Peilingen
in
het
nieuws
Naam:
Susanne
Min
Studentnummer:
1564984
Datum:
maart
2014
Docent:
Frank
Wezenberg
Inhoud
Inleiding
Stelling
Betoog
‐
En
de
winnaar
is..?
‐
Winnaar
en
verliezer
‐
Een
peiling
hier,
een
peiling
daar
‐
Peilingen
scoren
‐
Peilingenstop
‐
Disclaimer
‐
Peilingwijzer
Conclusie
Bronnendossier
Pagina
3
4
5
5
6
6
7
8
8
9
10
11
2
Inleiding
Donderdagmiddag,
een
regenachtige
dag.
De
beamer
op
school
loeit.
In
de
klas
kijken
we
een
uitzending
van
Argos
TV.
Medialogica
in
campagnetijd.
Het
is
interessant
om
te
zien
wat
de
rol
van
de
media
was
bij
de
verkiezingen
in
2012.
Ik
raak
geïnspireerd.
Dankzij
die
dag
ben
ik
mij
meer
gaan
verdiepen
in
het
politieke
spel
en
hoe
daar
door
de
media
op
wordt
gereageerd.
Wat
tijdens
mijn
zoektochten
op
internet
naar
voren
kwam,
is
dat
de
verkiezingen
steeds
meer
worden
verslagen
als
wedstrijd.
Afgelopen
verkiezingen
ging
het
eerst
tussen
Rutte
en
Roemer,
maar
nadat
Roemer
wegzakte
in
de
peilingen
nam
Samsom
het
stokje
over.
De
media
doken
bovenop
de
‘nieuwe’
tweestrijd.
Het
inhoudelijke
nieuws
verdween
naar
de
achtergrond
en
er
bleef
één
belangrijke
vraag
over:
wie
wordt
de
winnaar?
Om
de
tussenstand
van
de
wedstrijd
weer
te
kunnen
geven,
besteden
de
media
steeds
meer
aandacht
aan
opiniepeilingen.
En
het
is
de
vraag
of
dat
terecht
is.
Mijn
Visie
gaat
daarom
over
de
omgang
van
de
media
met
wedstrijdnieuws
en
vooral
met
peilingen.
Om
gericht
te
werk
te
kunnen
gaan
heb
ik
het
onderwerp
afgebakend.
Ik
concentreer
mij
op
het
medium
televisie,
omdat
ik
mij
daar
voor
interesseer
en
het
tevens
mijn
afstudeerrichting
is.
Daarnaast
werp
ik
ook
een
blik
op
peilingen
die
online
gepubliceerd
worden.
In
mijn
Visie
richt
ik
mij
voornamelijk
op
de
publieke
omroep.
Dat
doe
ik
omdat
ik
denk
dat
zij
een
minder
groot
belang
hebben
bij
nieuws
dat
scoort,
zoals
wedstrijdnieuws
en
peilingen
dan
de
commerciële
omroep.
Ondanks
dat
schort
er
nog
het
een
en
ander
aan
de
werkwijze
van
bijvoorbeeld
De
Wereld
Draait
Door.
3
Stelling
De
toename
van
de
media‐aandacht
voor
opiniepeilingen
op
televisie
is
niet
wenselijk
in
tijden
van
verkiezingen
4
Betoog
En
de
winnaar
is..?
Die
vraag
domineert
in
verkiezingstijd.
Iedereen
is
ermee
bezig.
Peilers,
journalisten,
politici
en
de
kiezers.
Het
zorgt
voor
een
toename
van
wedstrijdnieuws.
Horse
race
nieuws,
zoals
het
ook
wel
wordt
genoemd,
is
nieuws
dat
niet
gaat
over
inhoud
of
politieke
tegenstellingen,
maar
om
wie
het
goed
doet
in
peilingen
en
met
welke
partij
het
niet
goed
gaat.
1
Naarmate
de
verkiezingen
dichterbij
komen
neemt
het
inhoudelijke
nieuws
in
televisieprogramma’s
af.
De
laatste
dagen
voor
de
verkiezingen
gaat
het
voornamelijk
over
wie
er
gaat
winnen
en
welke
coalities
er
mogelijk
gevormd
kunnen
worden.
Het
wedstrijdnieuws
stijgt
dus
sterk.
(De
onderstaande
grafiek
geeft
die
ontwikkeling
goed
weer.)
2
Max
van
Weezel,
politicoloog
en
journalist,
vindt
het
kwalijk
dat
er
een
politieke
wedstrijd
ontstaat
in
tijden
van
verkiezingen.
