Kijktafelboek
Met een kijktafel roep je telkens iets anders uit je herinnering op en/of besteed je aandacht aan het seizoen, een bepaald thema of feest. Alles is mogelijk, want iedere keer vertelt je kijktafel als het ware jouw eigen (kleine) verhaal: het verhaal van wat jij belangrijk vindt, waar jij aan wilt denken. De kijktafel maakt het onzichtbare zichtbaar en de onuitgesproken gedachte bespreekbaar. Je stelt jouw ideeën, jouw geloof, jouw thema letterlijk present op een schaal, placemat of dienblad. Zo wordt het verhaal dat eerst alleen
Hoofdstuk 1 De kijktafel, een verhaal op schaal
in jouw gedachten bestond zichtbaar, tastbaar en communiceerbaar! Het bezig zijn met en maken van een kijktafel is een bijzonder proces. Je wordt je meer bewust van wat jou echt ter harte gaat en je hebt als eindresultaat iets wat niet alleen mooi is, maar je ook de mogelijkheid biedt er met anderen over te praten. ‘Kijk, zie je dat steentje daar op mijn kijktafel? Dat vond ik op onze laatste vakantie boven op die berg met dat prachtige uitzicht!’
Of: ‘Kijk, zie je die tekst op die kaart op mijn kijktafel? Die sprak mij meteen aan. Alsof hij voor mij gemaakt was!’ Een kijktafel past in ieder huishouden. Eenpersoons of tweepersoon, met of zonder kinderen. Als je een kijktafel maakt op een plek waar ook kinderen hem kunnen zien, heb je een eenvoudig instrument in handen om samen te praten over datgene wat je bezighoudt, over je gevoelens en die van het kind. Daarom treffen we ook kijktafels aan in schoolklassen, in kerken of ruimten waar mensen aandachtig samen zijn. In de eerste twee hoofdstukken wordt het fenomeen kijktafel toegelicht en stap voor stap geoefend. In het tweede deel van dit boek vind je voor iedere maand voorbeelden van kijktafels waarin de seizoenen, persoonlijke herinneringen en (christelijke) symbolen op verrassende manieren worden gecombineerd.
‘Die kaart sprak mij meteen aan’
12
De seizoenen zichtbaar maken en beleven Toen er nog geen gekweekte bloemen waren, kon je uit de vaas met bloemen op tafel precies opmaken welk seizoen het was. Chrysanten in de herfst, droogbloemen in de winter, narcissen in de lente en gladiolen in de zomer. Met de komst van verwarmde kassen zijn er in december al hyacinten te koop en zijn typische zomerbloemen als rozen het hele jaar door verkrijgbaar.
Zeker als je in een stad woont, gaan de seizoenen soms bijna ongemerkt aan je voorbij. Dan is het leuk om het seizoen op te roepen via een kijktafel. Maar ook als je de natuur wel binnen handbereik hebt, is het fijn om daar binnenshuis iets zichtbaar van te maken. Ieder seizoen heeft elementen waarvan je kunt genieten: de geur van gemaaid gras, ritselende bladeren in de herfst, takken waarop de sneeuw is blijven liggen, de eerste krokussen in de lente … Elk seizoen roept ook specifieke herinneringen op: leren schaatsen, de jaarlijkse kermis, een vakantieliefde, een picknick … Als je buiten naar binnen haalt en een plekje inricht waarop wordt gesymboliseerd waarvan jij geniet of speciaal aan moet denken in dat seizoen,
De natuur binnenshuis halen
dan geeft zo’n kijktafel jou en anderen die hem zien, de mogelijkheid het seizoen intenser te beleven.
Maak plaats voor herinneringen Veel tastbare voorwerpen dragen een herinnering met zich mee. Een sieraad cadeau gekregen bij een bepaalde gelegenheid betekent net iets meer dan het kettinkje dat je zelf kocht. Foto’s van onze kinderen en onze geliefden hangen we aan de muur. We hebben herinneringen aan een afscheid op ons werk, herinneringen aan een bijzondere vakantie in de vorm van een souvenir of bepaalde siervoorwerpen. We bewaren tekeningen of knutselwerkjes van de kinderen toen ze klein waren, een melktandje, een gedroogde bloem uit je bruidsboeket,
een gelukspoppetje gekregen van een vriend of vriendin. Vaak liggen deze dingen in een doos of la, want je wilt ze bewaren. Voor jou zijn deze dingen van bijzondere betekenis. Als je ze af en toe te voorschijn haalt en een plaats geeft op een kijktafel, dan zet je ze als het ware opnieuw in het licht, dan vertel je opnieuw het verhaal dat voor jou bij dat voorwerp hoort, waarom het voor jou van belang is.
