaatst om anderen tegen besmetting te beschermen (Numeri 5:1-4). Mettertĳd ontwikkelden de rabbĳnse leiders echter een hardvochtige kĳk op melaatsheid en gingen ze hun eigen strenge regels 11, 12. (a) Hoe werden melaatsen in bĳbelse tĳden bezien, maar hoe reageerde Jezus toen hĳ door een man werd benaderd „die overdekt was met melaatsheid”? (b) Wat kan Jezus’ aanraking voor de melaatse hebben betekend, en hoe illustreert de ervaring van een arts dit?


295

opleggen.1 Maar merk op hoe Jezus op de melaatse reageerde: „Er kwam ook een melaatse naar hem toe, die zelfs op zĳn knieen viel om hem een dringend verzoek te doen en tot hem zei: ’Als u het alleen maar wilt, kunt u mĳ rein maken.’ Door medelĳden bewogen strekte hĳ toen zĳn hand uit, raakte hem aan en zei tot hem: ’Ik wil het. Word rein.’ En onmiddellĳk verdween de melaatsheid bĳ hem” (Markus 1:40-42). Jezus wist dat het voor de melaatse verboden was om daar zelfs maar te zĳn. Maar in plaats van hem af te wĳzen werd Jezus zo diep bewogen dat hĳ iets deed wat ondenkbaar was. Jezus raakte hem aan! 12 Kun je je voorstellen wat die aanraking voor de melaatse betekende? Beschouw ter illustratie eens een ervaring. Dr. Paul Brand, een specialist op het gebied van melaatsheid, tegenwoor¨ dig lepra genoemd, vertelt over een leprapatient in India die hĳ behandelde. Tĳdens het onderzoek legde de arts zĳn hand op de ¨ schouder van de patient en legde via een tolk uit welke behandeling de man zou moeten ondergaan. Plotseling begon de pa¨ tient te huilen. „Heb ik iets verkeerds gezegd?”, vroeg de arts. De tolk vroeg het de jonge man in zĳn taal en antwoordde: „Nee, dokter. Hĳ zegt dat hĳ huilt omdat u uw hand op zĳn schouder hebt gelegd. Voordat hĳ hier kwam, heeft jarenlang niemand hem aangeraakt.” Voor de melaatse die naar Jezus toe kwam, betekende de aanraking nog veel meer. Na die ene aanraking was de ziekte die hem tot een paria had gemaakt, verdwenen! 13 Bewogen om verdriet te verdrĳven. Jezus werd diep bewogen 1 Volgens de rabbĳnse regels mocht niemand binnen vier el (ongeveer 1,80 meter) van een melaatse komen. Maar als het waaide, moest de melaatse op minstens honderd el (ongeveer 45 meter) gehouden worden. De Midrash Rabbah vertelt over een rabbi die zich voor melaatsen verborg en over een andere rabbi die stenen naar melaatsen wierp om ze op een afstand te houden. Melaatsen wisten dus hoeveel pĳn het doet afgewezen te worden en hoe het voelt om veracht en ongewenst te zĳn. ¨ 13, 14. (a) Wat voor stoet kwam Jezus tegen toen hĳ de stad Naın naderde, en waarom was dit een bĳzonder droevige situatie? (b) Wat deed ¨ Jezus, door mededogen bewogen, voor de weduwe van Naın?

’Hĳ strekte zĳn hand uit en raakte hem aan’

296


door het verdriet van anderen. Neem bĳvoorbeeld het voorval dat in Lukas 7:11-15 staat opgetekend. Het vond plaats toen Jezus, ongeveer halverwege zĳn bediening, de rand van ¨ de Galilese stad Naın naderde. Toen Jezus vlak bĳ de stadspoort was, kwam hĳ een begrafenisstoet tegen. De omstandigheden waren bĳzonder tragisch. Er was een jonge man gestorven, de enige zoon van zĳn moeder, en zĳ was weduwe. Ze had dus waarschĳnlĳk al eerder in zo’n stoet meegelopen — die van haar man. Deze keer betrof het haar zoon, die misschien de enige kostwinner was geweest. Onder de schare die haar vergezelde, bevonden zich wellicht ook rouwklagers die klaagliederen zongen en musici die treurmuziek speelden (Je¨ remia 9:17, 18; Mattheus 9:23). Jezus’ blik bleef echter rusten op de door verdriet overmande moeder, die ongetwĳfeld naast de baar liep waarop het lichaam van haar zoon lag. 14 Jezus ’werd met medelĳden bewogen’ jegens de diepbedroefde moeder. Op geruststellende toon zei hĳ tegen haar: „Houd op met wenen.” Ongevraagd trad hĳ naderbĳ en raakte de baar aan. De dragers — en misschien ook de rest van de schare — bleven staan. Met gezaghebbende stem zei Jezus tot het levenloze lichaam: „Jonge man, ik zeg u: Sta op!” En wat gebeurde er? „De dode ging overeind zitten en begon te spreken” alsof hĳ uit een diepe slaap was ontwaakt! Dan volgen de heel ontroerende woorden: „En [Jezus] gaf hem aan zĳn moeder.” 15 Wat leren we uit deze verslagen? Merk in elk van de gevallen het verband op tussen mededogen en actie. Jezus kon de ellende van anderen niet zien zonder door medelĳden bewogen te worden, en hĳ kon een dergelĳk mededogen niet voelen zonder er iets mee te doen. Hoe kunnen wĳ zĳn voorbeeld volgen? Als christenen hebben we de verplichting het goede nieuws te prediken en discipelen te maken. We worden voornamelĳk gemotiveerd door liefde voor God. Maar laten we be15. (a) Welk verband tussen mededogen en actie blĳkt uit de bĳbelse verslagen over Jezus, waarin hĳ door medelĳden bewogen werd? (b) Hoe kunnen we Jezus in dit opzicht navolgen?


297

denken dat dit ook een werk van mededogen is. Wanneer we hetzelfde voor mensen voelen als Jezus, zal ons hart ons ertoe bewegen alles te doen wat we kunnen om het goede nieuws ¨ met hen te delen (Mattheus 22:37-39). En hoe staat het met het tonen van mededogen jegens medegelovigen die lĳden ondergaan of verdriet hebben? We kunnen niet door een wonder het fysieke lĳden wegnemen of de doden opwekken. Maar we kunnen mededogen wel in daden omzetten door het initiatief te nemen om onze zorg te tonen of passende praktische hulp ¨ te bieden. — Efeziers 4:32.