,,Er
wordt
veel
meer
gekeken
naar
de
performance
van
politici
dan
naar
de
inhoud.
Ook
moeten
partijleiders
op
televisie
binnen
twee
minuten
antwoord
geven.
Het
begint
te
lijken
op
sportjournalistiek
of
een
soort
Idols.
Terwijl
de
werkelijkheid
veel
gecompliceerder
ligt.”
Op
de
vraag
of
journalisten
de
verkiezingen
daarom
niet
als
wedstrijd
zouden
moeten
verslaan,
antwoordt
Joost
Vullings,
verslaggever
van
Radio
1
NOS
duidelijk:
,,Het
is
een
wedstrijd.
Politici
strijden
om
zoveel
mogelijk
zetels
en
dus
de
macht.
Ze
willen
allemaal
de
grootste
worden.
Deelname
aan
de
wedstrijd
(campagne)
is
een
karaktertest.
Kan
iemand
tegen
de
druk,
de
stress,
de
vermoeidheid,
tegen
kritiek,
kan
iemand
ook
luisteren
in
een
debat.
En
uiteraard
draait
het
om
de
inhoud,
wat
willen
partijen?
,,Verkiezingsverslaggeving
is
dus
een
combinatie
van
vele
elementen.
Het
pure
wedstrijd
element
is
er
één
van.
De
media
verslaan
dat
en
maken
de
strijd
zo
overzichtelijker,
maar
zoals
bij
alles
draait
het
om
de
balans”,
aldus
Vullings.
1
Schaper,
Joep
(2012)
‘Tweestrijd
(te)
vroeg
uitgeroepen’
Nederlandse
Nieuwsmonitor,
opinie
2
Ruigrok,
Nel
(2012),
‘Medialogica
in
campagnetijd’,
Nederlandse
Nieuwsmonitor,
rapport,
p.8
5
In
de
uitzending
van
Argos,
Medialogica
in
campagnetijd
geeft
onderzoekster
Nel
Ruigrok
een
reden
voor
het
wedstrijdnieuws
in
de
media.
,,Voor
journalisten
is
het
veel
ingewikkelder
om
uit
te
leggen
wat
nou
precies
de
visie
is
van
iedere
partij
dan
te
zeggen
wie
er
gaat
winnen
en
wie
er
voor
ligt
in
de
peilingen.”
Winnaar
en
verliezer
De
media
maken
er
een
tweestrijd
van.
Afgelopen
verkiezingen
ging
het
eerst
tussen
Rutte
(VVD)
en
Roemer
(SP).
Maar
nadat
Roemer
wegzakte
in
de
peilingen,
vulde
Samsom
(PvdA)
zijn
plaats
op.
Zo
ontstond
er
alsnog
een
tweestrijd
maar
met
andere
deelnemers.3
Als
journalisten
veel
aandacht
besteden
aan
de
wedstrijd
heeft
dat
gevolgen
voor
zowel
de
kiezer
als
politici.
Een
overvloed
aan
wedstrijdnieuws
zorgt
er
namelijk
voor
dat
de
twijfelende
kiezer
liever
bij
de
winnaar
dan
bij
de
verliezer
wilt
horen.
Dat
wordt
ook
wel
het
bandwagon‐effect
genoemd.
4
Daarnaast
is
het
zo
dat
peilingen
en
de
berichtgeving
over
peilingen
elkaar
versterken
en
zorgen
dat
de
grote
partijen
groter
worden
en
de
kleine
partijen
kleiner.
5
Naast
het
bandwagon‐effect
treedt
er
nog
een
verschijnsel
op.
Als
twee
partijen
het
goed
doen
in
de
peilingen
kunnen
mensen
strategisch
gaan
stemmen.
SP‐kiezers
stemmen
dan
bijvoorbeeld
op
de
PvdA
om
te
voorkomen
dat
Rutte
in
het
torentje
komt.
Volgens
politicoloog
Tom
van
der
Meer
is
daar
niets
mis
mee.
,,Mensen
mogen
zelf
weten
op
basis
van
welke
informatie
zij
hun
stem
uitbrengen.
Voor
de
een
betekent
dat
de
partijprogramma’s
lezen
en
de
ander
kiest
voor
het
uiterlijk
van
een
partijleider.”
Met
de
focus
op
de
tweestrijd
scheppen
de
media
wel
ideeën
en
verwachtingen
die
niet
stroken
met
het
Nederlandse
kiesstelsel.
In
Nederland
zullen
meerdere
partijen
een
coalitie
moeten
vormen
om
te
kunnen
regeren.
