www.besafe.be
2 Naar een algemene benadering van inbraakpreventie
VEILIG WONEN een zaak van iedereen!
Naar een algemene benadering van inbraakpreventie
2/4
2 Naar een algemene benadering van inbraakpreventie
Toch kan jij, als diefstalpreventieadviseur, een belangrijke bijdrage leveren om al één aspect van deze veilige thuis voor de burgers te bewerkstelligen, namelijk een inbraakveilige thuis. Door burgers te sensibiliseren, te informeren over inbraak en inbraakpreventie, en hen een gratis objectief advies op maat te leveren, moedig jij de burgers aan een belangrijke stap te zetten richting een veilige thuis.
Dit eerste hoofdstuk streeft volgende doelstellingen na: • •
•
J ou informatie verschaffen om inbraakpreventie te kaderen binnen het ruimere geheel van veilig wonen. Het crimineel fenomeen van inbraak volledig ontleden om jou een zo duidelijk mogelijk beeld te geven van wat het nu juist inhoudt: evolutie van woninginbraak doorheen de jaren, gevolgen van inbraak, kenmerken van inbrekers en inbraken, modus operandi, risicovoorspelling, enz. De filosofie van diefstalpreventie toelichten, de middelen die jij als diefstalpreventieadviseur kan hanteren om van inbraakpreventie werk te maken, welke rol jij specifiek kan vervullen, maar welke rol ook andere partners in dit verhaal kunnen hebben.
2/5
Naar een algemene benadering van inbraakpreventie
Burgers die veilig zijn en zich veilig voelen in hun eigen huis is een belangrijk voorop te stellen doelstelling. Veilig wonen is zeer ruim: er zijn zoveel gevaren waarmee men rekening moet houden: inbraken, autodiefstal, brand, valgevaar, … De realisatie van zo een veilige thuis voor iedereen is dan ook geen gemakkelijke klus, maar een werk van lange adem.
2. Naar een algemene benadering van inbraakpreventie _ __________________________________ 2/1 1. Een veilige thuis gedefinieerd ������������������������������������������������������������ 2/7 2. Woninginbraak������������������������������������������������������������������������ 2/8 2.1. Definitie woninginbraak������������������������������������������������������������ 2/8 2.2. Analyse woninginbraak in België ���������������������������������������������������� 2/9 2.1.1. Woninginbraak in België doorheen de jaren �������������������������������������� 2/9 2.1.2. Onveiligheidsgevoel in België ������������������������������������������������ 2/14 2.2. Woninginbraak onder de loep������������������������������������������������������ 2/15 2.2.1. Gevolgen van woninginbraak������������������������������������������������� 2/15 2.2.2. Kenmerken van inbrekers ��������������������������������������������������� 2/15 2.2.3. Kenmerken van inbraken���������������������������������������������������� 2/16 2.2.4. Inbraakmethodes���������������������������������������������������������� 2/17 2.2.5. Factoren die het inbraakrisico verhogen ���������������������������������������� 2/19 2.2.6. Hoe inbraken verminderen? Benaderingen inbraakpreventie ������������������������ 2/19 2.2.7. Herhaalde woninginbraak���������������������������������������������������� 2/20 2.2.8. Ter afronding: belang van inbraakpreventie�������������������������������������� 2/20 2.3. Inbraakpreventie���������������������������������������������������������������� 2/20 2.3.1. Visie op inbraakpreventie���������������������������������������������������� 2/20 2.3.2. Middelen voor inbraakpreventie����������������������������������������������� 2/26 2.3.3. Rol van de diefstalpreventieadviseur������������������������������������������� 2/27 2.3.4. Rol van de andere partners�������������������������������������������������� 2/28 2.3.5. Evaluatie����������������������������������������������������������������� 2/29 3. Referenties�������������������������������������������������������������������������� 2/31
Naar een algemene benadering van inbraakpreventie 2/6
1. Een veilige thuis gedefinieerd De realisatie van een veilige thuis vergt veel meer dan het nemen van een aantal bouwkundige maatregelen. Om het begrip “veilige thuis” beter te kunnen vatten, moeten we dit eerst analyseren. Een “thuis” is “een plek waar het goed is om te leven” en heeft dus een veel bredere context dan een “huis” in de letterlijke zin van het woord. Daarom is het beveiligen van een huis in de enge zin (anders gezegd: het gebouw), niet voldoende om tot een “veilige thuis“ te komen.
•
Sociale veiligheid is de mate waarin mensen veilig zijn (objectief) en zich ook veilig voelen (subjectief) tegen misdaden, geweld of overlast door anderen en alle persoonlijke gevolgen vandien (financieel, fysiek of emotioneel) Wat betekent dit concreet? Het aanpakken van woninginbraak (al dan niet met gebruik van geweld / wapens), diefstal (al dan niet met bedrog), diefstal van fietsen, diefstal van of uit voertuigen, cybercriminaliteit, huiselijk geweld, vandalisme, enz. Fysieke veiligheid is de mate waarin burgers veilig zijn (objectief) of zich veilig voelen (subjectief) tegen ongevallen (brand, ongevallen thuis, verkeersongevallen, …) en alle persoonlijke gevolgen vandien. Wat houdt dit concreet in? Optreden tegen brandincidenten, ongevallen thuis, CO-vergiftiging, verkeersongevallen, enz.
Wie streeft naar een veilige thuis, moet op zoek gaan naar het evenwicht tussen sociale als fysieke veiligheid. De praktijk wijst echter uit dat maatregelen in het kader van sociale veiligheid vaak apart genomen worden van de maatregelen op het gebied van fysieke veiligheid. Met als resultaat dat deze maatregelen elkaar soms tegenspreken. Een voorbeeld: om een woning inbraakwerend te maken, worden kwaliteitsvolle sloten op ramen en deuren geplaatst die dieven buiten houden. In geval van brand is het in een dergelijke woning vaak moeilijk om snel buiten te geraken. Daarom moeten maatregelen ter verbetering van de sociale veiligheid en maatregelen voor de optimalisering van de fysieke veiligheid goed op elkaar worden afgestemd om daadwerkelijk een veilige thuis te realiseren. In het geval van het besproken voorbeeld, kan je voor sloten opteren waarbij een panieksluiting is voorzien langs de binnenkant waarmee de burger de deur van binnenuit eenvoudig kan openen. Eén van de elementen van sociale veiligheid waar je aandacht aan moet besteden in het bekomen van een veilige thuis is de aanpak van woninginbraak. Hou in de acties en maatregelen die je als diefstalpreventieadviseur treft om woninginbraken te voorkomen wel rekening met de andere aspecten van sociale en fysieke veiligheid om een veilige thuis te bevorderen!
2/7
Naar een algemene benadering van inbraakpreventie
•
Een veilige thuis gedefinieerd
Om een veilige thuis te bekomen, dien je aandacht te besteden aan sociale veiligheid en fysieke veiligheid (Boutellier en Stol, 2006). Deze begrippen kan je als volgt omschrijven:
2. Woninginbraak Woninginbraak is een complex fenomeen met verschillende gezichten. Om het adequaat aan te pakken, is het belangrijk een duidelijk beeld te vormen van woninginbraak in zijn geheel.
2.1. Definitie woninginbraak De omschrijving ‘woninginbraak’ is een criminele figuur, wat inhoudt dat het niet onder deze benaming in het strafwetboek opgenomen werd, maar wel gebaseerd is op een aantal elementen uit de strafwet. ‘Woninginbraak’ wijst, in termen van de Belgische strafwet, op: •
een diefstal in woning; Art. 461 Sw. – Hij die een zaak die hem niet toebehoort, bedrieglijk wegneemt, is schuldig aan diefstal. Art. 479 Sw. – Als bewoond huis wordt beschouwd elk gebouw, appartement, verblijf, loods, elke zelfs verplaatsbare hut of andere gelegenheid die tot woning dient.
•
met of zonder geweld of bedreiging, en waarbij wapens werden getoond of gebruikt;
Woninginbraak
Art. 483 Sw. – Onder geweld verstaat de wet daden van fysieke dwang gepleegd op personen. Onder bedreiging verstaat de wet alle middelen van morele dwang door het verwekken van vrees van een dreigend kwaad. Art. 482 Sw. – Onder het woord wapens worden begrepen de voorwerpen, bedoeld in art. 135 van het Strafwetboek. Art. 135 Sw. – Onder het woord ‘wapens’ worden begrepen alle toestellen, werktuigen, gereedschappen of andere snijdende, stekende of kneuzende voorwerpen die men heeft ter hand genomen om te doden, te wonden of te slaan, zelfs indien men geen gebruik ervan gemaakt heeft.
Naar een algemene benadering van inbraakpreventie
•
met als verzwarende omstandigheid braak, inklimming en/of valse sleutels. Art. 467 Sw. – Diefstal wordt gestraft met opsluiting van vijf tot tien jaar: Indien hij gepleegd wordt door middel van braak, inklimming of valse sleutels. Art. 484 Sw. – Braak bestaat in het openbreken, stukbreken, beschadigen, afbreken of wegnemen van om het even welke in- of uitwendige sluiting van enig huis, gebouw of aanhorigheden, van een vaartuig, een wagen, een voertuig; in het openbreken van gestolen kasten of meubels, bestemd om ter plaatse te blijven en om de daarin besloten voorwerpen te beveiligen. Art.486 Sw. – Inklimming wordt genoemd: Het binnenkomen over muren, deuren, daken of om het even welke andere afsluiting, in huizen, gebouwen, binnenplaatsen, neerhoven, bouwwerken van welke aard ook, tuinen, parken, besloten erven; Het binnenkomen door een ondergrondse opening die niet gemaakt is om tot toegang te dienen. Art. 487 Sw. – Valse sleutels worden genoemd: Alle haken, opstekers, lopers, nagebootste, nagemaakte of vervalste sleutels; Sleutels die door de eigenaar, huurder, logementhouder, of kamerverhuurder niet bestemd zijn voor de sloten, hangsloten, of voor welk sluitwerk ook waartoe de schuldige ze gebruikt; Verloren, zoekgeraakte of weggenomen sleutels die tot het plegen van de diefstal dienen. Evenwel is het gebruik van valse sleutels alleen een verzwarende omstandigheid wanneer zij dienen om voorwerpen te openen, waarvan de braak een verzwaring van straf ten gevolge zou hebben.
