Naam:____
_
TIJD EN SEIZOENEN Tijd is belangrijk. Je moet op veel plaatsen op tijd komen. Op tijd op school, op tijd thuis, op tijd voor de bus of de trein. Om te zien hoe laat het is, kijk je op je horloge. Of op een klok. Zonnewijzer Vroeger werd de tijd gemeten door naar de stand van de zon te kijken. Het woord zonnewijzer zegt het al: de zon wijst de tijd aan. Een zonnewijzer is een ring of schijf met de cijfers van de uren erop. Boven deze ring of schijf zit een staaf. De schaduw van die staaf valt op de ring of schijf. Je kunt dan zien hoe laat het is. Sommige mensen hebben nog een zonnewijzer in de tuin staan. Niet omdat ze geen klok hebben, maar omdat ze dat mooi vinden. Vraag 1a. Hoe wist men vroeger hoe laat het was? …………………………………………………. …………………………………………………. Vraag 1b. Waarom is het belangrijk dat je de tijd weet? …………………………………………………… …………………………………………………….
pagina 1 van 7
Klokken Klokken werden ongeveer 700 jaar geleden uitgevonden. Toen vonden de mensen tijd minder belangrijk dan nu. Klokken hadden toen nog maar één wijzer. Je kon dus alleen de uren zien. Later kwam er een wijzer bij voor de minuten. Het waren klokken met radertjes. Aan die klokken hingen zware gewichten. Die zorgden ervoor dat de radertjes gingen draaien. Aan elk radertje zat een as die rond kon draaien. Daar zaten de wijzers aan. Als de radertjes draaiden, gingen de wijzers bewegen. Dat gebeurde zo langzaam, dat je het bijna niet zag. Vroeger werden de klokken prachtig versierd. De wijzerplaat werd beschilderd. Zo'n klok sloeg elk uur de tijd. Soms ook nog de halve uren en zelfs de kwartieren. Vroeger had men nog geen horloges. Een klok was toen een belangrijk voorwerp in huis. Hij werd prachtig versierd. Vraag 2. Waarom hangen er zware gewichten aan een klok? …………………………………….… ………………………………………. In de wereld Wist je dat het niet overal op de wereld even laat is? Als wij in Nederland allemaal liggen te slapen, zijn de mensen in Japan wakker. Dat komt omdat de zon hier dan onder is, het is donker. Maar in Japan schijnt de zon, want dat land ligt aan de andere kant van de aarde. Als je iemand in een ander land wilt opbellen, kun je maar beter eerst uitzoeken hoe laat het daar is.
pagina 2 van 7
Anders bel je diegene nog uit bed! Dat vindt hij of zij vast niet leuk. Als je met het vliegtuig reist, is het in het land waar je aankomt meestal vroeger of later. Vraag 3. Waarom denk je dat de tijd in de wereld overal verschilt? ……………………………………… ……………………………………… Tijd genoeg Heb jij tijd genoeg? Om te spelen, naar de televisie te kijken, huiswerk te maken, te slapen, naar school te gaan? Veel mensen vinden dat ze altijd tijd tekort komen. Maar eigenlijk is dat gek. Als het goed is, leef je een flink aantal jaren. Je hebt dan tijd genoeg om van alles te doen, zou je denken. Maar met de tijd is iets geks aan de hand. Een uur huiswerk maken, duurt voor je gevoel veel langer dan een uur televisiekijken. En er is nog iets. Als je geen klok in de buurt hebt, weet je toch meestal wel hoe laat het ongeveer is. Dat voel je. Het is alsof er in je hoofd ook een soort klok zit.
Vraag 4a. Vroeger gingen boeren op het land precies om 12 uur eten. Ze wisten zonder horloge precies hoe laat het was. Hoe kan dat?
Vraag 4b. Mensen in Afrika letten veel minder op de tijd. Waarom vinden wij dat vervelend? ……………………………………………
………………………………………… …………………………………………… …………………………………………
pagina 3 van 7
Kalenders In elk huis hangt wel een kalender. Er bestaan kalenders met foto's of kunstwerken erop. Op andere staat alleen de datum, waarop bijvoorbeeld iemand jarig is. Op een kalender kun je zien welke dag het is, welke maand en welk jaar. Bijvoorbeeld: donderdag 28 april 2011. Zonder kalender zou je niet weten wanneer je jarig bent. Of wanneer het vakantie is. Op mobiele telefoons en horloges kun je ook vaak de datum zien. Je hebt elke dag met tijd en datums te maken. Op een kalender kun je, net als in een agenda, afspraken schrijven. Elk jaar heb je een nieuwe jaarkalender nodig, want elk jaar schuiven alle dagen één dag op. Verjaardag Op een verjaardagskalender staan de dagen van de week niet. Er staat ook geen jaar op. Alleen de maanden, met 30 of 31 dagen. Ken je iemand die op 31 juli jarig is? Dan schrijf je dat op de verjaarskalender. Diegene is elk jaar op die datum jarig. Een verjaarskalender hoef je dus maar één keer te kopen. Het is handig om achter iemands naam ook de geboortedatum te zetten. Je kunt dan uitrekenen hoe oud diegene wordt. Je kunt ook andere belangrijke dagen op de verjaarskalender zetten. Bijvoorbeeld de trouwdag van je ouders. Vraag 5a. Waarom heb je elk jaar een nieuwe kalender nodig?