Hoe worden voorwerpen tot een symbool? Een voorwerp kan gewoon zijn wat het is. Je ziet een aardappelschilmesje en het is ook alleen een aardappelschilmesje: een mesje om aardappels mee te schillen. Maar het kan ook het mesje zijn waaraan je je gisteren lelijk hebt gesneden. Dan hoort er bij dit aardappelschilmesje een verhaal waar het naar verwijst. Je denkt eraan de volgende keer dat je dit mesje uit de la pakt. Een voorwerp dat een verhaal met zich meedraagt noemen we een symbool. In een symbool vallen twee werkelijkheden samen: een zichtbare en een onzichtbare werkelijkheid. De zichtbare werkelijkheid is datgene wat je gewoon ziet en de onzichtbare is de werkelijkheid waar het voorwerp naar verwijst. De zichtbare werkelijkheid roept dus een andere werkelijkheid op of verwijst daarnaar. Het woord symbool komt uit het Grieks en betekent ‘doen samenvallen’.
13
Kijktafelboek
Met een kijktafel roep je telkens iets anders uit je herinnering op en/of besteed je aandacht aan het seizoen, een bepaald thema of feest. Alles is mogelijk, want iedere keer vertelt je kijktafel als het ware jouw eigen (kleine) verhaal: het verhaal van wat jij belangrijk vindt, waar jij aan wilt denken. De kijktafel maakt het onzichtbare zichtbaar en de onuitgesproken gedachte bespreekbaar. Je stelt jouw ideeën, jouw geloof, jouw thema letterlijk present op een schaal, placemat of dienblad. Zo wordt het verhaal dat eerst alleen
Hoofdstuk 1 De kijktafel, een verhaal op schaal
in jouw gedachten bestond zichtbaar, tastbaar en communiceerbaar! Het bezig zijn met en maken van een kijktafel is een bijzonder proces. Je wordt je meer bewust van wat jou echt ter harte gaat en je hebt als eindresultaat iets wat niet alleen mooi is, maar je ook de mogelijkheid biedt er met anderen over te praten. ‘Kijk, zie je dat steentje daar op mijn kijktafel? Dat vond ik op onze laatste vakantie boven op die berg met dat prachtige uitzicht!’
Of: ‘Kijk, zie je die tekst op die kaart op mijn kijktafel? Die sprak mij meteen aan. Alsof hij voor mij gemaakt was!’ Een kijktafel past in ieder huishouden. Eenpersoons of tweepersoon, met of zonder kinderen. Als je een kijktafel maakt op een plek waar ook kinderen hem kunnen zien, heb je een eenvoudig instrument in handen om samen te praten over datgene wat je bezighoudt, over je gevoelens en die van het kind. Daarom treffen we ook kijktafels aan in schoolklassen, in kerken of ruimten waar mensen aandachtig samen zijn. In de eerste twee hoofdstukken wordt het fenomeen kijktafel toegelicht en stap voor stap geoefend. In het tweede deel van dit boek vind je voor iedere maand voorbeelden van kijktafels waarin de seizoenen, persoonlijke herinneringen en (christelijke) symbolen op verrassende manieren worden gecombineerd.
‘Die kaart sprak mij meteen aan’
12
De seizoenen zichtbaar maken en beleven Toen er nog geen gekweekte bloemen waren, kon je uit de vaas met bloemen op tafel precies opmaken welk seizoen het was. Chrysanten in de herfst, droogbloemen in de winter, narcissen in de lente en gladiolen in de zomer. Met de komst van verwarmde kassen zijn er in december al hyacinten te koop en zijn typische zomerbloemen als rozen het hele jaar door verkrijgbaar.