2/8
2.2. Analyse woninginbraak in België 2.1.1. Woninginbraak in België doorheen de jaren2 Om een beeld te krijgen van de omvang van woninginbraken in België, analyseren we de beschikbare cijfers. Daarbij beperken we ons tot woninginbraken in strikte zin3. Voltooide inbraken en pogingen tot inbraak België (jaren 2000-2010)
2000
2001
2002
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2009
2010
Voltooide inbraak
50.314
47.444
50.666
38.633
34.339
35.256
39.698
38.578
39.698
43.438
42.389
Poging tot inbraak
24.808
21.463
19.781
17.859
15.325
15.028
18.216
18.628
18.743
21.064
20.673
Totaal
75.122
68.907
70.447
56.492
49.664
50.284
57.914
57.206
58.441
64.502
63.062
Tabel 1: Voltooide/pogingen tot inbraken België (2000-2010) (bron: CG/CGO/CGOA-Srt.)
Figuur 1: Inbraken in strikte zin in België (2000-2010) (bron: CG/CGO/CGOA-Srt.)
Deze cijfers tonen aan dat het totaal aantal woninginbraken in België tussen 2000 en 2010 gedaald is, met een sterke daling tussen 2000 en 2004. Het jaar 2005 vormt een keerpunt: vanaf dan vertoont het aantal woninginbraken weer een stijgende trend, met enkel in 2007 en in 2010 een lichte daling. Ondanks de stijgende lijn in de woninginbraakcijfers, wordt in het jaar 2010 nog steeds een lager totaal aantal woninginbraken opgetekend dan in het jaar 2000. Zowel de voltooide woninginbraken als de pogingen tot woninginbraak, vertonen dezelfde tendens als het totaal aantal woninginbraken. De trend in de pogingen tot woninginbraak is weliswaar minder uitgesproken.
2
De cijfers werden aangereikt door de Federale Politie – CG/GCO/CGOA-Srt.
3
Woninginbraken in strikte zin zijn “alle diefstallen met braak, inklimming of valse sleutels, met of zonder geweld, in een woning (huis, appartement, garage, …). Woninginbraken in ruime zin zijn “alle woninginbraken in strikte zin, aangevuld met inbraken in een tent, tuinhuis, serre, …
4 Let op dat het hier enkel gaat om de geregistreerde woninginbraken. Op het dark number hebben we geen zicht. Er wordt aangenomen dat de werkelijke omvang van het fenomeen geschat kan worden op het dubbel van het aantal geregistreerde feiten.
2/9
Naar een algemene benadering van inbraakpreventie
Woninginbraak
Bovenstaande tabel geeft de absolute cijfers weer van de geregistreerde voltooide woninginbraken en pogingen tot woninginbraken in België voor de jaren 2000 tot en met 2010.4
Verhouding voltooide inbraken en pogingen tot inbraak België (jaren 2000-2010)
Figuur 2: Verhouding aantal voltooide inbraken – pogingen tot inbraak (2000-2010) (bron: CG/CGO/CGOA-Srt.)
Als men de verhouding van het aantal voltooide inbraken tot het aantal pogingen tot inbraak onder de loep neemt, wordt vastgesteld dat deze verhouding over de jaren heen nagenoeg ongewijzigd blijft: ‘voor elke twee inbraken die er gepleegd worden tussen 2000 en 2010 wordt er één poging tot inbraak ondernomen’.
Woninginbraak
Woninginbraken in strikte zin in de vijf Belgische grootsteden (jaren 2000-2010)
Naar een algemene benadering van inbraakpreventie
2000
2001
2002
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2009
2010
Antwerpen
4.578
3.966
4.116
3.705
3.609
4.287
5.155
4.669
4.576
4.883
4.751
Charleroi
3.742
2.896
2.671
2.215
2.785
2.443
2.686
2.635
2.948
3.407
3.251
Luik
3.742
3.456
3.372
2.441
1.817
1.364
1.503
2.013
2.470
2.267
2.166
Brussel
1.154
1.209
1.389
1.202
1.202
1.321
1.549
1.700
1.668
1.811
1.601
831
1.002
1.085
1.033
1.085
1.201
1.412
1.452
1.140
1.398
1.653
Gent
Tabel 2: aantal woninginbraken in strikte zin in de vijf Belgische grootsteden (2000-2010) (bron: CG/CGO/CGOA-Srt.)
Figuur 3: Aantal woninginbraken in strikte zin in de vijf Belgische grootsteden (2000-2010) (bron: CG/CGO/CGOA-Srt.)
2/10
Inzoomend op de vijf Belgische grootsteden, merkt men onderling een verschil op in de inbraakcijfers. In absolute aantallen is de stad Antwerpen de koploper. Antwerpen vertoont tussen 2000 en 2004 een dalende trend. Het jaar 2004 is een kantelmoment: vanaf dit moment tot het jaar 2006 stijgt het aantal woninginbraken sterk. Het jaar 2006 vormt het tweede belangrijke kantelpunt in dit decennium. Tussen 2006 en 2008 daalt het aantal woninginbraken opnieuw. Vanaf 2008 is er weer een lichte stijging merkbaar. Voor het jaar 2010 wordt weer een lichte daling opgetekend. Vanaf 2006 kan men dus een sterk fluctuerende trend waarnemen. In 2010 worden 4.751 woninginbraken (of pogingen) geregistreerd. Dit aantal ligt hoger dan de 4578 woninginbraken in 2000. Charleroi vertoont ongeveer dezelfde trend als Antwerpen. Het eerste kantelmoment na een dalende trend ligt wel een jaar vroeger, namelijk in 2003. Tussen 2003 en 2004 wordt een stijging opgemerkt, gevolgd door een lichte daling tussen 2004 en 2005. Tussen 2005 en 2009 wordt een algemene stijging opgetekend. Voor 2010 daalt het aantal woninginbraken wederom. Het aantal woninginbraken bedraagt 3.251, een stuk lager dan in 2000, toen er 3.742 werden vastgesteld. De stad Luik vertoont tussen 2000 en 2005 een dalende trend (met een sterke daling tussen 2002 en 2005 van 3.372 naar 1.364 woninginbraken). Vanaf 2006 tot 2008 stijgt het aantal woninginbraken echter weer naar 2460. Vanaf 2008 is opnieuw een dalende trend ingezet: in 2010 bedraagt het aantal woninginbraken 2.166. In de hoofdstad Brussel kan tussen 2000 en 2010 een licht stijgende trend vastgesteld worden van 1.154 naar 1.601 woninginbraken. Enkel in de jaren 2003, 2008 en 2010 wordt een lichte daling opgetekend. In de stad Gent wordt tot slot eveneens een algemene stijgende trend vastgesteld tussen het jaar 2000 en 2010 van 831 naar 1.653 woninginbraken. Enkel in de jaren 2003 en 2008 daalt het aantal woningbraken lichtjes.
2000
2001
2002
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2009
2010
Jan
6.015
6.975
6.553
6.075
4.755
4.469
5.090
5.779
5.247
5.561
5.856
Feb
5.653
6.209
6.369
5.113
4.573
3.890
4.221
5.252
4.797
5.213
5.556
Maa
5.911
7.144
6.978
5.312
4.396
4.257
5.321
5.266
4.575
6.062
6.149
Apr
5.393
5.447
5.820
4.527
3.944
3.906
4.713
4.361
4.190
5.183
5.414
Mei
5.454
4.802
5.932
4.046
4.082
3.797
4.721
4.354
4.617
5.202
4.889
Jun
5.471
4.934
4.869
3.828
3.713
3.704
4.112
3.897
4.216
5.022
4.598
Jul
6.026
5.216
5.316
4.055
3.871
3.872
4.389
4.580
4.664
5.199
5.035
Aug
6.127
5.097
5.080
4.153
3.748
4.005
4.351
4.066
4.517
5.100
4.729
Sep
6.416
4.988
5.082
3.965
3.473
3.622
4.150
3.971
4.262
4.273
4.645
Okt
6.772
5.501
5.093
4.637
3.976
3.876
4.814
4.881
5.372
5.247
5.581
Nov
7.658
6.031
6.240
5.275
4.459
4.658
5.610
5.135
5.730
5.820
5.652
Dec
8.226
6.563
7.115
5.506
4.674
6.048
6.431
5.664
6.254
6.170
4.958
Tabel 3: aantal woninginbraken opgesplitst per maand waarin ze gepleegd werden (2000-2010) (bron: CG/CGO/CGOA-Srt.)
De maanden waarin de meeste inbraken plaatsgrijpen, kunnen afhankelijk van het jaar erg verschillen. Algemeen genomen merkt men dat vooral in de maanden november tot en met maart de meeste inbraken plaatsvinden. Let wel op dat het hier absolute cijfers betreft. Sommige maanden tellen minder dagen, waardoor het aantal hier mogelijk ook iets lager ligt. Om representatieve resultaten voor te stellen, worden het aantal feiten voor het jaar 2010 als voorbeeld herleid op 30 dagen/ maand. Dit brengt een lichte verschuiving van de resultaten met zich mee.
2/11
Naar een algemene benadering van inbraakpreventie
Woninginbraak
Opsplitsing in functie van de maand waarin het feit gepleegd werd (jaren 2000-2010)
Figuur 4: O verzicht woninginbraken in functie van de pleegmaand met inbegrip van de herleiding van het aantal dagen naar 30 voor 2010. (bron: CG/CGO/CGOA-Srt.)