Veel
kiezers
die
strategisch
hebben
gestemd
raken
in
verwarring
of
zelfs
gefrustreerd
als
blijkt
dat
de
‘winnaar’
en
‘verliezer’
opeens
samen
in
een
regering
komen
te
zitten.
6
Een
peiling
hier,
een
peiling
daar
Een
belangrijk
onderdeel
van
de
wedstrijd
zijn
peilingen.
Daarin
kan
per
slot
van
rekening
worden
laten
zien
wie
de
leiding
neemt
in
de
strijd.
De
peilingen
krijgen
daarom
ook
steeds
meer
aandacht
in
de
media.
Zo
waren
er
in
2000
gemiddeld
ruim
drie
artikelen
over
opiniepeilingen
per
maand
te
vinden.
In
2011
is
dat
aantal
opgelopen
tot
ruim
negen
artikelen.
7
Niet
alleen
in
kranten
is
de
peilingenstijging
zichtbaar.
Ook
op
televisie
kun
je
niet
om
peilingen
heen.
Maurice
de
Hond
was
voor
de
verkiezingen
bijna
dagelijks
te
gast
bij
De
3
http://www.denieuwereporter.nl/2012/09/hoe‐een‐focus‐op‐opiniepeilingen‐ervoor‐zorgde‐dat‐ juist‐de‐peilingen‐ernaast‐zaten/
4
Vliegenthart,
R,
(09‐12),
‘The
horse
race
sells’,
De
Psycholoog,
artikel
tijdschrift
5
‘Campagnenieuws
verdrukt
de
inhoud’,
(2012),
Nederlandse
Nieuwsmonitor,
rapport
6
Ruigrok,
Nel,
Schaper,
Joep
en
Denekamp,
Maurtis,
(2012),
‘Verkiezingscampagne
2012
gedomineerd
door
wedstrijdnieuws’,
Nederlandse
Nieuwsmonitor,
opinie 7
Ruigrok,
Nel
(2012),
‘Peilingen
in
het
nieuws’,
Nederlandse
Nieuwsmonitor,
rapport
6
Wereld
Draait
Door
(DWDD)
om
zijn
laatste
peilingen
te
bespreken.
Maar
daar
kwam
de
nodige
kritiek
op.
De
Wereld
Draait
Door
had
een
kleine
traditie
hoog
te
houden
in
de
belabberde
omgang
met
peilingen
volgens
Van
der
Meer.8
,,Peilingen
kunnen
op
lange
termijn
een
trend
aangeven.
Maar
vaak
zijn
de
verschillen
zo
klein
dat
er
op
korte
termijn
niets
hard
gemaakt
kan
worden.”
,,Als
er
in
een
peiling
een
verschuiving
is
te
zien
van
een
of
twee
zetels,
dan
betekent
dat
niet
dat
er
ook
echt
iets
is
veranderd.
Op
peilingen
zit
namelijk
een
foutmarge
van
twee
zetels.
Als
er
een
verschuiving
optreedt
binnen
de
foutmarge,
kunnen
daar
geen
conclusies
aan
verbonden
worden.’’
Toch
gebeurde
dat
geregeld
bij
de
DWDD.
Met
gasten
werd
er
doorgepraat
over
waarom
partij
A
een
zetel
had
gewonnen
en
partij
B
er
een
had
verloren.
Er
werd
gezocht
naar
een
verklaring:
een
flatertje,
schandaal,
een
misser
in
een
debat.
9
,,Maar
dat
kan
niet
worden
aangetoond.”
Steph
Nigten,
politiek
redacteur
van
De
Wereld
Draait
Door,
reageert
op
de
kritiek.
,,Afgelopen
verkiezingen
hebben
we
ervoor
gekozen
om
een
soort
rubriek
te
maken
met
Maurice
de
Hond.
Hij
vertelde
aan
het
begin
van
het
programma
kort
hoe
het
ervoor
stond
in
de
peilingen.
Maurice
de
Hond
is
een
hele
goede
talkshowgast.
Hij
kan
zich
goed
verwoorden.
Dat
is
belangrijk
bij
een
talkshow.”
Nigten
geeft
aan
dat
als
er
over
een
peiling
werd
doorgepraat,
dat
gebeurde
met
gasten
die
inhoudelijk
sterk
waren
en
duiding
konden
geven.
,,Daarnaast
boden
we
politici
een
podium
aan
om
op
de
peilingen
te
reageren.”
Op
de
kritiek
over
de
aandacht
voor
de
kleine
verschuivingen
in
de
peilingen
wordt
niet
echt
gereageerd.
