VOLUME 18, No. 1, 2004
NEWSWARE Newsletter on the Law of the Information Society & Information Society Technologies Redactie en Uitgever: Mr. V.A. de Pous Julianapark, Anton Constandsestraat 16, Postbus 51005, 1007 EA Amsterdam Voice: 020 - 665.57.38, Fax: 020 - 665.58.18, E-mail:
[email protected]
Silicon Valley Update 2004
Flexibeler licentievoorwaarden voor en meer beschikbaarheid van digitale technologie De ICT-industrie denkt na. Gaat het nu om de ruimere beschikbaarheid van informatie- en communicatietechnologie voor de gebruiker dan voorheen, of uitsluitend om de vrije beschikbaarheid van de broncode van computerprogramma´s? Bij open source software staat immers het laatste centraal. Daardoor kan iedere softwaredienstverlener allerlei services zoals support, maintenance en verdere ontwikkelingen uitvoeren op een product van een ander. Maar traditionele closed source-softwarebedrijven zoals Microsoft zijn tegenwoordig steeds minder gesloten. Bovendien ligt er een wereld aan mogelijkheden voor leverancier en gebruiker tussen helemaal open en strak gesloten licentieverlening voor computerprogramma's. Nuancering in het zwart-witte denkpatroon van believers en tegenstanders van open source software is dringend gewenst. Onder de motorkap Na de metafoor van de elektronische snelweg, lijkt het aan gebruikerszijde nu bonton om te zeggen graag ´onder de motorkap´ van een computerprogramma te willen kijken. De gebruiker wil - desgewenst - kennis kunnen nemen van de broncode, geschreven door de mens in een bepaalde programmeertaal. Dat kan bij de software van Microsoft Corp. ook. Speciaal om die reden is de softwaregigant uit Redmond in 1991 gestart met haar shared source-beleid. Op grond hiervan kunnen de in het shared source-model relevante partijen, zoals bedrijven, overheidsorganisaties en universiteiten, om niet inzicht krijgen in de broncode van onder andere Windows en het .NET Framework. Overigens: de onder-demotorkap metafoor gaat voor auto´s steeds minder op omdat state-of-the-art motortechnologie, inclusief de vaak tientallen embedded softwaresystemen, zo complex is geworden dat alleen de vakdealer over voldoende kennis beschikt om optimaal onderhoud
© 1987-2004. Mr. V.A. de Pous. All rights reserved.
NEWSWARE
2 0 0 4 / 1 [Volume 18] ISSN: 0921-7053.
2
en reparatie te verrichten. Daarmee komt dus deels een einde aan de marktwerking in deze sector, nog los van de omstandigheid dat derden in beginsel toestemming aan de rechthebbende op de computersystemen aan boord (de autoproducent of hun toeleverancier) moeten vragen om de systemen aan te onderhouden en te passen. Allerlei zakelijke modellen Maar aanhangers van de free & open source software-bewegingen (het zijn goed beschouwd twee verschillende werelden) willen meer. Zij willen niet alleen een inzagerecht in de broncode hebben, maar ook het recht te code te bewerken en verder te verspreiden. Dat kan bij de computerprogramma´s van Microsoft en veel andere aanbieders niet. Toch bestaat het spectrum uit aanzienlijk meer zakelijke modellen dan alleen open of gesloten, zo blijkt uit het onderstaande overzicht. Closed source software Minimaal auteursrechtelijk beschermd (er kan tevens octrooi op rusten en vrijwel zeker altijd een