„Vader, vergeef hun” Jezus was wat liefde betreft op nog een belangrĳke manier een volmaakte weerspiegeling van zĳn Vader — hĳ was „vergevensgezind” (Psalm 86:5). Deze vergevensgezindheid toonde hĳ zelfs toen hĳ aan de martelpaal hing. Waar sprak Jezus over terwĳl hĳ een schandelĳke dood onderging en zĳn handen en voeten met spĳkers doorboord waren? Riep hĳ tot Jehovah om zĳn terechtstellers te straffen? Integendeel, Jezus’ laatste woorden waren onder andere: „Vader, vergeef hun, want zĳ weten niet wat zĳ doen.” — Lukas 23:34.1 17 Misschien wel een nog ontroerender voorbeeld van Jezus’ vergevensgezindheid is de wĳze waarop hĳ de apostel Petrus 16

1 Het eerste deel van Lukas 23:34 wordt in bepaalde oude handschriften weggelaten. Maar omdat deze woorden in veel andere gezaghebbende handschriften wel voorkomen, zĳn ze in de Nieuwe-Wereldvertaling en talloze andere vertalingen opgenomen. Jezus sprak kennelĳk over de Romeinse soldaten die hem aan de paal hadden gehangen. Ze wisten niet wat ze deden omdat ze niet beseften wie Jezus eigenlĳk was. Natuurlĳk waren de religieuze leiders die de aanstichters van die terechtstelling waren, veel laakbaarder, want zĳ handelden doelbewust en met kwade opzet. Voor velen van hen was er geen vergeving mogelĳk. — Johannes 11:45-53. 16. Hoe gaf Jezus zelfs toen hĳ aan de martelpaal hing blĳk van vergevensgezindheid? 17-19. Op welke manieren liet Jezus blĳken dat hĳ de apostel Petrus vergeven had dat deze hem driemaal had verloochend?

298


behandelde. Er bestaat geen twĳfel over dat Petrus Jezus innig liefhad. Op 14 Nisan, de laatste avond van Jezus’ leven, zei Petrus tegen hem: „Heer, ik ben gereed met u zowel de gevangenis als de dood in te gaan.” Toch loochende Petrus slechts enkele uren later driemaal dat hĳ Jezus zelfs maar kende! De bĳbel vertelt ons wat er gebeurde toen Petrus zĳn derde verloochening uitsprak: „De Heer keerde zich om en keek Petrus aan.” Verpletterd door de ernst van zĳn zonde „ging [Petrus] naar buiten en weende bitter”. Toen Jezus later op die dag stierf, kan de apostel zich heel goed hebben afgevraagd: ’Heeft mĳn Heer me vergeven?’ — Lukas 22:33, 61, 62. 18 Petrus hoefde niet lang op het antwoord te wachten. Jezus werd op de ochtend van 16 Nisan opgewekt en kennelĳk bracht hĳ Petrus op diezelfde dag een persoonlĳk bezoek (Lu¨ kas 24:34; 1 Korinthiers 15:4-8). Waarom gaf Jezus zo’n speciale aandacht aan de apostel die hem zo nadrukkelĳk had verloochend? Jezus heeft de berouwvolle Petrus er wellicht van willen verzekeren dat zĳn Heer hem nog steeds liefhad en waardeerde. Maar Jezus deed nog meer om Petrus gerust te stellen. 19 Enige tĳd later verscheen Jezus bĳ de Zee van Galilea aan de discipelen. Bĳ die gelegenheid vroeg Jezus driemaal aan Petrus (die zĳn Heer driemaal had verloochend) of hĳ hem liefhad. Na de derde keer antwoordde Petrus: „Heer, gĳ weet alle dingen; gĳ weet toch dat ik genegenheid voor u heb.” Jezus, die harten kon lezen, was zich inderdaad volledig bewust van Petrus’ liefde en genegenheid voor hem. Toch gaf Jezus hem de gelegenheid om zĳn liefde te bevestigen. Meer nog, Jezus gaf Petrus de opdracht om Zĳn ’schaapjes te voeden en te weiden’ (Johannes 21:15-17). Eerder had Petrus de toewĳzing gekregen om te prediken (Lukas 5:10). Maar nu gaf Jezus hem, als een opmerkelĳk bewĳs van vertrouwen, nog een belangrĳke verantwoordelĳkheid — zorg te dragen voor degenen die Christus’ volgelingen zouden worden. Kort daarna gaf Jezus Petrus een voorname rol in de activiteiten van zĳn discipelen (Handelingen 2:1-41). Wat moet Petrus opgelucht zĳn geweest te


299

Vragen ter meditatie ¨ Mattheus 9:35-38 Op welke bĳzondere manier toonde Jezus medelĳden, of mededogen, en welke uitwerking dient dit op ons te hebben? Johannes 13:34, 35 Waarom is het belangrĳk dat we de liefde van de Christus weerspiegelen? Romeinen 15:1-6 Hoe kunnen we de onzelfzuchtige geestesgesteldheid van Christus navolgen? ¨ 2 Korinthiers 5:14, 15 Welke uitwerking dient waardering voor de losprĳs op onze levensopvatting, onze doeleinden en onze levenswĳze te hebben?

weten dat Jezus hem had vergeven en nog steeds vertrouwen in hem had!

Ken jĳ „de liefde van de Christus”? Jehovah’s Woord geeft echt een prachtige beschrĳving van de liefde van de Christus. Maar hoe dienen we op Jezus’ liefde te reageren? De bĳbel spoort ons aan „de liefde van de Chris¨ tus te kennen, welke de kennis te boven gaat” (Efeziers 3:19). Zoals we hebben gezien, leren de evangelieverslagen over Jezus’ leven en bediening ons veel over Christus’ liefde. Maar „de liefde van de Christus” volledig leren kennen houdt meer in dan te weten te komen wat de bĳbel over hem zegt. 21 Het Griekse woord dat met „kennen” is vertaald, betekent „in de praktĳk, door ervaring” kennen. Wanneer we liefde tonen op de manier zoals Jezus dat deed — door ons onzelfzuchtig in te zetten voor anderen, meedogend op hun behoeften te reageren en hun van harte te vergeven — dan kunnen we zĳn gevoelens echt begrĳpen. Op die manier leren we „de liefde van de Christus . . . welke de kennis te boven gaat” door ervaring kennen. En laten we nooit vergeten dat hoe meer we als Christus worden, hoe dichter we zullen naderen tot degene van wie Jezus een volmaakte navolger was, onze liefdevolle God, Jehovah. 20

20, 21. Hoe kunnen we „de liefde van de Christus” volledig leren kennen?

H O O F D S T U K

3 0

’Blĳf in liefde wandelen’ „HET is gelukkiger te geven dan te ontvangen” (Handelingen 20:35). Die woorden van Jezus onderstrepen een belangrĳke waarheid: onzelfzuchtige liefde brengt op zich al een beloning mee. Hoewel het veel geluk schenkt liefde te ontvangen, schenkt het nog meer geluk anderen liefde te geven, of te betonen. 2 Niemand weet dit beter dan onze hemelse Vader. Zoals we in de voorgaande hoofdstukken van dit deel hebben gezien, is Jehovah het allergrootste voorbeeld van liefde. Niemand heeft op grootsere manieren of gedurende een langere tĳdsperiode liefde getoond dan hĳ. Is het dan vreemd dat Jehovah „de ge¨ lukkige God” wordt genoemd? — 1 Timotheus 1:11. 3 Onze liefdevolle God wil dat we proberen net als hĳ te zĳn, ¨ vooral wat het tonen van liefde betreft. Efeziers 5:1, 2 zegt ons: „Wordt . . . navolgers van God, als geliefde kinderen, en blĳft in liefde wandelen.” Wanneer we Jehovah’s voorbeeld in het tonen van liefde navolgen, ervaren we het grotere geluk dat uit geven voortspruit. We smaken ook de voldoening te weten dat we Jehovah behagen, want zĳn Woord spoort ons aan „elkaar lief te hebben” (Romeinen 13:8). Maar er zĳn nog meer redenen waarom we ’in liefde moeten blĳven wandelen’.