Proportioneel tijdsdiagram (weekdag/uurblok) voor aantal woninginbraken (2010)
Woninginbraak
In 2010 vertonen de inbraakcijfers op nationaal niveau het hoogst aantal op volgende momenten: • Dinsdag tussen 11u en 16u • Woensdag tussen 11u en 12u • Donderdag tussen 11u en 13u en tussen 14u en 16 • Vrijdag tussen 19u en 21u • Zaterdag tussen 18u en 22u Inbraakmethodes voor het pleegjaar 2010
Naar een algemene benadering van inbraakpreventie
Van alle opgegeven inbraakmethodes, komen volgende uit de geregistreerde woninginbraken het meest voor: • Openbreken/openwringen/plooien van één hindernis, inklimming, duwen/inslaan/trekken of gebruik van valse sleutels • Handelen tijdens afwezigheid van de bewoner, met gebrekkige verlichting (of juist veel verlichting wanneer de woning afgelegen is), vlucht wanneer er personen zijn (te voet) • Overwinnen materiële hindernis: deur/poort/raam/vensterraam/garagepoort, meerbepaald afbreken sloten/ grendels • Toegangsweg: langs de voorkant, de achterkant of de zijkant • Geen gebruik van geweld of dreiging • De dader doorzoekt methodisch de plaats, zet alles vaak overhoop en handelt niet alleen. • Geen gebruik van wapens • De dader houdt de buit van de inbraak in zijn bezit De meest geviseerde doelwitten en gestolen objecten (2010) De meest beoogde doelwitten van inbrekers zijn: • Open bebouwing • Rijwoningen • Studio’s/appartementen Volgende objecten werden in 2010 vooral gestolen naar aanleiding van een woninginbraak: • Juwelen/uurwerken • Geld • Computer en toebehoren • Multimedia • Fotoapparaat • GSM en toebehoren • Kleding 2/12
Profiel van de verdachte Wat de leeftijd van de verdachte betreft, is dit voor het merendeel van de verdachten onbekend. Als de leeftijd wel bekend is, situeert deze zich in de eerste plaats tussen 18 en 25 jaar, maar ook de -18 jarigen en de 26 tot 36-jarigen komen veelvuldig voor in de politiestatistieken.
Figuur 5: Leeftijd van de daders van woninginbraken voor het pleegjaar 2010. (bron: CG/CGO/CGOA-Srt.)
Naar een algemene benadering van inbraakpreventie
Woninginbraak
Het merendeel van de verdachten van woninginbraken zijn mannen.
Figuur 6: Geslacht van de daders van woninginbraken voor het pleegjaar 2010. (bron: CG/CGO/CGOA-Srt.)
2/13
De nationaliteit van de verdachten is meestal onbekend. Als de nationaliteit bekend is, zijn verdachten meestal van Belgische komaf.5
Figuur 7: Nationaliteit van de daders van woninginbraken voor het pleegjaar 2010. (bron: CG/CGO/CGOA-Srt.)
2.1.2. Onveiligheidsgevoel in België Woninginbraak
De afgelopen 60 jaar is een grote kentering merkbaar in de manier waarop mensen denken over veiligheid. Vandaag hebben de burgers de neiging om zich “onveiliger” te voelen dan vroeger, hoewel dit zich niet steeds vertaalt in de criminaliteitscijfers.
Naar een algemene benadering van inbraakpreventie
Uit de Veiligheidsmonitor van 2006 blijkt dat Belgen woninginbraak beschouwen als een van de drie belangrijkste vormen van criminaliteit. Een vijfde van de Belgische burgers schat het risico ooit slachtoffer te worden van een inbraak bovendien (zeer) hoog in.7
Uit een mededeling van de Europese Commissie blijkt dat misdrijven zoals woninginbraken, diefstallen uit voertuigen, overvallen en gauwdiefstal de belangrijkste zorgen zijn van de Europese burgers. De meeste Europese burgers schatten het risico om slachtoffer te worden van een woninginbraak, hoog in.6
De subjectieve gegevens geven weer wat er leeft onder de burgers en wat hun hoofdbekommernissen zijn. Als diefstalpreventieadviseur is het belangrijk hier rekening mee te houden. Bied de burgers een luisterend oor en tracht in de mate van het mogelijke het voorkomen van woninginbraken na te streven.
2/14
5
Dit vormt geen betrouwbare indicator: men heeft immers geen zicht op de werkelijke achtergrond van de verdachte(n). Het is derhalve niet aangewezen om uitspraken te formuleren over het aandeel van welbepaalde dadergroepen bij dergelijke blinde vlekken.
6
Mededeling van de Commissie aan de Raad en het Europees Parlement: Criminaliteitspreventie in de Europese Unie. Brussel 12/03/2004 COM (2004).
7
http://www.polfed-fedpol.be/pub/veiligheidsMonitor/2006/monitor2006_nl.php.
2.2. Woninginbraak onder de loep Alvorens de discussie op gang te brengen over hoe woninginbraken in de praktijk best worden aangepakt, is het belangrijk om een duidelijk beeld te krijgen van dit fenomeen. Wat zijn de gevolgen van een woninginbraak? Wat is kenmerkend aan inbrekers en inbraken? Hoe kunnen we woninginbraak terugdringen? ... Een uitgebreid overzicht van wetenschappelijk onderzoek kan antwoorden op deze pertinente vragen aanreiken en maakt het mogelijk om het belang van inbraakpreventie kracht bij te zetten.
2.2.1. Gevolgen van woninginbraak De emotionele gevolgen van een inbraak zijn vaak even groot als de emotionele gevolgen voor slachtoffers van een overval, ondanks het feit dat bij een inbraak meestal geen contact is met de inbreker en het risico om gekwetst te worden dus beduidend lager ligt. Dat inbraak zo traumatiserend wordt ervaren, heeft waarschijnlijk te maken met het feit dat het binnendringen in iemands woning het slachtoffer zeer persoonlijk raakt.
2.2.2. Kenmerken van inbrekers Wat weten we over inbrekers? •
• • •
De overgrote meerderheid van inbrekers zijn “gelegenheidsinbrekers”: zij zijn in vergelijking met professionele inbrekers jonger, minder mobiel en worden gemakkelijker afgeschrikt door honden, sloten en alarmen. Professionele inbrekers zijn doorgaans ouder en mobieler en laten zich minder afschrikken door hindernissen. Ze zijn ook meer bedreven in het vervreemden van eigendom. Dit betekent dat de meeste inbrekers hun carrière beginnen als gelegenheidsdief. De grote meerderheid van de inbrekers zijn mannen. De voorwerpen die het vaakst worden gestolen zijn contant geld, juwelen en elektronische toestellen. Contant geld en juwelen zijn gemakkelijk mee te nemen. De meerderheid van de inbraken gaat gepaard met het gebruik van geweld, waarbij sloten op deuren en ramen werden geforceerd, of deuren/ramen gewoon werden ingeslagen. Hierover meer in punt 2.2.4. over inbraakmethodes.
In opdracht van de FOD Binnenlandse Zaken werd een onderzoek gevoerd naar de textuur en praktijk van inbraken. Een aantal van bovenstaande bevindingen werden hierin bevestigd.8
8
Verwee, I.; Ponsaers, P. en Enhus, E. (2007). “Inbreken is mijn vak. Textuur en Praktijk van woninginbraak”. Den Haag: Boom Juridische Uitgevers. 207 p.
2/15
Naar een algemene benadering van inbraakpreventie
De gevolgen kunnen dus verregaand zijn en hebben een grote impact op de slachtoffers en hun gezin. Daarom verlangen slachtoffers vaak een of andere vorm van hulp of advies. Inbraakpreventie en het advies dat jij als diefstalpreventieadviseur hierover geeft, kan slachtoffers helpen om de woninginbraak een plaats te geven en het te verwerken.
Woninginbraak
Daarnaast kan een woninginbraak ook volgende gevolgen teweegbrengen bij het slachtoffer: • Een inbraak kan een onveiligheidsgevoel veroorzaken bij personen die er het slachtoffer van zijn geworden. • Slachtoffers voelen zich vaak geërgerd, geïrriteerd of boos. • Slachtoffers zijn meestal ook voorzichtiger, alerter en banger. • Slachtoffers kunnen slaapproblemen hebben. • Slachtoffers kunnen er zelfs nood aan hebben om een tijdje niet te gaan werken (om zo greep te hebben op de situatie en de angst om weer slachtoffer te worden van een inbraak te beperken).
2.2.3. Kenmerken van inbraken9 Wanneer wordt er ingebroken? •
•
Inbrekers vermijden contact met de bewoners. In het verleden was woninginbraak vaak een nachtelijk gebeuren. Het aandeel inbraken overdag is echter aanzienlijk toegenomen. Elk moment dat een huis onbeheerd wordt achtergelaten, vormt een risico. Er doet zich een inbrakenpiek voor in juli (vakantieperiode) en december (Kerstmis).
Waar wordt er ingebroken? •
•
•
• Woninginbraak
• •
•
Naar een algemene benadering van inbraakpreventie
Inbrekers geven de voorkeur aan klussen buiten hun onmiddellijke omgeving en zijn ‘mobiel’ op zoek naar doelwitten: te voet, met een motorvoertuig of met het openbaar vervoer. Inbrekers, en vooral jonge inbrekers, hebben eerder de neiging om dichtbij huis te opereren, en mikken op woningen die langs hun normale woon/werk- of schoolroute liggen. Inbrekers proberen confrontaties met de bewoners uit de weg te gaan. Ze kijken dan ook steeds uit naar tekenen van bewoning (geluid, lichten, auto voor de deur) en gaan aanbellen als ze denken dat de bewoners afwezig zijn. Inbrekers vermijden doelen die de buren en voorbijgangers gemakkelijk in het oog kunnen houden. Daarom lopen huizen in afgelegen gebieden, huizen die een eind van de straat gelegen zijn, huizen op een groot terrein of naast parken of andere niet-residentiële zones, een groter risico. Eigendommen met weinig sociale controle (beperkte verlichting ’s nachts of veel beplanting) bieden voor de inbreker een goede bescherming tegen nieuwsgierige blikken. Huizen met toegangswegen die gemakkelijk bereikbaar zijn, zijn interessant voor inbrekers. Dat geldt ook voor huizen in steegjes, die zowel een toegangs- als vluchtweg bieden. De gezamenlijke invloed van toegankelijkheid, zichtbaarheid en controleerbaarheid mogen niet worden onderschat. Huizen waarvan de bewoners achteloos omspringen met beveiliging vormen een interessant doelwit. Huizen met toegangspunten bestaande uit versleten of fragiel materiaal (rot hout, goedkope sloten enz.) worden beschouwd als gemakkelijke doelwitten en lopen dus meer risico. Hetzelfde geldt voor huizen waarvan de bewoners de gewoonte hebben om ramen of deuren open te laten staan, en waar weinig of geen beveiligingssystemen geïnstalleerd zijn. Woninginbraak kan voorkomen in alle sociaaleconomische milieus. Weelderige huizen trekken vaak bedreven professionele inbrekers aan en woningen in armere wijken zijn dan weer kwetsbaar voor de meer typische overtreder die in de buurt woont. Inbrekers schatten de mogelijke beloning van een inbraak in door de omvang en de toestand van huizen, tuinen en auto’s te evalueren. Daarom houden duidelijke tekenen van welstand dus een hoger risico op slachtofferschap in.