Zeker als je in een stad woont, gaan de seizoenen soms bijna ongemerkt aan je voorbij. Dan is het leuk om het seizoen op te roepen via een kijktafel. Maar ook als je de natuur wel binnen handbereik hebt, is het fijn om daar binnenshuis iets zichtbaar van te maken. Ieder seizoen heeft elementen waarvan je kunt genieten: de geur van gemaaid gras, ritselende bladeren in de herfst, takken waarop de sneeuw is blijven liggen, de eerste krokussen in de lente … Elk seizoen roept ook specifieke herinneringen op: leren schaatsen, de jaarlijkse kermis, een vakantieliefde, een picknick … Als je buiten naar binnen haalt en een plekje inricht waarop wordt gesymboliseerd waarvan jij geniet of speciaal aan moet denken in dat seizoen,
De natuur binnenshuis halen
dan geeft zo’n kijktafel jou en anderen die hem zien, de mogelijkheid het seizoen intenser te beleven.
Maak plaats voor herinneringen Veel tastbare voorwerpen dragen een herinnering met zich mee. Een sieraad cadeau gekregen bij een bepaalde gelegenheid betekent net iets meer dan het kettinkje dat je zelf kocht. Foto’s van onze kinderen en onze geliefden hangen we aan de muur. We hebben herinneringen aan een afscheid op ons werk, herinneringen aan een bijzondere vakantie in de vorm van een souvenir of bepaalde siervoorwerpen. We bewaren tekeningen of knutselwerkjes van de kinderen toen ze klein waren, een melktandje, een gedroogde bloem uit je bruidsboeket,
een gelukspoppetje gekregen van een vriend of vriendin. Vaak liggen deze dingen in een doos of la, want je wilt ze bewaren. Voor jou zijn deze dingen van bijzondere betekenis. Als je ze af en toe te voorschijn haalt en een plaats geeft op een kijktafel, dan zet je ze als het ware opnieuw in het licht, dan vertel je opnieuw het verhaal dat voor jou bij dat voorwerp hoort, waarom het voor jou van belang is.
Hoe worden voorwerpen tot een symbool? Een voorwerp kan gewoon zijn wat het is. Je ziet een aardappelschilmesje en het is ook alleen een aardappelschilmesje: een mesje om aardappels mee te schillen. Maar het kan ook het mesje zijn waaraan je je gisteren lelijk hebt gesneden. Dan hoort er bij dit aardappelschilmesje een verhaal waar het naar verwijst. Je denkt eraan de volgende keer dat je dit mesje uit de la pakt. Een voorwerp dat een verhaal met zich meedraagt noemen we een symbool. In een symbool vallen twee werkelijkheden samen: een zichtbare en een onzichtbare werkelijkheid. De zichtbare werkelijkheid is datgene wat je gewoon ziet en de onzichtbare is de werkelijkheid waar het voorwerp naar verwijst. De zichtbare werkelijkheid roept dus een andere werkelijkheid op of verwijst daarnaar. Het woord symbool komt uit het Grieks en betekent ‘doen samenvallen’.
13
Hoofdstuk 4 Allerheiligen en Allerzielen
KIJKTAFEL
Bewaar in uw hand Op een rechthoekig zinken bord staat een kaart centraal. Je ziet een kruis, een zwarte zon en een gouden gloed. Lijden en dood winnen het niet van
de Liefde. De dood is niet het einde, maar het begin van een ‘leven met een gouden rand’. We weten niet hoe het zal zijn, maar geloven dat het goed zal zijn. De kaart staat tussen stenen ingeklemd. Verdriet kan aanvoelen als een steen in je binnenste.
In een klein glaasje staat wat klimop als beeld van de trouw van God. Het lichtje staat op de onderzetter ‘Bewaar in uw hand’. We willen en durven erop te vertrouwen dat onze doden in Gods hand zijn.
Bewaar in uw hand
57
Hoofdstuk 5 Herfst
Stap 3: Onderzetter en lichtje In een glazen waxinelichtjeshouder brandt een lichtje. Het staat op de onderzetter ‘Bewaar in uw hand’. Stap 4: Symbolen Kale boom met enkele blaadjes: deze boom staat symbool voor de late herfst: de boom heeft bijna al zijn blad laten vallen, maar het lijkt wel – hoe hard het ook waait – of hij de laatste bladeren hardnekkig vast wil houden. Herfstblad met een zakdoek: deze zakdoek op het herfstblad-schaaltje zou kunnen slaan op het feit dat we vaker verkouden zijn, maar hier is het ‘de zakdoek van God’. Uit-
eindelijk moeten we allemaal – net als de boom – het leven uit handen geven, ons laten vallen, gaan we dood. Maar daar wacht ons iets ongekends. In het bijbelboek Openbaringen vinden we een mooi beeld over de hemel: God zal bij de mensen wonen. Hij zal alle tranen uit hun ogen wissen. De dood zal niet meer bestaan, er zal geen rouw en geen verdriet meer zijn, want al het oude is voorbij. Het mooie van deze zakdoek – die uit de hemel is neergedwarreld – is dat God je deze zakdoek ook in al in het hieren-nu aanbiedt. Je kunt hem gebruiken als je hem nodig hebt. Natuurlijk voor jezelf, maar je kunt er ook iemand anders mee troosten.