merkrecht). Levering van alleen de runcode, doorgaans tegen betaling, gebruiksrecht voor bepaalde of onbepaalde tijd, geen andere rechten, zoals kopiëren, aanpassing of distributie. Veelal pakketsoftware. Overigens vormt de Adobe Reader software (voorheen Acrobat Reader) van Adobe in San José, Californië, een opvallende uitzondering op het vragen van een licentievergoeding. Deze closed source software, met als voornaamste functionaliteit het lezen van PDF-bestanden, wordt gratis aangeboden en gratis onderhouden door de Amerikaanse producent/distributeur/leverancier, terwijl die ook voor nieuwe versies zorgt. Adobe maakt gebruik van een ´clickable´ licentieovereenkomst. Ook de Nederlandse Belastingdienst voert een opmerkelijk (closed source-)beleid omdat zij afwijkt van de gewoonte van softwareleveranciers het programma te vergezellen van een licentieovereenkomst. Weliswaar wordt de fiscale programmatuur Aangifte 2003 evenals Adobe Reader om niet ter beschikking gesteld, maar gebruiksvoorwaarden ontbreken bij de fiscus. Om één gevolg daarvan te noemen: de belastingdienst is dus aansprakelijk voor alle schade, inclusief gevolgschade, die door fouten in de software bij de gebruiker ontstaat. In het perspectief van open source wordt het begrip ´closed source software´ gebruikt als tegenhanger, net zoals ´proprietary software´ of soms ´commerciële software´. Openware Een eigen werkbegrip voor een categorie computerprogramma´s waarbij toegang en gebruik van de broncode wél mogelijk is, maar de licentieovereenkomst niét voldoet aan de Open Source Definition van de Open Source Initiative. De benoeming vloeit voort uit de noodzaak tot onderscheid tussen deze programma´s, closed source software en open source software. Het gaat om software die minimaal auteursrechtelijk beschermd is. Levering van de runcode en de broncode, doorgaans tegen betaling, gebruiksrecht voor bepaalde of onbepaalde tijd, rechten op de broncode bijvoorbeeld om deze intern, dus binnen en door de organisatie te gebruiken. Zie bijvoorbeeld de Nederlandse zaak Remidex v. De Staat, waarin het ministerie van Verkeer en Waterstaat in een toegangs- en gebruiksrecht van de broncode binnen de rijksoverheid contractueel bedongen had (1986), hetgeen tot conflict leidde toen het ministerie een ander bedrijf aan de code liet werken. Het concept van openware is dus verre van nieuw omdat sommige leveranciers leveren al jaren, doorgaans onder strikte contractuele voorwaarden, de broncode mee met de runcode. Een ander voorbeeld betreft de licentieovereenkomst voor de UNIX versie van The SCO Group. Het contract bevat naast run- en broncode, een licentie voor auteursrechte en octrooien. Onder meer Microsoft Corp. heeft een licentie terzake. Shared source software Een ander voorbeeld van openware is Windows en andere programmatuur van Microsoft (Windows CE, .Net) die onder haar Shared Source Initiative (SII) wordt aangeboden. Bovendien is er het Government Security Program (GSP) van Microsoft. Minimaal auteursrechtelijk beschermd. Levering van de broncode tegen om niet met een inzagerecht. Geen andere rechten, zoals een distributierecht.
© 1987-2004. Mr. V.A. de Pous. All rights reserved.
NEWSWARE
2 0 0 4 / 1 [Volume 18] ISSN: 0921-7053.