Bovenvermelde kenmerken van inbraken zijn gebaseerd op gegevens met betrekking tot inbraken gepleegd door gelegenheidsdieven. Uit een analyse van de globale evolutie van de werkwijze van rondtrekkende dadergroepen blijkt het volgende 10: • • •
• •
Ze opereren in de onmiddellijke buurt van hun woonplaats, maar ze durven ook grote afstanden afleggen. Ze plegen veel misdrijven en passen het principe van de minste weerstand toe. Er vindt in de uitvoering van de inbraken vaak vooraf een taakverdeling plaats. De keuze van de doelwitten, vooral betreffende woninginbraken, is doorgaans opportunistisch en er gaat ook weinig voorbereiding aan vooraf. Rondtrekkende delinquenten proberen contact met hun slachtoffers te vermijden. Rondtrekkende delinquenten zijn op zoek naar buit die gemakkelijk vervoerd kan worden, eenvoudig en snel van de hand kan worden gedaan en een hoge opbrengst oplevert.
Over het algemeen verschillen rondtrekkende delinquenten dus niet zo sterk van ‘sedentaire’ delinquenten wat de werkmethodes betreft.
2/16
9
Verwee, I.; Ponsaers, P. en Enhus, E. (2007). “Inbreken is mijn vak. Textuur en Praktijk van woninginbraak”. Den Haag: Boom Juridische Uitgevers. 207 p.
10
Eerste Minister, Minister van Justitie, Minister van Binnenlandse Zaken (2010). De aanpak van rondtrekkende dadergroepen. Vernieuwde uitdagingen. Brussel. 32 p.
2.2.4. Inbraakmethodes Daders blijken over meerdere vaardigheden te beschikken om een woning binnen te dringen. Lukt de ene methode niet, zullen zij de andere proberen. Ze laten zich hierbij leiden tot de mogelijkheden ter plaatse. Openbreken deur Deze methode staat veelal bovenaan de lijst. Een inbreker steekt een schroevendraaier of een koevoet aan de slotzijde tussen deur en kozijn en breekt deze open. Soms door brute kracht, soms door meerdere schroevendraaiers te gebruiken, langzaam omhoog te werken en uiteindelijk de spanning zo hoog op te bouwen dat de schoot uit de sluitkom springt. Deze methode werkt bij alle soorten kozijnen.
Inbraak door middel van een truc Een inbreker belt aan en tracht via een valse hoedanigheid of een vals verhaal toegang te verkrijgen tot de woning. Een inbreker speelt hier dus in op de goedgelovigheid van de burger. Hengelen De inbreker gaat met een ijzeren draad door de brievenbus in de deur en trekt de deurkruk naar beneden waardoor de deur opent (dit is enkel mogelijk als de deur niet slotvast gemaakt is).
2/17
Naar een algemene benadering van inbraakpreventie
Woninginbraak
Inbrekers kunnen natuurlijk ook bruut geweld gebruiken en aan de slotzijde heel hard tegen de deur trappen.
Bulgaarse methode De inbreker breekt een uitstekende cilinder af, bv. door middel van een tang (mogelijkheid bestaat ook dat hij eerst het bouwbeslag ombuigt of afbreekt waardoor de cilinder vrijkomt). Met een bouwsleutel, schroevendraaier of een ander hulpmiddel wordt vervolgens het slot geopend. Flipperen Door middel van een stuk plastiek kan de dagschoot van de naar binnen draaiende deur ingeduwd worden en de deur zo geopend worden (dit is enkel mogelijk als de deur niet slotvast gemaakt is en er geen bijzetsloten geplaatst zijn). Gaatjes boren De inbreker boort een gaatje onder het slot (vooral bij ramen of vensterdeuren). Hij probeert vervolgens met een ijzeren draadje het raamboompje te bewegen en te openen. Ingooien Een raam of ruit wordt door middel van een steen of moker ingeslagen, vaak omdat er zich een gelegenheid tot diefstal voordoet (bv. om toegang te verkrijgen tot de kruk of omdat er waardevolle voorwerpen in het zicht liggen). Deze methode wordt vaak gebruikt als een andere inbraakmethode mislukt of als de inbreker snel moet zijn. Die getuigt wel van een zeker amateurisme. Insluipen/inklimmen Een inbreker kan misbruik maken van een raam of een deur die door onoplettendheid open werd gelaten of van een sleutel die buiten verborgen wordt op een klassieke verstopplaats. Kerntrekken De inbreker draait in de slotcilinder een schroef en trekt de cilinder uit het slot. Woninginbraak
Cilinder uitboren Het uitboren van cilinders is bij inbrekers populair. Er wordt dusdanig in de cilinder geboord dat hij zijn beveiligende eigenschappen verliest.
Naar een algemene benadering van inbraakpreventie
Andere modus operandi Andere gebruikte modus operandi zijn: • Raamboompjes forceren bij openstaande uitzetramen door het scharnier te vernielen of het raamboompje op de bevestigingspunten los te wrikken. • Het verwijderen van houten of kunststof glaslatten door middel van een scherp mes, een beitel of een schroevendraaier. Als de glaslatten weg zijn, verwijdert de inbreker het raam en kan hij zo de woning binnendringen. Deze methode is handig als men weinig lawaai wil maken. • Lockpicking, waarbij het slot wordt opengemaakt door een speciaal lockpicking-setje of met daarvoor geschikte hulpmiddelen. De permutatiestiften worden hiermee in de juiste richting gezet, waarna met het flipperen het slot kan worden geopend. • Klopsleutelmethode (‘bumping’), waarbij de inbreker een sleutel aankoopt, de groeven hiervan op zijn diepst maakt (door middel van een vijl of speciale machine). Als hij dan de sleutel in een slot steekt en tegen de sleutel klopt met bv. een klophamer, dan zullen de bovenste pinnen in de cilinder omhoog gaan, waardoor er in de cilinder een gat ontstaat en het slot met de sleutel opengedraaid kan worden.11 • Woningovervallen. Met geweld of bedreiging neemt of perst de inbreker een goed af, van de bewoners van een woning (of een poging daartoe).
11
2/18
Deze methode komt geregeld in de actualiteit, hoewel ze reeds jaren bestaat. Deze inbraakmethode is echter niet zo simpel als ze vaak wordt voorgedaan. De inbreker moet immers weten welk type cilinder in de deur geplaatst werd, om zo de juiste klopsleutel te maken. Deze methode wordt dan ook vooral gebruikt door professionele inbrekers die zeer specifieke doelwitten voor ogen hebben en zich op de inbraak voorbereiden. Bovendien lijkt deze methode zich niet vaak voor te doen in de politiestatistieken. Hierbij moet men echter een kanttekening maken: ‘bumping’ wordt immers vaak geregistreerd als diefstal met braak door middel van valse sleutels (vandaar het aantal lage ‘bumping’ cijfers).
2.2.5. Factoren die het inbraakrisico verhogen Het aantal woninginbraken in België ligt hoog en kent de afgelopen decennia een overwegend stijgende trend. Aan wat is dit te wijten? • Bewoners zijn minder vaak thuis dan een paar decennia geleden. Mensen bevinden zich een groot deel van de dag buitenshuis (werken, shopping, op restaurant, …) en zijn +/- 4 weken per jaar met vakantie. Inbraken worden meestal gepleegd wanneer mensen niet thuis zijn. • De plaatselijke gemeenschap is veranderd. Mensen werken niet meer in hun onmiddellijke omgeving. Ze kennen hun eigen buren niet en zijn vaak niet in staat om het onderscheid te maken tussen een buur en een persoon met slechte intenties. De maatschappij is dus veel individualistischer geworden, waardoor de sociale controle afneemt. • Buurten zijn ook veel minder levendig dan vroeger: steeds minder winkels en restaurants, steden evolueren vaker naar “slaapsteden”, … • Er zijn steeds meer rondtrekkende dadergroeperingen die doorheen de EU gebruik maken van specifieke communicatiemiddelen waardoor ze veel efficiënter kunnen optreden (en minder kwetsbaar zijn wat ordehandhaving betreft). • Een gebrek aan verantwoordelijk gedrag vanwege de burgers om preventieve maatregelen te treffen.
De burger woont in sociale woningen of achtergestelde buurten. De burger woont in gemeenschappen met weinig sociale samenhang of controle. De burger woont in dichtbevolkte stedelijke gebieden. De burger woont in de buurt van potentiële delinquenten (bijvoorbeeld binnenstad). De woning ligt langs of dichtbij hoofdverkeersassen (waardoor de daders een belangrijke vluchtweg hebben). Het huis heeft geen bewoonde indruk. Het huis is beperkt zichtbaar. Het huis is gemakkelijk toegankelijk.
2.2.5. Hoe inbraken verminderen? Benaderingen inbraakpreventie Een vastberaden en ervaren inbreker raakt waarschijnlijk wel elk huis binnen. Uit de bovenstaande elementen blijkt echter dat de meeste inbrekers ‘gelegenheidsinbrekers’ zijn. Die gaan op zoek naar doelwitten die voor hen de beste gelegenheid bieden. Ervaren inbrekers zullen dan ook snel gemakkelijke doelwitten kunnen opsporen. Bij situationele preventie van een inbraak komt het er dus op aan om een huis allesbehalve “inbraakvriendelijk” te maken: het moeilijker toegankelijk maken van het doelwit (‘target-hardening’), het verhogen van de pakkans (of vermoedelijke pakkans) voor de inbrekers en het verkleinen van de mogelijke beloning (buit). Dit wil zeggen dat je door het wegnemen en/of bemoeilijken van specifieke doelwitten bepaalde misdrijven kan voorkomen. Dergelijke benaderingen werden vaak bekritiseerd als zijnde niet meer dan gewoon ‘gezond verstand’, maar toch is het verbazingwekkend hoe weinig mensen systematisch van dat gezond verstand (goede gewoonten) blijk geven. Alvorens het probleem van de woninginbraak aan te pakken, moet eerst het fenomeen in de buurt worden onderzocht. Wat de preventie van herhaalde woninginbraak betreft, blijkt dat preventiemaatregelen misdrijf- en contextspecifiek moeten zijn om ook daadwerkelijk iets uit te halen. Situationele misdaadpreventie wordt ook bekritiseerd. Een van de meest gehoorde punten van kritiek heeft betrekking op het potentiële verschuivingseffect: situationele misdaadpreventie heeft geen effect op het algemene misdaadvolume, maar verplaatst zich alleen maar naar andere locaties (in de ruimte12) of tijdstippen (in de tijd), of leidt tot een andere modus operandi, of tot een ander soort misdrijf (functioneel). Hoewel dit niet door alle wetenschappelijke onderzoeken bevestigd wordt, is het wel belangrijk met deze mogelijke vormen van verschuiving rekening te houden.