Vraag 5b. Wat is het verschil tussen een verjaardagskalender en een jaarkalender?
………………………………………… ……………………………………….. ………………………………………… ………………………………………..
pagina 4 van 7
De jaartelling Alle volken in de wereld gebruiken een jaartelling. Dat is een manier om de jaren van de geschiedenis van een volk te berekenen. Niet alle volken gebruiken dezelfde jaartelling. De meeste landen gebruiken de christelijke jaartelling. Die begint bij de geboorte van Jezus Christus. Zijn geboortejaar is het jaar nul. Paus Gregorius (hij leefde van 1502 tot 1585) bedacht de christelijke jaartelling. Geleerden maakten voor hem een kalender, de Gregoriaanse kalender. Deze kalender is zo goed dat hij nog steeds wordt gebruikt. Volgens de christelijke jaartelling telt een jaar 365 dagen. In die tijd draait de aarde helemaal om de zon. Maar eigenlijk duurt dat net een paar uur langer. Als je die extra uren bij elkaar optelt, heb je na vier jaar precies een dag over. Dat jaar heeft dan 366 dagen. Daarom voerde paus Gregorius een schrikkeljaar in. In een schrikkeljaar heeft februari 29 dagen in plaats van 28. Vraag 6a. Hoeveel dagen zitten er in een jaar volgens de christelijke jaartelling?
Vraag 6b. Waar begint onze jaartelling? …………………………………………
……………………………………….. …………………………………………. Vraag 7a. Wat is een schrikkeljaar?
Vraag 7b. Waarom zijn er schrikkeljaren?
……………………………………….
……………………………………….
………………………………………..
………………………………………..
Sommige volken hebben een andere jaartelling. Bijvoorbeeld de moslims. Moslims zijn aanhangers van de islamitische godsdienst. Het jaar 2000 is volgens de islamitische jaartelling 1420. Het nieuwe jaar van de moslims begint in mei. Daarnaast kennen we de Joodse en Chinese jaartelling. De Joden leven in het jaar 5760. Zij tellen vanaf de schepping van de aarde. Het nieuwe jaar begint in de herfst.
pagina 5 van 7
De Chinezen kwamen vierduizend jaar geleden tot een heel andere telling. Chinese geleerden keken hoe vaak het volle maan was tussen twee oogsten in. Ze telden twaalf volle manen. Voor Chinezen begint het nieuwe jaar tussen eind januari en half februari. Dat is voor de start van het nieuwe oogstseizoen. De Chinezen vieren dan vijftien dagen feest. Ze bidden en brengen offers. Er zijn kleurrijke optochten en er wordt veel vuurwerk afgestoken. De keiharde knallen moeten de boze geesten verjagen. Het jaar 2000 is voor de Chinezen 2550. Vraag 8a. Welke verschillende jaartellingen kennen we allemaal?
Vraag 8b. Wanneer begint voor Chinezen het nieuwe jaar?
………………………………………. ………………………………………… ……………………………….……… ………………………………………… Seizoenen Het jaar heeft vier seizoenen. We noemen ze ook wel jaargetijden. Het zijn de lente, de zomer, de herfst en de winter. De lente wordt ook wel voorjaar genoemd. De herfst heet ook wel najaar. Elk seizoen duurt drie maanden. Vraag 9. Wat valt je op aan de boom op de foto hiernaast? ………………………………………………….. ………………………………………………….. Vraag 10. Noem de vier seizoenen in de goede volgorde. Zomer ,
……………….……… …………………………… …………………………
pagina 6 van 7
Vraag 11. Zet de woorden bij het juiste seizoen. Kies uit: sneeuw – zwemmen in openlucht – de bomen krijgen blaadjes – de blaadjes vallen – paddenstoelen in het bos – zonnen op het strand – paasvakantie – kerstvakantie – de bomen zijn kaal – kastanjes – vogels leggen een ei – muggen Lente
Zomer
Herfst
Winter
…………………. ……………………. ……………………… ……. ……………… …………………. ……………………. ……………………… ……. ……………… …………………. ……………………. ……………………… ……. ………………
pagina 7 van 7