3
Escrowed software Minimaal auteursrechtelijk beschermd. Levering van alleen de runcode (objectcode) aan de gebruiker, doorgaans tegen betaling, gebruiksrecht voor bepaalde of onbepaalde tijd, geen andere rechten, zoals kopiëren, aanpassing of distributie. Veelal pakketsoftware. Levering van de broncode (en documentatie, programmeertaal en compiler) aan een escrow-agent, die op grond van een escrow-overeenkomst onder voorwaarden (het plaatsvinden van een onzeker voorval) de broncode afgeeft aan de gebruiker. De onzekere voorvallen betreffen in de regel toerekenbare tekortkoming (wanprestatie) door, en surséance van betaling en faillissement van de leverancier. Zie bijvoorbeeld de overeenkomsten terzake van Escrow Europe B.V. op www.escroweurope.nl. Free software Minimaal auteursrechtelijk beschermd. Levering van de broncode, meestal samen met de runcode en, indien beschikbaar documentatie, om niet (met uitzondering van distributiekosten), recht op verveelvoudigen, aanpassing, verdere distributie van de broncode. Er worden in beginsel geen regels gesteld aan de runcode, zodat daarop het algemene kader van de Auteurswet van toepassing is. De verspreiding van een gewijzigde versie van de originele software moet vergezeld gaan met dezelfde licentieovereenkomst. Dit zogenoemde ´copyleft´ concept is rond 1984 bedacht door Richard Stallman en juridisch vormgegeven in de GNU General Public License (GPL). Deze licentie kent verder een virale werking, op grond waarvan softwarecode die wordt gemixt met het originele programma ook GPL-code wordt. Open source software Sinds 1998 valt free software mede onder de ruimere categorie open source software omdat haar GNU General Public License voldoet aan de tegenwoordig tien criteria van de Open Source Definition, zoals vastgesteld door de Amerikaanse Open Source Initiatief. Minimaal auteursrechtelijk beschermd. Levering van de broncode, meestal samen met de runcode en, indien beschikbaar, documentatie, doorgaans om niet, recht op verveelvoudigen, aanpassing, verdere distributie van de broncode. In het algemeen geen verplichting tot copyleft voor gewijzigde software en eveneens geen viraal effect. Bij open source draait het er om dat iedereen mag meespelen, zegt Linus Torvalds in zijn boek Just for the fun. Dualware Opnieuw een eigen werkbegrip. Minimaal auteursrechtelijk beschermd. Dezelfde programmatuur wordt door de leverancier als open source software (doorgaans om niet) en als closed source software (tegen betaling van een licentievergoeding) aangeboden. Een voorbeeld van dit hybride model is de MySQL database server van de gelijknamige Zweedse leverancier. Open source-licenties staan in beginsel de mogelijkheid van ´multiple licensing´ (gemixt open-open of gemixt gesloten-open) toe. Goed beschouwd liggen de functionele specificaties van de kantoorapplicatiepakketten OpenOffice 1.1. (open source) en Sun Microsystems StarOffice 7.0 (closed source) zo dicht tegen elkaar aan dat ook in dit geval sprake is van dualware. Open specificaties/open architectuur Auteursrechtelijk beschermd. Beschikbaarstelling van de technische specificaties, doorgaans om niet. Neem als voorbeeld het TRON Project (www.tron.org) uit Japan met betrekking tot het gelijknamige besturingssysteem in allerhande modaliteiten (embedded, voor PC´s, servers, etc.). In dit perspectief geldt het volgende. Open architectuur betekent dat iedereen producten kan ontwikkelen op basis van de door het TRON Project gestandaardiseerde open specificaties, zonder voor dit gebruik te betalen. Het gaat om hier om de vrije beschikbaarheid van specificaties, de op basis hiervan ontwikkelde producten kunnen volgens ieder economisch model worden aangeboden. Shareware Minimaal auteursrechtelijk beschermd. Levering van alleen de runcode om niet (of tegen betaling van distributiekosten c.q. opslagmedia), gebruiksrecht voor korte bepaalde tijd © 1987-2004. Mr. V.A. de Pous. All rights reserved.
NEWSWARE
2 0 0 4 / 1 [Volume 18] ISSN: 0921-7053.