12 Onderzoek wijst uit dat het verplaatsingseffect nooit 100% is. Dit betekent dat niet alle inbrekers een ander doelwit zoeken wanneer een initieel doelwit sterk beveiligd is..
2/19
Naar een algemene benadering van inbraakpreventie
• • • • • • • •
Woninginbraak
Welke elementen kunnen het risico op een inbraak verhogen?
2.2.6. Herhaalde woninginbraak Ervaring en onderzoek wijzen uit dat een slachtoffer van een inbraak een hoger risico loopt om de eerste weken na de inbraak opnieuw slachtoffer te worden. Zo wordt eerder slachtofferschap af en toe zelfs gedefinieerd als de beste voorspeller van toekomstig slachtofferschap. Hoe kan herhaalde woninginbraak algemeen voorkomen worden? 1.
2. 3. 4.
Er dienen specifieke en op maat gemaakte preventiemaatregelen uitgewerkt te worden die misdrijf- en contextspecifiek zijn. Jij, als diefstalpreventieadviseur, met de nodige expertise ter zake, vervult hierin een zeer belangrijke rol. De burger mag zich niet beperken tot het nemen van één maatregel. Een geheel van maatregelen moet genomen worden om het probleem integraal aan te pakken. Probeer de burger hiervan te overtuigen. De preventiemaatregelen moeten uitgevoerd worden. Contact achteraf om na te gaan of de maatregelen ook doorgevoerd zijn, is dan idealiter ook aan te raden. Er moet aandacht zijn voor situaties met een hoog criminaliteits- en inbraakgehalte. Die plaatsen en tijdstippen waar herhaalde inbraken het meest voorkomen, zijn het meest geschikt om de preventie-inspanningen op toe te spitsen (hot spots). Ook hier vervul jij als diefstalpreventieadviseur een belangrijke bijdrage.
2.2.7. Ter afronding: belang van inbraakpreventie Bovenstaand overzicht legt de nadruk op het belang van inbraakpreventie. In de praktijk kan jij, de diefstalpreventieadviseur, bovenvermelde bevindingen gebruiken om inbraakpreventie verder te verbeteren. Woninginbraak
Door te focussen op de verschillende kenmerken en factoren die het risico op een inbraak versterken, kan inbraakpreventie op een efficiënte manier worden aangepakt. In het volgende hoofdstuk wordt de aanpak van inbraakpreventie verder toegelicht.
2.3. Inbraakpreventie
Naar een algemene benadering van inbraakpreventie
Ter afsluiting van dit hoofdstuk, wordt nog uitgebreid stilgestaan bij wat inbraakpreventie nu juist inhoudt. Welk visie stellen wij in België centraal? Welke stappen moet men ondernemen alvorens maatregelen te treffen? Welke soorten maatregelen kan men treffen? Welke middelen kan jij als diefstalpreventieadviseur hanteren om van inbraakpreventie werk te maken? Wat is jouw specifieke rol nu eigenlijk? En die van andere partners? En tot slot, wat is het belang van evaluatie?
2.3.1. Visie op inbraakpreventie Het belang van woninginbraak en de aandacht die dient uit te gaan naar situationele preventie valt niet te betwisten. De visie die men er in België op inbraakpreventie nahoudt, stelt via het OFEM- en OBER-principe verschillende soorten maatregelen voorop die in volgende volgorde moeten genomen worden (zie 2.3.1.2.): 1. Organisatorische maatregelen 2. Bouwkundige/fysieke maatregelen 3. Elektronische maatregelen 4. Registratie - Melding Deze inbraakpreventieve maatregelen samen kunnen de kans om slachtoffer te worden van een inbraak, diefstal of overval aanzienlijk verminderen. Inbraakpreventie valt zelf onder de grotere noemer van diefstalpreventie, dat o.a. mikt op de preventie van inbraken, diefstallen met list, zakkenrollen en vandalisme in privéwoningen, maar ook op inbraak, diefstal in zelfstandige ondernemingen, KMO’s en openbare gebouwen.
2/20
2.3.1.1. Risicoanalyse Om een inbreker te ontmoedigen, is het belangrijk maatregelen te nemen. Eén maatregel is echter verre van voldoende: een geïntegreerde werkwijze (een totaalconcept) moet de voorkeur krijgen. Daarom is het belangrijk om de specifieke risico’s van een stad, gemeente, gebied, of specifieke woning in kaart te brengen, alvorens maatregelen te treffen. Het doel van een risicoanalyse is de bewoners en ontwerpers te helpen bij de beoordeling van de maatregelen die ze het best nemen om hun woning te beschermen tegen inbraak. Een risicoanalyse, waarbij rekening wordt gehouden met de plaatselijke omgeving, voorkomt “overbescherming” en legt de basis voor een efficiënte inbraakpreventie. Het is niet de bedoeling om van huizen versterkte burchten of gevangenissen te maken. Het idee is dat huizen “leefbaar” moeten zijn voor de bewoners.
De inbreker maakt dus volgende keuzes: •
Stad of streek De amateur-inbreker opereert vaak in een straal van 5 km van zijn eigen woning. De professionele inbreker zal steden en streken kiezen die beter geschikt zijn om meerdere inbraken per nacht/dag te plegen. Bij zowel de amateur-inbreker als de professionele inbreker vormt de aanwezigheid van vluchtwegen een cruciale factor. Hoe drukker een gebied bewoond is, hoe meer autosnelwegen er in de buurt aanwezig zullen zijn. De nabijheid van één of meerdere autosnelwegen vergroot het risico op inbraken in een stad of een streek.
•
Wijk Een wijk is een buurt waar mensen wonen met ongeveer dezelfde levensstijl en status. Dit kan enerzijds betekenen dat de stijl en grootte van de woningen in dezelfde lijn liggen, of anderzijds dat de leeftijd, gezinsfase, vrijetijdsgedrag en dergelijke overeenstemmen. Ook hier vormt de aanwezigheid van vluchtwegen (autosnelwegen, grote provinciale banen of belangrijke invalswegen) voor beide types inbrekers een cruciale factor.
•
Straat Onderzoek toont aan dat in woningen of woonblokken die aan de rand van een wijk liggen vaker wordt ingebroken dan in woningen/woonblokken die in een wijk liggen. Een inbreker percipieert de rand van een woonbuurt immers als een relatief veilige zone, waar de kans op herkenning door de bewoners beperkt is en de vluchtmogelijkheden groot zijn.
13
Dit komt uit de analyse van criminaliteitscijfers over de jaren heen naar voor.
2/21
Naar een algemene benadering van inbraakpreventie
Zo zal een vrijstaande luxueuze villa gelegen in een verlaten straat dichtbij een oprit van een autosnelweg een groter risico lopen op een inbraak dan een woning in een druk bebouwd gebied zonder vluchtweg in de onmiddellijke omgeving.13 Het gedrag van inbrekers bij het kiezen van een doelwit kan verklaard worden aan de hand van de ‘trechtertheorie’. Na de keuze van een stad/gemeente focussen ze zich op de wijk of dorp, vervolgens op de straat, dan op het huis, de huisgevel en tot slot de gevelopening. De inbrekers denken daarbij aan de ingeschatte aanwezige buit, de pakkans door sociale controle, de vluchtwegen en de mate van beveiliging. Dit model verklaart waarom bepaalde buurten meer risico lopen op woninginbraak dan andere buurten.
Woninginbraak
De kans op een inbraak of inbraakpoging is niet voor elke woning gelijk. Verscheidene aspecten spelen hierbij een rol, zoals de aard van de woning, de omgeving waarin de woning gelegen is, de kwaliteit van het geïnstalleerde hangen sluitwerk en de aanwezigheid van andere preventieve voorzieningen. De inbraakgevoeligheid van een woning is dan ook afhankelijk van volgende factoren: • De buit • De pakkans • Eventuele vluchtwegen • De bereikbaarheid
Door de inbraakcijfers te analyseren in steden, gemeenten, gebieden of buurten kan je een beeld vormen van de specifieke elementen die benadrukt moeten worden. Om een dergelijk beeld te verkrijgen van woninginbraak, kan je o.a. volgende bronnen aanspreken: 1. Officiële politie- en gerechtelijke statistieken zijn een overvloedige bron van informatie over de kenmerken van misdrijven, delinquenten, voorbereidingen en slachtoffers. Officiële politiegegevens geven maar geringe aanwijzingen over het eigenlijke criminaliteitsvolume, omdat deze gegevens niet alleen een weerspiegeling zijn van het niveau van de misdaad zelf, maar ook van veranderingen in het beleid van de politie en de politiek, en in de neiging van het publiek om misdaden aan te geven. 2. Bij onderzoeken naar slachtofferschap wordt er doorgaans van uitgegaan dat deze onderzoeken beter in staat zijn om het algemene volume van de inbraken en de kenmerken van de slachtoffers te meten. Dat komt omdat ze niet worden beïnvloed door factoren die een impact hebben op de neiging van het publiek om misdrijven aan te geven of op de politieke omstandigheden die bepalend zijn voor het criminaliteitsbeleid. Onderzoeken naar slachtofferschap verschaffen ook demografische, gedrags- en andere interessante gegevens over slachtoffers die niet routinematig worden verzameld door de politie. Nadeel is dan wel dat onderzoek dat terug gaat in de tijd, vaak af te rekenen heeft met het feit dat de ondervraagde zich relevante gebeurtenissen vaak niet meer kan herinneren. 3. Wat we van de inbrekers zelf weten, hebben we meestal uit gesprekken met delinquenten, en uit de etnografische observaties. Deze bronnen leveren echter wel informatie op die we anders nooit zouden kunnen krijgen: over de demografie van de overtreder, de onderliggende motivatie, het beslissingsproces en de modus operandi. 4. Verzekeringsmaatschappijen en verkopers van beveiligingsdiensten en –systemen houden eveneens gegevens bij met betrekking tot het verzekeringsrisico en het consumentengedrag. Het gebouw De keuze van een inbreker zal sneller vallen op een woning met een minimum aan sociale controle, met eventuele vluchtwegen en uiterlijk vertoon van status. In grote appartementsgebouwen of bij zeer lange rijen woningen is de sociale controle gering. De gebouwen zijn veelal te groot om iedereen van het gebouw te (her)kennen. Toegang tot de gemeenschappelijke ruimten van grote appartementsblokken is bovendien vaak erg eenvoudig. Vandaar dat deze gebouwen een groot risico op inbraak lopen.