Waarom liefde van essentieel belang is Waarom is het belangrĳk dat we medegelovigen liefde betonen? Eenvoudig gezegd omdat liefde de essentie van het ware christendom is. Zonder liefde kunnen we geen hechte band met medechristenen hebben, en wat nog belangrĳker is, zonder liefde zĳn we niets in Jehovah’s ogen. Laten we eens zien hoe Gods Woord deze waarheden beklemtoont. 5 Op de laatste avond van zĳn aardse leven zei Jezus tot zĳn 4

1-3. Wat is het gevolg wanneer we Jehovah’s voorbeeld in het tonen van liefde navolgen? 4, 5. Waarom is het belangrĳk dat we medegelovigen zelfopofferende liefde betonen?

’BLIJF IN LIEFDE WANDELEN’

301

volgelingen: „Ik geef u een nieuw gebod, dat gĳ elkaar liefhebt; net zoals ik u heb liefgehad, dat ook gĳ elkaar liefhebt. Hieraan zullen allen weten dat gĳ mĳn discipelen zĳt, indien gĳ liefde onder elkaar hebt” (Johannes 13:34, 35). „Net zoals ik u heb liefgehad” — ja, we krĳgen het gebod om de soort van liefde te tonen die Jezus aan de dag legde. In hoofdstuk 29 merkten we op dat Jezus een voortreffelĳk voorbeeld in het tonen van zelfopofferende liefde gaf door de behoeften en belangen van anderen boven die van zichzelf te stellen. Ook wĳ moeten onzelfzuchtige liefde tonen, en we moeten dat zo duidelĳk doen dat onze liefde zelfs voor mensen buiten de christelĳke gemeente waarneembaar is. Ja, zelfopofferende broederlĳke liefde is het kenmerk dat ons als ware volgelingen van Christus identificeert. 6 En als het ons nu aan liefde ontbreekt? ’Als ik geen liefde heb,’ zei de apostel Paulus, ’dan ben ik een klinkend stuk ko¨ per of een schallende cimbaal geworden’ (1 Korinthiers 13:1). Een schallende cimbaal maakt een schel geluid. En een klinkend stuk koper? Andere vertalingen zeggen „een lawaaierige gong” of „een dreunende gong”. Wat een passende vergelĳkingen! Een liefdeloos persoon is als een muziekinstrument dat een hard, schel geluid maakt dat eerder afstoot dan aantrekt. Hoe zou zo iemand een hechte band met anderen kunnen hebben? Paulus zei ook: „Al bezit ik al het geloof, zodat ik bergen kan verzetten, maar heb geen liefde, dan ben ik niets” (1 Korin¨ thiers 13:2). Stel je voor, iemand zonder liefde is „een nul”, ondanks de werken die hĳ misschien verricht! (TvOT) Is het niet duidelĳk dat in Jehovah’s Woord veel waarde aan het tonen van liefde wordt gehecht? 7 Maar hoe kunnen we deze eigenschap in onze omgang met anderen tentoonspreiden? Laten we, om die vraag te beant¨ woorden, Paulus’ woorden in 1 Korinthiers 13:4-8 eens nader bekĳken. De nadruk ligt in deze verzen niet op Gods liefde voor ons of onze liefde voor God. Nee, Paulus richtte de aandacht op 6, 7. (a) Hoe weten we dat in Jehovah’s Woord veel waarde aan het tonen van liefde wordt gehecht? (b) Op welk aspect van liefde wordt in ¨ Paulus’ woorden in 1 Korinthiers 13:4-8 de aandacht gericht?

Liefde beweegt ons ertoe vertrouwen in onze broeders en zusters te stellen

de wĳze waarop we liefde jegens elkaar moeten tonen. Hĳ gaf een beschrĳving van wat liefde is en wat ze niet is.

Wat liefde is „De liefde is lankmoedig.” Lankmoedig zĳn betekent anderen geduldig verdragen (Kolossenzen 3:13). Hebben we een dergelĳk geduld niet nodig? Omdat we onvolmaakte schepselen zĳn die schouder aan schouder dienen, is het alleen maar realistisch te verwachten dat onze broeders en zusters ons af en toe zullen irriteren, en wĳ hen. Maar geduld en verdraagzaamheid kunnen ons helpen bestand te zĳn tegen de kleine schrammetjes die we in onze omgang met anderen oplopen — zonder de vrede van de gemeente te verstoren. 9 „De liefde is . . . vriendelĳk.” Vriendelĳkheid wordt getoond 8

8. Hoe kan lankmoedigheid ons helpen in onze omgang met anderen? 9. Op welke manieren kunnen we vriendelĳkheid jegens anderen tonen?


303

door behulpzame daden en innemende woorden. Liefde beweegt ons ertoe naar wegen te zoeken om vriendelĳkheid te tonen, vooral jegens degenen die dit het hardst nodig hebben. Een oudere medegelovige bĳvoorbeeld is misschien eenzaam en heeft een aanmoedigend bezoekje nodig. Een alleenstaande moeder of een zuster in een religieus verdeeld huisgezin heeft wellicht behoefte aan wat hulp. Iemand die ziek is of met een of andere vorm van tegenslag kampt, heeft misschien wat vriendelĳke woorden van een loyale vriend nodig (Spreuken 12:25; 17:17). Wanneer we het initiatief nemen om op zulke manieren vriendelĳkheid te tonen, bewĳzen we de echtheid van onze lief¨ de. — 2 Korinthiers 8:8. 10 „De liefde . . . verheugt zich met de waarheid.” Een andere vertaling zegt: „De liefde . . . neemt het vreugdevol op voor de waarheid.” Liefde beweegt ons ertoe de waarheid hoog te houden en ’de waarheid met elkaar te spreken’ (Zacharia 8:16). Als bĳvoorbeeld iemand die ons dierbaar is een ernstige zonde heeft begaan, zal liefde voor Jehovah — en voor de zondaar — ons helpen aan Gods maatstaven vast te houden in plaats van te proberen het kwaaddoen geheim te houden, te rationaliseren of er zelfs over te liegen. Zeker, het kan moeilĳk zĳn de situatie te accepteren. Maar wanneer we de beste belangen van degene die ons dierbaar is op het oog hebben, willen we dat hĳ een uiting van Gods liefdevolle strenge onderricht ontvangt en er gunstig op reageert (Spreuken 3:11, 12). Als liefdevolle christenen wensen we ons ook „in alle dingen eerlĳk . . . te gedragen”. — He¨ breeen 13:18. 11 „De liefde . . . verdraagt alle dingen.” Die uitdrukking bete´ kent letterlĳk „alle dingen bedekt ze” (Kingdom Interlinear). Een Petrus 4:8 zegt: „Liefde bedekt een menigte van zonden.” Ja, een christen die zich door liefde laat leiden, is er niet op uit om alle onvolmaaktheden en tekortkomingen van zĳn broeders en 10. Hoe helpt liefde ons de waarheid hoog te houden en te spreken, ook wanneer dat niet gemakkelĳk is? 11. Wat moeten we, aangezien de liefde ’alle dingen verdraagt’, met de tekortkomingen van onze medegelovigen proberen te doen?