De bladeren zijn gevallen
63
Kijktafelboek
KIJKTAFEL
Zaaien Tijd: lente
Zaaien
TIP Als je op de kijktafel op de voorgrond iets laat terugkomen wat op de
achtergrondafbeelding staat, verbind je de voor- en achtergrond mooi met elkaar. Op deze kijktafel vervult het groene gietertje deze ‘rol’.
110
Wat zie je? • Een lichtgroene, vilten placemat met daarop het opengeslagen boek ‘Van winterkrans tot zomerdans’ op de pagina ‘in de lentetuin’. Het boek wordt opengehouden met behulp van witte kiezelsteentjes met daartussen verstopte chocolade paaseitjes. • Een potje in de vorm van een eierschil met daarin blauwe druifjes. • Het lichtje op de onderzetter ‘Leve het nieuwe leven’. • Een plat wit schaaltje met aarde waarin tuinkers is gezaaid, met daarbij een tuinmannetje en tuinvrouwtje die harken en water geven. Waar vind je de inspiratiebron van deze kijktafel? De aarde bewerken, haar beheren en van haar genieten. Zaaien, opschieten, volgroeien, oogsten. Het wonder ervaren van hoe iets groeit en tot wasdom komt. Een boon op een nat watje zien ontkiemen. Uit de Bijbel kennen we bijvoorbeeld de gelijkenis van de zaaier en het zaad dat op verschillende plaatsen terecht komt (Lucas 8,4-15), op dorre grond of in goede aarde.
Hoofdstuk 13 Lente
Waar verwijzen de symbolen naar? De ‘verstopte’ paaseitjes lijken heel erg op de steentjes. Kun je ze ontdekken? Soms moet je goed zoeken om het nieuwe leven te ontdekken. Het gezaaide tuinkerszaad. Je ziet met eigen ogen (in één week) het zaad ontkiemen en volgroeien. Je kunt het eten bij een hardgekookt ei, in de sla of iets dergelijks. De tuinman/tuinvrouw zijn poppenhuispoppetjes. Als je kinderen nog klein zijn, helpen poppetjes hen om zich te identificeren met de kijktafel. Hé, dat ben ik. Ik geef onze plantjes ook elke dag water …
KIJKTAFEL
Lente-licht Tijd: Lente Wat zie je? Een lichtgroene placemat met daarop een lichtgroene rechthoekige aardewerken schaal. Daarop staat als achtergrond een bloesemtak in een vaasje (is onzichtbaar), met daarvoor een kaart waarop licht
door een kerkraam valt met een tekst. • Op de voorgrond staat een waxinelichtje in een glazen houdertje en • In een ander glazen houdertje zijn enkele bloemetjes van viooltjes geschikt. Waar vind je de inspiratiebron van deze kijktafel? Een van metaforen die Jezus voor zichzelf gebruikt is het beeld van het licht. ‘Ik ben het licht der wereld’ (Johannes 8,12). De paaskaars die
Vervul dit huis met hart en geest, met aandacht voor de kleinen. Dat al wie hier naar binnen gaat hen noemen zal de zijnen. Wees hier opnieuw verbeeldingskracht, geef taal en toon aan dromen. Geef stem aan wat verborgen bleef, laat hier jouw rijk maar komen. Wees kracht en troost voor jong en oud dat niemand hoeft te vrezen als hij zich inzet voor jouw rijk want dood heet daar: verrezen. Jan van Opbergen Lente-licht
111
Kijktafelboek
Pinksteren Wat vieren we met Pinksteren? Tien dagen na het feest van Hemelvaart, het is nu de vijftigste dag na Pasen, vieren we het Pinksterfeest. Het woord komt van het Grieks ‘pentekoste’, dat vijftigste betekent.