•
De gevel Inbrekers maken zich in het merendeel van de gevallen toegang eigen tot een woning via de achtergevel. Een vrijstaande woning zal een groter potentieel bieden voor de inbreker door het groter mogelijk aanvalbaar oppervlak. Zo lopen vrijstaande woningen en hoekwoningen een groter risico op een inbraak. Veel hangt bovendien af van de zichtbaarheid van de woning. Inbrekers worden immers niet graag gezien. Zorg daarom voor een kwaliteitsvolle verlichting, zodat de gevelzijden vanaf de straat zichtbaar zijn.
Woninginbraak
•
Naar een algemene benadering van inbraakpreventie 2/22
Het gevelelement Inbrekers trachten een woning meestal via de begane grond binnen te dringen, toch bereiken zij hun doelwit soms ook via over- of opklimming. De bereikbaarheid van eventueel aan te vallen gevelelementen is dan ook een belangrijk criterium. De inbraakbeveiliging moet enkel toegepast worden op bereikbare gevelelementen. Wanneer is een gevelelement bereikbaar? Alle gevelelementen (bv. deur of raam) binnen 5,5 meter vanaf de begane grond en de eerste etage van een woning zijn bereikbaar (A). Buiten de 5,5 meter geldt dat men over een werkvlak moet beschikken binnen 3,5 meter (B) van minimaal 40 bij 40 centimeter (C), met een maximale hellingsgraad van + of – 50 graden (D). Dan zal vanaf dit werkvlak een gevelelement bereikbaar zijn binnen 2,4 meter hoogte (E). Een gevelelement is niet meer bereikbaar indien het gelegen is meer dan 1 meter voor of achter het werkvlak (F).
Figuur 8: Bereikbaarheid gevelelementen.
•
De werkwijze De gekozen werkwijze hangt af van het risico dat de inbreker loopt en het succes op binnendringen. De inbraak of poging tot inbraak gebeurt meestal met die methode die de meeste kans op slagen heeft en waarbij de inbreker het laagste risico loopt om gepakt te worden. De voornaamste parameters zijn: het beveiligingsniveau, de tijd en de snelheid. De informatie die men verzamelt (aan de hand van statistieken, inbraakpreventief bezoek, …), maakt het mogelijk om het risico te bepalen op een inbraak. Deze risicoanalyse moet daarna aanleiding geven tot de uitwerking van een plan waarin de nodige te nemen preventieve maatregelen geïntegreerd worden (rekening houdende met kosten-efficiëntie).
2.3.1.2. Preventiemaatregelen De filosofie rond inbraakpreventie stelt het OFEM- principe en OBER-principe voorop, die een onderscheid maken tussen volgende beveiligingsmaatregelen.
Organisatorische maatregelen Veiligheid begint met de toepassing van een paar goede gewoonten. Deze maatregelen zijn goedkoop en gemakkelijk uit te voeren. Voorbeelden zijn een efficiënt sleutelbeheer, een grotere zichtbaarheid van de woning en het veilig opbergen van waardevolle voorwerpen. 2/23
Naar een algemene benadering van inbraakpreventie
Woninginbraak
•
Bouwkundige/ Fysieke maatregelen Structurele bouwkundige/fysieke inbraakbescherming heeft tot doel een mogelijke inbraakpoging te vertragen aan de hand van bouwkundige/fysieke middelen: •
• •
De versterking en beveiliging van gevelelementen, door bijvoorbeeld gelaagde beglazing te plaatsen of cilinderbeveiliging met kerntrekbeveiliging te installeren, vormen ook een extra obstakel voor inbrekers. Zelfs een minimale beveiliging heeft een ontradend effect. Licht- en geluidseffecten helpen mee een inbreker af te schrikken, omdat die niet gezien of gehoord wil worden. Elk extra obstakel dat de inbreker op zijn weg vindt, vraagt tijd en dat vergroot de pakkans. Als hij werktuigen moet gebruiken, dan vergt dat ook tijd, wat dan ook weer het risico op betrappen verhoogt.
Elektronische maatregelen Alarm- en detectiesystemen vormen een aanvulling op de andere maatregelen. Deze maatregelen hebben een signalerende functie. De meeste elektronische beveiligingssystemen treden in werking wanneer er een inbraak aan de gang is14, terwijl organisatorische maatregelen de gelegenheid tot inbreken zo veel mogelijk beperken. Fysieke/bouwkundige maatregelen werpen dan weer obstakels op tegen inbraak. Wanneer elektronische maatregelen worden geïmplementeerd, moet rekening worden gehouden met verschillende wettelijke bepalingen, zoals de wetgeving op de individuele privacy van de burgers. Woninginbraak
Een aantal belangrijke principes waarmee rekening gehouden moet worden, zijn de volgende:
Het is belangrijk dat de maatregelen in bovenstaande volgorde
Naar een algemene benadering van inbraakpreventie
worden toegepast. Het implementeren van bouwkundige/fysieke of elektronische maatregelen heeft weinig zin wanneer er geen rekening wordt gehouden met organisatorische maatregelen. Met andere woorden: het installeren van een degelijk alarm haalt weinig uit als de bewoners hun deuren niet op slot doen. Organisatorische maatregelen vormen de basis van een geslaagde beveiliging tegen woninginbraak. Wordt deze volgorde gerespecteerd, dan kan een optimale beveiliging worden gewaarborgd. Goede maatregelen hoeven niet veel geld te kosten. Met hier en daar een paar aanpassingen kan het beveiligingsniveau van een woning aanzienlijk worden verhoogd. Als verschillende beveiligingsmaatregelen noodzakelijk zijn, is het belangrijk om goed na te denken over de beveiligingsmaatregelen, om een beveiligingsplan uit te werken en dit in stappen toe te passen. Leg daarbij de nadruk op de zwakste punten. Opgelet! Het is heel belangrijk om inbraakpreventieve maatregelen af te stemmen op andere maatregelen (brandpreventiemaatregelen, noodmaatregelen, …), om te vermijden dat ze elkaar tegenwerken. De genomen maatregelen moeten blijvend worden toegepast. Vermijd dat de burger tracht om een beetje van alles te proberen: er moet rekening worden gehouden met het totaalconcept. Maatregelen met betrekking tot inbraakpreventie verhogen de inbraakbestendigheid van een woning. Met andere woorden: ze zullen de inbraakrisico’s aanzienlijk beperken. Het is evenwel niet mogelijk om toekomstige incidenten helemaal uit te sluiten. Nulrisico bestaat immers niet.
14
2/24
Er zijn ook alarmsystemen die werken met perimeterdetectoren, waardoor het alarmsysteem reeds in geactiveerd wordt vanaf het moment dat de inbreker de perimeter van de woning (vaak omheining/haag rond de woning) overschrijdt.
Registratie Registratie en inventarisatie van waardevolle voorwerpen is een belangrijke stap die de burger in ieder geval moet ondernemen. Zo heeft de burger na een inbraak onmiddellijk een overzicht van de gestolen en/of beschadigde voorwerpen. Hierdoor wordt een volledige en duidelijke aangifte bij de politie mogelijk. Melding Melding heeft te maken met de reactie van buren op verdachte omstandigheden. Sociale controle is van cruciaal belang. Als een burger iets verdachts opmerkt in/aan een naburige woning, is het noodzakelijk dat hij dit onmiddellijk aan de politie meldt via het algemene noodnummer 112. Omgevingsmaatregelen Inbraakpreventie beperkt zich vaak tot de beveiliging van de woning. Hou in het opstellen van een advies op maat ook rekening met de omgeving waarin de woning zich bevindt. Een goed beveiligde woning kan immers een groter risico inhouden als deze woning zich in een wijk bevindt waar inbraken veelvuldig gepleegd worden.
• • • •
Zorg voor overzicht en zichtbaarheid. Zorg voor een ondubbelzinnige en duidelijke terreinafbakening. Creëer toegankelijkheid of, integendeel, ontoegankelijkheid. Zorg voor een aantrekkelijke omgeving.
De Europese norm 14 383-2 werd in België in 2009 geratificeerd, waardoor deze norm ook in ons land van kracht werd. Deze norm, die bestaat uit een simpel stappenplan, biedt gemeenten, architecten en bouwheren een handleiding op welke wijze aanpassingen in een buurt of wijk, maar ook op een industrieterrein of station kunnen worden uitgevoerd. Hierdoor kan men reeds in een vroeg stadium aandacht besteden aan veiligheid in een bouwproject.
2/25
Naar een algemene benadering van inbraakpreventie
Hoe kan dit worden bereikt? Door de nadruk te leggen op de toepassing van maatregelen op het vlak van de stedelijke ontwikkeling en van architecturale maatregelen, indien nodig aangevuld met elektronische maatregelen (Luten, 2008). De volgende vuistregels zijn zeer belangrijk in het streven naar een veilige en beveiligde gemeenschap:
Woninginbraak
Een degelijk ontwerp (duidelijke, overzichtelijke omgeving) en een doeltreffend gebruik van de omgeving (goede verlichting, verzorgd struikgewas, …) kunnen leiden tot een vermindering van zowel de gelegenheid tot als van de angst voor een misdaad, waaronder dus ook inbraak. Alvorens de individuele huizen onder de loep te nemen, is het van belang om aandacht te besteden aan de omgevingsmaatregelen. Gemeentelijke diensten, sociale huisvestingsmaatschappijen, architecten, ruimtelijke ordening, planners, bouwers en jij, de diefstalpreventieadviseur spelen een belangrijke rol in het nastreven van een veilige buurt. Maar ook de burgers vervullen een belangrijke rol en mogen hun bijdrage tot een veilige omgeving zeker niet onderschatten.