4
(bijvoorbeeld 30 dagen), mag verder gedistribueerd worden. Na verloop van een proeftijd kan de gebruiker verder met de software werken onder voorwaarde dat hij betaalt voor licentie, zich meestal registreert en heeft daardoor recht op nieuwe versies. Vaak bevat shareware een technische beveiliging, zodat de software na de termijn niet meer draait. Goed beschouwd is shareware voor de gebruiker een gebruik-op-proef model, terwijl het economisch model voor de leverancier als (goedkope) distributiewijze dient. In sommige gevallen wordt shareware als ´careware´ of ´charityware´ aangeduid, namelijk wanneer de licentievergoeding of een deel daarvan voor een goed doel bestemd is. Liteware Minimaal auteursrechtelijk beschermd. Net als shareware betreft liteware een distributiewijze voor computerprogramma´s, maar de runcode-only versie bevat minder functionaliteit dan het standaardproduct. Essentiële functies, zoals het printen vanuit de software, ontbreken bijvoorbeeld. Een voorbeeld van liteware is de HTML Assistant Pro, een HTML editor. Met deze versie kan de gebruiker HTML files, dus webpagina´s maken en zien, maar biedt niet de mogelijkheid ze daadwerkelijk te gebruiken en de ´table and form creation facilities´ toe te passen. Ook hier gaat het om gebruik-op-proef (gebruiker) en goedkope distributie (producent). Sommigen spreken ook wel van crippleware, en meer neutraal: demoware. Freeware Minimaal auteursrechtelijk beschermd. Levering van de runcode om niet. Meestal zijn het applicaties van geringe omvang: add-ons, screensavers, drivers, ringtones, etc. Soms wordt van de gebruiker toch een vergoeding verlangd in de vorm van het versturen van een briefkaart aan de rechthebbende softwareproducent (postcardware). Public domain software Niet langer auteursrechtelijk of door andere intellectuele eigendomsrechten beschermd, omdat de rechthebbende, meestal de programmeur, afstand heeft gedaan van zijn eigendomsrecht (auteursrecht en/of octrooirecht) waardoor de software in het publieke domein terecht is gekomen. Of in de verre toekomst: omdat de 70-jarige auteursrechtelijke beschermingstermijn na de dood van de auteur is verstreken. Van de typisch auteursrechtelijke persoonlijkheidsrechten, zoals het recht op naamsvermelding, kan de auteur/programmeur goed beschouwd geen afstand doen, maar hij kan er wel voor kiezen deze rechten niet uit te oefenen en te handhaven. Iedereen heeft het recht public domain software te gebruiken, te veranderen, op te nemen in een ander computerprogramma, de eigendomsrechten te claimen en de gewijzigde versie in licentie te geven, of het auteursrecht aan een ander over te dragen (te verkopen). Vaporware Software, in het bijzonder een bepaalde versie van een computerprogramma, waarvan de producent verklaart wanneer deze beschikbaar komt, bijvoorbeeld in het tweede kwartaal van 2004, maar waarvan de markt denkt: zien is pas geloven. Deze situatie doet zich ook bij open source software voor. Overigens kunnen toezeggingen over nieuwe functionaliteit in toekomstige versies tot aansprakelijkheid leiden bij toerekenbare tekortkoming van de leverancier. Zo bepaalde de Haagse president destijds in een procedure in kort geding dat leverancier Intermation, vooruitlopend op de bodemprocedure, DFL 40.000,00 als voorschot op vergoeding moest betalen. Het gaat hierbij om vergoeding van schade die Olyslager heeft geleden omdat een nieuwe versie van tekstverwerkende programmatuur voor een PDP 11 minicomputer niet op tijd gereed is gekomen. In de software zou een brede liniaal (ruler) worden opgenomen, die voor Olyslager noodzakelijk is voor het verwerken van grote documenten (Olieslager B.V. v. Intermation B.V., president rechtbank Den Haag, 1987). Lekken van broncodes Nota bene. De beschikbaarheid van de broncode van software betekent niet dat deze openbaar (vrij beschikbaar) is. Neem als voorbeeld de recente onrechtmatige publicatie van Microsoft´s softwarecodes. Degenen die de bewuste delen van de broncode van © 1987-2004. Mr. V.A. de Pous. All rights reserved.
NEWSWARE
2 0 0 4 / 1 [Volume 18] ISSN: 0921-7053.