Al
snel
wordt
er
gezegd
dat
ze
vooral
bezig
zijn
met
het
maken
van
een
talkshow.
,,‘S
ochtends
weten
we
nog
niet
wat
we
’s
avonds
in
de
uitzending
hebben.
We
kijken
vooral
naar
wat
de
dag
van
ons
vraagt.”
,,Kennelijk
hebben
we
in
die
tijd
besloten
dat
Maurice
meerdere
keren
langskwam.
Daar
voeren
we
op
de
redactie
wel
goede
gesprekken
over.
Het
kan
bij
de
volgende
verkiezingen
zo
weer
anders
zijn.”
,,Misschien
doen
we
het
dan
wel
helemaal
niet”,
vult
redactiecoördinator
Sladjana
Labovic
aan.
Peilingen
scoren
Voor
Van
der
Meer
klinkt
het
niet
echt
geloofwaardig
dat
De
Wereld
Draait
Door
bij
de
volgende
verkiezingen
zou
kunnen
stoppen
met
de
peilingen
en
het
wedstrijdnieuws.
,,De
afgelopen
jaren
is
het
alleen
maar
meer
geworden”.
Waarom
dat
zo
zou
kunnen
zijn
kan
Joep
Schaper,
onderzoeker
van
de
Nederlandse
Nieuwsmonitor,
duiden.
8
Van
der
Meer,
Tom,
Hakhverdian,
Armèn,
Tillie,
Jean,
(14‐09‐2012),
‘De
peilingencarrousel:
De
Wereld
Draait
Door
was
het
ergst’,
artikel
nrc.nl
9
Van
der
Meer,
Tom,
(06‐02‐2012),
‘De
media
gaan
zelf
ronduit
slecht
om
met
de
opiniepeilingen’,
artikel
volkskrant.nl
7
,,Wedstrijdnieuws
en
peilingen
zorgen
voor
spannende
televisie.
Het
is
goed
voor
de
kijkcijfers”,
zegt
Schaper.
In
het
onderzoek
‘Medialogica
in
campagnetijd
‘
stellen
de
onderzoekers
dat
het
vanuit
een
commercieel
oogpunt
een
valide
reden
is.
Echter
is
het
wel
de
vraag
in
hoeverre
de
journalistiek
de
rol
van
intermediair
tussen
politiek
en
burger
wil
en
moet
vervullen.10
Bij
De
Wereld
Draait
Door
letten
ze
niet
op
de
kijkcijfers.
,,We
zijn
nooit
bezig
met
wat
goed
scoort.
Anders
zouden
we
Prem
Radhakishun
niet
als
vaste
gast
uitnodigen.
Als
hij
bij
ons
aan
tafel
zit,
overstroomt
Twitter
met
berichten
van
mensen
die
hem
liever
niet
als
gast
zien.
We
trekken
daarin
onze
eigen
weg.
Net
als
dat
we
bij
de
volgende
verkiezingen
zo
kunnen
beslissen
om
geen
peilingen
te
behandelen”,
legt
Labovic
uit.
Peilingenstop
Het
feit
dat
er
een
toenemende
aandacht
is
voor
peilingen
zorgt
ervoor
dat
sommige
mensen
pleiten
om
twee
weken
voor
de
verkiezingen
geen
peilingen
meer
te
publiceren.
Net
als
in
Italie
en
Griekenland.11
Journalist
Coen
Verbraak
vindt
dat
ook.
Hij
maakte
de
documentaire
Emile
Roemer
–
tussen
pieken
en
peilen
en
vindt
peilen
kort
voor
de
verkiezingen
een
kwalijke
zaak.
,,In
een
periode
van
twee
weken
tijd
zag
ik
Emile
Roemer
veranderen
van
toekomstig
premier
naar
een
loser.
Roemer
had
de
wedstrijd
in
de
ogen
van
de
media
verloren
en
dan
is
er
niet
meer
tegen
te
vechten.
Het
politieke
spel
vertroebeld
door
peilingen.
De
einduitslag
wordt
gestuurd.
In
de
tijd
dat
ik
Roemer
volgde
is
hij
als
persoon
niet
veranderd
en
zijn
standpunten
en
partij
ook
niet.”
,,Maar
het
beeld
van
Roemer
is
wel
veranderd”,
reageert
Van
der
Meer.
Hij
vindt
het
niet
bevorderlijk
om
voor
de
verkiezingen
een
peilingenstop
in
de
lassen.
Die
mening
delen
Steph
Nigten,
Joost
Vullings
en
ook
Ferry
Mingelen,
voormalig
politiek
verslaggever
van
de
NOS.