2.3.2. Middelen voor inbraakpreventie Burgers sensibiliseren om aandacht te besteden aan het belang van inbraakpreventie en om maatregelen te nemen om de beveiliging van hun huis te optimaliseren, kan op verschillende manieren worden verwezenlijkt: 2.3.2.1. Informatiecampagnes
heck list départ NL DEF
6/02/07
14:51
Page 1
Tips om uw woning in alle veiligheid te verlaten!
veiligheid!
uw Denk aan Federale
www.besafe.be
e Glorie,
an Waterloola
76, 1000
Brussel
Overheidsdienst Binnenlandse Zaken www.ibz.fgov.be
VU: Jérôm
rden e-mail wo teloos per let kan kos Deze leaf
[email protected] info besteld: 35 22 557 02 : of per fax ktische tips ” – die pra en inbraak Wonen Gelaagd teg re “Veilig te bev eiligenglas de webg De brochu uw wonin n gedownload van bevat om rde – kan wo en brand esafe.be of per w.b site ww teld: rden bes wo ail e-m z.fgov.be infodoc@ib
U bouwt… ig … beveil ! g in n o uw w
Algemene Directie Veiligheid en Preventie Waterloolaan, 76 1000 BRUSSEL www.besafe.be Gepantserde deur Algemene Directie Civiele Veiligheid Leuvenseweg, 1 1000 BRUSSEL www.ibz.fgov.be
Veilig wonen
Brandblusapparaat
Om extra exemplaren van deze brochure te bestellen, stuurt u gewoon een e-mail naar :
[email protected] of een fax naar 02 557 35 22.
Check-List vertre k
Deze brochure kunt u ook downloaden op www.besafe.be (rubriek ‘Publicaties’).
VU: Philip Willekens, Waterloolaan, 76 - 1000 Brussel - 2012
u contact opnemen met uw brandweerdienst.
www.besafe.be
Door uw woning te beveiligen, beschermt u wat voor u het meest kostbaar is. Bovendien geniet u een belastingvermindering. In deze folder ontdekt u hoe u ‘aan veiligheid kunt winnen’. VU : Jérôme Glorie, Waterloolaan, 76 - 1000 Brussel
U verlaat uw huis onbewoond? Enkele voorbeelden van investeringen Voor meer informatie over inbraakpreventie, kunt u Om inbraak- en brandrisico’s contact opnemen met uw lokale preventie- of politiediensten of surf op www.besafe.be. te vermijden, volg de tips van deze brochure. Voor meer informatie over het brandgevaar, kunt
www.besa
fe.be
Federale Overheidsdienst Binnenlandse Zaken Algemene Directie Veiligheid en Preventie Waterloolaan 76 T 02 557 33 99 1000 BRUSSEL F 02 557 33 67
[email protected] www.besafe.be
Federale Overheidsdienst Financiën Contactcenter : 0257 257 57 www.minfin.fgov.be
Beveiligingssysteem
sdienst Overheid Federale se Zaken nd tie Binnenla en Preven eid
Veiligh Directie Algemene aan 76 Waterlool ssel 1000 Bru ov.be
[email protected] e fe.b www.besa
Beveilig uw woning en bespaar 730 €
VEILIG W ONEN
een zaak
van iede
reen!
Woninginbraak
Sensibiliseringscampagnes naar het grote publiek toe, die mensen ertoe aanzetten om voorzorgen te nemen tegen een mogelijke inbraak en de risicoperceptie bij een overtreder te verhogen, kunnen het bemoeilijken van een inbraak vergroten. Het is cruciaal dat het belang van inbraakpreventie op grote schaal in de ‘spotlights’ wordt gebracht door de verspreiding van flyers, folders, tv-spots, radiospots, maar ook door het organiseren van infostands op beurzen, speciale festiviteiten, ... Vergeet eveneens de nieuwste media niet om uw boodschap te verspreiden: maak een Facebook-pagina aan, creëer een twitter-account en ‘tweet’ er op los!
Naar een algemene benadering van inbraakpreventie
Informatiecampagnes kunnen ook worden gericht naar specifieke doelgroepen, zoals senioren, slachtoffers van woninginbraak, in de vorm van mailings, artikels in publicaties voor ouderen, ... Let wel dat inbraakpreventiecampagnes het gedrag van personen niet zozeer zal veranderen. Het zal in eerste instantie eerder een invloed hebben op de houding van personen t.a.v. inbraakpreventie, zo blijkt uit preventieonderzoek. 2.3.2.2. Advies rond inbraakpreventie Daar waar informatiecampagnes vrij algemeen blijven, maakt advies over inbraakpreventie het mogelijk om meer doelgericht en op maat te werken. Advies rond inbraakpreventie kan worden toegespitst op het grote publiek, maar kan ook worden afgestemd op specifieke risicogroepen. Inbraakpreventieve adviezen kunnen inbraken voorkomen, maar wanneer het grote publiek daarover op een proactieve manier wordt aangesproken, wordt advies vaak aangevraagd door bewoners met het laagste risico op inbraak. Daarom is het ook van belang om aandacht te hebben voor specifieke doelgroepen, zoals nieuwbouwers of renoveerders, ouderen, maar ook slachtoffers, wegens het risico dat zij opnieuw slachtoffer kunnen worden. Inbraakpreventieadvies kan verschillende vormen aannemen: • • • • • 2/26
Advies thuis via rechtstreeks contact. Presentatie tijdens georganiseerde informatieavonden. Mogelijkheid voor burgers om op een specifiek bepaald moment online vragen te stellen aan jou, de diefstalpreventieadviseur. De e-TPA dat een algemeen advies kan afstemmen op de kenmerken van een specifieke burger (www.testjewoning.be). ...
2.3.3. Rol van de diefstalpreventieadviseur Diefstalpreventieadviseurs met een expertise op het vlak van inbraakpreventie15 spelen een belangrijke rol in het sensibiliseren van de burgers en in het verlenen van advies op maat over welke maatregelen idealiter getroffen moeten worden. Om hun functie op een gepaste manier te kunnen vervullen, moet jij als diefstalpreventieadviseur worden opgeleid in de materie, en dit op continue basis. Naast de basisopleiding van 90u en de tweejaarlijkse bijscholing, kan deze handleiding jou helpen bij het adequaat volbrengen van jouw taken. Jouw belangrijkste taken zijn:
•
•
•
•
•
Woninginbraak
•
Het verschaffen van gratis, objectief en op maat gemaakt advies aan burgers over de manier waarop ze hun huizen optimaal kunnen beveiligen. Het verschaffen van preventieadvies aan kandidaat-bouwers of -renoveerders, vooral en bij voorkeur op basis van bouw- of renovatieplannen. Advies verschaffen aan zelfstandigen, handelaars, beoefenaars van vrije beroepen met betrekking tot beveiliging tegen inbraak, overvallen en diefstallen. Advies verschaffen met betrekking tot openbare gebouwen om de beveiliging ervan te verbeteren en de uitgevoerde beveiligingsmaatregelen op verzoek evalueren. Uitleg verschaffen, infosessies organiseren met betrekking tot criminaliteitspreventie voor verschillende doelgroepen. Relevante en actuele informatie over inbraakpreventiemateriaal en verschillende inbraakpreventietechnieken aanreiken. Geruststellen van de burgers, een luisterend oor vormen, zodat mogelijk het onveiligheidsgevoel vermindert.
Het advies als diefstalpreventieadviseur situeert zich aan beide uitersten van de veiligheidsketen: de schakel preventie en de schakel nazorg. De adviesverlening is afgestemd op de behoeften van de doelgroep. De informatie die jij hiervoor inwint, valt onder het beroepsgeheim. Jij hebt als diefstalpreventieadviseur ook een belangrijke eerstelijnsfunctie inzake brandpreventie. Jij zal de burgers sensibiliseren over het belang van brandveiligheid door hen te wijzen op enkele basisprincipes en hen vervolgens voor verder advies door te verwijzen naar de brandpreventieadviseurs.
15
De expertise van de diefstalpreventieadviseur omvat niet enkel inbraakpreventie voor woningen/appartementen. Hij geeft eveneens advies naar zelfstandige ondernemingen, KMO’s en vrije beroep toe. Daarnaast is hij ook gespecialiseerd in diefstallen in het algemeen, diefstal met list, gauwdiefstal, vandalisme,… Deze handleiding gaat echter specifiek dieper in op inbraakpreventie van woningen.
2/27
Naar een algemene benadering van inbraakpreventie
•
De volgende bekwaamheden zijn belangrijk voor jou, als diefstalpreventieadviseur: • • • • • •
Beschikken over voldoende technische bagage en kennis van materialen Aandacht besteden aan de “menselijke” kant van advies, beschikken over sociale en communicatievaardigheden om advies op maat te kunnen geven. Een open kijk hebben met respect voor de privacy en culturele verschillen. Bijscholingscursussen volgen rond de verschillende beveiligingstechnieken om de beoogde doelstellingen te bereiken. Samenwerken met verschillende partners, zoals politie, overheidsdiensten, indien mogelijk met de plaatselijke middenstand en zakenwereld, is belangrijk om tot goede resultaten te komen. Het uitwisselen van goede praktijken tussen collega’s van verschillende locaties is belangrijk. Op deze manier kunnen bepaalde vormen van criminaliteit op lokaal niveau worden geanticipeerd, maar kan ook de eigen kennis worden bijgeschaafd.