5
verschillende Microsoft-computerprogramma´s, waaronder Windows 2000, Windows NT, Internet Explorer 5.0 en Windows Media Player via Internet hebben gepubliceerd, vallen ongetwijfeld in de categorie ´Microsoft bashers´; zij die zich fel tegen de softwareproducent keren en dat niet doorgaans niet onder stoelen of banken steken. Heeft Microsoft al regelmatig te maken gehad met daden van sabotage gericht tegen haar Web servers, met de openbaarmaking van de softwarecodes worden op een van de meest grove wijzen intellectuele eigendomsrechten en bedrijfsgeheimen geschonden. Natuurlijk, in liefde en oorlog is alles geoorloofd en niemand die zich er druk om maak, met uitzondering van het slachtoffer zelf en mogelijk de FBI. Dankzij Internet, waar miljoenen mensen toegang tot hebben, vindt er ook nog eens een enorme schaalvergroting plaats. Ruimer licentiebeleid Sinds 1991 geeft Microsoft om niet (gratis dus) inzage in de source code van het Windows besturingssysteem door middel van het zogenoemde Shared Source Program. Overheid en bedrijfsleven en ook universiteiten kunnen hiervan gebruik maken. De broncode-licentie bevat naast bepalingen over eigendomsrechten en geheimhouding ook een inzagerecht voor de gebruiker. Veranderingen aanbrengen in het programma mag de gebruiker echter niet, in tegenstelling tot open source software waar ten principale wel een contractueel recht op bewerking wordt verleend. Government Security Programma Verder bieden Bill Gates c.s. sinds 2003 speciaal voor overheden het Government Security Programma (GSP). Met dit programma wil Microsoft naar eigen zeggen voldoen aan de speciale behoeften van overheden op het gebied van veiligheid, privacy en inzichtelijkheid van code. Groot-Brittannië en Rusland hebben van deze mogelijkheid al gebruik gemaakt. In dit kader speelt vooral de angst voor digitale achterdeurtjes mee. Zou Microsoft opzettelijk haar software op een dusdanige wijze programmeren dat zij - of wellicht Amerikaanse inlichtingendiensten - stiekem toegang tot de systemen en informatie van de licentienemers zouden krijgen? Meer technologie in licentie Het mag overigens ronduit opvallend genoemd worden dat Microsoft zowel haar licentiebeleid zelf (meer rechten, zoals een inzagerecht in de broncode), als de in licentie te geven technologie verbreedt. Voor wat betreft het laatstgenoemde, Microsoft maakte eind vorig jaar bekend dat het haar gehele octrooiportfolio, eveneens om niet (dus royalty free), aan gaat bieden aan de academische gemeenschap wereldwijd, uitsluitend voor nietcommercieel gebruik. Aan kennisdelen dus geen gebrek, terwijl tegelijkertijd het risico dat de kroonjuwelen van de ´s werelds grootste softwareproducent op straat komen te liggen, toeneemt.
Bovendien wijst deze ontwikkeling op de vraag waar het in de informatie- en communicatietechnologie nu echt om gaat. Om de - meer algemene - beschikbaarheid van informatie- en telecommunicatietechnologie, of de vrije beschikbaarheid van de broncode van software? Denk hierbij ook aan het concept open specificaties/open architectuur.
Beveiliging en broncode Maar er speelt bij de openbaarheid van computerprogramma´s nog iets anders: de beveiligingsaspecten. Hoewel vriend en vijand geen rijen sluiten of de openbaarmaking van - delen van - de broncode tot het beveiligingsrisico leidt dat virusschrijvers en andere saboteurs van de informatiesamenleving, gemakkelijker hun snode plannen kunnen uitvoeren, liet Jim Allchin van Microsoft er tijdens de geruchtmakende rechtszaak Department of Justice v. Microsoft geen twijfel over bestaan dat toegang tot de volledige broncode hightech-criminelen meer gelegenheid geeft. In een verklaring voor de rechter zei Allchin toen (mei 2002): ´Des te meer de makers van virussen weten hoe anti-
© 1987-2004. Mr. V.A. de Pous. All rights reserved.
NEWSWARE
2 0 0 4 / 1 [Volume 18] ISSN: 0921-7053.
6
virusmechanismen in het Windows besturingssysteem werken, des te gemakkelijker is het om virussen te schrijven of om deze mechanismen te vernietigen´.
Over deze en mogelijke andere veiligheidsaspecten van programmatuur waarvan de broncode openbaar (vrij beschikbaar) is, zal meer helderheid moeten komen.
