Voorwoord De Benelux Aluminium Award voor Duurzaam Renoveren is een tweejaarlijkse prijs, die gezamenlijk is uitgeschreven door het Aluminium Centrum (AC) en de Vereniging Metalen Ramen en Gevelbranche (VMRG) in Nederland, het Aluminium Center Belgium (AluCB) en de Federatie van Aluminium Constructeurs (FAC) in België. De Benelux Aluminium Award 2013 voor Duurzaam Renoveren wordt toegekend aan gerenoveerde woningen of bedrijfsgebouwen, waarin op een zinvolle en innovatieve manier aluminium is toegepast en die voldoen aan de in het reglement genoemde criteria. Naast de Award kan de Jury extra prijzen toekennen voor een opvallende prestatie of toepassing. De competitie is gehouden in het laatste kwartaal van 2013.
Inzendingen 2013 Alle toegelaten inzendingen zijn automatisch genomineerd voor de Benelux Aluminium Award 2013 voor Duurzaam Renoveren die op 22 januari 2014 op de Vakbeurs Gevel in Rotterdam wordt uitgereikt. In totaal zijn 36 inzendingen beoordeeld; 11in de Categorie Woningbouw en 24 in de Categorie Bedrijfsgebouwen.
Van elke inzending is een presentatie te bekijken op: www.aluminium-award.eu/2013/
2
Overzicht van de projecten PROJECTNAAM
PROJECTNAAM
WOONGEBOUWEN
BEDRIJFSGEBOUWEN
1
Lofts - Eindhoven
3
Spilcentrum ‘t Ven - Eindhoven
2
Weezenhof Nijmegen
4
Slotlaan 220 - Zeist
8
Gebouw Anton - Eindhoven
5
Aluminium zon-thermisch dak - Oldebroek
9
Appartementen Nedinsco - Eindhoven
6
Bisonspoor - Maarssen
18 Studio Amsterdam (voormalig GAK-kantoor)
7
Nedinsco - Venlo
19 The White Princess-Koksijde(B)
10 NRC - Amsterdam
20 Raafstraat - Alphen a/d Rijn
11 MANUFACTUUR - Venlo
25 Woongebouw Aartshertogenlaan - Den Bosch
12 Wintertuin - Baarn
26 Woonhuis - Brugge (B)
13 Rijksmuseum - Amsterdam
28 F-Building - Antwerpen (B)
14 Dreamhouse - Rotterdam
32 Ganshoren - Ganshoren
15 Daalse Kwint - Utrecht 17 Internationale school - Eindhoven 22 Exit 5 Experience & Meeting Center - Waregem 23 nieuwAmsterdam - Amsterdam 24 Provinciehuis NoordHolland - Haarlem 27 Gemeentehuis - Venray 29 Up-Facing Kantoor Bierman Advocaten - Tiel 30 Oostcampus - Oostkamp 31 TETUM II - Enschede 33 Immeuble Arts-Lux - Brussel 34 GasTerra - Groningen 35 De Zeeland - Bergen op Zoom 36 Twenthe Centrum - Almelo 16 Kenniscentrum -Roeselare
3
Samenstelling jury De onafhankelijke jury van de Benelux Award is samengesteld met personen uit de wereld van architectuur, techniek en vakmedia in Nederland en België. De Benelux Jury 2013 bestond uit: Voorzitter Prof. Jan Brouwer,
architect, NL
Leden Thomas Dierickx,
architect, BURO II & ARCHI+I, Roeselaere/Gent/Brussel, B(*)
Chris de Weijer,
architect, DP6 architectuurstudio, Delft, NL
Prof. Jan Belis,
Vakgroep Bouwkundige Constructies, Universiteit Gent, B
Prof. Frans Soetens,
Hoogleraar aluminium constructies, TU Eindhoven, NL
Griet Verbeeck,
Faculteit Architectuur en Kunst, Universiteit Hasselt,B
Robrecht Keersmaekers, Faculteit Architectuur en Kunst, Universiteit Hasselt,B Olaf van Panhuys,
directeur SKG, Wageningen, NL
Bart Denys,
Hoofdredacteur vakbladen Architect, Projecto en Schrijnwerk, B
Rogier Rijkers,
Hoofdredacteur dagblad Cobouw, NL
Jury secretariaat: Cyriel Clauwaert,
Aluminium Center Belgium, B
Roland Kousbroek,
Aluminium Centrum, NL
* geen stem uitgebracht m.b.t. project “Kenniscentrum- Roeselare” 4
Jury oordeel Bij de beoordeling van de inzendingen is door de jury rekening gehouden met de volgende criteria: •
zinvol gebruik van aluminium