In het tweede hoofdstuk in het boek van de Handelingen van de Apostelen wordt beschreven wat er op Pinkstermorgen gebeurde in Jeruzalem. De leerlingen zaten samen in een huis en … ‘plotseling kwam er uit de hemel een gedruis alsof er een hevige wind opstak en heel het huis waar zij gezeten waren, was er vol van. Er verscheen hun iets dat op vuur geleek en dat zich, in tongen verdeeld, op ieder van hen neerzette. Zij werden allen vervuld van de heilige Geest en begonnen in vreemde talen te spreken naargelang de Geest hun te vertolken gaf.’ (Handelingen 2,1-41) We vieren dus de komst van de door Jezus beloofde helper, de heilige Geest. De leerlingen treden voor het eerst naar buiten en vertellen over Jezus, zijn leven, dood en verrijzenis. Drieduizend mensen laten zich die dag dopen en sluiten zich bij hen aan. De gemeenschap van de gelovigen begint zich te vormen. Pinksteren is daarmee ook het geboortefeest, de ‘verjaardag’ van de kerk.
120
Hoort er bepaald eten bij? Bepaalde tradities/versiering? De liturgische kleur van Pinksteren is rood. Rood is de kleur van bloed, van leven, van de liefde.
Traditioneel schenkt de heilige Geest onze zeven gaven: • Wijsheid en Verstand • Inzicht en Sterkte, • Kennis en Ontzag en • Liefde voor God.
Leven in de geest van Jezus brengt vruchten voort, de vruchten van de Geest zijn: • Liefde, • Blijheid, • Vrede, • Geduld, • Vriendelijkheid, • Goedheid, • Trouw, • Zachtheid en • Ingetogenheid.
Hoofdstuk 14 Hemelvaart en Pinksteren
Rode vruchten (aardbeien, kersen, frambozen en dergelijke) passen bij dit feest. Kernwoorden: Heilige Geest, geloofsgemeenschap, helper, naar buiten, enthousiasme, boodschap is verstaanbaar voor alle mensen, uit welk volk, ras of taal ook afkomstig.
Symbolen: Wind/adem (Hebreeuws ‘ruah’), duif (als beeld van de aanwezigheid van Gods Geest), getal zeven, vuur, vlammen, tongen, kleuren oranje/geel/ rood, vruchten.
KIJKTAFEL
Zeven gaven Op een oranje placemat staat een vierkant rood glanzend kaarsenbord waarop in een cirkel zeven kaarsjes in ‘vuur’ kleuren zijn geplaatst. Het getal zeven verwijst naar de zeven gaven van de heilige Geest. In een marmeren kaartenhoudertje staat aan de ene kant van de schaal een afbeelding van een duif die neerdaalt uit de hemel. In een borrelglaasje staan oranje en rode bloemen waartussen een soort waaiertjes/pluimen zijn geschikt. De Geest waait waarheen ze wil!
KIJKTAFEL
Vuur en liefde
Zeven gaven
Op een ovale zilverkleurige schaal ligt (bijna niet zichtbaar) een laagje zand. Het zand zorgt voor een vlakke ondergrond. Op het zand is een zijden, gebatikte sjaal gedrapeerd. De sjaal heeft vuurkleuren: geel, oranje, rood. Op de sjaal ligt de goudgele onderzetter ‘Blij dat U er bent voor ons’ en daarop brandt een rood kaarsje. Het duifje is afkomstig uit Taizé. De duif is beeld van de heilige Geest. Het flakkerend vuurtje is gemaakt van enkele veren waaiertjes, bij elkaar gestoken in een prikkertje. Tot slot, als symbool van de liefde, een steen in de vorm van een hart omringd door roosjes.