304


zusters aan de grote klok te hangen. In veel gevallen zĳn de vergissingen en fouten van medegelovigen van minder belangrĳke aard en kunnen ze met de mantel der liefde bedekt worden. — Spreuken 10:12; 17:9. 12 „De liefde . . . gelooft alle dingen.” Moffatts vertaling zegt dat de liefde „er altĳd op uit [is] het beste te geloven”. We staan niet overdreven wantrouwig tegenover medegelovigen door altĳd aan hun beweegredenen te twĳfelen. Liefde helpt ons „het beste te geloven” in verband met onze broeders en zusters en hen te vertrouwen.1 Denk eens aan een voorbeeld in Paulus’ brief aan Filemon. Paulus schreef deze brief om Filemon ertoe aan te moedigen de weggelopen slaaf Onesimus, die een christen was geworden, bĳ zĳn terugkeer vriendelĳk te ontvangen. In plaats van te proberen Filemon daartoe te dwingen, deed Paulus een verzoek dat op liefde gebaseerd was. Hĳ uitte het vertrouwen dat Filemon het juiste zou doen, door te zeggen: „Vertrouwend op uw meegaandheid schrĳf ik u, daar ik weet dat gĳ zelfs meer zult doen dan wat ik zeg” (vers 21). Wanneer liefde ons ertoe beweegt van een dergelĳk vertrouwen in onze broeders en zusters blĳk te geven, brengen we het beste in hen naar boven. 13 „De liefde . . . hoopt alle dingen.” Liefde is niet alleen vol vertrouwen, ze is ook hoopvol. Door liefde gemotiveerd hopen we het beste voor onze broeders en zusters. Als een broeder bĳvoorbeeld „een misstap [doet] voordat hĳ zich ervan bewust is”, hopen we dat hĳ gunstig zal reageren op de liefdevolle pogingen om hem terecht te brengen (Galaten 6:1). We geven ook blĳk van hoop dat degenen die zwak in het geloof zĳn zullen herstellen. We zĳn geduldig met deze mensen en doen wat we kunnen om hen te helpen sterk in het geloof te 1 Natuurlĳk is christelĳke liefde beslist niet lichtgelovig. De bĳbel vermaant ons: ’Houd hen in het oog die verdeeldheid veroorzaken en aanleiding tot struikelen geven, en mĳd hen.’ — Romeinen 16:17. 12. Hoe liet de apostel Paulus blĳken dat hĳ het beste geloofde in verband met Filemon, en wat kunnen we van Paulus’ voorbeeld leren? 13. Hoe kunnen we tonen dat we het beste voor onze broeders en zusters hopen?


305

worden (Romeinen 15:1; 1 Thessalonicenzen 5:14). Zelfs als iemand die ons dierbaar is de verkeerde weg opgaat, geven we de hoop niet op dat hĳ op een dag tot bezinning zal komen en tot Jehovah zal terugkeren, net als de verloren zoon in Jezus’ illustratie. — Lukas 15:17, 18. 14 „De liefde . . . verduurt alle dingen.” Volharding, of het verduren van dingen, stelt ons in staat standvastig te blĳven ondanks teleurstellingen of moeilĳkheden. Beproevingen op onze volharding komen niet alleen van buiten de gemeente. Soms kunnen we van binnen uit beproefd worden. Wegens onvolmaaktheid kunnen onze broeders en zusters ons af en toe teleurstellen. Een onbezonnen opmerking kan onze gevoelens kwetsen (Spreuken 12:18). Misschien wordt een gemeenteaangelegenheid niet behandeld zoals wĳ denken dat het zou moeten. Het gedrag van een gerespecteerde broeder kan ons van streek maken, zodat we ons afvragen: ’Hoe kan een christen zoiets doen?’ Wanneer we met zulke situaties worden geconfronteerd, zullen we ons dan terugtrekken uit de gemeente en ermee ophouden Jehovah te dienen? Niet als we liefde hebben! Ja, liefde voorkomt dat we ons zo door de gebreken van een broeder laten verblinden dat we niets goeds meer in hem of in de gemeente als geheel kunnen zien. Liefde stelt ons in staat God trouw te blĳven en de gemeente te ondersteunen, ongeacht wat een ander onvolmaakt mens zegt of doet. — Psalm 119:165.

Wat liefde niet is „De liefde is niet jaloers.” Ongepaste jaloezie kan ons afgunstig maken op wat anderen hebben — hun bezittingen, zegeningen of bekwaamheden. Een dergelĳke jaloezie is een zelfzuchtige, verwoestende emotie die, wanneer ze niet in de hand wordt gehouden, de vrede van de gemeente kan verstoren. Wat zal ons helpen de „neiging tot afgunst” te weerstaan? (Jakobus 4:5) In 15

14. Op welke manieren kan onze volharding binnen de gemeente op de proef worden gesteld, en hoe zal liefde ons helpen te reageren? 15. Wat is ongepaste jaloezie, en hoe helpt liefde ons deze verwoestende emotie te vermĳden?

306


´ ´ een woord: liefde. Deze waardevolle eigenschap kan ons in staat stellen ons te verheugen met mensen die bepaalde voordelen in het leven schĳnen te hebben die we zelf niet hebben (Romeinen 12:15). Liefde helpt ons het niet als een persoonlĳke belediging te zien wanneer iemand voor een uitzonderlĳke bekwaamheid of een bĳzondere prestatie geprezen wordt. 16 „De liefde . . . snoeft niet, wordt niet opgeblazen.” Liefde weerhoudt ons ervan met onze talenten of prestaties te koop te lopen. Hoe zouden we, als we onze broeders en zusters echt liefhebben, constant kunnen opscheppen over ons succes in de bediening of onze voorrechten in de gemeente? Zulk gepoch kan anderen afbreken en hun het gevoel geven dat ze minder zĳn. Liefde staat ons niet toe op te scheppen over wat God ons ¨ in zĳn dienst laat doen (1 Korinthiers 3:5-9). De liefde wordt immers „niet opgeblazen”, of zoals The New Testament in Mod¨ ern English zegt, ze „koestert geen verwaande ideeen omtrent haar eigen belangrĳkheid”. Liefde weerhoudt ons ervan een te hoge dunk van onszelf te hebben. — Romeinen 12:3. 17 „De liefde . . . gedraagt zich niet onbetamelĳk.” Iemand die zich onbetamelĳk gedraagt, handelt ongepast of aanstootgevend. Zo’n handelwĳze is liefdeloos, want er spreekt een volslagen minachting uit voor de gevoelens en het welzĳn van anderen. In tegenstelling daarmee bezit liefde een hoffelĳkheid die ons ertoe beweegt consideratie jegens anderen te tonen. Liefde zet tot goede manieren, godvruchtig gedrag en respect voor onze medegelovigen aan. Daarom staat liefde ons niet toe ons aan „schandelĳk gedrag” over te geven — of aan welk gedrag maar ook dat onze broeders en zusters zou schokken of grieven. ¨ — Efeziers 5:3, 4. 18 „De liefde . . . zoekt niet haar eigen belang.” De Revised Standard Version zegt hier: „De liefde staat er niet op de dingen op 16. Waarom zullen we, als we onze broeders en zusters echt liefhebben, het vermĳden op te scheppen over wat we in Jehovah’s dienst doen? 17. Tot het tonen van welke consideratie jegens anderen zet liefde ons aan, en wat voor gedrag zullen we dus vermĳden? 18. Waarom eist iemand die liefdevol is niet dat alles op zĳn manier wordt gedaan?