•
efficiënt energiegebruik en – verbruik
•
hedendaags ontwerp
•
levensduur denken
•
sociaal economische impact
•
toegevoegde waarde aan het originele gebouw
In zijn algemeenheid is de Jury aangenaam verrast door de hoge kwaliteit van de inzendingen. Een grote verscheidenheid aan projecten werd ingediend, waarvan niet allen aan de verwachtingen van de jury voldeden. Minimale technische en/of architecturale kwaliteiten dienen gerespecteerd te zijn, om in aanmerking te komen voor nominatie en prijs / award. Een klein punt van kritiek is dat een aantal inzendingen van (te) beperkte technische informatie waren voorzien. Daardoor wordt het geven van een juiste beoordeling bemoeilijkt. Desalniettemin heeft de jury na zorgvuldige afweging de prijswinnaars kunnen vaststellen. Toegekend zijn 3 Awards en 4 deelprijzen verdeeld over de 2 categorieën. Namens de Jury,
Prof. Jan Brouwer
Nieuwegein, 14 januari 2014
Voorzitter
5
Categorie Woningbouw In deze categorie werden 5 projecten genomineerd en kwam de Jury tot een unanieme beslissing voor de toekenning van de Award. Werden genomineerd: PROJECTNAAM
WOONGEBOUWEN 1 & 8 Gebouw Anton & Lofts Anton - Eindhoven 9
Appartementen Nedinsco - Venlo
18
Studio Amsterdam (voormalig GAK-kantoor)
26
Woonhuis - Brugge (B)
28
F-Building - Antwerpen (B)
6
Winnaar Benelux Aluminium Award 2013 – Woningbouw
Studio Amsterdam (voormalig GAK-kantoor)
Foto: Blitta / Wessel de Jonge Architecten BNA BV
Motivatie van de jury: Dit totaal verouderde kantoorgebouw daterend van 1959, kreeg een volledige nieuwe look waarbij rekening werd gehouden met de bijzondere ligging van het gebouw en de herbestemming als een woongebouw, hierbij gebruik makend van de meest optimale technieken voor de uitvoering van de gebouwschil. Er werd hierbij door de architecten, het geveladviesbureau en de constructeur een aluminium elementgevel ontworpen die het oorspronkelijke beeld vrijwel tot op de millimeter nauwkeurig volgt en toch volledig aan de hedendaagse eisen van lucht-, wateren geluiddichting voldoet. Doordat ook het oorspronkelijke groene glas nog verkrijgbaar bleek kon het authentieke gevelbeeld opnieuw worden gerealiseerd, in combinatie met up-to-date geveltechnieken, zoals ook oorspronkelijk in 1959 het geval was. Bovendien werd deze gevel bij renovatie voorzien van parallel uitzettende ramen die een natuurlijke ventilatie toelaten.
7
In het bijzonder werd er aan de A-10 zijde vanwege de extreme fijnstof- en geluidbelasting een zogenaamde ‘serre-gevel’ geïntroduceerd, waarbij door middel van een binnenliggende aluminium schuifpui een dubbele gevel is gerealiseerd met zeer hoge akoestische isolatie waardes. Op een zeer inventieve manier wordt de tussenruimte met buitenlucht geventileerd waarbij deze openingen niet zichtbaar zijn van buiten uit. Bijkomend is te vermelden dat het een gebouw betreft opgenomen op de lijst van 20e eeuwse erfgoed in de hoofdstad Renovatie, herbestemming en technische oplossingen zijn uitgevoerd met respect voor deze kwalificatie.
8
Categorie Bedrijfsgebouwen Er werden 5 projecten genomineerd, het betreft: PROJECTNAAM
BEDRIJFSBOUWEN 11
MANUFACTUUR - Venlo
14
Dreamhouse - Rotterdam
16
Kenniscentrum -Roeselare
22
Exit 5 Experience & Meeting Center - Waregem
31
TETUM II - Enschede
In deze categorie kwam de Jury tot een ex- aequo oordeel. Deze 2 projecten onderscheiden zich van de ander met een totaal verschillend van karakter.
