N ATIO N ALE BANK VAN BELGIË

N ATIO N ALE BANK VAN BELGIË

BELGISCHE ECONOMISCHE STATISTIEKEN 1 9 6 0 -1 9 7 0

DEEL I Toelichting

NATIONALE BANK VAN BELGIË

BELGISCHE ECONOMISCHE STATISTIEKEN 1960-1970

DEEL I Toelichting

B E L G IS C H E

E C O N O M IS C H E S T A T IS T IE K E N

1 9 6 0 -1 9 7 0

Woord vooraf . D e onderhavige verzam eling statistische reeksen in verband m et de Belgische economie is de v ijfd e in haar soort; de voorgaande hadden respectievelijk betrekking op de periodes 1919 tot 1928, 1929 tot 1940, 1941 tot 1950 en 1950 tot 1960. D it w erk is, in grote lijn e n , opgebouwd zoals het voorgaande : het heeft dezelfde indeling en loopt eveneens over een periode va n e lf ja a r . D z tabellen n em en inderdaad de gegevens van het ja a r 1960 over, die reeds gepubliceerd werden in de verzam eling wélke tien ja a r geleden verscheen. Z oals voorheen, verd u id elijken noten, m et een technisch karakter, die in deel 1 z ijn sam engebracht, de betekenis v a n de cijfers die in deel I I voorkom en. D e ta lrijke nieuw e in lich tin gen die in d it werk z ijn verzam eld, getuigen v a n de gesta dige vooruitgang va n het statistisch onderzoek in België. Z o kom en, voor het eerst in een tienja a rsn u m m e r, een « in p u t-o u tp u lta b el » (ja a r 1965) voor, opgesteld door het N a tio n a a l I n s t i tu u t voor de S ta tistie k , alsook de sta tistiek van de vorderingen en schulden in de Belgische economie (ja re n 1957 tot 1970) opgem aakt door de B a n k . D e hoofdstukken « W erkgelegenheid en werkloosheid », « D ien sten », « In k o m e n s », « N iet-geldscheppende fin a n ciële instellingen », « E ffecten va n de particu liere sector en kredieten aa n de bedrijven en p a rticulieren », « D is conto-, rente- en rendem entspercentages », z ijn a a n zie n lijk verruim d. D e algemene uitslagen va n de tellingen en onderzoekingen die in de beschouwde periode werden gepubliceerd, z ijn eveneens opgenom en. M e t het oog op de o n tw ikkeling van de econometrische onderzoekingen, w a a rin bij voorkeur gebruik w ordt gem aakt va n lange reeksen gegevens die betrekking hébben op periodes die korter z ijn dan een ja a r , z ijn de m onetaire en financiële statistieken die de B a n k zelf opstelt, als d it m ógelijk was, op m a and- o f kw artaalbasis gepubliceerd. Gelet op het grote a a n ta l nieuw e inlichtingen z ijn som m ige niet-essentiële tabellen weggelaten o f vereenvoudigd. D e in lichtingen betreffende de landen en de landengroepen, waarm ede B elgië verbonden is door economische overeenkomsten, z ijn n iet m eer opgenom en ; z ij z ijn voor de lezer g em a kkelijk bereikbaar in uitstekende p u b lik a ties van allerlei in te rn a tionale in stellingen. Ook de grafieken, die de in lich tin g en van som m ige tabellen overnam en, z ijn weggevallen. W ij d a n ken ten zeerste de talrijke openbare en p rivate instellingen die ons, d a n k zij h u n w elw illende m edew erking, in staat hebben gestéld d it w erk tot een goed einde te brengen. D e m inisteriële departem enten, m et nam e het M in iste rie van F in a n c ië n en het M in iste rie v a n E conom ische Z a k e n , het N a tio n a a l I n s titu u t voor de S ta tis tie k , de fin anciële instellingen va n de overheidssector, het « I n s titu t de Recherches E conom iques de V U niversité Catholique de L o u v a in », de A fd e lin g voor toegepaste E conom ie va n de V rije U niversiteit B russel, ver scheidene overheidsbedrijven en beroepsverenigingen, hebben ons h u n bijzonder gewaardeerde h u lp geboden '.

VO O RNA AM STE G EBR UIK TE A FK O R TIN G EN ASLK

A lgem ene S p a a r- e n L ijfre n te k a s .

B .I .B .

B a n k v o o r I n te r n a tio n a le B e ta lin g e n .

B .L .E .U

B elg isc h -L u x e m b u rg se E c o n o m isch e U n ie. B .P .C .

B e s tu u r d e r P o stc h e c k s.

B .R .T .

B elgische R a d io e n T elevisie.

C .B .H .K .

C e n tra a l B u re a u v o o r H y p o th e c a ir K re d ie t.

C .B .K .S .

C e n tra a l B u re a u v o o r d e K le in e S p a a rd e rs.

DULBEA

A fd elin g v o o r T o e g e p a ste E k o n o m ie v a n d e V rije U n iv e r s ite it v a n B ru ssel.

E .E .G .

E u ro p e se E c o n o m isch e G e m een sch ap .

E .G .K .S .

E u ro p e se G em e en sc h ap v o o r K o le n e n S ta a l.

O .E .S .O .

O rg a n isa tie v o o r E c o n o m isch e S a m e n w e rk in g e n O n tw ik k e lin g (vóór 30 s e p te m b e r 1961 : O rg a n isa tie v o o r E u ro p e se E co n o m isch e S a m e n w e rk in g ). F A B R IM É T A L

F e d e ra tie v a n d e O n d e rn e m in g e n d e r M e ta a lv e rw e rk e n d e N ijv e r h eid . F o o d a n d A g ric u ltu re O rg a n iz a tio n .

F .A .O . FEBELTEX

F e d e ra tie d e r B elgische T e x tie ln ijv e rh e id .

H .W .I .

H e rd isc o n te rin g - e n W a a rb o rg in s titu u t.

I.A .B .

I n te r n a tio n a a l A rb e id sb u re a u .

I .B .H .O .

In te r n a tio n a le B a n k v o o r H e r s te l e n O n tw ik k elin g .

I .M .F .

I n te r n a tio n a a l M o n e ta ir F o n d s. I .R .E .S .

I n s t i t u t d e R e c h e rc h es E c o n o m iq u e s.

M .E .Z .

M in iste rie v a n E c o n o m isch e Z a k en . N o o rd A tla n tis c h e V e rd ra g so rg a n isa tie .

N .A .V .O . N .B .B .

N a tio n a le B a n k v a n B elgië.

N .D .D .

N a tio n a le D e lc re d e re d ie n st.

N .I.L .K .

N a tio n a a l I n s t i t u u t v o o r L a n d b o u w k re d ie t.

N .I .S .

N a tio n a a l I n s t i t u u t v o o r d e S ta tis tie k .

N .K .B .K .

N a tio n a le K a s v o o r B e ro e p sk re d ie t

N .L .M .

N a tio n a le L a n d m a a ts c h a p p ij (vóór 22 ju li 1970 : N a tio n a le M a a tsc h a p p ij v o o r d e K le in e L an d e ig en d o m ).

N .M .V .B .

N a tio n a le M a a tsc h a p p ij v a n B u u rtsp o o rw e g e n .

N .M .B .S .

N a tio n a le M a a tsc h a p p ij d e r B elgische S poorw egen.

N .M .W .

N a tio n a le M a a tsc h a p p ij d e r W a te rle id in g e n .

N .M .H .

N a tio n a le M a a tsc h a p p ij v o o r d e H u isv e stin g .

N .M .K .N .

N a tio n a le M a a tsc h a p p ij v o o r K re d ie t a a n d e N ijv e rh e id .

R .M .Z .

R ijk s d ie n s t v o o r M a a tsc h a p p e lijk e Z e k erh e id .

R .T .T .

R eg ie v a n T elegrafie e n T elefonie.

R .V .A .

R ijk s d ie n s t v o o r A rb eid sv o o rz ie n in g (vóór 14 f e b ru a ri R ijk s d ie n s t v o o r A rb e id sb e m id d e lin g e n w erk lo o sh eid ).

SA BEN A

B elgische N aa m lo ze V e n n o o tsc h a p t o t E x p lo ita tie v a n h e t L u c h t v e rk e e r.

V .B .N .

V e rb o n d v a n d e B elgische N ijv e rh e id

O rg a n isa tie d e r V e re n ig d e N a tie s.

O .V .N .

1961 :

W .F .B .K .G .

W o n in g fo n d s v a n d e B o n d d e r K ro o s trijk e G ezin n en v a n B elgië.

Z .K .O .S .

Z e lfsta n d ig e K a s v o o r O o rlo gsschade.

Inhoudsopgave Bladzijden

B l a d z ij d e n

X . — V a l u t a m a r k t e n m a r k t d e r e d e l e m e t a l e n .......................... ............ 111

A. — ALGEM ENE GEGEVENS 7

A . — G o u d n o t e r i n g e n ...........................................................................................111 B . — V a l u t a m u r k t ................................................................................................1 1 2

11

X I . — O v e r h e i d s f i n a n c i ë n ...........................................................................................1 1 5

I . — A l g e m e e n o v e r z i c h t .............................................................................. I I . — R e t r o s p e c ti e v e s t a t i s t i s c h e r e e k s e n 1 9 2 0 -1 9 7 0

. . . .

A . — C e n t r a l e o v e r h e i d ..................................................................................... 115 I . — T r a d itio n e le a d m in is tr a tie v e i n d e lin g . . . . ............ 1 1 5 I I . — E c o n o m is c h e i n d e l i n g ............................................................1 2 0 I I I . — F u n c tio n e le i n d e l i n g ........................................................... 1 2 2 B . — L a g e r e o v e r h e i d .......................................................................................... 1 2 4 I . — A d m in i s tr a ti e v e i n d e l i n g ...................................................... 1 2 4 I I . — E c o n o m is c h e i n d e l i n g ............................................... ............ 1 2 4 C. — M a a t s c h a p p e l ij k e z e k e r h e i d .................................................... ............ 1 2 4 I . — A d m in i s tr a ti e v e i n d e lin g . . . . . . . . . 124 I I . — E c o n o m is c h e i n d e l i n g ........................................................... 1 2 5 D . — G e z a m e n l ij k e o v e r h e i d .............................................................. ............1 2 5

B. — ST A T IST IE K E N 1960-1970 I . — D e m o g r a f i e e n n a t i o n a l e r e k e n i n g e n .................................... ...............21 A . — B e v o l k i n g s s t a t i s t i e k e n ............................................................................ 21 B . — N a t i o n a l e r e k e n i n g e n .................................... .............................................2 2 I I , — W e r k g e l e g e n h e i d e n w e r k l o o s h e i d .........................................................31 A . — W e r k g e l e g e n h e i d ............................................................................. .............. 31 B . — A a n b i e d in g e n v a n w e r k z o e k e n d e n e n a a n v r a g e n v a n w e r k g e v e r s ............................................................................. .............. 3 4 C. — H a n d e l s r e g i s t e r — F a i ll is s e m e n t e n — G e r e c h te lijk e a k k o o r d e n ...................................................................................................... 3 6

X II. — V o r d e r in g e n e n s c h u ld e n in d e B e lg is c h e e c o n o m ie (1 9 5 7 t o t 1 9 7 0 ) ............................................................................................. ............1 2 7 X I I I . — G e l d s c h e p p e n d e i n s t e l l i n g e n ......................................................... ............ 1 3 9 A . — E c o n o m is c h e ' h e r i n d e l i n g d e r b a l a n s p o s t e n v a n d e g e ld s c h e p p e n d e i n s t e l l i n g e n ................................................................ 1 3 9 B . — A n d e r e g e g e v e n s a a n g a a n d e d e v o o r n a a m s te B e lg is c h e g e ld s c h e p p e n d e i n s t e l l i n g e n ................................................................1 4 9 I . — N a tio n a le B a n k v a n B e l g i ë ................................................. 1 4 9 I I . — D e p o s ito b a n k e n ......................................................... ............ 1 5 5 l i l . — B e s tu u r d e r P o s t c h e c k s ...................................................... 1 5 9 I V . — G e z a m e n lijk e b e ta lin g e n e n g e b r u ik s fr e q u e n tie . 159

I I I . — L a n d b o u w , b o s b o u w e n v i s s e r i j .................................................................. 87 A . — L a n d b o u w , t u in b o u w , v e e t e e l t .............................................. .............. 37 B . — B o s b o u w ............................................................................................. ...............3 9 C . — V i s s e r i j .................................................................................................. .............. 39 I V . — N i j v e r h e i d ....................................................................................................... ...............4 1 A . — A l g e m e e n h e d e n ............................................................................. .............. 41 B . — D e l f s t o f f e n w i n n i n g ........................................................................ .............. 4 6 C. — V e r w e r k e n d e n i j v e r h e i d .............................................................. .............. 47 I . — A l g e m e e n h e d e n .............................................................. .............. 47 I I . — V o e d in g s m id d e le n , d r a n k e n e n ta b a k . . . . 48 m . — T e x t i e l ............................................................................................ 49 I V . — K le d in g e n s c h o e i s e l.................................................................. 5 0 V . — H o u t e n m e u b e l e n ......................................................... ..............5 0 V I . — P a p i e r , d r u k k e r i j, u i t g e v e r i j ............................... .............. 51 V I I . — C h e m is c h e n ijv e r h e id e n a a n v e r w a n te be d r ij fs t a k k e n ................................................................... .............. 51 V I I I . — C e m e n t, k le in ijv e r h e id , c e r a m ie k e n g la s . . . 52 I X . — I J z e r e n s t a a l ............................................................................ 52 X . — N o n - f e r r o m e t a l e n ....................................................................... 5 2 X I . — M e ta a lv e r w e r k e n d e n ijv e r h e id e n s c h ee p s b o u w ................................................................................................. 5 2 D . — B o u w b e d r i j f ...................................................................................................... 53 E . — E l e k t r i c i t e i t , g a s , w a t e r ............................................................................ 55

X I V . — N i e t - g e l d s c h e p p e n d e f i n a n c i ë l e i n s t e l l i n g e n ..................... ............ 161 A . — H e r d i s c o n t e r i n g - e n W a a r b o r g i n s t i t u u t .......................... ............161 B . — R e n t e n f o n d s .................................................................................................... 1 6 2 C. — S p a a rk a sse n , h y p o th e e k en k a p ita lis a tie m a a ts c h a p p i j e n .....................................................................................................1 6 3 D . — I n s t e l l i n g e n v o o r v e r z e k e r in g o p h e t l e v e n e n t e g e n a r b e i d s o n g e v a l le n , p e n s i o e n f o n d s e n .................................... ............1 6 5 E . — N i e t- g e ld s c h e p p e n d e o p e n b a r e k r e d i e t i n s t e l l i n g e n . 166 X V . — V o o rn a a m s te sp a arv o rm e n van p a rtic u lie re n en b e d r i j v e n i n d e B e l g i s c h e v o l k s h u i s h o u d i n g ..................... ............1 7 5 X V I. — U itg if te n e n s c h u ld e n v a n d e o v e rh e id s s e c to r

V . — D i e n s t e n ........................................................................................................................... 59

‘

A . — A l g e m e e n h e d e n ............................................................................................5 9 B . — H a n d e l , b a n k e n , v e r z e k e r in g e n ......................................... .............. 59 I . — H a n d e l ............................................................................................ 59 Ü . — F in a n c ië le d i e n s t e n .................................................................. 6 0 I I I . — V e r z e k e r i n g e n .............................................................. .............. 6 0 C. — V e r v o e r e n v e r k e e r .................................................................................. 61 I . — A l g e m e e n h e d e n ............................................................................ 61 I I . — S p o o r w e g v e r v o e r ....................................................................... 61 a ) S p o o r w e g e n ............................................................................ 61 b ) B u u r t s p o o r w e g e n ............................................................. 6 2 c) G e m e e n s c h a p p e li jk v e r v o e r i n d e s t e d e n ............... 6 3 l i l . — W e g v e r v o e r ................................................................... .............. 6 3 I V . — Z e e - e n b i n n e n v a a r t .................................................................. 63 a ) Z e e v a a r t ................................................................... .............. 6 3 x b ) B i n n e n v a a r t ....................................................................... 63 V . — H a v e n s ............................................................................................ 6 4 V I . — L u c h t v e r k e e r ................................................................... .............. 6 4 V I I . — P o s t, tele g ra a f, tele fo o n , r a d io e n te le v is ie . . . 65 D . — A n d e r e d i e n s t e n ............................................................................. .............. 6 6 I . — O p e n b a a r b e s t u u r ......................................................... .............. 6 6 I I . — O n d e r w i j s ....................................................................................... 6 6 I I I . — V r i je b e r o e p e n .............................................................. .............. 67 I V . — A n d e r e d i e n s t e n .............................................................. .............. 67

V I . — I n k o m e n s ....................................................................................................... .............. 7 1

•

A . — E v o lu tie v a n d e o m z e t, h e t k o e rs p e il e n h e t re n d e m e n t v a n d e t e r b e u r z e g e n o t e e r d e e f f e c t e n ............................... ............1 8 5 B . — R e n d e m e n t v a n d e v e n n o o t s c h a p p e n ............................... ............1 8 6 C . — E m is s ie s , o n t b i n d i n g e n e n k a p i t a a l v e r m i n d e r i n g e n v a n d e in d u s tr ië le e n h a n d e ls v e n n o o ts c h a p p e n . . 186 D . — K r e d i e t e n a a n b e d r i j v e n e n p a r t i c u l i e r e n ..................... ........... 1 8 8 E . — G e m e e n s c h a p p e li jk e b e l e g g i n g s f o n d s e n .......................... ............1 8 8 F . — N a t i o n a l e I n v e s t e r i n g s m a a t s c h a p p i j .................................... ............1 8 9 X V I I I . — G e l d m a r k t ....................................................................................................... ............191 A . — D a g g e l d m a r k t ...............................................................................................191 B . — H a n d e l s p a p i e r e n b a n k a c c e p t e n ......................................... ............191 I . — H o u d e r s c h a p ................................................................................191 I I . — N a tio n a le B a n k v a n B e l g i ë .................................................1 91 I I I . — H e r d is c o n te r in g - e n W a a r b o r g in s titu u t . . . 193 C. — O v e r h e id s p a p ie r v o o r t e n h o o g s te e e n j a a r ................................ 193 D . — V is u m e n c e r t if i c e r in g v a n b a n k - e n h a n d e l s a c c e p t e n 194 X IX . — D is c o n to - , r e n te - e n r e n d e m e n ts p e r c e n ta g e s

. . . .

197

A . — R e n t e p e r c e n t a g e s o p d e g e l d m a r k t .................................... ............197 I . — D is c o n to - e n re n te ta rie v e n v a n d e N a tio n a le B a n k v a n B e l g i ë .....................................................................1 9 7 I I . — D a g g e l d m a r k t .............................................................. ............1 9 7 I I I . — H a n d e ls p a p ie r e n b a n k a c c e p t e n ......................................197 I V . — O v e rh eid seffecten o p k o rte t e r m i j n ..................... ........... 198 B . — R e n t e t a r i e v e n o p d e e f f e c t e n m a r k t .................................... ........... 199 I . — R e n te b i j d e u i t g i f t e .................................................... ........... 1 9 9 I I . — R e n te ta r ie v e n o p d e s e c u n d a ir e m a r k t . . . 199 C . — A n d e r e B e lg is c h e r e n t e p e r c e n t a g e s .................................... ........... 199 I . — C r e d i t r e n t e t a r i e v e n ...............................................................1 9 9 I I . — D e b e tr e n te ta r ie v e n .................................................................... 2 0 0 D . — R e n t e t a r i e v e n v a n d e E u r o - d o l l a r .................................... ........... 2 0 0

V I I . — P r i j s i n d e x c i j f e r s ...................................................................................................... 8 3 A . — I n d e x c i j f e r s v a n d e g r o o t h a n d e l s p r i j z e n o p d e w e r e ld m a r k t e n e n v a n d e z e e v r a c h t p r i j z e n .............................................8 3 B . — I n d e x c i j f e r s v a n d e i m p l ic i e t e p r i j z e n v a n h e t b r u t o n a t i o n a l e p r o d u k t .......................................................................................8 5 C . — I u d e x c ijf e rB v a n d e g r o o t h a n d e l s p r l i z e n .......................... ..............8 6 I . — I n d e x c i jf e r s v a n h e t M in i s te r ie v a n E c o n o m is c h e Z a k e n .............................................................. ..............8 6 I I . — I n d e x c i jf e r s v a n h e t « I n s t i t u t d e R e c h e rc h e s E c o n o m iq u e s » .............................................................. ..............8 8 D . .— I n d e x c i j f e r s v a n d e b o u w p r i j z e n ......................................... ..............89 E . — In d e x c ijf e rs v a n d e k le in h a n d e ls - e n v a n d e c o n s u m p t i e p r i j z e n .................................................................................................9 0 F . — I n d e x c i j f e r s v a n d e l a n d b o u w p r i j z e n ............................... ..............9 6 G . — I n d e x c i j f e r s v a n d e b i n n e n v a a r t p r l j z e n ........................................9 6

C. — ALGEM ENE RESULTATEN D E R T E L L IN G E N E N O N D E R Z O E K IN G E N I. — A lg e m e n e te llin g v a n d e b e v o lk in g , v a n d e n ijv e r h e id e n v a n d e h a n d e l ........................................................................................ ............. 2 0 3

V III. — B u ite n la n d s e h a n d e l v a n d e B e lg is c h - L u x e m b u r g s e E c o n o m i s c h e U n i e ................................................................................... ..............9 9

A . — A lg e m e n e t e l l i n g v a n d e b e v o lk i n g o p 31 d e c e m b e r 1 9 6 1 .................................................................................................................... 2 0 3 B . — H a n d e ls - e n n ijv e r h e id s te llin g o p 31 d e c e m b e r 1961 . 208

105

A . — D e a lg e m e n e b e t a l i n g s b a l a n s .............................................. ............. 1 05 B . — D e g e o g ra f is c h e b e t a l i n g s b a l a n s ......................................... ............. 1 09 C . — D e a lg e m e n e b e t a l i n g s b a l a n s v o l g e n s h e t g e ü n if i c e e r d e s c h e m a ................................................................................................1 1 0

—

177

X V II. — E ffe c te n v a n d e p a r tic u lie r e s e c to r e n k r e d ie te n a a n b e d r i j v e n e n p a r t i c u l i e r e n ...............................................................................1 8 5

A . — I n k o m e n u i t b e z o ld i g d e a r b e i d ............................................................71 B . — O n d e r n e m e r s in k o m e n v a n z e lf s ta n d i g e n e n p e r s o n e n v e n n o o t s c h a p p e n ............................................................................................78 C . — I n k o m e n u i t v e r m o g e n t o e v l o e ie n d a a n p a r t i c u l i e r e n . 80

IX . — B e ta lin g s b a la n s van de B e lg is c h - L u x e m b u r g s e E c o n o m i s c h e U n i e ...................................................................................

. . . .

A . — U i t g i f t e n v a n d e o v e r h e i d s s e c t o r ......................................... ............1 7 7 B . — S c h u l d v a n d e o v e r h e i d s s e c t o r ...........................................................1 7 9 I . — R i j k s 8 c h v l d ................................................................... ............1 7 9 I I . — D o o r d e S t a a t g e w a a rb o rg d e s c h u l d ..................... ............1 8 0 I I I . — S c h u ld v a n d e la g ere o v e r h e i d ............................... ............1 8 0 I V . — I n d e l i n g v a n d e s c h u ld e n i n B e lg is c h e f r a n k e n vo o r m e e r d a n e e n j a a r v a n d e o v e rh e id sse c to r 180 C . — S e c u n d a ir e m a r k t v a n d e o v e r h e i d s f o n d s e n . . . . 183

5 —

I I . —- G e z l n s b u d g e t o n d e r z o e k — 1 9 6 1 ....................................................

211

I I I . — I n v e n t a r i s v a n d e g o e d e r e n v a n d e S t a a t o p 31 d e c e m b e r 1 9 6 6 .............................................................................................................

213

A. -

ALGEM ENE

GEGEVENS

I. — Algemeen overzicht E n k e le v a n d e m e e s t m a r k a n te B elg ische s ta tis tis c h e re e k se n z ijn in een ta b e l o n d e r d e t i t e l « A lg e m e e n o v e rz ic h t » sa m e n g e b ra c h t. D e v o lg e n d e b e k n o p te to e lic h tin g e n h e b b e n t o t d o el d e b eo o rd e lin g v a n d e s ta tis tis c h e re e k se n te v e rg e m a k k e lijk en . V o o r n a d e re in lic h tin g e n r a a d p leg e m e n d e h o o fd s tu k k e n d ie o p d e b esch o u w d e re e k se n b e tre k k in g h e b b e n .

I . D E M O G R A F IE E N N A T IO N A L E R E K E N I N GEN

O p e n s ta a n d e B ro n :

w e rk g e v e rs

R .V .A .

I I I . LA N D B O U W , BO SB O U W E N V IS S E R IJ A lg e m e e n in d e x c i j f e r v a n d e l a n d b o u w p r o d u k tie

M .E .Z .

B ro n :

W e rk e lijk e b e v o lk in g o p 31 d e c e m b e r v a n elk ja a r , b e h a lv e o p 31 d e c e m b e r 1961 e n 1970 w a a ro p h e t d e g e te ld e b e v o lk in g b e tre ft. B u rg e rlijk e a rb e id s k ra c h te n B ro n :

van

D o o r h e t v a n k r a c h t w o rd e n v a n h e t k o n in k lijk b e s lu it v a n 5 d ec em b er 1969 b e tre ffe n d e d e m e ld in g v a n o p e n sta a n d e b e tre k k in g e n , k a n h e t c ijfe r u ltim o I 9 7 O n ie t w o rd en v e rg e le k e n m e t d e v o o rg a a n d e .

T o ta le b e v o lk in g B ro n :

a a n v ra g e n

M in i s te r ie v a n L a n d b o u w .

In d e x c ijfe r v a n d e b ru to w a a rd e n , b e re k e n d te g e n d e p rijz e n v a n 1963, v a n d e p la n ta a rd ig e e n d ie rlijk e p ro d u k tie , re k e n in g h o u d e n d m e t d e w ijzig in g in d e v e e sta p e l.

M in i s te r ie v a n T e w e r k s te llin g e n A r b e id

W e rk e n d e b e v o lk in g m e t in b e g rip v a n d e w e rk lo zen e n m e t u itz o n d e rin g v a n d e g e w a p e n d e m a c h t. B ru to n a tio n a a l p r o d u k t te g e n m a rk tp r ijz e n B ro n :

IV . N I J V E R H E I D

N .I .S .

A lg e m e e n p ro d u k tie

B r u to n a tio n a a l p r o d u k t b e re k e n d o p g ro n d v a n d e b e s te d in g e n te g e n m a rk tp rijz e n .

van

de

in d u s trië le

N .I .S .

H e t g a a t o m ee n g em id d eld e v a n tw a a lf m a a n d e lijk se in d e x c ijfe rs w a a rb ij h e t b o u w b e d rijf n ie t b e tro k k e n is.

N e tto n a tio n a a l in k o m e n B ro n :

B ro n :

in d e x c ijfe r

N .I .S .

N a tio n a a l in k o m e n b e re k e n d te g e n fa c to rk o ste n . W o n in g b o u w : t o e g e s t a n e gen I I . W E R K G E L E G E N H E ID H E ID

EN

T e w e rk g e s te ld e b u r g e r lijk e a r b e id s k r a c h te n B ro n :

B ro n :

W ERKLOOS

N ie u w b o u w e n vo lled ig e h e rb o u w w a a rv o o r een b o u w v e rg u n n in g w e rd to e g e sta a n . D e flatg eb o u w en z ijn o p g e te k e n d v o o r h u n a a n ta l w oon g eleg en h ed en .

V . D IE N S T E N

W e rk g e le g e n h e id in d e e x tra c tie v e e n v e r w e rk e n d e n ijv e rh e id

A lg e m e e n v e r k o o p i n d e x c i j f e r v a n d e w a r e n h u iz e n

M in i s te r ie v a n T e w e r k s te llin g e n A r b e id .

B ro n :

W e r k l o o s h e id : a a n t a l w e r k l o z e n B ro n :

N .I .S .

M in i s te r ie v a n T e w e r k s te llin g e n A r b e id .

D e c ijfers h e b b e n b e tre k k in g o p d e te w e rk g e ste ld e b u rg e rlijk e a rb e id s k ra c h te n , m e t u itz o n d e rin g v a n d e u itk e rin g s g e re c h tig d e v o lled ig w e rk lozen.

B ro n :

b o u w v e rg u n n in

R .V .A .

H e t a a n ta l w e rk lo z e n h e e ft b e tre k k in g op de u itk e rin g s g e re c h tig d e v o lled ig w erk lo zen .

N .I .S .

H e t in d e x c ijfe r is b e re k e n d o p g ro n d v a n d e v e rk o p e n u itg e d r u k t in w a a rd e e n n ie t in h o e v ee l h eid . H e t is d u s gevoelig v o o r d e p rijssc h o m m e lin g en . H e t g a a t om een g e m id d eld e v a n tw a a lf m a a n d in d e x cijfers.

— 7 —

I n d e x c i j f e r s v a n d e h o e v e e lh e id e n v a n d e g e m i d d e l d e w a a r d e n p e r e e n h e id

VI. INKOMENS In d e x c ijfe r v a n d e g e m id d e ld e b r u to v e r d ie n s te p e r g e w e rk t u u r in d e n ijv e rh e id B ro n :

N .B .B .

In d e x c ijfe r v a n d e g e m id d e ld e b ru to lo n e n v a n d e a rb e id s te rs e n a rb e id e rs, te w e rk g e ste ld in d e v o o r n a a m s te in d u s trië le b e d rijv e n (e x tra c tie v e b e d rijv e n , v e rw e rk e n d e n ijv e rh e id , b o u w b e d rijf e n v erv o e r).

B ro n :

N .B .B .

D eze in d e x c ijfe rs z ijn b e re k e n d u i t g eg evens v a n h e t N .I.S . D e in d e x c ijfe rs v a n d e h o ev ee lh eid z ijn in d e x c ijfe rs v a n L a sp e y re s. D e in d e x c ijfe rs v a n de g em id d e ld e w a a rd e n p e r e e n h e id z ijn in d e x c ijfe rs v a n P a a sc h e . In d e x c ijfe rs v a n d e r u ilv o e t

In d e x c ijfe r v a n d e re g e lin g s lo n e n h e id e n d ie n s te n ) B ro n :

(n ijv e r

M i n i i t e r i e v a n T e w e r k s te llin g e n A r b e id .

U u rin d e x c ijfe r v o o r d e a rb e id e rs , m a a n d in d e x c ijfe r v o o r d e b e d ie n d e n , v a n d e lo n e n v a stg e s te ld d o o r d e p ro fessio n ele p a r ita ir e com m issies.

B ro n :

N .B .B .

V e rh o u d in g e n v a n h e t in d e x c ijfe r v a n d e g e m id d eld e w a a rd e n p e r e e n h e id b ij d e u itv o e r (f.o.b.) t o t h e t in d e x c ijfe r v a n d e g e m id d eld e w a a rd e n p e r ee n h e id b ij d e in v o e r (c.i.f.).

I X . B E T A L IN G S B A L A N S V A N D E B .L .E .U . V II. P R IJS IN D E X C IJF E R S

A lg e m e n e b e t a l i n g s b a l a n s B ro n :

I n d e x c ijfe rs v a n d e g r o o th a n d e ls p r ijz e n B ro n :

M .E .Z .

In d e x c ijfe rs o p b a sis 1936-1938 = in b a sis 1963 = 100.

100 o m g e ze t

A lg e m e n e in d e x c ijfe rs v a n d e k le in h a n d e ls p r i j z e n e n v a n d e p r i j z e n b ij c o n s u m p t i e B ro n :

D e v o o rg e ste ld e ja a rb a la n s e n z ijn , z o v e r d e g e b r u ik te d o c u m e n ta tie h e t m o g e lijk m a a k t, o p g e ste ld op b a sis v a n h e t m o d e lsc h e m a d a t d o o r h e t I.M .F . g e p u b lic e e rd w erd . D e cijfers v o o r h e t ja a r 1960, d ie n ie t k u n n e n g ek o p p eld w o rd e n a a n d ie v a n d e v o lg e n d e ja re n , z ijn n ié t g ep u b lic ee rd .

M .E .Z .

V a n 1960 t o t 1967 : in d e x c ijfe r v a n d e k le in h a n d e lsp rijz e n : o o rsp ro n k e lijk e b a sis 1953 = 100 o m g e z e t in in d e x c ijfe r o p b a sis 1963 = 100. V a n 1966 t o t 1970 : in d e x c ijfe rs v a n d e p rijz e n b ij c o n su m p tie .

X.

VALUTAM ARKT O ffic ië le k o e r s v o o r 1 U .S . d o l l a r B ro n :

HANDEL

VAN

K o e r s lijs t d e r F o n d s e n - e n W is s e lb e u r s v a n B r u s s e l.

D a g e lijk s g em id d e ld e v a n d e officiële k o e rs v a s t g e ste ld d o o r d e in V e rre k e n k a m e r te B ru sse l v e r g a d e rd e b a n k ie rs. U ite r s te

V I I I . B U IT E N L A N D S E B .L .E .U .

k o e rse n

te

B ru sse l :

DE

W a a rd e B ro n :

N .B .B .

k o p e r : 49,625; v e rk o p e r : 50,375.

X I. R IJK S F IN A N C IË N

N .I .S .

D e sp eciale in v o e rh a n d e l o m v a t : 1) d e g o e d e re n d ie w o rd e n a a n g e g e v en als b e ste m d v o o r h e t v e r b r u ik ; 2) d e g o e d e re n d ie w o rd e n in g e v o e rd om te w o rd en v e rw e rk t e n om v e rv o lg e n s o p n ie u w te w o rd e n u itg e v o e rd ; 3) d e g o e d e re n d ie o p n ie u w w o rd e n in g e v o e rd n a d a t zij in h e t b u ite n la n d v e rw e rk t w erd en . D e sp eciale u itv o e rh a n d e l o m v a t : 1) d e B elg isch e o f L u x e m b u rg s e g o e d e ren e n de g e n a tio n a lise e rd e g o e d e re n d ie h e t g ro n d g e b ie d v a n d e B .L .E .U . w e rk e lijk v e r la te n ; 2) de g o e d e re n d ie o p n ie u w w o rd e n u itg e v o e rd n a d a t zij d e v e rw e rk in g o n d e rg in g e n w a a rv o o r zij w e rd e n in g e v o e rd ; 3) d e g o e d e re n d ie w e rd e n u itg e v o e rd om in h e t b u ite n la n d t e w o rd e n v e rw e rk t e n v e rv o lg e n s o p n ie u w te w o rd e n in g ev o erd .

N e tto fin a n c ie rin g s b e h o e fte n v a n e n h u n d e k k in g B ro n :

de S ta a t

M in i s te r ie v a n F in a n c ië n .

I n d e n e tto fin a n c ie rin g sb e h o efte n v a n d e S ta a t is b e g re p e n h e t v erlo o p v a n h e t to ta le b e g ro tin g ssa ld o e v e n als a n d e re o n tv a n g s te n e n u itg a v e n v a n m id d ele n , n a a f tr e k v a n d e d elg in g v a n d e R ijk s sc h u ld te n la s te v a n d e gew one b e g ro tin g . V o o r d e d e k k in g e rv a n w o r d t e e n b e ro e p g e d a a n op d e b in n e n la n d se m a r k t, in d e v o rm v a n u itg ifte n v a n g e v e stig d e le n in g e n o f v a n e en v e ra n d e rin g in d e v lo tte n d e sch u ld , en o p d e b u ite n la n d s e m a rk te n . D e g e p u b lic ee rd e c ijfers v e rte g e n w o o rd ig e n d e w erk e lijk e u itg a v e n e n o n tv a n g s te n e n ste m m e n n ie t o v ereen m e t d ie w elke z ijn g e b o e k t in d e officiële s ta a t v a n d e S c h a tk is t d ie a a n h e t P a r le m e n t w o rd t m ed eg ed eeld . A lle b o e k in g e n g ev e n im m e rs n ie t g e lijk tijd ig a a n le id in g t o t bew eg in g en v a n m id d e len .

X I I . V O R D E R IN G E N E N S C H U L D E N I N B E L G IS C H E E C O N O M IE V o rd e rin g e n e n s c h u ld e n c ië le n a t i o n a l e s e c t o r e n B ro n :

van

DE

n ie t-fin a n -

d e te g o e d e n op deze re k e n in g e n tijd e n s d e b e sc h o u w d e p erio d e . D e to ta le n v a n d e d e b ite rin g e n op de re k e n in g e n z ijn v o o ra f h e rle id t o t g e sta n d a a rd ise e rd e m a a n d e n v a n 25 d ag en .

N .B .B .

V o rd e rin g e n e n sc h u ld e n v a n d e b e d rijv e n en p a rtic u lie re n , d e p a r a s ta ta le b e d rijv e n , d e S ta a t (S c h a tk ist), d e n ie t e ld e rs v e rm e ld e o v e rh e id sse c to r e n d e sociale z e k e rh e id .

X IV . N I E T -G E L D S C H E P P E N D E IN S T E L L IN G E N

F IN A N C IE L E

A S L K : in la g e n v a n d e p a r tic u lie r e n s p a a rb o e k je s e n s p a a rb o n s X I I I . G E L D S C H E P P E N D E IN S T E L L IN G E N G e z a m e n lijk e b a la n s e n B ro n :

N .B .B .

D e g e ld h o e v e e lh eid o m v a t h e t c h a rta le e n g irale geld, e x c lu sie f d e k a s v o o rra d e n v a n d e g e ld sc h e p p e n d e in ste llin g e n . D e q u a s i-m o n e ta ire liq u id ite ite n o m v a tte n de d e p o s ito ’s v a n in g e z e te n en , in B elg isch e fra n k e n v o o r m e e r d a n e e n m a a n d e n in d ev iezen , d e s p a a r b o ek jes, e v e n a ls d e d e p o s ito ’s m e t sp eciale b e s te m m in g in h e t b e z it v a n d e S c h a tk is t b ij g e ld sch ep p en d e in ste llin g e n . G o u d v o o rra a d - e n n e tto d e v ie z e n p o s itie : h e t g a a t o m h e t v e rsc h il tu s s e n d e te g o e d e n e n d e v e rp lic h tin g e n te g e n o v e r h e t b u ite n la n d v a n d e B elgische g eld sc h e p p e n d e in ste llin g e n . V o rd e rin g e n o p d e o v e rh e id : v o rd e rin g e n o p d e S ta a t, d e p ro v in c ie s e n g e m e e n te n , d e z e lfsta n d ig e fo n d se n e n d e p a r a s ta ta le a d m in is tra tie v e in s te llin g en e n d e n e tto v o rd e rin g e n o p h e t R e n te n fo n d s. K re d ie te n a a n d e b e d rijv e n e n p a rtic u lie re n : d isc o n to k re d ie te n , v o o rs c h o tte n e n a c c e p tk red ie te n g e fin a n c ie rd d o o r d e g e ld sc h e p p e n d e in stellin g e n te n g u n s te v a n in B elg ië g e v e stig d e b e d rijv e n en p a rtic u lie re n . V o rd e rin g e n e n v e rp lic h tin g e n o p e n te g e n o v e r n ie t-g e ld sc h e p p e n d e fin an ciële in ste llin g e n : in h o o fd z a a k d e v o rd e rin g e n e n v e rp lic h tin g e n o p e n te g e n o v e r h e t R e n te n fo n d s (p a rtim ) e n d e o p e n b a re k re d ie tin s te llin g e n alsm ed e d e v o o rs c h o tte n v a n h e t B elg isch e M u n tfo n d s a a n h e t C .B .K .S . O verige : h e t g a a t o m d e o b lig a tie le n in g e n v a n d e d e p o sito b a n k e n , h e t sald o v a n d e tr a n s a c tie s a n d e rs d a n o p k o r te te r m ijn v a n h e t M o n e ta ir F o n d s en, v ó ó r 1964, v a n d e N .K .B .K ., v a n d e n ie t e ld ers o n d e rg e b ra c h te v o rd e rin g e n e n sc h u ld e n op e n te g e n o v e r o n d e rh o rig e n , v a n d e sa ld e rin g sre k en in g en , v a n d e v e rsc h ille n tu s s e n d e v a stle g g in g e n e n d eel n e m in g e n e n e rz ijd s e n d e eig en m id d e le n a n d e r zijd s. G e b ru ik s fre q u e n tie v a n d e d ir e c t o p e is b a re b a n k d e p o s i t o ’s e n v a n d e t e g o e d e n i n p o s t re k e n in g B ro n n en :

N .B .B . B . P .C .

W o r d t v e rk re g e n d o o r d elin g v a n h e t b e d ra g d e r d e b ite rin g e n o p d e re k e n in g e n v a n d e d ire c t o p eis b a re b a n k d e p o s ito ’s in B elg isch e fra n k e n o f op de p o s tre k e n in g e n v a n d e p a rtic u lie re n e n v a n de b u ite n g e w o n e rijk s re k e n p lic h tig e n d o o r d e g em id d el

B ro n :

op

ASLK .

D e re e k s v e rm e ld t a a n h e t ein d e v a n ie d e r ja a r , n a k a p ita lis a tie v a n d e in te re s te n , h e t sald o v a n d e te g o e d e n in sp a a rb o e k je s v a n d e p a rtic u lie re n , a ls m e d e sin d s 1968, h e t u its ta a n d e b e d ra g v a n d e sp aa rb o n s. P a r t i c u l i e r e s p a a r k a s s e n : d e p o s i t o ’s , o b l i g a tie s e n k a s b o n s B ro n :

C . B . K .S .

T o ta a l a a n h e t ein d e v a n h e t ja a r v a n d e d e p o si t o ’s b ij d e p a rtic u lie re s p a a rk a s s e n e n v a n d e d o o r h e n u itg e g e v e n o b lig a tie s e n k asb o n s. L e v e n s v e rz e k e rin g s m a a ts c h a p p ije n : k u n d ig e re s e rv e s B ro n :

w is

M .E . Z .

H e t g a a t o m d e g e zam en lijk e w isk u n d ig e re s e r ves v a n d e B elgische v e rz e k e rin g s m a a tsc h a p p ije n e n v a n d e B elgische zete ls v a n b u ite n la n d s e m a a t sc h a p p ije n . D eze re se rv e s o m v a tte n ev en e en s d e re se rv es v o o r te v erg o ed en v erz ek erin g ssch a d e , d e te c h n isc h e re se rv e v o o r d eeln em in g e n d e w a a rb o rg reserv e. N .M .K .N . : o b l i g a t i e s e n k a s b o n s B ro n :

N .M .K .N .

B e d ra g e n u its ta a n d e o b lig a tie s e n k a sb o n s v a n d e N .M .K .N . a a n h e t e in d e v a n ie d e r ja a r.

X V . VO O RNA A M STE SPA A RV O RM EN VAN P A R T IC U L IE R E N E N B E D R I J V E N B E S C H IK B A A R I N D E B E L G IS C H E V O L K S H U IS H O U D IN G B ro n :

ASLK .

B ru to b e s p a rin g e n d e r p a rtic u lie re n T o ta le b e sc h ik b a re b ru to b e s p a rin g e n v a n de p a rtic u lie re n in B elgië. H e t g a a t in h o o fd z a a k om d e p o sito sp a re n , s p a re n d o o r fo n d sv o rm in g , sp a re n in d e h y p o th e e k - e n h u isv e stin g sse c to r en beleggingen v a n h e t p u b lie k bij d e u itg ifte v a n effecten. D e cijfers o m v a tte n d e a fsc h rijv in g e n o p w o n in g e n m a a r n ie t d e g e ld o p p o ttin g .

B rutobesparin gen der bedrijven

S A B E N A ) e n v a n d e n e tto - u itg if te n v a n o b lig a tie s e n k a sb o n s v a n d e B elgische b a n k e n .

B ru to b e s p a rin g e n v a n d e p a rtic u lie re b e d rijv e n e n v a n d e z e lfsta n d ig e o p e n b a re o n d e rn e m in g e n .

O p g e n o m e n b e d ra g e n v a n d e k re d ie te n a a n d e b e d rijv e n e n p a r tic u lie r e n B ro n :

X V I.

U IT G IF T E N E N SC H U L D E N O V E R H E ID S S E C T O R

VAN

DE

In d e lin g n a a r d e in ste llin g e n d ie d e k re d ie te n b ij h u n o o rsp ro n g h e b b e n to e g e s ta a n . D e b e d rijv e n o m v a tte n d e o v e rh e id sb e d rijv e n m a a r n ie t d e fin anciële in ste llin g e n . D e cijfers o m v a tte n d e n e tto a a n k o p e n d o o r d e A S L K v a n v e n n o o tsc h a p so b lig a tie s m a a r n ie t d e so o rtg e lijk e v e rric h tin g e n u i t g e v o e rd d o o r a n d e re in ste llin g e n .

B ru to -u itg ifte n v o o r m e e r d a n een ja a r v a n d e o v e rh e id s s e c to r B ro n :

N .B .B .

N .B .B .

Z ij o m v a tte n d e u itg if te n v o o r m e e r d a n een ja a r , in g ro te sc h ijv e n , v a n effe c ten v e rk rijg b a a r d'oor h e t p u b lie k . H e t b e tr e f t d e u itg ifte n v a n de S ta a t, d e z e lfsta n d ig e fo n d se n e n in ste llin g e n v o o r sociale z e k e rh e id , d e p a r a s ta ta le k re d ie tin ste llin g e n e n p u b lie k re c h te lijk e b e d rijv e n v a n d e lag e re o v e r h e id e n v a n h e t G e m e e n te k re d ie t v a n B elgië.

X IX .

A ls e ffecten u itg e g e v e n in g ro te s c h ijv e n d ie h e t p u b lie k k a n v e rk rijg e n w o rd e n b esch o u w d , d e o p de b e u rs g e n o te e rd e effe c ten o f d ie w a a rv a n d e to e la tin g t o t d e officiële n o te rin g in h e t v o o ru itz ic h t is g e ste ld .

D IS C O N T O -, R E N T E - E N R E N D E M E N T S PERCEN TA G ES

G e m id d e ld e B ro n :

d is c o n to v o e t

van

de

N .B .B .

N .B .B .

G ew ogen g e m id d e ld e n v a n d e d is c o n to v o e t to e p a sse lijk op d e g e a c c e p te e rd e , b ij ee n b a n k g e d o m ic i lie e rd e w issels e n op d e w a rra n ts . V o o r d e w eging is re k e n in g g e h o u d e n m e t h e t a a n ta l d a g e n tijd e n s w elke d e ta r ie v e n v a n k r a c h t w aren .

D e b e d ra g e n in v re e m d e v a l u t a ’s w e rd e n o m g e z e t in B elg isch e fra n k e n . R ijk s s c h u ld B ro n :

M in i s te r ie v a n F i n a n c ië n .

G e m id d e ld r e n d e m e n t v a n d e v a s tr e n te n d e S ta a ts le n in g e n

B in n e n - e n b u ite n la n d s e , d ire c te e n in d ire c te R ijk s sc h u ld , e x c lu sie f d e u i t d e oorlog 1914-1918 v o o rtv lo e ie n d e in te rg o u v e rn e m e n te le s c h u ld e n m a a r, m e t in g a n g v a n 1965, in cl. d e v a n d e R e p u b lie k Z a ïre o v e rg e n o m e n g e w a a rb o rg d e sc h u ld .

B ro n :

N .B .B .

— u itg e g e v e n v ó ó r 1.12.1962 : re s te re n d e lo o p tijd 5 t o t 20 ja a r — u itg e g e v e n n a 1.12.1962 : re s te re n d e m e e r d a n 5 ja a r.

lo o p tijd

D eze re n d e m e n te n z ijn b e re k e n d o p g ro n d v a n de n o te rin g e n o p d e B ru sselse b e u rs v a n le n in g en m e t ee n r e s te re n d e lo o p tijd v a n m e e r d a n v ijf ja a r, m e t u itz o n d e rin g v a n d e a ltijd d u re n d e le n in g e n o f v a n de le n in g e n d ie sle c h ts k u n n e n w o rd e n afg elo st d o o r te ru g k o o p t e r b e u rz e , e n d e lo te n len in g en .

X V I I . E F F E C T E N V A N D E P A R T IC U L I E R E SEC TO R E N K R E D IE T E N AAN D E B E D R IJ V E N E N P A R T IC U L IE R E N G e z a m e n l i j k in d e x c i j f e r v a n d e n o t e r i n g e n d e r a a n d e le n o p d e c o n ta n tm a r k t

N e t t o - u i t g i f t e n v a n d e B e lg is c h e v e n n o o t sch ap p en

H e t g em id d e ld e re n d e m e n t p e r le n in g is h e t p e rc e n ta g e d a t, to e g e p a s t b ij d e b e re k e n in g v a n d e ac tu e le w a a rd e v a n d e g e zam en lijk e no g te o n tv a n g e n a n n u ïte ite n (aflossingen, in te re s te n , e v e n tu e le lo te n e n p rem ies), een a c tu e le w a a rd e g e e ft die g e lijk is a a n d e k o o p p rijs v a n h e t u its ta a n d e k a p ita a l, b e re k e n d te g e n d a g n o te rin g , v e rh o o g d m e t d e c o u r ta g e e n e v e n tu e e l m e t d e o p g elo p e n re n te .

G eg ev en s o p g e ste ld d o o r h e t N .I.S . e n g ew ijzigd d o o r d e N .B .B . D eze w ijz ig in g e n b e s ta a n , e n erz ijd s, in h e t o p n e m e n v a n d e b ijs to r tin g e n en , a n d e rz ijd s, in h e t u its c h a k e le n v a n d e d o o rlo p e n d e e n n ie t-d o o rlo p e n d e u itg if te n v a n d e o v e rh e id sse c to r (N .M .K .N .,

H e t z ijn p e rc e n ta g e s v ó ó r fiscale in h o u d in g a a n d e b r o n ; o p d e p e rc e n ta g e s v a n d e v ó ó r 1 d e c e m b e r 1962 u itg e g e v e n le n in g e n w o rd t ee n g e rin g e r b e d ra g in g e h o u d e n d a n o p d ie v a n d e n a d ie d a tu m u i t gegev en len in g e n .

B ro n :

N .I .S .

In d e x c ijfe r v a n d e n o te rin g v a n d e B elgische e n Z aïrese e ffecten o p d e B ru sselse e n A n tw e rp se b e u rz e n .

—

10

—

II. — Retrospectieve statistische reeksen 1920-1970 D e re tro s p e c tie v e ta b e l o m v a t en k ele s ta tis tis c h e re e k s e n w a a rv a n d e gegev en s v rij v e r in d e t i j d te ru g g a a n . D a t is e c h te r v rij z e ld z a a m w a n t h e t b e s c h ik b a a r s ta tis tis c h m a te ria a l w as v ó ó r de jo n g ste w ereld o o rlo g z eer o n to e re ik e n d . H e t to e p a ssin g sg e b ie d v a n h e t s ta tis tis c h o n d e r zo ek w e rd s e d e rtd ie n a a n z ie n lijk v e rru im d e n de v e rz a m e ld e g eg ev en s z ijn n a u w k e u rig e r e n o m s ta n d ig e r d a n v ro e g e r. E v e n z e e r als o p h e t p ro b le e m v a n h e t o n d e rz o ek e n v a n d e te llin g v a n d e s ta tis tis c h e gegevens, m o e t d e a a n d a c h t v a n d e lezer g e v e stig d w o rd e n op de g ro te m o e ilijk h e id h o m o g en e g eg ev en s o v er een la n g e p e rio d e t e v e rk rijg e n . D a t is b ijv o o rb e e ld h e t g e v a l m e t d e in d e x c ijfe rs v a n d e p rijz e n e n v a n d e p ro d u k tie . D ie in d e x c ijfe rs z ijn z e ld e n g eldig v o o r een la n g e p e rio d e in z o n d e rh e id w egens d e e v o lu tie v a n d e g e w o o n te n , d e b e h o e fte n e n d e s m a a k v a n d e v e rb ru ik e rs , d e w ijzig in g en w elke d e g ete ld e p r o d u k te n n a v e rlo o p v a n t i j d o n d e rg a a n , d e v e r a n d e rin g in d e seizo en sch o m m elin g en , enz. N ieu w e p ro d u k te n k u n n e n d e w eging v a n som m ige re e k s e n in d e x c ijfe rs b eïn v lo ed en . A ld u s is d e keuze v a n d e p r o d u k te n a lle e n re e d s e e n in d ire c te w eging vfin d e alg em en e o f v a n d e g ro e p sin d e x c ijfers. E e n a n d e re re d e n lig t n o g in d e m o g elijk e w ijzi g in g e n v a n d e s tr u c tu u r d e r p rijz e n e n d e r w a a rd e sch alen . A ld u s k u n n e n d e p rijz e n v a n la n d b o u w p ro d u k te n e n d ie v a n in d u s trië le p r o d u k te n som s in een v e rsc h ille n d e ric h tin g sch o m m elen . U it al d ie b e sch o u w in g en b lijk t d a t d e s ta tis tis c h e re e k se n d u s v a a k g ew ijzig d o f v e r b e te r d w o rd en . D e g e p u b lic e e rd e ta b e l is a a n g e v u ld m e t v e r k la re n d e n o te n d ie h ie rn a w o rd e n h e rn o m e n e n w a a r d o o r v e ra n d e rin g e n v a n d e re e k se n in d e lo o p v a n de b esch o u w d e p e rio d e k u n n e n w o rd e n gevolgd. W a n n e e r d e a a n g e b ra c h te w ijzig in g b o v e n d ie n geen v o ld o e n d e v e rg e lijk in g tu s s e n d e n ieu w e en d e ou d e g eg ev en s m e e r m o g elijk m a a k t, w o rd e n zij in de k o lo m g esch eid en d o o r een h o riz o n ta le s tre e p . V oor w ein ig b e la n g rijk e o f k o rts to n d ig e w ijzig in g en v e r w ijst e e n s te r r e tje n a a r d e v e rk la re n d e n o te n v a n d e k o lo m w a a rin h e t s ta a t. V o o r d e p e rio d e 1920-1960 k a n ru im e re in fo rm a tie g e v o n d e n w o rd e n in d e v o rig e n u m m e rs v a n de Belgische E conom ische S ta tistie k e n e n in d e g esp ec ia liseerd e p u b lik a tie s v a n d e v e rm e ld e in lic h tin g sb ro n n e n .

K o l. (2) : N a t i o n a a l i n k o m e n B ro n :

I . R . E . S . ( b e r e k e n in g e n e n r a m in g e n v a n p r o fe s s o r F . B a u d h u i n ) .

D e gegevens h e b b e n b e tre k k in g o p h e t n e tto n a tio n a a l in k o m e n b e re k e n d te g e n fa c to rk o s te n (g ezam en lijk e in k o m e n v o o rtv lo e ie n d u i t d e p r o d u k tie v a n g o e d eren e n d ie n ste n , in c lu sie f d ie u i t h e t b u ite n la n d ). D eze re e k s v e rs c h ilt v a n d ie w elke is o p g e n o m en in ta b e l 1-5 v a n deel I I . K o l. (3) : T o t a l e w e r k l o o s h e i d van 1920 tot 1934 inbegrepen B ro n :

M in i s te r ie m n N i jv e r h e id e n A r b e id .

D e ja a rlijk s e c ijfers z ijn g em id d e ld e n v a n h e t a a n ta l v e rz e k e rd e n d ie v o lle d ig o f tijd e lijk w e rk loos z ijn op d e la a ts te w e rk d a g v a n d e m a a n d (ge m id d e ld e v a n d e tw a a lf m a a n d e n ). D e v e rz e k e rin g te g e n onv rijw illig e w erk lo o sh eid w as n ie t v e rp lic h t e n w erd g en o m e n d o o r in sc h rijv in g b ij d e e rk e n d e k a sse n v o o r w erk lo o sh e id sv erzek erin g . D ie k a sse n o n tv in g e n su b sid ie s v a n d e S ta a t op v o o rw a a rd e d a t zij o.m . d e in lic h tin g e n o v e rm a a k te n v e re is t v o o r h e t o p ste lle n v a n d e s ta tis tie k b ij h e t M in isterie v a n N ijv e rh e id e n A rb eid . O p 31 d e c e m b e r 1930 v e rte g e n w o o rd ig d e h e t a a n ta l in g e sc h re v e n v e r z e k e rd e n (d.i. 655.230) o n g e v ee r 35 p e t. v a n h e t to ta a l (1.850.272) b ij d e n ijv e rh e id s- e n h a n d e ls te llin g a a n g e te k e n d e a rb e id e rs e n b e d ie n d e n in de B elgische in d u s trie e n h a n d e l, (zie « L es s ta tis tiq u e s d u ch ôm age e n B e lg iq u e », B u lle tin d ’in fo rm a tio n et de docum entation de la B .N .B ., X I e ja a rg a n g , deel I , n r. 10, 25 m e i 1936, blz. 551 t o t 561). van 1935 tot 1959 B ro n :

R i jk s d i e n s t vo o r A r b e id s b e m id d e lin g e n W e r k lo o sh e id .

I n 1935 m a a k te h e t M in iste rie v a n A rb e id een a a n v a n g m e t h e t b e k e n d m a k e n v a n w ek elijk se g eg evens o p g ro n d v a n d e d ag elijk se c o n tro le s d e r w e rk lo zen d o o r d e g em e e n te n . D e te c h n ie k v a n die te llin g e n w e rd v a stg e le g d s e d e rt f e b ru a ri 1936. D e g e p u b lic ee rd e cijfers z ijn d a g g e m id d e ld e n v a n h e t a a n ta l g e c o n tro le e rd e vo lled ig e n g e d e e lte lijk w e rk lozen e n sla a n op geheel h e t R ijk . H e t d ag g em id d e ld e v a n h e t a a n ta l g e c o n tro le e rd e w erk lo zen is g e lijk a a n h e t to ta a l v a n h e t a a n ta l g e co n tro lee rd e w erk lo zen op ied e re w e rk d a g v a n h e t ja a r , ged eeld d o o r h e t a a n ta l w e rk d a g e n v a n d a t ja a r.

K o l. (1) : B e v o lk i n g B ro n :

D e b e v o lk in g v a n d e 41 g e m e e n te n d e r o o ste lijk e k a n to n s is n ie t b e g re p e n in d e cijfers v o o r d e ja r e n 1940 t o t 1943

N .I .S .

va n 1960 tot 1970

H e t b e tr e f t d e w e rk e lijk e b e v o lk in g a a n h e t e in d e v a n h e t ja a r b e h a lv e o p 31 d e c e m b e r 1920, 1930, 1947, 1961 e n 1970 d ie d e g e te ld e b e v o lk in g hebben. ' —

B ro n :

R .V .Â .

U itk e rin g s tre k k e n d e vo lled ig w e rk lo zen (gem id d e ld e n v a n d e cijfers p e r e in d e v a n d e m a a n d ). 11

—

Kol. (4) : A lgem een indexcijfer van de in d u striële produktie

Basisperioden

1923-1924-1925

1953

1936-1937-1938

B ro n

I .R .E .S .

P u b llk a tic s

R ech erch e* E c o n o m iq u e s d e L o u v a i n ( s t a t i s t i s c h b i jv o e g s e l) .

1953

1961

( v e r r u im d e k e u z e )

S e r v ic e m e n s u e l d e C o n jo n c tu r e d e L o u v a i n . B e tro k k e n p e rio d e S o o r t in d e x c i jf e r

gew ogen

re k e n k u n d ig

g e m i d d e ld e

1949 t o t 1953

1939 to t 1948

1920 t o t 1938

van

1953 t o t 1960

1958 t o t 1970

g e w o g e n r e k e n k u n d i g g e m i d d e ld e v a n d e I n d e x c i jf e r s d e r a f z o n d e r li jk e p r o d u k t e n .

6

g ro ep s in d e x c i jf e r s . W e g in g

b e la n g rijk h e id v a n d e g ro ep e n b e p a a ld v o l

w c g ln g s c o ë f f lc ië n t de

van

a f z o n d e r li jk e

In

gens de s ta a t v a n h e t

d e x c ij f e r s : d e w a a r d e

ren d e m e n t d e r n a a m

aan

lo z e v e n n o o ts c h a p p e n

to e g e v o e g d

(g e p u b lic e e rd d o o r d e

fa b ric e re n

van

N .B .B .).

p ro d u k te n

in

de

w e g in g s c o ë f f lc le n t v a n d e a f z o n d e r li jk e i n d e x c i jf e r s : d e w a a r d e a a n d e g r o n d s t o f f e n to e g e v o e g d d o o r h e t f a b r i c e r e n v a n d e p r o d u k te n re s p e c tie v e lijk in 1953 e n 1 9 6 1 .

g ro n d sto ffe n door het de 1936

1 9 3 7 -1 9 3 8 l i c h t e w ijz ig in g i n 1 9 4 7 . O m r e k e n in g s c o ë f ilc lë n t g e - \ b r u lk t o m h e t o o rsp ro n - j

100

100

100

100

100

100

100

1 0 8 ,5 5

12 7

152

127

152

152

152

k e lJ j k I n d e x c i jf e r t o t d e b a s is

1963

=

te ru g te b ren g e n

100 | ..

D ie d rie re e k se n w o rd e n h ie rn a b o n d ig to e g e lic h t.

K o l. (5) : J a a r l i j k s e p r o d u k t i e v a n e l e k t r i c i t e i t B ro n n e n :

V e r e n ig in g d e r E le k tr is c h e B e d r ijv e n i n B e lg ië . N .I .S .

D e ja a rlijk s e e le k tric ite its p ro d u k tie in B elgië b e s ta a t u i t d e p r o d u k tie v a n d e c e n tra le s d e r p ro d u c e n te n d ie v o o r d e stro o m v o o rz ie n in g z o rg en en u i t d ie v a n d e c e n tra le s d e r b e d rijv e n d ie z e lf h u n e le k tris c h e e n e rg ie o p w ek k en . T o t in 1946 g e e ft de s ta tis tie k d e b r u to v o o r tb r e n g s t a a n d e k le m m e n v a n d e g e n e ra to re n , v e rm in d e rd m e t h e t v e rb r u ik v a n d e h u lp rin g e n in d e c e n tra le s m e t e en to ta a l g e ïn s ta lle e rd v e rm o g e n v a n m e e r d a n 100 k W . V a n 1947 a f v e rm e ld t zij d e n e tto v o o rtb r e n g s t v o o r alle c e n tra le s. D e p ro d u k tie v a n d rie e le k trisc h e c e n tra le s u i t de h e rw o n n e n k a n to n s w e rd v a n 1940 t o t 1944 n ie t a a n g e te k e n d . K o l. (6) : J a a r l i j k s e B ro n n e n :

p ro d u k tie

van

1° W aren h u izen : — v a n 1928 t o t 1947 (b ro n : N .B .B .) : E e n v o u d ig re k e n k u n d ig g em id d e ld e v a n d e in d e x cijfers d e r ru b rie k e n : k le d in g , m e u b ile rin g , h u is h o u d a rtik e le n en d iv e rse n . Ie d e r v a n deze d rie in d e x c ijfe rs is ev e n ee n s een een v o u d ig g em id d eld e v a n d e v e rk o o p sin d e x c ijfe rs m e d eg e d eeld d o o r elke a a n d e s ta tis tie k d ee ln e m e n d e firm a. D eze in d e x cijfers die h e t m a a n d g e m id d e ld e v a n d e o m z e t g e d u re n d e d e ja r e n 1936 t o t 1938 als b a sis h a d d e n , w e rd e n o m g e zet in in d e x c ijfe rs op b a sis v a n h e t ja a r 1963.

ru w s ta a l

— v a n 1948 t o t 1954 (b ro n : N .I .S .) :

N .I .S . B e s tu u r v a n h e t M ij n w e z e n .

A lgem een in d e x c ijfe r v a n d e w a re n h u iz e n b e re k e n d op b a sis v a n h e t m a a n d g e m id d e ld e v a n d e v e rk o p e n v a n h e t ja a r 1948 e n o m g ez et in b a sis 1963 = 100.

D eze s ta tis tie k g e e ft d e to ta le ja a rlijk s e p r o d u k tie v a n ru w s ta a l in B elgië, h e t g ie tijz e r v a n de h o o g o v en s n ie t in b e g re p e n . D e cijfers o m v a tte n , s e d e r t a u g u s tu s 1954, h e t v lo e ib a a r s ta a l v o o r de g ie tv o rm e n .

— v a n 1955 t o t 1964 (b ro n : N .I .S .) : In d e x c ijfe r b e re k e n d o p b a sis v a n h e t m a a n d g em id d e ld e v a n d e v e rk o p e n v a n h e t ja a r 1953 e n om g eze t in b a sis 1963 = 100.

K o l. (7) : I n d e x c i j f e r v a n d e v e r k o o p v a n v e r b ru ik s a rtik e le n B ro n n en :

100 1 1 3 ,3

N .B .B . en N .I .S .

D e b e re k e n in g v a n d it in d e x c ijfe r s te u n t op d rie re e k se n in d e x c ijfe rs d ie als v o lg t gew ogen zijn : 65 1° W a r e n h u i z e n ........................................................ 2° W in k els in v o e d in g sm id d e le n m e t b ijh u iz e n 19 16 3° C o ö p eraties ................................... ...................... ÏÖÖ —

— v a n 1965 t o t 1970 (b ro n : N .I .S .) : In d e x c ijfe r b e re k e n d o p b a sis v a n h e t m a a n d g e m id d e ld e v a n d e v e rk o p e n v â n h e t ja a r 1964 e n o m g e ze t in b asis 1963 = 100. H e t in d e x c ijfe r o m v a t de v e rk o p e n in zelfb e d ien in g szak e n . 12

—

2° W in kels in voedingsm iddelen m et b ijh u izen : — v a n 1928 t o t 1956 (b ro n : N .B .B .) :

ho ev eelh ed en , v e rm e n ig v u ld ig d om rek en in g sco ëfficiën ten :

In d e x c ijfe rs v e rk re g e n d o o r o p te llin g v a n d e m a a n d e lijk se o m z e tte n e n d o o r b e re k e n in g v a n h u n v e r h o u d in g t o t h e t o v e re e n ste m m e n d to ta a l v a n de b a sisp e rio d e g e v o rm d d o o r d e ja r e n 1936 t o t 1938. D ie in d e x c ijfe rs w e rd e n o m g e re k e n d o p b a sis 1963 = 100.

In g o ts en h a l f - i n g o t s ............................................ P la tte p r o d u k t e n ................................................... A n d e re g ew a lste p r o d u k t e n .............................. B u iz e n en d r a a d ...................................................... P r o d u k te n b e h o re n d t o t g ro ep n r. 149 v a n d e In te r n a tio n a le C lassificatie v a n B ru ssel.

de

v o lg en d e 1,15 1,40 1,25 1,35 1,25

H e t is d u id e lijk d a t deze m e th o d e e m p irisc h is ; d e cijfers v a n d e ta b e l m o e te n w o rd e n b e sc h o u w d als o rd e n v a n g ro o tte , v eele er d a n als w e rk e lijk e w a a r d en .

— v a n 1957 t o t 1970 (b ro n : N .I .S .) : A lg em een in d e x c ijfe r v a n d e w in k els in v o e d in g s m id d e le n m e t b ijh u iz e n . D e re e k s is h e rz ie n v a n a f 1965. 3° Coöperaties :

K o l. (9) : A a n t a l p e r s o n e n w a g e n s p e r d u i z e n d in w o n e rs

— v a n 1928 t o t 1947 (b ro n : N .B .B .) :

B ro n :

In d e x c ijfe r b e re k e n d zoals v o o r d e w in k els in v o e d in g sm id d e le n m e t b ijh u iz e n e n gew o g en m e t h e t v e rk o o p c ijfe r v a n elke se c to r : b a k k e rije n , v o e d in g s m id d e le n e n k le d in g . '

N .I .S .

H ie r w erd en , a a n h e t e in d e v a n ied e r ja a r , alleen d e p a rtic u lie re w agens, d e t a x i ’s e n h u u r a u to ’s g e te ld , m e t u itz o n d e rin g v a n d e a u to b u sse n , d e a u to c a rs e n d e v o e rtu ig e n v o o r g o e d eren v erv o e r. V a n a f 1954 w e rd e n d e v o e rtu ig e n d ie v o o r p e r sonen- e n v o o r g o e d e re n v e rv o e r k o n d e n d ien en , o n d e rg e b ra c h t in d e c a teg o rie p a rtic u lie re w ag en s ; v o o rd ie n w a re n zij m e t d e v o e rtu ig e n v o o r g o e d e re n v e rv o e r g elijk g esteld .

— v a n 1948 t o t 1970 (b ro n : N .I .S .) : A lg em een in d e x c ijfe r v a n d e v e rb ru ik sc o ö p e ratie s. D e re e k s is h e rz ie n v a n a f 1965.

T o t in 1951 te ld e deze s ta tis tie k sle c h ts h e t a a n ta l v o e rtu ig e n aa n g e g e v en v o o r d e v e rk e e rsb e la s tin g in d e loop v a n h e t ja a r . D ie geg ev en s, b e re k e n d d o o r h e t M in isterie v a n F in a n c ië n , z ijn d u s n ie t v e rg e lijk b a a r m e t d ie g ep u b lic e e rd v a n 1952 af, w elke h e t a a n ta l w e rk e lijk in g e b ru ik g en o m en v o e rtu ig e n a a n h e t ein d e v a n h e t ja a r a a n g e v e n , m e t in b e g rip v a n d ie w a a rv o o r e e n v rijste llin g sb ew ijs w e rd „afgeleverd.

K o l. (8) : W a a r n e e m b a a r s t a a l v e r b r u i k p e r i n w o n e r v a n d e B .L .E .U . B ro n n en :

m et

O .V .N . R a a d va n E uropa. E .O .K .S .

D e g eg ev en s s te m m e n o v e re e n m e t d e p r o d u k tie v a n ru w s ta a l, v e rm in d e rd o f v e rm e e rd e rd m e t h e t sald o v a n d e b u ite n la n d s e h a n d e l d e r ijz e r- e n sta a lp r o d u k te n u itg e d r u k t in ru w s ta a l. I n d e s ta tis tie k o m v a t d a t sa ld o d e h a lfa fg e w e rk te p ro d u k te n , d e e in d p ro d u k te n , alsm e d e d e s ta a lin h o u d v a n h e t g e re e d sc h ap , d e m a c h in e s e n d e v o e rtu ig e n . T e d ie n e in d e w e rd e n d e in to n u itg e d r u k te w erk elijk e

V oor d e ja r e n 1942 t o t 1944 o m v a t d e s ta tis tie k g een en k el g eg ev en b e tre ffe n d e d e g e m e e n te n die o n d e r d e b e z e ttin g a a n d e B elgische a d m in is tra tie v e r e c h ts m a c h t w a re n o n ttro k k e n .

K o l. (10) : I n d e x c i j f e r v a n d e g e m i d d e l d e b r u t o v e r d i e n s t e p e r g e w e r k t u u r

B a s i s p e r io d e n

1933

T i t e l .............................

1 9 3 6 -1 9 3 7 -1 9 3 8

K w a r t a a l i n d e x c i j f e r v a n d e l o n e n : in d e x c i jf e r s v a n d e g e m i d d e ld e u u r lo n e n p e r a rb e id e r. N .B .B .

P u b l i k a t i e ................

T i jd s c h r if t voor D o c u m e n ta tie e n V o o r lic h tin g v a n d e N . B . B .

V o o r w e r p ..................

In d e x c ijf e r v a n

d e g e m i d d e ld e b r u t o

v e rd ie n s te p e r g e w e rk t u u r .

B r o n .............................

B e tro k k e n p e rio d e

1953 o f 1963

1929 to t 1939

I

1947 t o t 1952

1953 t o t 1970

L o n e n in d e in d u s tr ie , m e t u itz o n d e rin g v a n d e la n d b o u w e n d e h a n d e l m a a r m e t in b e g rip v a n h e t v e rv o e r e n d e b e h a n d e lin g d e r g o e d e r e n . E x c l u s i e f d e s o c ia le l a s t e n v o o r r e k e n i n g v a n d e o n d e r n e m in g , d o c h i n c l u s ie f d i e g e d r a g e n d o o r d e w e r k n e m e r s , e v e n a l s d e p r e m i e s , d e b i js la g e n e n d e d i v e r s e g r a t i f i c a t i e s , d e lo o n to e s la g e n ( o v e r u r e n , n a c h t - e n z o n d a g s a r b e ld ) e n d e b e t a a l d e v a k a n t i e d a g e n ( d e z e l a a t s t e z ij n n i e t in h e t a a n t a l g e w e r k te u r e n b e g r e p e n ) .

— 13 —

Basisperioden

P e r io d ic ite it

...

L o n e n in m a a r t, ju n i, s e p te m b e r e n d e c e m b e r.

A r b e id e r s lo n e n i n j a n u a r i , a p r i l , j u li e n o k to b e r.

S o o r t in d e x c i jf e r

G e w o g e n r e k e n k u n d i g g e m i d d e ld e v a n t o t a l e i n d e x c i jf e r s p e r n i j v e r h e i d s s e c t o r .

B e re k e n in g

1® A f z o n d e r lijk e geg even s : d e t o t a l e b r u t o s o m v a n d e b e z o ld ig in g e n v a n a l h e t m a n n e l i j k e n v r o u w e li j k a r b e i d e r s p e r s o n e e l

....

s a m e n g e d u re n d e e e n p e rio d e , g e d e e ld d o o r h e t a a n ta l w e rk u re n ; 2 ° A f z o n d e r l ij k e

in d e x c ijfe r s

2 ° A f z o n d e r l ij k

( r e la tie f

in d e x c i jf e r

( r e la tie f gegeven

(re la tie f gegeven

w o r d t in

h e t g e m i d d e ld e v a n d e l o o n t a r i e v e n

h e t g e m i d d e ld e v a n d e l o o n ta r ie v e n

v o o r d e ja re n 1936 to t 1938 e n m e t

v o o r h e t ja a r 1953 o f 1963 e n m e t

dat

van

1933,

3 ° I n d e x c i jf e r

per

n ijv e r h e id s s e c to r :

4 ° A lg e m e e n i n d e x c ijfe r : g e w o g e n r e k e n k u n d ig

g e m i d d e ld e

i n d e x c i jf e r s p e r

van

g e b ra c h t to t

1 0 0 v e r m e n ig v u l d i g d ; 3 ° I n d e x c i jf e r p e r n ijv e r h e id s s e c to r : g e

g e w o g e n r e k e n k u n d i g g e m i d d e ld e v a n d e r e la tie v e lo n e n ; 4 ° A lg e m e e n i n d e x c ijfe r : g e w o g e n r e

w o g e n r e k e n k u n d i g g e m i d d e ld e v a n d e re la tie v e lo n e n ; 4 ° A lg e m e e n in d e x c i jf e r : g e w o g e n r e

de

per

k e n k u n d ig

g e m i d d e ld e

van

de

i n d e x c i jf e r s p e r n i jv e r h e i d s s e c t o r .

n i jv e r h e i d s s e c t o r .

1° D e

B e w e g in g s c o ë f f lc ië n te n v a n d e i n d e x

v e rh o u d in g

n ijv e r h e id s s e c to r :

3 ° I n d e x c i jf e r

e e n v o u d ig r e k e n k u n d i g g e m i d d e ld e v a n d e a f z o n d e r li jk e i n d e x c i jf e r s ;

e lk

in d e x c i jf e r

w o r d t in v e rh o u d in g g e b ra c h t t o t

to t

lo o n ) :

a fz o n d e r lijk

v e rh o u d in g

1 0 0 v e r m e n ig v u l d i g d ;

W e g in g

2 ° A f z o n d e r l ij k

lo o n ) :

v e r m e n ig v u l d i g d m e t 1 0 0 ;

e lk

a fz o n d e r lijk

l o o n ) : h e t a f z o n d e r li jk g e g e v e n i n

w e g in g s c o ë f f lc ië n te n

van

de

k e n k u n d ig g e m i d d e ld e v a n d e I n d e x c ij f e r s p e r n i jv e r h e i d s s e c t o r . 1° D e


van

de

b e re k e n d

r e l a t i e v e l o n e n z ij n b e r e k e n d v o lg e n s

a fh a n k e lijk v a n h e t a a n ta l a rb e id e rs

v o lg e n s h e t a a n t a l t e w e r k g e s te l d e

h e t a a n t a l t e w e r k g e s te l d e a r b e i d e r s

z o a ls b l i j k t u i t d e t e l l i n g v a n 1 9 3 0 .

a rb e id e rs p e r b e d rijf;

c ij f e r s

per

n ijv e r h e id s s e c to r

z ijn

r e la tie v e

2° D e

lo n e n

z ijn

p e r b e d rijf;


i n d e x c i jf e r s z ijn

per

a fh a n k e lijk

van

de

2° D e


n i jv e r h e i d s s e c t o r

i n d e x c i jf e r s

van

z ijn

het

a a n ta l

per

van

de

n i jv e r h e i d s s e c t o r

a fh a n k e lijk

van

de

to ta le

t e w e r k g e s te l d e a r b e i d e r s p e r s e c t o r .

b e z o ld i g in g e n t o e g e k e n d a a n i e d e r e

D a t a a n ta l w e rd b e p a a ld :

s e c to r in 1 953. S e d e rt 1963 w o rd e n

— t o t s e p te m b e r 1 9 5 0 , v o lg e n s d e

d e t o t a l e b e z o ld i g in g e n , to e g e k e n d in

t e l l i n g v a n 2 7 - 2 -1 9 3 7 ; — v a n d e c e m b e r 1 9 5 0 a f , v o lg e n s

het

v o o rg aan d e

ja a r,

in

aan

m e rk in g g e n o m e n .

d e t e l l i n g v a n 3 1 -1 2 -1 9 4 7 .

K o l. (11) : A lg e m e e n in d e x c i j f e r v a n d e g r o o t h a n d e l s p r i j z e n


1 9 3 6 -1 9 3 7 -1 9 3 8

a p ril 1914

B ro n

............................................

M in i s te r ie

van

N i jv e r h e id ,

A r b e id

en

M .E .Z .

S o c ia le

V o o rzo rg . P u b ü k a t i e s ...............................

S ta tis tis c h J a a r b o e k v o o r B e lg ië .

A r b e id s b la d .

S ta tis tis c h T i j d s c h r i f t v a n h e t N . I . S . B e tro k k e n p e rio d e

.............

N o v em b er 1946 t o t d ecem b er 1970.

A u g u s tu s 1921 t o t a p ril 1940.

S o o r t i n d e x c i j f e r ..................

E e n v o u d i g m e e t k u n d ig g e m i d d e ld e v a n d e i n d e x c i j f e r s p e r p r o d u k t .

A a n t a l p r o d u k t e n ................

129

p ro d u k te n

o m v a tte n d

±

200

h a n d e ls

135 p r o d u k te n o m v a tte n d 272 h a n d e ls k w a lite ite n .

k w a lite ite n .

B e r e k e n i n g ...............................

12

17

A a n ta l p r o d u k te n g ro e p e n

P r i j s p e r p r o d u k t : r e k e n k u n d i g g e m i d d e ld e

a ) R e la tie v e p r i j s p e r h a n d e ls k w a lite it : v e r h o u d i n g

v a n d e p r i j z e n d e r v e r s c h i ll e n d e k w a l i t e i t e n ;

v a n d e h u i d ig e p r i j s t o t d e g e m i d d e ld e p r i j s

b ) I n d e x c i jf e r p e r p r o d u k t : v e r h o u d i n g v a n d e

b ) I n d e x c i jf e r s p e r p r o d u k t : m e e t k u n d i g g e m i d

p rijs v a n d e m a a n d v o o r ie d e r p r o d u k t t o t

d e ld e v a n d e v e r s c h i ll e n d e h a n d e ls k w a l lt e it e n .

a)

v a n 1 9 3 6 t o t 1 9 3 8 , v e r m e n ig v u l d i g d m e t 1 0 0 ;

d e p r i j s v a n d e v o r ig e m a a n d , v e r m e n ig v u l d ig d m e t 100; c ) G r o e p s in d e x c ijfe r

en

a lg e m e e n

i n d e x c ijfe r :

c ) G r o e p s in d e x c ijfe r

en

a lg e m e e n

e e n v o u d ig m e e t k u n d i g g e m i d d e ld e v a n d e

e e n v o u d ig

i n d e x c i jf e r s p e r p r o d u k t ;

i n d e x c i jf e r s p e r p r o d u k t .

d ) D ie i n d e x c i jf e r s p e r p r o d u k t w o r d e n d o o r d e k e t t i n g m e t h o d e t o t d e b a s is p e r i o d e h e r l e id .

— 14 —

m e e tk u n d ig


g e m i d d e ld e

van

de

Basisperioden a p ril 1914

W e g i n g ..................................................................................................................

1 9 3 6 -1 9 3 7 -1 9 3 8

I e d e r e g r o e p is b i j b e n a d e r i n g g e w o g e n m e t h e t

In

ie d e re

a a n ta l p r o d u k te n d ie h ij o m v a t.

g ro ep

sa m e n g e b ra c h t

w erd dat

een

a a n ta l

ongeveer

p r o d u k te n

o v e re e n s te m t

m a t d e b e la n g r ijk h e id v a n d ie g ro e p in d e v o l k s h u i s h o u d in g . O m r e k e n in g s c o ë f f ic ië n t g e b r u i k t o m h e t i n d e x c i j f e r t e r u g t e b r e n g e n t o t d e b a s is : j a a r 1 9 6 3 =

100

100

100

100

634

4 3 8 ,4

4 3 8 ,4

..........................

K o l. (12) : A l g e m e e n i n d e x c i j f e r v a n d e k l e i n h a n d e l s p r i j z e n (1 9 2 0 -1 9 6 5 ) o f d e p r i j s i n d e x c i j f e r s b ij c o n s u m p t i e ( v a n a f 1966)

B a s i s p e r io d e n a p ril 1914

B r o n ..........................................

M in u te r ie

van

1 9 3 6 -1 9 3 7 -1 9 3 8

N i jv e r h e id ,

1953

1966

M .E .Z .

M .E .Z .

M .E .Z .

B e lg is c h S ta a ts b la d .



A r b e id s b la d .

S ta tis tis c h T i j d s c h r i f t v a n h e t

S ta tis tis c h

A r b e id e n S o c ia le V o o rzo rg . P u b l i k a t i e s .............................

A r b e id s b la d

( R a v i ta i ü e n n g s •

b u lle tin ) . B e lg is c h S t a a ts b la d .

S ta tis tis c h T i jd s c h r if t v a n h et

J a n u a r i 1920 to t a p ril 1939.

J a n u a r i 1939 t o t a p ril 1940.

Ja n u ari

S e p te m b e r 1946 t o t ju n l 1955.

1966

N .I .S .

T i jd s c h r if t v a n

h et

N .I .S .

N .I .S . B e tro k k e n p e rio d e

...........

A a n t a l p r o d u k t e n .............

56

1954

56

L i j s t d e r p r o d u k t e n ...........

to t

decem ber

J a n u a r i 1967 t o t 1970

65

13 p ro d u k te n v e rv a n g e n .

77

12 p r o d u k te n g e s c h ra p t.

19 p r o d u k te n g e s c h ra p t.

21

31

p r o d u k te n

en

d ie n s te n

b ijg e v o e g d . B e z o c h te p l a a t s e n .............

59

62

A a n t a l b e z o c h t e w i n k e ls .

p r o d u k te n

d ie n s te n

62

62

O n g e v e e r 3 .5 0 0

en

b ijg e v o e g d .

O n g e v e e r 3 .5 0 0

O n g e v e e r 5 .7 5 0

S o o r t i n d e x c i j f e r ................

G e m id d e ld e v a n p r ij s v e r h o u d i n g e n .

B e r e k e n i n g .............................

1) G e m id d e ld e p r i j s v a n e e n p r o d u k t vo o r e e n p la a ts : r e k e n k u n d i g g e m i d d e ld e v a n d e n o t e r i n g e n v a n d a t p r o d u k t i n d e b e z o c h te w i n k e ls v a n d e p l a a t s . 2 ) I n d e x c i jf e r p e r p r o d u k t : d e g e m i d d e ld e p r i j z e n v a n d e m a a n d z ij n l n v e r h o u d i n g g e b r a c h t t o t d e b a s is p r ij z e n e n v e r m e n ig v u ld ig d m e t 10 0 . 3 ) I n d e x c i jf e r v a n d e p la a ts : e e n v o u d ig r e k e n k u n d i g g e m i d d e ld e v a n d e i n d e x c i jf e r s d e r o n d e r s c h e id e n p r o d u k t e n . 4 ) P r o v in c ia a l


4 ) P r o v in c ia a l i n d e x c ijfe r : g e w o g e n r e k e n k u n d i g g e m i d d e ld e v a n d e p l a a t s e l i j k e i n d e x c i jf e r s .

e e n v o u d ig r e k e n k u n d i g g e m id d e ld e

van

de

p la a t

s e li jk e i n d e x c i jf e r s . 5 ) A lg e m e e n

i n d e x c ijfe r

van

h e t R i j k : e e n v o u d ig r e k e n

5 ) A lg e m e e n in d e x c ijfe r v a n h e t R i j k : g e w o g e n r e k e n k u n d i g g e m i d d e ld e v a n d e p r o v in c i a l e !n d e x c lj f e r s .

k u n d i g g e m i d d e ld e v a n d e p r o v in c i a l e in d e x c i jf e r s . W e g in g

a ) I n d i r e c t e w e g in g v o lg e n s h e t a a n t a l p e r c a te g o r ie g e te l d e p r o d u k t e n ( v le e s , z u l v e l p r o d u k t e n e n z .) . b ) W e g in g v o l g e n s d e o m v a n g v a n d e b e v o lk i n g i n d e b e z o c h t e c e n t r a ( p la a ts e n - p r o v i n c ie s ) (o p g ro n d v a n d e te llin g

(o p g ro n d v a n d e te llin g

( o p g r o n d v a n d e b e v o lk i n g

v a n 1 9 3 0 ).

o p 3 1 -1 2 -1 9 4 7 ).

o p 3 1 - 1 2 -1 9 6 5 e n m e t i n a c h t n e m i n g v a n d e w i jz ig in g e n d ie in

de

in d e lin g s e m e n te n G e m id d e l d e

O ffic iële o m r e k e n in g .

van

de

oude

i n d e x c i jf e r s g e d u r e n d e d e

Z ie

B e lg is c h

S ta a ts b la d

van

1 0 -1 1 -1 9 5 5 .

Z ie

a d m in is tr a tie v e

van

B e lg is c h

dc

w e rd

a rro n d is g e b ra c h t).

S ta a ts b la d

2 fe b ru a ri 1968.

j a r e n 1 9 3 6 -1 9 3 7 -1 9 3 8 . O m r e k e n in g s c o ë f f ic ië n t b ru ik t

om

de

k e li j k e

i n d e x c i jf e r s

ge- >

o o rsp ro n te ru g ]

te b re n g e n t o t in d e x c ijfe rs |

100

100

100

100

100

100

7 2 7 ,3

4 1 8 ,8

1 1 5 ,0 4

4 1 8 ,8

1 1 5 ,0 4

1 1 5 ,0 4

1 2 9 ,9 2 X 1 0 0 1 0 0 X 1 1 5 ,0 4 ;

o p b a s is v a n h e t j a a r 196 3 >

— 15 —

van

Kol. (13), (14) en (15) : B u itenlan dse handel van de B.L.E.U. B ro n :

N .I .S .

D e officiële b e p a lin g e n z ijn o p g e n o m en in h o o fd s tu k V I I I « B u ite n la n d s e h a n d e l ». V e rm e ld zij d a t s e d e r t 1951 « d e g o e d e re n d ie w e d e rin g ev o e rd w o rd e n

n a in h e t b u ite n la n d ee n b ijk o m e n d e b e w e rk in g te h e b b e n o n d e rg a a n » als in v o e r w o rd e n b esch o u w d . E v e n z o v a lt s e d e rt 1951 o n d e r d e b e p a lin g v a n d e u itg e v o e rd e g o e d e ren « d e g o e d ere n d ie w o rd e n u itg e v o e rd o m in h e t b u ite n la n d ee n b ijk o m e n d e b ew e rk in g te o n d e rg a a n e n v e rv o lg e n s o p n ieu w te w o rd e n in g e v o e rd ».

K o l. (16) e n (17) : V o l u m e - i n d e x c i j f e r s v a n d e i n v o e r e n d e u i t v o e r


1925

1963

1938

B r o n ....................................................................

N . I . S . — B e r e k e n in g e n v a n d e N . B . B .

P u b l i k a t l e .......................................................

T i jd s c h r if t vo o r D o c u m e n ta tie e n V o o r lic h tin g v a n d e N . B . B . ; J a a r lijk s e a r tik e ls o v e r d e b u ite n la n d s e

v a n o k t o b e r 1Ô40

v a n f e b r u a r i 1Ô50

h a n d e l v a n d e B .L .E .U . B e tro k k e n p e rio d e

1948 t o t 1970

1948

1025 t o t 1038

..................................

K e t t l n g i n d e x c l j f e r w a a r in e lk e s c h a k e l w e e r g e g e v e n w o r d t d o o r d e f o r m u le v a n L a s p e y r e s , d . i . v o o r d e n® s c h a k e l :

Z p»— 1 Qn 1 0 0 = ---------------------Z P n — 1 Q n— 1

Ln =

W e g in g

............................................................

O m r e k e n ln g s c o ë f f ic lë n t g e b r u i k t o m het

o o r s p r o n k e li j k

m e t d e in g e v o e r d e o f u i tg e v o e r d e h o e v e e l h e id v a n d e b a s is p e r i o d e . K e ttin g in d e x c ijf e rs o m g e re k e n d t o t d e

In v o e r

g e m e e n s c h a p p e l ij k e

in d e x c i jf e r

t e r u g t e b r e n g e n t o t h e t b a s is

1 0 0 ,0 x 1 0 0 ,0 x 1 0 0 ,0

1 0 0 ,0 x 1 0 0 ,0

1 4 7 ,8 X 1 1 1 ,3 X 2 6 2 ,1

1 1 1 ,3 x 2 6 2 ,1

1 0 0 ,0 x 1 0 0 ,0 x 1 0 0 ,0

1 0 0 ,0 x 1 0 0 ,0

1963 =

b a s is

100.

U itvo e r

1 3 1 ,7 x

c la s s if i c a t ie

g e b ru ik t

b ij

de

be

r e k e n i n g v a n d e i n d e x c i jf e r s

9 4 ,8 x 3 0 8 ,8

0 4 ,8 x 3 0 8 ,8

22 s e c tie s e n h o o fd s tu k k e n to lta rie f.

van

het

22 s e c tie s e n

h o o fd stu k k e n

van

het

D e ta r ie f p o s te n w e rd e n v o o r d e u itv o e r g e g r o e p e e r d l n 2 0 n i jv e r h e i d s s e c t o r e n

to lta rie f.

en

v o o r d e In v o e r In 3 g o e d e re n -

g ro ep e n

v o lg e n s

de

b e s te m m i n g

(p ro d u k tie , v e rb r u ik , u itr u s tin g ).

K o l. (18) e n (19) : P r i j s i n d e x c i j f e r s v a n d e i n v o e r e n d e u i t v o e r


1963

1938

1925

.

N . I . S . — B e r e k e n in g e n v a n d e N . B . B . P u b l i k a t l e .......................................................

T i jd s c h r if t voor D o c u m e n ta tie e n V o o r lic h tin g v a n d e N . B . B . : v a n fe b ru a ri 1956

v a n o k to b e r 1949

J a a rlijk s e

a rtik e le n

over

de

b u ite n

la n d s e h a n d e l v a n d e B .L .E .U . B e t r o k k e n p e r i o d e .................................... F o r m u l e ............................................................

1925 t o t 1938

1948

K e t t i n g i n d e x c i j f e r w a a r in e lk e s c h a k e l w o r d t w e e r g e g e v e n d o o r d e f o r m u le v a n P a a s c h e , d . i . v o o r d e n® s c h a k e l :

P» -

W e g in g

............................................................

1948 t o t 1970

iP n Qn 1 0 0 = ---------------Z Pn— 1 Q»

m e t d e i n - o f u i tg e v o e r d e h o e v e e l h e id v a n d e b a s is p e r i o d e .

Basisperioden

19 2 5

O m r e k e n in g s c o ë f f lc ië n t o m h e t o o r

1938

1963

In vo e r

K e ttin g in d e x c ijfe rs o m g e re k e n d t o t e e n

s p r o n k e l ij k i n d e x c i jf e r t e r u g t e

g e m e e n s c h a p p e l ij k e

b re n g e n t o t h e t b a s is ja a r 1963

1 0 0 .0 X 1 0 0 ,0 X 1 0 0 ,0

1 0 0 .0 X 1 0 0 ,0

8 5 ,0 X 3 5 6 ,5 X 1 0 8 ,0

3 5 6 ,5 X 1 0 8 ,0

1 0 0 .0 X 1 0 0 ,0 X 1 0 0 ,0

1 0 0 .0 X 1 0 0 ,0

1 0 5 ,2 X 3 8 1 ,2 X

3 8 1 ,2 X

1963 =

b a s is

100.

U itvo e r

C la s s if ic a tie

g e b ru ik t

b ij

dc

r e k e n i n g v a n d c in d e x c i jf e r s

be ..

22

s e c tie s e n

9 9 ,3


van

het

to lta rie f.

22 s e c tie s e n

9 9 ,3


van

het

to lta rie f.

D e ta r ie f p o s te n w e rd e n v o o r d e u itv o e r g e g r o e p e e r d i n 2 0 n i jv e r h e i d s s e c t o r e n en

v o o r d e in v o e r in 3 g o e d e re n -

g ro ep en

v o lg e n s

de

b e s te m m i n g

(p ro d u k tie , v e rb r u ik , u itr u s tin g ).

K o l. (20) : I n d e x c i j f e r v a n d e r u i l v o e t I s d e v e rh o u d in g tu s s e n d e in d e x c ijfe rs v a n d e g e m id d e ld e w a a rd e n p e r e e n h e id b ij d e u itv o e r (fob) e n d e in d e x c ijfe rs v a n d e g em id d eld e w a a rd e n p e r e e n h e id b ij d e in v o e r (cif). D eze in d e x c ijfe rs h e b b e n h e t ja a r 1963 als b asis.

K o l. (21) e n (22) : W i s s e l k o e r s e n t e B r u s s e l u i t g e d r u k t in B e lg is c h e f r a n k e n 1 pond ste rlin g 1926 — o p 25 o k to b e r : d e v a lu a tie v a n d e B elg isch e f r a n k : g e m id d e ld e v a n 1/1 t o t 25/10 g em id d eld e v a n 26/10 t o t 31/12 1931 — o p 21 s e p te m b e r : lo sla te n v a n d e g o u d e n s ta n d a a r d : g e m id d e ld e o v e r d e e e rste 8 m a a n d e n ................................... g em id d eld e o v e r de la a ts te 3 m a a n d e n ........................................ D e B a n k o f E n g la n d z e t h a a r b e ta lin g e n in g o u d sto p . 1934 — op 1 fe b ru a ri : sta b ilis a tie v a n d e d o lla r : gem id d eld e o v er d e la a ts te 11 m a a n d e n ................................. 1935 — op 30 m a a r t : d e v a lu a tie v a n de B elgische fra n k : gem id d eld e o v e r d e ee rste 3 m a a n d e n ................................... g em id d eld e o v e r de la a ts te 9 m a a n d e n ................................... 1940 —• g em id d eld e v a n 1/1 t o t 9/5 ................................................... 1945 — t o t 18 s e p te m b e r 1949 : p a r ite it ........................................ 1949 — op 21 se p te m b e r : d e v a lu a tie v a n h e t p o n d ste rlin g e n v a n d e B elgische fra n k : p a r ite it ........................................

1 $ U .S .A .

1967 — op 18 n o v e m b e r : d e v a lu a tie v a n h e t p o n d ste rlin g : p a r ite it .............................................120,— g em id d eld e v a n 1/1 t o t 17/11 . 138,65 gem idd elde v a n 21/11 t o t 31/12 119,68

V a n a f m ei 1944 w o rd e n d e officiële n o te rin g e n v a stg e s te ld d o o r de N .B .B . k ra c h te n s b e s lu it n r.6 v a n d e in r a a d v e rg a d e rd e M in iste rs o p 1 m ei 1944 (Belgisch Staatsblad v a n 5 s e p te m b e r 1944, n r. 22). V a n 30 n o v e m b e r 1949 a f v o o r de d o lla r e n v a n 17 d e c e m b e r 1951 v o o r h e t p o n d ste rlin g w o rd e n de n o te rin g e n d a g elijk s v a stg e s te ld d o o r d e in V errek en k a m e r v e rg a d e rd e b a n k ie rs. K o l. (23) : B e l a s t i n g o n t v a n g s t e n ja a r)

151,38 155,21

31,15 35,92

174,40 131,06

21,37

103,68

21,40

145,57

29,59

117,09

29,63

176,62

43,83

140,—

50,—

50,—

B ro n :

(p e r

d ie n s t

M in i s te r ie v a n F i n a n c ië n .

H e t b e tr e f t d e g ezam en lijk e o n tv a n g s te n v a n d e D ire c te B e la stin g e n (in clu sief d e o p b re n g s t v a n de v o o ra fb e ta lin g e n ), d e D o u a n e n e n A ccijn zen e n d e R e g is tra tie . D it to ta a l o m v a t n ie t d e p ro v in c ia le e n g em een telijk e o p c e n tie m e n , d e o n tv a n g s te n v a n d e m u n tsa n e rin g sb e la stin g e n e n de o n tv a n g s te n v o o r re k e n in g v a n K o n g o e n R w a n d a -B o e ro e n d i. V oor d e d ire c te b e la s tin g e n w as d e te r m ijn v a n in v o rd e rin g , t o t 1965, la n g e r d a n h e t k a le n d e rja a r d a t o v e re e n s te m t m e t h e t d ie n s tja a r w a a ro p zij b e tre k k in g h e b b e n . B ij d e a n d e re b e la s tin g e n gold h e tz e lfd e sle c h ts v o o r d e su ccessierech ten . D e fiscale h e rv o rm in g e n d o o rg ev o erd b ij d e w e t v a n 8 m a a r t 1951 e n 20 n o v e m b e r 1962 b e m o e ilijk e n d e v e rg e lijk in g m e t de r e s u lta te n v a n d e v o o ra fg a a n d e ja re n . K o l. (24) : G e ld h o e v e e lh e id H e t b e tr e f t een s ta tis tis c h e re e k s d ie w e rd o p g e ste ld d o o r d e h e e r L . D u p rie z e n v o o rtg e z e t t o t in 1970 om de v e rg e lijk in g m e t d e vo oroorlogse ja re n m o g elijk te m a k e n . D eze re e k s v e rs c h ilt d u s m e t d ie v a n ta b e l X I I I - 7 v a n deel I I . D e b e re k e n in g sm e th o d e v a n deze o u d e reek s w erd to e g e lic h t in h é t T ijd sc h rift voor D ocum entatie en Voorlichting, X I V e ja a rg a n g , deel I , n r. 4, a p ril 1939.

— 17 —

K o l. (25) : B i l j e t t e n v a n d e N .B .B . i n o m lo o p B ro n :

1 a p ril 1932 ; 0,35 p c t. op 16 ja n u a r i 1933 e n 0,2 p c t. op 8 a u g u s tu s 1934.

N .B .B .

B e d ra g e n o v e rg e n o m e n u i t d e b a la n se n , g e p u b li c eerd in d e v e rsla g e n v a n d e N .B .B . K o l. (26) : T e g o e d b ij h e t B .P .C . B ro n :

B . P .C .

V a n 1920 t o t 1924 g a a t h e t om d e te g o e d e n v a n d e p a rtic u lie re n e n v a n d e R ijk s re k e n p lic h tig e n a a n h e t e in d e v a n d e p e rio d e ; s e d e rt 1925 b e tr e f t h e t sle c h ts d e te g o e d e n v a n p a rtic u lie re n . D e te g o e d e n v a n d e p a rtic u lie re n o m v a tte n d e v r ije te g o e d e n en , v a n o k to b e r 1944 t o t ju n i 1961, d e effe c ten v a n d e M u n tsa n e rin g sle n in g w a a rin de d e fin itie f g e b lo k k e e rd e te g o e d e n w e rd e n o m gezet. K o l. (27) : I n l a g e n e n s p a a r b o n s b ij d e A S L K B ro n :

ASLK .

S a ld i v a n d e in la g e n o p b o e k je s v a n d e p a r tic u lie re n a a n h e t ein d e v a n d e p e rio d e . D eze in la g e n o m v a tte n d e g e k a p ita lis e e rd e r e n te v a n h e t b o e k ja a r e n in 1965, d e v e rd e lin g v a n e e n d eel v a n h e t re se rv e fo n d s v a n d e A S L K also o k , v a n a f 1968, h e t u its ta a n d e b e d ra g v a n d e s p a a rb o n s u itg e g e v e n d o o r de A SLK . K o l. (28) : H y p o t h e c a i r e i n s c h r i j v i n g e n , B ro n :


H e t b e d ra g v a n d e h y p o th e c a ire in sc h rijv in g w o rd t b e re k e n d v o lg en s h e t g eïn d e in sc h rijv in g sre c h t. D it r e c h t, o p 24 o k to b e r 1919 v a s tg e s te ld op 0,25 p c t. v a n h e t b e d ra g d e r g e n o m e n o f h e rn ie u w d e in sc h rijv in g , w e rd a c h te re e n v o lg e n s als v o lg t g e w ij z ig d : 0,3 p c t. o p 13 ja n u a r i 1926 ; 0,33 p c t. op

D e s ta tis tie k o m v a t d e h e rn ie u w in g e n n a v ijftie n ja a r, die o n g ev eer 1 1 /2 p c t. v a n h e t to ta a l b e d ra g e n . D e w e tte lijk e h y p o th e k e n e n d e h e rn ie u w in g e n e rv a n d ie geen in n in g v a n re c h te n m e e b re n g e n , w e rd e n n ie t g e te ld . K o l. (29) : G e z a m e n l i j k e o v e r h e i d s s c h u l d B ro n :

M in i s te r ie v a n F in a n c ië n .

M en h e e ft u its lu ite n d d e R ijk s s c h u ld o p 31 d e c e m b e r v a n ie d e r ja a r g e te ld , m e t u itz o n d e rin g v a n die d e r o n d e rg e sc h ik te b e s tu re n e n d e r p a r a s ta ta le in ste llin g en . D e R ijk s s c h u ld o m v a t : 1° d e b in n e n la n d se e n b u ite n la n d s e d ire c te en in d ire c te g e v e stig d e sch u ld . Z ij o m v a t s e d e rt 1948 de g e v e stig d e sc h u ld v a n d e S ta a t te g e n o v e r d e N .B .B .; 2° d e sc h u ld op k o rte e n h a lfla n g e te rm ijn , z ijn d e d e in n a tio n a le m u n t o f in d ev iez en g e ste ld e s c h a tk is tc e rtific a te n (vóór 1946 s c h a tk is tb o n s g e n o em d ), d iv e rse v o o rs c h o tte n v a n d e N .B .B . a a n d e S ta a t, e n h e t F o n d s v a n d e O u d -S trijd e rs. S e d e rt 1940 o m v a t deze r u b rie k e v en een s d e te g o e d e n v a n d e p a rtic u lie re n in p o stre k e n in g ; 3° d e in te rg o u v e rn e m e n te le sc h u ld die h o o fd z a k e lijk d e o o rlo g ssch u ld (1914-1918) v a n d e B e l gische R e g e rin g te g e n o v e r d e geallieerd e re g e rin g e n o m v a t. Z ij w as in 1945 h e t v o o rw e rp v a n ee n m o ra to riu m . D e in d ev ie ze n g eslo te n le n in g e n w e rd e n in B e l g ische fra n k e n o m g ez et te g e n d e officiële n o te rin g e n g e ld e n d op 31 d e c e m b e r v a n h e t o v e re e n ste m m e n d ja a r.

K o l. (30) : G l o b a a l in d e x c i j f e r v a n d e a a n d e l e n n o t e r i n g e n (1 ) B a s i s p e r io d e n

1928

1913 (3 1

B ro n n e n

..................................

M o n it e u r

d e c e m b e r)

des

1 9 3 6 -1 9 3 7 -1 9 3 8

(3 j a n u a r i )

1953

1 9 3 6 -1 9 3 7 -1 9 3 8

I n té r ê ts

N . B . B . (3 ).

I n té r ê ts

T i jd s c h r if t voor D o c u m e n ta tie e n V o o r lic h tin g v a n de

N . B . B . (3 ).

N .I .S .

M a té r ie ls (2 ). P u b l i k a t i e ..................................

M o n it e u r

des

M a té r ie ls . B e t r o k k e n p e r i o d e ................

1920 t o t 1927

S ta tis tis c h T i jd s c h r if t v a n h e t N . I . S .

N .B .B . 1928 t o t 1940

1928 t o t 1946 (v an

1928

o m r e k e n in g

to t

1953 t o t 1970

1945 t o t 1955 1940

van

de

i n d e x c i j f e r s b a s is 3 j a n u a r i 1 9 2 8 = 1 0 0 ). S o o r t i n d e x c i jf e r

..................

I n d e x c i j f e r v a n d e n o t e r i n g e n i n h e t b e g in v a n e e n j a a r in v e r h o u d i n g t o t d ie v a n h e t b e g in v a n h e t v o o r g a a n d e j a a r . D i t i n d e x c i jf e r w o r d t v e rv o lg e n B v e r b o n d e n m e t d e b a s is p e r i o d e v o lg e n s d e k e t t i n g m e t h o d e .

H a lfm a a n d e lijk s e

in d e x c i jf e r s

b e re k e n d

aan

de

h a n d v a n d e k e ttin g m e th o d e e n h e rle id t o t h u n g e m e e n s c h a p p e l ij k e b a s is . In d e x c ijf e rs

van

de

la a ts te

n o te rin g e n

van

het

e in d e v a n h e t j a a r . O m r e k e n in g s c o ë f f lc ië n t g e b r u ik t

om

k e li j k e te ru g

o o rsp ro n

1 0 0 X 1 0 0 X 1 0 0 X 10 0

100 X 100 X 100

100 X 100

1 0 0 X 10 0

100

41 X 2 3 7 X 12 1

2 3 7 X 121

2 3 7 X 12 1

121

i n d e x c i jf e r s te

b ren g en

to t

513 X

4 1 X 2 3 7 X 121

h e t b a s is ja a r 1963 . . . .

(1 ) I n d e x c i j f e r s v a n d e a a n d e l e n n o t e r i n g e n o p d e B r u s s e l s e B e u r s t o t i n m e i 1 9 4 0 . S e d e r t j a n u a r i 1 9 4 1 , i n d e x c i jf e r s v a n d e a a n d e l e n n o te r in g e n o p d e B r u s s e l s e e n A n tw e rp s e B e u rz e n . (2 ) W ijz e v a n b e r e k e n i n g : z ie B u l le t in d 'in f o r m a ti o n et d e D o c u m e n ta tio n , d e e l 1 , n r 1 3 , j a a r 1 9 2 8 , b l z . 5 2 1 . (3 ) W ijz e v a n b e r e k e n i n g : z ie B e lg is c h e E c o n o m is c h e S t a tis tie k e n 1 9 2 9 -1 9 4 0 , b l z . 1 0 1 e n 1 2 4 e n v o lg e n d e .

— 18 —

K o l. (31) e n (3 2 ): R e n d e m e n t v a n d e v e n n o o t s c h a p p e n o p a a n d e le n B ro n n e n :

N . B . B . tot 1 9 4 5 . N . I . S . v a n 1 9 4 6 a f.

H e t g a a t o m h e t re n d e m e n t v a n d e n aam lo ze v e n n o o ts c h a p p e n in d e c o m m a n d ita ire v e n n o o t sc h a p p e n o p a a n d e le n n a a r B elg isch r e c h t en t o t in 1960, d e a a n d e le n v e n n o o ts c h a p p e n m e t b e p e rk te a a n s p ra k e lijk h e id n a a r K o n g o lees r e c h t. Y a n a f 1961 z ijn d e v e n n o o tsc h a p p e n d ie in Z a ïre w e rk e n en v e ra n d e rd w e rd e n in v e n n o o tsc h a p p e n n a a r B elgisch re c h t, g eleid elijk in d e s ta tis tie k op g en o m en. D e p e rio d e s te m t o v e re e n m e t h e t ja a r w a a rin de d iv id e n d e n w e rd e n b e ta a ld . K o lo m (31) g ee ft de n e tto - r e s u lta te n v a n h e t b o e k ja a r. I n d e re e k s v a n h e t N .I.S . w e rd e n d e d u b b e l te llin g e n u itg e sc h a k e ld . H e t b e tr e f t e n k ele m a a t s c h a p p ije n d ie tw e e m a a l in h e tz e lfd e ja a r een v o lle d ig ja a rlijk s d iv id e n d m e t b e tre k k in g t o t v e rsc h ille n d e d ie n s tja r e n h e b b e n u itb e ta a ld . K o l. (33) : U it g i f t e n v a n a a n d e l e n e n o b l i g a t i e s v a n d e v e n n o o ts c h a p p e n B ro n n e n :

V e r s la g e n v a n d e O verzeeb a n k. N .I .S . N .B .B .

in ste llin g e n , d ie v ro e g e r u it d e s ta tis tie k g ew eerd w erd en , sin d s 1947 in d e cijfers b e g re p e n zijn . V a n a f ju li 1960 z ijn d e v e n n o o tsc h a p p e n n a a r K o ngolees r e c h t n ie t m eer in d e s ta tis tie k o p g enom en. K ol. (34) e n (35) v e rric h tin g e n ) B ro n :

D e cijfers b e tre ffe n d e d e p e rio d e 1920 t o t 1926 z ijn o n tle e n d a a n h e t s ta tis tis c h g e d e e lte v a n h e t v e rsla g v a n d e O v erzeeb an k . V a n 1927 t o t 1946 w e rd e n zij o p g e ste ld d o o r de N .B .B . D e in lic h tin g e n k o m e n u i t d e b ijla g e n bij h e t B elgisch S taatsblad o f b ij h e t A m btelijlc B la d van B elgisch-K ongo. D e v e n n o o ts c h a p p e n w a a ro p de s ta tis tie k b e tre k k in g h e e ft z ijn : 1° d e v e n n o o ts c h a p p e n o p a a n d e le n e n d e p e rso n e n v e n n o o ts c h a p p e n m e t b e p e rk te a a n s p ra k e lijk h e id n a a r B elg isch r e c h t ; 2° d e v e n n o o ts c h a p p e n o p g e ric h t k ra c h te n s de K o n g o lese w e t, in d e v o rm v a n n a a m lo z e v e n n o o t s c h a p p e n o f v a n v e n n o o ts c h a p p e n m e t b e p e rk te a a n s p r ak e li j k h e id .

V erre k e n k a m e rs

(d e b e t-

N .B .B .

D e V e rre k e n k am e rs h e b b e n t o t doel d e v e rp lic h te v ereffen in g v a n a l d e d isp o n e rin g e n , b e ta a lb a a r op de d a g zelf, op alle in ste llin g e n e n b a n k e n d ie r e c h t stre e k s o f in d ire c t v a n d e k a m e rs d eel u itm a k e n . D ie d isp o n e rin g e n o m v a tte n effecten, o v e rh e id s p a p ie r, co u p o n s, g iro ’s, ch eques, w issels, p ro m essen , k w ita n tie s , tra n s a c tie s m e t h e t b u ite n la n d , e n in h e t algem een, alle s tu k k e n w a a rv a n d e b o e k in g h e t w e rk v a n d e d e eln e m ers k a n v e rg e m a k k e lijk e n e n v e r m in d e re n . H e t d a g g e ld is in d ie d isp o n e rin g e n b e g re p e n ; v a n 27 fe b ru a ri 1956 t o t 16 n o v e m b e r 1959 is d a a r in e v en een s h e t v o o r v ijf e n tie n d a g e n u i t g eleende o f o p g en o m en g eld b eg rep en . K o l. (36) : D is c o n to v o e t v a n d e N .B .B . B ro n :

D eze s ta tis tis c h e re e k s v e rm e ld t p e r k a le n d e r ja a r , h e t b e ro e p o p d e k a p ita a lm a r k t v a n d e B elgische e n K o n g o lese in d u s trië le e n com m erciële v e n n o o t sc h a p p e n , k a p ita a lv e rh o g in g e n o f de u itg if te v a n o b lig a tie le n in g e n .

:

N .B .B .

T o t b ij d e a a n v a n g v a n 1945 w as d e d isc o n to v o e t h e t ta r ie f v o o r g e a c c ep te e rd e w issels. S e d e rt 16 ja n u a r i 1945 h e e ft deze b e n a m in g b e tre k k in g o p h e t ta r ie f v o o r g e a c c ep te e rd e b ij een b a n k g ed o m icilieerde w issels. D e g e p u b lice erd e g e m id d e ld e n h o u d e n r e k e n in g m e t d e a c h te re e n v o lg e n d e ta rie v e n v a n k r a c h t g e d u re n d e h e t ja a r en gew ogen m e t h e t a a n ta l w e rk d a g e n w a a ro p ze to e g e p a s t w erd en . K o l. (37) : R e n d e m e n t v a n d e S t a a t s l e n i n g e n o p d e B e u rs te B ru s s e l B ro n :

N .B .B .

1920-1951 H e t b e tr e f t h e t re n d e m e n t re k e n in g h o u d e n d m e t d e n o te rin g e n alleen. T o t 1934 : B elgische sc h u ld 3 p e t., 2e re e k s (b elas tin g v a n 2 p e t. t o t ein d m ei 1930 ; v a n ju n i 1930 a f v rij v a n b e la stin g ). 1935-1951 : geünificeerde sc h u ld 4 p e t., I e reek s. H e t g ep u b lic ee rd e cijfer is h e t re k e n k u n d ig g e m id d e ld e v a n d e 12 m a a n d e lijk se v e rh o u d in g e n v e rk re g e n d o o r d e r e n te (3 o f 4 p e t.) te d elen d o o r h e t g em id d eld e v a n d e d a g n o te rin g e n .

T o t 1946 m a a k te n v a n d e s ta tis tie k g een deel u i t : 1° d e b u ite n la n d s e v e n n o o ts c h a p p e n o n d e rw o rp e n a a n w e tte lijk e p u b lik a tie s in B elg ië ; 2° d e u itg if te n v a n o v e rh e id s- e n sem i-o verheidsin ste llin g e n zoals G e m e e n te k re d ie t v a n B elgië, N .M .B .S ., N .M .V .B ., N a tio n a le M a a tsc h a p p ij v o o r g o ed k o p e W o n in g e n , H .W .I.

G em id d eld re n d e m e n t, v ó ó r e v e n tu e le b e la s tin g heffing b ij de b ro n v a n d e sta a ts le n in g e n m e t m e er d a n 5 ja a r lo o p tijd , excl. d e a ltijd d u re n d e e n de lo te n len in g en .

D e o p ste llin g sm e th o d e e n d e la te r a a n g e b ra c h te w ijz ig in g e n w o rd e n in d e ta il u ite e n g e z e t in d e d o o r d e N .B .B . g e p u b lic e e rd e b u n d e ls : Sta tistiq u es écono m iq u es belges 1919-1928 e n Belgische economische sta tistieken 1929-1940.

H e t g a a t om de g e m id d e ld e n v a n d e r e n d e m e n te n a a n h e t b eg in v a n elke m a a n d , v a n d e le n in g e n u i t g eg ev en v ó ó r 1 d e ce m b e r 1962 v o o r d e ja r e n 1952 t o t 1963, e n v a n d e le n in g e n u itg e g e v e n n a 1 d e ce m b e r 1962 v o o r d e ja re n 1964 t o t 1970.

V a n 1947 t o t 1970 w e rd e n de g eg ev en s d o o r h e t N .I.S . o p g e m a a k t v o lg en s d e m e th o d e u ite e n g e z e t in d e v e rz a m e lin g Belgische economische statistieken 1941-1950. V e rm e ld e n w ij o n d e r d e a a n g e b ra c h te w ijzig in g en d a t d e u itg ifte n v a n d e sem i-o verheids-

K ra c h te n s d e w e t v a n 20 n o v e m b e r 1962, g e w ij zig d b ij de w e t v a n 15 ju li 1966 w o rd t op d e le n in g e n u itg e g e v e n n a 1 d e ce m b e r 1962 een g ro te re b e la stin g b ij d e b ro n g eh ev en d a n op d e v ó ó r d ie d a tu m u i t gegev en leningen.

1952-1970

— 19 —

B. -

S T A T IS T IE K E N

1 9 6 0 -1 9 7 0

I. — Demografie en nationale rekeningen A. B E V O L K I N G S S T A T I S T I E K E N B ro n n e n :

M i n u t e r i e v a n T e w e r k s te llin g e n A r b e id . N a t io n a a l I n s t i t u u t vo o r d e S t a ti s t i e k ( N . I . S . ) .

B i b li o g r a f i e :

O fficiële s ta a t v a n h el b e v o lk in g sc ijfe r o p 31 d ecem ber. A r b e id s b la d . R a m in g v a n d e B e lg is c h e b e ro ep sb e v o lk in g o p 3 0 j u n i d e r j a r e n 1 9 5 0 , 1 9 5 5 , 1 9 5 7 , 1 9 6 0 to t 1 9 7 2 ( M i n is t e r i e v a n T e w e r k s te llin g e n A r b e id ) . S ta tis tis c h J a a r b o e k vo o r B e lg ië . S ta tis tis c h T i jd s c h r if t v a n h e t N . I . S . A lg e m e n e te llin g e n v a n d e b e v o lk in g o p 3 1 d ecem b er 1 9 6 1 e n 31 d ecem b er 1 9 7 0 . A n n u a i r e D é m o g r a p h iq u e ( Ü . N .O .) . S ta tis tiq u e s d e l a p o p u la tio n a c tiv e ( O .E .S .O .) .

T a b e l 1-1 — A lgem ene loop va n de bevolking

H e t N e d e rla n d se ta a lg e b ie d (kolom 1) o m v a t d e p ro v in c ie s A n tw e rp e n , W e st-V la a n d e re n , O o st-V laa n d e re n , L im b u rg e n B r a b a n t, m e t u itz o n d e rin g v a n d e b e s tu u rlijk e a rro n d isse m e n te n B ru sse l-h o o fd sta d en N ijv e l.

D eze ta b e l g e e ft d e alg em en e lo o p v a n d e w e r k e lijk e b e v o lk in g w eer. D eze la a ts te is sa m e n g e ste ld u i t alle in w o n e rs v a n h e t R ijk , B e lg e n o f v re e m d e lin g e n , d ie e r h u n g ew one v e rb lijfp la a ts h e b b e n , d .w .z. m e e r b e p a a ld d ie g e n e n d ie in d e b ev o lk in g so f d e v re e m d e lin g e n re g iste rs v a n een g e m e en te v a n h e t R ijk z ijn in g esch rev en .

H e t F ra n s e ta a lg e b ie d (kolom 2) o m v a t d e p ro v in cies H e n eg o u w en , L u x e m b u rg , N a m e n , L u ik , m e t u itz o n d e rin g v a n d e D u its s p re k e n d e g em e e n te n , en h e t b e s tu u rlijk a rro n d is s e m e n t N ijv e l in d e p ro v in c ie B r a b a n t.

D e w e rk e lijk e g e b o o rte (kolom 1) is d ie w elke p la a ts h e e ft : — h e tz ij o p h e t g ro n d g e b ie d v a n d e g e m e e n te zelf w a a r d e m o e d e r v a n d e p a sg e b o re n e v e r b lijft ; — h e tz ij o p h e t g ro n d g e b ie d v a n e e n a n d e re g em een t e d a n d ie w a a r d e m o e d e r v a n d e p a sg e b o re n e v e r b lijf t (of in h e t b u ite n la n d ) e n w a a rv a n b e te k e n in g w e rd g e d a a n a a n d e g e m e e n te w a a r d e m o e d e r h a a r v e r b lijf h e e ft, m e t h e t oog op d e in s c h rijv in g in h e t b ev o lk in g s- o f in h e t v re e m d e lin g e n re g iste r.

H e t D u its e ta a lg e b ie d (kolom 3) o m v a t een tw in tig ta l g e m e e n te n (25 in 1963) v a n d e p ro v in c ie L u ik . H e t g e b ied B ru sse l-h o o fd sta d (kolom 4) o m v a t d e n e g e n tie n g e m e e n te n v a n d e B ru sse lse a g g lo m e ra tie . V oor d e ja r e n 1960, 1961 e n 1962, w e rd d e b e v o lk in g g e g ro e p e erd vo lg en s d e in d e lin g e n b e p a a ld bij d e w e t v a n 2 a u g u s tu s 1963 op h e t ta a lg e b ru ik in b e stu u rsz a k e n .

D e d o o d g e b o re n e n z ijn v o lg en s d e b ew o o rd in g e n v a n d e B elg isch e w e t d e k in d e re n d ie n a d e 180ste d a g v a n d e z w a n g e rsc h ap lev en lo o s u it d e sch o o t v a n d e m o e d e r z ijn g e k o m e n ; d e lev en lo o s a a n g e g ev e n k in d e re n z ijn d ieg en en w ier g e b o o rte e n o v e r lijd e n te g e lijk e rtijd a a n d e a m b te n a a r v a n d e b u r g erlijk e s ta n d w e rd e n aan g eg ev en .

T a b e l 1-3 — Geboorte-, sterfte- en h u w elijkscijfers D e g e b o o rte - (kolom h u w elijk scijfers (kolom 3) p e r d u iz e n d in w o n e rs d e r geb o ren en ), ste rfg e v a lle n en h u w elijk en .

H e t w e rk e lijk e s te rfg e v a l (kolóm 2) is d a tg e n e d a t zich v o o rd o e t: — h e tz ij o p h e t g ro n d g e b ie d z e lf v a n de g e m een te w a a r d e o v e rle d e n e v e rb le e f ; — h e tz ij o p h e t g ro n d g e b ie d v a n e e n a n d e re g em ee n te d a n d ie w a a r d e o v e rle d e n e v e rb le e f (o f in h e t b u ite n la n d ) en w a a rv a n k e n n is g eg ev en w erd a a n de g e m e e n te w a a r d e o v e rle d e n e v e rb le e f om h e t o v e rlijd e n te la te n in s c h rijv e n in h e t b ev o lk in g s- o f h e t v re e m d e lin g e n re g iste r.

D e d o o d g e b o re n e n (kolom 4) m o e te n a a n de d ie n s t v a n d e b u rg e rlijk e s ta n d v a n d e g e m e e n te w o rd e n a an g eg e v en , m a a r zij z ijn n ie t g e te ld o n d e r de le v e n d e g e b o o rte n n o c h o n d e r d e sterfg e v a llen . H e t cijfe r v a n d e k in d e r s te rf te (kolom 5) is h e t a a n ta l o v e rlijd e n s v a n k in d e re n v a n m in d e r d a n een ja a r (excl. de d o o d g e b o re n en ) p e r d u iz e n d g e b o o rte n .

T a b e l 1-2 — In d e lin g va n de bevolking p e r taalge bied

T a b e l 1-4 — B evolking e n . arbeidskrachten

K ra c h te n s d e w e t v a n 2 a u g u s tu s 1963 op h e t g e b ru ik v a n d e ta le n in b e s tu u rs z a k e n (1) w e rd h e t la n d in g e d e e ld in v ie r ta a lg e b ie d e n .

B e v o lk in g : i n d e l i n g v o lg e n s le e f tijd e n g e s l a c h t H e t cijfer v a n d e to ta le b e v o lk in g v a n 1961 en v a n 1970 is d a t v a n d e alg em en e te llin g v a n d e b e v o l k in g ; v o o r d e a n d e re ja re n g a a t h e t om d e b e re k e n d e

(1) Belgisch Staatsblad van 22 augustus 1963.

—

1), s te rfte - (kolom 2) en z ijn resp . d e v e rh o u d in g e n g e b o o rte n (excl. d e d o o d (excl. d e d o o d g eb o ren e n )

21

—

b ev o lk in g . D e b e v o lk in g o p 31 d e c e m b e r v a n h e t ja a r d a t v o lg t o p d e te llin g w o rd t b e re k e n d , u itg a a n d e v a n de g e te ld e b e v o lk in g m e t b ijv o e g in g v a n de g e b o o rte n en de im m ig ra tie s en n a a ftre k k in g v a n de ste rfg e v a lle n en d e e m ig ra tie s; zo d o en d e v e r k r ijg t m e n h e t cijfer v a n d e b e re k e n d e b ev o lk in g , d a t h e t ja a r n a d ie n als g ro n d sla g d ie n t v o o r d e zelfde b e re k e n in g .

T ew erk gesteld e burgerlijke arbeidskrachten a) T oestand volgens beroep D e ta b e l g e e ft v o o r d e la n d b o u w e n v o o r de g ez am en lijk e n ie t-a g ra risc h e b e d rijfs ta k k e n , d e in delin g in te w e rk g e ste ld e b u rg e rlijk e loon- en w ed d etre k k e n d e n , in w erk g e v ers e n z e lfsta n d ig e n , e v e n als d e n ie t-b e z o ld ig d e m ed e w e rk e n d e g ezinsleden (helpers).

B e ro e p s b e v o lk in g b) In d e lin g volgens b ed rijfstak

D e to ta le a r b e id s k ra c h te n o m v a tte n d e b u rg e r lijk e w e rk k ra c h te n en d e g ew a p e n d e m a c h t. O n d er deze la a ts te v e r s ta a t m e n de b e ro e p sm ilita ire n en d e m ilicien s ; d e r ijk s w a c h t is o p g e n o m en o n d e r de b u rg e rlijk e w e rk k ra c h te n .

D it deel v a n d e ta b e l g e e ft d e in d elin g v a n de te w e rk g e ste ld e a rb e id s k ra c h te n vo lg en s d e g ro te b e d rijfs ta k k e n die ged efin ieerd z ijn d o o r de in te r n a tio n a le m o d elclassificatie p e r in d u s trie (1).

D e b u rg e rlijk e a r b e id s k ra c h te n o m v a tte n de te w e rk g e ste ld e lo o n tre k k e n d e w e rk k ra c h te n , d e w e rk g ev ers, d e p e rso n e n d ie v o o r eig en re k e n in g w erk en , d e m e d e w e rk e n d e g ezin sled en (helpers) en de v o l led ig w erk lo zen . D eze la a ts te n o m v a tte n n o c h ta n s ook d e d o o r d e o v e rh e id te w e rk g e ste ld e w erklozen.

(1 ) U .N .O . - E t u d e s s t a t i s t i q u e s , s é r i e M , n ° 4 , H é v . ] .

B. N A T IO N A L E R E K E N IN G E N 'B r o n n e n :

N a t io n a a l I n s t i t u u t voor d e S t a ti s t i e k ( N . I . S . ) . A f d e li n g vo o r T o e g e p a s te E k o n o m ie v a n d e V r i je U n iv e r s ite it v a n B r u s s e l ( D U L B E A ) . B u r e a u vo o r d e S t a ti s t i e k d e r E u r o p e s e Q e m e e n s c h a p p e n . D ir e c to r a a t-g e n e ra a l E n e r g ie v a n d e E u r o p e s e G e m e e n s c h a p p e n .

B ib lio g r a f ie :

S ta tis tis c h J a a r b o e k vo o r B e lg ië . S ta tis tis c h T i jd s c h r if t v a n h e t N . I . S . S ta tis tis c h e R e e k s e n v a n B r u s s e l ( D U L B E A ) . N a tio n a le r e k e n in g e n v a n d e l a n d e n v a n d e E .E .G . A lg e m e e n S ta tis tis c h B u l le t in v a n h et B u r e a u vo o r d e S t a ti s t i e k d e r E u r o p e s e G e m e e n s c h a p p e n . J a a r b o e k v a n d e e n e r g ie s ta tis tie k v a n h et B u r e a u v o o r d e S t a ti s t i e k d e r E u r o p e s e G e m e e n s c h a p p e n . S y s tè m e n o r m a lis é d e c o m p ta b ilité n a tio n a le ( O .E .S . O . ) . P r i n c i p a u x in d ic a te u r s é c o n o m iq u e s ( O . E .S . O . ) . C o m p te s n a t io n a u x d e s p a y s d e V O .C .D .E . Y e a r b o o k o f n a tio n a l a c c o u n ts s ta tis tic s ( U . N . O . ) .

T a b e l 1-5 — Verdeling va n het n a tionaal p ro d u kt over de prodnktiefactoren (R a m in g e n in w erkelijke p rijze n ) D e b e re k e n in g v a n h e t n a tio n a a l p r o d u k t e n v a n z ijn c o m p o n e n te n , s te m t zoveel m o g e lijk o v eree n m e t d e b e p a lin g e n v a n h e t g e n o rm a lisee rd e stelsel v a n d e n a tio n a le b o e k h o u d in g v a n d e O .E .S .O .

g e b ra c h t (d iv id e n d e n , tra n s fe rs , d ire c te b e la stin g e n e n z ...). D ie g e re se rv e erd e w in s te n w o rd e n in a a n m e rk in g g en o m en n a b e la s tin g e n ze h e b b e n b e tr e k k in g op v e n n o o tsc h a p p e n d ie h u n b e d rijv ig h e id op h e t n a tio n a a l g ro n d g e b ie d u ito e fe n e n . H e t b e tr e f t de g ere serv eerd e w in ste n v a n a a n d e le n v e n n o o t sc h a p p e n en, h ierm ee g elijk g e ste ld , d e z e lfsta n d ig e o v e rh e id sb e d rijv e n , d .w .z. h o o fd z a k e lijk d e in s te l lin g en v a n o p e n b a a r n u t m e t een b ijz o n d e r k a r a k te r o f d e in te rc o m m u n a le m a a ts c h a p p ije n .

A . IN K O M E N U I T L O O N D IE N S T (zie ta b e l V I-1). B . O N D E R N E M E R S IN K O M E N VAN ZELF S T A N D IG E N EN PERSO N EN V EN N O O T S C H A P P E N (zie ta b e l V I-13). C. IN K O M E N U I T V E R M O G E N T O E V L O E IE N D A A N P A R T I C U L I E R E N (zie ta b e l V I-4). D . W IN S T R E S E R V E R I N G E N V A N V E N N O O T SCHAPPEN. O n d e r die ru b rie k is h e t deel v a n d e v e n n o o tsc h a p sw in st o p g e n o m e n d a t, o n d e r w elke v o rm ook, n ie t o p n ie u w in d e eco n o m isch e k rin g lo o p w erd —

E . D I R E C T E B E L A S T IN G E N D E R V E N N O O T S C H A P P E N V A N A L L E JU R ID IS C H E V O R M EN. O n d e r d ie r u b r ie k z ijn a a n g e te k e n d d e b e ta a ld e o f nog d o o r d e v e n n o o tsc h a p p e n te b e ta le n v e n n o o t sc h a p sb e la stin g (k ohieren), o n ro e re n d e e n ro e re n d e voorheffing, v o o ra fb e ta lin g e n en, v ó ó r 1963, b e d rijfs b e la stin g , g ro n d b e la stin g , n a tio n a le c risisb ela stin g e n d e m o b ilië n b e la stin g op in k o m e n s u i t ro e re n d e g o ed eren d ie d o o r in B elgië g e v e stig d e v e n n o o t sc h a p p e n g eïn d w erd en . D e b e la s tin g b e d ra g e n w o r d e n a a n g e re k e n d o n d e r h e t ja a r w a a rin zij w e rd e n v a stg e ste ld . 22 —

F . IN K O M E N U I T V E R M O G E N E N O N D E R N E M E R S IN K O M E N T O E V L O E IE N D A A N D E O V E R H E ID . D ie r u b rie k o m v a t d e to e g e re k e n d e h u u rg e ld e n , d e d iv id e n d e n , in tr e s te n o f a n d e re in k o m e n s die de o v e rh e id o f h ie rm e e g e lijk g e ste ld e in ste llin g e n o n t v a n g e n . O p g e m e rk t zij d a t d e to e g e re k e n d e h u u r p rijz e n b e tre k k in g h e b b e n o p g eb o u w en d ie eig en d o m v a n d e o v e rh e id o f v a n g elijk g e ste ld e in s te llin g en zijn , v o o r z o v e r zij b e z e t z ijn d o o r b u rg e rlijk e b e s tu u rlijk e d ie n s te n o f v o o r h e t o n d e rw ijs w o rd e n g e b ru ik t. B o v e n d ie n o m v a tte n d e in tre s te n , die w elke b e re k e n d w o rd e n o p d e re se rv e s d ie b e tre k k in g h e b b e n o p d e p e n s io e n w e tte n en o p d e re serv e s g e v o rm d d o o r in ste llin g e n v o o r v e rz e k e rin g te g e n w e rk o n g e v a lle n e n b e ro e p sz ie k ten . G. I N T R E S T V A N D E O V E R H E ID S S C H U L D . H ie ro n d e r k o m e n d e in tr e s te n v a n de o p e n b a re sc h u ld v a n d e c e n tra le en v a n de lag ere o v erh eid ; de in tr e s te n v a n len in g en d ie de S t a a t h e e ft a a n g e g a a n te n g u n s te v a n b e p a a ld e o v e rh e id sb e d rijv e n z ijn n ie t o n d e r d ie p o s t o p g en o m en . H . A F S C H R IJ V IN G E N . O n d e r h e t b e g rip a fsc h rijv in g in d ie r u b r ie k d ie n t v e r s ta a n te w o rd e n d e th e o re tis c h e a fsc h rijv in g w elk e o p d e v e rv a n g in g s w a a rd e is b e re k e n d . D ie a fsc h rijv in g e n w e rd e n in fe ite b e re k e n d in h e t k a d e r v a n d e to eg ev o eg d e w a a rd e n p e r b e d rijfs ta k . I.

b e s ta a t in e e n b ijk o m e n d e w a a rd e d ie d o o r d e a a n w en d in g v a n d e p ro d u k tie fa c to re n (a rb e id , k a p ita a l, b ijd ra g e n v a n d e o n d e rn e m e r,...) g evoegd w o rd t bij h e t b e d ra g v a n de v e rb ru ik te g ro n d sto ffe n e n d ie n s te n . M en k a n d u s d e to eg ev o eg d e w a a rd e v e rk rijg e n d o o r h e t v ersch il te m a k e n tu s s e n d e p ro d u k tie w a a r d e (o u tp u t) e n d e w a a rd e v a n d e v e r b ru ik te g o e d eren en d ie n ste n (in p u t). V a n die m e th o d e v a n d ire c te b ere k e n in g w e rd zoveel m o g elijk g e b ru ik g e m a a k t. D e to eg ev o eg d e w a a rd e v a n d e b e d rijfs ta k k e n w a a rv o o r geen o u tp u t- e n in p u tc ijfe rs b e sc h ik b a a r zijn , w o rd t b e re k e n d d o o r sa m e n te llin g v a n d e v e r g o edingen v a n de p ro d u k tie fa c to re n (lonen, w ed d en , h u u rg e ld e n , in tr e s te n ,...) w a a rb ij re k e n in g g e h o u d en w e rd m e t d e te rz a k e a a n v a a rd e o v e re e n k o m stë n , m eer b e p a a ld v o o r d e se c to r v a n d e o p e n b a re b e s tu re n . V oor deze la a ts te , d ie in d e r u b rie k d ie n ste n is op g en o m en , is d e to eg ev o eg d e w a a rd e d e som v a n d e b e ta a ld e b ezo ldigingen en v a n d e to e g e re k e n d e h u u rp rijs v a n d e a d m in is tra tie v e g eb o u w en v a n d e S ta a t, h e t o p e n b a a r e n v rij o n d e rw ijs, h e t leg er v o o r w a t a llee n d e to e g e k e n d e b e zo ld ig in g e n b e tre ft. O p g e m e rk t zij d a t d e so m m en b e ta a ld v o o r d e t e w e rk ste llin g v a n d e w erk lo ze n d o o r d e o v e rh e id b e sch o u w d w e rd e n als b ezo ld ig in g en ; ze m a k e n d u s d eel u i t v a n d e to eg ev o eg d e w a a rd e v a n d e o p e n b a re b e stu re n . H e t b e g rip b r u to to eg ev o eg d e w a a rd e te g e n fa c to rk o s te n o m v a t d e b e d ra g e n o v e re e n ste m m en d m e t d e w a a rd e v e rm in d e rin g m a a r n ie t d e in d ire c te b e la stin g e n (m in de subsidies).

I N D I R E C T E B E L A S T IN G E N .

A ls in d ire c te b e la stin g e n w o rd e n b esch o u w d , de b e la s tin g e n o p g o ed eren e n d ie n s te n d ie in d e bed rijfso n k o ste n z ijn o p g en o m en also o k d e b e la stin g e n op h e t b e z it o f h e t g e b ru ik v a n som m ige d u u rz a m e g o e d e re n d o o r p a rtic u lie re n . D e v o o rn a a m ste c a te g o rieën in d ire c te b e la s tin g e n z ijn d e d o u a n e - en a c c ijn s re c h te n , d e o m z e tb e la stin g e n , d e v e rk e e rsb e la s tin g o p de a u to v o e rtu ig e n , de ze g e lre ch te n , de b e la stin g e n o p v e rto n in g e n , sp e le n e n w e d d e n sc h a p p e n , d e p ro v in c ia le en g e m e e n te lijk e ta k s e n op de ja c h t- en v isv e rg u n n in g e n , d e re g is tra tie - en h y p o th e e k re c h te n , d e so m m e n te b e ta le n o p de co n tro le v a n m a te n , g e w ic h te n , s to o m a p p a ra te n alsook de cijn z e n te n g u n s te v a n b e p a a ld e p a r a s ta ta le in s te l lingen.

T a b e l 1-7 — B ru to toegevoegde waarde tegen m a rk t p r ijz e n per bedrijfstak (R a m in g en in w erkelijke p rijzen ) D ie ta b e l v e rg t dezelfde c o m m e n ta a r als ta b e l 1-6, b e h a lv e d a t h e t b e g rip b r u to to eg ev o eg d e w a a rd e d e in d ire c te b e la stin g e n o m v a t (m in d e sub sid ies). D e in d ire c te b e la stin g e n k o m e n te n la s te v a n d e b e d rijfs t a k die ze a a n de fiscus b e ta a lt, te rw ijl d e to e la g e n w e rd e n to e g e re k e n d a a n d e ta k die ze o n tv a n g t, o n g e a c h t d e b e d rijfs ta k die d e S ta a t in fe ite w il o n d e r ste u n e n .

J . S U B S ID IE S . H e t b e tr e f t h ie r v o lg en s d e d e fin itie v a n h e t g e n o rm a lise e rd e stelsel v a n d e n a tio n a le b o e k h o u d in g o .m . g ifte n v a n d e o v e rh e id a a n p ro d u c e n te n , m e t u itz o n d e rin g v a n d e k a p ita a lo v e rd ra c h te n . A an g e z ie n d e to e la g e n de p ro d u k tie k o s te n v erlag e n k u n n e n zij als n e g a tie v e in d ire c te b e la s tin g e n w o rd en b esch o u w d .

T a b e l 1-6 — B ru to toegevoegde waarde tegen fa cto r kosten p e r b ed rijfsta k (R a m in g en in w erkelijke p rijze n ) D e to eg ev o eg d e w a a rd e v a n een b e d rijfs ta k , d.w .z. z ijn b ijd ra g e t o t h e t n a tio n a a l p ro d u k t,

T a b e l 1-8 — B ru to toegevoegde waarde tegen m a rk t p r ijz e n p er bedrijfstak (R am ingen in p r ijz e n van 1963) D ie ta b e l g ee ft een k w a n tita tie f o v e rz ic h t v a n de o n tw ik k e lin g v a n h e t n a tio n a a l p r o d u k t d.w .z. zo n d e r re k e n in g te h o u d e n m e t de p rijsb ew eg in g en . V oor elk v a n d e ja r e n w erd als in d e x c ijfe r v a n h e t v o lu m e v a n h e t n a tio n a a l p r o d u k t h e t g e m id d eld e g en o m en v a n d e in d ex c ijfe rs v a n h e t v o lu m e b e re k e n d v a n u it h e t o o g p u n t v a n de p ro d u k tie e n v a n d a t v a n de u itg a v e n . O m h e t n a tio n a a l p r o d u k t in v a s te p rijz e n v o o r elk v a n d e ja re n te b e re k e n e n w erd h e t g em id d eld e in d e x c ijfe r v a n h e t v o lu m e v a n h e t b esch o u w d e ja a r v e rm e n ig v u ld ig d m e t h e t n a tio n a a l p r o d u k t v a n 1963.

— 23 —

T a b e l 1-9 — B esteding va n het n a tionaal p ro d u k t (R am ingen i n w erkelijke p rijze n )

ste e n k o le n m ijn e n ) v e rd e e ld w a re n en d a t zij 7,5 p e t. v a n d e in v e ste rin g e n v a n d e b e s ta a n d e o n d e rn e m in gen v e rte g e n w o o rd ig d e n . A n d e rz ijd s s te u n t d e ra m in g v a n d e v e ra n d e rin g e n in d e v o o rra d e n , b u ite n die in d e v e e sta p e l, s e d e r t 1963 op d e ja a r s ta tis tie k e n v a n d e p ro d u k tie ; in d i t o p z ic h t w e rd e n d e g eg evens o v er d e g ro n d sto ffe n e n h u lp sto ffe n , d e g o e d e re n in v e r w erk in g als zo d a n ig o p g en o m e n te rw ijl d e g eg evens d ie b e tre k k in g h e b b e n o p d e v o o rra d e n a fg e w e rk te p ro d u k te n w o rd e n v e r b e te r d om d e w a a rd e n in g e m id d e ld e p rijz e n v a n h e t b esch o u w d e ja a r u i t te d ru k k e n . T e n s lo tte e n o v e re e n k o m stig d e h y p o th e se n d ie b ij d e ra m in g v a n h e t p a rtic u lie re v e r b ru ik a a n g e n o m e n w e rd e n , w o rd t v e ro n d e rs te ld d a t de v e ra n d e rin g e n in d e v o o rra d e n in d e h a n d e l n ih il zijn , b e h a lv e v o o r enige w el b e p a a ld e p ro d u k te n ;

V a n u it deze g e z ic h tsh o e k w e rd h e t n a tio n a a l p r o d u k t v a s tg e s te ld d o o r sa m e n te llin g v a n d e v e r sch illen d e b e s ta n d d e le n v a n h e t v e r b r u ik e n v a n de in v e ste rin g e n , d ie de b e ste d in g v a n h e t n a tio n a a l p r o d u k t v o rm e n . H ie rto e w e rd e n a c h te re en v o lg e n s b e re k e n d d e v e rb ru ik s u itg a v e n v a n d e u ite in d e lijk e v e rb ru ik e rs (g ezin n en o f o v erh eid ), d e b r u to b in n e n la n d se k a p ita a lv o rm in g (incl. d e v e ra n d e rin g e n in d e v o o rra d e n ) en d e n e tto -u itv o e r v a n g o e d eren en d ie n ste n . D e ra m in g e n v a n d e v o o rn a a m s te c o m p o n e n te n v a n d e b e s te d in g v a n h e t n a tio n a a l p r o d u k t w erd en h e rh a a ld e lijk g ew ijzig d en d e b ijz o n d e rh e d e n h ie r o v e r v in d t m e n in d e v e rsc h ille n d e S ta tis tis c h e ja a rb o e k e n v o o r B elgië g e p u b lic e e rd d o o r h e t N .I.S .

4° de n e tto -u itv o e r v a n g o e d eren e n d ie n ste n w o rd t v o o r h e t g ro o ts te deel b e re k e n d u itg a a n d e v a n de ja a rlijk s d o o r d e N .B .B . g ep u b lic ee rd e b e ta lin g s b a la n s. I n v e rb a n d m e t d e p o s te n « fa c to rin k o m e n s o n tv a n g e n v a n h e t b u ite n la n d » en « fa c to rin k o m e n s b e ta a ld a a n h e t b u ite n la n d » zij o p g e m e rk t d a t de in k o m e n s u it a rb e id h o o fd z a k e lijk d e re p a trië rin g v ia h e t b a n k w e z e n o m v a tte n v a n h e t geheel o f v a n een deel v a n d e lo n e n e n w e d d e n v a n d e B elgische o f L u x e m b u rg se w e rk n e m e rs die in h e t b u ite n la n d als g ren s- o f se izo e n arb eid e rs w e rk z a a m z ijn en d e o v e rm a k in g a a n h e t b u ite n la n d v ia h e t b a n k w e zen v a n d e lo n e n e n w e d d e n v a n b u ite n la n d s e w e rk n em ers d ie in d e B .L .E .U . a ls g re n s- o f se iz o e n a rb e i d e rs w e rk z a a m zijn . B ij g e b re k a a n e e n b e tro u w b a re s ta tis tis c h e d o c u m e n ta tie w e rd e n d e g erep atrië e rd e a rb e id sin k o m e n s a fk o m stig v a n o f b e ste m d v o o r n ie t a a n B elgië g re n z e n d e la n d e n als o v e r d ra c h te n b esch o u w d ; u itz o n d e rin g w e rd e c h te r t o t e n m e t h e t ja a r 1965 g e m a a k t v o o r d e p e n sio e n e n d ie b e ta a ld w e rd e n d o o r Z aïre a a n z ijn g e p e n sio n e e r d e en in B elgië g ev estig d e a m b te n a r e n also o k v o o r de lo n en en ta n tiè m e s die w e rd e n u itb e ta a ld d o o r v e n n o o tsc h a p p e n n a a r Z aïrees r e c h t d ie h u n a d m i n is tra tie v e z e tel in B elgië h e b b e n . T e n s lo tte h e b b e n d e a n d e re in k o m e n s a lleen b e tre k k in g o p in k o m en s u it d e in v e ste rin g e n d ie w e rd e n o v e rg e m a a k t en d ie h e t B elg isc h -L u x em b u rg s I n s t i t u u t v o o r d e W issel a a n te k e n d e h e tz ij als o n tv a n g s t h e tz ij als u itg a v e .

N o c h ta n s d ie n t d e a a n d a c h t te w o rd e n g ev estig d o p de v o lg e n d e h o o fd p u n te n : 1° d e b e ste d in g e n v o o r h e t p a rtic u lie r v e rb ru ik o m v a tte n in v ele g e v a lle n d e b ew eg in g en v a n de v o o rra d e n v e rb ru ik s g o e d e re n in h e t s ta d iu m v a n de d is tr ib u tie ; 2° d e b e ste d in g e n v o o r h e t o v e rh e id sv e rb ru ik h e b b e n b e tre k k in g o p d e b e s tu r e n v a n d e c e n tra le o v e r h eid , d e p ro v in c ie s, d e g e m e e n te n , d e com m issies v a n o p e n b a re o n d e rs ta n d (m e t u itz o n d e rin g v a n d e h o s p ita le n d ie o p g e n o m e n w e rd e n in d e se c to r v a n d e o n d e rn e m in g e n ), en d e b e s tu u rlijk e in s te llin g en v a n d e m a a ts c h a p p e lijk e zek erh eid . D e p o s t « b ezo ld ig in g en e n p e n sio en e n » o m v a t d e lo n e n e n w e d d e n v a n h e t o v e rh e id sp e rso n e el en v a n d e h ie rb o v e n v e rm e ld e in ste llin g e n , d ie v a n d e led en v a n h e t o n d e rw ijz e n d p e rso n ee l te n la ste v a n de o v e rh e id , al de b e ta lin g e n g e d a a n a a n leden v a n d e g e w a p e n d e m a c h t e n v a n d e m ilita ire b e s tu re n , also o k d e w a a rd e v a n h e t v o edsel en v a n d e k le d in g d ie k o stelo o s w e rd e n v e rs tre k t. D e p o s t « lo p e n d e a a n k o p e n v a n g o ed ere n en d ie n s te n » v e rm e ld t n e tto -g e g e v e n s v e rk re g e n n a a ftre k k in g v a n d e o p b re n g s t v a n d e v e rk o o p v a n g o e d e re n e n d ie n s te n d o o r d e S ta a t. B o v e n d ie n z ijn d e w e rk e lijk d o o r d e S ta a t b e ta a ld e h u u rg e ld e n v o o r g eb o u w e n w elke v o o r a d m in is tra tie v e d o el e in d e n w o rd e n g e b ru ik t, o n d e rg e b ra c h t o n d e r een a fz o n d e rlijk e p o s t n a d e to e g e re k e n d e h u u rg e ld e n . D e p o s t « to e g e re k e n d e n e tto - h u u r » s te m t o v e r een m e t de to e g e re k e n d e n e tto -h u u rg e ld e n (n a a f tr e k v a n de h e rste llin g s- en o n d e rh o u d sk o ste n en v a n de a fsc h rijv in g ) v a n de a a n d e o v e rh e id to e b e h o re n d e g eb o u w en die d o o r b u rg e rlijk e b e s tu u r lijk e d ie n s te n z ijn b e z e t; 3° d e b r u to b in n e n la n d se k a p ita a lv o rm in g w e rd be-, p a a ld a a n d e h a n d v a n v ersc h e id e n e b ro n n e n en m e th o d e s v a n ra m in g , d ie h e rh a a ld e lijk in de loop v a n h e t d e c e n n iu m 1960 t o t 1970 w e rd e n h erz ie n . O p g e m e rk t zij o .m . d a t m e t in g a n g v a n 1964 d e s ta tis tie k v a n d e n ieu w e in v e s te rin g e n — d.w .z. die w elke b e tre k k in g h e b b e n o p b e d rijv e n d ie w o rd en op g e r ic h t — als zo d a n ig in de n a tio n a le re k e n in g e n w e rd o p g en o m en . T o t 1963 w e rd v e ro n d e rste ld d a t d e n ieu w e in v e s te rin g e n g e lijk v o rm ig o v e r alle in d u s trië le b e d rijfs ta k k e n (m e t u itz o n d e rin g v a n de

_

W a t d e p o ste n « u itv o e r v a n g o e d eren e n d ie n s te n » e n « in v o e r v a n g o e d eren en d ie n ste n » b e tr e f t, zij o n d e rs tre e p t d a t zij m e e sta l b e tre k k in g h e b b e n op B elgische e n L u x e m b u rg se tra n s a c tie s b e h a lv e v o o r d e in - en u itv o e r, v o o r d e u itg a v e n v a n n ie t-in g e z e te n e n in B elgië en v o o r die v a n B elgische in g e z e te n e n in h e t b u ite n la n d e n d a t zij ev en een s d e v e rric h tin g e n o m v a tte n d ie v o o ra l b e s ta a n in a a n k o p e n v a n g o e d e re n e n d ie n s te n v a n d e o p h e t g ro n d g e b ie d v a n d e B .L .E .U . g e v e stig d e in te rn a tio n a le 'in stellin g e n .

T a b e l 1-10 — B esteding va n het natio n a a l p ro d u k t (R am ingen in p r ijz e n va n 1963). D e ra m in g e n in v a s te p rijz e n w e rd e n t o t 1962 b e re k e n d in p rijz e n v a n 1953 e n v e rv o lg e n s in p r ij

24 —

zen v a n 1963. V o o r d e p e rio d e v ó ó r 1963 w e rd e n d e ra m in g e n in p rijz e n v a n 1953 o m g e z e t in ra m in g e n in p rijz e n v a n 1963 d o o r e e rstg e n o e m d e ra m in g e n te v e rm e n ig v u ld ig e n m e t h e t in d e x c ijfe r v a n d e p rijz e n v a n 1963 t.o .v . d ie v a n 1953. D ie b e re k e n in g e n w e r d e n g e m a a k t v o o r m eer g e d e ta ille e rd e p o s te n d a n die w elk e o p d e g e p u b lic e e rd e n a a m lijs t v o o rk o m en .

V oor m ee r in lic h tin g e n o v e r d e s ta tis tis c h e m e th o d e n die g e b ru ik t w e rd e n om d e seizo en in v lo ed en u it te sch a k ele n en o v er d e b ro n n e n v a n d e s ta tis tis c h e reek sen , v e rw ijz en w ij n a a r h e t a rtik e l v a n H . G lejser: « P r é s e n ta tio n de l’éco n o m ie belge e n 200 séries » in C ahiers E co n o m iq u es d e B ru x e lle s, n ° 20, 4de k w a r ta a l v a n 1963 g e p u b lic e e rd d o o r D U L B E A .

T a b e l 1-11 — R e k e n in g 1 — H e t n a tio n a a l in kom en en z ijn besteding

T a b e l 1-17 — H et n a tionaal p ro d u k t p er inw oner — In d e lin g p er provincie en p er taalgebied

T a b e l 1-12 — R e k e n in g 2 — D e lopende verrichtin gen va n de Overheid

D e in d e x c ijfe rs v a n d ie ta b e l w e rd e n b e re k e n d op b asis v a n d e ra m in g e n v a n D U L B E A v o o r 1965, v a n h e t N .I.S . v o o r d e a n d e re ja re n . Z ij d ie n e n n ie t te w o rd e n b e sch o u w d als d e re la tie v e u itd r u k k in g v a n h e t in k o m e n w a a ro v e r ie d e r in w o n e r in d ie v e rm e ld e g e b ie d en b e sc h ik t. Z ij h e b b e n b e tre k k in g o p h e t b ru to -in k o m e n d a t in d ie g eb ied en t o t s ta n d k w a m , een in k o m e n d a t n a a f tre k v a n de w a a rd e v e rm in d e rin g k a n to eg ew ezen w o rd e n h e tz ij a a n p e rso n e n die in h e t g eb ie d z elf v e rb lijv e n , h e tzij a a n p e rso n e n die in a n d e re g e b ied e n v e rb lijv e n (b ijv o o rb ee ld w a n n e e r h e t g a a t om p e n d e la a rs).

T a b e l 1-13 — R e k e n in g 3 — D e lopende verrichtin gen der p a rticu lieren T a b e l 1-14 — R e k e n in g 4 — D e kapüaalverrichtingen va n de N a tie T a b e l 1-15 — R e k e n in g 5 — D e verrichtingen van B elg ië m et het b u itenland D e v ijf b a sisre k e n in g e n v a n d e n a tie z ijn die w elke v o o rk o m e n in h e t g e n o rm a lise e rd e ste lsel v a n d e n a tio n a le b o e k h o u d in g v a n d e O .E .S .O . Zij v e rg e n sle c h ts en ig e c o m m e n ta a r. 1) D e re k e n in g v a n d e lo p e n d e v e rric h tin g e n v a n d e o v e rh e id (ta b e l 1-12) o m v a t h e t g eh eel g e v o rm d d o o r de c e n tra le o v e rh e id , d e lag ere o v e r h e id e n d e in ste llin g e n v a n d e m a a ts c h a p p e lijk e zek e rh e id . I n v e rb a n d m e t d ie re k e n in g d ie n t te w o rd e n o p g e m e rk t d a t d e s tro o m « d ire c te b e la stin g e n v a n p a rtic u lie re n » b e re k e n d is u itg a a n d e v a n h e t t o ta a l b e d ra g v a n d e d o o r d e o v e rh e id o n tv a n g e n d ire c te b e la stin g e n en d o o r v a n d a t to ta a l d e ra m in g a f t e tr e k k e n d ie e ld ers v o o r d e d ire c te b e la stin g e n te n la s te v a n d e v e n n o o ts c h a p p e n in a a n m e rk in g w e rd g en o m en . I n d e re k e n in g e n b e tre ffe n d e d e d rie su b se c to re n v a n d e S t a a t k o m e n b o v e n d ie n v o o r d e o v e rd ra c h te n v a n in k o m e n s v a n d e c e n tra le o v e rh e id a a n d e lag ere o v e rh e id en a a n d e m a a ts c h a p p e lijk e zek erh eid . 2) D e s tro m e n v a n g o e d e re n e n d ie n s te n zoals d e tr a n s f e r s v a n in k o m e n s e n k a p ita a l u i t o f n a a r h e t b u ite n la n d w e rd e n b e re k e n d o p b a sis v a n gege v e n s v a n d e b e ta lin g s b a la n s v a n d e B .L .E .U . die v o o ra f w e rd a a n g e p a s t d o o r u its c h a k e lin g v a n h e t G ro o th e rto g d o m L u x e m b u rg .

T a b e l 1-16 — D e m a a n d elijkse nationale boekhouding (cijfers zonder seizoeninvloeden) H e t b r u to n a tio n a a l p r o d u k t te g e n v a s te p rijz e n w e rd g e ra a m d v a n u it h e t o o g p u n t v a n de p ro d u k tie te rw ijl h e t p rijs in d e x c ijfe r v a n h e t b r u to n a tio n a a l p r o d u k t g e ra a m d is v a n u it h e t o o g p u n t v a n d e v ra a g . H e t v e rm e n ig v u ld ig e n v a n d ie tw e e re e k sen m e t e lk a a r g e e ft d ie v a n h e t b r u to n a tio n a a l p r o d u k t te g e n m a rk tp rijz e n .

O n d e r a rro n d isse m e n t B ru sse l d ie n t te w o rd en v e rs ta a n h e t g e b ied d a t de a g g lo m e ra tie B ru sselh o o fd sta d o m v a t, h e t a rro n d is s e m e n t H alle-V ilv o o rde, a lso o k d e zes ra n d g e m e e n te n die k ra c h te n s de w e t v a n 2 a u g u s tu s 1963 op h e t g e b ru ik d e r ta le n in b e s tu u rs z a k e n een a rro n d isse m e n t v o rm e n m e t een eigen s ta tu u t. D eze la a ts te tw e e a rro n d isse m e n te n z ijn n ie t in d e V laam se g ew esten o p g enom en.

T a b e l 1-18 — « In p u t-O u tp u t »-tabel va n B elgië voor het ja a r 1965 D e lid -s ta te n v a n d e E .E .G . h e b b e n , d o o r te tr a c h te n dezelfde b eginselen te a a n v a a rd e n , een e e rste « I n p u t- O u tp u t » -ta b e l v o o r h e t ja a r 1959 en een tw ee d e ta b e l v o o r h e t ja a r 1965 o p g e m a a k t. H e t is die la a ts te ta b e l m e t b e tre k k in g t o t B elgië die in deze p u b lik a tie is op g en o m en (1). D e « I n p u t- O u tp u t »-tabel v e rte g e n w o o rd ig t v o o r een geg ev en p e rio d e h e t n e tw e rk v a n d e s tro m e n v a n g o e d eren e n d ie n ste n tu s s e n d e b e d rijfs ta k k e n a ls o o k tu s s e n deze la a ts te e n d e u ite in d e lijk e v e r b r u i k e rs v a n d ie g o ed e re n e n d ie n ste n . Zij to o n t a a n w elke g o ed e re n e n d ie n s te n v e r b r u ik t (in p u t) w e r d e n d o o r d e v ersc h illen d e b e d rijfs ta k k e n o m a n d e re g o ed e re n en d ie n s te n (o u tp u t) te p ro d u c e re n en w elke d e u ite in d e lijk e b e ste m m in g is v a n d e in h e t b in n e n la n d v o o rtg e b ra c h te e n in g e v o erd e g o ed eren . D e rg e lijk e ta b e l d o e t d e o n d e rlin g e a fh a n k e lijk h e id v a n d e b e d rijfs ta k k e n u its c h ijn e n e n zij m a a k t h e t ev en een s m o g e lijk h e t c u m u la tie v e b e d ra g v a n d e in v o e r e n v a n d e v ersc h illen d e c o m p o n e n te n v a n h e t b r u to b in n e n la n d se p r o d u k t te ra m e n .

(1 ) D e « I n p u t - O u t p u t » - ta b e l v a n B e lg ië v o o r h e t j a a r 1 9 5 9 w e r d i n d r i e d e le n d o o r h e t N . I .S . g e p u b li c e e r d ; d i e v o o r h e t j a a r 1 9 6 5 w e r d g e p u b li c e e r d d o o r h e t N .I .S . i n h e t S t a t i s t i s c h T i j d s c h r i f t n r 1 0 -1 1 * 1 2 v a n 1 9 7 0 e n d e S t a ti s t i s c h e S t u d ië n n r 2 2 . D e v o l g e n d e t e k s t i s g e b a s e e r d o p d e « V o o r n a a m s t e p r in c i p e s v a n d e t a b e l », g e p u b li c e e r d d o o r h e t N .I .S .

— 25 —

I

D e « I n p u t- O u tp u t »-tabel d u id t v o o r ied ere b e d rijfs ta k d e g o e d e re n a a n d ie in h e t la n d w e rd e n g e p ro d u c e e rd , d ie d u s t o t de n a tio n a le p ro d u k tie b e h o re n (P n ), en de in v o e r v a n g e lijk so o rtig e g o ede re n u it d e la n d e n v a n d e E .E .G . (Pc) e n u it a n d e re la n d e n (I). O n d e r « g e lijk so o rtig e » p ro d u k te n v e r s t a a t m e n n ie t a lleen d e in g e v o e rd e g o ed eren w a a r v o o r e e n eigen p ro d u k tie b e s ta a t (zoals h e t sta a l) m a a r e v en een s d e g o ed eren d ie een n a tio n a le p ro d u k tie k u n n e n v e rv a n g e n (zoals s in a a sa p p e le n t.o .v . a p p elen ) e n zelfs n ie t-v e rv a n g b a re g o e d eren die h e t la n d n ie t p ro d u c e e rt (b ijv o o rb e e ld cacao b o n en ). D e o p te llin g v a n d ie d rie o n d e rv e rd e lin g e n (P n ), (P c) e n (I) g e e ft, p e r b e d rijfs ta k , h e t to ta a l a a n v a n d e g o e d e re n en d ie n ste n die b in n e n h e t g ro n d g e b ied b e s c h ik b a a r z ijn en d ie re sp e c tie v e lijk v o o r h e t in te rm e d ia ire e n fin ale v e rb ru ik b e s te m d zijn . D e p r o d u k te n d ie in d e o n d e rn e m in g e n als g ro n d sto ffen o f h u lp sto ffe n w o rd e n v e rw e rk t v a lle n in d e c a te g o rie v a n h e t in te rm e d ia ire v e rb ru ik . H e t finale v e r b ru ik o m v a t d a a re n te g e n d e in v e ste rin g sg o e d e ren , d e g o e d e re n d ie a a n d e g ezin n en e n d e o v e rh e id w o r d e n g e le v e rd e n d e g o e d e re n d ie w o rd en u itg e v o e rd o f o p g eslag en . D e fin itie s 1) D e b e d rijfs ta k k e n I n d e « I n p u t- O u tp u t »-tabel is ied ere b e d rijfs ta k g ed efin ieerd d o o r d e o p so m m in g v a n d e g o ed eren e n /o f d ie n ste n d ie h ij p ro d u c e e rt o n g e a c h t o f h e t g a a t o m een h o o fd a c tiv ite it d a n w el o m een b ijk o m e n d e a c tiv ite it v a n een p ro d u k tie -e e n h e id . B o v e n d ie n w o rd t ie d e re b e d r ijf s ta k g e a c h t sle c h ts één en k el g o e d o f d ie n s t te p ro d u c e re n en t e lev e ren . D it b e te k e n t d a t, in d ie n een b e d r ijf v e rsc h e id en e so o rte n p ro d u k te n v e rv a a rd ig t, z ijn a c tiv ite it o v e r v e r sch eid en e b e d rijfs ta k k e n is v erd eeld .

E e n p r o d u k t is g e a c h t g elev erd te z ijn a a n een b e d r ijfs ta k o f ee n d e e lta k op h e t o g e n b lik d a t h e t w o rd t v e rb ru ik t, ee n le v e rin g a a n d e fin a le v ra a g w o rd t g e re g istre e rd op h e t o g e n b lik v a n d e a a n k o o p of, in d ie n h e t g a a t om p ro d u k te n die n ie t v ia d e m a r k t g a a n , op h e t o g en b lik w a a ro p zij v e r b r u ik t o f a a n g ew en d w o rd en (b ijv o o rb e e ld in v e ste rin g sg o e d e ren die een b e d r ijf v o o r z ijn eigen g e b ru ik v e r v a a rd ig t o f o p d e h o ev e v o o rtg e b ra c h te p ro d u k te n die d o o r h e t h uisg ezin v a n d e la n d b o u w e r w o rd e n v e rb ru ik t) . D e v e ra n d e rin g in d e v o o rra d e n h e e ft zow el b e tr e k k in g op d e a fg e w e rk te e n in v e rw e rk in g z ijn d e g o e d e re n d ie zich bij d e p ro d u c e n t v a n d ie g o ed eren b e v in d e n als op d ie w elke zich b e v in d e n in p ro d u k tie ee n h e d e n die deze p r o d u k te n als g ro n d sto ffe n o f h u lp sto ffe n v e rw e rk e n . U it w a t v o o ra fg a a t b lijk t d a t d e w a a rd e v a n d e p ro d u k tie v a n een b e d r ijfs ta k n ie t n o o d z a k e lijk o v e re e n s te m t m e t d e w a a rd e v a n d e a fz e t v a n d ie t a k p lu s d e w a a rd e v a n d e v e ra n d e rin g e n in de v o o rra d e n bij d e p ro d u c e n t. D e p ro d u k tie o m v a t im m e rs oo k d e le v e rin g e n a a n a n d e re ta k k e n o f d e e l ta k k e n m a a r d ie n ie t d e v o rm h e b b e n v a n ee n w e rk e lijk e v erk o o p . D it is h e t g e v a l w a n n e e r een afd elin g v a n een b e d r ijf g o e d eren v e rw e rk t d ie d o o r een a n d e re afd elin g v a n h e tz e lfd e b e d r ijf w e rd e n g e p ro d u c e e rd m a a r die b e h o re n t o t een a n d e re b e d rijfs ta k o f d e e lta k . A n d e rz ijd s w e rd h e t in te rn e v e rb ru ik in e en zelfde d e e lta k o f in ee n zelfde t a k d ie geen d e e lta k is, n ie t in a a n m e rk in g g en o m e n , zelfs in d ie n d e v e r b r u ik te g o ed e ren w e rk e lijk w e rd e n g e k o c h t v a n e e n a n d e r b e d r ijf d ie t o t dezelfd e d e e lta k b e h o o rt o f t o t d ezelfde t a k in d ie n deze la a ts te geen d e e lta k k e n h e e ft. N o c h ta n s h o u d t d e « I n p u t- O u t p u t »-tabel, vo lg en s de o n d e rric h tin g e n v a n d e E .E .G ., v o o r en k ele p ro d u k te n zoals ste e n k o le n en e le k tric i te it, re k e n in g m e t d e to ta le p ro d u k tie m e t in b e g rip v a n h e t in te rn e v e rb ru ik . 3) H e t b e g rip « b in n e n la n d »

D e b e p a lin g v a n ied ere t a k o f o n d e rta k w e rd g eg ev en , v o o r d e ta k k e n d ie g o e d e re n p ro d u c e re n , d o o r c o d e n u m m e rs v a n d e g e h a rm o n iseerd e n o m e n c la tu u r v o o r d e s ta tis tie k e n v a n d e b u ite n la n d se h a n d e l v a n d e la n d e n v a n d e E .E .G . (N IM E X E ) (1) en , v o o r d e ta k k e n d ie d ie n ste n lev eren , d o o r d e alg em en e n o m e n c la tu u r v a n d e eco n o m ische a c tiv i te ite n v a n d e E .E .G . (N A C E ) (1). 2) D e p r o d u k tie D e w a a rd e v a n d e p ro d u k tie v a n d e b e d rijfs ta k d ie in d e e lta k k e n is in g e d e e ld (2), is g e lijk a a n de so m v a n d e p r o d u k tie w a a rd e v a n h a a r d e e lta k k e n . D e w a a rd e v a n d e p ro d u k tie v a n e e n d e e lta k o f v a n e e n b e d rijfs ta k d ie n ie t in d e e lta k k e n is o n d e rv e r d eeld , is g e lijk a a n d e w a a rd e v a n h a a r lev e rin g e n a a n d e finale v ra a g , m .a .w . a a n d e u ite in d e lijk e b e s te m m in g m e t in b e g rip v a n d e v o o rra a d v o rm in g , a a n de a n d e re b e d rijfs ta k k e n e n in h e t g e v a l v a n een d e e l ta k a a n d e a n d e re d e e lta k k e n v a n d ezelfd e b e d rijfs ta k k e n . (1 ) D e t w e e n o m e n c l a tu r e n z i j n g e p u b li c e e r d d o o r h e t B u r e a u v o o r d e S t a t i s t i e k d e r E u ro p e se G em een sch ap p en . (2 ) D e ■ I n p u t - O u t p u t » - ta b e l v a n B e lg ië v o o r 1 9 6 5 d i e i n o n d e r h a v i g t i j d s c h r i f t i s g e p u b li c e e r d g e e f t n i e t d e i n d e l i n g w e e r p e r d e e l t a k k e n . O m d i e t e r u g t e v i n d e n m o e t m e n d e v o l le d ig e t a b e l d i e in 1 9 7 0 d o o r h e t N . I .S . w e r d g e p u b li c e e rd ra a d p le g e n .

I n d e ta b e l is alleen d e p ro d u k tie o p g en o m en v a n d e o n d e rn e m in g e n die b in n e n h e t n a tio n a le g ro n d geb ie d z ijn g e v e stig d z o n d e r re k e n in g te h o u d e n m e t h e t fe it o f zij a l d a n n ie t een b e ro e p d o e n o p n a tio n a le o f b u ite n la n d s e p ro d u k tie fa c to re n . H e t re su l t a a t v a n d e a c tiv ite ite n v a n d ie o n d e rn e m in g e n v o rm t h e t b in n e n la n d s p r o d u k t. W a t d e fa c to rin k o m e n s b e tr e f t, o m v a t h e t die w elke a a n h e t b u ite n la n d g e s to rt w e rd en m a a r n ie t die w elke v a n h e t b u ite n la n d w e rd e n o n tv a n g e n . T e v e n s d ie n t te w o r d e n v e rm e ld d a t d e to eg ev o eg d e w a a rd e v a n de a m b a ssa d e s en a n d e re B elgische b e ste n d ig e m issies in h e t b u ite n la n d in h e t b in n e n la n d s p r o d u k t v a n B elgië is b e g rep en , te rw ijl d a a re n te g e n d e to e g e vo eg d e w a a rd e v a n d e in te rn a tio n a le in ste llin g e n , v a n d e b u ite n la n d s e a m b a ssa d e s, e n z ... die in B elgië g e v e stig d zijn , e r u it w e rd e n g eslo ten . O p d e u itg a v e n z ijd e v e rm e ld t d e ta b e l h e t v e r b r u ik v a n d e g e zin n e n op h e t n a tio n a a l g ro n d g e b ied . H ie r u it v o lg t d a t d it v e r b ru ik d e u itg a v e n o m v a t v a n n ie t-in g e z e te n e n in B elgië, v a n h e t p erso n eel v a n d e b u ite n la n d s e am b a ssa d e s, v a n d a t v a n d e in te rn a tio n a le in stellin g e n , m a a r n ie t d ie w elke g e d a a n w e rd e n in h e t b u ite n la n d d o o r B elgische in g e z e te n en alsook d o o r h e t p erso n e el v a n d e B e l gische am b a ssa d e s e n b e ste n d ig e m issies.

— 26 —

4) H e t b e g rip « p rijs » d a t v o o r d e a a n te k e n in g v a n d e tr a n s a c tie s w e rd aan g e n o m e n . D e o u tp u t v a n d e g o ed eren v a n d e n a tio n a le p ro d u k tie v a n de v e rsc h ille n d e b e d rijfs ta k k e n w erd g e ra a m d te g e n p rijz e n af-fa b riek , incl. de in d ire c te b e la s tin g e n o p d e e e rste tra n s a c tie m a a r n ie t de k o s te n v a n de d is trib u tie e n v a n h e t v e rv o e r do o r d e rd e n . I n d ie n d e b e la stin g e n a a n d e S c h a tk is t w o rd e n g e s to rt d o o r d e k o p e r e n n ie t d o o r de v e r k o p e r (zoals d it h e t g e v a l w as v o o r d e o v e rd ra c h tta k s o p d e v e rk o p e n v a n d e la n d b o u w e r), z ijn zij n ie t b e g re p e n in de o u tp u t v a n d e b e d rijfs ta k die de v e rk o o p d e e d (m a a r v a n z e lfsp re k e n d in de o u tp u t — e n in d e to eg ev o eg d e w a a rd e — v a n d e k o p er.) D e u itg e v o e rd e g o ed eren w e rd e n g e ra a m d te g e n p rijz e n a f-fa b rie k zoals d e a n d e re b e ste m m in g en . D e in g e v o e rd e g o e d e re n z ijn g e ra a m d te g e n p r ij zen a f-d o u a n e , d .w .z. te g e n c .i.f.-p rijz e n v a n d e in gev o e rd e g o e d e re n v e rm e e rd e rd m e t alle in v o e r re c h te n e n -ta k se n . V o o r d e b e d rijfs ta k k e n d ie t o t d e h a n d e l e n h e t v e rv o e rw e ze n b e h o re n w o rd e n a lleen d e m a rg es a a n g e te k e n d : h a n d e lsm a rg e s v o o r d e h a n d e l (incl. de in d ire c te b e la s tin g e n in h e t s ta d iu m v a n d e d is tr i b u tie ) e n v e rv o e rm a rg e s in h e t tw e e d e g e v al (m et in b e g rip v a n d e in d ire c te b e la s tin g e n o p d e v e rv o e rp re s ta tie s ). Inform a tieverw erkin g 1) B ijp ro d u k te n , a a n v e rw a n te p ro d u k te n en resid u e le v e rk o p e n v a n d e o v e rh e id (1). D e b e d rijfs ta k k e n w o rd e n d erw ijze b e p a a ld d a t ied e r p r o d u k t g e a c h t w o rd t te z ijn v e rv a a rd ig d o f v e rd e e ld d o o r een e n k ele t a k z o d a t a l d e tra n s a c tie s die b e tre k k in g h e b b e n o p eenzelfd e p r o d u k t in b eg in sel o p een en k ele reg el y a n d e ta b e l w o rd e n o p g e te k e n d . W a n n e e r h e t g a a t o m tra n s a c tie s m e t se c u n d a ire p ro d u k te n zoals b ijp ro d u k te n , a a n v e rw a n te p ro d u k te n en re sid u e le v e rk o p e n v a n de o p e n b a re b e s tu re n , is een b ijz o n d e re w ijze v a n a a n te k e n in g n o c h ta n s v e re ist. O m h e t h o m o g een k a r a k te r v a n d e geg evens v a n d e reg els te v rijw a re n w o rd e n d e se c u n d a ire p ro d u k te n n ie t a a n g e te k e n d o p d e reg el v a n d e b e d rijfs ta k d ie ze h e e ft v e rv a a rd ig d m a a r o p d e reg el v a n d e b e d rijfs ta k w a a ra a n zij k u n n e n w o rd e n v e rb o n d e n w egens h u n a a rd , h e tz ij o m d a t zij e r als h o o fd p ro d u k t v o o rk o m e n h e tz ij o m d a t zij v e rw a n t z ijn a a n ee n v a n d e v o o rn a a m s te p r o d u k te n v a n d ie b e d rijfs ta k .