Telecommunicatierecht Terughoudendheid bij regulering Internet-telefonie Dan de regulering van Internet-telefonie. Op dit moment buigt de Federal Communications Commission (FCC) zich in het algemeen over de vraag over het aanbieden van Voice-OverInternet-Protocol (VoIP) onder het bestaande wettelijke kader van telefonie in de Verenigde Staten valt. De technologie mag dan uit de vorige eeuw stammen, de daadwerkelijke toepassing komt nu op stoom. In beginsel kan ieder type Internetaansluiting - dial-up, DSL, kabelmodem - worden omgezet in een heuse telefoonlijn en die mogelijkheid bieden allerlei Amerikaanse spelers dan ook aan. Denk aan de kabelbedrijven Time Warner Cable en Cox Communication, de telco's AT&T en Verizon, en de zuivere VoIP-bedrijven zoals Net2Phone, Vonage en 8X8. Kosten: minder dan 40 dollar per maand. Maar business modellen verschillen. Zo richten de KazAa-oprichters Janus Friss en Niklas Zennstrom zich na de exploitatie van P2P-uitwisselingsoftware op de online-telefoniemarkt. Hun product heet Skype (www.skype.com) en wordt gratis aangeboden. Op 12 februari jl. gaf de FCC in de zaak Pulver.com indirect aan Internet-telefonie slechts beperkt te willen reguleren. De reden daarvoor is zowel gelegen in het vasthouden van lage tarieven voor de Amerikaanse consument (zoals gezegd, maximaal 40 dollar per maand) en ter stimulering van de snelgroeiende VoIP-sector. Dat betekent dus dat de overheid geen zware, prijsverhogende heffingen wil opleggen zoals die overigens wel van toepassing zijn op gewone telefoniediensten. Juridisch interessant is benoeming van VoIP door de FCC als informatiedienst (en geen telefoniedienst) zodat de juridische regels en voorschriften niet van toepassing zijn op VoIP. De Amerikaanse Justitie maakt zich hierover zorgen, omdat zij gesprekken die via VoIP worden gevoerd, niet mogen afluisteren. Een wettelijke regeling ontbreekt immers.
Doodsbedreiging spammers strafbaar? Een ander type zwaard van Damocles hangt boven het hoofd van Carles Booher, een 44jarige man uit Silicon Valley die medewerkers van een Canadese directmarketingfirma met de dood bedreigde omdat zij ongevraagde commerciële e-mails tegen zijn zin in bleven versturen. De verdachte werd aangehouden, tegen borgstelling van 75 duizend dollar weer op vrije voeten gesteld en kan veroordeeld worden tot een gevangenisstraf van vijf jaar en een geldboete van 250 duizend dollar. Noem de zaak The People v. Booher de andere kant van spammen.
Federale wetgeving: CAN-SPAM Act Ondertussen kent Amerika naast allerlei statelijke regelgeving een federale anti-spamwet, de zogenoemde CAN-SPAM Act, die op 1 januari 2004 van kracht werd. Daarin wordt spam aangeduid als ´any electronic mail message the primary purpose of which is the commercial advertisement or promotion of a commercial product or service (including content on an Internet website operated for a commercial purpose).´ Onder deze definitie vallen niet berichten die voortvloeien uit een bestaande relatie, zoals de bevestiging van een bestelling. Centraal staat het begrip commercieel. E-mails met een privé, politiek en non-profit karakter worden dus ook niet gereguleerd. Maar nog steeds maakt het aantal ongevraagde commerciële e-mailberichten zo'n 60 procent van het geheel uit. Wetgeving zet dus vooralsnog geen zoden aan de dijk, en bedreiging van spammers ook niet.
© 1987-2004. Mr. V.A. de Pous. All rights reserved.
NEWSWARE
2 0 0 4 / 1 [Volume 18] ISSN: 0921-7053.
7
GPS-data als bewijsmiddel in strafzaak Vervolgens aandacht voor het Global Position System (GPS) waarvan de politie uit het Californische Modesto dankbaar gebruik heeft gemaakt om een verdachte in een moordzaak te volgen en aan te houden. In de geruchtmakende zaak The People v. Peterson, die voor de strafrechter in Redwood City dient, betwist de verdediging zowel de toelaatbaarheid van GPS-informatie als bewijsmiddel als de juistheid van de gegevens zelf. De politie heeft de verdachte begin vorig jaar maar liefst vier maanden lang via GPS in zijn auto gevolgd en vervolgens op 22 april 2003 aangehouden, daags nadat het lijk van zijn zwangere vrouw opdook uit het water van de San Francisco Bay. Het is voor het eerst dat GPS-gerelateerde informatie in een Amerikaans strafproces aan de orde komt.