Mingelen
vindt
dat
er
niets
mis
is
met
het
publiceren
van
peilingen.
,,Laat
die
peilingen
maar
zien.
Ze
geven
inzicht
in
de
politieke
verhoudingen.
Mensen
kunnen
daardoor
strategisch
gaan
stemmen,
maar
daar
is
niets
op
tegen.
En
als
het
spannend
is
in
de
peilingen
trekt
dat
misschien
ook
extra
mensen
naar
de
stembus.”
Disclaimer
Zoals
al
eerder
aangegeven
in
het
voorbeeld
van
De
Wereld
Draait
Door
trekken
journalisten
regelmatig
onzorgvuldige
conclusies
als
het
gaat
om
peilingen.
Er
wordt
geen
rekening
gehouden
met
foutmarges
en
er
wordt
naar
verbanden
gezocht
die
er
niet
zijn.
Toch
zijn
er
ook
verbeteringen
zichtbaar.
De
NOS,
Trouw,
NRC
Handelsblad
en
EenVandaag
publiceren
namelijk
disclaimers
op
hun
website.
Onder
een
artikel
wordt
de
foutmarge
van
de
opiniepeiling
weergegeven
om
10
Ruigrok,
Nel
(2012),
‘Medialogica
in
campagnetijd,
Nederlandse
Nieuwsmonitor,
rapport
11
http://nos.nl/artikel/416706‐niet‐overal‐peilen‐tot‐laatste‐dag.html
8
mensen
daar
bewuster
van
te
maken.
De
bewustwording
slaagt
alleen
ten
dele.
De
onderstaande
cursieve
tekst
is
een
stukje
het
artikel
‘De
Hond:
coalitie
verliest
10
zetels’
van
28
oktober
2012
op
NOS.nl12
De
PvdA
staat
bij
De
Hond
op
een
verlies
van
7
zetels,
net
zo
veel
als
vorige
week.
De
VVD
bleef
tot
vorige
week
stabiel,
maar
verliest
deze
week
2
zetels
en
staat
nu
op
min
drie.
Van
de
andere
partijen
in
de
Tweede
Kamer
staat
alleen
GroenLinks
op
verlies.
Deze
partij
gaat
bij
De
Hond
van
4
naar
2.
De
disclaimer
zegt
het
volgende:
Alle
politieke
peilingen
hebben
een
foutmarge
van
zeker
twee
zetels
naar
boven
of
naar
beneden.
Dat
betekent
dat
als
een
partij
in
een
peiling
tien
zetels
haalt,
het
werkelijke
aantal
waarschijnlijk
tussen
de
acht
en
twaalf
ligt.
Er
kan
geen
conclusie
worden
getrokken
uit
dit
bericht.
De
VVD
verliest
twee
zetels,
maar
in
de
disclaimer
staat
dat
twee
zetels
binnen
de
foutmarge
vallen.
Er
is
dus
een
vooruitgang
door
het
melden
van
de
foutmarge,
maar
de
spannende
kop
blijft.
Het
non‐nieuws
wordt
eerst
verkocht
en
dan
pas
teruggenomen.
13
Peilingwijzer
Jeroen
van
Dommelen,
de
‘peilingenman’
van
de
NOS
geeft
toe
dat
het
raar
is
om
een
disclaimer
zo
te
gebruiken.
,,Het
is
idioot
om
een
peiling
te
melden
met
één
zetel
verschuiving,
waar
de
disclaimer
juist
stelt
dat
één
zetel
niks
zegt.
Er
moet
wat
te
melden
zijn
en
heel
vaak
is
dat
niet
het
geval.”
Over
het
publiceren
van
dit
soort
artikelen
is
dan
ook
veel
discussie
binnen
de
NOS.
Maar
volgens
Van
Dommelen
is
er
een
omslag
in
het
denken
gekomen.
,,Vroeger
was
het
denken:
een
peiling
is
er
nou
eenmaal
en
dus
publiceren
we
hem.
Dat
doen
we
nu
niet
meer
zomaar.”
Op
de
site
publiceert
de
NOS
daarom
minder
peilingen
van
Maurice
de
Hond.
Ze
richten
zich
sinds
twee
jaar
vooral
op
de
Peilingwijzer
van
politicoloog
Tom
Louwerse.
De
Peilingwijzer
is
een
gewogen
gemiddelde
van
vier
peilingen:
TNS
Nipo,
Peil.nl
(van
Maurice
de
Hond),
de
Politieke
Barometer
(Ipsos)
en
De
Stemming
(EenVandaag).