307

haar eigen manier te doen.” Iemand die liefdevol is, eist niet dat alles op zĳn manier wordt gedaan, alsof zĳn opvattingen altĳd juist zĳn. Hĳ manipuleert anderen niet door zĳn overredingskracht aan te wenden om degenen die een andere kĳk hebben te overtroeven. Zo’n eigenwĳsheid onthult een mate van trots, ´ ´ en de bĳbel zegt: „Trots komt voor een ineenstorting” (Spreuken 16:18). Als we onze broeders en zusters echt liefhebben, zullen we hun mening respecteren en waar mogelĳk bereid zĳn toe te geven. Meegaandheid is in overeenstemming met Paulus’ woorden: „Laat een ieder niet zĳn eigen voordeel blĳven zoe¨ ken, maar dat van de ander.” — 1 Korinthiers 10:24. ¨ 19 „De liefde . . . wordt niet geergerd. Ze rekent het kwade niet ¨ aan.” Liefde raakt niet gemakkelĳk geergerd door wat anderen zeggen of doen. Zeker, het is heel begrĳpelĳk dat we van streek raken wanneer anderen ons kwetsen. Maar zelfs als we terecht ¨ boos worden, zorgt liefde ervoor dat we niet geergerd blĳven ¨ (Efeziers 4:26, 27). We houden geen bericht bĳ van kwetsende woorden of daden, alsof we ze in een grootboek schrĳven om ze niet te vergeten. In plaats daarvan beweegt liefde ons ertoe onze liefdevolle God na te volgen. Zoals we in hoofdstuk 26 zagen, schenkt Jehovah vergeving wanneer daar een deugdelĳke reden voor bestaat. Wanneer hĳ vergeeft, vergeet hĳ, dat wil zeggen, hĳ zal ons op een of ander toekomstig tĳdstip geen rekenschap vragen van die zonden. Zĳn we niet dankbaar dat Jehovah het kwade niet aanrekent? 20 „De liefde . . . verheugt zich niet over onrechtvaardigheid.” The New English Bible zegt hier: „De liefde . . . verkneukelt zich niet over andermans zonden.” Moffatts vertaling zegt: „De liefde is nooit blĳ wanneer anderen een fout maken.” Liefde schept geen behagen in onrechtvaardigheid, en daarom zullen we geen enkele vorm van immoraliteit door de vingers zien. Hoe reageren we als een medegelovige door zonde wordt verstrikt en het daardoor slecht met hem gaat? Liefde zal niet toestaan dat we 19. Hoe helpt liefde ons te reageren wanneer anderen ons kwetsen? 20. Hoe dienen we te reageren wanneer een medegelovige door kwaaddoen wordt verstrikt en het daardoor slecht met hem gaat?

Jehovah’s dienstknechten zĳn te herkennen aan hun liefde voor elkaar

ons verheugen, alsof we willen zeggen: ’Net goed! Dat is z’n verdiende loon!’ (Spreuken 17:5) Maar we verheugen ons wel als een broeder die heeft gezondigd, positieve stappen doet om van zĳn geestelĳke val te herstellen.

„Een allesovertreffende weg” „De liefde faalt nimmer.” Wat bedoelde Paulus met die woorden? Zoals uit de context blĳkt, sprak hĳ over de gaven van de geest die de eerste christenen bezaten. Die gaven dienden als teken dat de pasgevormde gemeente Gods gunst genoot. Niet alle christenen konden evenwel gezond maken, profeteren of in talen spreken. Maar dat deed er niet toe, want de wonderbare gaven zouden uiteindelĳk toch ophouden. Iets anders zou echter 21

21-23. (a) Wat bedoelde Paulus toen hĳ zei dat ’de liefde nimmer faalt’? (b) Wat zal in het laatste hoofdstuk worden besproken?


309

Vragen ter meditatie ¨ 2 Korinthiers 6:11-13 Wat wil het zeggen ons te ’verruimen’ in onze genegenheden, en hoe kunnen we deze raad toepassen? 1 Petrus 1:22 Hoe blĳkt uit deze woorden dat onze liefde voor medegelovigen oprecht, ongeveinsd en hartelĳk moet zĳn? 1 Johannes 3:16-18 Hoe kunnen we tonen dat „de liefde Gods” in ons blĳft? 1 Johannes 4:7-11 Wat is de krachtigste beweegreden om liefde jegens onze medegelovigen te tonen?

wel blĳven, iets wat elke christen kon aankweken. Het was beter, duurzamer, dan welke wonderbare gave maar ook. Paulus ¨ noemde het zelfs „een allesovertreffende weg” (1 Korinthiers 12:31). Wat was deze „allesovertreffende weg”? Het was de weg der liefde. 22 Ja, de christelĳke liefde waarover Paulus schreef „faalt nimmer”, dat wil zeggen, ze zal nooit eindigen. Tot op deze dag zĳn Jezus’ ware volgelingen aan zelfopofferende broederlĳke liefde te herkennen. Zien we in de gemeenten van Jehovah’s aanbidders over de hele aarde geen bewĳzen van een dergelĳke liefde? Die liefde zal altĳd blĳven, want Jehovah belooft zĳn getrouwe dienstknechten eeuwig leven (Psalm 37:9-11, 29). Laten we altĳd ons best doen ’in liefde te blĳven wandelen’. Door dat te doen, kunnen we het grotere geluk ervaren dat uit geven voortspruit. Meer nog, we kunnen tot in alle eeuwigheid blĳven leven — ja, blĳven liefhebben — in navolging van onze liefdevolle God, Jehovah. 23 In dit hoofdstuk dat het gedeelte over liefde afsluit, hebben we besproken hoe we liefde voor elkaar kunnen tonen. Maar gezien de vele manieren waarop we voordeel trekken van Jehovah’s liefde — alsook van zĳn macht, gerechtigheid en wĳsheid — doen we er goed aan ons af te vragen: ’Hoe kan ik Jehovah tonen dat ik hem echt liefheb?’ Die vraag zal in het laatste hoofdstuk worden besproken.