121
Hoofdstuk 16
En nu jij…
Kijktafels bij allerlei gebeurtenissen en momenten Je hebt nu veel voorbeelden gezien van kijktafels bij seizoenen, thema’s en feesten. Heb je de smaak eenmaal te pakken, dan gaat het je vast en zeker lukken ook bij andere gelegenheden een kijk tafel te bedenken. Om je op weg te helpen, hier een waaier van thema’s en mogelijkheden. Kies er eens een uit die op jouw situatie van toepassing is. Neem er even de tijd voor. Denk rustig na, associeer, mijmer (samen), blader en zoek, noteer en verzamel, zet bij elkaar. Laat de dingen spreken. Vertel je eigen verhaal op schaal! Nieuwe baan Verhuizing Bruiloft Zwemdiploma Operatie Geboorte Moeilijke periode Avondvierdaagse Koningsdag Sportdag Kampioenschappen Balletuitvoering Examentijd
Rijbewijs halen Eerste schooldag Uit logeren Iets volhouden, volharden Verlangen naar … Schaatspret Dierendag Verwondering Op zoek naar balans Verliefd Je trouwdag Sparen voor … Pelgrimstocht
Droomreis Vakantieplan Je favoriete gedicht Beter worden Sterktewens Spijt of berouw hebben Verjaardag Opening Dodenherdenking Familiedag Wereldnieuws
We zijn benieuwd naar je ervaringen met dit boek! Ben je zelf kijktafels gaan maken? Misschien wil je een foto van een kijktafel met een kleine toelichting naar me opsturen? Gebruik daarvoor het adres
[email protected]. Ook op de Facebookpagina Geloven thuis zien we je bericht graag verschijnen. Wil je steeds nieuwe ideeën krijgen voor de kijktafel, volg dan de website geloventhuis.nl en geloventhuis.be
135
Kijktafelboek
Wat kun je doen met de onderzetters?
24
Geel ‘Leve het nieuwe leven’ is geschikt bij kijktafels over de lente, een geboorte, eerste communie, in de paastijd. Turquoise ‘Lieve God, wij bidden voor …’ gebruik je als je aandacht vraagt voor iemand of iets: in een tijd van afwachten, lief en leed van familieleden, een verre jarige, een examen, een nieuwsfeit dat je niet loslaat. Lichtgroen ‘Dank voor alles wat groeit en bloeit’ past bij kijktafels over de natuur, voedsel, duurzaamheid, groeimomenten in het leven, vakantie. Blauw ‘Bewaar in uw hand’ is geschikt wanneer je zegen vraagt over iets of iemand, om een zieke te steunen of een overleden dierbare te gedenken, in de wintertijd. Donkergroen ‘Verlangen naar Kerstmis’ is te gebruiken in de adventstijd, de vier weken voor Kerstmis. Roze ‘Dankuwel voor deze dag’ is een feestelijke onderzetter die je gebruikt bij een verjaardag, familiefeest, behaald zwemdiploma, na afloop van een belangrijke gebeurtenis, of gewoon bij mooi weer of wat je ook maar dankbaar stemt. Paars ‘Om een betere wereld’ is een wens die past bij tijden van inkeer zoals de vasten of veertigdagentijd, de vredesweek, bij onrecht of een actualiteit waar je aandacht voor hebt. Goudoranje ‘Blij dat U er bent voor ons’ gaat over aanwezigheid en trouw. Je kunt deze gebruiken in de tijd van Kerstmis, maar ook met Pinksteren, in moeilijke tijden of juist bij een geluksmoment.
Kijktafelboek
Wat kun je doen met de onderzetters?
24
Geel ‘Leve het nieuwe leven’ is geschikt bij kijktafels over de lente, een geboorte, eerste communie, in de paastijd. Turquoise ‘Lieve God, wij bidden voor …’ gebruik je als je aandacht vraagt voor iemand of iets: in een tijd van afwachten, lief en leed van familieleden, een verre jarige, een examen, een nieuwsfeit dat je niet loslaat. Lichtgroen ‘Dank voor alles wat groeit en bloeit’ past bij kijktafels over de natuur, voedsel, duurzaamheid, groeimomenten in het leven, vakantie. Blauw ‘Bewaar in uw hand’ is geschikt wanneer je zegen vraagt over iets of iemand, om een zieke te steunen of een overleden dierbare te gedenken, in de wintertijd. Donkergroen ‘Verlangen naar Kerstmis’ is te gebruiken in de adventstijd, de vier weken voor Kerstmis. Roze ‘Dankuwel voor deze dag’ is een feestelijke onderzetter die je gebruikt bij een verjaardag, familiefeest, behaald zwemdiploma, na afloop van een belangrijke gebeurtenis, of gewoon bij mooi weer of wat je ook maar dankbaar stemt. Paars ‘Om een betere wereld’ is een wens die past bij tijden van inkeer zoals de vasten of veertigdagentijd, de vredesweek, bij onrecht of een actualiteit waar je aandacht voor hebt. Goudoranje ‘Blij dat U er bent voor ons’ gaat over aanwezigheid en trouw. Je kunt deze gebruiken in de tijd van Kerstmis, maar ook met Pinksteren, in moeilijke tijden of juist bij een geluksmoment.