14
Daarmee
kunnen
de
trends
op
lange
termijn
worden
aangegeven.
De
berichtgeving
is
sindsdien
verbeterd.
Zo
stond
er
in
een
artikel
op
de
site
van
19
februari
:
Geen
significante
verschuivingen
de
afgelopen
week
in
de
Peilingwijzer.15
,,Vreemd
genoeg
betekent
een
kwaliteitsverbetering
wel
dat
je
soms
'vager'
wordt,
omdat
er
vaak
geen
harde
conclusies
te
trekken
zijn”,
vindt
Joost
Vullings.
12
http://nos.nl/artikel/434135‐de‐hond‐coalitie‐verliest‐10‐zetels.html
13
Van
der
Meer,
Tom,
Hakhverdian,
Armèn,
Tillie,
Jean,
(14‐09‐2012),
‘De
peilingencarrousel:
De
Wereld
Draait
Door
was
het
ergst’,
artikel
nrc.nl
14
http://peilingwijzer.tomlouwerse.nl/
15
http://nos.nl/artikel/613202‐peilingen‐vvd‐pvda‐in‐de‐min.html
9
Conclusie
De
toename
van
de
media‐aandacht
voor
opiniepeilingen
op
televisie
is
niet
wenselijk
in
tijden
van
verkiezingen
Naar
mijn
mening
is
het
‘less
is
more’.
Ik
vind
dat
de
media
terughoudender
moeten
zijn
in
de
berichtgeving
over
wedstrijdnieuws
en
peilingen.
De
toename
van
wedstrijdnieuws
gaat
ten
koste
van
de
inhoud.
Naarmate
de
verkiezingen
dichterbij
komen,
gaat
het
alleen
nog
maar
over
wie
de
grote
winnaar
wordt.
Het
inhoudelijke
nieuws
verdwijnt
naar
de
achtergrond.
Dat
vind
ik
een
slechte
zaak.
Maar
dat
wil
niet
zeggen
dat
ik
tegen
het
publiceren
van
peilingen
ben.
Integendeel.
Peilingen
zijn
een
goed
hulpmiddel
om
de
politieke
verhoudingen
te
laten
zien.
Een
peilingenstop
vind
ik
daarom
te
ver
gaan.
Dat
mensen
strategisch
gaan
stemmen
door
peilingen
zie
ik
niet
als
iets
ergs.
Ik
deel
de
mening
van
Tom
van
der
Meer
dat
mensen
zelf
mogen
weten
op
basis
van
welke
informatie
ze
stemmen.
Wat
mij
wel
stoort
is
dat
de
berichtgeving
rondom
peilingen
vaak
te
wensen
over
laat.
Journalisten
houden
geen
rekening
met
de
foutmarges.
Als
het
aantal
zetels
binnen
de
foutmarge
valt,
kan
het
zijn
dat
er
niets
is
veranderd.
In
de
media
moet
dan
niet
ten
koste
van
alles
gezocht
worden
naar
een
conclusie.
De
conclusie
is
dan:
er
zijn
geen
verschuivingen.
Dat
klinkt
minder
interessant
en
vanuit
commercieel
oogpunt
begrijp
ik
dat
het
aantrekkelijk
is
om
wedstrijdnieuws
en
peilingen
te
brengen.
Het
scoort.
Daar
is
op
zich
niets
mis
mee,
maar
als
journalist
moet
je
je
wel
bewust
zijn
van
de
gevolgen
(bandwagon‐effect)
en
de
journalistieke
taak
om
mensen
goed
te
informeren.
De
afgelopen
verkiezingen
gebeurde
dat
niet
in
De
Wereld
Draait
Door.
Daar
lijkt
de
vorm
van
het
programma
belangrijker
dan
de
inhoud.
Het
gaat
vooral
om
het
maken
van
een
talkshow.
Media
zouden
een
voorbeeld
moeten
nemen
aan
de
werkwijze
van
de
NOS.
Na
jaren
van
discussie
over
hoe
om
te
gaan
met
de
peilingen
(de
disclaimers)
hebben
zij
een
goede
manier
gevonden
met
de
Peilingwijzer.
De
berichtgeving
is
sindsdien
sterk
verbeterd.
Ik
vind
dat
nieuws
over
peilingen
in
verkiezingstijd
naar
buiten
gebracht
moet
worden,
maar
dat
de
informatie
moet
kloppen
en
dat
de
toename
van
peilingen
niet
ten
koste
mag
gaan
van
inhoudelijk
nieuws.
Daarom
blijf
ik
bij
mijn
stelling.