H O O F D S T U K

3 1

„Nadert tot God en hĳ zal tot u naderen” OUDERS vinden het heerlĳk hun baby te zien lachen. Vaak houden ze hun gezicht heel dicht bĳ het kind, maken kirrende geluidjes en glimlachen nadrukkelĳk. Ze willen dolgraag een reactie zien. En die reactie laat niet lang op zich wachten — er komt een kuiltje in baby’s wangen, zĳn lippen krullen en er verschĳnt een verrukkelĳk lachje. Op zĳn eigen manier lĳkt die lach genegenheid uit te drukken, de ontluikende liefde van de baby als reactie op de liefde van de ouders. 2 De lach van de baby doet ons denken aan iets belangrĳks in verband met de menselĳke aard. Onze natuurlĳke reactie op liefde is liefde. Zo zĳn we nu eenmaal gemaakt (Psalm 22:9). Terwĳl we opgroeien, komt ons vermogen om op liefde te reageren verder tot ontwikkeling. Misschien kun je je uit je eigen kindertĳd herinneren hoe je ouders, familieleden of vrienden lieten merken dat ze van je hielden. Er nestelde zich een warm gevoel in je hart, een gevoel dat groeide en volledig tot bloei kwam toen je er iets mee ging doen: je ging op jouw beurt je liefde tonen. Vindt er eenzelfde proces plaats in je verhouding met Jehovah God? 3 De bĳbel zegt: „Wat ons betreft, wĳ hebben lief omdat hĳ ons eerst heeft liefgehad” (1 Johannes 4:19). In Deel 1 tot en met 3 van dit boek werd je eraan herinnerd dat Jehovah God zĳn kracht, zĳn gerechtigheid en zĳn wĳsheid op een liefdevolle manier tot jouw welzĳn heeft aangewend. En in Deel 4 zag je dat hĳ zĳn liefde voor de mensheid — en voor jou persoonlĳk — rechtstreeks op bĳzondere manieren heeft getoond. Nu rĳst er een vraag. In zekere zin is het de belangrĳkste vraag 1-3. (a) Wat kunnen we van de wisselwerking tussen ouders en hun baby over de menselĳke aard leren? (b) Welk proces komt van nature op gang wanneer iemand ons liefde betoont, en welke belangrĳke vraag kunnen we onszelf stellen?

„NADERT TOT GOD EN HIJ ZAL TOT U NADEREN”

311

die je jezelf kunt stellen: ’Hoe zal ik op Jehovah’s liefde reageren?’

Wat het betekent God lief te hebben Jehovah, bĳ wie liefde haar oorsprong vindt, weet heel goed dat liefde de enorme kracht heeft om het beste in anderen naar boven te brengen. Ondanks de aanhoudende opstandigheid van de ontrouwe mensheid heeft hĳ daarom het vertrouwen bewaard dat sommige mensen op zĳn liefde zouden reageren. En miljoenen hebben dat inderdaad gedaan. Helaas hebben de religies van deze corrupte wereld de mensen echter in verwarring gebracht ten aanzien van wat het betekent God lief te hebben. Talloze mensen zeggen dat ze God liefhebben, maar ze schĳnen te denken dat die liefde louter een gevoel is dat in woorden tot uitdrukking moet worden gebracht. Liefde voor God begint wellicht op die manier, net zoals de liefde van een baby voor zĳn ouders zich misschien eerst in een glimlach uit. Bĳ volwassen mensen houdt liefde echter meer in. 5 Jehovah geeft een definitie van wat het betekent hem lief te hebben. Zĳn Woord zegt: „Dit betekent de liefde tot God, dat wĳ zĳn geboden onderhouden.” Liefde voor God moet dus in daden worden omgezet. Het is waar dat de gedachte aan gehoorzaamheid veel mensen niet aanspreekt. Maar hetzelfde vers voegt er vriendelĳk aan toe: „En toch zĳn [Gods] geboden geen drukkende last” (1 Johannes 5:3). Jehovah’s wetten en beginselen zĳn bedoeld om ons baat te verschaffen, niet om ons te onderdrukken (Jesaja 48:17, 18). Gods Woord staat vol beginselen die ons helpen dichter tot hem te naderen. Hoe dat zo? Laten we drie aspecten van onze verhouding met God nog eens bekĳken. Dit zĳn communicatie, aanbidding en navolging. 4

4. In welk opzicht zĳn mensen in verwarring gebracht ten aanzien van wat het betekent God lief te hebben? 5. Hoe definieert de bĳbel liefde voor God, en waarom dient die definitie ons aan te spreken?

312


Communicatie met Jehovah Hoofdstuk 1 begon met de vraag: „Kun je je voorstellen dat je een gesprek met God hebt?” We hebben gezien dat dit niet iets denkbeeldigs was. Mozes had feitelĳk zo’n gesprek. En hoe staat het met ons? Het is nu niet Jehovah’s tĳd om zĳn engelen te sturen om met mensen te spreken. Maar Jehovah heeft uitstekende middelen om in deze tĳd met ons te communiceren. Hoe kunnen we naar Jehovah luisteren? ¨ 7 Omdat ’de gehele Schrift door God is geınspireerd’ luisteren we naar Jehovah door zĳn Woord, de bĳbel, te lezen (2 Ti¨ motheus 3:16). De psalmist gaf dienstknechten van Jehovah daarom de dringende raad er „dag en nacht” in te lezen (Psalm 1:1, 2). Dat vereist heel wat inspanning van onze kant. Maar alle inspanningen op dat gebied zĳn de moeite waard. Zoals we in hoofdstuk 18 zagen, is de bĳbel als een kostbare brief van onze hemelse Vader aan ons. Het lezen ervan dient dus geen routinewerk te zĳn. We moeten de bĳbel tot leven brengen als we hem lezen. Hoe kunnen we dat doen? 8 Maak je tĳdens het lezen een voorstelling van de bĳbelverslagen. Probeer de bĳbelse figuren als echte mensen te zien. Doe je best om hun achtergrond, omstandigheden en motieven te begrĳpen. Denk vervolgens diep na over wat je leest, en stel jezelf vragen zoals: ’Wat leert dit verslag me over Jehovah? Welke van zĳn eigenschappen zie ik? Welk beginsel wil Jehovah me leren, en hoe kan ik dit beginsel in mĳn leven toepassen?’ Lees, mediteer en pas toe — wanneer je dat doet, zal Gods Woord voor je tot leven komen. — Psalm 77:12; Jakobus 1:23-25. 9 Jehovah spreekt ook tot ons via „de getrouwe en beleidvolle slaaf”. Zoals Jezus heeft voorzegd, is er een klasse van gezalfde christenen aangesteld om in deze moeilĳke laatste da¨ gen geestelĳk ’voedsel te rechter tĳd’ te verschaffen (Mattheus 24:45-47). Wanneer we lectuur lezen die gemaakt is om ons 6

6-8. (a) Door middel waarvan kunnen we naar Jehovah luisteren? (b) Hoe kunnen we de bĳbel tot leven brengen als we hem lezen? 9. Wie is „de getrouwe en beleidvolle slaaf”, en waarom is het belangrĳk dat we aandachtig naar die „slaaf” luisteren?