9
Winnaar Benelux Aluminium Award 2013 - Utiliteitsbouw - Kantoren
Kenniscentrum, Roeselare
Foto: BURO II & ARCHI+I
Motivatie van de jury: Dit oorspronkelijk monumentaal bankgebouw kreeg omwille van de centrale ligging, de grote oppervlakte en het historisch belang van de plek, een volledige herbestemming samen met de stationsomgeving als één van de belangrijkste onderdelen van de globale stadskernontwikkeling van Roeselare. Hierbij werd er een bijzonder accent gelegd door de structuur van het gebouw te vertalen naar de aluminiumgevel waarbij de trappartijen en diverse activiteiten die zich nu in het gebouw ontwikkelen, omgezet zijn in de zowel transparante als kleurrijk geschakeerde aluminium gevel. Deze gevel werd speciaal ontwikkeld om deze gebouwschil ondanks zijn complexe detaillering toch een hoog performante lucht –waterdichtheid en esthetisch hoogstaand karakter mee te geven. Een gebouw met oorspronkelijk beperkte maatschappelijke functie komt hierdoor centraal te staan in deze stadshernieuwing waarbij het fungeert als een lichtrijke circulatie ruimte naar omliggende wandelzones winkelcentra en onder het gebouw gelegen centrale parkeerplaats.
10
Winnaar Benelux Aluminium Award 2013 - Utiliteitsbouw - Historisch-monumentale gebouwen
Dreamhouse, Rotterdam
Foto: Claus en Kaan Architecten
Motivatie van de jury: De renovatie van dit gebouw werd door de jury als één van meest geslaagde ontwerpen gezien, waarbij het gebruik van aluminium als een totaal oplossing met een zeer bijzonder karakter speciaal is opgevallen. De aluminiumgevel wordt hierbij- door het gebruik van de zeer diepe geëxtrudeerde lamellen met een geanodiseerde oppervlaktebehandeling die de natuurkleur van het aluminium nog versterken- een kijkdoos met een bijzondere licht werking zowel overdag als bij avond. Deze bijzondere optische werking markeert het gebouw en iedere passant in Rotterdam heeft dan ook dit gebouw als een bijzondere attractie in zijn herinnering gegrift. Het karakter van de architectuur van de renovatie sluit zeer goed aan aan de oorspronkelijke architectuur van de Lijnbaan door het architectenbureau Van den Broek en Bakema. Kortom een zeer mooie en toch strakke tijdsloze uitvoering die door alle juryleden werd beaamd.
11
Extra prijzen Naast de Awards zijn er in beginsel 3 extra prijzen beschikbaar. Deze zijn bedoeld voor inzendingen met een opvallende prestatie of toepassing op het gebied van:
• Energy Efficiency • Gevels en Daken • Ramen en Deuren Afhankelijk van de aard der inzendingen heeft de Jury de vrijheid hierin te wijzigen, extra prijzen toe te voegen of een Juryprijs toe te kennen.
12
Winnaar extra prijs voor Energy Efficiency
GasTerra - Groningen
Foto: De Zwarte Hond Architectuur & Stedenbouw
Motivatie van de jury: Dit totaal vernieuwde gebouw trok bij alle juryleden onmiddellijk de aandacht en werd dan ook bevestigd door de toekenning van deze award. Het energielabel van het oorspronkelijke gebouw veranderde hierbij van ‘G’ naar ‘A+’ en wordt met een ‘green lease-contract’ verhuurd aan GasTerra, een internationaal opererende handelsonderneming in aardgas. Echter bij deze renovatie werd het vroegere nietszeggende gebouw in het stadsbeeld een architectonische parel, waarbij de implementering van de diverse energiezuinige technieken werden gecombineerd met performante aluminium gevelsystemen en nieuwe kozijnen inclusief driedubbel hoog-rendements glas, zonnepanelen in een combinatie van hoogglans en kleurrijkheid. Hierbij werd het oorspronkelijk metselwerk gerespecteerd en een ecologisch hoogstaande renovatie doorgevoerd waarbij in het gebouw moderne hedendaagse en multifunctionele werkplekken werden gecreeërd.
13
Winnaar extra prijs voor Gevels en Daken
Rijksmuseum - Amsterdam
Foto: Brakel Atmos b.v.