10
Bronnendossier
Digitale
documenten:
• Ruigrok,
N,
(2012),
Peilingen
in
het
nieuws,
Nederlandse
Nieuwsmonitor,
http://www.nieuwsmonitor.net/n/128/Peilingen_in_het_nieuws,
geraadpleegd
op:
25‐11‐13
• Ruigrok,
N,
(2012),
Medialogica
in
Campagnetijd,
Nederlandse
Nieuwsmonitor,
http://www.nieuwsmonitor.net/n/153/Medialogica_in_Campagnetijd,
geraadpleegd
op:
14‐11‐13
• Schaper,
J.
(2012),
Tweestrijd
(te)
vroeg
uitgeroepen,
Nederlandse
Nieuwsmonitor,
http://www.nieuwsmonitor.net/n/143/DNN_Opinie_Tweestrijd_te_vroeg_uitgeroep en,
geraadpleegd
op:
21‐11‐13
• Campagnenieuws
verdrukt
de
inhoud,
(2012),
Nederlandse
Nieuwsmonitor,
http://nieuwsmonitor.net/n/145/Campagnenieuws_verdrukt_de_inhoud,
geraadpleegd
op:
21‐11‐13
• Denekamp,
M,
Schaper,
J,
Ruigrok,
N,
(2012),
Verkiezingscampagne
2012
gedomineerd
door
wedstrijdnieuws,
Nederlandse
Nieuwsmonitor,
http://www.nieuwsmonitor.net/n/151/Verkiezingscampagne_2012_gedomineerd_d oor_wedstrijdnieuws,
geraadpleegd
op:
18‐12‐13
Beeld
en
geluid:
• Verbraak,
Coen,
23
december
2012,
Vara,
Documentaire
Emile
Roemer
‐
tussen
peilen
en
pieken,
http://www.uitzendinggemist.nl/afleveringen/1315242,
geraadpleegd:
12‐02‐14
• Argros
TV
Medialogica,
3
oktober
2012,
Human‐VPRO,
In
campagnetijd,
http://www.uitzendinggemist.nl/afleveringen/1293516,
geraadpleegd:
14‐11‐13
• NOS,
9‐12‐12,
Geen
peilingen
vlak
voor
verkiezingen
in
Italië,
http://nos.nl/video/416716‐geen‐peilingen‐vlak‐voor‐verkiezingen‐in‐italie.html,
geraadpleegd:
14‐11‐13
Kranten
en
tijdschriftartikelen:
• Vliegenthart,
R,
(09‐12),
‘The
horse
race
sells’,
De
Psycholoog,
http://joophox.net/publist/DePsycholoog201209ForumOpiniepeiling.pdf,
geraadpleegd:
28‐11‐13
Webpagina’s:
• Blaauw,
J,
(11‐09‐2012),
Eén
peiling
is
het
probleem
niet,
http://vrij‐ zinnig.nl/wp/2012/09/11/een‐peiling‐is‐het‐probleem‐is‐niet/,
geraadpleegd:
21‐11‐ 13
11
•
•
•
• •
•
•
•
•
•
Zachte,
M,
(30‐09‐12),
Ideeën
voor
genuanceerder
peilingnieuws,
http://www.denieuwereporter.nl/2012/09/ideeen‐voor‐genuanceerder‐ peilingnieuws/,
geraadpleegd:
02‐12‐13
De
Vries,
J,
(08‐09‐12),
Media
en
peilingen
zorgden
voor
kantelpunt
in
deze
campagne,http://www.trouw.nl/tr/nl/11364/Verkiezingen‐ 2012/article/detail/3313270/2012/09/08/Media‐en‐peilingen‐zorgden‐voor‐ kantelpunt‐in‐deze‐campagne.dhtml,
geraadpleegd:
28‐11‐13
Van
der
Meer,
(06‐02‐12),
De
media
gaan
zelf
ronduit
slecht
om
met
de
opiniepeilingen,http://www.volkskrant.nl/vk/nl/3184/opinie/article/detail/3159541/ 2012/02/06/De‐media‐gaan‐zelf‐ronduit‐slecht‐om‐met‐de‐opiniepeilingen.dhtml,
geraadpleegd:
07‐02‐14
NOS.nl,
(28‐10‐12),
De
Hond:
coalitie
verliest
10
zetels,http://nos.nl/artikel/434135‐ de‐hond‐coalitie‐verliest‐10‐zetels.html
geraadpleegd:
07‐02‐14
•
Peilingwijzer.nl,
(onbekend),
Methode,
http://peilingwijzer.tomlouwerse.nl/p/methode.html,