313

te helpen nauwkeurige kennis van de bĳbel te krĳgen en wanneer we christelĳke vergaderingen en congressen bĳwonen, worden we door die slaafklasse geestelĳk gevoed. Omdat het Christus’ slaaf is, doen we er verstandig aan Jezus’ woorden toe te passen: „Schenkt . . . aandacht aan de wĳze waarop gĳ luistert” (Lukas 8:18). We luisteren aandachtig omdat we de slaafklasse erkennen als een van Jehovah’s middelen om met ons te communiceren. 10 Maar wat valt er over communicatie met God te zeggen? Kunnen we met Jehovah spreken? Het is een ontzag inboezemende gedachte. Als je zou proberen de machtigste regeerder in je land te benaderen om over een persoonlĳke aangelegenheid te praten, hoeveel kans van slagen zou je dan hebben? In sommige gevallen zou alleen al een poging daartoe gevaarlĳk kunnen zĳn! In de tĳd van Esther en Mordechai zou iemand die de Perzische monarch benaderde zonder door hem te zĳn uitgenodigd, ter dood gebracht kunnen worden (Esther 4:10, 11). Stel je nu eens voor dat je voor de Soevereine Heer van het universum verschĳnt, in vergelĳking met wie zelfs de machtigste mensen „als sprinkhanen zĳn” (Jesaja 40:22). Dienen we ons te bevreesd te voelen om hem te benaderen? Beslist niet! 11 Jehovah heeft in een voor iedereen toegankelĳk en toch eenvoudig middel voorzien om hem te benaderen — het gebed. Zelfs een heel jong kind kan in de naam van Jezus in ge¨ loof tot Jehovah bidden (Johannes 14:6; Hebreeen 11:6). Maar het gebed stelt ons ook in staat onze diepste, intiemste gedachten en gevoelens — zelfs de pĳnlĳke gevoelens die we moeilĳk kunnen verwoorden — over te brengen (Romeinen 8:26). Het heeft geen nut te proberen indruk op Jehovah te maken door welsprekende, bloemrĳke woorden of door lange, breedspra¨ kige gebeden (Mattheus 6:7, 8). Anderzĳds stelt Jehovah geen grenzen aan de lengte van onze gebeden, en ook bepaalt hĳ niet hoe vaak we met hem mogen spreken. Zĳn Woord nodigt 10-12. (a) Waarom is het gebed een schitterende gave van Jehovah? (b) Hoe kunnen we bidden op een manier die Jehovah behaagt, en waarom kunnen we het vertrouwen hebben dat hĳ onze gebeden waardeert?

314


ons zelfs uit om „zonder ophouden” te bidden. — 1 Thessalonicenzen 5:17. 12 Bedenk dat alleen Jehovah de „Hoorder van het gebed” wordt genoemd, en hĳ luistert met oprechte empathie (Psalm 65:2). Duldt hĳ de gebeden van zĳn getrouwe dienstknechten alleen maar? Nee, hĳ schept er werkelĳk behagen in. Zĳn Woord vergelĳkt deze gebeden met reukwerk, dat als het gebrand wordt een welriekende, rustig stemmende rook opzendt (Psalm 141:2; Openbaring 5:8; 8:4). Is het niet vertroostend te bedenken dat onze oprechte gebeden eveneens opstĳgen en de Soevereine Heer behagen? Als je dus dicht tot Jehovah wilt naderen, bid dan nederig tot hem en doe dat vaak, elke dag. Stort je hart voor hem uit; houd niets verborgen (Psalm 62:8). Deel je zorgen, je vreugden, je dankzeggingen en je lofprĳzingen met je hemelse Vader. Daardoor zal de band tussen jou en hem steeds sterker worden.

Jehovah aanbidden Als we met Jehovah God communiceren, luisteren en praten we niet gewoon zoals we dat met een vriend of familielid zouden doen. Feitelĳk aanbidden we Jehovah en schenken hem de eerbiedige achting die hĳ zo rĳkelĳk verdient. De ware aanbidding is ons hele leven. Ze is de manier waarop we Jehovah onze onverdeelde liefde en toewĳding tonen en ze verenigt al Jehovah’s getrouwe schepselen in de hemel en op aarde. De apostel Johannes hoorde in een visioen een engel het volgende gebod verkondigen: „Aanbidt . . . Degene die de hemel en de aarde en de zee en de waterbronnen gemaakt heeft.” — Openbaring 14:7. 14 Waarom dienen we Jehovah te aanbidden? Denk eens aan de eigenschappen die we hebben besproken, zoals heiligheid, macht, kracht, zelfbeheersing, gerechtigheid, moed, barmhartigheid, wĳsheid, nederigheid, liefde, mededogen, loyaliteit en goedheid. We hebben gezien dat Jehovah het toppunt, de hoogst mogelĳke maatstaf, van elke kostbare eigenschap ver13

13, 14. Wat betekent het Jehovah te aanbidden, en waarom is het passend dat we dat doen?

Christelĳke vergaderingen zĳn vreugdevolle gelegenheden om Jehovah te aanbidden

tegenwoordigt. Wanneer we het geheel van zĳn eigenschappen proberen te begrĳpen, bemerken we dat hĳ veel meer is dan een groot, bewonderenswaardig Persoon. Hĳ is overweldigend glorierĳk, oneindig hoger dan wĳ (Jesaja 55:9). Jehovah is ontegenzeglĳk onze rechtmatige Soeverein, en hĳ verdient onze aanbidding beslist. Maar hoe moeten we Jehovah aanbidden? 15 Jezus zei: „God is een Geest, en wie hem aanbidden, moeten hem met geest en waarheid aanbidden” (Johannes 4:24). Dat betekent dat we Jehovah met een hart vol geloof en liefde aanbidden, geleid door zĳn geest. Het betekent ook dat we aanbidden in overeenstemming met de waarheid, de nauwkeurige kennis uit Gods Woord. Telkens wanneer we met medegelovigen bĳeenkomen, hebben we een kostbare gelegenheid ¨ om Jehovah „met geest en waarheid” te aanbidden (Hebreeen 15. Hoe kunnen we Jehovah „met geest en waarheid” aanbidden, en welke gelegenheid bieden christelĳke vergaderingen ons?

316


10:24, 25). Wanneer we lofliederen voor Jehovah zingen, ons in gebed tot hem verenigen en naar besprekingen van zĳn Woord luisteren en eraan deelnemen, brengen we in zuivere aanbidding liefde voor hem tot uiting. 16 We aanbidden Jehovah ook wanneer we met anderen over ¨ hem spreken en hem in het openbaar loven (Hebreeen 13:15). Ja, het prediken van het goede nieuws van Jehovah’s koninkrĳk is een van de grootste geboden die ware christenen zĳn op¨ gelegd (Mattheus 24:14). We gehoorzamen graag omdat we Jehovah liefhebben. Wanneer we bedenken hoe „de god van dit samenstel van dingen”, Satan de Duivel, „de geest van de ongelovigen heeft verblind” door boosaardige leugens over Jehovah te verbreiden, verlangen we er dan niet naar om als Getuigen voor onze God op te treden en die laster te weerleggen? (2 Ko¨ rinthiers 4:4; Jesaja 43:10-12) En wanneer we over Jehovah’s schitterende eigenschappen nadenken, voelen we dan niet het verlangen in ons opkomen om anderen over hem te vertellen? Er is werkelĳk geen groter voorrecht dan anderen te helpen onze hemelse Vader te leren kennen en liefhebben zoals wĳ. 17 Onze aanbidding van Jehovah omvat nog meer. Ze raakt elk facet van ons leven (Kolossenzen 3:23). Als we Jehovah echt als onze Soevereine Heer aanvaarden, zullen we in alles proberen zĳn wil te doen — in ons gezinsleven, op ons werk, in onze omgang met anderen en in onze vrĳe tĳd. We zullen ons best doen om Jehovah „met een onverdeeld hart”, in rechtschapenheid, te dienen (1 Kronieken 28:9). Een dergelĳke aanbidding laat geen ruimte voor een verdeeld hart of een dubbelleven — de huichelarĳ van iemand die doet alsof hĳ Jehovah dient, terwĳl hĳ in het geheim ernstige zonden bedrĳft. Rechtschapenheid maakt zo’n huichelachtig leven onmogelĳk; liefde maakt het weerzinwekkend. Godvruchtige vrees zal eveneens een hulp zĳn. De bĳbel brengt een dergelĳke eerbied in 16. Wat is een van de grootste geboden die ware christenen zĳn opgelegd, en waarom voelen we ons gedrongen het te gehoorzamen? 17. Wat omvat onze aanbidding van Jehovah, en waarom moeten we in rechtschapenheid aanbidden?