Octrooirecht Streaming video-technologie Discussies over octrooi-inbreuk in de high-tech industrie doen zich vrijwel dagelijks voor. Nu gaat het om streaming video, een technologie die vaak wordt gebruikt door aanbieders van online-pornografie; een markt die alleen al in de Verenigde Staten 2 miljard dollar per jaar groot is. Acacia Research is houder van verschillende octrooien die betrekking hebben video- en audio-streaming. Het bedrijf vraagt voor gebruik een vergoeding van 1 tot 4 procent van de omzet van porno- en muziek Websites, maar ook kabelbedrijven. Inmiddels hebben al zo'n 100 bedrijven een licentie op Acadia's technologie genomen. Anderen weigeren echter te betalen, zoals de New Destiny Internet Group, en die zaak dient voor de federale rechter in Californië (Acacia Research v. New Destiny Internet Group). Krijgt eiser Acacia het gelijk aan haar kant dan zullen ook America Online, RealNetworks en vele anderen royalty´s moeten betalen. De zaak doet denken aan British Telecom v. Prodigy Communications (2002) waarin de rechter uitspraak deed over een eveneens mogelijke octrooi-inbreuk die verregaande gevolgen zou kunnen hebben voor het gebruik van het World Wide Web van Internet. BT is namelijk houder een Amerikaans octrooirecht op technologie die hyperlinking mogelijk maakt. Dit octrooi verloopt in 2006. De rechter stelde echter vast dat het octrooi mede het gebruik van een centrale computer omvat, die bij Internet nu eenmaal ontbreekt. De eis van BT werd dus afgewezen.
Chip-technologie De Amerikaanse rechter in hoger beroep vernietigde op 12 februari jl. een eerdere uitspraak in de zaak Intel Corp. v. Intergraph Corp., zodat de zaak terug verwezen wordt naar een lagere rechter die opnieuw naar de feiten moet kijken. Op grond van een eerdere schikking tussen de twee technologiebedrijven moet Intel Intergraph 150 miljoen dollar betalen en nog bovendien ook nog eens 100 miljoen dollar, wanneer Intel de zaak in hoger beroep zou verliezen. Dat is vooralsnog niet het geval. De 150 miljoen dollar is echter ´non-refundable´, dus octrooi-inbreuk of niet, die som is de chipproducent uit Santa Clara, Californië sowieso kwijt.
Mededingingsrecht Overnamestrijd PeopleSoft/Oracle voor de rechter Sinds CEO Larry Ellison negen maanden geleden bekend maakt dat Oracle Corp. concurrent PeopleSoft Inc. over wil nemen, heeft PeopleSoft zich fel verweerd, onder meer door in Washington DC te lobbyen. De overname zou op grond van het mededingingsrecht geen doorgaan mogen vinden, zo luidt de boodschap van CEO Graig Conway. Inmiddels is het vijandige bod van databaseproducent Oracle verhoogd tot 9,4 miljard dollar, maar ook is duidelijk geworden dat de antitrust autoriteiten van het Department of Justice tegen de voorgenomen acquisitie zijn. Het ministerie heeft namelijk eind februari jl. een procedure tegen Oracle aangespannen om aan de rechter te vragen de vijandige overname te © 1987-2004. Mr. V.A. de Pous. All rights reserved.
NEWSWARE
2 0 0 4 / 1 [Volume 18] ISSN: 0921-7053.