De omzendbrief PREV 31 ter verduidelijking van de functie, het profiel en de erkenning van technopreventieve adviseurs16 geeft de rol en de functie van de diefstalpreventieadviseur een wettelijke grondslag.17
Woninginbraak
Om de contacten en uitwisseling van informatie tussen de verschillende plaatselijke diefstalpreventieadviseurs te vergemakkelijken, is het belangrijk om kanalen te voorzien die een wederzijdse communicatie op een adequate manier mogelijk maken. Prevnet, gecoördineerd door de directie Lokale Integrale Veiligheid, vormt één van die kanalen. Prevnet is een netwerk, bestaande uit één diefstalpreventieadviseur per politiezone/stad. Zij worden regelmatig uitgenodigd voor opleidingen, ontvangen nieuwsbrieven,… Deze vertegenwoordigers dienen op hun beurt de informatie die zij via dit netwerk ontvangen door te spelen aan de andere diefstalpreventieadviseurs in hun politiezone, stad of gemeente. Op provinciaal niveau bestaan er daarnaast eveneens netwerken (ronde tafels), die de onderlinge communicatie bevorderen. Het is eveneens belangrijk om een aantal tools ter beschikking te stellen van de diefstalpeventieadviseurs om jullie te ondersteunen in de uitvoering van jullie taken, waaronder: •
Naar een algemene benadering van inbraakpreventie
• •
Een plan bedoeld voor de lokale terreinwerkers met informatie met betrekking tot te nemen maatregelen, communicatierichtlijnen, de richting van een advies Een checklist die gebruikt kan worden tijdens een bezoek …
Op deze manier kan de kwaliteit van de communicatie en de adviezen er alleen maar op vooruit gaan, wat de doeltreffendheid en de efficiëntie van de inbraakpreventie ten goede kan komen. Het onderzoek “tevredenheid en effectiviteit van technopreventief advies”18 toont aan dat de burgers die reeds een diefstalpreventieadviseur over de vloer gekregen hebben in het algemeen het advies positief evalueren: • •
•
De gegeven informatie wordt door de burger voldoende en begrijpbaar geacht. Advies wordt als praktisch uitvoerbaar ervaren. De mate waarin de burgers het daadwerkelijk uitvoeren hangt echter in grote mate af van het feit dat het advies voornamelijk goedkope en concrete maatregelen moet bevatten. Een schriftelijk verslag van het advies achteraf speelt bovendien een grote rol in de tevredenheid van de burger.
Wil je meer weten over dit onderzoek? Raadpleeg de samenvatting van het onderzoeksrapport in de bijlagen van deze handleiding.
2/28
16
De term technopreventief adviseur werd in 2012 vervangen door de term diefstalpreventieadviseur. Deze twee termen dekken dezelfde lading. De term technopreventief adviseur zorgde op het terrein vaak voor verwarring. Daarom werd geopteerd voor een term die meer voor zich spreekt, met name diefstalpreventieadviseur.
17
04 maart 2010 - Omzendbrief nr. PREV 31 ter verduidelijking van de functie, het profiel en de erkenning van de technopreventieve adviseurs, BS 04 maart 2010, p.13852 (de omzendbrief is terug te vinden in de bijlagen van de handleiding).
18
SYMONS, L., DEKLERCK, J., GELDERS, D. en PLEYSIER, S., Inbraakpreventief advies in België. De mening van de burger, Den Haag, Boom Juridische Uitgevers, 2010, 215p.
2.3.4. Rol van de andere partners Er zijn ook nog andere partners die een rol kunnen spelen in het sensibiliseren van burgers met betrekking tot het belang van de inbraakpreventie en hen ertoe kunnen aanzetten om maatregelen te nemen:
De belastingvermindering die de federale overheid in 2012 aanbiedt aan alle burgers die investeringen verrichten om de beveiliging van hun woning tegen inbraak/brand te bevorderen. Daarnaast bieden ook een aantal steden/gemeenten een inbraakpremie aan burgers aan die investeren in inbraakbeveiliging. Zo worden burgers aangemoedigd om op een doeltreffende manier preventieve maatregelen te nemen.19 Verzekeringsmakelaars dienen mensen aan te moedigen om maatregelen te nemen om hun huizen te beveiligen (vermindering van de verzekeringspremie). Gemeenschapswachten, buurtwachten en zelfs private bewakingsfirma’s kunnen een cruciale rol spelen in het sensibiliseren en informeren van burgers over het belang van maatregelen ter preventie van woninginbraken. Stedenbouwkundige diensten kunnen aan bouwers/renoveerders informatie verschaffen over het belang inbraakpreventie te integreren in hun plannen. Sociale huisvestingmaatschappijen zouden eveneens een belangrijke rol kunnen vervullen in het verspreiden van de organisatorische boodschap naar de bewoners van sociale woningen. Gemeentebesturen kunnen een voorafgaand bouwplanadvies verplicht maken (cf. gemeente Schelle). …
• •
• •
Evaluatie van de boodschap verspreid aan de burgers of de doelgroepen. Op regelmatige basis moet worden nagegaan of de boodschap niet moet worden aangepast aan de evoluties op het vlak van inbraakpreventie. Evaluatie van het advies aan de burgers. Idealiter worden regelmatig controles uitgevoerd in woningen waar inbraakpreventieadvies werd gegeven. Op die manier kan jij, als diefstalpreventieadviseur, nagaan of de burger de maatregelen heeft genomen die jij aangeraden hebt. Evaluatie aan de hand van de controle van de trends in de woninginbraakcijfers. Uit een regelmatige controle van de woninginbraakcijfers kunnen nieuwe trends of elementen omtrent inbraken worden vastgesteld. Evaluatie van de tevredenheid van de burgers met betrekking tot de projecten die jij als diefstalpreventieadviseur uitgevoerd hebt.
Inbraakpreventie is onderhevig aan maatschappelijke veranderingen,technologische en andere evoluties. Deze evaluaties kunnen helpen bij het bijsturen van de inbraakpreventieve aanpak, de boodschappen en de adviezen, maar kunnen ook de kwaliteit en de doeltreffendheid van inbraakpreventie verbeteren.
19
In de ontwerpverklaring over het Algemeen Beleid (regeerakkoord Di Rupo) van 1 december 2012 wordt vermeld dat de Gewesten in de toekomst de exclusieve bevoegdheid zullen hebben over de belastingverminderingen en –kredieten voor de uitgaven voor de beveiliging tegen diefstal of brand van een woning. Dit wil concreet zeggen dat de belastingvermindering in de toekomst overgeheveld zal worden naar het niveau van de gewesten.
2/29
Naar een algemene benadering van inbraakpreventie
Om te kunnen nagaan of de genomen maatregelen of de boodschappen die werden verspreid, efficiënt zijn en een positieve invloed hebben op woninginbraken, moet op verschillende niveaus aandacht worden besteed aan evaluatie:
Woninginbraak
2.3.5. Evaluatie
Naar een algemene benadering van inbraakpreventie
2/30
3. Referenties
20
Eerste Minister, Minister van Justitie, Minister van Binnenlandse Zaken (2010). De aanpak van rondtrekkende dadergroepen. Vernieuwde uitdagingen. Brussel. 32 p. Bernasco, W. en Nieuwbeerta, P. (2005). “How do residential burglars select target areas”. British Journal of Criminology. 44:296-315. Bouttelier en Stol, 2006. Cohen, L.E. en Felson, M. (1979). “Social change and crime rate trends: a routines activities approach”. American Sociological Review. 44(4): 588-608. Cornish, D.B. en Clarke, R.V. (1986). “The reasoning criminal: rational choice perspectives on offending”. New York: Springer-Verlag. Budd, T. (1999). “Burglary of Domestic Dwellings: Findings from the British Crime Survey”. Home Office Statistical Bulletin 4/99. London: Home Office. Eerste Minister, Minister van Justitie, Minister van Binnenlandse Zaken (2010). De aanpak van rondtrekkende dadergroepen. Vernieuwde uitdagingen. Brussel. 32 p. Gilham, J. (1991). “Preventing Residential Burglary: towards more effective community programs”. New York: SpringerVerlag.
Prenzler, T. en Townsley, M. (1996). “Preventing Burglary”. Second National Outlook Symposium. Canberra, 3-4 maart 1996. Sorensen, D.W.M. (2003). “The Nature and Prevention of Residential Burglary: A Review of The International Literature with An Eye Toward Prevention in Denmark”. Ministerie van Justitie: online. http://www.justitsministeriet.dk/ Symons, L.; Deklerck, J., Gelders, D. en Pleysier, S. (2008). “Tevredenheid en effectiviteit van technopreventief advies”. http://besafe.be/Publications/Pr%C3%A9vention%20des%20cambriolages%20et%20conseils%20en%20 technopr%C3%A9vention.pdf Symons, L., Deklerck, J., Gelders, D. en Pleysier, S. (2010). Inbraakpreventief advies in België. De mening van de burger. Den Haag: Boom Juridische Uitgevers. 215p. Tseloni, A.; Wittebrood, K.; Farrell, G. en Pease, K. (2004). “Burglary Victimization in England and Wales, the United States and the Netherlands. A cross national comparative test of routines activities and lifestyle theories”. British Journal of Criminology. 44: 69-91. Van Kesteren, J. (2008). “Some main results on international comparison and trends. Results from the international Crime Victims Survey and the European Survey on Crime and Safety”. Tilburg: Intervict. Tilburg University. Verwee, I.; Ponsaers, P. en Enhus, E. (2007). “Inbreken is mijn vak. Textuur en Praktijk van woninginbraak”. Den Haag: Boom Juridische Uitgevers. 207 p.
20
Een aantal referenties zullen ter beschikking worden gesteld op het online netwerk voor de technopreventieve adviseurs.
2/31
Naar een algemene benadering van inbraakpreventie
Pease, K. en Farrell, G. (2004). “Preventing repeat residential burglary victimization”. In Welch, B.C. en Farrington, D.P. (2004) Preventing crime. Wadsworth Press.
Referenties
Luten, Ita (2008). “Handboek Veilig Ontwerp en Beheer”. Bussum: Uitgeverij Thoth. 175 p.
Weisel, D.L. (2002). “Burglary of Single-Family Houses”. Community Oriented Guides for Police Series. N°18 (online). www.cops.usdoj.gov/pdf/e7021611.pdf “Report on the Reduction of Residential Burglaries”. Editie 46, mei 2006, ICPC. Van Dijk, J.; Manchin, R.; Van Kesteren, J.; Nevala, S. en Hideg, G. (2005). “The Burden of Crime in the EU”. www.europeansafetyobservatory.eu
Referenties
Naar een algemene benadering van inbraakpreventie 2/32