317

verband met voortdurende vertrouwelĳke omgang met Jehovah. — Psalm 25:14.

Jehovah navolgen Elk deel van dit boek werd afgesloten met een hoofdstuk over de wĳze waarop we „navolgers van God, als geliefde kin¨ deren” kunnen worden (Efeziers 5:1). Het is heel belangrĳk in gedachte te houden dat we, ook al zĳn we onvolmaakt, de volmaakte manier waarop Jehovah zĳn macht en kracht gebruikt, gerechtigheid oefent, in wĳsheid handelt en liefde toont, werkelĳk kunnen navolgen. Hoe weten we dat het echt mogelĳk is de Almachtige na te volgen? Bedenk dat de betekenis van Jehovah’s naam ons leert dat hĳ zich maakt tot wat hĳ maar verkiest om zĳn beloften te vervullen. We worden terecht met ontzag vervuld door dat vermogen, maar ligt het volkomen buiten ons bereik? Nee. 19 We zĳn naar Gods beeld gemaakt (Genesis 1:26). Daarom is de mens anders dan enig ander schepsel op aarde. We worden niet louter door instinct, door onze genetische opbouw of door factoren in onze omgeving geleid. Jehovah heeft ons een kostbare gave geschonken — een vrĳe wil. Ondanks onze beperkingen en onvolmaaktheden zĳn we vrĳ om te kiezen wat we willen worden. Wil je een liefdevol, wĳs, rechtvaardig iemand worden die zĳn macht en kracht goed gebruikt? Dankzĳ de hulp van Jehovah’s geest kun je zo iemand worden! Denk eens aan het goede dat je daardoor tot stand zult brengen. 20 Je zult je hemelse Vader behagen en zĳn hart verheugen (Spreuken 27:11). Je kunt Jehovah zelfs ’volledig behagen’, want hĳ begrĳpt je beperkingen (Kolossenzen 1:9, 10). En terwĳl je als navolger van je geliefde Vader goede eigenschappen blĳft ontwikkelen, zul je met een groot voorrecht gezegend worden. In een duistere, van God vervreemde wereld zul je een 18

¨ 18, 19. Waarom is het reeel te denken dat gewone, onvolmaakte mensen Jehovah God kunnen navolgen? 20. Wat voor goeds brengen we tot stand wanneer we Jehovah navolgen?

318


¨ lichtdrager zĳn (Mattheus 5:1, 2, 14). Je zult eraan meehelpen iets van Jehovah’s glorierĳke persoonlĳkheid hier op aarde te weerspiegelen. Wat een eer!

„Nadert tot God en hĳ zal tot u naderen” De eenvoudige aansporing in Jakobus 4:8 is meer dan een doel. Het is een reis. Zolang we getrouw blĳven, zal die reis nooit eindigen. We zullen er nooit mee ophouden steeds dichter tot Jehovah te naderen, een steeds hechtere band met hem aan te kweken. Er zal immers altĳd meer over hem te leren zĳn. We moeten niet denken dat dit boek ons alles heeft geleerd wat er over Jehovah te weten valt. We hebben er nog maar nauwelĳks een begin mee gemaakt alles te bespreken wat de bĳbel over onze God zegt! En zelfs de bĳbel vertelt ons niet alles wat er over Jehovah te weten valt. De apostel Johannes veronderstelde dat als alles wat Jezus tĳdens zĳn aardse bediening heeft gedaan, op schrift gesteld zou worden, „de wereld zelf de geschreven boekrollen niet zou kunnen bevatten” (Johannes 21:25). Als dat over de Zoon gezegd kan worden, hoeveel te meer dan over de Vader! 21

21, 22. Welke nooit eindigende reis ligt voor allen die Jehovah liefhebben in het verschiet?

Nader steeds dichter tot Jehovah


319

Vragen ter meditatie Psalm 25:1-22 Hoe kunnen we dichter tot Jehovah naderen, en welk vertrouwen kunnen we als gevolg daarvan hebben? Hosea 6:3 Hoe laat dit vers zien dat het beter leren kennen van Jehovah inspanning vereist en zegeningen brengt? ¨ Mattheus 16:21-27 Als we Jehovah willen navolgen, wiens voorbeeld moeten we dan volgen en van welke instelling moeten we blĳk geven? Openbaring 21:3, 4 Wanneer je nadenkt over de toekomstige zegeningen die Jehovah zal brengen, wat wil je dan graag als reactie daarop doen?

Zelfs als we eeuwig leven, raken we nooit uitgeleerd over Jehovah (Prediker 3:11). Denk daarom eens aan het vooruitzicht dat we hebben. Na honderden, duizenden, miljoenen, zelfs miljarden jaren te hebben geleefd, zullen we veel meer over Jehovah God weten dan nu. Maar we zullen nog steeds het gevoel hebben dat er nog talloze schitterende dingen te leren zĳn. We zullen ernaar verlangen meer te leren, want we zullen altĳd redenen hebben om in te stemmen met de psalmist, die zong: „Het naderen tot God is goed voor mĳ” (Psalm 73:28). Eeuwig leven zal onvoorstelbaar rĳk en afwisselend zĳn — en het feit dat we steeds dichter tot Jehovah naderen zal altĳd het meest lonende ervan zĳn. 23 Reageer nu op Jehovah’s liefde door hem met heel je hart, ziel, verstand en kracht lief te hebben (Markus 12:29, 30). Laat je liefde loyaal en standvastig zĳn. Mogen de beslissingen die je dagelĳks neemt, van de kleinste tot de grootste, alle hetzelfde grondbeginsel weerspiegelen — dat je altĳd het pad zult kiezen dat je naar een sterkere band met je hemelse Vader leidt. Nader bovenal steeds dichter tot Jehovah, en moge hĳ steeds dichter tot jou naderen — tot in alle eeuwigheid! 22

23. Waartoe word je aangemoedigd?

Zou u meer informatie op prĳs stellen?

U kunt contact opnemen met Jehovah’s Getuigen via www.jw.org.

NADER DICHT TOT JEHOVAH

Recommend Documents