geraadpleegd:
20‐02‐14
•
NOS.nl,
(19‐02‐14),
Peilingwijzer:
VVD,
PvdA
in
de
min,
http://nos.nl/artikel/613202‐ peilingen‐vvd‐pvda‐in‐de‐min.html,
geraadpleegd:
27‐02‐14
Van
der
Meer,
T,
Hakhverdian,
H,
Tillie,
J,
(14‐09‐12),
De
Peilingencarrousel:
De
wereld
draait
door
was
het
ergst,
http://www.nrc.nl/verkiezingen/2012/09/14/de‐ peilingencarrousel‐de‐wereld‐draait‐door‐was‐het‐ergst/,
geraadpleegd:
28‐11‐13
Ruigrok,
N,
Schaper,
J,
Denekamp,
M,
(22‐09‐12),
Hoe
een
focus
op
opiniepeilingen
ervoor
zorgde
dat
juist
de
peilingen
ernaast
zaten,
http://www.denieuwereporter.nl/2012/09/hoe‐een‐focus‐op‐opiniepeilingen‐ ervoor‐zorgde‐dat‐juist‐de‐peilingen‐ernaast‐zaten/,
geraadpleegd:
02‐12‐13
•
Verslaggever
Volkskrant,
(14‐01‐03),
'Verbod
op
peilingen
bij
verkiezingen
werkt
niet',http://www.volkskrant.nl/vk/nl/2824/Politiek/article/detail/751942/2003/01/1 4/Verbod‐op‐peilingen‐bij‐verkiezingen‐werkt‐niet.dhtml,
geraadpleegd:
21‐11‐13
NOS.nl,
(09‐09‐12),
Niet
overal
peilen
tot
laatste
dag,
http://nos.nl/artikel/416706‐ niet‐overal‐peilen‐tot‐laatste‐dag.html,
geraadpleegd:
14‐11‐13
Peilloos.nl,
(01‐09‐12),
Statistisch
analfabetisme
in
de
journalistiek,http://peilloos.nl/2012/09/01/statistisch‐analfabetisme‐in‐de‐ journalistiek,
geraadpleegd:
21‐11‐13
Trommel,
S,
(09‐01‐13),
Peilingen
scheppen
verkeerd
beeld,
http://www.villamedia.nl/opinie/bericht/peilingen‐scheppen‐verkeerd‐beeld/,
geraadpleegd:
14‐11‐13
12
Mondelinge
bronnen:
Van
Weezel,
Max,
Vrij
Nederland,
politicoloog
en
journalist
Tijdens
de
boekpresentatie:
‘Op
TV
of
roemloos
ten
onder’
gesproken
Gesproken
op:
24‐11‐2013
Verbraak,
Coen,
journalist
en
documentairemaker
Emile
Roemer‐
tussen
pieken
en
peilen
Tijdens
de
boekpresentatie:
‘Op
TV
of
roemloos
ten
onder’
gesproken
Gesproken
op:
24‐11‐2013
Vullings,
Joost,
NOS,
verslaggever
Radio
1
Dag
meegelopen
met
de
Haagse
redactie
van
de
NOS
Contactgegevens:
[email protected]/06
23
201
586
Gesproken
op:
03‐12‐2013
Mailcontact
op:
04‐03‐2014
Mingelen,
Ferry,
NOS,
voormalig
politiek
verslaggever
Dag
meegelopen
met
de
Haagse
redactie
van
de
NOS
Gesproken
op:
03‐12‐2013
Van
Dommelen,
Jeroen,
NOS,
journalist
Haagse
redactie
Dag
meegelopen
met
de
Haagse
redactie
van
de
NOS
Contactgegevens:
[email protected]/06
51
496
348
Gesproken
op:
03‐12‐2013
Mailcontact
op:
04‐03‐2014
Nigten,
Steph,
De
Wereld
Draait
Door,
politiek
redacteur
Contactgegevens:
[email protected]/06
14
885
084
Gesproken
op:
05‐02‐2014
Sladjana
Labovic
‐
De
Wereld
Draait
Door,
redactiecoördinator
Gesproken
op:
05‐02‐2014
Van
der
Meer,
Tom,
Universiteit
van
Amsterdam,
politicoloog,
universitair
hoofddocent
Contactgegevens:
[email protected]/020
525
53
04
Gesproken
op:
11‐02‐2014
Schaper,
Joep,
Nieuwsmonitor,
onderzoeker
Contactgegevens:
[email protected]/020
598
31
39
Gesproken
op:
29‐01‐2014
13