(1 ) D e f a b r i c a g e v a n e e n h o o f d p r o d u k t g a a t s o m s g e p a a r d m e t d e p r o d u k t i e v a n b i j p r o d u k t e n , d .w .z . v a n p r o d u k t e n d i e t e c h n i s c h g e k o p p e ld z ij n a a n h e t h o o f d p r o d u k t . S o m m ig e b ijp r o d u k te n w o r d e n v o o r t g e b r a c h t i n m e e r d a n é é n b e d rijfs ta k o f k o m e n v o o r a ls h o o fd p ro d u k t in e e n a n d e re b e d rijfs ta k . E e n v o o r b e e l d h i e r v a n is g a s d a t t e c h n i s c h g e k o p p e ld i s a a n o .m . d e p r o d u k t i e v a n c o k e s , g i e t i j z e r e n s te e n k o l e n . A a n v e r w a n te p r o d u k te n z i j n p r o d u k t e n d i e t e c h n i s c h n i e t g e k o p p e ld z i j n a a n a n d e r e p r o d u k t e n v a n d e b e s c h o u w d e b e d r i j f s t a k m a a r d i e d e z e lf d e o f e e n a n a lo g e f u n c t i e v e r v u l l e n a l s p r o d u k t e n d i e e ld e r s w o r d e n v o o r tg e b r a c h t . Z o z ij n d e r u b b e r s c h o e n e n d i e d o o r d e r u b b e r n i j v e r h e i d w o r d e n v o o r t g e b r a c h t n i e t n o o d z a k e l i jk g e k o p p e ld a a n d e f a b r i c a g e v a n a n d e r e r u b b e r a r t i k e l e n , m a a r zij w o r d e n v o o r g e li j k a a r d ig e d o e le i n d e n a a n g e w e n d a l s l e d e r e n s c h o e n e n d i e t o t e e n a n d e re b e d rijfs ta k b e h o re n . D e r e sid u e le v e rk o p e n v a n d e o v e rh e id h e b b e n b e t r e k k i n g o p g o e d e r e n e n d ie n s te n d ie b ijk o m s tig e n m a rg in a a l v o o r tg e b r a c h t w o rd e n d o o r o v e rh e id s d i e n s t e n m a a r a ls h o o f d p r o d u k t b e h o r e n t o t e e n a n d e r e b e d r i j f s t a k . E e n v o o r b e e ld h i e r v a n is d e o p b r e n g s t v a n d e h o u t k a p p i n g c n u i t s ta a t s b o s s e n .

I n d e ta b e l w o rd t n ie ts g ew ijzigd a a n d e in p u t n o ch a a n d e to eg ev o eg d e w a a rd e zow el v a n d e b e d rijf s ta k die w e rk e lijk d e v e rm e ld e p r o d u k te n h e e ft v e rv a a rd ig d , n o ch a a n d ie v a n d e b e d r ijfs ta k die ze h e e ft v e rd e e ld , z o d a t in d e k o lo m m e n sle c h ts d e k o s te n v a n d e w erk e lijk e p ro d u k tie v o o rk o m e n . D a a ro m zo u h e t to ta a l v a n d e ko lo m , in d ie n geen c o rre c tie w o rd t a a n g e b ra c h t, g e lijk z ijn a a n d e w e rk e lijk e p ro d u k tie p lu s d e in v o e r v a n g e lijk so o rtig e p ro d u k te n , te rw ijl h e t to ta a l v a n e en reg el g e lijk is a a n d e v e rd e e ld e p ro d u k tie p lu s d e in v o e r v a n g e lijk so o rtig e p ro d u k te n . A a n g ez ien v o o r d e b e tro k k e n b e d rijfs ta k k e n d e v e rd e eld e p ro d u k tie in h e t ene g ev al la g e r zal z ijn e n in h e t a n d e re h o g er d a n de w erk elijk e p ro d u k tie , zal h e t to ta a l v a n d e kolom v ersch illen v a n die v a n d e regel. O m d e g e lijk h e id t u s sen d e reg el en d e k o lo m te h e rste lle n , b e v a t de « I n p u t- O u tp u t »-tabel, b u ite n h e t c e n tra le deel, een b ijz o n d e re regel « tra n s fe rs v a n b ijp ro d u k te n , a a n v e rw a n te p ro d u k te n en resid u ele v e rk o p e n » w a a ro p in de k o lo m v a n d e b e d rijfs ta k w o rd e n in g esch rev e n : —■ als n e g a tie f b e d ra g : d e w a a rd e v a n d e p ro d u k te n die w e rk e lijk in d e b esch o u w d e b e d rijf s ta k z ijn v o o rtg e b ra c h t, m a a r die in d e « I n p u t- O u tp u t »ta b e l d o o r een a n d e re t a k w o rd e n v erd e e ld ; — als p o s itie f b e d ra g : d e w a a rd e v a n d e p ro d u k te n die,in d e « I n p u t- O u tp u t »-tabel d o o r d e b e sch o u w d e b e d rijfs ta k w o rd e n v e rd e e ld m a a r w e rk e lijk v o o rtg e b ra c h t z ijn d o o r a n d e re b e d rijfs ta k k e n . D o o r d ie c o rre c tie is h e t e in d to ta a l in d e kolom v a n ie d ere b e d r ijfs ta k ev en een s g e lijk a a n d e som v a n d e v e rd e eld e p ro d u k tie p lu s d e in v o e r v a n g e lijk so o rtig e g o ed eren e n is h e t e v e n w ic h t tu s s e n regel en kolom h e rste ld . 2) A a n te k e n in g v a n d e in - e n u itv o e r D e in v o e r is g e s p lits t in zoveel reg els als e r b e d r ijfs ta k k e n zijn . D eze la a ts te v e rd e le n d e in g ev o e rd e g o e d e ren zow el als d e z e lf g e p ro d u c e e rd e g o ed eren a a n d e v e rb ru ik e n d e ta k k e n e n a a n d e finale v ra a g . V e rm its d e d efin itie v a n de b e d rijfs ta k k e n b e ru s t op een u itv o e rig e n o m e n c la tu u r en d e rh a lv e ie d e r goed o f ied ere d ie n st g e re g istre e rd w o rd t in d e en e o f in de a n d e re b e d rijfs ta k o n g e a c h t o f zij a l d a n n ie t in h e t la n d w o rd en v o o rtg e b ra c h t, w o rd t d e in v o e r als « g e lijk so o rtig » b esc h o u w d d o o r de en e o f d e a n d e re b e d rijfs ta k . D e in d e ta b e l g e b ru ik te in- e n u itv o e rc ijfe rs z ijn in beg in sel d ie v a n d e sp eciale h a n d e l. W a n n e e r e r g o e d eren tijd e lijk w o rd e n in g e v o e rd en , n a ee n b e w e rk in g o n d e rg a a n te h eb b e n , o p n ieu w w o rd e n u i t g ev o e rd , b o e k t m en een in v o e r e n een u itv o e r en n ie t ee n p r e s ta tie v a n d ie n s te n in d e v o rm v a n m a a k lo o n . H e tz e lfd e g e ld t m u ta tis m u ta n d is v o o r d e tijd e lijk e u itv o e r. D e cijfers v a n d e sp eciale h a n d e l w e rd e n op tw eeërlei w ijze v e rb e te rd : a) d e in v o e rc ijfe rs w erd en v e rh o o g d o m re k e n in g te h o u d e n m e t som m ige « in p u ts » v o o rtv lo e ie n d u it h e t fe it d a t d e in h e t la n d g e v e stig d e v e rv o e ro n d e rn e m in g e n a a n k o p e n d o e n in h e t b u ite n la n d , nl. b ra n d sto ffe n w a n n e e r h u n v e rv o e rm id d e le n (schepen, v lie g tu ig e n e n v ra c h tw a g e n s) e r tijd e lijk v e rb lijv e n ; b) aan g e zien d e in v o ercijfe rs ev en e en s d e w a a rd e v a n som m ige in g e v o e rd e d ie n s te n b e v a tte n , nl.

— 27 —

d e k o s te n v a n v e rv o e r en v e rz e k e rin g d o o r d e B elgische b e d rijv e n , z ijn zij in fe ite o v e rsc h a t. A ls c o m p e n sa tie w e rd e n d e u itv o e rc ijfe rs v e r h o o g d m e t een o v e re e n ste m m e n d b e d ra g om ju is t h e t b e d ra g v a n d e n e tto - u itv o e r (u itv o e r m in in v o e r) t e k u n n e n b e p a le n . T e n s lo tte h e e ft m en , n a a s t d e reg els v a n d e in v o e r' h e rk o m stig re sp e c tie v e lijk v a n d e E .E .G . (Pc) e n v a n d e a n d e re la n d e n (I) d o o r d e v e rsch illen d e b e d rijfs ta k k e n , o n d e ra a n d e ta b e l b ijk o m e n d e lijn e n g e tro k k e n d ie o .m . b ij h u n s n ijp u n t m e t de ko lo m v a n een g egev en b e d rijfs ta k d e w a a rd e b e v a tte n v a n d e in v o e r (teg en p rijz e n a f-d o u a n e ) v a n « g elijk so o r tig e » g o ed eren , een w a a rd e d ie e v en een s als to ta a l g e re g istre e rd is o p d e lijn e n v a n d e in v o e r v a n die b e d rijfs ta k . V oegt, m e n b ij d e k o lo m d e in v o e r v a n « g e lijk so o rtig e » g o e d e re n d a n v e r k r ijg t m en, v o o r elk v a n de b e d rijfs ta k k e n , d e o v e re e n ste m m in g tu sse n d e som v a n d e reg els — N a tio n a le p ro d u k tie (P n ), in v o e r re sp e c tie v e lijk h e rk o m s tig u i t d e E .E .G . (P c) en u i t d e a n d e re la n d e n (I) en e rz ijd s, e n h e t t o ta a l v a n de o v e re e n ste m m e n d e k o lo m an d e rz ijd s.

3) B e h a n d e lin g v a n d e tra n s a c tie s op b e s ta a n d e g o e d e re n D e b e s ta a n d e g o e d e re n z ijn in v e ste rin g sg o e d e ren o f d u u rz a m e (e v e n tu e e l n ie t-d u u rz a m e ) v e rb ru ik s g o e d e re n d ie g e d u re n d e een v o o rb ije p erio d e in h e t la n d w e rd e n v o o rg e b ra c h t o f in g e v o e rd en er een a n d e re finale b e ste m m in g k re g e n d a n d e v o o rra a d v o rm in g . I n d e « I n p u t- O u tp u t »-tabel z ijn alleen v a n b e la n g d e n ieu w e tr a n s a c tie s w a a rv a n d e b e s ta a n d e g o e d e re n h e t v o o rw e rp z ijn in d e b esch o u w d e p eriode. H e t b e tr e f t d u s g o e d e re n d ie v o o r een n ieu w g e b ru ik z ijn b e s te m d o f g o ed eren die w o rd e n a fg e b ro k en . a) T ra n sa cties die betrekking hébben op bestaande goederen m et u itzondering v a n gronden en gebouwen D e tr a n s a c tie s die b e tre k k in g h e b b e n op die g o ed eren z ijn a a n g e te k e n d in de ta b e l op de lijn v a n de b e d rijfs ta k « R e c u p e ra tie en w ed erin g e b ru ik n e m in g ». D e tr a n s a c tie w o rd t g e b o e k t als : — een n e g a tie v e le v e rin g d o o r d e b e d rijfs ta k « R e c u p e ra tie en w e d e rin g e b ru ik n e m in g » a a n d e b e d r ijf s ta k o f a a n d e c a te g o rie v a n d e finale v ra a g d ie d e g o e d e re n b u ite n g e b ru ik s te lt, te w e te n h e t v e rb ru ik v a n d e g ezin n en , d e b ru to v o rm in g v a n v a s t k a p ita a l en de se c to re n o v e rh e id e n o n d e r w ijs. D ie n e g a tie v e le v e rin g is g e ra a m d te g e n de p rijs d ie o n tv a n g e n w e rd d o o r d iegene die h e t g oed b u ite n g e b ru ik s te lt; — een p o sitie v e le v e rin g a a n d e b e d rijfs ta k k e n o f a a n h e t fin ale v e rb ru ik d ie d e g o e d eren o p n ieu w g e b ru ik e n ; zij is g e w a a rd e e rd te g e n d e p rijs o n tv a n g e n d o o r d ieg en e d ie h e t g o ed b u ite n g e b ru ik s te lt v e rm e e rd e rd m e t d e re c u p e ra tie m a rg e . O p g e m e rk t zij d a t d e m a rg e s d ie g een re c u p e ra tie m a rg e s z ijn (h a n d e lsm a rg e s, v e rv o e rm a rg e s e n e v e n tu e e l a n d e re ) o p d e b e s ta a n d e g o e d ere n als gew one le v e rin g e n w o rd e n g e b o e k t d o o r d e b e d rijfs t a k « H a n d e l» , d o o r d e v e rsc h ille n d e v e rv o e rta k k e n , e n z ...

b ) T ransacties op gronden en gebouwen D e m e e ste tra n s a c tie s o p d ie g o e d e re n h e b b e n p la a ts b in n e n d e se c to r v a n d e k a p ita a lv o rm in g , z o d a t zij e lk a a r n e u tra lis e re n in d e k o lo m v a n de « B ru to - in v e ste rin g e n in v a s te a c tiv a » v a n d e basista b e l, b e h a lv e d e o v e rd ra c h tk o s te n (n o ta risk o ste n , re g is tra tie re c h te n ). D eze w o rd e n o p g e n o m en in d e le v e rin g e n v a n d e b e d r ijfs ta k « A n d e re d ie n s te n ». (lijn 84). I n d ie n d e in v e s te rin g e n g e s p lits t z ijn v o lg en s de b e d rijfs ta k k e n d ie d e in v e s te rin g e n d o en , w e rd v o o r d e b e s ta a n d e g o ed e ren d e m e th o d e v a n d e n e g a tie v e e n p o sitie v e le v e rin g e n to e g e p a s t m e t d ie n v e rs ta n d e d a t d e tra n s a c tie s o p g ro n d e n n ie t in a a n m e rk in g z ijn genom en. c)

Uitvoer v a n bestaande goederen

D e u itv o e r v a n ied e re b e d rijfs ta k k a n b e s ta a n d e g o ed eren o m v a tte n , d.w .z. g o e d e re n d ie in h e t v e r le d en w e rd e n v o o rtg e b ra c h t, te rw ijl d e p ro d u k tie v a n d e b e d rijfs ta k a lleen b e tre k k in g h e e ft o p h e t b esch o u w d e ja a r. O m deze cijfers te v e rb e te re n is een speciale ko lo m « T ra n sfe rs v a n b e s ta a n d e g o ed e re n die u itg e v o e rd w o rd e n » v o o rzien in d e ta b e l. — I n h e t v a k je op h e t s n ijp u n t v a n d ie k o lo m m e t d e lijn v a n ee n b e p a a ld e b e d rijfs ta k w o r d t de u itv o e r v a n b e s ta a n d e g o e d e ren m e t een n e g a tie f te k e n in g e sch rev e n . O p die w ijze is h e t m o g elijk v o o r ied e re b e d rijfs ta k d e u itv o e r v a n n ieu w e g o ed eren te b e rek en en . — I n h e t v a k je g e v o rm d d o o r h e t s n ijp u n t v a n die ko lo m en v a n d e lijn « N a tio n a le p ro d u k tie » (P n ) v a n d e b e d rijfs ta k « R e c u p e ra tie e n w e d e r in g e b ru ik n e m in g » w o rd t te v e n s d e u itv o e r v a n alle b e s ta a n d e g o ed e re n v e rm e ld , excl. d e g o e d e re n d ie v o o rk o m e n in d e d efin itie v a n d e b e d rijfs t a k « R e c u p e ra tie e n w e d e rin g e b ru ik n em in g » en d o o r deze la a ts te u itg e v o e rd . 4) A c tiv ite ite n v a n d e k re d ie tv e rle n e n d e in ste llin g e n B a n k e n en a n d e re financiële in ste llin g e n v e rle n e n h u n cliën teel tw e eërlei so o rte n d ie n ste n . Zij tre k k e n g eld en a a n w a a rv o o r a a n d e d e p o n e n te n een b e p a a ld e in tr e s t w o rd t v e rg o e d e n die v e rd e r w o rd e n u itg e le e n d in d e v o rm v a n k re d ie te n , beleg g in g en te g e n b e ta lin g v a n een h o g ere in tr e s t d a n d ie w elke a a n d e d e p o n e n te n w e rd v erg o ed , e n zij b ie d e n d ie n s te n a a n te g e n b e ta lin g v a n een o v eree n g ek o m en p rijs b ijv o o rb e e ld h e t v e rh u re n v a n b r a n d k a s te n , d ie in d e « I n p u t- O u tp u t »-tabel b e h a n d e ld w o rd en zoals d e p ro d u k tie v a n gew one g o e d eren o f d ie n ste n . A an g ezien , bij o v e re e n k o m st, d e b ijd ra g e v a n een b e d r ijf t o t h e t b in n e n la n d s p r o d u k t in beginsel slec h ts in k o m e n se le m e n te n m a g o m v a tte n die in h e t b esc h o u w d e b e d r ijf h u n o o rsp ro n g h e b b e n , k o m t d e o m z e ttin g s a c tiv ite it v a n d ie in ste llin g e n n ie t t o t u itin g in d e to eg e v o eg d e w a a rd e v a n d e k re d ie t in stellin g e n . O m deze d ie n ste n in a a n m e rk in g te n e m e n w o rd t d a n o o k een p ro d u k tie to e g e re k e n d die g e a c h t w o rd t d e d ie n stv e rle n in g v a n d e k re d ie t in ste llin g e n te v erg o e d e n e n d ie g elijk is a a n h e t v ersc h il tu sse n d e o n tv a n g e n in tre s te n en die w elke a a n d e d e p o n e n te n w o rd e n v e rg o e d . I n d it g ev al s p re e k t m en v a n « to e g e re k e n d e p ro d u k tie v a n b a n k

— 28 —

d ie n ste n ». D ie to e re k e n in g v e rh o o g t d e p ro d u k tie en d e to eg ev o eg d e w a a rd e v a n d e b e d rijfs ta k « K re d ie tv e rle n e n d e in ste llin g e n ». B lijf t t e b e p a le n a a n w ie d ie b a n k d ie n s te n v e r le e n d w o rd e n . O v e re e n k o m stig d e o n d e rric h tin g e n v a n d e E .E .G . v o o r d e « I n p u t- O u tp u t »-tabel 1965, is d e to e g e re k e n d e p ro d u k tie v a n d ie b a n k d ie n s te n geheel b e s te m d v o o r h e t in te rm e d ia ir v e r b r u ik v a n een fictiev e b e d rijfs ta k . A a n g e z ie n d e o u tp u t v a n die fictiev e b e d rijfs ta k g e lijk is a a n n u l is z ijn to e g e v o eg d e w a a rd e n e g a tie f. D ie h a n d e lw ijz e b r e n g t h e t b in n e n la n d s p r o d u k t te r u g t o t h e t p e il d a t zo u b e re ik t w o rd e n in d ie n d e fin a n c ie rin g s a c tiv ite ite n v a n d e k re d ie tin s te llin g e n b u ite n b esch o u w in g z o u d e n g e la te n w o rd e n . N o c h ta n s is h e t b in n e n la n d s p r o d u k t o n d e rs c h a t in de m a te d a t d e to e g e re k e n d e in tre s te n d e v e rg o e d in g v o rm e n v a n s c h ijn b a a r k o stelo ze b a n k d ie n s te n m a a r d ie in fe ite a a n fin ale v e rb ru ik e rs v e rle e n d w o rd en .

h o u t, tu rf, h u isa fv a l, sto o m , te e r ..., d ie h o o fd z a k e lijk in d e th e rm isc h e e le k trisc h e c e n tra le s w o rd en g e b ru ik t). D e afgeleide p r o d u k te n , d ie b e g re p e n z ijn in d e gegevens v a n d e b u ite n la n d s e h a n d e l en d e v e ra n d e rin g e n in d e v o o rra d e n , k o m e n in d e b e re k e n in g v a n h e t b r u to -v e rb ru ik v o o r als e q u iv a le n te , b ro n n e n v a n p rim a ire energie. H e t g a a t h ie r om k o o lag g lo m e raten , cokes, b ru in k o o lb rik e tte n , n ie t gasv o rm ig e a a rd o lie p ro d u k te n , afgeleide gassen en afgeleide e lek trisch e energie. D e e n e rg ie p ro d u k te n z ijn u itg e d r u k t in to n n e n stee n k o le n e e n h ed e n (to n sk e); d e ste e n k o le n e e n h eid is v a s tg e s te ld op een o n d e rste v e rb ra n d in g sw a a rd e v a n 7.000 calo rieën p e r g ra m . D e o m re k en in g sp e rce n tag e s in to n ske v a n d e v ersc h illen d e b ro n n e n k o m e n v o o r in b ijla g e 1 v a n d e ja a rb o e k e n o v e r de e n e rg ie sta tistie k e n en k u n n e n als v o lg t w o rd e n sa m e n g e v a t:

5) A c tiv ite ite n v a n d e o v e rh e id E e n h e id

D e a c tiv ite ite n v a n d e o v e rh e id e v e n a ls die v a n h e t v rij o n d e rw ijs z ijn in g e d e e ld in b e d rijfs ta k k e n die g e a c h t w o rd e n n ie t-v e rh a n d e lb a re d ie n s te n te p ro d u c e re n m a a r d ie zoals d e a n d e re b e d rijfs ta k k e n w o rd e n b e h a n d e ld . D e c o u ra n te a a n k o p e n v a n g o e d e re n e n d ie n ste n d o o r d e o v e rh e id w o rd e n d e rh a lv e als in te rm e d ia ir v e rb ru ik in g e sc h re v e n in d e k o lo m m e n v a n d e d es b e tre ffe n d e o v e rh e id sta k k e n . D it in te rm e d ia ir v e r b ru ik , v e rh o o g d m e t d e to eg ev o eg d e w a a rd e , v o r m t d e p ro d u k tie die, v e rm in d e rd m e t d e resid u ele v e r k o p e n , w o r d t g e le v e rd a a n h e t o v e rh e id sv e rb ru ik , « C o llectief v e rb ru ik v a n d e o v e rh e id » g e n o em d in d e « I n p u t- O u tp u t »-tabel v o o r 1965. W a t d e o v e rh e id s- en o n d erw ijsg eb o u w en b e tr e f t w o rd e n a lleen de w e rk e lijk b e ta a ld e h u u rg e ld e n en d e a fsc h rijv in g e n in d e to eg ev o eg d e w a a rd e en in h e t « C o llectief v e rb ru ik v a n d e o v e rh e id » opgenom en. I n d ie n de o p e n b a re b e s tu re n e ig e n a a rs z ijn v a n de g eb o u w en w o rd t alleen re k e n in g g eh o u d e n m e t de a fsc h rijv in g e n en e r w e rd g een n e tto - h u u r in de « I n p u t- O u tp u t »-tabel v o o r 1965 to e g e re k e n d .

T a b e l 1-19 — Totale energiebalans D ie ta b e l is o p g e m a a k t d o o r h e t B u re a u v o o r de S ta tis tie k d e r E u ro p e se G e m e e n sc h a p p en en h e t D ire c to ra a t-g e n e ra a l E n e rg ie v a n d e E .E .G . op g ro n d v a n een sc h e m a , c o n v e n tie s en d efin ities d ie een s a m e n h a n g e n d g eh eel v o rm en .

O m rek en in gsv o e tin to n s k e

to n sk e

1

C ok es, ste e n k o o lb r ik e tte n

to n

1

B r u in k o o lb rik e tten

to n

0,686

vSteenkool, b r u in k o o l (1)

G as (b e h a lv e h o o g o v e n g a s)

R u w e o lie e n n ie t-g a sv o r m ig e o lie p r o d u k te n . H o o g o v e n g a s, sto ffe n

E le k tr ic ite it (2)

te ra c a lo r ie (T cal = 1012 cal)

to n

131

1,43

an d ere b r a n d tera c a lo r ie (T c a l = 1012 cal) t o n sk e

143

1

(1 ) S t e e n k o l e n m e t m i n d e r d a n 2 0 p e t . i n e r t e s to f f e n h e b b e n e e n o m r e k e n in g s f a c t o r v a n 1 t o n s k e . A l d e s te e n k o l e n w a a r v a n h e t g e h a l t e i n e r t e s t o f b e g r e p e n i s t u s s e n 2 0 p e t . e n e e n b o v e n s t e g r e n s v a n 6 7 t o t 7 6 p e t . , w o r d e n v o lg e n s a n d e r e c o ë f f ic ië n te n o m g e r e k e n d . D e b r u i n k o o l s o o r t e n h e b b e n e e n v e r b r a n d in g s w a a r d e d i e z e e r v e r s c h i ll e n d i s e n s c h o m m e lt t u s s e n 1 .9 0 0 c a l/g . e n 5 .0 0 0 c a l/g . (2 ) D e o m r e k e n in g v a n e le k t r i s c h e e n e r g i e i n t o n s k e w o r d t g e d a a n o p g r o n d v a n h e t s p e c if ie k g e m id d e ld v e r b r u i k v a n d e g e z a m e n li j k e t h e r m is c h e c e n tr a le s . D i t p e r c e n t a g e v e r s c h i l t v o lg e n s h e t j a a r e n h e t l a n d .

D e b a la n s e n d e m e th o d e d ie w e rd g ev o lg d z ijn g e p u b lic e e rd in d e ja a r s ta tis tie k e n v a n d e energie v a n h e t B u re a u v o o r d e S ta tis tie k d e r E u ro p e se G e m e en sch ap p en . H e t tijd s c h r if t « E n e rg ie s ta tis tie k » le v e rt d e m e e s t re c e n te g eg ev en s e n d e k w a rta a lb a la n s e n .

T a b e l 1-19 g eeft de v o o rn a a m ste p o s te n v a n de to ta le b a la n s w eer w a a rv a n d e defin ities gegeven w e rd e n d o o r h e t B u re a u v o o r d e S ta tis tie k d e r E u ro p e se G e m ee n sch a p p en :

D e b ro n n e n v a n p rim a ire en erg ie b e g re p en in de to ta le e n e rg ie b a lan s o m v a tte n steen k o o l, b ru in k o o l, ru w e a a rd o lie , p rim a ire a a rd o lie p ro d u k te n , a a rd g a s, p rim a ire v lo e ib a re g assen v a n aa rd o lie , de p rim a ire ele k trisc h e en erg ie e n a n d e re b ra n d s to ffe n (zoals

D e p roduktie. va n p rim a ire energie h e e ft b e tre k k in g op h o e v ee lh ed en g ew o n n en o f g e p ro d u c e e rd e b r a n d stoffen d ie g e w a a rd e e rd w e rd e n n a u itsc h a k e lin g v a n d e h ie rin v o o rk o m e n d e in e rte stoffen. D ie p ro d u k tie o m v a t ste e d s d e h o e v eelh ed en d ie re c h ts tre e k s

— 29 —

v e rw e rk t w o rd e n e n o p d e v o o rra d e n d ie a a n in d u strië le b e d rijv e n e n d e spo o rw eg en to e b e h o ren .

d o o r d e p ro d u c e n t in h e t p ro d u k tie p ro c e s w e rd e n g e b ru ik t. D e geg ev en s b e tre ffe n d e in - en uitvoer k o m e n o v e r h e t a lg em een v a n d e a a n g ifte n v a n d e in - en u i t v o e rd e rs en k u n n e n d u s v e rsc h ille n v a n d e g eg evens d ie d o o r d e d o u a n e d ie n s te n z ijn o p g e m a a k t. D e r u b rie k « bruto beschikbare hoeveelheden » v e rte g e n w o o rd ig t h e t to ta a l v a n d e b ro n n e n o n g e a c h t o f zij u it eig en p ro d u k tie k o m e n o f w e rd e n in g ev o erd . D e zeescheepvaart o m v a t d e h o e v e e lh e d en en erg ie d ie a a n z e esch ep en w e rd e n g e le v e rd w elke oo k h u n n a tio n a lite it zij. H e t g a a t h ie r h o o fd z a k e lijk om n ie t-g a sv o rm ig e a a rd o lie p ro d u k te n . D e voorraadw ijzigingen o m v a tte n : — d e v o o rra a d w ijz ig in g e n b ij d e p ro d u c e n te n en d e in v o e rd e rs v o lg en s h u n a a n g ifte n . V oor de p ro d u c e n te n z ijn d i t sle c h ts p ro d u k te n v a n h u n e i| e n p r o d u k tie ; — d e v o o rra a d w ijz ig in g e n b ij d e v e rw e rk e rs e n de u ite in d e lijk e v e rb ru ik e rs . D ie r u b rie k h e e ft b e tre k k in g o p d e v o o rra d e n p r o d u k te n d ie zu llen

H e t bruto bin n en la n d s verbruik v e rte g e n w o o rd ig t ge d u re n d e een b e p a a ld e p e rio d e en in d e o v e re e n ste m m e n d e to e s ta n d v a n d e o m z e ttin g ste c h n ie k e n d e p rim a ire v o o rra a d en ergie die n o d ig is o m d e b in n e n la n d se b e h o e fte n te d e k k e n (m e t u its lu itin g v a n h e t b u n k e re n ). H e t k a n op tw e e ë rle i w ijz en b e re k e n d w o rd e n : — h e tz ij zo als in d e ta b e l d o o r v a n d e e n e rg ie b ro n n e n d e u itv o e r, d e b u n k e rh o e v e e lh e d e n en d e a a n g roei v a n d e v o o rra d e n a f te tre k k e n ; — h e tz ij d o o r o p te llin g v a n h e t v e rb ru ik , h e t n e t v erlies, d e s ta tis tis c h e afw ijk in g e n e n h e t v e rsch il tu s s e n d e en ergie die w o rd t o m g ez et en d e a f geleide p ro d u k tie . H e t b in n e n la n d s v e rb ru ik is g e s p lits t p e r g ro te g ro ep e n e n e rg etisch e p ro d u k te n . I n d e loop v a n h e t d ec e n n iu m 1960-1970 w a re n d e v o o rn a a m s te e n e rg ie b ro n n e n ste en k o o l, a a rd o lie e n h u n e q u iv a le n te n .

G e p u b lic e e rd e ta b e lle n Nr A. B e v o l k i n g s s t a t i s t i e k e n A lg em en e lo o p v a n d e b e v o l k in g ................................................... In d e lin g v a n d e b e v o lk in g p e r ................................... ta a lg e b ie d G e b o o rte -, s te rfte - e n h u w e ................................... lijk sc ijfe rs B e v o lk in g e n a rb e id s k ra c h te n

B . N a tio n a le re k e n in g e n V e rd elin g v a n h e t n a tio n a a l p r o d u k t o v e r d e p ro d u k tie fa c to r e n ............................................... B ru to to eg ev o eg d e w a a rd e te g e n fa c to rk o s te n p e r b e d rijfs ta k ................................................. B ru to to eg ev o eg d e w a a rd e te g e n m a r k tp rijz e n p e r b e d rijfs ta k : . — R a m in g e n in w erk elijk e p r i j z e n ..................................... — R a m in g e n in p rijz e n v a n 1963 ..........................................

I- 1

26

I- 2

26

I- 3 I- 4

26 27

I- 5

I- 6

Nr

B lz

29

30

B e ste d in g v a n h e t n a tio n a a l p ro d u k t: — R a m in g e n in w e rk elijk e p r i j z e n ................................. — R a m in g e n in p rijz e n v a n 1963 ...................' . . . .

I- 9

33

1-10

34

R e k e n in g 1 — H e t n a tio n a a l in k o m e n e n z ijn b e s te d in g . . .

1-11

35

R e k e n in g 2 — D e lo p e n d e v e r ric h tin g e n v a n d e O v e rh e id . .

1-12

36

R e k e n in g 3 — D e lo p en d e v e r ric h tin g e n d e r p a rtic u lie re n .

1-13

39

R e k e n in g 4 — D e k a p ita a l v e rric h tin g e n v a n d e N a tie

1-14

39

R e k e n in g 5 — D e v e r r ic h tin g e n v a n B elgië m e t h e t b u ite n la n d ....................................................

1-15

40

De m a a n d e lijk se n a tio n a le b o e k h o u d in g .................................

1-16

41

H e t n a tio n a a l p r o d u k t p e r i n w o n er — In d e lin g p e r p ro v in cie e n p e r ta a lg e b ie d .....................

1-17

44

I- 7

31

« I n p u t- O u tp u t » - ta b e l v a n B elgië v o o r h e t ja a r 1965 . .

1-18

I- 8

32

T o ta le e n e rg ie b a lan s

1-19

— 30 —

B lz

. . . .

b ijlag e 44

II. — Werkgelegenheid en werkloosheid A. W E R K G E L E G E N H E ID B ro n n e n :

M in i s te r ie v a n T e w e r k s te llin g e n A r b e id . M in i s te r ie v a n E c o n o m is c h e Z a k e n ( M . E . Z . ) : D ir e c tie v a n h et M ijn w e z e n N a tio n a a l I n s t i t u u t v o o r d e S t a ti s t i e k ( N . I . S . ) . R i jk s d i e n s t voor M a a ts c h a p p e lijk e Z e k e r h e id ( R . M . Z . ) . R i jk s d i e n s t v o o r A r b e id s v o o r z ie n in g ( R . V . A . ) . R i j k s i n s t i t u u t vo o r z ie k te - e n in v a lid ite its v e r z e k e r in g . R i jk s d i e n s t vo o r K in d e r b ijs la g v o o r W e r k n e m e r s . I n s t i t u t d e R e c h e rc h e s E c o n o m iq u e s ( I . R . E . S . ) .


A lg e m e n e te llin g v a n d e b e v o lk in g o p 31 d ecem ber 1 9 6 1 . J a a r v e r s la g e n v a n d e R . M . Z . J a a r v e r s la g e n v a n d e R . V . A . S ta tis tis c h J a a r b o e k vo o r B e lg ië . S o c ia le s ta tis tie k e n v a n h et N . I . S . S ta tis tis c h T i jd s c h r if t v a n h e t N . I . S . A r b e id s b la d . I n d u s t r ie , t ij d s c h r ift v a n h et V . B . N . A n n u a i r e d e s S ta tis tiq u e s d u T r a v a il ( I . A . B . ) .

T a b e l I I - 1 — Overzicht va n de arbeidskrachten — B u rg erlijke arbeidskrachten

w e t v a n 27 ju n i 1969 (1) e n h e t k o n in k lijk b e slu it v a n 28 n o v e m b e r 1969 (2).

T a b e l I I - 1 v e r s tr e k t gegev en s o v e r d e b u rg e rlijk e a r b e id s k ra c h te n e n o v e r d e in d e lin g e rv a n n a a r g ro te b e d rijfs ta k k e n . D e s ta tis tis c h e b ro n n e n en d e w ijze v a n ra m in g z ijn g e a n a ly se e rd in e e n d o c u m e n t (1) v a n h e t M in iste rie v a n T e w e rk ste llin g e n A rbeid.

D e verzekeringsplichtige werkgevers z ijn d ie w elke, in g esch rev e n b ij d e R .M .Z ., w e rk e lijk h e b b e n b ij g e d ra g e n in d e sociale v e rz e k e rin g e n in d e lo o p v a n h e t tw e e d e k w a rta a l v a n h e t b esch o u w d e ja a r v erzek e rin g sp lic h tig e w e rk n e m e rs w e rk h e b b e n v e rsc h a ft.

D e te w e rk g e ste ld e b u rg e rlijk e a rb e id s k ra c h te n z ijn sa m e n g e ste ld u it d e te w e rk g e ste ld e bezoldigde a rb e id s k ra c h te n — d .w .z. p e rs o n e n in- d ie n s t v a n p a rtic u lie re n o f v a n d e o v e rh e id , m e t u itz o n d e rin g v a n d e g ew a p e n d e m a c h t — d e z e lfsta n d ig e n e n de h e lp e rs. Z ij o m v a tte n d e tijd e lijk w erk lo zen m a a r n ie t d e v o lle d ig w erk lo zen .

O n d e r verzekeringsplichtige w erknem ers v e r s ta a t m e n in beg in sel alle w e rk n e m e rs d ie ee n a rb e id s o v e re e n k o m st h e b b e n a a n g e g a an .

D eze g eg ev en s h e b b e n b e tre k k in g op d e B elgische b e v o lk in g d ie w e rk z a a m is in B elg ië e n o p som m ige p e rso n e n d ie in h e t b u ite n la n d w e rk e n zoals d e g re n s a rb e id e rs, d e m issio n a risse n , d e g e n e n d ie tech n isc h e b ijs ta n d v e rle n e n e n h e t B elg isch e p e rso n e el v a n de in te rn a tio n a le in ste llin g e n . D e te w e rk g e ste ld e b u rg e rlijk e a rb e id s k ra c h te n z ijn in g e d e e ld n a a r b e d r ijf s ta k v o lg e n s een classifica tie d ie d e in te rn a tio n a le classificatie v a n d e O .V .N . b e n a d e rt. A ls b ijla g e b ij d e b o v e n v e rm e ld e stu d ie w o rd t e e n ta b e l g e p u b lic e e rd w a a rin d eze classifica tie w o rd t v e rg e le k e n m e t d ie w elke w o rd e n g e b ru ik t d o o r d e R .M .Z . e n d o o r d e R ijk s d ie n s t v o o r K in d e r b ijsla g v o o r Z e lfsta n d ig e n . T a b e l I I - 2 — S ta tistie k e n va n de werkgelegenheid : algemeenheden a) A a n ta l verzekeringsplichtige ' werkgevers en w erk nem ers T o t 31 d e c e m b e r 1969 w as h e t b eg in sel v a n de v e rz e k e rin g s p lic h t g e reg eld b ij h e t w e tsb e slu it v a n 28 d e c e m b e r 1944 (2) e n sin d s 1 ja n u a r i 1970 bij de (1 ) « D e B e lg is c h e b e r o e p s b e v o lk i n g l n 1 9 0 1 , 1 9 0 5 e n 1 9 0 0 — A n a l y s e v a n d e s t a t i s t i s c h e b r o n n e n e n r a m i n g s m e th o d e », M in i s te r ie v a n T e w e r k s te l li n g e n A r b e id — A d m i n i s t r a t i e v a n d e W e rk g e l e g e n h e i d — D i r e c t ie v a n d e S t u d ie d e r A r b e id s p r o b le m e n ( g e s te n c ild ) . (2 ) B e lg is c h S ta a ts b la d v a n 3 0 d e c e m b e r 1 9 4 4 .

T o t 31 d e ce m b er 1969 s tre k te h e t to e p a ssin g s g eb ied v a n d e sociale v e rz e k e rin g zich, b e h a lv e t o t d o o r een a rb e id so v e re e n k o m st g e b o n d e n w e rk n em e rs, u it t o t d e tijd e lijk e p erso n eelsled en v a n h e t R ijk , de pro v in cies, d e g em een ten , som m ige perso n eelsled en v a n o p e n b a re n u ts b e d rijv e n alsm ed e, sin d s 1963, t o t d e m in d e r-v a lid e n en t o t som m ige w e rk n e m e rs die een b e ro ep so p leid in g kreg en . N ie t als v e rz e k e rin g sp lich tig e w e rk n e m e rs w e r d e n b esc h o u w d : 1° d e le d e n v a n h e t v a s t p erso n e el v a n h e t R ijk , d e p ro v in cies, de g e m e e n te n e n d e N .M .B .S . ; 2° d e m ijn w e rk e rs en d e m e t h e n g e lijk te ste lle n a rb e id e rs die o n d e r d e b e v o e g d h eid v a lle n v a n h e t N a tio n a a l P e n sio e n fo n d s v o o r M ijn w erk ers e n d e zeelied en v a n d e k o o p v a a rd ij d ie o n d e r d e b ev o e g d h e id v a lle n v a n d e D ie n s t v o o r M a a t sc h a p p e lijk e V eiligheid d e r Z eelieden te r K o o p v a a rd ij ; 3° d e g re n sa rb e id e rs d ie in B elgië v e rb lijv e n en w e rk z a a m z ijn in h e t b u ite n la n d ; 4° som m ige w e rk n e m e rs m e t ee n o v e re e n k o m st v o o r h u isp e rso n e e l ; 5° d e led en v a n een fa m ilie b e d rijf ; 6° d e w e rk n e m e rs w ie r le e ro v e ree n k o m st w e rd g e slo te n d o o r b e m id d elin g v a n e e n s e c r e ta r ia a t v o o r h e t leerlin g w ezen e n d o o r h e t M in isterie v a n d e M id d e n sta n d w e rd e rk e n d ; (1 ) B e lg is c h S ta a ts b la d v a n 2 5 j u l i 1 9 0 9 . (2 ) B e lg is c h S ta a ts b la d v a n 5 d e c e m b e r 1 9 0 9 .

— 31 —

7° de zelfstandigen. D e m e t in g a n g v a n 1 ja n u a r i 1970 a a n g e b ra c h te w ijz ig in g e n in h e t to e p a ssin g sg e b ie d v a n h e t alg e m e n e stelsel v a n d e sociale v e rz e k e rin g h a d d e n een w eerslag op h e t g e b ie d d a t d o o r d e s ta tis tie k in a a n m e rk in g w o r d t g en o m en . D e v o o rn a a m s te c a te g o rie ë n v a n w e rk n e m e rs d ie sin d s 1 ja n u a ri 1970 v e rz e k e rin g s p lic h tig zijn , z ijn d e v o lg en d e : — d e w e rk n e m e rs in d e o p e n b a re d ie n ste n e n de le d e n v a n h e t o n d e rw ijz e n d p erso n eel w a n n eer zij sle c h ts v e rz e k e rin g s p lic h tig z ijn t.a .v . d e v e rz e k e rin g g en e e sk u n d ig e v e rz o rg in g . E e n g ro o t d eel v a n h e t p e rso n e e l v a n d e o n d e rw ijsin ste llin g e n is re e d s m e t in g a n g v a n 1969 in d e s ta tis tie k e n v a n v e rz e k e rin g s p lic h tig e w e rk n e m e rs o p g e n o m en ; — som m ige w e rk n e m e rs d ie n ie t g e b o n d e n z ijn d o o r e e n a rb e id so v e re e n k o m st zoals k u n s te n a a rs , u i t z e n d k ra c h te n , enz. en , s e d e rt 1 ju li 1970, d e d e s tu d e n te n d ie a rb e id e n te g e n b e ta lin g ; — d e b e zo ld ig d e w e rk n e m e rs v a n d e fa m ilie b e d r ijv e n ; — h e t h u isp e rso n e e l ; — d e le e rlin g e n w ier o v e re e n k o m st w e rd g eslo ten d o o r b e m id d e lin g v a n e e n s e c r e ta r ia a t v o o r h e t leerlin g w ezen e n d o o r h e t M in isterie v a n d e M id d e n s ta n d w e rd e rk e n d ; — so m m ige g e e ste lijk e n e n le d e n v a n g o d sd ien stig e g e m e e n sc h a p p en . H e t to ta le a a n ta l v e rz e k e rin g s p lic h tig e w e rk n e m e rs d a t v o o rk o m t in ta b e l I I - 2 v e rte g e n w o o rd ig t op 30 ju n i v a n ie d e r j a a r h e t g eh eel v a n d eg en en d ie o n d e r d e b e v o e g d h e id v a lle n v a n d e R .M .Z . en o m v a t e v e n e e n s d e m ijn w e rk e rs e n d e zeelieden v a n d e k o o p v a a rd ij. b)

A a n ta l gewerkte dagen

■

V olgens d e te g e n w o o rd ig e w e tg e v in g h o u d t h e t b e g rip w e rk d a g v e rsc h ille n d e b e s ta n d d e le n in : 1° d e w e rk e lijk a a n d e a rb e id b e s te d e d a g e n ; 2° d e d a g e n w a a ro p n ie t g e w e rk t is m a a r d ie de w e rk g e v e r k r a c h te n s d e w e t o f d e o v e re e n k o m st v e rp lic h t is te b e ta le n (b e ta a ld e fe e std a g e n , z.g. d a g e n v a n k le in v e r le t v o o r h e t v e rv u lle n v a n fo rm a lite ite n v a n b u rg e rlijk e s ta n d , ja a rlijk s e v a k a n tie v a n d e b e d ie n d e n , e e rs te d a g e n v a n w e rk o n b e k w a a m h e id ...) ; 3° d e ru s td a g e n u it h o o fd e v a n c o m p e n sa tie ; 4° d e zesde d a g w a a ro p n ie t g e w e rk t is v a n de w e k e n d ie sle c h ts v ijf a rb e id sd a g e n te lle n v o o r d e w e rk n e m e rs w ier w ek elijk se a rb e id , in de lo o p v a n h e t k w a rta a l, n u een s v e rd e e ld is o v er v ijf d a g e n e n d a n w eer o v e r m e e r d a n v ijf d a g e n p e r w eek. S om m ige b ijz o n d e re o m s ta n d ig h e d e n v o o rtv lo e i e n d u i t w e tte lijk e b e sc h ik k in g e n , b e ïn v lo e d en de te llin g v a n d e w e rk d a g e n : e lk g e d e e lte v a n een d a g w a a ro p g e w e rk t is o f e lk g e d e e lte v a n een d a g d a t b e ta a ld w o rd t, k r i j g t d e w a a rd e v a n een volledige w e rk d a g ; d e p re s ta tie s v a n de p e r m a a n d bezoldigde h o o fd a rb e id e r w o rd e n in a a n m e rk in g g e n o m en v o o r een v a s t g e ta l v a n 75 w e rk d a g e n p e r k w a rta a l ; speciale reg els w o rd e n to e g e p a s t o p som m ige c a te g o rieën v a n b e d rijv e n w a a rin o p h e t g e b ied v a n a rb e id s d u u r b ijz o n d e re v o o rw a a rd e n gelden.

I n ta b e l I I - 2 z ijn d e s ta tis tis c h e re e k se n g e p u b li ceerd v a n d e R ijk d ie n s t v o o r K in d e rb ijs la g v o o r W e rk n e m e rs e n v a n d e R .M .Z . m e t b e tre k k in g t o t h e t a a n ta l w e rk d a g e n . D ie re e k se n g e v e n d e to ta le n a a n v a n d e w e rk d a g e n v o o r ie d e r v a n de ja r e n 1960 t o t 1970. E r zij op gew ezen d a t d eze s ta tis tie k n ie t h e le m a a l k a n w o rd e n g e k o p p e ld a a n d ie v a n h e t a a n ta l v erz e k e rin g sp lich tig e w e rk n e m e rs, o m d a t z ij, o .a ., h e t a a n ta l w e rk d a g e n o p te k e n t in d e loop v a n h e t gehele b esch o u w d e ja a r te rw ijl d e tw e e d e s ta tis tie k alleen h e t a a n ta l p e rso n ee lsle d en v e rm e ld t d ie op d e la a ts te d a g v a n h e t tw e e d e k w a rta a l w e rk z a a m zijn . D e d o o r d e R ijk s d ie n s t v o o r K in d e rb ijs la g v o o r W e rk n e m e rs b e re k e n d e re e k s h e e ft b e tre k k in g op d e d a g e n w a a ro p d o o r d e loon- e n w e d d e tre k k e n d e n in d e rd a a d w o rd t g e w e rk t o f o p d e d a a rm e e g e lijk te s te lle n d a g en . T a b e lle n I I - 3 e n I I - 4 — A a n ta l verzekeringsplichti ge w erknem ers n a a r b edrijfstak. D e ta b e lle n I I - 3 e n I I - 4 g e v en , op 30 ju n i v a n ie d e r ja a r , ee n in d e lin g n a a r b e d rijf s ta k w eer, resp . v a n d e m a n n e lijk e e n v ro u w e lijk e v e rz e k e rin g s p lic h tig e a rb e id e rs e n b e d ie n d e n . D e in d e lin g n a a r b e d rijf s ta k v o lg t d e d o o r de O .V .N . a a n b e v o le n in te rn a tio n a le m od elin d elin g . E lk e w e rk g e v e r, o f in d ie n d e w e rk g e v e r m e er d a n éé n b e d r ijf b e z it, ie d e r b e d rijf, is o n d e rg e b ra c h t in een b e p a a ld e b e d r ijfs ta k o v e re e n k o m stig z ijn v o o r n a a m s te a c tiv ite it. D e w e rk n e m e rs w o rd e n in g e d ee ld in d e c a te g o rie ë n v a n d e w erk g e v e r o f v a n h e t b e d r ijf w a a rin zij w e rk z a a m z ijn ; g ee n e n k e le s ta tis tie k h e e ft b e tr e k k in g op h e t b e ro e p d a t zij in d iv id u e e l u ito efe n e n . I n deze s ta tis tie k w o rd t o p g e te k e n d d e w e rk n e m e r d ie v a lt o n d e r d e b e v o e g d h e id v a n d e R .M .Z . k ra c h te n s h e t w e tsb e slu it v a n 28 d e c e m b e r 1944 (1) en, s e d e rt 1970, k ra c h te n s d e w e t v a n 27 ju n i 1969 (2) en h e t k o n in k lijk b e s lu it v a n 28 n o v e m b e r 1969 (3) e n d ie op d e la a ts te d a g v a n h e t k w a rta a l op h e t w e rk a an w ezig is. Z ij o m v a t e v e n e e n s d e v e r z ek e rin g sp lic h tig e w e rk n e m e r w iens a rb e id so v e re e n k o m s t n ie t v e rb ro k e n m a a r w el g e sc h o rst is te n gevolge v a n z ie k te , o n g ev al, b e v a llin g s ru s t o f o p ro e p in g o n d e r d e w a p e n s e n d eg en e d ie op d e b e sch o u w d e d a g n ie t a a n h e t w e rk is w eg en s v a k a n tie , w e rk sta k in g , g e d e e lte lijk e w erk lo o sh e id o f al d a n n ie t v e ra n tw o o rd e afw ezigheid. K ra c h te n s h e tz e lfd e p rin c ip e v a n v erz ek e rin g sp lic h t d a t h e t w a a rn e m in g sg e b ie d v a n d e s ta tis tie k b e p a a lt, o m v a t hij n o c h d e v o lledig w erk lo zen , n o c h d e in v a lid e n , n o c h d e g e p e n sio n e e rd en die, o f sch o o n zij o p g e n o m en z ijn in d e sociale v e rze k e rin g , to c h n ie t m ee r o n d e r d e b e v o e g d h e id v a lle n v a n d e R .M .Z ., n ie t m e e r in d ie n s tv e rb a n d s ta a n e n b ijg e volg g een b ijd ra g e n h o e v e n te b e ta le n (4). D eze s ta tis tis c h e re e k s o m v a t o o k d e m ijn w e r k e rs e n d e m e t h e n g elijk g este ld e a rb e id e rs d ie o n d e r d e b e v o eg d h e id v a lle n v a n h e t N a tio n a a l P e n sio e n (1 ) B e lg is c h S ta a ts b la d v a n 3 0 d e c e m b e r 1 9 4 4 . (2 ) B e lg is c h S ta a ts b la d v a n 2 5 j u l i 1 9 6 9 . (3 ) B e lg is c h S ta a ts b la d v a n 5 d e c e m b e r 1 9 6 9 . (4 ) Z ie i n d a t v e r b a n d : M in i s te r ie v a n S o c ia le V o o r z o r g , R .M .Z ., X X X I e J a a r v e r s la g , d ie n s tja a r 1 9 7 0 , b i jl a g e I I I , b lz . 1 8 2 .

— 32 —

fo n d s v o o r M ijn w e rk e rs e n d e zeelied en v a n d e k o o p v a a r d ij d ie o n d e r d e b e v o e g d h e id v a lle n v a n d e D ie n s t v o o r M a a tsc h a p p e lijk e V eiligheid d e r Z ee lied en te r K o o p v a a rd ij. T a b e l I I - 5 — A a n ta l tewerkgestelde som m ige n ijverheidstakken.

arbeiders

in

T a b e l I I - 5 g ro e p e e rt tw e e re e k se n s ta tis tie k e n v a n h e t N .I .S ., n l. : 1° h e t p e rso n e el v a n d e in ste llin g e n d ie v e rp lic h t z ijn e e n m a a n d s ta tis tie k v a n d e in d u strië le a c tiv ite it o p t e ste lle n ; 2° h e t p e rso n e e l v a n d e in d u s trië le b e d rijv e n die tie n a rb e id e rs e n m e e r in d ie n s t h e b b e n , en w a a rv a n g e e n m a a n d s ta tis tie k v a n d e a c tiv ite it b e s ta a t. D eze tw e e s ta tis tis c h e re e k se n h e b b e n b e tr e k k in g o p h e t p e rso n e e l d a t in g e sc h re v e n is op d e b e t a a l s t a a t w a a rin d e 15de v a n d e m a a n d v a lt. T a b e l I I - 6 — In d e x c ijfe rs va n de tewerkstelling in de n ijverheid. (w erklieden) T o t 1968 p u b lic e e rd e h e t M in iste rie v a n A rb eid e n T e w e rk ste llin g in h e t « A rb e id s b la d » (1) een in d e x c ijfe r v a n d e w e rk g e le g e n h eid in d e in d u strie . D it in d e x c ijfe r s te u n d e o p d e m a a n d s ta tis tie k v a n h e t p e rso n e e l d e r in d u s trië le b e d rijv e n d ie w e rd o p g e ste ld d o o r h e t N .I.S . e n op d e s ta tis tie k e n v a n d e R .M .Z . D e b a sis v a n h e t in d e x c ijfe r w as a c h te r ee n v o lg en s h e t m a a n d g e m id d e ld e v a n h e t ja a r 1958 = 100 e n h e t m a a n d g e m id d e ld e v a n h e t ja a r 1964 = 100. I n ta b e l I I - 6 is h e t ja a rlijk s e in d e x c ijfe r v a n d e w e rk g e le g e n h eid o m g ezet o p d e b asis 1963 = 100. D e d e fin itie v a n d e in d u s trië le se c to re n w a a rv o o r d e in d e x c ijfe rs w o rd e n b e re k e n d , b e n a d e r t zoveel m o g e lijk d e b e p a lin g d ie w o rd t g eg ev en in d e d o o r d e O .V .N . a a n b e v o le n in te rn a tio n a le m odelclassific atie . H e t A rb e id sb la d v a n ju n i 1960 p u b lic e e rd e een ta b e l d ie h e t m o g e lijk m a a k t d e in te rn a tio n a le m o d elclassificatie v a n b e d rijv e n t e v e rg e lijk e n m e t d ie v a n h e t N .I.S . en v a n d e R .M .Z . H e t in d e x c ijfe r v a n d e w erk g e le g e n h eid w o rd t gew o g en m e t d e b e tre k k e lijk e b e la n g rijk h e id v a n d e to ta le a rb e id s k ra c h te n v a n ie d e re b e d rijfsta k . T e r g ele g e n h e id v a n d e v e ra n d e rin g v a n b a sis, w e r d e n d e w eg in g sco ëfficiën ten o p g ro n d v a n d e gege v e n s v a n 30 ju n i 1959, o p n ie u w b e re k e n d op basis v a n d e s ta tis tie k e n v a n h e t a a n ta l v e rz e k erin g sp lic h tig e n b ij d e R .M .Z . o p 30 ju n i 1964. T a b e l II-7 — W erksta kin g en T a b e l II-7 v e rm e ld t h e t a a n ta l v e rlo re n a rb e id s d a g e n n a a r d e v o o rn a a m s te o o rz a k e n v a n d e w e rk sta k in g e n . O n d e r h e t h o o fd « a n d e re o o rz a k e n » d ie n t m e n t e v e r s ta a n d e v e rlo re n w e rk d a g e n w egens g e sch illen in v e r b a n d m e t h e t w e rk , s a n c tie s o f b o e te n , s o lid a rite its s ta k in g e n , p ro te s ts ta k in g e n , enz.

(1 ) Z ie i n d a t v e r b a n d : A r b e id s b la d , j u n i 1 9 6 0 , b lz . 8 7 9 t o t 8 8 8 e n a u g u s t u s 1 9 6 6 , b lz . 1 .0 0 5 .

N a a s t deze g egevens p u b lic e e rt h e t N .I.S . in z ijn S ta tis tis c h T ijd s c h rift h e t a a n ta l g eschillen, h e t a a n ta l bij een s ta k in g b e tro k k e n o n d e rn e m in g e n , h e t a a n ta l s ta k e rs , d e g ed w o n g en s ta k e rs e n d e n o rm a a l te w e rk g e ste ld e w e rk n e m e rs v o o r h e t u i t b re k e n v a n d e geschillen.

T a b e l I I - 8 — Grensarbeidersverkeer G re n sa rb e id e rs z ijn p e rso n e n d ie in e en g re n s p ro v in c ie v a n h e t en e la n d w o n en , in een g re n s p ro v in c ie v a n h e t a n d e re la n d w e rk e n e n v eelal d a g e lijk s, o f te n m in ste e e n m a a l p e r w eek, n a a r h u n w o o n p la a ts te ru g k e re n (1). T a b e l I I - 8 v e rm e ld t, v o o r ie d e r ja a r , h e t a a n ta l B elgische g re n sa rb e id e rs d ie in F r a n k r ijk e n N e d e r la n d z ijn g a a n w e rk e n e n h e t a a n ta l g re n sa rb e id e rs v a n die tw e e la n d e n d ie in B elgië z ijn k o m e n w e rk e n .

T a b e l I I - 9 — A rbeidsduur(2) H e t N .I.S . d o e t tw e e k e e r p e r ja a r een o n d e r zoek n a a r d e g em id d eld e w ek elijk se a rb e id s d u u r v a n d e a rb e id e rs in d e in d u s trie . D e u itk o m s te n w o rd en g ep u b lic eerd v a n u it d rie u itg a n g s p u n te n : a rb e id s d u u r p e r in g e sc h rev en a rb e id e r, a a n g e b o d e n a rb e id s d u u r p e r a rb e id e r, a rb e id s d u u r p e r aanw ezig e a rb e id e r. I n ta b e l I I - 9 is d e e e rste v a n deze re e k se n , d ie s e d e rt 1961 w o rd t o p g e m a a k t, v e rm e ld . D e w ek elijk se a rb e id s d u u r p e r a rb e id e r is h e t q u o tië n t v a n h e t to ta le u re n (n o rm ale e n o v e ru re n ) v a n alle h e t a a n ta l op d e p e rso n e e lslijste n a rb e id e rs.

in g e sch rev e n a a n ta l w e rk a rb e id e rs e n in g e sc h rev en

D e o p d e p e rso n e e lslijste n in g e sc h re v e n a rb e id e r is diegene die m e t d e o n d e rn e m in g is v e rb o n d e n d o o r een a rb e id s c o n tra c t, o n g e a c h t o f h ij tijd e n s de b a sisp e rio d e g e w e rk t h e e ft (m e t u itz o n d e rin g n o c h ta n s v a n d e a rb e id e r d ie in d ie n s t w e rd g en o m en om m in d e r d a n d e h e lft v a n d e n o rm a le a rb e id s d u u r te w erken). H e t o n d e rz o e k h e e ft p la a ts b ij een b e p a a ld a a n ta l o n d e rn e m in g e n . A lle b e d rijv e n d ie 200 a rb e i d ers w e rk v e rsc h a ffe n z ijn b ij h e t o n d erz o e k b e tro k k e n alsm ed e e e n b e p a a ld a a n ta l b e d rijv e n die te n m in ste 20 a rb e id e rs w e rk v ersc h a ffen t o t 1966 en 10 a rb e id e rs s e d e rt 1967. T o t e n m e t 1963 s te m t d e in d e lin g n a a r g ro ep , klasse en ta k v a n b e d r ijf o v e ree n m e t d e in te r n a tio n a le m odelclassificatie v a n b e d rijv e n . M e t in g a n g v a n 1964 is zij v e rv a n g e n d o o r d e « S y s te m a tisc h e In d e lin g d e r in d u s trie ta k k e n in d e E u ro p e se E co n o m isch e G em een sch ap ». D eze v e ra n d e rin g h a d sle ch ts lic h te w ijzigingen t o t gevolg.

(1 ) C f. S ta tis tis c h J a a r b o e k voor B e lg ië , b o e k d e e l 9 0 , j a a r 1 9 7 0 , b lz . 745. (2 ) H e t S ta tis tis c h T i jd s c h r if t v a n h e t N . I . S . , n r 1 v a n j a n u a r i 1 9 6 9 , v e r s c h a f t i n li c h ti n g e n b e tr e f f e n d e d e m e t h o d e v a n o p s te l li n g v a n d e z e s t a t i s t i e k .

— 33 —

B. A A N B IE D IN G E N VAN W ERKZOEKENDEN E N AA NV RA G EN VA N W ERKGEVERS Bronnen :

R i j k s d i e n s t v o o r A r b e id s v o o r z ie n in g ( R . V . A . ) . N a t io n a a l I n s t i t u u t vo o r d e S t a ti s t i e k ( N . I . S . ) . I n s t i t u t d e R e c h e rc h e s E c o n o m iq u e s ( I . R . E . S . ) .

Bibliografie :

J a a r v e r s la g e n v a n d e R . V . A . M a a n d e l i jk s b u lle tin v a n d e R . V . A . W e k e lijk s e m e d e d e lin g v a n d e R . V . A . S ta tis tis c h J a a r b o e k vo o r B e lg ië . S o c ia le s ta tis tie k e n v a n h e t N . I . S . A r b e id s b la d .

T a b e l 11-10 — W erkloosheid ; sa m envatting ; in d e lin g n a a r geslacht en n a a r geschiktheid D e w e rk lo o sh e id ss ta tis tie k w o rd t sin d s 1945 o p g e ste ld e n b e r u s t o p h e t stelsel v a n d e v e rp lic h te w e rk lo o sh e id sv e rz ek e rin g o f v a n d e v e rp lic h te in sc h rijv in g b ij d e b u re a u s v o o r a rb e id sb e m id d e lin g . D eze v e rz e k e rin g w e rd in g e ste ld b ij h e t w e tsb e slu it v a n 28 d e c e m b e r 1944 (1) h e rz ie n b ij d e w e t v a n 27 ju n i 1969 (2) e n b ij h e t k o n in k lijk b e s lu it v a n 28 n o v e m b e r 1969 (3). Z ij is in b eginsel v a n to e p a ssin g o p alle d o o r e e n a rb e id so v e re e n k o m st v e rb o n d e n w e rk n e m e rs. D e b e g rip p e n « w erk lo ze » e n « a rb e id s g e s c h ik t h e id » z ijn a ls v o lg t o m sc h re v e n : W e r k lo z e n Volledig werkloos is h ij w ien s a rb e id so v e re e n k o m st e e n e in d e h e e ft g en o m en . Gedeeltelijk werkloos is h ij d ie d o o r e en a rb e id s o v e re e n k o m st m e t e e n w e rk g e v e r v e rb o n d e n b lijft m a a r w ien s a rb e id s p re s ta tie s tijd e lijk v e rm in d e rd o f g e sc h o rs t z ijn . (D it b e g rip o m v a t h e t b eg rip « to e v a llig e w e rk lo o sh e id » d ie t o t 1963 a fz o n d e r lijk in a a n m e rk in g w e rd g en o m en ). A rb e id s g e s c h ik th e id v a n d e w e rk z o e k e n d e n N orm a le geschiktheid : v o o r d e a rb e id s m a rk t b e s c h ik b a re w e rk z o e k e n d e n d ie g e sc h ik t z ijn om h e t b e ro e p u i t t e o efen en w a a ro n d e r zij in g esc h re v en z ijn ; zij m o e te n d u s o v e r d e b e ro e p sv a a rd ig h e id e n h e t re n d e m e n t b e sc h ik k e n d ie n o rm a a l m o g en w o rd e n g e ë ist v a n e e n w e rk n e m e r v a n h u n le e ftijd in h e tz e lfd e b e ro e p . Gedeeltelijke geschiktheid : w e rk z o e k e n d en (ge sch o o ld en , g e o efen d en o f ongesch o o lden) w ier g e s c h ik th e id g e rin g e r is d a n d ie w elk e h e t b e ro e p g e w o o n lijk v e r g t, o f v o o r w ie k a ra k te rië le o f m o rele fa c to re n e e n e rn s tig e h a n d ic a p v o rm e n v o o r h u n w e d e rin sc h a k elin g in h e t n o rm a le p ro d u k tie p ro c e s (o n v ersch illig o f h e t in h u n o o rs p ro n k e lijk b e ro e p o f in en ig e a n d e re b e tre k k in g is), o f nog, lic h a m e lijk g e h a n d ic a p te n w ier h e rp la a ts in g a fh a n k e lijk is v a n b e ro e p sh e rsc h o lin g o f re v a lid a tie . Zeer beperkte geschiktheid : lic h a m e lijk o f g e e ste lijk g e h a n d ic a p te w e rk z o e k e n d en d ie v o o r b e ro e p s h e rsc h o lin g e n /o f re v a lid a tie n ie t in a a n m e rk in g k u n n e n k o m e n , z o d a t zij n o g s le c h ts zeer m o e ilijk o p n ie u w in h e t n o rm a le p ro d u k tie p ro c e s k u n n e n w o rd e n in g e sc h a k e ld . C a te g o rie ë n v a n w e rk z o e k e n d e n U itkeringsgerechtigde volledig werklozen : gew one u itk e rin g s tre k k e n d e v o lled ig w e rk lo ze n e n u itk e rin g s tre k k e n d e v o lled ig w e rk lo zen d ie een b e ro e p s o p le id in g g e n ie te n . (1) B e lg is c h (2) B e lg is c h (3) B e lg is c h

S t a a ts b la d S ta a ts b la d S ta a ts b la d

van 30 december 1044. van 25 juli I960. van 5 december 1969.

D oor de overheid tewerkgestelde werklozen : u itk e rin g sg e re c h tig d e vo lled ig w e rk lo z en d ie d o o r d e o v e r h e id te w e rk g e ste ld z ijn e n e en v e rh o o g d e w erk lo o s h e id s u itk e rin g g e n ieten . A ndere verplicht ingeschreven werklozen (to e s ta n d in 1 9 70): — jo n g e w e rk z o e k e n d en g e d u re n d e d e 75 d a g e n d ie h u n to e la tin g t o t d e w e rk lo o sh e id su itk e rin g e n v o o ra f g a a n ; — g e d e e lte lijk w erk lo ze n , n a ee n b e p a a ld e p e rio d e v a n w erk lo o sh eid w elke k a n v e rsc h ille n n a a r g e la n g v a n d e c o n ju c tu u r e n v o lg e n s d e b e d rijfs se c to re n ; ' — d o o r d e C om m issie v a n o p e n b a re o n d e rs ta n d g e zo n d e n p e rso n e n ; — b e p a a ld e p e rso n e n d ie o n d e r d e b ev o e g d h e id v a lle n v a n h e t R ijk sfo n d s v o o r sociale re c la sse rin g v a n d e m in d e r-v a lid e n ; — w erk lo zen m e t een o n v o lle d ig e d ie n s tb e tre k k in g ; — u itk e rin g sg e re c h tig d e w erk lo ze w e rk n e m e rs die u i t eig en w il in ee n d ie n s tb e tre k k in g m e t v e rk o r te w e r k tijd w a re n te w e rk g e ste ld ; — in ee n b e sc h e rm d e w e rk p la a ts te w e rk g e ste ld e u itk e rin g sg e re c h tig d e v o lle d ig w erklozen. T a b e l 11-11 — U itkeringsgerechtigde volledig w erk lozen (m a n n en en vrouw en) — In d e lin g n a a r be d rijfsta k ■ I n deze ta b e l z ijn d e u itk e rin g sg e re c h tig d e v o lle d ig w erk lo zen , s e d e rt 1967, in g ed eeld in d e se cto r v a n d e in d u s trie w a a rin zij w e rk z a a m w a re n a lv o ren s w erkloos te w o rd e n . . T a b e lle n II-1 2 a en 12b — Uitkeringsgerechtigde volledig werklozen (m a n n e n en vrouw en) — I n deling naar beroepsgroep T o t 1963 w as d e in d e lin g v a n d e w e rk lo z en n a a r b e ro e p sg ro e p g e b a se e rd op d e a c tiv ite it v a n d e in ste llin g w a a rin d e w erk lo ze n v o o r h e t la a ts t te w e rk g e ste ld w a re n . D e m a a ts ta f v a n deze classificatie w as d e g e b ru ik te g ro n d s to f o f d e b e d rijfs ta k . S e d e rt 1964 p a s t d e R .V .A . e en nieuw e in d e lin g to e ; deze is g e b a se e rd op d e « I n te r n a tio n a le m odelclassificatie va,n d e b e ro e p e n » o p g e ste ld d o o r h e t I.A .B . m a a r zij w e rd en igszins a a n g e p a s t a a n d e b e h o e fte n v a n d e B elgische b em id d e lin g sd ien ste n . V olgens deze classificatie m o e t o n d e r « b ero ep » w o r d e n v e rs ta a n h e t a m b a c h t, d e b e ro e p s a c tiv ite it o f de a a r d v a n d e a rb e id u itg eo e fen d d o o r h e t in d iv id u , o n g e a c h t d e b e d rijfs ta k w a a rin h e t b e ro e p w o rd t u itg eo efe n d . • H e t A rb e id sb la d v a n ju li 1964 d a t in lic h tin g e n v e r s tr e k t o v e r d e gev o lg d e m e th o d e , p u b lic e e rt een o m z e ttin g s ta b e l v a n d e b ero e p sg ro ep en volgens d e ou d e e n d e n ieu w e d o o r d e R .V .A . g e b ru ik te classifi

— 34 —

ca tie . G ezien d e v e rsc h ille n tu s s e n d e tw e e stelsels v a n in d e lin g , is een v e rg e lijk in g tu s s e n d e tw ee re e k se n v a n geg ev en s ev en w el o n m o g elijk . T a b e l 11-13 — Geografische sp reid in g va n de w erk loosheid T a b e l 11-13 g eeft een geografische in d e lin g w eer v a n d e w erk lo o sh eid n a a r g e w e ste lijk b u re a u en n a a r p ro v in c ie . O m d e cijfers v e rg e lijk b a a r te m ak e n , is h e t g e w e ste lijk b u re a u v a n M oeskroen, d a t v o o r 1965 t o t d e p ro v in c ie W e st-V la a n d e re n b eh o o rd e, v o o r d e g a n se b esc h o u w d e p e rio d e o n d e rg e b ra c h t bij de p ro v in c ie H en eg o u w en . T a b e l 11-14 — Percentage va n de volledige werkloos heid p e r taalgebied en p e r geslacht T a b e l 11-14 v e rm e ld t h e t p e rc e n ta g e v a n d e volledige w erk lo o sh eid p e r ta a lg e b ie d e n v o lg en s h e t g eslach t. H e t w e rk lo o sh e id sp e rc en ta g e is h e t p e rc e n ta g e u i t k e rin g sg e re c h tig d e v o lled ig w erk lo zen d ie a a n h e t ein d e v a n d e m a a n d z ijn in g e sc h re v e n t.o .v . h e t a a n ta l v e rz e k e rd e n te g e n d e w erk lo o sh eid . D e in a a n m e rk in g g e n o m e n v e rz e k e rd e n o m v a tte n de v e rz e k e rin g s p lic h tig e n v a n d e R ijk s d ie n s t v o o r ziek te - e n in v a lid ite its v e rz e k e rin g (1), d e s e d e rt m eer d a n d rie m a a n d e n v o lled ig w e rk lo z e n e n d e g re n s a rb e id e rs. D e g ew estelijk e s ta tis tie k e n w o rd e n o p g esteld p e r ge w e st el ijk b u r e a u v a n d e R .V .A . D e h e rg ro e p e rin g p e r g ew est g e b e u rt o p g ro n d v a n d e ta a lw e tte n d ie in 1965 e e n w ijzig in g v e ro o rz a a k te n : h e t g e w e ste lijk b u r e a u v a n M oesk ro en w e rd in g ed eeld bij de p ro v in c ie H en eg o u w en . T a b e l 11-15 —- Gedeeltelijke werkloosheid T a b e l 11-15 v e rm e ld t h e t d a g g e m id d eld e v a n h e t a a n ta l g e d e e lte lijk w e rk lo z e n d ie d o o r d e gem e e n te o v e rh e id w e rd e n g e c o n tro le e rd . T o t a p ril 1968 w a re n d e w erk lo zen v a n 60 ja a r en m e e r (55 j a a r e n m e e r v o o r d e v ro u w en ) d ie n ie t n o r m a a l a rb e id sg e sc h ik t w a re n en d ie sin d s m eer d a n een ja a r v o lled ig w erk lo o s w a re n , v rijg e s te ld v a n de d a g e lijk se c o n tro le d o o r d e g em een te. D e m in is te riële b e s lu ite n v a n 23 f e b ru a ri 196.8 (2) en 4 a p ril 1968 (3) h e b b e n d e v rijs te llin g v a n d a g e lijk se g e m ee n telijk e co n tro le u itg e b re id t o t alle w erk lo zen v a n 60 ja a r e n m e e r (55 ja a r e n m é e r v o o r d e v ro u w e n ) ; zij w o rd e n n o g m a a r é é n k e e r p e r m a a n d g e c o n tro lee rd . H e t a a n ta l g e d e e lte lijk w e rk lo zen is d u s n ie t m e e r n a u w k e u rig b e k e n d . M en m a g a a n n e m e n d a t d e o p g e te k e n d e g eg ev en s ca. 7 p e t. b e n e d e n de w e rk e lijk h e id liggen. T a b e l 11-16 — W erkzoekenden — In d e lin g naar ge slacht,, leeftijdsklasse en categorie. I n deze ta b e l w o rd en d e u itk e rin g sg e re c h tig d e v o lled ig w e rk lo zen en d e v rijw illig in g esch rev en n ie t w e rk e n d e w erk z o e k e n d en in g ed eeld n a a r g esla ch t, lee ftijd sk la sse en categ o rie. ( 1 ) A a n g e z ie n d e w e r k lo z e n g e te l d w o r d e n in h u n w o o n p l a a ts , h a n t e e r t m e n d e s t a t i s t i e k e n v a n d e R i j k s d i e n s t v o o r z ie k t e - e n i n v a l i d it e i t s v e r z e k e r i n g ( R i jk s f o n d s v o o r v e r z e k e r in g t e g e n z i e k t e e n i n v a l i d i t e i t v ó ó r 1 0 6 4 ) d a t o v e r g e g e v e n s b e s c h i k t b e tr e f f e n d e d e b e z o ld ig d e b e v o lk i n g o p g e te k e n d i n h u n w o o n p l a a ts , t e r w i j l d e v e r z e k e r in g s p li c h ti g e n v a n d e R .M .Z . i n g e d e e ld z ij n v o lg en B d e v e s t i g i n g s p l a a t s v a n d e i n s t e l l i n g w a a r z ij w e r k e n . ( 2 ) B e lg is c h S ta a ts b la d v a n 2 9 f e b r u a r i 1 9 6 8 . (3 ) 'B e lg isc h S ta a ts b la d v a n 9 a p r i l 1 9 6 8 .

T a b e l II- 1 7 a en 17b — Gedurende de m a a n d ontvangen aanvragen va n werkgevers — In d e lin g n aar beroepsgroep D e R .V .A ., d ie z o rg t v o o r d e w e rk in g v a n een officiële b e m id d e lin g sd ie n st, b e z it n ie t h e t m o n o p o lie v a n d e a a n v ra g e n v a n w erk g ev ers. A a n g ezien deze la a ts te n d e R .V .A . n ie t op d e h o o g te m o e te n b re n g e n v a n h u n b e h o e fte n a a n w e rk k ra c h te n , v e rte g e n w o o rd ig en deze v rijw illig m eegedeelde w erk a a n b ie d in g e n n ie t h e t w e rk e lijk e a a n ta l v a n d e o p e n sta a n d e b e tre k k in g e n . N ie tte m in v o rm e n zij een aa n w ijz in g v a n d e te n d e n s. I n 1970 is d e stijg in g v a n d e o n tv a n g e n a a n v r a g e n deels h e t gevolg v a n h e t v a n k r a c h t w o rd e n v a n h e t k o n in k lijk b e s lu it v a n 5 d ec em b er 1969 (1) b e tre ffe n d e d e a a n g ifte v a n d e collectieve o n tsla g e n en d e m e ld in g v a n d e o p e n s ta a n d e b e tre k k in g e n . D it b e s lu it v e rp lic h t n a m e lijk d e o n d e rn e m in g e n die t e n m in ste 20 w e rk n e m e rs in d ie n s t h e b b e n , a a n de R .V .A . ie d e re b e tre k k in g d ie s e d e rt t e n m in ste 3 w e rk d a g e n o p e n s ta a t, te m eld en . D eze m e ld in g is v e rp lic h t z o d ra h e t o p e n s ta a n v a n ee n b e tre k k in g w o rd t b e k e n d g e m a a k t, h e tz ij re c h ts tre e k s h e tz ij d o o r b e m id d e lin g v a n ee n se le c tie b u rea u , in d e pers, do o r a a n p la k k in g o f op enige a n d e re v e rsp re id in g s w ijze (2). D e ta b e lle n 17a e n 17b v e rm e ld e n , n a a r b e ro e p s g ro ep , h e t m aan d g e m id d e ld e v a n d e o n tv a n g e n a a n v ra g e n v a n w e rk g ev ers g e d u re n d e h e t ja a r. T a b e l II -1 8 a e n 18b — O penstaande aanvragen van werkgevers — In d e lin g naar beroepsgroep D e b e m id d e lin g sd ie n ste n v a n d e R .V .A . tr a c h te n a a n d e w e rk a a n b ie d in g e n te v o ld o e n d o o r u itk e rin g s g e re c h tig d e w erk lo zen d ie v e rp lic h t als w e rk z o e k en d e n z ijn in g esc h re v en , o f v rijw illig in g e sch re v en w e rk zo ek en d en te p la a tse n . D e ta b e lle n 18a e n 18b g e v en , n a a r b e ro e p s g ro ep , h e t g em id d eld e a a n ta l w e rk a a n b ie d in g e n w eer w a a ra a n n ie t k o n w o rd e n v o ld a a n e n d ie a a n h e t ein d e v a n d e m a a n d o p e n sta a n . T a b e l 11-19 — A rbeids- en tewerkstellingspercentages D eze tw e e re e k se n v a n in d e x c ijfe rs w o rd e n d o o r h e t I.R .E .S . b e k e n d g e m a a k t in « R e c h e rc h e s E c o n o m iq u e s de L o u v a in » e n « S erv ice M ensuel d e C on jo n c tu re ». W ij lic h te n e r d e h ie rn a v o lg e n d e to e lic h tin g u it : D e g ra a d v a n w erk g eleg en h eid is g e lijk a a n 100 m in. h e t p e rc e n ta g e v a n de volledige w erk lo o sh eid . D e g ra a d v a n effectieve w e rk z a a m h e id is g e lijk a a n 100 m in h e t p e rc e n ta g e v a n d e vo lled ig e en g e d ee lte lijk e w erkloosheid. D e w erk lo o sh eid sp ercen ta g es z ijn d e p ro c e n tu e le v e rh o u d in g e n v a n h e t a a n ta l w e rk lo zen t o t h e t a a n ta l v e rz e k e rd e n te g e n w erk lo o sh eid . D e g e p u b li ceerde p e rc e n ta g e s h e b b e n a lleen b e tre k k in g op d e arb e id e rs.

(1 ) B e lg is c h S ta a ts b la d v a n 17 d e c e m b e r 1 9 6 9 . ( 2 ) Z ie v e r s l a g v a n d e R .V .A . 1 9 7 0 , b lz . 24.

— 35 —

C. H A N D E L SR E G IST E R — FA IL L ISSE M E N T E N — G ERECHTELIJKE AKKOORDEN

T a b e l 11-20 — In sc h rijv in g e n het handelsregister

B ro n :

M in i s te r ie v a n E c o n o m is c h e Z a k e n ( M . E . Z . ) . N a t io n a a l I n s t i t u u t v o o r d e S t a ti s t i e k ( N . I . S . ) .


S ta tis tis c h J a a r b o e k vo o r B e lg ië . D e B e lg is c h e e c o n o m ie i n 1 9 6 0 , 1 9 6 1 . .. . 1 9 7 0 ( M . E . Z . ) . S t a tis tie k e n v a n d e h a n d e l e n v a n h e t v e rv o e r v a n h e t N . I . S .

en

schrappingen

lied en . M et in g a n g v a n deze la a ts te d a tu m g o ld v o o r d e n ieu w e in sc h rijv in g e n d e w e t v a n 3 ju li 1956, g e w ijzig d b ij d e w e t v a n 16 a u g u s tu s 1963 e n g e c o ö rd i n e e rd b ij k o n in k lijk b e s lu it v a n .20 ju li 1964. H e t m in iste rie e l b e s lu it v a n 18 d e c e m b e r 1969 reg e ld e d e h e rin s c h rijv in g v a n d e k o o p lie d e n d ie n o g o n d e r h e t o u d e stelse l v ie le n ; deze h e rin s c h rijv in g h e e ft p la a ts tu s s e n 1 ja n u a r i 1970 e n ju n i 1974.

in

I n ta b e l 11-20 z ijn o p g e n o m e n d e in sc h rijv in g e n e n s c h ra p p in g e n in h e t H an d elsreg ister v o lg en s d e in lic h tin g e n v a n d e g riffies v a n d e re c h tb a n k e n v a n k o o p h a n d e l a a n h e t M .E .Z . D e v o o rn a a m s te in s c h rijv in g e n o m v a tte n , b e h a lv e d e n ieu w e in s c h rij v in g e n , d ie w elke p la a ts h e b b e n n a a r a a n le id in g v a n d e o v e rn a m e v a n een g e s c h ra p te o f o v e rg e d ra g e n h a n d e lsz a a k .

T a b e l 11-21 — F a illissem en ten — Gerechtelijke a k koorden

A an le id in g t o t s c h ra p p in g in h e t h a n d e lsre g iste r z ijn een o p h effin g , e e n a fs ta n d , e e n o v e rd ra c h t, een ste rfg e v a l.

H e t N .I.S . p u b lic e e rt h e t a a n ta l fa illie tv e rk la rin g e n m e t in b e g rip v a n d e g e o p en d e fa illisse m e n te n e n h e t a a n ta l a a n v ra g e n o m g e re c h te lijk a k k o o rd op g ro n d v a n d e d e fin itie v e ja a rv e rs la g e n v a n d e griffies d e r re c h tb a n k e n v a n k o o p h a n d e l.

D e w e t b e tre ffe n d e h e t h a n d e ls re g iste r v a n 30 m e i 1924, g ew ijzig d b ij d ie v a n 29 m a a r t 1929, w as t o t 1 s e p te m b e r 1964 v a n to e p a s s in g op alle k o o p

G e p u b lic e e rd e ta b e lle n . A. W e r k g e l e g e n h e i d O v e rz ic h t v a n d e a rb e id s k r a c h te n — B u rg e rlijk e a r b e id s k ra c h te n ............................... S ta tis tie k e n v a n d e w e rk g e le g e n h e id : a lg e m e e n h e d e n ............................ A a n ta l v e rz e k e rin g s p lic h tig e w e rk n e m e rs (a rb e id e rs en a rb e id ste rs ) n a a r b e d r ijf s ta k . . A a n ta l v e rz e k e rin g s p lic h tig e w e rk n e m e rs (m a n n e lijk e e n v ro u w e lijk e b e d ie n d e n ) n a a r b e d r ijf s ta k ................................... A a n ta l te w e rk g e s te ld e a r b e i d e rs in som m ige n ijv e rh e id s ta k k e n ............................................. In d e x c ijfe rs v a n d e te w e rk ste llin g in d e n ijv e rh e id (w erk lied en ) ............................................... W e rk s ta k in g e n ............................ G re n s a rb e id e rs v e rk e e r ................ A r b e i d s d u u r ...................................

B. A a n b ie d in g e n van w e rk zoekenden en a a n v ra g e n v an w e rk g e v e rs W e rk lo o sh e id : s a m e n v a ttin g ; in d e lin g n a a r g e s la c h t en n a a r g e s c h ik th e id ................................... U itk e rin g sg e re c h tig d e v o lle d ig w erk lo zen (m a n n e n en v ro u w en ) — In d e lin g n a a r b e d rijf s ta k ................ .......................

Nr

Nr

B lz

II- 1

45

II- 2

45

II- 3

46

II- 4

47

II- 5

48

IIIIIIII-

49 50 50 51

6 7 8 9

11-10

11-11

U itk e rin g sg e re c h tig d e v o lle d ig w e rk lo ze n (m a n n e n en v ro u w e n ) — In d e lin g n a a r b e ro e p sg ro e p ............................ 1960 t o t 1963 1964 t o t 1970 ............................... G eografische sp re id in g v a n de w erk lo o sh eid ................................. P e rc e n ta g e v a n d e volled ig e w erk lo o sh eid p e r ta a lg e b ie d en p e r g e sla c h t ................................. G e d eeltelijk e w erk lo o sh eid . . . . W e rk z o e k en d e n — In d e lin g n a a r g e sla c h t, leeftijd sk la sse en c ateg o rie ................................. G e d u re n d e d e m a a n d o n tv a n g e n a a n v ra g e n v a n w e rk g e v e rs — In d e lin g n a a r b ero e p sg ro e p 1960 t o t 1964 ............................... 1964 t o t 1970 ............................... O p e n sta a n d e a a n v ra g e n v a n w e rk g e v e rs — In d e lin g n a a r bero ep sg ro ep 1960 t o t 1964 ............................ 1964 t o t 1970 ............................... A rb e id s- e n te w e rk ste llin g sp e rc e n ta g e s ................................... C. H a n d e l s r e g i s t e r — F a i l l i s s e m e n te n — G e re c h te lijk e a k k o o rd e n In s c h rijv in g e n e n s c h ra p p in g e n in h e t h a n d e lsre g iste r .......... F a illisse m e n te n — G e re c h te lijk e a k k o o rd e n ...............................

52

53 —

36

—

B lz

II -1 2 a II-1 2 b

53 54

11-13

55

11-14 11-15

56 56

11-16

57

II - 1 7 a II-1 7 b

58 58

II-1 8 a II-1 8 b

59 59

11-19

60

11-20

60

11-21

60

III. — Landbouw, bosbouw en visserij B ro n n e n :

M in i s te r ie v a n L a n d b o u w . M in i s te r ie v a n E c o n o m is c h e Z a k e n ( M . E . Z . ) . N a t io n a a l I n s t i t u u t v o o r d e S t a tis tie k . ( N . I . S . ) . F o o d a n d A g r ic u ltu r e O r g a n iz a tio n ( F .A .O . ) .

B ib lio g r a fie :

L a n d b o u w tijd s c h r ift ( M i n is t e r i e v a n L a n d b o u w ) . S ta tis tis c h T i jd s c h r if t v a n h e t N . I . S . L a n d b o u w s ta tis tie k e n v a n h et N . I . S . S t a tis tis c h J a a r b o e k vo o r B e lg ië . T i jd s c h r if t vo o r D o c u m e n ta tie e n V o o r lic h tin g v a n d e N . B . B .

A. L A N D B O U W , T U IN B O U W , V E E T E E L T T a b e l I I I - 1 — B eteeld op 15 m ei

areaal vólgens

de

tellingen

T ab el I I I - 2 — T e llin g va n het vee op 15 m ei T a b e l I I I - 3 — T e llin g va n de landbouw w erktuigen op 15 m ei D eze s ta tis tie k e n w o rd e n o p g e m a a k t a a n h a n d v a n g eg ev en s v a n d e ja a rlijk s e la n d tu in b o u w te llin g o p 15 m ei. (1)

de en

D eze te llin g h e e ft b e tre k k in g o p alle n a tu u rlijk e o f re c h ts p e rs o n e n d ie o p 15 m ei v a n h e t te llin g s ja a r h u n b e d rijfs z e te l (d.w .z. d e p la a ts w a a r d e v o o rn a a m s te b e d rijfsg e b o u w e n g eleg en z ijn ) in B elg ië h a d d e n e n d ie t o t één v a n d e h ie rn a v e rm e ld e c a teg o rie ën b e h o o rd e n : 1° d e b e ro e p sla n d b o u w e rs, -v eev o ed ers o f -tu in b o u w e rs w elk e o ok d e o p p e rv la k te c u ltu u rg ro n d is ; 2° d e p e rso n e n , a d m in is tra tie s o f in ste llin g e n die la n d b o u w o f tu in b o u w b e o e fe n e n o f v ee fo k k e n als n e v e n b e d rijf w elk e o o k d e o p p e rv la k te c u l tu u r g r o n d is e n d ie p la n ta a rd ig e o f d ie rlijk e p ro d u k te n v o o rtb re n g e n m e t h e t in z ic h t ze te v e rk o p e n ; 3° d e s tra fin ric h tin g e n , k o stsc h o le n , ru s th u iz e n , t e h u iz e n v o o r o u d e n v a n d a g e n en a n d e re g elijk a a rd ig e in ric h tin g e n , g o d sd ie n stig e e n a n d e re g e m e e n sc h a p p en , o n d erzo ek - e n p ro e fsta tio n s, a a n p la n tin g s d ie n s te n v a n o p e n b a re in ste llin g e n d ie v o o r eig en b e h o e fte n v o o rtb re n g e n e n b e d rij v e n d ie a fh a n g e n v a n een o n d e rw ijsin ric h tin g , v o o r z o v e r zij te n m in s te é é n a re g ro n d b e te le n o f d ie re n h o u d e n , o n g e a c h t zij a l d a n n ie t v o o r de v e rk o o p v o o rtb re n g e n ; 4° d e p e rso n e n , in ste llin g e n o f v e re n ig in g e n die la n d b o u w - o f tu in b o u w w e rk e n u itv o e re n v o o r re k e n in g v a n la n d - o f tu in b o u w e rs o f la n d - o f tu in b o u w m a c h in e s t e r b e sc h ik k in g ste lle n v a n d eze p e rso n e n .

5° D e co ö p e ra tie v e v e re n ig in g e n v o o r h e t g e m e en sc h a p p e lijk g e b ru ik v a n la n d - o f tu in b o u w m ach in es. A lle b o v e n g en o e m d e g ro n d e n m o e te n gelegen z ijn in B elgië o f in d e n a b ijh e id v a n d e g re n s, d.w .z. in g re n sg e m e e n te n , o f op m in d e r d a n 5,5 k m . in v o g e lv lu c h t v a n d e g re n s m e t B elgië. D e g e v ra a g d e in lic h tin g e n w o rd e n in g e w o n n e n d o o r te lle rs, a a n g e s te ld d o o r d e g e m ee n te. H e t is im m e rs d e ta a k v a n d e b u rg e m e e ste r d e te llin g te la te n u itv o e re n e n h ij is e r oo k p e rso o n lijk v e r a n t w o o rd e lijk v o o r. D e v ra g e n lijs te n w o rd e n h e m b e zo rg d d o o r h e t N .I.S . H e t is oo k d e ta a k v a n d e g e m e e n te lijk e o v e r h e id d e in g e v u ld e v ra g e n lijs te n te c o n tro le re n . D a a r to e d u id t d e g e m e en te, o n d e r h e t g e m ee n tep erso n eel, d e p e rso n e n a a n die m e t deze c o n tro le b e la s t zijn. D eze za l w o rd e n u itg e v o e rd in sa m e n w e rk in g m e t d e la n d b o u w k u n d ig in g e n ie u r v a n h e t a m b tsg e b ie d o f z ijn a fg e v a a rd ig d e n . E e n m a a l d it is g e b e u rd w o r d e n d e d o c u m e n te n o v e rg e m a a k t a a n h e t N .I.S .

T a b e l I I I - 4 — R a m in g v a n de (plantaardige en dierlijke).

landbouw produktie

a) P l a n t a a r d i g e p r o d u k t i e D e ra m in g v a n d e p la n ta a rd ig e la n d b o u w p ro d u k tie g e sc h ie d t d o o r d e tijd e n s d e la a ts te te llin g op g e n o m e n b e te e ld e o p p e rv la k te n (in h a ) te v e rm e n ig v u ld ig e n m e t h u n g em id d eld e o p b re n g s t (u itg e d ru k t in 100 k g p e r h a). D e ra m in g v a n deze g em id d eld e o p b re n g s t g e s c h ie d t d o o r 500 la n d b o u w c o rre sp o n d e n te n o n d e r c o n tro le v a n la n d b o u w k u n d ig in g e n ie u rs v a n d e S ta a t. D eze ra m in g e n w o rd e n p e r se c to r (groep v a n 5 t o t 7 g em ee n te n ) sa m e n g e te ld e n v e rm e n ig v u ld ig d m e t d e in elke se c to r o p g e n o m en te e lto p p e rv la k te n . Z ow el d e v o o rlo p ig e ra m in g e n als d e d efin itiev e g egevens w o rd e n p e r o o g s tja a r o p g esteld . b) D ie rlijk e p ro d u k tie

(1) D e j u r i d is c h e g r o n d s l a g v o o r d e t e l l i n g e n u i tg e v o e r d p e r 1 5 m e i 1 9 6 0 , 1961 e n 1 9 6 2 w e r d g e v o r m d d o o r d e b e s l u i t w e t t e n v a n 2 2 e n 31 j a n u a r i 1 9 4 5 ; v o o r d e te llin g e n in d e d a a ro p v o lg e n d e ja r e n w a s d i t d e w e t v a n 4 ju li 1962 ( B e lg is c h S t a a ts b la d v a n 2 0 j u l i 1 9 6 2 ).

D e d ie rlijk e p ro d u k tie , d ie b e re k e n d w o rd t p e r b u rg e rlijk ja a r , o m v a t : 1° h e t n e tto -g e w ic h t v a n h e t v lees v o lg en s d e s ta tis tie k v a n d e sla c h tin g e n ;

— 37 —

2° d e m e lk le v e rin g e n , d e b o te r- e n e ie re n p ro d u k tie w a a rv a n d e c ijfers d eels s te u n e n op officiële g eg ev ens en d eels o p ra m in g e n .

W a t d e w a a rd e v a n d e v le e sp ro d u k tie b e tre ft, w o rd t d e w a a rd e v a n d e sla c h tin g e n a a n g e p a s t om re k e n in g te h o u d e n m e t in- e n u itv o e r v a n s la c h t d iere n . D e w a a rd e v a n de w o lp ro d u k tie is h e t r e s u lta a t v a n ee n ra m in g .

T a b e l I I I - 5 — W aarderam ing va n de landbouwprod u ktie D eze ta b e l is m v ie r d e le n g e s p lits t. H e t e e rste d eel h e e ft b e tre k k in g o p d e g e z a m e n lijk e w a a rd e v a n d e la n d b o u w p ro d u k tie , h e t tw e e d e op d e p r ijs in d e x c ijfe rs (m e t a ls b a sis de p e rio d e 1962-1964) v a n d e p la n ta a rd ig e e n d ie rlijk e p ro d u k tie , h e t d e rd e o p d e g e z a m e n lijk e w a a rd e v a n d e la n d b o u w p r o d u k tie u itg e d r u k t in fra n k e n v a n 1962-1964 e n h e t v ie rd e o p de o n tw ik k e lin g v a n d e in d e x c ijfe rs (m e t a ls b a sis d e p e rio d e 1962-1964) v a n deze w a a rd e .

D e w ijz ig in g en in d e v e e s ta p e l w o rd e n b e re k e n d d o o r h e t v e rsc h il te m a k e n tu s s e n d e v e e sta p e l o p g e te k e n d t e r g eleg en h eid v a n tw ee o p ee n v o lg en d e ja a rlijk s e te llin g e n . D e ja a rlijk s e w a a rd e v a n deze w ijz ig in g en w o rd t b e re k e n d d o o r d e n u m e rie k e to e n e m in g o f v e rm in d e rin g v a n d e v e e sta p e l te v e rm e n ig v u ld ig e n m e t d e e e n h e id sp rijz e n d ie m e t elke d ie rs o o rt o v eree n k o m en . G ezam enlijke waarde van de tuinbouw produktie

D e v e rsc h ille n d e o n d e rd e le n v a n d e ta b e l w e rd e n , m e th o d o lo g isc h als v o lg t sa m e n g e ste ld :

D eze w a a rd e w o rd t g e sc h a t op b a sis v a n d e b e ta a ld e a re a le n , d e ra m in g v a n d e p ro d u k tie e n de gew ogen g e m id d e ld e v e rk o o p p rijz e n op d e v e ilin g en e n v a n d e in- e n u itv o e r.

a) Eerste deel : G e z a m e n lijk e w a a rd e

b) Tweede deel : In d e x c ijfe rs d e r p rijz e n

D e g e z a m e n lijk e w a a rd e v a n d e la n d b o u w p ro d u k tie is b e re k e n d o p b a sis v a n d e b r u to p ro d u k tie . D a a ro n d e r d ie n t m e n te v e r s ta a n h e t deel v a n d e p ro d u k tie d a t d e e x p lo ita tie v e r la a t v e rm e e rd e rd m e t h e t deel d a t in h e t g ezin v a n d e e x p lo ita n t v e r b r u ik t w o rd t. H e t d o o r d e d ie re n op d e hoeve v e r b r u ik te p ro d u k tie g e d e e lte v a l t b u ite n b e sc h o u w in g . D it g e ld t ev e n e e n s v o o r h e t za a i- e n p la n tg o e d d a t b e s te m d is v o o r d e v o lg e n d e te e lt.

G ezam enlijke waarde va n de p lantaardige pro d u ktie N a d e to ta le la n d b o u w p ro d u k tie te h e b b e n b e p a a ld e n e e n s c h a ttin g t e h e b b e n g e m a a k t, s te u n e n d o p b e p a a ld e b o e k h o u d k u n d ig e g eg ev ens, v a n h e t d o o r d e d ie re n o p d e h o ev e v e r b r u ik te p ro d u k tie g e d e e lte a lsm e d e v a n h e t zaai- e n p la n tg o e d , h e e ft m e n d e h o e v e e lh e d en d ie h e tz ij w e rk e lijk v e rk o c h t, h e tz ij in h e t gezin v a n d e e x p lo ita n t v e r b r u ik t w e r d en . D e a ld u s v e rk re g e n h o e v e e lh e d en w o rd e n v e r m e n ig v u ld ig d m e t h e t re k e n k u n d ig g em id d e ld e v a n d e o v e re e n k o m stig e b e u rs- en m a rk tp rijz e n , g e n o te e rd tijd e n s d e m e e st r e p re s e n ta tie v e v e rk o o p m a a n d e n . Z o d o en d e b e k o m t m e n de (g ezam en lijk e) w a a rd e n u itg e d r u k t in a b s o lu te cijfers.

Zie h o o fd s tu k V I I . : « P rijz e n e n p rijs in d e x c ij fe rs ». c) Derde deel : W a a rd e in m ilja rd e n fra n k e n v a n 1962-1964 D e o n tw ik k e lin g v a n deze w a a rd e w e ersp ie g elt d e e v o lu tie v a n h e t p ro d u k tie v o lu m e . D e g e z a m e n lijk e w a a rd e n d ie v o o rk o m e n in e lk v a n d e k o lo m m e n v a n h e t e e rste deel v a n d e ta b e l w e rd e n o m g e ze t in w a a rd e n te g e n c o n s ta n te p rijz e n d o o r ze te d elen d o o r d e in d e x c ijfe rs v a n d e p rijz e n m e t als b asis 1962-1964 = 100. W a t b e tr e f t d e tu in b o u w p ro d u k te n , w a a rv o o r g een p rijsin d e x c ijfe rs b e s ta a n , h e e ft m e n evenw el de g e za m e n lijk e w a a rd e g ed eeld d o o r d e p rijs in d e x cijfers v a n d e p la n ta a rd ig e p ro d u k tie . d) Vierde deel : In d e x c ijfe r v a n d e w a a rd e in fra n k e n v a n 1962-1964 D e w a a rd e n te g e n c o n s ta n te p rijz e n , die in h e t d e rd e deel v a n d e ta b e l v o o rk o m e n , w e rd e n ged eeld d o o r d e g e m id d eld e w a a rd e tijd e n s d e ja r e n 1962 1964. '

G ezam enlijke 'w aarde va n de dierlijke p ro d u ktie D e g e z a m e n lijk e w a a rd e v a n d e d ie rlijk e p r o d u k tie w o rd t b e re k e n d p e r k a le n d e rja a r. Z ij o m v a t : 1° d e w a a rd e v a n d e d ie rlijk e p ro d u k te n : vlees, m elk , b o te r, e ie re n e n w ol ; 2° d e w a a rd e v a n d e w ijz ig in g e n a a n d e v e e sta p e l. D e w a a rd e v a n d e d ie rlijk e p r o d u k te n w o rd t v e rk re g e n d o o r d e h o e v e e lh e d en te v e rm e n ig v u ld ig e n m e t d e p rijz e n v a n d e officiële m a r k t d ie z e lf gew o g e n w o rd e n m e t d e w a a rd e v a n d e v e rk o c h te h o e veelh ed en .

T a b e l I I I - 6 — V erbruik v a n chemische m eststoffen D e geg ev en s o m v a tte n d e c a m p a g n e g a a n d e v a n 1 ju li t o t 30 ju n i v a n v o lg e n d ja a r , m e t u itz o n d e rin g v a n d e fo sfa a tm e ststo ffe n w a a rv o o r zij b e g in t op 1 m ei en e in d ig t op 30 a p ril. D e h o e v e e lh e d en s tik s to f-, fo sfa a t- e n p o ta s m e ststo ffe n w e rd e n re sp e c tie v e lijk u itg e d r u k t in h o e v e e lh e d en z u iv e re s tik s to f, fo sfo o ra n h y d rid e en po ta s .

— 38 —

B. BO SBO U W T a b e l I I I - 7 — O nder bosregime staande bossen — P ro d u k t va n de k a p p in g e n p e r houtsoorten D e g eg ev en s h e b b e n u its lu ite n d b e tre k k in g op de k a p p in g e n v a n d e b o ssen d ie b e h e e rd w o rd e n

d o o r h e t M in isterie v a n L a n d b o u w . H e t g a a t b ijg e volg om b o ssen die u its lu ite n d p u b lie k eig en d o m zijn .

C. V I S S E R I J D e s ta tis tie k e n i.v .m . d e B elg isch e v isse rij w o rd e n v e rz a m e ld d o o r d e Z e e v isse rijd ie n st te O o sten d e, in sa m e n w e rk in g m e t de v is m ijn e n v a n d e k u s th a v e n s.

b e n a m in g « diep zeev is » h e e ft b e tre k k in g op de zeevis d ie d o o rg a a n s in g ro e p e n (scholen) e n op g em id d e ld e d ie p te leeft.

D e ta b e lle n I I I - 8 e n I I I - 9 v a n d i t h o o fd s tu k h e b b e n b e tre k k in g o p d e in B elg isch e h a v e n s d o o r B elg isch e sc h e p e n o n ts c h e e p te vis. T a b e l I I I - 8 — H oeveelheid en waarde va n de a a n gevoerde v is D e ta b e l g e e ft a lg em en e a a n d u id in g e n a a n g a a n d e d e h o e v e e lh e d e n e n d e w a a rd e n v a n d e v is. D e

T a b e l I I I - 9 — Voornaam ste vissoorten aangevoerd in de Belgische havens I n deze ta b e l v in d t m e n d e aa n g e v o e rd e h o ev eel h e d e n p e r v isso o rt.

G e p u b lic e e rd e ta b e lle n Nr

B lz

A. L a n d b o u w , tu in b o u w , v e e te e lt B e te e ld a re a a l v o lg en s d e te llin g e n o p 15 m ei .............................. T ellin g v a n h e t v e e o p 15 m e i . . T ellin g v a n d e la n d b o u w w e rk tu ig e n o p 15 m e i .......................... R a m in g v a n d e la n d b o u w p ro d u k tie (p la n ta a rd ig e e n d ie r lijk e ) ............................................... W a a rd e ra m in g v a n d e la n d b o u w p ro d u k tie ............................ V e rb ru ik v a n ch em isch e m e s t sto ffen ...............................................

Ill- 1 III- 2

61 61

III- 3

62

III- 4

62

III- 5

63

III- 6

64

B. B o sb o u w O nder b o sreg im e s ta a n d e b o sse n — P r o d u k t v a n de k a p p in g e n p e r h o u ts o o rte n . . .

C. V is s e r ij H o e v ee lh eid e n w a a rd e v a n d e a a n g e v o e rd e v i s ............................ V o o rn a a m ste v isso o rte n a a n g e v o e rd in d e B elgische h a v e n s

— 39 —

Nr

Blz

III- 7

64

III- 8

65

III- 9

65

IV. — Nijverheid A. A L G E M E E N H E D E N B ro n n e n :

M in i s te r ie v a n E c o n o m is c h e Z a k e n ( M . E . Z . ) . N a t io n a a l I n s t i t u u t voor d e S t a ti s t i e k ( N . I . S . ) . N a tio n a le B a n k v a n B e lg is ( N . B . B . ) . I n s t i t u t d e R e c h e rc h e s E c o n o m iq u e s ( I . R . E . S . ) .


S ta tis tis c h J a a r b o e k v o o r B e lg ië . S ta tis tis c h T i jd s c h r if t v a n h e t N . I . S . T i jd s c h r if t vo o r D o c u m e n ta tie e n V o o r lic h tin g v a n d e N . B . B . B u l le t in d e V I . R . E . S . S e r v ic e m e n s u e l d e C o n jo n c tu r e d e L o u v a i n ( I . R . E . S . ) . I n d u s t r ie , t ij d s c h r ift v a n h e t V . B . N . A n n u a i r e S ta tis tiq u e ( O . V . N . ) . B u l le t in m e n s u e l d e S ta tis tiq u e ( O . V . N . ) . B u l le t in s s ta tis tiq u e s : s ta tis tiq u e s g é n é ra le s ( O . E .S . O . ) .

In le id in g V o o r h e t g ro o ts te d eel v a n d e b esch o u w d e p erio d e v o r m t d e w e t v a n 4 ju li 1962, w a a rd o o r d e re g e rin g e rto e g e m a c h tig d w o rd t o v e r te g a a n t o t s ta tis tis c h e e n a n d e re o n d e rz o e k in g e n o v e r d e dem o grafische, eco n o m isch e e n sociale to e s ta n d v a n h e t la n d , de ju rid isc h e g ro n d sla g v a n d e s ta tis tie k e n b e treffen d e d e n ijv e rh e id . D eze w e t, g e p u b lic e e rd in h e t B elgisch S ta a ts b la d v a n 20 ju li 1962, w e rd b e sp ro k e n in h e t S ta tis tis c h T ijd s c h rift n r. 9 v a n s e p te m b e r 1962. D e b e la n g rijk s te s ta tis tie k e n in v e rb a n d m e t d e n ijv e rh e id , d ie in B elgië g e p u b lic e e rd w o rd e n , k u n n e n in v ie r g ro te g ro e p e n w o rd e n in g e d e e ld : I.

D E JA A R L IJK S E ZO G EN A A M D E P R O D U K T IE S T A T IS T IE K E N

D eze g e d e ta ille e rd e s ta tis tie k e n w o rd en op g e m a a k t k r a c h te n s h e t k o n in k lijk b e s lu it v a n 24 m ei 1954, d a t d e b e slu ite n b e tre ffe n d e d e ja a rlijk s e s t a tis tie k e n v a n d e in d u s trië le p ro d u k tie c o ö rd in e e rt en w ijz ig t. D it k o n in k lijk b e s lu it le g t a a n h e t N .I.S . d e v e rp lic h tin g o p e lk j a a r e n v o o r d e e e rs te m a a l op 31 d e c e m b e r 1953 een s ta tis tie k o p te m a k e n v a n d e in d u strië le p ro d u k tie in d e v o o rn a a m s te n ijv e rh e id s ta k k e n . D eze s ta tis tie k e n m o e te n w o rd e n o p g e m a a k t a a n d e h a n d v a n in lic h tin g e n d ie m o e te n w o rd e n v e r s tr e k t d o o r d e b e d rijfsle id e rs v a n d e b e tro k k e n in d u s trie ë n d ie o p o n v e rsc h illig w e lk o g e n b lik v a n h e t ja a r w a a ro p d e s ta tis tie k b e tre k k in g h e e ft te n m in ste v ijf a rb e id e rs t e w e rk ste ld e n . D a t b e s lu it w e rd a a n g e v u ld d o o r a n d e re k o n in k lijk e b e slu ite n n a a rg e la n g v a n d e n o o d z a k e lijk h e id o m h e tz ij a a n v u lle n d e in lic h tin g e n te v e rk rijg e n , h e tz ij a n d e re se c to re n te b e re ik e n . M e t d it d oel w e rd e n v e rsc h e id e n e n ieu w e k o n in k lijk e b e s lu ite n v a n k r a c h t, w a a rv a n d e o p so m m in g te v e e l p la a ts zo u in n e m e n . H e t d e ta il v a n deze s ta tis tie k e n k o m t v o o r in de tijd s c h rifte n v a n d e In d u s tr ië le S ta tis tie k e n v a n h e t N .I.S . H e t S ta tis tis c h J a a r b o e k v o o r B elgië p u b li c e e rt e r d e a lg em en e r e s u lta te n v a n d ie in d it h o o fd s tu k z ijn ó v e rg e n o m e n v o o r d e v e rsc h ille n d e b e d rijfs ta k k e n , n l. in d e ta b e lle n IV -4 , IV -1 5 , IV -2 3 , IV -32, IV -3 6 , IV -3 9 , IV -4 2 , IV -4 8 , IV -5 3 , IV -5 6 , IV -59, IV -6 3 , IV -69.

H ie rn a v in d t m e n d e n o d ig e a a n d u id in g e n om d eze g egevens te in te rp re te re n . D eze a a n d u id in g e n z ijn v e rk la a rd in h e t deel « S ta tis tis c h e d efin ities en m e th o d e n » v a n h e t S ta tis tis c h J a a r b o e k v o o r B elgië, D eel 90, 1970, blz. 726-727. 1) A a n ta l arbeiders W e rd e n als a rb e id e rs b esch o u w d , d e p e rso n e n d ie als d u sd a n ig o p g eg ev en w e rd e n b ij d e M a a t sc h a p p e lijk e Z ek erh eid . 2) B edrag va n de lonen en wedden N ie t-g e p la fo n n ee rd e b e d ra g e n v a n d e b ru to lo n e n e n -w ed d en (in clu sief com m issielonen) w elke d o o r de w e rk g e v er v o o r h e t v e rs la g ja a r a a n d e R .M .Z . w e rd e n a a n g eg e v en . D e b ezo ld ig in g en o m v a tte n de v o o rd elen in n a tu r a , w elke a a n d it o rg an ism e als w ed d en e n lo n en w e rd e n aa n g e g ev en . D e d o o r de w e rk n e m e rs g e d ra g e n sociale en fiscale la s te n z ijn n ie t a fg e tro k k e n . 3) Overige personeelsuitgaven D eze p o s t o m v a t : a) h e t b e d ra g v a n d e w e rk g e v e rsb ijd ra g e n a a n de R .M .Z .; b) h e t b e d ra g v a n d e v erz e k e rin g sp re m ie s te g e n b e ro e p sz ie k te n e n arb e id so n g e v a lle n ; c) d e p e rso n e e lsu itg a v e n d ie n ie t b ij d e R .M .Z . a a n g e g e v en w o rd e n b v . a a n v u lle n d v a k a n tie g e ld v o o r b e d ie n d e n , g ra tific a tie s te n v o o rd e le v a n z ek ere a rb e id e rs. D eze r u b rie k o m v a t in sg elijk s d e w e rk in g s k o ste n v a n v e rp le g in g sin ric h tm g e n , d isp e n sa ria , k a n tin e s, e.d . in z o v er b ed o eld e w e rk in g sk o ste n n ie t d o o r d e w e t z ijn opgelegd. 4) Totale waarde van de verbruikte goederen W a a rd e v a n d e g ro n d sto ffe n e n p ro d u k te n w e rk e lijk v e r b r u ik t d o o r d e g e te ld e v e stig in g e n , o n g e a c h t o f ze tijd e n s h e t v e rs la g ja a r o f v ro e g e r w e rd e n a a n g e k o c h t. D eze w a a rd e is g e lijk a a n d e b o e k w a a rd e v a n de v o o rra d e n o p 1 ja n u a ri m in u s d e b o e k w a a rd e v a n d e v o o rra d e n o p 31 d e c e m b e r p lu s d e w a a rd e v a n d e a a n

— 41 —

k o p e n fra n c o -fa b rie k (in b e g re p e n alle re c h te n en ta k s e n , d e v e rz e k e rin g e n de g e fa c tu re e rd e v e rp a k k in g e n ; n ie t in b e g re p e n d e k o s te n v a n h e t v e rv o e r d o o r d e v e stig in g e n z e lf v e rric h t), p lu s e v e n tu e e l de w a a rd e v a n d e d o o r cessie o n tv a n g e n h o ev eelh ed en . 5) D iverse uitgaven D eze p o s t o m v a t o n d e rm e e r v o lg en d e u itg a v e n : — b e d ra g g e fa c tu re e rd a a n d e g e te ld e v e stig in g e n v o o r o n d e rh o u d e n h e rste llin g v a n g eb ouw en, m a c h in e s e n v e rv o e rm id d e le n ; — b e d ra g g e fa c tu re e rd a a n d e g e te ld e v estig in g e n v o o r lo o n w e rk u itg e v o e rd v o o r re k e n in g v a n d e v e stig in g e n ; — v e rp la a ts in g s k o s te n v a n h e t p e rso n ee l (b e d ra g e n d ie b e ta a ld w e rd e n d o o r d e v e stig in g e n v o o r h e t v e rv o e r v a n h e t p erso n eel tu s s e n h u n w o o n p la a ts e n d e v e stig in g ) ; — reis-, v e rb lijf- e n re c e p tie k o s te n in v e rb a n d m et de zaken; — p re m ie s v o o r v e rz e k e rin g te g e n b r a n d , te g e n d ie fs ta l v a n a u to v o e rtu ig e n e n te g e n sc h a d e v e ro o rz a a k t d o o r a u to -o n g e v a lle n ; — d ru k w e rk e n , b u re e lb e n o d ig d h e d en , a b o n n e , m e n te n o p tijd s c h rifte n e n d a g b la d e n ; — p u b lic ite it; — k o s te n v o o r p o s t, te le g ra a f, te le fo o n ; — k o s te n v o o r re c h ts k u n d ig e e n b o e k h o u d k u n d ige d ie n s te n b ew ezen d o o r d e rd e n ; — m a k e la a rs - e n co m m issielo n en (b e ta a ld a a n p e rso n e n d ie n ie t t o t h e t p e rso n e el v a n d e g e te ld e v e s tig in g e n b e h o re n ), b e ta lin g e n v o o r d e e x p lo ita tie v a n o c tro o ie n ; — v e rv o e rk o s te n w elk e b u ite n d e a a n k o o p fa c t u r e n o m , a a n g e re k e n d w o rd en . D eze p o s t o m v a t n o c h d e a fsc h rijv in g e n , n o c h d e h u u rp rijz e n , n o c h d e in tre s te n , n o c h d e b e la stin g e n . 6)

W aarde va n de leveringen

W a a rd e a f-fa b rie k m e t in b e g rip v a n d e w a a rd e v a n d e v e rp a k k in g e n (in d ie n d ie n ie t m o e te n te r u g g eg ev en w o rd en ) e n v a n d e k o s te n v a n v e rv o e r, u i t g e v o e rd d o o r d e g e te ld e v e stig in g e n in d ie n deze k o s te n in d e v e rk o o p p rijs b e g re p e n zijn . H e t b e d ra g v a n d e b e la s tin g e n o p d e v e rk o p e n (o v e rd ra c h tta k s , w e e ld e b e lastin g - en fa c tu u r ta k s ) , is n ie t m eeg erek en d . D e cijfers o m v a tte n e v e n tu e e l : — d e w a a rd e v a n d e p ro d u k te n a fg e s ta a n a a n een a n d e re a fd e lin g v a n d e g e te ld e v estig in g e n ; — d e w a a rd e v a n h e t eig en v e rb ru ik v a n d e d o o r d e v e stig in g e n a fg e w e rk te p ro d u k te n (b.v. v o o ra fn a m e n v o o r d e a lg em en e b e h o e fte n v a n d e fa b rie k ; v o o r h e t v e rsc h a ffen v a n v o o rd e le n in n a t u r a a a n h e t p erso n eel) ; — h e t b e d ra g g e fa c tu re e rd d o o r d e g e te ld e v e s ti g in g en v o o r d e d ie n s te n b ew ezen a a n d e rd e n ; — d e w a a rd e v a n d e v o lto o id e c o n stru c tie s v o o r eig en g e b ru ik , u itg e v o e rd d o o r d e w e rk k ra c h te n v a n d e v e stig in g z e lf en b u ite n h a a r g e w o n e a c tiv ite it; — v a n v e rz e k e rin g s m a a ts c h a p p ije n o n tv a n g e n v e rg o e d in g e n v o o r s c h a d e v e ro o rz a a k t d o o r

b r a n d , d ie fsta l v a n a u to v o e rtu ig e n o f a u to on g ev allen . 7) W aardeschom m elingen van de voorraden V ersch il tu s s e n d e w a a rd e op 1 ja n u a r i e n op 31 d e c e m b e r v a n d e v o o rra d e n v a n d e a fg e w e rk te p r o d u k te n e n d e p r o d u k te n in b e w e rk in g .

I I . D E S T A T IS T IE K E N B E T R E F F E N D E D E IN V E S T E R IN G E N I N D E N I J V E R H E I D D eze s ta tis tie k e n w o rd e n o p g e m a a k t k ra c h te n s d e k o n in k lijk e b e s lu ite n v a n 15 fe b ru a ri 1963, 15 ju li 1963, 11 d e c e m b e r 1967 e n 12 ja n u a r i 1970. S e d e rt 1964 m a a k t h e t N .I.S . een ja a rlijk s e e n q u ê te o v e r d e b ru to -in v e s te rin g e n in v a s t k a p ita a l v a n d e in d u strië le v e stig in g e n die een a c tiv ite it u i t o efen e n e n 20 p e rso n e n o f m e e r h e b b e n t e w e rk g este ld . D eze e n q u ê te h e e ft b e tre k k in g op d e v e r m e e rd e rin g v a n h e t g e ïn v e ste e rd e k a p ita a l, d e v e r m in d e rin g v a n h e t g e ïn v e ste e rd e k a p ita a l, d e a fsc h rij v in g e n e n d e fin an cierin g v a n d e in v e ste rin g e n . D e b e la n g rijk s te o n d e rric h tin g e n d ie a a n d e in d u s trië le n w o rd e n g eg ev en om d e v ra g e n lijs te n in te v u lle n z ijn h ie rn a o v e rg e n o m en . D eze o n d e rric h tin g e n w a re n h e t v o o rw e rp v a n ee n a r tik e l in h e t S ta tis tis c h T ijd s c h rift v a n ju n i 1967. E r d ie n t te w o r d e n o n d e rs tre e p t d a t d eze o n d e rric h tin g e n in o v e r e e n ste m m in g z ijn m e t die w elke h e t B u re a u v o o r d e S ta tis tie k v a n d e E u ro p e se G em e e n sc h a p p en h e e ft u itg e w e rk t v o o r d e e n q u ê te o v e r d e in v e s te rin g e n die e lk ja a r d o o r d e zes la n d e n v a n d e G e m e e n sc h a p p e lijk e M a rk t w o rd t u itg e v o e rd . D e e e rste o n d e rric h tin g b e tr e f t d e s ta tis tis c h e e e n h e id : d e in lic h tin g e n m o e te n w o rd e n v e r s tr e k t p e r v e stig in g , d .w .z. p e r p la a ts e lijk e ee n h e id (p ro d u k tie b e d rijv e n g e v e stig d op eenzelfde in d u s trie te rre in ) en n ie t p e r o n d e rn e m in g (ju rid isch e ee n h e id d ie v e r sch eid en e v e stig in g e n k a n o m v a tte n w a a r v e rsc h il le n d e a c tiv ite ite n w o rd e n u itg e o efen d ). D e v e rz a m e ld e g egevens z ijn d u s n a u w k e u rig e r d a n bij ee n e n q u ê te w a a rb ij d e o n d e rn e m in g als s ta tis tis c h e ee n h e id w o rd t g e b ru ik t. N ie tte m in , zelfs w a n n e e r m e n zich h o u d t a a n h e t b e g rip v e stig in g , k u n n e n d e r e s u lta te n te w en se n o v e rla te n w a n n e e r ze b e tre k k in g h e b b e n op p la a ts e lijk e e e n h e d e n w a a r v e rsc h e id e n e a c tiv ite ite n w o rd e n u itg e o e fe n d . D e classificatie v a n d e v e stig in g e n g e b e u rt im m e rs op g ro n d v a n h u n v o o rn a a m s te a c tiv ite it zo als zij d o o r d e b e tro k k e n e w o rd t a an g e g e v en . H ie r u it v o lg t d a t h e t b e d ra g v a n d e in v e ste rin g e n v a n so m m ig e a c ti v ite ite n te la a g k a n g e ra a m d z ijn d o o r d a t ze d o o r d e o n d e rv ra a g d e in ste llin g als b ijk o m s tig w o rd e n b e sch o u w d ; a a n d e a n d e re k a n t k a n h e t b e d ra g te hoog g e ra a m d z ijn w a t d e h o o fd a c tiv ite ite n b e tr e f t. H e t zo u m o g elijk z ijn deze to e s ta n d te v e rh e lp e n d o o r e en v e rk la rin g te v ra g e n p e r in d u s trië le a fd e lin g o f te c h n isc h e ee n h eid . H e t N .I.S . is d a a r to e n ie t o v e r g e g a a n te n ein d e d e ta a k v a n d e in d u s trië le n te v e r lic h te n . M en k a n o v erig en s a a n n e m e n d a t d o o rg a a n s c o m p e n sa tie s p la a ts v in d e n . a) . Verm eerdering va n het geïnvesteerd ka p ita a l D e in v e ste rin g sg o e d e ren , die in a a n m e rk in g m o e te n w o rd e n g en o m en , z ijn alleen d e g o ed e ren die

— 42 —

b e s te m d z ijn v o o r h e t eig en g e b ru ik v a n d e v e stig in g e n n ie t d e g o ed eren die w e rd e n a a n g e sc h a ft m e t h e t oog o p e e n e v e n tu e le w ed e rv e rk o o p , o n g e a c h t h e t fe it o f ze a l d a n n ie t be- o f v e rw e rk t w erd en . W o rd e n m eer b e p a a ld b e d o e ld : alle n ieu w e o f g e b ru ik te u itru s tin g s g o e d e re n , d ie een g e b ru ik sd u u r v a n m e e r d a n één j a a r h e b b e n en b e s te m d z ijn v o o r g e b ru ik in d e v e stig in g . H ie rb ij w o rd t e r n ie t op g e le t o f ze v a n a n d e re o n d e rn e m in g e n v e rw o rv e n o f bij a n d e re v e stig in g e n v a n d e o n d e rn e m in g b e tro k k e n w erd en . D e a a n k o p e n v a n effecten , d e lo p e n d e u itg a v e n v o o r re p a ra tie s e n o n d e rh o u d , alsm ed e d e w a a rd e v a n d e g eleen d e v a s te k a p ita le n m o e te n d u s n ie t w o rd e n o p g en o m en . D a a re n te g e n m o e te n alle u it h e t b u ite n la n d in g e v o e rd e v a s te k a p ita le n , zelfs als ze tw e e d e h a n d s z ijn , v e rm e ld w o rd en . D e w a a rd e b e p a lin g v a n d e a a n g e s c h a fte inv este rin g sg o e d e ren m o e t g esch ied en te g e n d e to ta le k o s tp rijs , v e rm e e rd e rd m e t d e in s ta lla tie k o s te n en alle e v e n tu e le re c h te n e n re trib u tie s , m a a r in geen g e v a l m e t d e k o s te n v o o r fin an cierin g .

g e b ru ik sd u u r v a n d e b e s ta a n d e v a s te k a p ita le n v e r len g en o f d e p ro d u k tiv ite it e rv a n v e rh o g e n (g ro o t o n d e rh o u d ). . D e ru b r ie k « C o n stru c tie v a n g eb o u w en en a n d e re b o u w w e rk e n » g e e ft d e w a a rd e v a n d e n ieu w e b o u w w e rk en , v a n d e v e rb e te rin g e n o f d e v e rb o u w in g v a n b e s ta a n d e n ijv e rh e id sg e b o u w e n (door a n d e re o n d e rn e m in g e n o f in eigen b e h e e r u itg e v o e rd ), m e t in b e g rip v a n d e d u u rz a m e in sta lla tie s (w aterleid in g , c e n tra le v e rw a rm in g , v e rlic h tin g o f lu c h tv e rv e rsin g ). D eze r u b r ie k o m v a t ev e n ee n s d e u itg a v e n v o o r b o rin g e n , m ijn b o u w in sta lla tie s, in s ta lla tie s v o o r de d is tr ib u tie v a n e le k tric ite it, g asleid in g en , sp o o rlijn e n en b ijh o re n d e u itr u s tin g , h a v e n h o o fd e n e n a n d e re h a v e n in s ta lla tie s , w egen, b ru g g e n , v ia d u c te n , a f w a te r in g sin sta lla tie s, alsm ed e d e u itg a v e n v o o r h e t n iv e lle re n e n h e t o p a n d e re w ijze v e rb e te re n v a n te rre in e n . O n b eb o u w d e te rre in e n : t o t deze c a te g o rie b e h o re n d e te rre in e n w elke geheel o n g e re p t o f no g slec h ts a an g eleg d m a a r n o g n ie t b e b o u w d zijn. A lle te rre in e n , o n g e a c h t de s t a a t w a a rin zij zich b e v in d e n , w o rd en b e sc h o u w d als g e b ru ik te g o ed eren .

W a t d e b e g re n z in g in d e t ij d b e tr e f t, d ie n t te w o rd e n v e rm e ld d a t alle n ieu w e u itru s tin g s g o e d e re n , d ie g e d u re n d e h e t v e rs la g ja a r in h e t b e z it v a n d e o n d e rn e m in g z ijn g e r a a k t, d .w .z. alle a a n d e o n d e rn e m in g g e le v e rd e u itru s tin g s g o e d e re n , m o e te n o p g en o m e n w o rd e n . D e v o o ru itb e ta lin g e n o p e n d e b e ta lin g e n v a n la te r t e le v e re n in v e ste rin g sg o e d e re n d ie n e n n ie t v e rm e ld te w o rd e n . D eze re g e l is n ie t v a n to e p a s sin g o p d e g eb o u w en e n a n d e re c o n s tru c tie s; in d it g ev al m o e te n alle u itg a v e n (fictieve o f w erk elijk e) w o rd e n a a n g e re k e n d , d ie g e d u re n d e h e t v e rs la g ja a r z ijn g e m a a k t, o n g e a c h t o f d e b o u w w e rk e n re e d s g e re e d z ijn g ekom en o f n ie t.

In v e ste rin g sg o e d e re n v o o r sociale v o o rz ien in g e n z ijn d ie w elke n ie t t o t v e rh o g in g v a n d e p ro d u k tie c a p a c ite it leid en . T o t d e sociale in v e s te rin g e n b e h o re n d e a a n k o o p o f d e in ric h tin g v a n k a n tin e s , s p o r t v e ld en , o n tsp a n n in g slo k a le n , en z., e v e n a ls d e a a n k o o p o f in ric h tin g v a n w o n in g en v o o r w e rk n e m e rs v a n d e o n d ern em in g .

U itru stin g s g o e d e re n v a n g erin g e w a a rd e , d ie op g ro n d v a n d e b e la s tin g s v o o rs c h rifte n n ie t op h e t a c tie f v a n d e b a la n s b e h o e v e n g e b o e k t te w o rd en , d ie n e n e v en een s o p g eg ev en t e w o rd e n .

A a n g ezien d e g ren s tu s s e n p ro d u k tie v e e n sociale in v e ste rin g e n in vele g ev allen m o eilijk k a n g e tro k k e n w o rd en , m o e te n de g en o em d e sociale in v e s te rin g en slec h ts als e en a a n w ijz in g w o rd e n besch o u w d .

A ls g e b ru ik te in v e ste rin g sg o e d e re n g e ld en alle g o e d e re n d ie re e d s in B elgië w e rd e n g e b ru ik t, d e b e b o u w d e te rre in e n in b e g re p e n .

In d ie n d e sociale in v e ste rin g e n n ie t a fz o n d e rlijk in d e b o ek h o u d in g z ijn o p g en o m en , d ie n e n d e b e d ra g en g e sc h a t te w o rd e n d o o r de aan g ev ers.

T o t de g e b ru ik te in v e ste rin g sg o e d e re n w o rd en o o k d e g o e d e re n g e re k e n d d ie v o o r h e t g e b ru ik in h u n v ro e g e re to e s ta n d z ijn h e rs te ld . D e tr a n s a c tie s v a n g e b ru ik te in v e ste rin g sg o e d e ren b in n e n d e o n d e r n e m in g d ie n e n n ie t te w o rd e n o p g egeven.

b ) V erm indering van het geïnvesteerd ka pitaal

W o rd e n b e sc h o u w d als v e rm e e rd e rin g v a n h e t g e ïn v e ste e rd k a p ita a l alle g e d u re n d e h e t v e rs la g ja a r g e m a a k te k o s te n u it h o o fd e v a n p ro d u k tie v a n in v e ste rin g sg o e d e re n e n b o u w - e n in ric h tin g sw e rk z a a m h e d e n u itg e v o e rd d o o r d e o n d e rn e m in g z elf v o o r eigen g e b ru ik e n m e t eig en w e rk k ra c h te n , o n g e a c h t o f d e c o n stru c tie s a l d a n n ie t g ereed g ek o m en zijn . T o t deze u itg a v e n b e h o re n d e k o s te n v a n de a rb e id s k ra c h te n e n d e g ro n d sto ffe n , a lsm e d e in d ie n m o g elijk , d e alg em en e o n k o ste n d ie e r b e tre k k in g op h e b b e n . D e in v e ste rin g sg o e d e ren , d ie d o o r een v e s ti g in g v a n e e n co m p lex e o n d e rn e m in g v o o r een a n d e re v e stig in g v a n dezelfd e o n d e rn e m in g w o rd e n v e rv a a r d ig d , m o e te n d o o r d e e e n h e id d ie ze o n tv a n g t w o rd en v e rre k e n d te g e n d e in te r n e p rijs . Ze z ijn g e lijk g este ld m e t g o ed eren v o o rtg e b ra c h t d o o r d e rd e n . D eze r u b r ie k o m v a t d e v e rg ro tin g e n , v e rb o u w in gen , v e rb e te rin g e n e n h e rste llin g e n d ie d e n o rm a le

I n d e a a n k o o p p rijs v a n d e te rre in e n m o e t e v e n tu e e l h e t b e d ra g v a n d e h y p o th e k e n e n alle a n d e re k o ste n , b ijv . erelo n en v a n a rc h ite c te n , e x p e rts en n o ta risse n , o p g en o m en w o rden.

D eze in lic h tin g e n d ie n en e v e n tu e e l v e r s tr e k t te w o rd e n , zelfs w a n n e e r geen en k ele n ieu w e in v e ste rin g t o t s ta n d is gekom en. T ra n sa c tie s tu s s e n d e v e stig in g e n v a n dezelfde o n d e rn e m in g d ie n e n n ie t o p g e n o m en te w o rd en . D e w a a rd e b e p a lin g v a n d e v e rk o p e n a a n d e rd e n m o e t gesch ied en te g e n d e w e rk e lijk v e rk re g e n p rijs e n n ie t te g e n de b o ek w aa rd e . B ij a f b r a a k m o e t h e t op te g ev e n b e d ra g g e lijk z ijn a a n d e p rijs v a n de v e rk o c h te m a te ria le n , inz o v e r een v e rk o o p h e e ft p la a ts g e h a d . I n d ie n zij o p n ieu w w erd en g e b ru ik t v ó ó r ee n n ieu w b o u w w e rk o f e e n v e rb o u w in g , m a g d e w a a rd e e r v a n n ie t in de v e rm in d e rin g v a n h e t g e ïn v e ste e rd k a p ita a l b e g rep en zijn. B ij v e rn ie tig in g w o rd t d e v e rm in d e rin g v a n h e t g e ïn v e ste e rd k a p ita a l g e ra a m d te g e n d e w e rk elijk e w a a rd e v a n d e a c tiv a v ó ó r d e v e rn ie tig in g , o n g e a c h t o f ze al d a n n ie t a fg e sc h rev en zijn .

— 43 —

c) A fsc h rijv in g e n H e t b e tr e f t d e a fsc h rijv in g e n , d ie a a n d e A d m in is t r a tie v a n d e d ire c te b e la stin g e n v o o rg e ste ld w er d e n o f zu lle n w o rd e n . D e b e d ra g e n h e b b e n b e tre k k in g o p h e t gehele g e ïn v e ste e rd e k a p ita a l v a n d e v e s tig in g e n d u s n ie t a lle e n o p d e a a n k o p e n tijd e n s h e t v e rs la g ja a r; de a fs c h rijv in g e n v o o r d u b ie u z e d e b ite u re n m o g en n ie t in a a n m e rk in g w o rd e n g en o m en .

M en v in d t h ie rn a d e b e la n g rijk s te k e n m e rk e n v a n de a a n g e n o m e n m e th o d e .

1. B a s i s D e in d e x c ijfe rs v a n 1960 t o t 1967 w e rd e n b e re k e n d op b a sis v a n h e t ja a r 1958 = 100; zij w e rd e n d a a r n a h e rre k e n d m e t h e t ja a r 1963 a ls b a s is ja a r. D e in d e x c ijfe rs v a n 1968 t o t 1970 w e rd e n r e c h t stre e k s b e re k e n d op b asis v a n h e t ja a r 1963.

d) F in a n c ie rin g v a n de investeringen D e fin a n c ie rin g u it d e eig en m id d elen v a n de o n d e rn e m in g , o m v a t d e fin a n c ie rin g u it d e reserv es, h e t a m o rtis a tie fo n d s , d e v e rk o o p v a n g eb o u w en e n a f b r a a k m a te r ia le n , te rre in e n , g e b ru ik te tr a n s p o rtm id d e le n , enz. D e fin a n c ie rin g u i t a n d e re m id d e le n d a n d ie v a n d e o n d e rn e m in g , o m v a t d e fin a n c ie rin g m e t k a p i ta le n a fk o m s tig v a n k a p ita a ls v e rh o g in g e n , v o lsto rtin g e n v a n a a n d e le n , in g e b ra c h te k a p ita le n , o b lig a tie le n in g e n , len in g e n , k re d ie te n e n v o o rsc h o tte n , v e rz e k e rin g sv erg o e d in g e n o f a n d e re v e rg o ed in g en v o o r g eled en sch ad e.

I I I . D E M A A N D - O F K W A R T A A L S T A T IS T IE KEN D eze s ta tis tie k e n h e b b e n b e tre k k in g op d e in d u strië le a k tiv ite it e n m o e te n d ie n e n om snelle en b e k n o p te re in lic h tin g e n te v e rs tre k k e n . M eestal w o r d e n ze o p g e m a a k t d o o r h e t N .I .S ., d e b e s tu re n v a n h e t M ijn w ezen , v a n d e D o u a n e n e n A ccijn zen , en z.; so m m ig e b e ro e p so rg a n isa tie s (b ijv . F a b rim é ta l, d e B elg isch e P e tro le u m fe d e ra tie ) v e rle n e n h ie rb ij e v e n w el h u n m ed ew erk in g . D e o p g e te k e n d e g egevens h e b b e n b e tre k k in g o p h e t p erso n eel, h e t a a n ta l w e rk u re n , d e o m v a n g v a n d e a k tiv ite it (m a a n d p ro d u k tie ), d e v e rk o p e n o f le v e rin g e n , d e v o o rra d e n n a a rg e la n g v a n h e t g ev al. D e b e la n g rijk s te k e n m e rk e n v a n d e a a n g e n o m e n m e th o d e z ijn b e sc h re v e n in d e to e lic h tin g bij ta b e l I V - 1.

IV . O V E R IG E S T A T I S T I E K E N H e t h o o fd s tu k v a n d e s ta tis tie k e n b e tre ffe n d e de n ijv e rh e id o m v a t v e rsc h e id e n e a n d e re b e la n g rijk e s ta tis tie k e n , m e t n a m e o v e r d e o n tw ik k e lin g v a n d e p r o d u k tiv ite it in d e in d u s trie (zie to e lic h tin g bij ta b e l IV -1 2 ), d e p ro d u k tie p e r se c to r (zie to e lic h tin g b ij ta b e l IV -11) e n o v e r h e t g e b ru ik v a n h e t p ro d u k tie v e rm o g e n (zie to e lic h tin g b ij ta b e l IV -14).

T a b e l I V - 1 — A lgem een in d e x c ijfe r v a n de in d ustriële p ro d u ktie H e t alg em en e in d e x c ijfe r w o r d t b e re k e n d op b a sis v a n d e in d e x c ijfe rs v a n d e b e d rijfs ta k k e n . D eze in d e x c ijfe rs, b e re k e n d d o o r h e t N .I .S ., w e rd e n o m sta n d ig to e g e lic h t in h e t S ta tis tis c h T ijd s c h rift n r. 9-10 v a n s e p te m b e r-o k to b e r 1964 o n d e r d e tite l « D e h e rz ie n in g 1964 v a n d e in d e x d e r in d u strië le p ro d u k tie ».

2. F o r m u l e D e in d e x c ijfe rs z ijn L a s p e y re s -k e ttin g in d e x c ijfers, d .w .z. d a t d e e n k e lv o u d ig e o f p a rtië le p ro d u k tie in d e x c ijfe rs v a n d e v ersc h illen d e m a a n d e n v a n h e t b esch o u w d e ja a r b e re k e n d w o rd e n t.o .v . d e m a a n d g e m id d e ld e n v a n h e t v o o rg a a n d e ja a r e n d a t u it deze e n k e lv o u d ig e in d e x c ijfe rs sa m e n g e ste ld e in d e x c ijfe rs b e re k e n d w o rd e n d o o r m id d e l v a n w egingscoëfficiënte n o n tle e n d a a n h e t v o o rg a a n d e ja a r . D e in d e x c ij fers op v a s te b a sis w o rd e n d a n v e rk re g e n d o o r v e rm e n ig v u ld ig in g v a n d e o p een v o lg en d e k e ttin g in d e x cijfers v e rk re g e n s e d e rt h e t b a s is ja a r. V o o r ied ere b e d rijfs ta k k a n d e fo rm u le v a n de in d e x d u s g esc h rev e n w o rd e n :

Q -4- d e e n k e lv o u d ig e p ro d u k tie -in d e x is v a n qI d e b esch o u w d e m a a n d (o k to b e r 1969 b .v .) t.o .v . h e t m a a n d g e m id d e ld e v a n h e t v o o rg a a n d e ja a r (1968 in d it g eval) v o o r h e t p r o d u k t o f d e p ro d u k te n g ro e p i e n w \ h e t g e w ic h t v a n p r o d u k t o f p r o d u k te n g ro e p i in h e t la a ts te ja a r , w a a rv o o r d e d e fin itiev e re s u lta te n b e k e n d zijn.

w a a rin

D ezelfde fo rm u le w o rd t g e b r u ik t o m u it d e in d ex cijfe rs d e r b e d rijfs ta k k e n h e t g lo b a le in d e x c ijfe r v o o r alle b e d rijfs ta k k e n te b ere k e n e n . H e t b e ro e p op h e t k e ttin g in d e x c ijfe r b ie d t h e t vo o rd e el n ieu w e a k tiv ite ite n te k u n n e n in sc h a k e le n n a a r m a te d a t ze d o o r d e s ta tis tie k in a a n m e rk in g w o rd e n g enom en.

3. W e g in g s c o ë f f ic ië n te n D rie so o rte n w egingscoëfficiënten w o rd e n ge b r u ik t : d e b r u to to eg ev o eg d e w a a rd e te g e n f a c to r k o ste n , d e u re n -a rb e id e rs en d e w a a rd e v a n d e p ro d u k tie . D e to eg ev o eg d e w a a rd e w o rd t g e b ru ik t o p h e t n iv e a u v a n d e b e d rijfs ta k . V oor d e o n d e rv e rd e lin g e n v a n d e b e d rijfs ta k k e n w o rd t g e b ru ik g e m a a k t v a n h e t a a n ta l m a n u re n . O p h e t n iv e a u v a n d e p ro d u k te n , te n s lo tte , w o rd t d e to ta le w a a rd e v a n d e p ro d u k te n als w eging g e b ru ik t. D e coëfficiënten z ijn m o b iel v a n h e t e n e ja a r t o t h e t an d e re . V a n a f 1964 ev o lu e e rd e n d e w egingscoëf ficiën te n op h e t n iv e a u v a n d e b e d rijfs ta k k e n (to e gevoegde w a a rd e ) als v o lg t :

— 44 —

1964-1965

1966

1 9 67-1968

1 9 69-1970

1. D e lfsto ffe n w in n in g e n .....................................................................................

8,8

8,0

7 ,6

4 ,9

2. V erw erk en d e n i j v e r h e i d ................................................................................

9 1 ,2

9 2 ,0

9 2 ,4

95,1

1 9 67-1968

1 9 69-1970

B in n e n deze tw ee g ro e p e n z ijn d e coëfficiënten als v o lg t v e rd e e ld (in p ro c e n te n ) : 1964-1965

1966

1. D e lfs to ffe n w in n in g .............................................................................................

8,8

8,0

7,6

4,9

W in n in g v a n s te e n k o le n .............................................................................. A n d e re e x tr a c tie v e b e d r ijv e n ......................................................................

7 ,6

6,8 1,2

6,1

3,7

1,2

1,5

1,2

................................................................................

91,2

92,0

92,4

95,1

V o ed in g sm id d elen en d r a n k e n ................................................................... T a b a k sn ijv e rh eid ............................................................................................. T e x t ie ln ij v e r h e id ............................................................................................... F a b r ic a g e v a n k le d in g sa rtik e le n e n v a n s c h o e n e n ......................... H o u tn ijv e r h e id e n v e r w a n te b e d r ijv en ............................................. P a p ier- e n k a r to n n ijv e r h e id ...................................................................... L e d e m ij v e r h e id .................................................................................................. R u b b e m ijv e r h e id ............................................................................................. C h em isch e n ijv e rh eid ................................................................................... A a rd o lie- e n s te e n k o o ld e r iv a te n ............................................................ N ijv e r h e id der n ie t-m e ta a lh o u d e n d e m in e r a le n .............................. B a sism e ta a ln ij v e rh eid ................................................................................... M eta a lv er w e rk en d e n ijv e r h e id ................................................................. E le k tr ic ite it ....................................................................................................... W a te r d is tr ib u tie ..................................................................................................

10,1 0,8

10,0

9 ,5

0,6

0 ,5

0 ,7 9 ,2 4 ,8 4 ,2 2 ,3 0 ,4

9 ,2 4 ,5 4 ,0 2 ,4 0 ,4

1 0 ,4 0 ,7 9 ,0 4 ,6 5 ,0 2 ,3 0 ,4

0,6

0,8

0,6

7 ,5 1,3 6 ,7 14,2 2 2,7 5,1 1,3

7 ,9 1,3 12,9 2 4 ,4 5 ,1

7 ,0 1 ,4 6 ,7 1 3,5 2 6 ,5 5 ,1

1,2

1,0

6,1 1,1

100,0

100,0

100,0

2. Verwerkende nijverheid

3. A lgem een indexc ijfer

.....................................................................................

H e t N .I.S . b e re k e n t ev e n e e n s een g e z a m e n lijk in d e x c ijfe r d a t d e b o u w n ijv e rh e id o m v a t. D e w e gin g sco ëfficiën ten z ijn d a n d e v o lg en d e :

D e lfsto ffe n w in n in g e n v e r w e rk en d e n ijv e r h e id ............. B o u w n ijv e r h e id

.......................

1964 1965

1966

1967 1968

1969 1970

8 1 ,9

8 1 ,4

8 1 ,0

8 0 ,8

18,1

1 8,6

1 9 ,0

19,2

100,0

100,0

100,0

100,0

4. O p m e r k i n g e n b e t r e f f e n d e s o m m i g e s e c t o r e n V o o r d e h o u tn ijv e rh e id e n d e c o n fectie z ijn de in d e x c ijfe rs g e b a se e rd o p d e w a a rd e v a n d e lev erin g en te g e n v a s te p rijz e n (bij g e b re k a a n g eg ev en s b e tre f fe n d e d e p ro d u k tie ). V o o r d e m e ta a lv e rw e rk e n d e n ijv e rh e id b e re k e n t m e n e e n in d e x c ijfe r p e r g ro e p p ro d u k te n o p b a sis v a n d e g e le v e rd e h o e v e e lh e d en e n te g e n v a s te p rijz e n en e rz ijd s, e n v a n d e m a n u r e n a n d e rz ijd s. D e in d e x c ijfe rs v a n d e b o u w n ijv e rh e id w o rd en m a a n d e lijk s b e re k e n d a a n d e h a n d v a n d e m a n u re n .

9 ,5 4 ,7 4 ,0

2,2

100,0

6,8

0,8 8,2 1,0 6 ,3 1 3,0 2 6 ,2

O m re k e n in g te h o u d e n m e t d e p r o d u k tiv ite it w o rd en ze g ec o rrig eerd m e t een coëfficiënt d ie v e rk re g e n w o rd t d oor, v o o r een b e p a a ld ja a r , h e t in d e x c ijfe r v a n d e o u tp u t v a n d e b o u w n ijv e rh e id te g e n v a s te p rijz e n , o v e rg en o m e n u it d e n a tio n a le re k e n in g e n , te d elen d o o r h e t g em id d e ld e v a n d e v o ren g e n o e m d e m a a n d e lijk se in d e x cijfers. T a b e l IV -2 — In d e x c ijfe rs v a n de nijverheidsproduktie naar bestem m ing v a n de goederen H e t N .I.S . h e e ft d e m a a n d e lijk se p ro d u k tie -in d ex c ijfers g eg ro e p ee rd n a a r d e b e ste m m in g v a n d e g o ed eren . D e re la tie v e b e la n g rijk h e id v a n d e v e rsch il len d e b e d rijfs ta k k e n in d e d iv erse ca te g o rie ën v a n b e ste m m in g e n w o rd t g e ra a m d op b asis v a n d e in p u t-o u tp u t- ta b e lle n v a n B elgië. D e ca te g o rie « G ro n d sto ffen e n in te rm e d ia ire g o ed eren » o m v a t : d e w in n in g v a n ste e n k o le n , de a n d e re e x tra c tie v e in d u s trie ë n , ee n g ro o t d eel v a n d e v o e d in g sm id d e le n n ijv e rh e id , v a n d e te x tie ln ijv e r heid , v a n d e h o u tn ijv e rh e id , v a n d e p a p ie r- e n k a rto n n ijv e rh e id , v a n d e in d u s trie d e r chem ische h a lf fa b rik a te n e n v a n d e ru b b e m ijv e rh e id , d e in d u s trie v a n d e aa rd o lie - en s te e n k o o ld e riv a te n , d e in d u s trie v a n d e n ie t-m e ta a lh o u d e n d e m in e ra le n , d e ijz e r- en s ta a ln ijv e rh e id , een deel v a n d e w a te r- e n ele k tric ite its d is trib u tie .

— 45 —

O n d e r d e r u b r ie k « In v e ste rin g s g o e d e re n » (zon d e r re k e n in g te h o u d e n m e t d e b o u w n ijv e rh e id ), z ijn g e ra n g s c h ik t d e m e ta a lv e rw e rk e n d e in d u s trie , d e in d u s trie d e r n ie t-e le k tris c h e m ach in es, d e in d u s trie d e r e le k trisc h e m a c h in e s, d e in d u s trie v a n h e t v erv o e rm a te rie e l en d e in d u s trie v a n d e p re c isie -in stru m e n te n . I n d e r u b r ie k « N ie t-d u u rz a m e c o n su m p tie g o e d e re n » z ijn o n d e rg e b ra c h t h e t g ro o ts te deel v a n de v o e d in g sm id d e le n n ij v e rh e id , d e fa b ric a g e v a n d r a n k e n en d e ta b a k s n ijv e rh e id , een b e la n g rijk deel v a n d e ch em isch e n ijv e rh e id e n een b e la n g rijk deel v a n d e a a rd o lie -in d u s trie , v a n d e e le k tric ite it en v a n de w a te rd is trib u tie .

T e n s lo tte o m v a t d e ru b r ie k « D u u rz a m e c o n su m p tie g o e d e re n » ee n g e rin g deel v a n d e te x tie ln ijv e rh e id , d e k le d in g sn ijv e rh e id a lsm ed e le d e ra rtik e le n , de m e u b e lin d u strie , d e le d e rin d u strie , e en deel v a n d e glas- e n d e c e ra m ie k n ijv e rh e id , d e in d u s trie v a n de e le k trisc h e h u ish o u d e lijk e a p p a r a te n , d e a u to -, m o to rrijw ie l- e n fie tse n n ijv e rh e id .

T a b e l IV -3 — In d u striële investeringen (totalen) D eze s ta tis tie k e n v e rg e n g een a n d e re to e lic h tin g d a n die w elke w e rd v e r s tr e k t in d e in leid in g v a n d it h o o fd stu k .

B . D E L F S T O F F E N W IN N IN G B ro n n en :

M in i s te r ie v a n E c o n o m is c h e Z a k e n ( M . E . Z . ) : B e s tu u r v a n h e t M ij n w e z e n . N a t io n a a l I n s t i t u u t v o o r d e S t a ti s t i e k ( N . I . S . ) . D ir e c to r iu m vo o r d e K o le n n ijv e r h e id . B u r e a u v o o r d e S t a ti s t i e k v a n d e E u r o p e s e G e m e e n s c h a p p e n .


A n n a l e n v a n h et M ij n w e z e n v a n B e lg ië . S ta tis tis c h J a a r b o e k v o o r B e lg ië . S ta tis tis c h T i jd s c h r if t v a n h et N . I . S . A r b e id s b la d . S e r v ic e m e n s u e l d e C o n jo n c tu r e d e L o u v a i n ( I . R . E . S . ) . A n n u a i r e S ta tis tiq u e ( O . V . N . ) . B u l le t in m e n s u e l d e S t a tis tiq u e ( O . V . N . ) . E n e r g ie s la tis tie k ( E . G . K . S . ) .

T a b e l IV -4 — A lgem ene resultaten va n de ja a rlijk se p ro d u ktiesta tistieken . G raverijen, steengroeven en exploitatie v a n steenbergen T a b e l IV -5 — D elfsto ffen w in n in g : industriële in ve s teringen D eze s ta tis tie k e n v e rg e n g een a n d e re to e lic h tin g d a n d ie w elk e w e rd v e r s tr e k t in d e in le id in g v a n d it h o o fd s tu k in v e r b a n d m e t d e ja a rlijk s e p r o d u k tie s ta tis tie k e n .

T a b e l IV -6 — Steenkoolproduktie, a antal w inplaatsen en voorraden T a b e l IV -6 v e rm e ld t h e t a a n ta l w in p la a tse n , de n e tto s te e n k o o lp ro d u k tie p e r b e k k e n en d e in d e m ij n e n o p g e slag e n v o o rra d e n a lsm e d e d e v o o rra d e n huisk o le n b ij de h a n d e la a rs .

D e p ro d u k tie v a n m in d e rw a a rd ig e k w a lite ite n (schlam m s, ru w en g em en g d sto f) is b e g re p e n in h e t to ta a l to n p e r to n e n w o rd t o p g e te k e n d o p h e t o g en b lik v a n d e p ro d u k tie . D e p ro d u k tie is in g ed eeld in d rie g ro te afd e lin g e n : d e afd elin g v a n d e K e m p e n e n tw e e afd e lin g e n in h e t Z u id e n , d ie v a n L u ik e n die v a n H e n eg o u w en . L a a ts t g en o em d e o m v a t d e v ro eg e re b e k k e n s v a n d e B o ri n a g e , v a n h e t C e n tru m e n v a n C h arlero i. D eze geo grafische in d e lin g is co n fo rm h e t k o n in k lijk b e slu it v a n 22 a p ril 1966 (1). V o o rra d e n o p g e s la g e n in d e m ijn e n D e in d e m ijn e n o p g eslag en v o o rra d e n o m v a tte n alle g ew o n n en p r o d u k te n d ie h u n d e fin itie v e b e s te m m in g n o g n ie t k o n d e n b e re ik e n . Zij o m v a tte n d u s d e o n o n tb e e rlijk e re se rv e s in d e ste e n k o o lw a sse rije n , de d e c a n te e rb e k k e n s, e n z ., m e t u its lu itin g v a n d e d o o r d e m ijn g e k o c h te stee n k o le n .

A a n ta l w in p la a ts e n in b e d rijf D e w in p la a ts is een g eheel v a n s c h a c h te n die g e m e e n sc h a p p e lijk e in s ta lla tie s h e b b e n o f a lth a n s in s ta lla tie s d ie g ro te n d e e ls g e m e e n sc h a p p elijk z ijn en w a a rv a n te n m in s te een v o o r d e w in n in g is u itg e ru s t. E e n w in p la a ts w o rd t b e sc h o u w d als zijn d e « in b e d r ijf » w a n n e e r m e n e r re g e lm a tig ste e n k o le n d e lft, h e rk o m s tig v a n te n m in s te e e n v in d p la a ts . P ro d u k tie p e r b e k k e n D e n e tto s te e n k o o lp ro d u k tie is h e t to ta a l v a n de o m g e z e tte h o e v e e lh e d en (v e rb ru ik t, v e rd e eld , v e r k o c h t o f a fg e sta a n ) g e d u re n d e h e t ja a r , v e rm in d e rd m e t de e v e n tu e e l g e k o c h te h o e v e e lh e d en stee n k o o l b e g re p e n in d e o m z e t e n v e rm e e rd e rd o f v e rm in d e rd m e t d e to e n a m e o f d e v e rm in d e rin g v a n d e v o o rra d e n v a n h e t b e g in t o t h e t e in d e v a n h e t ja a r.

V o o rra d e n h u is k o le n H e t k o n in k lijk b e s lu it v a n 21 d e c e m b e r 1959 (2) s c h rijft een h a lfja a rlijk s e s ta tis tie k v o o r v a n d e v o o rra d e n h u isk o le n bij zek ere s te e n k o le n h a n d e la a rs. D e d o o r h e t N .I.S . g e te ld e v o o rra d e n o m v a tte n stee n k o le n v o o rra d e n b ij ste e n k o le n h a n d e la a rs w a a rv a n de in ste llin g e n e n m a g a z ijn e n een v o o rra a d v e rm o g e n v a n te n m in ste 200 to n h e b b e n . V olgens d e in 1959 en 1964 g e d a n e te llin g e n v e rte g e n w o o rd ig e n deze v o o rra d e n m e er d a n 80 p c t. v a n d e v o o rra d e n h u is k o le n bij alle h a n d e la a rs.

(1 ) B e lg is c h S ta a ts b la d v a n 1 4 m e i 1 0 6 6 . (2 ) B e lg is c h S ta a ts b la d v a n 1 8 j a n u a r i 1 9 6 0 . H e t b e s l u i t w e r d g e h a n d h a a f d d o o r h e t k o n i n k l i j k b e s l u i t v a n 2 0 d e c e m b e r 1 9 0 4 v e r s c h e n e n in h e t B e lg is c h S ta a ts b la d v a n 2 7 j a n u a r i 1 9 6 5 .

— 46 —

Tabel IV-7 — Steenkoolproduktie volgens kwaliteit T a b e l IV -7 m a a k t m e ld in g v a n d e n e tto steen k o le n p ro d u k tie in to n n a a r d e k w a lite it. I n B elg ië s te u n t d e in d e lin g v a n d e ste e n k o le n n a a r d e k w a lite it o p h u n g e h a lte a a n v lu c h tig e sto f fe n ; d e b e n a m in g e n v a n d e v a s te b ra n d s to ffe n w e rd e n b e p a a ld b ij k o n in k lijk b e s lu it v a n 7 o k to b e r 1966 (1). A n th r a c ie t : A n th r a c ie t b :

m in d e r d a n 10 p e t. v lu c h tig e stoffen v a n 10 p e t. t o t m in d e r d a n 12 p e t. v lu c h tig e sto ffen M ag ere k o le n : v a n 12 p e t. t o t m in d e r d a n 14 p e t. v lu c h tig e sto ffen 1 /2 -v e tk o le n : v a n 14 p e t. t o t m in d e r d a n 18 p e t. v lu c h tig e sto ffen 3 /4 -v e tk o le n : v a n 18 p e t. t o t m in d e r d a n 20 p e t. v lu c h tig e sto ffen V e tk o le n A : v a n 20 p e t. t o t m in d e r d a n 28 p e t. v lu c h tig e sto ffen V e tk o le n B : 28 p e t. v lu c h tig e sto ffe n e n m e er I n ta b e l IV -7 z ijn d e e e rste d rie k w a lite ite n sa m e n g e b ra c h t o n d e r één r u b r ie k : « A n th ra c ie t en m a g e re k o le n ». T a b e l IV -8 — P ersoneel en rendem ent va n de arbeiders i n de steenkoolm ijnen (2) T a b e l IV -8 m a a k t m e ld in g v a n h e t in g esch rev e n p erso n eel — B elg isch e e n b u ite n la n d s e a rb e id e rs — , h e t v e rz u im e n h e t n e tto -re n d e m e n t p e r d a g w a a rb ij, o n d e rsc h e id w o rd t g e m a a k t tu s s e n e n e rz ijd s d e o n d e r g ro n d se a rb e id e rs e n a n d e rz ijd s d e o n d e r- e n b o v e n g ro n d se a rb e id e rs sam en . H e t v e rz u im v e rte g e n w o o rd ig t h e t p e rc e n ta g e , in v e rg e lijk in g m e t h e t in g e sc h re v e n p erso n eel, v a n de afw ezig h ed en v o o r in d iv id u e le g e re c h tv a a rd ig d e e n n ie t g e re c h tv a a rd ig d e m o tie v e n , m e t u itz o n d e rin g v a n v a k a n tie , s ta k in g e n , enz. H e t n e tto d a g e lijk s re n d e m e n t s te m t o v eree n m e t ee n n e tto p r o d u k tie p e r d ie n s t. O m h e t re n d e m e n t in d e ste e n k o o lin d u s trie te b e re k e n e n m a a k t h e t B e s tu u r v a n h e t M ijn w ezen d e v e rh o u d in g tu s s e n d e n e tto n ie t g e c o rrig e erd e p r o d u k tie — d .w .z. z o n d e r o p d e (1 ) B e lg is c h S ta a ts b la d v a n 2 2 o k t o b e r 1 9 6 6 . (2 ) Z ie n o o t o n d e r t a b e l Ï V - 6 .

to n n e m a a t v a n m in d e rw a a rd ig e p ro d u k te n een re d u c tiecoëfficiënt to e te p a sse n — e n ee n p e rso n e elsb e z e ttin g die d e b a z e n en d e to e z ic h te rs o m v a t e n die een d ie n s t v a n 8 u u r u itv o e r t. W a n n e e r d e a rb e id s d u u r h o g e r lig t d a n deze tijd s p a n n e w o rd t d e w erk b e u r t b e re k e n d als een a rb e id se e n h e id w a a ro p een correctiecoëfi& ciënt w o rd t to e g e p a st. T a b e l IV -9 — Zichtbaar steenkoolverbruik H e t D ire c to riu m v o o r d e K o le n n ij v e r h e id h e e ft v a n 1962 t o t 1970 in z ijn ja a rv e rs la g e en ta b e l ge p u b lic e e rd w a a rin d e le v e rin g e n v a n B elgische en in g e v o erd e ste e n k o o l en a g g lo m e ra te n o p d e b in n e n la n d se m a r k t e n a a n h e t b u ite n la n d z ijn op g en o m en . H e t z ic h tb a a r v e rb ru ik v a n B elgische stee n k o o l is g e lijk a a n d e p ro d u k tie v a n ste e n k o o l e n a a n h e t g e b ru ik v a n p ro d u k te n zo als h e t ste e n k o o lp e k m e t h e t oog op d e fa b ric a g e v a n a g g lo m e ra te n , h o e v ee l h e d e n w a a rv a n de u itv o e r e n d e to e n a m e v a n d e v o o r ra d e n b ij d e p ro d u c e n te n d ie n e n a fg e tro k k e n e n w a a r b ij de v e rm in d e rin g e n v a n v o o rra d e n d ie n e n ge v o e g d te w o rd e n . D it g e g ev en o m v a t b o v e n d ie n de ste e n k o le n d ie d e ste e n k o le n m ijn e n ze lf in v o e re n e n op d e b in n e n la n d se m a r k t v e rk o p e n , zoals b ijv o o r b ee ld fijn k o o l b e ste m d v o o r d e fa b ric a g e v a n agglo m e ra te n e n v o o r d e co k esb ereid in g . W a n n e e r m en de n e tto -in v o e r b ij h e t b in n e n la n d s v e rb ru ik v a n B elgische ste e n k o le n v o eg t, v e r k rijg t m en h e t to ta le b in n e n la n d se v e rb ru ik , d a t o v e re e n k o m t m e t d e le v e rin g e n o p d e b in n e n la n d s e m a rk t, d.w .z. m e t h e t v e rb r u ik v a n d e m ijn e n e n m e t de h a n d e lsv ra a g . B u ite n h e t to ta le z ic h tb a re v e rb ru ik , m a a k t t a bel IV -9 m eld in g v a n d a t v a n d e d rie g ro te se c to re n : de' ele k trisc h e c e n tra le s, d e c o k e sfa b rie k en e n d e h u is b ra n d . T a b e l I V - 10 — Groeven : produktie-in d excijfers D eze ta b e l v e rm e ld t de m a a n d g e m id d e ld e n v a n d e in d e x c ijfe rs v a n d e in d u strië le p ro d u k tie , b e re k e n d d o o r h e t N .I.S . v o o r d e b e la n g rijk s te c ateg o rieën alsm ed e v o o r h e t g eheel v a n d e g ro ev e n . D e in d e x cijfers z ijn o p g e m a a k t o p b asis v a n d e aa n g e g e v en p ro d u k tie to n n e m a a t.

C. V E R W E R K E N D E N IJV E R H E ID I. A L G E M E E N H E D E N B ro n n e n :

D eze in d e x c ijfers v e rg e n g een a n d e re o p m e rk in g te n a a n z ie n v a n d e k e u ze v a n d e b asis o f v a n h u n b erek en in g sw ijze d a n die w elke v o o r ta b e l I V - 1 w erd g e m a a k t.

N a t io n a a l I n s t i t u u t vo o r d e S t a ti s t i e k ( N . I . S . ) . N a tio n a l e B a n k v a n B e lg ië ( N . B . B . ) . I n s t i t u t d e R e c h e rc h e s E c o n o m iq u e s ( I . R . E . S . ) .

B ib lio g r a f ie : I n d u s t r ië l e S t a ti s t i e k e n v a n h et N . I . S . S ta tis tis c h T i jd s c h r if t v a n h et N . I . S . T i jd s c h r if t vo o r D o c u m e n ta tie e n V o o r lic h tin g v a n d e N . B . B . S e r v ic e m e n s u e l d e C o n jo n c tu r e d e L o u v a i n ( I . R . E . S . ) .

T a b e l IV -1 2 — In d e x c ijfe r v a n de p ro d u ktiv ite it in de verwerkende nijverheid (arbeiders en bedienden)

T a b e l IV -1 1 — In d e x c ijfe rs va n de p ro d u k tie naar bedrijfstak D eze ta b e l v e rm e ld t d e m a a n d g e m id d e ld e n v a n d e in d e x c ijfe rs v a n d e in d u s trië le p ro d u k tie v a n h e t N .I.S . H e t in d e x c ijfe r v a n d e g e z a m e n lijk e v e rw e r k e n d e n ijv e rh e id v lo e it v o o rt u it een gew ogen w is k u n d ig g e m id d e ld e v a n v e rsc h ille n d e g e d ee lte lijk e in d e x c ijfe rs. E r zij a a n g e s tip t d a t d e b o u w - e n v e r v o e rb e d rijv e n n ie t in d eze ta b e l v o o rk o m e n .

H e t in d e x c ijfe r v a n d e p r o d u k tiv ite it v a n h e t p erso n eel in de v e rw e rk e n d e n ijv e rh e id is b e re k e n d d o o r h e t I .R .E .S . op g ro n d v a n d e v o lg en d e fo rm u le :

— 47 —

P ro d u k tie v a n de v e rw e rk e n d e n ijv e rh e id D o o r h e t arb e id e rs- e n b e d ie n d en p erso n eel in d e v e rw e rk e n d e n ijv e rh e id g e p re s te e rd e u re n

D e p ro d u k tie v a n d e v e rw e rk e n d e n ijv e rh e id die in d e te lle r v a n d eze fo rm u le v o o rk o m t o m v a t h e t g eh eel v a n d e v e rw e rk e n d e n ijv e rh e id zo als h ij o m s c h re v e n is in h e t in d e x c ijfe r v a n d e p ro d u k tie b e re k e n d d o o r h e t I .R .E .S . (1).

s lo tte k o m t m e n t o t h e t g e m id d e ld e p e rc e n ta g e v a n de b e z e ttin g v a n h e t p ro d u k tie v e rm o g e n in d e B elgische in d u s trie d o o r d e p e rc e n ta g e s v a n d e v ersc h illen d e se c to re n te w egen m e t d e to eg e v o eg d e w a a rd e v a n d e sec to r.

D e g e w e rk te u re n d ie in d e n o e m e r v a n d e fo r m u le v o o rk o m e n z ijn o p d e v o lg e n d e w ijze b e re k e n d : d e d o o r d e a rb e id e rs g e w e rk te u re n v o rm e n h e t to ta a l v a n de m a n u re n v a n alle b e d rijv e n b e g re p e n in h e t in d e x c ijfe r v a n d e p ro d u k tie e n g e p u b lic e e rd d o o r h e t N .I.S . D e m a n u re n v a n d e k a to e n - e n v la ssp in n e rije n w e rd e n g e ra a m d d o o r a a n h e t a a n ta l a rb e id e rs h e tz e lfd e a a n ta l m a a n d u re n p e r a rb e id e r to e te k e n n e n als v o o r d e o v erig e te x tie ls e c to re n . H e t to ta a l v a n d e m a n u re n is b e re k e n d p e r m a a n d v a n g elijk e le n g te.

D e e n q u ê te v a n d e N .B .B . h e e ft, in 1970, b e tre k k in g o p d e v o lg en d e in d u s trie ta k k e n : d e ijz e r- en sta a ln ijv e rh e id , d e m e ta a lv e rw e rk e n d e n ijv e rh e id , de n o n -fe rro m e ta le n , d e te x tie lb e d rijv e n , d e k led in g , de le d e rn ijv e rh e id , d e p a p ie r- e n k a rto n n ijv e rh e id , d e v e rw e rk in g v a n p a p ie r e n k a r to n , d e h o u tv e rw e rk e n d e n ijv e rh e id , h e t p la t glas e n h e t h o l glas, h e t a a r d e w e rk , d e b o u w k e ra m ie k , d e c e m e n ta g g lo m e ra te n en d e sc h e ik u n d ig e n ijv e rh e id .

D e d o o r d e b e d ie n d e n g e w e rk te u re n z ijn g e ra a m d d o o r h e t a a n ta l b e d ie n d e n t e v e rm e n ig v u ld ig e n m e t e en g e m id d e ld v a s t a a n ta l p e r b e d ie n d e g e p re ste e rd e u re n . D it a a n ta l h o u d t re k e n in g m e t d e v e rm in d e rin g v a n d e m a a n d e lijk s e a rb e id s d u u r in d e loop d e r ja re n . O m de a fw ijk in g e n te v e rm ijd e n , v e ro o rz a a k t d o o r d e ja a rlijk s e v a k a n tie e n d o o r d e b u ite n g e w o n e w eers o m s ta n d ig h e d e n is d e b e re k e n in g g e m a a k t v o o r tw e e p e rio d e s, n l. h e t g e m id d e ld e v a n d e m a a n d e n m a a r t t o t m ei e n h e t g e m id d e ld e v a n d e m a a n d e n se p te m b e r t o t n o v e m b e r. T a b e l IV -1 3 — In d e x c ijfe r v a n de loonkosten p e r een heid p ro d u k t i n de verwerkende nijverheid (arbeiders en bedienden) H e t in d e x c ijfe r v a n d e lo o n k o ste n p e r e en h eid p r o d u k t is h e t q u o tië n t v a n d e d elin g v a n h e t in d e x cijfer v a n d e u u rlo o n k o s te n (b e re k e n d d o o r h e t I .R .E .S ., zie ta b e l V I-7 ), e n h e t in d e x c ijfe r v a n d e p r o d u k tiv ite it p e r u u r (ev en een s b e re k e n d d o o r h e t I .R .E .S ., zie ta b e l IV -1 2 ). D eze in d e x c ijfe rs z ijn b e re k e n d v o o r d e p e rio d e s « m a a r t t o t m ei » en « se p te m b e r t o t n o v e m b e r » v a n e lk ja a r . T a b e l I V - 14 — B ezettin g v a n het produktieverm ogen in de verwerkende nijverheid H e t b e z e ttin g s p e rc e n ta g e v a n h e t p ro d u k tie v e r m o g en w o rd t b e re k e n d o p b a sis v a n d e a n tw o o rd e n o p d e v ra g e n lijs te n v a n een e n q u ê te v a n d e N .B .B . d ie p la a ts h e e ft in ja n u a r i, m ei e n o k to b e r. D e g e ste ld e v r a a g h e e ft b e tre k k in g o p d e b e z e ttin g v a n h e t p ro d u k tie v e rm o g e n v o o r p r o d u k te n o f v o o r een re e k s v a n p r o d u k te n d ie in dezelfd e in ste llin g w o rd en g e p ro d u c e e rd , zoals d e b ed rijfsle id e rs ze z elf ra m e n , in v e rg e lijk in g m e t h e t g e ïn sta lle e rd e p ro d u k tie v e r m ogen. O m t o t h e t g e m id d e ld e p e rc e n ta g e v a n d e b e z e t tin g v a n h e t p ro d u k tie v e rm o g e n in d e B elgische in d u s trie t e k o m e n , w o rd t g e b ru ik g e m a a k t v a n een tra p sg e w ijz e w eg in g : d e v o o r elk p r o d u k t o f ree k s v a n p ro d u k te n v e rm e ld e p e rc e n ta g e s z ijn gew ogen m e t d e o m z e t v a n h e t b e d r ijf v o o r h e t p r o d u k t o f de re e k s v a n p r o d u k te n . D e a ld u s v e rk re g e n p e rc e n ta g e s z ijn gew ogen m e t d e to eg ev o eg d e w a a rd e v a n d it p r o d u k t o f re e k s v a n p ro d u k te n , om t e k o m e n t o t een g e m id d e ld b e z e ttin g sp e rc e n ta g e v a n e e n se cto r. T e n (1 ) Z ie d e p u b l i k a t i e D é fin itio n s et M é th o d e s S ta tis tiq u e s , C e n t r e d e R e c h e r c h e s E c o n o m iq u e s d e l 'U n l v e r s i t é d e L o u v a i n ( 1 9 6 2 ).

D e o n d erz o ek in g s te lt e v e n een s v ra g e n o v e r d e b e la n g rijk s te o o rz a k e n v a n d e o n v o lled ig e b e z e ttin g v a n h e t in d u strië le p ro d u k tie v e rm o g e n . D e b e d rijfs le id ers v e rm e ld e n o f d e b e p e rk e n d e fa c to r v o o r t v lo e it u it e e n o n to e re ik e n d e v ra a g o f u it k n e lp u n te n , w a a rv a n d e b e la n g rijk s te z ijn h e t g e b re k a a n g e schoolde a rb e id s k ra c h te n , h e t o n to e re ik e n d e m a te rie e l o f d e o n to e re ik e n d e u itru s tin g , h e t g e b re k a a n b e v o o rra d in g in b a s is p ro d u k te n e n h u lp sto ffen . M en k o m t t o t g e z a m e n lijk e p e rc e n ta g e s v o o r d e v ie r b e p e rk e n d e fa c to re n d o o r h e tz e lfd e w eg ingstelsel t e g e b ru ik e n als v o o r d e b e re k e n in g v a n h e t p e rc e n ta g e v a n d e b e z e ttin g v a n h e t p ro d u k tie v e rm o g e n . I I . V O E D IN G S M ID D E L E N , D R A N K E N E N T A BAK B ro n n e n :

M in i s te r ie v a n F i n a n c ië n : B e s tu u r v a n d e A c c ijn z e n . M in i s te r ie v a n L a n d b o u w . N a t io n a a l I n s t i t u u t vo o r d e S t a ti s t i e k ( N . I . S . ) .


S ta tis tis c h J a a r b o e k vo o r B e lg ië . S ta tis tis c h T i jd s c h r if t v a n h e t N . I . S . T i jd s c h r if t vo o r D o c u m e n ta tie e n V o o r lic h tin g v a n d e N . B . B . A n n u a i r e S t a tis tiq u e ( O . V . N ) .