Motivatie van de jury: Het Rijksmuseum werd oorspronkelijk opgevat met veel glas en ruimte maar in de loopt van de 20e eeuw ging hiervan heel verloren door het dichten van de dakvlakken. Door deze ingrijpende renovatie werd echter het gebouw in ere hersteld waarbij zowel aan het criterium daglicht, maar ook de bijzonder klimaateisen die bij een hedendaags museum van kracht zijn wordt voldaan. Bovenop de eisen in verband met klimaat, temperatuur en luchtvochtigheid gelden nu ook strenge brand- en rookvoorschriften die werden gerespecteerd door de realisatie van zeer uitgekiende aluminium glasdaken. Een bijzonder technisch aspect ligt in dergelijke renovatie dan ook bij het opnemen van de ontstane zettingen en maatafwijkingen van deze historische constructie waarbij aluminium profileringen uitermate geschikt zijn; dit in combinatie met gordingen en spanten van de draagstructuur die konden behouden worden, waarbij ook voldaan werd aan de bijzondere esthetische eisen van Monumentenzorg.
14
Winnaar extra prijs voor Ramen en Deuren
Woonhuis - Brugge (B)
Foto: Vorsselmans NV
Motivatie van de jury: Het bijzondere aan dit project was de multifunctionele uitbreiding van een klassieke rijwoning in een stedelijk gebied met een zeer eigen karakter. De lichte aluminiumprofielen laten toe om schuiframen te bouwen die als het ware onzichtbaar, soepel bedienbaar zijn en een zeer lichtrijk binnenklimaat realiseren. Door een inventieve aanpak van de ontwerper kunnen door een bijzondere verbindingsknoop verschillende variabele tussenruimtes worden gecreëerd waarbij deze aan de huidige gezinssamenstelling en thuiswerk omgeving voldoen. De combinatie van deze variabele schuifpuien met de modernste technieken i.v.m. ventilatie in een overvloed van licht doen dan ook aan niets meer denken aan de vaak besloten stadswoning door de creatie van een flexibel in te delen grote ruimte.
15
Extra prijs voor Ramen en Deuren in historische gebouwen Alle inzendingen overziende heeft de Jury besloten tot het toekennen van een extra prijs voor Ramen en deuren in historische gebouwen. Hiervoor kwamen een viertal projecten in aanmerking waarbij door de productkeuze het historisch karakter van het gebouw werden geëvenaard en/of de oorspronkelijke functionaliteit overtroffen door de uitvoering van de vernieuwde gebouwschil: PROJECTNAAM
BEDRIJFSGEBOUWEN 7
Nedinsco - Venlo
1 & 8 Gebouw Anton en Lofts Anton - Eindhoven 27
Gemeentehuis - Venray
31
TETUM II - Enschede
Na zorgvuldige afweging is deze extra prijs unaniem toegekend.
16
Winnaar extra prijs voor Ramen en Deuren in historische gebouwen
TETUM II – Enschede
Foto: Imre Csany, 2013
Motivatie van de jury: In dit project werd voor de renovatie van het gebouw een uitermate slank aluminiumprofiel aangebracht dat quasi onzichtbare opengaande delen bevat. Hierdoor werd het oorspronkelijk gevel aanzicht volledig gerespecteerd maar met hoog performante thermische eigenschappen. Als een bijzondere aanvulling hierop werden er in brons geanodiseerde geperforeerde aluminium panelen aangebracht die het gebouw een bijzonder eigentijds uitzicht geven maar eveneens de gebruiker toe laten deze zonneweringen op eenvoudige manier te verplaatsen, afhankelijk van de bestemming van de achterliggende werkplek. Dit laat toe om door het gebruik van aluminium raamprofielen in combinatie met aluminium geperforeerde beplatingen naast de bijzonder esthetiek, ook een bijzonder belichting en oververhitting van de ruimtes te vermijden.
17
BENELUX ALUMINIUM AWARD 2013 DUURZAAM RENOVEREN
- Sociale woningbouw – huizen &
REGLEMENT
2. BEDRIJFSGEBOUWEN
appartementengebouwen
appartementen
- Utiliteitsbouw: kantoren – fabrieken e.d.
Algemeen
- Openbare gebouwen: musea – stations bibliotheken etc.
1.