8
blokkeren. De overname leidt volgens de Amerikaanse antitrust autoriteiten namelijk tot een beperking van de concurrentie in de enterprise-softwaremarkt, die op dit moment wordt gedomineerd door drie aanbieders, Oracle, PeopleSoft en SAP AG. Oracle bestrijdt die visie en stelt daar tegenover dat het ministerie enerzijds de markt voor enterprisesoftware te nauw definieert en anderzijds te statisch ziet. Zo wijst Oracle onder meer op het bestaan van Siebel Systems Inc. en verwacht bovendien dat ook anderen, waaronder Microsoft Corp., programmatuur voor deze lucratieve markt zullen gaan ontwikkelen.
Disney verzet zich tegen overname door Comcast Comcast Corp. (Amerika's grootste kabel-TV onderneming met 21,5 miljoen aansluitingen) wil entertainmentgigant Walt Disney Corp. (televisiezenders, content en themaparken) overnemen voor 54 miljard dollar. Vrijwel zeker zal Disney het aanbod verwerpen en dus krijgt het acquisitieproces een vijandig karakter. Pikant detail: Mickey Mouse c.s. beschikken niet over een juridische gifpil. Wat derhalve als verdedigingstrategie resteert is het laten zien van goede beurskoersen en vooral de aandeelhouders overtuigen dat het bedrijf zelfstandig meer waard is en blijft dan door Comcast geboden overnamekoers. Overigens lopen er procedures tegen de Federal Communications Commission (FCC), aangespannen door onder meer consumentenorganisaties, die tegen mediabedrijven zijn met eigendom in televisie, radio, kranten en kabelbedrijven in dezelfde stad of regio. In het perspectief van de Comcast/Disney overname, zou kabelbedrijf Comcast dus geen eigenaar van Disney-televisienetwerk ABC mogen worden. Daartegenover kan worden gesteld dat de informatiesamenleving die mede via de kabel de huiskamer binnenkomt, juist een overdaad aan informatie geeft door het ontsluiten van, in de VS, meer dan 100 kanalen. De consument heeft dus een ruime keuze. Toch vrezen consumentenorganisaties het ontstaan van locale monopolies door de Comcast/Disney overname.
Agenda 20-22 april 2004: The ICT & Networking Event, Amsterdam RAI, georganiseerd door de Amsterdam RAI, www.tine.nl
Colofon NEWSWARE rapporteert 10 maal per jaar over juridische aspecten van de Information Society en van de Information Society Technologies. Redactie/Uitgever: Mr. V.A. de Pous. Eindredactie: J.A. Gerritse. Redactie en abonnementen-administratie: Postbus 51005, 1007 EA Amsterdam,
[email protected]. URL: http://www.depous.nl/. Telefoon: 020-66.55.738, fax 020-66.55.818. Berichten over zaken die voor lezers van belang zijn, zoals rechtspraak, literatuur en conferenties kunnen ter opname aangeboden worden. Abonnementsprijs € 95,00 per jaar, exclusief 6 procent BTW. Voor meerdere abonnementen binnen één organisatie gelden lagere tarieven. Abonnementen kunnen uitsluitend vanaf een geheel kalenderjaar worden aangegaan en voor onbepaalde tijd afgesloten. Opzegging dient schriftelijk voor 15 november te geschieden. Bij niet-tijdige opzegging wordt het abonnement voor een jaar verlengd. NEWSWARE geeft informatie en geen advies. De redactie en uitgever aanvaarden geen aansprakelijkheid voor onjuiste informatie. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt worden door welke techniek of op welke wijze dan ook, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. NEWSWARE mag per nummer digitaal slechts éénmalig, op één medium (computersysteem of diskette) worden vastgelegd voor intern gebruik door de abonnee. NEWSWARE mag slechts vanaf één computersysteem of terminal gelijktijdig toegankelijk zijn. Tevens verkrijgt de abonnee het recht per nummer één kopie in print te maken. Voorwaarden van de abonnee, boekhandel of tijdschriftadministratiebedrijf zijn niet van toepassing op het NEWSWARE -abonnement. © 1987-2004. Mr. V.A. de Pous. Amsterdam.
Neem een individueel abonnement voor € 95,00 per jaar of informeer voor prijzen van abonnementen voor organisaties en/of oude jaargangen.
© 1987-2004. Mr. V.A. de Pous. All rights reserved.