T a b e l IV -1 5 — A lgem ene resultaten va n de ja a rlijk se pro d u ktiesta tistieken T a b e l I V - 16 — V oedingsm iddelen, d ra n k en en tabak : in d ustriële investeringen D eze s ta tis tie k e n v e rg e n g een a n d e re to e lic h tin g d a n d ie w elke w e rd v e r s tr e k t in d e in le id in g v a n d it h o o fd stu k . T a b e l I V - 17 — P ro d u ktie en verbruik van su iker D eze ta b e l m a a k t m eld in g v a n d e p ro d u k tie , d e ra ffin erin g e n d e v o o rra d e n in d e d iv e rse s ta d ia v a n d e su ik e rp ro d u k tie . H e t b e tr e f t d e ru w e su ik e r, e e rste p r o d u k t v a n d e b e w e rk in g v a n d e s u ik e rb ie t, d e w itte p o e d e rsu ik er, p r o d u k t v a n d e ra ffin erin g d a t d ire c t in d e fa b rie k zelf w o rd t v e rk re g e n e n d e d o o r d e ge specialiseerd e ra ffin a d e rije n g e p ro d u c e e rd e su ik e rso o rte n . D eze ta b e l v e rm e ld t e v en ee n s h e t ja a rlijk s v e rb ru ik v a n s u ik e r in B elgië e n in h e t G ro o th e rto g d o m L u x e m b u rg . T a b e l I V - 18 — S u ik e rp ro d u k tie p e r cam pagne D e s ta tis tie k v a n d e s u ik e rp ro d u k tie p e r c a m p a g n e is o p g e m a a k t p e r p e rio d e g a a n d e v a n 1 o k to b e r t o t 30 s e p te m b e r v a n h e t v o lg en d e ja a r . D e p ro d u k tie v a n ru w e su ik e r h e e ft o n m id d e llijk p la a ts e n n e e m t een ein d e in d e c e m b e r-ja n u a ri; die v a n d e ra ffin a d e rije n h a n g t d a a re n te g e n a f v a n d e v ra a g .

— 48 —

Tabel IV -19 — B ier en alcohol D eze ta b e l v e rm e ld t h e t a a n ta l b ro u w e rije n die g e d u re n d e h e t b esc h o u w d e j a a r een a c tiv ite it h e b b e n u itg e o e fe n d , d e ja a rlijk s e b ie rp ro d u k tie in B elgië alsm e d e h e t z ic h tb a a r b ie rv e rb ru ik in B elg ië e n in h e t G ro o th e rto g d o m L u x e m b u rg . D e ta b e l m a a k t e v en een s m e ld in g v a n h e t a a n ta l s to k e rije n e n v a n d e a lc o h o lp ro d u k tie in B elgië alsm ed e v a n h e t z ic h tb a re v e rb ru ik v a n d rin k b a re alco h o l e n v a n n ijv e rh e id sa lc o h o l in B elgië en in h e t G ro o th e rto g d o m L u x e m b u rg . D e la a ts te d rie s t a tis tie k e n z ijn u itg e d r u k t in d u iz e n d e n h e c to lite rs, h e rle id t o t 50° G a y -L u ssa c b ij een te m p e r a tu u r v a n 15 c e n tig ra d e n .

T a b e l IV -2 0 — P ro d u k tie va n diverse voedingsm iddelen D eze ta b e l h e e ft b e tre k k in g o p d e o n d e rs ta a n d e p ro d u k te n : a) V leesco n serv en . H e t n e tto g e w ic h t is v e rm e ld . D eze r u b rie k o m v a t n ie t d e v le e s p ro d u k te n zoals w o rs t e n h a m . b) J a m . D eze r u b r ie k o m v a t n ie t d e v ru c h te n c o n se rv e n . c) G ro e n te n c o n se rv en . D eze r u b rie k o m v a t n ie t d e d ie p v rie sg ro e n te n . d) M eel (in d u strië le m a a ld e rije n ). D e m e e lp ro d u k tie is b e re k e n d d o o r d e A lg em en e V eren ig in g d e r B elg isch e M aald ers en g e p u b licee rd d o o r h e t N .I.S . e) K o e k je s, b e s c h u ite n , p e p e rk o e k . D e r u b r ie k « k o e k je s » o m v a t zow el d e g e su ik e rd e als de n ie t-g e su ik e rd e k o e k je s, zoals d e a l d a n n ie t g e z o u te n « c ra c k e rs », d e k a a sk o e k je s, a p e ritie fk o e k je s m e t z o u t, m e t k a a s , en z. D e b e sc h u ite n o m v a tte n d e to a s ts e n d e g e lijk a a rd ig e p ro d u k te n . f) C hocolade e n su ik erg o ed . D eze r u b rie k o m v a t n ie t d e a fg e w e rk te p ro d u k te n v a n cacao in p o e d e r, g e su ik e rd o f n ie t e n d e cacao b o te r. g) C ich o rei. h) G e b ra n d e koffie. i) M a rg a rin e . j) Z u iv e lp ro d u k te n . H e t M in isterie v a n L a n d b o u w m a a k t deze s ta tis tie k e n op. — L e v e rin g v a n m e lk a a n z u iv e lfa b rie k e n : deze ru b rie k o m v a t ev e n e e n s d e le v e rin g v a n ro o m . D e ro o m is o m g e z e t in lite rs m e lk o p b asis v a n d e coëfficiënt : 3,32 p e t. v e tsto ffe n p e r lite r; — D e r u b r ie k « b o te rp ro d u k tie » v e rm e ld t de b o te r die in een z u iv e lfa b rie k g e p ro d u c e e rd w o rd t en d e h o e v e b o te r. k) B ije n te e lt.

b a n d je s, v o lg t h ie ru it d a t d e p ro d u k te n d ie v rij v a n a c c ijn sre c h te n w o rd e n v e rk o c h t (in D u its la n d v e r b lijv e n d e tro e p e n , lu c h th a v e n s , enz) n ie t g e te ld zijn. T a b e l 22 — A c tiv iteit i n de tabaksnijverheid M en v in d t in deze ta b e l d e h o e v e elh e d en ta b a k d ie g e b ru ik t w o rd e n v o o r d e p ro d u k tie v a n sig aren , cig arillo ’s, s ig a re tte n , ro o k ta b a k e n a n d e re ta b a k s so o rte n , (m .a.w . p ru im - e n s n u ifta b a k ). D eze s ta tis tie k , o p g e m a a k t in sa m e n w e rk in g m e t de b e la n g h e b b e n d e b e ro e p sra a d , o n d erg in g s e d e rt z ijn p u b lic a tie in 1946 geen w ijzigingen.

I I I . T E X T IE L B ro n n en :

N a t io n a a l I n s t i t u u t vo o r d e S t a ti s t i e k ( N . I . S . ) . F e d e r a tie d e r B e lg is c h e T e x tie ln ijv e r h e id ( F E B E L T E X ) . B e lg is c h V e rb o n d d e r S p i n n e r s v a n K a to e n e n a a n v e rw a n te V e z e ls .


S ta tis tis c h J a a r b o e k v o o r B e lg ië . S ta tis tis c h T i jd s c h r if t v a n h e t N . I . S . T i jd s c h r if t voor D o c u m e n ta tie e n V o o r lic h tin g v a n d e N . B . B . M a a n d e l i jk s T i jd s c h r if t v a n F E B E L T E X . J a a r v e r s la g e n v a n F E B E L T E X . A n n u a i r e S ta tis tiq u e ( O . V . N . ) . B u l le t in m e n s u e l d e s ta tis tiq u e ( O . V . N . ) .

T a b e l IV -2 3 — A lgem ene resultaten va n de ja a rlijk se ■'produktiestatistieken T a b e l IV -2 4 — T e xtiel : ind u striels investeringen D eze s ta tis tie k e n v e rg e n g een a n d e re to e lic h tin g d a n d ie w elke w erd v e r s tr e k t in d e in le id in g v a n d it h o o fd stu k .

T a b e l IV -2 5 : P ro d u ktie va n de textielnijverheid D eze ta b e l g e e ft d e cijfers w eer v a n d e p ro d u k tie in d e v ersc h illen d e se c to re n v a n d e te x tie ln ijv e rh e id . D eze in lic h tin g e n k o m e n v a n F e b e lte x . Z ij k u n n e n v ersch illen v a n die v a n h e t N .I .S ., h e tz ij n a a r h e t o n d erzo ek in g sg eb ied , h e tz ij w egens re d e n e n v a n m eth o d o lo g isch e tec h n ie k e n . T a b e l IV -2 6 — P ro d u ktie v a n spinsels D e g eg evens v a n deze ta b e l, g ep u b lic e e rd d o o r h e t N .I.S . z ijn h e rk o m stig v a n v e rsch e id en e in s te l lin g en , h e t C e n tra a l B u re a u v a n d e V las-, H e n n e p - en J u te s p in n e rije n v a n B elgië d a t s ta tis tie k e n h e e ft o p g e m a a k t v o o r d e p ro d u k tie v a n sp insels v a n deze d rie g ro n d sto ffen , h e t B elgisch V e rb o n d d e r S p in n e rs v a n K a to e n en a a n v e rw a n te V ezels, d a t d e o v e re e n ste m m en d e s ta tis tie k e n v o o r h e t k a to e n h e e ft o p g e m a a k t, en d e B elgische N a tio n a le U n ie v a n K a a rd w o lsp in n e rs en d e B elgische N a tio n a le U n ie v a n K a m w o lsp in n e rs v o o r d e s ta tis tie k e n in v e rb a n d m e t d e wol. T a b e l IV -27 — K a to e n sp in n e rijen

T a b e l IV -21 — T a b a k : verbruik D e ta b e l m a a k t m e ld in g v a n h e t v e rb ru ik v a n e in d p ro d u k te n , n l. sig a re n , cig arillo ’s, s ig a re tte n en ro o k -, sn u if- e n p r u im ta b a k . A an g ezien d eze s ta tis tie k e n w o rd e n o p g e m a a k t a a n d e h a n d v a n d e fiscale

H e t B elgisch V e rb o n d d e r S p in n e rs v a n K a to e n e n a a n v e rw a n te V ezels te l t op 31 ja n u a r i e n 31 ju li v a n ie d e r ja a r h e t a a n ta l sp illen in d e k a to e n s p in n e rije n , d e p ro d u k tie v a n k a to e n sp in se ls e n d e v o o rra d e n ru w k a to e n . D e gegevens d ie b e tre k k in g h e b b e n op h e t ja a r e in d ig e n d op 31 ja n u a r i v a n e lk ja a r z ijn

— 49 —

o p g e n o m e n in deze ta b e l t o t 1969. S e d e rt 1969 h e b b e n d e gegev en s b e tre k k in g o p h e t b u rg e rlijk ja a r. T a b e l IV -2 8 — Oarenvoorraden i n de weverijen D eze ta b e l m a a k t m e ld in g v a n d e g a re n v o o rra d e n a a n h e t e in d e v a n h e t j a a r v o o r eigen re k e n in g e n v o o r lo o n o rd e rs. D e v o o rra d e n z ijn in g e d e eld n a a r d e g e b r u ik te g ro n d sto f. D e v o o rla a ts te ru b r ie k v a n d e ta b e l « A n d ere» g e n a a m d , o m v a t o .m . d e h e n n e p -, ko k o -, m a n illa - e n sisa lg a re n s. T a b e l IV -2 9 — voorraden

W eefsels : p ro d u k tie , leveringen en

D e ja a rc ijfe rs v a n d eze ta b e l w e rd e n b e re k e n d a a n d e h a n d v a n d e m a a n d s ta tis tie k v a n h e t N .I.S . D eze c ijfe rs g e v e n v o o r h e t k a to e n , h e t v la s, d e w ol, de ra y o n e n d e s y n th e tis c h e v ezels, d e ju te , d e p r o d u k tie v a n o n g e b le e k te w eefsels, zoals ze v a n h e t g e to u w k o m e n , d e le v e rin g e n v a n v e re d e ld e e n v a n ru w e w eefsels, a lsm e d e d e w e e fse lv o o rrad e n a a n h e t e in d e v a n h e t ja a r , m e t in b e g rip v a n d e w eefsels d ie w o rd e n a fg e w e rk t. T a b e l IV -3 0 — Gebreide goederen : gebreide stoffen D eze ta b e l m e t b e tre k k in g t o t d e p ro d u k tie , d e v e rk o p e n e n d e v o o rra d e n a a n h e t e in d e v a n h e t ja a r v a n d e g e b re id e sto ffe n o m v a t : — in d e r u b r ie k « N ie t-la d d e re n d o n d e rg o e d » : de s y n th e tis c h e ra y o n e n d e s y n th e tis c h e g a re n s; — in d e r u b r ie k « A n d e re sto ffe n » in h o o fd z a a k k a to e n e n in m in d e re m a te w ol. T a b e l IV -3 1 — Gebreide goederen : afgewerkte artikelen D e in d eze ta b e l o p g e n o m e n a fg e w e rk te a rtik e le n w e rd e n g e k la sse e rd in d e v o lg e n d e r u b rie k e n : o n d erg o e d a rtik e le n ; d a m e sk o u se n v a n s y n th e tis c h e g a re n s; so k k e n , 3/4 k o u se n , so k jes; b o v e n g o e d a rtik e len . E r m o e t w o rd e n a a n g e s tip t d a t : 1) d e r u b r ie k « O n d e rg o e d a rtik e le n » h e t n ie t-la d d e re n d d a m e so n d e rg o e d in r a y o n e n in s y n th e tis c h e g a re n s, p a n t y ’s e n a n d e re a rtik e le n o m v a t; 2) d e r u b r ie k « D a m e sk o u se n » d e k o u se n in s y th e tisch e g a re n s v e rv a a rd ig d o p k a to e n g e to u w e n en d e k o u se n v e rv a a rd ig d o p ro n d w e e fm a ch in e s e n a n d e re (d.w .z. in n y lo n , zijd e e n ra y o n ) o m v a t; 3) d e r u b r ie k « B o v e n g o e d a rtik e le n » d e ja p o n n e n en m a n te lp a k k e n , tr u ie n , p u llo v e rs, slip o v ers, tw in se ts, w o llen v e s te n e n b lo ezen e n k le d in g stu k k e n in fijn e h a a rs o o rte n e n in s y n th e tis c h e g a re n s o m v a t.

N a t io n a a l I n s t i t u u t vo o r d e S t a ti s t i e k ( N . I . S . ) .


S ta tis tis c h J a a r b o e k vo o r B e lg ië . S ta tis tis c h T i jd s c h r if t v a n h e t N . I . S .

D e r u b rie k « K le d in g v a n g ew ev en sto ffen » o m vat : — d e g e k led e b o v e n k le d in g (m e t in b e g rip v a n de k le d in g s tu k k e n in lodenw eefsel); — d e reg e n k le d in g ; — d e b e ro ep s- e n n ijv e rh e id sk le d in g ; — d e u n ifo rm e n v o o r h e t leg er, d e o p e n b a re e n p a rtic u lie re b e s tu re n ; — h e t d a m e so n d e rg o e d , c o rse tte n , ste p -in s e n g e lijk a a rd ig e k le d in g s tu k k e n ; — d e s p o rt- e n b in n e n h u isk le d in g ; — d e lu ie rs e n a rtik e ls v o o r k in d e re n v a n m in d e r d a n 5 ja a r. D e r u b r ie k « K le d in g v a n g eb re id e sto ffen » o m v a t h e t d a m e so n d e rg o e d in g e b re id e sto ffen e n de b o v e n k le d in g in g eb reid e stoffen. D e g ro ep « K le d in g to e b e h o re n » o m v a t o.m . h a n d sch o en en , d a sse n , z ijd e n h a lsd o e k e n , enz. D e g ro ep « H o o fd d ek sels » o m v a t d e h o e d e n v o o r h e re n e n d am es, d e p e tte n e n d e h o o fd d ek sels v o o r h e t leger. T a b e l IV -3 5 — P ro d u ktie v a n afgew erkt leder, schoenen en pantoffels D eze ta b e l v e rm e ld t d e cijfers v a n d e p r o d u k tie v a n z w a a r le d e r (zoolleder e n te c h n isc h le d e r), lic h t le d e r, sch o en en e n p an to ffels. M en h o u d t g ee n re k e n in g m e t d e sch o en en e n de p a n to ffe ls die v e rv a a rd ig d w o rd e n in d e fa b rie k e n w elke t o t d e r u b b e rin d u s trie b e h o re n . D e ru b r ie k « P a n to ffe ls » o m v a t d e p ro d u k tie v a n « e sp a d rille s ».

V. H O U T E N M E U B E L E N B ro n n e n :

N a tio n a a l I n s t i t u u t vo o r d e S t a ti s t i e k ( N . I . S . ) . F o o d a n d A g r i c u ltu r e O r g a n iz a tio n ( F . A . O .) .

B i b lio g r a f ie :

S ta tis tis c h T i jd s c h r if t v a n h e t N . I . S . S t a ti s t i s c h J a a r b o e k v a n d e B o s b o u u 'p r o d u k te n . A n n u a i r e s ta tis tiq u e ( O . V . N . ) .

T a b e l IV -3 6 — A lgem ene resultaten va n de ja a rlijk se p ro d u ktiesta tistieken T a b e l IV -3 7 — H o u t- en kurkn ijverh eid : in dustriële investeringen D eze s ta tis tie k e n v e rg e n g ee n a n d e re o p m e rk in g e n d a n die w elke w e rd e n g e m a a k t in d e in le id in g v a n d it h o o fd stu k .

IV . K L E D IN G E N S C H O E IS E L B ro n :

Tabel IV-34 — K leding en confectienijverheid : verkoop

T a b e l IV -3 2 — A lgem ene resultaten v a n de ja a rlijk se p ro d u ktiesta tistieken T a b e l IV -3 3 — K le d in g en schoeisel : in d ustriële i n vesteringen D eze s ta tis tie k e n v e rg e n g een a n d e re to e lic h tin g d a n d ie w elk e w e rd v e r s tr e k t in d e in le id in g v a n d it h o o fd s tu k .

T a b e l IV -3 8 — H o u t en aanverw ante p ro d u kte n : ge factureerde verkopen H e t b e tr e f t d e to ta le w a a rd e v a n d e v e rk o p e n g e fa c tu re e rd d o o r d e v ersch ille n d e h o u tv e rw e rk e n d e b e d rijv e n e n v a n d e a a n v e rw a n te p ro d u k te n . D e v e rk o p e n h e b b e n b e tre k k in g op in ste llin g e n d ie v ijf o f m eer a rb e id e rs te w erk stellen , g e k la sse e rd n a a r h u n v o o rn a a m s te a c tiv ite it.

— 50 —

V I. P A P I E R , D R U K K E R IJ , U I T G E V E R I J B ro n :

N a tio n a a l I n s t i t u u t vo o r d e S t a ti s t i e k ( N . I . S . ) .


S ta tis tis c h J a a r b o e k v o o r B e lg ië . S ta tis tis c h T i jd s c h r if t v a n h e t N . I . S . T i jd s c h r if t vo o r D o c u m e n ta tie e n V o o r lic h tin g v a n d e N . B . B . A n n u a i r e s ta tis tiq u e ( O . V . N . )

D e ru b rie k « S tu k k e n v o o r u ltru stin g sg o e d e re n e n v o o r d iv e rse m e ta a lp ro d u k te n » alsm e d e d e ru b rie k « D iv erse n ie t e ld ers g en o e m d e a rtik e le n » o m v a tte n p ro d u k te n die d e p ro d u c e n te n n a d e r m o e te n o m sc h rij ven .

T a b e l IV -3 9 — A lgem ene resultaten va n de ja a rlijk se p ro d u ktiesta tistieken T a b e l IV -4 0 — P a p ie r : industriële investeringen D eze s ta tis tie k e n v e rg e n g een a n d e re to e lic h tin g d a n d ie w elk e w e rd v e r s tr e k t in d e in le id in g v a n d it h o o fd stu k . T a b e l IV -41 — P a p ie r : activiteit der producenten D e r u b r ie k « V e rw e rk in g » h e e ft b e tre k k in g o p d e sto ffe rin g sa rtik e le n , to ile ta rtik e le n , a rtik e le n v o o r sch o o lg eb ru ik , v o o r k a n to o r en briefw isselin g, alsm e d e o p in p a k p a p ie r, o p v e re d e ld p a p ie r e n k a r to n , op sp ellen e n sp eelg o ed (sp e e lk a a rte n , b lo em en ), op sc h rijfb o e k e n e n sig a re tte n p a p ie r.

V I I . C H E M IS C H E N I J V E R H E I D E N A A N V E R W A N T E B E D R IJF S T A K K E N B ro n n e n :

N a t io n a a l I n s t i t u u t vo o r d e S t a ti s t i e k ( N . I . S . ) . M in i s te r ie v a n F i n a n c ië n : B e s tu u r v a n d e A c c ijn z e n .


S ta tis tis c h J a a r b o e k v o o r B e lg ië . S ta tis tis c h T i jd s c h r if t v a n h e t N . I . S .

T a b e l IV -4 2 — A lgem ene resultaten v a n de ja a r lijk s e p ro d u ktiesta tistieken T a b e l IV -4 3 — Chem ische nijverheid en aanverw ante bedrijven : ind u striële investeringen D eze s ta tis tie k e n v e rg e n g een a n d e re o p m e rk in g en d a n d ie w elk e w e rd e n g e m a a k t in d e in le id in g v a n d i t h o o fd s tu k .

T a b e l IV -4 6 — R affinaderijen : aardolie en z ijn deri vaten T a b e l IV -4 6 v e rm e ld t d e h o e v e elh ed en v e rw e rk te ru w e a a rd o lie e v e n a ls d e g e p ro d u c e e rd e e n d e in om loop g e b ra c h te v o o rn a a m s te v o o rtb re n g se le n : a u to -, v lieg tu ig -, c a rb u re a c to rb e n z in e (kerosine), gasolie, lic h te sto o k o lie, e n z w are sto o k o lie. O n d e r p ro d u k tie v a n d e ra ffin a d e rije n v a n a a r d olie e n d e riv a te n d ie n e n t e w o rd e n v e r s ta a n d e u i t in g ev o erd e ru w e a a rd o lie geraffin eerd e p ro d u k te n . D e in om loop g e b ra c h te geraffin eerd e p ro d u k te n h e b b e n b e tre k k in g op d e h o e v e elh e d en b in n e n la n d se p ro d u k te n a fg e h a a ld in d e ra ffin a d e rije n e v en a ls in d e L u x e m b u rg se en B elgische e rk e n d e o p sla g p la a tse n , m e t u itz o n d e rin g v a n d ie w elke b e ste m d z ijn v o o r d e u itv o e r. D eze s ta tis tie k v in d t h a a r ju rid isc h e g ro n d slag in h e t m in isterie el b e slu it v a n 7 a p ril 1961 (1) w a a r d o o r h e t m in iste rie el b e slu it v a n 7 ja n u a r i 1957 w o rd t op g eh ev en . T en g ev o lg e v a n d e w ijz ig in g en d ie z ijn a a n g e b ra c h t in d e classificatie v a n d e p r o d u k te n en in d e ee n h ed en w a a rin deze s ta tis tie k e n z ijn u itg e d r u k t, k o n d e volledige re tro sp e c tie v e re e k s slech ts w o rd en o p g e ste ld v a n a f 1962. D e p ro d u k tie e n d e in om loop g e b ra c h te h o ev eel h e d e n z ijn v o o r e lk p r o d u k t u itg e d r u k t in d u iz e n d e n m e trie k e to n n e n z o n d e r co rre c tie v o o r d e d ic h th e id o f a n d e re ele m en ten .

T a b e l IV -47 — Cokes en steenkoolagglomeraten T a b e l IV -4 4 — C hem ische p ro d u k te n en rubber : diverse pro d u kties D e s ta tis tis c h e re e k se n h e b b e n b e tre k k in g op d e to ta le p ro d u k tie , d.w .z. m e t in b e g rip v a n d e h o ev e el h e d e n d ie d o o r d e in ste llin g v o o r h a a r eig en g e b ru ik w e rd afg e n o m e n e n v a n d e p ro d u k tie v o o r re k e n in g v a n d e rd e n (loonw erk). D e p r o d u k tie v a n s y n th e tis c h e a m m o n ia k en d e riv a te n alsm e d e d ie v a n s tik s to f in d e v o rm v a n te ru g g e w o n n e n a m m o n ia k s u lfa a t w o rd t u itg e d r u k t in stik s to fg e w ic h t (chem isch sy m b o o l N ). T a b e l IV -4 5 — Plastiekverw erkende nijverheid : le veringen D e r u b r ie k « H a lffa b rik a te n » h e e ft b e tre k k in g o p d e b u iz e n v o o r e le k trisc h e leid in g en , p ijp e n , p ro fie lstu k k e n , a lv e o la ire p r o d u k te n (sch u im ), vellen e n foliën, gegolfde en v la k k e p la te n . D e r u b r ie k « P r o d u k te n v o o r gew one c o n su m p tie o f gew oon g e b ru ik » o m v a t : ta n k s , v e rp a k k in g s m a te ria a l, re c ip ië n te n , h u ish o u d a rtik e le n , m eu b elen , a rtik e le n e n to e b e h o re n v o o r h e t b o u w b e d rijf e n sa n ita ire in s ta lla tie s , s p o rta rtik e le n , sp ellen e n sp ee l g o ed , allerlei so o rte n schoeisels.

a) D e c o k e sp ro d u k tie h e e ft b e tre k k in g o p die v a n d e c o k e sfa b rie k en v a n d e m ijn e n , v a n d e hoog o v en s e n v a n d e o n a fh a n k e lijk e b e d rijv e n . D eze la a ts te o m v a tte n d e co k e sfab riek en v a n de chem isch e b e d rijv e n , v a n d e g a sfa b rie k e n e n v a n d e g la sn ijv e rh e id . V ol gens d e defin ities v a n h e t B u re a u v o o r d e S ta tis tie k d e r E u ro p e se G em een sc h ap p en die o p 1 ja n u a r i 1967 v a n k r a c h t w erd e n , b e s to n d e r o p die d a tu m n o g m a a r een en k ele co k esfa b rie k bij d e m ijn e n e n geen e n k ele m eer in 1970. H e t b e tr e f t h ie r u its lu ite n d ov en co k es, d e p r o d u k tie v a n gascokes is im m e rs o n b e d u id e n d . S e d e rt 1964 b e s ta a n e r in B elgië geen e ig en lijk e g a sfa b rie k e n m eer. D e le v erin g e n z ijn in g ed e eld in le v e rin g e n a a n h e t b u ite n la n d m e t in b e g rip v a n h e t G ro o th e rto g d o m L u x e m b u rg , e n le v e rin g e n a a n h e t b in n e n la n d , in z o n d e rh e id a a n de ijzer- e n s ta a ln ijv e rh e id d ie de v o o rn a a m s te a fn e m e r is v a n cokes, e n a a n d e a n d e re se c to re n v a n h e t b e d rijfsle v en . b) S te e n k o o lb rik e tte n w o rd e n h o o fd z a k e lijk v e r v a a rd ig d in d e fa b rie k e n die a a n d e ste e n k o le n m ijn e n v e rb o n d e n zijn. (1) B elgisch staatsblad van 2d april 1961.

— 51 —

V I I I . C E M E N T , K L E I N I J V E R H E I D , C E R A M IE K E N GLAS B ro n n e n :

N a t io n a a l I n s t i t u u t v o o r d e S t a ti s t i e k ( N . I . S . ) . V e r b o n d d e r K e r a m is c h e N i jv e r h e id v a n B e lg ië e n v a n L u x e m b u r g .


S ta tis tis c h J a a r b o e k vo o r B e lg ië . S ta tis tis c h T i jd s c h r if t v a n h et N . I . S . T i jd s c h r if t v o o r D o c u m e n ta tie e n V o o r lic h tin g v a n d e N . B . B . A n n u a i r e S t a tis tiq u e ( O . V . N . ) . B u l le t in m e n s u e l d e S ta ti s t i q u e ( O . V . N . ) .

Tabel IV-55 — IJzer- en staalproduktie D eze ta b e l b e v a t d e s ta tis tie k e n v a n d e ijzer- e n s ta a lp ro d u k tie ; d a a rb ij w o rd e n d e v o o rn a a m s te p ro d u k te n v a n deze b e d rijfs ta k in g e d ee ld n a a r d e d rie p ro d u k tie s ta d ia : ru w e p ro d u k te n (hoogovens, s ta a l fa b rie k e n ), h a lffa b rik a te n (w alserijen ) e n a fg e w e rk te p ro d u k te n .

T a b e l IV -4 8 — A lgem ene resultaten va n de ja a rlijk se p ro d u ktiesta tistieken T a b e l IV -4 9 — C em ent, kleinijverheid, ceram iek en glas : in d u striële investeringen D eze s ta tis tie k e n v e rg e n g e e n a n d e re to e lic h tin g d a n d ie w elk e w e rd v e r s tr e k t in d e in leid in g v a n d it h o o fd s tu k .

X . N O N -F E R R O M E T A L E N B ro n n e n :

M in i s te r ie v a n E c o n o m is c h e Z a k e n ( M . E . Z . ) : B e s tu u r v a n h e t M ijn w e z e n . N a t io n a a l I n s t i t u u t vo o r d e S t a ti s t i e k ( N . I . S . ) . U n ie d e r n o n - fe r r o m e ta a ln ijv e r h e id .


A n n a l e n d e r M i j n e n v a n B e lg ië . S ta tis tis c h J a a r b o e k v o o r B e lg ië . S ta tis tis c h T i jd s c h r if t v a n h e t N . I . S . A r b e id s b la d . B u l le t in d e V I . R . E . S . A n n u a i r e S ta tis tiq u e ( O . V . N . ) . B u l le t in m e n s u e l d e S t a tis tiq u e ( O . V . N . ) . S ta tis tis c h B u l le t in ( E . G . K . S . ) .

T a b e l IV -5 0 — C em ent en kleinijverheid : p ro d u ktie I n d e ru b r ie k « C e m e n t » is o p g e n o m en g em a len P o rtla n d c e m e n t, m e ta a lc e m e n t, s la k k e n c e m e n t en u itg e v o e rd e P o rtla n d c e m e n tk lin k e rs . D e r u b rie k e n v a n d e k le in ijv e rh e id o m v a tte n e v e n tu e e l d e p r o d u k te n d ie in d e fa b rie k w o rd e n v e r v a a rd ig d v o o r re k e n in g v a n d e rd e n (loonw erk). D e g ew o n e b a k s te n e n o m v a tte n d e b a k s te n e n w a a rv a n d e h o lle ru im te m in d e r d a n 15 p e t. b e d ra a g t.

T a b e l IV -51 — P ro d u k tie va n de ceram ieknijverheid D eze ta b e l o m v a t g eg ev en s d ie b e re k e n d z ijn o p g ro n d v a n d e k w a r ta a ls ta tis tie k v a n d e in d u strië le a c tiv ite it in d e c e ra m ie k n ijv e rh e id . D e v o o rn a a m s te p r o d u k te n v a n d eze b e d rijfs ta k z ijn e rin op g en o m en .

T a b e l IV -5 2 — G las : in d e x c ijfe rs va n de pro d u ktie

T a b e l IV -5 6 — A lgem ene resultaten v a n de ja a rlijk se p ro d u ktiesta tistieken T a b e l IV -57 — N on-ferrom etalen : in d u striële investe ringen D eze s ta tis tie k e n v e rg e n g een a n d e re to e lic h tin g d a n d ie w elke w e rd v e r s tr e k t in d e in le id in g v a n h e t h o o fd stu k .

T a b e l IV -5 8 — P ro d u ktie va n non-ferrom etalen en v a n h u n legeringen D e s ta tis tie k b e tre ffe n d e d e n o n -fe rro m e ta a ln ij v e rh e id g e e ft d e p ro d u k tie a a n v a n d e v o o rn a a m s te ru w e m e ta le n (ee rste e n tw e e d e sm eltin g ) e n v a n de h a lffa b rik a te n : k o p e r, zin k , lood, tin , a lu m in iu m , en z. Zij h e e ft o o k b e tre k k in g o p d e ru w e p ro d u k te n e n h a lffa b rik a te n v a n edele m e ta le n : zilv er, g o u d , p la tin a , enz.

D e in ta b e l IV -5 2 g e p u b lic e e rd e in d e x c ijfe rs v a n d e g la s p ro d u k tie h e b b e n b e tre k k in g o p d e tw ee s e c to re n v a n d e g la s in d u s trie : p la a t- e n holglas. X I. M E T A A L V E R W E R K E N D E N IJV E R H E ID E N SCH EEPSBO U W B ro n n en :

M in i s te r ie v a n E c o n o m is c h e Z a k e n ( M . E . Z . ) . N a tio n a a l I n s t i t u u t vo o r d e S t a ti s t i e k ( N . I . S . ) . F e d e r a tie v a n d e O n d e r n e m in g e n d e r M e ta a lv e r w e r k e n d e N i jv e r h e id (F A B R IM É T A L ).


S t a ti s t i s c h J a a r b o e k v o o r B e lg ië . S ta tis tis c h T i jd s c h r if t v a n h et N . I . S . A r b e id s b la d . B u l le t in d e V I . R . E . S . H a l f m a a n d e li j k s t ij d s c h r ift v a n F a b r im é ta l. A n n u a i r e S t a tis tiq u e ( O . V . N . ) . B u l le t in m e n s u e l d e S ta tis tiq u e ( O . V . N . ) . S ta tis tis c h B u l le t in ( E . G . K . S . ) .

IX . I J Z E R E N S T A A L B ro n n e n :


M in i s te r ie v a n E c o n o m is c h e Z a k e n ( M . E . Z . ) : B e s tu u r v a n h et M ijn w e z e n . N a t v m a a l I n s t i t u u t v o o r d e S t a ti s t i e k ( N . I . S . ) . A n n a l e n d e r M i j n e n v a n B e lg ië . S ta tis tis c h J a a r b o e k v o o r B e lg ië . S ta tis tis c h T i jd s c h r if t v a n h e t N . I . S . B u l le t in m e n s u e l d e S t a tis tiq u e ( O . V . N . ) . S t a ti s t i s c h B u l l e t i n ( E . G . K . S . ) .

T a b e l IV -5 3 — A lgem ene resultaten v a n de ja a rlijk se p ro d u ktiesta tistieken

T a b e l IV -5 9 — A lgem ene resultaten v a n de ja a rlijk se p ro d u ktiesta tistieken

T a b e l IV -5 4 — I J z e r - en staalnijverheid : industriële investeringen ■

T a b e l IV -6 0 — M etaalverw erkende nijverheid scheepsbouw : in dustriële investeringen

D eze s ta tis tie k e n v e rg e n g een a n d e re to e lic h tin g d a n d ie w elke w e rd v e r s tr e k t in d e in le id in g v a n d it h o o fd stu k .

D eze s ta tis tie k e n v e rg e n geen a n d e re to e lic h tin g d a n d ie w elke w e rd v e r s tr e k t in d e in le id in g v a n d it h o o fd stu k .

— 52 —

en

Tabel IV-61 — Metaalverwerkende nijverheid en scheepsbouw : algemeen overzicht D eze ta b e l v e rm e ld t h e t a a n ta l w e rk k ra c h te n , h e t to ta le a a n ta l w e rk u re n , d e b e ste llin g e n alsm ed e d e le v e ra n tie s (to ta le v e rz e n d in g e n e n u itv o e r).

T a b e l IV -6 2 — M etaalverw erkende nijverheid en scheepsbouw : bestellingen en leveringen n a a r be d rijfsta k D eze ta b e l v e rm e ld t v o o r elk e g ro ep p ro d u k te n v a n d e se c to r d e r m e ta a lv e rw e rk e n d e n ijv e rh e id de b estellin g en , d e to ta le v e rz e n d in g e n e n d e u itv o e r. D e ja a rc ijfe rs z ijn b e re k e n d u it d e m a a n d s ta tis tie k e n v a n d e in d u strië le a c tiv ite it in d e se c to r « m e ta a lv e r w e rk e n d e n ijv e rh e id ».

D. B O U W B E D R IJF B ro n n e n :

M in i s te r ie v a n V o lk sg e z o n d h e id . N a t io n a a l I n s t i t u u t v o o r d e S t a ti s t i e k ( N . I . S . ) . N a tio n a le M a a ts c h a p p ij vo o r d e H u is v e s tin g ( N . M . H . ) . N a tio n a le C o n fe d e ra tie v a n h e t B o u w b e d r ijf.


S ta tis tis c h J a a r b o e k vo o r B e lg ië . S ta tis tis c h T i jd s c h r if t v a n h et N . I . S . T i jd s c h r if t vo o r D o c u m e n ta tie e n V o o r lic h tin g v a n d e N . B . B . W e e k b la d « H e t B o u w b e d r ijf ». C o n ju n c tu u r B o u w b e d r ijf ( N a tio n a le C o n fe d e ra tie v a n h e t B o u w b e d r i jf ) . B o u w s ta tis tie k e n ( N a t io n a le C o n fe d e ra tie v a n ?iet B o u w b e d r ijf) . A n n u a i r e S ta tis tiq u e ( O . V . N . ) . S t a ti s t i e k e n v a n h e t B o u w b e d r ijf e n v a n d e H u is v e s tin g ( N . I . S . ) .

T a b e l IV -6 3 — A lgem ene resultaten va n de ja a rlijk se p ro d u ktiesta tistieken T a b e l IV -6 4 — B o u w b e d rijf : ind u striële investeringen D eze s ta tis tie k e n v e rg e n g een a n d e re to e lic h tin g d a n d ie w elke w e rd v e r s tr e k t in d e in le id in g v a n d it h o o fd stu k .

« N a tio n a l B u re a u o f E c o n o m ic R e se a rc h » v a n d e V e ren ig d e S ta te n to e g e p a s t o p een g ro o t a a n ta l t i j d re e k se n (1). H e t N .I.S . g e b ru ik t deze m e th o d e ev en een s in z o n d e rh e id v o o r d e u itw e rk in g v a n d e tre n d -c y c lisc h e in d e x c ijfers v a n d e in d u strië le p ro d u k tie . T a b e l IV -6 6 — Openbare bouw w erken — A angegane verbintenissen

T a b e l IV -6 5 — In d e x c ijfe r va n de in d u striële p ro d u k tie i n het bou w b ed rijf : trend-cyclische beweging D e in d e x c ijfe rs v a n h e t b o u w b e d rijf (o p e n b a re w e rk e n e n w e rk e n v o o r p a rtic u lie re n ) w o rd e n m a a n d e lijk s b e re k e n d o p g ro n d v a n h e t a a n ta l m a n u re n . O m re k e n in g te h o u d e n m e t d e p r o d u k tiv ite it w o rd en zij g e c o rrig e erd d o o r een coëfficiënt d ie w o r d t v e r k re g e n d o o r, v o o r een b e p a a ld ja a r , h e t in d e x c ijfer v a n de o u tp u t te g e n v a s te p rijz e n v a n h e t b o u w b e d r ijf g e tro k k e n u it d e n a tio n a le re k e n in g e n , te d elen d o o r h e t g e m id d e ld e v a n d e b o v e n v e rm e ld e m a a n d e lijk se in d ex cijfers. H e t b e g rip « tre n d -c y c lisc h e b ew eg in g » v e rg t d e v o lg en d e to e lic h tin g : M en w e e t d a t de w a a rd e v a n e en eco n o m isch e v a ria b e le o p e e n w illek eu rig tijd stip t d e r e s u lta n te is v a n allerlei in v lo e d e n die k u n n e n w o rd e n s a m e n g e v a t in d rie c o m p o n e n te n : — d e tre n d -c y c lisc h e c o m p o n e n t : Ct ; — d e se iz o e n c o m p o n e n t : S t ; — d e to e v a llig e c o m p o n e n t, o o k g e n o e m d re sid u e le o f o n re g e lm a tig e c o m p o n e n t : I t. D e tre n d -c y c lisc h e c o m p o n e n t is b o v e n d ie n de r e s u lta n te v a n d e a lg em en e te n d e n s e n v a n d e cy cli sch e bew eging. O m d e tijd re e k s t e s p litse n in h a a r c o m p o n e n te n w e rd d e « C ensus M e th o d I I » (J . S h isk in ) to e g e p a st. D eze m e th o d e , d ie v o lm a a k te r is d a n die v a n M a c a u la y , w o rd t s e d e rt v e rsc h e id e n e ja r e n d o o r h e t

D eze ta b e l v e rm e ld t d e ja a rlijk s e v e rb in te n isse n op h e t g e b ied v a n o p e n b a re b o u w w erk e n v a n v ie r m in isterië le d e p a rte m e n te n , n l. O p e n b a re W e rk e n , V erkeersw ezen, V o lk sg ezo n d h eid en L a n d s v e rd e d i ging. D e gegevens b e tre ffe n d e d it la a ts te d e p a r te m e n t o m v a tte n en k el d e w e rk e n v a n b u rg e rlijk e b o u w k u n d e . D e v e rb in te n isse n v a n d rie p a r a s ta ta le in s te l lin g en d ie zich sp eciaal b e zig h o u d e n m e t d e k re d ie t v e rle n in g a a n h e t b o u w b e d rijf, z ijn ev e n ee n s in deze ta b e l o p g enom en. D e v e rb in te n isse n v a n d e lagere o v e rh e id k o m e n e r d a a re n te g e n n ie t in v oor. T a b e l IV -67 — Toegestane bouw vergunningen, begon n en en voltooide gebouwen D eze ta b e l v e rm e ld t h e t a a n ta l e n h e t v o lu m e v a n d e gebo u w en w a a rv o o r een v e rg u n n in g is afg elev erd , zow el v o o r de w oo n g eb o u w en als v o o r d e n ie t-w o o n gebouw en. T o t 1967 g e e ft zij e v en een s h e t a a n ta l e n h e t v o lu m e v a n d e v o lto o id e g eb o u w en w eer en, v a n a f 1968, d ie b e tre ffe n d e d e b e g o n n e n gebouw en. S om m ige in deze ta b e l gebezigde te rm e n d ie n e n n a d e r te w o rd e n to e g e lic h t : V oor d e bouw vergunning g e ld t d e w e t v a n 29 m a a r t 1962 (2) : W e t h o u d e n d e o rg a n isa tie v a n d e (1 ) S p l it s in g v a n t i j d r e e k s e n i n h u n c o m p o n e n t e n : S ta tis tis c h T i jd s c h r if t v a n h e t N . I . S . , n r> 7 -8 (1 9 6 5 ) e n S ta tis tis c h e e n E c o n o m e tr is c h e S t u d ië n n r 1 0 (1 9 6 5 ). (2 ) B e lg is c h S ta a ts b la d v a n 1 2 a p r i l 1 9 6 2 .

— 53 —

ru im te lijk e o rd e n in g e n v a n d e ste d e b o u w , a rtik e le n 44, 45, 46. D eze w e t is a a n g e v u ld d o o r h e t k o n in k lijk b e s lu it v a n 11 m e i 1970 (1) e n d o o r d e w e t v a n 22 d e c e m b e r 1970 h o u d e n d e w ijz ig in g v a n d e w e t v a n 29 m a a r t 1962 b e tre ffe n d e d e o rg a n is a tie v a n d e ru im te lijk e o rd e n in g e n v a n d e ste d e b o u w (2). D eze w e tte n b e p a le n m e t n a m e d a t n ie m a n d m a g b o u w en , a fb re k e n , h e rb o u w e n o f v erb o u w e n , in sta n d h o u d in g s - en o n d e rh o u d sw e rk e n u itg e z o n d e rd , o n tb o sse n , h e t re lie f v a n d e b o d e m a a n m e rk e lijk w ijzig en , z o n d e r v o o ra fg a a n d e sc h rifte lijk e en u itd ru k k e lijk e v e rg u n n in g v a n h e t college v a n b u rg e m e e ste r en sch ep en en .

p e rso n e n d ie d o o rg a a n s ee n a c tiv ite it u ito e fe n e n in h e t b e tro k k e n g eb o u w (c o n se rv a to r, d ire c te u r, to e z ic h te r, h u isb e w a a rd e r, enz). H e t volum e v a n e en g e b o u w w o rd t v e rk re g e n d o o r d e o p p e rv la k te e rv a n — b u ite n m u re n in b e g re p e n — te v e rm e n ig v u ld ig e n m e t d e h o o g te b e re k e n d v a n a f de b o v e n z ijd e v a n d e v lo e r v a n d e b e n e d e n v e rd ie p in g t o t d e h a lv e h o o g te v a n h e t d a k o f w a n n e e r h e t om een p la t d a k g a a t, t o t d e b o v e n z ijd e v a n h e t d a k . H e t v o lu m e v a n d e k e ld e rs, b ijg e b o u w e n e n a a n h o rig h e d e n d ie n t o p d ezelfde w ijze te w o rd e n b e re k e n d e n b ij h e t to ta a l g evoegd. D e n ie t-o v e rd e k te b in n e n ru im te n k o m e n n ie t in a a n m e rk in g .

B ijg ev o lg h e e ft d e v ó ó r 1963-1964 o p g e steld e s ta tis tie k b e tre k k in g o p d e b o u w v e rg u n n in g e n afgele v e rd d o o r d e g e m e e n te n w a a r een re g le m e n ta ir v o o r sc h rift b e p a a lt d a t m e t d e b o u w n ie t m a g w o rd e n b e g o n n e n z o n d e r v o o ra fg a a n d e v e rg u n n in g . S e d e rt 1964 h e e ft d e s ta tis tie k b e tre k k in g o p alle g em e en ten .

D e s ta tis tie k b e tre ffe n d e d e v o lto o id e g eb o u w en d ie t o t 1967 g a a t, e n d ie b e tre ffe n d e d e b e g o n n e n g e b o u w en w elke e e n a a n v a n g n e e m t in 1968, o m v a tte n een in d e lin g n a a r p ro v in c ie die h e t N .I.S . gereg eld p u b lic e e rt.

O n d e r bouw w erk v e r s ta a t m e n d e n ieu w b o u w , de to ta le h e ro p b o u w w a n n e e r h e t w o n in g e n b e tr e f t e n de n ieu w b o u w , d e h e ro p b o u w , d e v e rb o u w in g e n de u itb re id in g w a n n e e r h e t n ie t-w o o n g e b o u w e n b e tr e f t.

T a b e l IV -6 8 — B o u w - en aankoopprem ies voor h u izen en appartem enten

H e t gebouw is d e s ta tis tis c h e b asiseen h eid . H e t o m v a t n a a s t h e t h o o fd g eb o u w , d e b ijg e b o u w en e n a a n h o rig h e d e n d ie m e t h e t h o o fd g eb o u w ee n geh eel v o rm e n o p h e tz e lfd e p erceel. D e s ta tis tie k d e e lt d e g eb o u w en in n a a r h e t g e b r u ik e rv a n w o r d t g e m a a k t : 1) W o n in g e n W o n in g e n z ijn g eb o u w en d ie : a) u its lu ite n d v o o r h u is v e s tin g z ijn b e ste m d , d.w .z. w a a rv a n 100 p e t. v a n d e o p p e rv la k te v o o r b ew o n in g d ie n t; b) h o o fd z a k e lijk v o o r h u isv e stin g z ijn b e ste m d ; in d a t g e v a l d ie n t m e e r d a n 50 p e t. v a n de o p p e rv la k te v o o r b ew o n in g e n is d e re s t s a m e n g e ste ld u i t lo k a le n d ie in g e ric h t z ijn v o o r d e u ito e fe n in g v a n een b ero ep . 2) A n d e re g eb o u w e n d a n v o o r h u is v e stin g A n d e re g eb o u w en d a n v o o r h u is v e s tin g z ijn g e b o u w e n d ie : a) u its lu ite n d v o o r een a n d e r g e b ru ik d a n de h u is v e stin g z ijn b e s te m d , d .w .z. d a t 100 p e t. v a n d e o p p e rv la k te d a a rv o o r w o rd t g e b ru ik t; b ) h o o fd z a k e lijk v o o r een a n d e r g e b ru ik d a n de h u is v e s tin g z ijn b e s te m d ; in d a t g e v a l w o rd t m eer d a n 50 p e t. v a n d e o p p e rv la k te d a a rv o o r g e b ru ik t e n b e s ta a t d e r e s t u i t w o n in g en v o o r

D e to e k e n n in g v a n ee n n ie t-te r u g b e ta a lb a re p re m ie v o o r d e b o u w e n d e a a n k o o p v a n sociale w o n in g e n e n k le in e la n d e ig e n d o m m e n w e rd v o o r h e t e e rst v a stg e le g d in d e w e t v a n 29 m ei 1948. D eze w e t w e rd gew ijzigd d o o r d e w e tte n v a n 20 m a a r t 1951, 27 ju n i 1956, 28 d ec em b er 1964 en 24 m a a r t 1967. D eze w e tte n w e rd e n o p n ie u w a a n g e v u ld bij k o n in k lijk b e s lu it v a n 10 a u g u s tu s 1967 (1) e n g e w ijzig d d o o r d e k o n in k lijk e b e s lu ite n v a n 4 fe b ru a ri 1968, 22 n o v e m b e r 1968 e n 7 ju li 1969 (2), w a a rb ij d e v o o rw a a rd e n w o rd e n b e p a a ld v o o r d e to e k e n n in g v a n a an m o e d ig in g sp rem ies v o o r d e a a n k o o p v a n o p g e tro k k e n o f op te tre k k e n w o n in g e n v o o r re k e n in g v a n : a) d e N .M .H . o f v a n h a a r e rk e n d e m a a ts c h a p p ije n ; b) d e N .L .M . o f v a n h a a r e rk e n d e m a a ts c h a p p ije n ; c) g e m e e n te n , in te rc o m m u n a le v e ren ig in g en o f co m m issies v a n o p e n b a re o n d e rs ta n d . H e t b e d ra g v a n d e p re m ie v e rsc h ilt n a a r g elan g v a n d e b e la n g rijk h e id v a n d e g e m e e n te e n v a n de g ez in slasten . S e d e rt h e t b eg in v a n 1969 v erlie ze n d e o p d ra c h tg e v e rs (of d e k o p ers) w ier n e tto b e la s tb a a r in k o m e n d e g ren s o v e rtre ft, n ie t n o o d z a k e lijk d e hele p re m ie ; sin d sd ie n b e s ta a n e r d rie « in k o m ste n sc h ijv e n » w elke r e c h t g ev en op een g ed e elte lijk e p re m ie die te ru g lo o p t n a a r m a te h e t in k o m e n b e g re p e n is in ee n h o g ere sch ijf. H o e d a n ook, d e o p d ra c h tg e v e r (of d e k o p er) o n tv a n g t sle c h ts e en e n k ele e n e en m alig e prem ie.

(1 ) B e lg is c h S ta a ts b la d v a n 2 8 j u l i 1 9 7 0 .

(1 ) B e lg is c h S ta a ts b la d v a n 2 2 a u g u s t u s 1 9 6 7 .

(2 ) B e lg is c h S ta a ts b la d v a n 5 f e b r u a r i 1 9 7 1 .

(2 ) B e lg is c h S ta a ts b la d v a n 1 0 j u l i 1 9 6 0 .

E. ELEK TR IC ITEIT, GAS, W ATER B ro n n e n :


M in i s te r ie v a n E c o n o m is c h e Z a k e n ( M . E . Z . ) : A d m in i s tr a ti e v o o r E n e r g ie . N a t io n a a l I n s t i t u u t voor d e S t a ti s t i e k ( N . I . S . ) . V e r b o n d d e r G a s n ijv e r h e id . V e r e n ig in g d e r E le k tr ic ite its b e d r ijv e n . B e d r ij f s fe d e r a tie d e r V o o rtb re n g e rs e n V e rd e le rs v a n E le k tr ic ite it i n B e lg ië . V e r e n ig in g d e r e le k tris c h e i n d u s tr ië le c e n tra les v a n B e lg ië . S ta tis tis c h J a a r b o e k vo o r B e lg ië . S ta tis tis c h T i jd s c h r if t v a n h et N . I . S . E le k tr ic ite it8 8 ta ti8 tie k e n ( M . E . Z . ) . T i jd s c h r if t « E n e r g ie » ( V e r e n i g in g d e r e le k trisc h e i n d u s tr ië le c e n tr a le s v a n B e lg ië ) .

T a b e l IV -6 9 — A lgem ene resultaten v a n de ja a rlijk se p ro d u ktiesta tistieken T a b e l IV -7 0 — E lektriciteit, gas en w ater : industriële investeringen D eze s ta tis tie k e n v e rg e n g een a n d e re to e lic h tin g d a n d ie w elk e w e rd v e r s tr e k t in d e in le id in g v a n d it h o o fd s tu k .

e le k trisc h v e rm o g e n d a t v e r b r u ik t w o rd t d o o r d e h u lp to e ste lle n v a n deze tr a n s fo rm a to r e n a l d a n n ie t a fg e tro k k e n w erd en . D e g egevens b e tre ffe n d e h e t o p g e ste ld e v e rm o g e n d ie v e rm e ld z ijn in de ta b e l, z ijn b ru to c ijfe rs e n die m e t b e tre k k in g t o t h e t m a x im u m o n tw ik k e lb a a r v e rm o g e n z ijn n e tto c ijfe rs. T a b e l IV -7 2 — E lektriciteit : nettoproduktie

T a b e l IV -7 1 — E lektriciteit : produktieverm ogen H e t p ro d u k tie v e rm o g e n v a n de e le k trisc h e u i t ru s tin g is d o o rg a a n s g e k e n m e rk t d o o r d e k r a c h t v a n d e c e n tra le s. W a n n e e r m e n h e t g e z a m e n lijk v e r m o g en v a n h e t la n d b e re k e n t d o o r d e k r a c h t v a n d e v ersc h ille n d e c e n tra le s sa m e n t e te lle n , d ie n t m en e r re k e n in g m ee te h o u d e n d a t h e t p la fo n d v a n d e a a n e lk v a n d ie c e n tra le s g e v ra a g d e k r a c h t v e rm in d e rd k a n w o rd e n d o o r d e in te rc o n n e c tie v a n d e c e n tra le s w a a rd o o r h e t m o g elijk is d e stro o m v o o rz ien in g op s p its u re n t e co m p e n se re n : d eze la a ts te z ijn im m e rs n ie t dezelfd e in alle se c to re n . D a n k zij d it p ro c éd é k a n d u s v a n h e t b e s ta a n d e v e rm o g e n h e t b e ste g e b ru ik w o rd e n g e m a a k t. I n ta b e l IV -71 d ie b e tre k k in g h e e ft o p h e t a a n ta l, h e t o p g e ste ld e n h e t o n tw ik k e lb a a r v e rm o g e n v a n de ce n tra le s, is re k e n in g g e h o u d e n m e t al d e b e d rijfs k la re c e n tra le s in h e t b e g in v a n ie d e r j a a r w a a rv a n h e t o p g e ste ld v e rm o g e n g ro te r is d a n 100 k W . O n d e r o p g e ste ld v e rm o g e n v a n e e n c e n tra le v e r s t a a t m e n d e so m v a n h e t n o m in a a l v e rm o g e n v a n d e g e n e ra to re n , in cl. d ie w elk e d eel u itm a k e n v a n de h u lp g ro e p e n in d ie n e r b e s ta a n , m a a r in h e t alg em een excl. d e o p w e k d y n a m o ’s. O n d e r o n tw ik k e lb a a r m a x im u m v e rm o g e n v a n een c e n tra le v e r s ta a t m e n h e t v e rm o g e n d a t d ie c e n tra le o p e lk o g e n b lik — w a n n e e r zij v o o rtd u re n d op volle k r a c h t w e rk t — in n o rm a le e x p lo ita tie -o m sta n d ig h e d e n k a n o n tw ik k e le n , in d e v e ro n d e rste llin g d a t a l d e e e n h e d e n d ie in d e c e n tra le z ijn o p g e ste ld e n g e lijk tijd ig k u n n e n w e rk e n , in d ie n s t w o rd e n genom en. E r is g een re k e n in g g e h o u d e n m e t d e e x p lo ita tie d ie n s tb a a rh e d e n , m e t n a m e : — h e t d o o r h e t n o rm a a l o n d e rh o u d u itg e sc h a k e ld v e rm o g e n , h e t v e rm o g e n d a t w egens h e t in g ere ed h e id b re n g e n v a n z o p a s o p g e ste ld e o f n agezien e e e n h e d e n o n b e s c h ik b a a r is; — h e t v erm o g e n d a t o n b e s c h ik b a a r is te n gevolge v a n n o rm a le e x p lo ita tie -o n g e v a lle n . H e t v e rm o g e n is e e n n e tto - o f b ru to v e rm o g e n n a a rg e la n g h e t e le k trisc h v e rm o g e n o p g e n o m en d o o r d e h u lp d ie n s te n v a n d e c e n tra le e n h e t v e rm o g e n d a t v e rlo re n g a a t in d e tr a n s fo rm a to re n die deel u itm a k e n v a n d e m o n o b lo c -a g g re g a te n alsm e d e h e t

D e se c to r v a n d e p ro d u k tie v a n e le k trisc h e e n e r gie o m v a t d rie ca te g o rie ën b e d rijv e n : d e b e d rijv e n d ie p ro d u c e re n te n b eh o e v e v a n d e o p e n b a re e le k tri c ite itsv o o rz ie n in g (o p en b are e n p a rtic u lie re o n d e r n e m in g en ), d e in d u s trië le b e d rijv e n d ie ze lf in h u n e le k tric ite itsb e h o e fte v o o rz ien (g e m een sch ap p elijk e c e n tra le s e n in d iv id u e le c e n tra le s) e n d e g em en g d e c e n tra le s w a a rv a n d e p ro d u k tie in deze ta b e l is v e r d ee ld o n d e r d e o v erig e ca te g o rie ën v a n b e d rijv e n . V a n n e tto p ro d u k tie is s p ra k e w a n n e e r d e p ro d u k tie o p g e te k e n d a a n d e k le m m e n v a n d e g e n e ra to re n v e rm in d e rd w o rd t m e t d e en erg ie : — o p g en o m en d o o r d e h u lp d ie n s te n v a n d e c e n tra le ; — d ie v e rlo re n g a a t in d e tra n s fo rm a to re n w elke d eel u itm a k e n v a n d e m o n o b lo c-a g g re g aten ; — v e r b r u ik t d o o r d e h u lp to e ste lle n v a n deze tr a n s fo rm a to re n . D a n k zij d e g eg evens o v er d e in v o e r e n d e u itv o e r k a n d e to ta le , d o o r d e n e tte n o p g e n o m en en ergie w o rd e n b e re k e n d . T a b e l IV -73 — E lektriciteit : openbare voorziening V oor d e v o o rzie n in g in e le k trisc h e en erg ie w o rd t g ezo rg d d o o r g e m e e n te lijk e , in te rc o m m u n a le en p ro v in c ia le b e d rijv e n e n d o o r g e m e e n te lijk e e n in te rc o m m u n a le concessies (p a rtic u lie re b e d rijv e n -c o n cessiehouders). H e t v e rb ru ik v a n ele k trisc h e en erg ie w o rd t in g e d eeld in laa g - e n h o o g sp a n n in g . D e la a g sp a n n in g sstro o m d ie n t v o o r p a rtic u lie re v e rlic h tin g , h u ish o u d e lijk g e b ru ik , klein e d r ijf k r a c h t e v e n a ls v o o r de o p e n b a re d ie n s te n (o p e n b a re v e rlic h tin g e n v e rlic h tin g v a n g em een teg eb o u w en ). D e v o o rz ie n in g in h o o g sp a n n in g h e e ft b e tre k k in g op d e en erg ie g e b ru ik t v o o r d e tr e k k r a c h t (door d e N .M .B .S ., d e N .M .V .B . e n de tr a m - e n tro lle y b u sb e d rijv e n ), v o o r d e v e r lic h tin g (g ro o th a n d e l, g em ee n sc h a p p en ,fla tg e b o u w e n , enz.) e n v o o r h e t n ijv e rh e id sg e b ru ik (a a n k o p e n v a n d e b e d rijv e n d ie ze lf h u n e le k tric ite it p ro d u c e re n o f die e r geen p ro d u c e re n ). H e t a b o n n e m e n t is een c o n tra c t d a t d o o r een a b o n n e n t w o rd t g en o m en v o o r d e le v e rin g v a n en erg ie op een en kele p la a ts.

— 55 —

Table IV-74 — Gas : produktie en invoer

v a n h e t v e rd e e ld e a a rd g a s 8.400 k ca l. b e d ra a g t p e r k u b ie k e m e te r o p 0° e n 760 m m H g .

D e s ta tis tie k v a n d e n e tto g a s p ro d u k tie h e e ft b e tre k k in g o p d e v o o rtb re n g s t d o o r p y ro g e e n d istilla tie v a n ste e n k o le n in d e g a sfa b rie k e n v a n d e s te e n k o le n m ijn e n en in d e c o k e sfa b rie k en w a a ra a n e v en tu e e l w a te rg a s , lu c h tg a s, re s tg a s , h o og o v en g as e n m e th a a n (m ijn g as) z ijn to eg ev o eg d . Z ij o m v a t e v e n een s v lo e ib a a r g e m a a k t p e tro le u m g a s d a t v ia le id in g e n w o rd t v e rv o e rd en h e t m e th a a n d a t re c h ts tre e k s v o o r tk o m t u i t d e ste e n k o le n m ijn e n w a n n e e r die g a s se n b e s te m d z ijn v o o r d e o p e n b a re v o o rzien in g . D eze s ta tis tie k s la a t n ie t o p d e h o e v e elh ed en w a te rg a s , lu c h tg a s , re s tg a s , h o o g o v en g as, m e th a a n o f v lo e ib a a r g as d ie b u ite n d e v o o rtb re n g s tfa b rie k g e m e n g d w o rd e n m e t g a s v o o rtk o m e n d v a n de p y ro g e e n d istilla tie v a n ste e n k o o l, m e t u itz o n d e rin g v a n die w elk e r e c h ts tre e k s a a n h e t o p e n b a a r n e t g e le v erd w o rd en . Zij o m v a t n ie t h e t g a s v o o rtg e b ra c h t d o o r o f g e le v e rd a a n d e c o k esfab riek en , ste en k o le n g a s o f a n d e re g a sse n g e b r u ik t v o o r eig en d o elein d en (ovenv e rw a rm in g enz.). S e d e rt d e m a a n d o k to b e r 1966 v o e r t d e B .L .E .U . v ia p ijp le id in g e n a a rd g a s u i t N e d e rla n d in. V o o r d e b e o o rd e lin g v a n d e s ta tis tie k e n zij e r op gew ezen d a t d e h o e v e e lh e d en in B elgië g e p ro d u c e e rd g a s h e rle id z ijn t o t 4.250 k cal. p e r k u b ie k e m e te r op 0° e n 760 m m H g ., te rw ijl h e t calo risch v e rm o g en

T a b e l IV -75 — Gas : openbare voorziening D e o p e n b a re g a sv o o rzien in g w a a r v a n h ie r s p ra k e is o m v a t h e t g as d a t v ia le id in g en w o rd t v e rv o e rd : 1) d o o r d e d is trib u tie b e d rijv e n ; 2) d o o r d e tr a n s p o r tm a a ts c h a p p ije n a a n h u n a fn e m ers m e t u itz o n d e rin g v a n d e d is trib u tie b e d rijv e n w elke d o o r d ie tra n s p o rtm a a ts c h a p p ije n w o rd e n b e v o o rra a d . Zij o m v a t d u s n ie t h e t g as d a t r e c h t s tre e k s d o o r d e c o k e sfa b rie k en a a n v e rw a n te o f b ijg eleg en , ju rid is c h a l d a n n ie t o n a fh a n k e lijk e , b e d rijv e n w e rd gelev erd . D e g a sh o e v ee lh ed en w a a rv a n s p ra k e in deze s ta tis tie k z ijn b r u to h o ev e elh ed en zoals zij d o o r d e g a s m e te rs o p g e n o m en zijn . Z ij z ijn n ie t v e rb e te rd v o o r d e d ru k k in g , te m p e r a tu u r o f c alo risch v e rm o g en . T a b e l I V - 76 — W atervoorziening : watervolum e H e t N .I.S . v r a a g t a a n d e d is trib u tie m a a ts c h a p p ije n die o p en ig o g e n b lik v a n d e m a a n d o k to b e r v a n h e t ja a r w a a ro p d e s ta tis tie k b e tre k k in g h e e ft v ijf o f m ee r w e rk lie d e n in d ie n s t h e b b e n g e h a d h e t v o lu m e o p g e v a n g e n w a te r, alsm ed e h e t d o o r a n d e re m a a t sc h a p p ije n a fg e sta n e v o lu m e, h e t a a n a n d e re m a a t sc h a p p ije n a fg e sta n e v o lu m e e n h e t v o o r d e v o o r zien in g b e sc h ik b a re to t a a l te d o e n k e n n e n .

G e p u b lic e e rd e ta b e lle n Nr

B lz

C. V e rw e rk e n d e n ijv e rh e id

A lg e m e e n h e d e n A lg em een in d e x c ijfe r v a n d e in d u s trië le p r o d u k t i e .......................

Nr

B lz

I. A lg em een h ed en IV - 1

66

I n d e x c ijfe rs v a n d e n ijv e rh e id s p r o d u k tie n a a r b e ste m m in g v a n d e g o e d e re n .....................................

IV - 2

66

In d u s trië le in v e s te rin g e n ( to ta len ) ...................................................

IV - 3

67

D e lf s to f f e n w in n in g A lgem ene re s u lta te n v a n de ja a rlijk s e p ro d u k tie s ta tis tie k e n : g ra v e rije n , ste e n g ro e v e n en e x p lo ita tie v a n ste e n b e rg e n . . . .

I V- 4

67

D elfsto ffen w in n in g : in d u strië le in v e ste rin g e n ..............................

IV - 5

68

S te e n k o o lp ro d u k tie , a a n ta l w in p la a ts e n e n v o o r r a d e n .........

IV - 6

69

S te e n k o o lp ro d u k tie v o lg e n s k w a l i t e i t ..........................................

IV - 7

69

P e rso n e e l e n re n d e m e n t v a n de a rb e id e rs in d e s te e n k o le n m ij n e n ...................................................

IV - 8

70

Z ic h tb a a r s te e n k o o lv e rb ru ik . .

IV - 9

70

G ro ev en : p ro d u k tie -in d e x c ijfe rs

I V - 10

71

— 56 —

In d e x c ijfe rs v a n d e p r o d u k tie n a a r b e d r ijf s ta k ..............

I V - 11

71

In d e x c ijfe r v a n d e p ro d u k tiv ite it in d e v e rw e rk e n d e n ij v e rh e id (a rb e id e rs e n b e d ie n d e n ) .................................

IV -12

72

In d e x c ijfe r v a n d e lo o n k o s te n p e r e e n h e id p r o d u k t in d e v e rw e rk e n d e n ijv e rh e id (arb eid ers en b e d ie n d e n ). . .

IV -13

72

B e z e ttin g v a n h e t p ro d u k tie v e rm o g e n in d e v e rw e r k e n d e n ijv e rh e id ................

IV -1 4

72

A lgem ene r e s u lta te n v a n de ja a rlijk s e p r o d u k tie s ta tis tie k e n ..........................................

I V - 15

73

V o ed in g sm id d elen , d ra n k e n en ta b a k : in d u s trië le in v e s te rin g e n ...................................

IV -1 6

74

I I . V o ed in g sm id d elen , d ra n k e n e n ta b a k

Nr P ro d u k tie e n v e rb ru ik v a n su ik e r ........................................ S u ik e rp ro d u k tie p e r c a m p a g n e ....................................... B ie r e n alco h o l ..................... P ro d u k tie v a n d iv e rse v o e d in g sm id d e le n ..................... T a b a k : v e rb ru ik .............. A c tiv ite it in d e ta b a k s n ij v e rh e id ................................... I I I . T e x tie l A lgem ene r e s u lta te n v a n de ja a rlijk s e p r o d u k tie s ta tis tie k e n .......................................... T e x tie l : in d u strië le in v e s te rin g e n ................................... P ro d u k tie v a n d e te x tie ln ij v e rh e id ................................... P ro d u k tie v a n s p in s e ls ......... K a to e n s p in n e rije n .............. G a re n v o o rra d e n in d e w e v e rije n ..................................... W eefsels : p ro d u k tie , le v e rin g e n e n v o o r r a d e n .............. G eb reid e g o e d e re n : g e b re i d e sto ffen .............................. G eb reid e g o e d e re n : afg e w e rk te a r tik e le n ................... IV . K le d in g e n schoeisel A lgem ene r e s u lta te n v a n de ja a rlijk s e p ro d u k tie s ta tis tik e n ............................................ K le d in g e n schoeisel : in d u s trië le i n v e s te r in g e n .............. K le d in g - e n c o n fe c tie n ijv erh e id : v e r k o o p .......................... P ro d u k tie v a n a fg e w e rk t le d e r, sch o en en e n p a n to ffe ls V . H o u t e n m eu b e le n A lgem ene r e s u lta te n v a n de ja a rlijk s e p r o d u k tie s ta tis tie k e n .......................................... H o u t- e n k u rk n ijv e rh e id : in d u strië le in v e s te rin g e n . . . H o u t e n a a n v e rw a n te p r o d u k te n : g e fa c tu re e rd e v e r k o p e n ........................................ V I. P a p ie r, d ru k k e rij, u itg e v e rij A lg em en e r e s u lta te n v a n de ja a rlijk s e p r o d u k tie s ta tis tie k e n .......................................... P a p ie r : in d u s trië le in v e s te rin g e n ..................................... P a p ie r : a c tiv ite it d e r p r o d u c e n te n .............................. V I I . C hem ische n ijv e rh e id e n a a n v e rw a n te b e d rijfs ta k k e n A lg em en e r e s u lta te n v a n . d e ja a rlijk s e p r o d u k tie s ta tis tie k e n ...................................

B lz

I V - 17

76

IV -1 8 IV -1 9

76 77

IV -2 0 1V-21

77 78

IV -22

Nr C hem ische n ijv e rh e id e n a a n v e rw a n te b e d rijv e n : in d u strië le in v e ste rin g e n . . . . C hem ische p ro d u k te n en ru b b e r: d iv erse p ro d u k tie s P la stie k v e rw e rk e n d e n ij v e rh e id : le v e rin g e n .............. R a ffin a d e rije n : a a rd o lie e n z ijn d e r iv a te n .......................... Cokes e n steen k oo lag glo m era te n ........................................

78

IV -23

79

IV -24

80

IV -25 IV -2 6 IV -27

81 81 81

IV -2 8

82

IV -2 9

82

I V - 30

83

IV -31

83

B lz

IV -43

91

IV -4 4

92

IV -45

92

IV -4 6

93

IV -47

93

IV -4 8

94

IV -4 9

95

IV -5 0

96

IV -51

96

IV -5 2

97

A lgem ene re s u lta te n v a n de ja a rlijk s e p r o d u k tie s ta tis tie k e n ..........................................

IV -53

97

V I I I . C em ent, k le in ijv e rh e id , ce ra m ie k e n g las A lgem ene r e s u lta te n v a n de ja a rlijk s e p r o d u k tie s ta tis tie k e n .......................................... C em en t, k le in ijv e rh e id , ce ra m ie k e n g las : in d u strië le in v e ste rin g e n ........................ C em en t e n k le in ijv e rh e id : p ro d u k tie .............................. P ro d u k tie v a n d e c era m iek n i j v e r h e i d ................................. G las : in d ex cijfe rs v a n de p ro d u k tie .............................. I X . I J z e r - e n s ta a l

IV -32

84

I J z e r - e n sta a ln ijv e rh e id : in d u strië le in v e ste rin g e n . .

IV -5 4

98

IV -3 3

85

I J z e r - e n s ta a lp ro d u k tie

IV -5 5

99

IV -3 4

86

IV -3 5

86

A lgem ene re s u lta te n v a n d e ja a rlijk s e p r o d u k tie s ta tis tie k e n ..........................................

IV -5 6

99

N o n -fe rro m e ta le n : in d u s trië le i n v e s te r in g e n ..............

IV -57

100

IV -58

..

X . N o n -fe rro m e ta le n

IV -3 6

86

IV -37

87

P ro d u k tie v a n n o n -fe rro m e ta le n e n v a n h u n leg e rin g e n .....................................

IV -3 8

87

X I . M e ta a lv e rw erk e n d e n ijv e r h eid e n sch e ep sb o u w

IV -39

88

IV -4 0

89

IV -41

89

IV -42

90

— 57 —

.

lo i

A lgem ene r e s u lta te n v a n de ja a rlijk s e p r o d u k tie s ta tis tie k e n ..........................................

IV -5 9

101

M e ta a lv e rw erk e n d e n ijv e r h e id e n sch eep sb ou w : in d u s trië le in v e ste rin g e n . . . .

I V - 60

102

M e ta a lv e rw erk e n d e n ijv e r h e id e n sc h eep sb o u w : alg e m een o v e rz ic h t .....................

IV -61

102

M e ta a lv e rw erk e n d e n ijv e r h e id e n sch eep sb o u w : b e ste llin g e n e n le v e rin g e n n a a r b e d r i j f s t a k ..............................

IV -62

103

Nr

B lz

D. B ouw bedrijf A lgem ene r e s u lta te n v a n d e ja a rlijk s e p r o d u k tie s ta tis tie k e n B o u w b e d rijf : in d u s trië le in v e s te rin g e n ................................... In d e x c ijfe r v a n d e in d u s trië le p ro d u k tie in h e t b o u w b e d rijf : tre n d -c y c lisc h e b e w e g in g ............ O p e n b a re b o u w w e rk e n — A a n g eg an e v e rb in te n is s e n .............. T o e g e sta n e b o u w v e rg u n n in g e n , b eg o n n e n e n v o lto o id e g e b o u w en ................................................. B ouw - e n aa n k o o p p re m ie s v o o r h u iz e n e n a p p a r te m e n te n .........

Nr

B lz

IV -6 9

107

IV -7 0

108

IV -71 IV -7 2

109 110

IV -7 3 IV -7 4 IV -7 5

110 111 111

IV -7 6

112

E . E le c tric ite it, g a s , w a te r IV -6 3

104

IV -6 4

105

IV - 65

105

IV -6 6

106

IV -67

106

IV -6 8

107

— 58 —

A lg em en e r e s u lta te n v a n de ja a rlijk s e p r o d u k tie s ta tis tie k e n E le k tric ite it, g as e n w a te r : in d u s trië le in v e s te r in g e n .............. E le k tr ic ite it : p ro d u k tie v e rm o gen .................................................... E le k tr ic ite it : n e tto - p r o d u k tie . E le k tr ic ite it : o p e n b a re v o o r zien in g ............................................. G as : p ro d u k tie e n in v o e r .......... G as : o p e n b a re v o o r z ie n in g .. . . W a te rv o o rz ie n in g : w a te rv o lu m e ....................................................

V. — Diensten A. A L G E M E E N H E D E N B ro n :

N a t io n a a l I n s t i t u u t voor d e S t a ti s t i e k ( N . I . S . ) .


S ta tis tis c h J a a r b o e k v a n B e lg ië . S ta tis tis c h T i jd s c h r if t v a n h et N . I . S . S ta tis tis c h e S t u d ie s : d e n a tio n a le r e k e n in g e n v a n B e lg ië ( N . I . S . ) .

T a b e l V - l — B ru to toegevoegde waarde, tegen factor kosten, v a n de dienstensector D e b r u to to eg ev o eg d e w a a rd e v a n een b e d rijfs ta k v e rte g e n w o o rd ig t d e b ijd ra g e v a n deze ta k t o t h e t b r u to n a tio n a le p r o d u k t. M en v e r k r ijg t deze w a a rd e d o o r h e t v e rsc h il t e m a k e n tu s s e n d e w a a rd e v a n d e p r o d u k tie (o u tp u t) e n d e w a a rd e v a n d e goe d e re n en d ie n s te n d ie m e t b e h u lp v a n de p ro d u k tie fa c to re n in deze t a k w e rd e n v e r b r u ik t (in p u t). D e to eg ev o eg d e w a a rd e v a n d e b e d rijfs ta k k e n w a a rv o o r m e n n ie t o v e r in p u t- en o u tp u tc ijfe rs b e sc h ik t, w o rd t b e re k e n d d o o r o p te llin g v a n d e a a n d e p ro d u k tie fa c to re n (lonen, w e d d e n , h u u r, in te re s te n , enz.) to e g e k e n d e b ezo ld ig in g en re k e n in g h o u d e n d m e t de

t e r zak e aa n g e n o m e n c o n v e n tie s, in z o n d e rh e id v o o r d e se c to r v a n d e o p e n b a re b e stu re n . D e b r u to to eg ev o eg d e w a a rd e te g e n fa c to rk o s te n w o rd t v e rk re g e n d o o r v a n d e b r u to to eg ev o eg d e w a a rd e te g e n m a rk tp r ijz e n h e t b e d ra g v a n d e in d ire c te b e la stin g e n a f te tr e k k e n en e r h e t b e d ra g v a n d e su b sid ies b ij te tellen . D e d ie n ste n se c to r o f te r tia ir e se c to r, w a a rv a n m e n d e b r u to to eg ev o eg d e w a a rd e te g e n fa c to rk o s te n g e ra a m d h e e ft, w o rd t g ed e fin ie erd d o o r h e m te s te lle n te g e n o v e r d e p rim a ire e n se c u n d a ire se cto r, d ie b e tre k k in g h e b b e n o p d e b e d rijfs ta k k e n (la n d b o u w e n n ijv e rh e id ) die p ro d u k tie - e n c o n su m p tie g o ed e re n v o o rtb re n g e n .

B. H A N D E L , B A N K E N , V E R Z E K E R IN G E N

I.

B ro n n e n :

N a t io n a a l I n s t i t u u t voor d e S t a ti s t i e k ( N . I . S . ) . N a tio n a le B a n k v a n B e lg ië ( N . B . B . ) . B a n k c o m m is s ie .

B i b lio g r a fie :

S ta tis tis c h J a a r b o e k vo o r B e lg ië . S t a tis tis c h T i jd s c h r if t v a n h e t N . I . S . T i jd s c h r if t vo o r D o c u m e n ta tie e n V o o r lic h tin g v a n d e N . B . B . V e r s la g e n v a n d e B a n k c o m m is s ie .

HANDEL

T a b e l V -2 — M a a n d e lijk se D eze ta b e l o m v a t v e rk o o p in d e x c ijfe rs :

verkoopindexcijfers

d rie

a) V o o r d e p e rio d e 1960-1964 100 (o m v o rm in g v a n d e 1953 = 100); b) V o o r d e p e rio d e 1965-1970 100; c) V o o r d e p e rio d e 1967-1970 100.

re e k se n

m a a n d e lijk se

: in d e x c ijfe rs 1963 = o o rsp ro n k e lijk e b asis : in d e x c ijfe rs 1964 = : in d e x c ijfe rs 1966 =

D e o n d e rn e m in g e n d ie h u n m e d e w e rk in g v e rle n e n a a n d e v a s ts te llin g v a n d e in d e x c ijfe rs, d elen elke m a a n d a a n h e t N .I.S . h e t a b s o lu te b e d ra g v a n h u n v e rk o p e n m ed e. I n so m m ig e g e v a lle n is d i t b e d ra g v e rd e e ld o v e r e n k e le g ro e p e n n a a r g e la n g v a n de a a r d d e r p ro d u k te n . D e w a a rd e n v a n d e m a a n d e lijk se v e rk o p e n w o rd e n o p g e te ld p e r g ro ep p ro d u k te n o f o n d e rn e m in g e n e n g ed eeld d o o r h e t tw a a lfd e v a n d e o v e re e n ste m m e n d e w a a rd e n v a n h e t b a s is ja a r . O m een g e z a m e n lijk in d e x c ijfe r p e r s o o rt o n d e r

n e m in g e n te b e re k e n e n , s te u n t m e n op d e o p te llin g v a n d e d o o r d e b e tro k k e n o n d e rn e m in g e n v e rric h te v e rk o p e n . D e in d e x c ijfe rs w o rd e n b e re k e n d o p b asis v a n d e n a a r w a a rd e e n n ie t n a a r h o ev e elh e id u i t g e d ru k te v e rk o p e n . Z ij w o rd e n d u s b e ïn v lo e d d o o r d e p rijsb ew eg in g e n . I n d e re e k s in d e x c ijfe rs 1967 1970 w o rd t een in d e x c ijfe r v a n d e in d e k le in h a n d e l v e rk o c h te h o ev e elh eid g ep u b lic e e rd : d it in d e x c ijfe r w o rd t v e rk re g e n d o o r h e t w a a rd e -in d e x c ijfe r te d elen d o o r h e t a lg em en e in d e x c ijfe r v a n d e c o n su m p tie p rijz e n , w a a r u it d e d ie n s te n w e rd e n v e rw ijd e rd . T o t 1964 w e rd e n d e m a a n d e lijk se v e rk o o p in d e x cijfers b e re k e n d op g ro n d v a n gegevens d ie som m ige o n d e rn e m in g e n elke m a a n d v rijw illig a a n h e t N .I.S . m ed ed eeld en . D a a r d it stelsel w a t z ijn re p r e s e n ta tie f k a r a k te r b e tre ft som s te w en sen o v e rlie t, w e rd e n de o n d e rn em in g e n die te n m in ste v ijf k le in h a n d e lsv e stig in g e n h e b b e n bij een k o n in k lijk b e slu it v a n 4 fe b ru a ri 1965 (B elgisch S ta a ts b la d v a n 3 m a a r t 1965) v e rp lic h t elke m a a n d h u n o m z e t a a n h e t N .I.S . m ede te delen. D e s ta tis tie k w e rd u itg e b re id t o t d e s u p e rm a rk te n v a n d e filia a lb e d rijv e n e n d e c o ö p era tie v e v eren ig in g en , v o o r d e re e k s in d e x c ijfe rs v a n 1965 t o t 1970 o p b asis 1964 = 100. O m te n s lo tte een

— 59 —

alg em een o v e rz ic h t te h e b b e n o v e r d e k le in h a n d e l, w as een v e rru im in g v a n h e t to e p a ssin g sg e b ie d v a n h e t k o n in k lijk b e s lu it v a n 4 fe b ru a ri 1965 n o o d z a k e lijk . K ra c h te n s h e t k o n in k lijk b e slu it v a n 22 d e c e m b e r 1967 (B elgisch S ta a ts b la d v a n 14 fe b ru a ri 1968) w o rd t een m a a n d e lijk se s te e k p ro e f g e d a a n o v e r d e o m z e t v a n d e k le in h a n d e l sb e d rij v e n w a a rv o o r h e t k o n in k lijk b e s lu it v a n 4 fe b ru a ri 1965 n ie t g e ld t.

T a b e l V -3 — V erkoop op afbetaling D e s ta tis tie k v a n de v e rk o p e n o p a fb e ta lin g h e e ft b e tre k k in g o p alle o v e re e n k o m ste n w a a rin w o rd t bedongen : 1. h e tz ij d e o n m id d e llijk e o f u itg e s te ld e o v e rd ra c h t v a n e e n lic h a m e lijk ro e re n d goed, h e tz ij d e le v e rin g v a n d ie n s te n b e p a a ld in h e t k o n in k lijk b e slu it t e r u itv o e rin g v a n a rtik e l 1 v a n d e w e t v a n 9 ju li 1957 o p d e v e rk o p e n op a fb e ta lin g (B elgisch S ta a ts b la d v a n 26 ju li 1957) ; 2. d e b e ta lin g v a n d e p rijs a a n d e v e rk o p e r o f a a n ee n d e rd e , d ie d e v e rric h tin g fin a n c ie rt, in te n m in s te d rie s to r tin g e n w a a rv a n d e la a ts te p la a ts v in d t n a v e rlo o p v a n e e n te r m ijn v a n te n m in ste n e g e n tig d a g e n , t e re k e n e n v a n a f d e d a tu m v a n de le v e rin g o f v a n d e d ie n stv e rle n in g . H e t to e p a ssin g sg e b ie d v a n d e s ta tis tie k is d u s ru im e r d a n d a t v a n d e w e t v a n 9 ju li 1957 : in d e r daad, 1. d e w e t h e e ft u its lu ite n d b e tre k k in g op d e v e r k o p e n d ie in t e n m in s te v ie r b e ta lin g e n w o rd e n v e re ffe n d (en o p d e le n in g e n d ie in te n m in ste d rie b e ta lin g e n w o rd e n afg elo st) ; d e s ta tis tie k d a a re n te g e n o m v a t alle v e rk o p e n (en len in g en ) d ie in te n m in s te d rie b e ta lin g e n w o rd e n v ereffen d , w a a rv a n d e la a ts te t e n m in s te n e g e n tig d a g e n n a d e le v e rin g s d a tu m p la a ts v in d t ; 2. in te g e n s te llin g m e t d e w et, h o u d t d e s ta tis tie k ev e n e e n s re k e n in g m e t d e v e rk o p e n v a n g o ed eren v o o r b e ro e p sd o e le in d en ; 3. d e w e t is b e p e r k t t o t d e v ereffen in g v a n v e rk o p e n (en le n in g e n ) v a n 3.000 t o t 150.000 fr. ; v o o r d e s ta tis tie k is e r d a a re n te g e n t e n a a n z ie n v a n h e t b e d ra g g een g re n s v a s tg e ste ld .

T a b e l V -4 — Groothandel dra n ken

in

voedingsm iddelen

D e v e rre k e n k a m e rs ste lle n h u n led en in s ta a t, d o o r d ag e lijk se v e rre k e n in g , alle v o rd e rin g e n en sc h u ld en die zij d a g e lijk s te g e n o v e r e lk a a r h e b b e n , te vereffen en (cheques, a c c re d itie v e n , w isselb riev en , b e ta lin g s o p d ra c h te n , o v e rsc h rijv in g e n , sto rtin g e n , v a lu ta tra n s a c tie s , d a g g e ld v e rric h tin g e n , enz.) D eze v ereffen in g d o o r v e rre k e n in g is v e rp lic h t, b e h a lv e w a t d e co u p o n s e n d e te ru g b e ta a lb a r e s c h u ld tite ls b e tre ft. D e s ta tis tie k v a n ta b e l V -6 is o p g e m a a k t op b a sis v a n d e d e b e tv e rric h tin g e n v a n ie d e r lid . M en m a g ev en w el n ie t u i t h e t oog v e rlie z e n d a t d e d e b e te n d e c re d itv e rric h tin g e n elke d a g te g e n e lk a a r o p w egen. I I I . V E R Z E K E R IN G E N T a b e l V-7 — Levensverzekeringen verzekerde kap ita len o f renten

—

P o lissen

en

E e n w e t v a n 25 ju n i 1930 (u itv o e rin g sb e slu it v a n 17 ju n i 1931) o n d e rw e rp t d e le v e n sv e rz e k e rin g s m a a ts c h a p p ije n a a n d e c o n tro le v a n d e S ta a t. T o t 31 d ec em b er 1951 w e rd deze c o n tro le w a a rg e n o m e n d o o r h e t M in isterie v a n A rb e id e n S ociale V oorzorg. M et in g a n g v a n 1 ja n u a r i 1952 w o rd t zij w a a rg e n o m e n d o o r h e t M .E .Z . M en o n d e rsc h e id t v e rsc h e id e n e s o o rte n le v e n s v e rz e k e rin g e n : In d iv id u ele verzekering : w o r d t a a n g e g a a n d o o r een enk ele p e rso o n die m e t n a m e in d e p o lis is v e rm e ld . Groepsverzekering : b e tr e f t een v e rz a m e lin g v a n p e r so n en z o n d e r d a t ied ers n a a m in h e t v e rz e k e rin g s c o n tra c t is v e rm e ld (deze v o rm is b e la n g rijk g e w o rd e n s e d e rt h e t o n ts ta a n v a n d e w e tg e v in g b e tre ffe n d e de v e rz e k e rin g te g e n d e o u d e rd o m en de v ro e g tijd ig e d o o d d e r b e d ie n d en ). K apitaalsverzekering : h ie rin w o rd t b e d o n g e n d a t a a n h e t e in d e v a n h e t c o n tr a c t e en v a s t b e d ra g zal w o rd en b e ta a ld a a n d e re c h th e b b e n d e . Renteverzekering : is ste e d s ee n v e rz e k e rin g b ij le v e n : w a n n e e r d e v e rz e k e rd e op ee n b e p a a ld tijd s tip nog in lev en is, w o rd t h e t v e rz e k e rin g s c o n tra c t o m g e v o rm d in een lijfre n te c o n tra c t.

en

D e s ta tis tie k h e e ft b e tre k k in g o p d e g ro o th a n d e ls b e d rijv e n in v o e d in g sm id d e le n en d ra n k e n , die u its lu ite n d o f in h o o fd z a a k v e rk o p e n in h e t g ro o t a a n k le in h a n d e la a rs , e n d eze p ro d u k te n in v o e re n o f u itv o e re n . B ijg e v o lg z ijn d e b e d rijv e n w elke v o o ra l g e ric h t z ijn o p d e k le in h a n d e l, zelfs in d ie n zij even een s in h e t g ro o t v e rk o p e n , n ie t o p g en o m en in d eze s ta tis tie k , d ie sle c h ts w o rd t o p g e m a a k t v a n a f 1964.

II.

Tabel V-6 — B edrijf van de verrekenkamers

F IN A N C IE L E D I E N S T E N

T a b e l V -5 — D epositobanken : a a n ta l vestigingen (ze teltï, su ccursalen, agentschappen en kantoren)

Verzekering b ij overlijden : d e v e rz e k e ra a r g a a t d e v e rb in te n is a a n , te g e n b e ta lin g v a n e e n e n k e le o f een p erio d ie k e p re m ie , b ij h e t o v e rlijd e n v a n d e v e r ze k e rd e ee n v a s t b e d ra g te b e ta le n . O n d e r d eze r u b rie k k o m e n d e g em en g d e v e rz e k e rin g e n v o o r d ie b e s ta a n u i t v e rsc h ille n d e c o m b in a tie s v a n d e e ig en lijk e v e rz e k e rin g bij o v e rlijd e n e n d e v e rz e k e rin g b ij leven. Verzekering bij leven : w a a rb ij d e v e rz e k e ra a r de v e rp lic h tin g a a n g a a t een v a s t b e d ra g te b e ta le n a a n d e v e rz e k e rd e d ie o p ee n b e p a a ld o g e n b lik in lev e n is. Volksverzekering : is een v e rz e k e rin g v a n klein e k a p ita le n , z o n d er m ed isch o n d e rzo ek w a a rv a n de b e ta lin g d e r p re m ies w ek elijk s o f m a a n d e lijk s p la a ts v in d t. H e t ta r ie f v a n d e p re m ie is h o g e r d a n d a t v a n d e g ro te b ra n c h e (gew one v erz e k e rin g ).

— 60 —

a u to v o e rtu ig e n d e v o lg en d e v o e rtu ig e n w a a rv o o r h e t v e rz e k e rin g s c o n tra c t is o p g e m a a k t : 1) o p e n b a re a u to b u s d ie n s te n , sp eciale a u to b u s d ie n s te n , a u to c a rd ie n s te n ; 2) t a x i ’s e n h u u r a u to ’s ; 3) v e rv o e r v a n z a k e n v o o r re k e n in g v a n d e rd e n ; 4) v e rv o e r v a n z a k e n v o o r eig en rek en in g .

Verzekering m et deelnem ing : som m ige v e rz e k e rin g s c o n tra c te n g e v e n r e c h t o p e e n d e e ln e m in g in d e w in s te n v a n d e v e rz e k e rin g s m a a tsc h a p p ij. T a b e l V -8 — Verplichte verzekering tegen w ettelijke a a n sp ra kelijkh eid in za ke autovoertuigen

É r zij op gew ezen d a t er b u ite n d e re c h ts tre e k s e zak en , ook no g in h e rv e rz e k e rin g a fg e sta n e en o n tv a n g e n z a k e n zijn.

D e ta b e l o n d e rs c h e id t v o o r d e v e rp lic h te v e r z ek e rin g te g e n w e tte lijk e a a n s p ra k e lijk h e id in z ak e

C. V E R V O E R E N V E R K E E R B ro n n e n

:


I.

M in i s te r ie v a n V e r k e e r s w e z e n . M in i s te r ie v a n O p e n b a re W e r k e n . M in i s te r ie v a n E c o n o m is c h e Z a k e n ( M . E . Z . ) . N a t io n a a l I n s t i t u u t vo o r d e S t a ti s t i e k ( N . I . S . ) . N a tio n a l e M a a ts c h a p p ij d e r B e lg is c h e S p o o r w e g e n ( N . M . B . S . ) . N a tio n a le M a a ts c h a p p ij v a n B u u r ts p o o r w e g e n ( N . M . V . B . ) . H a v e n b e d r ijf v a n d e S t a d A n tio e r p e n . H a v e n d ie n s t v a n d e S t a d G e n t. M a a ts c h a p p ij v a n d e B r u g s e Z e e v a a r tin r ic h tin g e n . Z e e k a n a a l e n H a v e n in r ic h tin g e n v a n B r u s s e l N . V . B e h e e r v a n d e H a v e n v a n O o sten d e. SABE N A. B e h e e r d e r P o s te r ije n . R e g ie v a n T e le g ra fie e n T e le fo n ie ( R . T . T . ) . S ta tis tis c h J a a r b o e k vo o r B e lg ië . S ta tis tis c h T i jd s c h r if t v a n h e t N . I . S . S ta tis tis c h J a a r b o e k v a n d e N . M . B . S .

,

E r w o rd t re k e n in g g e h o u d e n m e t d e n e tle n g te in g e b ru ik e n m e t h e t ro lle n d m a te riee l.

ALGEM EENHEDEN

T a b e l V -9 — Vervoer p e r spoor, over de weg en te water

Spoorwegnet — S e d e rt d e afschaffing o p 1 ja n u a r i 1959 v a n d e lijn B ru sse l-T e rv u re n w o r d t h e t B elgisch n e t u its lu ite n d d o o r d e N .M .B .S . g e ë x p lo ite e rd . E in d 1970 b e d ro eg de le n g te v a n d e in g e b ru ik z ijn d e elek trisch e lijn e n 1.217 k m . te g e n 915 k m . in 1960. H e t b u ite n g e b ru ik ste lle n e n d e afschaffing v a n som m ige b a a n v a k k e n om d e e x p lo ita tie v a n h e t n e t te v ere e n v o u d ig e n , m a a k te n h e t g e d u re n d e d e jo n g ste tie n ja a r m o g elijk d e g eëx p lo itee rd e lijn e n m e t o n g ev eer 10 p e t. te v e rk o rte n . D eze w ijzig in g en g in g e n g e p a a rd m e t een u itb re id in g v a n d e a u to b u s lijn e n die t o t v e rv a n g in g e n a a n v u llin g w e rd e n ingelegd e n d ie e in d 1970 62.026 k m . b e re ik te n te g e n 20.841 in 1960.

D eze ta b e l g e e ft een o v e rz ic h t v a n h e t a a n ta l re iz ig e rsk ilo m e ters en w a t d e g o ed eren b e tre ft, v a n h e t a a n ta l 'to n k ilo m e te rs. O n d e r a a n ta l re iz ig e rk ilo m e ters v e r s ta a t m e n de som v a n d e a fs ta n d e n in k ilo m e te rs d o o r reizig ers afgelegd. H e t a a n ta l to n k ilo m e te rs v a n d e k o o p w a re n is h e t c ijfe r v e rk re g e n d o o r o p te llin g v a n de r e s u lta te n v a n d e v e rm e n ig v u ld ig in g v a n h e t g e w ic h t v a n elk e v e rz e n d in g m e t d e afgelegde a fs ta n d . I n d e k o lo m m e n 2 e n 5 v a n d e ta b e l is h e t in te r ste d e lijk w e g v e rk e e r n o g sle c h ts om d e tw ee ja a r o p g e n o m e n o m d a t h e t a a n ta l o n d e rz o e k in g e n die v o o r deze s ta tis tie k n o d ig w a re n , w e rd v e rm in d e rd . S e d e rt 1965 w e rd d e s ta tis tie k n ie t m e e r b ijg eh o u d en .

R ollend m aterieel — H e t ro lle n d m a te rie e l b e s ta a t u i t m o to rv o e rtu ig e n , w agons v o o r reinigers e n v o o r g o ed eren . D e m o to rv o e rtu ig e n o m v a tte n d e s to o m lo co m o tiev en , d e e le k trisc h e e n d iesello co m o tiev en , alsm ed e de elek trisch e m o to rw a g en s e n d e r a ila u to ’s.

T a b e l V -10 — W ijze va n vervoer b ij de in -, u iten doorvoer va n goederen .

T a b e l V-12 — A a n de nijverheid geleverde wagons

D e ta b e l h e e ft b e tre k k in g o p d e v o lg e n d e w ijzen v a n v e rv o e r : zee, spoorw eg, k a n a le n en riv ie re n , R ijn , lu c h t, w eg, u its la g u i t e n tr e p o t e n a n d e re w ijz e n v a n v e rv o e r.

H e t b e tr e f t d e g ele v erd e w agons v o o r b e v r a c h t v e rv o e r v a n a f d e s ta tio n s v a n d e N .M .B .S ., alsm ed e d e g e lad en w agons a fk o m stig v a n v re e m d e -netten. D e s ta tis tie k h e e ft zow el b e tre k k in g op d e w agons v a n d e sp o o rw eg b e d rijv e n als op d e w ag o n s die h u n n ie t to e b e h o re n .

D e a a n d u id in g « R ijn » h e e ft b e tre k k in g op h e t v e rv o e r o p d e R ijn v a n g o e d e re n a fk o m stig v a n o f b e s te m d v o o r D u its la n d en v e rd e r, z o n d e r oversc h e p in g in N e d e rla n d .

T a b e l V -13 — A lgem een vervoer II.

SPO O RW EG V ERV O ER

a) R e iz ig e rsv e rk ee r H e t a a n ta l reizig ers w o rd t v a s tg e s te ld volgens h e t a a n ta l a fg elev erd e b ilje tte n e n v o lg en s h e t c o n v en tio n ele a a n ta l reiz e n p e r so o rt a b o n n e m e n t.

a) S p o o r w e g e n T a b e l V - l l — Vervoerm iddelen —

61

—

H e t a a n ta l re iz ig e rsk ilo m e ters w o rd t als v o lg t b e re k e n d : — Voor de reizigers m et een gewoon biljet w o rd t de o n tv a n g s t p e r k la s (e in d ta k s n ie t in b eg rep en ) g ed eeld d o o r d e p rijs v a n d e re is p e r k ilo m e te r (deze p rijs is c o n s ta n t w elk e o o k h e t tr a je c t zij), e v e n tu e e l m e t in a c h tn e m in g v a n d e v e rm in d e rin g e n d ie in so m m ig e g e v a lle n w o rd e n to e g e s ta a n ; — Voor de reizigers m et een gewoon abonnem ent m e t b e p e r k t t r a j e c t o f een so ciaal a b o n n e m e n t v o o r é én o f d rie m a a n d e n , v e rm e n ig v u ld ig t m e n h e t a a n ta l k ilo m e te rs w a a rv o o r e lk a b o n n e m e n t g eld ig is m e t h e t a a n ta l re iz e n p e r m a a n d . D it is een g e tr a p t g em id d eld e d a t v e ra n d e rt n a a r g e la n g v a n d e a f s ta n d ; — Voor de reizigers m et een sociaal w eekabonnem ent v e rm e n ig v u ld ig t m e n h e t g em id d eld e tr a je c t m e t h e t g e m id d e ld e a a n ta l re iz e n p e r w eek, d a t v e ra n d e r t n a a rg e la n g v a n d e g e ld ig h e id sd a g en v a n de a b o n n e m e n te n ; — Voor de reizigers m et een schoolabonnem ent v e r m e n ig v u ld ig t m e n h e t a a n ta l k ilo m e te rs w a a r v o o r ie d e r a b o n n e m e n t g eld ig is m e t h e t a a n ta l re iz e n p e r m a a n d , d a t v e r a n d e r t n a a rg e la n g v a n h e t a a n ta l p e r w eek to e g e sta n e re iz e n ; — Voor de reizigers m et een netabonnem ent v e rm e n ig v u ld ig t m e n h e t g e m id d e ld e t r a je c t m e t h e t g e m id d e ld a a n ta l re iz e n p e r m a a n d . D e g e m id d e ld e a f s ta n d afg eleg d p e r re iz ig er is h e t q u o tië n t v a n h e t a a n ta l re iz ig e rsk ilo m e ters en h e t a a n ta l reizig ers.

Tabel V-14 — Bedrijfsontvangsten en -uitgaven D e o n tv a n g s te n v o o r v e rv o e r v a n re iz ig ers en reisg o ed o m v a tte n d e o n tv a n g s te n in v e rb a n d m e t p o s tp a k k e tte n (W e reld p o stu n ie ). D e g o e d e re n o n tv a n g s te n g ro e p e re n d ie v a n d e stu k g o e d z e n d in g e n en v a n d e ze n d in g e n p e r v o lledige w ag o n . D e b ij k o m stig e o n tv a n g s te n u it h e t v e rv o e r h e b b e n b e tre k k in g op d e reizig ers (p e rro n k a a rtje s in d e sta tio n s , enz.) e n op d e g o ed e re n (re c h te n v o o r o p slag in p a k h u is, v o o r w eging, enz.). D e te g e m o e tk o m in g e n v a n d e S t a a t in d e fin an ciën v a n d e N .M .B .S . z ijn v e e lv u ld ig e n b e la n g rijk . D e v o o rn a a m s te h e b b e n b e tre k k in g o p d e b ijd ra g e n t o t h e t H ern ie u w in g sfo n d s e n t o t h e t e v e n w ic h t v a n d e b e d rijfsre k e n in g : v o o r h e t b o e k ja a r 1970 b e re ik te n deze tw ee te g e m o e tk o m in g e n re sp e c tie v e lijk 3,3 e n 3,1 m ilja rd f r a n k ; d e fin a n c ie rin g v a n d e ta rie fv e rla g in g e n d o o r d e S ta a t — 1,8 m ilja rd fra n k v o o r h e tz e lfd e b o e k ja a r — is b e g re p e n in d e p o s t « reizig ers e n reisgoed ». D e b ed rijfsco ëfficië n t is d e v e rh o u d in g v a n d e u itg a v e n t o t d e in k o m ste n , v e rm e n ig v u ld ig d m e t 100. E e n coëfficiënt v a n m in d e r d a n 100 w ijs t op een o v e rsc h o t v a n d e e x p lo ita tie -o n tv a n g s te n o p d e -u itg a v e n . D it o v e rsc h o t d ie n t o m d e fin anciële la s te n te v e rlic h te n e n e v e n tu e e l om een w in s t te v o rm e n .

T a b e l V -15 — Vervoer der voornaam ste zware goe deren

b ) V e rv o e r v a n z w are g o ed eren b) B u u r t s p o o r w e g e n H e t a a n ta l v e rv o e rd e to n n e n b e tr e f t h e t n e tto gew ic h t (n a a f tr e k v a n d e ta r r a ) v a n d e w ag o n s d ie v o lle d ig g e la d e n z ijn (5.000 k g . en m eer). H e t v e r v o e r v a n k le in h a n d e ls w a re n k o m t in d eze s ta tis tis c h e re e k s n ie t v o o r. D e b e re k e n in g v a n d e to n k ilo m e te rs v a n g o ed e r e n g e b e u rt a ls v o lg t : — Voor de stukgoedzendingen : d ire c t p r o d u k t v a n d e a a n g e re k e n d e to n n a g e s e n d e d o o r ste e k p ro e v e n v a s tg e s te ld e g e m id d e ld e tra je c te n ; — Voor de zendingen va n volle w agonladingen (5.000 kg. en m eer) : d ire c t p r o d u k t v a n d e to n n a g e s e n d e b e v ra c h te tr a je c te n . D e b e n a m in g e n « b in n e n la n d s e d ie n st, in te r n a tio n a le d ie n s t e n d o o rv o e r », w elke in de ta b e l g e b r u ik t w o rd e n , h e b b e n b e tre k k in g op d e la n d s g re n z e n e n n ie t o p d e g re n z e n v a n h e t n e t : een la d in g d ie u i t h e t b u ite n la n d k o m t m e t b e ste m m in g n a a r e e n B elg isch e h a v e n om o v e r zee te w o rd e n u itg e v o e rd , v a lt o n d e r d e c a te g o rie « d o o rv o e r » e v e n a ls d e w ag o n s d ie d o o r h e t la n d rijd e n z o n d e r t e w o rd e n g elo st. E r zij v a n h e rin n e rd d a t h e t la a d v e rm o g e n d e v e rh o u d in g is v a n h e t a a n ta l to n k ilo m e te rs v a n zw are g o e d e re n t o t h e t geh ele p ro d u k tie v e tr a je c t v a n d e tre in e n . T e n s lo tte is d e g e m id d e ld e a f s ta n d afg eleg d p e r to n z w are g o e d e re n d e v e rh o u d in g v a n h e t a a n ta l to n k ilo m e te rs t o t h e t a a n ta l v e rv o e rd e to n n e n .

T a b e l V -16 — Vervoerm iddelen a) N etlengte i n gebruik — D e ta b e l g e e ft een o v e r z ic h t v a n d e le n g te d e r lijn e n d ie d o o r d e N .M .V .B . g e ë x p lo ite e rd w o rd en , o n d e rv e rd e e ld in sp o o r- en a u to b u slijn e n . D eze la a ts te v o rm e n , hoe la n g e r h o e m eer, h e t w ezen lijk e deel v a n h e t n e t v a n d e N .M .V .B .; zij o m v a tte n d e o p e n b a re b u sd ie n ste n , d ie re c h ts tre e k s d o o r d e N .M .V .B . w o rd e n g e ë x p lo ite e rd e n d e o p e n b a re b u s d ie n s te n d ie in p a c h t w o rd e n gegeven. O p 31 d e c e m b e r 1970 b e d ro e g d e le n g te v a n d e lijn e n v a n d e o p e n b a re b u s d ie n s te n d ie re c h ts tre e k s d o o r d e N .M .V .B . g e ë x p lo ite e rd w e rd en , 12.813 k m e n die v a n d e in p a c h t gegev en o p e n b a re b u s d ie n s te n 1.304 k m , d .i. in to ta a l 14.117 k m . b) R ollend m aterieel — D e s ta tis tie k g e e ft de v ersch ille n d e c a te g o rie ë n v a n ro lle n d m a te rie e l ; d e p la a ts in g e n o m en d o o r d e a u to b u s w o rd t ste e d s b e la n g rijk e r. T a b e l V -17 — Vervoerde reizigers T a b e l V -18 —■Goederenvervoer H e t g o e d e re n v e rv o e r d o o r d e N .M .V .B . w e rd in ju li 1970 afg esch a ft. T a b e l V -18 v e rm e ld t d e to n n e n v e rv o e rd e goe d e re n e n d e to n k ilo m e te rs.

— 62 —

H e t a a n ta l v e rv o e rd e to n n e n w o r d t v e rk re g e n d o o r o p te llin g v a n h e t g e w ic h t v a n d e g o ed eren te rw ijl d e to n k ilo m e te rs v e rk re g e n w o rd e n do o r o p te llin g v a n d e p r o d u k te n v a n h e t g e w ic h t d e r g o e d e re n e n h e t a a n ta l afgelegde k ilo m e te rs. T a b e l V -19 — B edrijfsontvangsten en -uitgaven

w e rd e n in d e cate g o rie v a n d e p a rtic u lie re r ijtu ig e n g e ra n g sc h ik t. D e rijw ielen m e t h u lp m o to r z ijn d ie u itg e r u s t m e t ee n m o to r m e t een m a x im u m c ilin d e rin h o u d v a n 50 cm 3. T a b e l V -23 — A u tobussen en autocars

I n d e ta b e l « B e d rijfs o n tv a n g s te n e n -u itg a v e n » z ijn v e rm e ld , e n e rz ijd s, d e b e d rijfs re s u lta te n v a n de sp o o rlijn e n e n v a n de v e rv a n g in g s- e n a a n v u lle n d e a u to b u s d ie n s te n (stelsel 1931) en, a n d e rz ijd s, de r e s u lta te n v a n alle a u to b u s d ie n s te n (stelsel 1924 en 1931). H ie r u it v lo e it v o o r t d a t d e o n tv a n g s te n e n de u itg a v e n v a n d e a u to b u s lijn e n (stelsel 1924) n ie t b e g re p e n z ijn in d e o v e re e n k o m stig e ru b rie k e n v a n h e t e e rs te d eel v a n d e ta b e l. D e a u to b u s d ie n s te n (stelsel 1924) z ijn a u to b u s lij n e n m e t eig en k a p ita a l. D e a u to b u s d ie n s te n (stelsel 1931) z ijn o p e n b a re v e rv a n g in g s- e n a a n v u llin g sd ie n s te n d ie d e v ro e g e re sto o m lijn e n , r a ila u to ’s o f e le k trisc h e lijn e n v e rb e te re n o f v e rv a n g e n . c) G e m e e n s c h a p p e l i j k v e r v o e r i n d e s t e d e n T a b e l V -20 — A lgem eenheden D e g e p u b lic e e rd e s ta tis tis c h e re e k se n in ta b e l V -20 m a k e n m eld in g v a n d e b e la n g rijk h e id v a n h e t n e t, v a n h e t ro lle n d m a te rie e l, v a n d e afgelegde a fs ta n d , v a n h e t a a n ta l reizig ers e n v a n d e o n t v a n g s te n . D eze g eg ev en s z ijn in g e d e e ld n a a r d e d rie tra n s p o rtc a te g o rie ë n : a) tr a m s , b ) tro lle y b u sse n , c) a u to b u sse n .

IV . Z E E - E N B IN N E N V A A R T a) Z e e v a a r t T a b e l V -24 — T oestand van de Belgische koopvaardij vloot H e t a a n ta l sto o m - e n m o to rb o te n w a a r u it de B elgische k o o p v a a rd ijv lo o t b e s ta a t is g ep u b lice erd in ta b e l V -24 ; d e p a k k e tb o te n v a n d e B elgische S ta a t z ijn d a a rin n ie t b eg rep en . E r zij a a n h e rin n e rd d a t d e cijfers v a n d e b r u to to n n e n m a a t h e t to ta a l v o lu m e v a n h e t b in n e n ru im v a n h e t sch ip v e rte g e n w o ordigen, u itg e d ru k t in re g is te rto n n e n v a n 100 k u b ie k e E n g e lse v o e te n (1 re g is te rto n = 2,83 m 3) en d a t d e cijfers v a n d e n e tto to n n e n m a a t g elijk z ijn a a n de b r u to to n n e n m a a t v e rm in d e rd m e t d e s tu u r ru im te . T a b e l V -25 — Z ee lijn Oostende-Dover

b) B i n n e n v a a r t T a b e l V -26 — T oestand van de Belgische binnenvloot M en m a g h e t a a n ta l b o te n v a n d e B elgische v lo o t n ie t d ire c t v e rg e lijk e n m e t d e bew eg in g v a n d e b in n e n sc h e e p v a a rt. T erw ijl B elgische b o te n g e d u re n d e v e rsch eid e n e m a a n d e n g o e d ere n v e rv o e re n in h e t b u ite n la n d , k u n n e n im m e rs a a n d e a n d e re k a n t v re e m d e sc h ep e n bij h e t B elgische v e rv o e r b e tro k k e n zijn.

III. W EGVERVOER T a b e l V -21 — Lengte der grote verbindingsw egen T a b e l V -22 — M otorvoertuigen en fie tse n T o t 1 a u g u s tu s 1966 v e rz a m e ld e h e t N .I.S . de g eg ev en s a a n d e h a n d v a n d e a fs c h rifte n v a n d e fiscale k e n te k e n s afg e le v e rd d o o r h e t B e s tu u r v a n de d ire c te b e la s tin g e n v a n h e t M in iste rie v a n F in a n c ië n . M et in g a n g v a n 1 a u g u s tu s 1966 w o rd t d e s ta tis tie k o p g e m a a k t o p b a sis v a n d e d o o r h e t M in isterie v a n V erk eersw ezen v e r s tr e k te d o c u m e n ta tie ; deze d o c u m e n ta tie h e e ft b e tre k k in g o p alle d o o r de D ie n s t v a n h e t w e g v e rk e e r in g e sc h re v e n v o e rtu ig e n , o n v ersch illig o f deze v o e rtu ig e n a l d a n n ie t een fis c aa l k e n te k e n b e z itte n . H e t a a n ta l fie ts e n w o rd t re c h ts tre e k s d o o r d e p ro v in c ia le b e s tu re n m e d e gedeeld. D eze s ta tis tie k h o u d t g een re k e n in g m e t de v o e rtu ig e n v a n h e t leg er e n v a n d e rijk s w a c h t, n o c h m e t som m ige v o e rtu ig e n g e b r u ik t d o o r h e t B eh e er d e r P o s te rije n , d e N .M .B .S ., d e o p e n b a re d ie n ste n (p o litie, b ra n d w e e r, g e z o n d h e id sd ie n ste n , enz.), no ch m e t e e n d eel v a n d e la n d b o u w tra c to re n d ie o n d e r ee n b ijz o n d e re re g le m e n te rin g v allen . D e g em en g d e v o e rtu ig e n d ie te rz e lfd e r tijd v o o r h e t v e rv o e r v a n p e rso n e n en g o e d e re n k u n n e n d ien e n ,

D e to n n e n m a a t u itg e d ru k t in m e trie k e to n n e n , s te m t o v e re en m e t h e t v o lu m e v a n h e t ru im d a t o n d e r d e w a te rsp ie g e l lig t. T ab e l V-27 — A lgem een overzicht van scheepvaart

de b in n e n

D e s ta tis tie k e n v a n d e a c tiv ite it v a n d e b in n e n s c h e e p v a a rt ste u n e n op de a a n g ifte n die d e sc h ip p e rs in d e o n tv a n g s tk a n to re n v a n d e s c h e e p v a a rtre c h te n , o f bij o n ts te n te n is h ie rv a n , in d e k a n to re n v a n de D ie n st v o o r reg elin g v a n d e b in n e n s c h e e p v a a rt, v o o r ied ere v e rp la a ts in g v a n h u n sch ip o p h e t n e t v a n de B elgische b e v a a rb a re w a te rw eg en v e rp lic h t z ijn te doen. D e s ta tis tie k v a n d e b in n e n s c h e e p v a a rt te k e n t d e b ew egingen op v a n alle b in n e n sc h e p e n en v lo tte n op de B elgische w aterw e g en , excl. d e sloepen v a n m in d e r d a n 3 to n en d e p le z ie rb o te n . D e bew eging in d e h a v e n s o m v a t h e t b in n e n la n d se v e rk e e r en d e u itv o e r e n e rzijd s (ladingen) e n h e t b in n e n la n d s v e rk e e r e n d e in v o e r a n d e rz ijd s (lossingen).

— 63 —

O n d e r in - o f u itv o e r w o rd t v e r s ta a n alles w a t o v e r d e g re n s g a a t, b e h a lv e d e d o o rv o e r. D e g o e d eren d ie B elg ië v ia een b e p a a ld e w a te rw e g v e rla te n e n v ia een a n d e re te r u g in h e t la n d k o m e n , z ijn e v en een s in d e in - en u itv o e r b e g re p e n . B ij d e in -, u it- e n d o o rv o e r h e b b e n d e la n d e n v a n h e rk o m s t e n v a n b e ste m m in g b e tre k k in g o p de la a d - e n lo ssin g s p la a ts e n v a n d e b in n e n sc h e p e n en n ie t o p d e w e rk e lijk e h e rk o m s t o f b e ste m m in g v a n d e g o ed eren . D e d o o rv o e r o m v a t sle c h ts d e in te rn a tio n a le d o o rv o e r p e r b in n e n s c h ip z o n d e r o v e rla d in g . D e g o e d e re n d ie B elgië p e r b o o t b in n e n k o m e n e n h e t la n d m e t een a n d e r v e rv o e rm id d e l v e rla te n (zee sc h ip , spo o rw eg , en z.) w o rd e n in d e s ta tis tie k v a n d e b in n e n s c h e e p v a a rt b ij d e in v o e r in g ed eeld . D e g o e d e re n d ie B elg ië p e r b o o t v e rla te n , te rw ijl v o o r h u n in v o e r in h e t la n d een a n d e r v e rv o e rm id d e l w e rd g e b ru ik t, w o rd e n a ls u itg e v o e rd b eschouw d. T a b e l V -28 — B innenscheepvaart : vervoer naar de aard va n de goederen T a b e l V -29 — B in n enscheepvaart : aantal m eters n a a r de aard va n de goederen

tonkilo

D e s ta tis tie k v a n d e b in n e n s c h e e p v a a rt v e r s tr e k t ev e n e e n s g eg ev en s o v e r d e v e rv o e rd e ru w e g o ed e re n (to n n e n e n to n k ilo m e te rs). D e v e rv o e rd e to n n e n m a a t w o rd t a a n g e g e v e n d o o r h e t v r a c h tc o n tr a c t e n w o rd t e v e n tu e e l g e v e rifie erd d o o r d e d ie p g a n g v a n h e t sc h ip . D e g o e d e re n w o rd e n v o lg en s h u n a a r d in tie n g ro e p e n o n d e rg e b ra c h t w a a rv a n d e b e n a m in g e n d e in h o u d v a n a f 1967 w e rd e n gew ijzigd. In g e d e e ld v o lg en s deze tie n g ro e p e n w o rd e n h e t v e rk e e r e n d e to n k ilo m e te rs v a n d e b in n e n s c h e e p v a a rt re s p e c tie v e lijk g e p u b lic e e rd in d e ta b e lle n V-28 e n V -29. H e t v e rk e e r, in to n k ilo m e te rs u itg e d r u k t, w o rd t v o lg e n s d e a a r d v a n d e g o e d e re n v o o r h e t v e rk e e r in z ijn g eh eel g eg ev en (b in n e n la n d s v e rk e e r, in-, u it-, e n d o o rv o e r). D e d ic h th e id v a n h e t v e rk e e r is d e v e rh o u d in g v a n d e to n k ilo m e te rs t o t d e afgelegde a fs ta n d . D e le n g te v a n h e t n e t b e d ro e g a a n h e t ein d e v a n 1970 ,1.572 k m .

D e s ta tis tie k e n b e tre ffe n d e d e zee- e n b in n e n v a a r t w o rd e n o p g e m a a k t d o o r d e re sp e c tie v e b e s tu r e n v a n d e v e rsc h ille n d e h a v e n s. Z ij h e b b e n b e tre k k in g o p h e t in - e n u itv a r e n v a n e lk sch ip in e n u i t elke h a v e n w elke d a t sc h ip a a n d o e t o m er te la d e n o f te lo ssen ; d e sc h e p e n d ie m ilita ir m a te rieel h e b b e n g e la d e n o f g e lo st z ijn u itg e slo te n . T a b e l V-31 — H a ven van A n tw e rp e n : zee- en b in n e n vaart W a t d e z e e v a a rt b e tr e f t, w o rd e n alle sc h e p e n b ij h u n a a n k o m s t te A n tw e rp e n g e te ld , zelfs w a n n e e r zij re e d s a a n g e le g d h e b b e n in a n d e re B elg isch e h a v e n s e n zij w o rd e n in h e t a a n ta l u itg e v a re n sc h e p e n o p g en o m en , w elke oo k h u n b e ste m m in g zij ; en k el d e sch ep en d ie sle c h ts v o o rb ij d e re d e v a re n , w o rd e n n ie t g e teld . D e s ta tis tie k e n v a n d e b in n e n s c h e e p v a a rt o m v a tte n , v o o r d e b in n e n g e k o m e n sc h ep e n , h u n a a n ta l, h u n v e rm o g e n (in k u b ie k e m e te rs) e v e n a ls de to n n e n m a a t v a n d e in te rn a tio n a le e n v a n d e b in n e n la n d se b in n e n s c h e e p v a a rt sa m e n (o p g esteld d o o r h e t H a v e n b e d rijf); v o o r d e u itg e v a re n sch ep e n h e e ft d e to n n e n m a a t b e tre k k in g o p h e t in te r n a tio n a a l e n b in n e n la n d s v e rk e e r sam en . T a b e l V-32 — H a ven v a n A n tw e rp e n : in tern a tio n a a l verkeer H e t in te rn a tio n a le v e rk e e r v a n d e h a v e n v a n A n tw e rp e n w o r d t in g ed e eld in b in n e n g e k o m e n en u itg a a n d e g o e d e ren (lossingen e n la d in g e n ). E e n tw e e d e in d e lin g ra n g s c h ik t d e g o ed e re n n a a r h u n a a r d in tie n c ate g o rie ën . T o t 1967 w e rd e n d e b in n e n g e k o m en g o e d e ren o n d e rv e rd e e ld in in v o e r, in goe d e re n opg eslag en in p a k h u is e n in g o e d e re n b e ste m d v o o r d e d o o rv o e r ; d a a re n te g e n v e rm e ld d e n de s ta tis tie k e n v a n d e u itg a a n d e g o e d ere n sle c h ts d e g o e d e re n b e s te m d v o o r d e u itv o e r e n d e v o lto o id e d o o rv o e r (ta b e l V -32 a). M et in g a n g v a n 1968 k o n d e n d e b in n e n g e k o m e n e n d e u itg a a n d e g o e d ere n (ta b e l V -32 b) o p d ezelfde w ijze w o rd e n in g ed eeld . T a b e l V -33 — H aven va n Gent T a b e l V -34 — H avens va n B rugge en Zeebrugge

V.

T a b e l V -35 — H aven van B ru ssel

HAVENS

T a b e l V -30 — Verkeer i n de gezam enlijke Belgische zeehavens — Zeevaart en internationaal zeeverkeer H e t h a v e n v e rk e e r k a n o p tw e e m a n ie re n w o rd e n o n d e rv e rd e e ld : ofw el v o lg en s h e t ty p e v a n sch ip o f b o o t w a a rm e e h e t v e rv o e r g e b e u rt, e n m e n sp re e k t d a n v a n z e e v a a r t w a n n e e r h e t z e e sc h e p en b e tr e f t e n v a n b in n e n v a a r t w a n n e e r h e t b in n e n sc h e p e n b e tr e f t, ofw el v o lg en s de p la a ts v a n h e rk o m s t o f v a n b e ste m m in g v a n d e v e rv o e rd e g o e d e ren e n in d a t g e v a l m a k e n d e g o e d e re n d ie u i t h e t b u ite n la n d k o m e n o f n a a r h e t b u ite n la n d v e rz o n d e n w o rd en , d eel u i t v a n h e t in te r n a tio n a a l v e rk e e r, o n g e a c h t o f zij o v e r zee, o v e r e e n k a n a a l o f riv ie r o f p e r sp o o r v e rv o e rd w o rd e n ; d e a n d e re g o e d e re n v e rz e n d in g e n v o rm e n h e t b in n e n la n d s v e rk e e r.

T a b e l V -36 — H aven va n Oostende

V I. L U C H T V E R K E E R T a b e l V-37 — B e d r ijf der Belgische luchthavens — Commerciële vluchten I n deze s ta tis tie k e n z ijn b e g re p e n h e t v e rk e e r v a n d e re g e lm a tig e e n d a t v a n d e o n re g e lm a tig e v lu c h te n v a n v lie g tu ig e n d ie op B elgische lu c h t h a v e n s o p stijg e n . K le in e k in d e re n (b a b y ’s) w o rd e n b e sc h o u w d als p a ssa g ie rs.

— 64 —

T a b e l V -3 8 — L u ch tvlootcapaciteit en v a n de S A B E N A

luchtverkeer

O m h e t v e r v o e r v e r m o g e n v a n e e n lu c h tv lo o t t e s c h a tte n m a g m en z ic h n ie t te v r e d e n s te lle n m e t d e te llin g v a n h e t a a n ta l v lie g tu ig e n d ie er d eel v a n u itm a k e n : d e v e r sc h ille n tu s s e n d e v lie g t u ig ty p e s z ijn im m e rs t e g r o o t. M en m o e t m e t ta lrijk e an d ere fa c to r e n r e k e n in g h o u d e n : h e t a a n ta l b e sch ik b a r e p la a ts e n , h e t a a n ta l p a ssa g ie rs, d e la a d in ric h tin g en , d e a c tie str a a l, d e sn elh eid , d e g eb ru ik s m o g e lijk h e id m e t in a c h tn e m in g v a n h e t o n d erh o u d en d e h erste llin g en . E v e n a ls h e t v erk eer v a n d e an d ere v e r v o e r m id d e le n w o r d t h e t lu c h tv e r k e e r g e m e te n in b ru to cijfers en in k ilo m eter s. H e t b ru to v e rk ee r s te m t o v e r e e n m e t h e t b egrip v a n d e in g e d a n e la d in g ; h e t w o r d t u itg e d r u k t in a a n ta lle n p a ssa g iers, in to n n e n m a a t v r a c h t o f p o s t, in v lie g u r e n , in a fg ele g d e k ilo m eter s. G e let op h e t b e la n g v a n d e g e w ic h ts fa c to r bij h e t lu c h tv e r k e e r k a n m en e v e n e e n s h e t g e z a m e n lijk e v er k e er (p assagiers, v r a c h t, p o st) in t o n n e n m a a t s c h a tte n , d oor v o o r e lk p a ssa g ie r m e t z ijn b a g a g e s een o v er ee n g e k o m en g e w ic h t v a n 100 k g t e tellen . H e t k ilo m eter v er k e er, d a t h e t m e e st o v e r e e n s t e m t m e t h e t b eg rip v a n b e w e z e n d ie n ste n , w o rd t g e m e te n in p a ssa g ie r k ilo m e te r s e n in to n k ilo m e te r s v r a c h t o f p o s t. H e t is d e so m v a n d e a fsta n d e n in k ilo m eter s d oor e lk e reizig er o f ied ere to n v r a c h t o f p o s t a fg ele g d . D e la d in g sc o ë ffic ië n t is d e v e r h o u d in g v a n h e t a a n ta l v e r v o e r d e to n k ilo m e te r s t o t h e t a a n ta l b esc h ik b a r e to n k ilo m e te r s. H e t a a n ta l b esc h ik b a r e to n k ilo m e te r s w o r d t v er k r eg e n d oor h e t t o ta a l a a n t a l a fg e le g d e k ilo m e te r s t e v e r m e n ig v u ld ig e n m e t h e t g e m id d e ld b esc h ik b a a r v e r m o g e n p er v lie g tu ig . D it la a t s t e is n a tu u r lijk v er a n d er lijk v o lg e n s d e a fsta n d a fg ele g d dbor ied er to e s te l, a a n g ezien d e b e v o o rr a d in g in b r a n d s to f a fh a n k e lijk is v a n d ie a fsta n d .

V I I . P O S T , T E L E G R A A F , T E L E F O O N , R A D IO E N T E L E V IS IE T a b el V -3 9 — P o s t D e s ta tis tie k e n b etre ffen d e h e t p o stv e rk ee r zijn o p g e ste ld d oor h e t B e stu u r v a n d e P o ste r ije n v o l g e n s d e o n d e rrich tin g e n v a n h e t In te r n a tio n a le B u r e a u v a n d e W er eld p o stu n ie t e B e rn (A n n u aire s t a tis tiq u e d e l ’O .N .U .). D it v er k e er o m v a t d e b r ie v e n (g ew o n e, lu c h tp o s t e n a a n g e te k e n d e ), b r ie f k a a rten , d ru k w erk en e n k ra n te n , p o ststu k k e n v a n

z a k elijk e aard en k le in e m o n sters. D e p o rtv rije d ie n stb r ie v e n (m in isteries, o v e r h e id sa d m in istr a tie s), zijn in d it v er k e er m ee g eteld ; d e b r ie v e n e n c o lli’s m e t a a n g e g e v e n w a a rd e e c h te r n ie t. D e p o s t is in g e d eeld in b in n en la n d se d ie n s t e n in p o s t o n tv a n g e n u it en v er stu u rd n a a r h e t b u ite n la n d . H e t tr a n s ito p o stv e rk ee r is in d eze s ta tis tie k e n n ie t m e e g e te ld .

T a b e l V -4 0 — T eleg ra a f D e tele g ra fisc h e v e r b in d in g sm id d e le n in d eze ta b e l h eb b e n b e tr e k k in g o p d e le n g te v a n d e g e le id r a d en , h e t a a n ta l a p p a r a te n in g eb ru ik e n h e t a a n ta l tele g r a a fk a n to r e n d ie o p e n sta a n v o o r p a rticu lie re u itg a a n d e e n b in n e n k o m e n d e v e r b in d in g e n . H e t v er k e er w o r d t w e e r g e g e v e n d o o r h e t a a n ta l v e r stu u r d e te le g r a m m e n , in g e d e e ld in g e w o n e en an d ere b in n e n la n d se te le g r a m m e n (d rin g en d e, p e r s e n lu x e te le g r a m m e n ), d e sp e c ia le b in n e n la n d se t e le g ra m m en (k e n n isg e v in g v a n te le fo n isc h e o p ro ep , te le g r a m m e n v a n d e N .M .B .S ., d er P o s te r ije n , v a n h e t Z ee- e n L u c h tw e z e n , v a n d e D ie n s t v a n d e R .T .T .), d e tr a n sito - en d e in te r n a tio n a le t e le g ra m m en .

T a b el V -4 1 — T elex d ien st D e u itb r e id in g v a n d eze d ie n s t w o r d t a a n g e to o n d d o o r d e s t a tis tis c h e r e ek se n d ie in d eze ta b e l z ijn o p g en o m en . H e t a a n ta l in te r n a tio n a le v er b in d in g en is h e t a a n ta l la n d e n w a a rm ee B e lg ië te le x v e r b in d in g e n h e e ft. H e t a a n ta l a b o n n e n te n b e s ta a t u it d e in B e lg ië g e v e s tig d e p a r tic u lie r e n e n v e n n o o tsc h a p p e n d ie m e t h e t te le x n e t v a n d e R .T .T . v e r b o n d e n zijn . I n te g e n s te llin g m e t d e in te r n a tio n a le v e r b in d in g e n , u itg e d r u k t in m in u te n , w o rd en d e lo k a le en d e in te r lo k a le v e r b in d in g e n in e e n h e d e n o p g e g e v e n . H e t a a n ta l lo k a le (3 m in .) e n in te r lo k a le (1 m in .) v e r b in d in g e n is n a m e lijk n ie t a fzo n d e rlijk b ek en d en h ierd o o r k a n m e n ze n ie t in m in u te n o m z e tte n .

T a b el V -4 2 — T elefoon, R a d io -o m ro ep en T elevisie D a n k zij h e t a a n ta l te le fo o n to e ste lle n in g eb ru ik is h e t m o g e lijk d e o n tw ik k e lin g v a n d e te le fo n isc h e v e r b in d in g sm id d e le n t e v o lg e n . H e t v er k e er k a n w o rd en b eo o rd ee ld n aar h e t a a n ta l a b o n n e m e n te n en g esp rek k en . V o o r h e t a a n ta l ra d io - e n t e le v is ie to e s te lle n g a a t h e t o m d ie w elk e o p 31 d ece m b e r z ijn a a n g e g e v e n , in c lu s ie f d e b e la stin g v r ije to e ste lle n .

— 65 —

D . A N D E R E D IE N S T E N Bronnen :

M in iste r ie v a n B in n e n la n d se Z a k e n en het O penbaar A m b t. M in iste r ie v a n N a tio n a le O pvoeding. M in iste r ie va n Volksgezondheid. M in iste r ie va n J u s titie . N a tio n a a l I n s titu u t voor de S ta tistie k ( N . I . S . ) . U n iversita ire S tich tin g . R ijk s in s titu u t voor ziekte- en in validiteitsverzekering. B e stu u r der P o sterijen . K o n in k lijk e B ibliotheek.

Bibliografie : S ta tistisch Ja a rb o ek voor B elg ië. S ta tistisch T ijd s c h r ift v a n het N . I . S . Jaarverslagen v a n de D ie n st voor U niversitaire S ta tistie k .

O PENBAAR BESTUU R

v rij c o m p le x e n k a n w o rd en in g e d e e ld n a a r d rie cr iter ia :

T a b e l V -4 3 — R ijk sp e rso n e e l

1 . d e in h o u d v a n h e t o n d e rw ijs (in d u str ie e l, la n d

I.

b o u w -, h a n d e lso n d e r w ijs, en z .) ;

2 . h e t n iv e a u e n e e n b ep a a ld e g e r ic h th e id v a n h e t

II.

o n d e rw ijs : in d a t g e v a l o n d e r sc h e id t m e n d e te c h n isc h e s c h o o l d ie e e n th e o r e tis c h e v o r m in g e n b a sis v e r s tr e k t, e n d e v a k sc h o o l d ie m eer o p h e t v a k is a fg e s te m d ;

O N D E R W IJS

T a b el V -4 4 — Sch oolbevolkin g o f in sch rijvin g en n a a r het n ive a u en het geslacht H e t B e lg isc h e sc h o o ls te lse l w o r d t, n a a r g ela n g v a n h e t n iv e a u v a n d e s tu d ië n e n d e th e o r e tisc h e le e ftijd v a n d e le e r lin g e n , in g e d e e ld in v ie r o p e e n v o lg e n d e cy c lu ssen . 1) V o o r s c h o o l s e

o p v o e d in g

(k le u tero n d erw ijs)

3.

h e t a a n ta l le su r e n (o n d erw ijs m e t v o lle d ig le e r p la n e n o n d e rw ijs m e t v e r m in d e r d a a n ta l le s u ren ). — N o rm a a lo n d e rw ijs

H e t n o rm a a lo n d er w ijs o m v a t in h e t tw e e d e n iv e a u h e t la g e r n o rm a a lo n d er w ijs e n h e t n o r m a a l o n d erw ijs v o o r k le u te r le id ste r s.

(lagere

S e d e r t d e h e r v o r m in g v a n 1957 h e e ft h e t la g er n o rm a a lo n d er w ijs z ic h a fg e ste m d o p d e h u m a n io r a (o u d e o f m o d e rn e). H e t h e e ft er h e t p ro g ra m m a v a n o v e r g e n o m e n e n er d e p e d a g o g isc h e v a k k e n a a n to e g e v o e g d .

O p h e t k le u te r o n d e r w ijs v o lg t h e t la g er o n d e r w ijs d a t n o rm a a l b e g in t op z e sja rig e en e in d ig t op tw a a lfja r ig e le e ftijd . H e t is in g e d e e ld in d rie g ra d en v a n e lk tw e e jaar.

H e t n o rm a a lo n d er w ijs v o o r k le u te r le id ste r s o n d erg in g e v e n e e n s e e n d ie p g a a n d e h erv o r m in g ; h e t s tr e k t z ic h n u u it o v e r e e n p erio d e v a n v ie r ja a r. D e z e k w e e k sc h o le n v o r m e n , n a d e la g e r e c y c lu s v a n h e t m id d elb a a r o n d e rw ijs, d e k le u te r le id ste r s .

H e t k le u te r o n d e r w ijs is in b e g in se l b e s te m d v o o r d e k in d e r e n v a n 3 t o t 6 jaar ; h e t is n ie t v e r p lic h t.

2 ) O n d e r w ij s leer g a n g )

van

h et

e e r ste

n iv e a u

.

— K u n sto n d e r w ijs k u n ste n )

A a n h e t ein d e v a n d e la g e re s tu d ië n w o r d t ee n g e tu ig sc h r ift v a n la g er o n d e rw ijs a fg elev erd . 3) O n d e r w ij s v a n h e t t w e e d e n iv e a u (m id d elb a re c y c lu s) — V o o r tg e z e t la g e r o n d erw ijs o f v ie r d e g ra a d (12 t o t 14 jaar). D e v ie r d e g ra a d v e r str e k t o n d erw ijs a a n d e k in d er en d ie in b e g in se l n ie t d e b ed o elin g h eb b e n h u n s tu d ië n v o o r t t e z e t te n n a h e t v e r str ijk e n v a n d e sc h o o lp lic h t (14 jaar) ; — M id d elb aar o n d e rw ijs (12 t o t 18 jaar) T r a d itio n e e l h e e ft h e t m id d elb a a r o n d e rw ijs t o t ta a k ee n a lg e m e n e v o r m in g t e g e v e n . H e t o m v a t tw e e o p e e n v o lg e n d e g r a d e n v a n e lk d rie ja a r (m id d el b aar o n d erw ijs v a n d e la g ere e n v a n d e h o g ere graad ). A a n h e t ein d e v a n h e t m id d elb a a r o n d e rw ijs le v e r e n d e sc h o le n e e n g e tu ig sc h r ift v a n h u m a n io r a a f d a t w o r d t g eh o m o lo g ee rd d oor e e n ju r y b e s ta a n d e u it e v e n v e e l v e r te g e n w o o r d ig e r s v a n h e t officiële a ls v a n h e t v r ije on d erw ijs. — M id d elb aar te c h n isc h o n d e rw ijs (12 t o t 18 jaar) H e t m id d elb a a r te c h n isc h o n d e rw ijs o m v a t e v e n e e n s tw e e g ra d en (een la g e re e n e e n h o g ere). H e t is —

(o n d erw ijs in d e b e e ld e n d e

H e t o n d e rw ijs in d e b e e ld e n d e k u n s te n b e g in t g e w o o n lijk n a d e la g e re m id d elb a r e c y c lu s. H e t o m v a t , n a a s t d e v o o r b e r e id in g o p d e s tu d ie v a n d e a r c h ite c tu u r , h e t g e h e e l v a n d e a r tistie k e v o r m in g e n d ie o n d e rg eb ra c h t w o rd en in d e b e e ld e n d e k u n ste n . 4)

O n d e r w ij s c y c lu s)

van

h et

d erd e

n iv e a u

(hogere

— U n iv e r s ita ir o n d e rw ijs D e w e t v a n 8 ju n i 1 964, d ie o p 1 ja n u a ri 1965 v a n k r a c h t w erd , w ijz ig t d e to e la tin g sv o o r w a a r d e n t o t d e u n iv e r sita ir e s tu d ië n m e t in g a n g v a n h e t a ca d em isc h ja a r 1 9 6 5 -1 9 6 6 . Zij o m v a t t w e e b e la n g rijk e n ie u w ig h e d e n : d e o m n iv a le n tie v a n d e g e tu ig sc h r ifte n v a n h e t m id d elb a a r o n d e rw ijs e n h e t m a tu r ite itse x a m e n . E r z ijn v ie r u n iv e r s ite ite n w a a r v a n er R ijk sin ste llin g e n (G en t e n L u ik ) e n tw e e in ste llin g e n z ijn (B ru sse l e n L e u v e n ).

tw e e v r ije

N e g e n tie n a n d ere in s te llin g e n d ie v o o r h e t m er en d e el g esp e c ia lise e r d o n d e rw ijs v e r str e k k e n , z ijn e v e n e e n s o n d e r g e b r a c h t b ij h e t h o g er o n d e r w ijs. 66 —

— T e c h n isc h h o g er o n d erw ijs H e t te c h n isc h h o g er o n d e rw ijs b ie d t ta lrijk e s tu d ie m o g e lijk h e d e n m e t e e n d u u r v a n 2 t o t 5 jaar. — M id d elb a a r n o rm a a lo n d erw ijs H e t m id d elb a a r n o rm a a lo n d er w ijs v o r m t d e g ea g g r eg e er d e le ra ren v a n h e t la g e r m id d elb a a r o n d e rw ijs (reg en ten ). D e z e v o r m in g d u u r t tw e e jaar. — M id d elb aar te c h n is c h n o rm a a lo n d er w ijs H e t te c h n isc h n o rm a a lo n d er w ijs v o r m t d e lera ren v a n d e te c h n isc h e c u rsu sse n d ie d e ra n g h eb b e n v a n g ea g g r eg e er d e leraar v a n h e t la g er m id d elb a a r o n d erw ijs. D it d ip lo m a k a n w o rd en v er k r eg e n n a tw e e stu d ie ja r en . — H o g e r k u n sto n d e r w ijs (a rc h itec tu u r e n b e e l d e n d e k u n ste n ) O p h e t h o g ere n iv e a u o m v a t h e t k u n sto n d e r w ijs in h o o fd z a a k d e s tu d ie s v o o r a r c h ite c t (5 jaar). H e t o m v a t e v e n e e n s d iv e r se a r tistie k e v o rm in g en (sch ild er k u n st, b e e ld h o u w k u n st, g r a v e e r k u n s t,...).

O v e r i g e s o o r t e n v a n o n d e r w ij s

en

H e t m u z iek o n d er w ijs is g e r ic h t t o t a lle le e ftijd e n o m v a t in b e g in se l v e r sc h e id e n e stu d ie g ra d en .

D e m u z ie k k u n s t w o r d t o n d e rw ez en in d e k o n in k lijk e e n g e m e e n te lijk e co n se rv a to riu m s, d e a ca d em ie s e n d e m u z iek sch o le n . T a b e l V -4 5 — S choolbevolking o f in sch rijvin g en n a a r het n ive a u en het taalstelsel T a b e l V -4 6 — A fgeleverde d ip lo m a 's T a b e l V -4 7 — O n d e rw ijzen d p erso n e el va n het k leu ter- en lager o n d erw ijs T a b e l V -4 8 — B e g ro tin g v a n het M in is te r ie N a tio n a le O pvoedin g (gewone u itgaven )

va n

2 ) d e jo n g e lu i in in te r n a a t in o n d e r w ijsin ste llin g e n ; 3) d e b e d ie n d e n e n w er k lied en d ie w e g e n s h u n b ed rijfsb e zig h ed en bij p a rticu lie re n in w o n e n o f a a n w ie h u n w er k g e v er een o n d e rd a k te r b e sc h ik k in g ste lt; 4) d e p erso n e n d ie in h o sp ita le n , ziek en h u ize n , k ra a m in r ic h tin g e n , k r a n k z in n ig e n in rich tin g en en sa n a to r ia v e r b lijv e n . D e in r ic h tin g e n v o o r to e r ism e w o rd en in g ed ee ld a ls v o lg t : 1 ) er k en d e h o te ls ; 2 ) n ie t-e r k e n d e in r ic h tin g e n ; 4) k u u rin rich tin g en ; 5) v a k a n tie k o lo n ie s ; 6 ) g em e u b ile erd e v illa ’s e n f la t s ; 7) k a m p eerterrein en . D e erk en d e h o te ls z ijn in r ic h tin g e n d ie d o o r h e t C o m m issa ria a t-g en era a l v o o r T o e rism e g e m a c h tig d z ijn d e b e n a m in g « h o te l » t e d ra g en . D e n ie t-e r k e n d e in r ic h tin g e n v er sc h a ffe n h u is v e s tin g m a a r zijn d oor h e t C o m m issa ria a t-g en era a l v o o r T o erism e n ie t g e m a c h tig d d e b e n a m in g « h o te l » t e v o eren . T o t in r ic h tin g e n v o o r so c ia a l to e r ism e w o rd en g erek en d : d e jeu g d h erb erg en , d e te h u iz e n v a n d e « N a tu u r v r ie n d e n », d e e ta p p e p la a tse n , en z. ... I n d e k u u r in r ic h tin g e n v o lg e n d e g a s te n e e n k u u r o n d er m e d isc h to e z ic h t. D e v a k a n tie - o f sc h o o lk o lo n ies v er sc h a ffe n d e k in d er en lo g ie s g ed u ren d e d e v a k a n tie . D e k in d er en b e h o e v e n n ie t n o o d z a k e lijk v e r z w a k t o f z ie k t e zijn .

III. V R IJE B E R O E P E N V -4 9 — M e d isc h

V a n d eze s t a tis tie k m a k e n g e e n d e e l u it : 1) d e s tu d e n te n , w a t d e g e w o n e h u is v e s tin g v o o r h u n stu d ie s b e tr e ft ;

3) in r ic h tin g e n v o o r so c ia a l to e r ism e ;

5)

T ab el

g e n v a n a lle p erso n e n d ie tijd e lijk e n t e g e n b e ta lin g , b u ite n h u n g ew o n e v e r b lijfp la a ts g e h u is v e s t w erd en in h o te ls , p en sio n s, h erb erg en , k u u rin rich tin g en , v a k a n tie te h u iz e n , v illa ’s, a p p a r te m e n te n e n op k a m p eerterrein en .

en p a ra m e d isc h

p erso n eel

T a b e l V -5 0 — V erplich te verzekerin g tegen ziekte en in v a lid ite it : a a n ta l tegem oetkom ingen T a b e l V -5 1 — A a n ta l advocaten en n otarissen

A ls o v e r n a c h tin g e n in g em e u b ile erd e v illa ’s e n f la t s w o r d e n a lle e n o p g e te k e n d d e o v e r n a c h tin g e n v a n to e r is te n in v illa ’s e n f la t s d ie v o o r e e n b e tr e k k e lijk k o r te t ijd w o rd en v erh u u rd .

T a b e l V -5 4 — In ric h tin g e n voor toerism e

T a b el V -5 2 — I n de O rd ev a n de A rch itecten ingeschre ven architecten en in g en ieu rs

O nder c a p a c ite it v a n ee n in r ic h tin g v o o r to er ism e d ie n t t e w o rd en v e r s ta a n h e t m a x im u m a a n ta l p e r so n e n d a t er n o rm a a l d e n a c h t kan, d oor b ren g en .

T a b e l V -5 5 — B elgische p e r io d ie k e p e r s IV .

A N D E R E D IE N S T E N

T a b e l V -53 — O vernachtingen v a n toeristen in B elg ië D e s t a tis tie k v a n h e t to e r ism e e n h e t h o te lw e z e n v e r s tr e k t in lic h tin g e n o v er h e t a a n ta l o v e r n a c h tin

T a b el V -5 6 — B io sco o p za len : a a n ta l bezoekers

T a b el V -5 7 — B o e k en p ro d u k tie

— 67 —

Gepubliceerde tabellen Nr

B r u to to e g e v o e g d e w a a r d e, t e g e n fa c to r k o ste n , v a n d e d ie n ste n se c to r ............... b anken ,

Blz

L e n g te d er g r o te v e r b in d in g sw e g e n ............................

V -2 1

131

M o to r v o e r tu ig e n e n f i e t se n ............................................. A u to b u ss e n e n a u to c a r s

V -2 2 V -2 3

131 132

V -2 4 V -2 5

133 133

T o e sta n d v a n d e B e lg is c h e b in n e n v lo o t .........................

V -2 6

134

A lg e m e e n o v e r z ic h t v a n d e b in n e n s c h e e p v a a r t .............

V -2 7

134

B in n e n s c h e e p v a a r t : v e r v o e r n a a r d e a a rd v a n d e g o e d e r e n ...................................

V -2 8

135

B in n e n sc h e e p v a a r t : a a n t a l to n k ilo m e te r s n a a r d e a a rd v a n d e g o e d e r e n . . . .

V -2 9

136

V -3 0

137

I I I . W eg v e r v o e r

A . A lg e m e e n h e d e n

B . H a n d e l, r in g e n

Nr

B lz

V- 1

113

verzeke

I. H andel M a a n d elijk se v er k o o p in d e x c ijfe r s ............................ V er k o o p op a fb e ta lin g . . . G r o o th a n d el in v o e d in g s m id d e le n e n d r a n k e n . . . .

IV . Z e e - e n b in n e n v a a r t V- 2 V- 3

114 117

V- 4

120

a) Z e e v a a r t T o e s ta n d v a n d e B e lg isc h e k o o p v a a r d ijv lo o t ............... Z e e lijn O o ste n d e -D o v e r b ) B in n e n v a a r t

I I . F in a n c ië le d ie n ste n D e p o sito b a n k e n : a a n ta l v e s tig in g e n (ze te ls, su c cu rsa len , a g e n tsc h a p p e n , e n k a n to re n ) ......................... B e d r ijf v a n d e verrek en k a m e r s ...................................... I I I . V er zek erin g en L e v e n sv e r z e k e r in g e n — P o lis s e n en v erze k e rd e k a p ita le n o f r e n te n . . . . . . V e r p lic h te v er ze k e rin g te g e n w e tte lijk e a a n sp ra k e lijk h e id in z a k e a u to v o e r tu ig e n ..............................

V- 5 V- 6

V- 7

121 121

122 V . H avens

V- 8

V erk eer in d e g e z a m e n lijk e B e lg isc h e z e e h a v e n s — Z e e v a a r t e n in te r n a tio n a a l z e ev e rk ee r .....................

123

C. V e r v o e r e n v e r k e e r I . A lg e m e e n h e d e n V e r v o er p er sp o o r, o v e r d e w e g e n t e w a te r .................. W ijz e v a n v e r v o e r b ij d e in -, u it - e n d o o rv o er v a n g o e d e r e n ...................................

V- 9

V -1 0

123

V -3 1

138

V -3 2

139

H a v e n v a n G e n t ..................

V -3 3

142

V -3 4 V -3 5 V -3 6

142 142 143

V -3 7

143

V -3 8

144

...........................................

V -3 9

144

T e l e g r a a f ................................. T e le x d ie n s t ............................

V -4 0 V -4 1

145 145

T elefo o n , R a d io -o m ro e p e n T e le v isie ............... ............

V -4 2

146

H a v e n s v a n B r u g g e en Z eeb ru g g e ..............................

124

.I I . S p o o r w e g v er v o er

H a v e n v a n B r u s s e l ............. H a v e n v a n O o sten d e . . . .

a) S p o o rw eg en V e r v o e r m id d e le n ............... A a n d e n ijv e r h e id g e le v e r d e w a g o n s ..............................

V -ll

125

V -1 2

125

A lg e m e e n v e r v o e r ...............

V -1 3

126

V -1 4

126

V -1 5

127

B e d r ijfs o n tv a n g s te n en - u i t g a v e n ................................. V er v o er d er v o o r n a a m ste zw are g o ed er en ....................

V I . L u c h tv e r k e e r B e d r ijf d er B e lg isc h e lu c h th a v e n s — C om m er ciële v lu c h te n ....................... L u c h tv lo o tc a p a c ite it en lu ch tv e rk ee r van de S A B E N A .................................

b ) B u u r tsp o o r w e g e n V e r v o e r m id d e le n

H a v e n v a n A n tw er p e n : ze e- en b i n n e n v a a r t .......... H a v e n v a n A n tw e r p e n : in te r n a tio n a a l v er k e er . . .

...............

V -1 6

128

V er v o er d e r e i z i g e r s ............. G o e d e r e n v e r v o e r ..................

V -1 7 V -1 8

128 129

B e d r ijfso n tv a n g ste n en - u i t g a v e n .................................

V -1 9

129

c) G e m e en sch a p p elijk v e r v o e r in d e ste d e n A lg e m e e n h e d e n ....................

V I I . P o s t, tele g ra a f, te le fo o n , ra d io en te le v is ie P o st

V -2 0

130 —

68 —

Nr

Blz

D . A n d e r e D ie n s te n

V -4 9

151

V -5 0

151

V -51

152

V -5 2

152

O v e r n a c h tin g e n v a n t o e r iste n in B e lg ië ....................

V -5 3

In r ic h tin g e n v o o r to e r ism e

V -5 4

M ed isch e n p a ra m ed isch p erso n e el ................................. V -4 3

146

I I . O n d erw ijs S c h o o lb e v o lk in g of in sc h r ijv in g e n n a a r h e t n i v e a u e n h e t g e s l a c h t ..........

Blz

I I I . V rije b ero ep en

I . O p en b aar b estu u r R ijk sp e r so n e e l . . .

Nr

V -4 4

147

S c h o o lb e v o lk in g of in sc h r ijv in g e n n aar h e t n i v e a u e n h e t ta a ls te ls e l . . .

V -4 5

148

A fg e le v e r d e d ip lo m a ’s . . .

V -4 6

149

V e r p lic h te v e r z e k e r in g t e g e n z ie k te e n in v a lid it e it : a a n ta l te g e m o e tk o m in g e n ............................................. A a n ta l a d v o c a te n e n n o t a r i s s e n ...................................... I n d e O rde v a n d e A rc h i te c te n in g esc h r ev e n a rc h i te c te n en in g en ieu rs .......... I V . A n d er e d ie n ste n

O n d erw ijzen d p erso n eel v a n h e t k le u te r - e n la g er o n d e rw ijs ..............................

V -47

149

V -5 5

B e g r o tin g v a n h e t M in is te r ie v a n N a tio n a le O p v o e d in g (g ew o n e u itg a v e n )

B e lg isc h e p erio d ie k e p ers B io sc o o p z a le n : a a n ta l b ezo e k e rs ..............................

153 154 155

V -5 6

156

V -48

150

B o e k e n p r o d u k tie

V -5 7

156

— 69 —

...............

V I.

Bronnen :

—

In k o m e n s

M in iste r ie v a n T ew erkstelling en A rb eid . N a tio n a a l I n s titu u t voor de S ta tistie k ( N . I . S . ) . R ijk s d ie n st voor M a a tsch a p p elijke Z ekerh eid ( R .M .Z .) . N a tio n a le B a n k va n B elg iê ( N .B .B .) . I n s titu t de Recherches Econom iques ( I .R .E .S .) . Verbond va n de Belgische N ijverh eid ( V .B .N .) .

Bibliografie : Jaarverslagen va n de R .M .Z . S ta tistisch Ja a rb o ek voor Belgiê. S ta tistisch T ijd s c h r ift va n het N . I . S . Service m ensu el de Conjoncture de L o u v a in . Arbeidsblad. In d u s tr ie , tijd sch rift va n het V .B .N .

A. IN K O M E N U IT B E Z O L D IG D E A R B E ID T a b e l V I-1 — H e t in k o m en u it bezoldigde a rb eid vólgens de n a tio n a le reken in gen (R a m in g e n in w erk e lijk e p r ijz e n ) (1) O nder in k o m e n u it b e z o ld ig d e arb eid w o rd en a lle v e r g o e d in g e n in g e ld o f in n a tu r a g er a n g sch ik t, d ie a ls lo o n o f w ed d e v e r sc h u ld ig d z ijn d oor o m h e t e v e n w elk e w er k g e v er (bedrijf, p a rticu lie r, in ste llin g zo n d er w in sto o g m e r k , o v e r h e id o f b u ite n la n d ) aa n p a r tic u lie r e n d ie h u n g e w o o n v e r b lijf in B e lg ië h eb b e n . D e lo n e n e n w e d d e n w o rd en b e sc h o u w d v ó ó r a fh o u d in g v a n d e b e la stin g e n e n d e w erk n em ers b ijd ra g e v o o r d e m a a tsc h a p p e lijk e zek erh eid . D e b e z o ld ig in g e n d er lo o n - e n w ed d e tr ek k e n d en o m v a tte n in h e t b ijz o n d er : d e v o o r d e le n in n a tu ra (v o ed in g , h u is v e s tin g , k le d in g ...) d oor d e w erk g ev er v er le en d , o p v o o rw a a r d e d a t zij ee n n e tto v o o r d e e l v o o r d e w erk n em er v o rm e n , d e fo o ien to e g e k e n d a a n d e w erk n em ers d ie op d eze w ijz e b e z o ld ig d w o r d en , d e g ra tific a tie s, b o n ific a tie s o f an d ere a a n d e ar b eid er s to e g e k e n d e a a n d e len in d e w in st, d e lo n en e n w e d d e n b e ta a ld d oor d e r e st v a n d e w ereld , m e t in b e g rip v a n h e t n ie t g er ep a trie er d g e d e e lte v a n d eze lo n en . D a a r e n te g e n z ijn in d e b ere k e n in g d er b e z o ld i g in g e n n ie t b eg re p e n : d e b e ta lin g e n a a n h elp ers d ie d eel u itm a k e n v a n h e t g e z in v a n e e n e x p lo ita n t, te n z ij ze w er k e lijk e e n lo o n o f w ed d e o n tv a n g e n ; de r e isk o ste n e n an d ere o n k o ste n v a n d e w erk n em er d ie d oor d e w er k g e v er te r u g b e ta a ld w o rd en ; d e u itk e r in g e n a a n w erk n em ers in to e p a ssin g v a n h e t s te ls e l v a n d e m a a tsc h a p p e lijk e zek erh eid , a a n g ezien m e t d e b ijd ra g e n t o t d e m a a tsc h a p p e lijk e zek erh eid w o r d t re k e n in g g eh o u d e n .

1. L o n e n e n s a l a r i s s e n d e r s o c i a a l v e r z e k e r d e w erkn em ers D e b a sisg e g e v e n s w o rd en h ier v e r str e k t d oor d e d rie o rg a n en in g e ste ld v o o r h e t in n e n d er b ijd ra g en t o t d e m a a tsc h a p p e lijk e zek e rh eid , n a m e lijk d e R .M .Z ., h e t N a tio n a a l P e n sio e n fo n d s v o o r M ijn w er k ers e n d e H u lp - e n V o o rzo rg sk a s v o o r Z eev a r en d e n on d er B e lg isc h e V la g . (1) Zie Sta tistisch T ijd s c h r ift, N . I . S . , juni 1963 : « De Nationale Rekeningen van België 1958-1962 ».

H e t g a a t o m h e t t o ta a l d er b e z o ld ig in g e n t o e g e k e n d a a n d e a rb eid ers e n b e d ie n d e n d ie in g e v o lg e e e n d ie n stv e r h u r in g sc o n tr a c t te w e r k g e ste ld zijn , a a n d e tijd e lijk e arb eid ers e n b e d ie n d e n d er R ijk s- e n P r o v in c ie b e stu r e n , a a n d e p erso n e n a a n g ew o rv e n d o o r d e g e m e e n te n v o o r een b u ite n g e w o o n , tijd e lijk o f t o e v a llig w er k e n a a n h e t p erso n e el d er p a r a sta ta le in ste llin g e n . V a lle n b u ite n h e t g e b ie d v a n d eze s ta tis tie k : leerjo n g en s o n d er ee n c o n tr a c t, g e s lo te n v ia een se c r eta ria a t v o o r h e t le er lin g w e ze n , h u is- e n d ie n s t p erso n e el, g ren sa rb eid ers, seizo en a rb eid ers d ie in h e t b u ite n la n d w erk en , h e t v a s t b en o em d e p er so n e e l in d ie n s t v a n d e o v e r h e id e n v a n zek ere o p en b a re b e d rijv en , 'tijd e lijk p erso n e el d er g e m e e n te n d ie fu n c t ie s m e t b e ste n d ig k a ra k te r u ito e fe n e n . D e g e g e v e n s d o o r d e in ste llin g e n v a n m a a t sc h a p p e lijk e ze k e rh eid v e r str e k t w o rd en d o o r h e t N .I .S . a a n g e v u ld e n o p b ep a a ld e p u n te n g ec o rr i geerd . D e co rrecties e n a a n v u llin g e n sla a n o .m . op ra m in g en v a n h e t in k o m en u it fo o ien , v a n h e t v e r sc h il t u s s e n fo rfa ita ire e n re ële lo n e n , v a n v o o r d e le n in n a tu ra , v a n b e z o ld ig in g e n d ie n ie t a a n a fh o u d in g en v a n so c ia le b ijd ra g e n o n d e rh ev ig z ijn (prem ies, d u b b e l v a k a n tie g e ld v a n d e b e d ie n d e n , d e e ln a m e n in d e w in st), v a n n ie t a a n g e g e v e n in k o m e n s, v a n s to r tin g e n v o o r g ro ep sv er zek er in g o f a a n v u lle n d p e n sio e n e .d .m .; a a n d e a n d ere k a n t w o rd en b ed ra g en a fg etro k k e n w e g e n s b ero e p sk o sten (w erk k led ij e .d .m .) g ed ra g en d o o r d e w erk n em er.

2.

B e z o ld ig in g e n v a n d e w e r k n e m e r s v o o r w ie s o m m ig e b e p a lin g e n v a n d e m a a t s c h a p p e lijk e z e k e r h e id g e ld e n

a) H u is - en dien stp erso n eel A a n g e z ie n o v er d e te w e r k ste llin g v a n h e t h u ise n d ien stp e rso n ee l g ee n g e g e v e n s b e sta a n , w erd h e t a a n ta l te w e r k g e ste ld e n g er a a m d o p g ro n d v a n h e t a a n ta l v er ze k e rin g sp o lissen w e lk e risic o ’s v a n o n g e v a lle n v o o r h u is en d ien stp e rso n ee l d ek k en . O m d e e v o lu tie v a n h u n e e n h e id sb e z o ld ig in g t e b e p a le n w o r d t g e b r u ik g e m a a k t v a n d e o p n a m e n v a n h e t lo o n d er sc h o o n m a a k ster s, v e r r ic h t d oor d e d ie n s t v a n h e t in d e x c ijfe r d er c o n su m p tiep rijze n .

d e g e m e e n te n e n so m m ig e o p en b a re in ste llin g e n m e t in b e g rip v a n d e d iv e r se c a te g o r ie ë n o p d e r ijk s b e g r o tin g b e z o ld ig d e p erso n e n . H o e w e l d eze w e r k n em ers th a n s o o k g e d e e lte lijk o n d e rw o rp en zijn a a n h e t R .M .Z .-ste lse l h e e ft h e t N .I .S . z ijn v ro e g er e w er k w ijze n ie t g e w ijz ig d . D e p e n s io e n e n en a n d ere so c ia le v o o r d e le n w o rd en b ij d e u itb e ta a ld e w e d d e n g e v o e g d i.p .v ., zo a ls v o o r d e a a n d e a lg e m e n e r e g e lin g o n d e rw o rp en b ez o ld ig in g e n , g e te ld t e z ijn in d e v o r m v a n b ijd ra g e n t o t d e m a a tsc h a p p e lijk e ze k erh eid .

b) G ren sarbeiders D e n u m eriek e b ela n g rijk h e id v a n d eze g ro ep w erd b ep a a ld a a n d e h a n d v a n te llin g e n g e h o u d en d oor d e R .V .A . e n h e t R ijk s in s titu u t v o o r z ie k te - e n in v a lid ite itsv e r z e k e r in g . D e b e z o ld ig in g w o r d t b ere k e n d op g ro n d v a n g e g e v e n s g ep u b licee rd in d e « R e v u e F r a n ç a ise d u T r a v a il ». H e t b ed ra g v a n d e p a tr o n a le b ijd ra g e n d ie d oor d e b u ite n la n d se w er k g e v er s te n b a te v a n d e gren sa rb eid ers w o rd t g e s to r t, is b ij d e b e z o ld ig in g e n g e v o e g d . c) S eizo en a rb eid ers w erk za a m in het b u iten la n d

D e g e g e v e n s b etre ffen d e d e b e z o ld ig in g e n v a n h e t p erso n e el v a n d e c e n tr a le o v e r h e id , rijk s- en v rij o n d erw ijs e n d e g e w a p e n d e m a c h t z ijn g eb a se er d o p d e re k e n in g e n e n b e g r o tin g e n v a n h e t R ijk ; d ie v a n h e t p erso n e el d er p r o v in c ie s e n g e m e e n te n o p d e p r o v in c ia le - e n g e m e e n te lijk e b e g r o tin g e n en r e k e n in g e n ; g e g e v e n s a a n g a a n d e d e o v e r h e id sb e d r ijv e n w o rd en m e d e g e d e e ld d o o r d e b e tr o k k e n o rg a n ism en . D e a f t e tr e k k e n b e z o ld ig in g e n v a n h e t tijd e lijk o v e r h e id sp e r so n e e l, d a t o n d e rw o rp en is a a n d e m a a tsc h a p p e lijk e zek e rh eid , z ijn b ere k e n d o p g ro n d v a n g e g e v e n s v e r s tr e k t d o o r d e R .M .Z .

D e r a m in g e n b etre ffen d e h e t in k o m e n v a n se izo e n a r b e id ers d ie in h e t b u ite n la n d w erk za a m zijn , w o rd en o p g e m a a k t m e t b eh u lp v a n stu d ie s v a n h e t R .V .A ., in sa m en w erk in g m e t h e t E m ig ra tie b u r e a u t e T o u rco in g , d ie in lic h tin g e n b e v a tte n o v e r h e t a a n ta l B e lg isc h e seizo en a rb eid ers d ie in h e t b u ite n la n d w er k z a a m zijn , re k e n in g h o u d e n d m e t h e t g em id d e ld u u r lo o n , verm eerd erd m e t d e w er k g e v er sb ijd ra g e n t o t d e so c ia le v er ze k e rin g e n m e t e v e n tu e le w isse lto e sla g e n . 3.

H e t a d m in is tr a tie f a p p a r a a t v a n h e t R ijk o m v a t d e ce n tr a le o v e r h e id m e t in b e g r ip v a n d e b e d ie n a a rs v a n d e e r e d ie n ste n m a a r zo n d er d e p o ste r ije n e n d e s ta a ts p a k k e tb o te n , d ie bij d e b e d r ijv e n g e r a n g s c h ik t sta a n , h e t R ijk so n d e r w ijs e n h e t leg er, d ie a fzo n d e rlijk v e r m e ld zijn .

W e r k g e v e r s b ijd r a g e v o o r m a a ts c h a p p e lijk e z e k e r h e id

D e z e p o s t o m v a t d e v e r p lic h te sto r tin g e n v a n d e w er k g e v er s bij d e in ste llin g e n v a n d e m a a t sc h a p p e lijk e z e k e rh eid v o o r lo o n - en w e d d e tr ek k e n d en d ie g e w o o n lijk in B e lg ië v e r b lijv e n . a) C ijfe rs on tleend a a n de R .M .Z ., het N a tio n a a l P en sio e n fo n d s voor M ijn w e rk e rs en de D ie n st voor M a a ts c h a p p e lijk e V e ilig h e id der Z eelieden ter K o o p v a a r d ij

D e la g ere o v e r h e id o m v a t p r o v in c ie s, g e m e e n te n , e n co m m issie s v o o r o p en b a r e o n d e r s ta n d ; zij o m v a t o o k h e t g e m e e n te lijk e n p r o v in c ia a l o n d erw ijs. D e v o o r h e t v rij o n d e rw ijs o p g e n o m e n b ed ra g en h eb b e n a lle e n b e tr e k k in g o p d e d o o r d e S ta a t te n la s te g e n o m e n u itg a v e n v a n h e t v rij o n d erw ijs.

H ie r w o r d t in a a n m e rk in g g e n o m e n h e t b ed ra g v a n d e p a tr o n a le b ijd ra g e n d ie g e ïn d o f t e in n e n zijn d oor d e R .M .Z ., h e t N a tio n a a l P e n sio e n fo n d s v o o r M ijn w erk ers e n d e D ie n s t v o o r M a a tsc h a p p e lijk e V e ilig h e id d er Z e elied en te r K o o p v a a r d ij. D e o n in b a re v o rd er in g en z ijn in m in d er in g g eb ra c h t, a lso o k d e p a tr o n a le b ijd ra g e n v o o r ja a rlijk se v a k a n tie (a lg e m ee n stelsel).

O n der d e o v e r h e id sb e d r ijv e n w o rd en e n k e l g e te ld en er zijd s, d ie w a a rv a n h e t p er so n e e l o n d e r w o rp en is aan h e t s t a tu u t v a n h e t R ijk sp e r so n e e l (P o s te r ije n , R a d io , T e le v isie ), o f e e n b ijzo n d er w e tte lijk s t a t u u t h e e ft (N .M .B .S ., R .T .T ., R e g ie d er L u c h tw e g e n ), a n d e rzijd s, d e p r o v in c ia le e n g e m e e n te lijk e b e d r ijv e n .

b ) B ijzo n d e re b epalin gen ten gu n ste va n som m ig e cate gorieën w erkn em ers

5.

H e t b e tr e ft h ier d e p a tr o n a le b ijd ra g e n g e s to r t in to e p a ssin g v a n b ijz o n d er e s te ls e ls d ie v a n k ra ch t zijn g e b le v e n v o o r so m m ig e ca te g o rie ën w erk n em ers (d ia m a n t, b in n e n sc h e e p v a a r t, le e r c o n tr a c te n , e.d .m .) c)

H e t g r o o tste d eel d er c o r re ctie s e n a a n v u llin g e n w o r d t g ev o r m d d o o r d e n ie t-a a n g e g e v e n in k o m ste n , w a a r v a n d e v a s t s t e llin g v rij w ille k e u r ig is. D e s t a tis tis c h e a a n p a ssin g v a n h e t t o ta a l d er lo n e n e n w e d d e n v lo e it v o o r t u it h e t f e it d a t v o o r h e t n a tio n a a l p r o d u k t u ite in d e lijk h e t g e m id d e ld e v a n d e d rie b e r e k e n in g sw ijz e n (p r o d u k tie , in k o m e n e n b e ste d in g e n ) in a a n m e rk in g w erd g en o m en . D e in d e ta b e l v o o r k o m e n d e cijfers z ijn e e n g e d e e lte v a n d e to ta le a a n p a ssin g d ie v e r d e e ld w erd o v e r d e lo o n - e n w e d d e tr e k k e n d e n en er zijd s e n d e z e lfs ta n d ig e n e n p e r s o n e n v e n n o o ts c h a p p e n a n d erzijd s.

V erzekerin g arbeidson gevallen

D e cijfers b etre ffen d e d e h ierv o o r g e s to r te w e r k g ev e rsb ijd r a g en w er d e n v e r str e k t d oo r h e t M in is te r ie v a n S o c ia le V oorzorg. D e v er g o ed in g en d ie in b ep a a ld e g e v a lle n r e c h tstr e e k s d oor d e s te e n k o o l m ijn e n w o rd en u itg e k e e r d z ijn b eg re p e n in d e v e r m eld e cijfers. D e z e ru b rie k o m v a t n ie t m eer d e v e r ze k erin g te g e n b e ro e p szie k ten , d ie o p g en o m e n w erd in d e a lg e m e n e d oor d e R .M .Z . g e ïn d e b ijd rage. 4.

T a b el V I-2 — T o ta le de w erk n em ers

B e z o ld ig in g e n v a n d e n ie t s o c ia a l v e r z e k e r de w erkn em ers

bezoldigin gen

toegekend

aan

T a b e l V I-2 v e r m e ld t h e t b ed ra g v a n d e ja a rlijk se b e z o ld ig in g e n u itb e ta a ld a a n a l d e w er k n em er s d ie a a n d e m a a tsc h a p p e lijk e z e k e rh eid o n d e rw o rp en

D e z e groep o m v a t d e d e fin itie v e en d e s t a g e d o en d e p e r so n e e lsle d e n v a n h e t R ijk , d e p ro v in cie s, —

C o r r e c tie s e n a a n v u llin g e n

7 2

—

zijn , d .w .z . a a n d e in g e sc h r e v e n e n b ij d e R .M .Z ., h e t N a tio n a a l P e n sio e n fo n d s v o o r M ijn w erk ers en d e D ie n s t v o o r M a a tsc h a p p e lijk e V e ilig h e id v a n d e Z eelied en te r K o o p v a a r d ij. H e t b e tr e ft d e b e z o ld ig in g e n in a a n m e rk in g g e n o m e n v o o r d e b ere k e n in g v a n d e b ijd ra g e n a a n d e m a a tsc h a p p e lijk e ze k e rh eid d .w .z . d e b ed ra g en en v o o rd elen , w a a ro p d e w erk n em er r e c h t h e e ft te n la ste v a n d e w er k g e v er k r a c h te n s w e tte lijk e b e p a lin g e n o f in g e v o lg e p erso o n lijk o f c o lle c tie f b e d o n g e n b e p a lin g e n o f in g e v o lg e g eb ru ik in d e o n d e r n e m in g ; z ijn n o c h ta n s u itg e s lo te n : — d u b b e l v a k a n tie g e ld ; — v e r g o e d in g e n v o o r n ie t n a le v e n o f o n reg e lm a tig v e r b r e k e n v a n h e t c o n tr a c t ; — v e r g o e d in g e n

i.g .v .

s lu itin g

— u itw in n in g sv e r g o e d in g e n w o o rd ig ers ;

aan

van

het

b e d r ijf ;

h a n d e lsv e r te g e n

— b ed ra g en v e r sc h u ld ig d i.z. p e n sio e n , z ie k te - en in v a lid ite itsv e r z e k e r in g , w er k lo o sh eid , k in d er b ij sla g , a r b eid so n g ev a llen , b ero e p szie k ten ; — tu s s e n k o m s t in d e r e isk o ste n e ig e n a a n d e w er k n em er ; — v o o r d e le n in d e v o rm v a n g er ee d sch a p o f w er k k le d in g . D e b ezo ld ig in g e n zijn n o c h b ep erk t d oor een lo o n g r e n s, n o c h v er m in d er d m e t d e fiscale la ste n . S o m m ig e c o n tr a c tu e e l d oor d e w er k g e v er v e r le e n d e v o o r d e le n in n a tu ra , zo a ls h u isv e stin g en v o e d se l w o rd en v o o r d e b ere k e n in g v a n d e b ijd ra g en v o o r d e m a a tsc h a p p e lijk e ze k e rh eid g era a m d v o l g en s b ij k o n in k lijk b e slu it v a s tg e s te ld e p erc en ta g es. D e an d ere m o e te n d a a r e n te g e n te g e n h u n c o u ra n te w a a rd e g e s c h a t w o rd en ; d it g e ld t in zo n d e rh eid v o o r d e v er w a rm in g , d e v e r lic h tin g , e v e n a ls v o o r -de h u isv e stin g v a n d e arb eid er w a n n ee r hij g eh ee l o f g e d e e lte lijk o v e r ee n geb ou w m e t v er sc h e id e n e w o o n r u im te n b e sc h ik t. V o o r so m m ig e sp ec ia le ca te g o rie ën a rb eid ers is d e a a n d e R .M .Z . a a n g e g e v e n en in d e s ta tis tie k e n o p g e n o m e n b ez o ld ig in g e v e n w e l n ie t h e t lo o n o f d e v o o r d e le n d ie w er k e lijk w er d e n to e g e s ta a n d o ch h e t bij m in iste r ie e l b e slu it v a s tg e s te ïd e lo o n v o o r d e b ere k e n in g v a n d e b ijd ra g e n v o o r so c ia le v e r z e k e rin g . D it g e ld t v o o r : a) d e m e t fo o ien b e z o ld ig d e n in h e t h o te lb e d r ijf e n so m m ig e an d ere b e d r ijfsta k k e n (p erso o n sv er zo r g in g , v e r m a k e lijk h e d e n , e n z ...) ; b ) d e w erk n em ers in d e z e ev isser ij ; c) d e b ero ep sren n ers. V er sch illen d e w ijz ig in g e n a a n h e t to e p a ssin g sg e b ied v a n d e a lg e m e n e so c ia le ze k erh eid , in zo n d e rh eid d ie w e lk e p er 1 jan u ari 1970 v a n k r a c h t z ijn g e w o r d en , h eb b e n d e w a a rn em in g ssfeer v a n d e lo o n sta tis t ie k m er k e lijk v er ru im d . N ie u w e ca te g o rie ën w er k n em ers w erd en o p g en o m e n w a aron d er : erk en d e leerlin g en , d ie n stb o d e n , ta x ib e stu u r d e r s, u itz e n d p erso n e el, a ca d em isc h p erso n e el, w erk n em ers in o v e r h e id sd ie n st e n o n d e rw ijs e n so m m ig e g e e s te lij k e n en k lo o ste r lin g e n .