- Historische gebouwen/monumenten
De Benelux Aluminium Award voor
- Infra/constructies –bruggen-viaducten
Duurzaam Renoveren is een tweejaarlijkse prijs, diegezamenlijk is uitgeschreven door
Daarnaast zijn er extra prijzen te winnen voor:
het Aluminium Centrum en de Vereniging
• Energie Efficiency
Metalen Ramen en Gevelbranche (VMRG) in
• Gevels en Daken
Nederland, het Aluminium Center Belgium en
• Deuren en Ramen
de Federatie van Aluminium Constructeurs (FAC) in België.
3b. Architecten, huiseigenaren, bouwcorporaties,
2.
projectontwikkelaars, raamfabrikanten en
De Benelux Aluminium Award 2013 voor
nschrijnwerkers kunnen deelnemen aan de
Duurzaam Renoveren wordt toegekend aan
Benelux Aluminium Award 2011 voor Duurzaam
gerenoveerde projecten/gebouwen, waarin op
Renoveren. Projecten/gebouwen moeten
een zinvolle en innovatieve manier aluminium is
gelokaliseerd zijn in de Benelux.
toegepast en die vallen in één van de aangegeven categorieën. De Jury kan extra prijzen toekennen
3c
voor een speciaal element.
’Renovatie’ kan opgevat worden in ruime zin: Het omvat renovatie, restauratie en herbouw (met
Ieder project mag slechts meedingen in 1
de bedoeling om de originele bestemming van
categorie. Alleen inzendingen die voldoen
een bestaandgebouw bv warenhuis te wijzigen in
aan de gestelde criteria kunnen meedingen.
appartementen).
3a.
4.
Binnen het toepassingsgebied ‘Renovatie’ wordt
Bij de beoordeling van de inzendingen zal
-in principe- in 2013 een Award toegekend in 2
rekening gehouden worden met de volgende
categorieën:
criteria: • zinvol gebruik van aluminium
1. WONINGBOUW
• efficiënt energie ge/verbruik
- Particuliere woningen
• life-cycle thinking
- Collectieve particuliere woningcomplexen/
• hedendaags ontwerp 18
• toegevoegde waarde aan het originele gebouw
Extra Criteria 10. De inzending dient minimaal te bestaan
5.
uit de volgende onderdelen:
Projecten die tussen 1 januari 2012 en 31
a. een CD-Rom / Memory Stick met tekeningen
december 2013 zijn voltooid kunnen inzenden.
van het project/gebouw, tekeningen van
Tenminste één complete fase van het
aluminiumdetails en een duidelijke
project/gebouw moet zijn afgerond.
visualisering door middel van één of meer foto’s van het voltooide project.
6.
b. een volledig ingevuld inschrijvingsformulier
Producten of projecten dienen te worden
dat bij dit reglement is gevoegd. Onvolledig
ingeschreven door een vertegenwoordiger
ingevulde formulieren worden niet
of een van de deelnemers vermeld bij 3b.
geaccepteerd.
Selectie en jurering
c. Inschrijving kost 295,- Euro excl BTW per project
7. Door een selectiecommissie worden per categorie
11.
de inzendingen beoordeeld op volledigheid van
De inschrijvingsformulieren dienen uiterlijk 15
documentatie en getoetst aan het reglement.
december 2013 (verlengd tot 6 januari 2014)
Inzendingen die aan de selectiecriteria voldoen
in het bezit te zijn van het Award secretariaat:
zijn genomineerd en maken kans op de Benelux Aluminium Award 2013 voor Duurzaam Renoveren in de betreffende categorie of één
Overige bepalingen
van de extra prijzen.
12. Inzendingen worden alleen geaccepteerd
8.
als de organisatoren het recht hebben om
Uit de genomineerden worden de Award-
elk ontwerp voor publiciteits doeleinden te
winnaars en andere winnaars gekozen
gebruiken.
door een onafhankelijke jury. 13. 9.
De organisatoren en sponsors kunnen niet
De Jury zal een Juryrapport opstellen waarin zij
aansprakelijk worden gesteld voor eventuele
haar keuzes en werkwijze toelicht.
schade aan of het verloren gaan van bijbehorend materiaal. Inzendingen die niet aan de criteria voldoen worden geretourneerd.
14. Beslissingen van de jury zijn definitief en er kan niet over worden gecorrespondeerd. 19