Tabel V I-3 — Gemiddelde

daglonen (arbeiders )

en

T a b e l V I-4 — G em iddelde d ien d en )

m a a n d b ezo ld ig in g en

(be

D e ta b e lle n V I-3 e n V I-4 g e v e n h e t p e il v a n d e g e m id d e ld e b e z o ld ig in g e n v o o r a l d e w erk n em ers v a n d e n ijv e r h e id , o n d erw o rp en a a n d e R .M .Z . o f a a n h e t N a tio n a a l P e n sio e n fo n d s v o o r M ijn w erk ers, m e t u its lu itin g v a n d e a a n d e m a a tsc h a p p e lijk e ze k e rh eid o n d erw o rp en w erk n em ers v a n d e v o lg e n d e se cto re n : b o sb o u w , la n d b o u w , v iss e r ij, h a n d el, o v e r h e id sd ie n st e n o n d erw ijs. D e z e s t a tis tie k b e v a t e v e n m in g e g e v e n s b etre ffen d e d ie n stb o d e n en le e r lin g e n m e t erk en d e le e r o v e r e e n k o m st. T o t 1966 w erd d eze s t a tis tie k o p g e m a a k t a a n d e h a n d v a n e e n g e d e e lte lijk e lij s t g eb a se er d o p ee n ru im e stee k p ro e f. H e t a a n ta l o p g e n o m e n b e d r ijv e n v e r te g e n w o o r d ig d e in d e rd a a d m eer d a n e e n d erd e v a n d e g e z a m e n lijk e a a n g e s lo te n w er k g e v er s ; h e t a a n ta l a rb eid ers d a t a ld u s in a a n m e rk in g w er d g e n o m e n b ed ro eg o n g e v e e r 80 p e t. v a n d e g e z a m e n lij k e a a n g e slo te n e n b ij d e R .M .Z . D e ste e k p r o e f b e s to n d u it w a a rn em in g sb e sta n d d e le n d ie zo n d er e n ig e b ered en eerd e keu ze, w erd en o v e r g e n o m e n u it d o c u m e n te n d ie b ij d e R .M .Z . b in n e n een ta m e lijk k o r te p erio d e to e k w a m e n , zes t o t a c h t w ek en n a a flo o p v a n h e t k w a r ta a l. D e a r b eid er s en b e d ie n d e n v a n d e b e d r ijv e n v a n elk e g r o o tte , v a n e lk e n ijv e r h e id sta k w a re n v e r te g e n w o o rd ig d . S ed ert 1967 g e s c h ie d t d e s a m e n s te llin g v a n d eze s ta tis tie k a a n d e h a n d v a n g e g e v e n s w e lk e b ijn a al d e v e r z e k e r in g sp lic h tig e w erk n em ers o m v a tte n . D e g e m id d e ld e d a g elijk se b e z o ld ig in g e n v a n d e arb eid ers e n a rb eid ster s (v o o rw erp v a n ta b e l V I-3 ) is d e u itk o m s t v a n v o lg e n d e d e lin g : a ls d e e lta l d e b r u to -lo n e n w a a ro p b ijd ra g e n v o o r so c ia le z e k e rh eid m o e te n b erek en d w o rd en , e x c lu s ie f d e v a k a n tie b ijd ra g e , e n a ls d eler, h e t a a n ta l w er k d a g en d a t in a a n m erk in g k o m t v o o r h e t b ere k e n e n v a n d e lo o n g ren zen , v erm in d erd m e t h e t a a n ta l w e tte lijk e v a k a n tie d a g e n . O p g em erk t zij d a t h e t a a n ta l a a n g e g e v e n a rb eid sd a g en in h e t ra a m v a n d e v ijfd a g e n w e e k v o o r a f v e r m e n ig v u ld ig d w erd m e t d e co ë fficiën t 1,2 o m d e in k o m en s v a n d e w er k lied en d ie d e v ijfd a g e n w e e k h eb b e n , a a n t e p a sse n a an d ié v a n d e w er k lied en d ie h e t s te ls e l v a n d e ze sd a g e n w e e k o f e e n an d er a r b e id sste lse l v o lg e n . D e g e g e v e n s v a n ta b e l V I -4 b etre ffen d e d e g e m id d eld e m a a n d b e z o ld ig in g e n v a n d e m a n n elijk e en v r o u w e lijk e b e d ie n d e n w o rd en v er k r eg e n d o o r d e to ta le b ed ra g en d er b r u to -b e z o ld ig in g e n (b erek en d a ls v o o r d e arb eid ers b e h a lv e w a t h e t e n k e l v a k a n tie g e ld b e tr e ft, d a t in d it g e v a l w e l in a a n m erk in g k o m t) t e d e le n d o o r d e so m v a n d e w er k d a g en (b erek en d zo a ls v o o r d e a rb eid ers) e n d o o r v e r v o l g e n s d it q u o tië n t t e v e r m e n ig v u ld ig e n m e t 25.

T a b el V.I-5 — In d e x c ijfe rs der arbeiders

va n

de

bru to -m irlo n en

D e in d e x c ijfe r s v a n h e t g e m id d e ld b ru to lo o n p er g ew e rk t u u r v a n d e arb eid ers in d e in d u str ie e n d e tr a n sp o r tse c to r e n v a n h e t ty p e -u u r lo o n v a n d e

— 73 —

v e r g e le k e n w o rd en , a a n g e z ie n h e t n ie t d e v e r a n d e r in g e n v a n h e t « n e tto lo o n » (d .w .z. h e t d o o r d e a r b eid er w er k e lijk o n tv a n g e n b ed ra g ) w e e r g e e ft. D it z e lfd e in d e x c ijfe r is e v e n m in e e n in d e x c ijfe r v a n d e v e r a n d e r in g e n v a n d e lo o n k o ste n , a a n g e z ie n d e o p g e te k e n d e b e z o ld ig in g n ie t d e b ijd ra g e n o m v a t d ie d o o r d e w er k g e v er a a n d e so c ia le v e r z e k e r in g b e ta a ld w erd en .

g e sc h o o ld e e n n ie t-g e sc h o o ld e arb eid ers in d e in d u s tr ie , o p g e ste ld d oor d e N .B .B ., m a k e n h e t v o o rw erp u it v a n ta b e l V I-5 . D e z e in d e x c ijfe r s z ijn o p g e m a a k t v o o r d e m a a n d e n m a a rt, ju n i, se p te m b e r e n d e c e m b er v a n e lk jaar. D o o r « g e m id d e ld b r u to lo o n p er g e w e r k t u u r » v e r s ta a t m en , v o o r e lk b e d r ijf o f d e e l v a n b ed r ijf d a t o n d e rv ra a g d w erd , d e v e r h o u d in g t u s s e n h e t t o ta le b ru to b ed ra g d a t a a n h e t g e h e le m a n n e lijk e n v r o u w e lijk w er k lied en p e rso n ee l tijd e n s ee n b e p a a ld e p erio d e (m a a n d e n m a a rt, ju n i, se p tem b e r e n d ecem b er) u itb e ta a ld w erd , e n h e t a a n ta l w e r k u ren d ie d o o r d it p erso n e el tijd e n s d e z e lfd e p erio d e g ep re stee rd w erd en . D e z e b ez o ld ig in g o m v a t d u s d e p rem ie s, d e v e r sc h ille n d e to e la g e n e n e x tr a -to e la g e n in sp e c ië n , d e e x tr a -lo n e n v o o r n a c h t- en z o n d a g w e rk e n v o o r d e o v er u r en , d e lo n e n b e ta a ld v o o r d e v a k a n tie (la a tstg e n o e m d e z ijn n ie t in h e t a a n ta l g e w e r k te u ren b eg rep en ). D it lo o n o m v a t d u s n ie t d e la s t b e sta a n d e u it d e w er k g ev ersb ijd ra g e a a n d e so c ia le v e r ze k e rin g ; d a a r e n te g e n w erd en n o c h h e t d eel v a n d e b ijd ra g e a a n d e so c ia le v e r z e k erin g t e n la s te v a n d e arb eid ers, n o c h d e bij d e b ro n in g e h o u d e n b e la stin g , a fg etro k k e n .

T a b e l V I-6 — B ru to -u u rlo n en in de n ijve rh eid V o o r d e m a a n d e n a p r il e n o k to b e r b e r e k e n t h e t N .I .S . h e t b ru to -u u rlo o n , in fra n k en , v o o r d e v o o r n a a m ste n ijv e r h e id sse c to r e n v a n h e t la n d . I n d eze v e r z a m e lin g s ta tis tis c h e re e k se n w er d e n s le c h ts d e g e g e v e n s v o o r d e m a a n d en o k to b e r in a a n m e rk in g g en o m en . O nder v e r d ie n d b r u to lo o n w o r d t e lk e v e r g o e d in g in g e ld v e r sta a n , d ie d e a rb eid er v a n z ijn w er k g e v er h e e ft o n tv a n g e n v o o r h e t tijd e n s d e b esc h o u w d e b e ta lin g sp e r io d e v e r r ic h te w erk , m e t n a m e : — h e t p er u u r , d a g o f w e e k o v e r e e n g e k o m e n lo o n ; — stu k lo o n , ta r ie flo o n , p r e s ta tie lo o n , en z. ; — to e sla g e n v o o r p lo e g e n a r b e id o f n o rm a le co n tin u -a rb eid ;

V o o r d e b e r e k e n in g v a n d e in d e x c ijfe r s v a n h e t « ty p e -u u r lo o n » d ie d e v er a n d er in g en w ee rsp ie g ele n v a n d e b a sislo n e n , m a a k t m en e e n o n d e rsc h e id tu sse n d e g e sc h o o ld e e n d e n ie t-g e sc h o o ld e a rb eid er. D e o n d e rv ra a g d e firm a ’s h e b b e n d e k e u z e t u s s e n d eze t w e e a r b e id e r sty p e s e n m o g en , in so m m ig e g e v a lle n , in d 'e n zij zu lk s w e n se lijk a c h te n , ee n g em id d e ld e b ere k e n e n v o o r d e b a sislo n e n v o o r v e r sc h ille n d e w erk lied en v a n e e n z elfd e ca teg o rie.

— lo o n v o o r in v e r b a n d m e t d e v e r k o r tin g v a n d e w e k e lijk se a rb eid sd u u r n ie t g e w e r k te u ren ; — p rem ië n v o o r s tip th e id , r e g e lm a tig h e ’d e n a n c ië n n ite it ; — p rem ië n v o o r g e v a a r lijk , o n g e z o n d o f v u il w erk , en z. ; — to e sla g e n v o o r o v er u r en , n a c h t- o f zo n d a g sa rb eid ;

D e in d e x c ijfe r s p er b e d r ijf v a n h e t g em id d e ld b r u to lo o n p er g e w e r k t u u r , v o o r h e t ty p e -u u r lo o n v a n d e g e sc h o o ld e a rb eid er en er zijd s e n d e n ie t-g e sc h o o ld e arb eid er a n d e rzijd s, w o rd en m ed eg e d e eld d oor ee n zek er a a n ta l b e d r ijv e n , d ie o v er h e t m er en d eel v a n d e la n d str e k e n v er sp re id zijn . D e k eu ze k a n b e sc h o u w d w o rd en a ls v o ld o e n d e r e p r e s e n ta tie f v o o r d e v e r sc h ille n d e B e lg isc h e ec o n o m isc h e s e c to re n .

— e v e n tu e le a n d ere b ijsla g en . I n h e t v e r d ie n d e b r u to -u u r lo o n zijn n ie t b eg re p en : — w e tte lijk e k in d e r b ijsla g e n ; — u itk e r in g e n v o o r p erso o n lijk e b ijs ta n d ; — v e r g o e d in g e n v o o r s lijta g e v a n w er k k led in g o f g er ee d sch a p ; — reis- e n v e r b lijfk o ste n ; — p rem iën , g ra tific a tie s o f a a n d e le n in d e w in s t d ie n ie t b ij ied ere b e ta a lp e r io d e w o rd en u it g e k eerd ;

H e t in d e x c ijfe r p er ec o n o m isc h e se cto r is h e t r e s u lta a t v a n ee n g e w o g e n r e k e n k u n d ig g em id d e ld e v a n d e a fzo n d e rlijk e lo o n in d e x c ijfe r s v a n e lk b ed r ijf u it d ie se cto r. D e w e g in g sc o ë ffic ië n t b e a n tw o o r d t a a n d e o m v a n g v a n h e t a r b e id e r se ffe c tie f v a n elk e firm a o p h e t ein d e v a n h e t v o r ig e jaar. O m h e t a lg e m e e n in d e x c ijfe r v a n h e t g em id d e ld b r u to lo o n p er g e w e r k t u u r t e b erek en en , w o rd en d eze in d e x cijfer s p er se c to r t o t e e n g e h e e l v e r sm o lte n d oor to e p a ssin g v a n e e n r e k e n k u n d ig g e m id d e ld e w aarb ij e lk e se cto r e e n w e g in g sc o ë ffic ië n t k rijg t g elijk a a n h e t a a n d eel d a t, v o lg e n s d e s t a tis tie k e n v a n d e R .M .Z . m e t b e tr e k k in g t o t h e t v o r ig e jaar, d e d oor d e b e d r ijv e n v a n d ie se c to r g e z a m e n lijk e u itb e ta a ld e lo n e n v e r te g e n w o o r d ig e n in h e t t o ta a l v a n d e lo n e n u itb e ta a ld in a lle b ij o n d e r h a v ig e r e ek se n b etro k k e n se cto re n .

— d e lo o n u itk e r in g e n in v e r b a n d m e t d e w e t o p h e t g ew a a rb o rg d e w e e k lo o n en h e t k o r t v er zu im . V a n h e t v e r d ie n d e b ru to -u u r lo o n z ijn n ie t a f g e tr o k k e n : — h e t b ed ra g v a n d e d o o r d e w e r k g e v e r , v o o r re k e n in g v a n d e arb eid er, a a n d e b ro n in g e h o u d e n b e la s tin g ; — h e t b ed ra g v a n d e d o o r d e w e r k g e v er , v o o r r e k e n in g v a n d e a rb eid er, a a n d e b ro n in g e h o u d en so c ia le la s te n ; — b o e te n . B ij d e b ere k e n in g v a n d e b r u to -u u r v e r d ie n ste w o rd en a lle w er k e lijk g e w e r k te u ren a ls a rb eid su ren b esc h o u w d . Z ij o m v a tt e n n o rm a le w erk u ren , o v e r u ren , e n n a c h t- o f zo n d a g sa rb eid . I n g e v a l v a n o v e r w erk , n a c h t- o f zo n d a g sa rb eid o f b ij p lo eg e n a r b e id , z ijn a lle e n d e w e r k e lijk a a n d e a rb eid b e s te d e u ren m e d e g e te ld , e n n ie t d e fic tie v e u ren , w e lk e a a n d e

B ij g e b r u ik v a n d e s ta tis tie k d ie n t r e k e n in g g e h o u d e n m e t d e g r e n z e n d ie v o o r tv lo e ie n u it d e w ijze w aarop zij w erd o p g e m a a k t. A ld u s k a n h e t in d e x cijfer v a n h e t g e m id d e ld b r u to lo o n p er g e w e r k t u u r zo n d er e r n s tig e o n tle d in g n ie t m e t h e t in d e x cijfer v a n d e k le in h a n d e lsp r ijz e n o f b ij co n su m p tie —

7 4

—

a rb eid er v o o r d e b ere k e n in g v a n d e lo o n b ijsla g v o o r w erk in d erg elijk e o m sta n d ig h e d e n w o rd en to eg e k e n d . D e b e d r ijv e n w o rd en g e k o z e n a a n d e h a n d v a n e e n ste e k p r o e f w aarb ij g eb ru ik w o r d t g e m a a k t v a n h e t a d resre g ister v a n d e o n d e rn em in g e n d a t b ij h e t N .I .S . g e b r u ik t w o r d t v o o r d e u itw e r k in g v a n zijn n ijv e r h e id ssta tistie k e n . H e t ste e k p ro e fse h e m a is d e r w ijz e o p g e ste ld d a t in a lle b e d r ijfsta k k e n o n g ev ee r ee n ze lfd e n a u w k e u r ig h eid sg ra a d v er k reg en w o rd t e n d a t t e v e n s e e n v o ld o e n d a a n ta l arb eid ers in h e t o n d erzo ek b e tr o k k e n z ijn o m r e p r e s e n ta tie v e cijfers p er b e d r ijfsta k t e b ek o m e n . A l d e in r ic h tin g e n m e t 200 arb eid ers e n m eer w ord en in d e e n q u ê te b eg re p e n : zij d ie n e n in lic h tin g e n t e v e r str e k k e n o m tr e n t e e n b ep a a ld a a n ta l v a n h u n arb eid ers, n a a rg ela n g v a n d e b ed rijfsta k sc h o m m e le n d t u s s e n 5 e n 30 p e t. D e z e arb eid ers w o r d e n g e k o z e n v o lg e n s h e t s y s te e m v a n d e a lfa b e tisc h e stee k p ro e f.

d rijfsg ro ep e v e n e e n s g e w o g e n m e t v a s t e w eg in g sco ë ffic ië n ten . D e c o ë ffic ië n te n b e r u ste n o p h e t p erc en ta g e w erk n em ers p er in d u strie g ro e p , v e r str e k t d oor d e e n q u ê te n a a r d e str u c tu u r e n d e in d e lin g d er lo n e n v a n o k to b er 1966. D it n ie u w w e g in g ssc h e m a v e r v a n g t h e t v o r ig e d a t in g e b r u ik w a s sin d s 1962. D o o r h e t s y s te e m v a n v a s t e w e g in g w o rd en d e to e v a llig e o f sy s te m a tis c h e w ijz ig in g e n in d e p e r so n ee ls- e n in d u str ië le str u c tu u r z o v e e l m o g elijk u itg e sc h a k e ld , w a a rd o o r m en e e n n a u w k eu rig er b e e ld v a n d e lo o n o n tw ik k e lin g v er k r ijg t. V o o ra l bij d e m in d er ja r ig e n is d e sp re id in g d er lo n e n zeer g r o o t en k u n n e n b o v e n g e n o e m d e v e r sc h u iv in g e n ee n ster k e in v lo e d h eb b e n : o m d ie r e d e n w er d d a n o o k d e v a s t e w e g in g p er le e ftijd sja a r to e g e p a s t v o o r d e z e c a te g o rie w erk n em ers.

T a b el V I-7 — L oon kosten p e r u u r v a n de a rb eid ers D e h e lft v a n d e b e d r ijv e n m e t 50 t o t 199 a rb ei d ers w o rd en in h e t o n d e rzo e k b e tr o k k e n : zij g e v e n in lic h tin g e n o m tr e n t e e n zek er p e r c e n ta g e v a n h u n a rb eid ers, sc h o m m e le n d tu s s e n 10 e n 60 p e t. T o t o k to b e r 1966 w er d e n d e v e s tig in g e n m e t m in d er d a n 20 w erk n em ers n ie t b ij d e e n q u ê te b e tro k k e n , m e t u itz o n d e r in g v a n en k ele a c tiv ite ite n w a a r d e k le in e o n d e rn em in g e n e e n o v er w eg e n d e p la a ts b ek led en . S in d sd ie n h e e ft d e e n q u ê te e v e n e e n s b e tr e k k in g op v e s tig in g e n m e t 10 t o t . 19 w e r k n em ers. V a n 5 t o t 30 p e t. v a n d e v e s tig in g e n m e t 10 t o t 49 w erk n em ers k o m e n in a an m erk in g. W a t d e b e re k e n in g sw ijze b e tr e ft w erd a ls v o lg t t e w erk g eg a a n : h e t d oor elk e arb eid er tijd e n s d e b e sc h o u w d e b e ta lin g sp e r io d e v e r d ie n d b ru to lo o n w o r d t g e d e e ld d oor h e t a a n ta l tijd e n s d eze p erio d e g e w e r k te u ren , z o d a t m en h e t v er d ien d b ru to -u u rlo o n p er arb eid er b ek o m t. a) G em iddeld groep

ve rd ien d

bru to-u u rloon

per

b e d rijfs

V oor e lk e b ed rijfsg ro ep w o r d t v o o r e e r st h e t g e m id d eld v e r d ie n d b ru to -u u rlo o n b erek en d a fzo n d e r lijk v o o r d e m eerd erja rig e m a n n e n e n v ro u w en , a ls m ed e v o o r d e m in d erja rig e m a n n e n e n v r o u w e n p er le e ftijd sja a r . A l d eze cijfers w o rd en v e r v o lg e n s z o d a n ig sa m e n g e v o e g d d a t m en , v o o r e lk e b ed rijfsg ro e p , g e m id d e l d e b ru to -u u rlo n e n b e k o m t v o o r h e t t o ta a l der m a n n en , h e t t o ta a l d er v r o u w e n , a lsm ed e v o o r h e t g e h e e l v a n d e b ed rijfsg ro ep (zon d er o n d ersch eid v a n g e s la c h t e n le e ftijd sg r o e p ). B ij d eze sa m e n v o e g in g w o r d t g eb ru ik g e m a a k t v a n v a s t e w eg in g sc o ë ffic ië n te n v o o r d e a a n ta lle n arb eid ers p er leeftijd s- e n g e sla c h tsg r o e p . b ) G em iddeld ve rd ien d bru to-uu rloon p e r bed rijfsklasse, p e r b e d rijfsta k en voor alle bedrijfsta k k en sam en B ij d e b ere k e n in g v a n d e g em id d e ld e b ru to -u u r lo n e n p er b ed rijfsk la sse, p er b e d r ijfsta k e n v o o r h e t g e h e e l v a n d e n ijv e r h e id w erd h e t g em id d e ld v e r d ie n d b ru to -u u rlo o n v a n elk e h ierin b eg rep en b e

T a b el V I-7 h e e ft t o t d o e l e e n ra m in g in a b so lu te w a a rd e t e v e r str e k k e n v a n w a t in d e v er w er k e n d e n ijv e r h e id , h e t b o u w b e d r ijf en h e t v e r v o e r w e z e n , e e n a rb eid su u r a a n d e w er k g e v er in w er k e lijk h eid k o st. G e let o p h e t n a g e str e e fd e e n h ier v o o r o m sch re v en d o el, w erd en , w a t d e lo n e n b e tr e ft, s ta tis tie k e n g eb r u ik t d ie d e R .M .Z . ied er k w a r ta a l o p s te lt. D e d o o r d e R .M .Z . o p g e te k e n d e g e m id d e ld e b ru to -v er d ie n s te n z ijn in g e d e e ld n a a r g e s la c h t ; zij z ijn h e t q u o tië n t v a n d e d elin g v a n h e t t o ta le a a n g e g e v e n b ed ra g v a n d e lo n e n v a n h e t b e sc h o u w d e k w a r ta a l d o o r h e t a a n ta l a a n g e g e v e n w er k e lijk e a rb eid sd a g en g ed u ren d e h e tz e lfd e k w a r ta a l. D e d a g v e r d ie n ste n d ie in d eze s t a tis tie k z ijn o p g e te k e n d , w er d e n g ed ee ld d o o r h e t a a n ta l u ren tijd e n s w elk e er g e m id d e ld p er d a g g e w e r k t w erd (1) o m d e u u r v e r d ie n ste t e v e r k rijg en . D o o r d a t d e s ta tis tie k e n v a n d e R .M .Z . d e w erk n em ers in d e le n n a a r g e s la c h t, k o n w o rd en o v e r g eg a a n t o t e e n w e g in g o m a ld u s h e t g em id d e ld e lo o n v a n « a lle w erk n em ers » v a s t t e ste lle n . E r zij n o g o p g ew e ze n d a t d e s ta tis tie k v a n d e v e r d ie n ste n v a n d e R .M .Z . g e e n re k e n in g h o u d t m e t d e le e ftijd , n o c h m e t h e t d o o r ied er a fzo n d e rlijk u itg e o e fe n d e b ero ep , n o ch m e t d e b ero e p sb e k w a a m h e id v a n d e w erk n em ers. O m d e a r b e id sk o ste n t e b e p a le n d ie n t m e n d e w er k g e v er sb ijd ra g e n bij d e b ere k e n in g t e b etre k k en . W a t d a t b e tr e ft h e e ft m en zich b e p e r k t t o t d e la s te n d ie d e k o s te n v a n d e te w e r k ste llin g v a n e e n arb eid er re c h tstr e e k s v er h o g e n en is g ee n re k e n in g g eh o u d e n m e t a lg e m e n e la ste n zo a ls d e te g e m o e tk o m in g e n in d e so c ia le d ie n ste n , d e k a n tin e s, d e k o s te n v o o r h e t a a n leren v a n h e t v a k ... D e in a a n m e rk in g g e n o m e n s o cia le la s te n zijn b ep a a ld bij d e w e t e n zijn u itg e d r u k t in p r o c e n te n v a n h e t lo o n , m e t in a c h tn e m in g v a n een p la fo n d . D e d ie n ste n v a n h e t V .B .N . p u b lic ere n in h e t tijd s c h r ift v a n d ie v e r e n ig in g g er eg e ld ee n stu d ie o v er d e o n tw ik k e lin g v a n d ie la s te n w a a rb ij rek e n in g w o r d t g e h o u d e n m e t d e in v lo e d v a n h e t p la fo n d v a n d e so c ia le zek erh eid .

(1) Er werd een raming gemaakt van de duur van de arbeidsdag, uitgaande van de wettelijke o f overeengekomen bepalingen.

— 75 —

Tabel V I-8 — Indexcijfer van de contractlonen in

de nijverheid en de diensten S ed ert 1954 p u b lic e e r t h e t M in iste rie v a n T e w e r k ste llin g e n A rb eid d rie m a a n d e lijk s een in d e x cijfer v a n d e c o n tr a c t- o f r e g e lin g slo n e n v o o r a r b e i ders, e n b ed ien d e n . D it in d e x c ijfe r g e e ft d e e v o lu tie w eer v a n d e m in im u m lo n e n d ie w e tte lijk o f c o n v e n tio n e e l b e p a a ld z ijn ; d eze ste m m e n in v e e l g e v a lle n n ie t o v e r ee n m e t d e b e z o ld ig in g e n d ie in d e p r a k tijk b e d o n g e n z ijn in d e in d iv id u e le co n tra c te n n o c h m e t d e g e m id d e ld e w er k e lijk u itb e ta a ld e u u r v erd ie n sten . O fsch oon zij s le c h ts h e t fo rm ele a s p e c t d er lo o n v o r m in g v o lg t g e e ft d eze reek s n ie tte m in -ta m e lijk g o ed d e v a r ia tie s w eer d ie zich op k o r te te r m ijn v o o r d o e n in d e w er k e lijk u itb e ta a ld e lo n en . V o o r d e ja re n 1960 t o t e n m e t 1966 w a s h e t d oor h e t M in iste rie g ep u b licee rd e in d e x cijfer g e b a seerd o p d e g e m id d e ld e m in im u m lo o n sc h a len v a n h e t ja a r 1958 ; v a n a f 1967 is d e b a sis 1966 = 100. I n ta b e l V I-8 is e v e n w e l, zo a ls v o o r d e m e e ste in d e x cijfers in d e z e v e r z a m e lin g s ta tis tis c h e re ek sen , h e t ja a r 1963 a ls b a sis g en o m en . D e k e u z e v a n 1966 a ls b a sis is o .m . in g e g e v e n d oor d e b e tr a c h tin g e e n z e lfd e u itg a n g s p u n t t e n e m e n a ls h e t in d e x c ijfe r v a n d e c o n su m p tiep rijze n w a a r a a n d e m e e ste lo n e n g e k o p p e ld zijn . T e g e lijk e r tijd m e t d e v er a n d er in g v a n b a sis w erd ee n u itb r e id in g b e w e r k ste llig d v a n d e reek s d ie v a n a f 1967 o o k zek ere p a rita ir e c o m ite ’s in a a n m e rk in g n e e m t d ie v ro e g er n ie t b e sto n d e n o f n ie t k o n d e n o p g en o m e n w ord en . D o o r d e h erz ie n in g v a n d e w e g in g w a s h e t d a a ren b o v en m o g elijk n a u w er a a n t e s lu ite n bij d e m o d e lcla ssifica tie v a n d e V er en ig d e N a tie s (C .I.T .I.) d oor e e n zek er a a n ta l b e d ie n d e n d ie o n d er d e b e v o e g d h e id v ie le n v a n h e t a a n v u lle n d n a tio n a a l p a rita ir co m ité in v e r sc h ille n d e b e d r ijfsta k k e n o n d er t e b ren g en ; a n d e rzijd s w er d e n b ep a a ld e g r o e p e n v a n b ed ien d e n o v e r g e p la a tst n aar d e h a n d el, a a n g ezien h u n a c t iv it e it eerd er bij d e v e r k o o p d a n bij d e p r o d u k tie b e h o o r t ; h e t in d e x c ijfe r w erd er v o lle d ig e r e n p recieser d oor. V a n z elfsp re k e n d m o e s te n d erh a lv e d e w e g in g sc o ë ffic ië n te n p er b e d r ijfs g roep , b ed rijfsk la sse en b e d r ijfsta k a a n g e p a st w o r d en . B e te r e e n m eer r e c e n te g e g e v e n s a fk o m stig u it d e r e su lta te n v a n d e A lg e m e n e T e llin g v a n 1961 en u it d e d o c u m e n ta tie v a n d e R .M .Z . h ie lp e n d e w e g in g sm e th o d e t e v e r b e te r e n . I n b ijla g e v in d t m en d e c o ë ffic ië n te n w eer d ie g e b r u ik t w erd en r e s p e c tie v e lijk t o t 1966 e n v a n a f 1967. V erd er b le v e n d e b e g in se le n v a n d eze s ta tis tie k on v era n d erd . « D e re g elin g s- o f c o n tr a c tlo n e n » zijn d e b ru to -u u rlo n e n v a n d e w erk n em ers, zo a ls zij bij c o lle c tie v e a rb e id so v e r e e n k o m st w er d e n v a s tg e s te ld . B ij v er m in d er in g v a n d e h etzij re g le m e n ta ir , h etzij b ij c o lle c tie v e o v e r e e n k o m st, v a s tg e s te ld e a rb eid s d u u r, m e t b e h o u d v a n h e t in k o m e n d er arb eid ers, w erd h e t b a sisu u r lo o n v e r h o u d in g sg e w ijz e a a n g e p a st. V o o r d e b e d ie n d e n w o r d t d e c o n v e n tio n e e l b e p a a ld e b r u to -m a a n d w e d d e in a a n m e rk in g g en o m en . D e c o lle c tie v e a r b e id so v e r e e n k o m ste n z e lf w o rd en g e s lo te n tu s s e n w er k g e v er s e n w erk n em ers in p a r i ta ire c o m ité ’s ; er w o r d t g e e n o n d e rsc h e id g e m a a k t n a a rg ela n g d eze o v e r e e n k o m ste n al d a n n ie t a lg e

m e e n b in d en d w er d e n v er k la a rd bij k o n in k lijk b e slu it. P e r p a rita ir co m ité w o r d t in p rin cip e e e n in d e x cijfer p er g e s la c h t b ere k e n d . U itg a a n d e v a n d eze cijfers w o r d t b ij w e g in g , e v e n tu e e l p er g ro ep e n in ied er g e v a l p er k la sse e n p er b e d r ijfs se c to r , ee n n ie u w in d e x c ijfe r b ere k e n d v o lg e n s h e t g e s la c h t d a t e v e n w e l n ie t g ep u b licee rd w o rd t. U i t d e in d e x c ijfe r s p er b e d rijfssec to r en k o m t, w ed ero m o p g ro n d v a n e e n w e g in g , h e t a lg e m e e n in d e x c ijfe r t o t sta n d . -Tot 1966 w er d e n d e w e g in g sc o ë ffic ië n te n , v o o r d e v e r sc h ille n d e p a rita ir e c o m ité ’s, b ed rijfsg ro e p e n , k la sse n e n se c to r e n , v o o r b e id e g e s la c h te n , a a n d e h a n d v a n e e n ra m in g v a n h e t te w e r k g e s te ld p e r s o n e e l o p 31 d ece m b e r 1958 b e p a a ld . H ierb ij w erd v o o r a l g e s te u n d o p d e s t a tis tie k e n v a n d e R .M .Z . (cfr. h ier n a v o lg e n d e ta b e l). V a n a f 1967 w er d e n d e n ie u w e w e g in g sc o ë ffi c ië n te n to e g e p a s t d ie m e n o o k in d e b ijla g e v in d t. a) A rb eid e rs A ls a rb eid ers w o rd en b e sc h o u w d d e w erk n em ers w ier fu n c tie d o o r d e w e t o f d o o r d e r e c h tsp r a a k e rk en d w o rd en a ls z ijn d e h o o fd z a k e lijk h a n d en a rb eid . D e lo n en , w a a rm ee re k e n in g w o r d t g e h o u d e n , z ijn d ie w e lk e v a s t g e s t e ld w er d e n b ij c o lle c tie v e o v e r e e n k o m st t u s s e n w er k g e v er s e n w erk n em ers in d e p a rita ir e c o m ité s . V o o r d e b e r e k e n in g v a n d e h u id ig e in d e x c ijfe r s w o r d t re k e n in g g e h o u d e n m e t h e t lo o n v a n d e v o lw a s se n a rb eid er, z o w e l d a t d er m a n n e n a ls d a t d er v r o u w e n . B ij d e b e r e k e n in g v a n h e t g e m id d e ld e u u r lo o n , w erd er g e e n re k e n in g g e h o u d e n m e t d e d iv e r se p rem ië n (d e rtien d e m a a n d , p rem ië n a a n d e v a k b o n d s le d e n , d e e ln e m in g in d e w in st, e n z ...) . W a n n e er e c h te r , re g le m e n ta ir o f bij c o lle c tie v e o v e r e e n k o m st, d e w e r k tijd w o r d t v e r k o r t m e t b e h o u d v a n h e t in k o m e n d er a rb eid ers, w o r d t h e t b a sisu u r lo o n in v e r h o u d in g a a n g e p a st. E r w o r d t v e r d e r g e e n re k e n in g g e h o u d e n m e t d e b e slis sin g e n b e tre ffen d e d e b e z o ld i g in g e n v a n d e p erso n e elsled en v a n d e S ta a t, p r o v in cies, g e m e e n te n e n o p en b a re in ste llin g e n . I n p rin cip e w o rd en d e lo n e n g e k o z e n v o o r d rie k w a lific a tie c a te g o r ie ë n , n a m e lijk d e g e sc h o o ld e n , d e g e sp e c ia lise e r d e n e n d e n ie t-g e sc h o o ld e n . E r zijn e c h te r g e e n v o ld o e n d e s t a tis tie k e n v o o r h a n d e n o m , b ij d e b ere k e n in g v a n h e t a lg e m e e n in d e x cijfer , r e k e n in g t e h o u d e n m e t d e r e la tie v e b ela n g rijk h e id v a n e lk e k w a lifik a tie c a te g o r ie . A fz o n d er lijk e in d e x c ijfe r s w o rd en b ere k e n d p er b ed rijfsg ro ep , b ed rijfs k la sse e n b e d r ijfs ta k : u it d e w e g in g v a n d eze cijfers w o r d t d e a lg e m e n e in d e x a fg ele id . b) B e d ien d en A ls b e d ie n d e n w o rd en b e sc h o u w d d e w e r k n e m ers w ier fu n c tie s d o o r d e w e t o f d e r e c h tsp r a a k e r k e n d w o rd en a ls z ijn d e v o o r n a m e lijk v a n in te lle c t u e le aard . D e w e d d e sc h a le n w a a rm ee re k e n in g w o rd t g e h o u d e n zijn d ie v a s tg e s te ld d o o r d e c o lle c tie v e a r b e id so v e r e e n k o m ste n g e s lo te n tu s s e n w er k g e v er s e n w erk n em ers in d e sc h o o t v a n d e p a rita ir e co m ité s ; er w o r d t d u s g ee n r e k e n in g g e h o u d e n m e t

— 76 —

o

de beslissingen getroffen voor de wedden van de agenten van de Staat, provincies, gemeenten en de openbare instellingen. V o o r ie d e re w e d d e sc h a a l w o r d t e e n g ew o g e n g em id d e ld e b ere k e n d v a n d e m a a n d v e r d ie n ste n g eb a se er d op d e to ta le d u u r v a n a lle « b arem a lo o p b a n e n » m e t u its lu itin g v a n h e t sta fp e r so n e e l : m en m a g a a n n e m e n d a t h e t in d e x c ijfe r d e g em id d e ld e lo o p b a a n w e e r sp ie g e lt v a n d e b e d ie n d e w a n t h e t h o u d t r e k e n in g m e t d e p r o g r e ssiv ite it v a n d e w e d d e sc h a le n , d e v e r h o u d in g t u s s e n d e w e d d e sc h a le n , d e v e r b e te r in g v a n d eze w ed d e sch a le n e n d e stijg in g v a n d e m in im a .

H e t in d e x c ijfe r o m v a t d e w e d d e sc h a le n t o e p a sse lijk o p d e v ie r ca te g o rie ën b e d ie n d e n d ie b e p a a ld w er d e n in h e t n a tio n a a l a k k o o rd v a n 22 n o v e m b er 1950 (B elg isc h S ta a tsb la d v a n 10 ju n i 1951). B ij d e b ere k e n in g v a n h e t g e m id d e ld m a a n d lo o n w o rd t g e e n re k e n in g g e h o u d e n m e t d e d iv e r se p rem ië n (d e rtien d e m a a n d , p rem ie a a n d e g e s y n d ik eerd en , d e e ln e m in g in d e w in st, e n z ...) . A fz o n d er lijk e in d e x c ijfe r s w o rd en o p g e m a a k t p er b ed rijfsg ro ep , b ed rijfsk la sse e n b e d r ijfsta k ; u it d e w e g in g v a n d eze cijfers k o m t d e a lg e m e n e in d e x t o t sta n d .

W e g i n g s s c h e m a v a n d e i n h e t v e r h o u d i n g s c i j f e r o p g e n o m e n b e d r i j f s t a k k e n (1) ( I n procenten)

1960-1966 Werklieden

1967-1970

Bedienden

Werklieden

Bedienden

B e d rijfs ta k B e d rijfs ta k B e d rijfs ta k B e d rijfs ta k B e d rijfs ta k B e d rijfs ta k B e d rijfs ta k B e d rijfs ta k

0. — L a n d b o u w , b o sb o u w , ja c h t en v is v a n g s t . . . 1. — O n t g i n n i n g s b e d r i j v e n .............................................. 2-3. — F a b r i e k s b e d r i j v e n ................................................... 4. — B o u w n ijv e rh e id ........................................................ 5. — E le c tric ite it, g a s, w a te r e n s a n ita ire d ie n s te n 6. — H a n d e l, b a n k w e z e n , v e rz e k e rin g e n , v a stg o e d . 7. — V e rv o e r, e n tre p o ts e n v e r k e e r ................................ 8. — D i e n s t e n ..........................................................................

1,92 11,42 62,52 13,70 0,87 1,81 2,66 5,10

0,26 1,54 43,47 2,58 2,03 43,68 1,45 4,99

1,31 5,43 65,97 13,80 1,48 3,37 3,60 5,04

0,19 1,02 36,61 2,38 2,09 43,58 2,62 11,51

T o ta a l

..........................................................................................................

100,00

100,00

100,00

100,00

(1) Mannen en vrouwen.

T a b e l V I-9 — In d e x c ijfe r v a n de u u rloon kostén der arbeiders V o o r d e m a a n d e n m a a rt, ju n i, se p tem b e r e n d ece m b e r m a a k t h e t I .R .E .S . ee n in d e x c ijfe r o p v a n d e u u r lo o n k o sté n d er a rb eid ers (m a n n en e n v r o u w en ) in d e k o le n n ijv e r h e id , en er zijd s, in d e b e- en v erw er k e n d e n ijv e r h e id , d e b o u w n ijv e r h e id e n d e tr a n sp o r tse c to r , a n d erzijd s. D e in ta b e l V I-9 o v e r g e n o m e n in d e x cijfer s sla a n o p h e t g e h e e l v a n d e z e b e d r ijfs ta k k e n m e t u itz o n d e r in g e v e n w e l v a n d e k o le n n ijv e r h e id . B ij d e b e r e k e n in g b a se e r t h e t I .R .E S z ic h , w a t d e lo n e n b e tr e ft, o p h e t in d e x c ijfe r v a n h e t g em id d e ld b r u to lo o n p er g e w e r k t u u r b ere k e n d d oor d e N .B .B . ; er zij op g e le t d a t m e t so c ia le w e r k n e m e r sla ste n d ie n ie t g e d e k t w o rd en d oor d e R .M .Z .-b ijd ra g e n im p li c ie t re k e n in g g e h o u d e n w o r d t in h e t in d e x c ijfe r v a n h e t g e m id d e ld b r u to lo o n p er g e w e r k t u u r b erek en d d oor d e N .B .B . D e ta r ie v e n v a n d e w e tte lijk e so c ia le p a tr o o n sla ste n z ijn d ie g ep u b licee rd d oor d e R .M .Z . W o rd en n ie t a ls so c ia le w e r k g e v e r sla ste n b e sc h o u w d d e a lg e m e n e o n k o ste n i.v .m . so c ia le g eb o u w e n , sa n ita ire v o o rz ie n in g en , k a n tin e s, o n tsp a n n in g sc e n tr a , e.d .m . H e t in d e x c ijfe r v a n h e t g e m id d e ld b r u to lo o n p er g e w e r k t u u r w o r d t o m g e z e t in fra n k e n e n v e r v o lg e n s in ee n b r u to m a a n d lo o n o m g er ek en d (bij v er m in d er in g v a n d e a rb eid sd u u r w o r d t h e t b a sisu u r lo o n v e r h o u d in g sg e w ijz e a a n g e p a st). A a n de h a n d v a n d ie m a a n d elijk se b ez o ld ig in g w o rd en d e

w e tte lijk v e r p lic h te w e r k g e v er sb ijd ra g e n v o o r m a a t sc h a p p e lijk e ze k e rh eid b erek en d . D e z e la a t s t e w o r d e n u itg e d r u k t in p r o c e n te n v a n h e t b r u to m a a n d lo o n . D e n o m in a le u u r lo o n k o stén zijn d a n g e lijk aa n h e t g e m id d e ld b ru to -u u rlo o n v e r m e n ig v u ld ig d m e t (100 + v o o r n o e m d p e r c e n ta g e v a n d e so c ia le la ste n ). D e n o m in a le u u r lo o n k o sté n w o rd en te n s lo t te in d e v o rm v a n e e n in d e x c ijfe r u itg e d r u k t.

T a b e l V I -1 0 — I n d e x c ijfe r v a n de loon- en s a la r is kosten in de verw erkende n ijv e rh e id D e z e in d e x c ijfe r s z ijn e e n g e w o g e n g em id d e ld e en erzijd s v a n h e t in d e x cijfer v a n d e u u r lo o n k o sté n d er arb eid ers w a a r v a n h ierv o o r sp ra k e in ta b e l V I-9 en , a n d erzijd s, v a n e e n in d e x c ijfe r v a n d e u urlo o n k o ste n v o o r b ed ien d e n , e v e n e e n s o p g e m a a k t d oor h e t I .R .E .S . V oor d e b ere k e n in g v a n d it la a ts te w o rd en o p g ro n d v a n g e g e v e n s v e r str e k t d o o r d e R .M .Z . d e g em id d e ld e m a a n d v e r d ie n ste n , v er m e e r d erd m e t d e so c ia le p a tr o o n sla ste n , g e d e e ld d oor h e t a a n ta l w erk u ren ; v a n d it a a n ta l w o rd t ee n sc h a ttin g g e m a a k t o p g ro n d v a n g e g e v e n s g e p u t u it c o lle c tie v e a r b e id so v e r e e n k o m ste n o f m e e g e d eeld d o o r b ero e p sv er en ig in g en . D e v e r sm e ltin g v a n d e in d e x c ijfe r s v o o r a rb ei d ers, a a n d e e n e k a n t, e n b e d ie n d e n , a a n d e a n d ere k a n t, g eb eu rt m e t b eh u lp v a n w e g in g sc o ë ffic ië n te n d ie r e k e n in g h o u d e n m e t h e t a a n ta l in b eid e c a te g o r ie ë n te w e r k g e ste ld e p erso n en .

— 77 —

te g e n fo o ie n w erk en , d ie d o o r ee n c o n tr a c t a a n d e zeev isser ij v e r b o n d e n z ijn e n d e b ero ep sren n ers.

T a b e l V I-1 1 — T a r ie f v a n de bijd ra g e in de m a a t sc h a p p e lijk e zekerh eid — w erk lied en v a n de a lg e m ene categorie e n

T a b e l V I -1 2 — Id e m m ene categorie

—

bedien den v a n

D e ta b e lle n V I-1 1 e n V I-1 2 h o u d e n a lle e n r e k e n in g m e t d e la s te n v a n d e so c ia le v er z e k e r in g g e d ra g en d o o r d e w er k g e v er e n d e w erk n em er.

de a lg e

D a a r h e t g e w o o n v a k a n tie g e ld v a n d e h a n d arb eid ers se d e r t 1 ja n u a ri 1970 in g e lijfd w er d in d e b ijd ra g e n b a sis d ie n e n in d e p r a k tijk , v a n a f d ie d a tu m , d e d o o r d e w er k g e v er a a n t e g e v e n b e z o ld i g in g e n f ik tie f v e r h o o g d t e w o rd en m e t 6 p e t. v ô ô r d e to e p a s sin g v a n d e v o o r d e a rb eid ers v a s tg e s te ld e b ij d r a g e n p e r c e n ta g e s.

D e b ijd r a g e n p e r c e n ta g e s v a n d e m a a tsc h a p p e lijk e z e k e rh eid v a n d e a rb eid ers e n d e b ed ien d e n d ie in d e ta b e lle n V I-1 1 e n V I-1 2 v o o rk o m en , h eb b e n b e tr e k k in g o p d e ca te g o rie ën w erk n em ers a a n g e s lo te n b ij d e R .M .Z . m e t u itz o n d e r in g v a n d e m ijn w erk ers e n g e lijk g e ste ld e n e n d e z e e lie d e n v a n d e k o o p v a a r d ijv lo o t.

D a a r e n b o v e n d ie n e n d e w er k g e v er s d ie , tijd e n s h e t v o o r b ije k a len d e rja a r g e m id d e ld te n m in s te 25 w erk n em ers in d ie n s t h a d d en , tijd e n s h e t tw e e d e k w a r ta a l ee n ja a rlijk se b ijd ra g e t e s to r te n v a n 75 fr. p er tijd e n s h e t tw e e d e k w a r ta a l te w e r k g e ste ld h a n d - o f h o o fd a rb eid er ; d eze b ijd ra g e is b e ste m d t o t sp ijz in g v a n h e t F o n d s v o o r v e r g o e d in g d er w erk n em ers d ie o n tsla g e n w o rd en w e g e n s h e t s lu ite n v a n d e o n d e rn em in g w a a r z e in d ie n s t zijn .

V o o r so m m ig e ca te g o rie ën w erk n em ers w o rd en d e b ijd ra g e n n ie t b ere k e n d op d e w er k e lijk u it g e k eer d e lo n e n o f v o o r d e le n d o ch o p b a sis v a n h ier to e bij m in iste r ie e l b e slu it v a s tg e s te ld e b ezo ld ig in g e n . D e to e g e p a s te p e r c e n ta g e s z ijn e v e n w e l d ie v a n d e a lg e m e n e ca te g o rie . H e t b e tr e ft w erk n em ers d ie

B. O N D E R N E M E R S IN K O M E N V A N Z E L F S T A N D IG E N E N P E R S O N E N V E N N O O T S C H A P P E N (1) v o o r b e e ld h e t d eel v a n d e d o o r h e t v e e v e r b r u ik te o o g st) a a n g e z ie n h e t h ier g a a t o m v er b r u ik m e t h e t o o g o p v e r w e r k in g e n h e t d e e l v a n d e p r o d u k tie d a t in d a t sta d iu m v er w a a rlo o sd w o r d t, h e t b e d r ijf t e n s lo t te za l u itg a a n in e e n a n d e re v o r m (b ijv o o r b e e ld a ls p r o d u k t v a n d e v e e fo k k e r ij).

T a b el V I-1 3 — H e t on dern em ersin kom en v a n ze lf sta n d ig e n en p erson en ven n ootsch appen volgens de n a tio n a le reken in gen (.R a m in g en in w e rk elijk e p r ijz e n ). D it z ijn d e in k o m e n s v ô ô r d e h e ffin g v a n d e d ir e c te b e la stin g e n . H e t b eg rip in k o m e n d e k t n ie t a lle e n d e w in s t in d e s tr ik te b e te k e n is v a n h e t w oord , m aar w el h e t in k o m e n m e t in b e g rip v a n h e t d eel e r v a n d a t zo u k u n n e n w o rd en b esc h o u w d a ls ee n b ez o ld ig in g v a n h e t w erk v a n d e o n d ern em er en v a n d e n ie t-b e z o ld ig d e le d e n v a n z ijn g e z in o f als e e n v e r g o e d in g v o o r d e k a p ita le n d ie d e o n d ern em er in z ijn z a a k in v e ste e r d e . B ij d e b ere k e n in g v a n d it in k o m e n is o o k re k e n in g g e h o u d e n m e t h e t d eel v a n d e w in s t v a n h e t b e tr o k k e n jaar d a t d e o n d e r n em er in z ijn b e d r ijf in v e ste e r t. In k o m e n s u it b e b o u w d e o f n ie t-b e b o u w d e e ig e n d o m m e n o f u it fin a n ciële te g o e d e n , z ijn er e c h te r n ie t in b eg re p e n ; d it k o m t erop n eer d a t h e t in k o m e n v a n d e z e lfs ta n d ig e n e n v a n d e p e r so n e n v e n n o o tsc h a p p e n g e b o e k t w erd a ls e e n in k o m e n n a b e ta lin g v a n r e n te o f h u u r.

V o o r d e v e r sc h ille n d e a c t iv ite ite n (d ierlijk e p ro d u k tie , p la n ta a r d ig e la n d b o u w p r o d u k tie e n t u in b o u w p r o d u k tie ) z ijn d e w a a rd er a m in g e n h e t r e s u l t a a t v a n g e g e v e n s o v e r d e u it d iv e r se b r o n n e n g e p u t te h o e v e e lh e d e n v e r m e n ig v u ld ig d m e t g e m id d e l d e p rijzen . b ) B e d rijfsla ste n N ie tte g e n s ta a n d e d e k o s te n v o o r h e t v er k r ijg en v a n d e o o g s t v a n e e n b e p a a ld ja a r g e d e e lte lijk w o r d e n a a n g e g a a n in d e lo o p v a n h e t v o o r a fg a a n d e k a len d erja a r, z ijn zij h ier o p g e te k e n d a ls k o s te n d ie b e tr e k k in g h e b b e n o p h e t b e sc h o u w d e o o g stja a r . P a ch tgelden H e t b ed ra g v a n d e p a c h tg e ld e n is b e r e k e n d in d e v e r o n d e r ste llin g d a t a lle la n d e rije n e n a lle b e d r ijfsg e b o u w e n d o o r d e e x p lo ita n te n g eh u u r d w o r d en .

1. L a n d - , t u i n - e n b o s b o u w a) B ru to w a a rd e v a n de la n d - en tu in b o u w p ro d u k tie D e b ru to w a a rd e v a n d e la n d - e n tu in b o u w p r o d u k tie d e k t z o w e l d e h o e v e e lh e d e n d ie in h e t g ez in v a n d e la n d b o u w e r v e r b r u ik t zijn a ls d ie w e lk e b u i t e n d e b e sc h o u w d e b e d r ijfsta k v e r k o c h t zijn . H e t d oor e e n la n d b o u w e r a a n e e n an d ere la n d b o u w er, a l d a n n ie t d oor b e m id d e lin g v a n ee n d erd e p erso o n v e r k o c h te v e e v o e d e r , is d u s n ie t b eg re p e n in d e br u to p r o d u k tie .

L o n en en sociale lasten

E r zij e v e n e e n s o p g e w e z e n d a t h ier g e e n r e k e n in g h o e ft t e w o rd en g e h o u d e n m e t h e t d eel v a n d e p ro d u k tie d a t in h e t b e d r ijf z e lf is v e r b r u ik t (bij(1)

Bron : N .I.S. Nationale rekeningen 1953-1962, S ta tistisch e en econome -

trische stu d iën , nr. 4, 1963.

—

7 8

H e t b e tr e ft b ere k e n in g e n d ie er in b e s ta a n h e t a a n ta l te w e r k g e ste ld e lo o n tr e k k e n d e n , e e n cijfer d a t a fk o m s tig is u it d e la n d b o u w te llin g e n d a t ied er ja a r w o r d t b ijg e w e r k t, t e v e r m e n ig v u ld ig e n m e t h e t a a n ta l w e r k d a g e n e n v e r v o lg e n s m e t ee n g e m id d e ld d a g - o f m a a n d lo o n , o p g ro n d v a n in lic h tin g e n v e r s tr e k t d oor s te e k p r o e v e n d ie h e t M i n iste r ie v a n L a n d b o u w g er eg e ld d o e t. H e t v er k r eg e n p r o d u k t is v e r h o o g d o m re k e n in g t e h o u d e n m e t d e v o o r d e le n in n a tu r a d ie d e w e r k g e v e r s to e s ta a n a lsm ed e m e t d e so c ia le la s te n d ie zij d ra g en . —

ste llin g e n v o o r so c ia le ze k e rh eid v e r str e k te n v o o r d e v e r z e k e r in g sp lic h tig e n . D e z e g e g e v e n s w erd en g eë x tra p o lee rd o m r e k e n in g t e h o u d e n m e t d e z o r g e n v e r s tr e k t a a n d e v r ijw illig v er zek erd en , a a n so m m ig e ca te g o rie ën v a n p erso n e n d ie ee n sp ec ia a l s te ls e l g e n ie te n e n t e n s lo t te a a n d a t d eel v a n d e b e v o lk in g d a t n ie t v er ze k e rd is. D e u itk o m s te n v a n d ie b ere k e n in g w erd en n o g a a n g e p a s t o m rek en in g t e h o u d en m e t h e t v e r sc h il tu s s e n d e w er k e lijk b e ta a ld e h o n o ra riu m s e n d e te r u g b e ta lin g e n d oor h e t ziek en fo n d s. V o o r ts w er d ee n ra m in g g e m a a k t v a n d e b ed r ijfsla ste n o m a ld u s a ls sa ld o h e t to ta le n e tto -in k o m e n t e v er k r ijg en .

M e ststo ffen H e t N .I .S . h e e ft v o o r e lk v a n d e so o r te n m e s t sto ffen a fzo n d e rlijk d e v e r b r u ik te h o e v e e lh e d e n e n d e p rijze n p er e e n h e id g era a m d , o m a ld u s d e to ta le w a a rd e v a n d e v e r b r u ik te m e ststo ffe n v a s t t e s te lle n v o o r z o v e r d eze v e r b r u ik t w er d e n in d e v o rm v a n e n k e lv o u d ig e m e ststo ffe n . V oor d e sa m e n g e ste ld e m e ststo ffe n is ee n v e r h o g in g sc o ë ffic ië n t to e g e p a st. Veevoeder H e t v e e v o e d e r is in g e d e e ld in d rie ca te g o rie ën n a a rg ela n g h e t g a a t o m v o e d e r d a t in g e v o e r d w o rd t, d a t v a n a n d e re la n d b o u w e rs o f v a n in d u str ië le b e d r ijv e n g e k o c h t w o rd t.

b ) A p o th ek ers

V oor d eze d rie c a te g o r ie ë n is v o o r d e ra m in g en g eb ru ik g e m a a k t v a n in v o e r s t a tis tie k e n , ja a rlijk se o n d e rzo e k in g e n n aar d e p r o d u k tie v a n le v er a n c ier s e n ra m in g en v a n h a n d elsm a r g es.

O ok h ier w erd v o o r d e b e r e k e n in g v a n h e t to ta le b r u to -in k o m e n v a n d e le d e n v a n d eze g ro ep u it g e g a a n v a n g e g e v e n s b etre ffen d e d e te r u g b e ta lin g e n d o o r h e t R ijk sfo n d s v o o r v e r ze k e rin g te g e n z ie k te e n in v a lid ite it. D e v er k r eg e n r e su lta te n w er d e n g eë x tr a p o le e r d o m r e k e n in g t e h o u d e n m e t d e v e r k o o p v a n g e n e e sm id d e le n a a n d e v r ijw illig v er ze k e r d e n e n a a n d e n iet-v e rz ek er d e n . T e n s lo tte w erd ee n la a ts te v e r h o g in g to e g e p a s t o m d e w in s t t e d ek k e n v o o r tv lo e ie n d u it d e v e r k o o p v a n d e fa rm a ce u tisc h e p r o d u k te n zo n d er m ed isch v o o r sc h r ift o f w a a ro p h e t R ijk sfo n d s v o o r v e r ze k e rin g te g e n z ie k te e n in v a lid it e it n ie ts te r u g b e ta a lt, a lsm ed e u it d e v er k o o p v a n p a ra fa rm a ce u tisc h e p ro d u k te n , w a a rn a h e t b ed ra g v a n d e b e d r ijfs la ste n w erd g era a m d . E r zij n o g o p g e w e z e n d a t h e t t o ta le n e tto -in k o m e n n ie t a lle e n h e t in k o m e n d e k t v a n d e a p o th e k e r s d ie v o o r e ig e n r e k e n in g w er k e n m a a r o o k h e t n etto -ir ik o m en u it d e a p o th e k e n b eh eer d d o o r a p o th ek er s-p ro v iso re n .

P la n tg o ed en za den D e h a n d elsw a a r d e v a n p la n tg o e d e n z a d e n is v a s tg e s te ld m e t in a c h tn e m in g v a n d e in v o e r e n d e a a n k o p en v a n in h e e m s k e u r p la n tg o e d e n -za d en . R en te op het geleende b e d r ijfs k a p ita a l D e r e n te d ie d e e x p lo ita n t v e r sc h u ld ig d is o p a a n g e g a n e le n in g e n is o p g e te k e n d a ls in k o m e n u it h o o fd e v a n d e u itle n e r e n is h ier e e n b ed rijfsla st. B e la stin g e n — su b sid ie s — a fsch rijvin g en — a l gem ene onkosten D e b e la stin g e n , d e a fsc h r ijv in g e n e n d e a lg e m e n e o n k o ste n v er a n d er en n a a rg ela n g v a n d e in te n s ite it w a a rm ee h e t b e d r ijf w o r d t g e ë x p lo ite e r d ; d eze s t a a t op h aar b e u r t in n a u w v e r b a n d m e t h e t b e d rag v a n h e t b e d r ijfsk a p ita a l p er h ecta r e e n d e g r o o tte v a n h e t b e d r ijf w a a ro v e r h e t N .I .S . b e n a d eren d e g e g e v e n s h e e ft k u n n e n v er za m elen .

c)

V er m its v a n d e a d v o k a te n , p leitb ez o rg er s en n o ta r isse n a lle en h e t a a n ta l m e t e n ig e b en a d erin g b ek en d is, m o e t m en er zich te v r e d e n m ee ste lle n , a a n d e le d e n v a n e lk v a n d eze c a te g o r ie ë n ee n g em id d e ld in k o m e n to e t e rek e n e n d a t h o o fd z a k e lijk w o r d t v a s tg e s te ld a a n d e h a n d v a n d e b e la stin g s ta tis tie k . H e t g e m id d e ld b ela stb a a r in k o m e n is in d e e e r ste p la a ts v e r h o o g d o m o p t e k lim m e n t o t h e t in k o m e n v ô ô r b e la stin g e n v e r v o lg e n s om r e k e n in g t e h o u d en m e t d e ste ls e lm a tig e o n d e r sc h a t t in g d ie e ig e n is a a n d ie s ta tis tie k . V e r v o lg en s is ee n ra m in g g e m a a k t v a n h e t a a n ta l n ie t-b e la stb a r e g e v a lle n w a a ra a n ee n b e tr e k k e lijk la a g fo rfa ita ir in k o m e n w erd to eg e rek en d .

c) In k o m e n der la n d - en tu in b o u w b ed rijven H e t n e tto -in k o m e n v a n d e la n d - e n tu in b o u w b e d r ijv e n k a n in d e p r a k tijk w o rd en b esc h o u w d a ls e e n in k o m en d a t v o lle d ig d e p r iv a te se cto r te n g o e d e k o m t. d) In k o m e n der bossen n ie t a a n het bosbeheer on d er w orpen H e t in k o m e n u it d eze b o sse n is h ier in a a n m e r k in g g en o m en o m d a t h e t in b e g in se l b o sse n b e tr e ft d ie to e b e h o r e n a a n p a rticu lie re n .

2. V r ij e b e r o e p e n

A d v o k a ten , pleitb ezo rg ers en n o ta rissen

d) A n d ere vrije beroepen H e t a a n ta l le d e n v a n d eze g ro ep en h u n g em id d e ld in k o m e n w erd b ep a a ld o p g ro n d v a n d e b e la stin g s ta tis tie k . H e t B e stu u r v a n d e b e la stin g e n b r e n g t on d er d eze b en a m in g n ie t a lle en d e z e lfsta n d ig e in te lle c tu e le b ero ep en on d er, m a a r o o k n o g e e n z e k er a a n ta l a n d ere b ero e p e n d ie , v o lg e n s d e b e la s tin g w e tg e v in g , n ie t m o g e n w o rd en g e r a n g s c h ik t bij d e h a n d el n o ch bij d e in d u str ie . A a n h e t b ela stb a a r g em id d e ld in k o m en w erd en d eze lfd e a a n p a ssin g e n a a n g eb ra ch t a ls o n d er c) h ier b o v e n .

,

O n der d eze ru b riek zijn o n d e rg eb ra c h t d e g e n eesh e re n , d e ta n d a r tse n , d e a p o th ek er s, d e p le it b ezo rg ers, d e a d v o k a te n , d e n o ta r isse n a lsm ed e so m m ig e p erso n e n d ie ee n a c t iv ite it u ito e fe n e n d ie, v o lg e n s d e fisca le w e tg e v in g , n ie t k a n w o rd en g e r a n g sc h ik t bij d e h a n d el n o c h bij d e in d u str ie . ' a) G eneesheren en tan d a rtsen

3. H a n d e l a a r s e n a m b a c h t s l i e d e n

I n d e e e r s te p la a ts h e e ft m e n h e t to ta le b ru to -in k o m e n v a n d e le d e n v a n d eze g ro ep b erek en d , h o o fd z a k e lijk a a n ”d e h a n d v a n g e g e v e n s d ie d e in —

O nder d eze ru b riek v a lle n a lle z e lfs ta n d ig e n d ie n ie t in e e n d er b eid e v o o rg a a n d e ca te g o rie ën b eg re 7 9

—

p e n z ijn ; zij o m v a t e v e n e e n s d e b e d r ijv e n d ie n ie t e e n d er ju r id isc h e v o rm e n b e z itte n b ep a a ld b ij d e w e tg e v in g op d e h a n d e lsv e n n o o tsc h a p p e n , n l. d e fe ite lijk e v e r e n ig in g e n g e v o r m d d oor d e le d e n v a n e e n z elfd e g e z in o f d oor an d ere sa m en w erk en d e p erso n en .

n ie t w o r d t o p g e te k e n d a ls in k o m e n v a n lo o n tr e k k e n d en . Z e lfsta n d ig e n la stb a a r is

a ls

h et

in k o m e n

n ie t

be

D a a r h e t h ier g a a t o m ee n in k o m e n u it e e n h o o fd a c t iv it e it , b le e k h e t re d e lijk e e n b ed ra g -aan te n em en d a t h e t m o g e lijk m a a k t e e n g e z in m e t b ep erk te g e z in s la ste n t e o n d e rh o u d en . D e v a s t s te llin g v a n d erg e lijk in k o m e n is v a n z e lfsp r e k e n d su b je c tie f.

D e b a sisg e g e v e n s b etre ffen d e h e t a a n ta l p e r so n e n d ie d eze groep u itm a k e n z ijn o n tle e n d a a n d e a lg e m e n e v o lk ste llin g . A a n d e an d ere k a n t w o rd t h e t g e m id d e ld e in k o m e n b ep a a ld op g ro n d v a n d e r e su lta te n v a n d e b e la s tin g s ta tis tie k e n , v er h o o g d m e t ee n fo r fa ita ir p e r c e n ta g e b e ste m d o m d e fisca le o n d e r sc h a ttin g t e o n d e rv a n g en . D e g e v a lle n w a a r d e a c t iv it e it in h a n d el e n a m b a c h t a ls h o o fd b ero ep resp . b ijb ero ep u itg e o e fe n d w o rd t, zijn a fzo n d e rlijk b eh a n d eld . a) H a n d e l o f am bacht u itgeoefen d

w aarvan

b ) H cm del o f a m bach t u itgeoefen d a ls bijberoep D e g e g e v e n s v a n d e b e la s tin g s ta tis tie k z ijn d e e n ig e b esc h ik b a r e in fo r m a tie , n ie t a lle e n o m h e t b e la stb a a r g e m id d e ld in k o m e n v a s t t e s te lle n m aar o o k o m h e t a a n ta l in a a n m e r k in g t e n e m e n g e v a lle n t e b ep a len . Z o a ls h ie r b o v e n , is v a n h e t b eg rip b e la stb a a r in k o m e n o v e r g e g a a n n a a r h e t b eg rip in k o m e n v ó ó r b e la stin g e n , v e r v o lg e n s w er d e n o p h e t v er k r eg e n r e su lta a t d e reed s in a a n m e rk in g g e n o m e n v e r h o g in g sc o ë ffic ië n te n to e g e p a s t o m re k e n in g te h o u d e n m e t d e fisca le o n d e r sc h a ttin g .

hoofdberoep

A an d e a lg e m e n e h a n d els- e n n ijv e r h e id ste llin g op 31 d ece m b e r 1961 k à n m en h e t a a n ta l a lle e n sta a n d e h a n d ela a r s, a lle e n sta a n d e a m b a c h tslie d e n e n b e d r ijv e n to e b e h o r e n d a a n é é n p erso o n o p d ie d a tu m o n tle n e n e n k a n m e n e e n ra m in g m a k e n v a n h e t a a n ta l fe ite lijk e v e n n o o tsc h a p p e n . H e t v e r lo o p v a n d e g e ta ls te r k te v a n d eze g ro ep is o p g e m a a k t m e t in a c h tn e m in g v a n in lic h tin g e n b etre ffen d e h e t a a n ta l p erso n e n e n b e d r ijv e n w a a r o p d e w e tte lijk e b e p a lin g e n in za k e g e z in sb ijla g e n v o o r w er k g e v er s e n z e lfsta n d ig e n v a n to e p a ssin g zijn .

4.

In k o m en d er p erso n e n v e n n o o tsc h a p p e n

D e z e b e n a m in g d e k t h ier d e p e r s o n e n v e n n o o t sc h a p p e n m e t b e p e r k te a a n sp r a k e lijk h eid , d e v e n n o o tsc h a p p e n o n d e r firm a, d e e e n v o u d ig e c o m m a n d i ta ir e v e n n o o tsc h a p p e n e n d e c o ö p e r a tie v e v e n n o o t sch a p p e n . D e ee r ste g ro ep is n a tu u r lijk v er re w eg d e b ela n g rijk ste .

Z e lfsta n d ig e n w a a r v a n h e t in k o m e n b ela stb a a r is

Z o a ls v o o r d e z e lfsta n d ig e n m o e t h e t o n d ern em e r sin k o m e n o f d e b e d r ijfs w in st w o rd en b e sc h o u w d a ls v o lle d ig u itg e k e e r d . Zij w o r d t w e e r g e g e v e n n a a ftr e k v a n d e b e ta a ld e d ir e k te b e la stin g e n . A a n g e n o m e n w erd d a t h e t v e r lo o p v a n d e w in s t d er p e r s o n e n v e n n o o tsc h a p p e n h a lv e r w e g e lig t tu s s e n h e t v e r lo o p v a n d e w in s t d er h a n d ela a r s e n a m b a c h ts lie d e n en h e t v e r lo o p v a n d e w in s t d er v e n n o o t sc h a p p e n o p a a n d e len .

H e t in k o m e n v ô ô r b e la s tin g v a n d eze g ro ep is o p g e m a a k t o p g ro n d v a n b e la s tin g s ta tis tie k e n d ie b ijg e w er k t w o rd en d o o r m id d e l v a n ste e k p r o e v e n . D e b ed ra g en d ie w e tte lijk d oor d e b e la stin g p lic h tig e w o rd en a fg e tr o k k e n z ijn o p n ie u w bij h e t in k o m e n g e v o e g d e n m e n h e e ft h e t a ld u s v er k r eg e n r e s u lta a t v e r h o o g d om re k e n in g t e h o u d e n m e t d e fisca le o n d e r sc h a ttin g d ie g er a a m d w o r d t o p e e n d erd e. H e t in k o m e n v ô ô r b e la stin g d a t b lijk t u it d e b ela st in g s ta t is t ie k w erd d u s m e t 50 p e t. v er h o o g d . S ed ert 1965 is d e v e r h o g in g sc o ë ffic ië n t te r u g g e b r a c h t t o t 45 p e t. B o v e n d ie n m o e s t h ier re k e n in g w o rd en g e h o u d e n m e t d e h e lp e r s d ie d eel u itm a k e n v a n h e t g ez in , a a n g e z ie n d e b e z o ld ig in g v a n d eze la a ts te n

S ta tistisc h e a a n p a ssin g D e z e a a n p a ssin g is n ie ts a n d ers d a n h e t d eel v a n d e t o ta le a a n p a ssin g d a t o p re k e n in g v a n d e z e lfs ta n d ig e n en v a n d e p e r s o n e n v e n n o o tsc h a p p e n w o r d t g e sc h r e v e n .

C. I N K O M E N U I T V E R M O G E N T O E V L O E I E N D A A N P A R T I C U L I E R E N (1) za k e b e le g g in g e n in e ffe c te n e n o n ro er en d e g o e d e ren , d e z e lfs ta n d ig e n g e lijk t e s te lle n m e t d e p a r tic u lieren , m e t d ie n v e r s ta n d e e v e n w e l d a t h e t d o o r ee n z e lfsta n d ig e in z ijn e ig e n o n d e rn em in g g e ïn v e s te e r d k a p ita a l n ie t m o e t w o rd en b e sc h o u w d a ls e e n b e le g g in g in d e h ier b e d o e ld e b e te k e n is. D e d rie g r o te t e o n d e r sc h e id e n in k o m e n s z ijn d e in te r e ste n , d e h u u rg e ld e n e n d e d iv id e n d e n ; d eze in k o m e n s w o r d e n o p g e te k e n d v ô ô r b e la stin g .

T a b e l V I - 14 — H e t in k o m en u it verm ogen toevloeiend a a n p a rtic u lie re n volgens de n a tio n a le reken in gen (R a m in g en in w e rk elijk e p r ijz e n ) T a b e l V I-1 4 g e e ft, h e t v e r lo o p v o lg e n s d e n a tio n a le re k e n in g e n w eer v a n a lle w er k e lijk e e n t o e g e re k e n d e b e ta lin g e n o n tv a n g e n d oor d e p a rticu lie re n e n in s te llin g e n zo n d er w in sto o g m e r k , b e sc h o u w d in h u n h o e d a n ig h e id v a n eig en a a rs v a n fin a n ciële te g o e d e n o f v a n b eb o u w d e o f n ie t-b e b o u w d e e ig e n d o m m en . Z o a ls reed s w erd g ez eg d (2) p a s t h e t, in -

1)

D e z e ru b rie k o m v a t a lle in te r e ste n u itk e r in g e n a a n p a r tic u lie r e n e n a a n in s te llin g e n zo n d er w in s t o o g m erk (m e t in b e g rip v a n d e in te r e s te n o p o v er -

(1) Bron : N .I.S. Nationale Rekeningen 1953-1962, Statistische en econome trische stu d iën , nr. 4, 1903. (2) Cf. B. Inkomen van zelfstandigen en van personenvennootschappen.

—

In te r e ste n

80

—

h e id sfo n d sen ), a lle g e b o e k te in te r e ste n (m e t in b e g rip v a n d e in te r e ste n u itg e k e e r d op v e r z e k e r in g s co n tra c te n ) e n d e zg n . to e g e r e k e n d e in te r e ste n . O ver h e t to ta le b ed ra g v a n d e in te r e ste n u it g e k eer d a a n a lle se c to r e n v a n d e n a tio n a le ec o n o m ie k o n d e n vrij n a u w k e u r ig e in lic h tin g e n v er k r eg e n w o rd en d oor g e b r u ik t e m a k e n v a n d e in fo r m a tie v e r str e k t d oor d e in ste llin g e n w a a ra a n h e t b eh eer v a n d e k a p ita le n is to e v e r tr o u w d (fin an ciële in ste llin g e n b ijv .), d o o r d e o ffic ië le co n tro le lic h a m en (de B a n k c o m m is sie b ijv .) o f d oor so m m ig e o p en b a re b estu r en . I n so m m ig e g e v a lle n is h e t e v e n w e l m o e i lijk h e t a a n d e e l d er in te r e ste n t e sc h a tte n d a t t o e v lo e it a a n p a rticu lieren ; d it g e ld t e v e n e e n s v o o r d e d iv id en d e n . O p d ie w ijz e k a n m en ra m in g en m a k e n b etre ffen d e h e t re n d e m e n t v a n d e sp a a r d e p o sito ’s, d e k a p ita lis a tie v er rich tin g en , d e b a n k d e p o sito ’s, d e v rijw illig e v er ze k e rin g e n (1), d e o v er h e id sfo n d sen , d e o b lig a tie le n in g e n v a n v e n n o o tsc h a p p e n e n d e h y p o th e e k le n in g e n . D e to e g e r e k e n d e in te r e ste n zijn d e te g e n p o s t v a n d e d ie n ste n d ie d e fin a n ciële in ste llin g e n a a n h u n c lië n te le g r a tis v er le n e n ; d e k o ste n v a n d eze d ie n ste n w o rd en a a n g ere k e n d a ls ee n o n tv a n g s t v a n d ie in ste llin g e n e n w o rd en d u s u itg e d r u k t als ee n p o s itie v e to e g e v o e g d e w a a rd e v o o r d ie in s te llin g en . D ie a a n rek en in g w o r d t d u s g ec o m p e n se er d d o or ee n o v e r e e n ste m m e n d e to e k e n n in g v a n in te r e s t e n to e g e r e k e n d aan d e p a rticu lie re n , d e b ed rijv en e n d e S ta a t d ie g e a c h t w o rd en d eze k o ste lo z e d ie n ste n t e g e n ie te n . H e t t o ta le b ed ra g v a n d eze to e g e r e k e n d e in t e r e ste n s t e m t th e o r e tis c h o v e r e e n m e t h e t v er sc h il t u s s e n d e o p b r e n g st d er g e ld p la a tsin g e n v a n d e fin a n ciële in ste llin g e n e n d e in te r e ste n d ie zij u it k eren . I n b e g in se l w o rd en zij a a n d e p a rticu lie re n to e g e r e k e n d in v e r h o u d in g t o t d e b ela n g rijk h e id v a n h u n d e p o s ito ’s.

2. H u u r D e z e ru b riek o m v a t n ie t a lle en d e w er k e lijk door p a r tic u lie r e n e n in s te llin g e n zo n d er w in sto o g m er k o n tv a n g e n h u u r m a a r o o k d e to eg e rek en d e h u u r in v e r b a n d m e t d e d oor d e eig en a a r z e lf g e b r u ik te p a n d en , o n v e r sc h illig o f d eze la a t s t e b eb o u w d zijn o f n ie t. a) B ebou w de eigen dom m en D e h ier b ed o eld e e ig e n d o m m e n z ijn d e w o o n g eb o u w e n , in cl. d e la n d b o u w b ed rijfsg eb o u w e n e n d e g e b o u w e n v a n h e t v rij o n d erw ijs. H e t b ru to -in k o m e n u it w o o n g e b o u w e n w o r d t b ere k e n d in h e t k a d e r v a n d e ra m in g d er p r iv a te co n su m p tie door ee n g em id d e ld e h u u rp rijs t e v e r m e n ig v u ld ig e n m e t h e t a a n ta l b e tr o k k e n w o n in g e n . B ij d e b ere k e n in g v a n d e g em id d e ld e h u u rp rijs h o u d t m en re k e n in g m e t d e to e n e m e n d e v e r b e te r in g v a n d e k w a lite it v a n d e g e m id d e ld e h u isv e stin g . H e t b r u to -in k o m e n u it la n d b o u w b ed rijfsg eb o u w e n w o r d t gera a m d in h e t k a d e r v a n h e t la n d b o u w in k o m e n . V oor d e g e b o u w e n v a n h e t v rij on d erw ijs b e r u st d e b erek en d e h u u r op e e n ru w e s c h a ttin g v a n h e t a a n ta l lo k a le n d a t n o d ig is om d e sc h o o lb e v o lk in g on d er t e b ren g en . (1) Levensverzekeringen door de erkende levensverzekeringsmaatschappijen en verzekeringsverrichtingen die gesloten worden door bemiddeling van instel lingen waarvoor bijzondere wetten gelden.

—

b ) O nbebouw de eigen dom m en H e t b r u to -in k o m e n u it te e ltg r o n d e n is b erek en d in h e t k a d er v a n h e t la n d b o u w in k o m e n te r w ijl h e t in k o m en u it b o sg ro n d e n w o r d t g er a a m d d o o r h e t k a d a ster . c) L a ste n O n der d e in m in d er in g t e b r e n g e n la s te n k o m e n o p d e e e r ste p la a ts d e a fsc h r ijv in g e n e n d e o n d e r h o u d sk o ste n v o o r. B ij d e b ere k e n in g v a n d ie la s te n is o .m . re k e n in g g e h o u d e n m e t d e lo n e n in h e t b o u w b ed rijf, m e t d e p rijze n v a n d e b o u w m a te r ia le n , d e g e m id d e ld e w a a rd e v a n d e v e r k o c h te g e b o u w e n , d e p rijze n v a n d e h u iz e n v o lg e n s d e d ie n ste n v a n w e d e r o p b o u w v a n h e t M in isterie v a n O p en b are W erk en e n h e t a a n ta l h u iz e n . V a n h e t b r u to -in k o m e n d ie n t b o v e n d ie n d e in t e r e st t e w o rd en a fg e tr o k k e n v a n d e h y p o th e c a ir e le n in g e n d ie d o o r d e b e d o e ld e g o ed er en g ew a a rb o rg d zijn . 3. D iv id e n d e n , t a n t i è m e s , g i f t e n a) D iv id e n d e n v a n B elg isch e h o o fd a ctiviteit in B e lg ië

ven n o o tsch a p p en

m et

D e s t a tis tie k v a n h e t r e n d e m e n t d er v e n n o o t sc h a p p e n , o p g e m a a k t d o o r h e t N .I .S . a a n d e h a n d v a n d e in lic h tin g e n v e r str e k t in d e b a la n se n d ie in d e b ijla g e n b ij h e t B e lg isc h S ta a tsb la d w o rd en g ep u b licee rd , m a a k t h e t m o g e lijk d e d iv id e n d e n t e k e n n e n d ie d oor d e h ier b e d o e ld e v e n n o o ts c h a p p e n w o rd en u itg e k e e r d . D e z e d iv id e n d e n w o rd en g e te ld in h e t jaar w a a rin d e b a la n s g ep u b licee rd w o rd t, w a t d u s v r ijw e l o v e r e e n k o m t m e t h e t jaar w a a rin z e w o rd en u itg e k e e r d . R e k e n in g h o u d en d m e t so m m ig e in lic h tin g e n in g ez a m e ld d o o r h e t N .I .S . o f d e B a n k c o m m is sie in v e r b a n d m e t d e fin a n cierin g v a n d e o p r ic h tin g e n e n k a p ita a lv e r h o g in g e n v a n d e B e lg isc h e v e n n o o t sc h a p p e n o p a a n d e len , k o n e e n ra m in g w o r d e n g e m a a k t v a n h e t d e e l d er d iv id e n d e n d a t a a n v e n n o o t sc h a p p e n o p a a n d e le n e n a a n h e t b u ite n la n d w erd to e g e k e n d , w a a rd o o r h e t m o g e lijk w a s p er sa ld o h e t d eel te b ere k e n e n d a t to e v lo e it a a n p a rticu lie re n . b ) D iv id e n d e n va n B elg isch e ven n o o tsch a p p en h o o fd a ctiviteit in het b u iten la n d

m et

D e r e n d e m e n ts s ta tis tie k v a n h e t N .I .S . v e r str e k t in lic h tin g e n o m tr e n t d e d iv id e n d e n d ie d e h ie r b o v e n b ed o eld e v e n n o o ts c h a p p e n u itk e r e n . H e t d e e l v a n d ie d iv id e n d e n d a t to e v lo e it a a n p a r tic u lie r e n is b ep a a ld o p g ro n d v a n d e b esc h ik b a r e g e g e v e n s o m tr e n t d e fin a n cierin g v a n d e o p r ic h tin g e n e n d e k a p ita a lv e r h o g in g e n v a n B e lg isc h e v e n n o o tsc h a p p e n d ie h u n a c t iv ite it in h e t b u ite n la n d u ito e fe n e n . c)

In k o m en s

u it

in vesterin g en

in

het

b u iten la n d

S tr ik t g en o m en z o u m e n o n d er d eze r u b rie k sle c h ts d e d iv id e n d e n m o g en o p n e m e n d ie d o o r b u ite n la n d se v e n n o o tsc h a p p e n m e t a c t iv it e it in h e t b u ite n la n d w o rd en u itg e k e e r d a a n in B e lg ië v e r b lijv e n d e p a r ti cu lieren . D e in te r e ste n en d e in k o m en s u it o n ro er en d e g o ed eren a fk o m stig v a n h e t b u ite n la n d zo u d en , in b eg in sel, m o e te n w o rd en g e v o e g d b ij d e ru b riek en in te r e ste n e n h u u rg eld en . A a n g e zie n d e b e r e k e n in g s g ro n d sla g en v o o r e e n d erg elijk e in d e lin g o n tb re k e n 81 —

e n h e t n a tio n a a l in k o m e n er n ie t d oor w o r d t g e w ij zig d , w o rd en d e in k o m e n s u it b e le g g in g e n in h e t b u ite n la n d b e h a n d e ld in e e n e n k e l g eh ee l. O p d it g e b ie d b e s c h ik t m e n o v e r d e in lic h tin g e n b etre ffen d e d e in k o m e n s u it in v e s te r in g e n d ie in d e b e ta lin g sb a la n s v a n d e B .L .E .U . z ijn o p g en o m e n . D e z e b a la n s o m v a t a lle o n tv a n g s te n e n u itg a v e n h e r k o m stig u it o f m e t b e ste m m in g n aa r h e t b u ite n la n d d ie d oor b e m id d e lin g v a n e e n b a n k w o rd en g er ep a trieerd .

d) Tantièmes H e t b ed ra g v a n d e ta n tiè m e s u itg e k e e r d d oor v e n n o o tsc h a p p e n o p a a n d e le n w o r d t v e r str e k t d oor d e r e n d e m e n ts s ta tis tie k v a n h e t N .I .S . D e z e b e1 d ra g en b lijk e n m e t d e h e lf t t e m o e te n w o rd en v e r m eerd erd o m re k e n in g t e h o u d e n m e t h e t g eb re k a a n o v e r e e n s te m m in g t u s s e n d e r e n d e m e n tss ta tis t ie k e n d e u itk o m s te n v a n d e b e la s tin g s ta tis tie k .

O m re k e n in g t e h o u d e n m e t d e in k o m e n s d ie a n d ers z ijn g e ïn d d a n v ia e e n b a n k w er d e n d e g e r e p a tr iee rd e in k o m e n s m e t 4 0 p e t. v e r h o o g d ; o m h e t G r o o th er to g d o m L u x em b u r g u it t e sc h a k ele n w erd v e r v o lg e n s e e n d e e l in v e r h o u d in g t o t d e b e la n g r ijk h e id v a n d e b e v o lk in g a fg etro k k e n . E r w er d e e n co rrectie a a n g e b r a c h t o m d e reed s on d er b ) in a a n m e rk in g g e n o m e n d iv id e n d e n u it t e s lu ite n . D a a r e n te g e n w erd g e e n co r re ctie u itg e v o e r d o m d e in k o m e n s d ie g e e n d iv id e n d e n z ijn u it t e sch a k ele n , a a n g e z ie n z e e ld e rs n ie t w er d e n m ee g erek en d .

e) O iften v a n ven n o o tsch a p p en a a n g ezin n en en v e re n i gin gen zon der w in stb eja g ten d ie n ste der gezin n en A lle g ifte n v a n v e n n o o tsc h a p p e n a a n g e z in n e n o f a a n in ste llin g e n zo n d er w in stb e ja g t e n d ie n ste v a n d e g e z in n e n m o e te n h ier w o r d e n g e b o e k t, m e t u itz o n d e r in g e c h te r v a n g ra tific a tie s e n b o n ific a tie s a a n lo o n tr e k k e n d e n . H e t g a a t d u s in h o o fd z a a k o m g ifte n a a n b e p a a ld e in s te llin g e n e n w er k e n v a n w e ld a d ig h e id . M en b e sc h ik t o v e r g e e n in lic h tin g e n b etre ffen d e d e o m v a n g v a n d eze g ifte n d ie o p 2 p c t. v a n d e n e t to w in s t w erd v a s tg e s te ld . D e e v e n tu e le o n n a u w k eu rig h e id v a n d eze ra m in g h e e ft in fe ite g e e n en k ele w ee rsla g o p h e t p e il v a n h e t n a tio n a a l in k o m en , a a n g e z ie n d e g e r eserv e er d e w in s t, d ie a ls s lu itp o s t w er d b ep a a ld , d e te g e n o v e r g e s te ld e o n n a u w k e u r ig h e id in h o u d t.

V o o r d e b e p a lin g v a n h e t d eel v a n d e in k o m en s d a t t o e v lo e it a a n p a r tic u lie r e n is, bij g eb re k a a n a n d e re a a n w ijz in g e n , u itg e g a a n v a n g e g e v e n s b e tre ffen d e d e fin a n cier in g v a n d e o p r ic h tin g e n en k a p ita a lv e r h o g in g e n v a n v e n n o o tsc h a p p e n d ie h u n a c t iv it e it in h e t b u ite n la n d u ito e fe n e n ; h e t a a n d eel v a n d e p a r tic u lie r e n w er d n ie tte m in ie ts v er h o o g d .

G e p u b l ic e e r d e t a b e l l e n Nr A. In k om en a r b e id

u it

b e z o ld ig d e

H e t in k o m e n u it b e z o ld ig d e arb eid v o lg e n s d e n a tio n a le re k e n in g e n (R a m in g e n in w er k e lijk e p rijzen ) .......................

V I- 1

157

T o ta le b e z o ld ig in g e n to eg e k e n d a a n d e w er k n em er s ..........

V I- 2

158

G e m id d eld e d a g lo n e n (arb ei ders) .....................................................

V I- 3

159

V I- 4

160

G e m id d eld e m a a n d b e z o ld ig in g e n (b e d ie n d en ) ....................... In d e x c ijfe r s v a n d e b ru to -u u rlo n e n d er a rb eid ers ....................... B r u to -u u r lo n e n iïi d e n ijv e r h e i d .......................................................

V I- 5

161

V I- 6

162

L o o n k o s te n p er u u r v a n d e a r b e id e r s .............................................

V I- 7

162

In d e x c ijfe r s v a n d e c o n tr a c t lo n e n in d e n ijv e rh eid e n d e d ie n s te n ............................................. In d e x c ijfe r v a n d e u u rlo o n k o ste n d er a rb eid ers ............................ In d e x c ijfe r v a n d e lo o n - en sa la r isk o sten in d e v erw erk en d e n ij v e r h e i d ...........................................

Nr

B lz

T a r ie f v a n d e b ijd ra g e in d e m a a tsc h a p p e lijk e ze k e rh eid — W erk lied en v a n d e a lg e m e n e c a t e g o r i e .............................................

V I - 11

164

— B e d ie n d e n v a n d e a lg e m e n e c a t e g o r i e .............................................

V I - 12

167

V I - 13

170

V I -1 4

171

B lz

V I- 8

163

V I- 9

163

V I -1 0

163 —

B . O n d e r n e m e r s in k o m e n van z e lfs ta n d ig e n e n p e r s o n e n v e n n o o tsc h a p p e n H et o n d ern em ersin k o m en v a n z e lfsta n d ig e n en p erso n e n v e n n o o tsc h a p p e n v o lg e n s de n a tio n a le re k e n in g e n (R a m in g en in w erk elijk e p rijzen ) . . . .

C. I n k o m e n u it verm ogen to e v lo e ie n d aan p a r tic u lie r e n H e t in k o m en u it v e r m o g e n t o e v lo e ie n d aan p a rticu lie re n v o lg e n s d e n a tio n a le re k e n in g e n (R a m in g en in w erk elijk e p r i j z e n ) ................................................ 8 2

—

V II. —

P rijs in d e x c ijfe rs

A. IND EX CIJFER S VAN DE G RO O TH A NDELSPRIJZEN OP DE W ERELDM ARKTEN EN VAN DE ZEEVRACHTPRIJZEN Bronnen :

O rganisatie der Verenigde N a ties ( O .V .N .) . B a n k voor In tern a tio n a le B eta lin g en ( B .I .B .) . Com tel Reuter. M o o d y's Investors Service. R . Schulze. B u n d e sm in iste riu m fü r Verkehr. N orw eg ia n S h ip p in g N ew s.

Bibliografie : Service m en su el de C onjoncture de L o u v a in ( T .R .E .S .) . F in a n cië le dagbladen. B u lle tin m en su el de S ta tistiq u e ( O .V .N .). Su p p le m e n t to the S ta tistic a l Yearbook o f the M o n th ly B u lle tin of S ta tistic s , M ethodology a n d D e fin itio n s, O .V .N . 1967.

T a b el V I I - 1 — In d e x c ijfe rs B e u te r, M o o d y en S ch ulze T a b el V I I - 1 m a a k t m e ld in g v a n d e in d e x cijfer s v a n d e g r o o th a n d e lsp r ijz e n op d e w er eld m a rk te n : R e u te r , M o o d y e n S ch u lz e (vroegere V o lk sw irtin d e x cijfer ). D e z e in d e x c ijfe r s tr a c h te n d e o n tw ik k e lin g v a n d e p rijze n d er g ro n d sto ffen e n d er b a sis p r o d u k te n o p d e in te r n a tio n a le m a r k te n w eer t e g e v e n . H ie r n a v in d t m e n e e n o v e r z ic h t v a n d e s a m e n ste llin g e n v a n d e w e g in g v a n d eze in d e x cijfers. R E U T E R — IN D E X C IJ F E R D e « R e u te r s d a ily in d e x o f U n ite d K in g d o m S ta p le C o m m o d ity p ric es » w o r d t o p g e m a a k t door h e t a g e n tsc h a p R e u te r (C om telb u ro L im ite d ). D e n o te r in g e n v a n 18 se p te m b e r 1931, d .w .z . o n m id d e l lijk v ó ó r G r o o t-B r itta n n ië d e g o u d e n sta n d a a rd v e r lie t v o r m e n er d e b a sis v a n . T o t 20 se p te m b e r 1964 v er teg en w o o rd ig d e d it in d e x c ijfe r h e t g e w o g e n m e e tk u n d ig g em id d e ld e v a n 21 p r o d u k te n . D e w e g in g h ie ld r e k e n in g m e t d e b e la n g r ijk h e id v a n ied er p r o d u k t in d e w ereld h a n d el a a n h e t b e g in v a n d e ja ren 1930. T e n ein d e re k e n in g t e h o u d e n m e t d e w ijz ig in g e n d ie zich o n d e rtu sse n v o o r d e d e n z o w e l t .a .v . de p la a ts d ie d e o p g e te k e n d e p r o d u k te n in d e w er eld h a n d el in n e m e n , a ls in za k e d e str u c tu u r v a n d e m a rk t, w erd d e lij s t v a n d e p r o d u k te n m e t in g a n g v a n 21 se p te m b e r 1964 t o t 17 e e n h e d e n v er m in d er d e n w erd en d e w e g in g e n d ie n o v e r e e n k o m stig a a n g e p a st. H ie r n a d e lij s t v a n d e p r o d u k te n ; h u n w eg in g sc o ë ffic ië n te n z ijn v e r m e ld tu s s e n h a a k jes : ta rw e (14), k a to e n (13), w o l (11), k o ffie (11), k o p er (9), su ik er (7), ru b b er (7), m a ïs (5), r ijs t (4), r u n d sv le e s (4), ca ca o (3), s o y a z a a d (3), t in (2), zin k (2), a a rd n o te n (2), k o p ra (2), lo o d (1). M O ODY— IN D E X C IJ F E R D e « M o o d y ’s d a ily in d e x o f s p o t c o m m o d ity p rices » w o r d t b ere k e n d d oor d e « M o o d y ’s I n v e s to rs S erv ice » se d e rt 1 se p tem b e r 1932. V óó r d eze d a tu m e n se d e rt ja n u a ri 1928 w erd h e t in d e x cijfer w ek elijk s b erek èn d .

H e t « M o o d y -in d ex c ijfe r » v e r te g e n w o o r d ig t h e t g e w o g e n g e m id d e ld e v a n d e p rijze n v a n 15 g o ed er en d ie te r w ille v a n h u n b ijzo n d ere g e v o e lig h e id g ek o ze n zijn . H e t w e e r sp ie g e lt d e o n tw ik k e lin g v a n d e p rij z e n v a n d eze g o ed er en o p d e m a r k t v a n N e w -Y o r k , o p g ro n d v a n d e n o te r in g e n o p 31 d ece m b e r 1931. D e w e g in g sc o ë ffic ië n te n w erd en b ep a a ld v o lg e n s d e r e la tie v e w a a rd e v a n e lk v a n d eze p r o d u k te n in d e to ta le p r o d u k tie o f h e t to ta le v er b r u ik v a n d e V er en ig d e S ta te n ;n d e lo o p v a n d e v i j f ja a r d ie a a n 1932 v o o ra fg a a n . A a n g e z ie n ie d e re k o o p w a a r k a n g e n o te e r d w o rd en in v e r sc h ille n d e m a a te e n h e d e n w o rd en b ijz o n d er e m ultip le ca to rs g e b r u ik t o m d e w a a rd e v a n ied ere g e w o g e n n o te r in g te r u g t e b r e n g e n o p h e t g e w e n s te p e r c e n ta g e v a n h e t to ta a l. H ie rn a v in d t m en d e lij s t v a n d e p r o d u k te n m e t h u n a p p r o x im a tie v e w e g in g in v er g elijk in g m e t h e t t o ta a l : ta rw e (13), k a to e n (13), v a r k e n s (13), sc h r o o t (10), su ik er (10), w o l (7), k o p er (5), led er (5), m a ïs (4), ru b b er (4), zijd e (4), k o ffie (4), lo o d (3), zilv er (3), ca ca o (2)

SC H U L ZE— IN D E X C IJ F E R H e t « S ch u lze »-in d excijfer s t e u n t o p h e t in te r n a tio n a le in d e x cijfer v a n d e g ro n d sto ffen p r ijz en , d a t o o rsp ro n k elijk w erd b erek en d d oor d e D u its e D ie n s t v o o r d e S ta tis tie k . G ed u ren d e e e n b ep a a ld e tijd b ek en d o n d er d e n a a m « V o lk sw ir t » -in d excijfer, v o lg e n s d e b en a m in g v a n h e t tijd s c h r ift d a t d it in d e x cijfer p u b liceerd e, w o r d t h ij o p n ie u w v e r sp reid on d er d e n a a m v a n d eg en e d ie h em h e e ft u itg e w e r k t. D it in d e x cijfer w o r d t b ere k e n d o p g ro n d v a n o n g ev ee r 200 n o te r in g e n o p d e b e la n g r ijk ste w er eld m a rk te n b etreffen d e o n g ev ee r 80 v er sc h illen d e p ro d u k te n . D e k eu ze v a n d eze p r o d u k te n e n v a n h u n w e g in g is in g e g e v e n d oor d e str u c tu u r v a n d e w er eld h a n d el. H e t g em id d e ld e v a n d e p rijze n v a n 1936 is a ls b a sis g en o m en . D e n o te r in g e n w o rd en , in b e g in se l d a g elijk s, o p g en o m e n in e e n v ijftie n ta l la n d e n ; zij w o rd en u itg e d r u k t o f o m g e z e t in d o lla rs e n b ere k e n d in d e v o rm v a n g e m id d e ld e n p er v e e r tie n d a g en . H e t S ch u lz e -in d e x c ijfe r k a n g e s p lits t w o rd en in v e r sc h ille n d e g ro ep en , d ie e lk e e n g e w o g e n in d e x c ijfe r v o o r d e v o lg e n d e p r o d u k te n v o r m e n : g ra n en , v o e d in g sm id d e le n , v le e s, v e t t e n , led er en h u i-

— 83 I

d en , t e x t ie l, ru b b er, ijze r e n sta a l, n o n -fe r r o m e ta le n , ste e n k o le n .

V o o r d e b e r e k e n in g e n w o r d t elk e p rijs u itg e d r u k t in p r o c e n te n v a n d e o fficiële lij s t d er « I n ta s c a le »ta r ie v e n (In te r n a tio n a l T a n k er N o m in a l F r e ig h t S ca le). I n se p te m b e r 1969 w erd d e o o rsp ro n k elijk e « I n ta s c a le »-basis o p n ie u w b ere k e n d in « W o r ld sc a le » (W o rld -w id e T a n k er N o m in a l F r e ig h t S ca le ). D e tw e e reek se n zijn v a n o k to b e r t o t d ece m b e r 1969 a a n e lk a a r g e k o p p e ld .

D e g r o e p e n z ijn v e r z a m e ld in tw e e g r o te c a te g o rie ë n : d e v o o r d e v o e d in g e n v o o r p e r s o o n lijk g e b ru ik b e ste m d e g r o n d sto ffen e n d e in d u str ië le g ro n d sto ffen ; d eze c a te g o r ie ë n k o m e n in h e t a lg e m e n e in d e x c ijfe r v o o r in ee n v e r h o u d in g v a n o n g e v e e r e e n d erd e v o o r d e e e r stg e n o e m d e e n tw e e d erd e v o o r d e la a tstg e n o e m d e .

T a b e l V I I - 2 — S ch u lze -in d e x cijfe rs groep

per

c)

p ro d u k te n -

D e z e in d e x c ijfe r s w o rd en b ere k e n d « C ham ber o f S h ip p in g » o p b a sis 1960 =

door 100.

de

H e t in d e x c ijfe r « R e is b e v r a c h tin g » (droge la d in g e n ) h e e ft b e tr e k k in g o p d e b ela n g rijk e tr a je c te n v a n d e g e h e le w er eld w a a ro p d e « tr a m p s » v a n h e t V e r e n ig d K o n in k r ijk g e v a r e n h eb b en . D e w e g in g p er tr a je c t e n p er p r o d u k t b e r u st o p d e o n tle d in g v a n d e v r a c h to n tv a n g s te n v a n d e g e h e le « tr a m p »v lo o t v a n h e t V e r e n ig d K o n in k r ijk in 1960. H e t in d e x c ijfe r is h e t r e s u lta a t v a n e e n w e g in g v a n d e p rijze n v er k r eg e n v o o r 7 p r o d u k te n v e r v o e r d o v er 27 v e r sc h ille n d e tr a je c te n .

T a b e l V I I -2 v e r m e ld t d e g e w o g e n in d e x c ijfe r s v a n v e r sc h ille n d e g r o e p e n p r o d u k te n d ie in h e t a lg e m e n e S ch u lz e -in d e x c ijfe r v o o rk o m en .

T a b e l V I I -3 — In d e x c ijfe rs va n de zeevra ch tp rijzen a) A l g e m e n e b e s c h o u w i n g e n E e n in d e x c ijfe r v a n d e v r a c h tp r ijz e n is ee n g e m id d eld e v a n v e r h o u d in g e n v a n v r a c h tp r ijz e n . V o o r e lk v a n d ie v e r h o u d in g e n is d e te lle r d e v r a c h tp r ijs (o f e e n g e m id d e ld e v r a c h tp r ijs) v o o r e e n b ep a a ld tr a je c t e n ee n b ep a a ld p r o d u k t, op e e n g e g e v e n o g e n b lik ; d e n o em er is d e v r a c h tp r ijs (o f d e g e m id d eld e v r a c h tp r ijs) v o o r h e tz e lfd e tr a je c t e n h e tz e lfd e p r o d u k t o p h e t b a s is tijd s tip . W a n n e er h e t o m z e e v r a c h tp r ijz e n g a a t, is h e t g e m id d e ld e v a a k g ew o g e n , w aarb ij d e b ere k e n in g e n g e d a a n w o r d e n d oor m id d el v a n d e fo rm u le v a n L a sp e y res. D e w e g in g sc o ë ffic ië n te n zijn a fh a n k e lijk v a n d e a a rd v a n d e k o o p w a a r e n v a n d e le n g te v a n d e a fg ele g d e w e g in h e t g e h e e l v a n h e t z e e v a a r tv e r k eer w aa ro p h e t in d e x c ijfe r b e tr e k k in g h e e ft.

V o o r e lk tr a je c t b e r e k e n t m en h e t e e n v o u d ig re k e n k u n d ig g e m id d e ld e v a n a lle p rijze n . H e t g e d e e lte lijk in d e x c ijfe r v o o r e e n g e g e v e n p r o d u k t is ee n g e w o g e n r e k e n k u n d ig g e m id d e ld e v a n d e r e la tie v e p rijze n v o o r a l d e b e sc h o u w d e tr a je c te n . H e t a lg e m en e in d e x c ijfe r w o r d t b e r e k e n d o p b a s is v a n d eze g e d e e lte lijk e in d e x cijfer s. I I e t in d e x c ijfe r « T ijd b e v r a c h tin g » (d ro g e la d in g e n ) is e e n re k e n k u n d ig g e m id d e ld e v a n d e p r ij z e n o p g e te k e n d v o o r d e m o to r sc h e p e n m e t e e n la a d v e r m o g e n v a n 9 .0 0 0 t o n e n m eer, v o o r h e e n - e n te r u g r e iz e n o f v o o r d e tijd b e v r a c h tin g e n d ie o n g e v e e r 9 m a a n d e n n ie t o v er treffen . E r w o r d t g e e n r e k e n in g g e h o u d e n m e t d e p r ijz e n d ie g e ld e n v o o r c o n tr a c te n w a a rin d e h a v e n w a a r h e t sc h ip w o r d t o v e r g en o m en d o o r d e b e v r a c h te r e n d ie w a a r h e t w o r d t o v er g ed ra g e n a a n d e red er, ze er v e r v a n elk a a r v e r w ijd e rd zijn .

b) I n d e x c ijfe r s b e r e k e n d d o o r h e t « B u n d e s m in is te r iu m fü r V e r k e h r » (D u its e B o n d s r e p u b lie k ) D e d oor h e t M in iste rie v a n V ee v o er b erek en d e in d e x c ijfe r s d er v r a c h tp r ijz e n h e b b e n v o o r a l t o t d o e l h e t p e il a a n t e g e v e n v a n d e v r a c h tp r ijz e n v o o r h e t ze ev e rv o e r v e r tr e k k e n d u it o f e in d ig e n d in d e D u its e B o n d sre p u b liek .

V a n a f 1968 w o rd en v e r sc h ille n d e b ere k e n in g e n g e m a a k t v o o r d e sc h e p e n : ■ — v a n 9 .0 0 0 t o t 1 6 .0 0 0 t o n la a d v e r m o g e n — v a n 2 0 .0 0 0 t o t 4 0 .0 0 0 t o n la a d v e r m o g e n — v a n m eer d a n 4 0 .0 0 0 t o n la a d v e r m o g e n

1. D e in d e x c ijfe r s d ie b e tr e k k in g h e b b e n o p d e d ro g e la d in g e n w o rd en b ere k e n d v o lg e n s e e n g ew o g e n g e m id d e ld e v a n a lle p rijze n v o o r d e tr a je c te n u i t g a a n d e v a n A n tw e r p e n , H a m b u r g o f v a n e e n t u s s e n lig g e n d e h a v e n o f d ie in e e n v a n d eze h a v e n s e in d ig e n , o n g e a c h t d e v la g v a n h e t v r a c h tsc h ip . M en b e p a a lt d e w e g in g sc o ë ffic ië n te n v o lg e n s d e ra m in g v a n d e in h e t b a sisja a r g e ld e n d e v r a c h tta r ie v e n (1 9 6 5 v o o r d e in d e x c ijfe r s v a n a f 1968 e n 1954 v o o r d e in d e x cijfers v a n v ó ó r 1968).

D e in d e x c ijfe r s v a n d e n ie u w e g ro ep v a n 9 .0 0 0 t o t 16 .0 0 0 t o n w er d e n g e k o p p e ld a a n h e t e n ig e in d e x cijfer v a n v ó ó r 1 968, d a t b e tr e k k in g h a d o p d e s c h e p e n d ie d o o rg a a n s k o n d e n w o r d e n v e r g e le k e n m e t d ie v a n d eze n ie u w e gro ep . d ) I n d e x c ij f e r s b e r e k e n d d o o r d e « N o r w e g i a n S h ip p in g N e w s » ( N o o r w e g e n )

2. H e t in d e x c ijfe r b etre ffen d e d e ta n k e r s is ee n r e k e n k u n d ig g em id d e ld e v a n d e p rijze n v o o r re iz e n t u s s e n b ela n g rijk e p e tr o le u m c e n tr a e n h a v e n s v a n h e t V er en ig d K o n in k r ijk o f v a n h e t E u r o p e se v a s t e la n d e n d ie b e tr e k k in g h e b b e n op h e t v e r v o e r v a n ru w e a a rd o lie en er zijd s e n v a n g er a ffin eerd e p ro d u k t e n a n d erzijd s ; d e g e m id d e ld e n m e t b e tr e k k in g t o t d e tw e e so o r te n v a n p r o d u k te n w o rd en v e r v o lg e n s g ec o m b in ee rd om h e t a lg e m e e n in d e x c ijfe r t e v o rm e n op b a sis v a n e e n w e g in g d ie v o o r h e t e e r s tg e n o e m d e p r o d u k t e n v o o r d e la a tstg e n o e m d e g e lijk zijn . —

I n d e x c ij f e r s b e r e k e n d d o o r d e « C h a m b e r o f S h i p p i n g » ( V e r e n i g d K o n in k r ij k )

D e z e in d e x c ijfe r s w o rd en g ep u b licee rd in d e t e O slo v e r sc h ijn e n d e h a lfm a a n d e lijk se p u b lik a tie , d e N o r w e g ia n S h ip p in g N e w s. E r w o r d t re k e n in g g e h o u d e n m e t a lle p rijze n , o n g e a c h t d e .v a lu ta w a a rin d e v r a c h tp r ijz e n w o rd en g e n o te e r d , o f d e v la g v a n d e v ra c h tsc h e p e n . 1. V o o r d e d ro g e la d in g e n z ijn d e in d e x c ijfe r s g e b a see rd o p d e b ev ra c h tin g sv o o r w a a r d e n v a s tg e s te ld o p d e B a ltic E x c h a n g e v a n L o n d e n . O m z e t e b e r e k e n e n g e b r u ik t m e n v a s t e w e g in g sc o ë ffic ië n te n 8 4

—

d ie d e o n tw ik k e lin g w e e r g e v e n v a n d e m a r k t v a n d e b e v r a c h tin g v a n d e d ro g e la d in g e n g ed u ren d e d e b a sisp er io d e g a a n d e v a n ju li 1965 t o t ju n i 1966. D e z e co ë ffic ië n ten h a n g e n a f v a n h e t a a n ta l b ev r a c h tin g sc o n tr a c te n d ie g ed u ren d e d e b a sisp er io d e w er d e n o p g e te k e n d . a ) R e is b e v r a c h tin g : h e t in d e x c ijfe r is g ev o r m d u it v ij f g e d e e lte lijk e in d e x c ijfe r s w a a rv a n elk o v e r e e n k o m t m e t ee n p r o d u k t e n d ie b e tr e k k in g h eb b e n op 28 v e r sc h ille n d e h a n d e lstr a je c te n . A lle e n d e in d eze lfd e v a lu ta (dollar o f p o n d ster lin g ) v a s tg e s te ld e b e v r a c h tin g sv o o r w a a r d e n k o m e n in a a n m e rk in g b ij d e b ere k e n in g v a n e lk v a n d e reek se n b e v r a c h tin g sta r ie v e n d ie e e n v a n d e b e sta n d d e le n v o r m t v a n d e reek s d ie e lk tr a je c t v e r te g e n w o o r d ig t. M en b e r e k e n t v o o r e e r st h e t re k e n k u n d ig g em id d e ld e v a n d ie b e v r a c h tin g sv o o rw a a r d e n d ie m en g ed u ren d e d e b esc h o u w d e p erio d e v o o r e lk tr a je c t h e e ft o p g e te k e n d . M en b ere k e n t v e r v o lg e n s d e g e d e e lte lijk e in d e x cijfer s d oor d eze re k e n k u n d ig e g e m id d e ld e n op t e te lle n , w aarb ij a a n e lk tr a je c t ee n g e p a ste w e g in g s co ë fficiën t w o r d t to e g e k e n d , z o d a t e lk g e d e e lte lijk in d e x c ijfe r h e t g e w o g e n g em id d e ld e v e r te g e n w o o r d ig t v a n d e b e v r a c h tin g sv o o r w a a r d e n o p g e te k e n d v o o r d e p r o d u k te n d ie h e t su b in d e x cijfer v e r te g e n w o o r d ig t. Z o o o k is h e t to ta le in d e x c ijfe r e e n g e w o g e n g e m id d e ld e v a n d e b e v r a c h tin g sv o o r w a a r d e n v a s tg e s te ld v o o r alle p r o d u k te n v e r v o e r d d o o r p er reis b e v r a c h te sc h e p e n . D e w e g in g is a fg e le id u it o n g e v e e r 4 .5 0 0 b e v r a c h tin g sv o o r w a a r d e n o p g e te k e n d ged u ren d e d e b a sisp er io d e . b ) T ijd b e v r a c h tin g : d it in d e x c ijfe r is sa m e n g e ste ld u it v ij f g e d e e lte lijk e in d e x c ijfe r s d ie re k e n in g h o u d e n m e t d e to n n e n m a a t e n d e sn e lh e id v a n d e sc h e p e n . Ie d e r g e d e e lte lijk in d e x c ijfe r v e r te g e n w o o r d ig t h e t r e k e n k u n d ig g em id d e ld e v a n d e b ev ra c h tin g sv o o r w a a r d e n o p g e te k e n d g e d u r e n d e d e b esc h o u w d e p erio d e v o o r d e ca te g o rie sc h e p e n d ie h e t g e d e e lte lijk e in d e x c ijfe r v e r te g e n w o o r d ig t. E r w o r d t a lle en re k e n in g g e h o u d en m e t d e b ev ra c h tin g sv o o r w a a r d e n g e ld ig v o o r m in d er d a n éé n jaar. H e t t o ta le in d e x cijfer is d e so m v a n d e v ij f r e k e n k u n d ig e g em id d e ld en w a a ra a n d e v e r e is te w e g in g sc o ëfficië n ten zijn to e g e k e n d d ie a fg e le id z ijn u it 1.300 b e v r a c h

tin g sv o o r w a a r d e n o p g e te k e n d g ed u ren d e d e b a sisp erio d e. 2 . V o o r d e v lo e ib a r e la d in g e n (re isb e v ra c h tin g v a n ta n k er s), is h e t in d e x c ijfe r g eb a se er d o p d e p rijs v e r h o u d in g e n d ie m e n v e r k r ijg t d o o r d e co u ra n te b e v r a c h tin g sv o o r w a a r d e n t e v e r g e lijk e n n ie t m e t d ie w e lk e g ed u ren d e ee n b ep a a ld e b a sisp e r io d e w er d e n o p g e te k e n d , z o a ls in h e t g e v a l v a n d e d ro g e la d in g e n , m a a r m e t e e n ty p e s c h a a l v a n In ta s c a le b e v r a c h tin g sta r ie v e n , d ie b e tr e k k in g h a d o p ee n ty p e -ta n k e r . M et e e n v a s t e b e v r a c h tin g sp r ijs v a n 789 p o n d ste r lin g p er d a g e n r e k e n in g h o u d e n d m e t d e la d in g s-/lo ss in g ste r m ijn e n e n m e t e e n b ep a a ld e m a rg e v o o r o n v o o rzien e o m sta n d ig h e d e n , is h e t b a s is ta r ie f 3 2 sh illin g 10 p en ce v o o r d e re is C u raçao/ L o n d en /C u ra ça o . D e to lg e ld e n v o o r d e d o o r v a a r t v a n e e n k a n a a l e n so m m ig e b ijk o m e n d e k o s te n w o r d en a fzo n d e rlijk g e v o e g d b ij h e t b e v r a c h tin g sta r ie f e n z ijn n ie t o n d e r h e v ig a a n p r o c e n tu e le v er a n d er in g en . D e v o o r d e b e v r a c h tin g v a n ta n k e r s v a s tg e s te ld e v o o rw a a r d e n z ijn o p g e te k e n d t e g e n h e t In ta s c a le t a r ie f o f te g e n e e n h o g er o f la g er ta r ie f, n a a rg ela n g v a n d e to e s ta n d v a n d e m a r k t o p h e t o g e n b lik d a t d e v o o rw a a r d e n z ijn v a s tg e s te ld , e n m e n b e r e k e n t u ite in d e lijk h e t in d e x c ijfe r d o o r h e t re k e n k u n d ig g em id d e ld e v a n d eze p rijsv e r h o u d in g e n t e n em en . V a n a f 1970 w erd d e « I n ta s c a le »-basis o p n ie u w b ere k e n d in « W o rld sc a le ». D e tw e e r e ek se n z ijn g e k o p p e ld a a n h e t jaar 1970. ■ V o o r d a t d e sc h a a l v a n d e I n ta sc a le -b e v r a c h tin g s ta r ie v e n b e s to n d , w a s h e t in d e x c ijfe r v a n d e v r a c h t p r ijz e n v o o r d e ta n k er s g eb a se er d o p d e v o lg e n d e ta r ie fs te lse ls d ie d a n h e t m e e st w er d e n to e g e p a s t v o o r d e tr a je c te n d er t a n k s c h e p e n : d e M .O .T . (M in istry o f T ra n sp o rt) t o t in d ece m b e r 1 956, d e sc h a a l n r 2 (n o m in a a l t a r ie f v a n d e t e L o n d e n g e n o te e r d e v r a c h tp r ijz e n ) t o t 15 d ece m b e r 1958, d e sc h a a l n r 3 (n o m in a a l t a r ie f v a n d e t e L o n d e n g e n o te e r d e v r a c h tp r ijz e n ) v a n 15 d ecem b er 1958 t o t 15 m e i 1962. A l d ie b e v r a c h tin g s ta r ie v e n h a d d e n t o t b a sis h e t t a r ie f v a n 32 sh illin g 6 p e n c e v o o r d e re is C u raçao/ L o n d en /C u ra ça o e n w a ren d u s v r ijw e l g e lijk a a n In ta sc a ie , h o ew el e e n a n d e r so o r t v a n ta n k e r a ls b a sis w erd g eb ru ik t.

B. IN D E X C IJ F E R S V A N D E IM P L IC IE T E P R IJ Z E N V A N H E T Bron :

B R U T O N A T IO N A A L P R O D U K T

N a tio n a a l In s titu u t voor de S ta tistie k ( N . I . S . ) .

Bibliografie : Sta tistisch Ja a rb o ek voor België. S ta tistisch tijd sc h rift v a n het N . I . S . S ta tistisch e S tu d ies ( N . I . S ) .

T a b e l V I I - 4 — In d e x c ijfe rs va n de im p lic ie te p r i j zen v a n het bru to n a tio n a a l p r o d u k t tegen m a rk t p r ijz e n H e t in d e x c ijfe r v a n d e im p lic ie te p rijze n v a n h e t b ru to n a tio n a a l p r o d u k t te g e n m a rk tp rijz en w o rd t —

v er k r eg e n d oor h e t b ru to n a tio n a a l p r o d u k t (te g e n m a rk tp rijz en ) te g e n lo p e n d e p rijze n t e d e le n d oor h e t b r u to n a tio n a a l p ro d u k t (te g e n m a rk tp rijzen ) te g e n v a s t e p rijze n (v a n 1963).

85 —

C. IND EX CIJFER S VAN DE G R O O TH A NDELSPRIJZEN Bronnen :

M in iste r ie va n Econom ische Z a k e n ( M .E .Z .) . I n s titu t de Recherches Econom iques ( I . R . E . S . ) .

Bibliografie : S ta tistisch Ja a rb o ek voor België. S ta tistisch T ijd s c h r ift va n het N . I . S . A rbeidsblad. Service m en su el de C onjuncture de L o u v a in ( I . R . E . S . ) . D é fin itio n s et m éthodes statistiques ( I . R . E . S . ) . A n n u a ire S ta tistiq u e ( O .V .N .) . B u lle tin m en su el de S ta tistiq u e ( O .V .N .) .

I.

IN D E X C IJ F E R S V A N H E T V A N E C O N O M IS C H E Z A K E N

M IN IS T E R IE

v a n d e b u ite n la n d s e h a n d el, g e d e e lte lijk e s t a t is tie k e n v a n d e p r o d u k tie ) e n v a n d e a d v ie z e n v a n te c h n ic i.

T a b e l V I I - 5 — A lgem een in d ex c ijfer W ij v e r w ijz e n d e lezer n aar b o ek d e el 1 (blz. 61) v a n d e B elgisch e econom ische sta tistie k en , ja ren 1941-1950, v o o r ee n o m sta n d ig e a n a ly se v a n d e officiële in d e x c ijfe r s d er g r o o th a n d elsp r ijz en . W ij p u b lic ere n h ier n a ee n v er k la re n d e s a m e n v a ttin g o v er g en o m en u it h e t S ta tistisc h J a a rb o ek voor B elgië. H e t in d e x c ijfe r is b erek en d v o lg e n s d e g r o o th a n d e ls p rijze n v a n 135 p r o d u k te n d ie 272 h a n d e lsk w a lite i t e n v e r te g e n w o o r d ig e n e n in 12 g r o e p e n in g ed ee ld zijn . D e p r ijslijste n h eb b e n b e tr e k k in g o p d e tw e e d e h e lft v a n d e m a a n d e n w o r d e n m e d e g e d e e ld d oor d e m e e st b ek en d e in d u str ië le n e n h a n d ela a r s v a n h e t la n d .

L ijs t v a n de p ro d u k te n w a a rva n de p r ijz e n d ien en voor de berekenin g v a n het in d e x c ijfe r d er groot h a n d e lsp rijzen (1) p e r 31 decem ber 1 9 7 0 I.

— D ie r lijk e la n d b o u w p r o d u k te n (9,6 p e t.) 1. O ssen , m in d er e k w a lite it e n b eter e k w a lite it (2) 2 . S tie re n , m in d er e k w a lite it e n b eter e k w a lite it (2) 3. K o e ie n , m in d er e k w a lite it e n b eter e k w a lite it (2) 4. V a a rzen , m in d ere k w a lite it e n b e te r e k w a lite it (2) 5. O n g e sla c h te k a lv e r e n , m in d er e h o e d a n ig h e id 6 . O n g esla ch te k a lv e r e n , g o e d e k w a li t e it 7. O n g esla ch te v a r k e n s, m in d ere k w a li t e it 8 . O n g esla ch te v a r k e n s, b eter e k w a li t e it 9. E ie r e n 10. B o te r 11. M elk 12. A m e rik a a n se reu zel ■ 13. K a a s (2)

II.

— P la n ta a r d ig e la n d b o u w p r o d u k te n (1 0 ,4 p e t.) 1 . T a r w e (3) 2. T a rw em eel 3. H a v e r e n g e r st (2) 4. R ij s t (3) 5. M aïs 6 . I n la n d s e a a rd a p p e len (2) 7. C ich o reib o n en 8 . K o ffie (4) 9. C acao (2) 10. T a b a k (2 ) 11. H o p 12. R u w e su ik er 13. P a lm p itte n 14. V e e v o e d e r k o e k e n (3)

III.

— V e ts to ffe n (1,5 p e t.) 1. P la n ta a r d ig e o lië n (3) 2. M in era le o lië n e n v e t t e n (6 )

IV .

— D e lfsto ffe n (14,1 p e t.)

H e t M .E .Z . b e r e k e n t ee n in d e x c ijfe r w a a r v a n d e v a s t e b a sis h e t g em id d e ld e is v a n d e in d e x cijfer s v a n d e ja re n 1936, 1937 e n 1938 g e lijk a a n h o n d erd e v e n a ls ee n in d e x c ijfe r b erek en d v o lg e n s h e t ch a in sy stem . D e v e r sc h ille n d e b ere k e n in g sfo rm u les d ie h ie r on d e r v e r m e ld z ijn w o rd en g e b r u ik t o m d e in d e x cijfer s t e b ere k e n e n : — in d e x c ijfe r v a n e lk e h a n d e lsk w a lite it : a =

X

100

Po P i z ijn d e d e p rijs v a n d e w a a rn em in g sp erio d e, p 0 z ijn d e d e b a sisp rijs. D e z e la a ts te is d e p rijs v a n d e ja ren 1936 t o t 1938 o f v o o r h e t g e v a l v a n d e in d e x c ijfe r s v o lg e n s h e t ch ain s y s te m , d eze v a n d e m a a n d d ie d e w a a rn em in g sm a a n d v o o r a f gaat ; — in d e x c ijfe r p er p r o d u k t : k ________________________ i = V « i X os2 X ... X at k z ijn d e h e t a a n ta l h a n d e lsc a te g o r ie ë n o f -k w a li t e it e n v a n h e t b e sc h o u w d e p r o d u k t ; — g r o e p sin d e x c ijfe r e n a lg e m e en g em id d e ld in d e x cijfer : n I

X ï% X

X in

n z ijn d e n a a rg ela n g v a n h e t g e v a l, g e lijk a a n h e t a a n ta l p r o d u k te n v a n d e b esc h o u w d e g ro ep (g ro e p sin d ex cijfer ) o f a a n 135 (a lg em een in d e x cijfer). O n re ch tstr eek s h e e ft h e t a a n ta l a rtik els g ek o ze n v o o r elk e g ro ep e e n zek ere w e g in g t o t g e v o lg . D e z e b ela n g rijk h e id v a n d e v e r sc h ille n d e g ro e p e n w o rd t g era a m d o p g ro n d v a n d e b e sta a n d e s ta tis tie k e n (eco n o m isch e e n so c ia le te llin g v a n 1937, s t a tis tie k

a) S te e n k o le n 1. F ijn e 0 /1 0 v e t 2 . A n tr a c ie t 1 8 /3 0 - 2 0 /3 0 3. 3 0 /5 0 m a g er e g eb ro k en 4. G e zeefd e v e t t e (1) De percentages geven het relatief belang van elk der groepen, het aantal artikelen die ze om vatten wordt gesteld tegenover het totaal aantal produkten gelijk aan 100. De cijfers tussen haakjes vermelden het aantal soorten en kwaliteiten waarvan de prijzen opgetekend worden.

— 86 —

b ) B ijp r o d u k te n v a n ste e n k o le n 5. G ro v e co k es v o o r h o o g o v e n s 6 . G ek alib reerd e in d u strie co k es 7. R u w e te e r 8 . B e n z o l 90 p e t.

b) V la s 6 . R u w v la s 7. G e zw en g eld v la s 8 . Z w are v la sg a r e n s n r 30 (2) 9. Z w are v la sg a r e n s n r 50 (2) 10. L in n e n (2) c) K a to e n 11. S tr ic t m id d lin g k a to e n 1 2 . R u w k a to e n (2) 13. K a to e n e n sp in s e ls 18a Q. V e n 3 6 a Q. I V (2) 14. K a to e n e n sp in s e ls W e ste r n ch a in Q. V I 15. G e tw ijn d e V ic h y 16. R u w c a lic o t d ) J u te 17. R u w e ju t e ■ 18. In p a k d o e k in ju te

c) A a rd o lie p r o d u k ten 9. B e n z in e (3) 10. G a so il in b u lk 1 1 . S to o k o lie in b u lk d ) E r ts e n e n ru w e m e ta le n 1 2 . B r ie y e r ts 13. Z w eed s e r ts 14. H e m a t it e (2) 15. R u w g a lv a n isa tie z in k 16. L o o d in b lo k k en e)

V.

G ro ev e p r o d u k ten 17. Z in n ik se s te e n (2) 18. Z a n d s te n e n s tr a a ts te e n (6) 19. P o r fie r ste e n sla g

e)

— C h em isch e p r o d u k te n (8,1 p e t.) a) E ig e n lijk e ch em isc h e p r o d u k te n 1. S o d a c a rb o n a a t 2 . L ith o p o o n 30 p e t. in p o ed er 3. B ijte n d e so d a 4. Z w a v e lzu u r 60 t o t 66° (2) 5. C h lo o rw a tersto fzu u r 6 . N a tr iu m su lfa a t (2) 7. B ijte n d e k a li (2) 8 . Z in k w it in p o ed er

— B o u w m a te r ia le n (9 ,6 p e t.) 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13.

b ) C h em isch e m e ststo ffe n 9. F o s fa a tm e s ts to ffe n (2) 10 . S tik sto fm e s tsto ffe n (2) 1 1 . K a lim e ststo ffe n (2) V I.

— H u id e n e n le d e r (3,7 p e t.) 1. R u w e h u id e n (4) 2 . G e lo o id led er v o o r z o le n e n d rijf rie m e n (6) 3. C h room led er in b o x b a n d e n k e u s D 4. Z w a rt h a lf ste r k b o x c a lf 5. S ch o en en (2)

V II.

X I I . — M e ta a l 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. . 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16. 17. 18. 19. 20. 21. 22. 23. 24. 25. 26.

— R u b b e r (0 ,8 p e t.) 1. R ib b e d sm o k e d ru b b er

V I I I . — H o u t (4 ,4 p e t.) 1. 2. 3. 4. 5. 6. IX .

X.

A m e rik a a n se eik R od e den, 3 x 9 R o d e d en , 2 1 /2 x 7 R o d e d en , 1 x 5 R o d e d en , 3 /4 X 4 P itc h p in e p la n k e n 1/10

— P a p ie r e n k a r to n (3,0 p e t.) 1. 2. 3. 4.

K u n s tv e z e ls 19. R a y o n n e g a r e n s e n -v e z e ls (2) 20. R a y o n n e v o e r in g e n 1 m e n ra y o n n e v o e r in g e n 100 Q 999 (2) 2 1 . R a y o n n e v o e r in g e n 100 Q 1055, ta ffe ta s in n y lo n e n in a c e ta a tr a y o n n e (3)

P a p ie r p a p (3) P a p ie r (10) K a r to n (2) K r a n te n p a p ie r

— T e x tie lg o e d e r e n (1 5 ,5 p e t.) a) W o l 1 . K a m w o l (3) 2 . O n o n tv e tte w o l (2) 3. W o lle n w ee fg a r en s 4. W o lle n b reig a ren s (2) 5. W o lle n sto ffe n (3) —

8 7

—

M o z a ïe k ste e n (3) M arm er (3) L e ie n B a k s te n e n (2) T e g els B o o m se p a n n e n (2) V e r n iste p a n n e n (2) D ra in ee rb u ize n (6) W a te r m o r te l D o o r n ik s ce m e n t P o r tla n d c e m e n t V e n ste r g la s, v a s t e m a te n (3) V en sterg la s, n o rm a le m a ten e n m e ta a lp r o d u k te n (1 9 ,3 p e t.) S ch ro o t G ietijzer B ille tte s L a r g e ts , S p o o r sta v e n P ro fie lstu k k e n H a n d e lssta a l S ta le n p la te n (3) G ie tijz er en b u iz e n N a g e ls , d ra a d n a g e ls (2) B la n k e d ra a d G eg a lv a n isee rd e p ro d u k te n (3) S ta le n k a b e ls (2) K e tt in g e n (2) K a c h e ls (2) G eëm a illeerd e p r o d u k te n (3) V a te n (2) G e re ed sch a p sw e rk tu ig e n M oeren A u to m a tis c h e b a la n s A from er E le c tr isc h m a te rie el Z in k (2) T in L o o d in b la d e n E le c tr o ly tis c h k op er.

D e A lg e m e n e D ir e c tie v a n N ijv e r h e id e n H a n d e l (M .E .Z .) h e e ft so m m ig e p rijze n v a n a r tik e le n d ie b eg re p e n z ijn in h e t in d e x c ijfe r v a n d é g r o o th a n d e ls p rijze n g eg r o ep ee rd e n h e e ft d e in d e x c ijfe r s u it g e w e r k t d ie h e t v o o rw e rp z ijn v a n d e ta b e lle n V I I - 6 t o t V I I-9 .

v a n d e p rijze n d ie n e n v o o r d e b ere k e n in g v a n h e t in d e x c ijfe r d er g ro o th a n d elsp r ijz en ».

II. IN D E X C IJ F E R S V A N H E T « IN S T IT U T D E R E C H E R C H E S E C O N O M IQ U E S » T a b e l V I I - 6 — N ijv e rh e id sp ro d u k te n H e t b e tr e ft h e t g e h e e l v a n p r o d u k te n d ie in a a n m er k in g k o m e n v o o r d e s a m e n ste llin g v a n h e t a lg e m e n e in d e x c ijfe r d er g ro o th a n d elsp r ijz en m e t u it zo n d e r in g v a n d e ru b rie k e n I « D ie r lijk e la n d b o u w p r o d u k te n » e n I I « P la n ta a r d ig e la n d b o u w p ro d u k t e n ».

T a b e l V I I -7 — N ijv e rh e id s- en in verschillen de p ro d u k tie sta d ia

lan db o u w p ro d u k ten

D e n ijv e r h e id s- e n d e la n d b o u w p r o d u k te n (deze la a t s t e o m v a tte n d e ru b rie k e n I e n I I v a n d e lij s t d er p r o d u k te n d ie v o o r d e sa m e n ste llin g v a n h e t a lg e m e n e in d e x c ijfe r v a n d e g r o o th a n d e ls p r ijz e n in a a n m e rk in g k o m e n ) z ijn in g e d e e ld v o lg e n s d e p r o d u k tie s ta d ia : — v o o r d e n ijv e r h e id sp r o d u k te n : g ro n d sto ffen h a lf-a fg e w e r k te p r o d u k te n a fg ew er k te p r o d u k te n — v o o r d e la n d b o u w p r o d u k te n : h a lf-a fg e w e r k te p r o d u k te n a fg ew er k te p r o d u k te n

T a b el V I I - 8 — In gevoerde

en

inheem se

p ro d u k ten

D e z e ta b e l o m v a t d e v o lg e n d e reek se n in d e x cijfers : a) in d e x c ijfe r s v a n d e in g e v o e r d e p r o d u k te n o n d e r v e r d e e ld in : — n ijv e r h e id sp r o d u k te n — la n d b o u w p r o d u k te n b ) in h e e m se p r o d u k te n o n d e rv er d e eld in : — n ijv e r h e id sp r o d u k te n — la n d b o u w p r o d u k te n H e t g e b ie d d a t d o o r h e t g e h e e l v a n d e in d e x c ij fers d er in h e e m se en d er in g e v o e r d e p r o d u k te n b e str e k e n w o r d t, v e r s c h ilt v a n d a t w a a ro p h e t a l g e m e n e in d e x c ijfe r d e r g ro o th a n d elsp r ijz en b etre k k in g h e e ft. S o m m ig e p r o d u k te n opgenom ien in h e t a lg e m en e in d e x c ijfe r w er d e n im m ers w e g g e la te n b ij d e b ere k e n in g v a n d e in d e x c ijfe r s d er in h e e m se e n d er in g e v o e r d e p r o d u k te n te r w ijl v o o r la a tstg e n o e m d e in d e x c ijfe r s n ie u w e p r o d u k te n in a a n m e rk in g w erd en gen o m en .

T a b e l V I I -1 0 — A lg em een in d e x c ijfe r en in d e x c ij f e r s der in d u strië le , la n d b o u w - en vo e d se lp rijze n T a b e l V I I - 11 — In d e x c ijfe r s der in d u strië le p ro d u k te n p e r groep

p r ijz e n

van

de

H e t I .R .E .S . v e r z a m e lt b ij e e n a a n ta l co rres p o n d e n te n (g esp ec ia liseer d e b e d r ijv e n e n fed er a tie s) ee n g e h e e l v a n p rijze n , in h o o fd z a a k g o ed er en b e tre ffen d d ie r e la t ie f h o m o g e e n in d e tijd , e n b e la n g r ijk z ijn e n w a a rv o o r h e t m o g e lijk is g r o o th a n d e ls p rijze n t e v e r g e lijk e n ; d e ze er b e w e r k te p r o d u k te n w o rd en s le c h ts w e in ig in a a n m e rk in g g en o m en . H e t b e tr e ft w er k e lijk e g r o o th a n d e ls p r ijz e n , in b e g in s e l v e r k o o p p r ijz e n a f fa b r ik a n t o f z o n ie t a a n k o o p p rijzen . V o o r d e b e r e k e n in g sm e th o d e w o rd en d e b e s ta a n d e in d e x c ijfe r s (1953 = 100) v a n d e in d iv id u e le p r o d u k te n o f v a n e le m e n ta ir e su b g r o ep en v a n p r o d u k te n w aarb ij g e e n p ro b lee m v a n in te r n e w e g in g r ijst, a ls u itg a n g s p u n t g en o m en . D e z e in d e x c ijfe r s w er d e n o m g e z e t o p d e b a sis 1961 = 100 e n z o v e e l m o g e lijk a a n g e v u ld v o o r b ijk o m e n d e p r o d u k te n d ie z e lf n ie u w z ijn o f w a a r v a n d e p r ijz e n b e sc h ik baar z ijn g ew o rd en . P ,( (i = 1, n ; P;0 = 100 ; t = 0 in 1961) z ijn d e h e t in d e x c ijfe r v a n d e p r ijz e n v a n h e t p r o d u k t o f v a n d e su b g ro ep p r o d u k te n i. D e m eer a lg e m e n e in d e x c ijfe r s (per se c to r e n p er sta d iu m , v e r v o lg e n s v o o r h e t g e h e e l v a n h e t b etro k k e n g eb ie d ) w o rd en v e r k r e g e n d o o r d e sa m e n ste llin g v a n d e n in d e x c ijfe r s P ,( in ee n g e w o g e n m e e tk u n d ig in d e x c ijfe r . D e g e b r u ik te w e g in g e n z ijn d e t o e g e v o e g d e w a a rd en o f fo rfa ita ir d e h e lf t v a n d e in g e v o e r d e w a a rd en in ie d e re se c to r e n o p ie d e r sta d iu m in d e lo o p v a n h e t jaar 1961. D e z e lfd e w e g in g e n d ie n e n v e r v o lg e n s o m m eer a lg e m e n e h erg r o ep er in g en te b erek en en . gio z ijn d e d e w e g in g to e g e p a s t o p h e t p ro d u k t o f e le m e n ta ir e su b g r o ep v a n p r o d u k te n i, h e t in d e x cijfer v a n d e p rijze n o p h e t o v e r e e n k o m stig e s t a d iu m e n in d e o v e r e e n k o m s tig e se c to r b e a n tw o o r d t d a n a a n d e fo rm u le : L og I, =

i =

g» Log F , .

1 ,... ; P io =

100 ; / =

o in 1961

In z o n d e r h e id , Log I 0 =

£g,;° L ° ë g io

100 =

2, e n I 0 =

100

T a b e l V I I - 9 — G ro ep in d e x cijfe rs H e t b e tr e ft d e g r o e p e n I t o t X I I d ie h ie r b o v e n o p g e n o m e n zijn in d e « L ijs t v a n d e p r o d u k te n w a a r

A a n g e z ie n d e z e lfd e p ro ce d u re g e b r u ik t w o r d t o m d e o p e e n v o lg e n d e h erg ro ep erin g en o p t e b o u w e n is d e a a n g e g e v e n fo rm u le a lg em een .

— 88 —

A lgem een Indexcijfer en Indexcijfer per sector

D e in d e x c ijfe r s p er « p r o d u k te n » o f « g ro ep en v a n p r o d u k te n » z ijn g eg r o ep ee rd p er « se c to r e n », v e r v o lg e n s p er « ca te g o rie ën » (« la n d b o u w p r o d u k te n » e n « in d u str ië le p r o d u k te n », d eze la a t s t e c a t e go rie is o n d e rv er d e eld in « b ra n d sto ffe n e n en er g ie », « v o e d in g sm id d e le n » e n « an d ere ») e n t e n s lo t t e in e e n « a lg e m e en » in d e x c ijfe r (ta b e l V I I - 10).

Wegingswaarden In miljarden franken

Coëfficiënt in pct. van het totaal

(1) B ouw m aterialen........................ Non-ferrometalen .................... IJzer en s t a a l ............................. Metaalverwerkende nijverheid Chemische p r o d u k te n ............. T e x tie l.......................................... D iversen........................................ Brandstof en en erg ie................

B o v e n d ie n m a a k t h e t I .R .E .S . v o o r d e « n ijv e rh e id sp r o d u k te n » ee n h erg ro ep erin g in v ie r p ro d u k t ie s t a d ia (drie s ta d ia v ó ó r 1961) en , v o o r d e « la n d b o u w p r o d u k te n » e e n h erg ro ep erin g in « v e e te e ltp r o d u k te n » e n « a k k e rb o u w p r o d u k te n ». V o o r d e s a m e n ste llin g e n d e w e g in g v a n d e v e r sc h ille n d e in d e x c ijfe r s v ó ó r 1961 w o r d t v e r w e z e n n a a r d e B e lg isc h e E c o n o m isc h e S ta tis tie k e n 1 9 50-1960 (D e e l I , b lz. 82 t o t 84). V a n a f 1961 z ijn d e in d e x cijfer s sa m e n g e ste ld en g e w o g e n a ls v o lg t :

12 14 22 47 14 30 14 31

5,1 5,9 9,4 19,9 5,9 12,7 5,9 13,2

Industriële produkten ................

184

78,0

V oedingsprodukten..................

42

17,8

226

95,8

10

4,2

236

100,0

Totaal (industrie + voeding) : Landbouwprodukten

...........

Eindtotaal :

waarde van de invoer (1) Tocgevoegde waarde o f -------------------------------- in 1961.

I n d e x c i jf e r v a n d e i n d u s t r i ë l e p r o d u k t e n i n v i e r s t a d i a (*) Halfafgewerkte produkten

Bewerkte stoffen

Grondstoffen

(1)

(2)

(1)

(2)

1 3 5

2

3 9 4

10 31 14

—

•—

21 14 10

16

13 4 36

6 4 3 —

Industriële groep zonder voedingsmiddelen. . . .

33

73

29

Voedingsprodukten ............................................

12

27

—

Industriele groep en voedingsmiddelen

45

100

29

Bouwm aterialen..................................................... Non-ferrometalen .............................................. IJzer en staal ....................................................... Metaalverwerkende nijverheid ...................... Chemische produkten ........................................ Textiel .................................................................... D iv e r se n .................................................................. Brandstof en energie ..........................................

.........

—

—

7 11 — —

6 2

(1)

8

(2)

2

15 8 7

—

13 7 6 19 5 15

100

100

(1)

(2)

—. —

—

10

2

—■

Eindprodukten

6 18

1 4

60 3 1 6

—■

—

75

88

47

70

10

12

20

30

85

100

67

100

22

40

—

2

(*) Met inbegrip van « brandstoffen en energie • en « voedingsmiddelen > (1) Wegingswaarde in miljarden franken. (2) Coëfficiënt in pct. van het totaal.

D . IN D E X C IJ F E R S V A N D E Bronnen :

B O U W P R IJZ E N

M in iste r ie van Econom ische Z a k e n ( M .E .Z .) . In s titu t de Recherches E conom iques ( I . R . E . S . ) . A sso cia tie v a n Belgische E x p e rts ( A B E X ) .

Bibliografie : D é fin itio n s et m éthodes statistiques ( I . R . E . S . ) . Service m en su el de C onjoncture de L o u v a in ( I . R . E . S . ) .

T a b e l V I I -1 2 — In d e x c ijfe rs

van

de

bom o p rijzen

P r ijsin d e x c ijfe r s w o rd en b erek en d d oor h e t I .R .E .S . v o o r o p en b a re g e b o u w e n en g e b o u w e n v a n b u rg erlijk e b o u w k u n d e a lsm ed e v o o r d e so c ia le w o n in g e n . D e b a sis is 1953 = 100 t o t in 1969, v e r v o lg e n s 1961 = 100 se d e r t 1970.

H e t b e tr e ft e e n g e w o g e n r e k e n k u n d ig g e m id d e l d e v a n p rijsin d e x cijfer s v a n b o u w m a te r ia le n e n v a n lo o n k o ste n ; d e w e g in g e n zijn e e n fu n c tie v a n d e g er a a m d e w a a rd e in 1953 v a n h e t v e r b r u ik v a n d e v e r sc h ille n d e m a te r ia le n v o o r d e b o u w v a n so c ia le w o n in g e n e n v a n o p en b a r e g e b o u w e n e n in d e b u r g er lijk e b o u w k u n d e a lsm ed e v a n d e g er a a m d e w a a r d e v a n d e in d eze w er k e n o p g e n o m e n lo o n k o ste n . H e t a a n d e e l v a n d e lo o n k o ste n is 4 0 p c t. v o o r d e so c ia le w o n in g e n e n 30 p c t. v o o r d e a n d e re g e b o u w en .

h e tg e e n h e t in d e x c ijfe r o p le v e r t. D it la a ts te w o r d t g e b r u ik t d o o r v e e l v e r z e k e r in g sm a a tsc h a p p ije n d ie h e t s te ls e l v a n d e b ra n d p o lisse n , « g e ïn d e x e e r d » o p d e w a a rd e v a n d e h erb o u w , to e p a sse n .

T a b el V II -1 3 — In d e x c ijfe r v a n de herbou w w aarde v a n een gebouw D it in d e x c ijfe r w o r d t op d e v o lg e n d e w ijze b erek en d : tw e e m a a l p er ja a r v e r g a d e r t een c o m ité v a n d e sk u n d ig e n o m d e m e e s t r e c e n te o n tw ik k e lin g v a n d e k o ste n b e sta n d d e le n v a n ee n g e b o u w t e on d e rzo e k e n . E e n s v o o r a ltijd h eb b e n d e d e sk u n d ig e n d rie ty p e -c o n s tr u c tie s g e k o z e n : e e n a rb eid ersw o n in g , e e n o p b r e n g sth u is e n e e n h a n d e lsh u is ; v o o r elk v a n d eze g e b o u w e n h eb b e n zij op g ro n d v a n d e r e s p e c tie v e p la n s e n b e ste k k e n ee n g e d e ta ille e r d e en v o lle d ig e m e tin g o p g e ste ld v a n a lle w erk en v a n d e ru w b o u w e n v a n d e a fw e rk in g d ie d e u itv o e r in g v a n e lk v a n d eze d rie g e b o u w e n v e r g t. D e t o ta le k o s te n v a n d eze g e b o u w e n w erd en b ere k e n d o p b a sis v a n d e w er k e lijk e p rijze n d ie in 1939 w er d e n to e g e p a s t in d e b e ste k k e n v a n d e v e r sc h ille n d e d e e ln e m e n d e a m b a c h te n . Op ie d e r v a n h u n v e r g a d e r in g e n b ere k e n e n zij d e k o s te n v a n d ie ze lfd e g e b o u w e n o p d a t o g e n b lik , w aarb ij zij u itg a a n v a n d e w er k e lijk to e g e p a s te e e n h eid sp rijz en in d e m e e st r e c e n te b e ste k k e n o p g e ste ld d oor d e v e r sc h ille n d e d e e ln e m e n d e a m b a c h te n . H e t b ed ra g v a n h e t to ta le n ie u w e b e s te k w o r d t g e d e e ld d oor d a t v a n 1939,

T a b el V I I -1 4 — I n d e x c ijfe r va n de p r ijz e n der b ou w m a teria len D it in d e x c ijfe r , in d e x c ijfe r I g en a a m d , w o r d t b ere k e n d d o o r d e co m m issie d er p r ijslijste n v a n d e b o u w m a te ria le n , ee n co m m issie d ie bij h e t M .E .Z . fu n k tio n n e e r t e n d ie is sa m e n g e ste ld t e n d ele u it a m b ten a re n e n t e n d ele u it v e r te g e n w o o r d ig e r s v a n b e ro e p sk r in g e n v a n d e b o u w sec to r. H e t b e tr e ft e e n in d e x c ijfe r v a n g r o o th a n d e ls p rijze n g e v o r m d u it 26 c o u r a n t d o o r d e a a n n e m e rs v a n b o u w w er k e n g e b r u ik te p r o d u k te n (so m m ig e p r o d u k te n w o rd en o p g e n o m e n v o o r v e r sc h e id e n e g eb ru ik elijk e k w a lite ite n ) e n d ie o .m . a ls b a sis d ie n t in d e p r ijssc h o m m e lin g sc la u su le s w e lk e d o o r g a a n s w o rd en o p g e n o m e n in d e c o n tr a c te n b e tr e ffe n d e d e u itv o e r in g v a n o p en b a re w erk en .

E . IN D E X C IJF E R S V A N D E K L E IN H A N D E L S - E N V A N D E C O N S U M P T IE P R IJ Z E N Brou :

M in iste r ie v a n E conom ische Z a k e n ( M .E .Z .) .

Bibliografie : Belgisch Staatsblad. S ta tistisch Jaarboek voor België. S ta tistisch tijd sch rift va n het N . I . S .

T a b el V I I - 15 — A lgem een in d e x c ijfe r v a n de k le in h a n d e lsp rijzen

D e a n d ere a a n h e t in d e x c ijfe r a a n g e b r a c h te w ijz ig in g e n z ijn d e v o lg e n d e (1) :

T a b e l V I I - 16 — A lgem een in d e x c ijfe r va n de con su m p tie p r ijz e n

a) P la a ts e n e n w in k e ls b e z o c h t m e t h e t o o g o p d e p rijso p n e m in g D e lij s t v a n d e 62 s te d e n e n g e m e e n te n w a a r d e p r ijso p n e m in g e n w o rd en g e d a a n o p b a sis 1953 = 100 b lijft o n g ew ijzig d . D e b e z o c h te w in k e ls o m v a tt e n a lle d istr ib u tie v o r m e n e n h e t a a n ta l e r v a n sc h o m m e lt n a a rg ela n g v a n d e b e la n g r ijk h e id v a n d e cen tra . D e p r ijso p n e m in g e n in d e g r o te ce n tr a z ijn m eer v e r d e e ld o v er h e t g e h e e l v a n d e a g g lo m e r a tie .

T a b e l V I I - 17 — In d e x c ijfe rs v a n de k le in h a n d els p r ijz e n volgens de a a rd der p ro d u k ten T a b e l V I I -1 8 — P r ijs in d e x c ijfe r s b ij co n su m p tie vo l gens de a a rd der p ro d u k ten D e ta b e lle n V I I - 15 e n V I I - 17 v e r m e ld e n h e t in d e x c ijfe r d er k le in h a n d elsp rijz en z o a ls h e t w erd b ere k e n d d oor h e t M .E .Z . se d e r t 1955 e n t o t in 1967. D it in d e x c ijfe r , b ere k e n d op b a sis 1953 = 100, o m v a t 65 a r tik e le n o n d e r v e r d e e ld in 35 le v e n s m id d elen , 24 n ie t-e e tb a r e p r o d u k te n e n 6 d ie n ste n . H e t in d e x c ijfe r s te u n t o p d e w a a rn em in g v a n d e p rijze n v a n d ie 65 a r tik e le n in 62 ce n tr a (zie b e r e k e n in g sm e th o d e h ierna).

b ) B e r e k e n in g sm e th o d e D e b e r e k e n in g sm e th o d e v a n h e t p r ijsin d e x c ijfe r b ij c o n su m p tie b lijft d e z e lfd e a ls d ie w e lk e g e b r u ik t w erd v o o r h e t b ere k e n e n v a n h e t in d e x c ijfe r 1953 = 100. D e in a a n m e rk in g g e n o m e n co ë ffic ië n ten v o o r d e w e g in g v a n d e p la a ts e lijk e in d e x c ijfe r s m e t h e t o o g o p d e b ere k e n in g v a n d e p r o v in c ia le in d e x cijfers en v a n h e t a lg e m e n e in d e x c ijfe r v a n h e t K o n in k r ijk , d ie in h e t in d e x c ijfe r 1953 = 100

D e ta b e lle n V I I - 16 e n V II -1 8 v e r m e ld e n h e t in d e x c ijfe r v a n d e c o n su m p tiep rijze n b ere k e n d d oor h e t M .E .Z . v o o r 1967 e n d e d aarop v o lg e n d e jaren . D it in d e x c ijfe r h e e ft a ls b a sis h e t ja a r 1966, te r w ijl h e t v o o rg a a n d e in d e x c ijfe r 1953 a ls b a sisja a r h ad. —

(1) Overgenomen uit het S ta tistisch T ijd s c h r ift v a n het N . I . S ., nr. 2, februari 1908.

90

—

g eb a se er d w a re n op d e r e s u lta te n v a n d e A lg em e n e V o lk ste llin g op 31 d ece m b e r 1947, w er d e n e v e n w e l a a n g e p a st en er zijd s a a n d e officiële m e e st r e c e n te b e v o lk in g sc ijfe r s, d ie v a n 31 d ecem b er 1965, en a n d erzijd s a a n d e w ijz ig in g e n d ie d oor d e w e tg e v e r in h e t v la k v a n d e a d m in istr a tie v e a rr o n d issem en t e n w er d e n a a n g e b r a c h t. D e lij s t v a n d e n ieu w e w e g in g sc o ë ffic ië n te n is o v e r g e n o m e n in b ijla g e 1.

B erekeningsm eth ode v a n het in d e x c ijfe r der k le in h a n d e lsp rijzen en v a n het p r ijs in d e x c ijfe r b ij co n su m p tie

c)

— h e t in d e x c ijfe r v a n elk a r tik e l in e lk e p la a ts w o r d t v er k r eg e n aa n d e h a n d v a n d e fo rm u le :

N o m e n c la tu u r v a n d e p r o d u k te n e n o p g e n o m e n in h e t n ie u w e in d e x c ijfe r

— d e g em id d e ld e p rijs v a n e e n a r tik e l v o o r een b ep a a ld e p la a ts is h e t re k e n k u n d ig g em id d e ld e v a n d e n o te r in g e n v a n d it a r tik e l in d e b e z o c h te w in k e ls v a n d e b e tr o k k e n p la a ts ;

d ie n s te n

D e n o m e n c la tu u r v a n d e a r tik e le n v a n h e t p r ijs in d e x c ijfe r bij co n su m p tie w erd g ro n d ig g ew ijz ig d . Zij k o m t, in d e m a te v a n h e t m o g elijk e, o v e r e e n m e t d e r e su lta te n v a n h e t d oor h e t N .I .S . g eo r g a n isee rd e o n d e rzo e k o v e r d e g e z in sb u d g e tte n in 1961.

i =

100

P l z ijn d e d e g em id d e ld e p rijs v a n h e t a rtik el v o o r d e b etro k k e n p la a ts ; P o z ijn d e d e o v e r e e n s te m m en d e g e m id d e ld e p rijs v o o r h e t b a sisja a r in ied ere p la a ts ; in d ie n n o d ig c o n d en see rt m en d e in d e x cijfer s v a n d e v e r sc h ille n d e k w a lite ite n o f v a r ië te ite n in h e t in d e x c ijfe r v a n h e t p r o d u k t, d o o r h e t re k e n k u n d ig g e m id d e ld e t e m a k e n ;

S o m m ig e ru b rie k e n v a n d it o n d e rzo e k (b e la s tin g e n , ta k se n , za k g eld , fa r m a c e u tisc h e p ro d u k te n , h u u rp rijzen , en z .) le n e n zich e v e n w e l, om te c h n isc h e re d en en , m o e ilijk t o t ee n p rijso p n e m in g . M en d ien d e d erh a lv e d e p e r c e n ta g e s v a n d eze n ie t in a a n m erk in g g e n o m e n ru b rie k e n o v er t e d ra g en op d ie w elk e v o o r d e b ere k e n in g v a n h e t in d e x c ijfe r in aan m erk in g w a ren g en o m en . D e p e r c e n ta g e s v a n d e in h e t in d e x cijfer v e r te g e n w o o r d ig d e p o ste n z ijn d erh a lv e h o g er d a n d ie v a n h e t o n d e rzo e k o v er d e g e z in sb u d g e tte n . B ijla g e 2 g e e ft h ie r v a n ee n g e z a m e n lijk o v e r z ic h t.

— h e t re k e n k u n d ig g em id d e ld e v a n d e a r tik e le n v a n d e b etro k k e n p la a ts g e e ft h e t g ez a m en lijk e in d e x c ijfe r v o o r d eze p la a ts ; — o p ied er a ld u s v er k r eg e n p la a ts e lijk in d e x c ijfe r w o r d t e e n w eg in g sc o ëfficië n t to e g e p a s t, d ie v a s t g e s te ld is v o lg e n s d e b ela n g rijk h e id v a n d e b e v o lk in g v a n h e t g e b ie d w a a rv o o r d e b esc h o u w d e p la a ts r e p r e s e n ta tie f is. H e t a ld u s g ew o g e n re k e n k u n d ig g em id d e ld e . v a n d e p la a tse lijk e in d e x cijfer s g e e ft h e t p r o v in c ia le in d e x c ijfe r ;

I n t o ta a l is h e t a a n ta l ru b rie k e n v a n 65 o p 77 g e b r a c h t, d ie e e n a a n ta l a r tik e le n o m v a tte n , d a t v a n 79 t o t 147 to e n e e m t. B ij d eze la a t s t e z ijn s le c h ts 39 a r tik e le n d ie o o k reed s in h e t o u d e in d e x c ijfe r v o o rk w a m e n ; 21 a r tik e le n w er d e n s le c h ts b e h o u d e n t e n k o s te v a n een k w a lite its- o f sp e c ific a tie w ijz ig in g . D it is h e t r e su l t a a t v a n d e o n tw ik k e lin g d er fa b r ica g e m e th o d en , v a n d e d istr ib u tie te c h n ie k e n e n v a n d e g e w o o n te n d er v er b r u ik e rs. 87 a r tik e le n z ijn v o lle d ig n ieu w , te r w ijl 12 p r o d u k te n u it d e o u d e n o m e n c la tu u r w er d e n v erw ijd erd .

— t e n s lo t t e w o r d t h e t a lg e m e n e in d e x c ijfe r v a n h e t K o n in k r ijk v er k r eg e n d o o r e e n g ew o g e n re k e n k u n d ig g e m id d e ld e t e b ere k e n e n v a n d e p r o v in c ia le in d e x c ijfe r s w a a r v a n d e w e g in g s co ë fficiën ten v a s tg e s te ld z ijn v o lg e n s d e b e la n g . rijk h e id v a n d e b e v o lk in g d ie d e p r o v in c ie b ew o o n t.

D e b ela n g rijk h e id v a n d e le v e n sm id d e le n is ter u g g e b r a c h t t o t 4 1 ,5 5 p e t. te g e n 5 3 ,8 4 p e t. v o o r h e t in d e x c ijfe r m e t a ls b a sis 1953 = 100. T erw ijl h e t a a n d e e l v a n d e n ie t-e e tb a r e p r o d u k te n n a g en o eg c o n s ta n t b lijft (37,02 p e t. th a n s te g e n 3 6 ,9 3 p e t. v o o r h e e n ), n e e m t d a t v a n d e d ie n s te n t o e v a n 9 ,2 3 p e t. t o t 2 1 ,4 3 p et.

M en b e r e k e n t e v e n e e n s ee n in d e x c ijfe r p er p r o d u k t v o o r h e t K o n in k r ijk : m en m a a k t v o o r e e r st h e t re k e n k u n d ig g em id d e ld e v a n d e g em id d e ld e p rijze n v a n d e 62 p la a ts e n ; m e n d e e lt d a t g e m id d e l d e d o o r d e g em id d e ld e p rijs v a n h e t K o n in k r ijk v o o r d e b a sisp er io d e e n m en v e r m e n ig v u ld ig t h e t a ld u s v er k r eg e n q u o tië n t m e t 100.

D e lij s t v a n d e p r o d u k te n e n d e d ie n ste n o p g e n o m e n in h e t n ie u w e in d e x c ijfe r k o m t v o o r in b ij la g e 3.

—

X

91

—

B IJ L A G E 1. — L ijst v a n de w e g in g sc o ë ffic ië n te n (b e v o lk in g sc ijfe rs)

v o o r h et in d e x cijfer b a s is 1966 = 100

Wegingscoëfficiënten

Wegingacoëfflciënten GEM EENTEN EN PROVINCIES

GEMEENTEN EN PROVINCIES Provincie 0/00

Rijk 0/00

A n t w e r p e n .............................................. M echelen ................................................. T u rn h o u t .............................................. L i e r ............................................................ B o o m ........................................................

567 157 212 29 35

90 24 33 5 6

Provincie Antwerpen :

1 000

158

682 134 21 58 36 33 23 13

151 30 5 13 8 7 5 3

Provincie Brabant \

1 000

222

B ru g g e ........................................................ O o sten d e ................................................. K o r tr ijk ................................................. R o e se la re .............................................. P o p e rin g e ............................................ T ie lt .................................•........................ V e u m e ........................................................

226 122 249 134 102 74 93

24 13 27 15 11 8 10

Provincie West-Vlaanderen :

1 000

108

G e n t............................................................ A a l s t .......................................................... S in t-N ik la a s ....................................... D e n d e rm o n d e ....................................... O u d e n a a rd e .......................................... E e k lo ........................................................

361 202 151 134 88 64

49 27 21 18 12 9

1 000

136

B ru ssel ................................................... L e u v e n ................................................... T ien en ..................................................... N ijv e l ..................................................... A sse .......................................................... W aver ................................................... D i e s t .......................................................... G eld en ak en ............................................

Provincie Oost-Vlaanderen D o o rn ik ................................................... B erg en ..................................................... C h arlero i ................................................. L a L o u v iè r e ............................................ ’s G ra v e n b ra k e l ................................. T h u in .......................................................... L euze ....................................................... A a t ............................................................ M oeskroen ..............................................

Provincie Henegouwen :

97 198 352 42 81 104 15 57 54

13 28 49 6 11 15 2 8 8

1 000

140

—

L u ik ........................................................ V e rv ie r s ................................................... S erain g ................................................. H o e i ........................................................ S ta v e lo t................................................... B o rg w o rm ............................................ E u p e n ..................................................... P rovincie L u ik

H a s s e lt ................................................. S in t-T ru id e n ....................................... T o n g e re n .............................................. M a aseik ................................................. B ilzen ................................................... B o rg lo o n .............................................. P rovincie L im b u rg :

A a rle n .... B a s te n a k e n . M arch e . . . . S a in t-H u b e rt B e rtr ix . . . . L a ro c h e . . . . P rovincie L u xem b u rg

N a m e n ..................................................... A u v elais .............................................. A n d en n e ................................................. D in a n t ................................................... C iney ..................................................... G em bloers ............................................ C ouvin ................................................... B e a u ra in g ............................................ P rovincie N a m e n H et R ijk

92 —

Provincie 0/00

Kijk 0/00

536 148 78 93 13 58 74

57 16

1 000

107

415 75 158 241 58 53

27 5

1 000

66

360 171 142 191 99 37

4 3 4 3

1 000

23

461

19

22

1 2

53 133 60 83 156 32 1 000

8 10 2 6 8

10

16 4 4

8

1

5 3 3 6 1

40 1 000

B IJ L A G E 2. — S t r u c t u u r v a n d e u i t g a v e n v o lg e n s h e t g e z i n s b u d g e t o n d e r z o e k v a n 1961 e n v e r g e l i j k i n g v a n h e t a a n t a l p o s t e n e n a r t i k e l e n i n h e t v o r i g e e n h e t n ie u w e in d e x c i jf e r

GROEPEN VAN PRODUKTEN

I. L e v e n sm id d e le n .......................

Percentages van de groepen in het gezins budgetonderzoek van 1961 (gemiddelde voor het totaal aantal gezinnen)

Herberekende percentages na uitsluiting van de posten : huur, farmaceutische produkten, belastingen, taksen en zakgeld

Nieuw Indexcijfer (1966 = 100)

Vorig indexcijfer (1953 = 100)

Aantal posten Xn pet. van het totaal

Absoluut aantal

Aantal posten Aantal artikelen

In pet. van het totaal

Aantal artikelen

Absoluut aantal

3 1 ,8 4

3 7 ,3 6

3 8 ,9 6

30

54

5 0 ,7 7

33

42

2 ,4 4

2 ,8 7

2 ,5 9

2

6

3 ,0 7

2

2

III. N iet-eetb are p ro d u k ten .........

28,5 3

3 3 ,4 7

3 7 ,0 2

48

3 6 ,9 3

24

25

IV. H uur

..........................................

12,0 8

—

V. F arm aceutische p rod u k ten . .

1,20

VI. B elastin gen en t a k s e n ............

0 ,2 8

II. Thuis verbruikte d ra n k en . . .

V II. D ien sten

...................................

22,4 1

■

2 6 ,3 0

2 8 ,5

—

—

—

—

—

—

—

—

■ —

—

—

—

—

—

—

—

—

—

2 1 ,4 3

16,5

39

9 ,2 3

6

10

V III. Zakgeld (niet ingedeelde u it gaven)

....................................... T o ta a l :

1,22

100,00

—

■

100,00

—

—

77

100,00

—

—

147

100,00

—

—

79

65

B IJ L A G E 3. — L i j s t v a n d e p r o d u k t e n e n d i e n s t e n o p g e n o m e n i n h e t i n d e x c i j f e r 1966 = 100

R eeds opgenomen in het vorige indexcijfer

PRODUKTEN EN DIENSTEN

Nieuwe produkten o f diensten

Produkten of diensten uit het vorige indexcijfer waarvan de kwaliteit o f de specificatie gewijzigd werden

I . L e v e n s m i d d e le n e n t h u i s v e r b r u i k t e d r a n k e n A . Levensmiddelen. 1. H u is h o u d b r o o d ................................................................................... 2. Z o g en aam d « fa n ta sie b ro o d » ..................................................... 3. o) B r o o d je s .......................................................................................... b) V ers b a n k e tg e b a k : ................................................................. — A m a n d e lg e b a k ................................................................... — E c la ir ........................................................................................ — C o n fltu u rg e b a k ........................................................................ —• T o m p o e s ................................................................................... —• M o k a t a a r t j e ............................................................................ c) B isc u its ........................................................................................ 4. o) M acaro n i ........................................................................................ 6) R i j s t ................................................................................................... 5. R u n d h a a s (en trecô te) ..................................................................... 6. S oepvlees v a n h e t r u n d ................................................................... 7. K a rb o n a d e v a n h e t ru n d .............................................................. 8. R o sb ie f v a n h e t ru n d ..................................................................... 9. V a rk e n srib ........................................................................................ 10. G ek o o k te h a m ................................................................................... 11. M ager sp e k .......................................................................................... 12. K a lfs g e b ra a d ................................................................................... 13. B ra a d k ip ............................................................................................. 14. o) G e h a k te b ie fstu k v a n h e t ru n d (filet am éricain ) ......... b) R o o k v le e s v a n h e t r u n d (filet d ’A n v e r s ) ............................ c) R o o k v lees v a n h e t p a a r d ..................................................... 15. a) L e v e rp a s te i ................................................................................... b) D ro g e w o rs t (salam i t y p e ) ....................................................... c) G e h a k t............................................................................................... 16. a) V erse k a b e lja u w ............................................................................ b) Z alm (in b lik ) ............................................................................... c) S a rd ie n e n (in b lik ) .....................................................................

— 93 —

X X X X X X X X X X X X X • X X X X X X X X X '

X X X X X

X X

B IJ L A G E 3. — (vervolg)

B eeds opgenomen in het vorige indexcijfer


17. G esteriliseerd e m e lk « v e n te r » .....................: ............................. 18. a) G esteriliseerd e m e lk « w in k el ». ............................................ b) G econdenseerde m elk in b l i k ................................................... c) Y o g h u rt (fan tasie) ..................................................................... 19. a) E d a m m e r k a a s ............................................................................ 6) G oudse k a a s ................................................................................... c) G ru y è rero o m k aas in d o o s .......................................................... d) Z a c h te k a a s ................................................................................. 20. E ie re n ................................................................................................... 21. H o e v e b o te r ........................................................................................ 22. F a b rie k s b o te r ................................................................................... 23. a) S ta n d a a rd m a rg a rin e ................................................................. 6) S u p e rm a rg a rin e .......................................................................... 24. A a rd a p p e le n .......................................................................................... 25. a) E rw tje s in b lik ............................................................................ 6) T o m a te n p u re e in b lik ............................................................ 26. a) S in a a sa p p e le n ............................................................................... b) B a n a n e n .......................................................................................... 27. G eraffineerde s u i k e r .......................................................................... 28. J a m : a) R o d e b essen ................................................................... b) V ier v r u c h t e n ................................................................... c) P ru im e n ............................................................................ 29. K o f f i e ...................................................................................................... 30. a) F o n d a n t chocolade ................................................................... b) M e lk c h o c o la d e ............................................................................... B . Dranken thuis verbruikt. 31. à) T a f e l b i e r .......................................................................................... 6) « P ils » ............................................................................................... c) R o d e w ijn ...................................................................................... 32. a) M in e ra a lw a te r ............................................................................ 6) C itro en lim o n ad e .......................................................................... c) C o la-lim o n ad e.................................................................................

Produkten of diensten uit het vorige indexcijfer waarvan de kw aliteit o f de specificatie gewijzigd werden

Nieuwe produkten o f diensten

X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X

X X X X X X X

II. N ie t- e e tb a r e p ro d u k te n . X X

35. H eren sch o en en ................................................................................. 36. D am essch o en en : a) « P u m p s » v a n h e rtsle d e r (v eau d a im ) 6) « P u m p s » v a n b o x -b a n d ..................... 37. H e re n p a k , n a a r m a a t ..................................................................... 38. H e re n p a k , co nfectie : o) I n kam w olw eefsel .......................... 6) U it w eefsel v a n s y n th e t. g a r e n s . . 39. a) Slip v o o r h e r e n ............................................................................... 6) S in g let ............................................................................................. 40. H e r e n p a n ta lo n ...................................................................................... 42. o) H è re n re g e n ja s ............................................................................ b) D a m e sm a n te l ............................................................................ 43. H e re n o v e rh e m d : a) P o p elin e ..................................................... b) S y n th e tis c h w e e f s e l................................. 44. D am esk o u sen ................................................................................. 45. P u llo v e r : a) H e r e n ............................................................................ b) D am es ................................................................... 46. A n tra c ie t 12-22 ............................................................................... 47. A n tra c ie t 20-30 ............................................................................... 48. E i e r k o l e n ............................................................................................... 49. M agere k o len 20-30 .......................................................................... 50. G o rd ijn sto f .......................................................................................... 51. S p o n sh an d d o ek ............................................................................... 52. D w eil : o) H a lfw it .......................................................................... 6) W it ................................................................................. 53. a ) E e tk a m e r u i t e ik , es o f te a k - .............................................. b) E e tk a m e r u it a c a jo u ................................................................. c) S la a p k a m e r u it e ik , es o f te a k ............................................ d) S la a p k a m e r u i t a c a j o u ............................................................... 54. a ) D ra a g b a a r ra d io to e ste l ............................................................ b) T e lev isieto estel .......................................................................... 5 5 . a ) H a a rd k a c h e l : 1. R a d ia to r-c o n v e c to r o p ste e n k o le n ................................. 2. R a d ia to r-c o n v e c to r op sto o k o lie ...................................

— 94 —

X

X X X X X X

X X

X X X X X X X X X X

'

X X X X

X X X X X X X X X X

-

B IJ L A G E 3. — (vervolg)

Reeds opgenomen in het vorige Indexcijfer


6) G asfo rn u is . . . ............................................................................... c) I J s k a s t .......................................................................................... 5 6 . W asm id d el in p o e d e r : a) W a sm id d e l 1 ................................... 6) W asm id d e l 2 ........................................ c) W a sm id d e l 3 ........................................ d) W asm id d e l 4 ................................... 5 7 . T a n d p a s ta .......................................................................................... 5 8 . B en zin e ................................................................................................. 5 9 . a ) S tad s- o f a a rd g a s ........................................................................

b) B u ta a n g a s .....................................................................................

Nieuwe produkten of diensten

Produkten of diensten uit het vorige indexcijfer waarvan de kwaliteit of de specificatie gewijzigd werden

X X X X X X X X X X

6 0 . E le k tric ite it ..................................................................................... 6 1 . a) 1. S choolschrift ............................................................................ 2. S choolw oordenboek ..............................................................

X X X

I I I . D ie n s te n . 6 1 . 6) S ch o o lab o n n em en t (spoorw eg) : 1. 10 k m ....................... 2 . 15 k m ........................ 3 . 2 0 k m ....................... 6 2 . Spoorw eg : o) B ilje t 2e k la s : 1. 2 0 k m ....................... 2 . 3 0 k m ....................... 3 . 4 5 k m ....................... b) S o ciaal a b o n . : 1 . 2 0 k m ....................... 2 . 3 0 k m ....................... 3 . 4 5 k m ....................... c) G ew oon a b o n . : 1. 2 0 k m ....................... 2 . 3 0 k m ....................... 3 . 4 5 k m ....................... 6 3 . S c h o e n re p a ra tie .............................................................................. •. 6 4 . W asserij : a) H a l f k l a a r ................................................................... b) 1. E co n o m ic .......................................................... 2 . G ew oon h e r e n o v e r h e m d ................................ 6 5 . a) U u rlo o n v a n sc h o o n m a a k ste r ..............................................

6) R e in ig en h e re n p a k ........................................................................ 66. G eneesk u n d ig e p re s ta tie s : o) 1. R a a d p le g in g in d e sp re e k k a m e r v a n een geneesheer v o o r algem ene gen eesk u n d ig e ....................................... 2 . R a a d p le g in g in d e sp re e k k a m e r v a n d e s p e c ia lis t.. . . b) B ezoek d o o r d e algem ene g en eesk u n d ig e .......................... c) 1. T a n d t r e k k e n ............................................................................ 2 . T a n d v u llin g ............................................................................ 6 7 . K a m e r in k ra a m in r ic h tin g .............................................................. 68. H a a rk n ip p e n h e r e n ............................................................................ 6 9 . T ra m o f a u to b u s .............................................................................. 7 0 . a) V olledig d o o rsm eren v a n a u to v o e rtu ig ............................ b) A u to v e rz e k e rin g sp re m ie ............................................................ 71. a) B rie fp o rt ........................................................................................ b) T elefoon ........................................................................................ 7 2 . B ioscoop ............................................................................................... 7 3 . o) G las b ie r in d ra n k g e le g e n h e id ............................................ b) F ilterk o ffie in d r a n k g e le g e n h e id ............................................ 7 4 . a) B ie fs tu k m e t frie te n in f r itu u r ............................................ b) M id d ag m aal in r e s t a u r a n t ........................................................ 7 5 . D a g b l a d ..................................................................... ........................... 7 6 . T ijd sc h rifte n ..................................................................................... 77. o) H o te lk a m e r ..................................................................................... b) V olledig p e n s io n ............................................................................

Totalen :

—

95 —

X X X X X X X X X X X X X X X X X X

X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X

39

87

21

F. IND EX CIJFER S VAN DE LA N D BO U W PR IJZEN Bron :

M in iste r ie v a n L a ndbouw .

Bibliografie : S ta tistisch Ja a rb o ek voor België. S ta tistisch T ijd s c h r ift van het N . I . S . L a n d b o u w tijd sch rift.

T a b e l V I I - 19 — L a n d b o u w in d e x c ijfers

m e n zich t o t d e p rijs v a n d e e e r s te m a r k t ; d it v o o r h e t o n g e s la c h te v e e .

H e t M in iste rie v a n L a n d b o u w b e r e k e n t o p b a sis v a n h e t g e m id d e ld e v a n d e ja re n 1962, 1963 e n 1964 ee n in d e x c ijfe r v a n d e d o o r d e la n d b o u w e r o n tv a n g e n e n b e ta a ld e p rijzen .

P r a k tisc h o m v a t h e t in d e x c ijfe r b ijn a a lle g e w o o n lijk v e r k o c h te la n d b o u w p r o d u k te n ( d e g ro en v o e d e r s z ijn d u s u itg e s lo te n ). D e tu in b o u w p r o d u k te n w o rd en o o k n ie t in a a n m e rk in g g en o m en .

U itg a a n d e v a n d e v o o r ied er p ro d u k t b erek en d e in d e x c ijfe r s b e r e k e n t m en g e w o g e n g ro e p sin d ex cijfers (p la n ta a rd ig e, d ier lijk e p ro d u k te n ) a lsm ed e g e z a m e n lijk e g e w o g e n in d e x c ijfe r s v o o r h e t g eh ee l v a n d e o n tv a n g e n p rijze n e n v o o r h e t g e h e e l d er b e ta a ld e p rijzen . D e w e g in g w o r d t b ere k e n d v o lg e n s een fo rm u le v a n h e t t y p e L a sp e y r e s, w a a rin r e s p e c tie v e lijk d e w a a rd en v a n d e d oor d e b ed rijfsleid e r, in d e lo o p v a n d e b a sisp er io d e , v e r k o c h te e n v e r b r u ik te p r o d u k te n e n d e w a a rd en d er u itg a v e n v o o r d e p r o d u k tie k o s te n , a ls q0 fu n g er en . D e w e g in g b e ru st o p ja a rlijk se g e g e v e n s. E e n m a a n d e lijk se w e g in g is o n m o g e lijk , o m d a t m a a n d e lijk se g e g e v e n s b etre ffen d e le v e r in g e n o n tb r e k e n . H e t m er en d e el v a n d e z e p rijze n is a a n se izo e n v a r ia tie s o n d e r h e v ig , w a t g eë lim in ee rd w o r d t d oor d e m e th o d e v a n d e v o o r tsc h r ijd e n d e g e m id d e ld e n ; d e co ë ffic ië n ten z ijn in h e t a lg e m e e n o p g e s te ld o p b a sis v a n d e ja r e n 1957 t o t 1964. L a n d b o u w p ro d u k te n I n p rin cie p b e tr e ft h e t d e p rijze n d ie w er k e lijk d oor d e la n d b o u w e rs o n tv a n g e n zijn . D a a r ec h te r, w a a r d e co m m er cia lisa tiem a rg e s t e w e in ig b ek en d z ijn e n a ls v a s t m o e te n w o rd en b esc h o u w d , b e p e r k t

G. I N D E X C I J F E R S V A N D E Bron :

D e w e g in g sc o ë ffic ië n te n z ijn d e v o lg e n d e (1 ): -— p la n ta a r d ig e p r o d u k te n — d ie r lijk e p r o d u k te n

2 1,07 7 8,93

P ro d u k tiek o sten H e t in d e x c ijfe r v a n d e d o o r d e la n d b o u w e rs b e ta a ld e p r ijz e n is n ie t g e h e e l h e tz e lfd e a ls een in d e x c ijfe r v a n d e a a n k o p en v a n g o e d e r e n e n d ie n s te n in d e z in v a n d e N a tio n a le B o e k h o u d in g . H e t g a a t eerd er o m ee n in d e x c ijfe r v a n d e p r o d u k tie k o s te n . H e t o m v a t d e m e s ts to ffe n (w e g in g sco ë ffic iën t 1 0 ,8 6 ), d e v e e v o e d e r s (4 5 ,9 5 ), d e p la n te n e n z a d en (1 ,9 9 ), h e t m a te r ie e l (7 ,0 9 ), d e a lg e m e n e o n k o s te n (1 2 ,9 3 ), m a a r o o k d e lo n e n (1 0 ,0 2 ), d e p a c h t so m m e n (1 0 ,9 4 ) e n z e lfs d e in d ir e c te b e la s tin g e n (0 ,2 2 ). D e p r ijz e n z ijn d ie w e lk e e f f e c tie f d o o r d e la n d b o u w er b e ta a ld z ijn , e v e n a ls d e lo n e n e n d e p a c h t so m m e n . S o m m ig e in d e x c ijfe r s v e r a n d e r e n ied ere m a a n d (m e ststo ffe n , v e e v o e d e r s) ; v o o r a n d e re p ro d u k te n , d ie m eer r e c h ts tr e e k s m e t d e la n d b o u w ca m p a g n e z e lf v e r b o n d e n z ijn (p la n te n e n z a d e n ), o f w a a r v a n d e p r ijz e n ja a rlijk s w o r d e n m e d e g e d e e ld (m a ter iee l), v er a n d er en d e in d e x c ijfe r s s le c h ts e e n m a a l p er ja a r. (1) Voor details zie het S ta tistisch Ja a rb o ek voor België, N . I . S ., 1970, deel 90, blz. 725.

B IN N E N V A A R T P R IJZ E N

D ien st voor Regeling va n de B in n en va a rt.

Bibliografie : Belgisch Staatsblad.

T a b e l V I I -2 0 — In d e x c ijfe rs va n de verhogingscoëfficiën ten v a n to e p a ssin g o p de b a sis p rijz e n v a n de vrach ten tarieven

H e t b e tr e ft h ier d e in d e x c ijfe r s v a n d e v er h o g in g sco ë ffic ië n ten d ie v a n to e p a ssin g z ijn o p d e b a s is p rijze n v a n d e v r a c h te n ta r ie v e n v a n d e D ie n s t v o o r R e g e lin g v a n d e B in n e n v a a r t. I n 1953 w er d p er b e v r a c h tin g sd istr ic t (er z ijn er 18 in B e lg ië ) ee n v r a c h te n ta r ie f o p g e m a a k t d a t v o o r ie d e r d istr ic t, v a n u it e e n b e p a a ld e la a d p la a ts, d ie g e s itu e e r d is

in h e t c e n tr u m v a n d a t d istr ic t, e e n b a sisv r a c h tp rijs o p g e e ft v o o r ie d e re lo s p la a ts in B e lg ië . M et r e g e lm a tig e tu sse n p o z e n w o rd en d ie b a s is p rijze n v e r m e n ig v u ld ig d m e t e e n bij m in iste rieel b e s lu it b e p a a ld e v er h o g in g sc o ëfficië n t. D e v e r h o g in g sc o ë ffic ië n te n d ie v o o rk o m en in ta b e l V I I -2 0 h eb b e n b e tr e k k in g o p a lg e m e n e g o e d eren . E r z ijn o o k n o g u itz o n d e r in g sc o ë ffic ië n te n v a n to e p a s sin g o p h e t v e r v o e r v a n ijze re rts, p y r ie t, fo sfa a t, ste e n k o le n e n co k es, b lo em , z a n d , g r in t en b a k ste n e n .

— 96 —

Gepubliceerde tabellen Nr A. I n d e x c ijfe r s v a n d e g r o o t h a n d e ls p r ijz e n o p d e w e r e ld m a r k te n e n v a n d e z e e v r a c h t p r ij z e n

In d e x c ijfe r s v a n d e b o u w p r ijz e n ....................................................V II -1 2

1 79

172

In d e x c ijfe r v a n d e h erb o u w w a a rd e v a n e e n g e b o u w .................V I I - 13

179

In d e x c ijfe r v a n d e p r ijz e n d er b o u w m a t e r ia le n .............................. ....V I I -1 4

179

V II- 2

173

In d e x c ijfe r s v a n d e z e e v r a c h t p rijze n ................................................

V II- 3

174

V II- 1

B . I n d e x c ijfe r s v a n d e im p l i c i e t e p r ij z e n v a n h e t b r u t o n a tio n a le p r o d u k t

C. I n d e x c i j f e r s v a n h a n d e ls p r ijz e n I.

Blz

D . I n d e x c ijfe r s v a n d e b o u w p r ij z e n

In d e x c ijfe r s R e u te r , M o o d y e n S ch u lz e ............................................. S ch u lz e-in d e x cijfers p er p rod u k t e n g r o e p ......................................

In d e x c ijfe r s v a n d e im p lic ie te p rijzen v a n h e t b r u to n a tio n a le p ro d u k t te g e n m a rk tp rijz en . . .

Nr

BIz

E . I n d e x c ijfe r s v a n d e k le in h a n d e ls - en v a n d e c o n s u m p tie p r ijz e n ^ V II- 4

175

A lg e m e e n in d e x c ijfe r v a n d e k le in h a n d e ls p r ijz e n .......................

V I I -1 5

180

A lg e m e e n in d e x c ijfe r v a n d e c o n s u m p tie p r ij z e n .........................

V I I -1 6

180

V I I - 17

180

V I I - 18

180

V I I - 19

181

V I I -2 0

182

I n d e x c ijfe r s v a n d e k le in h a n d elsp rijz en v o lg e n s d e a a rd d er p r o d u k te n ........................................ P rijsin d ex c ijfer s bij c o n su m p t ie v o lg e n s d e aard d er p ro d u k te n ................................................

de g ro o t

I n d e x c ijfe r s v a n h e t M in is te r ie v a n E c o n o m isc h e Z a ken

A lg em e en in d e x c ijfe r .................. N ijv e r h e id sp r o d u k te n ...............

V II- 5 V II- 6

175 175

N ijv e r h e id sen la n d b o u w p r o d u k te n in v e r sc h ille n d e p r o d u k t ie s t a d ia .............................. I n g e v o e r d e e n in h e e m se p r o d u k te n ................................................

V II- 7

176

V II- 8

176

G r o ep in d ex c ijfe rs .........................

V II- 9

177

F . I n d e x c ij f e r s v a n b o u w p r ij z e n

de

la n d

L a n d b o u w in d e x c ijf e r s ...............

I I . In d e x c ijfe r s v a n h e t « I n s t it u t d e R e c h e r c h e s E c o n o m iq u e s » A lg e m e e n in d e x c ijfe r e n in d e x cijfer s d er in d u str ië le , la n d b o u w - e n v o e d se lp r ijz e n .......... I n d e x c ijfe r s d er p rijze n v a n d e in d u str ië le p r o d u k te n p er g r o e p .....................................................

G. I n d e x c ij f e r s v a n d e b i n n e n v a a r t p r ij z e n V I I -1 0

178

V II-1 1

178

— 97 —

In d e x c ijfe r s v a n d e v er h o g in g sco ë ffic ië n ten v a n to e p a ssin g o p d e b a sisp rijze n v a n d e v ra c h t e n t a r ie v e n ........................................

V III.

—

B u ite n la n d s e

h a n d e l

v a n

E c o n o m is c h e

Bibliografie :

M a a n d e lijk s B u lle tin over de buitenlandse ha n d el va n de B .L .E .X J. ( N . I . S . ) . S ta tistisch B u lle tin v a n het N .I .S . T ijd s c h r ift voor D ocum entatie e n Voorlichting v a n de N .B .B . B u r e a u voor de S ta tistie k der E uropese G em eenschappen (bijvoegsel b ij de a n a lytisch e tabellen, ja n u a r i 1 9 6 1 ).

» 3. d e g o ed er en w e lk e w o rd en w e d er in g e v o er d , » n a d a t z e in h e t b u ite n la n d ee n b ew erk in g » h eb b e n o n d erg a a n . » D e u itvo er (b ijzo n d ere h a n d el) o m v a t :

D e w e t v a n 5 m a a rt 1922 (1) b e k r a c h tig d e d e o v e r e e n k o m st, d ie o p 25 ju li 1921 t e B r u ssel tu sse n B e lg ië en h e t G ro o th er to g d o m L u x e m b u r g g e slo te n w erd , w aarb ij t u s s e n b e id e la n d e n e e n ec o n o m isc h e u n ie w er d o p g erich t. D ie o v e r e e n k o m st is sed e rt 1 m ei 1922 v a n k r a c h t. M et in g a n g v a n d ie d a tu m w o r d e n b e id e la n d e n , w a t d e d o u a n e e n d e a cc ijn z en b e tr e ft, a lsm ed e d e s ta tis tis c h e g e g e v e n s d ie er b e tr e k k in g o p h e b b e n , a ls é é n g ro n d g eb ied b e sc h o u w d . V oorw erp v a n de s ta tistie k (2)

« D e h a n d e ls s ta tis tie k h e e ft h o o fd z a k e lijk t o t v o o r » w erp : d e b u ite n la n d se h a n d el, g e w o o n lijk b ijz o n » d ere h a n d e l g e n o e m d , v a n d e B e lg isc h -L u x e m » b u rgse E c o n o m isc h e U n ie . » D a a rb ij a a n slu ite n d e n e v e n e e n s o p g e ste ld a a n » d e h a n d v a n d o u a n e d o c u m e n te n , w o rd en n o g een » reek s an d ere s ta tis tie k e n u itg e w e r k t, w a a ro n d er : » d e s ta tis tie k v a n d e g e ïn d e to lr e c h te n , v a n d e » d o o rv o er, v a n d e o p sla g in e n tr e p o t, v a n d e lo ssin g e n » e n la d in g e n in d e z e e h a v e n s, v a n d e v er v o e r w ijz e » b ij in -, u it- e n d oorv o er. a) N a a m lijs t d er goederen

» D e g o ed er en w o rd en v o o r d e h a n d e ls s ta tis tie k » g e r a n g sc h ik t v o lg e n s ee n n a a m lijst g e s te u n d op » d e z e v a n h e t officieel to lta r ie f. S o m m ig e ru b riek en » v a n d it t a r ie f w er d e n e c h te r, v o o r s ta tis tis c h e » d o ele in d en , g eg r o ep ee rd o f o n d erv erd eeld . » B e n e v e n s d e cla ssific a tie v o lg e n s d e z e a lg e m e n e » n a a m lijst w o rd en d e g o ed er en n o g g egro ep eerd , » v o lg e n s d e T y p e -c la ssific a tie v o o r d e I n te r n a tio n a le » H a n d e l. »

b ) B e p a lin g e n

» D e in vo e r (b ijzo n d ere h a n d el) o m v a t : » 1. d e g o ed er en w e lk e v o o r h e t v er b r u ik a a n g e g e v e n » w ord en ; »2. »

U n ie

N a tio n a a l I n s titu u t voor de S ta tistie k ( N . I . S . ) .

1. S ta tistisc h grondgebied

»

B e lg is c h -L u x e m b u rg s e

Bron :

T a b e lle n V I I I - 1 e n V I I I - 2 — S a m en va tten d e tabellen hoeveelheid - w aarde

2.

d e

d e g o ed er en in g e v o e r d o m e e n b ew er k in g t e o n d e rg a a n e n d a n w ed er u itg e v o e r d t e w ord en ;

(1) Cf. B elgisch Staatsblad van 11 maart 1922. (2) Cf. M a a n d elijk s B u lle tin over de B u iten la n d se handel va n de B X .E .T J ., n T 1, januari 1970, bijvoegsel blz. 3 to t 5.

—

» 1. d e B e lg isc h e o f L u x e m b u r g se g o ed eren e n d e » g e n a tio n a lisee rd e g o ed eren , w e lk e w er k e lijk h e t » g ro n d g eb ied v a n d e U n ie v er la ten ; » 2. d e g o ed er en w e lk e w e d e r u itg e v o e r d w o rd en n a » d e b ew erk in g o n d e rg a a n t e h eb b e n w a a rv o o r » ze w er d e n in g ev o erd ; » 3. d e g o ed er en w e lk e w o rd en u itg e v o e r d te n ein d e » in h e t b u ite n la n d e e n b ew er k in g t e o n d erg a a n , » e n d a a rn a te r u g in g ev o e rd . » O n der g en a tio n a liseerd e g o ed er en d ie n t m en t e » v e r sta a n ee n sd e els, d e g o ed er en v a n v re em d e » h er k o m st w a a rv o o r d e in v o e r r e c h te n w er d e n b e » t a a ld e n a n d erd eels, d eze , w e lk e v rij v a n to lr e c h te n , » v o o r d e h a n d e l o f h e t v er b r u ik in h e t g r o n d g e b ie d » v a n d e U n ie w erd en a a n g e g e v e n . » D e doorvoer o m v a t d e g o ed er en v a n v re em d e » h er k o m st w e lk e o v e r h e t g ro n d g eb ied v a n d e U n ie » m e t b e ste m m in g n a a r h e t b u ite n la n d w o rd en v e r » v o er d h etzij r e c h tstr e e k s, h e tz ij n a v e r b lijf in » e n tr e p o t o n d er to lre g im e. » »

c) I n de sta tistie k v a n de b u iten la n d se h a n d el en v a n de doorvoer n ie t opgen om en goederen

» 1. W o rd en in d e s t a tis tie k v a n d e b u ite n la n d se » h a n d e l n ie t o p g e n o iü e n : » A . d e in v o e r e n d e u itv o e r v a n g o ed er en w elk e » n ie t h e t v o o rw erp v a n e e n h a n d e lsv e r r ic h tin g » u itm a k en . » Zij o m v a tte n o .a . v e r h u isb o e d e ls, v o e r tu ig e n » g eb ru ik t v o o r in te r n a tio n a a l v er k e er , r e is » g o e d , te n to o n ste llin g sg o e d e r e n , m o n ster s e n » sta le n zo n d er h a n d elsw a a r d e , e n z ...; » » » » »

B . d e p ro d u k te n v a n d e B e lg is c h e v isserij, w e lk e a ls n a tio n a le p r o d u k tie w o r d t b e sc h o u w d , a lsm ed e d e g o ed er en w e lk e e n k e l o p n ie u w d ie n e n v e r p a k t o f g eso rtee rd t e w o rd en ;

» » »

C. b a n k v er ric h tin g en w e lk e d e o v er b r en g in g v a n g o u d in s ta v e n a lsm e d e v a n g o u d e n e n zilv e r e n m u n te n t o t v o o rw erp h eb b en ;

» » » »

D . se d e r t m ei 1954, d e ze n d in g e n v a n g o ed eren , w a a r v a n d e w a a rd e m in d er is d a n 1 .0 0 0 F ; se d e rt 1 ja n u a ri 1967, d e z e n d in g e n v a n g o ed eren , w a a r v a n d e w a a rd e m in d er is d a n

99 —

» » » » » » »

5 .0 0 0 F , v o o r w a t b e tr e ft d e h o o fd stu k k e n 25 t o t 99 e n 0 0 e n d e z e w a a r v a n d e w a a rd e m in d er is d a n 1 .0 0 0 F , v o o r w a t b e tr e ft d e h o o fd stu k k e n 01 t o t 24. E . se d e r t ja n u a ri 1956, h e t ru w e n h a lfb e w e r k t g o u d , a lsm ed e g o u d e n m u n te n d ie n ie t w e tte lijk m eer in o m lo o p zijn .

» 2. »

W o r d t in d e s ta tis tie k v a n d e d o o rv o er n ie t opgenom en :

» » »

v a n a f ju n i 1956 d e d o o rv o er d er g o ed er en , w a a r v a n h e t b r u to -g e w ic h t m in d er is d a n 1 .0 0 0 k g .

» » » » »

» S ch eep sv o o r ra a d w o r d t o p g e n o m e n in d e s ta tis tie k , b e h a lv e d e in la n d se p r o d u k te n w e lk e a ls sc h e ep sv o o rr a a d in B e lg isc h e sc h e p e n w o rd en g e la d en . D e z e la a t s t e g o ed er en k o m e n n o c h ta n s in a a n m e rk in g v o o r d e s ta tis tie k d er la d in g e n (h a v e n s ta tis tie k ).

»

» b ij e n a a n g e n o m e n d o o r h e t I n te r n a tio n a a l M o n eta ir » F o n d s, te n z ij d e w a a r d e sc h o m m e lin g e n v a n d eze » m u n t d e g r e n z e n o v er sc h r ijd en d ie d o o r d e reg els » v a n b o v e n v e r m e ld e in ste llin g w er d e n u itg e v a a r d ig d . » I n d it la a t s t e g e v a l, e v e n a ls in e lk an d er g e v a l v a n » n ie t sta b ie le p a r ite it, d ie n t d e la a t s t g e ld e n d e » v er k o o p k o ers, o p d e w isse lm a r k t v a n B r u sse l v a s t » g e s te ld , to e g e p a s t t e w o rd en . » B ij d e u itv o e r is d e a a n t e g e v e n w a a rd e d e p rijs » b in n e n h e t g r o n d g e b ie d v a n d e U n ie , v er m eer d e rd » m e t d e k o s te n v a n v e r v o e r t o t a a n d e g re n s, e v e n » tu e e l m e t a ftr e k k in g v a n te r u g g a v e n e n a c c ijn s » re c h te n , w e lk e in v e r m in d e r in g m o g e n g e b r a c h t » w o rd en . » d) Gewicht der goederen » I n d e s t a tis tie k v a n d e b u ite n la n d se h a n d el, » w o r d t in p rin cip e, h e t w er k e lijk o f w e tte lijk n e t t o » g e w ic h t d er g o ed er en o p g e n o m e n , b e h o u d e n s d e » u itz o n d e r in g e n w e lk e in h e t t a r ie f z ijn v o o rz ie n .

d) Waarde der goederen

» I n d e s ta tis tie k v a n d e b u ite n la n d se h a n d e l » w o rd en a lle g o ed er en v o lg e n s d e a a n g e g e v e n w a a rd e » o p g en o m e n .

» » » » »

» V o o r d e b in n e n h e t k a d e r v a n d e h a n d e ls s ta tis tie k o p g e m a a k te v e r v o e r s ta tis tie k e n (o .a . s t a tis tie k v a n d e d o o rv o er, s t a tis tie k v a n in - e n u itv o e r v o lg e n s w ijz e v a n v er v o er , s t a tis tie k v a n d e in te r n a tio n a le h a v e n b e w e g in g ) w o r d t e v e n w e l h e t b r u to -g e w ic h t d er g o ed er en g eb ru ik t.

» D e a a n t e g e v e n w a a rd e b ij d e in v o e r (1) is d e » n o rm a le p rijs, d .w .z . d e p rijs w e lk e g er ek en d w o r d t » o p d e d a g v a n d e a a n g ifte v o o r d e g o ed er en t e » k u n n e n w o rd en b e d o n g e n , in g e v o lg e e e n o n d er v rije » m ed ed in g in g , tu s s e n tw e e v a n e lk a a r o n a fh a n » k e lijk e p a r tije n , t o t sta n d g e k o m e n k o o p e n » verkoop .

» I n zek ere g e v a lle n d ie n t b o v e n d ie n d e h o e v e e lh e id » v e r m e ld t e w o r d e n u itg e d r u k t in e e n sp ec ia le » e e n h e id (liter, m eter , stu k , e n z ...).

» D e n o rm a le p rijs w o r d t b e p a a ld m e t in a c h tn e m in g » v a n v o lg e n d e r e g e ls :

» H e t werkelijk netto-gemcht is h e t g e w ic h t v a n d e » g o ed er en zo n d er v e r p a k k in g .

» a) » » » b) » » » » c) » »

» H e t bruto-gewicht is h e t g e w ic h t d er g o ed er en m e t » v er p a k k in g .

d e g o ed er en w o rd en g e a c h t a a n d e k o p è r t e zijn g e le v e r d in d e ee r ste z e e h a v e n o f g r e n s p la a ts o p h e t g ro n d g eb ied v a n d e U n ie ; d e v er k o p er w o r d t g e a c h t a lle k o ste n ; b e tr e k k in g h e b b e n d e op d e v e r k o o p e n o p d e le v e r in g t o t op d e p la a ts b e d o e ld in le tte r a t e d ra g en ; zij z ijn m its d ie n in d e p rijs t e b eg rijp en ; d e k o p e r w o r d t g e a c h t d e in d e U n ie v e r sc h u ld ig d e re ch ten , b e la stin g e n e n h effin g en t e d ragen ; zij zijn m itsd ie n n ie t in d e p rijs t e b eg rijp en .

» V o o r g o ed er en w e lk e w o rd en g e le v e r d in g e v o lg e » e e n on d er v r ije m ed ed in g in g t u s s e n tw e e v a n elk a a r » o n a fh a n k e lijk e p a rtije n t o t sta n d g e k o m e n k o o p en » v e r k o o p , m a g a ls w a a rd e g eld e n , d e k o o p p rijs, » w a a ro n d er w o r d t v e r sta a n d e w er k e lijk b e ta a ld e o f » t e b e ta le n p rijs, verm eerd erd m e t a lle d a a rin n ie t » reed s b eg re p e n k o ste n , a ls z ijn b e d o e ld in b o v e n » sta a n d e le tte r b , e n v er m in d er d m e t a lle v er d e re » k o ste n , r e c h te n , b e la stin g e n e n h effin g en in d e U n ie , » v o o r zo v e r d ie in d e p rijs b eg re p e n zijn . » H e t v o rig lid v in d t g ee n to e p a ssin g in d ie n d e » n o rm a le p rijs h o g er is d a n d e k o o p p rijs, b ep a a ld » o v e r e e n k o m stig d a t lid , n o c h w a n n ee r d e g o ed er en » g e s c h a t w o rd en op b a sis v a n fo rfa ita ir g em id d e ld e » w aa rd en . » V o o r zo v e r bij h e t b e p a le n v a n d e w a a rd e w o r d t » u itg e g a a n v a n b ed ra g en w e lk e z ijn u itg e d r u k t in » b u ite n la n d se m u n t, d ie n t d e w isse lk o ers to e g e p a s t » t e w o rd en d ie o v e r e e n k o m t m e t d e p a r ite it v er k la a rd (1) Nieuwe bepaling van de waarde bij de Invoer, vastgesteld bij koninklijk besluit van 24 juli 1968, van toepassing sinds 29 juli 1968.

» D e a a n g ifte n d er im p o r te u r s e n e x p o r te u r s m o e te n » d u s h e t b ru to - e n h e t n e tto g e w ic h t a a n d u id e n .

» H e t wettelijk netto-gewicht w o r d t b e k o m e n d o o r » v a n h e t b r u to -g e w ic h t d e z o g e n a a m d e w e tte lijk e » ta rr a a f t e tre k k en . 3. Gezamenlijke gegevens over de buitenlandse handel T a b e l V I I I - 2 g e e ft v o lg e n s t w e e v e r sc h ille n d e re ek se n , d e g e z a m e n lijk e ja a rcijfers v a n d e in v o er , d e u itv o e r e n d e h a n d e lsb a la n s v a n d e B .L .E .U . D e d o o r h e t N .I .S . sa m e n g e ste ld e re ek s is e e n a a n g e p a ste reek s. D a a r e n te g e n h o u d e n d e d o o r d e N .B .B . b ere k e n d e g e g e v e n s, o m r e d e n e n v a n m a c h in a le b ew er k in g , g e e n re k e n in g m e t d e a a n p a ssin g e n ; d eze g e g e v e n s z ijn o p g e s te ld o p b a sis v a n d e cijfers d ie in h e t tijd sc h r ift v a n h e t N .I .S . v a n d ece m b e r v a n ie d e r ja a r g ep u b licee rd w o rd en .

T a b e l V I I I - 3 — Indeling van de buitenlandse handel

naar de Typeclassificatie voor de Internationale Handel. O v er h e e l d e b e sc h o u w d e p erio d e , b le e f h e t N .I .S . v o lg e n s d e c la ssific a tie v a n d e z o g e n o e m d e « B ijz o n d e re h a n d e l v o lg e n s a fd e lin g e n e n h o o fd s tu k k e n » p u b lic ere n . D e in d e lin g o m v a t 22 a fd e lin g e n b e s ta a n d e u it 100 h o o fd s tu k k e n d ie e lk ee n reek s ta r ie fp o ste n o m v a tt e n (1). (1) De tariefposten zijn eveneens de onderverdelingen van de Tolnaamlljst van Brussel die als basis dient voor h et Gemeenschappelijk D ouanetarief van de E.E.G. Sedert 1 januari 1966 hebben alle Lid-Staten van de Gemeenschap pelijke markt hun nationale nomenclatuur van de buitenlandse handel aange past aan het Gemeenschappelijk Douanetarief.

— 100 —

Vanaf 1960 heeft het N.I.S. de C.S.T.-classificatie aangenomen (« Classificatie voor Statistiek en Tarief van de internationale handel »), die de T.C.I.H.classificatie (« Type-classificatie voor de Internationa le Handel ») overneemt en verbetert, welke sedert 1952 werd gevolgd. D e C.S.T. o m v a t : 10 se c tie s v e r te g e n w o o r d ig d d oor h e t ee r ste co d ecijfer (ta b e l V I I I - 3 ), 56 a fd e lin g en v e r te g e n w o o r d ig d d oor tw e e cod ecijfers, 177 g ro e p e n v e r te g e n w o o r d ig d d o o r d rie c o d e cijfers, 626 ru b riek en v e r te g e n w o o r d ig d d o o r v ie r co d e cijfers,

Sec- Afdeties lingen V e tte n e n o lië n v a n d ierlijk e o f p la n t a a rd ig e o orsp ron g 41 42 43

5

C h em isch e p ro d u k te n 51 52 53 54

1.312 p o s te n v e r te g e n w o o r d ig d d oor v ij f c o d e cijfers.

55 56 57 58

S e c tie s e n a fd e lin g e n v a n d e C .S .T .

Sec- Afdeties lingen ' 0

59

09

L e v e n d e d ieren e n v o e d in g sm id d e le n L e v e n d e d ieren . V le e s e n v le e sb e r e id in g e n Z u iv e lp r o d u k te n e n v o g eleie re n V is e n v isb e r e id in g e n G raan en p r o d u k te n v a n d e m ee lin d u str ie F r u it e n g ro e n te n S u ik er e n su ik erw erk K o ffie, th e e , caca o , sp ecerijen e n p ro d u k te n d a a rv a n V ee v o ed er , v er s, g ed ro o g d , fijn g e m a a k t o f g em a le n ; v o e d in g sa fv a l D iv e r se v o e d in g sp r o d u k te n

11 12

D r a n k e n e n ta b a k D ra n k e n T a b a k , ru w e n b e w e r k t

00 01 02 03 04 05 06 07 08

1

2 21 22 23 24 25 26 27 28 29

3

6 61 62 63 64 65 66 67 68 69

G ron d sto ffen an d ere d a n m in erale b ra n d sto ffen H u id e n e n p elter ijen , o n g elo o id O lieh o u d en d e za d en e n v r u c h te n , ze lfs in d e v o r m v a n m ee l R u w e ru b b er, n a tu u r lijk , sy n th e tis c h e n g eregen ereerd H o u t e n k u rk P a p ie r s to f e n a fv a l v a n p a p ier T e x tie lv e z e ls e n a fv a l v a n te x tie lv e z e ls M in erale n ie t-m e ta a lh o u d e n d e p ro d u k t e n e x c l. b ra n d sto ffe n e n e d e lste n e n E r ts e n e n m eta a lre sid u e n N ie t eld ers v e r m e ld e ru w e p ro d u k te n v a n d ierlijk e o f p la n ta a r d ig e o o rsp ro n g

7

32 33 34 35

K o le n , co k es e n b r ik e tte n A a rd o lië n e n d istilla tie p r o d u k te n d a a r van A a rd g a s e n fa b riek sg a s E le k tr isc h e en erg ie

8

F a b r ik a te n g e r a n g sc h ik t n a a r d e g ro n d sto f G elo o id e h u id en , led er e n led erw a ren , b ereid e p elter ijen N ie t eld ers v er m eld e ru b b e ra rtik elen A r tik e le n v a n h o u t e n v a n k u rk , .excl. m eu b e len P a p ie r , k a r to n e n p r o d u k te n in p a p ier e n k a rto n G aren s, w ee fse ls, g e c o n fe c tio n e e r d e t e x tielw a r en , e.d . F a b r ik a te n v a n m in era le sto ffen a n d ere d a n m e ta le n G ietijzer, ijze r e n sta a l N o n -ferr o m eta len M eta a lw a ren

N ie t-e le k tr isc h e m a ch in es E le k tr isc h e m a ch in e s e n a p p a r a te n V erv o er m a ter iee l N ie t eld ers v e r m e ld e d iv er se fa b r ik a te n

81 82 83 84 85 86

89 9

— 101 —

C h em isch e e le m e n te n e n v er b in d in g en M in erale te e r e n ru w e ch em isc h e d e r iv a t e n v a n b ra n d sto ffe n K le u r sto ffen , v e r fsto ffe n e n lo o isto ffe n G e n e esk ra c h tig e e n fa r m a c e u tisc h e p ro d u k te n A r o m a tisc h e p r o d u k te n , to ile tp r o d u k te n e n o n d e rh o u d sm id d ele n K u n s tm e ststo ffe n S p rin g sto ffen K u n s tm a tig e p la stisc h e sto ffen , g er e g en ereerd e ce llu lo se , k u n sth a r se n N ie t eld ers v e r m e ld e ch em isc h e p ro d u k te n

M a ch in es e n v er v o e r m a te r ie e l 71 72 73

M in erale b ra n d sto ffen , sm ee rm id d e len e n so o r tg e lijk e p ro d u k te n

V e tte n e n o lië n v a n d ierlijk e o orsp ron g V e t te n e n o lië n v a n p la n ta a r d ig e oor sp ro n g B e w e r k te w a s, v e t t e n e n o lië n v a n d ierlijk e o f p la n ta a r d ig e oorsp ro n g

S a n ita ir e a p p a r a te n , v er w a rm in g s- en v e r lic h tin g sto e ste lle n M eu b elen R e isa r tik e le n , h a n d ta ss e n e n d erg elijk e a rtik elen K le d in g S ch o eise l A p p a r a te n v o o r w e te n sc h a p p e lijk g e b ru ik , v o o r fo to - e n cin e m a to g ra fie , o p tis c h e to e ste lle n , u u rw erk en N ie t eld ers v er m eld e fa b r ik a te n N ie t eld ers g e r a n g sc h ik te p r o d u k te n en tr a n sa c tie s

91 93

N ie t eld ers g e r a n g sc h ik te p o s tp a k k e tte n B o o r d p r o v ia n d e n g o ed er en d ie n ie t eld ers k u n n e n w o rd en g e r a n g s c h ik t

T a b e l V I I I - 10 — Samenstelling van de invoer uit elk

Sec- Afdeties lingen

geografisch gebied

94

D ie r e n v o o r d ier en tu in en , h o n d e n , k a tte n en n ie t eld ers v e r m e ld e d ieren

95 96

O o rlo g sw a p en s e n m u n itie N ie t in o m lo o p z ijn d e m u n te n , e x c lu s ie f g o u d e n m u n te n

99

N ie t eld ers h a n d el

X

v e r m e ld e

v e r tr o u w e lijk e

P r o d u k te n n ie t o p g e n o m e n in h e t in te r n a tio n a a l g o ed eren v erk eer XO XI

G ou d Z ilv er en m u n te n en m u n te n v a n o n ed el m e ta a l in o m lo o p

T a b e l V I I I - 4 Totale waarde van de invoer naar het

gebruik der produkten (N.B.B.-indeling) T a b e l V I I I - 5 — Totale waarde van de uitvoer naar

de aard der produkten D e o m sta n d ig e in d e lin g d ie in d e C .S .T . w erd b e r e ik t m a a k t b ijk o m e n d e g ro e p e rin g e n m o g e lijk n aar p r o d u k tie se c to r , n a a r se c to r v a n v e r b r u ik e n p r o d u k te n , n aar b ew er k in g sg r a a d e n n a a r e c o n o m isch g e b r u ik sty p e , V o o r h e t ec o n o m isc h a n a ly s e w er k zijn d erg e lijk e g ro e p e rin g e n v o o r td u r e n d v e r e ist. T a b e l V I I I - 6 — Geografische spreiding van de buiten

landse handel T a b e l V I I I - 7 — Geografische spreiding van de uitvoer T a b e l V I I I - 8 — Samenstelling van de uitvoer naar een

geografisch gebied T a b e l V I I I - 9 — Geografische spreiding van de invoer

H e t M aandelijks Bulletin over de buitenlandse han del van de B .L .E . U. (1) g e e ft d e v o lg e n d e to e lic h tin g e n o v er d e la n d e n v a n h e r k o m st e n b e ste m m in g : « H e t la n d v a n h e r k o m st v a n d e k o o p w a a r is h e t » la n d , v a n w a a r d e v e r z e n d in g v a n d e k o o p w a a r » m e t b e s te m m in g n a a r h e t g r o n d g e b ie d v a n d e U n ie » a a n v a n k e lijk v e r tr o k k e n is, o n g e a c h t o f d eze v e r » z e n d in g r e c h tstr e e k s o f o v e r h e t g r o n d g e b ie d v a n » e e n o f m eer a n d ere la n d e n p la a ts v o n d . » I n la a tstb e d o e ld g e v a l m a g ze lfs e e n v er a n d er in g » v a n v e r v o e r m id d e l h e b b e n p la a ts g e h a d in een » d erd e la n d , m a a r d e k o o p w a a r m a g a ld a a r n ie t h e t » v o o rw e rp g e w e e s t zijn v a n e e n h a n d e lso v e r e e n k o m st » n o c h v a n ee n o p sla g in e n tr e p o t. » M et a n d ere w o o rd en , h e t is h e t la n d v a n w a a r, » te r u itv o e r in g v a n d e b e p a lin g e n v a n h e t k o o p » c o n tr a c t, d e v e r z e n d in g a a n v a n k e lijk v e r tr o k k e n is » m e t b e s te m m in g n a a r d e B e lg isc h -L u x e m b u r g se » E c o n o m isc h e U n ie , o m a ld a a r v o o r h e t v er b r u ik , » v o o r e e n v er w er k in g , v o o r h e t e n tr e p o t, o f ze lfs » v o o r e e n g eb eu rlijk e d o o rze n d in g in d o o rv o er t e » w o rd en in g e v o e r d . » K o m t d u s d e sv o o r k o m e n d n ie t in a a n m e rk in g , d e » o m s ta n d ig h e id d a t d e fa c tu u r in e e n d erd e la n d » w erd o p g e m a a k t o f d a t d e b e ta lin g in e e n d erd e » la n d m o e t g esch ied en .

” Bij de uitvoer is het land van bestemming het » verst bekende land waarheen de goederen worden » verzonden. » H ie rn a v o lg e n d e la n d e n v a n d e v e r sc h ille n d e g eo g ra fisch e g e b ie d e n , d ie in d e h ercla sserin g v a n d e N .B .B . w o rd en g eb ru ik t.

S a m e n ste llin g v a n d e g eo g r a fisch e g e b ie d e n (1 9 6 0 -1 9 7 0 ) (2) E u r o p e se la n d e n v a n d e O .E .S .O . E.E.G.-landen : F ra n k rijk , B o n d s r e p u b lie k D u its la n d , N e d e r la n d , I ta lië . E .V .A .-landen : V er en ig d K o n in k r ijk , N o o r w e g e n , Z w e d e n , D e n e m a r k e n , Z w itse rla n d , O o sten rijk , P o r tu g a l, IJ s la n d , Ie rla n d , S p a n je , G riek en la n d , T u rk ije.

Vanaf 1970 : F in la n d (v o o rh ee n g e r a n g s c h ik t bij d e a n d ere la n d e n v a n E u ro p a ). C o m e co n -la n d en U .S .S .R ., O o st-D u itsla n d , P o le n , T sje ch o slo w a k ije , H o n g a rije , R o e m e n ië , B u lg a r ije .

Vanaf 1966 : M o n golië (v o o rh ee n g e r a n g sc h ik t b ij d e la n d e n v a n A zië ). A n d er e la n d e n v a n E u r o p a G ib raltar, M a lta , J o e g o s la v ië . V anaf 1970 : F in la n d g a a t v a n d eze g ro ep o v e r n a a r d e E u r o p e s e la n d e n v a n d e O .E .S .O . A n d er e la n d e n v a n A fr ik a A lle A fr ik a a n se la n d e n b e h a lv e Z aïre, R w a n d a e n B u ru n d i. (1) N r 1, januari 1970, bijvoegsel, blz. 4. (2) In de aangeduide jaren werd de statistiek aangepast.

— 102 —

L a tijn s A m e rik a A lle A m e rik a a n se la n d e n b e h a lv e d e V eren ig d e S ta te n e n C anad a.

Azië A lle A z ia tisc h e la n d e n b e h a lv e M o n g o lië d a t se d e r t 1966 o p g e n o m e n is b ij d e C o m eco n -la n d en . S te r lin g g e b ie d H e t V er en ig d K o n in k r ijk , Ie rla n d , IJ sla n d , G ib ra lta r, M a lta . L ib ië , G am b ia; S ierra L e o n e , G h an a, N ig er ia , K e n y a , O eg a n d a , T a n za n ië (in cl. T a n g a n y ik a , Z a n zib a r e n P e m b a ), h e t e ila n d M a u ritiu s (in cl. S in t-H e le n a en d e S e y c h e lle n ), Z a m b ia (v o o rh ee n N o o rd R h o d e sia ), M alaw i (v o o rh ee n N y a ssa la n d ), d e R e p u b lie k Z u id -A frik a , L e so th o , B o ts w a n a e n S w a z i la n d (in cl. B r its Z u id -W e st-A frik a ). D e B a h a m a - e n B e rm u d a -eila n d en , B r its H o n d u r a s e n F a lk la n d e ila n d , J a m a ic a , W e s t-In d ië , T r in id a d e n T o b a g o , G u y a n a (v o o rh een B r its G u y a n a ). C yp ru s, J o rd a n ië, K o e w e it, B a h r e in , K a ta r , V o lk sre p u b liek Z u id -J e m e n (v o o rh ee n Z u id -A ra b ië e n A d e n ), P a k is ta n (O o st e n W e s t), In d ia , C ey lo n , M a leisië-B ru n ei (in cl. B r its B o r n e o ), S in g a p o re , H o n g -K o n g . A u str a lië (in cl. N a u r u e n N ie u w -G u in e a , o n d e r A u str a lisc h m a n d a a t). N ie u w -Z e e la n d (in cl. W e st-S a m o a la n d ), T o n g a e n W e st-P a c ific . V e r lie te n h e t ster lin g g eb ied : in 1962 : B r its-K a m e r o e n d a t sa m e n sm e lt m e t h e t v ro e g er e F r a n s-K a m e r o e n o n d er d e n a a m v a n K a m er o en ; S o m a lila n d d a t sa m e n sm e lt m e t h e t v ro eg ere I ta lia a n s S o m a lila n d o n d er d e n a a m v a n R e p u b lie k S o m a lia ; in 1966 : R h o d e sia (v o o rh een Z u id -R h o d e sia ) ; in 1968 : B irm a .

T a b e l V I I I -1 1 — Hoeveelheidsindexcijfers van de in

en uitgevoerde goederen T a b el V I I I - 12 — Indexcijfers van de gemiddelde waar

den per eenheid van de in- en uitvoer, en ruilvoet D e reek sen v o lu m e - e n p rijsin d e x cijfer s zijn o p g e ste ld v o lg e n s d e b ew erk in g sg ra a d e n h e t g eb ru ik v a n d e g o ed eren , ee n c la ssific a tie d ie d oor d e R a a d v a n d e V o lk e n b o n d w erd a a n g en o m e n (17 se p tem b e r 1935). W e g e n s d e v e r b e te r in g e n a a n g eb ra ch t a a n d e ja a rlijk se in d e x c ijfe r s, v er sc h illen d eze la a t s t e v a n h e t g em id d e ld e d er m a a n d elijk se in d e x cijfer s. D e ja a rlijk se in d e x cijfer s v a n h e t N .I .S . w o rd en in d er d a a d b ere k e n d o p e e n v e e l ru im ere b a sis e n zijn m eer r e p r e s e n ta tie f d a n d e m a a n d elijk se in d e x cijfer s. D e hoeveelheidsindexcijfers z ijn h e t r e s u lta a t v a n d e v e r g e lijk in g v a n d e in g e v o e r d e o f u itg e v o e r d e h o e v e e lh e d e n v a n d e v e r sc h ille n d e g o ed er en in d e b a sisp er io d e e n d e b esc h o u w d e p erio d e, g e w o g e n m e t h u n g e m id d e ld e w a a rd e p er e e n h e id in d e b a s is p erio d e. H e t zijn d u s in d e x c ijfe r s m e t v a s t e w eg in g sco ë fficiën ten (L a sp e y r e s-in d e x c ijfe r ). D e indexcijfers van de gemiddelde waarde (u n it v a lu e ), b ere k e n d o m d e sc h o m m e lin g e n v a n d e g e m id d e ld e p rijs v a n d e in - e n u itg e v o e r d e g o ed eren t e v o lg e n , zijn h e t r e su lta a t v a n d e v e r g e lijk in g v a n d e g e m id d e ld e w a a rd en p er e e n h e id v a n d e v e r sc h il le n d e g o ed eren in d e b a sisp er io d e m e t d e b esc h o u w d e p erio d e, g e w o g e n m e t h u n in - o f u itg e v o e r d e h o e v e e l h e id in d e b e sc h o u w d e p erio d e. H e t zijn d u s in d e x cijfers m e t v er a n d er lijk e w eg in g sc o ëfficië n ten (P a a sch e -in d ex cijfer ).

S ed ert ja n u a ri 1969 b e r e k e n t h e t N .I .S . d e h o e v e e lh e id sin d e x c ijfe r s e n d e in d e x c ijfe r s v a n d e g em id d e ld e w a a rd e o p b a sis v a n h e t ja a r 1963 (in p la a ts v a n 1953 v o o rh ee n ). D e ru b riek en d ie v o o r h e t b a sisja a r 1963 in a a n m e rk in g w er d e n g e n o m e n v er teg en w o o rd ig en 81 p e t. v a n d e to ta le w a a rd e v a n d e in v o e r en 83 p e t. v a n d e to ta le w a a rd e v a n d e ü itv o er. M et h e t d o el d e c o n tin u ïte it v a n d e reek se n v o o r d e g eh ele p erio d e 1 9 6 0 -1 9 7 0 t e w a a rb o rg en b e v a tte n d e ta b e lle n V I I I -1 1 e n V I I I -1 2 , w a a rin d e d o o r h e t N .I .S . b ere k e n d e in d e x c ijfe r s v o o r k o m e n v o o r d e ja ren 1960 t o t 1968 d e v a n d e b a sis 1953 = 100 n a a r d e b a sis 1963 = 100 g etr a n sp o n e er d e in d e x cijfer s.

Vólume-indexcijfers van de in- en uitgevoerde goederen

T a b e l V I I I -1 3 —

— Indexcijfers van de gemiddelde waarden per eenheid van de in- en uitvoer, en ruilvoet

T a b el V I I I - 1 4

V a n 1960 t o t 1970 b le e f d e N .B .B . d o o rg a a n m e t d e b ere k e n in g v a n d e in d e x c ijfe r s v a n h e t v o lu m e (fo rm u le v a n L a sp e y res) e n v a n d e p rijzen (fo rm u le v a n P a a sc h e ). V o o r h e t ja a r 1960 w erd en , w e g e n s ee n v o lle d ig e w ijz ig in g v a n d e ta r ie fp o s te n v a n h e t N .I .S ., d e in d e x c ijfe r s v a n d e u itv o e r a a n d e h a n d v a n d e T .C .I .H .-p o s te n b erek en d . V a n a f 1961 h e e ft d e b ere k e n in g p la a ts o p b a sis v a n d e k le in s te s ta tis tis c h e ee n h eid , n l. d e ta r ie fp o st. D ie in d e x cijfer s w o rd en z o w e l v o o r d e in v o e r a ls v o o r d e u itv o e r , b ere k e n d v o o r e lk v a n d e g r o te ru b riek en v a n d e N .B .B .-in d e lin g . Zij b ie d e n h e t v o o r d e e l d a t m en z e k a n h erg ro ep eren v o lg e n s d e v e r e is te n v a n ee n a n a ly se v a n d e b u ite n la n d se h a n d el.

— 103 —

H e t re k e n k u n d ig g e m id d e ld e v a n d e k w a r ta a lin d e x c ijfe r s g e e ft n ie t n o o d z a k e lijk h e t ja a rlijk se in d e x c ijfe r , w a n t d it la a t s t e w o r d t o n a fh a n k e lijk v a n d e ee r ste b erek en d , m aar b o v e n d ie n v e r a n d e r t h e t in a a n m e rk in g g e n o m e n m o d e l v a n d e e n e t o t d e a n d ere b erek en in g .

I n h e t v la k v a n d e se cto re n is h e t m o g e lijk d a t so m m ig e k w a r ta a lin d e x c ijfe r s n ie t d e w er k e lijk e e v o lu tie w ee rsp ie g ele n in d ie n h e t v o o r e e n b e p a a ld k w a r ta a l in a a n m e rk in g g e n o m e n m o d e l b ijz o n d er b e p e r k t is o f in d ie n d e b e w e g in g e n v a n d it m o d e l v e r sc h ille n v a n d e o n tw ik k e lin g v a n h e t g e h e e l v a n d e w a a rg e n o m en se cto r.

G e p u b l ic e e r d e t a b e l l e n Nr _ S a m e n v a tte n d e ta b e lle n : — H o e v e e l h e i d ......................... — W a a r d e ...................................

V I I I -1 V III-2

Nr

Bl z

183 183

B lz

G eo g ra fisch e sp re id in g v a n d e in v o e r (in p r o c e n te n v a n d e to ta le w a a rd e v a n d e in v o e r v a n e lk e g o ed eren g ro ep ) ja ren 1960 t o t 1970 . . . .

V III-9

210

V III-1 0

221

In d e lin g v a n d e b u ite n la n d se h a n d e l n a a r d e T y p e -c la ssific a tie v o o r d e In te r n a tio n a le H a n d e l.............................................

V III-3

184

T o ta le w a a rd e v a n d e in v o e r n a a r h e t g e b r u ik d er p r o d u k te n (N .B .B .-in d e lin g ) . .

V III-4

185

S a m e n ste llin g v a n d e in v o e r u it elk g eo g ra fisch g e b ie d (in p ro ce n te n v a n d e t o ta le w a a r d e v a n d e in v o e r u it elk g e b ied ) ja ren 1960 t o t 1970 . . . . H o e v e e lh e id sin d e x c ijfe r s v a n d e in - e n u itg e v o e r d e g o ed er en (jaar- e n k w a r ta a lcijfers) . .

V I I I -1 1

232

I n d e x c ijfe r s v a n d e g e m id d e ld e w a a rd en p er e e n h e id v a n d e in - e n u itv o e r , e n r u ilv o e t (ja a r -e n k w a r ta a lc ijfe r s) . .

V I I I - 12

236

V o lu m e -in d e x c ijfe r s v a n d e in en u itg e v o e r d e g o ed er en (N .B .B .-in d e lin g ) (jaaren k w a r ta a lcijfers)

V I I I - 13

240

In d e x c ijfe r s v a n d e g e m id d e ld e w a a rd en p er e e n h e id v a n d e in - e n u itv o e r , e n r u ilv o e t (N .B .B .-in d e lin g ) (jaaren k w a r ta a lcijfers)

V III-1 4

244

T o ta le w a a rd e v a n d e u itv o e r n a a r d e a a rd d er p r o d u k te n ( N . B . B . - i n d e l i n g ) ....................

V III-6

186

G eografisch e sp re id in g v a n d e b u ite n la n d se h a n d e l . . . .

V III-6

187

G eografisch e sp re id in g v a n d e u itv o e r (in p r o c e n te n v a n d e t o ta le w a a rd e v a n d e u itv o e r van e lk e goed eren groep ) ja ren 1 9 6 0 t o t 1970 ............... S a m e n ste llin g v a n d e u itv o e r n a a r e lk g eo g ra fisch g e b ie d (in p r o c e n te n v a n d e to ta le w a a rd e v a n d e u itv o e r n a a r e lk g eb ie d ) ja ren 1960 t o t 1970 . . . .

V I I I -7

V III-8

188

199

— 104 —

IX . v a n

d e

—

B e lg is c h -L u x e m b u rg s e

Bron :

B e ta lin g s b a la n s

E c o n o m is c h e

U n ie

N a tio n a le B a n k v a n B elgiS ( N .B .B .)

Bibliografie : T ijd s c h r ift voor D ocu m en ta tie en V oorlichting va n de N .B .B . B alance of P a y m e n ts M a n u a l ( I . M . F . )

D e r e g istr a tie d o o r h e t B e lg isc h -L u x e m b u r g s I n s t it u u t v o o r d e W isse l v a n h e t b e ta lin g sv e r k e e r m e t h e t b u ite n la n d d oor b e m id d e lin g v a n h e t B e l g isc h e e n L u x e m b u r g se b a n k w e z e n v o r m t d e s t a t is tis c h e b a sisd o c u m e n ta tie d ie d e N .B .B . g e b r u ik t v o o r h e t o p ste lle n v a n d e b e ta lin g sb a la n s v a n d e B .L .E .U . H ierd o o r is d e n a u w k e u r ig h eid v a n d e v er k r eg e n cijfers g r o te n d e e ls a fh a n k e lijk v a n d e a a rd e n d e g a m m a v a n d e v a n k r a c h t z ijn d e d ev ie z e n b e p a lin g e n . A a n g e z ie n d eze in d e lo o p d er ja re n ste r k v e r so e p e ld w erd en , d ie n e n d e cijfers v a n d e b e ta lin g sb a la n se n v a n d e B .L .E .U . m eer a ls ord en v a n g r o o tte d a n a ls ju is te g e g e v e n s b e sc h o u w d t e w o rd en .

clatuur en de inhoud van deze rubrieken, zover de gebruikte documentatie het mogelijk maakt, het modelschema van de betalingsbalans benaderen dat door het I.M.F. in de derde uitgave van het « Balance of Payments Manual » gepubliceerd werd.

B ij d e o p ste llin g v a n d e b e ta lin g sb a la n se n v a n d e B .L .E .U . w o rd en d e s ta tis tis c h e g e g e v e n s, v e r z a m e ld d oor h e t B e lg isc h -L u x e m b u r g s I n s t it u u t v o o r d e W iss e l, o p e e n b ep a a ld a a n ta l p u n te n g ew ijz ig d en a a n g e v u ld . D e z e a ld u s a a n g e p a ste in lic h tin g e n w er d e n o v er d e v e r sc h ille n d e ru b riek en v a n d e g e p u b lic eer d e ta b e lle n z o d a n ig v e r d e e ld d a t d e n o m e n -

M et d a t v o o r b e h o u d , v o r m e n d e b e ta lin g s b a la n sen v a n 1961 e n v o lg e n d e ee n b e tr e k k e lijk h o m o g e n e r eek s w a a ra a n d e b e ta lin g sb a la n se n v a n 1960 e n v ro e g er n ie t k u n n e n w o rd en g e k o p p e ld zo n d er d e c o n tin u ïte it v a n d e reek s v o lle d ig t e v er b r ek en . D a a r o m w erd h e t n ie t n u t tig g eo o r d e eld in d e ta b e lle n d e b e ta lin g sb a la n s v a n h e t ja a r 1960 o p t e n em en .

Al de voorgestelde jaarbalansen werden dus op basis van dezelfde criteria en volgens hetzelfde schema opgesteld. Tengevolge van de statistische wijzigingen die sommige rubrieken in de loop van het jaar ondergingen, was het evenwel niet altijd mogelijk een strikte vergelijkbaarheid tussen de betalingsbalansen van alle beschouwde jaren te be houden. Die wijzigingen worden bij het onderzoek van de betrokken rubrieken afzonderlijk toegelicht.

1

A. D E A L G E M E N E B E T A L IN G S B A L A N S

Rubrieken 2.1 en 2.2 « O v e rd ra c h ten »

T a b e l I X - 1 — Algemene betalingsbalans

(zie t a b e l I X - 5 )

Rubriek 1.1 « G o e d e re n tra n sa ctie s » (zie ta b e l I X - 2 )

Rvhrieken

3.1 en 3.2 « K a p ita a lv e r k e e r d e o v e r h e id » (zie ta b e l I X - 6 )

van

Rubriek 1.2 « N ie t m o n e ta ir g o u d » O n der n ie t-m o n e ta ir g o u d d ie n t t e w o rd en v e r s ta a n h e t m e ta a l d a t n ie t in h e t b e z it is v a n d e g e ld sc h e p p e n d e in ste llin g e n . E r zij a a n h erin n erd d a t a a n g e m u n t g o u d e n g o u d b a re n in d e B .L .E .U . v rij m o g e n w o rd en v e r h a n d e ld e n d oor a lle B e lg e n , L u x em b u r g ers e n v r e e m d e lin g e n , la n g s w elk e w eg o o k , zo n d er b ep erk in g m o g e n w o rd en in - o f u it g ev o e rd . I n d e m a te d a t v o o r d ie tr a n sa c tie s in so m m ig e la n d e n n ie t d e z e lfd e v r ijh e id b e s ta a t, k a n er n a a r d ie la n d e n w e d e r u itg e v o e r d n ie t-m o n e ta ir g o u d b eg re p e n z ijn in d e o n tv a n g s te n on der a n d ere p o s te n v a n d e b e ta lin g sb a la n s d a n n ie t-m o n e ta ir g o u d . H ie rd o o r k o m t h e t d a t e e n te k o r t o n d er la a tstg e n o e m d e ru b riek so m s k a n w o rd en v e r o o r z a a k t d oor d e d o o rv o er b e ste m d v o o r d e p a rticu lie re o p p o ttin g in h e t b u ite n la n d .

Rubrieken 1.3 tot 1.9 : D ie n ste n tr a n s a c tie s (zie ta b e lle n I X - 3 e n I X -4 ) —

Rubrieken

4.1 en 4.2 « K a p ita a lv e r k e e r v a n d e o v e r h e id sb e d r ijv e n e n v a n d e fin a n ciële in ste llin g e n v a n d e o v e r h e id sse c to r » (zie ta b e l I X - 7 )

Rubriek 4.3 « K a p ita a lv e r k e e r v a n d e p a r tic u lie re se c to r » D e z e fo n d se n w er d e n in g e d e e ld in B e lg isc h L u x em b u r g se in v e ste r in g e n e n b e le g g in g e n in h e t b u i te n la n d — ru b rie k 4 .3 1 — e n in b u ite n la n d se in v e s te r in g e n e n b e le g g in g e n in d e B .L .E .U . - ru b riek 4 .3 2 . D e tr a n sa c tie s w a a r v a n d e a a rd n ie t n a d er b e p a a ld is, zijn g eg ro ep eerd o n d er d e b en a m in g « N ie t-o n d e r sc h e id e n in v e ste r in g e n e n b e le g g in g e n » ru b rie k 4 .3 3 ; a a n g e z ie n d eze tr a n s a c tie s z o w e l n aar te n d e n s a ls n a a r o m v a n g ste r k v e r sc h ille n v a n d e en e p erio d e t o t d e a n d ere e n zij, in d ie n m e n o v er n a d ere s ta tis tis c h e in fo r m a tie b e s c h ik t, n a a rg ela n g

105 —

van het geval, zouden moeten worden gevoegd bij de Belgisch-Luxemburgse investeringen en beleggin gen in het buitenland of bij de buitenlandse inves teringen en beleggingen in de B.L.E.U., is het mo gelijk dat het verloop van de cijfers van deze ru brieken niet helemaal juist is. Ook dient erop te worden gewezen dat de invoer van kapitaal in de B.L.E.U. de repatriëring kan omvatten van inkom sten uit investeringen of ook de opbrengst van som mige andere transacties wanneer de oorsprong van de gelden niet kon worden bepaald.

Sedert 1968 omvat de rubriek 4 .3 1 2 « Directe investeringen », de portefeuille « participaties in deviezen » van de Belgische en Luxemburgse ban ken. Tot dan toe was die portefeuille wegens zijn gering belang ondergebracht bij de buitenlandse tegoeden van de banken, niettegenstaande het ver loop van die portefeuille als een kapitaalbeweging moet worden beschouwd. De toevoeging ervan aan de directe investeringen is gegrond in de mate dat de portefeuille is samengesteld uit participaties van Belgische en Luxemburgse banken in het kapi taal van buitenlandse succursalen.

Rubriek 4.311 « B e lg isc h -L u x e m b u r g se in v e s te r in

Rubriek 6.1 « Herfinanciering buiten de geld

g e n e n b e le g g in g e n in h e t b u ite n la n d : E ffe c te n »

scheppende instellingen van commerciële vor deringen 0p het buitenland »

en

Rubriek 4.321 « B u ite n la n d s e in v e ste r in g e n en b e le g g in g e n in d e B .L .E .U . : E ffe c te n ». V ó ó r 1965 k o n d e n , d a n k zij d oor d e v o o r n a a m ste effec te n m a k e la a rs e n b a n k e n v r ijw illig v e r s tr e k te g e g e v e n s, so m m ig e effec te n tr a n sa c tie s a fg ezo n d erd w o rd en v a n h e t o v e r ig e k a p ita a lv e r k e e r v a n d e p a rticu lie re se cto r. D e an d ere e ffe c te n tr a n sa c tie s d ie n ie t k o n d e n w o rd en o n d e rsc h e id e n , b le v e n b e g re p e n in d e ru b riek en « O verige » v a n h e t k a p ita a l v e r k e e r v a n d e p a rticu lie re se cto r. S e d e r t 1965 k u n n e n a lle e ffe c te n tr a n sa c tie s u itg e v o e r d d o o r b e m id d e lin g v a n B e lg isc h e o f L u x em b u r g se b a n k e n o f e ffec te n m a k e la a r s g esc h e id e n w ord en v a n h e t o v e r ig e k a p ita a lv e r k e e r ; d a a ru it v lo e it v o o r t d a t d e cijfers v a n d e e ffe c te n tr a n sa c tie s v o o r d e ja ren 1965 e n v o lg e n d e b e tr e k k in g h e b b e n o p ee n g ro te r a a n ta l v e r r ic h tin g e n e n d u s n ie t v o lle d ig v er g elijk b a a r z ijn m e t d ie v a n d e ja re n v o o r d ie n .

De bedragen van deze rubriek geven hoofdzake lijk de mutaties weer van het uitstaande bedrag der buiten de geldscheppende instellingen gefinan cierde uitvoerkredieten van banken (zie hierna de toelichting bij de rubriek 1.11 « Uitvoer en invoer »). Rubriek 6. 2 « Mutaties van

de goudvoorraad en netto-deviezenpositie van de geldscheppende instellingen »

H et bedrag en het verloop van de vorderingen en verplichtingen van de geldscheppende instellingen in de B.L.E.U. en tegenover het buitenland zijn in tabel IX-8 ingedeeld naar de categorie van instellin gen.

T a b e l I X - 2 — Rubriek 1.1 « Goederentransacties »

Rubriek 1. 11 « U it v o e r e n in v o e r » Rubriek 4.312 « Belgisch-Luxemburgse inves

teringen en beleggingen in het buitenland : Directe investeringen » en Rubriek 4.322 « Buitenlandse investeringen en beleggingen in de B.L.E.U. : Directe investe ringen » D e z e ru b riek en o m v a tte n d e n e tto -o v e r d r a c h t e n v a n m id d e le n n a a r a a n leid in g v a n d e o p ric h tin g o f d e v e r e ffe n in g v a n v e n n o o tsc h a p p e n , h e t v e r w e r v e n o f h e t a fsta a n v a n p a r tic ip a tie s in v e n n o o t sc h a p p e n , a lsm ed e d e to e g e s ta n e le n in g e n e n v o o r s c h o tte n o f d e a flo ssin g en d a a rv a n . V o lg en s d e b e g in se le n v a n h e t « B a la n c e o f P a y m e n ts M an u al » d ie n e n a lle in v e ste r in g e n b e ste m d om ee n b lijv e n d e p a r tic ip a tie in e e n b e d r ijf t e n e m e n o f t e v er m eer d e re n a ls d ire cte in v e ste r in g e n t e w o r d en b esc h o u w d . D e d ir e c te in v e ste r in g is d u s g e k en m e r k t d oor h e t fe it d a t d e in v e ste e r d e r ee n z e k e re co n tro le h e e ft op h e t b eh eer v a n h e t b e d r ijf w a a r in h ij in v e ste e r d e . D e o p r ic h tin g e n o f v er effen in g e n v a n v e n n o o tsc h a p p e n a lsm ed e h e t v e r w e r v e n o f h e t a fsta a n v a n p a r tic ip a tie s v a lle n zo n d er tw ijfe l m d eze ca te g o rie . W a t d e to e g e sta n e le n in g e n b e tr e ft, b e sc h o u w t h e t g eü n ifice erd e b e ta lin g sb a la n ssc h e m a a a n g e n o m e n d oor h et I.M .F . e n d e O .E .S .O . a ls d ire cte in v e ste r in g e n d e le n in g e n v e r str e k t a a n zg . « g e a sso cie er d e » b ed rijv en . D e s ta tis tie k e n w a a r o v e r m en b e sc h ik t m a k e n d a t o n d e rsc h e id e v e n w e l n ie t m o g e lijk e n d e r h a lv e w er d e n alle to e g e sta n e le n in g e n a ls d ir e c te in v e ste r in g e n b esc h o u w d .

D e z e v e r r ic h tin g e n w er d e n v er k r eg e n d o o r ee n a a n ta l w ijz ig in g e n a a n t e b ren g en in d e d o o r h e t B e lg isc h -L u x e m b u r g s I n s titu u t v o o r d e W isse l g e r e g istreerd e b e ta lin g e n ; e e n d er b e la n g r ijk ste b e s ta a t erin d e b ed ra g en v a n d e w er k e lijk e b e ta lin g e n t e v er m eer d e re n (v erm in d eren ) m e t d e to e n e m in g (a fn em in g ) v a n d e in v o e r e n u itv o e r o p k r e d ie t d ie k a n o p g e te k e n d w ord en ; in f e ite z ijn d e m e t c o m m er c iële k r e d ie te n g ep a a rd g a a n d e a a n k o o p - o f v er k o o p tr a n sa c tie s w a a rm ee re k e n in g k a n w o rd en g e h o u d e n d ie w e lk e a a n leid in g g e v e n t o t e e n w ijz ig in g v a n h e t b ed ra g v a n d e a c c e p tv e r p lic h tin g e n d er B e lg isc h e b a n k e n t .o .v . b u ite n la n d se b a n k e n o f v a n h e t u it sta a n d e b ed ra g v a n d e u itv o e r k r e d ie te n v a n b a n k e n t o e g e s ta a n in d e v o r m v a n a c c e p te n , k a s k r e d ie te n a a n b u ite n la n d s e in v o er d e rs o f d isc o n to k r e d ie te n . A ls te g e n p o s t v a n d ie, o n d er d e ru b riek « U itv o e r e n in v o e r » g ereg istr ee rd e b u ite n la n d se tr a n sa c tie s w a a rv o o r B e lg is c h e o f b u ite n la n d se b a n k e n k r e d ie te n h eb b e n v e r le e n d , w o r d t e e n v e r a n d e rin g v a n d eze lfd e g r o o tte g e b o e k t, h e tz ij o n d er r u b rie k 4 .3 2 4 « O v erig e ' b u ite n la n d se in v e ste r in g e n en b e le g g in g e n in d e B .L .E .U . » (to t b e lo o p v a n d e v er a n d er in g v a n h e t u its ta a n d e b e d r a g v a n d e a c c e p t v e r p lic h tin g e n d er B e lg isc h e b a n k e n t .o .v . h e t b u i te n la n d ), h etzij o n d er ru b rie k 6 .2 « M u ta tie s v a n d e g o u d v o o r ra a d e n n e t to d e v ie z e n p o sitie v a n d e g eld sc h e p p e n d e in ste llin g e n » (to t b e lo o p v a n d e v er a n d er in g v a n h e t u its ta a n d e b ed ra g v a n d e u i t v o e r k r e d ie te n v a n b a n k e n , g e fin a n c ie r d m e t m id d e le n v a n d e g eld sc h e p p e n d e in ste llin g e n ), h etzij

— 106 —

on d er ru b rie k 6.1 « H e rfin a n c ier in g b u ite n d e g e ld sc h e p p en d e in ste llin g e n v a n co m m erciële v o rd erin g en o p h e t b u ite n la n d » (to t b e lo o p v a n d e v er a n d er in g v a n h e t u its ta a n d e b ed ra g v a n d e u itv o e r k r e d ie te n v a n b a n k en , g efin a n cierd b u ite n d e g e ld sc h e p p en d e in ste llin g e n ). D e b e ta lin g e n v o o r g o e d e r e n u itv o e r e n -in v o er k u n n e n w o rd en b e ïn v lo e d d oor w ijz ig in g e n in d e b e ta lin g ste r m ijn e n (lead s a n d la g s). D e z e w ijz ig in g e n z o u d e n m o e te n o p g e te k e n d w ord en a ls k a p ita a l v er k e er e n n ie t a ls g o ed eren v erk eer; h e t b e sta a n d e s ta tis tis c h e m a te r ia a l m a a k t h e t e v e n w e l n ie t m o g e lijk d e v e r e iste co rrectie m e t n a u w k e u r ig h eid a a n t e b ren g en .

Rubriek 1. 12 « L o o n w er k » O v e re en k o m stig d e a lg e m e n e b e g in se le n v a n h e t « B a la n c e o f P a y m e n ts M an u al » d ie n e n a lle in te r n a tio n a le v e r z e n d in g e n v a n g o ed er en tu s s e n een h o o fd b e d r ijf e n z ijn d o ch te ro n d e rn em in g e n , m e t h e t o o g o p v er w er k in g , t e w o rd en b esc h o u w d a ls a a n k o p en e n v e r k o p e n v a n g o ed eren ; zij m o g en d u s n ie t a ls e e n o n tv a n g s t v o o r lo o n w erk w o rd en a a n g e te k e n d . D it b e g in se l is in d e b e ta lin g sb a la n s v a n d e B .L .E .U . n ie t e e n v o r m ig to e g e p a st. B ij g eb rek a a n s ta tis tie k e n d ie h u n id e n tific a tie m o g e lijk z o u d e n m a k e n , w o rd en ee n zek er a a n ta l g o e d e ren d ie in B e lg ië d oor d o c h te ro n d e rn em in g e n v a n b u ite n la n d se b e d r ijv e n w o rd en b ew er k t, b e sc h o u w d a ls a a n le id in g g e v e n d t o t v erw er k e n d e a c t iv ite ite n w a a r v a n d e k o s te n b ijg e v o lg a ls ee n o n tv a n g s t v o o r lo o n w erk w o rd en gereg istreerd . D a a r e n te g e n o m v a tte n d e o n tv a n g s te n e n u itg a v e n u it h o o fd e v a n lo o n w erk sin d s 1965 n ie t m eer d e o n tv a n g s te n v a n in g e z e te n e n v o o r on d erh o u d en h e r ste llin g v a n b u ite n la n d se sc h e p e n n o c h d e a a n v r e e m d e lin g e n b e ta a ld e b ed ra g en v o o r o n d erh o u d en h e r ste llin g v a n B e lg isc h e sc h e p e n . D ie h a v en k o s te n w er d e n n o rm a a l o p g en o m e n in d e ru b riek 1.5 « A n d e r e v e r v o e r k o s te n » . D e cijfers v a n v o o r e n n a 1965 v a n d ie t w e e ru b riek en k u n n e n d u s n ie t zeer n a u w k e u r ig v e r g e le k e n w ord en .

Rubriek 1. 13 « A rb itra g e » H e t n e tto s a ld o v a n d eze ru b riek is g e lijk aa n h e t v e r sc h il tu s s e n , en erzijd s, h e t b ed ra g v a n d e v e r k o p e n a a n h e t b u ite n la n d v a n g o ed er en d ie door in g e z e te n e n in h e t b u ite n la n d w er d e n g e k o c h t en , a n d erzijd s, d e a a n k o o p p r ijs v a n d eze g o ed er en v e r m eerd erd m e t d e u itg a v e n in h e t b u ite n la n d d ie d e in g e z e te n e n u it h o o fd e v a n d ie tr a n sa c tie s m o e te n d ra g en . D a t sa ld o o m v a t b ijg e v o lg d e w in stm a rg e v a n d e B e lg isc h e e n L u x e m b u r g se d o o rv o erh a n d ela a r s e n d e k o ste n d ie zij a a n an d ere in g e z e te n e n h e b b e n b e ta a ld . H e t is m o g e lijk d a t d eze ru b riek , z o a ls d ie v a n d e u itv o e r e n in v o er , b e ïn v lo e d w erd d oor d e w ijz ig in g e n in d e b eta lin g ste rm ijn e n v a n d e g e k o c h te o f v e r k o c h te g o ed eren .

T a b e l I X - 3 — Rubrieken 1.3 tot 1.9 Dienstentrans-

acties D e cijfers v a n d ie ta b e l d ie n e n m e t v e e l v o o r z ic h tig h e id t e w o rd en g eb ru ik t. I n ee n b e ta lin g s

b a la n s o p k a sb a sis z ijn ee n b e p a a ld a a n ta l o n tv a n g s te n e n u itg a v e n g ec o m p e n se er d . D e z e c o m p e n sa tie s k o m e n h e t m e e s t v o o r o p h e t g e b ie d v a n d e d ien sten ; zij k u n n e n e v e n g o e d p la a ts h e b b e n t u s s e n tr a n s a c tie s d ie t o t e e n z e lfd e ru b riek b eh o ren a ls tu sse n v e r r ic h tin g e n d ie in v e r sc h ille n d e ru b riek en zo u d en m o e te n w o rd en o n d e rg eb ra ch t.

Rubrieken 1.3 « V r a c h tk o s te n » en 1.4 « V e r ze k e r in g sk o ste n v o o r h e t g o ed er en v er v o er » D e o n tv a n g s te n e n u itg a v e n on d er d eze r u b r ie k e n o m v a tte n s le c h ts ee n d eel v a n d e v r a c h t- en d e v e r z e k e r in g sk o ste n o n tv a n g e n e n b e ta a ld v o o r h e t tr a n sp o r t v a n d e u itv o e r e n d e in v o er ; h e t a n d ere d eel k o n n ie t g e s c h e id e n w o rd en v a n d e u it v o e r e n d e in v o e r w a a ro p h e t b e tr e k k in g h e e ft en is d u s b eg re p e n in d e o n tv a n g s te n e n u itg a v e n on d er d e ru b riek 1.11 « U it v o e r e n in v o e r » . Zij o m v a tte n b o v e n d ie n so m m ig e, a a n in g e z e te n e n o f a a n v re e m d e lin g e n b e ta a ld e v r a c h t- e n v e r z e k e r in g sk o ste n v o o r in v o e r o f u itv o e r v a n g o ed eren , d ie m e n n o rm a a l in m in d er in g h a d m o e te n b ren g en v a n d e u itg a v e n o f v a n d e o n tv a n g s te n in g e sc h r e v e n on d er d e ru b riek 1.11 « U itv o e r e n in v o e r ».

Rubriek 1.5 « A n d er e v e r v o e r k o s te n » D e z e ru b riek o m v a t a lle b e ta lin g e n in v e r b a n d m e t v er v o er , d a t v a n g o ed er en u itg ezo n d erd : v e r v o er v a n p erso n en , h a v e n - e n d o u a n e k o ste n , h u u r v a n sc h e p e n , sc h e e p sp r o v ia n d e n , sin d s 1965, d e o n d erh o u d s- e n h e r ste llin g sk o ste n v a n sch e p e n .

Rubriek 1.6 « R eisv e r k e e r » D e o n tv a n g s te n e n u itg a v e n u it h o o fd e v a n d eze ru b riek o m v a tte n , b e h a lv e d e b e ta lin g e n o n tv a n g e n e n g e d a a n d o o r d e r e isa g e n tsc h a p p e n e n d e b a n k en o m d e r e isk o s te n t e dekken,- d e b e ta lin g e n in b a n k b ilje tte n . V o o r d e p erio d e 1961 t o t 1964 w erd v o o r h e t g r o o tste d eel v a n d eze la a ts te u itg e g a a n v a n d e a a n v u lle n d e in lic h tin g e n d ie d e v o o r n a a m ste b a n k e n e n w is se la g e n te n v e r str e k te n . H e t a n d ere d eel w a s b eg rep en in h e t k a p ita a lv e r k e e r v a n d e p a rticu lie re secto r. S ed ert 1965 k o n d e n d e v e r r ic h tin g e n in b a n k b ilje tte n te r b e ta lin g v a n h e t re isv erk eer w o rd en a fg ezo n d erd v a n h e t k a p ita a lv e rk ee r. H ie r u it v o lg t d a t d e cijfers v a n d e ja ren 1961 t o t 1964 n ie t str ik t v er g elijk b a a r z ijn m e t d ie v a n d e ja re n 1965 e n v o l g en d e.

Rubriek 1.7 « O p b r en g sten

u it

in v e ste r in g e n »

E r zij o n d e r str e e p t d a t d e o n d er d eze ru b riek g e b o e k te o n tv a n g s te n e n u itg a v e n d e in v lo e d o n d e r g a a n v a n g e ld b e w e g in g e n d ie n ie t n o o d z a k e lijk in re c h tstr e e k s v e r b a n d s ta a n m e t d ie v a n d e o p b r en g ste n u it b e le g g in g e n o f in v e ste r in g e n . D e u itg a v e n v e r te g e n w o o r d ig e n s le c h ts h e t d eel v a n d e o p b r en g ste n d a t n ie t o p n ie u w w er d g e ïn v e ste e r d in d e b e d rijv en w a a r u it ze v o o r tk o m e n . D e o n tv a n g s te n , v a n h u n k a n t, o m v a tte n s le c h ts h e t d eel v a n d e o p b r e n g ste n u it B e lg isc h e e n L u x e m b u r g se b e le g g in g e n e n in v e s te r in g e n in h e t b u ite n la n d d a t n a a r d e B .L .E .U . w erd g erep a trieerd e n w e l in ee n v o rm d ie h e t m o g e lijk m a a k t d e a a rd v a n d e tr a n sa c tie v a s t t e ste lle n .

— 107 —

A 1.21 « Vorderingen van de N .B .B . : Deelneming in hei I.M .F . »

Rubriek 1.8 « N ie t eld ers v e r m e ld e o v er h e id str a n sa c tie s » D e z e ru b riek o m v a t, w a t d e o n tv a n g s te n b e t r e ft, in zo n d e rh eid d e lo p e n d e u itg a v e n v a n d e E u r o p e se e n in te r n a tio n a le in ste llin g e n w a a r v a n d e z e te l th a n s in d e B .L .E .U . g e v e s tig d is.

Rubriek 1. 9 « O v erig e » d ie n ste n tr a n sa c tie s T a b el I X - 4 g e e f t een in d e lin g v a n d e z e ru b riek .

T a b el I X - 4 — Rubriek 1.9 « Overige » dienstentrans-

acties T a b e l I X - 5 — Rubrieken 2.1 en 2.2 « Overdrachten »

Rubriek 2.1 « O v e rd ra c h ten v a n p a r tic u lie r e n » D e z e ru b rie k o m v a t, w a t d e o n tv a n g s te n b e tr e ft, in zo n d e rh eid d e b e z o ld ig in g e n w a a ro v e r d e B e lg e n d ie in Z aïre u it h o o fd e v a n te c h n isc h e b ijs ta n d w erk en , in B e lg ië b e sc h ik k e n . O fsch oon h e t g r o o ts te d e e l e r v a n in B e lg ië w er d o n tv a n g e n e n g e e n a a n le id in g g a f t o t b e ta lin g e n v a n w e g e Z aïre, w er d e n zij, g e le t op d e b u ite n la n d se v e r b lijfp la a ts v a n d e b e z o ld ig d e p erso n e n , n ie tte m in in d e z e ru b riek o p g en o m e n .

Rubriek 2.2 « O v e rd ra c h ten v a n d e S ta a t » D e u itg a v e n u it h o o fd e v a n o v er d r a ch ten v a n d e S ta a t o m v a tte n in zo n d e rh eid d e te c h n isc h e h u lp v a n B e lg ië a a n d e R e p u b lie k Z aïre, zo a ls h e t d oor B e lg ië b e ta a ld e d eel v a n d e w e d d e n v a n d e B e lg is c h e te c h n ic i d ie h u n m ed ew er k in g v e r le n e n a a n d e Z aïrese a d m in istr a tie , d e b ijd ra g e v a n d e S ta a t in v er sc h e id e n e in te r n a tio n a le e n E u ro p ese in ste llin g e n en z ijn sto r tin g e n in h e t E u r o p e se O r iën ta tie - e n G a r a n tie fo n d s v o o r d e L a n d b o u w e n h e t E u ro p ese O n tw ik k e lin g sfo n d s v a n d e E .E .G .

T a b el I X - 6 — Rubrieken 3.1 en 3.2 « K apitaalver

keer van de overheid »

.

Rubriek 3.1 « S ta a t » E r zij a a n h erin n erd d a t d e b e w e g in g v a n d e v e r p lic h tin g e n v a n d e S ta a t te g e n o v e r h e t b u ite n la n d n ie t m a g w o rd en v er w a rd m e t d ie v a n d e o p e n b are sc h u ld in b u ite n la n d se g e ld so o r te n . E n e r z ijd s o m v a tte n d e v e r p lic h tin g e n v a n d e S ta a t te g e n o v e r h e t b u ite n la n d d e o p en b a re sc h u ld in fra n k e n w a a r v a n m e n w e e t d a t z e in h e t b u ite n la n d is o n d e rg eb ra c h t. A n d er zijd s v e r te g e n w o o r d ig t d e o p en b a re sc h u ld in b u ite n la n d se g eld so o r te n n ie t v o o r h e t v o lle b ed ra g ee n v e r p lic h tin g v a n d e S ta a t te g e n o v e r h e t b u ite n la n d , w a n t ee n d eel v a n d ie sc h u ld is o n d e rg eb ra c h t b ij b a n k en in B e lg ië . T a b e l I X - 7 — Rubrieken 4.1 en 4.2 « Kapitaalverkeer

van de overheidsbedrijven en van de financiële instellingen van de overheidssector » Vorderingen en verplichtingen van de geldscheppende instellingen in de Belgisch-Luxemburgse Économische Unie op en tegenover het buitenland

T abel IX -8 —

O fsch o o n zij g ep a a rd g a a n m e t h e t in c a sse r e n v a n e n h e t in sc h r ijv e n o p B e lg isc h e s c h a tk is tc e r tific a te n d o o r h e t I.M .F ., k o m e n d e o p v ra g in g en g e d a a n d o o r d ie in ste llin g o p h a a r te g o e d e n in fra n k e n e n d e w e d e r a a n v u llin g e n v a n d eze la a t s t e in d e b e ta lin g sb a la n s v a n d e B .L .E .U . t o t u itd r u k k in g a ls b e w e g in g e n v a n v o rd er in g en v a n d e N .B .B . e n n ie t a ls k a p ita a lv e r k e e r v a n d e S ta a t , o m d a t in o v e r e e n s te m m in g m e t d e g e ld e n d e w e tte lijk e e n c o n v e n tio n e le v o o r sc h r ifte n , d e N .B .B . d e tr a n s a c tie s m e t h e t I.M .F . fin a n cier t v o o r re k e n in g e n t o t o n th effin g v a n d e S ta a t ; zij d r a a g t d e la s t v a n d e a flo ssin g en v a n s c h a tk istc e r tific a te n in h e t b e z it v a n h e t I .M .F . e n o n tv a n g t a n d e rzijd s d e o p b r e n g st v a n d e in sc h r ijv in g e n o p ce rtific a te n d o o r h e t F o n d s. D e z e b o e k m g sw ijz e str o o k t m e t d e v o o r s c h r ifte n v a n d e d erd e u itg a v e v a n h e t « B a la n c e o f P a y m e n ts M a n u al », d a t a lle tr a n s a c tie s v a n ee n la n d m e t h e t I.M .F . b e sc h o u w t als b eh o ren d t o t h e t d o m e in v a n d e g e ld sc h e p p e n d e in ste llin g e n .

A .1.23 « Vorderingen van de N .B .B .1 Bijzondere trekkingsrechten » K r a c h te n s d e w e t v a n 9 ju n i 1969 b e tre ffen d e d e in ste m m in g v a n B e lg ië m e t d e w ijz ig in g v a n d e s t a tu t e n v a n h e t I.M .F . m e t h e t d o e l d ie in ste llin g t e m a c h tig e n b ijz o n d er e tr e k k in g s r e c h te n t e sc h e p p en , is h e t d e N .B .B . g eo o r lo o fd d e z e r e c h te n e v e n a ls a lle a n d ere r e c h te n d ie d e B e lg isc h e S ta a t b e z it a ls lid v a n h e t I .M .F ., t e b o e k e n a ls e ig e n te g o e d e n . D e lid s ta te n v a n h e t I.M .F . b e s lo te n , m e t in g a n g v a n 1 ja n u a ri 1 970, b ijz o n d er e tr e k k in g s r e c h te n t e sc h e p p e n t e n b ed ra g e v a n 3 ,5 m ilja r d d o lla r v o o r d a t ja a r. V a n d ie ee r s te ja a rlijk se v e r d e lin g k reeg B e lg ië 71 m iljo e n d o lla r to e g e w e z e n . D e o p n e m in g v a n d e to e w ijz in g e n v a n re tr e k k in g sr e c h te n in d e b e ta lin g s b a la n s s ta tis tie k v a n d e v o rd er in g en e n sc h u ld e n sc h e p p e n d e in ste llin g e n v a n d e B .L .E .U . b u ite n la n d , w o r d t d o o r d e B .L .E .U . a ls b o ek t:

b ijz o n d e en in d e d er g e ld t .o .v . h e t v o lg t g e

— d e to e w ijz in g e n v a n b ijz o n d er e tr e k k in g sr e c h te n w o rd en o p g e n o m e n in d e s t a tis tie k v a n d e u it sta a n d e v o rd er in g en v a n d e N .B .B . o p h e t b u ite n la n d ; d e te g e n p o s t v a n d ie to e w ijz in g e n k o m t d a a r e n te g e n n ie t v o o r in d e v e r p lic h tin g e n v a n d e N .B .B . te g e n o v e r h e t b u ite n la n d . Op d ie w ijz e k o m t d e w ee rsla g v a n d e to e w ijz in g e n v a n b ijz o n d er e tr e k k in g s r e c h te n o p d e n e t to g o u d - e n d e v ie z e n p o sitie v a n d e N .B .B . d u id e lijk t o t u itin g ; — in d e s t a tis tie k v a n d e b e w e g in g e n v a n d ie z e lfd e n e t to g o u d - e n d e v ie z e n p o s itie , d ie e e n v a n d e fin a n c ie r in g sp o ste n v a n d e b e ta lin g sb a la n s is, w o r d en d e to e w ijz in g e n v a n b ijz o n d er e tr e k k in g s r e c h t e n s le c h ts « p ro m em o rie », o n d e ra a n d e b a la n s, g e b o e k t. O p d ie w ijz e is d e g ro ei v a n d e d e v ie z e n r e se r v e s g e b o e k t zo n d er d a t h e t n o d ig is e e n te g e n p o s t t e o p en en . D e z e la a ts te z o u im m e rs, in d ie n h ij b o v e n d e lijn vooz’k w a m , d e b e te k e n is v a n h e t sa ld o v a n d e b a la n s v e r v a ls e n en , in d ie n hij v o o r k w a m o n d er d e lijn z o u h e t h e t g e v a a r b e sta a n d a t h ij w o r d t b e sc h o u w d a ls

— 108 —

een compensatie van de weerslag van de verho ging der bijzondere trekkingsrechten op de netto-deviezenpositie van de geldscheppende in stellingen. A .1.61 « Vorderingen van de N .B .B . : Overige vorderingen in buitenlandse valuta’s »

Behoudens de veranderingen voortvloeiend uit de regulerende werking die de N.B.B. op de valuta

markt uitoefent, hebben de vorderingen in buiten landse inwisselbare vahita’s, aangetekend in onder havige rubriek, op de balans van de N.B.B. als tegenpost, verplichtingen om deviezen op termijn te leveren hetzij aan de Schatkist om de komende vervaldagen van de schuld in buitenlandse valuta’s te dekken, hetzij aan Belgische of buitenlandse banken krachtens swapverrichtingen.

B . D E G E O G R A F IS C H E B E T A L IN G S B A L A N S T a b e l I X - 9 — Geografische

betalingsbalans van de Belgisch-Luxemburgse Economische Unie

B ij d e g eo g ra fisch e in d e lin g v a n d e b e ta lin g s b a la n s v a n d e B .L .E .U . v o o r d e a a n 1965 v o o r a f g a a n d e jaren , w er d e n a lle la n d e n v a n h e tz e lfd e m o n e ta ir e g e b ie d sa m e n g en o m en . D it criteriu m ste m d e n ie t o v e r e e n m e t d a t v a n h e t g eü n ifice erd e sc h e m a v a n re g io n a le b e ta lin g sb a la n s a a n g en o m e n d oor h e t I.M .F . e n d e O .E .S .O .; d a a ro m w erd h e t v a n 1965 a f v o o r d e re g io n a le b a la n se n n ie t m eer to e g e p a s t. D e z e la a t s t e b a la n se n z ijn d u s in g e d e e ld p er g e o g r a fisc h g e b ie d e n n ie t m eer p er m o n e ta ir g e b ie d . D o o r h e t in v o e r e n v a n d it n ie u w e in d e lin g ssc h e m a w erd d e c o n tin u ïte it v a n d e b e sta a n d e s t a tis tis c h e r e ek se n m e t b e tr e k k in g t o t d e g eo g ra fisch e b e ta lin g sb a la n s v er b r o k e n . D e g e o g ra fisch e b a la n se n v o o r d e ja ren 1965 t o t 1970, d ie in ta b e l I X - 9 z ijn o p g en o m e n , v o r m e n d erh a lv e ee n n ie u w e reek s d ie n ie t a a n slu it bij d e b a la n se n v a n d e ja re n d ie a a n 1965 v o o ra fg a a n . D e g eo g ra fisch e g e b ie d e n z ijn g e k o z e n o p g ro n d v a n d e in d e lin g u itg e w e r k t in h e t geü n ificeerd e O .E .S .O . — I.M .F .-sc h e m a ; b o v e n d ie n w er d e n e v e n w e l so m m ig e la n d e n d ie v o o r B e lg ië v a n b ijzo n d ere b e te k e n is zijn , a fg ez o n d er d , m e t n am e: d e R e p u b lie k Z aïre, R w a n d a e n B u ru n d i. H e t b ij d e g eo g ra fisch e in d e lin g v a n d e b e ta lin g s b a la n s v a n d e B .L .E .U . g e b r u ik te criteriu m w a s, o v er h e t a lg e m e en , h e t la n d v a n v e r b lijf v a n d e b u ite n la n d se o n tv a n g e r o f o p d r a c h tg e v e r v a n d e b e ta lin g . D e v e r r ic h tin g e n in b u ite n la n d se b a n k b ilje tte n en in b u ite n la n d se r e isc h e q u es w er d e n e v e n w e l in g e d e e ld n a a r h e t la n d v a n d e b a n k d ie d e u ite in d e lijk e d e b ite u r is. D e b e ta lin g e n zo n d er e n ig e b etro u w b a re a a n d u id in g v a n h e t la n d v a n v e r b lijf v a n d e b u ite n la n d se o n tv a n g e r o f o p d r a c h t g e v e r , z ijn g eg ro ep eerd m k o lo m X « N ie t-g e lo k a lise erd e b e ta lin g e n e n a a n p a ssin g e n » v o o r d e ja ren 1961 t o t 1964 en , m e t in g a n g v a n 1965, in k o lo m X I I I « N ie t-o n d e r sc h e id e n tr a n sa c tie s ». E r m o e t o p g e w e z e n w o rd en d a t, w a t h e t k a p i ta a lv e r k e e r b e tr e ft, d e in d e lin g n a a r h e t g eb ie d , g eb a se er d op h e t la n d w a a r d e o n tv a n g e r o f d e o p d r a c h tg e v e r v a n d e b e ta lin g v e r b lijft, h o e la n g er h o e m eer v a n h a a r b e te k e n is v e r lie s t n a a rm a te d e in te r n a tio n a lisa tie v a n d e fin a n ciële m a r k te n v o o r t sch rijd t: h e t la n d v a n d e o p d r a ch tg e v er o f v a n d e o n tv a n g e r is im m e rs n ie t n o o d z a k e lijk h e t la n d v a n w a a r d e b e ta lin g e n k o m e n o f w a a rh ee n z e g a a n . D e g eo g ra fisch e in d e lin g v a n h e t k a p ita a lv e rk ee r in ta b e l I X - 9 m o e t d u s m e t v e e l o m z ic h tig h e id

g e ïn ter p r etee rd w o rd en , w a n t zij g e e ft, in h e t g u n s tig s te g e v a l, m a a r e e n g e d e e lte lijk e a a n d u id in g v a n d e h erk o m st o f d e b e s te m m in g v a n d e k a p ita le n . W a s er e e n k e n n e lijk g eb re k a a n o v e r e e n ste m m in g tu s se n d e a a n g e g e v e n e n d e w er k e lijk e h e r k o m st o f b e ste m m in g v a n d e k a p ita le n , z o a ls in h e t g e v a l v a n tr a n sa c tie s t u s s e n h o ld in g s g e v e s tig d in t o e v lu c h ts la n d e n , ‘d a n w er d e n d ie k a p ita le n n ie t g eo g r a fisch in g e d e e ld m a a r o p g e n o m e n in k o lo m X « N ie t g e lo k a lise er d e b e ta lin g e n e n a a n p a ssin g e n » v o o r d e ja ren 1961 t o t 1964 en , m e t in g a n g v a n 1965, in k o lo m X I I I « N ie t-o n d e r sc h e id e n tr a n s a c tie s ». \

Rubriek 1.13 « A rb itra g e » H e t cijfer v a n d eze ru b riek w erd n ie t g e s p lits t n a a r h e t g eo g ra fisch g eb ie d . D e w in s t d ie u it ee n a rb itra g e v o o r tv lo e it, k a n in b e g in se l b e sc h o u w d w o rd en a ls z ijn d e v e r w e z e n lijk t t .o .v . h e t la n d d a t d e g o ed er en h e e ft g e k o c h t. M aar d eze in d e lin g v e r o n d e r ste lt d a t m en v o o r e lk e v e r k o o p d e g e m a a k te w in st k a n b ere k e n e n , m .a .w . d a t m e n v a n d e d oor h e t B e lg isc h -L u x e m b u r g s I n s titu u t v o o r d e W issel g ereg istreerd e b r u to -o n tv a n g s te n h e t b ed ra g v a n d e g e k o c h te g o ed er en a lsm ed e d a t v a n d e a n d ere b e ta lin g e n a a n h e t b u ite n la n d k a n a ftr ek k e n . B ij g eb re k a a n d erg elijk e in lic h tin g e n w erd h e t to ta le b ed ra g v a n d e n e tto -o n tv a n g s te n o p a rb itra g ev er rich tin g en , v o o r d e ja ren 1961 t o t 1 964, o p g e n o m en in k o lo m X « N ie t g elo k a lisee rd e b e ta lin g e n en a a n p a ssin g e n » en , v a n a f 1965, in k o lo m X I I I « N ie t o n d e rsc h e id e n tr a n sa c tie s ».

Rubriek 3.1 « K a p ita a lv e r k e e r v a n d e S ta a t » H e t w a s n ie t m o g e lijk ee n g eo g ra fisch e in d e lin g t e m a k e n v a n h e t m er en d e el v a n d e e m issie s e n te r u g b e ta lin g e n v a n k o r tlo p e n d e ce rtific a te n in b u ite n la n d se v a lu t a ’s w a a ro p o o rsp r o n k elijk d o o r in d e B .L .E .U . g e v e s tig d e b a n k e n w erd in g esc h r ev e n ; zij w er d e n d e r h a lv e in g e d e e ld n a a r d e g eld so o r t. D e b ed ra g en o p g en o m e n en te r u g b e ta a ld o p le n in g e n v o o r m eer d a n e e n ja a r w er d e n g eo g ra fisch in g e d e e ld in z o v e r m e n h e t la n d v a n v e r b lijf v a n d e ee r ste b u ite n la n d se in sch rijv e r k en d e.

Rubriek 5 « M u ltila ter a le gen

b e ta lin g e n ,

v e r g issin

e n w e g la tin g e n »

M en v e r k r ijg t d e cijfers v a n d eze ru b riek d oor h e t v e r sc h il t e m a k e n tu s s e n d e m u ta tie s v a n d e g o u d v o o r ra a d e n n e t to d e v ie z e n p o sitie v a n d e g e ld sc h e p p en d e in ste llin g e n e n d e h erfin a n c ie rin g b u ite n d e z e in s te llin g e n v a n co m m er cië le v o r d e r in g e n o p h e t b u ite n la n d (ru b riek 6) en er zijd s, e n h e t sa ld o

— 109 —

v a n d e g o ed er en - e n d ie n ste n tr a n sa c tie s, v a n d e o v e r d r a c h te n e n v a n h e t k a p ita a lv e r k e e r (ru b riek en 1 t o t 4), a n d erzijd s.

Rubriek 6 « T o ta a l v a n d e o n tv a n g s te n e n d e u it g a v e n w a a r v a n h e t sa ld o o v e r e e n s te m t m e t d e m u ta tie s v a n d e n e t t o b u ite n la n d se te g o e d e n v a n d e g eld sc h e p p e n d e in ste llin g e n o f m e t d e h erfin a n cierin g b u ite n d e z e in ste llin g e n v a n c o m m er cië le v o rd er in g en o p h e t b u ite n la n d »

o f d e v e r m in d e r in g (— ) v a n d e . n e tto te g o e d e n in fra n k e n e n b u ite n la n d se d e v ie z e n o p h e t g e n o e m d e g e b ie d , a lsm ed e v a n d e n e tto te g o e d e n in v a lu t a ’s v a n d it g e b ie d , m a a r o o k d e v e r m eer d e rin g ( + ) o f d e v e r m in d e r in g (— ) v a n d e g o u d v o o r r a a d v a n d e N .B .B . v o o r tv lo e ie n d u it d e g o u d tr a n sa c tie s v a n d e z e in ste llin g m e t d e la n d e n v a n h e t g e b ie d . H e t sa ld o v a n k o lo m « E u r o p e s e e n in te r n a tio n a le in s t e l lin g e n » o m v a t d e v er a n d er in g v a n d e v o rd er in g en v a n d e N .B .B . o p h e t I.M .F .

V o o r e lk g e o g r a fisc h g e b ie d o m v a t h e t sa ld o v a n d eze ru b riek n ie t a lle en d e v er m eer d e rin g ( + )

C. D E A L G E M E N E B E T A L I N G S B A L A N S V O L G E N S H E T G E Ü N I F I C E E R D E S C H E M A T a b el I X - 10 — Algemene betalingsbalans van de Bel

gisch-Luxemburgse Economische Unie volgens het geünificeerde schema van de Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling en het Internationale Monetaire Fonds O m t e g e m o e t t e k o m e n a a n d e w e n se n v a n d e in te r n a tio n a le o r g a n isa tie s e n o m a ld u s d e v e r g e lijk in g v a n d e b e ta lin g sb a la n se n d er la n d e n o n d erlin g t e v e r g e m a k k e lijk e n , z ijn d e g e g e v e n s v a n d e b e t a

lin g sb a la n s v a n d e B .L .E .U . sa m e n g e b r a c h t v o lg e n s h e t g eü n ifice erd e sc h e m a v a n b e ta lin g sb a la n s d a t d o o r h e t I.M .F . e n d o o r d e O .E .S .O . w er d a a n g e n o m e n o p d e v e r g a d e r in g v a n n a tio n a le d e sk u n d ig e n in za k e b e ta lin g sb a la n se n . D e z e v e r g a d e r in g h a d p la a ts in feb ru a ri 1 9 6 4 o n d e r d e b e sc h e r m in g v a n h e t C o m ité v o o r o n d e rzo e k v a n d e ec o n o m isc h e t o e s ta n d e n v a n d e o n tw ik k e lin g sp r o b le m e n v a n d e O .E .S .O .

G e p u b lic e e r d e ta b e lle n

Nr A . D e a lg e m e n e la n s

B lz

B lz

IX - 9

274

I X - 10

314

B . D e g e o g r a fis c h e b e t a lin g s b a la n s

b e ta lin g s b a IX - 1

248

G o e d e re n tra n sa ctie s • ....................... I X - 2

253

D ie n ste n tr a n s a c tie s

.................... ......I X - 3

254

R u b riek « O v erig e » d ie n s te n tr a n sa c tie s .............................................. I X - 4

256

O v e r d r a c h t e n ................................... ..... I X - 5

258

K a p ita a lv e r k e e r v a n d e o v e r h e id .......................................................

IX - 6

260

K a p ita a lv e r k e e r v a n d e o v e r h eid sb e d r ijv en en v a n d e fin a n ciële in ste llin g e n v a n de o v e r h eid sse cto r ......................................

IX - 7

266

V o rd erin g en en v e r p lic h tin g e n v a n d e g eld sc h e p p en d e in ste llin g e n in d e B e lg isc h L u x em b u r g se E c o n o m isc h e U n ie op en te g e n o v e r h et b u ite n la n d ...........................................

IX - 8

272

A lg e m e n e b e ta lin g sb a la n s . . . .

Nr

G eografisch e b e ta lin g sb a la n s v a n d e B e lg isc h -L u x em b u r g se E c o n o m isc h e U n ie J a re n 1961 t o t 1970 .......................

C. D e a lg e m e n e b e ta lin g s b a la n s v o lg e n s h e t g e ü n if i ceerde sch em a A lg em e n e b e ta lin g sb a la n s v a n d e B e lg isc h -L u x e m b u r g se E c o n o m isch e U n ie v o lg e n s h et g eü n ificeerd e sc h e m a v a n d e O rg an isa tie v o o r E c o n o m isc h e S a m en w erk in g e n O n tw ik k e lin g en h e t In te r n a tio n a le M o n eta ire F o n d s .................................

— 110 —

X .

—

V a lu ta m a rk t

e n

m a r k t

d e r

e d e le

m e ta le n

A . G O U D N O T E R IN G E N Bronnen :

N a tio n a le B a n k v a n B elg ië ( N .B .B .) S a m u e l M o n ta g u a n d C o m p a n y Ltd.» L on d en .

Bibliografie : T ijd s c h r ift voor D ocum entatie en VoorlicfUing va n de N .B .B . R a p p o rt a n n u e l de la B . R . I . S u rv e y of C urrent B u sin e ss. P ic k ’s C urrency Yearbook. M o n ta g u M o n th ly R eview . B elgische en buitenlandse financiële dagbladen.

Tabel X -l — Goudnoteringen te Londen W e g e n s d e o v er h e er sen d e p o sitie d ie L o n d e n in d e w er eld g o u d h a n d el in n e e m t sin d s op 22 m a a rt 1954 d e g o ü d m a r k t t e L o n d e n o p n ie u w w erd g e o p e n d t o t d e afsch a ffin g v a n d e « G ou d p o o l » op 14 m a a rt 1968, w erd er d e v o o rk eu r a a n g e g e v e n in ta b e l X - l d e g o u d n o te r in g e n op d e L o n d e n se m a rk t t e v er m eld en . V a n m a a rt 1968 t o t e in d 1970 is h e t e v e n w e l Z ü rich d a t in d e h a n d e l in h e t g e le m e ta a l h e t m e e s t a a n b e la n g h e e ft g e w o n n e n (1).

Tabel X -l omvat twee soorten van noteringen. Tot maart 1968 was de prijs van het ons fijn goud op de Londense markt uitgedrukt in Engelse valuta (sh/p.). Sedert de heropening van de Londense goüdmarkt, die van 15 tot 31 maart 1968 gesloten was, is de prijs van het ons fijn goud op de dagelijkse « fixing » van Londen uitgedrukt in dollar van de Verenigde Staten.

Tabel X-2 — Noteringen van de goudhaar op de vrije markt te Brussel G o u d t r a n s a c t i e s v a n d e N .B .B . (2)

De N.B.B. verkoopt geen gouden muntstukken en, in beginsel, koopt ze er ook geen; zij behoudt zich evenwel het recht voor dergelijke eventuele aanbiedingen te onderzoeken en te aanvaarden. De N.B.B. is er slechts krachtens betalingsakkoorden of internationale overeenkomsten toe gehouden goudstaven te kopen. Dergelijke aankopen dienen te geschieden in overeenstemming met de bij artikel 5 van de wet van 12 april 1957 betreffende het monetai re statuut vastgestelde voorwaarden; de N.B.B. stelt haar prijs vast op grond van de wettelijke waarde van de frank zoals die in de bovengenoemde wet is (1) Zie in dat verband h et P ic k ’s C urrency Yearbook van 1970 (Pick Pub lishing Corporation, New York), blz. 621-622. (2) Tot februari 1965 bepaalde de N .B .B. in een reglement (gepubliceerd op blz. 105 van deel I van de B elgische Econom ische S ta tistie ken 1950-1960) de prijzen en voorwaarden die van toepassing zijn op de goudaankopen die zij aanvaardde u it te voeren aan haar loketten. Daarin was bepaald dat de aan biedingen van goud in aangemunte stukken mochten gedaan worden bij de bijbanken en agentschappen, terwijl de aanbiedingen van de staven moesten gebeuren aan de loketten van de N .B .B. in Brussel. In feite had dat reglement sedert 1958 geen enkele werkelijke draagwijdte meer want de prijzen op de vrije goüdmarkt maakten ieder goudaanbod aan de N .B .B . onmogelijk. Daarom werd, in februari 1965, besloten het betrokken reglement op te heffen.

— in

bepaald. In beginsel rekent zij een commissieloon tot dekking van de kosten voor het laden, lossen, verpakken, verzekeren enz; dit commissieloon wordt berekend volgens de omvang van de transactie. De N.B.B. is alleen krachtens betalingsakkoorden of internationale overeenkomsten verplicht goud staven te verkopen tegen nationale valuta. Eventuele verkopen moeten gebeuren volgens de bij artikel 5 van def wet van 12 april 1957 betreffende monetaire statuut vastgelegde voorwaarden. Tijdelijk is de N.B.B. ervan ontslagen haar bank biljetten in speciën terug te betalen en dit krachtens de bepalingen van artikel 4 van dezelfde wet. D e v r ije g o ü d m a r k t

Krachtens de besluitwet van 6 oktober 1944 betreffende de deviezencontrole wordt de invoer, de uitvoer en de verhandeling van gouden muntstukken of staven door de N.B.B. gecontroleerd. Bij een op 30 december 1955 in het Belgisch Staatsblad gepubliceerd besluit, heeft de N.B.B. een algemene machtiging verleend om goudstukken en -staven te verhandelen, in te voeren en uit te voeren; deze machtiging is geldig voor alle personen van Belgische of buitenlandse nationaliteit. Van zijn kant heeft het Belgisch-Luxemburgs Instituut voor de Wissel de Belgische en Luxem burgse ingezetenen ertoe gemachtigd vrij te beschik ken over het goud dat zij in het buitenland bezitten en heeft het bepaald dat alle betalingen met het buitenland betreffende goudstukken of -staven dienen te geschieden via de vrije valutamarkt. Tabel X-2 vermeldt gemiddelde richtkoersen voor de goudstaven per kg. goud met een gehalte van 1. 0 0 0 / 1 .0 0 0 .

De gepubliceerde cijfers zijn maandgemiddelden van dagelijkse gemiddelde ramingen van aan- en verkoopprijzen opgetekend tussen 12 u. 3 0 en 13 u. 30. H et brutogewicht van de staven is 50 gr. tot 12 kg. De staaf van 1 kg. wordt echter verreweg het meest verhandeld. Het gehalte schommelt tussen 9 9 5 en 999 duizendste.

B. VALUTAMARKT B ronnen:

N a tio n a le B a n k v a n B e lg il. ( N .B .B .) B elg isch -L u xem b u rg s I n s titu u t voor de W issel.

Bibliografie : K o erslijst der F o n d sen - en W isselbeurs v a n B ru ssel. S ta tistisch Ja a rb o ek voor B e lg ü . S ta tistisch T ijd s c h r ift v a n het N . I . S . T ijd s c h r ift voor D ocu m en ta tie en V oorlichting v a n d e N .B .B . V erslaçen va n het Belg isch -L u xem b u rg s I n s titu u t voor de W issel.

E v o lu tie v a n d e d e v ie z e n r e g le m e n t e r in g

v o lg e n d e d rie v a lu t a ’s t o t d e officiële n o te r in g t o e g e la te n o p d e e r n a a st v e r m e ld e d a ta :

I n d e lo o p v a n d e ja re n 1 960-70 w er d d e d e v ie z e n re g le m e n te r in g n ie t g ro n d ig g e w ijz ig d .

— P e s e ta , 12 ju li 1965 — F in s e m a rk , 1 se p te m b e r 1969

Zij b le e f g eb a se er d o p d e sp litsin g v a n d e d e v ie z e n m a r k t in t w e e se c to r e n : d e g er eg lem en te er d e m a r k t e n d e v r ije m a rk t. D e b e ta lin g e n v a n co m m er cië le a a rd e n d e d ie n s te n w o rd en a fg e w ik k e ld v ia d e g e r e g le m e n te e r d e m a r k t te r w ijl d e k a p ita a lb e w e g in g e n e n so m m ig e a n d e re tr a n sa c tie s, z o a ls d e b e ta lin g e n v o o r h e t r e isv e rk ee r v a n p a r tic u lie r e n e n d e tr a n s a c tie s in b a n k b ilje tte n , v ia d e v r ije m a r k t g esch ied en . D e z e in d e lin g v a n d e tr a n sa c tie s in e e n o f a n d ere m a r k t o n d e rg in g s le c h ts é é n b ela n g rijk e w ijzig in g . O m t e v o ld o e n a a n d e in te r n a tio n a le v e r p lic h tin g e n , in h e t b ijz o n d er d ie a a n g eg a a n in h e t k a d e r v a n d e E .E .G ., h e e ft h e t B e lg isc h -L u x e m b u r g s I n s t it u u t v o o r d e W iss e l v o o r z ie n in m a c h tig in g e n d ie v o o r so m m ig e k a p ita a lo v e r d r a c h te n v ia d e g e r e g le m e n te e r d e m a rk t n o o d z a k e lijk zijn : d ire cte in v e ste r in g e n en k a p ita le n v a n p erso o n lijk e a a rd (g ifte n , erfen issen , a a n k o p en v a n on ro eren d e g o ed er en en z.) m e t u it s lu itin g v a n d e lo u te r fin a n ciële tr a n sa c tie s. D e k o e r se n v a n d e g e r e g le m e n te e r d e m a r k t z ijn d e o flic iële n o te r in g e n d ie z ijn v a s t g e s t e ld d o o r d e b a n k e n d ie lid z ijn v a n d e V errek en k a m er. D e sc h o m m e lin g sm a rg e s v a n d e k o e r se n o p d eze m a rk t w o rd en , d a n k zij d e in te r v e n tie s v a n d e N .B .B ., g e h a n d h a a fd b in n e n d e g re n z en b e p a a ld in d e in te r n a tio n a le o v e r e e n k o m ste n . O p d e v r ije m a r k t m o g e n d e k o e r se n sc h o m m e le n n a a rg ela n g v a n d e v r a a g e n h e t a a n b o d zo n d e r d a t d e N .B .B . d ie n t o p t e tr e d e n . I n d e lo o p v a n so m m ig e p erio d e s w a s h e t v e r sc h il t u s s e n d e k o e r se n v a n d eze tw e e m a r k te n v rij b ela n g rijk .

— Z aïre, 16 n o v e m b e r 1970. T o t 2 m e i 1962 h a d d e C a n a d ese d o lla r een z w e v e n d e k o ers. A a n g e z ie n v a n 3 m e i 1962 t o t 31 m e i 1970 z ijn p a r ite it 1 ,0 8 1 0 8 C a n a d ese d o lla r v o o r 1 d o lla r v a n d e V er en ig d e S ta te n b ed ro eg , w a s d e C a n a d ese d o lla r 4 6 ,2 5 B e lg isc h e fra n k w a a rd . S ed ert 1 ju n i 1 9 7 0 z w e e ft d e k o ers v a n d e C a n a d ese d o lla r o p n ie u w . D e D u its e m a rk h e e ft g e z w e e fd v a n 3 0 se p te m b e r 1969 t o t 26 o k to b e r 1969. O p 27 o k to b e r 1969 b e k r a c h tig d e e e n n ie u w e p a r ite it d e r e v a lu a tie v a n d eze v a lu ta : d o o r d a t d e d o lla r v a n d e V er en ig d e S ta te n v a n a f d a t o g e n b lik 3 ,6 6 D u its e m a rk w a a rd w a s. ste m d e d e D u its e m a rk o v e r e e n m e t 1 3 ,6 6 1 2 B e l g is c h e fran k.

T a b e l X - 4 — Officiële vnsselkoersen vastgestéld door de

in Verrekenkamer te Brussel vergaderde bankiers. O fficiële w isse lk o ersen w o rd en d a g e lijk s te r B e u r z e v a n B r u sse l v a s tg e s te ld d o o r d e a fg e v a a r d ig d e n v a n d e b a n k e n d ie lid z ijn v a n d e V errek en k a m er. H e t b e tr e ft k o ersen d ie v a n to e p a ss in g z ijn o p d e te g o e d e n in r e k e n in g o p d e g er e g le m e n te e r d e m a rk t. D e g e n o te e r d e k o ersen z ijn d ie w e lk e v a n to e p a ssin g zijn tu s s e n b ero e p slu i : m e n v e r k r ijg t d e o fficiële a a n k o o p - e n v er k o o p k o ersen d o o r v o o r e lk e v a lu ta d e g e n o te e r d e k o ersen t e v e r m in d e r e n o f t e v e r m e e r d ere n m e t e e n v a s t e w isselk o ersm a rg e.

T a b e l X -3 — P ariteit van de voornaamste valuta’s u it T a b e lle n X -5 e n X -6 — Koersen van de vrije valuta

gedrukt in Belgische franken I n d e p erio d e 1 9 6 0 -1 9 7 0 h e b b e n v e r sc h e id e n e p a r ite itsw ijz ig in g e n p la a ts g e h a d . I n t a b e l X -3 w o rd t d e d a tu m v a n d e p a r ite itsw ijz ig in g e n v a n d e v o o r n a a m ste v a lu t a ’s e v e n a ls h u n te g e n w a a r d e in B e l g isc h e fra n k e n v er m eld ; h e t g a a t h ier o m v a lu t a ’s d ie o p 31 d ece m b e r 1970 officieel g e n o te e r d w er d e n o p d e B r u sse lse v a lu ta m a r k t. B u ite n d e d e r tie n v a lu t a ’s d ie o p 1 ja n u a ri 1960 officieel g e n o te e r d w e r d e n (Z w itserse fra n k , d o lla r v a n d e V er en ig d e S ta te n , F r a n se fra n k , C a n a d ese d o lla r, p o n d ster lin g , escu d o , N e d e r la n d se g u ld e n , Z w e ed se k ro o n , D u its e m a rk , D e e n se k ro o n , N o o r se k ro o n , Ita lia a n s e lire, O o sten rijk se sc h illin g ), w er d e n d e

markt (overdrachten) en noteringen van de bank biljetten te Brussel D e in ta b e l X -5 o p g e n o m e n d e v ie z e n k o e r se n (o v e r d ra ch ten ) zijn ja a rg e m id d e ld en e n m a a n d g e m id d e ld e n v a n d e d a g e lijk se n o te r in g e n in B e lg isc h e fra n k d ie d o o r d e m a k e la a rs d a g elijk s w o rd en m ed eg e d e eld . H e t z ijn k o e r s e n d ie v a n to e p a ssin g z ijn o p d e t e g o e d e n in r e k e n in g o p d e v r ije d ev ie ze n m a rk t. D e k o e r se n v a n d e b ilje tte n v e r m e ld in ta b e l X -6 z ijn d e a a n k o o p - e n v er k o o p k o ersen d ie w er k e lijk w o r d e n to e g e p a s t d o o r e e n v a n d e v o o r n a a m ste m a k e la a rs in b a n k b ilje tte n v a n B r u ssel o p h e t o g e n b lik w a a ro p h ij z e m e d e d e e lt.

— 112 —

1

T a b el X -7 — D eviezen o p te r m ijn (3 m a a n d en ) : rep o rt

V a lu ta te r m ijn m a r k t D e r e g le m e n ta ir e b e p a lin g e n ter za k e h eb b e n in d e lo o p v a n d e ja ren 1960-1970 g e e n g r o n d ig e w ij z ig in g e n o n d ergaan . D e d ev ie ze n r eg le m e n ter in g la a t d e slu itin g to e v a n a lle a a n k o o p - e n v e r k o o p c o n tr a c te n v a n d e v ie z e n op te r m ijn o p d e g er eg lem en te er d e m a r k t ter d ek k in g v a n la te r v ia d ie m a r k t t e o n tv a n g e n o f t e v e r r ic h te n b e ta lin g e n in b u ite n la n d se geld so o rten .. D e b e sc h e id e n d ie v o lg e n s d e r e g le m e n te r in g v e r e ist z ijn v o o r d e b e ta lin g e n g e d a a n o f o n tv a n g e n v ia d e g er e g le m e n te e r d e m a r k t m o e te n à a n d e b a n k s le c h ts w o rd en o v e r g e le g d op h e t o g e n b lik w a a ro p d e v r e e m d e v a lu t a ’s w o rd en a fg e sta a n .

o f depart D e r e p o r ten e n d ep o r te n d ie in ta b e l X -7 zijn o p g en o m e n , w o rd en e lk e d a g o m str e e k s 10 u . 30 d oor w isse lm a k e la a rs m ed eg e d e eld . D e v e r str e k te in lic h tin g e n z ijn d e g e m id d e ld e n v a s tg e s te ld tu s s e n d e a a n k o o p - e n v erk o o p k o ersen ; zij w o rd en g e g e v e n b ij w ijz e v a n in lic h tin g . W a t d e d o lla r v a n d e V e r en ig d e S ta te n b e tr e ft h e b b e n zij b e tr e k k in g o p d e g e r eg lem en te er d e e n v r ije m a r k t e n v o o r h e t p o n d ster lin g , d e F r a n se fra n k , d e D u its e m a rk , d e Z w itse rse fra n k e n d e N e d e r la n d se g u ld e n a lle e n o p d e g er eg lem en te er d e m a rk t.

V o o r h e t slu ite n v a n te r m ijn d e v ie z e n c o n tr a c te n o p d e v r ije m a r k t g e ld t g e e n e n k e le b ep erk in g .

G e p u b l ic e e r d e t a b e l l e n Nr

B lz

A . G o u d n o te r in g e n G o u d n o te rin g e n t e L o n d e n

. .

N o te r in g e n v a n d e g o u d b a a r op d e v r ije m a rk t t e B r u ssel .

X -l X -2

319 319

B . V a lu ta m a r k t P a r ite it v a n d e v o o r n a a m ste v a lu t a ’s u itg e d r u k t in B e l g isc h e f r a n k e n .........................

X -3

320

Nr

B lz

O fficiële w isse lk o e r se n v a s t g e s t e ld d o o r d e in V er r e k e n k a m er t e B r u ssel v e r g a d e rd e b a n k i e r s ........................................

X -4

321

K o e rse n v a n d e v r ije v a lu ta m a rk t (o v erd ra ch ten ) te B r u s s e l.............................................

X -5

326

N o te rin g e n v a n d e b a n k b ilje tte n t e B r u s s e l ...................................

X -6

329

D e v ie z e n o p te r m ijn (3 m a a n d en ) : rep ort o f d ep o rt. . . .

X -7

332

— 113 —

X I.

—

O v e rh e id s fin a n c ië n

D e ta b e lle n v a n d it h o o fd stu k g e v e n e e n o v e r z ic h t v a n d e u itg a v e n e n d e o n tv a n g s te n v a n d e d rie se c to r e n v a n d e o v e r h e id : d e ce n tr a le o v erh eid , d e la g e r e o v er h e id e n d e so c ia le zek e rh eid . V o o r d e ra m in g v a n d e c o u ra n te o v e r h e id sv e r r ic h tin g e n p er

kalenderjaar van uit het oogpunt van de nationale rekeningen gelieve men hoofdstuk I te raadplegen. Anderzijds dient erop gewezen dat uitvoerige gege vens betreffende de schuld van de overheid voorko men in hoofdstuk XVI.

A . C E N T R A L E O V E R H E ID Bronnen :

K a m e r v a n volksvertegenwoordigers. M in iste r ie v a n F in a n c ië n .

Bibliografie :

A lgem ene S ta n d va n ’s R i jk s S ch a tkist p er 31 december. A lgem ene T oelichting b ij de begroting va n O ntvangsten en Uitgaven. D ocum entatieblad va n het M in iste r ie v a n F in a n cië n . B elgisch Staatsblad. S ta tistisch Jaarbo ek voor België. S ta tistisch T ijd s c h r ift v a n het N . I . S . Econom ische en fu n ctionele A n a ly s e va n de R ijksb eg ro tin g en der B en elu zla n d en . T ijd s c h r ift voor D ocu m en ta tie en Voorlichting va n de N .B .B .

D e z e s e c tie o m v a t d rie in d e lin g e n v a n d e S ta a ts o n tv a n g s te n e n -u itg a v e n : I

: d e tr a d itio n e le a d m in istr a tie v e in d e lin g b e lle n X I - 1 t o t X I - 6 )

II

: e e n ec o n o m isc h e in d e lin g (ta b el X I -7 )

(ta

I I I : e e n fu n c tio n e le in d e lin g (ta b e l X I -8 ).

I. TRADITIONELE DELING

ADMINISTRATIEVE

IN

Tabel X I-1 — Begrotingsuitgaven en-ontvangsten van het R ijk

Deze tabel geeft per dienst- of begrotingsjaar de uitgaven, ontvangsten en saldi van de gewone en bui tengewone begroting volgens de definitieve rekenin gen gepubliceerd in de « Algemene Stand van ’s Rijks Schatkist per 31 december » van elk jaar. In toepas sing van de wet van 28 juni 1963 tot wijziging en aan vulling van de wetten op de rijkscomptabiliteit werd het begrip « dienstjaar » afgeschaft en vervangen door het concept « begrotingsjaar ». In het stelsel van het dienstjaar, dat van kracht was tot 31 december 1966, strekte de uitvoering van de begroting zich uit over een kalenderjaar, echter met de mogelijk heid een aanvullende periode van de uitvoering van de begroting te voorzien (artikel 2 van de wet van 15 mei 1846) ; regelmatig werden aldus nog bepaalde ontvangsten en uitgaven gedurende een verlengperiode van ten minste drie maanden bij het kalenderjaar gevoegd. In het stelsel van het begrotingsjaar valt de aanvullende periode weg ; de uitvoering van de begroting eindigt op 31 december zowel wat de ontvangsten als de uitgaven betreft. Door uitgaven worden hier ordonnanceringen (op drachten tot betaling) bedoeld ; de thesaurie kan evenwel deze betaalorders uitvoeren tot 31 januari (art. 16 van de wet van 28 juni 1963) van het volgend —

ja a r e n in b e p a a ld e g e v a lle n z e lfs t o t ein d feb ru a ri (art. 32 g e w ijz ig d bij d e w e t v a n 31 d ece m b e r 1966). P r a k tisc h k o m t h e t n ie u w e s te ls e l v a n « b e g r o tin g s ja a r » h iero p n eer d a t a lle o n tv a n g s te n v a n a f 1 ja n u a ri t o t e n m e t 31 d ecem b er t o t éé n b e g r o tin g s jaar b eh o ren , te r w ijl v o o r d e u itg a v e n d e m o g e lijk h e id b lijft bij h e t b e g in v a n h e t v o lg e n d ja a r o m d e k a su itg a v e n o p tw e e b eg ro tin g sja re n a a n t e rek en en . D e b u ite n g e w o n e u itg a v e n (k o lo m 4) d ie n o ch p erio d isch n o c h p e r m a n e n t zijn , w o rd en d o o rg a a n s b e ste e d a a n d e in v e ste r in g e n e n a a n d e la s te n d ie a a n to e v a llig e o m sta n d ig h e d e n d ie n e n to e g e sc h r e ven . T ijd e n s d e b esc h o u w d e p erio d e w er d e n b ep a a ld e c a te g o rie ën v a n u itg a v e n v a n d e b u ite n g e w o n e n aar d e g e w o n e b e g r o tin g o v er g ed ra g e n e n v ic e -v e r sa . V o o r ee n j u is te b eo o rd elin g v a n h e t v e r lo o p d er v e r sc h ille n d e ca te g o rie ën v a n u itg a v e n — lo p en d e v e r r ic h tin g e n en k a p ita a lv e r r ic h tin g e n — w o r d t n a a r d e e c o n o m isc h e h erg ro ep erin g v e r w e z e n (ta b el X I -7 ). D e g e w o n e o n tv a n g s te n (k o lo m 8) o m v a tt e n : — d e fisca le o n tv a n g s te n (k o lo m 6), w a a r v a n h e t d e ta il p er k a len d erja a r a a n g ed u id is in ta b e l X I - 6 ; — d e n ie t-fisc a le o n tv a n g s te n (k o lo m 7) b e sta a n d e u it to lr e c h te n , r e tr ib u tie s, in k o m en s u it e r f g o ed er en , a a n d e el v a n d e S ta a t in d e w in s t v a n o v e r h e id sb e d r ijv e n en d iv e r se o p b r en g ste n . D e b u ite n g e w o n e o n tv a n g s te n v a t te n :

(k o lo m

11) o m

— d e o p b r e n g st v a n d e g ec o n so lid ee rd e le n in g e n (k o lo m 9) w a a ro v e r m e n g e d e ta ille e r d e g e g e v e n s k a n v in d e n in h o o fd s tu k X V I ; — a n d ere o n tv a n g s te n (k o lo m 10) m e t v o o r a l een v er m o g en sk a r a k ter (v erk o o p v a n g ro n d en en g e b o u w e n o f te r u g b e ta lin g e n v a n v o o r s c h o tte n d ie v ro e g er a a n o p en b a re lic h a m e n w erd en to e g e sta a n ).

115 —

T a b e l X I - 2 — Begrotingsuitgaven en -ontvangsten van

het R ijk T a b e l X I - 2 g e e ft p er k a len d e rja a r e e n o v e r z ic h t v a n d e b e g r o tin g sv e r r ic h tin g e n op k a sb a sis, d .w .z . d e o n tv a n g s te n d ie w er k e lijk g e ïn d w er d e n e n d e u itg a v e n d ie w er k e lijk g e d a a n w er d e n tijd e n s elk v a n d e b e sc h o u w d e k a len d e rja re n te n g e v o lg e v a n d e u itv o e r in g v a n d e g ew o n e e n b u ite n g e w o n e b eg r o tin g e n . O p g em er k t zij d a t d e cijfers v a n d eze ta b e l n ie t o v e r e e n ste m m e n m e t d ie v a n d e b e g r o tin g a ls d u sd a n ig (ta b e l X I - 1 ). D e cijfers v a n ta b e l X I - 1 h e b b e n b e tr e k k in g op b o e k h o u d k u n d ig e cijfers (aanr e k e n in g e n ) e n d ie v a n ta b e l X I - 2 op g eld b ew eg in g en . V o o re er st k u n n e n b e ta lin g so p d r a c h te n g e g e v e n tijd e n s ee n b ep a a ld k a len d erja a r n o g u itg e v o e r d w o rd en tijd e n s d e tw e e ee r ste m a a n d e n v a n h e t v o lg e n d e jaar. B o v e n d ie n h eb b e n n ie t a lle b eg ro tin g sa a n rek en in g en e e n o n m id d e llijk e w ee rsla g o p d e S c h a tk ist ; so m m ig e er v a n z ijn s le c h ts o v e r b o e k in g e n n aar sp e c ia le fo n d se n o f th e sa u r ier ek en in g en , d ie g e e n b e w e g in g e n v a n g e ld m id d e le n t o t g e v o lg h e b b e n ; z e lfs w a n n ee r ze w er k e lijk e u itg a v e n te w e e g b r e n g e n , b .v . in h o o fd e v a n « b e g r o tin g s fo n d se n » g e b e u r e n d eze n ie t ste e d s in d e lo o p v a n h e tz e lfd e ja a r a ls d e b eg ro tin g sa a n rek en in g . T e n s lo t t e k o m t h e t v o o r d a t b e p a a ld e u itg a v e n in d e v o r m v a n e e n « v o o r s c h o t op d e b e g r o tin g » w o rd en g e b o e k t, zo n d er d a t d a a rv o o r d e n o d ig e k r e d ie te n in d e lo o p v a n h e tz e lfd e b e ta a lja a r w o rd en v e r k reg en .

v lo t te n d e sc h u ld , v e r h o o g d m e t d e a fn e m in g e n o p d e m a rg e bij de- N .B .B . (d .w .z. h e t t o ta a l v a n d e k o lo m m e n (6) e n (7), (9) t o t (15) e n (17) v a n ta b e l X I - 3 ), d e fin a n cier in g sv e rr ic h tin g e n zijn d ie b e tr e k k in g h e b b e n o p d e d ir e c te o v e r h e id ssc h u ld (1), m a a r d a t zij in zek ere m a te a fw ijk e n v a n d e b o e k h o u d k u n d ig e b e w e g in g e n v a n d eze sc h u ld , zo a ls o p g e n o m e n in h o o fd stu k X V I . H e t v e r s c h il m o e t w o rd en to e g e s c h r e v e n a a n h e t f e it d a t in ta b e l X I - 3 : — d e a flo ssin g en d ie b eg re p e n z ijn in d e b e g r o tin g s u itg a v e n n ie t a fg e tr o k k e n z ijn v a n d e u itg ift e v a n g e v e s tig d e le n in g e n (2) (3) ; — d e e m iss ie k o ste n , g e lijk a a n h e t v e r sc h il tu s s e n h e t n o m in a a l b ed ra g e n d e n e tto -o p b r e n g s t v a n d e le n in g u itg ifte n , n ie t in d e cijfers z ijn b eg re p e n ; — d e b e w e g in g e n v a n d e sc h u ld d ie g e e n a a n le id in g g a v e n t o t o n tv a n g s te n o f u itg a v e n v a n g e ld m id d e le n v o o r d e S c h a tk is t, w er d e n g e sc h r a p t ; d eze b e w e g in g e n h a d d e n tijd e n s d e b e sc h o u w d e p erio d e in h o o fd z a a k b e tr e k k in g o p h e t te g o e d v a n d e N .B .B . b ij h e t B .P .C . v o o r re k e n in g v a n d e M in ister v a n N a tio n a le O p v o ed in g , d e s c h a t k istc e r tific a te n in h e t b e z it v a n h e t I.M .F . e n d e s c h a tk is tc e r tific a te n o p g e n o m e n d o o r d e N .B .B . t o t fin a n cier in g v a n d e le n in g e n a a n h e t I.M .F . te r u itv o e r in g v a n d e A lg e m e n e L e n in g s o v e r e e n k o m ste n (4).

T a b e l X I - 4 — Nettofinancieringsbehoeften

van

de

Schatkist en hun dekking T a b e l X I - 3 — Schatkistimpasse en financiering er

van T a b e l X I - 3 is ee n v e r le n g in g v a n ta b e l X I -2 . T a b e l X I - 3 g a a t u it v a n h e t to ta le b e g r o tin g ssa ld o o p k a sb a sis (ta b el X I - 2 ) e n v o e g t er v e r sc h ille n d e v e r r ic h tin g e n a a n to e , z o d a t hij u itk o m t o p d e « im p a sse ». V e r v o lg e n s v e r m e ld t ta b e l X I - 3 h o e d e im p a sse g efin a n c ie rd w erd . D e g e ld e n v a n d erd en (k olom 2), d e v o o r s c h o tte n a a n h e t W e g e n fo n d s (1) e n an d ere s c h a tk istv e r r ic h tin g e n v o rm e n sa m en m e t h e t b e g r o tin g ssa ld o d e v ie r ru b rie k e n w a a ro p d e b ere k e n in g v a n d e im p a sse s te u n t. G eld en v a n d erd en z ijn g e ld m id d e le n w a a r v a n d e S ta a t g e e n s z in s d e eig en a a r is, d o c h s le c h ts d e b ew a a rn em er : d e S ta a t in t b .v . g er eg e ld g e ld e n v o o r a n d ere p u b lie k r e c h te lijk e lic h a m e n , d u s v o o r d erd en ; e e n v o o r b e e ld d a a r v a n z ijn d e g e m e e n te lijk e o p c e n te n op so m m ig e r ijk sb e la stin g e n .

T a b el X I - 4 g e e ft e e n o v e r z ic h t v a n d e n e tto fin a n c ie r in g sb e h o e fte n v a n d e S c h a tk is t e n v a n d e w ijz e w a a ro p z e g e d e k t w o rd en . H ij v e r s c h ilt v a n ta b e l X I - 3 v o o r a l d o o r v o lg e n d e d rie k e n m e rk en : d e u itg a v e n v a n d e S ta a t z ijn in e e n ie ts ru im ere b e t e k e n is g e n o m e n ; d e d e k k in g k o m t o v e r e e n m e t d e b e w e g in g e n v a n d e r ijk ssc h u ld n a u its c h a k e lin g v a n d e b o e k h o u d k u n d ig e v e r a n d e r in g e n e n d e d u b b e l g e te ld e p o s te n ; d e sc h u ld is in g e d e e ld v o l g e n s a n d ere cr iter ia d a n in ta b e l X I - 3 . T a b e l X I - 4 g e e ft a a n d e u itg a v e n v a n d e S ta a t ee n ie ts ru im ere b e te k e n is d a n ta b e l X I - 3 , o m d a t

(1) Bij de financiering van de impasse houdt men ook rekening m et de open bare emissies van het Wegenfonds, indirecte schuld, voor zover hiermede vroeger ontvangen voorschotten werden terugbctaald. (2) Een voorbeeld zal aantonen waarom deze aftrekking in tabel X I-2 niet m oet worden gemaakt. Wanneer, in de loop van een periode, de enige schatkistverrichtingen bestaan in een begrotingsuitgave van fr. 0,5 miljard voor de aflossing van een lening, gefinancierd door een even grote afneming op de marge bij de N .B .B ., dan is er een begrotingstekort, en bijgevolg een impaBse, van fr. 0,5 miljard, dat moet worden toegeschreven aan de aflossingsuitgave, K o lo m m e n (6) t o t (19) h e b b e n b e tr e k k in g o p d e terwijl de overheidsschuld onveranderd Is gebleven aangezien de vermindering, die het gevolg is van de aflossing, wordt opgeheven door de verhoging van de ru b riek en d ie d e fin a n cierin g v a n d e im p a sse v e r verplichtingen t.o.v. de N .B .B. Tegenover de impasse staat dus geen verhoging te g e n w o o r d ig e n : d e u itg ifte v a n g e v e s tig d e le n in g e n van de overheidsschuld. Om de tegenwaarde te vinden, m oet men de bewegin gen van de schulden m et uitzondering van de aflossingen nemen. Aldus kan en er zijd s, e n d e b e w e g in g e n v a n d e v lo t te n d e sc h u ld men tenslotte aantonen dat de impasse van fr. 0,5 miljard geflnancierd werd door de afneming, van eveneens fr. 0,5 miljard, op de marge bij de N .B.B. a n d erzijd s, k o m e n a fzo n d e rlijk v o o r. D e e n e z o w e l (3) D e extrabudgettaire aflossingen worden daarentegen van deze uitgiften a ls d e an d ere z ijn o n d e rv er d e eld in B e lg isc h e fra n afgetrokken; de thesaurie behandelt ze niet als uitgaven maar wel als minderontvangsten op de opbrengst van nieuwe uitgiften. k e n e n in b u ite n la n d se g e ld so o r te n . T e n s lo tte w erd (4) D e bewegingen van het tegoed van de N .B .B . bij h et B.P.C. komen precies overeen m et de bewegingen van het tegoed van de Minister van N atio ee n o n d e rv er d e lin g g e m a a k t v a n d e v lo t te n d e nale Opvoeding bij de N .B .B. sc h u ld in B e lg isc h e fran k en . De terugbetalingen van schatkistcertificaten in het bezit van het I.M.F. komen, overeenkomstig de vigerende wettelijke en conventionele bepalingen, ten laste van de N .B .B . die, aan de andere kant, de opbrengst van de Inschrljv/ngen E r m o e t op g e w e z e n w o rd en d a t d e u itg ift e n ontvangt. In 1966 heeft de Schatkist certificaten aan het I.M.F. overhandigd v a n g e v e s tig d e le n in g e n e n d e b e w e g in g e n v a n d e als gedeeltelijke storting van de verhoging van het Belgische quotum met 25 pet. toegestaan bij de w et v a D 12 april 1966; deze uitgifte heeft haar dus ook geen, geldmiddelen opgebracht. De leningen toegestaan aan het I.M.F. in het (1) In verband m et de voorschotten aan het Wegenfonds dient er opgemerkt kader van de Algemene Leningsovereenkomsten worden gefinancierd door de N .B .B. en geven dus geen aanleiding tot uitgaven van geldmiddelen voor de te worden dat het Ministerie van Financiën in zijn publicaties de boekingsSchatkist. Omgekeerd worden daarom de certificaten die do N .B .B . opneemt methode herhaalde malen gewijzigd heeft in de loop v a D de beschouwde periode. om deze financiering te verzekeren, beschouwd alB verrichtingen die geen aan In tabel X I-3 werd de door het Ministerie van Financiën gebruikte methode voor leiding geven to t ontvangsten van geldmiddelen voor de Schatkist. de jaren 1968 tot en m et 1970, voor heel de periode 1960-3970 aangewend.

— 116 —

e e r stg e n o e m d e ta b e l w e l e n la a tstg e n o e m d e ta b e l g ee n re k e n in g h o u d t tm e t d e u itg a v e n g efin a n cierd door d e u itg ift e n v a n in d ir e c te le n in g e n d oor a n d ere in ste llin g e n d a n h e t W e g e n fo n d s (bij v o o r b e e ld d e D ie n s t v o o r d e S ch e e p v a a r t) e n m e t d e u itg a v e n d ie h e t W e g e n fo n d s fin a n cier t d oor h e t p la a ts e n v a n p r iv é -le n in g e n (1) e n d oor h e t a cc ep tere n v a n w is se ls (2).

b ) sc h a tk istc e r tific a te n w a a ro p de N .B .B . h e e ft in g e sc h r e v e n v o o r d e fin a n cierin g v a n d e le n in g e n a a n h e t I.M .F . in u itv o e r in g v a n d e A lg em e n e L e n in g so v e r e e n k o m ste n (— c) te g o e d v a n d e N .B .B . b ij h e t B .P .C . v o o r r e k e n in g v a n d e M in ister v a n N a tio n a le O p v o ed in g (+

B u it e n d e « g e ld e n v a n d erd en » e n d e v o o r s c h o tte n a a n h e t W e g e n fo n d s e n an d ere sc h a tk istv e r r ic h tin g e n (k o lo m m en (2), (3) e n (4) v a n ta b e l X I - 3 ) o m v a tte n d e « e x tr a b u d g e tta ir e v e r r ic h tin g e n » v o lg e n s k o lo m (2) v a n ta b e l X I - 4 d e in d e v o r ig e a lin e a o m sc h r e v e n u itg a v e n , e v e n a ls — m its o m k ere n v a n h e t te k e n — d e ru b rie k « k a sm id d ele n v a n d e r e k e n p lic h tig e n » (k o lo m (18) v a n ta b e l X I - 3 ). D o o r d eze « e x tr a b u d g e tta ir e v e r r ic h tin g e n » (k olom (2) v a n ta b e l X I - 4 ) b ij h e t to ta a l b e g r o tin g s sa ld o t e v o e g e n (k olom (1) v a n t a b e l-X I - 4 ) b e k o m t m e n h e t « S c h a tk is tte k o r t ».

d) d iv e r se n (o.a. p a r ite itsw ijz ig in g e n )

H e t o v e r sc h o t v a n h e t a ld u s b ep a a ld e s c h a tk is t te k o r t — k o lo m (3) v a n ta b e l X I - 4 — op d e a flo ssin g e n v a n d e o v e r h e id ssc h u ld b eg re p e n in d e b eg ro tin g sv e r r ic h tin g e n — k o lo m (4) — v o r m t d e n e tto fin a n cie r in g sb e h o e fte n v a n d e S c h a tk is t — k o lo m (5). D e d e k k in g v a n d e n e tto fin a n c ie r in g sb e h o e fte n — t o ta a l v a n d e k o lo m m e n (6) t o t (8) en (10) v a n t a b e l X I - 4 — s t e m t o v e r e e n m e t d e b e w e g in g e n v a n d e d ir e c te e n in d ir e c te o v er h e id ssch u ld , m e t in b e g r ip v a n d e v a n d e r e p u b lie k Z aïre o v er g en o m en sc h u ld (3) e n m e t d e v a r ia tie s v a n d e d o o r h e t W eg e n fo n d s g e a c c e p te e r d e w isse ls d ie g e e n d eel u itm a k e n v a n d e officiële cijfers v a n d e R ijk ssc h u ld , n a u its c h a k e lin g v a n d e b o e k h o u d k u n d ig e v e r a n d e r in g e n d ie g ee n a a n le id in g g a v e n t o t o n tv a n g s te n o f u itg a v e n v a n g e ld m id d e le n v o o r d e S c h a tk ist (en w a a r v a n re ed s sp ra k e w a s in v e r b a n d m e t ta b e l X I - 3 ), a lsm ed e m e t d e d u b b e l g e te ld e p o ste n . U it d ie n h o o fd e w er d e n w e g g e la te n d e b e w e g in g e n v a n sc h a tk istc e r tific a te n w a a ro p w erd in g e sc h r e v e n m e t d e o p b r e n g st v a n in d ir e c te le n in g e n (b v. W e g e n fo n d s in 1960, 1961 e n 1962). V o lg e n d e b e r e k e n in g t o o n t a a n h o e, 1969 d a t a ls v o o r b e e ld w er d g en o m en , v a n d e n e tto fin a n c ie r in g sb e h o e fte n v a n k is t a fg e le id w erd u it d e cijfers v a n o v e r h e id ssc h u ld .

in h e t jaar d e d ek k in g d e S c h a t d e officiële

(m ilja rd en fra n k en ) 1.

B e w e g in g v a n d e d ir e c te e n in d ir e c te R ijk ssc h u ld (m e t in b e g rip v a n d e sc h u ld o v er g en o m en v a n Z aïre) +

28,1

2 . B o e k h o u d k u n d ig e v e r a n d e r in g e n : a) s c h a tk istc e r tific a te n in h e t b e z it v a n h e t I.M .F . (+

3.

4.

(+

5,0)

0 ,2) 0,7)

T o ta a l v a n 2 —

1,8

V era n d erin g en v a n d e R ijk ssc h u ld d ie v o o r d e S c h a tk is t a a n le id in g g a v e n t o t g e ld b e w e g in g e n ( 3 = 1 — 2) +

2 9,9

V er a n d er in g e n v a n d e d o o r h e t W e g e n fo n d s g e a c c e p te e r d e w iss e ls —

5.

1,8

D e k k in g v a n d e n e tto fin a n c ie r in g s b e h o e fte n v a n d e S c h a tk is t (5 = 3 + 4) +28,1

E e n d erd e v e r sc h il t u s s e n ta b e l X I - 3 e n ta b e l X I - 4 h e e ft b e tr e k k in g o p d e o n d e rv er d e lin g v a n d e R ijk ssc h u ld . I n ta b e l X I - 4 w erd e e n o n d e rsc h e id g e m a a k t in d e fin a n cier in g v a n d e b e h o e fte n v a n d e S c h a tk is t tu s s e n d ie w elk e g e d e k t w o rd en d o o r ee n b ero ep o p d e B e lg isc h e m a r k t — k o lo m (9) —- e n d ie w a a r v a n d e fin a n cierin g v er ze k e rd is d o o r m id d e le n a fk o m s tig v a n b u ite n la n d se m a rk te n — k o lo m (10). D e cijfers d ie in d eze la a t s t e k o lo m v o o rk o m en v er te g e n w o o r d ig e n d e b e w e g in g e n v a n a lle sc h u ld e n , z o w e l in b u ite n la n d se g e ld so o r te n a ls in B e lg isc h e fra n k en , w a a r v a n d e S ta a t t .o .v . h e t b u ite n la n d d e d e b ite u r is h etzij r e c h tstr e e k s, h etzij o n r e c h t stre ek s v ia B e lg isc h e in ste llin g e n . B e h a lv e d e g e z a m e n lijk e d e v ie z e n sc h u ld zijn a ld u s in k o lo m (10) b eg re p e n d e sc h u ld o p k o r te te r m ijn in B e lg isc h e fra n k en o n d e rg eb ra c h t b ij b u ite n la n d se o f in te r n a tio n a le in ste llin g e n , a lsm ed e d e z .g . « sw a p »-certi fic a te n in B e lg is c h e fra n k en , o p g en o m e n d o o r d e B e lg isc h e b a n k e n d oor m id d e l v a n d e o p b r e n g st v a n c o n ta n te d e v ie z e n v e r k o p e n (v er b o n d e n m e t e e n a a n k o o p o p ter m ijn ) a a n d e N .B .B . D e a n d ere sc h u ld e n in B e lg isc h e fra n k en z ijn v e r d e e ld o v e r d e k o lo m m e n (6) t o t (8) v a n d e ru b riek « B e r o e p o p d e B e lg isc h e m a rk t ». B ij d e e ffe c te n v a n le n in g e n m e t h a lfla n g e lo o p t ijd w erd ee n o n d e rsc h e id g e m a a k t tu s s e n d e ce rtifi c a te n u itg e g e v e n o p d e m a r k t e n d e a n d ere v e r p lic h tin g e n . D e ee r ste w er d e n o n d e rg eb ra c h t bij d e g e v e s tig d e le n in g e n w e g e n s d e g e lijk e n is w e lk e zij m e t d eze la a t s t e v e r to n e n . H e t b e tr e ft in d e rd a a d le n in g e n d ie o p en b a a r e n m e t g r o te tr a n c h e s o p d e m a r k t w er d e n u itg e g e v e n en d ie b ijg e v o lg o p e n sto n d e n v o o r e lk e b eleg g er, zo a ls d e g e v e s tig d e le n in g e n ; sin d s 1964 w erd er g e e n le n in g m e t h a lf la n g e lo o p tijd , d ie o p e n sta a t v o o r a lle b eleg g ers, m eer u itg e g e v e n .

2,3) T a b e l X I - 5 — Detail

van de belastingontvangsten zonder onderscheid van begrotingsjaar

(1) B .v. bij het Gemeentekrediet van België o f bij de Europese Investerings bank; deze leningen worden niet aangewend to t terugbetaling van schatkiatvoorschotten en zijn niet opgenomen in de berekening van de schatkistimpasse. (2) Een koninklijk besluit van 29 september 1967 heeft het Wegenfonds gemachtigd wissels te accepteren ter betaling van uitgevoerde en opgeleverde werken; van dit financieringsmiddel werd gebruik gemaakt in 1967 en 1968, respectievelijk ten belope van 0,8 en 1,0 miljard. (3) Deze schuld komt slechts vanaf 31 mei 1965 op de officiële stand van de overheidsschuld voor. Vanaf 30 juni 1960 m oet er rekening mee worden ge houden.

D e z e ta b e l g e e ft p er k a len d erja a r d e in d e lin g v a n d e b e la stin g o n tv a n g s te n p er c a te g o rie b e la s tin g en . S in d s d e h erv o r m in g v a n d e r ijk sc o m p ta b ilite it v a n 1 ja n u a ri 1967 v a lt in z a k e o n tv a n g s te n h e t b eg ro tin g sja a r sa m en m e t h e t k alen derjaar.'

— 117 —

b e la s tin g e n (kolom 1) : deze groep omvat de gezamenlijke belastingen en taksen geïnd door het Bestuur van de directe belastingen. Hierin komen voor :

D ir e c te

— de belastingen op het eigenlijke inkomen. Het stelsel van de inkomstenbelasting heeft een diepgaande hervorming ondergaan ingevolge de wet van 20 november 1962 over de z.g. « fiscale hervorming ». Vóór de fiscale hervorming van 1962 bestond er een stelsel van cedulaire belastin gen (grondbelasting op grond en gebouwen, mobiliënbelasting op roerende waarden, bedrijfs belasting op winsten, bezoldigingen en baten) waarbij verschillende categorieën inkomsten af zonderlijk werden belast. Daarenboven moesten de natuurlijke personen een aanvullende persone le belasting betalen en was er nog een nationale crisisbelasting (1). De wet van 20 november 1962 houdende hervorming van de inkomstenbelasting, heeft de vroegere cedulaire belastingen, de aanvullende personele belasting en de nationale crisisbelas ting vervangen door één enkele belasting op het gezamenlijk inkomen. Deze belasting verschilt echter volgens de hoedanigheid van de persoon die van de inkomsten geniet. Zo wordt een onder scheid gemaakt tussen de personenbelasting, de vennootschapsbelasting, de rechtspersonenbelas ting en de belasting der niet-verblijfhouders. De enige belasting wordt, voor zover dit mogelijk is, geïnd bij wijze van voorschotten, voorheffingen genoemd. De belastingen op de eigenlijke inko mens bevatten sinds de fiscale hervorming van 1962 de belastingen gestort bij wijze van voor heffing (onroerende voorheffing, roerende voor heffing, bedrijfsvoorheffing), de belastingen op het gezamenlijke inkomen vooraf betaald door de niet-loontrekkenden, de vennootschappen en de niet-ingezetenen en de belasting op het gezamen lijke inkomen geïnd door middel van kohieren ten laste van natuurlijke personen, vennoot schappen en niet-ingezetenen ; — de met de directe belastingen gelijk te stellen belastingen zoals de verkeersbelasting, de be lasting op de spelen en weddingschappen en op de spelautomaten. In feite hebben deze belastin gen niet de aard van directe belastingen maar wel van belastingen op de uitgaven ; zij ontlenen hun naam eenvoudig aan het feit dat zij door het Bestuur van de directe belastingen geïnd worden. V o o r a f b e t a l i n g e n (kolom 2 ) : de wet van 2 0 novem ber 1962 voorziet een verhoging van 15 pet. op het gedeelte van de belasting dat proportioneel overeen stemt met de winsten uit nijverheid, handel of land bouw, bezoldigingen van beheerders en commissa rissen en de baten van vrije beroepen, ingeval er geen of onvoldoende voorafbetalingen gebeurd zijn (2). Evenwel wordt geen vermeerdering toegepast op iedere som welke in mindering van de belasting

(1) Voor een bespreking van deze belasting die van kracht was vóór de fiscale hervorming verwijzen wij naar de commentaar bij tabel X I-6. (2) H et gaat dus om de inkomens van niet-loontrekkenden en vennoot schappen.

g e s to r t w o r d t b in n e n d e 15 d a g e n v o lg e n d o p d e ee r ste h e lft v a n h e t ja a r o f h e t b o ek ja a r w a a r v a n d e w in ste n , b a te n o f b e z o ld ig in g e n d e g ro n d sla g v a n d e a a n sla g d ien en . D e v e r m eer d e rin g b e d r a a g t s le c h ts 3 ,7 5 p e t. in g e v a l v a n s to r tin g b in n e n d e 15 d a g e n n a d e 9e m a a n d v a n b e d o e ld jaar o f d e d rie v ie r d e v a n d e d u u r v a n b e d o e ld b o ek ja a r. D e v er m eer d e rin g b e d r a a g t 7,5 p e t. v o o r d e b e la stin g g e s to r t b in n e n d e 15 d a g e n v o lg e n d o p h e t b e tr o k k e n ja a r o f b o e k jaar. D o u a n e n e n a c c ij n z e n (k o lo m 3) : d eze g ro ep o m v a t d e d o u a n e r e c h te n o p d e in v o e r e n d e a cc ijn sr e c h te n o p d e in v o e r e n d e v o o r tb r e n g s t in B e lg ië v a n so m m ig e g o ed er en (m in era le o lië n , ta b a k , a lc o h o l, b ier). D a a r e n b o v e n w o r d t e e n sp ec ia le v e r b r u ik sb e la stin g g e h e v e n o p d e in v o e r o f h e t v er b r u ik v a n a lc o h o l e n je n e v e r . L e g g e n w ij er d e n a d r u k o p d a t d e a c c ijn sr e c h te n e v e n a ls d e sp ec ia le v e r b r u ik sb e la stin g o p d e in g e v o e r d e p r o d u k te n d e d o u a n e r e c h te n n ie t v e r v a n g e n , d o ch d a arb ij g e v o e g d w o rd en . R e g i s t r a t i e r e c h t e n (k o lo m 4) : d e d o o r h e t B e stu u r v a n d e r e g istr a tie g eïn d e r e c h te n o m v a tt e n d e z e g e lr e c h te n e n d a a rm ee g e lijk t e s te lle n b e la stin g e n (de o m z e tb e la s tin g ), d e r e g istr a tie r e c h te n , d e g r iffie r e c h te n , su c c e ssie - e n sc h e n k in g sr e c h te n e n d e h y p o th e e k r e c h te n e n d iv e r se a n d ere m in d er b e la n g rijk e p o ste n .

T a b el X I - 6 — D e ta il p e r k a len d erja a r

van

de

b elastin gon tvan gsten

D e z e ta b e l g e e ft h e t d e ta il p er b e la s tin g v a n d e b e la s tin g o n tv a n g s te n p er k a len d erja a r. H ie r n a v o lg t ee n k o r te b e sc h r ijv in g v a n d e v o o r n a a m s te b e la stin g e n . O n r o e r e n d e v o o r h e f f in g : tr a d in 1963 in d e p la a ts v a n d e « g r o n d b e la stin g » ; d e o n ro eren d e v o o rh effin g h e e ft b e tr e k k in g o p h e t in k o m e n u it o n ro eren d b e z it (eig e n d o m o f re ëe l g e n o tsr e c h t), d a t k a d a str a a l w o r d t v a s tg e le g d . H e t b ed ra g v a n h e t k a d a str a a l in k o m e n v a n g e b o u w d e o f o n g e b o u w d e eig e n d o m m e n is d a tg e n e d a t v o o r t v lo e it u it d e p erek w a tie d ie in 1962 w erd a fg e k o n d ig d . D e a a n sla g v o e t t e n v o o rd ele v a n d e S ta a t b e d r a a g t 3 p e t. ; er b e sta a n v er d e r n o g p r o v in c ia le e n g e m e e n te lijk e o p c e n te n . D e o n ro eren d e v o o rh effin g is in b eg in sel a a n rek en b a a r o p d e g e z a m e n lijk e in k o m e n sb e la stin g ; d e m o g e lijk h e id t o t a a n rek en in g v a n d e o n ro eren d e vo o rh effin g o p d e g e z a m e n lijk e p e r s o n e n b e la stin g b e s ta a t s le c h ts in d e m a te d a t d e o n ro eren d e v o o r h effin g en in t o ta a l 20 p e t. v a n h e t k a d a str a a l in k o m e n n ie t o v er sc h r ijd en . V o o r d e ja ren 1960 t o t en m e t 1962 h e b b e n d e v e r m e ld e b ed ra g en b e tr e k k in g o p d e g ro n d b e la stin g . R oeren de v o o r h e f f in g : v o lg d e in 1963 d e « m o b ilië n b e la s tin g » o p ; zij is to e p a sse lijk o p d e in k o m e n s v a n ro eren d e g o e d e r e n e n k a p ita le n (d .w .z. in k o m ste n v a n a a n d e len , o b lig a tie s v a n B e lg is c h e v e n n o o tsc h a p p e n , in k o m ste n v a n sc h u ld t it e ls v a n d e S ta a t, d e p r o v in c ie s, d e g e m e e n te n e n o p en b a re in ste llin g e n , in k o m s te n v a n b u ite n la n d se ro eren d e w a a rd en , en z .). D e w e t v a n 15 ju li 1966 h e e ft d e ro eren d e v o o rh effin g (a lg em ee n t a r ie f 15 p e t.)

— 118 —

en d e a a n v u lle n d e (o f con tro le) ro eren d e v oo rh effin g (ta r ie f 15 p e t. v a n d e in k o m ste n n a a ftr ek v a n d e ro eren d e v oorh effin g) v e r v a n g e n d oor e e n en k ele r o e ren d e vo o rh effin g w a a r v a n h e t a lg e m e en t a r ie f 20 p et. b ed ra a g t. Ze w o rd t d oor d e d e b ite u r a fg eh o u d en bij d e b e ta lin g v a n h e t in k o m e n (1). D e roeren d e v o o r h effin g is a a n rek en b aar op d e g e z a m e n lijk e in k o m e n s b e la stin g e n d e sg e v a lle n d te r u g b e ta a lb a a r . V o o r d e ja ren 1960 t o t e n m e t 1962 h e b b e n d e v er m eld e b ed ra g en b e tr e k k in g op d e m o b iliën b e la stin g . B e d r i j f s v o o r h e f f i n g : is ee n v o r m v a n v o o r a f b e ta lin g v a n d e b e la stin g op h e t g e z a m e n lijk in k o m en d er g e z in n e n ; zij w o r d t bij d e u itb e ta lin g e n v a n d e b e z o ld ig in g e n , w e d d e n e n p e n sio e n e n in g eh o u d en , v o lg e n s w elb ep a a ld e sc h a le n , w a a rin r e k e n in g g e h o u d e n w o r d t m e t g e z in sla ste n en m e t a ftrek b a re b e d r ijfs u itg a v e n e n -la ste n . Zij is aan rek en b a a r o p d e g e z a m e n lijk e p e r so n e n b e la stin g e n d e sg e v a lle n d te r u g b e ta a lb a a r . D e v o o r d e ja ren 1960 t o t e n m e t 1962 v e r m e ld e b ed ra g en h eb b e n b e tr e k k in g o p d e v ro e g er e « b e d r ijfsb e la stin g ». V o o r a f b e t a l i n g e n : z ie b e sc h r ijv in g v a n t a b e l X I -5 . P e r s o n e n b e l a s t i n g (k oh ieren ) (2) : h e t g e z a m e n lijk e in k o m en , b e la stb a a r u it h o o fd e v a n p erso n e n b e la stin g , b e s ta a t u it d e so m v a n d e in k o m ste n door f y sisc h e p erso n e n (in g e ze te n e n ) g etr o k k en u it o n ro e r e n d e g o ed eren , ro eren d e g o ed eren , b e d r ijfsa c tiv i t e it e n e n b ep a a ld e in k o m ste n v a n d iv er se aard, w e lk e so m s v er m in d er d w o rd en m e t so m m ig e door d e w e t a a n g e d u id e u itg a v e n . V oor d e ja ren 1960 t o t e n m e t 1962 h eb b e n d e cijfers d ie in d eze ru b riek v e r m e ld s ta a n b e tr e k k in g op d e a a n v u lle n d e p erso n e le b e la stin g d ie d oor d e fisca le h erv o r m in g v a n 20 n o v e m b e r 1962 a fg e sc h a ft w erd . V e n n o o t s c h a p s b e l a s t i n g (k oh ieren ) (2) : a a n d e v e n n o o tsc h a p sb e la stin g z ijn o n d erw o rp en : 1. d e v e n n o o tsc h a p p e n o p g e r ic h t in éé n v a n d e v o r m e n b e p a a ld in h e t W e tb o e k v a n K o o p h a n d e l en 2 . d e v e n n o o tsc h a p p e n , v e r e n ig in g e n , in ric h tin g en o f in s te llin g e n o p g e r ic h t h e tz ij in B e lg ië in een an d ere v o rm d a n d ie b ep a a ld in h e t W e tb o e k v a n K o o p h a n d e l, h e tz ij in h e t b u ite n la n d , v o o r z o v e r zij r e c h tsp e r so o n lijk h e id b e z itte n , in B e lg ië h u n m a a tsc h a p p e lijk e z e te l, h u n v o o r n a a m ste in r ic h tin g o f h u n z e t e l v a n b e stu u r o f b eh eer h e b b e n e n z ic h b ezig h o u d e n m e t e e n e x p lo ita tie o f m e t w in stg e v e n d e v e r r ic h tin g e n . D e a a n sla g b a sis in h o o fd e v a n d e v e n n o o tsc h a p p e n b e s ta a t u it d e g er eserv e er d e w in ste n , verm eerd erd m e t b e p a a ld e d oor d e b e la stin g d ie n ste n n ie t a a n v a a r d e (d e z .g . « v er w o rp en ») b e d r ijfs u itg a v e n e n d e in k o m ste n u itg e k e e r d a a n d e a a n d e e l h o u d ers (d iv id e n d en ). H e t b a sista r ie f b ed ra a g t 3 0 p e t. ; h e t w o r d t op 35 p e t. g e b r a c h t v o o r h e t g e d e e lte v a n d e g ereserv e er d e w in s te n d a t m eer d a n v i j f m iljo e n b ed ra a g t. E r is te v e n s ee n v e r la a g d t a r ie f v o o r d e g er eserv e er d e w in ste n d ie la g e r z ijn d a n 1 m iljo en . (1) De roerende voorheffing v a lt ln een aantal gevallen volledig weg of wordt verminderd zoals bijvoorbeeld voor de interesten van de obligaties en kasbons die uitgegeven werden vóór 1 december 1962 m et vrijstelling van mobiliën belasting o f van alle zakelijke belastingen. (2) De inkohiering is de inschrijving van de identiteit van de belastingsplichtige en van het verschuldigde bedrag op een lijst, kohier genaamd, die uitvoerbaar verklaard wordt door de administratie.

—

N a t i o n a l e c r i s i s b e l a s t i n g : d e n a tio n a le crisisb e la stin g w erd a fg e sc h a ft d oor d e fisca le h erv o r m in g v a n n o v e m b e r 1962. Zij w a s ee n o v e r b lijfse l v a n ee n w e tg e v in g v a n 1933 b e d o e ld a ls b ijd ra g e v a n « a l d ieg e n e n d ie h e t v o o r r e c h t h a d d en n ie t d oor d e w er k lo o sh e id g etr o ffen t e z ijn ». H e t w a s ee n p ro g res sie v e b e la stin g d ie in fe ite bij d e m o b ilië n b e la stin g e n d e g r o n d b e la stin g k w a m . Zij w a s v a n to e p a ssin g op d e in k o m en s u itg e k e e r d d o o r d e v e n n o o tsc h a p p e n op a a n d e len en o p d e in k o m e n s v a n k a p ita le n g e ïn v e s te e r d in d e p er s o n e n v e n n o o tsc h a p p e n d oor n ie ta c tie v e v e n n o te n , a lso o k o p d e o n ro eren d e in k o m ste n . V e r k e e r s b e l a s t i n g o p a u t o - v o e r t u i g e n : b e la stin g o p h e t g eb ru ik v a n m o to r v o e r tu ig e n v o o r h e t v e r v o e r v a n p erso n e n e n g o ed eren . D o u a n e n e n a c c ij n z e n : z ie b e sc h r ijv in g v a n ta b e l X I -5 . R e g i s t r a t i e : r e g istr a tie r e c h te n z ijn b e la stin g e n d ie g e ïn d w o rd en te r g e le g e n h e id v a n d e fo r m a lite it d ie b e s ta a t in h e t a fsch rijv e n , a n a ly se r e n o f v e r m e ld e n v a n e e n a k te o f ee n g e sc h r ift, d o o r d e o n t v a n g e r d er R e g is tr a tie , in e e n d a a r to e b e ste m d re g ister. S u c c e s s i e r e c h t e n : d eze r e c h te n o m v a tte n d e e ig e n lijk e su cc e ssie r e c h te n e n d e r e c h te n v a n m u ta tie w e g e n s o v e r lijd e n d ie r e sp e c tie v e lijk v e r sc h u ld ig d z ijn o p d e e r fe n isse n v a n h e n d ie b ij h u n o v e r lijd e n a l d a n n ie t in h e t la n d w o o n d en . Z e g e l e n g e l i j k t e s t e l l e n b e l a s t i n g e n : te r w ijl d e z e g e lr e c h te n to e g e p a s t w o rd en o p a k te n o f g e sc h r ifte n (a k te n v a n o v e r d r a c h t o f a a n w ijz in g v a n eig e n d o m o f v r u c h tg e b r u ik , a a n d e le n e n o b lig a tie s v a n v e n n o o tsc h a p p e n , h a n d e lsw isse ls, o p en b a r e a k te n , en z .), h e b b e n d e m e t h e t z e g e l g e lijk t e s te lle n ta k se n d o o rg a a n s b e tr e k k in g o p d e tr a n sa c tie s v a n h e t z a k e n le v e n (g o ed eren v erk eer, w a a rd en , m a te r ië le o f ju r id isch e fe ite n ). A l d eze r e c h te n e n ta k se n h eb b e n e e n g e m e e n sc h a p p e lijk k en m e rk : zij w o rd en b e h o u d en s u itz o n d e r in g , to e g e p a s t d o o r m id d e l v a n p la k z eg e ls. D e o n tv a n g s te n k o m e n b ijn a u its lu ite n d v o o r t v a n m e t h e t ze g e l g e lijk t e s te lle n ta k se n . H ie r v a n is d e o v e r d r a c h tta k s d e o u d s te e n v e r u it d e b e la n g rijk ste . H e t is ee n m ee rm a lig e ta k s to e g e p a s t o p al d e v e r k o p e n v a n in B e lg ië g elev e rd e g o ed eren , d u s in cl. d e in v o er . I n b ep a a ld e g e v a lle n w o r d t er ee n e e n h e id sta k s o f zo g e n a a m d e « fo rfa ita ire » ta k s b e rek en d d ie e e n g e h e e l v a n tr a n s a c tie s d e k t w a a rv a n d e g o ed er en h e t v o o rw e rp z ijn o f k u n n e n zijn . T w ee a n d ere b ela n g rijk e ta k se n , in v e r b a n d m e t d e o v e r d r a c h tta k s, z ijn d e fa c tu u r ta k s e n d e w ee ld e ta k s. D e fa c tu u r ta k s is ee n b e la s tin g o p so m m ig e o v er d r a ch ten v a n ro eren d e g o ed er en o f o p w erk a a n n e m in g en . I n h e t ee r ste g e v a l s la a t ze o p ro eren d e g o ed er en w a a r v a n d e o v e r d r a c h t n ie t o n d erw o rp en is a a n d e o v e r d r a c h tta k s o f d e w e e ld e ta k s e n is d e n o rm a le a a n sla g v o e t 7 p er d u iz en d ; v o o r d e w erk a a n n e m in g e n b e d r a a g t d eze la a t s t e 7 p e t. (b o v e n g en o em d e p e r c e n ta g e s w a ren v a n k r a c h t o p 31 d e c e m b er 1970). D e w e e ld e ta k s is e e n o v e r d r a c h tta k s m e t v e r h o o g d t a r ie f o p d e v e r k o p e n v a n b ep a a ld e P r o d u k te n d ie a ls w e e ld e a r tik e le n b e ste m p e ld w o rd en . O p 1 ja n u a ri 1971 w erd h e t s te ls e l v a n d e m e t h e t z e g e l g e lijk t e s te lle n ta k s e n v e r v a n g e n d oor ee n ste ls e l v a n b e la s tin g o v er d e to e g e v o e g d e w a a rd e.

119

I I . E C O N O M IS C H E I N D E L I N G T a b e l X I - 7 — E con om isch e hergroepering verrich tin gen v a n de centrale overheid

van

de

D o o r v e r r ic h tin g e n v a n d e ce n tr a le o v er h e id w o r d e n h ier n ie t en k el d e v e r r ic h tin g e n v e r sta a n d ie v o o r tv lo e ie n u it d e g e w o n e e n d e b u ite n g e w o n e b e g r o tin g , m aar o o k d e u itg a v e n v a n b e p a a ld e fo n d se n e n a u to n o m e in ste llin g e n d ie ee n a d m in istr a tie v e ta a k v e r v u lle n d ie n a u w a a n s lu it b ij d ie v a n d e S ta a t. D e m e e s te d ezer fo n d se n e n in ste llin g e n b e tr e k k e n h u n fin a n cier in g sm id d e le n re c h tstr e e k s u it d e S ta a tsb e g r o tin g (b v . F o n d s d er sc h o o lg e b o u w en ). A n d er e h e b b e n n a a s t d e z e b u d g e tta ir e b ij d ra g en e ig e n b e s te m m in g so n tv a n g ste n (b v . d e d ir e c t e e n in d ir e c te b e la stin g e n d ie r e c h tstr e e k s t o e g e w e z e n w o rd en a a n h e t F o n d s v o o r E c o n o m isc h e E x p a n s ie e n R e g io n a le R e c o n v e r sie ). T e n s lo tte z ijn er in ste llin g e n d ie h u n v e r r ic h tin g e n h o o fd za k elijk fin a n cier en d oor e e n b ero ep t e d o en o p d e k a p ita a l m a r k t : h e t b e tr e ft in z o n d e rh eid h e t W eg e n fo n d s e n d e In te r c o m m u n a le v e r e n ig in g e n v o o r d e a u to w e g e n . D e fin a n ciële la s te n v a n d e d o o r d e z e in s te llin g e n a a n g e g a n e le n in g e n w o rd en g ed ra g en d oor d e S ta a tsb e g r o tin g . D e s a m e n v o e g in g v a n d e b o v e n g e n o e m d e v e r r ic h tin g e n , le id t t o t d e to ta le v e r r ic h tin g e n v a n d e « ce n tr a le o v e r h e id ». B ij h e t o p s te lle n v a n d e u itg a v e n en d e o n t v a n g s te n v a n d e ce n tr a le o v e r h e id w o r d t u itg e g a a n v a n d e e c o n o m isc h e c la ssific a tie d ie d o o r d e B e n e lu x la n d e n g e z a m e n lijk is v a s tg e s te ld . D e z e c la ssific a tie v e r d e e lt d e v e r r ic h tin g e n v a n d e c e n tr a le o v e r h e id in tw e e re k e n in g e n : d e re k e n in g v a n d e lo p e n d e v e r r ic h tin g e n e n d e r e k e n in g v a n d e k a p ita a lv e r r ic h tin g e n . H e t o n d e rsc h e id tu s s e n lo p e n d e v e r r ic h tin g e n e n k a p ita a lv e r r ic h tin g e n v a lt n ie t v o lle d ig sa m en m e t d e k la ssie k e in d e lin g in g e w o n e b e g r o tin g en b u ite n g e w o n e b e g r o tin g (b e p a a ld e u itg a v e n v a n d e b u ite n g e w o n e b e g r o tin g , zo a ls m ilita ir e in v e s te r in g e n , w o rd en o p g e n o m e n in d e lo p e n d e rek e n in g , te r w ijl b e p a a ld e u itg a v e n v a n d e g e w o n e b e g r o tin g b v . a flo ssin g en v a n d e o v e r h e id ssc h u ld , in d e k a p i ta a lr e k e n in g v e r w e r k t w o rd en ). H ie r n a v o lg e n e n k e le a a n d u id in g e n b etre ffen d e d e ru b r ie k e n w a a r v a n d e o m sc h r ijv in g n ie t d ire ct d u id e lijk z o u z ijn :

A. L O PE N D E

1. U i t g a v e n

V E R R IC H T IN G E N

en o n tv a n g ste n e n d i e n s t e n (verb ru ik )

voor

goed eren

L on en en p en sio e n e n : h ier w o rd en a lle w ed d e n , to e la g e n , so c ia le la s te n , v o o r d e le n in n a tu r a e n p e n sio e n e n o n d e rg eb ra c h t, d ie d oor d e o v er h e id w o rd en u itg e k e e r d a a n h aar g esa la rieer d e n o f d a a r m ee g e lijk g e ste ld e n : h iero n d er w o rd en v e r s ta a n d e gesa la rieer d e n v a n h e t m ilita ir e a p p a r a a t, h e t o n d e r w ijs in g e r ic h t d oor d e o v e r h e id e n h e t a d m in is tr a tie v e a p p a r a a t, m e t u its lu itin g v a n d e te w e r k g e ste ld e n in o v er h e id sb e d r ijf. A a n k o o p en verkoop va n goederen en d ie n sten : h e t g a a t h ier o m a a n k o o p e n v e r k o o p v a n n ie t-d u u r z a m e g o ed er en e n v a n d ie n ste n .

Werken en uitrusting : deze groep bevat, enerzijds, de aankoop (en verkoop) van duurzame militaire goederen en, anderzijds, het herstel en het niet waardevermeerderend onderhoud van wegen water bouwkundige werken. H et is een algemeen aanvaard principe bij het opstellen van de nationale rekeningen de militaire uitgaven, ook die met een investeringskarakter, te beschouwen als consumptieve beste dingen en derhalve te boeken op de lopende rekening. Aankopen van gronden voor militaire doeleinden en de voor het militair personeel bestemde bouw van gezinswoningen, gelegen buiten de eigenlijke militaire installaties worden echter tot de kapitaal verrichtingen gerekend. Toegerekende kosten : in deze rubriek groepeert men

het met aankoop van goederen en diensten gelijk te stellen verbruik van diensten, geleverd door eigen kapitaalgoederen (afschrijvingen en toege rekende rente), door financiële overheidsinstellingen (toegerekende bankdiensten) en door overheidsbedrij ven. H et zijn geen werkelijke uitgaven van de over heid doch fictieve, die als consumptie worden be schouwd. Overeenkomstig de internationaal aanvaar de regels inzake het opstellen van nationale rekenin gen moet de huurwaarde van gebouwen die eigendom zijn van de overheid en in gebruik zijn bij civiele administratieve diensten onder de debetposten van de lopende rekening worden opgenomen. Die huur waarde bevat de rente op het geïnvesteerde kapitaal, de afschrijvingen en de herstel- en onderhouds kosten. Deze laatste zijn werkelijke uitgaven en zijn reeds begrepen onder de groep « aankoop van niet-duurzame goederen en diensten ». De afschrij vingen en de rente op het in dienstgebouwen belegde kapitaal zijn toegerekende uitgaven, waartegenover gelijke toegerekende ontvangsten worden geboekt (zowel rente als voorziening voor afschrijvingen komen immers aan diezelfde overheid ten goede), te weten voor afschrijvingen op de rekening der kapitaalverrichtingen bij groep 7 en voor de rente bij groep 2 in de lopende verrichtingen. Hieruit volgt dat de toerekeningen geen invloed hebben op het gezamenlijk saldo van de overheidsrekening ; de afschrijvingen beïnvloeden echter wel het saldo van de lopende verrichtingen. De toegerekende kosten worden ten slotte onder verdeeld in : — afschrijving op dienstgebouwen ; — afschrijving op duurzame roerende goederen ; — toegerekende rente op in eigen dienstgebouwen geïnvesteerd kapitaal ; — toegerekende bankdiensten ; — andere toegerekende diensten. 2.

R e n te , v e r lie z e n e n w in s te n

Rente : de hier genoteerde rentelast heeft niet enkel

betrekking op de directe staatsschuld, doch even eens op de schulden van het Wegenfonds, van de Intercommunale verenigingen voor autowegen en van de andere autonome fondsen en instellingen wier verrichtingen in tabel XI-7 verwerkt zijn. Bijdragen in rentelast en in exploitatieverliezen van openbare bedrijven : bij voorbeeld tussenkomsten in

de exploitatieverliezen van maatschappijen voor openbaar vervoer.

— 120 —

A a n d e e l in exploitaJtiewinsten va n openbare bed rijven :

het gaat hier om winsten die de overheid ontvangt als (mede-) eigenaar van een openbaar bedrijf, dan wel op grond van wettelijke of statutaire beschikkin gen (bij voorbeeld : het aandeel in de winsten van de N.B.B.). 3.

D ir e c te in k o m e n s o v e r d r a c h t e n a a n e n v a n a n d ere se cto re n

S u b sid ie s a a n b edrijven : in de subsidies aan bedrijven

worden de huur- en renteverlagende subsidies onder scheiden van de overige subsidies ; zij hebben vooral betrekking op de huisvestingspolitiek en op de tussenkomsten in toepassing van de wetten op de economische expansie. Bij de andere subsidies vindt men o.m. subsidies aan het Landbouwfonds en de N.M.B.S. In kom en soverdrach ten a a n gezin n en en a a n in ste llin g en zon der w in stb eja g ten d ien ste v a n gezin n en : het

betreft hier hoofdzakelijk sociale uitkeringen, oorlogspensioenen en studiebeurzen. In kom en soverdrach ten

aan

en v a n

het b u iten la n d :

hieronder worden verstaan alle unilaterale, lopende betalingen, in geld of natura, van de overheid aan en van de rest van de wereld, inbegrepen de inter nationale instellingen (b.v. de bijdrage aan de E.E.G.).

dragen in het herstel van oorlogs- en rampschade. De oprichting van woningen wordt beschouwd als een bedrijfsactiviteit. Daaruit volgt dat bouwpremies als vermogensoverdrachten aan bedrijven worden geboekt en niet aan gezinnen. V erm ogensoverdrachten a a n g ezin n en : deze stroom bestaat hoofdzakelijk uit de vergoedingen van oorlogs- en rampschade aan het onroerend bezit van gezinnen. V erm ogensoverdrachten v a n g ezin n en : hierin zijn begrepen legaten aan de overheid en aan deze toe vallende nalatenschappen alsmede verbeurdverkla ringen en soortgelijke maatregelen. V erm ogensoverdrachten a a n en v a n het b u iten la n d :

onder de vermogensoverdrachten tussen de over heden van staten worden hoofdzakelijk begrepen : giften met het oog op investeringen in het buiten land, herstelbetalingen. V erm ogensheffin g en : het gaat hier om successie- en schenkingsrechten, doorgaans ten laste van gezinnen en ook om speciale vermogensheffingen, dit zijn belastingen op het kapitaal die een uitzonderlijk of eenmalig karakter hebben.

6. V e r m o g e n s o v e r d r a c h t e n

b in n e n

de

over

h e id s s e c to r 4.

I n k o m e n s o v e r d r a c h t e n b in n e n d e o v e r h e i d s se cto r

Deze groep bevat inkomensoverdrachten tussen de centrale overheid en de andere sectoren van de overheid : de instellingen van de sociale zekerheid, de lagere overheid en het vrij onderwijs. Uit de cijfers blijkt dat deze overdrachten bijna uitsluitend verlopen in één richting, nl. van de centrale over heid naar de andere sectoren van de overheid. In de tabel vindt men twee saldo’s van de lopende verrichtingen ; het eerste inclusief de overdrachten binnen de overheidssector, dus na het aanrekenen van de bijdrage van de centrale overheid in de financiering van de lopende verrichtingen van andere overheidssectoren, en het tweede exclusief de overdrachten binnen de overheidssector, dat dus geen rekening houdt met deze bijdrage. H et saldo van de lopende verrichtingen geeft de besparingen of de ontsparingen aan van de centrale overheid. Een positief saldo toont aan in welke mate de Staat door middel van zijn lopende ontvangsten zijn eigen investeringen evenals die van derden (via de kapitaaloverdrachten) heeft kunnen finan cieren. Een negatief saldo toont aan in welke mate de Staat een beroep moest doen op het spaarwezen van derden om zijn eigen lopende uitgaven evenals die van derden (via de inkomensoverdrachten) te financieren.

Zoals bij de lopende verrichtingen gaat het hier om financiële betrekkingen tussen de diverse over heidssectoren. Ook deze betrekkingen verlopen om zeggens eenzijdig, van de centrale overheid naar de andere sectoren van de overheid. Deze groep omvat hoofdzakelijk investeringsbijdragen van de centrale overheid aan de gewestelijke en lokale overheden (scholenbouw, culturele en toeristische infrastruc tuur, de door de lagere overheden beheerde havens, enz.). 7.

D ir e c te in v e s t e r in g e n

In deze hoofdgroep worden gerangschikt de uit gaven voor reële kapitaalvorming door de overheid, met uitsluiting van de militaire werken en uitrusting. Deze uitgaven hebben betrekking zowel op aankopen als op produktie van kapitaalgoederen. Aan de debetzijde komen de bruto-investeringen voor, aan de creditzijde de eventuele verkopen en de voor zieningen voor afschrijvingen. H et verschil tussen debet en credit geeft de netto-investeringen. G ronden en gebouwen : deze verrichtingen vertegen

D ir e c t e v e r m o g e n s o v e r d r a c h t e n a a n e n v a n a n d ere se cto re n

woordigen voor het grootste gedeelte slechts ver schuivingen van eigendom van de ene sector naar de andere met dien verstande dat na consolidatie met de andere sectoren hier alleen nog de overdrachtkosten resten. De aan- en verkopen moeten derhalve onderscheiden worden van de uitgaven die een aangroei van de nationale kapitaalgoederenvoorraad bewerkstelligen (bruto-kapitaalvorming). Tot de hier bedoelde gronden behoren zowel die aangekocht voor bebouwing als die aangekocht of onteigend met het oog op de aanleg van wegen, kanalen, enz.

Verm ogensoverdrachten a a n en v a n b edrijven : het be treft hier hoofdzakelijk investeringsbijdragen en bij

O p ric h tin g va n gebouw en : het betreft hier vooral burgerlijke dienstgebouwen en scholen. Ook andere

B. K A P I T A A L V E R R I C H T I N G E N 5.

— 121 —

d oor d e o v e r h e id o p g e r ic h te b u rgerlijk e/ g eb o u w e n , z o a ls la b o ra to ria , m u se a e n a m b tsw o n in g e n , w o rd en h ier o n d er b eg re p e n . W egen, w aterbou w ku n dige en an dere w erk en : d eze g ro ep o m v a t d e a a n leg v a n w e g e n , str a te n , h a v e n s, k a n a le n , k a n a lisa tie s, k u n stw e r k e n e n a lle c o n str u c tie s d ie d aarb ij h o ren z o a ls b ru g g en , slu iz en , v ia d u c te n , tu n n e ls en z. H e t g a a t z o w e l o m n ie u w b o u w als o m w a a rd ev e rm ee rd er en d o n d e rh o u d v a n v o o r n o em d e o b je c te n . M a te rie e l : d e aa n - e n v e r k o o p v a n g eb ru ik sg o ed er en w a a r v a n d e n o rm a le le v en sd u u r m eer d a n éé n jaar b ed ra a g t, w o rd en b e sc h o u w d a ls in v e ste r in g , r e sp e c tie v e lij k d e sin v e ste r in g . D e a a n k o o p v a n k le in e vo o rw e rp en , zo a ls k a n to o r b e h o e fte n e .a ., w o rd t e c h te r t o t d e c o n su m p tie g erek en d .

8. K r e d i e t v e r l e n i n g e n e n d e e l n e m i n g e n D e z e h o o fd g ro e p b e v a t a a n d e d e b e tz ijd e d e d iv e r se v o r m e n v a n k a p ita a lv e r str e k k in g e n d o o r d e o v e r h e id a a n d e an d ere se cto re n , m e t u its lu itin g v a n v e r m o g e n so v e r d r a c h te n , e n a a n d e cr ed itzijd e d e te r u g b e ta lin g e n d aarop . A a n d e z ijd e v a n d e u itg a v e n w o rd en d u s d ie v e r r ic h tin g e n g e b o e k t w a a r u it v o o r d e S ta a t e e n re ële v o rd er in g o n ts ta a t, h etzij a ls a a n d eelh o u d er, h etzij a ls k red ie tv e rstre k k er . O n d ersch eid d ie n t g e m a a k t t u s s e n en erzijd s k r e d ie t v e r le n in g e n (w aarbij d e S ta a t o p tr e e d t a ls b a n k ier o f o b lig a tie h o u d e r ) e n an d erzijd s d e e ln e m in g e n en k a p ita a lv e r str e k k in g e n d ie m e t d e e ln e m in g k u n n e n g e lijk g e ste ld w o rd en (w aarbij d e o v e r h e id o p tr e e d t a ls a a n d e elh o u d er o f a ls a lle en eig en a a r).

9.

d e v e r sc h ille n d e fu n c tie s e n o p d r a c h te n d ie d e S ta a t v e r v u lt. V o o r d eze h erg r o ep er in g w er d in p rin cip e u itg e g a a n v a n d e z e lfd e cijfer s a ls d ie w e lk e b ij d e e c o n o m isc h e h erg r o ep er in g w er d e n g e b r u ik t ; v o o r d e ja re n 1960 t o t e n m e t 1966 z ijn er e c h te r k le in e v e r sc h ille n t u s s e n h e t b ed ra g v a n d e t o ta le u itg a v e n (lo p en d e en k a p ita a lv e r r ic h tin g e n in c lu s ie f d e v e r r ic h tin g e n t u s s e n o v e r h e id sse c to r e n ) v o lg e n s d e e c o n o m isch e h erg ro ep erin g e n d e to ta le u itg a v e n v o lg e n s d e fu n c tio n e le h erg ro ep erin g , o m d a t v o o r d e ee r ste o v er d e g e h e le p erio d e d e cijfers v o lg e n s d e « n e t t o m e th o d e » w e r d e n o p g en o m e n . D e fu n c tio n e le c la ssific a tie h e e ft a lle e n b e tr e k k in g op d e u itg a v e n . H e t is in d e rd a a d o n m o g e lijk a lg e m e n e fisca le in k o m s te n , d ie in b e g in se l v o o r d e fin a n cier in g v a n a l d e c a te g o r ie ë n u itg a v e n b e s te m d zijn , a a n fu n c tio n e le g r o e p e n v a n b e p a a ld e u itg a v e n to e t e w ijze n . D e fu n c tie s z e lf k u n n e n in d rie g r o te c a te g o r ie ë n g eg r o ep ee rd w o rd en n a a rg ela n g zij v a n a lg e m e e n c o lle c tie v e a a rd z ijn o f n a a rg ela n g zij h o o fd z a k e lijk b e tr e k k in g h eb b e n o p d e p r o d u c e n te n (o f h e t e c o n o m isch b ele id ) o f d e v er b r u ik e rs (cu ltu re el en so c ia a l b ele id ). D e u itg a v e n d ie z ic h n ie t t o t ee n fu n c tio n e le c la ssific a tie le n e n z ijn a fzo n d e rlijk v e r m e ld . H e t b e tr e ft d e u itg a v e n v o o r d e o p en b a r e sc h u ld , d e b e tr e k k in g e n m e t d e la g e r e o v e r h e id v o o r z o v e r zij n ie t o n d er a n d ere fu n c tie s v o o r k o m e n e n d e e c o n o m isch e a fsc h r ijv in g e n . H ie rn a v o lg t ee n k o r te b e sc h r ijv in g v a n d e v o o r n a a m ste fu n c tie s d ie in ta b e l X I - 8 v o o rk o m en .

O v e r h e id s s c h u ld

A flo ss in g e n va n len in gen m et sp ecia le bestem m in g : d eze g ro ep b e v a t d e a flo ssin g en v a n le n in g e n d ie a a n g eg a a n w er d e n d oor a u to n o m e fo n d se n en in ste llin g e n , b .v . d e a flo ssin g en v a n d e le n in g e n v a n h e t W eg e n fo n d s.

C. E I N D R E K E N IN G H e t e in d sa ld o (in c lu sie f d e v e r r ic h tin g e n tu sse n o v e r h e id sse c to r e n ) t o o n t a a n in w e lk e m a te d e ce n tr a le o v e r h e id op fin a n cier in g sm id d e le n ee n b e roep m o e t d o e n o m h e t t o ta a l te k o r t — in c lu s ie f d e a flo ssin g en v a n d e o v e r h e id ssc h u ld — t e d ek k en . O m d e n e tto fin a n c ie r in g sb e h o e fte n v a n d e ce n tra le o v e r h e id t e k e n n e n d ie n t h e t t o ta a l te k o r t v e r m in d erd t e w o rd en m e t d e a flo ssin g en v a n d e g e v e s tig d e sch u ld .

II I . F U N C T IO N E L E IN D E L IN G T a b e l X I - 8 — F u n ctio n ele h ergroepering va n de u it gaven v a n de centrale overheid D e fu n c tio n e le h erg ro ep erin g is h e t g e p a ste in str u m e n t om d e sta a ts u itg a v e n t e o rd en en v o lg e n s

1. A c t i v i t e i t e n v a n a l g e m e e n c o l l e c t i e v e a a r d a) A lg em een b estu u r : D e z e fu n c tie o m v a t d e k o s te n v a n h e t re g e r in g s a p p a r a a t v o o r z o v e r zij n ie t o n d e r d e v e r sc h ille n d e sp ec ifiek e fu n c tie s v o o rk o m en . D e z e u itg a v e n h eb b e n in h e t b ijz o n d er b e tr e k k in g o p d e so u v e r e in e o rg a n en (sta a tsh o o fd , p a r le m e n t), h e t fin a n ciële b e stu u r en d e g e m e e n sc h a p p e lijk e d ie n ste n w elk er a c t iv ite it z ic h r ic h t o p m ee r fu n c tie s te g e lijk o f o p h e t g e h e le o v e r h e id sa p p a r a a t.

b ) L a n d sverd ed ig in g : D e z e fu n c tie o m v a t d e u itg a v e n t o t h a n d h a v in g v a n d e w ee rb a a rh eid v a n h e t le g er , d e v lo o t e n d e lu c h t str ijd k r a c h te n . Zij o m v a t a l d e u itg a v e n v a n d e o v e r h e id v o o r d e a a n w e r v in g , tr a in in g , u itr u s tin g , b ev o o rr a d in g , k le d in g , h u is v e s tin g , g e n e e sk u n d ig e zo r g en e n h e t v e r v o e r v a n d e le d e n v a n d e s tr ijd k r a c h te n . Zij o m v a t e v e n e e n s d e u itg a v e n v o o r h e t w e te n s c h a p p e lijk o n d e rzo e k in o p d r a ch t v a n d e m ilita ir e o v e r h e id e n d e in sp e c tie , a lso o k d ie w elk e b e tr e k k in g h eb b e n o p d e m ilita ir e b o u w w erk en , g e b o u w e n e n m a te r ie e l. D e b ijd ra g e n in d e u itg a v e n v a n in te r n a tio n a le m ilita ir e in ste llin g e n z ijn e v e n e e n s in d e z e ru b rie k v e r v a t.

— 122 —

c)

B u ite n la n d se betrekkingen :

De uitgaven voor de functie « buitenlandse betrekkingen » bestaan hoofdzakelijk uit : — uitgaven van de diensten die belast zijn met het bepalen en de uitvoering van de buitenlandse politiek. Het betreft hier de uitgaven ten bate van organen belast met het bepalen van de buitenlandse politiek en met de directie van de betrekkingen met het buitenland (Ministerie van Buitenlandse Zaken, diplomatieke en consu laire diensten, economische attachés, enz.) ; — uitgaven met betrekking tot internationale or ganisaties van algemene aard (b.v. betalingen verricht in verband met de vergroting van het kapitaal van het I.M.F., bijdrage tot de Europese Investeringsbank). De bijdrage in de begroting van de gespecialiseerde internationale instellingen staan onder de overeenkomstige functies vermeld. Zo vallen de bijdragen aan militaire organisaties als de NATO onder de functie « Landsverdedi ging » en de betalingen van het « Europese Oriën tatie- en Garantiefonds van de Landbouw » onder de functie « Landbouw » ; — de hulp aan het buitenland, verstrekt buiten het kader van internationale organisaties, op grond van bilaterale akkoorden, in het bijzonder op het gebied van de ontwikkelingshulp.

diensten, de bevloeiïng en het draineren van gronden, het ontginnen van braakland en de bebossing.

3.

A c t i v i t e i t e n h ö o f d z a k e li j k c o n su m e n ten

in

verban d

m et

a) O n d erw ijs, k u itu u r en ered ien sten Deze functie omvat niet alleen de uitgaven voor het onderwijs doch ook die in verband met de vorming van de jeugd, de diverse culturele manifestaties, de radio, de televisie en de erediensten. b) S o cia le voorzien in g en Deze functie behelst het merendeel van de sociale overdrachten, behalve de vergoedingen voor oorlog en rampschade aan de fysische personen (cf. functie « Oorlogs- en rampschade »). c)

V olksgezon dheid

Deze functie bevat bv. uitgaven voor klinieken, ziekenhuizen, medische inspectie. d) V o lk sh u isvestin g Deze functie behelst de maatregelen ter bevor dering van de woningbouw (bv. de bouwpremies).

d) J u s titie en p o litie H et betreft hier al de uitgaven voor de hand having van de openbare orde benevens de uitgaven voor de rechterlijke macht, het gevangeniswezen, de rechtbanken en de kinderbescherming.

e) O orlogs- en ra m p sch a d e Buiten de uitgaven voor eigenlijke oorlogsschade (inclusief de oorlogspensioenen) vallen de andere rampschaden (vorst, overstromingen, springvloed, enz.) eveneens ten laste van deze functie.

2 . A c t i v i t e i t e n h o o f d z a k e li j k i n v e r b a n d m e t p r o d u c e n t e n (u itgaven va n econom ische a a rd ) 4.

N ie t - fu n c tio n e e l to e b e d e e ld e u itg a v e n

a) V erkeer Onder deze categorie van uitgaven zijn de on kosten samengebracht voor de bouw, het onderhoud en de herstelling van wegen, bruggen, kanalen en andere vervoermiddelen te land (vervoer langs de weg en per spoor), ter zee en in de lucht, evenals de uitgaven voor de behoeften van posterijen, telegraaf en telefoon. b) N ijv e rh e id en h andel Over het algemeen hebben deze uitgaven be trekking op de extractiebedrijven en de verwerkende nijverheid, de ambachten, de groot- en kleinhandel, het toerisme en andere dienstenbedrijven. c) L a n d b o u w en voedselvoorzien in g

Deze categorie omvat de uitgaven in verband met de bewaring, de exploitatie en het gebruik van de bodem, de wijngaarden, de bossen, de veestapel, de visvangst, de fauna en de flora. Behoren eveneens tot deze categorie de uitgaven voor de veeartsenij-

a) N a tio n a le schuld Lasten van leningen met een speciale bestemming werden opgenomen in de desbetreffende functie. b) B etrek k in g en m et de lagere p u b liek rec h te lijk e lic h a m en (voor zover deze betrekkingen niet bij diver se andere functies voorkomen) H et aandeel van de gemeenten en provincies in de algemene ontvangsten van de staatsbelastingen hangt van deze functie af ; zijn er bijgevolg in ver meld de toelagen aan het Fonds der Gemeenten, aan het Fonds der Provincies, de speciale hulp ten bate van de grote steden evenals de speciale bijdrage ten bate van de gemeenten waarvan de financiën erg met schulden bezwaard zijn. Komen eveneens hierin voor de uitkeringen voor de administratieve ge bouwen toegekend aan de lagere overheid, alsook de bijdrage van de Staat in de last van de leningen, door deze instellingen afgesloten bij het Gemeente krediet van België voor de financiering van werken waaraan een subsidie van de centrale overheid is toegezegd.

— 123 —

B. LAGERE OVERHEID Bronnen :

M in iste r ie v a n F in a n c ië n . M in iste r ie va n B in n en la n d se Z a ken . N a tio n a a l I n s titu u t voor de S ta tistie k ( N . I . S . ) . G em eentekrediet v a n B elg ië .

Bibliografie : S ta tistisch T ijd s c h r ift v a n het N . I . S . S ta tistisc h Ja a rb o ek voor België. D ocum entatieblad v a n het M in iste r ie v a n F in a n cië n . Ja a rversla g en v a n het G em eentekrediet v a n België.

I. ADMINISTRATIEVE INDELING D e ta b e lle n v a n d eze s e c tie v e r m e ld e n d e g ew o n e en b u ite n g e w o n e u itg a v e n e n o n tv a n g s te n v a n d e p r o v in c ie s e n d e g e m e e n te n . D e g e g e v e n s w er d e n o p g e m a a k t o p b a sis v a n d e d e fin itie v e re k e n in g e n o f, b ij o n ts te n te n is , o p g ro n d v a n d e v o o r lo p ig e re k e n in g e n o f v a n d e b eg r o tin g e n . O p g em er k t zij d a t cijfers b etre ffen d e d e u it g ifte n e n d e sc h u ld e n v a n d e p r o v in c ie s e n d e g e m e e n t e n v o o r k o m e n in h o o fd stu k X V I . T a b e l X I - 9 — Begrotingsuitgaven en -ontvangsten van

de provincies D e g e g e v e n s w er d e n o p g e m a a k t o p b a sis v a n d e v o lg e n d e d o c u m e n te n : — d e d e fin itie v e r e k e n in g e n v a n d e v a s tg e s te ld e r e c h te n e n v a n v a s tg e le g d e u itg a v e n v o o r d e d ie n stja r e n 1960 t o t 1963 ; — d e v o o r lo p ig e re k e n in g e n v o o r d e ja re n t o t e n m e t 1969 ;

1964

— d e v o o r lo p ig e re k e n in g e n v o o r d e g ew o n e b e g r o tin g e n d e g o ed g ek eu rd e b e g r o tin g sv o o r u itz ic h te n v o o r d e b u ite n g e w o n e b e g r o tin g v a n h e t jaar 1970. T a b e l X I - 1 0 — Begrotingsuitgaven

en

-ontvangsten

van de gemeenten V a n 1960 t o t 1968 z ijn d e g e g e v e n s g eb a se er d op d e d e fin itie v e re k e n in g e n v a n d e v a s tg e s te ld e r e c h te n

e n d e v a s tg e le g d e u itg a v e n . G e g e v e n s v o o r 1969 e n 1970 z ijn n ie t b esc h ik b a a r . D e a lg e m e n e in v o e r in g v a n h e t fu n c tio n e e l-e c o n o m isc h e b o e k h o u d in g sp la n se d e r t h e t d ie n stja a r 1969 e n d e m o e ilijk h e d e n d ie m e t d erg e lijk e w ijz ig in g e n g ep a a rd g a a n , h a d d en t o t g e v o lg d a t h e t N .I .S . n o g g e e n d e fin itie v e s t a t is tie k g e m a a k t h e e ft o v e r d e g e m e e n te b e g r o tin g e n v o o r d e ja re n 1969 e n 1970.

II. ECONOMISCHE INDELING T a b e l XI-11 — Economische hergroepering van

de verrichtingen van de lagere publiekrechtelijke licha men

I n ta b e l X I -1 1 w o r d e n d e v e r r ic h tin g e n v a n d e la g e r e p u b lie k r e c h te lijk e lic h a m e n m e t n a m e d e p r o v in c ië n , d e g e m e e n te n e n d e c o m m issie s v a n o p en b a r e o n d e r sta n d , sa m e n g e b r a c h t. D e g e v o lg d e c la ssific a tie m e th o d e b e a n tw o o r d t a a n d e d e fin itie s e n m e th o d e s o v e r e e n g e k o m e n in B e n e lu x v e r b a n d en d ie g e p u b lic e e r d w er d e n in h e t D o c u m e n ta tie b la d v a n h e t M in iste rie v a n F in a n c ië n n r 1 v a n ja n u a ri 1965. Z o a ls v o o r d e c e n tr a le o v e r h e id w o r d t er e e n o n d e rsc h e id g e m a a k t t u s s e n lo p e n d e v e r r ic h tin g e n e n k a p ita a lv e r r ic h tin g e n . V o o r d e b e te k e n is v a n d e v e r sc h ille n d e r u b rie k e n w o r d t v e r w e z e n n a a r ta b e l X I - 7 « E c o n o m isc h e in d e lin g v a n d e v e r r ic h tin g e n v a n d e c e n tr a le o v e r h e id ». O p g em er k t zij n o g d a t d e cijfers v o o r 1969 e n 1 9 7 0 g e d e e lte lijk o p r a m in g e n b eru sten .

C. M AA TSC H A PPELIJK E ZEKERHEID Bronnen :

M in iste r ie v a n Sociale Voorzorg. M in iste r ie v a n T ew erkstelling en A rb eid . M in iste r ie v a n F in a n cië n .

Bibliografie : A lgem ene verslagen over de sociale zekerheid uitgegeven door het M in iste r ie v a n Sociale Voorzorg. Jaarverslagen v a n de R .M .Z . en v a n de verschillende in stellin g en voor m aa tsch a p p elijke zekerheid. B elgisch T ijd s c h r ift voor Sociale Z ekerheid. A rbeidsblad.

I.

A D M IN IS T R A T IE V E IN D E L IN G

T a b e l X I - 12 — Algemene rekening van de uitgaven

en ontvangsten van de sociale zekerheid der loon trekkenden (1) D e z e ta b e l g e e ft, v o o r d e p erio d e 1 9 6 0 -1 9 7 0 , d e a lg e m e n e re k e n in g v a n d e u itg a v e n e n o n tv a n g s te n v a n d e so c ia le v e r ze k e rin g v a n d e lo o n tr ek k e n d en . « D o e l v a n d e a lg e m e n e re k e n in g v a n so c ia le z e k e r h e id is ee n s y n th e s e o p t e m a k e n v a n d e v e r r ic h tin g e n (1) Voor het detail van de rekeningen, van de balansen evenals voor de wijze van opstelling, raadplege men de publicaties van het Ministerie van Sociale Voorzorg .A lg e m e e n V erslag over de Sociale Z eke rh eid •.

v a n d e in s te llin g e n d ie d e so c ia le z e k e r h e id b eh eren , o m a ld u s e e n a lg e m e e n o v e r z ic h t v a n h e t r e s u lta a t v a n d e a a n g e w e n d e fin a n ciële m e c h a n ism e n t e v e r k rijg en , e n n a t e k u n n e n g a a n w e lk e d e so c ia a le c o n o m isc h e te r u g sla g is v a n d e r e g e lin g , in z o n d e r h e id a a n d e h a n d v a n e e n o n tle d in g v a n d e g e v o lg e n v a n d e d o o r d e so c ia le z e k e r h e id b e w e r k te in k o m en sh e r v e r d e lin g » (1). I n b e g in s e l z ijn z o w e l d e u itg a v e n a ls d e o n t v a n g s te n g eb a se er d o p v a s tg e s te ld e r e c h te n e n n ie t

(1) Ministerie van Sociale Voorzorg * A lgem een V erslag over d e Sociale Z eker h eid 1969», Brussel, 1070, blz. 26.

— 124 —

T a b el X I - 1 3 — Algemene rekening van de uitgaven

o p e e n k a sb o e k h o u d in g . « O n der v a s tg e s te ld e r e c h te n d ie n t m en t e v e r sta a n op h e t g e b ie d v a n d e o n tv a n g s te n , d e sc h u ld v o r d e rin g e n d ie, tijd e n s e e n k a len d erja a r, t e n g u n ste v a n d e so c ia le zek erh eid d oor d e o rg a n en v a n b eh eer z ijn v a s tg e s te ld en , o p h e t g e b ie d v a n d e u itg a v e n , d e sc h u ld e n d ie , tijd e n s d e z e lfd e p erio d e , d oor d eze o rg a n en te g e n o v e r d e g e r e c h tig d e n a a n d e so c ia le z e k e rh eid e n d e o v e r ig e d erd en z ijn v a s t g e s t e ld » (1).

en ontvangsten van de sociale zekerheid der zelf standigen D e z e ta b e l g e e ft v o o r d e ja ren 1965 t o t 1970, d e a lg e m e n e r e k e n in g v o o r d e so c ia le v e r z e k e r in g v a n d e z e lfsta n d ig e n .

D e o n tv a n g s te n - e n u itg a v e n r e k e n in g e n w o rd en v o o r g e ste ld v o lg e n s d e v e r sc h ille n d e ta k k e n v a n d e so c ia le ze k e rh eid . O nder t a k v e r s ta a t m e n « d e g e z a m e n lijk e e v e n t u a lit e it e n d ie d e m e n se n v a n h u n b e sta a n sm id d e le n k u n n e n b e r o v e n o f d ie h u n b ijz o n d ere la s te n k u n n e n o p le g g e n » (1). D e b esp a rin g en v a n d e in s te llin g e n v o o r so c ia le z e k e rh eid (ru b riek 5) z ijn h o o fd z a k e lijk g ev o r m d d oor d e v er a n d e r in g e n v a n d e o m sla g - e n k a p ita lis a tie r e se r v e s.

I I . E C O N O M IS C H E I N D E L I N G T a b e l X I - 14 — Economische hergroepering van

de verrichtingen van de instellingen van de sociale zekerheid

I n d eze ta b e l w o rd en d e v e r r ic h tin g e n v a n d e so c ia le z e k e rh eid g eg ro ep eerd v o lg e n s h e t c la ssific a tie sc h e m a d a t g e b r u ik t w er d v o o r d e ec o n o m isc h e h e r g ro ep erin g v a n d e ce n tr a le o v e r h e id e n v a n d e la g ere p u b lie k r e c h te lijk e lic h a m e n .

(1) Ministerie vao Sociale Voorzorg * A lgem een V erslag over de Sociale Z eker heid 1969 », Brussel, 1970, blz. 26.

D. GEZAM ENLIJKE OVERHEID T a b el X I - 15 •— Economische hergroepering van u it

d e g e z a m e n lijk e o v er h e id , m e t n a m e d e ce n tr a le o v e r h e id , d e la g ere p u b lie k r e c h te lijk e lic h a m e n , d e so c ia le z e k e rh eid e n h e t v rij o n d erw ijs.

gaven en ontvangsten van de gezamenlijke overheid D e z e ta b e l g e e ft, p er e c o n o m isc h e c a te g o rie , ee n o v e r z ic h t v a n h e t v e r lo o p v a n d e v e r r ic h tin g e n v a n

G epubliceerde tabellen Nr

Blz

A. C entrale overheid I.

T r a d itio n e le tie v e in d e lin g

II.

B e g r o tin g s u itg a v e n en -o n tv a n g s te n v a n h e t R ijk E in d r e k e n in g e n ....................

B lz

X I- 7

338

X I- 8

342

X I- 9

344

X I -1 0

345

X I - 11

346

E c o n o m isc h e in d e lin g E c o n o m isc h e h erg r o ep e rin g v a n d e v e r r ic h tin g e n v a n d e ce n tr a le o v er h e id . .

a d m in istr a

Nr

I I I . F u n c tio n e le in d e lin g X I- 1

F u n c tio n e le h erg ro ep erin g v a n d e u itg a v e n v a n de ce n tr a le o v e r h e i d ..................

333

B e g r o tin g s u itg a v e n en -o n tv a n g s te n v a n h e t R ijk (per k a len d e rja a r zo n d er o n d e rsc h e id v a n b egro tin g s ja a r ) ...................................

X I- 2

334

S c h a tk istim p a sse en fin a n c ie r in g e r v a n .........................

X I- 3

335

N e tto fin a n c ie r in g sb e h o e ft e n v a n d e S c h a tk is t e n h u n d e k k i n g ............................

X I- 4

336

B . L agere overheid I.

D e t a il v a n d e b e la s tin g o n tv a n g s te n zo n d er o n d ersch eid v a n b e g r o tin g s jaar .............................................

X I- 5

336

D e ta il v a n d e b e la stin g o n tv a n g s te n p er k a len d e r ja a r .............................................

X I- 6

337

— 125

A d m in istr a tie v e in d e lin g B e g r o tin g s u itg a v e n en -o n tv a n g s te n v a n d e p ro v in c ie s ........................................ B e g r o tin g su itg a v e n en -o n tv a n g s te n v a n d e g e m e e n te n ...................................

II.

E c o n o m isc h e in d e lin g E c o n o m isc h e h erg ro ep e r in g v a n d e v er rich tin g en v a n d e lag ere p u b lie k r ech te lijk e lic h a m e n ....................

Nr

Biz

C. Maatschappelijke zekerheid I.

A d m in is tr a tie v e in d e lin g A lg e m e n e re k e n in g v a n d e u itg a v e n e n o n tv a n g s te n v a n d e so c ia le z e k e rh eid d er lo o n t r e k k e n d e n ............. A lg e m e n e re k e n in g v a n d e u itg a v e n e n o n tv a n g s te n v a n d e so c ia le z e k e rh eid d er z e lfsta n d ig e n ...............

II.

X I-1 2

X I-1 3

350

E c o n o m isc h e in d e lin g E c o n o m isc h e h ergroep e r in g v a n d e v e r r ic h tin g e n v a n d e in s te llin g e n v a n d e so c ia le z e k e r h e id ....................

Nr

Blz

X I - 14

356

D . G e z a m e n l i j k e o v e r h e id

354

— 126 —

E c o n o m isc h e h erg ro ep erin g v a n u itg a v e n e n o n tv a n g s te n v a n d e g e z a m e n lijk e o v e r h e id (ce n tra le o v e r h e id + la g e r e p u b lie k r e c h te lijk e lic h a m e n + so c ia le ze k e rh eid + v rij o n d e r w ijs) .....................................................

• ä

X I-1 5

360

XII. — Vorderingen en schulden in de Belgische economie Bron :

Nationale Batik van Belgil (N.B.B.).

Bibliografie : Tijdschrift voor Documentatie en Voorlichting van de N.B.B. Statistique* financières de l'O.C.D.E.

INLEIDING

zijn eigenlijke betekenis. Bij de bestanddelen van de balanspassiva die in de tabellen zijn opgenomen, wordt het deel van het « niet-eisbaar passief » dat be staat uit kapitaalaandelen dan ook niet als een schuld beschouwd. De uitstaande bedragen en de bewegingen van de aandelenportefeuilles die statis tisch konden worden vastgelegd zijn in de tabellen pro memorie opgetekend : de bedragen staan tussen haakjes en werden niet in aanmerking genomen bij de berekening van de sectoriële en gezamenlijke to talen.

Voortgaand op de principes van de nationale financiële rekeningen en steunend op de in dit ver band in het buitenland gepubliceerde statistieken, maakt het Departement Studiën van de N.B.B. sedert 1957 tabellen op waarin de gegevens van diverse in België bestaande statistische reeksen als mede balanscijfers van bepaalde instellingen en ge gevens over de toestand van de Schatkist op logische en samenhangende wijze gehergroepeerd worden (1). H et betreft enerzijds de t a b e lle n X I I - 1 e n X I I - 3 van de « U it s t a a n d e v o r d e r in g e n e n s c h u ld e n » en, ander zijds, de t a b e lle n X I I - 2 e n X I I - 4 v a n d e « B e w e g i n g v a n d e v o r d e r in g e n e n s c h u ld e n ».

I. M ETH O DO LO G ISCH E B E G IN SEL EN

De voor deze laatste categorie tabellen gekozen benaming « beweging van de vorderingen en schul den » lijkt het best overeen te stemmen met de aard van de opgetekende verrichtingen. H et is immers niet de bedoeling de Belgische rekeningen voor te stellen als tabellen van « financiële stromen » of van « geldbewegingen ». Zij zijn niet opgemaakt op kasbasis maar in tegendeel op basis van de « vastgestelde rech ten » wanneer deze laatste meetbaar zijn. De term « vordering » dekt in deze statistiek dan ook elk recht op de uitvoering van een financiële verplichting waar van het bestaan erkend werd. De gegevens die opgetekend zijn onder de term vorderingen kunnen worden ingedeeld in drie wel onderscheiden categorieën. De eerste categorie om vat wat men kan noemen de « financiële activa », d.w.z. het geheel van de vorderingen die speciaal worden verworven hetzij om over een kasvoorraad te beschikken, hetzij als belegging van liquide geld middelen. Een tweede categorie omvat de vorderingen welke onstaan in de loop van het produktie- en distri butieproces, in een zekere zin als een uitvloeisel van de activiteit der bedrijven. Tot die categorie behoren bijvoorbeeld de kredieten die de industriële en com merciële bedrijven toestaan aan hun cliënten of leveranciers wanneer ze uitstel van betaling geven of vervroegde betalingen doen. Een derde categorie vorderingen werd opgetekend door toepassing van het beginsel van de registratie op basis van de vastge stelde rechten. H et betreft o.m. de reeds vastgestelde maar nog niet vervallen verplichtingen welke in de overgangsrekeningen van de balans van sommige instellingen als vorderingen geboekt zijn. De term « schulden » kreeg de voorkeur boven de term « financiële passiva ». Hij wordt gebruikt in

A.

De tabellen van de uitstaande bedragen en van de bewegingen van de vorderingen en schulden in de Bel gische economie hebben het uitzicht van tabellen met dubbele ingang waarin het aantal debiteursectoren die op de lijnen voorkomen gelijk is aan dat van de crediteursectoren die in de kolommen voorkomen. In tegenstelling met de gewone tabellen met dubbele ingang is het aantal lijnen echter groter dan het aan tal kolommen omdat de verschillende soorten van verplichtingen van elke debiteursector in lijnen wer den uitgezet. De schulden van een sector zijn bijge volg ingedeeld in lijnen, tegenover de financiële in strumenten waarmee de betrokken sector schulden heeft aangegaan; de vorderingen van een sector zijn ingedeeld in de kolom die de naam draagt van deze sector, terwijl de aard van zijn vorderingen wordt aangegeven door de overeenstemmende rubrie ken van de lijnen van de tabel. De keuze van de materiële voorstellingswijze werd bepaald door het doel dat men trachtte te be reiken. De tabellen hebben in de eerste plaats tot doel een overzicht te geven van de financieringen tussen de sectoren. Daarom werden zij zo samengesteld dat elke actieve verrichting van een crediteursector ver deeld werd over de passieve verrichtingen van ieder van de debiteursectoren en, omgekeerd, dat elke passieve verrichting van een debiteursector verdeeld werd over de actieve verrichtingen van ieder der cre diteursectoren. De tabel maakt het bovendien moge lijk de instrumenten van de financiering van « sector tot sector » te identificeren zonder tot enige hergroe pering te moeten overgaan.

(1) Cf. Tijdschrift voor Documentatie en Voorlichting van de N.B.B., X X X II• jaar, vol. I I , nrt 2*3, augustw-september Î962 en X X X III• jaar, vol I, n* 2, februari 1963.

—

V orm van de tabel van de vorderin gen en schulden

127

Daartegenover heeft de vorm van de tabellen tot gevolg dat de evolutie van de liquiditeit van iedere —

sector minder duidelijk in het licht 'wordt gesteld. Om de evolutie van de liquiditeit van een sector te beoordelen dient de beweging van zijn min of meer liquide vorderingen op het geheel van de debiteursectoren te worden vergeleken met de beweging van zijn min of meer illiquide schulden tegenover het geheel van de crediteursectoren. Een dergelijk overzicht is slechts mogelijk nadat sommige rubrieken geher groepeerd zijn, want ofschoon deze tabel onmiddellijk de aard van de schulden van elke sector in het licht stelt en, bijgevolg, de mogelijkheid biedt de illiquiditeit van hun schulden te beoordelen, geeft zij toch geen onmiddellijk beeld van de liquiditeitsgraad van de gezamenlijke activa die door de diverse crediteur sectoren worden aangehouden; de tabel verstrekt weliswaar aanduidingen betreffende de liquiditeit van de vorderingen van iedere crediteursector op iedere debiteursector afzonderlijk, maar om een overzicht te bekomen moeten alle vorderingen van elke credi teursector die eenzelfde liquiditeitsgraad hebben, samengevoegd worden. Die hergroepering van de vorderingen volgens hun liquiditeitsgraad kan trou wens tamelijk gemakkelijk, op basis van de gedetail leerde tabellen, uitgevoerd worden in de daartoe bestemde samenvattende tabellen. B. V orderingen en sch u ld en binnen de sectoren In tegenstelling met de meeste buitenlandse reke ningen registreert de statistiek van de bewegingen der vorderingen en schulden in de Belgische economie niet enkel de financieringen tussen de sectoren, doch eveneens de financieringen binnen de sectoren, d.w.z. de bewegingen van de vorderingen (schulden) van economische eenheden van een sector op (aan) andere economische eenheden van dezelfde sector. Met de boeking van de intrasectorale financierin gen bereikt men bijgevolg meer dan het eerste doel van de nationale financiële rekeningen, met name de beschrijving van de financieringen tussen de sectoren; men verkrijgt aldus aanvullende gegevens doordat bepaalde financiële betrekkingen tussen de economi sche eenheden van eenzelfde sector in het licht worden gesteld. C. B etek en is van de sa ld i der vord erin gen en schulden De positieve (vorderingen groter dan de schulden) of negatieve (schulden groter dan de vorderingen) saldi onderaan de tabellen van de uitstaande bedragen en van de bewegingen stemmen voor iedere sector overeen met het verschil tussen zijn gezamenlijke vor deringen (absolute bedragen of veranderingen) op de verschillende sectoren en zijn gezamenlijke schul den (absolute bedragen of veranderingen) tegenover de verschillende sectoren. Aangezien de gezamenlijke activa en de gezamen lijke passiva in de balans van elk economisch subject en van elke sector geüjk zijn en gelet op de inhoud van de onderhavige statistiek, stemt het saldo van de vorderingen en schulden overeen met het positieve of negatieve verschil tussen, enerzijds de bruto inter ne besparing vermeerderd met de externe geldmidde len opgenomen in de vorm van aandelenkapitaal en, anderzijds, de investeringen in reële activa (vastlig gend en voorraden) en hun participaties gevormd door de aandelenportefeuilles.

D. B erekening van de b ew eg in g en van de vor d erin gen en schulden In de meeste gevallen konden de bewegingen van de vorderingen en schulden van elke sector op en tegenover ieder van de andere sectoren van de econo mie alleen worden bepaald door de bij het begin en aan het einde van de periode uitstaande vorderingen en schulden met elkaar te vergelijken. De eerste fase voor het uitwerken van de financiële rekeningen bestond bijgevolg in het opmaken van een enkele balans voor iedere sector die alle nodige indelingen omvat. Daartoe werd vooral gebruik ge maakt van de individuele balansen van de eenheden waaruit de sector bestaat of van gegevens die reeds een geïntegreerde balans vormen voor een groep een heden; wanneer de balansen niet bestonden werden zij, soms fragmentarisch, opnieuw samengesteld aan de hand van de beschikbare gegevens. In sommige gevallenwerden de in de rekeningen op genomen bewegingen niet verkregen door het ver schil te maken tussen de uitstaande bedragen, maar op grond van statistieken die rechtstreeks de veran deringen aangeven. D at is met name het geval voor de aandelenemissies van de Belgische niet-financiële vennootschappen die in de tabel pro memorie geboekt zijn; het totale bedrag komt uit de statistiek van de « uitgiften van vennootschappen ». Ook dient nog te worden aangestipt dat in som mige gevallen, wanneer de beweging van de schulden last louter formeel is, de veranderingen in de uit staande bedragen niet tot uiting komen in de cijfers van de evolutie. H et gaat hier dus niet om een verschil dat zou te wijten zijn aan het feit dat voor het op maken van de balansen en voor het opmaken van de rekeningen verschillende gegevens worden gebruikt maar om de stelselmatige uitschakeling van een ver andering. Deze werd niet opgetekend omdat ze niet gepaard is gegaan met een werkelijke financiële ver richting noch met het onstaan van een financiële verbintenis die in een nabije toekomst dient te worden uitgevoerd. E. P rob lem en m et b etrekk ing to t de sector « B uitenland » In de rekeningen van de sector « Buitenland » re gistreert men, in principe, alle bewegingen van de vorderingen en schulden van de verschillende sectoren van de Belgische economie op en aan het « Buiten land ». H et komt erop aan te weten in hoever de bewegin gen van de vorderingen en schulden van het « Buiten land », eerst in het totaal en vervolgens per sector, overeenstemmen met de gegevens van de kapitaal rekening van de betalingsbalans van de B.L.E.U. : bewegingen van de openbare en particuliere kapitalen en bewegingen van de gouden netto deviezenvoor raden van de geldscheppende instellingen. Voor zover men rekening houdt met de beleg gingen in aandelen en met het nemen van participa ties, zou het g e z a m e n lijk e s a ld o van de financiële trans acties met het buitenland moeten overeenstemmen met de nettolening aan het buitenland. Er zijn even wel verschillen tussen de twee statistieken, maar ze zijn relatief weinig belangrijk. De twee reeksen ge-

— 128 —

gevens zouden overigens niet volledig kunnen over eenstemmen. De betalingsbalans heeft immers betrek king op België en op het Groothertogdom Luxemburg, aangezien deze beide landen op het gebied van valutabeleid een enkele eenheid vormen. Zij registreert dus de bewegingen van de vorderingen en schulden tussen België en het Groothertogdom Luxemburg, enerzijds, en de andere landen, anderzijds; de statistiek van de vorderingen en schulden registreert daarentegen in beginsel de bewegingen van de vorderingen en schul den tussen België, eensdeels, en het buitenland, in clusief het Groothertogdom, anderdeels. H et geheel van de transacties waarop de betalingsbalans van de B.L.E.U. betrekking heeft, is dus terzelfder tijd ruimer en beperkter dan de transacties die in de financiële rekeningen geregistreerd zijn; ruimer, omdat het de bewegingen omvat van de vorderingen en schulden van het Groothertogdom t.o.v. vreemde landen a n d e r e dan België; beperkter, omdat het geen rekening houdt met de bewegingen van de vorderin gen en schulden van België t.o.v. het Groothertogdom. Verschillen tussen het saldo van de kapitaalreke ning van de betalingsbalans en het saldo van de bewegingen der vorderingen en schulden van de sector « Buitenland » kunnen eveneens voortvloeien uit het feit dat de twee statistieken op basis van ver schillende bronnen werden opgemaakt; de betalings balans wordt voor een deel samengesteld met behulp van door het Belgisch-Luxemburgs Instituut voor de Wissel verzamelde gegevens aangaande de betalingsverrichtingen met het buitenland, die door toedoen van de Belgische en Luxemburgse banken werden uitgevoerd; de statistiek van de bewegingen der vor deringen en schulden steunt hoofdzakelijk op de ba lansen van de in sectoren gegroepeerde economische organen of eenheden. Het is dan ook normaal dat de sectoriële saldi van de financiële transacties met het buitenland — bij voorbeeld, het saldo van de transacties tussen de sector « Staat » en het « Buitenland » — in beide statistieken niet met elkaar overeenstemmen. Deze verschillen zijn niet uitsluitend toe te schrijven aan de twee hierboven vermelde factoren, met name het verschil in het door elk der statistieken bestreken geografisch gebied en het verschil in de aangewende basisdocumentatie (1).

II. D E SE C TO R IN D E LIN G VAN D E VOLKS H U ISH O U D IN G A. A an gen om en principes Voor het af bakenen van de sectoren, werd als basis genomen de homogeniteit van de financiële gedraging van de eenheden waaruit die sectoren zijn samengesteld. Terzelfder tijd heeft men evenwel niet willen afwijken van de sectorindeling die reeds in de bestaande monetaire statistieken werd toegepast. H et is immers van belang dat het verband kan worden gelegd tussen de gegevens die in de onderscheiden statistieken gepubliceerd worden. De sector « Geld scheppende instellingen » omvat aldus juist dezelfde

(1) Zie het eerder aangehaalde artikel in het Tijdschrift voor Documentatie en Voorlichting van de N.B.B., X X X I I I e jaar, vol I, n* 2, februari 1963.

instellingen of gedeelten van instellingen als die welke in de statistiek « Gezamenlijke balansen van de geld scheppende instellingen » (1) voorkomen. In deze statistieken zijn het Gemeentekrediet van België, de N.K .B.K . en haar aangesloten verenigingen (2) en het H.W.I. slechts opgenomen voor hun mone taire activiteit of voor het gedeelte van hun activiteit dat met monetaire middelen wordt gefinancierd. H et blijkt dus dat het basiscriterium van de sec torindeling, met name de homogeniteit van de finan ciële gedraging, in bepaalde gevallen ondergeschikt werd gemaakt aan de wenselijkheid de nieuwe sta tistiek met de reeds bestaande in overeenstemming te brengen. Bovenvermelde splitsing van instellingen in onderscheiden « institutionele eenheden », waartoe besloten werd ten einde de samenhang tussen de ver schillende statistieken te behouden, kan echter in ze kere mate stroken met het genoemde basisprincipe. Ze is inderdaad verantwoord op basis van dit crite rium wanneer de verschillende institutionele eenhe den, ingevolge de uiteenlopende aard van hun activi teit, elk hun specifieke financiële gedraging hebben binnen het kader van dezelfde instelling; bij voor beeld, wanneer de verschillende categorieën opgeno men middelen op een verschillende wijze belegd wor den. Er dient te worden op gewezen dat de thans voor opgezette sectorindeling van de volkshuishouding berust op de functies van de instellingen of econo mische subjecten gedurende de bestudeerde periode. Die sectorindeling is dus niet onveranderlijk. Wanneer een wijziging plaatsgrijpt in de functies van een instel ling, kan het nodig zijn deze laatste in een andere sector onder te brengen. ' B. D e sectoren van de financiële in stellin g en Op basis van het criterium van de homogeniteit van de financiële gedraging, werden vooreerst de financiële instellingen van de niet-financiële bedrijven afgezonderd. In de Belgische reële nationale rekenin gen wordt dergelijk onderscheid niet gemaakt; al de ondernemingen worden er in één enkele sector ondergebr acht. D it onderscheid is belangrijk. In tegenstelling met de niet-financiële bedrijven nemen de financiële instellingen namelijk geen schulden op om hun eigen investeringen te financieren, maar om de opgenomen of gecreëerde geldmiddelen in de vorm van vorderin gen ter beschikking te stellen van economische sub jecten met een financieel tekort. In de Belgische rekeningen werd bijzondere aan dacht geschonken aan He beschrijving van de rol van de verschillende groepen financiële instellingen in de financiering van de volkshuishouding. H et Belgisch financieel apparaat is namelijk zeer ver scheiden en wordt gekenmerkt door tamelijk ver doorgedreven specialisaties. Deze laatste vertonen weliswaar een tendentie tot vervaging, maar de afzon derlijke groepen financiële instellingen onderscheiden zich nog steeds van elkaar door de aard van hun hoofdfuncties. H et aantal van deze functies ligt aan

(1) Zie tabel XIII-1. (2) Tot eind 1962.

— 129 —

de basis van de indeling van de financiële instellingen in verscheidene sectoren. Volgende categorieën werden onderscheiden : 1. de geldscheppende instellingen; 2. het Rentenfonds; 3. de spaarkassen, hypotheeken kapitalisatiemaatschappijen; 4. de instellingen voor verzekering op het leven en tegen arbeidsongevallen, de pensioenfondsen; 5. de niet-geldscheppende openbare kredietinstellin gen. 1.

G e ld s c h e p p e n d e in s t e llin g e n

H et is verantwoord de g e ld s c h e p p e n d e i n s t e llin g e n in een afzonderlijke sector te rangschikken, want zij hebben het monopolie van de schepping van een ty pische categorie financiële activa : het geld (de biljet ten, de dadelijk opvraagbare deposito’s en de munten van de Schatkist) dat als uiteindelijk betalingsinstrument dienst doet. Er werd reeds aangestipt dat de sector « Geld scheppende instellingen » dezelfde instellingen of ge deelten van instellingen omvat als die welke in de monetaire statistieken zijn opgenomen, namelijk : — de N.B.B.; — de depositobanken; — het B.P.C.; — het Muntfonds; — in de mate dat ze als geldscheppende instellingen optreden : het Gemeentekrediet van België, de N.K .B.K . en aangesloten verenigingen (1) en het H.W .I. 2.

R e n te n fo n d s

.

Het R e n t e n f o n d s komt in de statistiek voor als een afzonderlijke sector ter wille van de specifieke rol die het op de geldmarkt en op de financiële markt uit oefent (2). 3.4.5.

S p a a r k a s s e n , h y p o t h e e k - e n k a p i t a li s a t ie m a a t s c h a p p i j e n — I n s t e ll in g e n v o o r v e r z e k e r in g o p h et le v e n e n te g e n a r b e id s o n g e v a lle n , p e n s i o e n f o n d s e n — N ie t - g e ld s c h e p p e n d e o p e n b a r e k r e d i e t in s t e llin g e n

De financiële instellingen andere dan de geld scheppende en het Rentenfonds kunnen in twee grote categorieën ingedeeld worden : — de institutionele beleggers ; — de niet-geldscheppende kredietinstellingen. De institutionele beleggers zijn financiële instel lingen die in hoofdzaak het aantrekken en beheren van geldmiddelen tot taak hebben ten einde deze ren derend te maken; hun activiteit als kredietverleners (1) Tot eind 1962. (2) Zoals men weet, is het Rentenfonds een openbare instelling die in het leven werd geroepen voor het reguleren van de markt van de effecten op half lange en lange termijn van de schulden van de overheidssector. In 1959 werden zijn bevoegdheden uitgebreid en werd het in staat gesteld eveneens in te grijpen op de markt der kortlopende schatkistcertificaten en op de markt van het geld op zeer korte termijn. Voor een uitvoerige beschrijving van de bevoegdheden van het Rentenfonds, kan men het Tijdschrift voor Documentatie en Voorlichting van de N.B.B. van april 1962 raadplegen : « De hervorming van 1 januari 1962 en de Belgische geldmarkt », blz. 370.

is in zekere mate afgeleid van hun hoofdtaak; hun kredietoperaties worden niet bepaald door de aard zelf van hun activiteit; hun keuzemogelijkheid in zake beleggingen wordt doorgaans beperkt door wet telijke reglementeringen ter bescherming van het spaarwezen. De niet-geldscheppende kredietinstellingen daar entegen werden gecreëerd om — meestal specifieke — kredieten toe te kennen, (kredieten voor de woning bouw, industriële kredieten, landbouwkredieten, enz.). Hun bedrijvigheid op het stuk van aantrekking van gelden vloeit in feite voort uit hun hoofdtaak. De werkelijk aangenomen sectorindeling omvat de volgende sectoren : — spaarkassen, hypotheeken kapitalisatiemaatschappijen; —1 instellingen voor verzekering op het leven en tegen arbeidsongevallen, pensioenfondsen ; — niet-geldscheppende openbare kredietinstellingen. De hergroepering in een zelfde sector van de S p a a r k a s s e n , h y p o t h e e k - e n k a p i t a li s a t ie m a a t s c h a p p i je n

kan willekeurig lijken aangezien de hypotheekmaatschappijen in feite geen institutionele beleggers zijn zoals de spaarkassen en de kapitalisatiemaatschap pijen, maar wel kredietinstellingen. Die indeling werd nochtans aangenomen omdat in België het merendeel van de hypotheekmaatschappijen terzelfder tijd spaarkassen zijn. De hypotheekmaatschappijen alleen zouden een zeer weinig belangrijke sector uitmaken. De in deze sector ondergebrachte spaarkassen, omvatten niet alleen de private spaarkassen, maar eveneens de Spaarkas van de ASLK (1). Hoewel zij een openbare kredietinstelling is, werd de Spaarkas dus niet in de sector « Niet-geldscheppende openbare kredietinstellingen » gerangschikt. H et criterium dat voor de sectorindeling der financiële instellingen werd gebruikt, is immers niet hun openbaar of hun privaat karakter, maar dat van institutionele belegger of kredietinstelling. Welnu, de Spaarkas is ongetwij feld een institutionele belegger die dezelfde soort schuldverbintenissen aangaat als de private spaar kassen. Ofschoon er verschillen bestaan o.m. op het stuk van de beleggingen (2), vertoont haar financiële gedraging meer overeenstemming met die van de private spaarkassen dan met die van de nietgeldscheppende kredietinstellingen. H et feit dat de Spaarkas een openbaar statuut heeft en zich bijge volg meer dient te richten naar de financiële politiek van de Staat, doet hieraan geen afbreuk. In de sector I n s t e l l i n g e n v o o r v e r z e k e r in g o p h et le v e n e n te g e n a r b e id s o n g e v a lle n , p e n s i o e n f o n d s e n , wor den de institutionele beleggers gerangschikt waarbij de particulieren een contractuele (levensverzekering) of opgelegde besparing (arbeidsongevallen en pen sioenfondsen) aanleggen en waarvan de rol essentieel verband houdt met de notie van verzekering tegen

(1) De vier Kassen waaruit de ASLK bestaat, zijn over twee sectoren verdeeld : de Spaarkas werd geklasseerd in de sector « Spaarkassen, hypotheeken kapi talisatiemaatschappijen », de Lijfrentekas, de Verzekeringskas en de Rentekas voor Arbeidsongevallen werden in de sector « Instellingen voor verzekering op het leven en tegen arbeidsongevallen, pensioenfondsen » ondergebracht. (2) De private spaarkassen moeten maximum- en minimumpercentages in acht nemen bij de verdeling van hun beleggingen, terwijl dergerlijke wettelijke verplichting niet geldt voor de Spaarkas.

— 130 —

de risico’s die inherent zijn aan het menselijk leven of de menselijke levensomstandigheden. H et sparen van de particulieren bij deze instellin gen beantwoordt aan motiveringen die merkelijk ver schillen van die welke aan de basis liggen van de spaarvorming in de hiervoor behandelde sector. De levensverzekeringsmaatschappijen vormen een zeer belangrijke groep niet-geldscheppende finan ciële instellingen. De wet verplicht hen wiskundige reserves aan te leggen die gelijk zijn « aan het ver schil tussen de waarde van de verbintenissen van de verzekeraar en de waarde van de verbintenissen van de verzekerden » (1). De maatschappijen voor diverse verzekeringen (diefstal, brand, enz... ) maken geen deel uit van de sector « Instellingen voor verzekering op het leven en tegen arbeidsongevallen, pensioenfondsen » en even min van een andere financiële sector. Deze maatschap pijen beantwoorden namelijk niet aan de bepaling van financiële instellingen. De hergroepering van de pensioenfondsen bij de institutionele beleggers zoals de instellingen voor verzekering op het leven, doet bijzondere problemen rijzen. Sommige pensioenfondsen beheren namelijk wiskundige reserves (stelsel van fondsvorming), maar andere hebben slechts weinig of geen wiskundige reserves. In beginsel had men deze laatste categorie pensioenfondsen moeten onderbrengen in de sector van de sociale zekerheid. Van het aangenomen criterium tot indeling in sectoren werd evenwel afge weken en, behoudens enkele uitzonderingen, werden deze pensioenfondsen ondergebracht in de sector « Instellingen voor verzekering op het leven en tegen arbeidsongevallen, pensioenfondsen ». De rol van de instellingen voor verzekering tegen arbeidsongevallen vertoont overeenstemming met die van de institutionele beleggers en meer bepaald met die van de pensioenfondsen die onder het stelsel van de fondsvorming werkzaam zijn. De wiskundige reserves die de instellingen voor verzekering tegen arbeidsongevallen beheren zijn immers verschuldigd aan de slachtoffers van arbeidsongevallen en moeten aan deze laatste in de vorm van renten worden uit betaald. H et zijn de premies die door de werkgevers, verzekerd tegen arbeidsongevallen, worden gestort, welke worden aangewend voor het vormen van wis kundige reserves uitsluitend ten voordele van de slachtoffers van arbeidsongevallen. De instellingen die zijn opgenomen in de sector « Instellingen voor verzekering op het leven en tegen arbeidsongevallen, pensioenfondsen », zijn ten slotte de volgende : — de openbare levensverzekeringsinstellingen, name lijk de levensverzekeringskassen van de ASLK en de N.L.M.; — de private levensverzekeringsmaatschappijen, zo wel buitenlandse als Belgische, die hun activiteit in België uitoefenen; — openbare instellingen voor verzekering tegen ar beidsongevallen, met name de Steun- en Voor

—

—

—

—

zorgskas ten behoeve van door arbeidsongevallei getroffenen (sinds 1968 Fonds voor Arbeidsonge vallen) en de Rentekas voor arbeidsongevallen van de ASLK; de private maatschappijen voor verzekering tegen arbeidsongevallen, zowel buitenlandse als Bel gische, die hun activiteit in België uitoefenen; pensioenfondsen die door de overheid werden op gericht, de Lijfrentekas van de ASLK, de Natio nale Kas voor Bediendenpensioenen, het Natio naal Pensioenfonds voor Mijnwerkers, het Ge meenschappelijk Perequatiefonds, de Rijkskas voor Rust- en Overlevingspensioenen (1), de Rijksdienst voor de Pensioenen der Zelfstan digen (1), de Hulp- en Voorzorgskas voor Zeevarenden onder Belgische Vlag, de Rijks dienst voor Werknemerspensioenen (tot 1968 Rijksdienst voor Arbeidspensioenen) (2), de Dienst voor Overzeese Sociale Zekerheid (3). pensioenfondsen die in het kader van een wet wer den opgericht, maar door private organen worden beheerd, met name de kassen voor de verzekering tegen de geldelijke gevolgen van ouderdom en vroegtijdige dood van de bedienden bij de verze keringsmaatschappijen, en de pensioenkassen voor zelfstandigen; een reeks speciale pensioenfondsen die werden opgericht ten voordele van het personeel van de ASLK, van de N.B.B., van het Gemeentekrediet van België, van het Nationaal Pensioenfonds voor Mijnwerkers, van de N.M.B.S., van de N.M.V.B., van de Provincies, van de Gemeenten, van de B.R.T., van de Omslagkas der gemeentelijke pensioenen en de speciale pensioenfondsen voor senatoren en kamerleden en de Association auxiliaire de fonds de pension (4). Voor het meren deel van deze speciale pensioenfondsen beschikken wij niet over algemene balansen. De enige gege vens waarover wij betreffende deze instellingen beschikken, hebben betrekking op hun beleggin gen in vast rentende effecten, ingedeeld naar de instellingen die de schuldtitels hebben uitgegeven (5). Voor het opmaken van de statistiek der vorde ringen en schulden, hebben wij derhalve als hy pothese moeten aannemen dat de vast rentende effecten de enige vorderingen van deze pensioen fondsen vormden en dat het bedrag van hun wis kundige reserves bijgevolg gelijk was aan de waar de van de effecten die ze in portefeuille hadden. Deze hypothese biedt waarschijnlijk slechts bij benadering juiste gegevens. De sector

N i e t - g e ld s c h e p p e n d e o p e n b a r e k r e d i e t i n

omvat de volgende instellingen : — de N.M.K.N.; — het Gemeentekrediet van België (voor zijn nietgeldscheppende activiteit) ; s t e llin g e n

(1) Met ingang van 1962 werd deze instelling ondergebracht in de sector « Sociale Zekerheid » omdat haar bedrijf niet overeenstemt met dat van een financiële instelling. (2) Tot 1966 maakte de Rijksdlenst voor Arbeiderspensioenen deel uit van de sector « Sociale Zekerheid ». (3) Sedert 1963. (4) Sedert 1962. (5) Deze gegevens worden geput uit de statistiek « Indeling van de schuld in (1) Cf. wet van 25 juni 1930 met betrekking op de controle van de levens Belgische franken voor meer dan éfcn jaar van de overheidssector » : zie tabellen verzekeringsmaatschappijen, art. 18. XVI-9 en XVI-10.

— 131 —

— de N.K .B.K . en de kredietverenigingen van deze Kas (1); — de N.M.H.; — het N.I.L.K.; — het C.B.H.K.; — het H.W .I. (voor zijn activiteit die met nietmonetaire middelen werd gefinancierd); — de N.L.M.; — het Woningfonds van de Bond der Grote Gezinnen van België; — het Woningkrediet voor Spoormannen (2); — het Militair Tehuis (2). In deze sector werden de niet-geldscheppende openbare kredietinstellingen gerangschikt die essen tieel tot taak hebben het verlenen van specifieke kredieten en die kredieten financieren. Een opmerking dringt zich op in verband met de ondernemingen voor financiering van de verkoop op afbetaling. Deze ondernemingen werden nog niet bij de financiële instellingen gerangschikt ingevólge de ontoereikendheid van de statistische documentatie. Om deze reden waren wij verplicht de ondernemingen voor financiering van de verkoop op afbetaling in de sector « Bedrijven en particulieren » te laten. Aange zien in de Belgische statistiek van de bewegingen van de vorderingen en schulden eveneens de intrasectoriële schulden en vorderingen worden opgetekend, was het evenwel mogelijk de afbetalingskredieten aan te geven die door de ondernemingen voor finan ciering van de verkoop op afbetaling en door de ver kopers worden verleend; zij worden geboekt als vor deringen van de sector « Bedrijven en particulieren » tegenover de sector « Bedrijven en particulieren » onder de rubriek « Diversen ».

2.

P a r a s t a t a le b e d r i jv e n

Deze sector omvat de , niet-financiële openbare bedrijven, d.w.z. de niet-financiële bedrijven die een ondernemingsactiviteit uitoefenen, maar die onder de voogdij of het gezag staan van de Staat of van de lagere overheid. Deze bedrijven werden van de andere niet-finan ciële ondernemingen gescheiden omdat, ingevolge de voogdij van de Staat of van de lagere overheid, hun financiële gedraging bepaald of beïnvloed wordt door andere factoren dan die welke aan de basis liggen van de gedraging der private ondernemingen; hun beroep op de kapitaalmarkt geschiedt onder specifieke voorwaarden : hun emissies zijn over het algemeen gewaarborgd door de Overheid, maar ze moeten door de Minister van Financiën worden goedgekeurd in het kader van een algemeen programma der emis sies van de openbare sector, ofwel zijn ze beperkt door wettelijke bepalingen. De lijst van de parastatale bedrijven die konden geteld worden is ver van volledig. Slechts de volgende bedrijven konden in die sector worden opgenomen :

C. D e n iet-fin an ciële sectoren De sectorindeling van de niet-financiële sectoren verschilt van die welke in de reële nationale rekenin gen wordt gebruikt. Volgende sectoren worden hier onderscheiden : — de bedrijven en particulieren; — de parastatale bedrijven; — de Staat; — de niet elders vermelde overheidssector (incl. de lagere overheid); — de sociale zekerheid; — het buitenland. 1.

gegevens waarover men thans beschikt laten evenwel niet toe een objectief onderscheid te maken tussen de vorderingen en schulden van de bedrijven en die van de particulieren. H et is vooral moeilijk te bepalen in welke mate de vorderingen over de twee sectoren verdeeld zijn. Hoe kan men, bij voorbeeld, uitmaken in welke mate het nieuw gecreëerde geld of de stijging van de overheidsschuld gelokaliseerd is in de sector « Bedrijven » of in de sector « Particulieren ». Daartoe zou men moeten beschikken over gedetailleerde en gesystematiseerde balansen van de niet-financiële ondernemingen (wat thans niet het geval is) of wel tot bijzondere onderzoekingen moeten overgaan.

B e d r ijv e n e n p a r t ic u lie r e n

De hier beschouwde bedrijven omvatten in princi pe alleen de particuliere ondernemingen die geen financiële instellingen zijn. Volgens het criterium van de homogeniteit van de financiële gedraging zouden de particulieren onge twijfeld van de bedrijven moeten gescheiden worden en een afzonderlijke sector uitmaken. De statistische

(1) Xot eind 1962 werd de « geldscheppende • activiteit van de N.K.B.K. opgenomen ln de sector < geldscheppende Instellingen >. (2) Sedert 1964.

— — — — — — — — — — — — — — — — —

de N.M.B.S.; de R.T.T.; de N.M.W. de N.M.V.B.; de SABENA; de Brusselse Intercommunale Watermaatschappij; de Intercommunale Maatschappij van de Linker Scheldeoever; de Antwerpse Waterwerken; de Tussengemeentelijke Maatschappij der Vlaan deren voor W atervoorziening ; ' de Brusselse Intercommunale Gasmaatschappij; de Coöperatieve Elektriciteitsmaatschappij van Luik (Socolie); de Brusselse Intercommunale Elektriciteitsmaat schappij ; de N.V. Zeekanaal en Haveninrichtingen van Brussel; de Maatschappij der Brugse Zeevaartinrichtin gen; het Studiecentrum voor Kernenergie; de N.D.D.; de Maatschappij voor het Intercommunaal Ver voer te Brussel;

— 132 —

— de Nationale Investeringsmaatschappij (1). H et betreft parastatale bedrijven waarvan de balansen beschikbaar zijn (2). De obligatieschulden van deze bedrijven komen voor in de statistiek : « Indeling van de schuld in Belgische franken op lange en halflange termijn van de overheidssector » onder dezelfde rubriek « Parastatale bedrijven ». 3.

S ta a t

N i e t e ld e r s v e r m e ld e o v e r h e id s s e c to r ( in c l. la g e r e o v e r h e id ) .

Deze sector groepeert administratieve diensten van de Staat alsmede collectiviteiten en instellingen die door de wet formeel als publiekrechtelijke per sonen worden erkend en waarvan de activiteit het karakter heeft van een openbare dienst. De lijst van de instellingen die aan deze criteria beantwoorden en waarover wij gegevens konden verzamelen, is verre van volledig. Deze instellingen kunnen in vier hoofdcategorieën worden ingedeeld : a)

territoriale publiekrechtelijke personen, met na me de provincies en de gemeenten;

b) gewone administratieve diensten van de Staat

c) — — — — —

d)

—

Deze sector is beperkter dan in de reële rekeningen ; hij omvat alleen de « Schatkist ». Deze sectorindeling biedt het voordeel dat ze toelaat de finan ciële operaties van de Schatkist afzonderlijk aan te geven en aldus gegevens te verkrijgen die over eenstemmen met die welke in de andere statistieken betreffende de vorderingen en schulden van de Schat kist worden gepubliceerd (directe en indirecte emis sies van de Staat; algemene stand van ’s Rijks Schat kist, enz). 4.

— het Dotatiefonds voor Oorlogspensioenen (1); — de Nationale Stichting voor de Financiering van het Wetenschappelijk Onderzoek. H et Belgisch-Luxemburgs Instituut voor de Wis sel (2) werd eveneens hier gerangschikt;

welke evenwel een boekhouding hebben welke van die van de Staat onderscheiden is : de Depo sito- en Consignatiekas, het Landbouwfonds (3) (4); openbare diensten met eigen rechtspersoonlijk heid : de Z.K.O.S. ; de B.R.T.; de Dienst voor Economische Recuperatie (3) (5); de Handelsdienst voor Ravitaillering (3) (6); de Dienst der Scheepvaart (3);

(1) De in 1902 opgerichte Nationale Investeringsmaatschappij is niet onder gebracht bij de financiële instellingen omdat zij gespecialiseerd is in het nemen van deelnemingen en omdat de « aandelen en deelnemingen » in de tabellen van de vorderingen en schulden niet beschouwd worden als financiële activa. (2) De balans van het Studiecentrum voor Kernenergie is evenwel niet be schikbaar. Deze instelling komt in onze statistieken slechts voor ten belope van haar obligatieschuld. (3) Wij beschikken over geen balansen van deze instelling. In de tabellen hebben wij derhalve alleen de bewegingen kunnen opnemen van de vorderingen en schulden die voorkomen in de balansen of rekeningen van andere instellingen of sectoren. (4) Fonds dat bij de wet van 29 juli 1955 werd opgericht in het Ministerie van Landbouw en zich door het toekennen van subsidies, kredieten en waar borgen ten dienste stelt van landen tuinbouw. (5) Openbare instelling met rechtspersoonlijkheid opgericht bij een wets besluit van 16 november 1944 en o.m. belast met het identificeren en het repa triëren van tijdens de bezetting uit België ontvreemde goederen. (0) Openbare instelling met rechtspersoonlijkheid opgericht bij een wets besluit van 25 januari 1945 en belast met het normaliseren van de markt van bepaalde inlandse produkten.

— — —

instellingen in liquidatie (3), die werden opgericht als openbare dienst met rechtspersoonlijkheid of waarvan de activiteit, functioneel gezien, het karakter had van een werkelijke openbare dienst : het Bureau tot Vereffening van Crisiskredietverleningen (2); het Nationaal Hulpfonds voor Huishoudelijke Weder uitrusting der Werknemers (2); Winterhulp (2); de Emissiebank (2). 5.

S o c i a l e z e k e r h e id

H et stelsel van de sociale zekerheid in België omvat : — de verzekering tegen ziekte en invaliditeit; — de verzekering tegen werkloosheid; — de ouderdomsen overlevingspensioenen; — de kindertoeslagen; — de vacantiegelden. Maar de sector « Sociale zekerheid » is hier rui mer en terzelfder tijd enger dan in de traditionele op de wet gebaseerde betekenis. Ruimer, omdat in deze sector sommige instellingen werden opgenomen die zich bezighouden met het herstellen van de ge volgen van de beroepsziekten; enger, omdat, in beginsel, de pensioenfondsen werden uitgesloten (zie hiervoor). Met uitzondering van de pensioenfondsen, werden in deze sector alle centrale en primaire organen (4) ondergebracht welke voorkomen in de statistiek « Balansen van de centrale en primaire organen van de sociale zekerheid » (5). De Kassen voor beroepsziekten, waarover gege vens beschikbaar waren, werden eveneens in de sec tor « Sociale zekerheid » gerangschikt (2). De volgende instellingen werden in de sector « So ciale zekerheid » opgenomen : — de centrale organen, met name de R.M.Z., de Rijkskas voor Jaarlijks Verlof, de Pool voor Gezinsverlofgeld, het Rijksfonds voor Verzeke ring tegen Ziekte en Invaliditeit, de Rijksdienst voor Kinderbijslag voor Werknemers (6), de Bijzondere Compensatiekas voor Kinderbijslag (1) Het betreft geen pensioenfonds in de bovenvermelde betekenis, maar een administratief verdelingsorgaan. (2) Wij beschikken over geen balansen van deze instelling. In de tabellen hebben wij derhalve alleen de bewegingen kunnen opnemen van de vorderingen en schulden die voorkomen in de balansen of rekeningen van andere instel lingen of sectoren. (3) Indien deze instellingen niet in liquidatie waren geweest, zouden ze, op basis van de gebruikte criteria, vanzelfsprekend in andere sectoren zijn gerang schikt; de Emissiebank ware bij de geldscheppende instellingen gevoegd en het Nationaal Hulpfonds voor Huishoudelijke Wederuitrusting der Werknemers bij de organismen van de sector « Sociale zekerheid », enz. (4) Centrale organen : in beginsel, instellingen voor het beheer van de Sociale verzekering onderworpen aan de wet van 16 maart 1954 betreffende de controle van bepaalde instellingen van openbaar nut; primaire organen : andere instel lingen voor het beheer van de Sociale verzekering. (5) Zie Algemene rekeningen der sociale zekerheid, Ministerie van Sociale Voorzorg, mei 1961, en Algemeen verslag over de sociale zekerheid, 1960-1961, Brussel, 1962. (6) Voorheen Nationale Compensatiekas voor Kinderbijslag.

— 133 —

voor de Gemeenten, de Rijksdienst voor Kinder bijslag voor Zelfstandigen, de R.V.A., de Natio nale Kas voor Invaliditeit, het Voorzorgsfonds ten behoeve van door Beroepsziekten Getrof fenen, de Dienst voor Maatschappelijke Veilig heid der Zeelieden ter Koopvaardij, de Compensatiedienst voor Betaald Verlof der Zeelieden, de Pool der Zeelieden ter Koopvaardij, de Rijkskas voor rust- en overlevingspensioenen (1), de Rijks dienst voor de pensioenen der zelfstandigen (1), de Rijksdienst voor arbeiderspensioenen (2); — de primaire organen, te weten de instellingen voor verzekering tegen ziekte en invaliditeit, de uitbetalende instellingen van de werkloosheids verzekering, de primaire kassen van de jaarlijkse vacantiegelden, de primaire kassen van de kinder bijslagen, de instellingen voor kinderbijslagen voor zelfstandigen; — sommige kassen belast met de vergoeding van door beroepsziekten getroffen personen. 6.

B u it e n la n d

Deze sector zou alle vreemde landen moeten om vatten, maar alleen voor hun vorderingen op en hun schulden tegenover België. Wat de operaties met het buitenland betreft, zou den de bewegingen van de vorderingen en de schulden vermeerderd met de kapitaaltransacties die voort vloeien uit beleggingen in aandelen en het nemen van participaties, in principe, een totaal saldo moeten aan geven dat overeenstemt met het saldo van de balans der lopende transacties van België alleen met het buitenland. Maar om redenen die hiervoor werden uiteengezet, was dat niet het geval. D. O nbepaalde sectoren en aan p assin gen Op de lijn, die deze titel draagt, worden voor elke sector de vorderingen geboekt waarvan men de debi teursectoren niet kent. Op dezelfde wijze worden in de kolom met dezelfde titel voor iedere sector de schulden opgetekend waarvan men de crediteursectoren niet kent. Bovendien omvatten de lijn en de kolom « Niet-bepaalde sectoren en aanpassingen » de statistische aanpassingen.

hoofde van de schuldeiser. U it deze rangorde der classificatiecriteria volgt dat identieke schuldsoorten, die door verschillende sectoren worden aangegaan, zo dikwijls in de tabellen voorkomen als er sectoren zijn die er voor hun financiering een beroep op doen. In principe, zijn de verschillende categorieën schulden in de tabellen gerangschikt volgens hun afnemende liquiditeitsgraad in hoofde van de econo mische subjecten die ze als activa aanhouden. Maar, het is meestal zeer moeilijk de juiste liquiditeitsgraad van de onderscheiden activa te bepalen. De classifica tie is dan ook ver van volmaakt. Bij de hierna volgende opsomming en commen taar van de diverse schuldsoorten werd eveneens, in de mate van het mogelijke, een volgorde gevolgd die, gezien van het standpunt van de crediteur of houder, overeenstemt met de afnemende liquiditeitsgraad van de geanalyseerde financiële instrumenten. B. S ch u ldcategorieën w aarvoor de sector « B e drijven en particu lieren » de sch u ld eiser kan zijn. 1.

G e ld

De definitie en de statistiek van het geld zijn die welke worden gebruikt voor de berekening van de geldhoeveelheid, zoals zij voorkomt in de statistiek van de « gezamenlijke balansen van de geldschep pende instellingen » (1). De analyse van de balansen van de in elke sector voorkomende instellingen laat toe uit te maken welk gedeelte van de geldhoeveelheid in handen is van elk der sectoren, met uitzondering van de bedrijven en particulieren; de geldhoeveelheid die door deze laat ste sector wordt aangehouden, is bepaald door het verschil te maken tussen de totale geldhoeveelheid en de geldvoorraad die in het bezit is van de andere sectoren. 2.

D ir e c t o p v r a a g b a r e d e p o s it o ’ s

Het betreft de direct opvraagbare deposito’s aangehouden bij instellingen van de twee volgende financiële sectoren : de « spaarkassen, hypotheeken kapitalisatiemaatschappijen » en de « niet-geldscheppende openbare kredietinstellingen ». 3.4.5.

D e v ie z e n d e p o s it o ’s v a n in g e z e t e n e n — T e r m i jn d e p o s i t o ’ s v a n in g e z e t e n e n — I n l a g e n o p s p a a r b o e k je s v a n in g e z e te n e n

III. D E V O R D ER IN G EN E N SC H U LDEN A. C lassificatiebeginselen Elk van de in de statistiek voorkomende instru menten maakt terzelfder tijd een schuld uit voor de economische subjecten die een lening opnemen en een vordering voor de economische subjecten die het kre diet toestaan.

a)

In de statistiek van de vorderingen en schulden berust de classificatie van de schulden in hoofdzaak op de persoon van de debiteur en, in de tweede plaats, op de liquiditeitsgraad van die schulden in (1) Sedert 1962. (2) Deze instelling, die sedert 1968 « Rijksdienst voor werknemerspensioenen » heet, werd overgebracht naar de sector « Instellingen voor verzekering op het jeven en tegen arbeidsongevallen, pensioenfondsen » met ingang van 1967.

Werden als zodanig opgetekend : bij de « Geldscheppende instellingen » : de te goeden van de ingezetenen in de vorm van deviezendeposito’s, deposito’s in Belgische franken op boekjes, deposito’s in Belgische franken voor meer dan een maand. De bedragen van deze cate gorieën deposito’s komen uit de statistiek van de « gezamenlijke balansen van de geldscheppende instellingen » (2).

(1) Zie tabellen XIII-1 en 7. (2) Zie tabel XIII-1 : Quasi-monetaire liquiditeiten in handen van de bedrij ven en particulieren. De monetaire liquiditeiten in handen van de Schatkist, die voorkomen in tabel XIII-1 zijn overgenomen in de tabellen van de vorde ringen en schulden onder de rubriek : « Niet elders vermelde verplichtingen ».

— 134 —

bij de « Spaarkassen, hypotheeken kapitalisatiemaatschappijen » : de inlagen op boekjes, m.a.w. de deposito’s tot 5 jaar bij de Spaarkas van de ASLK en de deposito’s voor minder dan twee jaar en voor twee jaar en meer bij de private spaar kassen; c) bij de « Niet-geldscheppende openbare krediet instellingen » : de deposito’s op boekjes die de depositoboekjes bij het Gemeentekrediet van België omvatten, en de deposito’s voor meer dan 120 dagen bij de N.K.B.K.; d ) bij deze laatste twee sectoren : de termijndeposito ’s die hoofdzakelijk rekeningtegoeden van het publiek bij de N.M.K.N. omvatten, alsmede rekeningtegoeden bij de ASLK en de private spaarkassen, toebehorend aan openbare instel lingen, vakbonden, ziekenfondsen, beroepsver enigingen. b)

De gegevens over de vorengenoemde verplichtin gen van de niet-geldscheppende instellingen ko men voort uit de statistiek van de « Balansen van de private spaarkassen, hypotheeken kapitalisatiemaatschappijen » (1), de balansen van de Spaarkas van de ASLK en van de instellingen van de sector « Niet-geldscheppende openbare kredietinstellingen ». 6.

G e ld e n v a n d e r d e n

H et betreft verplichtingen van de Staat die om vatten : a ) de gelden van derden die in de Begroting voor Orde voorkomen; het zijn in hoofdzaak gelden die geen verband houden met de staatsbegroting (2); b) de verplichtingen van de Staat tegenover bedrij ven en particulieren als houders van tegoeden bii het B.P.C. De gegevens betreffende deze gelden van derden zijn verstrekt door de «algemene stand van ’s Rijks Schatkist » en door het B.P.C. 7.8.

D o o r e lk e b e le g g e r v e r k r i jg b a r e o b lig a t ie s — N i e t d o o r e lk e b e le g g e r v e r k r i jg b a r e o b lig a t ie s

De obligaties waarvan hier sprake is worden uit gegeven door de overheid en de overheidsinstellingen en zij hebben een looptijd van meer dan een jaar, te rekenen vanaf hun uitgifte. De « door elke belegger verkrijgbare obligaties » zijn de obligaties die het voorwerp uitmaken van een openbare uitgifte en die welke ter beurze genoteerd zijn of waarvan de opneming in de officiële beursno tering in het vooruitzicht is gesteld. De andere obli gaties worden geboekt onder de rubriek « niet door elke belegger verkrijgbare obligaties ».

(1) Cfr. het Statistisch T ijd sch rift van het N.I.S., Gecombineerde balansen van de hypotheek -, spaar -, en kapitalisatiemaatschappijen (jaarstatistieken). (2) De gelden die in de Begroting voor Orde voorkomen kunnen in twee grote categorieën worden ingedeeld : — de gelden die in hoofdzaak voortkomen van de in de algemene staatsbegroting (gewone en buitengewone) ingeschreven kredieten of waarvan de opbrengst bestemd is om in de Rijksmiddelenbegroting te worden ingeschreven; — de gelden van derden die gevormd zijn door de depositorekeningen welke door derden bij de Schatkist worden aangehouden en waarover deze in beginsel vrij kunnen beschikken. Het betreft dus gelden die zich tijdelijk in de Schatkist bevinden en haar niet toebehoren. Alleen gelden van deze soort kunnen als schuldverbintenissen van de Staat worden beschouwd.

Deze classificatie van de obligaties is overgenomen uit de statistiek van de « emissies in Belgische franken op lange en halflange termijn van de overheids sector » (1). Het merendeel van de gegevens betreffen de de obligaties — emittenten en houders — werd overgenomen uit de statistiek « indeling van de schulden in Belgische franken voor meer dan een jaar van de overheidssector » (2). Doorgaans omvatten de obligatieschulden van een sector alleen de effecten waarvan de aflossing ten laste valt van instellingen die deel uitmaken van die sector. De obligaties waarvan de aflossing ten laste valt van een economisch subject van een andere sector zijn begrepen in de obligatieschuld van die andere sector. 9.

O b lig a t ie s

H et betreft de obligaties waarvan de « bedrijven en particulieren », het « buitenland », de « geldschep pende instellingen », de « spaarkassen, hypotheeken kapitalisatiemaatschappijen », de debiteursectoren zijn. Voor de obligaties uitgegeven door de bovenver melde vier sectoren werd geen onderscheid gemaakt tussen « obligaties verkrijgbaar door elke belegger » en « obligaties niet verkrijgbaar door elke belegger ». De indeling van deze obligaties per categorie van houders werd uitgevoerd op grond van een telling van de obligatieschuld waartoe de N.B.B. jaarlijks overgaat. 10.

R e s e r v e s v a n d e s o c ia le z e k e r h e id

Deze rubriek omvat de verdelingsreserves en de collectieve kapitalisatiereserves (3), de te verdelen gelden voor het volgende jaar en reserves voortvloei end uit herstelverrichtingen van twee sectoren : de « Sociale zekerheid » en de « Instellingen voor ver zekering op het leven en tegen arbeidsongevallen, pensioenfondsen ». De cijfergegevens betreffende deze reserves zijn overgenomen, wat de sociale zekerheid en een deel van de pensioenfondsen betreft, uit de statistiek « Balansen van de centrale en primaire organismen van de sociale zekerheid » (4) en, wat de « Instellingen voor verzekering op het leven en tegen arbeidsonge vallen » betreft, uit de balansen van de verschillende in aanmerking genomen instellingen. 11.

W is k u n d ig e r e s e r v e s

De wiskundige reserves vormen verplichtingen van de sector « Spaarkassen, hypotheeken kapitali satiemaatschappijen » en van de sector « Instellingen voor verzekering op het leven en tegen arbeidsonge vallen, pensioenfondsen ».

(1) Zie tabel XV1-1. (2) Zie tabellen XVI-9 en XVI-10. In deze statistiek zijn de obligaties geklas seerd op grond van de persoonlijkheid van de emitterende sector en niet van de werkelijke debiteursector. (3) In beginsel had men de collectieve kapitalisatiereserves moeten Indelen bij de « Wiskundige reserve », doch het gebruikte statistisch materiaal geeft de vereiste details niet : de verdelingsreserves en de collectieve kapitalisatie reserves zijn er samengevoegd in een enkele rubriek. (4) Zie Algemene rekeningen van de Sociale Zekerheid, Ministerie van Sociale Voorzorg en Algemeen verslag over de Sociale Zekerheid (jaarstatistieken).

— 135 —

12.

A n d e r e le n in g e n v o o r m e e r d a n e e n j a a r

De rubriek omvat in principe alle leningen op halflange termijn die niet in de vorm van obligatieemissies geschieden. De leningen voor meer dan een jaar van de « bedrijven en particulieren » omvatten zowel de hypothecaire leningen voor de woningbouw als de andere kredieten voor meer dan een jaar die al dan niet door hypothecaire waarborgen gedekt zijn De leningen van « parastatale bedrijven » omvatten vooral leningen toegestaan door het Gemeentekrediet van België (1) en door sommige buitenlandse banken. De leningen van de « niet elders vermelde overheids sector », zijn in hoofdzaak leningen die door het Ge meentekrediet van België (1) aan de provincies en gemeenten worden toegekend. De cijfers van deze rubriek zijn gebaseerd op de balansen van de in de verschillende sectoren opgeno men instellingen en op de statistieken van de hypo thecaire leningen welke door de ASLK gepubliceerd worden.

C. Schuldcategorieën waarvoor de sector «Be drijven en particulieren » niet de schuldeiser kan zijn. 13.

G e ld o p z e e r k o rte t e r m i jn

Sedert 1960 omvat deze rubriek het daggeld dat werd opgenomen door de instellingen die op de markt van het (gewaarborgd en niet gewaarbord) daggeld mogen optreden. De cijfers van de rubriek zijn voor het merendeel overgenomen uit de statistieken van de geldmarkt en in mindere mate uit de balansen van de geldverstrekkende of geldopnemende instellingen. 14.

C e r t ific a t e n v o o r te n h o o g ste e e n j a a r

Het betreft de certificaten voor ten hoogste een jaar uitgegeven door de Staat en door het Renten fonds. De door de Staat uitgegeven certificaten om vatten de schatkistcertificaten die deel uitmaken van de staatsschuld op maximum een jaar in Belgische franken en in buitenlandse valuta’s. De certificaten van het Rentenfonds zijn op vier maanden bij gun ning uitgegeven. De indeling van deze certificaten volgens de sec toren die ze aanhouden, had plaats op basis van de gegevens waarover de N.B.B. beschikt. 15.

A c c e p t e n , h a n d e l s p a p ie r e n p r o m e s s e n

De rubriek omvat de uitstaande bedragen van alle kredieten — onverschillig waar zij op het ogenblik van de telling zijn ondergebracht — aanvankelijk door de banken toegestaan aan de «bedrijven en particulie ren », aan de « parastatale bedrijven » en aan het « buitenland », in de vorm van accepten, handels papier of promessen. H et uitstaande bedrag van de in deze rubriek ver melde schulden die werden aangegaan door de « be drijven en particulieren » en de « parastatale bedrij ven », gevoegd bij het uitstaande bedrag van de voor

schotten dat in de volgende rubriek voorkomt, vormt het uitstaande bedrag, dat voorkomt in de statistiek « gezamenlijke balansen van de geldscheppende in stellingen » (1). Voor de sector « buitenland » werd het uitstaande bedrag opgetekend van zijn verplichtingen in de vorm van discontering van handelspapier in Belgische fran ken of in buitenlandse valuta’s en van accepten van wissels in Belgische franken voor het financieren van uitvoerverrichtingen. De onder deze rubriek ver melde gegevens zijn overgenomen uit de statistiek « balansen van de Nationale Bank van België, de geldscheppende openbare instellingen en de deposito banken » (2). 16.

V e r p l i c h t i n g e n i n r e k e n in g - c o u r a n t o f v o o rs c h o tte n r e k e n in g

De verplichtingen van de « bedrijven en particu lieren » en « parastatale bedrijven » zijn in hoofd zaak kredieten die door de geldscheppende instel lingen toegekend zijn in de vorm van voorschotten in rekening-courant, voorschotten op onderpand en prolongatiekredieten. De verplichtingen in deze vorm van de « niet elders vermelde overheidssector » hebben betrekking op voorschotten op korte termijn welke door het Ge meentekrediet van België aan de lagere overheid werden toegekend. Deze voorschotten zijn overge nomen uit de statistiek « gezamenlijke balansen van de geldscheppende instellingen » (3). De verplichtingen van het «buitenland », die voort vloeien uit ontvangen voorschotten, zijn overgenomen uit de statistiek « balansen van de Nationale Bank van België, de geldscheppende openbare instellingen en de depositobanken » (4). De verplichtingen in die vorm van het « Renten fonds » hebben betrekking op de voorschotten op onderpand die door de N.B.B. aan deze instelling worden toegestaan. De verplichtingen in deze vorm van de « niet geldscheppende openbare kredietinstellingen » vloeien voort uit voorschotten van de ASLK. De gegevens dienaangaande werden overgenomen uit de balansen van de beschouwde instellingen. D.

Inhoud van de rubrieken waarvan slechts uitdrukkelijk melding wordt gemaakt als schulden van de geldscheppende instellingen

De twee volgende rubrieken komen uitdrukkelijk voor als schulden van de geldscheppende instellingen alleen : 17.

B r u t o v e r p li c h t i n g e n te g e n o v e r h et b u it e n la n d

Deze rubriek werd geïsoleerd opdat de gegevens van de tabellen van de vorderingen en schulden zou-

(1) Onder de rubriek « Discontokredieten, voorschotten en acceptkredieten aan bedrijven en particulieren gevestigd in België •; pro memorie : gefinancierd door en buiten de geldscheppende instellingen, zie tabel XIII-1. (2) Zie tobel XIII-2 : Activa : Vorderingen op het buitenland, 4 en gedeelte van 6b). (3) Zie tabel XIÏI-1 : Vorderingen op de andere openbare besturen. (1) Voor dit aspect van zijn aktlvitelt als een niet-geldscheppende krediet(4) Zie tabel XIII-2a) : Activa : A, gedeelte van 6b). nstelllng beschouwd.

— 136 —

den samenvallen met die van de andere bestaande monetaire statistieken.

van de Nationale Bank van België, de geldscheppende openbare instellingen en de depositobanken » (1). Maar de indeling gebeurt hier anders : de tegoeden aangehouden in de vorm van handelspapier en ac cepten, obligaties en aandelen, voorschotten in rekeningen-courant en van bedragen ter beschikking gesteld van het I.M.F. werden opgenomen in de ru brieken a d h o c . De « overige verplichtingen op korte termijn » van het buitenland omvatten bijgevolg : — de goudvoorraad van de N.B.B., haar tegoeden in buitenlandse valuta’s en haar vorderingen in Belgische franken onstaan krachtens betalings akkoorden; — de tegoeden van de banken in de vorm van reke ningen bij correspondenten of in de vorm van kortlopende beleggingen andere dan het handels papier en de uitvoeraccepten.

De bedragen van de opgetekende verplichtingen zijn overgenomen uit de statistiek « balansen van de Nationale Bank van België, de geldscheppende open bare instellingen en van de depositobanken» (1). 18.

N i e t e ld e r s v e r m e ld e v e r p lic h t in g e n

Het betreft deposito’s die geen monetair of quasi monetair karakter hebben, aangehouden bij de N.B.B. door het Rentenfonds (2), de N.M.K.N. (3) en de Schatkist (4) alsmede de kasvoorraad van de geld scheppende instellingen (5).

E. Schuldsoorten eigen aan het Rentenfonds 19.

V e r r ic h t in g e n m e t re c h t v a n w e d e r in k o o p

22.

D it zijn verrichtingen waarbij het Rentenfonds effecten uit zijn portefeuille afstaat, maar het recht behoudt ze weder in te kopen. 20.

Deze rubriek heeft betrekking op de deelnemingen van België in het I.M .F., de I.B.H.O. en de Europese Investeringsbank.

D o t a t ie

De « dotatie » van het Rentenfonds vertegenwoor digt het bedrag dat deze instelling op 1 augustus 1959 van de Staat ontving; zij vindt haar oorsprong in de door de N.B.B. aan de Staat uitgekeerde tegenwaarde van het goud en de dollars die aan het I.M.F. ge leverd werden uit hoofde van de participatie van België in het kapitaal van deze instelling (6).

F. Schuldcategorieën van de niet elders vermel de sector « Buitenland » Buiten de categorieën verplichtingen van de sector « Buitenland », die van hetzelfde type zijn als de schulden van de nationale sectoren (rubrieken 9, 13, 15, 16), omvatten de tabellen van de vorderingen en schulden twee andere categorieën schulden van de sector « Buitenland ». 21.

De schuldvordering van de Staat op de vorenge noemde internationale instellingen is overgenomen uit de « algemene stand van ’s Rijks Schatkist ». De schuldvordering van de geldscheppende instellingen, welke slaat op de deelneming van de N.B.B. in de schuldvordering op het I.M.F. (2), vindt men in de statistiek « balansen van de Nationale Bank van België, de geldscheppende openbare instellingen en de depositobanken » (3). De deelnemingen van België aan internationale instellingen die geen kredieten toestaan, maar partici paties nemen zijn pro memorie geboekt onder de rubriek « aandelen en deelnemingen » (4).

G. Niet elders omschreven schuldcategorieën 23.

O v e r ig e v e r p lic h t in g e n v o o r te n h o o g ste é é n j a a r

Het gezamenlijke uitstaande bedrag van de buitenlandse brutoverplichtingen tegenover de geld scheppende instellingen stemt overeen met de goud en brutodeviezenvoorraad van deze instellingen zoals deze is aangegeven in de statistiek « de balansen

V e r p lic h t in g e n v a n d e in t e r n a t io n a le k r e d ie t i n s t e ll i n g e n u i t h o o fd e v a n d e i n s c h r i j v i n g v a n B e lg ië

D iv e r s e n

Onder deze rubriek zijn een reeks diverse verplich tingen vermeld die tot de ene of de andere van volgen de categorieën kunnen behoren : — verplichtingen waarvan de juiste aard niet bekend is of verplichtingen van ondergeschikt belang die niet konden ingedeeld worden in één van de cate gorieën typische verplichtingen van een sector; — verplichtingen die voortvloeien uit door de Staat verleende voorschotten op lange termijn (waar voor vaak geen terugbetalingsdatum is bepaald);

(1) Zie tabel XIII-2a) en c) : Passiva : rubriek A. (2) Het bedrag van het deposito van het Bentenfonds bij de N.B.B. is over genomen uit de tabel XIV-4 : Activa : Creditsaldo bij de N.B.B. (3) Het betreft speciale provisies gestort door de N.M.K.N. krachtens de overeenkomst van 14 september 1954, voor de financiering van de betalings akkoorden met de landen die geen deel uitmaken van de Europese Betalingsunie. Zie Jaarverslag van de N.B.B., 1957, blz. 126, en 1959, blz. 123. (4) De tegoeden van de Schatkist bij de N.B.B. zijn overgenomen uit de statistiek « gezamenlijke balansen van de geldscheppende instellingen », tabel XIII-1 : rubriek : Quasi-monetaire liquiditeiten in handen van de Schatkist ». (5) De kasvoorraden van de geldscheppende instellingen zijn berekend op grond van de statistiek ■ balansen van de Nationale Bank van België, de open bare geldscheppende instellingen en de depositobanken », tabel XIII-2 : Passiva : rubriek « Verplichtingen tegenover de binnenlandse geldscheppende sector ». (6) Dit bedrag vertegenwoordigde 25 pet. van de deelneming van België in deze internationale instelling. Zie jaarverslag van de N.B.B., 1959, blz. 14.

— 137

(1) Zie tabel XIII-2d) : Activa : A. (2) Bij de wet van 19 juni 1959 werd de N.B.B. gesubrogeerd in de rechten en verplichtingen met monetair karakter welke de Staat heeft als lid van het I.M.F. Ingevolge deze wet heeft de Bank de vordering van de Staat op het I.M.F., voortvloeiend uit de Belgische deelneming, als haar eigen tegoed geboekt, ten belope van de verrichte stortingen in goud en in Belgische franken. Voor de uitvoering van die overname betaalde zij de Staat de tegenwaarde van de reeds gestorte bedragen. Sindsdien ondergaat de N.B.B. i.p.v. de Schatkist, de mone taire weerslag van de verrichtingen met het I.M.F. (3) Zie tabel XIII-2a) : A-2 deelneming. (4) Dit is het geval met de inschrijving op de Internationale Financierings maatschappij en met de deelneming in het kapitaal van de B.I.B.

— verplichtingen van de Staat die in zijn eigen boek houding niet voorkomen, maar die formeel ver meld staan in de balansen van andere in de statis tiek opgenomen instellingen; — verlopen maar nog niet vervallen verplichtingen zoals de aan de R.M.Z. verschuldigde bijdragen. 24.

A a n d e l e n e n d e e ln e m in g e n

De aandelen ten laste van de sector « Bedrijven en particulieren » omvatten de effecten met verander lijk inkomen, uitgegeven door de niet-financiële par ticuliere vennootschappen. Het uitstaande bedrag ervan werd berekend op basis van gegevens verstrekt in de statistiek van het « rendement van de vennoot schappen op aandelen » (1). Om uit te maken welk bedrag aan aandelen in elke sector, met uitzondering van de sector « Bedrij ven en particulieren », öndergebracht is, werden de gegevens gebruikt van de balansen der instellingen die in iedere sector werden gehergroepeerd; het be drag van de door de bedrijven en particulieren aan gehouden aandelen werd bepaald door het verschil

te maken tussen het gezamenlijke uitstaande bedrag en de bedragen in het bezit van de andere sectoren. De bewegingen werden berekend op grond van de statistiek van de uitgiften der vennootschappen (1) en de sectoriële bewegingen volgens de vorenge noemde methode. Het uitstaande bedrag van de aandelen ten laste van het « Buitenland » is berekend op basis van de statistiek van het « rendement van de vennootschap pen op aandelen » (2) en de balansen van sommige instellingen. De indeling volgens de houders vond plaats volgens de methode die gevolgd werd voor de sectoriële indeling van het aandelenbedrag uitgegeven door de sector « Bedrijven en particulieren ». Het cijfer van de bewegingen werd bepaald volgens de gegevens van de betalingsbalans en de evolutie van de balans der betrokken instellingen. Voor de andere sectoren dan de « Bedrijven en particulieren » en « Buitenland », ten slotte, werden de gegevens gebruikt van de balansen van de be schouwde instellingen.

(1) Zie tabel XVII-5 : Vennootschappen met voornaamste bedrijvigheid in België en in het buitenland « Aandelen netto-uitgiften ». (2) Zie tabel XVII-4 : « Totaal van de vennootschappen met voornaamste (1) Zie tabel XVII-4 : « Totaal van de vennootschappen op aandelen», ru bedrijvigheid in het buitenland », rubriek « Gestort kapitaal ». briek « Gestort kapitaal ».

Gepubliceerde tabellen Nr Uitstaande vorderingen en schul den op 31 december — jaren 1957 tot 1970 .............................. Beweging van de vorderingen en schulden — jaren 1958 tot 1970 ..............................................

XII-1 X II-2

Nr

Blz

364 392

Uitstaande vorderingen en schul den op 31 december — Totalen per sector — jaren 1957 tot 1970 .............................................. Beweging van de vorderingen en schulden — Totalen per sector — jaren 1958 tot 1970 .............

— 138 —

Blz

X II-3

418

X II-4

432

XIII. — Geldscheppende instellingen A. ECONOM ISCHE H ERIN DELING DER B A L A N SP O ST E N V A N DE G ELD SCH EPPEN DE IN ST E L L IN G E N Bron :

Nationale B ank van B elgië ( N . B . B . ) .

Bibliografie :

T ijd sch rift voor Documentatie en V oorlichtin g van de N .B . B . Jaarverslagen van de N . B . B . Belgische Economische Statistieken 1950-1960.

In de statistieken van de N.B.B. worden als Belgische geldscheppende instellingen beschouwd : 1° de N.B.B. ; 2° de geldscheppende openbare instellingen, d.w.z. — het B.P.C. ; — het Belgische Muntfonds, waarvoor men alleen de munten en biljetten van de Schatkist, het actief op korte termijn en de portefeuille obligaties in aanmerking neemt (1) ; — het Gemeentekrediet van België, waarvoor men alleen het direct en het op ten hoogste een maand opvraagbare passief en het daar tegenover staande actief in aanmerking neemt; — het H.W .I., waarvoor men alleen rekening houdt met het passief bestaande uit daggeld geleend van de geldscheppende instellingen en de activa die het in tegenwaarde daarvan financiert ; — Tot begin 1967, de N.K.B.K. en haar aan gesloten verenigingen ten belope van hun direct en op ten hoogste een maand opvraag bare passiva en van hun kortlopende activa(l). Vanaf die datum — en met terugwerkende kracht vanaf eind juni 1963 — werden alle activa en passiva van de N.K .B.K . en haar aangesloten verenigingen ingedeeld bij de sector van de « niet-geldscheppende openbare kredietinstellingen » (2) (3) ; 3° de depositobanken onderworpen aan de bepalin gen van het koninklijk besluit nr 185 van 9 juli 1935. De gegevens met betrekking tot deze geldschep pende instellingen zijn in de volgende vier groepen statistische tabellen ingedeeld op grond van econo mische criteria : 1° gezamenlijke balansen van de geldscheppende instellingen (tabel X III-1) ; 2° de balansen van de N.B.B. (tabel XIII-2), de geldscheppende openbare instellingen (tabel X III-3), de depositobanken (tabel XIII-4) en van die instellingen samen (tabel XIII-5) ; (1) Het eventuele verschil tussen de getelde activa en de getelde passiva is begrepen in een rubriek « Diversen ». (2) De redenen die aanleiding gaven tot deze beslissing waren hoofdzakelijk van praktische aard. De wijziging vloeit voort uit de geringe samenhang tussen de monetaire verplichtingen en de activa op korte termijn van de N.K.B.K. en haar aangesloten verenigingen, de statistische moeilijkheden bij het bepalen van deze grootheden en de uiteindelijk onbelangrijke betekenis van deze bedra gen voor de algemene evolutie van de geldhoeveelheid. Zie meer gegevens in het T ijd s c h rift voor Docum entatie en V oorlichtin g van de N .B .B ., van januari 1967, blz. 19-23. (3) Deze wijziging werd met terugwerkende kracht vanaf midden 1963 toege past omdat er op die datum, ingevolge vroegere wijzigingen, reeds een breuk was in de tabellen (cf. infra blz. 4).

.

3° oorzaken van de veranderingen in de geldhoeveel heid (tabel XIII-6) ; 4° tabellen die een verdere uitsplitsing geven van gegevens die voorkomen in tabellen XIII-1 en XIII-6, zoals de geldhoeveelheid (tabel XIII-7), de goudvoorraad en nettodeviezenpositie van de geldscheppende instellingen (tabel XIII-8) en de discontokredieten, voorschotten en acceptkredieten aan de bedrijven en particulieren en aan het buitenland (tabellen XIII-9 tot X III-13). De gegevens die in de tabellen XIII-1 tot XIII-13 voorkomen worden aan het einde van ieder kwartaal geteld (uitgezonderd tabel XIII-7 die maandelijkse gegevens omvat) en in het statistisch gedeelte van het Tijdschrift voor Documentatie en Voorlichting van de N.B.B. gepubliceerd. Deze dertien tabellen werden opgesteld om te beantwoorden aan volgende doelstellingen : 1° wat de gezamenlijke balansen van de geld scheppende instellingen (tabel XIII-1) betreft, per einde periode, de inventaris opmaken van de geldhoeveelheid en de quasi monetaire liquidi teiten alsmede van de verschillende rubrieken van het actief die als tegenwaarde worden ge vormd. In onderhavig geval gaat het vooral om de goudvoorraad en nettodeviezenpositie, de vorderingen op de overheid en de discontokre dieten, voorschotten en acceptkredieten aan bedrijven en particulieren gevestigd in België. Sommige rubrieken komen meer in detail voor in de volgende tabellen : — de geldhoeveelheid in tabel X III-7 ; ■ —■de goudvoorraad en nettodeviezenpositie in de kolommen (1) tot (3) van tabel X III-8 ; — de discontokredieten, voorschotten en accept kredieten aan de bedrijven en particulieren ge vestigd in België : in de kolommen (1) tot (6) van tabel XIII-9 en in deel A van tabel XIII-13 ; 2° met betrekking tot de balans van de N.B.B. (tabel XIII-2), van de geldscheppende openbare instellingen (tabel XIII-3), van de deposito banken (tabel XIII-4) en van die instellingen samen (tabel XIII-5), een omstandige opgave verstrekken van de gezamenlijke balansen van de geldscheppende instellingen (tabel XIII-1) door de bestanddelen die in deze laatste tabel in dezelfde rubriek zijn samengenomen afzonder lijk te ontleden.

— 139 —

3° met betrekking tot de statistiek over de oorzaken van de veranderingen in de geldhoeveelheid (tabel XIII-6) de bewegingen naar voren bren gen in de geldhoeveelheid en in de quasi mone taire liquiditeiten in de loop van een periode, en aanduiden in welke mate die veranderingen toe te schrijven zijn aan elk van de hierna ver melde groepen van transacties : — transacties met het buitenland (met uitzonde ring van de kapitaaltransacties van de over heid) ; — discontokredieten, voorschotten en acceptkredieten aan in België gevestigde bedrijven en particulieren ; — herfinanciering buiten de geldscheppende in stellingen, ofwel van commerciële vorderingen op het buitenland, ofwel van kredieten aan Belgische bedrijven en particulieren ; — geldschepping ten behoeve van de Staat en van de andere overheidsinstellingen (met inbegrip van de kapitaaltransacties van de overheid met het buitenland) ; inzake de geldschepping van de overheid gaat het zo wel om geldschepping door netto-overdracht van effecten van de schuld in Belgische franken als van deviezen ; — tegeldemaking van overheidspapier, waarbij het onderscheid wordt gemaakt tussen de tegeldemaking voortvloeiend uit de aankoop op de markt door de geldscheppende instellin gen en die welke door bemiddeling van het Rentenfonds wordt verwezenlijkt ; — kredieten aan niet-geldscheppende financiële instellingen ; — obligatieleningen van de banken. Vooraleer een bondige beschrijving te geven van de 13 tabellen die in deze sectie werden opgenomen (1) lijkt het aangewezen een aantal belangrijke veran deringen te bespreken die met ingang van eind juni 1963 in de statistieken werden aangebracht. Immers door deze wijzigingen ontstond er eind juni 1963 een breuk in vele reeksen van de statistieken. De volgende veranderingen deden zich voor (in chrono logische volgorde) : 1° een verbetering van het statistisch materiaal vanaf eind juni 1963. Immers, de verplichtingen aan en de tegoeden op het Groothertogdom Luxem burg die vóór midden 1963 door sommige banken werden opgenomen bij de verplichtingen aan en de vorderingen op België, werden vanaf die datum eenvormig door alle banken gerangschikt bij de

(1) De beschrijving van die tabellen is voor een gedeelte een herhaling van de beschrijving bij de voorgaande tienjaarlijkse statistieken (zie Belgische E cono Deel I, blz. 121-128, N.B.B.) aangevuld en ge wijzigd op basis van gegevens die voorkwamen in de volgende artikelen gepu bliceerd in het T ijd sch rift voor Documentatie en V oorlichtin g van de N .B . B . : Hoofdstuk XIII « Geldscheppende instellingen» van het statistisch gedeelte, september 1963. « Aanpassing van bepaalde reeksen van de « Statistieken», januari 1965. Hoofdstuk XII « Vorderingen en schulden in de Belgische economie » en hoofdstuk XIII « Geldscheppende instellingen van het statistisch gedeelte, januari 1967. Hoofdstukken X III « Geldscheppende instellingen » en XVIII • Geldmarkt » van het statistisch gedeelte, september 1967. Hoofdstukken IX « Betalingsbalans» en XIII # Geldscheppende instellingen » van het statistisch gedeelte, september 1968. mische Statistieken 1950-1960,

verplichtingen aan en de vorderingen op het buiten land. D it betekent dat met ingang van 30 juni 1963 de uitstaande buitenlandse tegoeden en verplich tingen van de Belgische geldscheppende instellingen alle tegoeden en verplichtingen van de Belgische banken op en aan het Groothertogdom Luxemburg bevatten, terwijl er voorheen slechts een deel van was in opgenomen. De verandering in de goudvoorraad en nettodeviezenpositie van de banken die eruit voortvloeide wijzigde de volgende statistische reeksen : — tabel X III-1, kolom (6) « Goudvoorraad en nettodeviezenpositie » ; — tabellen X III-4 en XIII-5, rubrieken A van de activa en de passiva « Vorderingen op het buiten land » en « Verplichtingen tegenover het buiten land » ; — tabel XIII-8, kolom (2) « Overige geldscheppende instellingen » en kolom (3) « Totaal ». Bovengenoemde wijziging in de « Goudvoorraad en nettodeviezenpositie » van de banken bracht overeenstemmende wijzigingen teweeg in hun te goeden op en verplichtingen aan België, die hoofd zakelijk betrekking hebben op : a) het girale geld in de vorm van dadelijk opvraag bare deposito’s en van deposito’s voor ten hoog ste een maand voor zover de verplichtingen van de Belgische banken aan het Groothertogdom Luxemburg bestonden uit dadelijk opvraagbare deposito’s voor maximum een maand in het bezit van bedrijven en particulieren in Luxem burg. Aldus werden gewijzigd : — tabel X III-1, kolom (1) « Geldhoeveelheid » en kolom (5) « Totaal van de geldhoeveelheid en van de quasi monetaire liquiditeiten » ; — tabellen X III-4 en XIII-5, (Passiva, rubriek C 2 a) « Verplichtingen tegenover de binnen landse niet-geldscheppende sector : giraal geld in het bezit van de bedrijven en particu lieren » ; — tabel XIII-6, kolommen (1) « Geldhoeveel heid » en (3) « Totaal van de geldhoeveelheid en van de quasi monetaire liquiditeiten » ; — tabel X III-7, kolom (7) « Giraal geld in handen van de bedrijven en particulieren : deposito’s direct opeisbaar of op ten hoogste 30 dagen bij de banken en parastatale instellingen » en kolom (8) « Totaal » alsmede kolom (9) « Girale geldhoeveelheid », kolom (10) « Totale geldhoeveelheid » en kolom (11) « Chartaal geld in procenten van het totaal ». b) de verplichtingen en vorderingen van de banken onderling voor zover de verplichtingen of de tegoeden van de Belgische banken aan of op het Groothertogdom Luxemburg bestonden uit te goeden van de Luxemburgse banken, hoofd zetels, bijbanken en filialen bij de Belgische banken of omgekeerd. Aldus werden gewijzigd : — tabel X III-1, kolom (14) « Diversen » (1) ; (1) Het was immers zo dat het verschil tussen het totaal van de vorderingen van de geldscheppende instellingen op elkaar en het totaal van de schulden aan elkaar geboekt werd in de rubriek « Diversen ».

— 140

— tabellen X III-4 en XIII-5, rubrieken « Vorde ringen op de binnenlandse geldscheppende sector » en « Verplichtingen tegenover de binnenlandse geldscheppende sector » ; — tabel XIII-6, kolom (14) « Diversen » ; 2° de tweede wijziging die eveneens verband hield met bovenstaande herziening van de basis gegevens, bestond erin de statistische bron die ge bruikt werd voor de indeling van de rubrieken A « Vorderingen op het buitenland » van tabellen X III-4 en XIII-5, en die niet van dezelfde oorsprong was als de andere statistische gegevens en die aldus een statistische aanpassing noodzakelijk maakte, van midden 1963 af te vervangen door statistische bronnen die wel homogeen waren met de andere gebruikte basisdocumenten. Daardoor schakelde men vanaf eind juni 1963 de statistische aanpassing uit in de tabellen X III-4 en XIII-5. De nieuwe statis tische basisgegevens boden nochtans de gelegenheid een onderscheid te maken tussen de convertibele deviezen en de andere deviezen zodat men in de ta bellen X III-2 tot XIII-5, de rubrieken A 6 Activa « Andere vorderingen op het buitenland » en A 3 Passiva « Andere verplichtingen tegenover het bui tenland » anders diende in te delen. Deze rubrieken werden niét meer gesplitst in a) « convertibele deviezen » en b) « overige » doch wel in a) « in devie zen » en b) « in Belgische franken ». Nochtans bracht deze nieuwe indeling weinig veranderingen teweeg vermits al de belangrijke deviezen convertibel waren geworden. De overgang van de ene inde ling naar de andere biedt dan ook geen groot be zwaar. Ook kolom (5) van tabel XIII-8 « Evolutie van de goudvoorraad en nettodeviezenpositie, na statistische aanpassing, van de overige geldscheppende instellin gen » die tot eind mei 1963 berekend werd op basis van dezelfde statistische bron als die welke voorheen diende voor de indeling van de tabellen X III-4 en XIII-5, rubrieken A « Vorderingen op het buiten land », wordt vanaf die datum opgemaakt met behulp van de bron die voortaan zonder onderscheid de tegoeden en verplichtingen van de Belgische banken op en aan het Groothertogdom Luxemburg voorstelt als tegoeden en verplichtingen op en aan het buitenland. D it betekent eveneens dat kolom (6) « Evolutie van de goudvoorraad en nettodeviezenpositie, na statistische aanpassing Totaal » en kolom (10) van tabel X III-8 « Transacties met het buitenland » (lo pend saldo + kapitaaltransacties van de bedrijven en particulieren) gewijzigd werden. Aangezien de cijfers van laatstgenoemde kolom opgenomen zijn in kolom (4) van tabel X III-6 ondergaat ook deze kolom een verandering ; 3° de derde wijziging had betrekking op de indirecte overheidsschuld, d.w.z. de schuld uitgegeven door de parastatale instellingen maar waarvan de terugbetaling en de rente ten laste zijn van de Staat. Tot midden 1963 werden de activa van de geld scheppende instellingen bestaande uit effecten die deel uitmaken van de indirecte overheidsschuld ingedeeld in tabel X III-1 en de tabellen XIII-2 tot X III-5 « Activa », bij de onderscheiden emitterende sectoren. Volgens het geval kwamen zij in tabellen XIII-2 tot XIII-5 voor bij de vorderingen op de lagere

overheid en de parastatale bestuursinstellingen, of op de parastatale bedrijven. Nochtans is het in een sta tistiek van uitstaande bedragen normaal de hoedanig heid van de debiteur of van de crediteur die de sector bepaalt waarin de vorderingen of de verplichtingen moeten ingedeeld worden. Aldus lag het voor de hand vanaf eind juni 1963 al de tegoeden van de geldschep pende instellingen in effecten van de indirecte schuld als vorderingen op de Staat te beschouwen in de ta bellen XIH-1 tot XIII-5. In nauw verband daarmede stond de wijziging i.v.m. de boeking van de schulden aangegaan door het Wegenfonds. In 1968 had men de volgende toestand : — de schuld van het Wegenfonds bestaande uit gevestigde leningen werd op de zopas beschreven wijze behandeld ; — de wissels geaccepteerd door het Wegenfonds werden beschouwd als zijnde een schuld van het Wegenfonds. De inschrijving van de schulden van het Wegen fonds in een verschillende sector naargelang het gevestigde leningen of wissels betrof, was niet wen selijk. Met het oog op de eenvormigheid werd er beslist al de schulden van het Wegenfonds gelijk te stellen met de schulden van de Staat en de betrokken statistische reeksen die voorkomen in de tabellen X III-1 tot XIII-6 in die zin te verbeteren met in gang van 30 juni 1963 ; 4° zoals reeds vermeld besliste men in 1967 de de N.K.B.K. en de aangesloten verenigingen niet langer meer te beschouwen als deel uitmakend van de geldscheppende sector ten belope van hun direct en voor ten hoogste een maand opvraagbare passiva en van hun kortlopende activa. Met ingang van 30 juni 1963 werden alle verrichtingen van de N.K.B.K. of van de aangesloten verenigingen uit de cijfers verwijderd. Deze wijziging bracht aldus in hoofdzaak veranderingen teweeg in de kolommen en rubrieken van de tabellen XIII-1 tot XIII-7 die betrekking hebben op het girale geld, de kre dieten aan de bedrijven en particulieren, de vorde ringen op de Staat (of de geldschepping ten behoeve van deze laatste) en de kolom « Diversen » ; 5° in 1967 veranderde men de omschrijving van de bij hun oorsprong door de banken verleende disconto-, kas- en acceptkredieten. In tegenstelling tot vroeger, toen men aannam dat de instelling die de eerste uitbetaling deed oorspronkelijk ook het krediet verleent, steunde de nieuwe definitie van de kredieten die bij hun oorsprong door de banken worden verleend, op het beginsel dat de instelling die over de uitvoering van de verrichting besliste, moest worden beschouwd als de in stelling die het krediet bij zijn oorsprong heeft verleend. Kredieten die door de bank verleend wor den om ze onmiddellijk en definitief te doen finan cieren bij de N.M.K.N., de ASLK of de N.K .B.K . worden aangezien als zijnde toegestaan door een van de drie laatstgenoemde instellingen. Alle reeksen die betrekking hadden op kredieten verstrekt aan bedrijven en particulieren werden herzien vanaf midden 1963 en ondergingen soms gevoelige wijzi gingen. Om de oude reeksen die voor de kwartaalgegevens op 31 maart 1963 en voor de maandelijkse gegevens

— 141 —

op 31 mei 1963 eindigen, zoveel mogelijk te kunnen vergelijken met de nieuwe reeksen die op 30 juni 1963 beginnen, werd op grond van bepaalde ge deeltelijke inlichtingen waarover men beschikte een raming gemaakt van de op 30 juni uitstaande bedragen. Deze raming staat in de tabellen XIII-1, X III-3, Xni-4, X III-5, XIII-7 en X III-8 (kolom men 1 tot 3) vóór de cijfers van de nieuwe reeks. De cijfers van de veranderingen in het tweede kwartaal van 1963, voorkomend in tabel X III-6 en in tabel X III-8 (kolommen 4 tot 12) werden berekend op grond van gegevens die, volgens de oude criteria, op 31 maart of 30 juni opgemaakt of geraamd werden. De cijfers van de veranderingen in het derde kwartaal van 1963 daarentegen steunen op de cijfers van de nieuwe reeks op 30 september enerzijds, en op 30 juni anderzijds. Tabel XIII-1 —

G e z a m e n lijk e b a la n s e n v a n d e g e ld s c h e p p e n d e in s t e llin g e n

In deze tabel werden de gezamenlijke geldschep pende instellingen behandeld als één enkele instelling. De vorderingen en verplichtingen tussen de geld scheppende instellingen werden onderling verrekend. De verschillende kolommen van deze tabel ver tegenwoordigen de volgende bestanddelen : Kolom (1) « Geldhoeveelheid » : in de hierna volgende beschrijving van tabel XIII-7 vindt men de bepaling en de berekeningswijze van die post ; Kolommen (2), (3) en (4) « Quasi monetaire liquiditei ten » : vorderingen op de geldscheppende instellingen in het bezit van niet monetaire ingezetenen (1), die over ’t algemeen als dusdanig niet als betaalmiddel kunnen dienen, doch die binnen vrij korte tijd te gelde kunnen worden gemaakt. Die vorderingen worden over de kolommen (2), (3) en (4) als volgt verdeeld : — d e p o s it o ’s i n B e l g i s c h e f r a n k e n i n h a n d e n v a n d e b e d r i jv e n e n p a r t i c u l i e r e n (kolom 2) : het betreft bij de banken gevormde deposito’s in rekeningencourant in Belgische franken voor meer dan een maand, depositoboekjes en andere op boekjes ingeschreven deposito’s op naam van ingezete nen (1) ; — d e p o s it o ’s i n b u it e n la n d s e g e ld s o o r te n i n h a n d e n v a n d e b e d r i jv e n e n p a r t i c u l i e r e n (kolom 3) : het betreft de in buitenlandse geldsoorten luiden de direct opvraagbare en andere deposito’s van ingezetenen (1) bij de banken ; — q u a s i m o n e t a ir e liq u i d it e it e n i n h a n d e n v a n d e S c h a t k is t (kolom 4) : naast haar crediteurrekeningcourant waarvan het bedrag per einde maand gewoonlijk slechts enkele miljoenen bereikt, be schikt de Schatkist op bepaalde tijdstippen over tegoeden in rekening bij de N.B.B. die niet direct kunnen benut worden en die voor bijzondere doel einden bestemd zijn. H et gaat hoofdzakelijk om het reservefonds ter uitvoering van de wet van 12 maart 1957 inzake de uitzonderlijke conjunctuurtaks.

Kolom (6) « Goudvoorraad en nettodeviezenpositie » : men vindt de bepaling van deze rubriek in de beschrijving van kolom (3) van tabel X III-8 hierna. Kolommen (7) en (8) « Vorderingen op de over heid » : Deze categorie activa is als volgt onder verdeeld : — vorderingen op de Staat (kolom 7) : die kolom omvat hoofdzakelijk de in Belgische franken en in deviezen gestelde schatkistcertificaten op korte en halflange termijn, ondergebracht bij de geld scheppende instellingen en niet verkrijgbaar door elke belegger, de gevestigde schuld tegenover de N.B.B., de tegenwaarde van de tegoeden der particulieren in postrekening, de staatsobliga ties die de geldscheppende instellingen in porte feuille hebben (1), hetzij ten gevolge van in schrijvingen bij de uitgifte, hetzij door aankopen en de debetstaande rekening-courant van de Schatkist bij het Belgische Muntfonds ; — de vorderingen op de andere overheidslichamen (kolom 8) : deze vorderingen omvatten hoofd zakelijk de debetstaande rekeningen-courant en de kredietopeningen van het Gemeentekrediet van België (2) en de portefeuille van de geld scheppende instellingen bestaande uit obligaties van de zelfstandige fondsen (3), de instellingen voor maatschappelijke zekerheid en de lokale besturen (4). Kolommen (9) en (10) « Discontokredieten, voor schotten en acceptkredieten aan bedrijven en par ticulieren gevestigd in België » : in de beschrij ving van tabel X III-9 hierna, vindt men een verkla ring over de inhoud van deze kolommen gaande tot midden 1963. De gegevens na midden 1963 worden uitgelegd in de toelichting bij tabel X III-13. Kolommen (11) en (12) « Vorderingen op en schulden tegenover niet-geldscheppende financiële instellingen ». Deze rubriek is als volgt onderverdeeld : — « Op en tegenover het Rentenfonds » (kolom 11) : de nettovorderingen op het Rentenfonds worden gevormd door de portefeuille certificaten van het Rentenfonds in het bezit van de banken, door de nettoleningen van daggeld van de geldschep pende instellingen aan het Rentenfonds en door de kredieten verleend door de N.B.B. onder de vorm van voorschotten op onderpand, na aftrek van het creditsaldo van het Rentenfonds bij de N .B.B ; — « Op en tegenover andere instellingen » (kolom 12): de nettovorderingen op deze instellingen om vatten hoofdzakelijk de portefeuille van de geldscheppende instellingen bestaande uit obliga ties van parastatale kredietinstellingen (5), de aan die instellingen toegestane nettodaggeldleningen door de geldscheppende instellingen en de voorschotten van het Belgische Muntfonds aan het C.B.K.S.

(1) Met inbegrip van de obligaties aangehouden als belegging van de eigen middelen. (2) Voor de omschrijving van de monetaire verrichtingen van het Gemeente krediet van België zie hierboven. (3) Onder andere Z.K.O.S., Nationaal Fonds voor de Financiering van het Wetenschappelijk Onderzoek en tot juni 1963, het Verbond van Coöperatieven voor Oorlogsschade dat later ingedeeld werd bij de sector Staat. (1) Tot midden 1963 omvat dit begrip «ingezetenen», ook Luxemburgse inge (4) Provincies, steden en gemeenten. zetenen, die wegens leemten in het statistisch materiaal, niet konden worden (5) N.M.K.N., N.K.B.K., N.I.L.K., C.B.H.K., N.M.K.L., N.L.M., N.M.H., afgezonderd. Vanaf midden 1963 kon dit wel, zodat het vanaf die datum uit W.F.B.K.G. en Gemeentekrediet van België. sluitend gaat om Belgische ingezetenen.

— 142 —

Kolom (13) « Obligatieleningen van de deposito banken » : die uitgiften van obligaties en kasbons verminderen de kasmiddelen in handen van de andere sectoren. Zij zijn bijgevolg een contractiefactor en worden dus aangeduid met een min-teken. Kolom (14) « Diversen » : deze rubriek omvat voornamelijk het saldo van de andere verrichtingen dan op korte termijn van het Belgische Muntfonds (1), niet elders vermelde vorderingen en verplichtingen tegenover ingezetenen, salderingsposten, de ver schillen tussen eensdeels, de vastleggingen en de participaties van de geldscheppende instellingen en, anderdeels, hun eigen middelen, en met ingang van 1970, de tegenpost van de netto cumulatieve toekenning aan België van bijzondere trekkings rechten op het I.M.F. Wat meer in het bijzonder de salderingsposten betreft, zij aangestipt dat daarin de tegenwaarde van de tegoeden der buitengewone rekenplichtigen van de Schatkist bij het B.P.C. begrepen zijn. Deze tegoeden, die courant gebruikte kasmiddelen zijn, werden bij de geldhoeveelheid ingedeeld. Boven dien vloeit een gedeelte van deze « aantekeningen » als balanspost voort uit de verschillen tussen sommi ge rekeningen die voor bepaalde geldscheppende instellingen een actiefpost en voor andere een passiefpost zijn ; deze afwijkingen zouden o.m. kunnen verklaard worden door verschillen in data waarop de verrichtingen aangetekend worden. D it is o.a. het geval voor de vorderingen en verplichtingen tegenover België die voorkomen onder de rubrieken « Bankiers » en « Moedermaatschappij, succursa len en filialen » van de bankstaten. Tot midden 1963 was dat verschil ook gedeeltelijk te wijten aan de boeking tegenover België van sommige ver plichtingen tegenover Luxemburgse banken. Tabel X III-2 — van

B a la n s e n

van

de

N a t i o n a le

Bank

B e lg ië

Tabel X III-3 —

B a la n s e n o p e n b a r e in s t e llin g e n

Tabel X III-4 —

van

B a la n s e n v a n

de

g e ld s c h e p p e n d e

d e d e p o s it o b a n k e n

Tabel X III-5 —

B a l a n s e n v a n d e g e z a m e n lijk e g e ld s c h e p p e n d e in s t e llin g e n

Deze tabellen zijn in zekere zin een detail van de gezamenlijke balansen der geldscheppende instellin gen (tabel XIII-1). De tabellen X III-2 tot XIII-5 geven immers niet alleen een indeling per grote categorie van geldscheppende instellingen ; deze balansen vermelden veelal ook afzonderlijk bestand delen die in dezelfde rubriek van de gezamenlijke balansen worden samengenomen. In het bijzonder heeft men niet, zoals in deze laatste statistiek, sommige posten van het actief en sommige posten van het passief gecompenseerd, zodat het totaal van het actief of van het passief overeenstemt met de cijfers van de boekhoudkundige documenten van de betrokken instellingen. Bovendien vormen de onderlinge vorderingen en verplichtingen van de geldscheppende instellingen, die elkaar in de ge (1 ) V an de N . K . B . K . t o t eind m ei 1963.

zamenlijke balansen opheffen, een onderscheiden rubriek in tabel XIII-5. Ten einde goed het ver band aan te tonen tussen laatstgenoemde tabel en de gezamenlijke balansen, werd tegenover elke rubriek van tabel X III-5 met betrekking tot de activa en de passiva van de gezamenlijke geldschep pende instellingen het nummer aangeduid van de kolom waartoe deze rubriek behoort in tabel XIII-1 « Gezamenlijke balansen van de geldscheppende instellingen ». Er dienen nog enkele opmerkingen van technische aard te worden gemaakt. Wij vermelden in de eerste plaats dat, tot midden 1963, een rubriek « Statistische aanpassing » diende te worden ingelast tussen de vorderingen en de verplichtingen van de depositobanken tegenover het buitenland. De reden daarvoor is dat een rela tief omstandige indeling van die vorderingen en verplichtingen niet kon worden gemaakt op basis van het document dat gebruikt werd om de andere rubrieken van de balans der depositobanken op te stellen en dat men dus uit een andere statistische bron diende te putten. Deze laatste geeft, voor de vorderingen en verplichtingen tegenover het buiten land, totalen aan die enigszins afwijken van de gegevens van het document dat op geheel de balans betrekking heeft. Het verschil tussen de beide totalen vormt de statistische aanpassing waarvan hierboven sprake is. Vanaf midden 1963 gebruikte men voor alle rubrieken eenzelfde document en werd de statis tische aanpassing overbodig. Twee criteria die voor de indeling van de tabellen werden gebruikt, dienen eveneens te worden ver meld : 1. het onderscheid tussen bepaalde vorderingen « voor ten hoogste een jaar » en « voor meer dan een jaar » wordt gemaakt op basis van de looptijd van de vorderingen op het ogenblik dat zij tot stand kwamen en niet op basis van de periode die nog overblijft op het ogenblik dat de balans wordt opgesteld ; 2. in overeenstemming met de bepaling in hoofdstuk XVI, zijn de « door elke belegger ver krijgbare obligaties » die welke openbaar werden uitgegeven en die welke ter beurze worden genoteerd en waarvan de officiële notering is voorzien. Hierbij worden ook de kasbons voor meer dan een jaar gevoegd die uitgegeven worden door de financiële instellingen van de openbare sector. De « overige » effecten zijn die welke rechtstreeks, zonder een openbaar beroep op de markt, bij de geldscheppende instellingen werden geplaatst, zoals de gevestigde vordering van de N.B.B. op de Staat en bepaalde schatkistcertificaten op halflange termijn in handen van de depositobanken. Tabel X III-6 —

O o rz a k e n v a n d e g e ld h o e v e e lh e id

d e v e r a n d e r in g e n

in

Deze tabel meet de omvang van de middelen die gedurende een bepaalde periode via de geld scheppende instellingen naar de diverse economische sectoren zijn gevloeid. Hoewel zij is opgesteld op grond van de gegevens van tabel XIII-1 : « Gezamen lijke balansen van de geldscheppende instellingen », volstaat het niet, gelet op de nagestreefde doelein

— 143 —

den, louter de verschillen te berekenen van het ene tijdstip tot het andere tussen de bedragen die in laatstgenoemde tabel voorkomen om de gegevens van tabel X III-6 te verkrijgen. De voornaamste aanpassingen die aan de gege vens van tabel X III-1 « Gezamenlijke balansen van de geldscheppende instellingen » moeten aan gebracht worden om ze te gebruiken voor de op stelling in tabel X III-6 « Oorzaken van de verande ringen in de geldhoeveelheid » hebben betrekking op de cijfers van de rubrieken « goudvoorraad en nettodeviezenpositie » en « vorderingen op de over heid ». Die aanpassingen hebben tot doel de beweging van de activa der geldscheppende instellingen die voortvloeien uit verrichtingen met de overheid (1) af te zonderen van de activa welke ontstaan uit de ver richtingen met de andere sectoren van de economie. Wanneer de overheid een tekort heeft t.o.v. de binnenlandse bedrijven en particulieren en zij in het buitenland leningen aangaat waarvan het pro venu in deviezen aan de geldscheppende instellingen wordt overgedragen, wordt aldus in haar voordeel een bijkomende hoeveelheid geld geschapen ; dit geld stelt haar in staat het tekort tegenover de andere economische sectoren aan te vullen. Voor een juiste verklaring van de beweging van de « goudvoorraad en nettodeviezenpositie » moet rekening gehouden wor den met deze transacties van de overheid met het bui tenland en dient men de uitgifte van deze hoeveelheid geld aan de financiering van de overheid toe te schrijven. Zo ook mag men aan de overheidssector (2) niet de totale opbrengst toekennen van de geldschepping die optreedt telkens als de geldscheppende instellin gen effecten uitgegeven door de overheidssector opnemen. De geldschepping komt ten goede aan de cedenten van die effecten. Ofwel, zal dat de overheids sector zijn in de mate dat hij, tijdens de betrokken periode, nieuwe leningen uitgeeft die gedurende dezelfde periode bij de geldscheppende instellingen worden ondergebracht of waarop het publiek in schrijft door overdracht van effecten van vroegere leningen aan de geldscheppende instellingen. Ofwel bezat het publiek, bij de aanvang van de periode, vorderingen op de openbare sector en besluit het de structuur van zijn activa gedeeltelijk te wijzigen door, bijvoorbeeld, die beleggingen te vervangen door monetaire of quasi monetaire tegoeden ; in dat geval, onderging de totale schuld uitgegeven door de openbare sector in de loop van de beschouwde periode geen wijzigingen ; de indeling ervan werd veranderd ; de schuld werd te gelde gemaakt tot beloop van de verkopen van het publiek aan de geldscheppende instellingen. Doch de openbare sec tor neemt aan de transactie geen deel en boekt uit dien hoofde geen enkele ontvangst. Met behulp van het statistisch materiaal waar over men met betrekking tot de geldscheppende instellingen in België beschikt, kunnen de bewegin gen van de vorderingen van deze instellingen op de openbare sector voldoende nauwkeurig ontleed wor den. H et is namelijk mogelijk zonder veel ramingen een onderscheid te maken tussen de verrichtingen (1) Be overheid omvat de Staat, de plaatselijke besturen (provlncieB, steden en gemeenten), de zelfstandige fondsen en instellingen van sociale verzekering. (1) Do openbare sector omvat, naast do overheid (zie noot l) de para statale bedrijven, de openbare kredietinstellingen en de vroegere kolonie Congo.

die beslist tot de financiering van de Schatkist leiden en die welke overeenstemmen met een tegelde making van de schuld ; wat de geldschepping betreft die door deze tegeldemaking tot stand komt, kan men moeilijker aanduiden welke de begunstigde sector is geweest. Tenslotte moet men er rekening mee houden dat wanneer de pariteit van de frank of van sommige buitenlandse geldsoorten gewijzigd wordt, bepaalde activa- of passiva — de goudvoorraad en geheel of een deel van de tegoeden en verplichtingen in de viezen — moeten geherwaardeerd worden. Kolommen (1), (2) en (3) « Geldhoeveelheid en quasi monetaire liquiditeiten » : Met uitzondering van het tweede halfjaar 1960 en 1961 waarvoor verwezen wordt naar noot (1) on deraan tabel X III-6, worden de bedragen van deze kolommen verkregen door het verschil te maken tussen de uitstaande bedragen opgenomen in tabel X III-1. Kolom (4) « Transacties met het buitenland » : de beschrijving van deze kolom, die overeenstemt met kolom (10) van tabel XIII-8, zal men hierna in de toelichting van laatstgenoemde tabel vinden. Kolom (5) « Kredieten aan bedrijven en particu lieren » die alle discontokredieten, voorschotten en acceptkredieten bij hun oorsprong verleend door de geldscheppende instellingen aan in België geves tigde bedrijven en particulieren omvat, is vanaf het derde kwartaal 1963 afgeleid uit deel A van tabel XIII-13, kolom (4). Kolommen (6) en (7) « Herfinanciering buiten de geldscheppende instellingen van commerciële vor deringen op het buitenland en van kredieten aan bedrijven en particulieren » zijn, sedert het derde kwartaal van 1963 berekend uit tabel X III-13, respectievelijk deel A kolom (7) min kolom (12) en deel B kolom (7) min kolom (12). De reden waarom een verandering van de geldhoeveelheid als gevolg van een herfinanciering in een afzonderlijke rubriek wordt opgenomen en niet in mindering komt van kolom (4) of (5) is de volgende : een verschuiving van de financieringslast van de geldscheppende naar de niet-geldscheppende financiële instellingen wijzigt geenszins de sectoren waarnaar de geldmiddelen bij het oorspronkelijk verlenen van de kredieten zijn gevloeid. Bijgevolg mogen noch kolom (4) noch kolom (5) gewijzigd worden, maar komt de herfinan ciering voor als een afzonderlijke rubriek. Aldus komt een stijging van de herfinanciering voor als een contractiefactor (negatief teken), een daling van de herfinanciering als een factor van verruiming (positief teken). Kolom (8) « Geldschepping ten behoeve van de Staat » : de geldschepping ten behoeve van de Staat geschiedt, hetzij door directe overdracht van effecten van de schuld aan de geldscheppende instellingen, hetzij door netto-overdracht aan de geldscheppende instellingen van deviezen voortvloeiende uit lenin gen in het buitenland. De eerste financieringswijze omvat de volgende bestanddelen : — de evolutie van de portefeuille der geldscheppen de instellingen bestaande uit effecten van de

— 144 —

Staatsschuld die over het algemeen niet door elke belegger verkrijgbaar zijn ; — de evolutie van de vordering die het B.P.C. op de Staat heeft, overeenstemmend met de beweging der tegoeden van particulieren en de rekeningcourant van het Belgische Muntfonds bij de Schatkist ; — de evolutie van de portefeuille der geldscheppen de instellingen bestaande uit door elke belegger verkrijgbare effecten van de Staatsschuld, doch alleen in de mate waarin deze evolutie het gevolg is van inschrijvingen bij de uitgifte of van innin gen van vervallen effecten ; — de regularisatie-aankopen bij gelegenheid uit gevoerd door het Rentenfonds, die ertoe leiden tijdelijk geldmiddelen ter beschikking van de Schatkist te stellen. Wat de netto geldschepping ten behoeve van de Schatkist door overdracht van deviezen betreft, zij vloeit voort uit de hierna volgende kapitaaltransacties met het buitenland : — de overdrachten ( + teken) door de Schatkist aan de geldscheppende instellingen van deviezen of van Belgische franken (1) voortvloeiend uit de verhogingen van in het buitenland geplaatste schulden alsmede uit de aflossing van leningen die zij aan het buitenland verleende ; — de aankopen (— teken) door de Schatkist bij de geldscheppende instellingen van deviezen of van Belgische franken (1) die zij nodig heeft voor de leningen aan het buitenland en de ver minderingen van in het buitenland geplaatste schulden. Kolom (9) « Geldschepping ten behoeve van de andere overheidslichamen » : de monetaire finan ciering van de andere openbare besturen (2) ge schiedt op dezelfde wijze als voor de Staat door afneming van voorschotten in rekeningen-courant, overdrachten van effecten van de schuld en nettooverdrachten van deviezen. Kolommen (10) en (11) « Tegeldemaking van over heidspapier » : de tegeldemaking heeft plaats, hetzij in de vorm van een direct optreden van de geld scheppende instellingen op de markt van het over heidspapier, hetzij via het Rentenfonds. Kolom (12) « Kredieten aan niet-geldscheppende financiële instellingen » : de verschillen tussen de uitstaande bedragen in kolom (12) van tabel XIII-1 werden gecorrigeerd om met de volgende factoren rekening te houden : — de tegeldemaking van effecten van de schuld der parastatale kredietinstellingen, werd over gebracht naar kolom (10) ; — de beweging van het daggeld dat het Renten fonds aan parastatale kredietinstellingen met behulp van monetaire middelen heeft geleend, werd bijgevoegd. Kolom (13) « Obligatieleningen van de deposito banken » : de bedragen van deze kolom stemmen (1) Wanneer de Schatkist Belgische franken van de geldscheppende instel lingen ontvangt of er aan hen afstaat ten gevolge van of met het oog op haar kapitaaltransacties met het buitenland, is het resultaat hetzelfde als wanneer de kredieten die zij van die instellingen ontvangt zouden stijgen of dalen. (2) Voor de bepaling van de « andere openbare besturen », zie de toelichting bij kolom (8) van tabel XIII-1. '

overeen met de verschillen tussen de uitstaande bedragen vermeld in kolom (13) van tabel XIII-1. Kolom (14) « Diversen » : de verschillen tussen de uitstaande bedragen van kolom (14) van tabel X III-1 werden gecorrigeerd ten einde rekening te houden met de tegeldemaking van effecten van de schuld der parastatale bedrijven, die naar kolom (10) werd overgebracht, en met de tegenwaarde van de statis tische aanpassing van de goudvoorraad en nettodeviezenpositie. Tabel X III-7 —

G e ld h o e v e e lh e id

Deze tabel geeft het detail van kolom (1) van tabel XIII-1. In beginsel wordt de geldhoeveelheid gevormd door de gezamenlijke betaalmiddelen bestaande uit vorderingen op de geldscheppende instellingen luidende in Belgische franken en toebehorende aan niet-geldscheppende ingezetenen, en die onmiddellijk kunnen dienen voor de afwikkeling van transacties zonder dat men eerst andere geldvormen dient te gebruiken. In de mate dat zij bekend waren werden de verplichtingen in Belgische franken voor ten hoogste een maand van de Belgische geldscheppende instellingen t.o.v. het buitenland uit de geldhoeveel heid verwijderd en met het min teken ingedeeld bij de goudvoorraad en nettodeviezenpositie (1). De bestanddelen van de geldhoeveelheid zijn : a) het chartale geld, d.w.z. de biljetten en mun ten van de Schatkist (kolom 1) en de biljetten uitge geven door de N.B.B. (kolom 2). De chartale geldhoeveelheid (kolom 3) is gelijk aan de som van die bestanddelen, verminderd met de chartale kasmiddelen van de geldscheppende instellingen. Er zij aangestipt dat de chartale geld hoeveelheid in handen van de niet-ingezetenen — o.m. de Belgische biljetten in het bezit van inge zetenen van het Groothertogdom Luxemburg, waar van het monetair bestel gedeeltelijk berust op het Belgisch chartaalgeld — niet kon worden afgezon derd bij gebrek aan juiste aanwijzingen ; b) het girale geld, d.w.z. de tegoeden in Belgische franken op de dadelijk en op ten hoogste een maand opvraagbare rekeningen, aangehouden door nietgeldscheppende ingezetenen bij de geldscheppende instellingen. H et girale geld toebehorend aan de Schatkist en de lagere overheid (kolom 4) wordt gevormd door de tegoeden in postrekening van de buitengewone Rijksrekenplichtigen en door de tegoeden in rekening van de lagere overheid bij het Gemeentekrediet van België. H et girale geld in handen van de in België ge vestigde bedrijven en particulieren (met inbegrip van de administratieve parastatale instellingen) omvat : — de rekeningen-courant bij de N.B.B. (kolom 5) op naam van instellingen die onder een speciale wet vallen of op naam van in België gevestigde particulieren. De tegoeden in rekening-courant van de geldscheppende instellingen bij de N.B.B. worden niet aangetekend ; (1) De redenen waarop deze verwijdering steunt vindt men ln de « Berekening van de geldvoorraad In de Belgische economie », Tijdschrift voor Documentatie en Voorlichting van de N.B.B., december 1949, blz. 337.

— 145 —

— de tegoeden van de bedrijven en particulieren bij het B.P.C. (kolom 6), na aftrek van het tegoed van de N.B.B. voor rekening van het Ministerie van Openbaar Onderwijs (1), de tegoeden van de geldscheppende instellingen, en van de te goeden van het Europees Ontwikkelingsfonds van de E.E.G. (voorheen Fonds voor de ont wikkeling van de landen en gebieden overzee) en het Europese Oriëntatie- en Garantiefonds voor de landbouw ; (2) — de dadelijk en op ten hoogste een maand opvraag bare deposito’s in Belgische franken bij de ban ken (3) alsmede de dadelijk en op ten hoogste een maand opvraagbare deposito’s van bedrijven en particulieren bij het Gemeentekrediet van België (kolom 7) ; de kasmiddelen van de geld scheppende instellingen bij de banken en het Gemeentekrediet van België werden afgetrok ken (3). Zoals aangestipt in noot (3) van tabel XIII-7 omvatten de bedragen tot eind juli 1960 ook de te goeden van Kongolese ingezetenen niet-banken. Nadien konden zij eruit verwijderd worden. Tabel X III-8 —

G o u d v o o r r a a d e n n e tto d e v ie z e n p o s itie v a n d e g e ld s c h e p p e n d e in s t e llin g e n (4)

In de kolommen (1) en (2) van deze tabel wordt het totaal bedrag van de goudvoorraad en nettodeviezenpositie van de geldscheppende instellingen in twee rubrieken gesplitst : eensdeels, het bedrag van de goudvoorraad en nettodeviezenpositie in het bezit van de N.B.B., anderdeels het saldo der vor deringen en verplichtingen tegenover het buiten land van de andere geldscheppende instellingen samen. De goudvoorraad en nettodeviezenpositie van de geldscheppende instellingen stemt overeen met het goudbezit, vermeerderd met het verschil tussen tegoeden en de verplichtingen van de geldscheppende instellingen tegenover niet-ingezetenen onverschillig of deze tegoeden en verplichtingen uitgedrukt zijn in Belgische franken of in vreemde valuta’s. De kolommen (1) tot (3) geven de uitstaande be dragen, per einde kwartaal, van de goudvoorraad en nettodeviezenpositie. De vorderingen en verplichtin gen die in deze kolommen het nettosaldo opleveren, worden op meer omstandige wijze ingedeeld in de tabellen XIII-2, XIII-3, X III-4 en XIII-5, rubriek A van het actief en van het passief. H et zijn de gegevens van kolom (3) die in de tabel XIII-1, kolom (6), wor den overgenomen. De kolommen (4), (5) en (6) geven per jaar en per kwartaal de beweging van de goudvoorraad en nettodeviezenpositie aan, na uitschakeling van de bewegingen die niet voortvloeien uit transacties met het buitenland, van a) de N.B.B. ; b) de andere geldscheppende instellingen ; c) de gezamenlijke geldscheppende instellingen. (1) Schoolpact wet van 29 mei 1959, artikel 15. (2) De tegoeden in postrekening van het Europees Ontwikkelingsfonds en het Europese Orientatie- en Garantiefonds voor de Landbouw vallen onder de bepaling van de goudvoorraad en nettodeviezenpositie. (3) De N.K .B.K. onderging een zelfde statistische behandeling tot eind juni 1963. (4) Voor de economische betekenis van die tabel, zie in het Tijdschrift voor Documentatie en Voorlichting van de N.B.B., van november 1955 het artikel « Monetaire en financiële ontwikkeling van de Belgische economie sedert juni 1954. — De vorming van de geldhoeveelheid », blz. 317 en 318.

Kolom (4) « N.B.B. » : de voornaamste bewegin gen die geen verband houden met transacties met het buitenland en die afgezonderd werden zijn : — in het eerste kwartaal van 1967, een vermindering van de goudvoorraad en nettodeviezenpositie met 0,2 miljard tengevolge van de gelijkschake ling van de dadelijk opvraagbare deposito’s in het bezit van Europese functionarissen met de verplichtingen aan het buitenland, daar waar zij vroeger aangezien werden als verplichtingen tegenover ingezetenen ; — in het derde kwartaal van 1969 een daling van de buitenlandse tegoeden met 0,2 miljard als gevolg van de wet van 9 juni 1969 waardoor het bezit aan Belgische franken van het I.M.F. in mindering komt van de buitenlandse tegoeden van de N.B.B. Eenzelfde aanpassing deed zich voor in het laatste kwartaal van 1970 ten bedra ge van 0,1 miljard ; — in het laatste kwartaal van 1969 een stijging van de buitenlandse tegoeden ten bedrage van 0,4 miljard tengevolge van de revaluatie van de Duitse mark ; — in het eerste kwartaal van 1970 de stijging van de buitenlandse tegoeden ingevolge de toekenning van speciale trekkingsrechten uit hoofde van de jaarlijkse algemene verdeling van speciale trek kingsrechten. Kolom (5) « Overige geldscheppende instellin gen » : om de bedragen van deze kolom te bepalen werden de beide volgende aanpassingen aangebracht : — tot eind juni 1963 werd de statistische reeks van de netto buitenlandse tegoeden der banken, die voor de uitstaande bedragen wordt gebruikt (kolom 2), vervangen door een andere statistische reeks van de netto buitenlandse tegoeden der banken die inzonderheid wordt gebruikt bij de berekening van de financiering van het saldo der betalingsbalans ; — tot eind juni 1963 werd ook de tegeldemaking van effecten van de schuld van Kongo over gebracht naar kolom (10) van tabel XIII-6. Zoals uitgelegd gebruikte men vanaf midden 1963 voor de opstelling van kolom (5) dezelfde bron als voor de uitstaande bedragen (kolom 2). Deze wijziging in de opstelling van kolom (5) laat zich ook gevoelen in kolom (10) van tabel X III-8 (transacties met het buitenland : lopend saldo en kapitaaltransacties van de bedrijven en particulieren). De kolommen (7) en (8) vermelden het saldo van de kapitaaltransacties van de overheid met het bui tenland, waarbij het onderscheid wordt gemaakt tus sen de Staat en de overige openbare besturen. Vroeger werden reeds de redenen belicht waarom die verrich tingen, die de beweging van de goudvoorraad en nettodeviezenpositie van de geldscheppende in stellingen beïnvloeden, in feite moeten gerekend worden tot de geldschepping ten behoeve van de overheid. Kolom (9) geeft de evolutie van de herfinanciering buiten de geldscheppende instellingen van commer ciële vorderingen op het buitenland. Een omstan dige omschrijving van deze rubriek werd gegeven bij de uitleg betreffende kolommen (6) en (7) van ta bel XIII-6.

— 146 —

Kolom (10) omvat het totaal van de transacties met het buitenland met uitzondering van de trans acties van de overheid en wordt overgenomen in kolom (4) van tabel XIII-6 onder de benaming « Transacties met het buitenland (lopend saldo + kapitaaltransacties van de bedrijven en particu lieren) ». Kolom (12) weerspiegelt de goudvoorraad en nettodeviezenpositie volgens de betalingsbalans van de B.L.E.U. (zie tabel IX-1). De beweging ervan wijkt nochtans af van de in kolom (6) vermelde bewegingen van de goudvoorraad en nettodeviezen positie van de geldscheppende instellingen (zie noot 4 van tabel XIII-8). Dit verschil is gelijk aan : — de veranderingen in de goudvoorraad en de nettodeviezenpositie van de geldscheppende in stellingen van de B.L.E.U. die voortvloeien : a) uit de veranderingen in de nettotegoeden of -verplichtingen van de Luxemburgse ban ken op en aan andere landen dan België en tegenover in de B.L.E.U. gevestigde internationale instellingen; b) in I960, uit de veranderingen in de verplich tingen van de Belgische banken aan de Kongo lese bedrijven : die twee veranderingen komen voor in kolom (12) maar niet in kolom (6) ; — minus a) sedert het derde kwartaal van 1963, de veran deringen in de nettotegoeden van de Belgische banken op Luxemburgse ingezetenen ; b) sedert het tweede kwartaal van 1968, de ver anderingen in de Luxemburgse overheids fondsen in het bezit van de N.B.B. (die twee veranderingen komen voor in kolom (6) maar niet in kolom (12). Tabel X III-9 —

U it s t a a n d e d is c o n t o k r e d ie t e n , v o o r sc h o tten e n a c c e p t k r e d ie t e n a a n B e l g i s c h e e n b u it e n la n d s e b e d r i jv e n e n p a r t i c u l ie r e n

Deze tabel bestrijkt slechts de periode begin 1960 — midden 1963 (1). In onderhavige publikatie wordt zij slechts vermeld tot midden 1963. Voor de daaropvolgende periode gaande van midden 1963 tot 1970 werd zij vervangen door een meer volledige en stelselmatige voorstelling die — onder verschei dene aspecten — tot uiting komt in de tabellen X III - 1 0 tot x m - i 3 . Tabel X III-10 —

O pgen o m en b ed ragen v a n de d is c o n to k r e d ie te n , v o o rsc h o tte n e n a c c e p t k r e d ie t e n b i j h u n o o r s p r o n g d o o r d e d e p o s it o b a n k e n v e r le e n d a a n b e d r i jv e n e n p a r t i c u l ie r e n e n a a n h et b u it e n la n d — Z ic h t b a r e e c o n o m is c h e b e s te m m in g

Tabel X III-11 —

O p gen o m en bed ragen v a n de d is c o n to k r e d ie te n , v o o rs c h o tte n e n a c c e p t k r e d ie t e n b i j h u n o o r s p r o n g d o o r d e b a n k e n v e r le e n d a a n b e d r i j v e n e n p a r t i c u l i e r e n e n a a n h et b u it e n la n d — V o r m en h o u d ersch a p

(1) De samenstelling en de inhoud van deze tabel werden uitvoerig beschre ven in de Belgische Economische Statistieken, 1950-1960, blz. 127/28.

Tabel XIII-12 —

D is c o n t o k r e d ie t e n , v o o rs c h o tte n e n a c c e p t k r e d ie t e n a a n b e d r i jv e n e n p a r t i c u l i e r e n e n a a n h et b u it e n la n d o n d e r g e b r a c h t b i j d e N a t i o n a le B a n k v a n B e lg ië

Tabel X III-13 —

O pgen o m en b ed ragen v a n de d is c o n to k r e d ie te n , v o o rs c h o tte n e n a c c e p t k r e d ie t e n b i j h u n o o r s p r o n g d o o r d e g e ld s c h e p p e n d e in s t e llin g e n v e r le e n d a a n b e d r ijv e n e n p a r t i c u l i e r e n e n a a n h et b u it e n la n d

De in deze tabellen opgenomen kredieten worden geacht te zijn verstrekt aan bedrijven en particulie ren wegens de vorm waarin zij aangetekend worden. H et betreft immers de kredieten die bij hun oor sprong door de geldscheppende instellingen of door een deel ervan verleend worden in de hierna volgende vormen : discontokredieten, voorschotten, al dan niet gewaarborgd door reële zekerheden, en accept kredieten. D it betekent dat bepaalde kredieten, die in een andere vorm aan de bedrijven en particulieren en het buitenland zijn verleend, niet zijn opgenomen. In het bijzonder hebben de statistische reeksen geen betrekking op de door de geldscheppende instellingen opgenomen obligaties uitgegeven door bedrijven en particulieren. In dat opzicht is er dus geen enkele afwijking van het begrip « kredieten » zoals dat gehuldigd werd bij het opmaken van tabel XIII-9. Nochtans is er een andere belangrijke, reeds eerder vermelde, wijziging aangebracht, waardoor niet meer de instelling die de eerste uitbetaling deed beschouwd wordt als die welke oorspronkelijk het krediet verleende, maar wel de instelling die over de realisatie van de verrichting besliste. Daardoor werden vele statistische reeksen gewijzigd en werden de cijfers van de onderscheiden kolommen herzien vanaf midden 1963 (1). Tevens gaat men in de samenstelling van de tabellen XIII-10 tot XIII-13 uit van een dubbel onderscheid. In de eerste plaats maakt men een indeling in kredieten aan bedrijven en particulieren enerzijds, en aan het buitenland anderzijds. In de. tweede plaats wordt er een onderscheid gemaakt tussen het begrip « kredieten die bij hun oorsprong hetzij door de banken, hetzij door de N.B.B., hetzij door de geldscheppende instellingen worden verleend », en het begrip kredieten « gefinan cierd » door of « ondergebracht » bij de instellingen in kwestie. Tabel X III-10 omvat meer bepaald een uit splitsing volgens de zichtbare economische bestem ming van het totaal der opgenomen discontokre dieten, voorschotten en acceptkredieten bij hun oorsprong door de depositobanken aan bedrijven en particulieren en aan het buitenland verleend. Bij deze indeling moet een zeker voorbehoud worden gemaakt. Eerst en vooral omdat, in de meeste gevallen, de bedragen vermeld onder de titel « speci fieke financieringen » het resultaat zijn van onvolle dige tellingen. In de tweede plaats omdat de aan gegeven bestemming slechts een zichtbare bestem ming is : zij vermeldt de onmiddellijke aanwending die aan de kredieten gegeven wordt, zonder rekening te houden met de mogelijkheid dat zij eenvoudig in de plaats komen van andere middelen die meteen (1 ) B oven dien w orden de nieuwe reeksen ook gegeven per 31 decem ber 1962.

— 147 —

voor andere aanwendingen vrijkomen. In de derde plaats ontbreken er ook cijfergegevens over sommige belangrijke « specifieke financieringen » (o.m. in zake de betalingstermijnen die de Belgische bedrij ven elkaar onderling toestaan). Men stelt bijgevolg vast dat de statistische documentatie aangaande de «economische bestemmingen» nog zeer onvolledig is. Tabel XIII-11 « Opgenomen bedragen van de discontokredieten, voorschotten en acceptkredieten bij hun oorsprong door de depositobanken verleend aan bedrijven en particulieren en aan het buiten land », bevat naast het reeds genoemd dubbel onder scheid, een indeling volgens de vorm van de kre dieten (bankaccepten, handelspapier, voorschotten). Een nadere omschrijving van bepaalde kolommen van deze tabel is te vinden bij de omschrijving van tabel X III-13 met als enig verschil dat deze laatste tabel betrekking heeft op alle geldscheppende in stellingen. Tabel X III-12 « Discontokredieten, voorschotten en acceptkredieten aan bedrijven en particulieren en aan het buitenland ondergebracht bij de Nationale Bank van België » heeft betrekking op de kredieten die de N.B.B. bij hun oorsprong heeft verleend, hoofdzakelijk door tussenkomst van haar discontokantoren, en die welke zij ten gunste van andere financiële instellingen geherdisconteerd heeft. Tabel XIII-13 « Opgenomen bedragen van de discontokredieten, voorschotten en acceptkredieten bij hun oorsprong door de geldscheppende instel lingen verleend aan bedrijven en particulieren en aan het buitenland » omvat de kredieten verleend door alle geldscheppende instellingen sam en.. Kolom (4) van deel A omvat het geheel van de kredieten aan Belgische bedrijven en particulieren bij hun oorsprong verstrekt door de geldscheppende instellingen, in hoofdzaak door de handelsbanken. Nochtans geeft deze kolom geen beeld van de invloed die er uitgaat van de kredietverlening aan bedrijven en particulieren op het geldaanbod aangezien de kredietverlening door de geldscheppende instelling voor deze instelling niet altijd gepaard gaat met een afvloeiing van middelen. Een niet onbelangrijk deel van deze kredieten wordt immers niet door de depositobanken zelf gefinancierd maar buiten hen verhandeld; dat is het geval met de verstrekte accept kredieten die enkel aanleiding geven tot het lenen van de handtekening van de bankier en de verrich tingen die eerst door de banken worden gefinancierd en vervolgens door rugtekening worden gemobili seerd, hetzij bij het H.W .I., hetzij bij de N .B .B ., hetzij op de kapitaalmarkt. Deze herfinanciering komt tot uiting in kolom (7) van deel A. De uiteinde lijke invloed van de kredietverlening op het geld aanbod komt naar voren in kolom (11) « Kredieten ondergebracht bij de geldscheppende instellingen ». Kolom (4) van deel A geeft ook geen volledig beeld van de totale kredietverlening aan bedrijven en particulieren (1), aangezien men geen rekening houdt met de kredieten verstrekt door de niet-geldscheppende financiële instellingen. Zij geeft wel een vrij representatief beeld van de evolutie van het kort lopend krediet daar de niet-geldscheppende financiële instellingen hoofdzakelijk langlopend krediet ver strekken. (1 ) Cf. tabel X V II- 1 2 .

Kolom (4) van deel B heeft betrekking op het geheel van de bij hun oorsprong door de geldscheppen de instellingen aan buitenlandse bedrijven en parti culieren verstrekte acceptkredieten, discontokredie ten en voorschotten. Meer bepaald omvat kolom (2) het gedisconteerd handelspapier verworven bij de mobilisering van wissels door Belgische uitvoerders getrokken op hun buitenlandse invoerders. Met deze vorderingen op het buitenland wordt ook gelijkgesteld de mobili sering van bankaccepten in Belgische franken met betrekking tot de uitvoer (kolom 1). De bankaccepten luidend in deviezen worden slechts tot een kredietverlening aan het buitenland gerekend indien de debiteur die op de vervaldag zal dienen te betalen een buitenlander is. Meestal is dat niet het géval want de meeste verrichtingen met bankaccepten luidend in deviezen hebben betrekking op een krediet in het kader van een Belgische invoer waarbij de schuldenaar op de vervaldag een ingezetene is. Kolom (3) omvat de kaskredieten aan het buiten land. In tegenstelling tot voornoemde vorderingen op het buitenland worden deze niet gefinancierd ten gunste van B.L.E.U.-ingezetenen en oefenen zij bijgevolg niet noodzakelijk een invloed uit op het binnenlands geldaanbod. Op te merken valt dat bepaalde vorderingen van de banken op bedrijven in het totaal van de aan het buitenland verstrekte kredieten niet zijn begrepen alhoewel zij de vorm hebben van handels papier. H et zijn de vorderingen die de banken ver werven door in het buitenland in deviezen gesteld handelspapier te kopen dat transacties vertegen woordigt waaraan de Belgische economie geen deel nam. Door deze verrichtingen wijzigen de banken enkel de aard waarin zij hun deviezenreserves vor men teneinde ze te doen renderen. De aard van deze beleggingen laat niet toe ze te rekenen tot de mede werking die de bankier verleent in zijn hoedanigheid van kredietgever ; zij maken eerder deel uit van de buitenlandse tegoeden van de banken en komen als dusdanig voor in tabel XIII-8. H et geheel van de kredieten bij hun oorsprong verleend door de geldscheppende instellingen aan het buitenland (deel B, kolom 4) maakt deel van kolom (2) van tabel XIII-8, van kolom (6) van tabel XHI-1 en in beweging van kolom (4) van tabel XIII-6. Zoals wij reeds aanstipten financieren de deposito banken de oorspronkelijk door hen toegestane kredieten aan bedrijven en particulieren in binnenof buitenland slechts binnen de perken van hun werkmiddelen. Kolom (7) toont aan in welke mate de openbare en particuliere financiële instellingen die in België geen geldscheppende functie uitoefenen, de kredieten van de geldscheppende instellingen financieren. De bedragen die in tabel X III-13 voorkomen in deel A, kolom (11), verhoogd met de bedragen van kolom (12) vindt men terug in kolom (9) van tabel X III-1. De bedragen van kolom (4), deel A van tabel X III-13 vindt men terug in tabel X III-1. kolom (10) en, als veranderingen, in kolom (5) van tabel XIII-6. Het verschil tussen kolom (10) en kolom (9) van tabel XIII-1 vindt men terug, als veranderingen, in kolom (7) van tabel XIII-6.

— 148 —

B. AN D ER E G EG EVENS AA NG AA ND E D E VO O RNAAM STE BELGISCHE G ELD SCH EPPEN DE IN ST EL LIN G EN Bronnen :

Nationale Bank van België (N.B.B.). Bankcommissie. Bestuur der Postchecks. (B.P.C.)

Bibliografie : Belgisch Staatsblad. Statistisch Jaarboek voor België. Statistisch Tijdschrift van het N.I.S. Jaarverslagen van de N.B.B. Tijdschrift voor Documentatie en Voorlichting van de N.B.B. Jaarverslagen van de Bankcommissie. Bulletin de VI.R.E.S.

I. Tabel X III-14 —

B a la n s e n o p 3 1

NATIONALE BANK VAN BELGIE decem ber

Hierna volgt een korte beschrijving van de voornaamste posten van de balans van de N.B.B.

A C T IV A

G oudvoorraad Onder dit hoofd wordt het goudbezit (baren en munten) van de N.B.B. geboekt dat deze, hetzij in België, hetzij in het buitenland, aanhoudt. Voor alle balansen die in onderhavig tijdschrift zijn opgenomen, is de tegenwaarde in Belgische franken van de goudvoorraad berekend op basis van fr. 56.263,7994 per kilogram fijn goud, wat over eenstemt met de definitie van de Belgische munt eenheid in artikel 1 van de wet van 12 april 1957 betreffende het muntstatuut : « De frank, Belgische munteenheid, is gevormd uit 19,74824173 milligram goud met een gehalte van 900 duizendste fijn metaal ». • Internationaal M untfonds (1) Krachtens de wet van 9 juni 1969 betreffende de instemming van België met het amendement van de overeenkomst waardoor het I.M.F. tot stand werd gebracht, en betreffende het muntstatuut, mag de N.B.B. de rechten die de Belgische Staat bezit als lid van het I.M .F., zoals ze zijn gedefinieerd in artikel 2 van de bovenvermelde wet, als eigen tegoeden boeken op voorwaarde dat zij de verplich tingen van België, nl. Belgisch geld, goud óf buiten landse geldsoorten aan die internationale instelling of aan haar leden verstrekken, overneemt. De tegoeden die de N.B.B., ingevolge deze be palingen en de overeenkomsten van 7 oktober en 7 november 1969 met de Staat, heeft verworven of zal verwerven, zijn geboekt onder de volgende posten, die elk overeenstemmen met de categorie van rechten van de Belgische Staat waarvan de N.B.B. eigenaar wordt : D e e ln e m in g

Op 31 december 1970 vertegenwoordigde het quotum van België in het I.M.F. $ 650.000.000 of 32,5 miljard Belgische frank. (1) In de balansen van 1960 tot 1968 kwamen de vorderingen geboekt uit naam van het I.M.F. voor onder een andere rubriek (cf. blz. 00).

Krachtens artikel 2, alinea 2 van de wet van 9 juni 1969, mag de N.B.B. « de rechten die de Belgische Staat bezit uit hoofde van het deel van zijn quotum in het Fonds dat de tegoeden in Belgische franken van dit laatste overtreft », als eigen tegoeden boeken. Dat bedrag stemt overeen met wat men is overeengekomen te noemen trekkingsrechten in de « goudtranche » en in de « super-goudtranche ». Op 31 december 1970 beliep het 19,6 miljard frank. L e n in g e n

Onder deze rubriek zijn opgenomen, de vorderin gen uit hoofde van de uitleningen aan het I.M.F. toegestaan krachtens de beslissing van 5 januari 1962 van de Raad van beheer van het I.M.F. met be trekking tot de Algemene Leningsovereenkomsten waarbij België aansloot bij de wet van 4 januari 1963. De N.B.B. heeft er zich nl. toe verbonden : — enerzijds, de bedragen in Belgische franken die het I.M.F. zou opvragen, bij dit laatste, bij wijze van uitlening, te storten ; — anderzijds, aan een aan die overeenkomsten deelnemende Staat de nodige Belgische franken of buitenlandse geldsoorten te verstrekken in dien België ertoe verplicht wordt alle of een deel van de uitleningen welke die Staat zelf zou heb ben toegestaan, voor haar rekening te nemen. H et totale bedrag van die verrichtingen zou ten hoogste 7,5 miljard Belgische frank mogen belopen. Gedurende hun bestaan van december 1964 tot juli 1969 werden die vorderingen gedekt door speciale Belgische schatkistbons die de N.B.B. had verkre gen in gevolge de overeenkomst van 1 februari 1963 met de Staat, gewijzigd door die van 1 december 1964 en waarvan sprake is onder de actiefpost « Overheids effecten ». B i jz o n d e r e tr e k k in g s r e c h t e n

Onder deze post boekt de N.B.B. de bijzondere trekkingsrechten die door het I.M.F. aan België zijn toegekend, alsmede de bijzondere trekkings rechten op een andere wijze door België verkregen. Op het ogenblik dat de toewijzingen geschieden moet er geen enkele storting bij het I.M.F. worden gedaan. Tot eind 1970 stond het I.M.F. slechts één tranche bijzondere trekkingsrechten aan België toe : op 1 januari 1970 wees het een bedrag van fr. 3.545 miljoen of 16,8 pet. toe van het quotum van België in het I.M.F. De tegenpost van de bijzondere trek-

kingsrechten die aan België zijn toegekend komt op het passief voor onder de termijnrekening « I.M.F. : bijzondere trekkingsrechten, netto cumulatieve toe wijzing ». De actiefpost « Bijzondere trekkingsrechten » om vat eveneens de bijzondere trekkingsrechten ver kregen van deelnemende lidstaten of van andere houders van bijzondere trekkingsrechten in ruil voor werkelijk inwisselbare geldsoorten. H et ge bruik dat België van de bijzondere trekkingsrechten maakt, heeft een tegenovergestelde uitwerking.

sche franken. In mei 1963 schreef de N.B.B. er voor het eerst op in voor een bedrag van fr. 1,5 mil jard ; deze inschrijving werd in mei 1965 vernieuwd tot de vervaldag van mei 1967. In november 1967 schreef de N.B.B. in voor een bedrag van fr. 3 miljard. De voorwaarden die verbonden waren aan deze laatste certificaten, waren van dien aard dat zij een actief vormden in overeenstemming met artikel 24 van de statuten ; ingevolge deze voorwaarden wer den zij in december 1968, vervroegd terugbetaald.

T otaal van de d ek k in gselem en ten De wet van 12 april 1957 betreffende het muntstatuut, houdende wijziging van de organieke wet en van de statuten van de N .B .B., bepaalde dat de N.B.B. verplicht is een goudvoorraad aan te houden die ten minste gelijk is aan een derde van het bedrag van haar direct opvraagbare verplichtingen.

Krachtens de wet van 28 juli 1948 (1) worden de betalingsakkoorden uitgevoerd voor rekening en onder garantie van de Staat.

De wet van 9 juni 1969 betreffende de instemming van België met het amendement van de overeen komst waarbij het I.M.F. tot stand werd gebracht, en betreffende het muntstatuut, heeft, in artikel 4, de definitie van de dekking der direct opvraagbare verplichtingen van de N.B.B. verruimd. Krachtens dat artikel en ingevolge artikel 30 van de statuten « moeten de verbintenissen op zicht van de Bank tot een bedrag van ten minste een derde gedekt zijn door haar tegoeden in goud, haar vorderingen in goud op internationale financiële instellingen en door de rechten die de Belgische Staat als lid van het I.M.F. bezit en die door de N.B.B. krachtens de wet als eigen tegoeden worden geboekt ». V reem de va lu ta ’s H et bedrag van deze rubriek stemt overeen met de tegenwaarde van de in goud of dollars (1) in wisselbare tegoeden in vreemde valuta’s, onder gebracht bij de correspondenten van de N.B.B. in het buitenland, en eventueel van de buitenlandse bankbiljetten in het bezit van de N.B.B. T e ontvangen vreem d e valu ta’s en goud Deze rubriek omvat de tegenwaarde in Belgische franken van de deviezen en van het goud die ver kopers van deviezen op termijn aan de N.B.B. moeten leveren ; de tegenpost op het passief luidt : « Te leveren vreemde valuta’s en goud ». H et saldo van het totaal van de actiefrekeningen « Vreemde valuta’s » en « Te ontvangen vreemde valuta’s en goud » enerzijds, en van de passiefrekening « Te leveren vreemde valuta’s en goud » ander zijds, vertegenwoordigt de netto-deviezenpositie van de N.B.B. wanneer, zoals dat meestal het geval is, de laatste twee posten in feite beperkt zijn tot verrich tingen in vreemde valuta’s. A ctiva in het buitenland, in B elgisch e franken (rubriek die in de balansen voorkomt van 1963 tot 1967). H et betreft certificaten van de Amerikaanse Schatkist met twee jaar looptijd en luidend in Belgi(1) Sedert het begin van 1959 worden de Amerikaanse en de Canadese dollars en de valuta’s van de meeste lidstaten van het Europees Monetair Akkoord in beginsel beschouwd als inwisselbare geldsoorten.

Internationale akkoorden

Onder deze rubriek worden de ingevolge de bovenvermelde wet geopende rekeningen opgeno men. b e t a lin g s u n ie (rubriek die in de balans voorkomt van 1960 tot 1965) Krachtens de overeenkomst van 16 april 1959 met de Belgische Staat zorgt de N.B.B. voor de uitvoering van de bilaterale consoliderings- en aflossingsovereenkomsten die na de vereffening van de Europese betalingsunie werden gesloten met de landen die er lid van waren. De voornaamste punten van de overeenkomst met betrekking tot de vereffening van de Europese Betalingsunie zijn de volgende : — de N.B.B. int en betaalt voor rekening van de Staat alle bedragen die België krachtens de bilaterale aflossingsakkoorden moet ontvangen of storten ; te dien einde opent zij, op naam van de Schatkist, een speciale rekening (speciale rekening vereffening Europese Betalingsunie); — het overschot op de bedragen die België ontvangt boven die welke het betaalt aan het buitenland, wordt aangewend voor de terugbetaling, ten belope van het verschuldigde bedrag, van het saldo der schuldvordering van de N.B.B. ont staan uit de Europese Betalingsunie, en de Staat gaat de verbintenis aan dit overschot voor geen enkel ander doel te gebruiken ; — de Staat bevestigt dat hij de N.B.B. waarborgt, zoals bepaald in de overeenkomst van 1 juli 1954, tegen onverschillig welk kapitaalverlies, koers verschil of andere verliezen ; hij verbindt zich ertoe, elk ogenblik het nog niet aangezuiverde saldo van de vordering op de Europese Betalings unie terug te betalen, mits de N.B.B. een opzeg gingstermijn van honderdtwintig dagen in acht neemt; — de Staat stort elk jaar aan de N.B.B. een rente gelijk aan het verschil tussen de rente die België ontvangt en die welke het betaalt overeenkom stig de bilaterale aflossingsakkoorden. E u ro p ese

(1) Besluitwet nr. 5 van 1 mei 1944, gewijzigd bij de wetten van 2 juli 1948, 12 april 1957, 19 juni 1959 en 9 juni 1969. D g N.B.B. is belast met de uitvoering van de met het buitenland gesloten of nog te sluiten internationale betalings-, wissel- en compensaticakkoorden, tevens met de uitvoering van de akkoorden gehuldigd door de eindakte der Financiële en monetaire Conferentie van Bretton-Woods, goedgekeurd bij de wet van 26 december 1945. De uitvoering van de akkoorden geschiedt voor rekening van de Staat die onverschillig welke risico’s, kosten, commissielonen, interesten en lasten ervan op zich neemt en er de voordelen en winsten van incasseert. De N.B.B. is nochtans eigenaar van de buitenlandse munt verkregen door middel van de door haar, binnen het kader van de voormelde akkoorden, uit gegeven biljetten of verleende kredieten en boekt ze voor eigen rekening. .

— 150 —

Begin 1966 ontving de N.B.B. van het buiten land de laatste aflossingen van Griekenland, IJsland en Turkije voor een bedrag van 6,6 miljoen frank, dat werd ingeschreven op het credit van de rekening « Schatkist, speciale rekening vereffening Europese Betalingsunie ». Deze aflossingen werden vervolgens door de Schatkist opnieuw aan de N.B.B. overge maakt en geboekt op het credit van de actiefrekening « Europese Betalingsunie », die aldus vereffend is. E u r o p e e s M o n e ta ir A k k o o r d

Deze rekening omvat de tussentijdse voorschotten in Belgische franken die de N.B.B. eventueel aan de centrale banken van de Europees Monetair Akkoord-landen verleent in overeenstemming met de bepalingen van het Europees Monetair Akkoord van 5 augustus 1955 dat op 29 december 1958 van kracht werd. De bijzonderheden betreffende de uitvoering van het Europees Monetair Akkoord door de N.B.B. werden vastgelegd in de overeenkomst van 16 april 1959 met de Belgische Staat.

— de N.M.K.N., ter ontlasting van de Staat en mits conventionele subrogatie in de rechten van de N.B.B., zowel ten opzichte van de Belgische Staat die zijn waarborg verleent, als ten opzichte van de debetstaande buitenlandse instellingen, betaalt aan de N.B.B. de vorderingen op het buitenland terug die een contractuele immobilisatie of consolidatie van meer dan honderdtwintig dagen ondergaan ; —■ de N.B.B. en de N.M.K.N. stellen in gemeen overleg met de Staat het maximumbedrag van hun tussenkomst voor elk betalingsakkoord vast ; de verbintenis van de N.M.K.N. wordt in totaal tot 1 miljard frank beperkt. Krachtens de bepalingen van de overeenkomst van 1 juli 1959 heeft de N.M.K.N. in het derde kwar taal van 1959, ter ontlasting van de Staat, tegen kontante betaling, de vorderingen overgenomen die de N.B.B. bezat op de landen waarmede consolidatieakkoorden op meer dan honderdtwintig dagen wer den afgesloten, d.i. in totaal 795 miljoen frank.

De rente op die voorschotten wordt bepaald door het Directiecomité van het Europees Monetair Akkoord. Sedert februari 1960 bleef zij onveranderd op 3 pct.

D ebiteuren w eg en s ter m ijnver kopen van v r e em de valu ta’s en goud

Van de mogelijkheden die het Europees Monetair Akkoord biedt om voorschotten te openen werd sedert 1 april 1963 geen gebruik meer gemaakt.

Deze rekening vermeldt de verplichtingen tegen over de N.B.B. van kopers van op termijn tegen Belgische franken te leveren deviezen of goud. De tegenpost op de passiefzijde is de rekening « Te leveren vreemde valuta’s en goud ».

(rubriek die in de balansen voorkomt van 1960 tot 1968) Krachtens artikel 5 van de wet van 19 juni 1959, is de N.B.B. gesubrogeerd in de rechten die de Staat bezit als lid van het I.M.F. De Staat blijft lid in naam en oefent voor rekening van de N.B.B. de rechten uit waarin deze is gesubrogeerd. Dienten gevolge werd de N.B.B. gemachtigd, in haar boeken als eigen bezit aan te tekenen de vordering die de Belgische Staat heeft op het I.M.F. tot terugbetaling van zijn quotum als lid van het I.M .F., en zulks ten belope van de biljetten die werden uitgegeven, de kredieten die werden verleend of de bedragen in goud die zij voor rekening van de Staat heeft ge stort. I .M .F .

A n d e re a k k o o rden

Deze post omvat de gezamenlijke vorderingen in vreemde valuta’s of in Belgische franken van de N.B.B. op landen die geen deel uitmaken van het Europees Monetair Akkoord en waarmee België betalingsakkoorden heeft gesloten. Op de krachtens deze akkoorden toegestane voor schotten is de overeenkomst van 25 februari 1947 tussen de Staat en de N.B.B. en die van 1 juli 1959 tussen de Staat, de N.B.B. en de N.M.K.N. toe passelijk ; zij steunen op de volgende beginselen : — de N.B.B. verleent, uit eigen middelen, de voor schotten op korte termijn die aan de centrale banken of aan de buitenlandse monetaire over heden dienen toegestaan in uitvoering van beta lingsakkoorden gesloten of nog te sluiten met landen die geen deel uitmaken van het Europees Monetair Akkoord ; de Staat vergoedt haar een rente berekend tegen de discontovoet toegepast voor het geaccepteerd in een bank gedomicilieerd papier ;

H andelspapier De portefeuille handelspapier omvat, behalve het in België betaalbare handelspapier, het gedis conteerde papier in Belgische franken betaalbaar in het buitenland (1). V oorschotten op onderpand Deze post omvat de voorschotten op onderpand in rekening-courant en de uitleningen op korte termijn tegen onderpand van staven of munten in goud en zilver of van de waardestukken bepaald bij artikel 17, 8° van de statuten waarvan de lijst periodiek wordt gepubliceerd in het Belgisch Staats blad, alsmede de voorschotten aan de N.M.K.N. voor de financiering van swapverrichtingen met de Federal Reserve Bank. O verheidseffecten (Artikel 20 van de statuten — Overeenkomsten van 14 september 1948, 15 april 1952, 1 februari 1963, 30 maart 1968 en 7 november 1969) (1) Artikel 17, 10 en artikel 19 van de Statuten. Art. 17. — De verrichtingen van de Bank bestaan in : 1° Het disconteren, aankopen en overdragen van wisselbrieven en andere effecten die handelsverrichtingen tot doel hebben. Voor de toepassing dezer bepaling worden insgelijks als handelsverrichting beschouwd koop en verkoop door of aan de landbouwers van vee, landbouwgereedschap, meststoffen, zaden, oogsten, en over het algemeen, goederen en waren in verband met de uitoefening van him beroep. Art. 19. — Alleen de gezegelde handelseffecten aan order die binnen 120 dagen ten laatste vervallen en door drie solvabele handtekeningen gewaarborgd zijn, worden gedisconteerd. Handelseffecten met twee handtekeningen mogen evenwel worden toegelaten in de gevallen, op de wijze en onder de voorwaarden te bepalen bij verordenin gen vastgesteld in Algemene raad en goedgekeurd door de Minister van Fi nanciën. Een pand in warrants, koopwaren of overheidsfondsen, toereikend om het geheel der schuldvorderingen te dekken, kan in plaats van een handtekening gelden. De Bank mag discontokredieten openen ten einde nijverheidsbestellingen te financieren betaalbaar op halflange termijn, evenwel zonder dat de aldus ge disconteerde effecten meer dan 120 dagen te lopen hebben.

— 151 —

De voorwaarden waaraan de onder deze post ge boekte effecten moeten voldoen, zijn bepaald in verscheidene overeenkomsten tussen de Staat en de N.B.B. Krachtens de overeenkomsten van 14 september 1948 en 15 april 1952, in overeenstemming met artikel 20 van de statuten, mag het bedrag van de portefeuille die de N.B.B. bezit ten gevolge van verrichtingen gedaan overeenkomstig artikel 11, 3° en 9° van haar organieke wet, niet hoger zijn dan 10.333 miljoen frank. De kredietmarge van 333 mil joen frank ten behoeve van de Luxemburgse Staat geopend bij overeenkomst van 15 april 1952, is daarin begrepen.

2) telkens als de kasvoorraad van de N.B.B. in deelmunt, niettegenstaande die terugbetaling, tijdens de volgende maand boven 700 miljoen frank blijft, betaalt de Schatkist aan de N.B.B., op de datum van de laatste staat van die maand, het totale bedrag terug dat, op die datum, de overeengekomen grens van 700 miljoen frank overtreft. De bepalingen betreffende de wijze van terug betaling van het bedrag dat de overeengekomen grens van 700 miljoen franken te boven gaat, behoef den sedert 1959 niet meer te worden toegepast. T egoed bij het B estu u r der P o stch eck s

Deze overeenkomsten werden aangevuld door D it zijn de tegoeden van de N.B.B. bij het B.P.C. die van 1 februari 1963, gewijzigd op 1 december Stilzwijgend zijn die tegoeden begrensd tot onbe 1964 betreffende de speciale bons uitgegeven door langrijke bedragen. de Belgische Schatkist om de leningen aan het I.M.F. te financieren. Krachtens deze overeenkomst G econsolideerde vord erin g op de Staat werd de grens van tien miljard driehonderd drieën Artikel 3, lid b, van de wet van 28 juli 1948 dertig miljoen frank verhoogd met het bedrag van de speciale schatkistbons uitgegeven door de Minis betreffende de sanering van de balans van de N.B.B. ter van Financiën ten belope van de leningen toege luidt als volgt : « Ten belope van 35 miljard frank staan door België aan het I.M.F. op grond van wordt de schuld van de Staat tegenover de Nationale de beslissing van de Raad van beheer van het I.M.F. Bank omgezet in geconsolideerde schuld » (1). van 5 januari 1962 en van artikel 2 van de wet Nadat de schuld geleidelijk was teruggebracht van 4 januari 1963 ; deze bons zullen worden aan tot 34 miljard franken door aanwending van het jaar gehouden door de N.B.B. H et bedrag ervan mag zeven miljard vijfhonderd miljoen frank niet over lijks aandeel van de Staat in de winst van de N.B.B., treffen. Zij worden geboekt op de actiefpost « I.M.F. : werd zij in 1960 op dat cijfer vastgesteld ter uit voering van artikel 3 van de wet van 19 juni 1959 Leningen ». waardoor de terugbetaling voorgeschreven bij ar De laatste overeenkomst van 30 maart 1968, die tikel 3, lid b van de wet van 28 juli 1948 werd ver op 1 september 1968 van kracht werd, brengt het minderd van 5 tot 1 miljard frank. maximumbedrag van de portefeuille overheidseffec ten op 16.533 miljoen frank met inbegrip van de kre O verheidsfondsen dietmarge van 533 miljoen frank die de N.B.B. ter Het gaat om de overheidsfondsen en andere beschikking stelt van de Luxemburgse Staat. effecten die de N.B.B. aankocht krachtens de artike len 18 en 21 van haar statuten. De N.B.B. mag ze B e l g i s c h e o v e r h e id s e ffe c t e n aankopen tot een bedrag dat overeenstemt met het Deze rekening omvat de voorschotten van de kapitaal, de reserves en de aflossingsrekeningen. N.B.B. aan de Belgische Staat. G ebouw en, m a terieel en m eu belen L u x e m b u r g s e o v e r h e id s e ffe c t e n

Deze rekening omvat de voorschotten van de N.B.B. aan de Luxemburgse Staat.

Boekwaarde van de terreinen en gebouwen van de N.B.B. in België en het Groothertogdom Luxem burg.

D eel- en p asm u n t

H et materieel en de meubelen, die volledig af geschreven zijn, komen in deze rubriek enkel pro memorie voor.

Deze post vertegenwoordigt het kasbezit van de N.B.B. in muntstukken en biljetten van de Schat kist. De grens van de kasvoorraad van de N.B.B. in muntstukken en biljetten die voor rekening van de Schatkist in omloop zijn is, overeenkomstig een briefwisseling tussen de Minister van Financiën en de N.B.B., vastgesteld op 700 miljoen frank. De hierna volgende, op 14 oktober 1955 vastgelegde, voorschriften zijn erop van toepassing : 1) ingeval de grens overschreden wordt in alle weekstaten die tijdens een bepaalde maand werden gepubliceerd, betaalt de Schatkist aan de N.B.B., op de datum van de laatste staat van diezelfde maand, het gemiddelde overschot van bedoelde maand terug ;

W aarden van de P en sioen k as van het P erson eel Deze rubriek omvat de overheidsfondsen en de tegoeden in rekening-courant van deze kas. De tegenpost op het passief luidt : « Pensioenkas van het Personeel ». De verhoging van de post, van het ene jaar tot het andere, is het gevolg van de door de N.B.B. gestorte toelagen, van de tijdens het jaar geïnde interesten, premies en loten, en van de inhoudingen op de bezoldiging van het personeel na aftrek van de uitbetalingen van de kas. (1) Voor nadere gegevens, zie Tijdschrift voor Documentatie en Voorlichting van de N.B.B., september 1950, blz. 88-90.

— 152 —

Diversen Deze post omvat met name : — de rekeningen van de te ontvangen waarden, d.w.z. van de te innen handelseffecten (checks, coupons, aflosbare effecten...), van derden te ontvangen bedragen uit hoofde van verrichtin gen met effecten of vreemde valuta’s, of uit hoofde van het drukken van bankbiljetten en diverse documenten, alsmede van fiscale en post zegels ; — de bevoorrading voor de fabricage van de bank biljetten en diverse documenten en voor de dien sten van de N.B.B. ; — de vervroegde storting van de belasting op de vennootschappen die de N.B.B. voor het lopende boekjaar verschuldigd is.

ten » en het provenu van deze discontering wordt geboekt op het credit van de gewone rekening ; het saldo dat op de balans voorkomt, vertegenwoordigt het bedrag dat ten gevolge van die transacties aan de Schatkist nog verschuldigd is. B u it e n g e w o n e c o n ju n c t u u r t a k s

D it is het bij de wet van 12 maart 1957 ingestelde reservefonds waarvan in artikel 7 van de bovenver melde wet het volgende wordt gezegdt : « De op brengst van de buitengewone conjunctuurtaks zal, naarmate van de inning, worden aangewend tot de vorming van een reservefonds dat, globaal, het voorwerp zal uitmaken van een bij de Nationale Bank van België geopende speciale rekening ». D it fonds wordt bestemd voor sociale doeleinden en voor economische doeleinden van algemeen belang. S p e c i a l e r e k e n in g v e r e f f e n i n g E u r o p e s e B e t a l i n g s u n i e (rubriek die in de balans voorkomt van 1960

P A S S IV A

B ankbiljetten in om loop Deze post omvat het bedrag der biljetten uit gegeven door de N.B.B. (coupures van 100, 500 en 1.000 frank), na aftrek van de biljetten die zij in kas heeft ; het betreft de biljetten die na de geldhervorming (besluitwet van 6 oktober 1944) werden uitgegeven. Tabel X III-16 vermeldt de indeling van de biljetten in omloop naar de waarde van de bil jetten. H et wettelijk statuut en de niet-inwisselbaarheid van de biljetten van de N.B.B. worden gere geld bij de artikelen 3 en 4 van de wet van 12 april 1957 betreffende het muntstatuut. « Artikel 3. — De biljetten van de Nationale Bank van België moeten, niettegenstaande elke anders luidende overeenkomst, door openbare kassen en particulieren als wettelijke munt worden aanvaard. » De voorgaande bepaling mag niet ingeroepen worden door de Nationale Bank van België ten opzichte van de houders van haar biljetten». « Artikel 4. — De Nationale Bank van België is tijde lijk vrijgesteld van de verplichting haar biljetten in speciën terug te betalen. » De Koning kan, bij besluit waarover in de ministerraad is beraadslaagd, aan die vrijstelling een einde maken. » Ook kan hij, in dezelfde vormen, andere voor waarden inzake inwisseling en betaling der bil jetten van de Nationale Bank van België bepalen ». R ek en ingen-courant S c h a t k is t G e w o n e r e k e n in g

Onder deze rubriek staan de lopende verrichtin gen geboekt die de N.B.B., in haar hoedanigheid van Rijkskassier, voor rekening van de Schatkist uitvoert. Vertoont de rekening een debetsaldo, dan disconteert de Staat bij de N.B.B. schatkistcertifi caten. Deze verrichting komt op de actiefzijde voor onder de rubriek « Belgische Overheidseffec-

tot 1965) Krachtens de overeenkomst van 16 april 1959 met betrekking tot de vereffening van de Europese Betalingsunie, gesloten tussen de Belgische Staat en de N.B.B., int en betaalt deze laatste voor rekening van de Staat alle te ontvangen of te storten bedra gen in het raam van de bilaterale aflossingsakkoorden. Met dat doel opende de N.B.B. in 1959, op naam van de Schatkist, een rekening « Speciale rekening vereffening Europese Betalingsunie » die in januari 1966 werd gesaldeerd (zie de beschrijving van de actiefpost « Internationale Akkoorden : Europese Betalingsunie »). B anken

in

h et b u it e n la n d , g e w o n e r e k e n in g e n

Deze post omvat de verplichtingen in Belgische franken tegenover de buitenlandse banken voort vloeiend uit verrichtingen buiten de betalingsakkoorden. Hij omvat eveneens de direct opvraagbare rekening in Belgische franken van het I.M.F. waar van het bedrag overeenstemt met ten minste 1 pet. van de deelneming van België in het I.M.F. D iv e r s e

r e k e n in g e n - c o u r a n t

en

te

b e ta le n

w a a rd en

Deze post omvat de deposito’s bij de N.B.B. van in België gevestigde banken, instellingen waar voor een speciale wet geldt, bedrijven en particulie ren alsmede de te betalen waarden. Tot deze laatste categorie behoren in Belgische franken gestelde verplichtingen, zoals accreditieven, verplaatste che ques, betalingsmandaten, dividenden, tegenwaarden van deviezen verschuldigd aan derden, verschuldig de belastingen, betalingen te verrichten aan leveran ciers en aan de R.M.Z., onafgedane creditberichten, ophanden zijnde verrichtingen welke later betaald worden of op het credit van rekeningen-courant worden geboekt.

Internationale akkoorden Onder deze post worden de rekeningen, geopend ingevolge de wet van 28 juli 1948, opgenomen die betrekking hebben op de verplichtingen tegenover het buitenland ingevolge internationale akkoorden.

— 153 —

E u r o p e e s M o n e ta ir A k k o o rd

H et bedrag van deze rubriek omvat de tegoeden in Belgische franken van de centrale banken der lidstaten van het Europees Monetair Akkoord, die voortvloeien uit verrichtingen in het raam van dat akkoord. . A n d e re a kko o rden

Onder deze post worden geboekt de tegoeden in Belgische franken van centrale banken van landen die geen deel uitmaken van het Europees Monetair Akkoord en waarmee betalingsakkoorden gesloten werden. T otaal van de verb in ten issen op zicht De verbintenissen op zicht waarop de dekkingsvoorschriften betrekking hebben, omvatten de ge zamenlijke bankbiljetten in omloop, de rekeningencourant zoals hierboven bepaald, alsmede verplich tingen tegenover het buitenland in het kader van internationale akkoorden. I.M .F. : B ijzondere trek k in gsrech ten , netto cu m u latieve toew ijzin g H et gaat om de tegenpost van de aan België toegekende bijzondere trekkingsrechten die een deel zijn van de actiefrekening « I.M.F. : bijzondere trekkingsrechten ». Deze tegenpost is noodzakelijk want ingeval België zich zou terugtrekken uit het stelsel of indien de bijzondere trekkingsrekening wordt vereffend, zou België aan het I.M.F. een bedrag moeten storten dat gelijk is aan zijn netto cumulatieve toewijzing. H et verschil tussen de actiefrekening « I.M.F. : Bijzondere trekkingsrechten » en de passiefrekening « I.M.F. : Bijzondere trekkingsrechten, netto cumu latieve toewijzing », weerspiegelt de positie van België in het stelsel van de bijzondere trekkings rechten. , B elg isch e banken, m on etaire reserve (rubriek die op de balans voorkomt sedert 1964) Krachtens een reglement van de Bankcommissie van 21 december 1961, is deze laatste gemachtigd, op een door de vereisten van het monetaire beleid en van de kredietcontrole gemotiveerd voorstel van de N .B .B .>het percentage vast te stellen van de monetaire en quasi monetaire verplichtingen van de banken dat normaal moet worden samengesteld in de vorm van tegoeden in een speciaal direct opvraag baar deposito bij de N.B.B. Op voorstel van de N.B.B. heeft de Bankcommis sie bij haar besluit van 1 juli 1964 de coëfficiënt van de monetaire reserve, die wordt toegepast op de banken, vastgesteld op 1 pet. van hun totale mone taire en quasi monetaire verplichtingen. De tegoeden, die de betrokken banken sedert augustus 1964 hadden gestort op een speciale rekening bij de N.B.B., werden in juli 1965 te hunner beschikking gesteld aangezien de N.B.B. besloten had, aan de Bank commissie niet te vragen dat de heffing van de coëfficiënt van de monetaire reserve die op 15 juli 1965 verviel, zou worden verlengd.

T e leveren vreem d e valu ta’s en goud Deze verplichtingen bestaan in op termijn te leveren vreemde valuta’s, hetzij tegen andere vreem de valuta’s tengevolge van arbitrages van de N.B.B., hetzij tegen Belgische franken tengevolge van cessies aan de Belgische Schatkist, aan Belgische en aan buitenlandse banken. Hun tegenpost komt voor op het actief respec tievelijk onder de posten « Te ontvangen vreemde valuta’s en goud » en « Debiteuren wegens termijnvérkopen van vreemde valuta’s en goud ». De toeneming van de actiefpost « Debiteuren wegens termijnverkopen van vreemde valuta’s en goud » gedurende de jaren 1960 weerspiegelt hoofd zakelijk het verloop van de schuldenlast van de Belgische Staat in vreemde valuta’s. Wanneer de Schatkist vreemde valuta’s op korte termijn opneemt, staat zij deze a contant af aan de N.B.B. en koopt ze dezelfde dag op termijn terug om de wisselkoers vast te stellen die zij op de vervaldag zal moeten betalen. Aan- en verkoop vinden plaats tegen de zelfde koers en zonder kosten voor de Schatkist. De transactie komt tot uiting in de stijging van twee contantposten : « Vreemde valuta’s » op het actief en « Schatkist : gewone rekening » op het passief, en van twee termijnposten : « Debiteuren wegens ter mijnverkopen van vreemde valuta’s en goud » op het actief en « Te leveren vreemde valuta’s en goud » op het passief. De N.B.B. kan, zonder koersrisico te lopen, de aan de Schatkist op termijn verkochte vreemde valuta’s tot op de vervaldagen aanhouden. Mocht zij evenwel niet in staat zijn een belegging te doen in de valuta die de Schatkist haar heeft afgestaan, dan zal zij tot arbitrages overgaan. Deze worden geboekt onder de posten « Te ontvangen vreemde valuta’s en goud » en « Te leveren vreemde valuta’s en goud » maar zij blijven zonder invloed op de netto deviezenpositie aangezien hun afwikkeling het sta tus-quo ante herstelt. Deze nettopositie werd om schreven onder de actiefpost « Te ontvangen vreem de valuta’s en goud ». P en sioen k as van het P erson eel D it is de tegenpost van de rekening « Waarden van de Pensioenkas van het Personeel » op het actief. D iversen Deze post omvat : — de bruto resultatenrekeningen (de begrotings uitgaven komen voor onder de rekening « Diver sen » van het actief) ; — de rekeningen van allerlei provisies en voorzienin gen. K apitaal Het kapitaal bedraagt 400 miljoen franken, ver deeld in 400.000 aandelen op naam of aan toonder, van .1.000 franken ieder, waarvan er 200.000 nietoverdraagbare ingeschreven zijn op naam van de Staat. Op de 200 miljoen frank van de Staat werd in geschreven door aan deze laatste de gedurende de oorlog verwezenlijkte winsten af te staan.

— 154 —

Reserves en afschrijvingsrekeningen Het Reservefonds voorgeschreven bij artikel 14 van de statuten van de N.B.B. omvat de volgende rubrieken : : krachtens artikel 15 van de statu ten wordt deze reserve samengesteld door afhoudingen van 10 pet op de nettowinsten boven 6 pet ’s jaar’s.

S t a t u t a ir e r e s e r v e

r e s e r v e : deze reserve wordt o.m. gestijfd met het belastingvrij gedeelte van de winsten op de verkoop en de inning van effecten die de portefeuille overheidsfondsen van de N.B.B. vormen.

B u it e n g e w o n e

De artikelen 34 en 105 van het Wetboek der inkomstenbelasting voorzien in sommige gevallen in de vrijstelling van een deel of van het totaal van deze winsten. H et vrijgestelde deel moet on beschikbaar blijven. R e k e n i n g v o o r a f s c h r ij v i n g e n m e u b e le n

van

gebouw en,

m a t e r ie e l

Op 31 december 1970 vertegenwoordigt het verschil tussen het bedrag van de actiefpost « Ge

bouwen, materieel en meubelen » en dat van de onder havige subrubriek een redelijke raming van de gronden.

Tabel XIII-15 —

D e k k in g s c o ë ff ic ië n t e n

Deze tabel geeft het verloop weer van de ver schillende bestanddelen van de teller voorgeschreven door de dekkingscoëfficiënt die gold tot 6 oktober 1969 en door die welke inging op 7 oktober 1969 (zie toelichting bij tabel X III-14 — Balansen van de N.B.B. « Totaal van de dekkingselementen ») van de direct opvraagbare verplichtingen die de noemer vormden van die coëfficiënten, alsmede van de dekkingscoëfficiënten.

Tabel X III-16 —

In d e lin g v a n lo o p n a a r c o u p u r e s

de

b a n k b ilje t t e n o m -

Deze tabel geeft, aan het einde van het jaar, de indeling weer van de in omloop zijnde biljetten van de N.B.B. (eerste passiefpost van tabel XIII-14) in coupures van 1.000, 500 en 100 frank.

II. DEPOSITOBANKEN Tabel XIII-17 —

A lg e m e n e

s ta a t

der

ban ken

op

3 1 decem ber

De algemene staat der banken wordt maande lijks door de N.B.B. opgemaakt aan de hand van de balansen die haar worden gestuurd door de financiële instellingen die onderworpen zijn aan titel I van het koninklijk besluit nr 185 van 9 juli 1935 (1). Hierna wordt de betekenis of de samenstelling van de voor naamste posten uit de algemene staat aangegeven.

Kas, N ationale Bank, P ostrek en in g, N.K.B.K. Deze rubriek omvat de biljetten en de munt stukken van de Schatkist, de biljetten van de N.B.B., de vreemde munten en bankbiljetten in de mate dat zij als gemakkelijk te verwezenlijken kunnen be schouwd worden, de tegoeden in rekening-courant bij de N.B.B. en het B.P.C., alsmede de dadelijk opvraagbare tegoeden bij de N.K.B.K. van de door deze instelling erkende banken. D aggeld Deze rubriek heeft betrekking op alle daggeld leningen zowel in België als in het buitenland. In 1969 werd volgende preciese bepaling gegeven :

A C T IV A

A ctiva van de m onetaire reserve, sp eciaal depo sito bij de N .B .B . Het gaat hier om de monetaire reserve gevormd door de banken in het raam van het reglement van de Bankcommissie van 21 december 1961 (cfr. de overeenstemmende post op het passief van de balans van de N.B.B.). (1) Dit koninklijk besluit bepaalt in het eerste artikel de instellingen waarop het van toepassing is : « Aan bepalingen van deze titel zijn onderworpen de Belgische en buitenlandse ondernemingen, die gewoonlijk op zicht of op ter mijnen van hoogstens twee jaar terugbetaalbare deposito’s ontvangen teneinde ze voor eigen rekening tot bank-, krediet- of beleggingsoperaties aan te wenden. Evenwel is deze titel niet van toepassing op : 1° De Nationale Bank van België, het Herdiscontering- en Waarborginstituut, de Algemene Spaar- en Lijfrentekas, de Nationale Maatschappij voor Krediet aan de Nijverheid, het Gemeentekrediet van België, de Nationale Kas voor Beroepskrediet, het Centraal Bureau voor Hypothecair Krediet, het Nationaal Instituut voor Landbouwkrediet; 2° De financiële ondernemingen, die er zich toe beperken de liquide middelen van haar filialen in ontvangst te nemen om de belegging ervan te centraliseren, onder de voorwaardè dat er gewoonlijk geen gebruik van wordt gemaakt, voor met andere derden dan haar filialen overeengekomen bank- of kredietoperaties. 3° De ondernemingen bedoeld bii 1° van artikel 1 van het koninklijk besluit nr 42 van 15 december 1934, betreffende de controle op de private spaarkassen en de ondernemingen die, zonder depositobanken te zijn, gelddeposito's ont vangen. Al deze ondernemingen worden voortaan bedoeld door artikel 1 van de beschikkingen omtrent de controle op de private spaarkassen, gecoördi neerd door het koninklijk besluit van 23 juni 1967 ».

1) uitzettingen op de officiële daggeldmarkt ; 2) alle andere uitzettingen die aan volgende voor waarden voldoen : — verricht zijn met banken of andere krediet instellingen ; — verwezenlijkt zijn ofwel voor een vaste ter mijn van één of twee bankwerkdagen, even tueel hernieuwbaar, ofwel onder beding van een vooropzeg van één of twee bankwerk dagen ; — vergoed worden tegen intrest bepaald ofwel bij de aanvang van elke termijn ofwel door verwijzing naar een dagelijks fluctuerende marktprijs. B ankiers Omvat de tegoeden op bankiers, openbare kre dietinstellingen en buitenlandse postcheckinstellingen, met uitsluiting van de tegoeden die vallen on der de bepaling van de rubrieken « Kas, Nationale

— 155 —

Bank, Postrekening, N.K .B.K . », « Daggeld », « Moe dermaatschappij, succursalen en filialen », en « Ande re te innen waarden op korte termijn ». De tegoeden op buitenlandse banken en krediet instellingen zijn in deze rubriek slechts opgenomen in de mate waarin ze beschouwd kunnen worden als gemakkelijk te realiseren. M oederm aatschappij, su ccu rsalen en filialen (vóór 25 juni 1970: Moedermaatschappij, filialen en dochtermaatschappijen) Deze rubriek omvat slechts de rekeningen van de banken bij hun hoofdzetel, succursalen en filialen. Aanduidingen over het begrip « filialen » werden verstrekt in het eerste jaarverslag van de Bank commissie. Deze aanduidingen werden door de Bankcommissie verder gepreciseerd in 1969. A ndere te innen w aarden op korte term ijn Het betreft waarden waarvan de looptijd dertig dagen niet mag overtreffen en die in de hiernavol gende categorieën a) tot e) kunnen ingedeeld worden. a)

Coupons

en

u it k e e r b a r e

e ffe c te n

De banken mogen in deze rubriek eveneens de fiscale zegels en de postzegels onderbrengen. b)

T eg en w a a rd e e ffe c t e n

c)

I n c a s s o d ie n s t

van

vreem d e

m unt

en

v e rk o c h te

b) H a n d e lsp a p ie r

H et gaat hier om tegoeden van de banken in handelswissels, warrants, bankaccepten en overeen komstig de wet van 25 oktober 1919 gedisconteerde facturen. Worden onder deze rubriek niet vermeld, de activa die dienen te worden geteld onder de rubrie ken « Andere te innen waarden op korte termijn » en « Diverse debiteuren » (o.a. als schuldvorderingen op financiële vennootschappen en op leden van het beheer en de directie). P rolon gaties en voorsch otten op effecten De voorschotten op effecten zijn volledig door effecten gewaarborgde voorschotten die wegens het onderpand aan wisselmakelaars of hiermee gelijk te stellen beroepen verleend worden of volledig door effecten gewaarborgde niet commerciële voorschotten die krachtens het onderpand aan particulieren worden toegestaan. D ebiteuren w eg en s v erstrek te accep taties Deze rubriek vertoont de rechten van de banken op begunstigden van door hen verleende acceptkredieten. De tegenwaarde van deze rubriek komt op de passiva voor onder de rubriek « Wissels geaccep teerd ». H et in disconto nemen door banken van hun eigen accepten blijft zonder invloed op deze rechten. D iverse debiteuren

Omvat de wissels ter incasso hetzij van de ban ken, hetzij met dit doel aan de banken overhandigd. In laatstgenoemd geval wordt de tegenwaarde geboekt op het credit van de rekening van de cliënt of onder de rubriek van het passief « Crediteuren wegens wissels ter incasso ». De ter incasso aan de banken afgegeven wissels moeten bij voorkeur alleen in de orderekeningen worden opgenomen.

Deze rubriek omvat vooral de voorschotten op korte, halflange of lange termijn (kaskredieten). Hij omvat tevens alle schuldvorderingen, onder welke vorm ook, op de financiële vennootschappen (1) en alle kredieten, onder welke vorm óok, aan personen die beheerder, zaakvoerder of directeur van de betrokken banken zijn.

Deze opmerkingen gelden ook voor volgende rubriek d) :

Effecten

d)

e)

die betrekking heeft op wissels ter incasso afgestaan door de banken onderling O v e r n e m e r s v a n w is s e ls te r in c a s s o ,

a)

B e le g d e w e t t e lijk e r e s e r v e

De banken opgericht in de vorm van kapitaal vennootschappen zijn door artikel 13 van het konink lijk besluit nr 185 verplicht hun wettelijke reserve te plaatsen in fondsen uitgegeven hetzij door de Staat, de provincies en de gemeenten, hetzij onder hun waarborg.

D iv e r s e n

W issels a)

Tot voor einde maart 1969 werden volgende vijf onderverdelingen weerhouden :

O v e r h e id s p a p ie r

Hierin worden opgenomen alle effecten door de Belgische Staat of onder zijn waarborg, op hoogstens een jaar uitgegeven om het even of die in Belgische frank dan wel in vreemde valuta’s luiden. Tot in juni 1963 bevat deze rubriek enkel het overheidspapier dat herdisconteerbaar of mobiliseer baar tot beloop van 95 pet. was bij de N.B.B. De andere overheidseffecten o.a. deze luidend in vreem de valuta’s maakten deel uit van de subrubriek « Belgische overheidsfondsen » van de rubriek « Effec ten ».

b)

B e l g i s c h e o v e r h e id s fo n d s e n

Tot in juni 1963 bevatte deze rubriek ook de overheidseffecten, Belgische en buitenlandse, uit gegeven voor ten hoogste een jaar, die niet herdis conteerbaar waren, noch mobiliseerbaar ten belope van 95 pet. bij de N.B.B. (o.a. de overheidseffecten (1) Onder financiële vennootschappen moet worden verstaan de vennoot schappen waarvan de bedrijvigheid voornamelijk bestaat uit het beheer, de uitgifte of de verhandeling van effecten of participaties van handelsvennoot schappen.

— 156 —

in deviezen). Sedertdien komen deze overheidseffecten voor als « Overheidspapier » onder de rubriek « Wis sels ». Sedert juni 1963 worden ook niet meer geteld als « Belgische overheidsfondsen » maar als « Bui tenlandse overheidsfondsen » de effecten van de Kongolese schuld die niet onder waarborg van de Belgische Staat worden uitgegeven. c)

kosten, zoals de kosten van verlenging, van fusie of van wijziging van de statuten. G ebouw en Gebouwen bestemd voor het uitoefenen van het bedrijf en andere in gebruik of te verkopen gebouwen.

B u it e n l a n d s e o v e r h e id s fo n d s e n

Deze rubriek omvat de fondsen uitgegeven of gewaarborgd door de buitenlandse openbare bestu ren. Sedert juni 1963 worden de effecten van de Kongolese schuld die niet onder waarborg van de Belgische Staat werden uitgegeven, niet langer geteld als « Belgische overheidsfondsen » doch als « Buitenlandse overheidsfondsen ». d)

B a n k a a n d e le n

e)

O v e r ig e e ffe c t e n

Sedert einde maart 1969 werd de vroegere rubriek « Effecten » onderverdeeld in drie rubrieken : « Effec ten » (meer beperkt begrip), « Belegde wettelijke reserve » en « Participaties ».

P A S S IV A

Sch u ld eisers heden

gedekt

door

zakelijke

zek er

Samen met het daggeld gedekt door reële zeker heden hebben de verplichtingen opgenomen in deze rubriek in geval van vereffening of insolventie, voorrang vergeleken met de andere verbintenissen. Deze rubriek slaat zowel op nog te betalen bedra gen uit hoofde van taksen, belastingen of sociale wetten (schuldeisers gewaarborgd door voorrechten) als op de verplichtingen andere dan die voortvloeiend uit daggeldverrichtingen tegenover schuldeisers bij overeenkomst gewaarborgd door een pand of een hypotheek (schuldeisers bij overeenkomst door zake lijke zekerheden gewaarborgd).

B elegd e w ettelijk e reserve (zie hiervoor)

D aggeld

P articip aties

Deze rubriek slaat op de opnemingen van dag geld die beantwoorden aan de maatstaven die ook van toepassing zijn op de gelijknamige actiefrubriek.

H et 'gaat hier om aandelen of deelbewijzen in vennootschappen, instellingen, verenigingen of orga nismen, andere dan in filialen voor immobiliën, waarvan het duurzaam bezit voor de activiteit van de bank nuttig of nodig is, welke ook het rendement van deze effecten zij. Voor deze participaties wordt een onderscheid gemaakt tussen deze in filialen (1) en de andere participaties.

B an kiers : zie maatstaven voor gelijknamige ac tiefrubriek M oederm aatschappij, su ccu rsalen en filialen (vóór 25 juni 1970 : « Moedermaatschappij, filialen en dochtermaatschappijen ») zie maatstaven voor gelijknamige actiefrubriek

Effecten Deze rubriek omvat alle effecten die eigendom zijn van de banken en die niet behoren tot de « Be legde wettelijke reserve » noch tot de « Participaties » noch tot de « Participaties in filialen voor immobi liën ». Deze rubriek slaat zowel op de effecten die werden verworven bij wijze van belegging, als op de uit te geven of te verkopen effecten. Een onderscheid wordt gemaakt tussen de Belgische overheidsfond sen (effecten uitgegeven of gewaarborgd door de Belgische openbare besturen), de overige leningen, de aandelen en deelbewijzen en de overige effecten (o.a. deelbewijzen in onverdeelde gemeenschappe lijke fondsen en de vastgoedcertificaten). O p rich tin gs-

en

eerste

in rich tin gsk osten

Deze rubriek omvat de oprichtings- en eerste inrichtingskosten evenals alle andere gelijkaardige (1) Wordt beschouwd als filiale : — eike vennootschap waarin de banken, rechtstreeks of onrechtstreeks per soonlijk of via tussenpersoneD, een participatie hebben die ten minste de helft van het kapitaal vertegenwoordigt of waaraan een aantal stemmen verbonden is, ten minste gelijk aan de helft van de stemmen verbonden aan de gezamenlijke door deze vennootschap uitgegeven effecten. — Behoudens bewijs van het tegendeel, elke vennootschap waarin de banken, rechtstreeks of onrechtstreeks, persoonlijk of via tussenpersonen, een par ticipatie bezitten, waaraan een aantal stemmen verbonden zijn tenminste gelijk aan de helft van de stemmen, aanwezig of vertegenwoordigd op de jongste algemene vergadering. — Elke vennootschap waarin de banken, rechtstreeks of onrechtsreeks, per soonlijk of via tussenpersonen, een overheersende invloed uitoefenen op basis van andere o.m. contractuele mechanismen.

W issels geaccepteerd Deze rubriek omvat de verplichtingen van de banken uit hoofde van door hen geaccepteerde wissels. A ndere te betalen w aarden op korte term ijn Evenmin als reeds het geval was voor de overeen stemmende actiefrubriek mogen de waarden een looptijd hebben van meer dan dertig dagen. C rediteuren w egen s w is s e ls ter in ca sso Het gaat hier om tegenwaarden van de aan ban ken ter incasso afgegeven wissels (zie commentaar bij actiefrubriek « Andere te innen waarden op korte termijn » post c) « Incassodienst »). D ep osito’s en crediteuren Deze rubriek omvat eveneens de verplichtingen t.o.v. de financiële vennootschappen. De termijndeposito’s worden ingeschreven in de respectieve onderrubrieken volgens de contractuele termijn, d.i. de termijn waarvoor zij oorspronkelijk werden toevertrouwd. De onderrubriek « Bankboekjes » heeft betrekking op de deposito’s die worden ingeschreven in boekjes, waarover slechts beschikt mag worden door aflossin-

— 157 —

gen op voorlegging van het boekje, hetzij in con tanten, hetzij door overschrijving op een op naam van de houder van het boekje geopende rekening, en voor zover de bedragen waarvan de houder contractueel het recht heeft de terugbetaling te eisen, aan zekere voorwaarden voldoen. Alleen deze depo sito’s ingeschreven in bankböekjes genieten, evenals de deposito’s bij de spaarkassen van de fiscale vrij stelling voorzien door artikel 19, 7° van het Wetboek van de Inkomstenbelastingen. De onderrubriek « Andere op boekjes ingeschreven deposito’s » bevat de op boekjes ingeschreven deposito’s welke hetzij dadelijk opvraagbaar zijn of waarvan de opvragingsvoorwaarden minder strikt zijn dan die welke gelden voor de « Bankböekjes ». A ch tergesteld e p assiva H et gaat hier om passiva (achtergestelde conver teerbare obligatieleningen, gewone achtergestelde obligatieleningen, achtergestelde andere leningen en achtergestelde voorschotten in rekening) die inge volge hun aard (lening of voorschot) zouden behoren tot de opvraagbare passiva indien er geen clausule van achterstelling of ondergeschiktheid bestaat. Door deze clausule nochtans aanvaarden de schuld eisers van deze speciale leningen of voorschotten, evenals de vennoten, op de tweede rang na de ove rige schuldeisers te worden geplaatst ingeval van vereffeningen van de bank.

Tabel X III-18 —

C o ë f f ic i ë n t d e r e ig e n m i d d e le n v a n

de banken

Deze coëfficiënt verving in 1965 de solvabiliteitscoëfficiënt die in 1946 was ingevoerd. De coëfficiënt van eigen middelen legt aan elke bank een minimumverhouding op tussen het bedrag van de eigen middelen en dat van de verbintenissen tegenover derden (te dekken passief). Deze verhou ding hing af van de manier van beleggen van deze verbintenissen waardoor elke bank in een bepaalde categorie van risicodensiteit werd gerangschikt (klassementscoëfficiënt). Deze klassementscoëfficiënt wordt gemeten aan de hand van een breuk, die, in de noemer, de ver bintenissen tegenover derden bevat (te dekken passief) en in de teller de verleende kredieten, waar op een zekere wegingscoëfficiënt toegepast wordt naar gelang van de vermoede densiteit van de risico’s. Deze vermoede densiteit hangt vooral af van : de aard van de schuldenaar (op de overheid wordt er geacht geen risico te worden genomen, op de banken wordt er, ceteris paribus, geacht minder risico te worden genomen dan op een gezins- of bedrijfshuishouding), — de concentratie der vorderin gen per schuldenaar (of per groep van schuldenaars die ten aanzien van het risico beschouwd kunnen worden als een geheel vormend) ; — de termijn of af wezigheid van termijn waarvoor het krediet werd verleend (liquiditeitsgraad) en de vorm waaronder het krediet werd verleend (een kaskrediet wordt geacht meer risico in te houden dan een discontokrediet). De verschillende wegingscoëfficiënten wer den op een zuiver progressieve manier vastgesteld. Rubriek 1 van de tabel geeft de verdeling van de

banken over de onderscheiden schijven van klassementscoëfficiënten. Per schijf van klassementscoëfficiënt wordt ver volgens een minimumverhouding bepaald tussen de eigen middelen en het te dekken passief : hoe hoger de klassementscoëfficiënt (relatieve risicodensiteit), hoe hoger deze verhouding. H et bedrag van vereiste eigen middelen is gelijk aan het bedrag van het te dekken passief vermenig vuldigd met het percentage dat de betrokken ver houding weergeeft. H et bedrag van de op deze ma nier door de gezamenlijke banken, vereiste eigen middelen komt voor in tabel XIII-19, onder rubriek 2 van de tabel, samen met het bedrag der werkelijk bestaande eigen middelen en de verhouding tussen beide bedragen. Tabel XIII-19 —

N i e t n o r m a t ie v e s t r u c t u u r c o ë f fic ië n -

te n d e r b a n k e n

H et gaat hier om niet normatieve structuurcoëfficiënten, die geen formele verplichtingen op leggen en die vooral tot doel hebben objectief ver gelijkbare aanwijzingen te verstrekken over een bepaald aspect van de structuur der banken. A lgem en e liqu id iteitscoëfficiën ten De algemene liquiditeitscoëfficiënten geven de verhouding weer tussen al de actiefbestanddelen, die principieel, een voldoende geachte graad van liquidi teit vertonen en de passiva op maximum twee jaar die in aanmerking komen voor een passende be legging. (1) Daar de structuur van de balansen en het beheer ervan sterk verschilt naarmate het gaat om buitenlandse muntsoorten of Belgische franken, wordt de verhouding berekend zowel voor de Bel gische franken afzonderlijk als voor alle buitenlandse muntsoorten samen en nog globaal zonder onder scheid tussen beide. V erhouding tu ssen de on m id d ellijk e d isp on ib iliteiten en het overheidspap ier enerzijd s, de h erb eleggin gen in kredieten aan b edrij ven en particulieren anderzijds Deze niet normatieve structuurcoëfficiënt heeft slechts betrekking op de Belgische franken (1). Hij werd afgeschaft in 1969 toen de normatieve beleggingscoëfficiënt, waarmede hij veel punten gemeen had, werd ingesteld. Deze normatieve coëfficiënt (2) werd afgeschaft per 1 juni 1970. Tabel XIII-20 —

I n d e lin g d e r g ro o tte v a n h u n w e r k m id d e le n

banken

naar

de

De gezamenlijke werkmiddelen omvatten van 1960 tot 1966 de eigen middelen, de deposito’s en de kasbons of obligaties. Van 1966 af werd een indeling opgesteld waarbij rekening werd gehouden met het geheel der passiva ( = geheel der activa) verhoogd met de middelen bekomen door herdiscon tering van wissels. (1) De gedetailleerde opgave van de activa en de passiva waarmede wordt rekening gehouden komt voor in de verslagen van de Bankcommissie. (2) Een uitvoerige beschrijving komt voor in de verslagen van de Bankcom missie.

— 158 —

I I I . B E S T U U R D E R PO STCH ECKS

Tabel XIII-21 — in

G egevens p o s t r e k e n in g e n

b e tr e ffe n d e

de

teg o e d e n

Het B.P.C. publiceert maandelijks in het Belgisch Staatsblad het aantal geopende rekeningen, het geza menlijke tegoed op postrekening, dat van de particu lieren afzonderlijk en inlichtingen omtrent de bewe ging van deze rekeningen in hun geheel. Het tegoed in rekening van de particulieren (1) per einde maand vertegenwoordigt de schuld van het B.P.C., d.w.z. een deel van de Staatsschuld aangezien het B.P.C. deel uitmaakt van het Bestuur der Posterijen. De inlichtingen over de beweging van de tijdens de maand uitgevoerde verrichtingen hebben niet alleen betrekking op de beweging van de tegoeden van de « particulieren » doch eveneens op die van de rijksrekenplichtigen die over een postrekening beschik ken. De tabel vermeldt het aantal rekeningen per einde jaar (kolom 1), het gemiddeld dagelijks tegoed in rekening (particulieren, rijksrekenplichtigen) (ko lom 2) en het gemiddeld dagelijks tegoed van de particulieren (kolom 3) (2). De algemene beweging (kolom 8) omvat : 1° de « Stortingen en diverse kredieten » die het credit van de rekeningen beïnvloeden ; 2° de overschrijvingen terzelfdertijd op het debet en het credit en die dus tweemaal in de beweging voorkomen ; 3° de « cheques en diverse debetverrichtingen » geboekt op het debet. De stortingen en diverse creditverrichtingen (kolom 4) omvatten : 1° de stortingen in speciën ten bate van houders van postrekeningen, gedaan bij het B.P.C. te Brussel en in al de postkantoren van het Rijk ;

(1) Dit tegoed in rekening van de « particulieren » is gelijk aan het gezamen lijke tegoed verminderd met het tegoed van de gewone en buitengewone rekenpiichtigen van het Rijk. ' (2) De tegoeden van de particulieren per einde tijdvak, worden gepubliceerd in tabel XVI-6 « Gedetailleerde stand van de binnenlandse openbare schuld » (onderverdeling schuld op korte termijn). Zij omvatten tevens : — het tegoed van de N.B.B. bij het B.P.C. voor rekening van het Ministerie van Openbaar Onderwijs (schoolpact van 29 mei 1959, artikel 16); — de tegoeden op postrekening van de geldscheppende instellingen; — het tegoed van Europese organismen; Laat men deze drie elementen buiten beschouwing dan bekomt men de te goeden per einde periode, zoals zij voorkomen in kolom (6) van tabel XIII-7 « Geldhoeveelheid ».

IV.

2° de opbrengst van de incassering van ontvangkaarten ; 3° de cheques op bankiers ingeschreven bij de Verre kenkamer en geïnd door bemiddeling van het B.P.C. ; 4° de assignaties en postwissels ter inning aan het B.P.C. overgemaakt ; 5° de opbrengst van de incassering van kwijtingen en handelswissels. De rubriek « cheques en diversen » (kolom 6) omvat de cheques aan toonder, d.w.z. de cheques welke aan de loketten van het B.P.C. te Brussel aangeboden worden voor directe betaling en de cheques op naam, d.w.z. de cheques gestuurd aan het B.P.C. of aan huis betaald door de brieven bestellers ; zij omvat daarenboven de « diversen » d.w.z. de bijkomende onkosten waarvoor de aan geslotenen gedebiteerd worden : diverse leveringen, taksen op de verrichtingen, enz. De giro’s (kolommen 5 en 7) zijn in twee catego rieën ingedeeld : de giro’s van de binnenlandse dienst waarvan de bedragen voor debet en credit dezelfde zijn, en de giro’s van de internationale dienst die vanzelfsprekend slechts eenmaal geboekt worden. Het « percentage van de verrichtingen uitge voerd zonder gebruik van chartaalgeld » (kolom 9) heeft als teller : 1° de postgiro’s op debet en credit ; 2° de giro’s gedaan per assignatie en postwissel ; 3° de door de post aangenomen stortingsbulletins in de verrekenkamers ; 4° de stortingen gedaan per bankcheques, accreditieven en betalingsorders ; 5° de postassignaties en postcheques in verreken kamer betaald ; 6° de cheques zonder betaling in speciën, uitgege ven door de rekenplichtigen der posterijen voor de afhaling van gelden geboekt op hun lopende postrekening wegens de postgiro’s aangenomen door de postkantoren voor de betaling van wissels, kwijtingen, ontvangkaarten, aankoop van ze gels, enz. 7° de cheques waarvoor de aangeslotenen gedebi teerd worden en waarvan het bedrag door de zorgen van het B.P.C. omgezet wordt in post wissels betaalbaar in het buitenland.

GEZAMENLIJKE BETALINGEN EN GEBRUIKSFREQUENTIE

Tabel XIII-22 —

G e z a m e n lijk e b e t a lin g e n d o o r m i d d e l v a n d ir e c t o p e is b a r e b a n k d e p o s it o ’s i n B e l g is c h e f r a n k e n e n v a n te g o e d e n i n p o s t r e k e n in g a ls m e d e h u n g e b r u ik s fr e q u e n t ie

Deze tabel geeft jaarlijkse en driemaandelijkse inlichtingen in verband met de gezamenlijke beta lingen met behulp van de voornaamste vormen van giraal geld : de direct opvraagbare bankdeposito’s in Belgische franken en de tegoeden in postrekening. Het betreft benaderende gegevens volgens het totaal van de debetverrichtingen in rekening (incl. de rekeningen van vreemdelingen en de debetverrich

tingen met betrekking tot betalingen aan het buiten land). Voor de betalingen door middel van direct opvraagbare bankdeposito’s (eerste kolom) slaat de telling enkel op de voornaamste banken. Met betrekking tot de betalingen door middel van postrekeningen (tweede kolom) verwijderde men uit de brutogegevens van de debetinschrijvingen, een groot aantal dubbel getelde giro’s die meestal het gevolg zijn van de inrichting van de rijksboekhou ding. Volgende elementen werden uitgeschakeld :

— 159 —

— de cheques zonder betaling in speciën, getrokken op de rekening van de rekenplichtige der post checks en op de rekening van de rekenplichtigen der Posterijen ; — de cheques aan toonder betaald aan de loketten te Brussel, Antwerpen en Luik ; — de giro’s van de rijksrekenplichtigen op reke ning van de Schatkist ; — de belangrijke betalingen door het debet van de rekening van de openbare Schatkist ten bate van de rijksrekenplichtigen of van parastatale instellingen. Opgemerkt zij dat deze betalingen de bijdragen van de Staat aan de verschillende instellingen voor sociale verzekering omvatten. De tabel vermeldt eveneens de verhouding van de omzet tot de hoeveelheid, m.a.w. de gebruiks frequentie van de direct opvraagbare bankdeposito’s en van de postrekeningen. De gebruiksfrequentie wordt bekomen door het bedrag van de inschrijvingen op het debet van de

direct opvraagbare bankdepositorekeningen in Bel gische franken of op het debet van de postrekeningen der particulieren en van de buitengewone rijksreken plichtigen te delen door het gemiddeld tegoed van deze rekeningen tijdens de beschouwde periode. D it gemiddeld tegoed vertegenwoordigt : a) voor de bankdeposito’s : het gemiddelde van de creditsaldi op de eerste werkdag van elke week van de onmiddellijk opvraagbare rekeningen in Belgische franken ; b) voor de postrekeningen : het dagelijks gemiddelde van de tegoeden van de particulieren en het gemiddelde tussen de uitstaande bedragen van de buitengewone rijksrekenplichtigen op het einde van de vorige maand en op het einde van de maand. Ten einde de gevolgen van de ongelijke duur der maanden uit te schakelen werden de gebruiksfrequen ties berekend door de debetinschrijvingen te herlei den tot type-maanden van 25 werkdagen.

G epubliceerde tabellen A. E con om isch e h erin deling der b alan sp osten van de geld sch ep p en d e in stellin g en Gezamenlijke balansen van de geldscheppende instellingen . . . Balansen van de Nationale Bank van België ....................... Balansen van de geldscheppen de openbare in stellingen........... Balansen van de depositoban ken .............................................. Balansen van de gezamenlijke geldscheppende instellingen . . . Oorzaken van de veranderingen in de geldhoeveelheid ............... Geldhoeveelheid ....................... Goudvoorraad en nettodeviezenpositie van de geldscheppen de instellingen ........................... Uitstaande discontokredieten, voorschotten en acceptkredie ten aan Belgische en buiten landse bedrijven en particulie ren ................................................ Opgenomen bedragen van de discontokredieten, voorschot ten en acceptkredieten bij hun oorsprong door de depositoban ken verleend aan bedrijven en particulieren en aan het buiten land — Zichtbare economische be stemming .................................. — Vorm en houderschap......... Discontokredieten, voorschot ten en acceptkredieten aan be drijven en particulieren en aan het buitenland ondergebracht bij de Nationale Bank van België ..........................................

Nr

Blz

X III- 1

446

X III- 2

448

X III- 3

452

X III- 4

456

X III- 5

460

X III- 6 X III- 7

464 466

Nr Opgenomen bedragen van de discontokredieten, voorschot ten en acceptkredieten bij hun oorsprong door de geldschep pende instellingen verleend aan bedrijven en particulieren en aan het buitenland ................. X III-13

I. Nationale Bank van België Balansen op 31 december . . . . X III-14 Dekkingscoëfficiënten................. XIII-15 Indeling van de bankbiljettenomloop naar coupures................. X III-16 II. Depositobanken Algemene staat der banken op 31 decem ber................................ Coëfficiënt der eigen middelen van de b a n k e n ........................... Niet normatieve structuurcoëfficiënten der b a n k en ........... Indeling der banken naar de grootte van hun werkmiddelen

471

XIII-10 X III-11

472 473

XIII-12

476 —

479

B. A ndere g eg ev en s aangaande de v oorn aam ste B elg isch e geld sch ep p en d e in stellin g en

X III- 8 469

X III- 9

Blz

1 60

—

482 483 483

XIII-17

484

X III-18

486

XIII-19

487

XIII-20

488

III. Bestuur der Postchecks Gegevens betreffende de te goeden in postrekeningen ......... XIII-21

489

IV. Gezamenlijke betalingen en gebruiksfrequentie Gezamenlijke betalingen door middel van direct opeisbare bankdeposito’s in Belgische franken en van tegoeden in postrekening alsmede hun ge bruiksfrequentie ....................... X in -2 2

490

XIV. — Niet-geldscheppende financiële instellingen A. H E R D ISC O N T E R IN G - E N W A A R B O R G IN ST IT U U T (1) Bron :

Herdiscontering- en Waarborginstituut (H .W .I.)

Bibliografie : Belgisch Staatsblad Jaarverslagen van het H.W.I.

H et H.W .I., dat werd opgericht door het konink lijk besluit nr. 175 van 10 juni 1935, heeft een heel bijzondere structuur. H et is geen vennootschap maar een instelling van openbaar nut waarvan de Staat de verrichtingen waarborgt binnen de grenzen van een wettelijk vastgelegd plafond (12 miljard in 1960, 27,5 miljard eind 1970) en op het kapitaal waarvan door de banken, die de instelling medebeheren, is ingeschreven. De verrichtingen van het H.W.I. kunnen worden ingedeeld in twee categorieën : enerzijds de opening van herdiscontokredieten ten gunste van Belgische banken en, anderzijds de aankoop, de verkoop en de makelarij van banken handelsaccepten en van promessen. Voor de verrichtingen van de eerste categorie verleent het H .W .I., binnen de grenzen van bepaalde schijven, de banken de mogelijkheid verschillende soorten van kredieten te herdisconteren, bestemd : — voor het financieren van het bedrijfskapitaal en van diverse verrichtingen : sedert 1969 staat deze vorm van hulpverlening eveneens open voor sommige openbare kredietinstellingen; — voor de financiering van fabricages voor de binnen landse markt of van openbare werken (in hoofd zaak de bouw van spoorwegmaterieel); deze mogelijkheid werd ingevoerd in 1961; — voor de financiering van betalingstermijnen die op de binnenlandse markt werden toegestaan; — voor de financiering van het bedrijf van de N.M.B.S.; — voor de financiering van de fabricage of de ver koop van produkten voor de uitvoer. Het werkelijke gebruik dat van deze herdisconto kredieten wordt gemaakt is doorgaans zeer gering. Bovendien verleent het H.W .I. bij uitzondering kredieten om de reorganisatie of de liquidatie van bankinstellingen te vergemakkelijken. Voor de verrichtingen van de tweede categorie koopt het H.W.I. geviseerd papier dat invoer- en uitvoerverrichtingen vertegenwoordigt en het plaatst het eventueel op de markt van het particulier dis-

(1) XJit statistisch oogpunt le het H.W .I. opgenomen bij de geldscheppende instellingen voor het deel van zijn activiteit gefinancierd met middelen her komstig van andere geldscheppende instellingen (zie Hoofdstukken XII en XIII). Het wordt beschouwd als een niet-geldscheppende openbare krediet instelling voor het deel van zijn activiteit gefinancierd met middelen herkomstig van niet-geldscheppende instellingen. Be in dit hoofdstuk gepubliceerde balans is een gezamenlijke balans waarin dit onderscheid niet wordt gemaakt.

conto; dit is eveneens het geval met het gecertifi ceerde papier dat in 1970 werd ingevoerd. Voor het andere kortlopende papier alsmede voor papier op middellange termijn treedt het H.W.I. in hoofdzaak op als makelaar. Voor de financiering van zijn tegoeden die het door zijn aankopen verkrijgt, beschikt het H .W .I., buiten zijn eigen middelen, over middelen opgenomen op de daggeldmarkt en, in geval van verkrapping van deze laatste, over de opbrengst van herdisconto bij de N.B.B.

Tabel XIV -I —

V o o rn a a m ste

b a la n s p o s t e n

op

31

decem ber

Tabel X IV -1 vermeldt de bedragen aan het einde van het jaar van de belangrijkste activa en passiva van het H.W.I. De rubrieken van het actief omvatten : 1) aandeelhouders : deze rubriek vertegenwoordigt het deel van het kapitaal waarop door de banken werd ingeschreven en dat nog niet werd gestort, d.i. 80 pet. van het kapitaal ; 2) belegde reserve : deze rubriek vertegenwoordigt de tegenwaarde van de wettelijke reserve en bestaat in hoofdzaak uit schuldtitels van door de Belgische Staat uitgegeven of gewaarborgde leningen ; 3) portefeuille Belgische overheidsfondsen : deze portefeuille, die samengesteld is uit door de Belgische staat uitgegeven of gewaarborgde effecten, stemt overeen met het gestorte deel van het kapitaal. (20 pet.) alsmede met het be drag van het speciale Reservefonds ; 4) portefeuille handelswissels : de omvang van deze portefeuille hangt vooral af van het daggeld dat het H.W.I. aan het einde van het jaar kon op nemen. Deze portefeuille bevat de wissels opge nomen krachtens herdiscontokredieten en de wissels die het H.W .I. op de markt van het particuliere disconto gekocht heeft en die het in zijn portefeuille bewaart ; 5) kredieten geopend aan diversen en niet opgeno men, volledig opneembaar : deze rubriek ver tegenwoordigt het gedeelte van de geopende herdiscontokredieten, die onmiddellijk opneem baar zijn en die nog niet werden opgenomen. H et juiste tegenbedrag ervan komt bij de passiva onder dezelfde benaming voor.

— 161 —

De bij de passiva opgenomen rubrieken zijn : 1) kapitaal en reserves : deze rubriek omvat het kapitaal waarop door de banken werd ingeschre ven, de statutaire reserve gestijfd door de nietuitgekeerde winsten, en het bijzondere Reserve fonds dat in 1947 werd opgericht om de risico’s verbonden aan de interventie van het H.W .I. op

de markten van het handelspapier te dekken en dat gestijfd wordt door het debet van de winst en verliesrekening op grond van de ontwikkeling van de behandelde verrichtingen ; 2) daggeldleningen; 3) kredieten geopend aan diversen en niet opgeno men, volledig opneembaar.

B. R E N T E N F O N D S Bron :

Rentenfonds.

Bibliografie : Belgisch Staatsblad. Jaarverslagen van het Rentenfonds.

Het Rentenfonds, dat werd opgericht bij besluit wet van 18 mei 1945, is een autonome instelling waarvan de verplichtingen door de Staat zijn gewaar borgd. Tot in 1959 bestond zijn opdracht erin de markt van het overheidspapier op middellange en lange termijn door aankopen en verkopen te reguleren. Het Fonds financierde zijn portefeuille, althans tot in 1957, met leningen op zeer korte termijn op de daggeldmarkt en wanneer deze niet volstonden, verdisconteerde het kasbons bij de N.B.B. Het uitstaande bedrag van deze bons moest worden aan gerekend op de marge van de voorschotten van de N.B.B. aan de Staat. Sedert de hervorming van de geldmarkt van 12 november 1957, geeft het certifi caten uit met vier maanden looptijd. De wet van 19 juni 1959 verruimt het werk gebied van het Rentenfonds dat gemachtigd werd openmarkt transacties te doen, niet alleen in overheidsfondsen op middellange en lange termijn, maar ook in overheidspapier op korte termijn. Zijn werk middelen werden eveneens versterkt : — de N.B.B. stelde een krediet in rekening-courant, gescheiden van dat van de Schatkist, ter beschik king van het Rentenfonds; . — het bedrag dat vrijkwam (2,8 miljard frank) omdat de N.B.B. aanvaard heeft, in plaats van de Schatkist, de deelneming in goud van België in het kapitaal van het I.M.F., te financieren, werd ter beschikking van het Rentenfonds ge steld. De bijkomende middelen waarover het Fonds aldus kon beschikken mogen evenwel niet worden gebruikt om de Schatkist te financieren. Ten slotte heeft de reorganisatie van de daggeld markt (protocol van 16 november 1959) de toegang van het Rentenfonds tot de markt vergemakkelijkt en wordt het nl. in staat gesteld bij de sluiting van de verrekening als regulerende instelling op te treden. Er dient te worden aangestipt dat de hervorming van 1 januari 1962, waarbij de aan de banken opgelegde dekkingscoëfficiënten werden afgeschaft, eveneens een einde heeft gemaakt aan de verplichte inschrijving op certificaten van het Rentenfonds door de banken. De uitgifte van deze certificaten heeft voortaan plaats door middel van wekelijkse toewijzingen en niet meer doorlopend zoals voorheen.

Deze certificaten, die aanvankelijk alleen door de banken konden worden opgenomen, kunnen sedert 1965 ook door de private spaarkassen en een zeker aantal parastatale instellingen worden verkregen.

Tabel XIV-2 —

V o o rn a a m ste

b a la n s p o s t e n

op

31

decem ber

Tabel XIV-2 vermeldt de bedragen aan het einde van het jaar van de belangrijkste activa en passiva van het Rentenfonds. De rubrieken van het actief omvatten : 1. de portefeuille die zelf ingedeeld is in drie sub rubrieken : — de genoteerde effecten omvatten de overheidsfondsen, d.w.z. de effecten van de Staat, van de zelfstandige fondsen, van de parasta tale instellingen, van de lagere overheid en andere met de staatsschuld gelijkgestelde effecten; — de schatkistcertificaten van de tranche B, in het bezit van het Rentenfonds, komen voort uit de hervorming van 12 november 1957. Het uitstaande bedrag van de op dit tijdstip bij de banken ondergebrachte Schatkistcerti ficaten werd vastgelegd op een bedrag van 28,9 miljard frank. Deze consolidatie werd verwezenlijkt door de uitgifte van een bij zondere lening in de vorm van schatkistcerti ficaten die een tranche A van 20 miljard, bestaande uit certificaten voor 12 maanden, en een tranche B van 8,9 miljard (in 1962 op 9,1 miljard gebracht) bestaande uit certifica ten voor 4 maanden, omvat. H et Renten fonds ging de verbintenis aan onmiddellijk alle certificaten van de .tranche B die de banken ter incasso bij de Schatkist aan bieden, op te nemen. De aldus opgenomen certificaten worden ofwel bewaard in de portefeuille van het Rentenfonds, ofwel ter gelegenheid van de door dit laatste georgani seerde toewijzingen, opnieuw afgestaan aan de banken in plaats van en op dezelfde voorwaarden inzake looptijd en rentetarieven als haar eigen certificaten; — de andere schatkistcertificaten;

— 162 —

2. het creditsaldo bij de N.B.B. : de onder deze rubriek vermelde bedragen vertegenwoordigen de overtollige middelen van het Rentenfonds; 3. te leen gegeven geld voor zeer korte termijn. De rubrieken van het passief omvatten de ver schillende middelen waarmede het Fonds zijn activi teit financiert : de certificaten van het Fonds in

omloop, het te leen genomen geld voor zeer korte ter mijn, het debetsaldo bij de N.B.B. en de middelen die ter beschikking werden gesteld van het Fonds (2,8 miljard) door de wet van 19 juni 1959 waarvan hier voor sprake was. De rubriek diversen omvat van haar kant hoofdzakelijk de samengevoegde winst die het Rentenfonds sedert zijn oprichting maakte.

C. SPA A R K A SSE N , H YPO TH EEK - E N K A PIT A L ISA T IE M A A T SC H A PPIJE N Bronnen :

Algemene Spaar- en Lijfrentekas (ASLK) Centraal Bureau voor de Kleine Spaarders (C.B.K.S.) Belgische Vereniging van Hypothecaire Ondernemingen

Bibliografie : Belgisch Staatsblad Jaarverslagen van de ASLK Jaarverslagen van het C.B.K.S.

Tabel XIV-3 —

A lg e m e n e S p a a r - e n L i j f r e n t e k a s — B e w e g i n g e n v a n d e i n l a g e n (a lle e n p a r t i c u l ie r e n ) en sp a a rb o n s.

Deze tabel vermeldt, voor ieder jaar, het bedrag van de stortingen, de opvragingen en de overschot ten op het geheel van de door de particulieren bij de Spaarkas (1) van de ASLK aangehouden deposi to ’s. De deposito’s van de particulieren omvatten de gewone spaarinlagen (met inbegrip van het bouwsparen in 1970), de termijndeposito’s (sedert 1962), de huishoudboekjes (sedert 1962), die in 1969 direct opvraagbare deposito’s werden, de deposito’s voor korte termijn en met opzegging (sedert 1969), alsmede de dotatieboekjes (wet van 18 augustus 1947 en wet van 21 juni 1960), evenals het bedrag aan het einde van het jaar van deze deposito’s van de particulieren (met inbegrip van de gekapitaliseerde intresten op gewone boekjes). De tabel vermeldt bovendien de ontwikkeling van het uitstaande bedrag aan het einde van het jaar van de spaar- en kapitalisatiebons, welke sedert 1968 worden uitgegeven, dat, gevoegd bij het saldo van de deposito’s, het totaal weergeeft van de tegoeden van de particulieren bij deze instelling aan het einde van het jaar.

Tabel XIV-4 —

A lg e m e n e S p a a r - e n L i j f r e n t e k a s — V o o r n a a m s te b a la n s p o s t e n v a n d e S p a a r k a s o p 3 1 d e c e m b e r.

De act’varubr'eken zijn ondergebracht in drie hoofdrubrieken : de liquide middelen (beschikbaar), die in hoofdzaak de kastegoeden, de rekeningen bij de N.B.B. en bij het B.P.C. omvatten, de voorlopige en de definitieve beleggingen. Sedert 1964 boekt de ASLK haar voorlopige en definitieve beleggingen in budgettaire boekwaarde, d.w.z. met uitschakeling van de vervallen effecten, waarvan de inning, de consolidatie of de hernieuwing in de loop van het volgende boekjaar plaats heeft. H et aldus uitgescha-

(1) De belangrijkste andere kassen van de ASLK zijn opgenomen onder D. hierna.

kelde bedrag is ondergebracht onder de rubriek « Vervallen effecten van de portefeuille ». De onderverdeling is gebaseerd op de statutaire bepalingen waardoor de beleggingen van de ASLK geregeld worden (art. 26, 27, 28 en 29 van de orga nieke wet van 16 maart 1865 waarbij de ASLK werd opgericht). De reeks van de door de statutaire bepalingen toegestane beleggingen werd verruimd door talrijke wetten en koninklijke besluiten. Bij de passivaposten maakt de tabel in de eerste plaats een onderscheid tussen de opvraagbare en de niet-opvraagbare passiva; de opvraagbare passiva worden vervolgens onderverdeeld in twee grote subrubrieken, met name de inlagen op boekjes en de spaarbons en de inlagen op rekeningen-courant. De eerste subrubriek omvat, buiten de tegoeden van particulieren, (gewone deposito’s, termijndepo sito’s, dadelijk opvraagbare deposito’s, deposito’s op korte termijn en met opzegging, spaar- en kapita lisatiebons, met uitzondering van de dotatieboekjes) waarvan de belangrijkheid verreweg het grootst is : a) de dotatieboekjes, waarop z;jn ingeschreven : — de dotatie voor krijgsgevangenen : krachtens de wet van 18 augustus 1947 wordt op be paalde voorwaarden een dotatie verleend aan de krijgsgevangenen die ten minste 6 maanden in gevangenschap hebben doorge bracht; — de dotatie van de Belgische strijdkrachten in Groot-Brittannië : krachtens de wet van 21 juni 1960 werd een dotatie van 2.400 fr. per halfjaar verleend aan de militairen die, gedu rende de oorlog 1940-1945 dienst hebben gedaan bij de Belgische strijdkrachten in Groot-Brittannië. Deze dotaties zijn ingeschreven op een bijzonder boekje dat door bemiddeling van de ASLK aan iedere rechthebbende wordt geopend en uit gereikt; b) de deposito’s van de openbare en andere instel lingen. De instellingen erkend door de Raad van Beheer (openbare instellingen, instellingen van

— 163 —

openbaar nut en instellingen met sociale, culturele of liefdadigheidsdoelstellingen) kunnen hun mid delen namelijk plaatsen op dadelijk opvraagbare rekeningen, op rekeningboekjes of op speciale boekjes waarvoor een financieringstermijn, een opzeggingstermijn of voorwaarden toepasselijk op de gewone spaarboekjes zijn overeengekomen; c) de rekening « lijfrentezegels » : het betreft be dragen die de administratie der lijfrentezegels ontving van ondernemingen en instellingen die deze zegels kopen.

zijds de kredieten aan de bedrijven en particulieren en anderzijds de effectenportefeuille, met uitzondering van de aandelen en deelnemingen, gegroepeerd. Deze twee categorieën van vorderingen zijn op hun beurt onderverdeeld, hetzij om de aard van de kredieten aan de bedrijven en particulieren te doen uitschijnen (disconto, voorschotten, hypothecaire vorderingen, ...), hetzij om de sectoren te bepalen die tegenover de particuliere spaarkassen schulden aangingen voor de in de effectenportefeuille op genomen vorderingen.

De deposito’s in rekeningen-courant kunnen ge daan worden door de erkende maatschappijen voor sociale woningen en door de instellingen met sociaal karakter en van openbaar nut.

Tabel XIV-6 —

De tabel voorziet niet in een onderverdeling van de niet-opvraagbare passiva; onder deze laatste rubriek is het totaal van de volgende posten op genomen : — dotatiefonds : deze rubriek ontvangt aan het einde van het jaar de erfloze nalatenschappen, de saldi van de spaarrekeningen die na een periode van 30 jaar vervallen zijn, evenals de rentesaldi op rekeningen die sinds meer dan 1 jaar terug betaald zijn; — fonds voor diverse voorziene uitganen : dit Fonds wordt gestijfd door jaarlijkse heffingen op de winsten van de Spaarkas ten einde een dekking te vormen voor diverse voorvallen; — reservefonds : dit fonds wordt gestijfd met de opbrengsten van zijn eigen effecten en met een deel van de winsten van de Spaarkas; — provisies voor portefeuille en debiteuren; — diverse voorzieningen (sedert 1969). Deze reserves werden gevormd ten einde de Instelling in staat te stellen voor bepaalde risico’s (arbeidsongeval len, bewaring en vervoer van effecten) als haar eigen verzekeraar op te treden; — kankerfonds (sedert 1970).

Tabel XIV-5 —

P a r t ic u lie r e s p a a rk a s s e n — I n d e lin g e n b e s t e m m in g v a n d e v o o r n a a m s t e w e r k m id d e le n

Tabel XIV-5 geeft de indeling aan het einde van het jaar van de werkmiddelen opgenomen in de vorm van deposito’s, kasbons en obligaties alsmede de beleggingen van de particuliere spaarkassen die onderworpen zijn aan de controle van het C.B.K.S. (1). De werkmiddelen zijn er gesplitst in deposito’s voor minder dan 2 jaar, voor 2 jaar en meer en kasbons en obligaties. Bij de beleggingen zijn ener(1) De tegenwoordige organisatie van de controle vloeit voort uit het konink lijk besluit nr, 42 van 15 december 1934 en uit de aanvulling daarbij, met name het koninklijke besluit van 24 juni 1935, gewijzigd door het koninklijk besluit nr. 11 van 18 april 1967 waarbij de particuliere spaarkassen onderworpen worden aan de controle van het C.B.K.S. en waarbij regels worden voorge schreven voor de belegging van de door deze instellingen aangetrokken mid delen.

H y p o t h e e k - e n k a p it a lis a t ie m a a t s c h a p p i j e n d ie g een s p a a r in la g e n o p n e m e n — V o o rn a a m ste b a la n s p o s t e n o p 3 1 d e c e m b e r

De kapitalisatiemaatschappijen zijn omschreven als ondernemingen die een beroep doen op het spaar wezen en die tegenover eenmalige of periodieke stor tingen, bepaalde verplichtingen aangaan. Om het hoofd te bieden aan de aangegane verplichtingen vor men zij wiskundige reserves. H et merendeel van de kapitalisatiemaatschappijen zijn terzelfder tijd par ticuliere spaarkassen en uit dien hoofde werd hun activiteit opgetekend in de statistieken met be trekking tot de particuliere spaarkassen (tabel XIV-5). De hypotheekmaatschappijen die niet terzelfder tijd spaarkassen zijn, financieren zich in hoofdzaak door de doorlopende uitgifte van obligaties en kas bons. Zij ontvangen eveneens diverse deposito’s en verschaffen zich middelen bij geldschieters met het oog op indirecte hypothecaire leningen. Op het passief van deze vennootschappen komen eveneens de reconstitutiefondsen van de hypothecaire leningen voor, die het deel van de annuïteiten ver tegenwoordigen die door de opnemers van hypothe caire leningen worden gestort om het kapitaal dat zij aan het einde van de lening volledig terugbetalen, samen te stellen en die door de maatschappijen wor den gekapitaliseerd. Wat hun beleggingen betreft, zijn de kapitalisatie maatschappijen onderworpen aan wettelijke voor schriften die vrijwel identiek zijn met die van de beleggingen der levensverzekeringsmaatschappijen (zie tabel XIV-9). De beleggingen van de hypotheekmaatschappijen zijn niet onderworpen aan kwantitatieve n o r m e n behalve wat de « reconstitutiefondsen » der indirecte hypothecaire leningen betreft. Het grootste deel van de middelen van de hypo theek- en kapitalisatiem aatschappij en wordt ge bruikt voor hypothecaire leningen en in mindere mate voor andere leningen (met name voor de financiering van verkopen en leningen op afbetaling), alsmede voor onroerende beleggingen.

— 164 —

D. IN ST E L L IN G E N VOOR VERZEKERING OP H E T LEVEN E N T E G E N ARBEIDSO NG EVALLEN, P E N SIO E N F O N D SE N Bronnen :

Ministerie van Economische Zaken (M .E.Z.) Nationaal Instituut voor de Statistiek (N .I.S .) Algemene Spaar- en Lijfrentekas (ASLK)

Bibliografie : De Belgische economie in 1960, 1961 ... 1970 (M .E .Z.) Jaarverslagen van de ASLK

Tabel XIV-7 —

A lg e m e n e S p a a r - e n L i j f r e n t e k a s — V o o r n a a m s te b a la n s p o s t e n v a n d e L i jf r e n t e k a s s e n o p 3 1 decem ber

Het betreft de activa en de verplichtingen die op de volgende gedeeltelijke balansen voorkomen : a) de deelbalans met als titel Lijfrentekas « Alge mene Wet », (toestand van de Rentenfondsen) heeft betrekking op de rentenverzekeringen gesloten in het kader van de gecoördineerde wetten van 1946, met uitzondering van die welke verbonden zijn aan de secties « bedienden » en « zelfstandigen »; b) diverse balansen met betrekking tot het beheer van de verzekeringen welke gesloten werden in het kader van de wetten op het bediendenpensioen. De voorstelling en de structuur, ja zelfs het waar nemingsgebied, van deze deelbalansen werden in de loop van de beschouwde periode gewijzigd, met name in verband met veranderingen in de wetgeving betref fende de bediendenpensioenen : — tot in 1962 publiceerde de Lijfrentekas een deel balans onder de titel Lijfrentekas « Bedienden » (wet van 12 juli 1957), die uitsluitend de toestand weergeeft die voortvloeit uit de verplichte stor tingen in het kader van deze wet. Krachtens de wet van 3 april 1962 werd het beheer van de middelen overgenomen door de Nationale Kas voor Bediendenpensioenen; — een deelbalans die betrekking heeft op het bèheer van de verzekeringen in het kader van de wetten van 1925 en 1930 op het bediendenpensioen, gaf uitsluitend de toestand weer welke voortvloeide uit de verplichte stortingen in het kader van deze wetten; — de Lijfrentekas publiceerde een deelbalans betref fende het beheer der verzekeringen gesloten in het kader van de wetten inzake bediendenpen sioen door middel van aanvullende stortingen; — de deelbalans betreffende het beheer van de ver zekeringen die werden gesloten in het kader van de wet van 22 februari 1960 (en daarna van de wet van 3 april 1962) houdende wijziging van de wet van 12 juli 1957 in verband met het ouder doms- en overlevingspensioen van de bedienden heeft uitsluitend betrekking op verplichte stor tingen; — in 1963 werden de drie vorengenoemde balansen verenigd tot een enkele balans betreffende het beheer van de verzekeringen welke werden ge sloten in het kader van de wetten op het bedien denpensioen, door middel van verplichte en aan vullende stortingen. Sindsdien werd de voorstelling van deze balans niet meer gewijzigd, behalve in 1969 (zie punt c); c) sedert 1969 publiceert de Lijfrentekas een balans onder de titel Pensioenkas voor Loontrekkende Ar beiders (bovenwettelijke voordelen) met betrekking

tot de aanvullende pensioenen die de loontrekkenden krachtens het koninklijk besluit van 14 mei 1969 kunnen vormen. Een deel van de reserves (6,8 mil joen frank) beheerd in het kader van de wetten op het bediendenpensioen waarop het vorengenoemde koninklijk besluit toepasselijk is, is sedert 1969 opgenomen in deze nieuwe balans; d) een balans betreffende het beheer van de ver zekeringen die gesloten werden in het kader van de wetten op het pensioen van de zelfstandige arbeiders (wetten van 30 juni 1956, van 28 maart 1960 en van 31 augustus 1963) werd tot 1967 gepubliceerd. Ingevolge het koninklijk besluit nr. 38 van 27 juli 1967 waarbij het stelsel van de pensioenen voor zelfstandige arbeiders werd gereorganiseerd, werden de tegoeden en verplichtingen van de ASLK ten aanzien van het ouderdomsen overlevingspensioen van zelfstandige arbeiders op 1 januari 1968 over gedragen naar andere instellingen overeenkomstig de bij koninklijk besluit van 19 december 1967 vastgestelde bepalingen; e) sedert 1963 publiceert de Lijfrentekas een ba lans welke betrekking heeft op het beheer van de (vrijwillige en aanvullende) verzekeringen die ge sloten werden in het kader van de wet van 12 fe bruari 1963 waarbij een stelsel van ouderdomsen overlevingspensioen ten gunste van de vrijwillig verzekerden werd ingesteld. Tabel XIV-7 vormt een integratie van de deel balansen van de verschillende Lijfrentekassen. De activa bestaan vooral uit effecten in portefeuille die in de geïntegreerde balans onderverdeeld zijn volgens de verschillende categorieën beleggingen. De samenstelling van deze portefeuille valt onder de wet van 1 juli 1869 en van talrijke bijzondere bepalingen (wetten en koninklijke besluiten) die de reeks statutair toegestane beleggingen hebben verruimd. Tegenover de portefeuille van de Lijfrentekassen staan : — het « rentenfonds », d.w.z. de reserves die de in het kader van de « Algemene wet » verzekerde renten vertegenwoordigen; — de wiskundige reserves, d.w.z. de bedragen die in het kader van de andere wetten op het pensioen . (zelfstandigen, bedienden, loontrekkenden, vrij willig verzekerden) gekapitaliseerd werden.

Tabel XIV-8 —

A lg e m e n e S p a a r - e n L i j f r e n t e k a s — V o o r n a a m s te b a la n s p o s t e n v a n d e L e v e n s v e r z e k e r in g s k a s o p 3 1 d ecem b er

De samenstelling van de portefeuille van de Levensverzekeringskas valt onder dezelfde wet als die van de Lijfrentekas en dezelfde bepalingen zijn erop toepasselijk.

— 165 —

De wiskundige reserves die op de passiefzijde van de balans voorkomen vormen de collectieve waarborg van de verzekerden. H et reservefonds wordt gestijfd door de winsten verliesrekening. Tabel XIV-9 —

L e v e n s v e r z e k e r in g s m a a t s c h a p p ije n V o o r n a a m s t e b a la n s p o s t e n o p 3 1 d e c e m b e r

—

De beleggingen van de wiskundige reserves van de levensverzekeringsmaatschappijen zijn onderworpen aan het controlereglement vastgesteld bij de konink lijke besluiten van 17 juni 1931 en van 8 augustus 1935 die minimumpercentages vaststellen voor de beleggingen in overheidsfondsen (15 pet.) en maximumpercentages voor de andere beleggingen. De beleggingen van de bedragen bestemd voor de borgstellingen zijn aan een gelijkaardig controle reglement onderworpen dat bij de bovengenoemde koninklijke besluiten werd vastgesteld. De borgstellingen die op de passiva van de ba lansen van de levensverzekeringsmaatschappijen voorkomen, moeten aangelegd worden door van het bedrag van de ontvangen premies 5 per duizend in te houden tot het gereserveerde totaal ten minste 3 pet. van de wiskundige reserves bereikt.

De laatste rubriek van de tabel geeft het totaal van de wiskundige reserves, van de reserves voor te betalen schadegevallen, van de technische reserves en van de andere reserves voor de deelneming in de winsten alsmede van de garantiereserve. De wiskundige reserves vormen de voornaamste post van de passiva der balansen. Zij vormen de tegenpost van het tegoed dat de verzekeraar moet bezitten om het hoofd te bieden aan de verplichtingen die hij krachtens de nog vigerende contracten aanging (1). De reserves voor te betalen schadegevallen ver tegenwoordigen het deel van de kosten van de tijdens het dienstjaar aangegeven schade die bij de afsluiting nog niet is uitbetaald. De technische reserves voor deelneming in de winsten zijn gevormd als tegenpost van de verho gingen van de verzekerde kapitalen die door de ver zekeringsmaatschappijen als winstaandeel aan hun verzekerden werden toegekend. De winstfondsen ten voordele van de deelnemende verzekerden zijn hetzij fondsen die door de verzeke ringsmaatschappijen en de onderlinge maatschap pijen voor wettelijke pensioenfondsen werden ge vormd, hetzij een deel van de winsten bestemd als reserve voor de deelneming in de winsten.

E. N IE T - G ELD SCH EPPEN DE O PEN BA R E K R ED IETIN STE LL IN G E N Bronnen :

Nationale Maatschappij voor Krediet aan de Nijverheid (N .M .K .N .) Gemeentekrediet van België Nationale Kas voor Beroepskrediet (N .K .B .K.) Nationaal Instituut voor Landbouwkrediet (N .I.L .K .) Centraal Bureau voor Hypothecair Krediet (C.B.H.K.) Nationale Maatschappij voor de Huisvesting (N .M .H .) Nationals Landmaatschappij (N .L.M .) Woningfonds van de Bond der Kroostrijke Gezinnen van België ( W.F.B.K.G.).

Bibliografie:

De jaarverslagen van de verschillende instellingen.

De openbare instellingen waarvan hier sprake omvatten : de N.M.K.N., de N.K .B.K ., en de door haar erkende kredietverenigingen, het N .I.L .K ., het C.B.H.K., de N.M.H., de N.L.M. en het W.F.B.K.G. Bovendien wordt de activiteit van het Gemeente krediet van België, dat gedeeltelijk als geldschep pende instelling werd beschouwd in hoofdstuk X III, eveneens onder deze sectie opgenomen. De tabellen X IV -11 en X IV -12 en de commentaar die er betrek king op heeft maken geen enkel onderscheid tussen het geldscheppende en het niet-geldscheppende be drijf van het Gemeentekrediet van België.

Tabel XIV-10 —

N a t i o n a le M a a t s c h a p p i j v o o r K r e d i e t a a n d e N i j v e r h e i d — V o o r n a a m s te b a la n s p o s t e n o p 3 1 decem ber

De activaposten zijn : 1) investeringskredieten op lange en middellange termijn : deze kredieten zijn bestemd voor de financiering van gebouwen en materieel voor professioneel gebruik alsmede voor de duurzame

uitbreiding van het bedrijfskapitaal. Deze kre dieten, ongeacht of ze gewaarborgd zijn door banken en financiële instellingen ofwel dat het risico ten laste is van de N.M.K.N., worden verleend hetzij tegen de gewone rentevoorwaarden, d.w.z. die welke vastgesteld werden door de Raad van Beheer volgens de stand van de markt, hetzij tegen een verminderde rente op grond van wettelijke of reglementaire bepalingen. Deze rentesubsidies worden of werden toegestaan in het kader van de volgende wetten : — de wet van 7 augustus 1953 betreffende de hulp voor de oprichting, de vestiging, de wederuitrusting en de rationalisatie van industriële en ambachtelijke ondernemingen; — de wet van 24 mei 1959 waarbij de toegang tot de beroepsen ambachtskredieten voor de midden stand vergemakkelijkt wordt; — de wet van 17 juli 1959 waarbij maatregelen genomen en gecoördineerd worden om de econo-

(1) H. Meurice : « Les opérations financières et les opérations viagères », 1951 (Bibliothèque générale des sciences économiques), Brussel, Les Editions comptables, commerciales et financières.

— 166 —

mische expansie en de oprichting van nieuwe industrieën te bevorderen; — de wet van 18 juli 1959 waarbij speciale maat regelen worden genomen om de economische en sociale moeilijkheden van sommige gewesten te bestrijden; — de wet van 15 februari 1961 houdende oprichting van een Landbouwinvesteringsfonds; — de wet van 14 juli 1966 waarbij tijdelijk buiten gewone steun wordt verleend ten einde de om schakeling en de economische ontwikkeling van de steenkoolgewesten en van sommige streken die met scherpe en dringende problemen hebben af te rekenen, te versnellen. Krachtens diezelfde bepalingen mag de Staat, in sommige gevallen garanties verstrekken inzake de goede afwikkeling, hetzij rechtstreeks, hetzij via een garantiefonds dat speciaal daartoe werd opge richt. De waarborg van de Staat kan bovendien betrek king hebben o'p de volgende categorieën van ver richtingen : — de kredieten aan de scheepvaart toegestaan voor de ontwikkeling van de koopvaardij- en de vissers vloot en van de scheepsbouw (wetten van 1 fe bruari 1939 en van 23 augustus 1948); — de kredieten aan de steenkoolnijverheid, die oor spronkelijk toegestaan werden op basis van de wet van 12 juli 1955, tot bevordering van de investe ringen in de steenkoolnijverheid; deze kredieten zijn thans onderworpen aan de wetten van 17 en 18 juli 1959 die hiervoor werden vermeld, alsmede aan het koninklijk besluit nr. 60 van 10 november 1967; — de kredieten voor hulpverlening aan nieuwe industrieën (koninklijk besluit nr. 81 van 28 november 1939 en uitvoeringsbesluit van 27 december 1947); — de kredieten bestemd tot bevordering van de oprichting van gebouwen voor nijverheid en ambachten en het in gebruik nemen van buiten gebruik gestelde industriële gebouwen (wet van 31 mei 1955, nadien vervangen door de wet van van 12 juli 1955 en de wet van 10 juli 1957); 2) herstelkredieten : deze post omvat de kredieten voor herstel van oorlogsschade (besluitwet van 30 november 1944 en wetten van 1 oktober 1947 en van 6 januari 1950) en de kredieten bestemd voor het herstel van de schade veroorzaakt door de overstromingen (wetten van 24 maart 1953 en van 26 juni 1956); 3) warrantkredieten door de Staat gewaarborgd (steenkolenmijnen) : deze kredieten zijn toegekend op grond van het koninklijk besluit van 13 april 1965, genomen ter uitvoering van artikel 3 van de wet van 31 december 1958, ter aanvulling van de wet van 5 mei 1958 tot bevordering van de financiering van de voorraden van de steen kolenmijnen; 4) handelskredieten : deze rubriek omvat o.m. de kredieten verbonden met middellange betalings termijnen, welke toegestaan werden ter gelegen heid van commerciële leveringen en de kredieten die voortvloeien uit verkopen op afbetaling;

5) uitvoerkredieten betaalbaar op halflange en lange termijn : deze rubriek vertegenwoordigt in hoofdzaak de interventie van de N.M.K.N. in de financiering van de kredieten toegestaan in het kader van de verschillende « pools » van Creditexport; de belangrijkheid van de recht streeks door de N.M.K.N. gefinancierde kredieten (verrichtingen verwezenlijkt vóór de oprichting van Creditexport) is sedert 1960 sterk ver minderd; 6) kredieten beheerd voor rekening van de Staat : deze rubriek omvat o.m. : — de kredieten aan de steenkoolmijnen voor het dekken van de wederuitrustingsuitgaven door middel van de « Marshall-hulp » (begrotingswet ten van 30 mei 1949 en 26 juli 1952); — de kredieten voor de ontwikkeling van de koop vaardij- en vissersvloot en van de scheepsbouw, gefinancierd door het Fonds voor het Uitreden en aanbouwen van zeeschepen (wet van 23 au gustus 1948, art. 6bis); — de door het Fonds voor Hulpverlening aan de Steenkoolnijverheid gefinancierde kredieten (over eenkomst van 21 juni 1961); — de door het Fonds voor Hulpverlening aan de Belgische ex-kolonialen uit Afrika gefinancierde kredieten (overeenkomsten van 28 december 1961 en van 31 mei 1965); — de kredieten voor hulpverlening aan onder nemingen in moeilijkheid (overeenkomst van 3 mei 1968 tussen de Staat en de N.M.K.N.); 7) diverse beleggingen op korte termijn : deze beleggingen bestaan vooral uit schatkistcertifi caten en uit certificaten van het Rentenfonds, uit Belgische overheidsfondsen, terugbetaalbaar op min of meer korte termijn en uit kortlopend handelspapier verkregen bij de banken. De passivaposten zijn : 1) obligaties : de obligaties worden uitgegeven met een looptijd van 5 jaar e~i meer; 2) kasbons : ze worden uitgegeven voor minder dan 5 jaar; 3) deposito’s en diverse leningen : deze rubriek omvat al de ontvangen deposito’s alsmede sommige bijzondere leningen hoofdzakelijk luidend in buitenlandse valuta’s; 4) Belgische Staat : deze rubriek omvat de ter beschikking van het N.M.K.N. gestelde kapitalen voor financiering van de onder punt 6 van de activarubrieken bedoelde kredieten.

Tabel XIV-11 —

G e m e e n t e k r e d ie t v a n B e l g i ë — V e r r ic h t in g e n v a n d e p r o v i n c i a l e e n v a n d e g e m e e n te l i j k e sec to r

Tabel XIV-11 heeft betrekking op de financiering, door het Gemeentekrediet van België, van de inves teringsuitgaven van de gewestelijke en plaatselijke overheid en van de instellingen van de provinciale en van de gemeentelijke sector alsmede op de ver

— 167 —

richtingen in rekeningen-courant van deze autori teiten en organen bij deze instelling, om hun gewone behoeften te dekken. Deze financiering door het Gemeentekrediet van van België van de investeringsuitgaven van de ge westelijke en plaatselijke overheid en van de instel lingen van de provinciale en van de gemeentelijke sector, zoals intercommunale verenigingen, commis sies van de openbare onderstand, kerkfabrieken, polders, wateringen en andere instellingen, is moge lijk dank zij middelen herkomstig enerzijds van de leningen die deze autoriteiten en instellingen bij het Gemeentekrediet van België aangaan en ander zijds van subsidies die hun door de Staat of de pro vincies als tegemoetkoming in vorengenoemde uit gaven worden verstrekt. Al de middelen uit deze toelagen of leningen worden samengebracht in de rekeningen «toelagen en leningsgelden » waarvan het beschikbare saldo aan het einde van het jaar op de passiefzijde van de ba lans van het Gemeentekrediet van België voor komt (zie tabel X IV -12). Deze rekeningen ontvangen : 1) de bedragen van de toelagen die door de Staat en de provincies in kapitaal aan het Gemeente krediet van België worden uitgekeerd ten voordele van de provinciale en van de gemeentelijke sector; 2) de bedragen van de door het Gemeentekrediet van België toegestane en door de voogdij voerende overheid goedgekeurde leningen die in de loop van het jaar ter beschikking werden gesteld van de regionale en plaatselijke autoriteiten. Deze leningen omvatten, buiten die waarvan de lasten (delgingen en intresten) door de leners gedragen worden, de leningen waarvan de Staat de lasten aan de geldopnemers terugbetaalt en die krach tens het koninklijk besluit van 22 oktober 1959 de tegemoetkoming vormen van de Staat in de financiering van de betrokken investeringsuit gaven in de plaats van de toelagen die hij vroeger met hetzelfde doel betaalde. De op de rekeningen « toelagen en leningsgelden » gestorte tegoeden worden gebruikt ter betaling van buitengewone uitgaven die de toekenning van de toelagen of het beroep op de leningen veroorzaakten; in een zeer klein aantal gevallen dienen zij voor de terugbetaling van leningen. De totale schuld van de provincies, de gemeenten en de ondergeschikte openbare besturen tegenover het Gemeentekrediet van België, uit hoofde van hun investeringen, omvat het uitstaande bedrag van de leningen op korte, halflange en lange termijn die hun door deze instelling werden toegestaan. De bedragen, welke voorkomen op lijn (10) van tabel X IV -11 komen dus overeen met het totaal van de in tabel X IV -12 onder de activarubriek « Openbare besturen en instellingen » opgenomen bedragen, met uitzondering van de post « debetsaldi der rekeningencourant » (1).

(1) Er bestaat nochtans een gering verschil tussen de gegevens van de ta bellen XIV-11 en XIV-12, ten gevolge van een verschillende boekingewijze van de kapitaaldelglngen die in de loop van het jaar op de bij vaste annuiteiten terugbetaalbare langlopende leningen plaats vonden.

De kredietverbintenissen van het Gemeentekre diet van België vertegenwoordigen het bedrag van de door deze instelling toegestane leningen dat nog niet ter beschikking van de leners werd gesteld en dus nog niet op de rekeningen « toelagen en lenings gelden» werd gestort. Voor de gewone verrichtingen van de vorenge noemde autoriteiten en instellingen geeft tabel XIV-11 de gemiddelden van de gezamenlijke dage lijkse creditsaldi, enerzijds, en van de debetsaldi anderzijds, van de rekeningen-courant van de be trokken autoriteiten en instellingen evenals het totaal van de betalingen die over het debet van die rekeningen werden uitgevoerd. De gezamenlijke debet- en creditsaldi van deze rekeningen-courant vormen het grootste deel van de posten voorkomend op de balans van het Gemeente krediet van België, onder de rubrieken « debetsaldi der rekeningen-courant » en « creditsaldi der reke ningen-courant » van de overheid en de openbare instellingen.

Tabel XIV-12 —

G e m e e n t e k r e d ie t van B e lg ië V o o r n a a m s te b a la n s p o s t e n o p 3 1 d e c e m b e r

—

De actiefposten zijn : 1) kas en banken : deze post omvat de kasmiddelen, de direct opvraagbare tegoeden bij de N.B.B., bij het B.P.C. en bij de banken, alsmede de daggeldleningen ; 2) tijdelijke beleggingen : de beschikbare middelen worden voorlopig belegd in certificaten op korte termijn uitgegeven of gewaarborgd door de Staat en in bankpapier (gedisconteerde pro messen) ; 3) portefeuille overheidsfondsen ; 4) openbare besturen en instellingen : in deze post wordt opgenomen de schuld tegenover het Ge meentekrediet van België van de openbare be sturen en instellingen, die er de voornaamste activacliëntele van zijn ; — debetsaldi der rekeningen-courant : deze post omvat de debetsaldi van de rekeningen-cou rant en van de rekeningen, met onderpand of waarborg van de overheidsbesturen en van diverse instellingen, alsmede het totaal van de debetrente van het tweede kwartaal van het voorbije jaar die in januari van het daar opvolgende jaar wordt gekapitaliseerd ; — leningen op korte en halflange termijn : de termijn van deze leningen is niet langer dan 15 jaar ; — leningen op lange termijn : déze post omvat de leningen die terugbetaalbaar zijn in schij ven binnen termijnen van 20 tot 30 jaar en leningen op lange termijn terugbetaalbaar in vaste annuïteiten, na aftrek van de kapitaal aflossingen die in de loop van het jaar plaats hadden ;

— 168 —

— leasingverrichtingen : sedert 1967 worden on der deze post geboekt leningen op lange ter mijn die betalingen van het Gemeentekrediet van België vertegenwoordigen voor het op trekken van openbare gebouwen die krachtens onroerendgoed-leasingcontracten in privaat eigendom kunnen overgaan. 5) diverse debiteuren : deze post bestaat uit debet saldi van de rekeningen ten name van de agenten van het Gemeentekrediet van België, uit allerlei voorschotten aan het personeel en aan derden, onder waarborg, alsmede uit de saldi van verrich tingen verschuldigd door de correspondenten ; 6) gebouwen : sedert 1963 omvat deze rubriek de aankoopwaarde van de gebouwen ; het totale bedrag waarvoor zij werden afgeschreven komt voor op het passief. Vóór 1963 werden de afschrij vingen van de actiefpost afgetrokken ; 7) diversen : in deze post zijn samengebracht de participaties in het kapitaal van de Nationale Investeringsmaatschappij, van de Gemeentedienst van België en van de Interprofessionele Effectendeposito’s en Girokas alsmede de te innen effecten en coupons, de pro ratarekeningen, de regularisatierekeningen en diverse lopende verrichtingen. De passiefposten zijn : 1) openbare besturen en instellingen : — creditsaldi der rekeningen-courant. Deze ru briek is samengesteld uit de creditsaldi van de rekeningen-courant en uit andere direct opvraagbare rekeningen van de gemeenten en provincies alsmede uit de te kapitaliseren vervallen creditrente ; — rekeningen « toelagen en leningsgelden » : deze post omvat de creditsaldi van de rekeningen waarop de opbrengst wordt geboekt van de leningen toegestaan aan overheidsadministra ties en goedgekeurd door de bevoegde over heid, alsmede het bedrag van de subsidies welke die overheid hun toekent (zie lijn (8), tabel XIV-11) ; — termijnrekeningen : deze rubriek omvat de deposito’s op termijn van de openbare be sturen en instellingen ; zij omvat de rekenin gen met 15 dagen, 1, 3 en 6 maanden op zegging en de rekeningen voor 1, 2 en 3 jaar; 2) rekeningen der particulieren : deze post omvat inzonderheid de creditsaldi van de rekeningen ten name van de agenten van het Gemeente krediet van België, verscheidene te vereffenen rekeningen en de in 1967 gecreëerde Oranjerekeningen ; sedert 1968 omvat hij bovendien de termijnrekeningen van de particulieren die vroeger gegroepeerd waren met de depositoboekjes ; 3) depositoboekjes : deze post omvat de tegoeden op boekjes van particulieren en tot 1967 de termijnrekeningen van de particulieren ; 4) obligaties en kasbons : deze post omvat het totale bedrag van de uitgegeven en niet-vervallen

kasbons en kapitalisatiebons, alsmede de nomi nale bedragen van de in omloop zijnde effecten van verscheidene leningen op halflange termijn en het in omloop zijnde saldo van de obligaties op lange termijn en van verscheidene nominatieve leningen ; 5) kapitaal en reserves : deze post omvat het maat schappelijk kapitaal waarop is ingeschreven door de gemeenten, de provincies evenals door de beheerders en commissarissen, de wegens uit giftepremie niet-beschikbare reserve betreffen de de kapitaalsverhoging waartoe in 1959 werd besloten en die in 1961 werd verwezenlijkt, de in 1961 aangelegde wettelijke reserve en de gewone reserve gestijfd door afnemingen van de winsten ; 6) afschrijvingen op gebouwen : sedert 1963 omvat deze post de geaccumuleerde afschrijvingen op gebouwen. Vóór 1963 werden deze afschrijvingen afgetrokken van de actiefpost « Gebouwen » ; 7) regularisatie- en pro ratarekeningen : deze rubriek omvat voornamelijk de opgelopen maar nog niet vervallen interesten evenals de daarbijhorende roerende voorheffing en, in bijkomende mate, ook de interesten en disconto’s die vervroegd werden geïnd alsmede de raming van bepaalde kosten in verband met het voorbije jaar ; 8) diversen : deze post omvat de bevoorrechte of gegarandeerde schuldeisers (met name de Staat en de Sociale Zekerheid), het bedrag dat op de participaties nog moet worden gestort, de ver vallen effecten en interesten, de wachtrekeningen en de resultatenrekeningen.

Tabel X IV -13 — N a t i o n a le K a s v o o r B e r o e p s k r e d i e t — V o o r n a a m s t e b a la n s p o s t e n o p 32 d e c e m b e r Met uitzondering van de portefeuille overheids fondsen en van de voorlopige beleggingen, vertegen woordigen de voornaamste actiefposten de opnemin gen van de kredieten die de N.K .B.K . aan haar cliëntele hetzij rechtstreeks hetzij via erkende in stellingen (kredietverenigingen, erkende banken, discontokantoren) heeft toegestaan. Er wordt een onderscheid gemaakt tussen : — de debiteuren in rekening-courant ; — de herstelkredieten die de voorschotten omvatten aan de oorlogsgetroffenen die schade leden in hun roerende goederen, aan de door oorlogsfeiten geteisterde binnenscheepvaart alsmede aan de slachtoffers van de overstromingen van februari 1953, mei 1956 en december 1964-januari 1965 ; — de ambachtskredieten die worden toegestaan in de vorm van orderbriefjes gedisconteerd van de federale maatschappijen voor ambachtskrediet ; — de beroepskredieten op bepaalde termijn, d.w.z. voorschotten op halflange en lange termijn die niet in aanmerking komen voor de voordelen bepaald bij de bijzondere wetten of uitsluitend voor die bepaald bij de wet van 24 mei 1959 waar

— 169 —

door de toegangsmogelijkheden tot het beroepsen ambachtskrediet ten gunste van de midden stand worden uitgebreid ; — de speciale kredieten toegestaan in het kader van diverse wetten en overeenkomsten : a) de wetten betreffende de economische expan sie van 17 en 18 juli 1959 houdende opheffing of vervanging van de wetten van 7 augustus 1953, 31 mei 1955 en 10 juli 1957 ; b) de wet van 14 juli 1966 betreffende de econo mische omschakeling en ontwikkeling van sommige, in moeilijkheden verkerende, stre ken ; c) de overeenkomsten van 28 juni 1965 en van 8 april 1968 waardoor de N.K .B.K . ertoe gemachtigd is kredieten toe te staan aan de uit Afrika gerepatrieerde zelfstandigen. Deze post omvat evenwel niet de kredieten toegestaan in het kader van de wet van 24 mei 1959 waardoor de toegangsmogelijkheden tot het beroepsen ambachtskrediet ten behoeve van de middenstand werden uitgebreid. Zoals hierboven is aangegeven zijn deze kredieten immers opgenomen in de post « beroepskredieten op bepaalde termijn ». De passiefposten zijn : — kapitaal en reserves : het kapitaal bestaat uit een « maatschappelijk fonds » waarop is inge schreven door de Staat en dat rente opbrengt, terwijl de reserves samengesteld zijn uit de overdracht van de winsten ; — deposito’s op korte termijn : behalve het dag geld, omvat deze post de deposito’s van de particulieren en van de erkende instellingen voor zover zij direct opvraagbaar zijn of hun resterende looptijd 120 dagen niet overtreft ; — deposito’s op termijn : het zijn deposito’s, in hoofdzaak van particulieren, waarvan de reste rende looptijd 120 dagen overtreft ; — kasbons en obligaties : deze post omvat ook kapitalisatiebons ; — ander opvraagbaar : deze post omvat in hoofd zaak de discontokredieten waarover de N.K .B.K . beschikt bij de ASLK en bij de N.M.K.N. (voor de mobilisering van haar kredieten).

Tabel X IV -14 —

D o o r d e N a t i o n a le K a s v o o r B e r o e p s k r e d ie t e r k e n d e in s t e llin g e n — V o o r n a a m s te b a la n s p o s t e n o p 3 1 d e c e m b e r

De voornaamste actiefposten zijn dezelfde als die van tabel X IV -13. Twee verschillen treden echter naar voren : — de post « debiteurenvoorschotten op bepaalde termijn » is onderverdeeld in twee posten : ener zijds, de kredieten die rechtstreeks door de erkende instellingen wórden toegestaan en, ander zijds, de « beheerde » kredieten, d.w.z. de kre dieten die de erkende instellingen bij de N.K.B.K. indienen ingevolge statutaire bepalingen waar door het de erkende instellingen verboden is alleen verplichtingen aan te gaan die bepaalde bedragen overschrijden. Het risico van deze

laatste kredieten wordt dan gedragen door de N.K .B.K . maar de erkende instellingen zorgen voor het beheer ervan ; — op de balans komt ook een post « verkoop op afbetaling en aankoop van klein uitrustingsmateriaal » voor. Krachtens het koninklijk be sluit nr. 59 van 10 november 1967 zijn de N.K .B.K en de door haar erkende instellingen ertoe ge machtigd, verkopen op afbetaling te financieren. In de balans van de N.K .B.K . (tabel XIV-13) is deze post begrepen in de kredieten op bepaalde termijn. De voornaamste passiefposten betreffen de mobi lisering van de voorschotten op bepaalde termijn, onverschillig of ze rechtstreeks zijn toegestaan door de erkende instellingen of alleen maar beheerd worden. Deze mobilisering heeft plaats bij de N.K .B.K . die de gemobiliseerde kredieten boekt met haar eigen kredieten op bepaalde termijn (ta bel XIV-13). De overige passiefposten omvatten de deposito’s van particulieren (direct opvraagbaar . n voor meer dan een maand) alsmede het kapitaal en de reserves.

Tabel X IV -15 — b o u w k r e d ie t —

N a t io n a a l I n s titu u t vo o r V o o r n a a m s t e b a la n s p o s t e n

Land op 3 1

decem ber

1. Posten van het actief 1) De voornaamste post op het actief is de rubriek « leningen op halflange en lange termijn, voor schotten ». Deze kredieten vloeien hoofdzakelijk voort uit leningen opgenomen door landbouwers en in mindere mate door landbouwvennootschappen (bv. zuivelfabrieken). Deze kredieten zijn hoofd zakelijk bestemd voor de aankoop van landbouwmaterieel en landerijen, de oprichting van hoevegebouwen en de overname van andere bedrijven. Een groot gedeelte van deze kredieten genieten een ' rentetoelage door tussenkomst van het Landbouwinvesteringsfonds (wet van 15 februari 1961). 2) De leningen en voorschotten aan geteisterden hebben betrekking op de kredieten aan oorlogs slachtoffers en aan personen die schale hebben geleden ingevolge de overstromingen van decem ber 1964 en januari 1965. 3) De kredieten verleend door middel van warrants, wissels of promessen dienen vooral voor de finan ciering van voorraden. Zij worden ofwel recht streeks aan de landbouwers verstrekt, ofwel aan de Belgische Dienst voor Bedrijfsleven en Land bouw (1) die o.m. de sectoren, die in moeilijk heden verkeren, steunt. 4) De rubriek « diversen » omvat vorderingen in de vorm van kasmiddelen, interesten, enz. (1) Opgericht door het koninklijk besluit nr. 82 van 10 november 1967, ter vervanging van de Handelsdienst voor Ravitaillering en de Dienst voor Eco nomische Recuperatie.

— 170 —

2. Posten van het passief

1) Het grootste gedeelte van de middelen komt voor in de rubriek « leningen ». Deze leningen hebben vooral betrekking op de uitgifte van kasbons en eventueel op in het buitenland aan gegane leningen. 2) De geherdisconteerde wissels vertegenwoordigen de middelen verkregen door mobilisering van promessen bij financiële instellingen. 3) De middelen die voorkomen in de post « deposi to ’s en crediteuren » omvatten de zicht- en termijndeposito’s die vanaf 1965 (wet van 14 april 1965) bij het N.I.L.K. worden gevormd door het publiek en vanaf 1967 ook door de twee coöperatieve depositokassen erkend door het N.I.L.K. 4) De rubriek « Belgische Staat — diverse fond sen » omvat de middelen die door de verschillen de fondsen ter beschikking van het N.I.L.K. werden gesteld. 5) De rubriek « diversen » omvat hoofdzakelijk de verschillende provisies en, vanaf 1968, de te goeden van de Belgische Dienst voor Bedrijfs leven en Landbouw.

Tabel XIV-16 — C e n t r a a l K r e d i e t — V o o r n a a m s te

B u r e a u vo o r H y p o th e c a ir b a la n s p o s t e n o p 3 1 d e

cem ber

H et C.B.H.K. werd in 1936 opgericht en kreeg als taak de rentepercentages van de hypothecaire kredieten te reguleren en de mobilisering van de hypothecaire vorderingen in de- hand te werken. De voornaamste actiefposten zijn : — gewone kred’eten : deze omvatten n;et alleen het bedrag van de bij het C.B.H.K. gemobiliseer de hypothecaire vorderingen, maar ook de kre dieten door het C.B.H.K. rechtstreeks verleend, inzonderheid aan de middenstand krachtens verscheidene wetten en besluiten (koninklijk besluit van 7 januari 1936, koninklijk besluit van 14 oktober 1937, wet van 8 maart 1954 (1), ministerieel besluit van 31 maart 1956) met het oog op de aankoop of het optrekken van ge bouwen ; — herstelkredieten : deze omvatten de kredieten aan de slachtoffers van de oorlog en van de overstromingen van 1964 en 1965 ; — portefeuille overheidsfondsen : in hoofdzaak obli gaties van de Z.K.O.S. aangehouden door het C.B.H.K. bij wijze van aflossing van herstel kredieten ; — voorlopige beleggingen : in hoofdzaak de kas middelen waarover het C.B.H.K. beschikt bij het B.P.C., de banken en de ASLK ; — diversen : vaste activa, de diverse debiteuren en de regularisatierekeningen. (1) Deze wet, die betrekking had op de « middelgrote woningen » werd op geheven door artikel 2,9° van de wet van 2 juli 1971 die het koninklijk besluit van 10 december 1970 houdende huisvestingscode bekrachtigde. Zij werd, met terugwerkende kracht tot 27 december 1970, vervangen door de artikels 51 tot 56 van de Huisvestingscode waarvan de bepalingen het voorgaande steisel evenwel niet wijzigen.

Onder de passiefposten is de belangrijkste samen gesteld uit de kasbons en obligaties die de voor naamste financieringsbron van het C.B.H.K. ver tegenwoordigen. D it laatste kan ook een beroep doen op de ASLK door de afgifte van gedisconteerde promessen en op de Z.K.O.S. die voorschotten ver leent voor de financiering van herstelkredieten. De post « diversen » groepeert de regularisatie rekeningen, de diverse crediteuren alsmede de kort lopende leningen en de voorschotten van het Gemeen tekrediet van België.

Tabel XIV-17 — H u i s v e s t in g —

N a t i o n a le M a a t s c h a p p i j v o o r V o o r n a a m s te b a la n s p o s t e n o p

de 31

decem ber

De voornaamste actiefposten vertegenwoordigen in hoofdzaak de diverse vorderingen van de N.M.H. op de door haar erkende bouwmaatschappijen. Deze vorderingen vloeien voort uit de leningen die de N.M.H. aan die maatschappijen tegen gunstige rentetarieven toestaat om sociale woningen te bou wen. De in de balans opgenomen vorderingen verte genwoordigen gecumuleerde netto-uitleningen, d.w.z. het gecumuleerde bedrag van de uitstaande leningen, rekening houdend met de reeds gedane aflossingen en met de vervroegde terugbetalingen voortvloeiend u;t de verkoop van grond of woningen. De annuïtei ten van het boekjaar die op 31 december vervallen maar in werkelijkheid geïnd worden aan het begin van het volgende jaar, zijn echter opgenomen onder de post « door de erkende vennootschappen ver schuldigde annuïteiten ». De uitleningen van de N.M.H. worden onder verdeeld naar gelang van de wijze waarop zij gefi nancierd zijn : — voorschotten op gewone kredieten : deze post vertegenwoordigt de uitleningen die de N.M.H. heeft toegestaan via rechtstreekse, vóór 1949 verleende staatssubsidies toen de N.M.H. nog niet de leningsmogelijkheden genoot van de wetBrunfaut; — voorschotten op de opbrengst « leningen » : het merendeel van de uitleningen door de N.M.H. is gefinancierd door leningen uitgegeven ingevol ge de wet van 15 april 1949 (wet-Brunfaut) gewijzigd bij de wet van 27 juni 1956 ; — voorschotten op de opbrengst « verkoop huizen » : hoewel de door de erkende maatschappijen gebouwde woningen in beginsel bestemd zijn om te worden verhuurd, is het de huurders niettemin mogelijk het gehuurde pand te kopen. De opbrengst van deze verkopen bezorgt de N.M.H. aanvullende financiële middelen die zij opnieuw mag investeren; — leningen op « belofte van aankoop » : in tegen stelling met de hierboven vermelde uitleningen, dienen de middelen die binnen het kader van die uitleningen ter beschikking worden gesteld van de erkende maatschappijen, om de bouw te be vorderen van sociale woningen die bestemd zijn om te worden verkocht binnen een termijn van twee jaar vanaf de eerste opneming op de toe gestane kredieten. D it stelsel, dat het mogelijk

— 171 —

maakt geen beroep te doen op de voorafgaande financiering door de toekomstige eigenaars, wordt gefinancierd door middel van kortlopende lenin gen van de N.M.H. die zich ten dele herfinanciert bij de ASLK en, sinds 1968, bij de Staat. De post « diversen » omvat, behalve de beschik bare middelen en de portefeuille effecten, eveneens het eigen vastliggend patrimonium van de N.M.H. : reserve van grond en, sedert 1968, sommige sociale woningen met bijzonder karakter (woningen alleen voor het personeel van de Sidmar-fabrieken, wonin gen die eerst bestemd waren voor het burgerlijk en militair personeel van de Shape en in 1969 door de N.M.H. werden teruggekocht, het kijkdorp te Knokke-Heist). De diverse passiefposten vertegenwoordigen de verschillende wijzen van financiering van de N.M.H. : — voorschotten van de Staat : deze post vertegen woordigt het overschot van de middelen die de Staat vóór het van kracht worden van de boven genoemde wet-Brunfaut rechtstreeks ter beschik king van de N.M:H. heeft gesteld ; — leningen van de N.M.H. : zoals hierboven aan gegeven is het grootste deel van de middelen van de N.M.H. afkomstig van leningen die de maatschappij heeft uitgegeven in het kader van de wet van 15 april 1949, de z.g. wet-Brunfaut, gewijzigd bij de wet van 27 juni 1956. H et gaat om particuliere leningen uitgegeven in de vorm van door de Staat gewaarborgde obligaties waar op voor het merendeel is ingeschreven door de ASLK, de banken, de private spaarkassen, de parastatale instellingen voor sociale zekerheid en de verzekeringsmaatschappijen. In 1970 werd de N.M.H. bovendien gemachtigd een openbare lening ten bedrage van fr. 2500 miljoen nominaal rechtstreeks uit te geven op de kapitaalmarkt ; daarvan werd fr. 500 miljoen afgestaan aan de N.L.M. ; — voorschot van de ASLK en voorschot van de Staat : « Leningen belofte van aankoop » : deze twee posten omvatten de bijstand verleend door de ASLK en door de Staat (sedert 1968) om de bouw van woningen op belofte van aankoop te financieren ; — deposito’s op rekeningen-courant : dit zijn de deposito’s in rekeningen-courant van de erkende maatschappijen die in hoofdzaak gestijfd wor den door de huren, de opbrengst van de verkoop van huizen en de waarborgsommen gedeponeerd door de kandidaat-kopers.

Tabel X IV -18 —

N a t i o n a le L a n d m a a ts c h a p p ij V o o r n a a m s t e b a la n s p o s t e n o p 3 1 d e c e m b e r

—

De Nationale Maatschappij voor de Kleine Landeigendom werd opgericht bij koninklijk be sluit nr 120 van 27 februari 1935 genomen ter uit voering van de wetten van 31 juli en 7 december 1934 ; sedert 22 juli 1970 is haar naam de Nationale Landmaatschappij. H et hoofddoel van de N.L.M. en van de door haar erkende gewestelijke maatschappijen is, ge zinnen met bescheiden inkomens te helpen eigenaars

worden van een kleine landeigendom op het platte land of hun huisvesting te verbeteren vooral die van de landbouwers en de mijnwerkers. Met dat doel verkavelt zij kleine landeigendommen en verkoopt ze tegen uitgestelde betalingen ; zij verleent eveneens leningen die verbonden moeten zijn met een levensverzekering bij de Verzekerings kas van de N.L.M. De belangrijkste op het actief voorkomende posten zijn : 1) hypothecaire schuldenaars : onder die rubriek zijn al de hypotheekleningen ondergebracht die door de N.L.M. werden verstrekt voor het aan schaffen van kleine landeigendommen die zij aanpast in het kader van groepsbouwwerken en voor de financiering van individuele verwezen lijkingen inzake bouw, gezondmaking of ver betering van woningen. Zij omvat eveneens de beleggingen in de vorm van hypotheekleningen toegestaan door de Verzekeringskas ; 2) effectenportefeuille : die post vertegenwoordigt hoofdzakelijk de effecten die als belegging dienen van de wiskundige reserves van de Verzekerings kas ; 3) gronden en gebouwen : dit zijn door de N.L.M. aangekochte of gebouwde onroerende goederen met het oog op de aanpassing van kleine land eigendommen in groepsbouw alsook in het kader van het beleid van bodemverbetering (het produktief maken van landbouwgronden en de bouw van hoeven om deze te verkopen of te verhuren) en van de ruilverkaveling (aanschaffing van gronden om ruilverkavelingen te verge makkelijken) ; 4) voorschotten voor rekening van de Staat : die rubriek omvat de voorfinanciering door de N.L.M. en de Verzekeringskas van premies, toe lagen of rentesubsidies door de Staat en de locale overheid voor bepaalde transacties toe gewezen. H et zijn vooral premies voor de bouw of de aankoop van sociale woningen, rentesubsi dies aan mijnwerkers, premies voor de afbraak van ongezonde woningen, toelagen Brunfaut voor de uitvoering van wegenwerken en ruil verkavelingen; 5) kredieten aan ruilverkavelingscomités : die ru briek omvat de kredieten toegezegd aan de ruilverkavelingscomités ; 6) diversen : die rubriek vertegenwoordigt het vast liggend actief, de voorschotten aan de erkende maatschappijen, het niet-gestorte deel van het kapitaal, de kasmiddelen bij het B.P.C. en in de banken alsmede de diverse debiteuren. De belangrijkste passiefposten zijn : 1) kapitaal en reserves : in die post zijn begrepen het maatschappelijk kapitaal van de N.L.M. waarop de Staat en de provincies hebben inge schreven, de wettelijke reserve van de N.L.M. en de andere reserves en provisies van de N.L.M. en van de Verzekeringskas ; 2) wiskundige reserves : in die post komen de wiskundige reserves van de Levensverzekerings kas voor ;

— 172 —

3) voorschotten van de Staat : die rubriek omvat het saldo van de kapitalen die de Staat recht streeks ter beschikking stelt van de N.L.M. ter uitvoering van artikel 15 van het koninklijk besluit nr 120 van 27 februari 1935 tot oprichting van de N.M.L. Die rechtstreekse voorschotten van de Staat, uitgetrokken op de buitengewone begroting, werden voor het grootste deel in 1949 (1) stop gezet bij de inwerkingtreding van de wet-Brunfaut van 15 april 1949 tot oprichting van het Nationaal Fonds voor de Huisvesting; 4) uitgeschreven leningen : het grootste deel van de werkmiddelen waarover de N.L.M. beschikt wor den haar verschaft door leningen die met staats waarborg in het kader van de bovengenoemde wet-Brunfaut werden uitgegeven. Die post om vat eveneens, naast het saldo van die leningen, het saldo van de leningen uitgegeven onder de dekking van het Landbouwinvesteringsfonds voor de financiering van het huisvestingsprogramma « Landbouwers » en het saldo van een lening goedgekeurd door een koninklijk besluit van 6 januari 1961 voor de financiering dan de bodemverbeteringen ; 5) te vereffenen hypothecaire schuldenaars : in die rubriek is het bedrag opgenomen van de hypo thecaire kredieten die door de N.L.M. en de Verzekeringskas werden toegestaan maar nog niet zijn opgenomen ; • 6) te vereffenen gebouwen en kredieten : dit is het deel van de onder rubriek 3 van het actief ge boekte gronden en gebouwen waarvan de bouw of de betaling nog niet plaatsvond ; 7) te vereffenen kredieten aan de ruilverkavelingscomités : onder die rubriek komt het nog niet opgenomen deel voor van de kredieten die aan de ruilverkavelingscomités werden toegestaan (rubriek 5 van het actief) ; 8) diversen : die post omvat de voorschotten ver kregen van het Gemeentekrediet van België om de ruilverkaveling voor te financieren, en diverse schuldeisers. Tabel X IV -19 —

W o n in g fo n d s v a n d e B o n d d e r K r o o s t r i jk e G e z in n e n v a n B e l g i ë — V o o r n a a m s te b a la n s p o s t e n o p 3 1 d e c e m b e r

H et W.F.B.K.G. is een coöperatieve maatschappij die in 1929 werd opgericht om aan de grote gezinnen met een bescheiden inkomen de middelen te ver schaffen om, hetzij het eigendom van een goedkope huisvesting of woning die hun gezinswoning is te verwerven of te behouden, hetzij om deze als huurder te kunnen bewonen. De belangrijkste actiefposten zijn : 1) schuldenaars - immobilaire leningen : die rubriek vertegenwoordigt het bedrag van de immobilaire leningen toegestaan door de diverse « Fondsen » die in de boekhouding van de W.F.B.K.G. wor den onderscheiden volgens verschillende criteria, vooral wettelijke, met betrekking tot de finan cieringswijzen en met de aard van de toegestane (1) Nochtans werden nog enkele bijzondere kredieten ingeschreven op de buitengewone begroting gedurende de jaren 1949 en 1950.

kredieten. Het betreft hier meer in het bijzonder de volgende « fondsen » : a) in het Fonds A zijn alle leningen bijeenge bracht die in de eerste bestaansjaren van het W.F.B.K.G. uitsluitend werden toegestaan met het kapitaal en de eigen middelen. Sedert 1939 wordt er geen enkele nieuwe trans actie in dit Fonds geboekt ; b) het Fonds B omvat de leningen toegestaan door middel van gelden verschaft door een obligatielening die in 1938 werd uitgegeven en, sedert 1939, de leningen toegestaan voor de herbelegging van de statutaire reserves ; c) het Fonds S.T. of fonds voor speciale tussen komsten, opgericht in 1961 en gefinancierd met buitengewone middelen die door de ASLK ter beschikking van het W.F.B.K.G. werden gesteld om zeer verscheidene tegemoetko mingen toe te staan, die vaak het karakter hebben van aanvullende leningen tegen zeer voordelige voorwaarden en die het mogelijk maken te voorzien in bijzondere toestanden waarin sommige gezinnen zich bevinden ; d) het Fonds A.T. of fonds voor aankoop van bouwgronden ; het werd in 1967 opgericht door overdracht van de middelen van het op die datum ontbonden Fonds voor Huurhulp (cf. 3° hieronder) ; e) het Fonds B2 veruit het belangrijkste, omvat al de leningsverrichtingen uitgevoerd door middel van rechtstreeks door de Staat of indirect onder zijn waarborg verschafte kapi talen. Het zijn leningen toegestaan met directe staatsvoorschotten aan het W.F.B.K.G alsook leningen verstrekt door middel van kapitalen die met staatswaarborg werden aan getrokken krachtens de wet van 15 april 1949 (Wet-Brunfaut) en het Landbouwinves teringsfonds. D it Fonds B2 heeft een afzonder lijke boekhouding die in overeenstemming is met de reglementaire voorschriften die aan het W.F.B.K.G. werden opgelegd o.m. krach tens een koninklijk besluit van 26 maart 1965. De door het Fonds B2 gemaakte win sten behoren aan de Staat en hun aanwending wordt in onderling overleg met hem geregeld ; 2) beschikbaar : die post vertegenwoordigt de midde len in kas, de zegels, de deposito’s bij de banken en bij het B.P.C. en voor het grootste deel, deposito’s bij de ASLK ; 3) diversen : in die post zijn gegroepeerd het vast liggend actief, het niet gestorte deel van het kapitaal, de effectenportefeuille, de diverse debi teuren en de mobilaire leningen toegestaan in het kader van de verschillende bijzondere fondsen die met verscheidene dotaties of reserves van het W.F.B.K.G. hebben gefunctioneerd : fonds voor huurhulp (van 1941 tot 1967), fonds voor huur hulp aan de uit Kongo gevluchte gezinnen (van 1960 tot 1965) ; hulpfonds voor de huishoudelijke wederuitrusting ten gunste van de grote gezinnen geteisterd door de overstromingen van 1961 (van 1961 tot 1964) en fonds voor leningen op dotatieboekjes (van 1960 tot 1965) ten gunste van de militairen die hun dienst deden in de Belgische strijdkrachten in Groot-Brittannië ;

— 173 —

De voornaamste rubrieken van het passief zijn gevormd uit het nog verschuldigde saldo op de lenin gen uitgegeven door het W.F.B.K.G. met staats waarborg in het kader van de wet-Brunfaut van 1949 of met de dekking van het Landbouwinves teringsfonds. Het grootste deel van die leningen zijn belegd bij de ASLK, maar sedert 1961 worden ze ook gedeeltelijk belegd bij andere financiële instellin gen en geboekt onder de rubriek « diverse leningen ». De rubriek « kredietrekeningen der ontleners » bevat de sommen die door geldnemers nog moeten opgenomen worden naarmate de bouwwerken van hun huis vorderen.

De rubriek « diversen » op het passief omvat de eigen middelen van het W.F.B.K.G. (kapitaal en reserves), het saldo van de voorschotten die direct door de Schatkist werden toegestaan vóór de in werkingtreding van de wet-Brunfaut, de bijzondere reserve waarop de resultaten worden geboekt van het Fonds B2, volgens de modaliteiten bepaald bij het koninklijk besluit van 26 maart 1965, de dotaties van verschillende bijzondere fondsen die functio neerden in de schoot van het W .F.B.K.G. (fonds voor huurhulp, fonds voor de aankoop van gronden, fonds voor de huishoudelijke wederuitrusting...).

G epubliceerde tabellen Nr A. H erd iscon terin g- en W aar b o rgin stitu u t Voornaamste balansposten op 31 decem ber................................ XIV- 1 B. R entenfonds Voornaamste balansposten op 31 decem ber............................... XIV- 2 C. S p aarkassen, hypotheeken k ap italisatiem aatsch ap pijen Algemene Spaar- en Lijfrente kas — Bewegingen van de in lagen (alleen particulieren) en spaarbons.................................... Algemene Spaar- en Lijfrente kas — Voornaamste balanspos ten van de Spaarkas op 31 de cember ........................................ Particuliere spaarkassen — In deling en bestemming van de voornaamste werkmiddelen .. Hypotheek- en kapitalisatiemaatschappijen die geen spaarinlagen opnemen — Voornaam ste balansposten op 31 decem ber ................................................

XIV- 3

Blz

491

492

492

XIV- 4

493

XIV- 5

494

XIV- 6

D. In stellin gen voor verzek e rin g op het leven en tegen arbeid son gevallen , pen sioenfondsen Algemene Spaar- en Lijfrente kas — Voornaamste balanspos ten van de Lijfrentekassen op 31 decem ber................................ XIV- 7 Algemene Spaar- en Lijfrente kas — Voornaamste balanspos ten van de Levensverzekeringskas op 31 december ................. XIV- 8

494

495

496

Nr Levensverzekeringsmaatschap pijen — Voornaamste balans posten op 31 december ............. XIV- 9 E. N iet-geld sch ep p en d e op en bare k red ietin stellin gen Nationale Maatschappij voor Krediet aan de Nijverheid — Voornaamste balansposten op 31 decem ber................................ Gemeentekrediet van België — Verrichtingen van de provin ciale en van de gemeentelijke sector .......................................... Gemeentekrediet van België — Voornaamste balansposten op 31 decem ber................................ Nationale Kas voor Beroeps krediet — Voornaamste balans posten op 31 december ............. Door de Nationale Kas voor Beroepskrediet erkende instel lingen — Voornaamste balans posten op 31 december ............. NationaaLInstituut voor Land bouwkrediet — Voornaamste balansposten op 31 december Centraal Bureau voor Hypothe cair Krediet — Voornaamste balansposten op 31 december Nationale Maatschappij voor de Huisvesting — Voornaamste balansposten op 31 december Nationale Landmaatschappij — Voornaamste balansposten op 31 december .......................... Woningfonds van de Bond der Kroostrijke Gezinnen van België — Voornaamste balans posten op 31 december .............

— 174 —

Blz 497

XIV-10

498

X IV -11

499

X IV -12

500

XIV-13

500

X IV -14

501

XIV-15

501

XIV-16

502

XIV-17

502

XIV-18

503

X IV -19

503

XV. — Voornaamste spaarvormen van particulieren en bedrijven in de Belgische volkshuishouding Bron :

Algemene Spaar- en Lijfrentekas (A S L K ).

Bibliografie : Aanvullende studiën bij de Verslagen van de ASLK. « Tien jaar spaarinventarissen >, in ■Bet sparen in het hedendaags economisch onderzoek. > uitgegeven ter gelegenheidvan het Eeuwfeest van de ASLK. Tijdschrift voor Documentatie en Voorlichting van de N.B.B.

De enige tabel die in hoofdstuk XV voorkomt (1) geeft een raming van de in het binnenland gevormde jaarlijkse brutobesparingen door particulieren en bedrijven. De interne ondernemingsbesparingen komen in de tabel slechts voor tot en met 1967 vermits de gegevens voor de daaropvolgende jaren door de ASLK niet meer werden berekend. H et totaal van de getelde besparingen wijkt — hoofdzakelijk ingevolge een gebrek aan beschik bare documentatie — op twee belangrijke punten af van het begrip « Nationale Besparingen » zoals wordt omschreven (2) in het Genormaliseerd Stel sel van de Nationale Boekhouding van de O.E.S.O., waarmede het systeem van de Belgische nationale rekeningen grotendeels overeenstemt. In de eerste plaats houden de ramingen van de ASLK geen rekening met volgende bestanddelen van de nationale besparingen : — de besparingen (of ontsparingen) van de Staat en een fractie van de besparingen der plaatselijke besturen en zelfstandige fondsen ; de besparingen (of ontsparingen) van de sub sector « maatschappelijke zekerheid » in de mate dat de nationale boekhouding ze reeds opneemt in deze subsector ; — het deel van de besparingen van de particulieren dat tot uiting komt in een verandering van de tegoeden die als geld beschouwd worden, en in de netto-aankopen van buitenlandse effecten buiten de bemiddeling van gemeenschappelijke beleggingsfondsen om. In de tweede plaats nemen de ramingen van de ASLK ook bestanddelen op die niet tot de nationale besparingen behoren, zoals bijvoorbeeld de waarde van de Belgische effecten die door vreemdelingen ter gelegenheid van nieuwe emissies verkregen worden of die zij van particuliere ingezetenen koch ten. Verder komen er in de ramingen van de ASLK veel meer details voor dan in de nationale rekeningen,

waarin de besparingen als een restpost worden be rekend uitgaande van het inkomen en het verbruik. Hierna volgt enige beknopte commentaar over de verschillende spaarvormen die in de tabel ver meld worden.

PA R TIC U LIER EN A. O ppotting Het deel van de kasmiddelen in het bezit van de particulieren kan men onvoldoende nauwkeurig be palen. Hun bedrag wordt in de tabel dan ook niet vermeld. B. D ep ositosparen De besparingen in de vorm van deposito’s worden gevormd bij de volgende instellingen : spaarkassen, banken, openbare kredietinstellingen en zieken fondsen. De bij de spaarkassen gevormde deposito’s be staan vooral uit inlagen bij de ASLK, (termijndeposito’s en deposito’s op boekjes van de particulieren en op boekjes en in rekening-courant van de open bare en andere instellingen), bij de private spaarkas sen, die onder de controle van het C.B.K.S. staan, en de gemeentelijke spaarkassen. Bij de banken aanziet men als deposito’s met spaarkarakter de deposito’s op boekjes (depositoboekjes en andere op boekjes ingeschreven deposito’s) en de termijndeposito’s op meer dan 1 maand. Bij de openbare kredietinstellingen omvatten de deposito’s met spaarkarakter vooral de termijn rekeningen bij de N.M.K.N. en de N.K .B.K . en de depositoboekjes bij het Gemeentekrediet van België. Bij de ziekenfondsen worden de deposito’s in aanmerking genomen die gevormd worden in het kader van de regeling inzake het voorhuwelijkssparen. C. Sparen door fon d svorm in g

(1) De methodologische omschrijving van deze tabel verscheen in Belgische Economische Statistieken 1950-1960, deel I, blz. 155-156 en werd hier in licht gewijzigde vorm overgenomen. (2) Voor de bepaling van de « Nationale Besparingen » zie Genormaliseerd Stelsel van de Nationale Boekhouding, Organisatie voor Europese Economische Samenwerking, uitgave 1958, blz. 91.

H et sparen door fondsvorming vertegenwoordigt de toeneming van de technische en wiskundige reserves van fondsen en verzekeringen met uitzonde ring van die welke behoren tot de sector van de

— 175 —

maatschappelijke zekerheid, die in de nationale boekhouding als een onderdeel van de sector over heid aanzien worden. Aldus werden in aanmerking genomen : pensioen fondsen, instellingen voor arbeidsongevallenverzekering, kassen voor vakantiegeld, levensverzekerings maatschappijen, instellingen voor verzekeringen te gen burgerlijke aansprakelijkheid van de wegvervoer ders, kapitalisatie, bouwsparen en diverse verzeke ringen. D. H ypoth eek- en b ouw sparen De spaarvorming van de particulieren in de hypotheeken huisvestingssectoren komt tot uiting in : — de aflossing van hypotheekschulden vroeger aangegaan bij andere sectoren dan die der parti culieren ; meer bepaald telt men vooral de be dragen afgelost bij de openbare kredietinstellin gen, verzekeringsmaatschappijen, hypotheekmaatschappijen, kapitalisatie- en bouwspaarmaatschappijen, particuliere spaarkassen en ban ken ; — het gedeelte van de woningbouw dat door de particulieren met eigen middelen wordt gefinan cierd. D it bedrag wordt bekomen door het ge raamde totaal van de bruto-investeringen in de woningbouw (d.w.z. investeringen die betrekking hebben op nieuwbouw, verbeteringen en verbou wingen en de aangroei van de in uitvoering zijnde bouwwerken alsmede de andere uitgaven die nodig zijn om de woningen zowel kwantitatief als kwalitatief in hun normale staat te bewaren) te verminderen met hetgeen gefinancierd wordt door andere sectoren dan die van de particulieren. D it bedrag wordt nog verminderd met de bere kende afschrijvingen om de nettobesparingen te bekomen. Het zijn deze nettobesparingen die samen met de bovengenoemde aflossingen , van hypotheekschulden het totaal van de be sparingen in de hypotheeken huisvestings sector vormen. E. K ap itaalem issies De besparingen van de particulieren onder deze vorm worden bepaald door het verschil te maken tussen de totale netto-emissies van aandelen, maat schappelijke deelbewijzen, overheidsfondsen, obliga ties, kasbons, kapitalisatie- en spaarbons en het ge

deelte dat opgenomen wordt door andere sectoren dan die van de particulieren. D it bedrag wordt slechts bekomen na verscheidene aanpassingen op dat men zo dicht mogelijk het begrip « nieuwe be leggingen van het publiek » zou benaderen. Deze statistiek vertoont verschillende onnauw keurigheden. Zo weet men niet wat er juist door het buitenland wordt gekocht, noch wat ingezetenen in buitenlandse effecten hebben belegd. Zo moet bijvoorbeeld de netto-inbreng bij de gemeenschappe lijke beleggingsfondsen bestemd tot de aankoop van buitenlandse effecten in het buitenland meegeteld worden, terwijl het bedrag Belgische effecten ver worven door de nettó-inbreng van buitenlanders bjj de gemeenschappelijke buitenlandse beleggingsfond sen moet worden geëlimineerd.

B E D R IJV EN De interne ondernemingsbesparingen worden allen geteld bij de ondernemingen die bezoldigd personeel tewerkstellen. De besparingen van andere onderne mingen worden aanzien als besparingen van particu lieren. De berekening van de interne ondernemingsbe sparingen gaat uit van de besparingen van de Bel gische naamloze vennootschappen die in België bedrijvig zijn. H et bedrag wordt bepaald uitgaande van hun winsten verliesrekeningen, door van het resultaat van het boekjaar de in de loop van het boekjaar uitgekeerde winsten af te trekken (en eventuele provisiestellingen die het karakter van een schuld vertonen) en rekening te houden met overdrachten van de wmst naar reserves en omge keerd. Aldus worden de nettobesparingen bekomen. De brutobesparingen worden berekend door er de dotatie voor afschrijvingen van het boekjaar aan toe te voegen. Deze resultaten worden vervolgens gecontroleerd, en eventueel aangepast, door het bepalen van de interne besparingen op basis van de mutaties van de balansposten. De bekomen resul taten worden geëxtrapoleerd tot het geheel van de vennootschappen op aandelen op basis van het bedrag der eigen middelen en tot het geheel der ondernemingen met bezoldigd personeel op basis van het tewerkgestelde personeel. Bovendien houdt men rekening met de interne besparingen van be paalde overheidsbedrijven.

G epubliceerde tabel

Voornaamste spaarvormen van particulieren en bedrijven in de Belgische volkshuishouding . . .

— 176 —

Nr

Blz

XV

504

XVI. — Uitgiften en schulden van de overheidssector A. U IT G IFT E N VAN DE O VERH EIDSSECTO R Bronnen :

Ministerie van Financiën. Nationaal Instituut voor de Statistiek (N .I.S.). Nationale Bank van België (N.B.B.). Algemene Spaar• en Lijfrentekas (ASLK).

Bibliografie : Belgisch Staatsblad. StatistischJaarboek voor België. Statistisch Tijdschrift van het N.I.S. Tijdschrift voor documentatie van het Ministerie van Financiën. Tijdschrift voor Documentatie en Voorlichting van de N.B.B. Jaarverslagen van de ASLK. Statistiques financières de VO.C.D.E.

Tabel X V I-1 — in

U it g if t e n v o o r m e e r d a n B e lg is c h e fr a n k e n

een ja a r

Tabel X V I-1 geeft de nominale waarde van de vastrentende effecten voor meer dan een jaar, gesteld in Belgische franken en uitgegeven door de Belgische overheidssector, ongeacht de wijze waar op dat gebeurt — doorlopend of in grote tranches, al dan niet verkrijgbaar door elke belegger — of de benaming die hun wordt toegekend : schatkistcertificaten, kasbons, kapitalisatiebons, spaarbons, obliga ties. De overheidssector werd onderverdeeld in vijf ondersectoren, samengesteld als volgt : 1.

Staat : het gaat hier alleen om de directe schuld met inbegrip van de verrichtingen van de muntsaneringslening.

2. Zelfstandige fondsen en instellingen voor maatschappelijke verzekering, met name : — — — — — — — — — — —

Verbond der Coöperaties voor Oorlogsschade ; Z.K.O.S. ; Dotatiefonds voor Oorlogspensioenen ; Rijkskas voor Rust- en Overlevingspensioenen ; Rijksdienst voor werknemerspensioenen ; * Rijksdienst voor de Sociale Verzekering der Zelfstandigen ; Fonds voor Beroepsziekten ; Wegenfonds ; Nationale Stichting voor de Financiering van het Wetenschappelijk Onderzoek ; B.R.T. ; Dienst voor de Scheepvaart.

— N.M.H. ; — W.F.B.K.G. ; — Studiefonds van de Bond der Grote Gezinnen van België ; — H et Militair Tehuis ; — Woningkrediet voor Spoormannen ; — ASLK. 4. L agere overheid, In tercom m u n ale v eren i gin gen voor de bouw van au tow egen, G e m een tek red iet van B elgië — Gemeentekrediet van België ; — Provincies ; — Steden en Gemeenten ; — Intercommunale Verenigingen voor de bouw van Autowegen. 5. — — — — — — — — — — — — —

P arastatale bedrijven N.M.B.S. ; R.T.T. ; N.M.V.B. ; N.M.W. ; ' SABENA ; Studiecentrum voor Kernenergie ; N.V. Zeekanaal en Haveninrichtingen van Brus sel ; Brusselse Intercommunale Watermaatschappij ; Intercommunale Maatschappij van de Linkerscheldeoever ; Intercommunale Waterbedeling ; Intercommunale Antwerpse Waterwerken ; Intercommunale Brusselse Elektriciteitsmaat schappij ; Intercommunale Brusselse Gasmaatschappij.

3. Openbare financiële instellingen — — — — —

N.K .B.K . ; N.I.L.K. ; C.B.H.K. ; N.M.K.N. ; N.L.M. (vroeger Nationale Maatschappij voor de Kleine Landeigendom) ;

De verrichtingen met betrekking tot een lening van de indirecte staatsschuld komen niet voor onder de rubriek « Staat », maar worden beschouwd als rechtstreeks uitgevoerd door de instellingen voor rekening waarvan dergelijke lening werd uitgegeven. Men zal dus die verrichtingen weervinden onder de rubriek die de betrokken instelling omvat.

— 177 —

De effecten die opgenomen werden in tabel XVI-1 zijn ingedeeld in twee grote categorieën naargelang zij al dan niet door het publiek verkrijg baar zijn. De eerste categorie wordt dan nog verder gesplitst in uitgiften per grote tranches enerzijds en doorlopende uitgiften anderzijds.

lese frank en door België gewaarborgd is ten laste van de Belgische Schatkist en, ten slotte werd de last van de schuld van Kongo gesteld in andere valuta’s dan de Kongolese frank en niet door België gewaar borgd bij overeenkomst onder de twee landen ver deeld.

De door elke belegger verkrijgbare effecten zijn die welke, noch in rechte noch in feite, slechts ver kregen kunnen worden door één persoon of één instelling of door een beperkt aantal personen of instellingen, maar die, integendeel, door iedereen kunnen worden aangekocht, hetzij reeds bij de (openbare) uitgifte hetz’j later, omdat z;j ter beurze verhandelbaar zijn of omdat zij geregeld verhandeld worden op de markt die buiten de officiële beurzen georganiseerd is. Onder de door iedere belegger ver krijgbare effecten komen dus o.m. voor de kasbons en spaarbons die sommige openbare financiële in stellingen doorlopend ter openbare inschrijving aan bieden, alsmede de effecten die, ofschoon zij niet opgenomen zijn in een Belgische officiële notering, toch geregeld, buiten beurs, verhandeld worden.

Voor de praktische regeling van het beheer van deze gemeenschappelijke schuld richtten België en Kongo samen een autonome internationaal-publiekrechtelijke instelling op, genaamd « Belgisch-Kongolees Fonds voor Delging en Beheer » ; deze instelling kreeg de opdracht in eigen naam een lening in Belgische franken uit te geven waarop vrijwillig kon ingeschreven worden door de houders van effec ten van de Kongolese schuld, uitgedrukt in Belgische franken of andere valuta’s en niet door België gewaarborgd. Aangezien de Belgische Staat de over eenkomst ondertekende waarbij het Fonds werd opgericht en onrechtstreeks een deel van de last van de door dit Fonds uitgegeven lening draagt (1), hebben deze effecten die weliswaar niet kunnen wor den gelijkgesteld met die welke de Belgische over heidssector uitgeeft, met deze laatste toch een zekere verwantschap. Daarom werden ze, althans pro memorie, opgenomen in tabel XVI-9 over de inde ling van de schulden in Belgische franken voor meer dan een jaar van de overheidssector naar de debi teuren.

De effecten waarop bovengenoemde maatstaven niet toepasselijk zijn, worden als niet door elke be legger verkrijgbaar beschouwd. In beginsel gaat het om uitgiften in grote tranches, doch er zijn ook doorlopende uitgiften zoals die van de parastatale instellingen voor de huisvesting. De statistiek geeft in beginsel voor elk geval het bedrag van de bruto-uitgiften (kolommen 1 en 6), de aflossingen (kolommen 2 en 7) en, per verschil, de netto-uitgiften (kolommen 3 en 8). Nochtans wor den voor de doorlopend uitgegeven effecten alleen de netto-bedragen aangetekend (kolom 4). H et begrip aflossing moet in een formele beteke nis verstaan worden : het betreft de nominale waarde van de uit boekhoudkundig oogpunt afgeloste effec ten in de loop van een bepaald jaar. H et omvat dus ook de bij loting uitgetrokken effecten, zelfs indien zij niet voor terugbetaling werden aangeboden.

Tabel XVI-2 — in

U it g if t e n v r e e m d e v a lu t a ’s e n

voor m eer in goud

dan

een ja a r

Tabel XVI-2 geeft de uitgiften, door de over heidssector, van effecten op meer dan een jaar uit gedrukt in vreemde valuta’s of in goud. Zoals in tabel XVI-1 wordt er een onderscheid gemaakt naargelang de effecten al dan niet door het publiek kunnen worden opgenomen. H et bedrag van 3 miljard frank leningen uit gegeven door het voormalige Belgische Kongo in 1960, betreft leningen uitgeschreven vôôr de onafhankelijk heidsverklaring van 30 juni 1960. De kwestie van de overneming van de Kongolese schuld van vóór de onafhankelijkheid werd geregeld door de Belgisch-Zaïrese overeenkomst van 6 februari 1965, goedgekeurd bij de wet van 23 april 1965. Krachtens deze overeenkomst is de overheidsschuld van Kongo van voor de onafhankelijkheid ingedeeld in drie delen ; de in Kongolese franken uitgedrukte schuld is volledig ten laste van de Zaïrese Staat, de schuld uitgedrukt in andere valuta’s dan de Kongo

Tabel XVI-3 — dan

een ja a r

Tabel XVI-4 —

V o o rn a a m ste L e n in g e n

—

Id e m

—

u i t g if t e n v o o r m e e r i n B e lg is c h e fr a n k e n

L e n in g e n

in

vreem d e v a

lu t a ’s

De tabellen XVI-3 en XVI-4 geven de voornaam ste bruto-emissies per grote tranches voor meer dan een jaar van de overheidssector respectievelijk in Belgische franken en in vreemde valuta’s. In de twee tabellen gaat het om leningen waarvan een besluit in het Belgisch Staatsblad verschenen is. Beide statistieken geven de openingsdatum van de inschrijving (of de datum van het besluit voor de leningen in vreemde valuta’s), de naam van de emittent, de nominale rentevoet, de emissiekoers, de looptijd, het uitgegeven bedrag, het gemiddeld rendement bij de uitgifte en het rendement voor de houder op de (eventuele) tussenliggende verval dagen) en op de eindvervaldag. De jaarlijkse totalen van tabel XVI-3 kunnen verschillen van de cijfers in kolom (1) van tabel XVI-1 (bruto-uitgiften per grote tranches) omdat zij het nominaal bedrag van de uitgiften bevatten zelfs als slechts een deel van de lening effectief was geplaatst en omdat in tabel XVI-3 niet begrepen zijn de obligaties uitgegeven door de Z.K.O.S. en de Nationale Stichting voor de Financiering van het Wetenschappelijk Onderzoek.

(X) Jaarlijks worden begrotingskredieten toegekend aan het Belgisch* Kongolees Delgingsfonds. Vanaf 1 juli 1971 heeft de Belgische Staat de volle dige dotatie op zich genomen.

— 178 —

B. SCHULD VAN DE OVERHEIDSSECTOR Ministerie van Financiën. Nationale Bank van België. (N.B.B.) Gemeentekrediet van België.

Bronnen :

Bibliografie : Algemene Toelichting op de begrotingen. Algemene Standvan Rijks Schatkist op 31 december. Belgisch Staatsblad. StatistischJaarboek voor België. Documentatiebladvan het Ministerie van Financiën. Statistisch Tijdschrift van het N.I.S. Tijdschrift voor Documentatie en Voorlichting van de N.B.B. Driemaandelijks Tijdschrift van het Gemeentekrediet van België. StatistischJaarboek van de O. V.N. Statistiques financières de VO.C.D.E.

I. RIJKSSCHULD Tabel XVI-5 —

S a m e n v a t t in g v a n

de

r i jk s s c h u l d

Tabel XVI-5 geeft per einde jaar een overzicht van de binnenlandse en van de buitenlandse schuld (in goud en in vreemde valuta’s) van de Staat, onderverdeeld in gevestigde schuld, in schuld op halflange termijn en op korte termijn. De schuld op halflange termijn en de schuld op korte termijn vormen samen de z.g. « vlottende schuld ». De indeling van de overheidsschuld in gevestigde en vlottende schuld steunt op criteria van budgettaire aard, met name de boeking van de opbrengst van de leningen en de financiering van de terugbetaling. a. gevestigde schuld : de netto-opbrengst van der gelijke leningen komt voor op de Rijksmiddelenbegroting en wordt als ontvangst op de buiten gewone begroting geboekt ; de aflossing gebeurt door middel van aflossingsdotaties op de rijksschuldbegroting ; b. vlottende schuld : het provenu van iedere uit gifte van de vlottende schuld wordt als een thesaurieontvangst geboekt. Bij de vervaldag wordt de terugbetaling eveneens als een thesaurieuitgave geboekt. H et onderscheid tussen directe en indirecte staatsschuld werd in een verslag van de rijksmiddelenbegroting als volgt omschreven : « Zoals de staats schuld in de officiële documenten en statistieken opgenomen is, omvat zij de nominale bedragen waarvan de Staat schuldenaar is wegens leningen die, hetzij rechtstreeks door hem (directe staatsschuld) hetzij door derden (indirecte schuld) werden aange gaan en waarvoor de Staat zich, krachtens bijzondere wettelijke bepalingen, verbonden heeft de hoofdsom en de interesten te betalen. De indirecte staats schuld omvat, enerzijds, de leningen uitgeschreven door gedecentraliseerde openbare instellingen, doch bestemd voor de financiering van investeringen die to t het vermogen van de Staat behoren en, ander zijds, bepaalde leningen die om verschillende redenen door de Staat werden overgenomen » (1). De schuld op halflange termijn bestaat uit de uitgiften van schatkistcertificaten met meer dan een jaar looptijd. De schuld op korte termijn groe peert de verschillende categorieën schatkistcertifi caten op ten hoogste een jaar alsmede de tegoeden van de particulieren bij het B.P.C.

(1) Belgische Senaat, zitting 1966*1967, verslag rijksmiddelenbegroting 1967, vergadering van 14 december 1966, nr 73, blz. 25.

De schuld overgenomen van Zaïre komt in de officiële staten pas voor sedert de bekrachtiging van de overeenkomst van 6 februari 1965 waarvan hiervoren sprake. Daar echter de leningen waaruit deze schuld is samengesteld bij hun uitgifte door de Belgische Staat gewaarborgd werden, heeft deze laatste reeds sedert 30 juni I960, datum van de onafhankelijkheid van Zaïre de dienst ervan waar genomen. Daarom werd er vanaf 1960 rekening gehouden met de delging van die schuld voor de berekening van de netto-financieringsbehoeften van de SchatMst (zie tabel XVI-6). Tabel XVI-6 — k in g v a n Sta a t

de

V e r lo o p v a n d e r i jk s s c h u l d e n d e k n e t t o - fin a n c ie r in g s b e h o e ft e n v a n d e

Tabel XVI-6 geeft een overzicht van de manier waarop men, vertrekkende van de variaties van de directe en de indirecte staatsschuld, zoals zij voor komt in de officiële staten gepubliceerd in het Belgische Staatsblad, kan overgaan tot het bereke nen van de netto-financieringsbehoeften van de Schatkist. D it gebeurt door het uitschakelen van een aantal louter boekhoudkundige veranderingen en dubbel getelde posten en het in aanmerking nemen van de variaties van de door het Wegenfonds geaccep teerde wissels. Het uitsluiten van de boekhoudkundige verrich tingen heeft betrekking op de volgende verrichtingen in verband met de rijksschuld, welke van louter nominale aard zijn en waarmee geen kasontvangsten of uitgaven waren gemoeid : — s c h a t k is t c e r t ific a t e n i n b e z it v a n h et I . M . F . De afgifte van schatkistcertificaten aan het I.M.F. voor de gedeeltelijke storting van de verhogingen van het Belgische quotum geeft uiteraard geen aanleiding tot een thesaurieontvangst ; wat de overige veranderingen van de portefeuille van het I.M.F. betreft, die gepaard gaan met zijn verrichtingen in Belgische franken, deze hebben, overeenkomstig de vigerende wettelijke en con ventionele bepalingen, ontvangsten en uitgaven bij de N.B.B. en niet bij de Schatkist voor gevolg ; — le n in g e n a a n h et I . M . F . v e r s tr e k t i n h et k a d e r v a n d e A lg e m e n e L e n in g s o v e r e e n k o m s t e n e n a f lo s s in g e n d o o r h et I . M . F . v a n d i e le n in g e n . Deze

leningen en aflossingen worden niet beschouwd als verrichtingen die voor de Schatkist aan leiding hebben gegeven tot uitgaven of ont vangsten van geldmiddelen, aangezien die le ningen door de N.B.B. werden gefinancierd. Aan de andere kant moet de beweging van de certificaten waarop laatstgenoemde inschrijft

— 179 —

om die financiering te verwezenlijken, niet wor den beschouwd als de weergave van ontvangsten of uitgaven van geldmiddelen in hoofde van de Schatkist ; —

h et teg o ed v a n d e S c h a t k is t b i j h et B . P . C . v o o r r e k e n in g v a n d e M i n i s t e r v a n N a t i o n a le O p v o e d i n g . De veranderingen van het tegoed van de

N.B.B. bij het B.P.C. voor rekening van de Minister van Nationale Opvoeding hebben iden tieke bewegingen van het tegoed van de Minister van Nationale Opvoeding bij de N.B.B. als juiste tegenpost ; — de post « D iv e r s e n » heeft o.a. betrekking op variaties van de schuld in buitenlandse valuta’s die het gevolg zijn van een devaluatie of revaluatie van deze valuta’s. Bij de dubbel getelde posten vindt men de varia ties van schatkistcertificaten waarop werd ingeschre ven met de opbrengst van indirecte leningen op lange termijn.

II. DOOR DE SCHULD Tabel XVI-7 —

STAAT

GEWAARBORGDE

S ta n d va n de door de S ta a t gew a a r

b o rg d e s c h u ld

Verschillende instellingen en bedrijven van de overheidssector geven leningen uit onder staats waarborg, evenwel zonder dat de Staat de aflossing noch de interesten van deze leningen rechtstreeks ten laste neemt. De bedragen van de gewaarborgde schuld worden jaarlijks gepubliceerd in het document « Algemene Stand van ’s Rijks Schatkist op 31 december ».

III. SCHULD VAN DE LAGERE OVERHEID Tabel XVI-8 — en

r e g io n a le

S t a n d v a n d e s c h u ld v a n d e lo k a le b e s tu r e n

Tabel XVI-8 geeft een overzicht van de totale schuld van de z.g. lokale sector, opgemaakt door het Gemeentekrediet van België. Basis van deze statistiek vormt de schuld van de lagere publiek rechtelijke lichamen bij het Gemeentekrediet van België zelf. Deze cijfers werden dan door het Gemeen tekrediet van België aangevuld met de obligatie schuld ter beurs (op basis van de obligaties nog in omloop per einde jaar) met de schulden in het buiten land en met de eventuele schuld voortvloeiend uit privé-uitgiften. H et Gemeentekrediet van België stipt hierbij aan dat « wordt verwaarloosd, de schuld bij andere geldschieters, enerzijds, omdat zij verge leken met de som van de voorgaande bedragen weinig belangrijk is, anderzijds en vooral, omdat zij zonder volledige enquête bij alle lokale besturen moeilijk te detekteren is » (1). Tabel XVI-8 geeft een overzicht van de schuld van de gemeenten, met inbegrip van de leningen (1) Gemeentekrediet van België, driemaandelijks tijdschrift, 26» jaar, n' 101, Juli 1972, blz. 138.

aangegaan door de gemeenten voor financiering van het staatsaandeel in de financiering van hun investe ringen (hoewel de Staat contractueel aflossing en interest terugbetaalt zijn deze bedragen niet op genomen in de indirecte schuld), van de leningen aangegaan door de provincies, de intercommunale verenigingen voor autowegen, de andere intercommu nale verenigingen en diverse andere lokale instellingen (kerkfabrieken, commissies van openbare onderstand, polders, wateringen, enz.). Deze totaalcijfers geven echter de economische realiteit niet juist weer. « Men kan de schuld van de intercommunales voor autowegen moeilijk « lokale schuld » noemen, temeer daar financiële akkoorden voorzien dat in fine de last ervan toch door de cen trale overheid wordt gedragen. Hetzelfde kan opge merkt worden voor de leningen « Staatsaandeel » ; juridisch gaat het hier over een schuld van de lokale overheid, doch, gezien ook hier de centrale overheid interest en aflossing contractueel terugbetaalt aan het lenend bestuur, kan men in een economische optiek deze schuld niet als een reële schuld van het lokaal bestuur beschouwen » (1). Om de « werkelijke » schuld van de lagere overheid te kennen, verwijzen wij naar het driemaandelijks tijdschrift van het Gemeentekrediet van België, nr 101, juli 1972, blz. 134, waarin de « totale » schuld verminderd werd met de schuld van de intercommunale verenigingen voor de bouw van autowegen aangegaan op de kapi taalmarkt en met de schuld uit hoofde van « lenin gen — Staatsaandeel ». In feite verkrijgt men aldus de uitstaande schuld van de lokale sector waarvoor deze sector zelf de financiële verantwoordelijkheid zal moeten dragen.

IV. INDELING VAN DE SCHULDEN IN BEL GISCHE FRANK EN VOOR MEER DAN EEN JAAR VAN DE OVERHEIDSSECTOR In dit hoofdstuk wordt een overzicht gegeven van het uitstaand bedrag van de schulden in Belgische franken voor meer dan een jaar van de overheids sectoren, enerzijds, naar de debiteuren en, anderzijds, naar de houders. In principe gaat het om dezelfde effecten als in tabel X V I-1 « Uitgiften voor meer dan een jaar in Belgische franken ». Toch zijn er belangrijke verschillen, zowel wat betreft de bedra gen als inzake de indeling over de debiteursectoren. In tabel XVI-9 en tabel XVI-10 wordt rekening gehouden met de kasbons met een jaar looptijd, terwijl in tabel XVI-1 dit slechts tot 1965 het geval is. Verder bevatten de tabellen over het uitstaand bedrag van de overheidsschulden de speciale conversielening van 1962 ten bedrage van fr. 19,8 miljard in 1962 en fr. 18,8 miljard vanaf 1963, die in de tabel over de emissies niet voorkomt. De door het Belgisch-Kongolese Fonds voor Delging en Beheer uitgegeven leningen, die pro memorie in tabel XVI-9 werd opgenomen, komen evenmin voor in tabel XVI-1. Verder verschilt de indeling van de effecten onder de diverse categorieën debiteuren in tabel (1) Ibidem.

— 180 —

XVI-9 in belangrijke mate van de indeling in tabel X V I-1 (uitgiften). Zo bevat de rubriek Staat (kolom 1 van tabel XVI-9) zowel de directe als de indirecte rijksschuld terwijl in tabel X V I-1 de indirecte schuld ondergebracht is in de rubriek waartoe de instelling, voor wiens rekening de uitgifte geschiedt, behoort. Er zij ook vermeld dat in tabel X V I-1 de uitgiften van het Gemeentekrediet van België ondergebracht zijn bij de rubriek « Lagere overheid, Intercommu nale verenigingen voor de bouw van autowegen en Gemeentekrediet van België » terwijl inzake uitstaan de bedragen (d.w.z. tabel XVI-9) het Gemeente krediet van België deel uitmaakt van de z.g. open bare financiële instellingen. De in aanmerking genomen definities van de debiteur- (tabel XVI-9) en crediteursectoren (tabel XVI-10) zijn dezelfde als die welke in de meer alge mene statistiek worden gebruikt voor de indeling in sectoren van de uitstaande bedragen en bewegin gen van de vorderingen en schulden in de Belgische economie (1), waarvan de telling van de effecten met vast rendement op meer dan een jaar van de overheidssector trouwens een van de bestanddelen uitmaakt. Zoals voor de meer algemene statistiek onder scheiden de tabellen over de indeling van de schulden voor meer dan een jaar in Belgische franken van de overheidssector, zowel voor de emittenten als voor de schuldeisers, een groep niet-financiële nationale sectoren en een groep financiële sectoren. Wat de debiteursectoren betreft, spreekt het vanzelf dat elk van deze groepen uit de statistiek van de uitstaande bedragen en bewegingen van de vorderingen en schulden in de Belgische economie slechts die in stellingen overneemt die deel uitmaken van de « overheidssector ». Voor de eerste groep zijn dat de sectoren « Staat », « Parastatale bedrijven », « So ciale verzekering en pensioenfondsen », « Niet elders vermelde overheidssector » en, voor de tweede groep, de financiële overheidsinstellingen die effecten met vast rendement voor meer dan een jaar uitgeven, nl. de « Niet-geldscheppende openbare kredietin stellingen » en ten belope van de spaarbons die zij vanaf 1968 is beginnen uit te geven, de Spaarkas van de ASLK, die deel uitmaakt van de sector « Spaarkassen, hypotheeken kapitalisatiemaatschappijen ».

van de aflossing van de schuld, ongeacht de bene ficiant van de middelen die uit de uitgifte van de lening voortvloeien. Zo zijn de effecten die worden uitgegeven door de « Openbare financiële instellin gen » en door de organen die deel uitmaken van de sectoren « Parastatale bedrijven » en « Niet elders vermelde overheidssector », slechts aangetekend als verplichtingen van deze emittenten wanneer deze zelf de last van de aflossing op zich nemen ; is de aflossing daarentegen ten laste van de Staat, dan vormen die effecten voor deze laatste een z.g. indi recte schuld en worden zij, samen met de directe schuld, opgenomen in de rubriek « Staat ». Wat betreft de rubriek « Zaïrese effecten en effecten van het Belgisch-Kongolese Fonds voor Delging en Beheer » van tabel XVI-9 dient vermeld, enerzijds, dat de bedragen die voor de jaren vóór 1965 werden opgetekend, grosso modo overeen stemmen met het aan het einde van ieder jaar uitstaande bedrag van de leningen die later voor inschrijving op de lening van het Belgisch-Kongolees Fonds werden aanvaard (1) en, anderzijds, dat in tabel XVI-10 betreffende de spreiding van de effec ten met de onder deze rubriek in tabel XVI-9 ver melde bedragen geen rekening werd gehouden. De bedragen die voorkomen voor de verschillende sec toren houders slaan dus uitsluitend op de door de Belgische overheidssector uitgegeven effecten.

Tabel XVI-9 —

I n d e l i n g v a n d e s c h u ld e n i n B e lg is c h e f r a n k e n v o o r m e e r d a n e e n j a a r v a n d e o v e r h e id s s ec to r n a a r d e d e b it e u r e n

Bij het opmaken van de inventaris van de effec ten van de overheidssector wordt de schuld verdeeld over de vijf sectoren waarvan hiervoor sprake was. De hierna opgetekende effecten van de overheids sector zijn verdeeld in twee categorieën, naargelang 7.e al dan niet verkrijgbaar zijn door elke belegger. Voor de definitie van deze beide categorieën verwij zen wij naar de commentaar bij tabel X V I-1. a)

S ta a t

Deze rubriek omvat al de effecten van de directe en indirecte gevestigde en halflange schuld in Belgische franken van de Staat, genomen in de strikte betekenis van de Schatkist en niet in de ruimere betekenis die er inzake nationale boek houding wordt aan gehecht.

In tabellen XVI-9 en XVI-10 komen dus voor de effecten met vast rendement in Belgische franken voor meer dan een jaar (2), uitgegeven door de aldus afgebakende debiteursectoren ; samen met de effec ten van dezelfde aard maar gesteld in buitenlandse valuta’s vormen zij, in de statistiek van de uitstaande bedragen en bewegingen van de vorderingen en schulden in de Belgische economie, het totaal van de opgetekende verplichtingen voor diezelfde sec toren in de rubrieken « Door elke belegger verkrijg bare obligaties » en « Niet door elke belegger ver krijgbare obligaties ».

b)

P a r a s t a t a le

b e d r i jv e n

De sector van de parastatale bedrijven omvat volgende instellingen : de N.M.B.S., de R.T.T., de N.M.W., de N.M.V.B., de SABENA, het Studiecentrum voor Kernenergie, de Brusselse Intercommunale Watermaatschappij, de Inter communale Maatschappij van de Linkerscheldèoever en, bovendien, verscheidene parastatale bedrijven waarvan het beroep op uitgiften van effecten met vast rendement minder belangrijk is.

De indeling van de effecten onder de debiteur sectoren gebeurt volgens de in de statistiek der uitstaande bedragen en bewegingen van de vorderin gen en schulden aanvaarde maatstaf, nl. de last

(1) Voor een vollediger uiteenzetting van de maatregelen die voorafgingen aan de wijze van indeling van de Zaïrese effecten en de inhoud van de BelgischZaïrese Overeenkomst waarbij de overname van de Kongolese schuld van vóór de onafhankelijkheid geregeld wordt, cf. Tijdschrift voor Documentatie en Voorlichting, maart 1966, blz. 267. en maart 1968, blz. 306.

(1) Cf. Hoofdstuk x n . (2) Niettemin omvatten de cijfers de kasbons met een jaar looptijd. —

181

—

c)

d)

e)

S o c i a l e v e r z e k e r in g e n p e n s io e n f o n d s e n

A. N iet-fin an ciële sectoren

Deze sector omvat de centrale instellingen van de eigenlijke sociale verzekering, met name de Rijksdienst voor de Sociale Verzekering der Zelfstandigen, die de activiteit van de Rijks dienst voor de Pensioenen der Zelfstandigen heeft overgenomen, de Rijkskas voor Rust- en Overlevingspensioenen en het Fonds voor de Beroepsziekten, waaraan men, sedert 1967, het nieuwe pensioenorganisme, de Rijksdienst voor Werknemerspensioenen, heeft toegevoegd, die werd opgericht krachtens de wet op de speciale volmachten van 31 maart 1967.

1.

N i e t e ld e r s v e r m e ld e o v e r h e id s s e c to r

B e d r i j v e n , p a r t i c u l ie r e n , b u it e n la n d

Aangezien het niet mogelijk is het bedrag van de door de bedrijven en de particulieren gedane beleggingen rechtstreeks vast te stellen en de inlich tingen over de beleggingen door niet-ingezetenen al te fragmentarisch zijn, vormen de activa die ondergebracht zijn in de groep « Bedrijven, particu lieren, buitenland » een restpost : zij omvatten alle effecten die niet opgetekend werden in de porte feuilles van de overige groepen houders. 2.

P a r a s t a t a le

b e d r i jv e n

De portefeuille van de sector der parastatale bedrijven is in hoofdzaak in het bezit van de N.M.V.B. en van de N.D.D.

De « Niet elders vermelde overheidssector » om vat z.g. lokale openbare organen en zelfstandige openbare diensten, nl. de provincies, steden en gemeenten, de intercommunale verenigingen voor de autowegen, de Z.K.O.S., het Dotatiefonds voor Oorlogspensioenen, het Instituut voor de gemeenschappelijke diensten van de B.R.T. en de Nationale Stichting voor de Financiering van het Wetenschappelijk Onderzoek.

De portefeuille van deze sector bestaat hoofd zakelijk uit de effecten in het be^it van de Depositoen Consignatiekas en van het Rijksfonds voor sociale reclassering van de mindervaliden ; de pro vincies, steden en gemeenten bezitten nl. slechts zeer beperkte bedragen.

O p e n b a r e f i n a n c i ë l e in s t e llin g e n

4.

De sector van de « Openbare financiële instellin gen » omvat tien niet-geldscheppende krediet instellingen en, sedert 1968, de ASLK. De nietgeldscheppende openbare kredietinstellingen zijn : de N.M.K.N., het Gemeentekrediet van België, de N.K .B.K ., het N.I.L.K., de N.M.H., het C.B.H.K., de N.L.M., het Woningfonds en het Studiefonds van de Bond der Grote Gezinnen van België, het Militair Tehuis, het Woningkrediet voor Spoormannen. Hoewel de telling zowel de doorlopende uitgiften als de uitgiften in grote tranches omvat, werd het deel van de leningen van de N.M.H. en van de N.L.M., waarop door de Staat werd ingeschreven, daarentegen niet in aanmerking genomen.

De vermindering met fr. 2,8 miljard van de portefeuille van de sector « Sociale verzekering », die in 1967 tot uiting komt t.o.v. 1966, is hoofd zakelijk het gevolg van de overdracht, in 1967, van het effectenbezit (fr. 3,4 miljard eind 1966) van de — opgeheven — Rijksdienst voor Arbeiderspensioenen aan de nieuwe instelling die de rechten en verplichtingen ervan heeft overgenomen, nl. de Rijksdienst voor Werknemerspensioenen, die krach tens de wet van 31 maart 1967 op de speciale vol machten werd opgericht. Immers, deze nieuwe instelling is ondergebracht bij de « Instellingen voor verzekering op het leven en tegen arbeidsongevallen, pensioenfondsen », terwijl de Rijksdienst voor Arbeiderspensioenen deel uitmaakte van onderhavige groep « Sociale verzekering ».

Tabel XVI-10 —

I n d e l i n g v a n d e s c h u ld e n i n B e l g is c h e f r a n k e n v o o r m e e r d a n e e n j a a r v a n d e o v e r h e id s s e c to r n a a r d e h o u d e r s

In tabel XVI-9 werden de bedragen van de over heidsfondsen in omloop en de indeling van deze laatste over de debiteursectoren behandeld. Tabel XVI-10 heeft betrekking op hun houderschap ; er wordt in aangetoond hoe de effecten die in de inven taris werden opgetekend, gespreid zijn over de voornaamste sectoren die er houder van zijn (1). De groepen houders die in-deze studie onderschei den worden, zijn in beginsel dezelfde als die welke voorkomen in de statistiek van de uitstaande be dragen en bewegingen van de vorderingen en schul den in de Belgische economie ; aangezien de beschik bare inlichtingen al te fragmentarisch zijn, wordt de sector « Buitenland » in de tabellen niet afge scheiden, maar versmolten met de sector « Bedrijven en particulieren ». Zodoende blijven negen groepen over : (1) De Zaïrese effecten en die welke uitgegeven werden door het Belgisch Kongolese Fonds voor Delging en Beheer, zijn niet opgenomen ln tabel XVI-10.

3.

N ie t

e ld e r s v e r m e ld e

o v e r h e id s s e c to r

S o c i a l e v e r z e k e r in g

B. F inanciële in stellin g en 5.

G e ld s c h e p p e n d e i n s t e ll i n g e n

De geldscheppende instellingen die overheids fondsen aanhouden, zijn de N.B.B., de particuliere banken en het Muntfonds. De portefeuille van de N.B.B. bestaat voor het grootste gedeelte uit de gevestigde vordering op de Staat, waarvan het be drag, op grond van de wet van 19 juni 1959, op fr. 34 miljard werd vastgesteld. Het effectenbezit van het Muntfonds is het resultaat van de belegging der beschikbare middelen herkomstig van de emissie van de biljetten en munten van de Schatkist. 6.

R e n t e n fo n d s

De regulerende opdracht die aan het Renten fonds op de markt van de overheidseffecten is toevertrouwd, rechtvaardigt het gebruik van een afzonderlijke rubriek. Zijn beleggingen dragen immers een wezenlijk voorlopig karakter en vloeien voort uit de speciale activiteit waarmee het belast is. Hierdoor is de evolutie van de portefeuille van het Fonds afhankelijk van de aan- en verkooptendens die achtereenvolgens op de markt overheerst ;

— 182 —

zij wordt echter ook steeds beïnvloed door het bedrag van de nieuwe emissies aangezien het Ren tenfonds op elke nieuwe uitgifte moet inschrijven ten einde van bij de aanvang van de noteringen op de beurs bij machte te zijn regulerend op te treden. 7.

S p a a r k a s s e n , h y p o t h e e k - e n k a p it a lis a t ie m a a t s c h a p p ije n

De portefeuille van deze sector bestaat hoofd zakelijk uit beleggingen van de spaarinstellingen, in casu de Spaarkas van de ASLK en de particuliere spaarkassen ; deze laatste zijn wettelijk verplicht een minimumdeel van hun spaarinlagen te beleggen in overheidsfondsen, wat de inschrijvingen hierop in de hand werkt. De kapitalisatie- en de hypotheek maatschappijen bezitten slechts geringe bedragen overheidsfondsen. 8.

I n s t e ll in g e n v o o r v e r z e k e r in g o p h e t le v e n a r b e id s o n g e v a lle n , p e n s io e n f o n d s e n

sn

teg en

De hier beschouwde pensioenfondsen omvatten zowel pensioenfondsen van het stelsel der sociale zekerheid (fondsen ingesteld door de overheid en, voor zover ze konden geteld worden, fondsen op gericht krachtens een wet maar beheerd door privé organismen) als bijzondere pensioenfondsen onafhan kelijk van het stelsel der sociale verzekering, waar onder die ingesteld door grote instellingen of bedrij ven ten voordele van hun personeel. De instellingen voor verzekering op het leven en tegen arbeids ongevallen, van hun kant, omvatten zonder onder

scheid openbare instellingen en particuliere vennoot schappen. De ontwikkeling van de portefeuilles van de in deze sector opgetekende categorieën instellingen is in de loop van de periode in niet onaanzienlijke mate beïnvloed door de belangrijke wijzigingen die in de wettelijke structuur van het pensioenstelsel, zowel voor bezoldigden als voor zelfstandigen, werden aangebracht en die o.m. tot gevolg hadden, enerzijds, dat in 1967 3,4 miljard beleggingen overgingen van de sector « Sociale verzekeringen » naar onderhavige rubriek « Instellingen voor verzekering op het leven en tegen arbeidsongevallen, pensioenfondsen » (1), en, anderzijds, dat in 1967 3,8 miljard obligaties die geboekt stonden als belegging van onderhavige instellingen geannuleerd werden wegens vermenging in één rechtspersoon van de schuld en van de vor dering (2). Voor een gedetailleerde uiteenzetting hiervan verwijzen wij naar het artikel « Inventaris en spreiding van de effecten met vast rendement op halflange en lange termijn van de overheids sector » dat in maart 1970 gepubliceerd werd in het Tijdschrift voor Documentatie en Voorlichting van de N.B.B., blz. 305-335. 9.

N ie t - g e ld s c h e p p e n d e o p e n b a r e k r e d ie t in s t e llin g e n

De portefeuille van de niet-geldscheppende open bare kredietinstellingen bestaat vooral uit het effectenbezit van het Gemeentekrediet van België en, in mindere mate, van de N.M.K.N., van de N.K .B.K ., van het O.B.H.K. en van het H.W.I.

C. SEC U N D A IR E M ARKT VAN D E O V ER H EIDSFO ND SEN Bronnen :

Rentenfonds. Amortisatiekas der Openbare Schuld.

Bibliografie : Jaarverslagen van hei Rentenfonds. Jaarverslagen van de Amortisatiekas der Openbare Schuld.

Tabel X V I-11 —

Kolom (a) geeft het verloop van de door de markt aangeboden effecten en kolom (b) de door de markt gevraagde effecten. Indien het aanbod groter is dan de vraag, wordt het saldo door het Rentenfonds opgenomen ; in het tegenovergestelde geval, staat het Rentenfonds effecten af.

(kolom d) en, in mindere mate, andere emittenten van de overheidssector uitvoeren : het is immers via deze weg dat de contractuele aflossing van hun schuld in hoofdzaak gebeurt, in overeenstemming met de voor de verschillende uitgegeven leningen opgemaakte delgingsplannen. Deze aflossing geeft dus voortdurend aanleiding tot een systematische vraag naar overheidsfondsen op de beurs waar, na het Rentenfonds, de Amortisatiekas trouwens verre weg de belangrijkste individuele deelnemer is. Aangezien de wederinkopen niet kunnen plaats hebben tegen koersen die hoger zijn dan de aflossingsprijs, kan de uitvoering van de programma’s in een periode van dalende rentepercentages, dus van stijgende koersen, vertragingen ondergaan die zich zolang ophopen tot de wederinkopen op de beurs die onmogelijk geworden zijn, door trekkingen wor den vervangen. Een dergelijke vertraging deed zich voor in 1968, zodat de wederinkopen op de beurs niet het normale volume bereikt hebben.

U it kolom (c) blijkt dat het overschot van de vraag op de markt een structureel karakter vertoont : sedert 1964 was het aanbod voortdurend lager dan de vraag ; alleen het jaar 1968 vormt hierop een uitzondering. Zowel het structureel overschot als de in 1968 waargenomen uitzondering kunnen verklaard worden door de wederinkopen op de beurs die de Staat via de Amortisatiekas van de Openbare Schuld

(1) De Rijksdienst voor Arbeiderapensioenen — opgenomen in de sector « Sociale verzekeringen » — werd opgeheven en zijn reserves en beleggingen gingen over naar een nieuwe instelling, de Rijksdienst voor Werknemerspensioenen, ondergebracht bij de « Pensioenfondsen ». (2) De door de ASLK opgerichte Pensioenkas voor Zelfstandigen droeg haar activa en passiva over aan de Rijksdienst voor de sociale verzekeringen der Zelfstandigen; de activa omvatten o.a. 3,8 miljard obligaties uitgegeven door de Rijksdienst voor de Pensioenen der Zelfstandigen. Aangezien ook deze laatste Dienst samensmolt met de Rijksdienst voor de sociale verzekeringen der Zelfstandigen verenigde deze laatste in zich de beide hoedanigheden van schuldeiser en schuldenaar. '

A lg e m e n e o m z et v a n d e te r b e u rz e o p d e r e n t e n m a r k t g e d a n e v e r r ic h t in g e n e n i n t e r v e n t ie s v a n d e A m o r t i s a t i e k a s d e r O p e n b a r e s c h u ld e n v a n h et R e n te n fo n d s

Tabel X V I-11 geeft een overzicht van de verrich tingen op de markt van de overheidsfondsen die door het Rentenfonds wordt gereguleerd. In deze effecten zijn niet alleen de door de Staat uitgegeven of gewaarborgde schuld op middellange en lange ter mijn begrepen, maar eveneens die uitgegeven of gewaarborgd door het Gemeentekrediet van België, de provincies en de gemeenten.

— 183 —

Gepubliceerde tabellen Nr A. U itgiften van de ov erh eid s sector Uitgiften voor meer dan een jaar — in Belgische franken ........... XVI- 1 — in vreemde valuta’s en in goud ............................................ XVI- 2 Voornaamste uitgiften voor meer dan een jaar — Leningen in Belgische fran ken .............................................. XVI- 3 — Leningen in vreemde valu ta’s .............................................. XVI- 4 B. Schuld van de ov erh eid s sector I. Rijksschuld Samenvatting van de rijks schuld ........................................ XVI- 5 Verloop van de rijksschuld en dekking van de netto-financieringsbehoeften van de Staat XVI- 6 II. Door de Staat gewaarborg de schuld Stand van de door de Staat gewaarborgde schuld ............... XVI- 7

Nr

Blz

505 507

B lz

III. Schuld van de lagere overheid Stand van de schuld van de lokale en regionale besturen . . . XVI- 8

519

IV. Indeling van de schulden in Belgische franken voor meer dan een jaar van de overheids sector — naar de debiteuren ............. XVI- 9 — naar de houders ................. X V I-10

520 521

C. Secundaire m ark t van de overheidsfondsen Algemene omzet van de ter beurze op de rentenmarkt ge dane verrichtingen en inter venties van de Amortisatiekas der Openbare Schuld en van het Rentenfonds ....................... X V I-11

522

508 514

516 518

519

— 184 —

XVII. — Effecten van de particuliere sector en kredieten aan bedrijven en particulieren A. EVO LUTIE V A N D E OM ZET, H ET K O ERSPEIL E N H E T R E N D EM EN T V A N D E T E R BEUR ZE G ENO TEER DE EFFEC TEN Bronnen :

Nationaal Instituut voor de Statistiek (N.I.S.). Beurseommissie te Brussel. Kredietbank.

Bibliografie : Statistisch Jaarboek voor BelffiS. Statistisch Tijdschrift van het N.I.S. Indices et Statistiques (Beurseommissie te Brussel). Weekberichten van de Kredietbank,

Tabel X V II-1 —

J a a r l i j k s e e v o lu t ie v a n d e b e u r s o m zet, h et k o e r s p e il e n h et r e n d e m e n t v a n d e e ffe c te n

De evolutie van de beursomzet blijkt, in kolom (1), uit de gemiddelde dagelijkse kapitaalomzet. H et betreft hier de transacties in vennootschapsobligaties en aandelen (termijnmarkt en contante markt) op de Brusselse beurs. H et peil van de aandelennoteringen wordt door vier gezamenlijke indexcijfers aangegeven. Deze laatste zijn het rekenkundig gemiddelde van de vierentwintig halfmaandelijkse indexcijfers (van d.e 10de en van de 25ste van iedere maand) die het N.I.S. berekent. Voor de berekening worden alle op de Brusselse en Antwerpse beurs genoteerde aandelen in aanmerking genomen, met uitzondering van de tijdelijk genoteerde aandelen. Met de gelijktij dig op beide plaatsen verhandelde aandelen wordt slechts eenmaal rekening gehouden. Om de indexcijfers van de contante markt (kolommen 2 tot 4) op te stellen, werden de note ringen gewogen met het aantal ter beurze toegela ten effecten. Wordt het aantal op de beurs toegela ten effecten van een vennootschap, ten gevolge van uitgifte of toekenning van nieuwe effecten gewij zigd, dan komt het betrokken aandeel tijdelijk niet meer in aanmerking voor de berekening van het indexcijfer. Later wordt het, gewogen met het nieuwe aantal effecten van de vennootschap, hier in weer opgenomen. H et gezamenlijke indexcijfer van de termijn markt (kolom 5) dat Belgische, Zaïrese en andere buitenlandse effecten omvat, is het rekenkundig ge middelde van de indexcijfers der effectennoteringen op die markt. De indexcijfers van de kolommen (2) tot (5) worden verkregen aan de hand van de methode der kettingindexcijfers. Men berekent de index cijfers van de noteringen van de beschouwde beursdag in verhouding tot die van de laatste in aanmer king genomen beursdag en men koppelt ze vervol gens aan de overeenstemmende indexcijfers van deze laatste beursdag op basis van 1963.

Het rendement van de aandelen (kolommen 6 en 7) wordt door de Kredietbank berekend. Het rendement van een effect wordt uitgedrukt in procenten en verkregen door de aangekondigde coupon met het koerspeil te vergelijken. Is het bedrag van de volgende coupon nog niet bekend, dan neemt men de laatste coupon in aanmerking, op voorwaarde dat de volgende coupon, volgens de vooruitzichten, hiermee vrijwel zal overeen stemmen. Is deze voorwaarde niet vervuld, dan berekent men geen rendement voor het betrokken aandeel. Het rendement van de Belgische effecten is het gemiddelde van de rendementen berekend aan het einde van de maand. H et rendement van de gezamenlijke effecten van een sector is het eenvoudig rekenkundig ge middelde van de rendementen der afzonderlijke effecten van die sector.

Tabel XVII-2 —

M a a n d e l i j k s e e v o lu t ie v a n d e k a p i ta le n (o b lig a t ie s v a n v e n n o o t s c h a p p e n e n a a n d e le n ) d i e o p d e B r u s s e l s e b e u r s v e r h a n d e ld w e r d e n

Tabel XVII-3 —

M a a n d e lijk s e in d e x c ijfe r s d e r a a n d e le n n o t e r in g e n o p d e B r u s s e l s e e n A n t w e r p s e b e u r s — C o n ta n te m a r k t

De maandelijkse indexcijfers zijn die van de noteringen op de 10de van elke maand of, wanneer dat een feestdag is, op de eerstvolgende beursdag. Het gezamenlijke indexcijfer omvat alle op de Brusselse en Antwerpse beurzen genoteerde Bel gische, Zaïrese, Rwandese en Burundese effecten en de aandelen van plantages. Het indexcijfer van de Belgische effecten houdt o.a. rekening met de Belgische vennootschappen die in het buitenland een bedrijvigheid uitoefenen; de Zaïrese, Rwandese en Burundese effecten en de aandelen van de plantages zijn er niet in opgenomen.

— 185 —

De rubriek « Metaalindustrie » omvat de ijzer en staalproduktie, de walserijen, de gieterijen, de smederijen, het perswerk en de trekkerijen. De rubriek « Metaalverwerkende nijverheid » om vat de fabricage van verwarmingstoestellen, de plaatbewerking, de machinebouw, de fabricage van gewone en elektrische apparaten, evenals de bouw en de herstelling van transporttoestellen. De rubriek « Bouwnijverheid » omvat de groe ven en de steenhouwerijen, de steenbakkerijen, de pannenfabrieken en het aardewerk, de cementfabrie ken en cementprodukten, het plateelwerk, de porceleinbedrijven, alsmede het eigenlijke bouwbedrijf. De rubriek « Textielnijverheid » omvat de wolkammerijen en -spinnerijen, de katoen en vlas-

spinnerijen, de weverijen, de kunstzijde en andere textielwaren. De rubriek « Voedingsmiddelenbedrijven » omvat o.a. de meelfabrieken, de suikerfabrieken en de brouwerijen. De rubriek « Diverse nijverheid » omvat o.a. de tabaksbedrijven, de leerlooierijen, de papier fabrieken, de fabrieken van rubberartikelen, de houtnijverheid en de aardolie-industrie. De rubriek « Handel en diensten » omvat in zonderheid de warenhuizen, het hotelbedrijf, be paalde handelsbedrijven (chemische meststoffen, weefsels, wijn en sterke drank) en de bedrijven voor watervoorziening.

B. R E N D EM EN T VAN D E V E N N O O T SC H A PPE N Bronnen :

Nationaal Instituut voor de Statistiek (N .I.S .). Bijlagen tot het Belgisch Staatsblad.

Bibliografie : Statistisch Jaarboek voor BélgU. Statistisch Tijdschrift van het N.I.S. Tijdschrift voor Documentatie en Voorlichting van de N.B.B.

Tabel XVII-4 — op

R e n d em en t v a n de ven n o o tsch a p p en

a a n d e le n

De getelde vennootschappen zijn de naamloze en de commanditaire vennootschappen op aandelen naar Belgisch recht. In de tabel zijn niet opgenomen de vennootschappen die, hoewel opgericht naar buitenlands recht, hun balansen in België moeten publiceren, de parastatale instellingen, de openbare nutsbedrijven en de intercommunale en de inter provinciale verenigingen. De gegevens worden gelicht uit de balansen en de verlies- en winstrekeningen, door de vennoot schappen gepubliceerd in de bijlagen tot het Bel gisch Staatsblad. De cijfers van de kolommen (1) tot (7) slaan op het jaar waarin de dividenden zijn uitbetaald of nor maal uitbetaald zouden moeten zijn. Zij hebben dus betrekking op de boekjaren afgesloten tijdens het jaar waarop de statistiek betrekking heeft of tijdens het voorgaande jaar. Werd de betaaldatum noch in de bijlagen, noch in de vakpers vermeld, dan neemt men als fictieve datum de dag van de alge mene vergadering plus vijf dagen.

De reserves (kolom 3), die negatief kunnen zijn wanneer het overgedragen verliezen betreft, zijn die welke vóór de winstverdeling in de balans voor komen. Worden niet als reserves beschouwd: de afschrijvingsfondsen, de fiscale voorzieningen, de wiskundige en andere technische reserves van de verzekeringsmaatschappijen, de reserves of pro visies voor kosten, studies, onderhoud, de pensioen fondsen, de reserves voor dubieuze debiteuren. De batige en nadelige saldi (kolommen 4 en 5) zijn die welke werkelijk op het beschouwde boekjaar betrekking hebben; overgebrachte bedragen uit vorige boekjaren zijn eruit verwijderd. H et zijn nettosaldi na afschrijving. De betaalbaar gestelde dividenden (kolom 6) zijn brutobedragen, d.w.z. dat de te betalen roeren de voorheffing erin begrepen is. Zijn dividenden en tantièmes in een enkele post samengenomen, dan wordt 8/10 als dividend en 2/10 als tantième be schouwd. De cijfers betreffende de obligatieleningen (ko lommen 8 en 9) zijn het resultaat van een onderzoek met betrekking tot de obligatieschuld aan het einde van het jaar en de gedurende het betrokken jaar vervallen coupons.

C. E M ISSIE S, O N T B IN D IN G E N E N K A PITA A L V ER M IN D E R IN G EN VAN D E IN D U ST R IË L E E N H A N D E L SV E N N O O T SC H A PPE N Bronnen :

Nationaal Instituut voor de Statistiek (N .I.S .). Bijlagen tot het Belgisch Staatsblad. Bankcommissie.

Bibliografie : Statistisch Jaarboek voor België. Statistisch Tijdschrift van het N.I.S.

Tabel XVII-5 —

T Jitg ifte n v a n

d e v en n o o tsch a p p en

De tabel geeft het totaal en de bedragen per voornaamste bedrijfssector van de jaarlijkse uit giften der naamloze vennootschappen, der comman

ditaire vennootschappen op aandelen, en der perso nenvennootschappen met beperkte aansprakelijk heid naar Belgisch recht.

— 186 —

In beginsel worden de emissies geteld op de datum waarop de akte verleden wordt. De wijzigingen in het kapitaal van de openbare en hiermee gelijk te stellen instellingen zijn in de statistiek niet opgenomen.

volgens het onderstaande voorbeeld, dat betrekking heeft op 1969, vergeleken worden met de nominale aandelenuitgiften (kolom 1), de netto-aandelenuitgiften (kolom 2) en de niet-doorlopende brutouitgiften van obligaties (kolom 3) :

De kolommen (1) tot (9) vermelden de aandelenen obligatie-uitgiften van de gezamenlijke industriële en handelsvennootschappen naar Belgisch recht. De vennootschappen zijn gerangschikt naar de plaats waar zij hun voornaamste bedrijvigheid uitoefenen (België of het buitenland).

(Miljarden franken)

De nominale aandelenuitgiften (kolom 1) om vatten de oprichtingen van vennootschappen en de kapitaalverhogingen. De cijfers van het N.I.S. werden zonder wijziging overgenomen.

In tegenstelling met de door het N.I.S. gepubli ceerde statistieken, zijn in de kolommen gewijd aan de obligaties, niet begrepen de doorlopende en de niet-doorlopende uitgiften van de N.M.K.N. (1), de SABENA (1) en de netto-uitgiften van obligaties en kasbons der Belgische banken (2). De laatste kolom geeft het totaal der netto-uit giften van aandelen en obligaties, zoals het door het N.I.S. wordt gepubliceerd. De kolommen (10) tot (23) vermelden voor enkele bedrijfssectoren en voor de gezamenlijke vennoot schappen die him voornaamste bedrijvigheid in België uitoefenen, de oprichtingen van vennoot schappen, de kapitaalverhogingen, de uitgiftepre mies, de stortingen anders dan in geld en de nietdoorlopende uitgiften van obligaties. De gepubli ceerde cijfers zijn die van het N.I.S. met dat verschil dat de gegevens betreffende de financiële en vastgoedmaatschappijen niet de obligatie-uitgiften van de N.M.K.N., (1) omvatten en dat die betreffende het totaal van de vennootschappen die hun voor naamste bedrijvigheid in België uitoefenen, niet de obligaties van de N.M.K.N., de SABENA en de banken omvatten. De inbrengen in natura, opgeno men onder de rubriek « Stortingen anders dan in geld » omvatten eveneens de inbreng van schuld vorderingen waaraan in het Statistisch Tijdschrift van het N.I.S. een afzonderlijke rubriek is gewijd. De gegevens van de tabel betreffende de op richtingen van vennootschappen (kolom 11) kunnen,

(1) Deze uitgiften komen voor in hoofdstuk XVI, sectie A. (2) Deze uitgiften komen, met tegengesteld teken, voor In tabel XIII-6 « Oorzaken van de veranderingen in de geldhoeveelheid », kolom 2.

37,1

Nominale aandelenuitgiften (kolom 1)

46,6

Oprichtingen van vennootschappen : ge stort bedrag van de nominale waarde (ko lom 12) Kapitaalverhogingen : gestort bedrag van de nominale waarde (kolom 16) Uitgiftepremies (kolom 17)

De netto-aandelenuitgiften (kolom 2) omvatten de bedragen die werden gestort op inschrijvingen op aandelen (na aftrek van de stortingen anders dan in geld) en op uitgiftepremies ; bovendien zijn, in tegenstelling met de N.I.S.-statistieken, de bijstortingen van opgevraagd kapitaal erin begrepen. De niet-doorlopende uitgiften van obligaties (kolom 3) hebben betrekking op de nieuwe uitgiften m.a.w. op het werkelijk tijdens het jaar uitgegeven gedeelte, alsmede op de resterende bedragen van vroe gere uitgiften. De conversieleningen en de uitgiften tegen betaling in natura zijn ervan afgetrokken.

Oprichtingen van vennootschappen' : nomi naal bedrag (kolom 11) Kapitaalverhogingen : nominale verhoging (kolom 15)

9,5

7,6 33,2 2,6

43,4 bijstortingen anders dan in geld (ko lommen 18 tot 20) — 26,5 m in

16,9 p lu s

opvragingen van kapitaal (buiten ta

bel)

3,4

Netto-aandelenuitgiften (kolom 2)

20,3

Obligatie-uitgiften (kolom 22) conversieleningen (kolom 23)

4,7 - 0 ,4

m in

Niet-doorlopende obligatie-uitgiften (ko lom 3)

4,3

Tabel XVII-6 —

O n t b in d in g e n e n k a p i t a a lv e r m i n d e r i n g e n v a n d e i n d u s t r i ë le e n h a n d e ls v e n n o o t s c h a p pen

De tabel verstrekt voor ieder jaar een algemeen overzicht van het aantal en het bedrag der liqui daties en fusies van de industriële en handels vennootschappen, en van de kapitaalverminderingen van diezelfde vennootschappen. De fusies worden, voor de vennootschap die verdwijnt, behandeld als een ontbinding en voor de andere als een verhoging van kapitaal, behalve indien de fuserende vennootschappen een nieuwe onderneming vormen. In dat geval wordt de fusie beschouwd als een oprichting van één vennootschap en als de ontbinding van twee of meer andere.

Tabel XVII-7 — le n

van

B e l a n g r i j k s t e u it g ift e n v a n B e lg is c h e v e n n o o tsc h a p p e n

aan de

De tabel vermeldt de uitgiften van aandelen van Belgische vennootschappen waarvan het nominaal bedrag, met inbegrip van de uitgiftepremie, fr. 1 mil jard bedraagt of overtreft.

— 187 —

Tabel XVII-8 — Belangrijkste openbare uitgiften van obligaties van Belgische vennootschappen De tabel verstrekt de openbare uitgiften van obligaties van Belgische vennootschappen waarvan het uitgegeven nominaal bedrag fr. 1 miljard be draagt of overtreft.

Tabel XVII-9 — Belangrijkste fusies, opslorpingen en kapitaalverhogingen door verwerving van partici paties De tabel omvat de transacties waarvan de in breng in natura fr. 1 miljard bedraagt of overtreft. Tabel X V II-10 — Voornaamste emissies van obliga ties van niet-ingezetenen op de Belgische markt

D. K RED IETEN A A N BE D R IJV EN E N PA R TIC U L IE R E N Bron :

Nationale Bank van België (N.B.B.).

Bibliografie : Tijdschrift voor Documentatie en Voorlichting van de N.B.B.

Tabel XVII-11 — Kredietopeningen De tabel geeft de kredietopeningen weer die bij hun oorsprong werden toegestaan aan de bedrijven en particulieren, aan firma’s in het buitenland en aan de lagere overheid door de voornaamste catego rieën financiële instellingen : banken, openbare kre dietinstellingen, ASLK en private spaarkassen. Voor de banken zijn vermeld de bedragen van de openingen van discontokredieten, voorschotten en acceptkredieten, met uitzondering van de openingen van discontokredieten aan het Wegenfonds en van de investeringskredieten die, krachtens de omzend brief 66/2 van 1 juni 1966 van de Bankcommissie worden geacht bij hun oorsprong te zijn toegestaan door de financiële instellingen van de overheidssector en door de ASLK. De openingen van andere bankkre dieten (kolom 3) hebben niet alleen betrekking op de kredieten aan bedrijven en particulieren, maar ook op de kredieten aan het buitenland, met uit zondering van de kaskredieten aan het buitenland. Voor de financiële instellingen van de overheids sector, de ASLK en de private spaarkassen gaat het om bedragen van nieuwe kredietopeningen. De nieu we kredietopeningen bij de ASLK hebben betrekking

op kredieten aan de landbouw en de nijverheid en op hypothecaire leningen, met uitzondering van de overige - weliswaar minder belangrijke - soorten van leningen toegestaan door deze instelling. Tabel XVII-12 — Opgenomen bedragen van de kre dieten aan bedrijven en particulieren De tabel geeft de indeling weer van de opgenomen kredieten aan de bedrijven en particulieren die bij hun oorsprong werden toegestaan door de categorieën financiële instellingen vermeld in tabel XVII-11, alsmede door de N.B.B., vooral via de discontokantoren van deze laatste. In tegenstelling met tabel XVII-11, omvat zij niet de kredieten aan de lagere overheid, noch de kredieten aan buitenlandse firma’s, ongeacht of zij werden toegestaan in de vorm van kasvoorschotten of niet. In de cijfers zijn de nettoaankopen door de ASLK van obligaties van de ondernemingen, zowel van de private als van de overheidssector, begrepen. De netto-aankopen van obligaties van de bedrijven door de overige financië le instellingen, zijn niet in aanmerking genomen omdat deze laatste slechts zelden dergelijke obliga ties aankopen in het raam van kredietovereenkomsten.

E. G EM EENSC H A PPELIJK E BE L E G G IN G SFO N D SE N Bron ; Bankcommissie. Bibliografie : Verslagen van de Bankcommissie.

Tabel X V II-13 — Evolutie van de Belgische gemeen schappelijke beleggingsfondsen en netto-inschrijvingen in België op buitenlandse fondsen Volgens de wet van 27 maart 1957 « worden voor de toepassing van deze wet gemeenschappelijke beleggingsfondsen geacht, de onverdeelde hoeveel heden roerende waarden beheerd of geadministreerd in om het even welke vorm voor rekening van eige naren in het onverdeelde, wanneer de rechten van dezen vertegenwoordigd zijn door order- of toondereffecten of door effecten die publiek geëmitteerd wer den of worden ». De Belgische gemeenschappelijke beleggingsfondsen zijn opgericht volgens het stelsel

van onverdeeldheid (contractueel type) en niet in de vorm van een handelsvennootschap (statutair type). Een gemeenschappelijk beleggingsfonds mag alleen worden beheerd door Belgische vennootschappen die daartoe speciaal zijn opgericht. Deze laatste moeten erkend zijn door de Bankcommissie waaraan de wet buitengewoon uitgebreide bevoegdheden verleent die alle aspecten van het bedrijf van de gemeenschappe lijke beleggingsfondsen dekken. Zo moet met name de oorspronkelijke uitgifte van aandelen van gemeen schappelijke beleggingsfondsen goedgekeurd zijn door de Bankcommissie. De vennootschappen die het be heer ervan waarnemen, zijn verplicht alle activa van de gemeenschappelijke beleggingsfondsen te depo neren bij erkende banken.

— 188 —

E in d 1970 b e h e e rd e n v ijf e rk e n d e b e h e e rsv e n n o o t s c h a p p e n tie n B elg isch e g e m e e n sc h a p p elijk e b e leg g in g sfo n d sen . B e g in 1960 w a re n e r v ie r b e h e e rs v e n n o o ts c h a p p e n d ie n e g e n B elg isch e g e m e en sc h a p p e lijk e b eleg g in g sfo n d sen b e h e e rd e n . K ra c h te n s a r tik e l 6 v a n d e w e t v a n 27 m a a r t 1957 is v o o r ie d e re o p e n b a re o p ro e p , in w elke v o rm ook, o m d eel t e n e m e n in e e n b u ite n la n d s g e m e en sc h a p p e lijk b eleg g in g sfo n d s, d e to e s te m m in g v e r e is t v a n d e B an k co m m issie. E in d 1970 w as d o o r d e B a n k c o m m issie , in to e p a s s in g v a n deze w ets-

b esc h ik k in g , m a c h tig in g v e r le e n d v o o r d e o p en b a re u itg ifte in B e lg ië v a n d e d e e lb e w ijz e n v a n d ertie n b u ite n la n d se fo n d sen . E in d 1960 w a ren er v ijf. B ij d e o p r ic h tin g v a n d e m e e ste b u ite n la n d se g e m e e n sc h a p p e lijk e fo n d se n , w a a r v a n d e d e e lb e w ijz e n z ijn u itg e g e v e n in B e lg ië , w a ren B e lg is c h e b a n k en b etro k k e n . E n k e le b u ite n la n d se fo n d se n z ijn lo u te r b u ite n la n d se in itia tie v e n ; n ie tte m in w er d e n B e l g isc h e b a n k e n g e la s t m e t d e u itg ift e v a n h u n d e e l b e w ijz e n in B e lg ië e n n e m e n zij d e fin a n ciële d ie n st in h e t la n d w aar.

F . N A TIO N A LE IN V E ST E R IN G SM A A T SC H A PP IJ Bron :

N a tio n a le In vesterin g sm a a tsch a p p ij.

Bibliografie :

Verslagen va n de N a tio n a le In vesterin g sm a a tsch a p p ij.

T a b e l X V II-1 4 — V oornaam ste balansposten D e N a tio n a le I n v e s te rin g s m a a ts c h a p p ij w e rd k r a c h te n s d e w e t v a n 2 a p ril 1962 o p g e ric h t op 8 o k to b e r 1962. D e v o o rn a a m s te t a a k v a n deze n ieu w e in s te llin g b e s ta a t e rin , tijd e lijk e p a rtic ip a tie s te n e m e n in in d u s trië le o f h a n d e ls v e n n o o ts c h a p p e n v a n p r iv a a tr e c h t. H a a r b e v o e g d h e d e n w e rd e n h e rh a a l d e lijk v e rru im d , n a m e lijk b ij d e w e t v a n 14 a p ril 1965, b ij d e k o n in k lijk e b e slu ite n v a n 23 m e i 1967 e n 10 o k to b e r 1967 e n b ij d e w e t v a n 30 d e c e m b e r 1970 b e tre ffe n d e d e econo m isch e ex p a n sie .

D e m id d e le n d ie v o o r d e in te r v e n tie s v a n d e N a tio n a le In v e ste r in g sm a a tsc h a p p ij v e r e is t zijn , k o m e n v o o r t u it h a a r e ig e n k a p ita a l en , e v e n tu e e l, v a n d e o b lig a tie le n in g e n d ie zij o p d e fin a n ciële m a r k t m a g u itg e v e n . H e t k a p ita a l m o e t v o o r t e n m in s te 75 p c t. sa m e n g e ste ld z ijn u it p a r tic ip a tie s v a n d e S ta a t e n v a n d e fin a n ciële in ste llin g e n v a n o p en b a a r n u t. O o rsp ro n k elijk b ed ro eg h e t fr. 2 m ilja rd . K r a c h te n s h e t k o n in k lijk b e slu it v a n 17 o k to b er 1968 w er d h e t v e r h o o g d t o t fr. 3 m ilja rd . E in d 1970 w a s h e t k a p ita a l g e s to r t te n b elo p e v a n fr. 2,3 m ilja rd .


B lz

Nr

A . E volutie van de om zet, het

B e la n g rijk ste u itg ifte n van aa n d e le n v a n B elgische v e n n o o ts c h a p p e n ................................. B e la n g rijk s te o p e n b a re u i t g ifte n v a n o b lig a tie s v a n B e l gisch e v e n n o o tsc h a p p e n ............ B e la n g rijk s te fusies, op slo rp in g e n e n k a p ita a lv e r h o g in g e n d o o r v e rw e rv in g v a n p a r t i c i p a t i e s ................................... V o o rn a a m ste em issies van o b lig a tie s v a n n ie t-in g e z e ten e n op de B elgische m a r k t . . . .

k oerspeil en het rendem ent van de ter beurze genoteerde effecten J a a r lijk se e v o lu tie v a n de b e u r so m z e t, h e t k o e r sp e il e n h e t re n d e m e n t v a n d e e ffe c te n X V I I - 1 M a a n d elijk se e v o lu tie v a n d e k a p ita le n (o b lig a tie s van v e n n o o tsc h a p p e n en aan de le n ) d ie o p d e B r u sse lse b eu rs v e r h a n d e ld w e r d e n ......................... X V I I - 2 M a a n d elijk se in d e x c ijfe r s d er a a n d e le n n o te r in g e n op de B r u sse lse e n A n tw er p se b eu rs C o n ta n te m a r k t .............................. X V I I - 3

523

523

X V II- 7

536

X V II- 8

537

X V II- 9

537

X V II-1 0

538

K r e d ie to p e n in g e n ....................... X V I I - 11 O p g en o m en b e d ra g e n v a n de k re d ie te n a a n b e d rijv e n en p a rtic u lie re n ................................. X V I I - 12

539

D . K redieten aan bedrijven en

particulieren

524

B . R end em ent van de ven n oot

schappen R en d em en t v a n de v en n o o t sc h a p p e n o p a a n d e le n .................. X V I I - 4

540

528 E . G em eenschappelijke

C. E m issie s,

ontbindingen en k ap itaalverm in d erin gen van de in d u striële en h a n d els vennootschappen

U it g ift e n v a n de v en n o o t sc h a p p e n ........................................... X V I I - 5 O n tb in d in g en en k a p ita a l v er m in d er in g en v a n d e in d u str ië le e n h a n d e ls v e n n o o t sc h a p p e n ........................................... X V I I - 6

B lz

be

leg g in g sfo n d sen E v o lu tie v a n d e B elgische g e m e e n sc h a p p e lijk e beleg g in g s fo n d sen e n n e tto -in s c b rijv in g e n in B elgië op b u ite n la n d s e f o n d s e n ............................................ X V II-1 3

531

F . N ationale

541

In v esterin g s

m aatschappij 535

V o o rn a a m ste b a la n s p o s te n

— 189 —

...

X V II-1 4

542

XVIII. — Geldmarkt Bronnen :

V errekenkam er va n B ru ssel. N a tio n a le B a n k v a n B e lg ië ( N . B . B . ) . H erdiscontering * e n W a a rb o rg in stitu u t ( H . W . I . ) . R enten fo n d s.

Bibliografie : S ta tistisch Ja a rb o ek voor België. S ta tistisch T ijd s c h r ift va n het N . I . S . T ijd s c h r ift voor D ocu m en ta tie en Voorlichting va n de N .B .B . Jaarverslagen v a n het H .W .I . Jaarverslagen va n Jiet R en ten fo n d s.

A. D A G G E L D M A R K T T a b e l X V I I I - 1 —■ Omzet op de daggeldmarkt D e b e d ra g e n d ie in deze ta b e l z ijn o p g en o m en , o m v a tte n zow el d e k a p ita le n d ie v e rh a n d e ld z ijn b in n e n d e tw e e p ro to c o ls re s p e c tie v e lijk v a n 16 n o v e m b e r 1959 e n 30 a p r il 1969 d ie g e ld e n v o o r d e m a r k t v a n h e t g e w a a rb o rg d d ag g eld , a ls d e k a p ita le n w elk e b u ite n d ie p ro to c o ls z ijn v e rh a n d e ld . H e t « P ro to c o l g e slo te n m e t h e t oog o p d e d e el n e m in g a a n d e m a r k t v a n h e t g e w a a rb o rg d e d a g g e ld » v a n 16 n o v e m b e r 1959 h a d d e d ag g eld m ark t;, d ie v ro e g e r v e rd e e ld w a s in tw e e d e e lm a rk te n — de m a r k t in d e v e rre k e n k a m e r e n d e m a r k t b u ite n v e r re k e n k a m e r — , sa m e n g e b ra c h t in e e n e n k e le m a r k t e n v o o rg e sc h re v e n d a t d e o p g e n o m e n k a p ita le n g e g a ra n d e e rd m o e ste n z ijn d o o r z a k e lijk e ze k erh ed en . D o o r e e n n ie u w « P ro to c o l g e ld e n d v o o r d e m a r k t v a n h e t g e w a a rb o rg d e d a g g e ld », w e rd e n o p 30 a p ril 1969 so m m ig e w ijz ig in g e n g e b ra c h t in d e o v e re e n k o m s t v a n 1959. V a n to e n a f m o c h te n a a n d e m a r k t

v a n h e t g e w a a rb o rg d e d ag g e ld d e eln e m e n a lleen d ie financiële in ste llin g e n — v a n d e o v e rh e id sse c to r e n v a n d e p a rtic u lie re se c to r — d ie d a d e lijk o p v ra a g b a re te g o e d e n o n tv a n g e n , te g o e d e n o p sp a a rb o e k je s o f d e p o sito b o e k je s o f v o o r te r m ijn e n v a n te n h o o g ste 3 m a a n d e n . B o v e n d ie n h e b b e n d e d e e ln e m e rs zich e r to e v e rb o n d e n b e p a a ld e v o o rs c h rifte n in a c h t te n e m e n o m d e goede w e rk in g e n h e t e v e n w ic h t v a n d e d a g g e ld m a rk t op e en ju is t re n te p e il te w a a rb o rg e n : in d e p r a k tijk w e rd e n d e d eeln em ers v e rz o c h t o p d e m a r k t d erw ijze in te g rijp e n d a t h u n u itg e le e n d e b e d ra g e n , op b a sis v a n k w a rta a lg e m id d e ld e n te n m in s te g e lijk z ijn a a n d ie v a n h u n o p g e n o m en b e d ra g e n en , in v e rg e lijk in g m e t deze la a ts te , zelfs e e n o v e rsc h o t v e rto n e n d a t in o v e re e n ste m m in g is m e t d e o m v a n g e n d e a a r d v a n h u n v e rp lic h tin g e n . D it v o o rs c h rift g e ld t n ie t v o o r h e t H .W .I. d a t d o o r z ijn fu n c tie is a a n g e w e z e n ,o m als ee rste , d e m id d e le n d ie o p d e m a r k t w o rd e n u itg e z e t, o p te n e m e n , n o c h v o o r h e t R e n te n fo n d s d a t t o t t a a k h e e ft d e d a g g e ld m a rk t te re g u le re n .

B . H A N D E L S P A P IE R E N B A N K A C C E P T E N I.

H O UD ER SCH AP

T a b e l X V I I I - 2 — Houderschap

depositobanken gedisconteerde van de bankaccepten

van het door de handelspapier en

D e z e ta b e l g e e ft e e n in d e lin g v a n h e t o p g en o m e n b e d r a g d isc o n to - e n a c c e p tk r e d ie te n in B e lg isc h e fra n k e n d ie b ij h u n oorsp ro n g d oor d e b a n k e n w er d e n to e g e s ta a n a a n d e b e d r ijv e n e n p a rticu lie re n (ex cl. d e fin a n ciële in ste llin g e n m aar m e t in b e g rip v a n d e o v e r h e id sb e d r ijv e n ), h e t W e g e n f o n d s . e n h e t b u ite n la n d . D e cijfers v a n d e ta b e l z ijn g e m id d e l d e n v o o r d e b e r e k e n in g w a a r v a n h e t u its ta a n d e b ed ra g a a n h e t b e g in e n a a n h e t ein d e v a n d e p erio d e ee n m a a l, e n d e u its ta a n d e b ed ra g en a a n h e t ein d e v a n d e tu s s e n lig g e n d e m a a n d e n tw e e m a a l in a a n m er k in g w er d e n g en o m en .

Portefeuille van de depositobanken , het H .W .I., de overige instellingen van de markt van het particulier disconto, en portefeuille in het buitenland D e z e d rie k o lo m m e n g e v e n e e n in d e lin g v a n h a n d e lsp a p ie r e n v a n d e b a n k a c c e p te n d ie n ie t d e ce n tr a le b a n k z ijn o n d e rg eb ra c h t. K o lo m o m v a t n ie t h e t d e e l v a n d e p o r te fe u ille v a n

h et bij (2) h et

H .W .I. d a t g e fin a n c ie rd is d o o r o p n e m in g e n op d e d a g g e ld m a rk t. I n k o lo m (3) is o p g en o m en d e p o rte fe u ille in h e t b e z it v a n e en re e k s in ste llin g e n : n ie t-g e ld sc h e p p e n d e fin a n c ië le in ste llin g e n v a n d e o v e rh e id s se c to r — m e t u itz o n d e rin g v a n h e t H .W .I . — • v e rz e k e rin g s m a a tsc h a p p ije n , h o ld in g m a a tsc h a p p ije n , p r iv a te sp a a rk a sse n , h y p o th e e k - e n k a p ita lis a tie m a a tsc h a p p ije n , k a sse n v o o r k in d e rb ijsla g e n , b u ite n la n d se in ste llin g e n e n in te rn a tio n a le lic h am en .

Portefeuille van de N .B .B . A an g e zie n d e ta b e l a lle en b e tre k k in g h e e ft op d e k re d ie te n d ie b ij h u n o o rsp ro n g w e rd e n v e rle e n d d o o r d e b a n k e n , o m v a tte n d e cijfers v a n k o lo m (4) n ie t d e d ire c te k re d ie te n v a n d e N .B .B .

I I . N A T IO N A L E B A N K V A N B E L G I E T a b e l X V I II- 3 —- Herdisconto- en visumplafonds van

de banken D e to e k e n n in g v a n h e t v isu m d o o r d e N .B .B . en h e t h e rd isc o n to b ij h a a r v a n n ie t-g e v ise e rd p a p ie r

— 191 —

is k w a n tita tie f b e p e rk t. T o t e in d a p r il 1969 w a re n d ie b e p e rk in g e n in h o o fd z a a k in g e g e v en d o o r so lv ab ilite itso v e rw e g in g e n ; zij w a re n ta m e lijk b re e d en w e rd e n sle c h ts zeer z e ld e n gew ijzig d . O p 1 m e i 1969 w e rd e n fo rm ele k w a n tita tie v e g re n z e n v a n k r a c h t. D eze k w a n tita tie v e g re n z e n d ie ev e n e e n s v a n to e p a s s in g z ijn o p d e m o b ilise rin g v a n b e p a a ld e w issels o p d e d o o r h e t H .W .I. g e h o u d e n m a r k t v a n h e t p a rtic u lie re d isc o n to , b e a n tw o o r d e n in h o o fd z a a k a a n g e ld p o litie k e overw eg in g en . D o o r d ie g re n z e n t e v e rla g e n o f te v e rh o g e n k a n d e N .B .B . v o o rta a n , n a a rg e la n g v a n d e eisen v a n de b in n e n la n d s e e n b u ite n la n d s e to e s ta n d , in v lo e d u ito e fe n e n o p e e n d e r b e s ta n d d e le n v a n d e liq u id i t e i t d e r b a n k e n e n o p e e n v a n d e m id d e le n w a a ro v e r zij b e sc h ik k e n om zich d e n o d ig e m id d e le n a a n te sch affen v o o r h e t v e rle n e n v a n n ie u w e k re d ie te n . H e t h e rd isc o n to - e n v is u m p la fo n d v a n ie d ere b a n k is v a s tg e s te ld o p g ro n d v a n h a a r eig en m id d e le n e n v a n h a a r v e rp lic h tin g e n in B elgische fra n k e n te g e n o v e r h a a r n ie t-b a n c a ire c lië n te e l in d e v o rm v a n d e p o s ito ’s, k a s b o n s e n o b lig a tie s. D it p la fo n d is g e b a se e rd o p h e t g e m id d e ld e b e d ra g , op tw a a lf o p e e n v o lg en d e m a a n d u ltim o ’s, v a n d e in a a n m e rk in g g e n o m e n w e rk m id d e le n , d e rw ijz e d a t h e t zo m in m o g e lijk d o o r to e v a llig e e n seizo en sch o m m elin g en v a n d eze w e rk m id d e le n b e ïn v lo e d w o rd t. A a n h e t e in d e v a n d e tw e e d e m a a n d d ie v o lg t op h e t ein d e v a n e lk k w a r ta a l, w o r d t h e t o p n ie u w b e re k e n d op g ro n d v a n h e t g e m id d e ld e b e d ra g v o o r d e tw a a lf m a a n d e n d ie m e t d a t k w a r ta a l e e n ein d e n em en . A a n g e z ie n d e v o lg en s d eze a lg e m e n e fo rm u le b e re k e n d e p la fo n d s so m m ig e b a n k e n e r e c h te r to e z o u d e n h e b b e n v e rp lic h t to e n re e d s v e rric h te t r a n s a c tie s t e b e ë in d ig e n , w e rd e n fo rfa ita ire p la fo n d s v a s tg e s te ld o p g ro n d v a n d e effectieve, g e d u re n d e een re fe re n tie p e rio d e u its ta a n d e b e d ra g e n gev iseerd e w issels m e t m in d e r d a n 2 j a a r lo o p tijd , alsm ed e v a n d e b ij d e N .B .B . q u a lita te q u a h e rd isc o n te e rb a re , n ie t-g e v ise e rd e w issels d ie h e tz ij g em o b iliseerd w e r d e n b ij d eze la a ts te o f o p d e d o o r h e t H .W .I. g e h o u d e n m a r k t v a n h e t p a rtic u lie re d isc o n to , h e tz ij in p o rte fe u ille w e rd e n g e h o u d e n d o o r d e b e tro k k e n b a n k . O p e lk o g e n b lik g e ld t h e t h o o g ste b e d ra g a ls p la fo n d v o o r ie d e re b a n k : h e t p la fo n d b e re k e n d v o lg e n s d e a lg em en e fo rm u le o f h e t fo rfa ita ire b e d ra g . K o lo m (1) g e e ft d e p e rc e n ta g e s a a n d ie a c h te re e n v o lg en s v a n to e p a s sin g w a re n v o o r d e v o lg en s d e a l g em en e fo rm u le v a s tg e s te ld e p la fo n d s, d.w .z. op g ro n d v a n h e t g e m id d e ld e b e d ra g d e r in a a n m e rk in g g e n o m e n w e rk m id d e le n . D e fo rfa ita ire p la fo n d s w e rd e n in dezelfde v e r h o u d in g gew ijzig d . O p 31 ju li 1970 b e slo o t d e N .B .B . ev en w el t o t e e n v e rh o g in g m e t 15 p c t. v a n d ie p la fo n d s w elke n o g n ie t w a re n b e ïn v lo e d d o o r d e a a n w as v a n d e w e rk m id d e le n d e r b a n k e n . W a n n e e r d e k re d ie te n v a n e e n b a n k d e n o rm o v e rtro ffe n d ie d o o r d e b e g re n z in g sm a atre g e le n w as v a s tg e s te ld , w e rd h e t p la fo n d v a n d ie b a n k v e r m in d e rd m e t h e t b e d ra g v a n d e o v e rsc h rijd in g . K o lo m (2) v e rm e ld t d e b e d ra g e n , op d e v e r sch illen d e d a ta , v a n h e t t o t a a l d e r in d iv id u e le p la fo n d s, o n g e a c h t d e b e re k e n in g sw ijz e e n re k e n in g h o u d e n d m e t alle a a n p a s s in g e n w a a r v a n h ie rb o v e n s p ra k e w as.

Aangerekende bedragen O p h e t h e rd isc o n to - e n v is u m p la fo n d v a n elke b a n k w o rd e n a a n g e re k e n d : 1) h e t b e d ra g v a n h e t g e v ise e rd e p a p ie r v a n die b a n k m e t ee n n o g re s te re n d e lo o p tijd v a n m in d e r d a n 2 ja a r ; o p d ie w ijze b lijf t h e t sy ste e m v a n h e t v isu m , w a a rd o o r d e N .B .B . zic h fo rm e e l t o t h e rd is c o n te rin g v e r b in d t, o n a a n g e ta s t, a a n g e z ien d e h o u d e r n ie t h e t g e v a a r lo o p t zich e v e n tu e e l g e ste ld te zien v o o r h e t fe it d a t d e m a rg e v a n d e b a n k o p g e b r u ik t is. S e d e rt 31 m a a r t 1970 w o rd t h e t g e v ise erd e C re d ite x p o rt-p a p ie r d a t, k ra c h te n s d e b e s ta a n d e o v e re e n k o m ste n , n o o d z a k e lijk g e fin a n c ie rd w o rd t d o o r d e p o o l w a n n e e r d e re s te re n d e lo o p tijd m e e r d a n éé n ja a r b e d ra a g t, a a n g e re k e n d o p d e p la fo n d s w a n n e e r d ie lo o p tijd n o g sle c h ts é én ja a r o f m in d e r b e d r a a g t, d.w .z. z o d ra h e t p a p ie r op d e d o o r h e t H .W .I . g e h o u d e n m a r k t v a n h e t p a rtic u lie re d isc o n to of, 120 d a g e n o f m in d e r v ó ó r d e v e rv a ld a g , b ij d e N .B .B . k a n w o rd e n g e h e rd isc o n te e rd ; 2) h e t b e d ra g v a n h e t n ie t-g e v ise e rd e, w e rk e lijk b ij d e N .B .B . g e h e rd isc o n te e rd e p a p ie r. T o t e in d m e i 1970 g in g h e t en k e l o m p a p ie r w a a ra a n b in n e n la n d se tra n s a c tie s te n g ro n d sla g la g e n , m a a r sin d sd ie n is e r o o k a a n to e g e v o e g d h e t b e d ra g v a n h e t g ec e rtifice e rd e p a p ie r d a t b e tre k k in g h e e ft op b u ite n la n d s e h a n d e ls tra n s a c tie s ; 3) h e t b e d ra g v a n h e t n ie t-g e v ise e rd e p a p ie r d a t w e rk e lijk o p d e m a r k t v a n h e t p a rtic u lie re d is co n to , g e h o u d e n d o o r h e t H .W .I. g em o b ilisee rd w e rd , v o o r z o v e r h e t g a a t o m g ec e rtifice e rd o f a n d e r, b ij d e N .B .B . q u a lita te q u a h e rd is c o n te e rb a a r p a p ie r. D o o r a ld u s d it p a p ie r in a a n m e rk in g te n e m e n v o o r h e t p la fo n d v a n d e v e rd is c o n te re n d e b a n k , z o d ra zij h e t te geld e m a a k t, g e e ft m e n a a n d e a a n k o p e n d e in ste llin g e n d e v e rz e k e rin g d a t z ij, w a n n e e r zij h e t p a p ie r w illen h e rd isc o n te re n , n ie t h e t g e v a a r lo p e n d a t d e m a rg e v a n d e b e tro k k e n b a n k in tu s s e n o p g e b ru ik t is. O p d ie w ijze is d e goede w e rk in g v a n d e m a r k t v a n h e t p a rtic u lie re d isc o n to g e w a a rb o rg d . H e t b e d ra g v a n h e t g e v ise e rd e p a p ie r d a t op d e p la fo n d s w o rd t a a n g e re k e n d is a a n g e g e v e n in k o lo m (3), te rw ijl d e a n d e re b e d ra g e n d ie op die p la fo n d s w o rd e n a a n g e re k e n d v o o r h u n to ta a l v o o r k o m e n in k o lo m (4).

Beschikbare marges D e m a rg e s w a a ro v e r op d e p la fo n d s k a n w o rd en b e sc h ik t, g e v e n d e b e d ra g e n a a n t e n b e lo p e w a a r v a n d e b a n k e n h e tz ij h u n b e ro e p op v is u m v a n d e N .B .B . (v o o r d e lo o p tijd e n die a a n le id in g g e v e n t o t a a n re k e n in g ), h e tz ij h u n h e rd isc o n to b ij deze la a ts te o f o p d e d o o r h e t H .W .I. g e h o u d e n m a r k t v a n h e t p a rtic u lie re d isc o n to v a n n ie t-g e v ise e rd , b ij d e N .B .B . q u a lita te q u a m o b ilise e rb a a r p a p ie r n o g z o u d e n k u n n e n v e rh o g e n (1). E r zij e c h te r op gew ezen d a t so m m ig e b a n k e n g ee n e n k e l k re d ie t to e s ta a n d a t b e a n tw o o rd t a a n d e k w a lita tie v e n o r m e n d ie d e N .B .B . s te lt v o o r d e to e k e n n in g v a n h a a r v isu m e n v o o r h e rd isc o n te rin g , e n d a t a n d e re b a n k e n n ie t genoeg d e rg e lijk e k r e d ie te n v e rle n e n om h u n p la fo n d s t e n vo lle te k u n n e n g e b ru ik e n . D e (1) In feite is h et ook mogelijk op de markt van h et particuliere disconto, gehouden door het H.W .I. bij de N .B .B. qualitate qua mobiliseerbaar papier te herdisconteren zonder aanrekening op de herdisconto- en visumplafonds. Dergelijke verrichtingen zouden normaal afgehandeld worden tegen een hoger percentage.

— 192 —

b e sc h ik b a re m a rg e s o v e rs c h a tte n d e rh a lv e d e b e d ra g e n t e n b elo p e w a a rv a n d e b a n k e n in h u n geheel, in e e n n a b ije to e k o m s t, in d e p r a k tijk in te n sie v e r g e b ru ik k u n n e n m a k e n v a n h u n p la fo n d s. A a n d e a n d e re k a n t — e n d a t is n o g b e la n g rijk e r — v o rm e n d e b e sc h ik b a re m a rg e s sle c h ts een v a n d e b e s ta n d d e le n v a n d e liq u id ite it d e r b a n k e n . I n d e e e rste p la a ts v o r m t h e t p a p ie r d a t d a n k zij d ie m a rg e s g e h e rd isc o n te e rd zo u k u n n e n w o rd en , sle c h ts e e n d eel v a n d e com m erciële k re d ie te n w elke d o o r d e b a n k e n o p een b e p a a ld o g e n b lik ze k e r k u n n e n w o rd e n g em o b iliseerd . H e t g e v ise e rd p a p ie r d a t zij in h u n p o rte fe u ille b e w a re n k a n im m e rs w o rd e n g e h e rd is c o n te e rd z o n d e r d e m a rg e s t e b eïn v lo ed en , aa n g e z ie n h e t re e d s a a n g e re k e n d w e rd o p d e p lafo n d s. B o v e n d ie n b e sc h ik k e n d e b a n k e n v o o r v e rsch e id en e ca te g o rie ën v e rric h tin g e n o v e r m o b iliseringsm ogelijk h e d e n b ij h e t H .W .I. e n b ij som m ige a n d e re B elg isch e fin an ciële e n b u ite n la n d s e in stellin g en . I n d e tw e e d e p la a ts b e sc h ik k e n d e b a n k e n o v er a n d e re liq u id e a c tiv a d a n h u n g e m a k k e lijk m obilise e rb a re com m erciële k re d ie te n . M eer in h e t b ij zo n d e r z ijn zij in h e t b e z it v a n e e n a a n z ie n lijk e p o rte fe u ille o v e rh e id s p a p ie r e n o v e rh e id se ffecten die h e tz ij b in n e n k o r te te r m ijn g e ïn d k u n n e n w o rd en , h e tz ij t o t o n d e rp a n d k u n n e n d ie n e n v o o r h e t v e r k rijg e n v a n v o o rs c h o tte n b ij d e N .B .B . in z o n d e r h e id g e d u re n d e k o rte p erio d es, h e tz ij o n m id d e llijk op d e b e u rs v e rk o c h t k u n n e n w o rd en . T e n s lo tte , w a n n e e r d e b u ite n la n d s e k a p ita a l m a r k te n e n m e t n a m e d ie v a n d e E u ro -d e v ie z e n zeer ru im z ijn , b ie d e n d e k o rtlo p e n d e in te rn a tio n a le le n in g e n d e b a n k e n b o v e n d ie n ste e d s m e e r geleg en h e id om zich in w ein ig t i j d m id d e le n a a n t e schaffen b o v e n h u n m o b iliserin g sm o g elijk h ed en .

I I I . H E R D IS C O N T E R IN G - E N W A A R B O R G IN S T IT U U T T a b e l X V I I I - 4 — Beweging van het handelspapier

en van de bankaccepten D eze ta b e l v e rm e ld t h e t b e d ra g v a n d e v e rric h tin g e n d ie h e t H .W .I. p e r ja a r d o e t in d e v o lg en d e v ie r c ate g o rieën a c c e p te n : — d o o r d e N .B .B . g e v ise erd e o f gecertificeerd e b a n k a c c e p te n ; — n ie t d o o r d e N .B .B . g e v ise erd e n o c h g ec e rtifi ceerde b a n k a c c e p te n ; — d o o r d e N .B .B . g ev isee rd e o f gecertificeerd e h a n d e ls a c c e p te n ; — n ie t d o o r d e N .B .B . g e v ise erd e n o c h g ec e rtifi ceerde h a n d e lsa c c e p te n . D e b e p a lin g e n v a n v isu m e n c ertificerin g w o rd e n g eg ev en in d eel D « V isu m e n c e rtificerin g v a n b a n k e n h a n d e lsa c c e p te n » v a n d it h o o fd stu k . T a b e l X V I I I - 5 — M aandelijkse aankopen van ge

viseerde óf gecertificeerde accepten door het Herdiscontering- en Waarborginstituut I n deze ta b e l w o rd t, p e r m a a n d , h e t b e d ra g v e rm e ld v a n d e a a n k o p e n v a n d o o r h e t H .W .I. g ev iseerd e a c c e p te n zoals h e t v o o rk o m t in k o lo m (6) v a n ta b e l X V III-4 . T a b e l X V I I I - 6 — Invoer en uitvoer gefinancierd met

accepten geviseerd of gecertificeerd door de N ationa le B ank van België en aangekocht door het Herdiscontering- en Waarborginstituut I n deze ta b e l is o p g e n o m en h e t b e d ra g v a n d e in- e n u itv o e r, in g ed eeld n a a r econom ische se c to re n , g efin an c ierd m e t b a n k - e n h a n d e ls a c c e p te n g e v isee rd o f g ecertificeerd d o o r d e N .B .B . e n a a n g e k o c h t d o o r h e t H .W .I. H e t to ta a l v a n d e in v o e r (kolom 6) p lu s h e t to ta a l v a n d e u itv o e r (kolom 12) ste m m e n o v ere en m e t d e b e d ra g e n v a n k o lo m (6) v a n ta b e l X V III-4 .

C. O V ER H EID SPA PIER VOOR T E N H O O G ST E E E N JA A R

T a b e l X V I I I - 7 — Resultaten

van de toewijzingen van de certificaten van het Rentenfonds

T o t e in d 1961 w e rd e n d e c e rtific a te n v a n h e t R e n te n fo n d s d o o rlo p e n d u itg e g e v e n te g e n een re n te v o e t d ie g e b o n d e n w as a a n d e d is c o n to v o e t v a n de N .B .B . v o o r d e b ij e e n b a n k g ed o m icilieerd e g eaccep te e rd e w issels. S e d e rt 1 ja n u a r i 1962 w o rd e n de c e rtific a te n v a n h e t R e n te n fo n d s u itg e g e v e n d o o r m id d e l v a n w e k e lijk se to e w ijz in g e n . A lleen d e h a n d e ls b a n k e n en , s e d e rt m e i 1965, o o k d e fin an ciële in ste llin g e n v a n d e o v e rh e id sse c to r e n d e p r iv a te sp a a rk a s s e n , m o g e n in sc h rijv e n o p d e c e rtific a te n v a n h e t R e n te n fo n d s . T a b e l X V I I I - 7 v e rm e ld t, e n e rz ijd s, d e b e d ra g e n a a n g e b o d e n d o o r d e in ste llin g e n d ie o p d e ce rtifica te n v a n h e t R e n te n fo n d s m o g en in s c h rijv e n , en, a n d e rz ijd s , d e b e d ra g e n d ie h e t R e n te n fo n d s h e e ft to eg ew ezen n a a rg e la n g v a n d e p o litie k d ie h e t v o e rt. A lle b e d ra g e n w o rd e n to eg ew ezen te g e n een enkele re n te v o e t, n l. d e h o o g ste d ie w e e rh o u d e n w e rd tu s s e n d e a a n b ie d in g e n .

T a b el X V I I I - 8 — Overheidspapier in Belgische fra n

ken voor ten hoogste een ja a r in het bezit van de financiële instellingen die aan de geldmarkt deel nemen D e z e ta b e l o m v a t h e t d o o r d e S c h a tk is t e n h e t R e n te n fo n d s u itg e g e v e n p a p ie r d a t in h e t b e z it is v a n d e b a n k en (m e t u itz o n d e r in g v a n d e « sw a p » c e rtific a te n d .w .z . s c h a tk is tc e r tific a te n in B e lg is c h e fra n k en w a a ro p d e b a n k e n in te k e n d e n e n d ie ze fin a n cierd en d o o r e e n v e r k o o p , g e k o p p e ld a a n ee n te r u g k o o p o p te r m ijn v a n d e v ie z e n b ij d e N .B .B . t e g e n B e lg is c h e fra n k en ), d e N .M .K .N ., h e t G e m e en te k r e d ie t v a n B e lg ië , d e N .K .B .K ., d e N .M .H ., d e N .L .M ., h e t C .B .H .K ., h e t N .I .L .K ., d e A S L K e n d e p r iv a te sp a a rk a ssen .

H e t u itg e g e v e n p a p ie r h e e ft b e tre k k in g o p d e v o lg en d e c a teg o rie ën : d o o rlo p e n d u itg e g e v e n s c h a t k is tc e rtific a te n op zeer k o r te te r m ijn (1,2 e n 3 m a a n d e n ), sc h a tk is tc e rtific a te n m e t 6, 9 e n 12 m a a n d e n lo o p tijd u itg e g e v e n b ij m a a n d e lijk se to e w ijzin g , c e rtific a te n v a n h e t R e n te n fo n d s m e t 4 m a a n d e n

— 193 —

lo o p tijd u itg e g e v e n b ij w e k e lijk se to e w ijz in g , zoge n a a m d e c e rtific a te n v a n d e tr a n c h e B u itg e g e v e n o p d ezelfd e v o o rw a a rd e n a ls d e c e rtific a te n v a n

h e t R e n te n fo n d s , « sp eciale » c e rtific a te n d ie r e c h t stre e k s d o o r d e S c h a tk is t w o rd e n g e p la a ts t bij financiële, o v e rh e id s- e n p r iv a te in ste llin g e n .

D. V ISU M E N CERTIFIC ER ING V A N B A N K - E N H A N D EL SA C C E PTE N D e N .B .B . h e e ft ste e d s g e ë ist d a t d e w issels d ie zij h e rd is c o n te e rt v o ld o e n a a n b e p a a ld e k w a li ta tie v e n o rm e n d ie w o rd e n v a s tg e s te ld n a a r gelan g v a n h e t b e le id d a t zij v o e rt. D e o v e re e n ste m m in g m e t d ie n o rm e n b lijk t, v o o r d e w issels w a a ra a n in - o f u itv o e ra c tie s t e n g ro n d sla g lig g en , u i t h e t v is u m o f — s e d e r t 1 ju n i 1970 — u i t d e c e rtific erin g e r v a n d o o r d e N .B .B . H e t v is u m is e e n fo rm ele v e rb in te n is v a n w e g e d eze la a ts te om d e w issel w a a ro p h e t is a a n g e b ra c h t v o o r d isc o n te rin g in a a n m e rk in g te n e m e n , o p v o o rw a a rd e d a t z ijn n o g re s te re n d e lo o p tijd 120 d a g e n n ie t o v e rs c h rijd t e n d a t h e t w o r d t a a n g e b o d e n d o o r e e n a n d e re b a n k d a n d e a c c e p te re n d e o f d o o r e e n p a r a s ta ta le in ste llin g . E e n d e rg e lijk e fo rm ele v e rb in te n is h o u d t d e c e rtific erin g n ie t in : h e t is s le c h ts d e e rk e n n in g d a t d e b e tro k k e n w issels v o ld o e n a a n d e d o o r d e N .B .B . to e g e p a s te v o o rw a a rd e n v o o r h e rd isc o n te rin g . D a a r u it v o lg t d a t d e g ecertificeerd e w issels o p h e t p la fo n d v a n d e b a n k s le c h ts d a n w o rd e n a a n g e re k e n d w a n n e e r ze a a n d e N .B .B . o f a a n h e t H .W .I . w o rd e n a fg e s ta a n , te rw ijl d e g ev iseerd e w is sels a u to m a tis c h , z o d ra h e t v is u m e ro p is a a n g e b r a c h t (1) o p h e t p la fo n d w o rd e n a a n g e re k e n d . I n h e t e e rs te g e v a l h o u d t d ie a a n re k e n in g v o o r d e N .B .B . d ezelfd e v e rb in te n is t o t h e rd isc o n te rin g in a ls d ie w elk e v o o rtv lo e it u i t h e t v isu m . D e g e v ise e rd e o f g ecertificeerd e b a n k - e n h a n d e ls a c c e p te n k u n n e n , te g e n b u ite n g e w o o n v o o rd elig e ta rie v e n , w o rd e n v e rh a n d e ld o p d e m a r k t v a n h e t p a rtic u lie re d isc o n to . M eestal w o rd e n zij g ed isco n te e r d h e tz ij d o o r h e t H .W .I ., h e tz ij d o o r C re d ite x p o r t n a a r m a te h u n lo o p tijd k o r te r o f la n g e r is d a n tw e e ja a r . H e t d ie n t t e w o rd e n v e r d u id e lijk t d a t h e t v isu m o f d e c e rtific erin g n ie t a u to m a tis c h k a n w o rd e n a a n g e b ra c h t e n d a t zij v o o r d e N .B .B . ee n in s tr u m e n t v a n m o n e ta ir b e le id z ijn . D o o r d e v o o rw a a rd e n die zij v o o r h e t v isu m o f d e c e rtific e rin g s te lt, te w ijzi g e n — lo o p tijd v a n d e fin a n c ie rin g , a a r d v a n d e g o e d e re n , la n d v a n h e rk o m s t o f v a n b e ste m m in g — k a n d e N .B .B . d e o rië n te rin g v a n d e b u ite n la n d s e h a n d e l b e ïn v lo e d e n e n h a a r k re d ie tb e le id v e rs te v i g e n in o v e re e n ste m m in g m e t d e m o n e ta ire e n ec o n o m isc h e to e s ta n d (2). S e d e rt 1 ju n i 1970 v e rle e n t d e N .B .B . n ie t la n g e r h a a r v isu m a a n w issels w a a r a a n u itv o e rtra n s a c tie s n a a r E .E .G .-la n d e n te n g ro n d sla g lig g en e n die b e ta a lb a a r z ijn b in n e n 120 d a g e n ; v o o r z o v e r zij b e a n tw o o rd e n a a n d e e e rd e r b e p a a ld e v o o rw a a rd e n v o ó r h e t v isu m , k u n n e n zij g e certificeerd w o rd en . O m d e b a n k e n m e e r b e w e g in g sv rijh e id te v e rle n e n w e rd d e ce rtific erin g sp ro c e d u re a ls a lte r n a tie f v o o r h e t v isu m , o p 10 ju n i 1970 u itg e b re id t o t d e u itv o e r b e ta a lb a a r b in n e n te n h o o g ste 120 d a g e n n a a r (1) Cf. noot onderaan tabel X V III-3 « Herdlsconto- en vlsumplafonds van de banken ». (2) Cf. < H et Herdlsconto- en W aarborglnstltuut 1635-1660 », blz. I II en volgende.

la n d e n d ie g een lid z ijn v a n d e E .E .G . O p 17 a u g u s tu s 1970 w e rd d e g re n s v a n 120 d a g e n o p g e h e v e n v o o r alle tra n s a c tie s d ie h e t v o o rw e rp m o e te n o f k u n n e n u itm a k e n v a n e en c e rtificerin g t e r v e rv a n g in g v a n d e v isu m v e rle n in g . O p 31 d e c e m b e r 1970 w as d e p ro c e d u re v a n h e t v is u m n o g a lle e n m a a r v a n to e p a ssin g o p d e u itv o e r o p m id d e lla n g e te r m ijn w a a rv a n d e fin a n c ie rin g a fh a n k e lijk is v a n C red ite x p o rt, e n o p d e in v o e r. D eze tr a n s a c tie s w a re n d e rh a lv e u itg e s lo te n v a n h e t to e p a ssin g sg e b ie d v a n h e t c e rtific erin g sstelse l. D e b e sc h ik b a re s ta tis tis c h e d o c u m e n ta tie is, w a t d e g e v iseerd e o f g ec ertificee rd e a c c e p te n b e tre f t, v rij v o lled ig . Z ij m a a k t h e t m e t n a m e m o g e lijk d e g o ed ere n in te d e le n n a a r h u n a a r d e n n a a r h e t la n d v a n b este m m in g . V oor d e n ie t-g e v ise e rd e o f v o o r d e n ie t-g e c e rtific e e rd e a c c e p te n z ijn d e rg e lijk e g e g e v e n s n ie t b e s c h ik b a a r ; h e t is o v erig e n s n ie t zek er d a t zij ste e d s d ie n e n o m tra n s a c tie s i.v .m . b u ite n la n d se h a n d e l t e fin a n c ie re n : h e t k a n o o k g a a n o m fin an cieel p a p ie r. H e t to ta le b e d ra g v a n d e in d e lo o p v a n e e n ja a r g ev iseerd e o f g e ce rtificee rd e a c c e p te n e v e n a ls h e t a a n h e t e in d e v a n h e t ja a r u its ta a n d e b e d ra g g e v i se erd e o f g ec ertificee rd e a c c e p te n , in g e d e e ld n a a r g ro e p v a n la n d e n v a n h e rk o m s t o f b e ste m m in g , n a a r b e d rijfs ta k o f g o e d e re n so o rt, w o rd t a a n g e g e v en in d e v o lg e n d e ta b e lle n : X V III- 9 :

D o o r d e N a tio n a le B a n k v a n B elg ië g ev isee rd e o f g ec ertifice erd e b a n k - en h a n d e ls a c c e p te n (o v erzic h t).

X V I I I - 10 :

B e d ra g d e r g e v isee rd e o f g ecertificeerd e b a n k - e n h a n d e ls a c c e p te n b e tre ffe n d e d e u itv o e r v e rg e le k e n m e t d e w a a rd e v a n d e u itv o e r v a n d e B e lg isc h -L u x e m b u rg s e E c o n o m isch e U n ie . — In d e lin g n a a r t a k v a n b e d rijf.

X V I I I - 11 : Id e m — G eografische in d e lin g . X V I I I - 12 :

X V III-1 3 :

B e d ra g d e r g e v ise e rd e b a n k - e n h a n d e lsa c c e p te n b e tre ffe n d e d e in v o e r v e r : g ele k en m e t d e w a a rd e v a n d e in v o e r v a n d e B elg isc h -L u x e m b u rg se E c o n o m isch e U n ie . — In d e lin g n a a r d e s o o rt v a n g o ed eren . Id e m — G eografische in d e lin g .

X V I I I - 14 : U its ta a n d b e d ra g g ev isee rd e o f g e c e rti' ficeerde b a n k - e n h a n d e ls a c c e p te n b e tre ffe n d e d e u itv o e r. — In d e lin g n a a r t a k v a n b e d rijf. X V III-1 5 :

Id e m — G eografische in d e lin g .

X V III -1 6 : U its ta a n d b e d ra g g e v isee rd e b a n k - e n h a n d e lsa c c e p te n b e tre ffe n d e d e in v o er. — I n d e lin g n a a r d e s o o rt v a n g o ed eren . X V in -1 7 :

— 194 —

I d e m — G eo g ra fisch e in d e lin g .


B lz

Nr

A. D aggeld m ark t O m z e t o p d e d a g g e ld m a rk t

B . H an d elsp ap ier

X V III- 1

543

547

en ban k D . V isu m

en van b a n k accepten

accepten I.

O v e rh e id sp a p ie r in B e lg i sche fr a n k e n v o o r te n hoog-* s te e e n ja a r , in h e t b e z it v a n d e fin anciële in ste llin g e n die a a n d e g e ld m a rk t d e e ln e m e n ............................................... X V I I I - 8

Blz

HOUD ERSCH A P H o u d e rs c h a p van het d o o r d e d e p o s ito b a n k e n g e d isc o n te e rd e h a n d e ls p a p ie r e n v a n d e b a n k a c c e p te n ............................ X V I I I - 2

I I . N A T IO N A L E B A N K V A N B E L G IE H e rd is c o n to - e n v is u m p la fo n d s v a n d e b a n k e n X V III- 3 I I I . H E R D IS C O N T E R IN G - E N W A A R B O R G IN S T IT U U T B ew eg in g v a n h e t h a n d e ls p a p ie r e n v a n de b a n k a c c e p t e n ..................... X V m - 4 M a a n d e lijk se aankopen v a n g e v ise e rd e o f g e ce rtificeerd e a c c e p te n d o o r h e t H e rd isc o n te rin g en W a a rb o rg in s t i t u u t ................................... X V I I I - 5 In v o e r e n u itv o e r g e fin a n c ie rd m e t a c c e p te n g e v ise e rd o f g e c e rtifi ce e rd d o o r d e N a tio n a le B a n k v a n B elg ië e n aangekocht door het H e rd is c o n te rin g en W a a r b o r g in s titu u t .......... X V I I I - 6

544

544

545

545

546

C. O verheidspapier voor ten

h oogste ee n ja a r R e s u lta te n v a n d e to e w ij z in g e n v a n d e c e rtific a te n v a n h e t R e n t e n f o n d s ..............

X V in -

7

546

certificerin g en h a n d els

D o o r d e N a tio n a le B a n k v a n B elgië g e v ise erd e o f g e ce rtificeerd e b a n k - e n h a n d e lsa c c e p te n (o v erzich t) . . . . X V I I I - 9

548

B e d ra g d e r g e v ise erd e o f g e certificeerd e b a n k - e n h a n d e lsa c c e p te n b e tre ffe n d e d e u itv o e r v e rg e le k e n m e t d e w a a rd e v a n d e u itv o e r v a n de B e lg isc h -L u x e m b u rg se E c o n o m isch e U n ie — In d e lin g n a a r t a k v a n b e d r i j f ............................................... X V III -1 0 — G eografische in d e lin g . . . . X V I I I - 11

549 550

B e d ra g der gev iseerd e b a n k - e n h a n d e lsa c c e p te n b e tre ffe n d e d e in v o e r v e rg e le k e n m e t d e w a a rd e v a n d e in v o e r v a n d e B elg isch -L u x e m b u rg se E co n o m isch e U n ie — In d e lin g n a a r d e s o o rt v a n g o e d e r e n ..................................... X V I I I - 12 — G eografische in d elin g . . . . X V I I I - 13

551 552

U its ta a n d b e d ra g g e v ise e r de o f g ecertificeerd e b a n k e n h a n d e lsa c c e p te n b e tre f fe n d e d e u itv o e r — In d e lin g n a a r t a k v a n b e d r i j f ............................................... X V I I I - 14 — G eografische in d e lin g . . . . X V I I I - 15

553 553

U its ta a n d b e d ra g g e v ise e r de b a n k - e n h a n d e lsa c c e p te n b e tre ffe n d e d e in v o e r — In d e lin g n a a r d e s o o rt v a n g o e d e r e n ..................................... ...X V I I I - 16 — G eografische in d e lin g . . . . X V I I I - 17

554 554

— 195 —

XIX. Disconto-, rente-, en rendementspercentages Bronnen:

N a tio n a le B a n k v a n B elgië ( N . B . B , ) . Herdi8Contering• e n W aarborginstU utU ( H . W . I . ) . R e n ten fo n d s. T h e T im es.

Bibliografie : B elgisch S taatsblad : W eekstaten va n de N .B .B . T ijd s c h r ift voor D o cum entatie en V oorlichting v a n de N .B .B . Jaarverslagen v a n het H . W . I . Jaarverslagen v a n het R en ten fo n d s. Sta tistiq u e s financières d e V O .C .D .E .

A . R EN T EPE R C E N T A G ES OP D E GELDM ARKT I.

D IS C O N T O - E N R E N T E T A R I E V E N V A N D E N A T IO N A L E B A N K V A N B E L G I E

T a b e l X I X - 1 — Officieel discontotarief van de N a

tionale Bank van België. Geaccepteerde, bij een bank gedomicilieerde wissels, warrants D it ta r ie f w o rd t b e sc h o u w d als h e t officiële d is c o n to ta rie f. S e d e rt 31 ju li 1969 is h e t even een s v a n to e p a s s in g o p d e g e v ise e rd e a c c e p te n e n se d e rt 1 ju n i 1970 o p d e g e c e rtifice e rd e a c c e p te n d ie b e tre k k in g h e b b e n o p b u ite n la n d s e h a n d e ls tra n s a c tie s (1).

Accepten vooraf door de N .B .B . geviseerd met betrekking tot in- of uitvoer (1) V a n 10 n o v e m b e r 1960 t o t 31 d e c e m b e r 1968 p a s te d e N .B .B . v e rsc h ille n d e ta r ie v e n to e v o o r h e t d is c o n to v a n a c c e p te n , w elk e v o o ra f d o o r h a a r g e v is e e rd w a re n , n a a rg e la n g d ie w issels b e tre k k in g h a d d e n o p in v o e r o f o p u itv o e r, w a a rb ij d e w issels d ie b e tre k k in g h a d d e n o p u itv o e r e e n v o o rk e u rta rie f g e n o te n . V a n 1 ja n u a r i t o t 30 ju li 1969 g o ld d it v o o r k e u r ta r ie f a lle e n v o o r d e g e v iseerd e a c c e p ten d ie b e tre k k in g h a d d e n o p u itv o e r n a a r d e la n d e n b u ite n d e E .E .G . e n o p 31 ju li 1969 w e rd h e t v o lledig a fg e sc h a ft.

m e t 6/16e p e t. V a n 13 n o v e m b e r 1957 t o t 27 d e c e m b e r 1961 b e re k e n d e d e N .B .B . op d ezelfde w ijze h e t r e n te ta r ie f v a n d e v o o rs c h o tte n op c e rtific a te n v a n h e t R e n te n fo n d s. O p 28 d e c e m b e r 1961 w ijzig d e d e N .B .B . de s tr u c tu u r v a n h a a r v o o rs c h o tte n ta rie v e n ; v o o r e lk v a n d e v o lg en d e c ate g o rie ën w e rd e en v ersc h ille n d ta r ie f to e g e p a s t : sc h a tk is tc e rtific a te n u itg e g e v e n te g e n 1 15/16e p e t., sc h a tk is tc e rtific a te n e n c e rtifi c a te n v a n h e t R e n te n fo n d s u itg e g e v e n v o o r m a x im u m 130 d a g e n , sc h a tk is tc e rtific a te n u itg e g e v e n v o o r m e e r d a n 130 d a g e n e n v o o r m a x im u m 366 d a g en . D e c e rtific ate n m e t e en r e n te ta r ie f v a n 1 15/16e p e t. n e tto w e rd e n b ij k o n in k lijk b e s lu it v a n 20 d e ce m b er 1962 om g ezet in n ie t-v e rh a n d e lb a re effecten v a n ee n n ieu w e geco n so lid eerd e le n in g (zie deel d. O v erh eid seffecten o p k o r te te rm ijn ). II. DAGGELDM ARKT T a b e l X I X - 3 — Daggeldrente I I I . H A N D E L S P A P IE R E N B A N K A C C E P T E N H e t H .W .I. tr e e d t op d e m a r k t « v a n h e t p a r tic u lie re d isc o n to » op als k o p e r e n v e rk o p e r v a n ' de g ev iseerd e o f d e gecertificeerd e a c c e p te n e n , h e t v a a k s t als m a k e la a r, v a n d e a n d e re a c c e p ten . T a b e l X I X - 4 — Tarieven door het Herdiscontering-

Geaccepteerde, bij een bank gedomicilieerde vnssels, warrants en geviseerde of gecertificeerde accepten met betrekking tot verrichtingen van buitenlandse handel (1) S e d e rt 1 ju n i 1970 b r e n g t d e N .B .B . h a a r v isu m n ie t m e e r a a n o p d e w issels d ie b e tre k k in g h e b b e n o p u itv o e r n a a r d e la n d e n v a n d e E .E .G . b e ta a lb a a r b in n e n 120 d a g e n . T a b e l X I X - 2 — Officiële rentetarieven van de be

leningen en voorschotten van de Nationale Bank van België. H e t r e n te ta r ie f v a n d e v o o rs c h o tte n v a n de N .B .B . o p d e s c h a tk is tc e rtific a te n u itg e g e v e n v o o r te n h o o g ste e e n j a a r w as, v a n 21 m a a r t 1957 t o t 27 d e c e m b e r 1961, d a t v a n h e t c e rtific a a t v e rh o o g d (1) D e bepalingen van visum en certificering worden gegeven in hoofdatuk X V II, deel D.

en Waarborginstituut toegepast voor de aankoop van handelspapier en bankaccepten geviseerd of gecertificeerd door de Nationale B ank van België H e t H .W .I. p a s t v o o r d e g ev iseerd e o f g e ce rtifi ceerde a c c e p te n ta r ie v e n to e d ie v e rsc h ille n n a a rg e la n g v a n d e no g re s te re n d e lo o p tijd v a n h e t p a p ie r. V o o r d e a c c e p te n d ie n a te n h o o g ste 120 d a g e n v e r v a lle n p a s t h e t e e n a a n k o o p ta rie f to e d a t la g e r is d a n d a t v a n d e N .B .B . v o o r d ezelfde s o o rt v a n p a p ie r. V a n ju n i 1958 t o t e in d 1968 g e n o te n d e a c c e p te n d ie b e tre k k in g h a d d e n op u itv o e r een v o o rd e lig ta rie f. O p 1 ja n u a r i 1969, to e n d e N .B .B . h a a r v o o rk e u r ta r ie f v o o r d e a c c e p te n m e t b e tre k k in g t o t u itv o e r b e p e rk te t o t d e v e rk o p e n b e s te m d v o o r d e la n d e n b u ite n d e E .E .G ., n a m h e t H .W .I. een zelfde m a a t regel. W a n n e e r d e N .B .B . o p 31 ju li 1969 h a a r sp e cia al ta r ie f v o lledig a fsc h a fte h e e ft h e t H .W .I. deze m a a tre g e l d a a re n te g e n n ie t to e g e p a s t op de ta rie v e n v o o r d e a a n k o o p v a n C re d ite x p o rtp a p ie r.

—■ 197 —

D e z e ta rie v e n , d ie v e rsc h ild e n n a a rg e la n g v a n de re s te re n d e lo o p tijd v a n h e t p a p ie r, n l. m a x im u m 120 d a g e n , v a n 121 t o t 240 d a g e n o f v a n 241 t o t 365 d a g e n , w e rd e n o p 5 d e c e m b e r 1969 d o o r een en k e l t a r ie f v e rv a n g e n . H e t a a n k o o p ta r ie f v a n d e g e v iseerd e h a n d e ls a c c e p te n m e t m a x im u m 120 d a g e n lo o p tijd , la g t o t in a p ril 1966 1/8® p c t. h o g e r d a n d a t v a n d e g ev ise er d e b a n k a c c e p te n . V o o r d e a c c e p te n m e t b e tre k k in g t o t u itv o e r b e d ro e g d i t v e rsc h il sle c h ts l/1 6 e p c t. g e d u re n d e d e p e rio d e s v a n 26 ju n i t o t 3 n o v e m b e r 1963 e n v a n 13 d e c e m b e r 1963 t o t 15 se p te m b e r 1964. O p 14 a p r il 1966 w e rd d e v e rh o g in g een v o rm ig te ru g g e b r a c h t v a n 1/8® o p l/1 6 e p c t. e n op 14 ju li 1966 w e rd ze a fg e sc h a ft. O p 1 ju n i 1970 w e rd e n b e la n g rijk e w ijzig in g en a a n g e b ra c h t in d e sc h a a l d e r lo o p tijd e n op g ro n d w a a rv a n d e ta r ie v e n v a n h e t H .W .I . z ijn v a s tg e ste ld . E e n v a n d ie w ijz ig in g e n b e tr e f t d e te r m ijn v a n t e n h o o g ste 120 d a g e n w a a rv o o r t o t d a n to e e e n en k el t a r i e f w as v a s tg e s te ld ; e e n la g e r t a r i e f w e rd a a n g e n o m e n v o o r d e lo o p tijd v a n 60 d a g e n o f m in d e r, te n e in d e h e t a a n b o d v a n k o r te r p a p ie r, d a t d e v o o r k e u r v a n d e k o p e rs g e n ie t, in d e h a n d te w e rk e n . D e tw e e d e b e tr e f t d e w issels m e t e e n lo o p tijd v a n 120 d a g e n t o t t e n h o o g ste 2 ja a r ; d e v ie r ta r ie v e n die h e t H .W .I. v o o r d a t p a p ie r to e p a s te , n a a rg e la n g v a n h u n lo o p tijd , w e rd e n v e rv a n g e n d o o r tw e e ta r ie v e n o v e re e n ste m m e n d m e t d e lo o p tijd e n v a n 121 d a g e n t o t 1 ja a r e n v a n 366 d a g e n t o t 2 ja a r . O p 11 d e c e m b e r 1970 w e rd deze la a ts te p e rio d e evenw el g e s p lits t in tw e e te r m ijn e n m e t v ersc h illen d e ta r ie v e n (1). T a b e l X I X - 5 — Tarieven toegepàst op de markt van

het particuliere disconto op niet-geviseerd en nietgecertificeerd handelspa/pier en op niet-geviseerde en niet-gecertificeerde bankaccepten T a rie v e n to e g e p a s t o p d e m a r k t v a n h e t p a r tic u lie re d isc o n to g e h o u d e n d o o r h e t H .W .I. IV . O V E R H E I D S E F F E C T E N O P K O R T E T E R M IJN T a b e l X I X - 6 — Rentetarieven van de schaJtkistcertifi-

caten en van de certificaten van het Rentenfonds Schatkistcertificaten op zeer korte termijn

com m issie, in te sc h rijv e n o p sc h a tk is tc e rtific a te n v o o r 4 e n 12 m a a n d e n . I n n o v e m b e r 1957 w e rd e n d eze c e rtific a te n o m g e zet in ee n sp eciale le n in g , w a a rv a n h e t b e d ra g n e v a r ia tu r w as v a s tg e s te ld : d e c e rtific a te n v o o r 12 m a a n d e n w e rd e n o m g ez et in « c e rtific a te n A » d ie e e n r e n te v a n 1 15/16® p c t. ’s ja a r s o p b ra c h te n e n d e c e rtific a te n v o o r 4 m a a n d e n in « c e rtific a te n B » w a a rv a n d e re n te g e k o p p e ld w a s a a n d e d isc o n to v o e t v a n d e N .B .B . v o o r de g e a c c ep te e rd e , bij e e n b a n k g ed o m icilieerd e w issels. I n d e g e v a lle n w a a r in d e b a n k e n , te n g ev olge v a n e e n to e n e m in g v a n h u n d e p o s ito ’s, v ro e g e r z o u d e n in g e sc h re v e n h e b b e n o p o u d e sc h a tk is tc e rtific a te n v o o r 4 e n 12 m a a n d e n , sc h re v e n zij v a n a f n o v e m b e r 1957 in op c e rtific a te n v a n h e t R e n te n fo n d s ; d eze la a ts te w e rd e n u itg e g e v e n te g e n h e tz e lfd e ta r ie f als d e « c e rtific a te n B ». D a n k zij d e a fsc h a ffin g , o p 1 ja n u a r i 1962, v a n d e d e k k in g sc o ëffic iën te n , k o n d e v o rm in g v a n h e t r e n te ta r ie f v a n d e c e rtific a te n v a n h e t R e n te n fo n d s e n b ijg e v o lg v a n d e c e rtific a te n B v e rso e p e ld w o rd e n . D eze re n te v o e t w e rd sin d sd ie n v a s tg e s te ld d o o r m id d e l v a n w ek elijk se to e w ijz in g e n : h ij k o m t t o t s ta n d n a a rg e la n g v a n d e to e s ta n d v a n d e m a r k t e n v a n h e t b e le id v a n h e t F o n d s. D e re n te v o e t o p g e n o m en in d eze ta b e l is d ie v a n d e la a ts te w ek e lijk se to e w ijz in g v a n d e m a a n d ; h e t is d e h o o g ste r e n te v o e t d ie o v e re e n s te m t m e t h e t la a ts te d o o r h e t F o n d s in a a n m e rk in g g e n o m en bod. O p d e c e rtific a te n v a n h e t R e n te n fo n d s k u n n e n in s c h rijv e n d e h a n d e ls b a n k e n e n , s e d e rt m e i 1965, d e fin anciële in ste llin g e n v a n d e o v e rh e id sse c to r en d e p r iv a te sp a a rk a sse n .

Schatkistcertificaten uitgegeven bij toewijzing. D e h o ev eelh e id v a n deze c e rtific a te n , g e sc h a p e n d o o r d e h e rv o rm in g v a n n o v e m b e r 1967, w o rd t n a o v erleg tu s s e n d e M in iste r v a n F in a n c ië n e n d e N .B .B . v a s tg e s te ld . D e k o p e rs k u n n e n z ijn d e h a n d e ls b a n k e n , d e p r iv a te sp a a rk a sse n , d e fin an ciële in ste llin g e n v a n d e o v e rh e id sse c to r e n so m m ig e p a r a s ta ta le b e d rijv e n .

D eze c e rtific a te n w o rd e n d o o rlo p e n d v o o r r e k e n in g v a n d e S c h a tk is t u itg e g e v e n d o o r d e N .B .B . te g e n d e d o o r deze la a ts te , n a a rg e la n g v a n d e o n t w ik k e lin g v a n d e g e ld m a rk t, v a s tg e s te ld e r e n te p e r c e n ta g e s. T o t 25 m a a r t 1964 w as h e t m a x im u m p e rc e n ta g e w a a rte g e n d ie c e rtific a te n k o n d e n w o r d e n u itg e g e v e n d e d is c o n to v o e t v a n d e N .B .B . v o o r d e g e a c c e p te e rd e b ij e e n b a n k g ed o m icilieerd e a cc ep te n . D e in s te llin g e n w a a r a a n d e N .B .B . deze effecten k a n a f s ta a n z ijn d e h a n d e ls b a n k e n , d e p r iv a te sp a a rk a s s e n , d e fin an ciële in ste llin g e n v a n d e o v e r h e id sse c to r e n so m m ig e p a r a s ta ta le b e d rijv e n .

T o t e in d 1963 h a d d e n d e to e w ijz in g e n p la a ts te g e n d e v e rsc h ille n d e d o o r d e d ee ln e m e rs g eb o d e n re n te ta r ie v e n ; ie d e r a a n b o d w e rd v o ld a a n te g e n d e v o o rg e ste ld e re n te v o e t. S e d e rt ja n u a r i 1964 h e b b e n ze p la a ts te g e n e e n e n k e l re n te p e rc e n ta g e , d a t v o o r alle to eg e w e zen c e rtific a te n g e ld t e n d a t o v e re e n k o m t m e t d e r e n te v o e t v a n d e la a ts te in a a n m e rk in g g e n o m e n a a n b o d s tra n c h e . D eze r e n te p e rc e n ta g e s w e e r sp ieg elen te rz ç lfd e r t i j d d e to e s ta n d v a n d e g e ld m a r k t e n h e t b e le id v a n d e m o n e ta ire o v e rh e id m e t d ie n v e rs ta n d e d a t d e ze la a ts te o v e r d e g o e d k e u rin g v a n d e in s c h rijv in g e n beslissen.

Schatkistcertificaten B en certificaten van hét Renten fonds

D e in d e ta b e l o p g e n o m e n re n te p e rc e n ta g e s v e rte g e n w o o rd ig e n t o t e in d 1963 ee n g e m id d e ld e v a n d e b e re ik te p e rc e n ta g e s, gew ogen m e t h e t b e d ra g v a n d e to eg e w e zen c e rtific ate n . S e d e rt 1964 v e r te gen w o o rd ig e n ze d e h o o g ste in a a n m e rk in g g e n o m en re n te p e rc e n ta g e s .

V ó ó r n o v e m b e r 1957 w a re n d e b a n k e n v e rp lic h t, k ra c h te n s d e d e k k in g sc o ë ffic iën te n v a n d e B a n k (1 ) H .W .I. Vertlag dienstjaar 1970, blz. 34-85.

— 198 —

B

I.

R E N T E T A R IE V E N O P D E E F F E C T E N M A R K T

R E N T E B I J D E U I T G I F T E (1)

T a b e l X IX -7 — Rentetarieven van

de kasbons en obligaties uitgegeven door de openbare krediet instellingen

D e k a sb o n s e n o b lig a tie s v a n d e o p e n b a re k r e d ie tin s te llin g e n z ijn h e t v o o rw e rp v a n d o o rlo p en d e u itg if te n e n , in b ijk o m e n d e m a te , v a n o p e n b a re u i t g ifte n p e r g ro te tra n c h e s v a n p r iv a te u itg ifte n . D e u itg ifte v o o rw a a rd e n w o rd e n v a s tg e s te ld n a ra a d p le g in g v a n d e R a a d v o o r d e O p e n b a re K re d ie tin s te llin g e n en b eslissin g v a n d e M in iste r v a n F in a n c ië n . D e R a a d v o o r d e O p e n b a re K re d ie tin s te llin g e n is een o rg a a n d a t, d o o r m id d e l v a n a a n b e v e lin g e n , b ijd r a a g t t o t d e c o ö rd in a tie v a n d e a c tiv ite it, d e o rg a n isa tie e n d e b e v o e g d h e d e n v a n d e o p e n b a re k re d ie tin ste llin g e n . H ij s t a a t o n d e r h e t v o o rz itte rs c h a p v a n d e g o u v e r n e u r v a n d e N .B .B . Z es le d e n w o rd e n gek ozen, w e g en s h u n b e v o e g d h e id , tu s s e n d e le id e rs v a n de o p e n b a re k re d ie tin s te llin g e n . E e n lid w o rd t g e k o z e n tu s s e n d e le d e n v a n h e t F in a n c ië e l C om ité d a t w e rk t b ij h e t M in iste rie v a n S ociale V oorzorg. D a a re n b o v e n w o rd e n v ie r le d e n g ek o zen , d ie b ij z ó n d e r b ev o e g d z ijn in z a k e finan ciële p ro b le m e n . D e u itg ifte v o o rw a a rd e n z ijn v a s tg e s te ld op g ro n d v a n d e to e s ta n d v a n d e m a r k t e n v a n d e v o o rw a a r d e n v a n d e d o o r d e R e g e rin g u itg e g e v e n effecten. H e t w e rk e lijk re n d e m e n t is een g e m id d e ld p e r c e n ta g e ; d it p e rc e n ta g e is d a tg e n e d a t to e g e p a s t op d e b e re k e n in g v a n d e h u id ig e w a a rd e v a n h e t g e heel d e r n o g t e o n tv a n g e n a n n u ïte its te rm ij n e n (aflossing, re n te , e v e n tu e le lo te n e n p rem ies), deze w a a rd e g e lijk m a a k t a a n d e k o o p p rijs v a n h e t u i t s ta a n d e k a p ita a l, g e ra a m d te g e n d e n o te rin g v a n d e d a g , v e rm e e rd e rd m e t d e m a k e la a rs lo n e n e n e v e n tu e e l m e t d e v e rlo p e n in te re s te n . M .a.w . m e n v e ro n d e rs te lt d a t een zelfde p e rso o n a l d e sc h u ld tite ls v a n e e n le n in g te g e n d e n o te rin g v a n d e d a g k o o p t ; h e t b e d ra g d ä t h ij zo u m o e te n b e ta le n w o rd t

g e lijk g e ste ld a a n d e h u id ig e w a a rd e v a n allé a n n u ï te ite n : h e t p e rc e n ta g e w a a rte g e n deze g e lijk h e id w o rd t v e rk re g e n is h e t g e zo c h te g em id d e ld e re n d e m e n t. II. R E N T E T A R IE V E N M A R K T (1)

OP

DE

S E C U N D A IR E

T a b e l X I X - 8 — Rendement van vastrentende obliga

ties op de Brusselse beurs D eze s ta tis tie k m a a k t e e n o n d e rsc h e id tu s s e n d e re n d e m e n tsp e rc e n ta g e s v a n d e le n in g e n u itg e g e v e n v ó ó r e n n a 1 d e c e m b e r 1962. D eze p e rc e n ta g e s h o u d e n g een re k e n in g m e t d e b e lastin g h effin g a a n d e b ro n . D eze la a ts te b e d ro e g 10 p e t. bij w ijze v a n cö n tro lev o o rh effin g , v o o r d e re c h th e b b e n d e n die o n b e k e n d w e n ste n te b lijv e n , o p d e r e n te u itb e ta a ld tu s s e n 1 s e p te m b e r 1961 e n 30 n o v e m b e r 1962. D eze co n tro le v o o rh effin g w e rd op 1 d e c e m b e r 1962 v a n 10 o p 15 p e t. g e b ra c h t ; v a n a f d ie d a tu m w e rd e n d e in te re s te n v a n d e le n in g e n u itg e g e v e n n a 1 d e c e m b e r 1962 b o v e n d ie n o n d e rw o rp e n a a n ee n ro e re n d e voorheffing v a n 15 p e t. S e d e rt 1 ja n u a r i 1967 z ijn d e in te re s te n v a n d e le n in g e n u itg e g e v e n v o o r 1 d ec em b er 1962 o n d e rw o rp e n a a n een ro e re n d e v o orheffing v a n 6 p e t. e n d ie v a n d e le n in g e n u i t g eg ev en n a 1 d e ce m b e r 1962 a a n ee n ro e re n d e v o o r heffin g v a n 20 p e t.; e r is g een c o n tro lev o o rh e ffin g m eer. D e o p g e n o m e n g e g e v e n s z ijn g e m id d e ld e n v a n d e p e r c e n ta g e s, g e w o g e n m e t d e in o m lo o p b lijv e n d e k a p ita le n . V o o r a lle le n in g e n b e tr e ft h e t e e n g e m id d e ld r e n d e m e n tsp e r c e n ta g e (zie h o g er). V o o r d e le n in g e n m e t tu s s e n tijd s e v e r v a ld a g e n is h e t in a a n m erk in g g e n o m e n p e r c e n ta g e e e n g e m id d e ld r e n d e m e n ts p e r c e n ta g e w aarb ij v e r o n d e r ste ld w o r d t d a t g e e n en k e le a flo ssin g za l w o rd en g e v r a a g d o p d e t u s s e n tijd s e v e r v a ld a g e n .

C. A N D E R E B E L G I S C H E R E N T E P E R C E N T A G E S

I.

T a b el X I X - 10 — Rentetarief

C R E D IT R E N T E T A R IE V E N

voor gewone deposi to's in Belgische franken van de openbare en daar mee gelijkgestelde instellingen bij de openbare kredietinstellingen

voor gewone depo sito's in Belgische franken van de bedrijven en particulieren bij de openbare kredietinstellingen.

T a b e l X I X - 9 — Rentetarief

D eze ta b e l v e rm e ld t d e r e n te ta r ie v e n v a n de d e p o s ito ’s, e x c lu sie f d e g ro te d e p o s ito ’s, d ie to e g e s ta a n w o rd e n a a n d e o p e n b a re e n g e lijk g esteld e in ste llin g e n , m .a .w . : a) a a n d e o v e rh e id slic h a m e n (p ro v in cies e n g e m een te n ) e n o p e n b a re d ie n s te n in d e ju rid is c h e b e te k e n is v a n h e t w o o rd ; b ) a a n d e in s te llin g e n v a n o p e n b a a r n u t, in ste llin g e n , g ro e p e rin g e n e n m a a ts c h a p p ije n b e h a lv e die e e n finan cieel, in d u s trie e l o f com m ercieel doel hebben.

D e g e g e v e n s v a n d eze ta b e l h e b b e n b e tr e k k in g op d e d e p o s ito ’s m e t u itz o n d e r in g v a n d e g r o te d e p o s ito ’s (Cfr. ta b e l X IX -1 3 ). D e r e n te p e r c e n ta g e s to e g e s ta a n d o o r d e o p en b a re k r e d ie tin ste llin g e n zijn h o g e r d a n d ie v a n h e t a lg e m e n e t a r ie f v a n d e g e w o n e d e p o sito ’s in B e lg isc h e fra n k e n bij d e b a n k e n ; se d e rt 1 ju li 1966 is h e t v e r sc h il tu s s e n d e t w e e r e ek se n p er c e n ta g e s o n v era n d erd v a s tg e s te ld o p 0,25 p e t. D e v e r m e ld e p e r c e n ta g e s zijn d ie v o o r b e la stin g h e ffin g e n a a n d e b ron . T a b e l X I X - 11 — Rentetarief voor termijnboekjes bij

de Algemene Spaar- en Lijfrentekas Rentetarief voor gewone sito's in Belgische franken bij de banken

T a b el X I X - 12 —

depo

D e z e r e n te p e r c e n ta g e s z ijn d ie v a n d e b a n k e n d ie h e t a lg e m e n e t a r ie f to e p a sse n , d .w .z . d ie v a n o n (1) De tabellen XVI-3 en XV I-4 vermelden h et rendement bij de uitgifte van (1) Tabel X V II-1 verm eldt het rendementspercentage van de aandelen op de de voornaamste leningen voor meer dan een jaar van de overheidssector. Brusselse beurs.

— 199 —

g ev eer 25 b a n k e n , w a a rb ij d e b e la n g rijk ste . V a n n o v e m b e r 1957 t o t d e c e m b e r 1961 sch o m m e ld en d eze r e n te ta r ie v e n m e t d e d is c o n to v o e t v a n d e N .B .B . S e d e rt 1 ja n u a r i 1962 w o rd e n deze r e n te p e r c e n ta g e s v a s tg e s te ld n a o v erleg tu s s e n d e N .B .B . e n d e B elg isch e V e re n ig in g d e r B a n k e n . T o t d e v e ra n d e rin g e n w o rd t b e s lo te n o p g ro n d v a n d e m a rk tv o o rw a a rd e n , d e to e s ta n d v a n d e b e ta lin g sb a la n s e n d e o n tw ik k e lin g v a n d e c o n ju n c tu u r. T a b e l X I X - 13 — Creditrentetarief voor deposito’s in

Belgische franken van 10 miljoen en meer H e t b e tr e f t re n te p e rc e n ta g e s v e rle e n d o p te rm ijn d e p o s ito ’s in B elg isch e fra n k e n m e t e en m in im u m b e d ra g v a n fr. 10 m iljo e n in h e t b e z it v a n B elgische e n b u ite n la n d s e n ie t-b a n k e n , b a n k e n e n o p e n b a re k re d ie tin s te llin g e n . H e t ste lse l v a n d e g ro te d e p o s ito ’s w e rd in B elgië v a n k r a c h t o p 24 ju n i 1964. D e to e g e k e n d e r e n te p e rc e n ta g e s w o rd e n v rij d o o r ie d e re in ste llin g v a s t g e ste ld ; d e v i jf b e la n g rijk s te b a n k e n h e b b e n in h e t la a ts te k w a r ta a l v a n 1969 ev en w el een a k k o o rd g e te k e n d m e t h e t d oel h u n re n te p e rc e n ta g e s v o o r d e g ro te d e p o s ito ’s g e m e e n sc h a p p e lijk v a s t te stellen. T a b e l X I X - 14 — Rentepercentages verleend op spaar

boekjes bij de Algemene Spaar- en Lijfrentekas en op depositoboekjes bij het Gemeentekrediet van België en bij de banken D e in d eze ta b e l o p g e n o m e n re n te p e rc e n ta g e s z ijn , zoals in d e v o o rg a a n d e ta b e lle n , re n te p e r c e n ta

ges v o o r b ela stin g h effin g a a n d e b ro n . T o t e in d 1962 w a re n d e in te re s te n v e rle e n d op d e d e p o sito ’s op b o ek je s b ij d e A S L K v rij v a n reë le b e la stin g e n ; d e e v e n tu e le m o b ilië n b e la stin g o p d e in k o m e n s v a n s p a a rd e p o s ito ’s w e rd d o o r d e A S L K g ed ra g en . S e d e rt e in d 1962 e n t o t e in d 1966 w a re n d e ja a r lijk s o n tv a n g e n in te r e s te n op d e s p a a rd e p o s ito ’s op b o ek jes, t o t ee n b e d ra g v a n 1.500 fr. v rij v a n g e z a m e n lijk e b e la s tin g e n v a n ro e re n d e v o o rheffing ; v o o r d e tr a n c h e tu s s e n 1.500 e n 3.000 fr. w as h e t ta r ie f v a n d e ro e re n d e v o o rh e ffin g v e rm in d e rd v a n 15 t o t 7,5 p e t. V a n 1 ja n u a r i 1967 t o t e in d 1969 g e n o te n d e in te r e s te n o p d e s p a a rd e p o s ito ’s op b o e k jes ee n b e la s tin g v rijs te llin g t o t een b e d ra g v a n 5.000 fr. O p 1 ja n u a r i 1970 w e rd d i t p la fo n d v e rh o o g d t o t 7.500 fr.

I I . D E B E T R E N T E T A R IE V E N T a b e l X 1 X -1 5 — Rentetarieven

voor hypotheekle ningen bij de Algemene Spaar- en Lijfrentekas en het Centraal Bureau voor Hypothecair K rediet

T a b e l X I X - 16 — Debetrentetarieven

van de open

bare kredietinstellingen D e d o o r d e S ta a t v e rle e n d e re n te s u b s id ie s in h e t k a d e r v a n d e w e tte n v o o r eco n om ische e x p a n sie w o rd e n v a n deze r e n te ta r ie v e n a fg e tro k k e n .

D . R E N T E T A R IE V E N V A N D E E U R O -D O L L A R T a b e l X I X - 17 — Rentepercentages van

de niet-gedekte driemaands Euro-dollar deposito’s te Londen

T a b e l X I X - 18 — Rentepercentages van de gedekte

driemaands Euro-dollardeposito’s te Londen D e E u ro -d o lla rs te L o n d e n z ijn d e p o s ito ’s in V .S .-d o lla rs b ij L o n d e n se b a n k e n , a a n g e h o u d e n d o o r n ie t-in g e z e te n e n v a n h e t V eren ig d K o n in k rijk .

g em id d e ld e slo tk o e rs v a n d e la a ts te w e rk d a g v a n d e b esch o u w d e p erio d e . D e re n te v o e t v a n ta b e l X I X - 18 is diezelfd e re n te v o e t, v e rm in d e rd m e t h e t d e p o rt o f v e rm e e rd e rd m e t h e t r e p o r t B elgische fra n k -d o lla r v o o r 3 m a a n d en . D e d e p o rte n e n r e p o r te n w o rd e n u itg e d r u k t in p ro c e n te n p e r ja a r v a n d e c o n ta n te k o e rse n : fo rm u le = (koers v a n d e te r m ijn m a r k t — k o e rs v a n d e c o n ta n tm a r k t) x 100 X 4

D e in ta b e l X I X - 17 o p g eg ev en re n te v o e t is de ja a rlijk s e re n te v o e t d ie o v e r deze so o rt v a n d e p o s ito ’s v o o r d rie m a a n d e n w o rd t u itg e k e e rd ; h e t is d e

k o e rs v a n d e c o n ta n tm a r k t


A. R en tepercentages geld m ark t I.

.

op

B lz

X IX - 3

557

I I I . H A N D E L S P A P IE R E N BAN K A CCEPTEN T a rie v e n d o o r h e t H e rd is co n te rin g - e n W a a rb o rg i n s titu u t to e g e p a s t v o o r d e a a n k o o p v a n h a n d e ls p a p ie r en b a n k a c c e p te n g e v ise erd o f g ec ertificee rd d o o r d e N a tio n a le B a n k v a n B elg ië ............................... X I X - 4

558

II. D A G G ELD M A RK T D a g g e ld re n te . .

de

D IS C O N T O - E N R E N T E T A R I E V E N V A N D E N A T IO N A L E B A N K V A N B E L G IE O fficieel d is c o n to ta rie f v a n d e N a tio n a le B a n k v a n B e l X IX - 1 g i ë ............................................... Officiële r e n te ta r ie v e n v a n d e b e le n in g e n e n v o o r s c h o tte n v a n d e N a tio n a le B a n k v a n B elg ië ................... X I X 2

Nr

B lz

555

556

— 200 —

Nr

T a rie v e n to e g e p a s t o p d e m a r k t v a n h e t p a rtic u lie re d isc o n to o p n ie t-g e v ise e rd e n n ie t-g e c e rtific e e rd h a n d e ls p a p ie r e n o p n ie t-g e v iseerd e en n ie t-g e c e rtificeerd e b a n k a c c e p t e n ............ X I X - 5 IV . O V E R H E I D S E F F E C T E N O P K O R T E T E R M IJN R e n te ta r ie v e n van de s c h a tk is tc e rtific a te n en v a n d e c e rtific a te n v a n h e t R e n te n fo n d s ................... X I X - 6

B lz

R e n te ta r ie f v o o r gew one d e p o sito ’s in B elgische fra n k e n v a n d e b e d rijv e n en p a rtic u lie re n bij d e o p e n b a re k re d ie tin s te llin gen ............................................ R e n te ta r ie f v o o r te rm ijn b o e k jes bij d e A lgem ene S p a a r - e n L ijfre n te k a s . . . . R e n te ta r ie f voor gew o n e d e p o s ito ’s in B elgische fr a n k e n b ij d e b a n k e n .......... C re d itre n te ta rie f v o o r d e p o s ito ’s in B elgische f r a n k e n v a n 10 m iljo e n e n m eer .......................................... R e n te p e rc e n ta g e s v e rle e n d o p s p a a rb o e k je s bij d e A lgem ene S p a a r- e n L ijf re n te k a s e n o p d e p o sito b o e k jes b ij h e t G e m e e n te k re d ie t v a n B elgië e n bij d e b a n k e n .................................

560

563

B . R entetarieven op de effec-

ten m arkt I.

R E N T E B I J D E U IT G IF T E R e n te ta r ie v e n van de k a sb o n s e n o b lig a tie s u i t g e g e v e n d o o r d e o p e n b a re k re d ie tin s te llin g e n .............. X I X - 7

567

I I . R E N T E T A R IE V E N O P D E S E C U N D A IR E M A R K T R e n d e m e n t v a n v a s tr e n te n d e o b lig a tie s o p de B ru sselse b e u r s ....................... X I X - 8

568

C. A ndere

B elg isch e percen tages

I.

ren te

C R E D IT R E N T E T A R IE V E N R e n te ta r ie f v o o r gew one d e p o s ito ’s in B elg isch e fra n k e n v a n d e o p e n b a re en d a a rm e e g e lijk g e ste ld e in ste llin g e n b ij d e o p e n b a r e k re d ie tin s te llin g e n . . . X I X - 9

Nr

B lz

X IX -1 0

574

X I X - 11

575

X I X - 12

575

X I X - 13

576

X IX -1 4

577

I I . D E B E T R E N T E T A R IE V E N R e n te ta rie v e n v o o r h y p o th e e k le n in g e n b ij d e A lg e m e n e S p a a r- e n L ijf re n te k a s e n h e t C e n tra a l B u re a u v o o r H y p o th e c a ir K r e d ie t X I X - 15 D e b e tre n te ta rie v e n v a n d e o p e n b a re k re d ie tin s te llin g e n ............................................ X IX -1 6

578

579

D . R entetarieven van de Euro

dollar

572

R e n te p e rc e n ta g e s van de n ie t-g e d e k te d rie m a a n d s E u ro d o lla rd e p o sito ’s te L o n d e n

X I X - 17

580

R e n te p e rc e n ta g e s van de g e d e k te d rie m a a n d s E u ro d o lla rd e p o sito ’s te L o n d e n

X IX -1 8

580

— 201 —

\

C . D E R

-

A L G E M E N E

T E L L IN G E N

E N

R E S U L T A T E N O N D E R Z O E K IN G E N

I. — Algemene telling van de bevolking, van de nijverheid en van de handel Bron :

N a tio n a a l I n s titu u t voor d e S ta tistie k ( N . I . S . ) .

Bibliografie : T ellin g va n de bevolking op S I december 1961. T e llin g v a n de n ijverh eid e n v a n de h a ndel op 31 december 1961. Statistisch Ja a rb o ek voor B elgië . Statistisch T ijd s c h r ift v a n het N . I . S .

D e w e t v a n 24 ju li 1961, g e p u b lic e e rd in h e t B elg isch S ta a ts b la d v a n 1 a u g u s tu s 1961, sc h re e f v o o r d a t d e alg em en e te llin g v a n d e b ev o lk in g also o k d e a lg em en e te llin g v a n d e n ijv e rh e id e n v a n d e h a n d e l, d ie, t e r u itv o e rin g v a n d e w e tte n v a n 2 ju n i 1856, 25 m e i 1880 e n 14 d e c e m b e r 1910, in 1960 h a d d e n m o e te n p la a ts v in d e n , in 1961 z o u d e n p la a ts h e b b e n . H e t k o n in k lijk b e s lu it v a n 3 n o v e m b e r 1961, g e p u b lic e e rd in h e t B e lg isc h S ta a ts b la d v a n 18 n o v e m b e r 1961, s te ld e d e d a tu m v a s t op 31 d e c e m b e r 1961.

g e b ru ik in b e stu u rsz a k e n , b e v a tte d e te llin g e v e n w el g een enk ele v ra a g in v e r b a n d m e t h e t t a a l g e b ru ik : d e g e v o lg en v a n d e ta a lte llin g v a n 31 d e cem b e r 1947 w e rd e n v e rle n g d t o t d a t ee n n ieu w e w e t h ie r a a n een ein d e m a a k te .

D e a lg em en e te llin g v a n d e b e v o lk in g v a n 1961 v e rv in g w a t b e tr e f t d e v e rsc h ille n d e w e tte lijk e en re g le m e n ta ire b e p a lin g e n die, v o o r h u n to e p a ssin g , v erw ezen n a a r d e g eg ev en s v o o rtv lo e ie n d u i t de la a ts te tie n ja a rlijk s e te llin g , d e tie n ja a rlijk s e tellin g d ie in 1960 n ie t d o o rg in g . I n a fw ijk in g v a n d e b e p a lin g e n v a n d e w e t v a n 28 ju n i 1932 o p h e t t a a l

D e v e rw e rk in g v a n d e b a s is d o c u m e n ta tie g e sch ied d e vo lg en s d e b e s tu u rlijk e in d e lin g e n d ie op 31 d e cem b e r 1961 b e sto n d e n . B ijk o m e n d e o p n e m in g e n w e rd e n u itg e v o e rd e n g e p u b lic e e rd v o o r d e nie u w e o n d e ra fd e lin g e n v a n h e t g ro n d g e b ie d , b e p a a ld b ij d e w e tte n v a n 8 n o v e m b e r 1962 e n 2 a u g u s tu s 1963.

D e te llin g e n h a d d e n p la a ts m e t d e m ed ew e rk in g v a n d e g e m e e n te b e s tu re n d ie v e rp lic h t w a re n de te lk a a r te n u i t te d elen, in te v u lle n o f te d o e n in v u lle n , d o o r b e m id d e lin g v a n d o o r h e n a a n g e ste ld e te lle rs, e n d e ju is th e id e rv a n te b e v e stig e n .

A. A L G E M E N E T E L L IN G V A N D E B E V O L K IN G O P 31 D E C E M B E R 1961

D e r e s u lta te n v a n d e a lg em en e te llin g v a n de b e v o lk in g o p 31 d e c e m b e r 1961 w e rd e n in tie n d ele n g e p u b lic e e rd : 1. B e v o lk in g sc ijfe rs 2. G e b o u w e n te llin g 3. W o n in g te llin g 4. B e v o lk in g n a a r b u rg e rlijk e s ta a t, n a tio n a lite it en g e b o o rte p la a ts 5. B e v o lk in g n a a r le e ftijd 6. T ellin g v a n d e g e z in n e n e n v a n de fa m ilie k e rn en 7. T ellin g v a n d e fam ilies 8. B e v o lk in g n a a r b e d rijv ig h e id , b e ro e p en sociale s ta n d 9. G eografische m o b ilite it v a n d e w e rk k ra c h te n 10. O n d e rw ijsn iv e a u v a n d e b ev o lk in g

T a b e l 1-1 (r.-t.) — Uitgestrektheid van

het grond gebied en belastbaar inkomen van de grond en de gebouwen

D e in lic h tin g e n o v e r d e u itg e s tr e k th e id v a n h e t g ro n d g e b ie d e n v a n d e b e la s tb a re g ro o tte v a n de

g ro n d en v a n d e g eb o u w en w e rd e n v e r s tr e k t do o r h e t M in iste rie v a n F in a n c ië n (B e s tu u r v a n h e t K a d a s te r). S e d e rt d e te llin g e n v a n 1947, w e rd e n d e g ren ze n v a n h e t B elgisch g ro n d g e b ie d lic h t g ew ijzig d d o o r h e t B e lg isc h -D u itse p ro to c o l v a n 24 s e p te m b e r 1956 d a t w e rd b e k ra c h tig d b ij d e w e tte n v a n 28 a p ril 1958 e n 5 m ei 1960. D e k a d a s tr a le in k o m e n s v o o rk o m e n d in d e ta b e l h e b b e n no g als b a sis d e h u u rw a a r d e n v a n v ó ó r de oorlog e n m e t n a m e d ie v a n d e ja r e n 1932-1935. O n d e rtu sse n h e e ft h e t B e s tu u r v a n h e t K a d a s te r d ie in k o m en s a a n g e p a s t o v e re e n k o m stig d e w e t v a n 14 ju li 1955 d ie o.m . b e p a a lt d a t d e h u u rw a a rd e v a n d e o n ro e re n d e g o ed eren , g e ld e n d in h e t e e rste h a lf ja a r v a n 1955, als b a sis m o e st w o rd en gen o m en . D ie a a n p a ssin g w erd e e rs t w e rk e lijk to e g e p a st m e t in g a n g v a n 1962 en k o n b ijg ev o lg n ie t in a a n m e rk in g w o rd e n g en o m e n v o o r h e t ja a r v a n d e te llin g . D e h ie rn a v o lg en d e coëfficiënten, d ie d e v e r h o u d in g w eerg ev en tu s s e n d e o u d e e n d e n ieu w e k a d a s tr a le in k o m en s, g e v e n een id ee v a n d e v e rh o gin g en . Z ij w erd en d o o r h e t B e s tu u r v a n h e t K a d a s te r b e re k e n d .

— 203 —

C oëfficiënt P ro v in c ie s : A n tw e rp e n B ra b a n t W e s t-V la a n d e re n O o st-V la a n d e re n H enegouw en L u ik L im b u rg N am en L u x e m b u rg H e t R ijk :

3,28 3,42 3,79 3,38 3,68 3,61 3,67 4,05 3,83 3,52

T erritoriale w ijzigin gen van de provincies

B ra b a n t W e st-V la a n d e re n O o st-V la a n d e re n H en eg o u w e n L u ik L im b u rg

A a n ta l a a n g e h e c h te a fg e sta n e g e m e e n te n g e m e e n te n 17 9 1 3 12 3 21 7 7 6

B egren zin g van de taalgebieden T a b e l 1-2 (r.-t.) — Loop van de Belgische bevolking

tijdens de periode 1846-1970 D e b e v o lk in g sc ijfe rs o p d e v e rsc h ille n d e d a ta z ijn d ie v a n d e te llin g e n . D e cijfers v o o r 1846 en 1856 h e b b e n b e tre k k in g o p d e aan w ezige b ev o lk in g te rw ijl d ie v o o r 1866 t o t 1970 b e tre k k in g h e b b e n op d e b e v o lk in g w a a r deze g e w o o n lijk v e rb lijft. E r is g een re k e n in g g e h o u d e n m e t d e te llin g v a n 1876, w a n t deze v e rm e ld t n ie t h e t a a n ta l m a n n e n e n v r o u w en. V oor 1920 w e rd e n , t e r w ille v a n d e v e rg e lijk b a a rh e id , tw e e cijfers o p g e g e v e n : h e t en e h e e ft b e tre k k in g o p h e t o u d e g ro n d g e b ie d , h e t a n d e re op h e t n ieu w e. D it la a ts te o m v a t K a lm is, een g e m e en te d ie in 1919, k ra c h te n s h e t V e rd ra g v a n V ersailles b ij B elg ië w e rd g ev o eg d , e n d e k a n to n s E u p e n , M a lm e d y en S a n k t-V ith d ie o p 28 ju n i 1919 a a n B elgië w e rd e n g e h e c h t e n w a a rv a n d e b e v o lk in g in 1920 w e rd g e te ld d o o r b e m id d e lin g v a n d e H oge K o n in k lijk e C o m m issaris d ie o v e r deze g e b ied en b u ite n g e w o n e v o lm a c h te n u ito e fe n d e w a a ra a n do o r d e w e t v a n 6 m a a r t 1925 e e n e in d e w e rd g e m a a k t. T a b e l 1-3 (r.-t.) — Indeling van de bevolking naar

provincie D e ta b e l v e rm e ld t, v o o r d e v e rsc h ille n d e te llin g e n d ie s in d s 1830 p la a ts h a d d e n , h e t b e v o lk in g sa a n ta l v a n ie d e re p ro v in c ie alsm e d e d e v e rh o u d in g e rv a n t o t d e b e v o lk in g v a n h e t R ijk . V o o r 1920 z ijn tw e e g e ta lle n o p g egeven. D e v e rsc h ille n tu s s e n d e tw e e v lo e ie n v o o rt u i t d e v e ra n d e rin g e n d ie d e B elg isch e g ren zen , e n m e te e n d ie v a n d e p ro v in c ie L u ik , in 1919 e n 1925 o n d e r g in g e n alsm e d e u i t d e o v e rg a n g v a n tw e e O o stv la am se g e m e e n te n n a a r d e p ro v in c ie A n tw e rp e n in 1923. D e g eg ev en s o p g ro n d w a a rv a n d e n ieu w e b e g re n z in g e n v a n d e p ro v in c ie s w e rd e n v a stg e le g d bij d e w e t v a n 8 n o v e m b e r 1962, z ijn b ij d e ta b e l gevoegd. T a b e l 1-4 (r.-t.)

Oppervlakte, bevolkingscijfer en

-dichtheid

Nederlands taalgebied : d e

p ro v in c ie s A n tw e rp e n , L im b u rg , W e st-V Ia a n d e re n , O o st-V la a n d e re n a ls m e d e d e a rro n d is s e m e n te n B ru sse l-ra n d g e m e e n te n , H a lle -V ilvoorde e n L eu v e n .

F rans taalgebied : d e p ro v in c ie s H e n e g o u w e n , L u x e m b u rg , N a m e n , L u ik b e h a lv e d e g e m e e n te n w elke deel u itm a k e n v a n h e t D u its e ta a lg e b ie d , alsm ed e h e t a rro n d is s e m e n t N ijv e l.

D uits taalgebied : v ijfe n tw in tig g e m e e n te n v a n de p ro v in c ie L u ik .

Hoofdstad-Brussel : n e g e n tie n

g e m e e n te n

van

de

ag g lo m e ra tie .

T a b e l 1-5 (r.-t.) — Indeling van de bevolking onder

de gemeenten, naar rangorde van hun aantal in woners D e ta b e l v e rm e ld t, v o o r ie d e r v a n d e te llin g e n s e d e rt 1880, in a b s o lu te g e ta lle n e n v o lg en s h u n p ro c e n tu e e l a a n d e e l in d e b e v o lk in g v a n h e t R ijk , d e in d e lin g v a n d e b e v o lk in g o n d e r d e g e m e e n te n in zes g ro e p e n n a a r o rd e v a n b e la n g rijk h e id . B ij d e sa m e n ste llin g v a n d e g ro e p e n v a n g e m e en te n is re k e n in g g e h o u d e n m e t d e b ev o lk in g d ie in de g em e e n te bij ie d e re te llin g w e rd o p g e te k e n d . D it h e e ft t o t gevolg d a t d e g ro e p e n v a n g e m e e n te n , g e ra n g s c h ik t n a a r o rd e v a n b e la n g rijk h e id , bij ie d ere te llin g n ie t n o o d z a k e lijk b e s ta a n u it dezelfde g em e e n te n .

T a b e l 1-6 (r.-t.) — Indeling van de bevolking naar

leeftijdsgroep D e ta b e l v e r s tr e k t d e in d e lin g v a n d e b e v o lk in g n a a r le e ftijd sg ro e p v a n 5 ja a r v o o r ie d e r v a n d e te llin g e n d ie sin d s 1846 p la a ts h a d d e n .

T a b e l 1-7 (r.-t.) — Indeling van de bevolking naar

taalgebied, leeftijd en geslacht

D o o r d e w e tte n v a n 8 n o v e m b e r 1962 e n 2 a u g u s t u s 1963 w e rd e n d e g re n z e n v a n so m m ige p ro v in cies e n v a n so m m ig e a rro n d is s e m e n te n m e t in g a n g v a n 1 s e p te m b e r 1963 g ew ijzig d . B o v e n d ie n w e rd en d o o r d e w e t v a n 2 a u g u s tu s 1963 b e tre ffe n d e h e t g e b ru ik v a n d e ta a l in b e s tu u rs z a k e n , d e ta a lg e b ie d e n v a stg e le g d . D e v o lg e n d e ta b e l v e r s tr e k t de v o o rn a a m s te g eg ev en s b e tre ffe n d e d e o p p e rv la k te , h e t b e v o lk in g sc ijfe r e n d e b e v o lk in g sd ic h th e id v o l g en s d e n ieu w e in d e lin g v a n h e t g ro n d g e b ied .

T ab el 1-8 (r.-t.) — Indeling van

de vreemdelingen

naar nationaliteit T a b e l 1-9 (r.-t.) — A antal gezinnen naar type en

samenstelling O n d e r een g ezin w o rd t v e r s ta a n d e e en h e id die g e v o rm d w o rd t h e tz ij d o o r ee n g e w o o n lijk alleen-

— 204 —

w o n e n d e p erso o n , h e tz ij d o o r d e v e re n ig in g v a n tw ee o f m e e r p e rso n e n d ie, al d a n n ie t d o o r fa m ilie b a n d e n v e rb o n d e n , g e w o o n lijk een zelfde w o n in g b e tre k k e n e n e r sa m e n le v e n . H e t gezin m a g n ie t w o rd e n v e r w a rd m e t d e fam ilie ; h e t b e g rip s te m t b o v e n d ie n o v e re e n m e t e e n fe ite lijk e to e s ta n d e n n ie t m e t een ju rid is c h b e g rip . D e g e p u b lic e e rd e ta b e l h e e ft b e tre k k in g op de g e z in n e n e n o p d e co llectiev e g ezin n en . A ls collectieve g e z in n e n w o rd e n b e sc h o u w d : — d e g o d sd ie n stig e g e m e e n sc h a p p e n ; — d e p e rs o n e n d ie sa m e n w o n e n in w eeshuizen, b e ja a rd e n te h u iz e n , a rb e id e rs te h u iz e n , w e ld ad ig heids* e n a n d e re in ste llin g e n ; — d e m ilita ire n in d e k a z e rn e s ; — d e g e v a n g e n e n in d e g e v a n g e n is ; v o o r z o v e r d e p e rs o n e n d ie e r v e rb lijv e n sa m en w o n en en e r h u n gew one v e rb lijfp la a ts h e b b e n .

E r is uitgegaan van de volgende definities :

1. Z e lfsta n d ig e n , b e d rijfsh o o fd e n z o n d e r a rb e id s o v e re e n k o m st : — z e lfsta n d ig e n e n b e d rijfsh o o fd e n die, v o o r eig en re k e n in g , d e leid in g h e b b e n v a n e en in d u strië le o f h a n d e lsz a a k w a a rv a n zij eig e n a a r o f m ed e -e ig e n aa r z ijn ; d e p e rso n e n die een v rij b e ro ep u ito e fe n e n (a d v o k a a t, g en e es h e er, n o ta ris , enz.). 2. B ed rijfsh o o fd en m e t a rb e id so v e re e n k o m st : — d o o r een a rb e id so v e re e n k o m st g e b o n d e n p e r so n en d ie b e la s t z ijn m e t h e t d a g e lijk s b e h e er v a n ee n z a a k , in z o n d e rh e id : d ire c te u re n v a n een h a n d e lsv e n n o o tsc h a p , z a a k v o e rd e rs, enz. 3. B e d ie n d e n : — p e rso n e n o n d e rw o rp e n a a n d e sociale v e r ze k erin g v o o r b e d ie n d e n , m e t u itz o n d e rin g v a n d ie w elke w e rd e n o n d e rg e b ra c h t o n d e r 2 h ie rb o v e n . D eze g ro ep w e rd o n d e rv e rd e e ld in : — h o g er sta fp e rso n e e l w a a ro n d e r in z o n d e rh e id d e g e este lijk e n , de h o o g le rare n , d e officieren, d e m a g is tra te n , h e t h o g ere sta fp e rso n e e l v a n d e o v e rh e id sd ie n ste n en v a n d e p riv é se c to r; — la g ere b e d ie n d e n .

T a b e l 1-10 (r.-t.) — A a n ta l fa m ilie k e rn e n naar type en a a n ta l leden A ls e e n « fa m ilie k e rn » w o rd e n b e sch o u w d : een e c h tp a a r z o n d e r k in d e re n e n een e c h tp a a r (of een v a d e r o f e e n m o e d e r) m e t é é n o f m e e r o n g eh u w d e k in d e re n . G eh u w d e k in d e re n o f k in d e re n d ie g eh u w d g ew eest z ijn , w o rd e n b e sc h o u w d a ls d e e lu itm a k e n d e v a n d e fa m ilie k e rn v a n d e o u d e rs, e v en zeer als een o n g e h u w d k in d , w a n n e e r zij a lleen b ij h u n o u d e rs w o n en , d.w .z. z o n d e r h u n e c h tg e n o o t o f e c h tg e n o te e n z o n d e r h u n k in d e re n . U itg a a n d e v a n d ie d e fin itie k a n m e n v ie r ty p e s v a n fa m ilie k e rn e n o n d e rsc h e id e n : 1) d e k e r n « e c h tp a a r z o n d e r k in d e re n » ; 2) d e k e rn « e c h tp a a r m e t o n g eh u w d e k in d e re n » ; 3) d e k e r n « v a d e r m e t o n g e h u w d e k in d e re n » ; 4) d e k e r n « m o e d e r m e t o n g e h u w d e k in d e re n ». A ls e c h tp a a r z o n d e r k in d e re n w o rd e n b esch o u w d n ie t a lleen h e t e c h tp a a r d a t g een k in d e re n h e e ft g e h a d , m a a r ook d e e c h tg e n o te n d ie sam e n w o n e n z o n d e r k in d e re n . A ls e c h tp a a r m e t o n g e h u w d e k in d e re n w o rd t b e sc h o u w d ie d e r e c h tp a a r d a t sa m e n w o o n t m e t één o f m e e r k in d e re n (k in d e re n v a n een v a n d e e c h tg e n o te n o f g e m e e n sc h a p p elijk e k in d e re n ), o n g e a c h t d e le e ftijd v a n d e k in d e re n . A ls v a d e r o f m o e d e r m e t o n g e h u w d e k in d e re n w o rd t b e sc h o u w d e e n o u d e r die, o n g e a c h t z ijn lee f t i j d en z ijn b u rg e rlijk e s ta a t, z o n d e r e c h tg e n o o t m e t é én o f m e e r o n g e h u w d e k in d e re n sam en leeft.

T a b e l 1-11 (r.-t.) — B evolking n a a r verblijfplaats, socio-professionele status en geslacht D e in d e lin g v o lg en s d e socio-professionele s ta tu s h e e ft t o t doel, zow el d e b ero e p sb e v o lk in g als de b e v o lk in g d ie d a a r b u ite n v a lt, o n d e r t e b re n g e n in een b e p e r k t a a n ta l g ro te g ro e p e n d ie u i t een sociaal o o g p u n t een b e p a a ld e h o m o g e n ite it v e rto n e n .

4. W erk lied en en h u isa rb e id e rs : — p e rso n e n o n d e rw o rp e n a a n d e sociale v e r z ek e rin g v o o r a rb e id e rs, b e h a lv e die w elke z ijn o n d e rg e b ra c h t o n d e r 2 h ierb o v en . 5. H e lp e rs : — p e rso n e n die g ew o o n lijk een a n d e r lid v a n h e t g ezin b ijs ta a n in d e u ito e fe n in g v a n z ijn b e ro e p , z o n d e r d a a rv o o r te w o rd e n b e ta a ld . T a b e l 1-12 (r.-t.) — Beroepsbevolking naar d rijfskla sse, geslacht en sociale status

be

V oor d e d efin ities b e tre ffe n d e d e sociale s ta tu s v e rw ijz e n w ij n a a r d e v o o rg a a n d e ta b e l. D e v e rk la rin g v a n d e g e te ld e p e rso n e n m e t b e tre k k in g t o t d e a a rd v a n d e in d u s trië le , com m erciële o f a n d e re a c tiv ite it u itg e o e fe n d in h e t b e d r ijf (of afd elin g v a n h e t b e d rijf) w a a rin zij w e rk z a a m zijn, d ie n d e als b asis v o o r d e in d elin g n a a r b ed rijfsk lasse. I n som m ige g e v a lle n h o u d t h e t b e ro e p h ie rm e e geen d ire c t v e rb a n d . D e p erso n en die tw ee o f m ee r b e ro e p e n u i t o efenen w e rd e n o n d e rg e b ra c h t in d e b e d rijfsk la sse w a a rin zij h e t v o o rn a a m s te b e ro e p u ito e fe n d e n . D e n a a m lijs t v a n d e b e d rijfsk la sse n w e rd u i t g e w e rk t d o o r h e t N .I.S . d a t d a a rb ij u itg in g v a n de in te rn a tio n a le m o d elclassificatie p e r in d u s trie v a n d e O .V .N . D e ta b e l v e r s tr e k t in lic h tin g e n o v e r 9 b e d rijfs ta k k e n , o n d e rv e rd e eld in 55 klassen . T ab el 1-13 (r.-t.) — Beroepsbevolking (exclusief w erk lozen en m ilicien s) naar verblijfplaats, activiteit en geslacht Zie v o o r d e n a a m lijs t v a n d e a c tiv ite ite n d e v o o rg a a n d e ta b e l.

— 205 —

T a b e l 1-14 (r.-t.) — A lgem een overzicht van de geo grafische m o b iliteit der arbeidskrachten

en te ru g re is te v e rk rijg e n , m o e t d ie t i j d v e rm e n ig v u ld ig d w o rd e n m e t tw ee.

D e ta b e l g e e ft een s a m e n v a tte n d o v e rz ic h t v a n d e geografisch e m o b ilite it v a n d e a rb e id s k ra c h te n p e r p ro v in c ie . M e t d a t d oel w o r d t h e t cijfe r v a n d e b e ro e p sb e v o lk in g d ie h a a r g ew one v e rb lijfp la a ts in d e p ro v in c ie h e e ft, v e rg e le k e n m e t h e t c ijfer v a n d e b e ro e p sb e v o lk in g d ie in d e p ro v in c ie w e rk t.

T a b e l 1-16 (r.-t.) — B evolking van 14 ja a r en ouder, die geen onderw ijs m eer volgt, n a a r de aard va n het genoten onderw ijs en naar getuigschrift, dip lo m a o f brevet va n voltooide stu d iën (hoogste niveau)

T a b e l 1-15 (r.-t.) — W oonforensen m id d el en reisduur

naar

vervoer

E e n w o o n fo ren s is een w e rk n e m e r d ie z ijn b e ro e p u ito e fe n t b u ite n d e g e m e e n te w a a r h ij z ijn v e rb lijf h e e ft. Z ij z ijn in g e d e e ld in tw e e g ro e p e n : 1. d e g e n e n d ie zich n ie t d a g e lijk s v e rp la a ts e n , ofw el o m d a t zij zich n ie t d a g e lijk s n a a r h u n w e rk p la a ts b eg e v e n , ofw el o m d a t zij lo g e re n in d e g em e e n te w a a r zij w e rk e n o f in d e n a b ijh e id e rv a n ; 2. d e b e ro e p sb e v o lk in g d ie t e n m in s te 5 d a g e n p e r w eek h e e n e n w eer r e is t tu s s e n h a a r v e rb lijfp la a ts en h a a r w e rk p la a ts . D a a re n b o v e n v e rm e ld t d e ta b e l v o o r deze la a ts te g ro e p h e t v e rv o e rm id d e l w a a rm e e d e fo ren s g ew oon lijk h e t g ro o ts te d eel v a n d e re is m a a k te e n d e d u u r v a n d e re is tu s s e n d e g e m e e n te v a n v e r b lijf e n die w a a r h ij w e rk t. D e s ta tis tie k g e e ft en k el de t i j d w eer d ie n o d ig is om d e a f s ta n d tu s s e n d e v e r b lijfp la a ts e n d e w e rk p la a ts a f t e le g g e n ; om d e to ta le d u u r v a n d e h een -

D e b ev o lk in g v a n 14 ja a r e n m e e r d ie g een o n d e r w ijs m e e r v o lg t, is in d e ta b e l in g e d e e ld n a a r d e g ra a d v a n o n d erw ijs o p g ro n d v a n d e v o lg en d e c rite ria : 1. d e a a r d v a n h e t o n d e rw ijs w a a rin h e t la a ts te s tu d ie ja a r w e rd v o lto o id , o n g e a c h t o f d e b e tr o k k e n e ee n g e tu ig s c h rift, d ip lo m a o f b r e v e t v a n v o l to o id e s tu d ië n h e e ft v e rk re g e n ; 2. h e t deel v a n d eze b ev o lk in g d ie een g e tu ig sc h rift, d ip lo m a o f b re v e t v a n v o lto o id e s tu d ië n in h e t h o g er m id d e lb a a r o n d e rw ijs o f in h e t h o g e r o n d e rw ijs h e e ft v e rk re g e n . D eg en e d ie m e e r d a n e en v a n d e v e rm e ld e d ip lo m a ’s b e h a a ld e is alleen g e ra n g s c h ik t v o lg en s h e t d ip lo m a v a n h e t h o o g s te n iv e a u . D e geg ev en s b e tre ffe n d e d e a a r d v a n h e t g e v o lg d e o n d e rw ijs h e b b e n u its lu ite n d b e tre k k in g op h e t v o ltijd s o n d e rw ijs d a t o v e r h e t a lg em e en w o rd t v e r s tr e k t g e d u re n d e d e d a g e n tijd e n s e en geheel a c a d e m isc h o f sc h o o lja a r, m e t u its lu itin g v a n d e c u rsu sse n m e t b e p e rk te le sro o ste r, h e t a v o n d - e n zo n d a g so n d e rw ijs, d e s c h rifte lijk e le e rg a n g e n , de c u rsu ssen in h e t k a d e r v a n een le e ro v e re e n k o m st m e t e en w e rk g e v e r e n d e s tu d ië n v a n h e t a a n v u lle n d e ty p e .

D e g e tu ig s c h rifte n e n d ip lo m a ’s z ijn als v o lg t g e g ro e p e e rd : V orm en va n onderw ijs

G etuigschriften, d ip lo m a ’s of brevetten

V olledige h u m a n io ra

V olledige h u m a n io ra

H o g e r se c u n d a ir te c h n is c h o n d e rw ijs

— T ec h n isc h d a g o n d e rw ijs : A 2, A 2A , A 2/C 1, A 6/A 2, A 7/A 2, C l/A , C l, C 5/C 1, A 6/C 1, A7/C1 — T e c h n isc h a v o n d o n d e rw ijs : B l , B 4 /B 1 , B 6 /B 1

B 3 /B 1 ,

H o g e r te c h n is c h o n d e rw ijs

A l, A 6/A 1, A 7/A 1, A 8, C l/ A l, te c h n is c h in g e n ie u r

a rc h ite c t,

L a g e r n o rm a a lo n d e rw ijs

K le u te rle id s te r, o n d e rw ijz e r o f o n d erw ijzeres

M id d e lb a a r o f te c h n is c h n o rm a a lo n d e rw ijs

R e g e n t(e ) o f g eag g reg eerd e v a n m id d e lb a a r o n d e rw ijs

U n iv e rs ita ir en g e lijk g e ste ld o n d e rw ijs

— S tu d ie v o o r d e u ito e fe n in g v a n d e fu n c tie v a n b e d ie n a a r v a n een e rk e n d e e re d ie n st.

h e t lag e r

— D ip lo m a ’s v a n v o lto o id e u n iv e rs ita ire o f d a a rm e e g e lijk g e ste ld e s tu d ië n . — 206 —

T a b e l 1-17 (r.-t.) — Gebowwentelling — ste gegevens

V oornaam

a) G ebouw en u itslu iten d b estem d voor h u is

vestin g

O p 31 d e c e m b e r 1947 w e rd d e g e b o u w e n te llin g , sa m e n m e t d e v o lk ste llin g , u itg e v o e rd m e t b e h u lp v a n te lle rs, a a n g e ste ld d o o r d e g e m e e n te b e stu re n . D e te llin g o p 31 d e c e m b e r 1961 w e rd u itg e v o e rd m e t d e m e d e w erk in g v a n d e A d m in is tra tie v a n h e t K a d a s te r . D e geg ev en s w e rd e n n a m e lijk g e p u t u it d e d o c u m e n ta tie w a a ro v e r d eze d ie n s t b e s c h ik t. D o o r deze w ijzig in g in d e te lm e th o d e z ijn w elis w a a r een p a a r g eg ev en s n ie t m e e r b e s c h ik b a a r, zoals h e t a a n ta l w o n in g e n e n h e t a a n ta l b ew o n ers p e r gebouw . M a a r a n d e re b e la n g rijk e in lic h tin g e n , die v ro e g e r n ie t o f zeer m o e ilijk v e rz a m e ld k o n d e n w o rd e n , o .a. d e o p p e rv la k te v a n d e g eb o u w en n a a r h e t o n d e rsc h e id e n g e b ru ik e rv a n , d e v e rk o o p w a a rd e v a n h e t g eb o u w , en z., w e rd e n v e rz a m e ld . E e n a n d e re b e la n g rijk e v e rb e te rin g w as h e t in v o e re n v a n een d u id e lijk e d e fin itie v a n d e te rm « g eb o u w ». I n 1947 w a re n d e o n d e rric h tin g e n a a n d e g e m e e n te lijk e te lle rs in v e rb a n d m e t d e o m sc h rij v in g v a n h e tg e e n o n d e r g eb o u w d ie n d e t e w o rd e n v e r s ta a n , ta m e lijk v a a g . I n 1961 w e rd u itg e g a a n v a n h e t k a d a s tr a a l p erceel, zoals g ed efin ieerd d o o r de A d m in is tra tie v a n h e t K a d a s te r . D eze la a ts te w ijz i g in g h e e ft e c h te r t o t gev o lg d a t d e v e rg e lijk in g v a n de r e s u lta te n v a n 1947 m e t d ie v a n 1961 m e t o m z ic h tig h e id d ie n t t e g e b e u re n , e n b e p e r k t d ie n t te b lijv e n t o t d e g eb o u w en u its lu ite n d o f h o o fd z a k e lijk b e s te m d v o o r h u isv e stin g . A ls g eb o u w w o rd t, in b eg in sel, b e sc h o u w d elk geh eel v a n b e b o u w d e e n e v e n tu e e l o n b e b o u w d e g e d e e lte n d ie, o p h e t k a d a s tr a a l p la n , é é n b e b o u w d p e rc e e l u itm a k e n .

D e to ta le o p p e rv la k te v a n deze g eb o u w e n is b e s te m d v o o r h u isv e stin g . A ls h u is v e s tin g w o rd t n ie t a lleen b esch o u w d , d e p e rm a n e n te w o n in g v a n p a rtic u lie re o f collectieve g ezinnen, d o ch ev en een s de g eleg enheids w o n in g . b ) G ebouw en hoofdzakelijk b estem d voor h u is

vestin g G ebouw en die te rz e lfd e rtijd v o o r h u is v e s tin g en v o o r een a n d e r g e b ru ik w o rd e n aa n g ew en d , w e rd e n in deze k a te g o rie g e ra n g sc h ik t w a n n e e r d e to ta le o p p e rv la k te b e s te m d v o o r h u is v e s tin g g ro te r w as d a n (of g e lijk a a n ) d e o p p e rv la k te b e s te m d v o o r een a n d e r g e b ru ik . T w ee u itz o n d e rin g e n w e rd e n t.a .v . d i t beg in sel to e g e p a s t, n l. : — d e o p p e rv la k te n b e s te m d v o o r la n d b o u w , t u i n b o u w o f v e e te e lt w e rd e n n ie t in a a n m e rk in g g en o m en b ij d e v e rg e lijk in g d e r o p p e rv la k te n m e t h e t oog op d e b e p a lin g v a n h e t h o o fd z a k e lijk g e b ru ik ; — een g ebouw u its lu ite n d b e s te m d v o o r h u isv e s tin g b le e f als d u sd a n ig g ek la sse erd , o o k w a n n e e r een p a rtic u lie re g a ra g e in h e t g e b o u w v o o r h a n d e n w as.

c) G ebouw en u itslu iten d b estem d ander gebruik dan h u isv estin g

voor

een

I n deze gebo u w en w o rd t d e to ta le o p p e rv la k te v a n h e t g eb o u w g e b ru ik t v o o r la n d b o u w -, n ijv e r h e id s- o f h an d e lsd o e le in d e n o f v o o r a n d e re a a n w e n d in g e n d a n h u isv e stin g . d) G ebouw en hoofdzakelijk b estem d voor een

ander gebruik dan h u isv estin g D e v o o rs c h rifte n b e tre ffe n d e d e v o rm in g v a n de b e b o u w d e k a d a s tr a le p e rc e le n m e t h e t oog o p de b ijw e rk in g v a n d e k a d a s tr a le p la n n e n , k u n n e n als v o lg t w o rd e n s a m e n g e v a t : a) e e n w o o n h u is o f een b e d rijfsg e b o u w v o rm t s le c h ts é é n e n k e l p erc e e l : — m e t d e b in n e n p la a ts ; — m e t d e tu in , in d ie n h ij m in d e r d a n 3 a re b e d r a a g t ; — m e t d e g eb o u w d e a a n h o rig h e d e n zoals k a n to re n , w e rk h u iz e n , m a g a z ijn e n , b ijg e b o u w e n , sta lle n , e n z., w a n n e e r alles a a n e lk a n d e r p a a lt ; b) tw e e a a n e lk a n d e r p a le n d e h u iz e n , w a a rv a n ied e r e e n e ig e n to e g a n g s d e u r h e e ft, v o rm e n tw ee p e r celen, zelfs w a n n e e r ze a a n dezelfd e e ig e n a a r to e b e h o re n , te n z ij ze o n d e rlin g een in w en d ig e v e r b in d in g h e b b e n ;

G ebouw en d ie te rz e lfd e rtijd v o o r h u is v e s tin g e n v o o r a n d e r g e b ru ik w o rd e n aa n g e w en d , w e rd e n in d eze k a te g o rie g e ra n g sc h ik t w a n n e e r d e to ta le o p p e r v la k te b e s te m d v o o r h u is v e s tin g k le in e r w as d a n d e o p p e rv la k te b e ste m d v o o r e en a n d e r g e b ru ik . D e verkoopwaarde v a n e lk g e b o u w w e rd g e sc h a t d o o r d e A d m in is tra tie v a n h e t K a d a s te r , op g ro n d v a n de d iv e rse g egevens (o.a. v a s ts te llin g e n g e d a a n t e r g eleg en h eid v a n d e la a ts te p e re k w a tie w erk z a a m h ed e n ) w a a ro v e r deze d ie n s t b e sc h ik t. D e v e rk o o p w a a rd e k o m t o v e ree n m e t d e v e rk o o p p rijs d ie b ij een v e rk o o p in 1960, in n o rm a le o m s ta n d ig h e d e n k o n w o rd e n v erk reg en .

c) e e n g eb o u w b e s ta a n d e u i t tw e e o f m e e r b o v e n e lk a a r g eb o u w d e w o n in g e n v o r m t sle c h ts éé n p erc e e l o p h e t k a d a s tr a a l p la n , zelfs w a n n e e r de b e tro k k e n w o o n g eleg en h ed en n ie t a a n e e n zelfde e ig e n a a r to e b e h o re n .

H e t aantal verdiepingen w o rd t g e te ld v a n a f h e t tw e e d e n iv e a u o f d e e e rste v e rd ie p in g v a n h e t g e bouw . E e n g eb o u w z o n d e r v e rd ie p in g is d e rh a lv e een gebouw m e t u its lu ite n d één n iv e a u (of u its lu ite n d een b e n e d e n v e rd ie p in g ). V oor com p lex e g eb ouw en, d ie u i t v ersch e id en e g ed e e lte n b e s ta a n , w o rd t h e t a a n ta l v e rd ie p in g e n b e p a a ld d o o r h e t g ed e e lte d a t h e t g ro o ts te a a n ta l v e rd ie p in g e n te lt.

D e g e b o u w e n w e rd e n in d e e e rste p la a ts in g e d e e ld n a a rg e la n g v a n h e t g e b ru ik w a a rv o o r d e g e b o u w e n z ijn b e s te m d . V o lg en d a lg em een o n d e rsch eid w e rd g e m a a k t :

D e oppervlakte v a n een g eb o u w m e t één n iv e a u o f w oonlaag (gebouw z o n d e r v e rd ie p in g ) w o rd t b e re k e n d in m 2 e n o m v a t d e b e b o u w d e o p p e rv la k te b e re k e n d tu s s e n d e b u ite n m u re n , in b e g re p e n de o p p e rv la k te in g e n o m e n d o o r deze m u re n zelf. D e

— 207 —

o p p e rv la k te v a n een g eb o u w m e t tw ee o f m ee r n i v e a u s (gebouw m e t 1, 2 o f m e e r v e rd ie p in g e n ) is g e lijk a a n d e som v a n d e o p p e rv la k te n d e r v e rsc h ille n d e n iv e a u s , b e re k e n d zoals h ie rb o v e n o m sc h re v en . D e n ie t-b e w o o n b a re g e d e e lte n v a n h e t gebouw , zoals k e ld e rs, zo ld e rs e n b ijg e b o u w e n v a n een w o n in g z ijn n ie t b e g re p e n in d e o p p e rv la k te . D e o p p e rv la k te w o rd t o n d e rv e rd e e ld v o lg en s d e a a r d v a n h e t g e b r u ik w a a rto e h e t g eb o u w is b e ste m d . T a b e l 1-18 (r.-t.) — W oningtelling — gegevens

Voornaam ste

M en v e r s ta a t o n d e r w o n in g , h e t h u is, h e t g ed eelte v a n h e t h u is, d e re iz e n d e w o n in g (v a a rtu ig , w o o n w ag en , en z.) o f d e n o o d w o m n g (b a ra k , enz.), b e s te m d v o o r d e h u is v e s tin g v a n e e n g ezin o f t o t d i t doel g e b ru ik t. E r w o rd t e e n o n d e rsc h e id g e m a a k t tu s s e n p r iv a te w o n in g e n e n k o lle k tie v e w o n in g en , n a a r g e la n g d e w o n in g b e w o o n d is d o o r een p r iv a a t g e z in o f e e n k o lle k tie f g ezin (zie h ie rb o v e n d e b e p a lin g v a n d eze la a ts te tw e e te rm e n ). A ls w oonvertrekken w o rd e n b esch o u w d , d e v e r tr e k k e n o p g e v a t v o o r e e n o n d e rsc h e id e n g e b ru ik e n b e s te m d v o o r d e e sse n tië le n o o d w e n d ig h ed en v a n h e t le v e n in g e m e e n sc h a p (slaap , v o e d in g , o n t sp a n n in g , s tu d ie ) o f t e d ie n e in d e g e b ru ik t. Z ij m o e t e n te n m in s te 4 m 2 o p p e rv la k te h e b b e n . D e b a d k a m e rs, w a sh u iz e n , b e rg p la a ts e n o f v rije ru im te n , g a n g e n , tra p z a le n , o v erlo p en , W .C .’s e n d e p la a ts e n u its lu ite n d g e b r u ik t v o o r d e u ito e fe n in g v a n een b e ro e p w o rd e n n ie t o p g e n o m e n als w o o n v e rtre k k e n . V o o r ie d e r g ezin w e rd b e p a a ld , re k e n in g h o u d e n d m e t d e s a m e n ste llin g e rv a n , h o ev eel v e rtre k k e n

n o d ig z ijn v o o r ee n b e h o o rlijk e h u isv e stin g v a n h e t b e tro k k e n gezin. D it th e o re tis c h a a n ta l v e rtre k k e n w o rd t b e re k e n d d o o r sa m e n te llin g v a n h e t th e o re tis c h n o d ig g e a c h te a a n ta l n a c h t- e n d a g v e r tre k k e n . H e t a a n ta l n a c h tv e r tre k k e n w o rd t b e p a a ld op g ro n d v a n v o lg en d e c rite ria : — e lk e c h tp a a r b e tr e k t é én k a m e r ; — elke vo lw assen e, o u d e r d a n 20 ja a r , b u ite n d e e c h t le v e n d , b e tr e k t éé n k a m e r ; — k in d e re n b e n e d e n d e 2 j a a r m o g en in d e k a m e r v a n a n d e re p e rso n e n o v e rn a c h te n ; — k in d e re n v a n 2 t o t m in d e r d a n 10 ja a r m o g en m e t tw e e in één k a m e r o v e rn a c h te n , o n g e a c h t h u n g e sla c h t ; — k in d e re n v a n 10 t o t 20 ja a r m o g e n m e t tw ee, één k a m e r b e tre k k e n m its ze v a n h e tz e lfd e g e sla c h t zijn . H e t v e re is te a a n ta l d a g v e rtre k k e n w o rd t b e p a a ld op g ro n d v a n h e t a a n ta l b ew o n e rs : 1 p e rso o n — 1 w o o n v e rtre k 2 t o t 8 p e rso n e n — 2 w o o n v e rtre k k e n m ee r d a n 8 p e rso n e n — 3 w o o n v e rtre k k e n A ls o v e rb e v o lk te w o n in g w o rd t b esc h o u w d , een w o n in g w a a rv a n h e t th e o re tis c h n o d ig g e a c h t a a n ta l v e rtre k k e n g ro te r is d a n h e t w e rk e lijk a a n ta l v e r tre k k e n . A ls o n d e rb e v o lk te w o n in g w o rd t b esch o u w d , ee n w o n in g w a a rv a n h e t th e o re tis c h n o d ig g e a c h t a a n ta l v e rtre k k e n k le in e r is d a n h e t w e rk e lijk a a n ta l v e rtre k k e n .

B . H A N D EL S- EN N IJV ER H EID STE LL IN G OP

31 DECEM BER 1961 D e h a n d e ls- e n n ijv e rh e id s te llin g o p 31 d e ce m b e r 1961 g e b e u rd e sa m e n m e t d e a lg em en e te llin g v a n d e b ev o lk in g . 1. de — — — — — — — — —

In

de telling opgenomen bedrijvigheden

V o lg en d e b e d rijv ig h e d e n w e rd e n o p g en o m e n in te llin g : . v isse rij ; e x tr a c tie v e n ijv e rh e id ; v e rw e rk e n d e n ijv e rh e id ; b o u w n ijv e rh e id ; w a te rv o o rz ie n in g , gas- en e le c tric ite its b e d rijv e n ; g ro o t- e n k le in h a n d e l ; b a n k -, v e rz e k e rin g s-, geld- e n k re d ie tw e z en ; v e rv o e r, v e rk e e r en a a n v e rw a n te b e d rijv e n ; alle o v e rig e w in stg e v e n d e b e d rijv e n m e t h a n d e ls o f n ijv e rh e id s k a ra k te r, g e g ro e p e erd o n d e r de b e n a m in g « d ie n ste n ».

D e h ie rn a o p g eso m d e o n d e rn e m in g e n v a n de se c to r « v e rv o e r, o p sla g e n v e rk e e r », k o n d e n n ie t w o rd e n o p g e n o m e n in d e r e s u lta te n v a n d e te llin g w egens h u n b ijz o n d e re k e n m e rk e n . D e d o k w e rk e rs v a n d e h a v e n s v a n A n tw e rp e n , B ru ssel, G e n t, O os te n d e e n Z e e b ru g g e d ie v a n g een b e p a a ld e in ste llin g a fh a n g e n , z ijn e v e n m in in d e g eg evens b eg rep en .

H e t to ta a l a a n ta l p e rso n e n , d ie n ie t z ijn o p g e n o m e n in d e ta b e lle n , b e d r a a g t 153.692. Z ij k u n n e n als v o lg t in g e d ee ld w o rd e n p e r o n d e rn e m in g : N .M .B .S ...................................................................... N .M .V .B ..................................................................... B .R .T .-R .T .B ........................................................... A d m in is tra tie v a n h e t Zeew ezen ................... R eg ie d e r L u c h tw e g e n ........................................ S A B E N A ................................................................. B e s tu u r d e r P o s te rije n ........................................ R .T .T ........................................................................... P e rso n e e l b e la s t m e t h e t la d e n e n lossen v a n sc h e p e n in d e h a v e n s v a n A n tw e rp e n , B r u s sel, G en t, O o sten d e en Z eeb ru g g e ................... 2.

B epalingen

a)

V estiging

66.036 8.184 1.937 2.139 1.181 7.567 32.126 18.241

16.281

D e v o o rn a a m s te s ta tis tis c h e e e n h e id bij d e te llin g v a n 1961 w as d e v e stig in g o f p la a ts e lijk e een heid. Als v e stig in g w o rd t b esch o u w d elke m ijn , e rtso f ste e n g ro e v e , elke fa b rie k , elk w e rk h u is, elke w inkel, e lk k a n to o r o f a n d e re w e rk p la a ts , alsoo k e lk geheel b e s ta a n d e u i t v e rsc h ille n d e v a n deze een h ed en

— 208 —

gelegen o p een « a a n e e n g e slo te n te r r e in », w a a r h e tz ij één o f v e rsc h e id e n e p e rso n e n w e rk en v o o r re k e n in g v a n één zelfd e p a tro o n , v e n n o o ts c h a p , en z..., m e t e e n n ijv e rh e id s - o f h a n d e lsb e d rijv ig h e id , h e tz ij een a lle e n s ta a n d a m b a c h ts m a n o f h a n d e la a r die, zo n d e r loon- o f w e d d e tre k k e n d p erso n eel, éé n o f m e e r a m b a c h ts - o f h a n d e lsb e ro e p e n u ito e fe n t. H e t b e g rip « a a n e e n g e s lo te n te r r e in » d ie n t n ie t in e n g e z in te w o rd e n o p g e v a t. V oor z o v e r h e t h a n dels- o f in d u s trie e l co m p lex — zoals h ie rb o v e n b e sc h re v e n — o p h e t g ro n d g e b ie d v a n eenzelfde g e m e e n te is g e v e stig d , m a g h e t d o o rsn e d e n w o rd en d o o r e e n w eg, e e n s t r a a t o f e e n w a te rw e g e n to c h b e sc h o u w d w o rd e n als g elegen o p een « a a n e en g eslo te n te r r e in » e n d e rh a lv e als één v e stig in g . I n d ie n in een co m p lex v a n g eb o u w e n e n in ric h tin gen , d ie o p e e n « a a n e e n g e s lo te n te r r e in » z ijn gelegen, d o o r d ezelfd e o n d e rn e m in g , v e rsc h ille n d e so o rte n b e d rijv e n w o rd e n u itg e o e fe n d , w o rd t d i t com plex n ie tte m in als é é n v e s tig in g b e sc h o u w d en als zo d anig g eteld . D e tijd e lijk e w e rv e n v a n een b o u w o n d ern e m in g w o rd e n n ie t b e sch o u w d als a fz o n d e rlijk e v e stig in g e n z o d a t sle c h ts é é n en k el te lfo rm u lie r o p h e t h o o fd k a n to o r m o e st w o rd e n in g e v u ld .

e)

W erk m a n

W e rk m a n is d eg en e d ie als zo d a n ig o n d e rw o rp e n is a a n d e m a a ts c h a p p e lijk e z e k erh eid . f)

L eerjon gen o f -m eisje

E r w o rd t ee n o n d e rsc h e id g e m a a k t tu s s e n d e lee rjo n g e n s (-m eisjes) m e t een d o o r d e o v e rh e id e rk e n d e le e ro v e re e n k o m st e n d e ov erig en . g) H elp er D e h e lp e r is een lid v a n h e t g ezin v a n h e t b e d rijfs h o o fd d ie deze la a ts te h e lp t b ij d e u ito e fe n in g v a n z ijn bero ep . h ) H u isa rb eid er H u is a rb e id e r is h ij, d ie th u is o f in e en eigen o f d a a rto e g e h u u rd e w e rk p la a ts o f in ee n lo k a a l w a a rin h ij een ru im te h u u r t (o p e n b are w e rk p la a ts), k ra c h te n s een u itd ru k k e lijk e o f stilz w ijg e n d e o v e re e n k o m s t, v o o r éé n o f m e er p a tro o n s w e rk t z o n d e r re c h ts tre e k s m e t d e v e rb ru ik e r in b e tre k k in g te s ta a n .

D e a d m in is tra tie v e d ie n s te n v a n e e n o n d e rn e m in g d ie n ie t g e v e stig d z ijn o p d e p la a ts (e n ) w a a r d e h a n d e ls- e n n ijv e rh e id s b e d rijv ig h e d e n w o rd en u itg e o e fe n d , w e rd e n als a fz o n d e rlijk e v e stig in g e n besch o u w d .

B ij d e in d e lin g v a n d e h u isa rb e id e rs n a a r v e s ti g in g m o e t m e n e r re k e n in g m ee h o u d e n d a t zij v o o r m e e r d a n ee n b e d rijfsh o o fd k u n n e n w e rk e n e n d a t so m m ig en o n d e r h e n m e e r d a n eens k u n n e n g e te ld z ijn . D a a ro m h e e ft m e n deze g ro e p « p ro m em o rie » v e rm e ld in ta b e l 1-19 (r.-t.).

O efende e e n v e s tig in g v e rsc h e id e n e so o rte n b e d rijv e n u it d a n w e rd zij g e ra n g s c h ik t n a a r v o o rn a a m s te . D it la a ts te w e rd b e p a a ld o p g ro n d h e t a a n ta l w e rk z a m e p e rso n e n o f v a n d e w a a rd e d e o m zet.

3. N a a m lijst van de activiteiten

van het van van

b) T ew erkgestelde perso n en A ls « te w e rk g e ste ld e p e rso n e n » m o e te n w o rd en be sc h o u w d alle p e rso n e n d ie in d e v e stig in g , een a c tiv i te i t u ito e fe n e n . H ie ro n d e r z ijn b e g re p e n : d e b ed rijfsh o o fd e n , d e b e d ie n d e n , d e w e rk lie d en (exclu sie f d e h u isa rb e id e rs), d e le e rjo n g e n s e n d e a l d a n n ie t bezo ld ig d e h e lp e rs. -

I n d e n a a m lijs t, d ie g e b ru ik t w e rd v o o r d e in d e lin g v a n d e s ta tis tis c h e een h ed en , w e rd e n d e a c tiv i te ite n in g e d ee ld in b e d rijfs ta k k e n e n -klassen. D eze in d elin g b e r u s t o p d e I n te r n a tio n a le s ta n d a a r d b e d rijfsin d e lin g v a n d e O .V .N .

T a b e l 1-19 (r.-t.) — In d e lin g

va n de vestig in g en n a a r b ed rijfsk la sse en n a a r de sociale sta tu s en het geslacht va n de tew erkgestelde p erso n en

c) B e d rijfsh o o fd

A ls b e d rijfsh o o fd w o rd t b e sch o u w d d e p erso o n d ie d e d a g e lijk se leid in g h e e ft v a n een v estig in g . A ls b e d rijfsh o o fd w o rd e n d u s b e sc h o u w d : — d e v o o r eig en re k e n in g in een v e stig in g w erk en d e e ig e n a a r o f m e d e -e ig e n a a r ; — d e in d ie n s tv e rb a n d w e rk e n d e p e rso o n d ie de le id in g h e e ft v a n een v e stig in g , zoals d e b e h e e rd e rd ire c te u r, d e d ire c te u r, d e z a a k v o e rd e r, d e filiaal h o u d e r, e n z ... d) B ed ien d e

T a b e l 1-20 (r.-t.) — In d e lin g n a a r b ed rijfsk la sse en p erso n en

va n de vestig in g en het a a n ta l tew erkgestelde

T a b e l 1-21 (r.-t.) — G eografische

T a b e l 1-22 (r.-t.) — In d e lin g

B e d ie n d e is d eg en e d ie als zo d a n ig o n d e rw o rp e n is a a n d e m a a ts c h a p p e lijk e zek e rh e id . O ok d e h a n delsreizig ers e n v e rte g e n w o o rd ig ers o n d e rw o rp e n a a n d e m a a ts c h a p p e lijk e z e k e rh e id z ijn h ie ro n d e r b e g re p e n .

in d e lin g

va n

de

vestig in g en

van n a a r b ed rijfsk la sse en p ro v in c ie

T a b e l 1-23 (r.-t.) — I n d e lin g

de

vestig in g en

va n de vestig in g en n a a r b ed rijfsk la sse en ju r id is c h e vorm

— 209 —


B lz

A. A lgem en e tellin g van de

bevolkin g op 31 d ecem ber 1961 U itg e s tr e k th e id v a n het g ro n d g e b ie d e n b e la s tb a a r in k o m e n v a n d e g ro n d e n d e g e b o u w e n .............................. L oop v a n de B elg isch e b e v o lk in g tijd e n s d e p e rio d e 1846-1970 ................................. I n d e lin g v a n d e b e v o lk in g n a a r p ro v in c ie ........................ O p p e rv la k te , b e v o lk in g s cijfer e n - d ic h th e id .............. I n d e lin g v a n d e b e v o lk in g o n d e r d e g e m e e n te n , n a a r ra n g o rd e v a n h u n a a n ta l i n w o n e r s ................................... In d e lin g v a n d e b e v o lk in g n a a r le e ftijd sg ro e p .............. I n d e lin g v a n d e b e v o lk in g naar ta a lg e b ie d , le e ftijd e n g e s l a c h t .............................. I n d e lin g v a n d e v re e m d e lin g e n n a a r n a tio n a lite it . . . A a n ta l g e z in n e n n a a r ty p e e n s a m e n ste llin g ................... A a n ta l fa m ilie k e rn e n n a a r ty p e e n a a n ta l le d e n ............ B e v o lk in g n a a r v e rb lijf p la a ts , socio-professionele s ta tu s e n g e s la c h t ................ B e ro e p sb e v o lk in g n a a r b e d rijfsk la sse , g e s la c h t e n so ciale s ta tu s ............................ B e ro e p sb e v o lk in g (ex clu s ie f w e rk lo zen e n m ilicien s) n a a r v e rb lijfp la a ts , a c tiv i t e i t e n g e s la c h t .......................

I - 1 (r.-t.)

583

1 - 2 (r.-t.)

584

1 - 3 (r.-t.)

584

1 - 4 (r.-t.)

585

1 - 5 (r.-t.)

585

1 - 6 (r.-t.)

586

1 - 7 (r.-t.)

586

1 - 8 (r.-t.)

587

I - 9 (r.-t.)

588

1-10 (r.-t.)

589

1-11 (r.-t.)

590

1-12 (r.-t.)

1-13 (r.-t.)

592

596

Nr

A lg em een o v e rz ic h t v a n d e geografische m o b ilite it d e r a r b e id s k r a c h te n ..................... W o o n fo re n se n n a a r v e rv o e r m id d e l e n r e i s d u u r ................ B e v o lk in g v a n 14 ja a r e n o u d e r, d ie g een o n d erw ijs m e e r v o lg t, n a a r d e a a rd v a n h e t g e n o te n o n d e rw ijs e n n a a r g e tu ig s c h rift, d ip lo m a o f b r e v e t v a n v o lto o id e s tu d ië n (hoogste n iv e a u ) . . . G e b o u w e n te llin g ................... W o n in g te llin g ........................

Blz

1-14 (r. -t.)

598

1-15 (r. -t.)

599

1-16 (r. -t.) 1-17 (r. -t.) 1-18 (r. -t.)

600 602 604

1-19 (r.-t.)

606

1-20 (r.-t.)

608

1-21 (r.-t.)

609

1-22 (r.-t.)

610

1-23 (r.-t.)

612

B . H an d els-

en nijverh eid stellin g op 31 d ecem ber 1961

In d e lin g v a n d e v e stig in g e n n a a r b e d rijfsk la sse e n n a a r de sociale s ta tu s e n h e t g e sla c h t v a n d e te w e rk g e ste ld e p e r so n e n .......................................... In d e lin g v a n d e v e stig in g e n n a a r b e d rijfsk la sse e n h e t a a n ta l te w e rk g e ste ld e p e r so n e n .......................................... G eografische in d e lin g v a n d e v e stig in g e n ........................ In d e lin g v a n d e v e stig in g e n n a a r b e d rijfsk la sse e n p r o v in c ie ........................................ In d e lin g v a n d e v e stig in g e n n a a r b e d rijfsk la sse e n j u r i d isch e v o rm ............................

II. — Gezinsbudgetonderzoek - 1961 Bron : Bibliografie :

N a tio n a a l In s titu u t voor de S ta tistie k ( N . I . S . ) .

o • H et gezinsbudgetonderzoek » — '1 9 6 1 . Sta tistisch T ijd s c h r ift v a n het N .I .S .» jiili-a u g u stu s 1963, n ° 7-8, 49 e ja a rg a n g .

I n d e lo o p v a n h e t ja a r 1961 o rg a n ise e rd e h e t N .I.S . e e n b u d g e to n d e rz o e k b ij g e z in n e n w a a rv a n h e t h o o fd re s p e c tie v e lijk a rb e id e r, b e d ie n d e o f n ie t a c tie f w as. D e g e p u b lic e e rd e u itk o m s te n h e b b e n b e tre k k in g o p d e p e rio d e v a n 22 ja n u a r i 1961 t o t 20 ja n u a r i 1962 e n o p 1.579 g e z in n e n d ie als v o lg t w a re n in g e d e e ld : 480 g e z in n e n v a n b e d ie n d e n , 764 g e z in n e n v a n a rb e id e rs en 335 g e z in n en w a a r v a n h e t g e z in sh o o fd n ie t a c tie f w as. D e u itk o m s te n v a n h e t o n d e rz o e k s te u n e n op ee n v o lled ig e o p g a v e v a n alle tr a n s a c tie s in gereed g e ld v a n d e b e tr o k k e n g e z in n e n alsm e d e o p een b e p a a ld a a n ta l v a n b e la n g g e a c h te v e rric h tin g e n in n a tu r a . D e v e rric h tin g e n in n a t u r a m e t d e rd e n z ijn alle z o n d e r o n d e rsc h e id o p g en o m en ; d e t r a n s a c tie s in v e r b a n d m e t e ig e n p r o d u k tie w e rd e n d a a re n te g e n b e p e r k t t o t d e p r o d u k te n v a n la n d b o u w , tu in b o u w e n v e e te e lt. D e a n d e re d o o r h e t gezin g e p ro d u c e e rd e g o e d e re n (k led in g b ijv o o rb e eld ) e v e n a ls d e h e rste llin g e n , z ijn d u s n ie t in a a n m e r k in g g en o m en . E r is re k e n in g g e h o u d e n m e t een ra m in g v a n d e h u u rw a a rd e v a n d e w o n in g e n b e tr o k k e n d o o r h u n e ig e n a a r o f d o o r g e z in n e n die k o ste lo o s o f te g e n v e rm in d e rd e p rijs g e h u isv e st zijn . B ij d e p u b lik a tie v a n d e u itk o m s te n w e rd e n de g e z in n e n o n d e rv e rd e e ld in e n k ele h o m o g en e g ro ep e n g e d e fin ie e rd o p g ro n d v a n h u n h o o fd k e n m e rk en .

T a b e l I I - l (r.-t.) — S tru c tu u r v a n h et budget va n arbeidersgezin n en , bedien den gezin n en en g ezin n en v a n n iet-actieven on derscheiden n a a r de grootte v a n het in k o m en

T a b e l I I - 2 (r.-t.) — H e t budget va n

acht groepen a rbeiders- en bedien den gezin n en on derscheiden n a a r grootte en a a n ta l ko stw in n ers

O m d e u itw e rk in g v a n d e o n g elijk e sa m e n ste llin g v a n d e g e z in n e n te n e u tra lis e re n , z ijn d e g em id d e l

d e ja a rlijk s e o n tv a n g s te n b e re k e n d p e r v e rb ru ik s ee n h e id (« d e q u e t ») v a n d e sc h a a l v a n E n g e l. I n d ie sc h a a l w o rd t h e t v e rb ru ik v a n h e t p a sg e b o re n k in d g e lijk g e ste ld a a n 1. T o t d e le e ftijd v a n 25 ja a r v o o r d e m a n n e n e n v a n 20 ja a r v o o r d e v ro u w e n w o rd t e r p e r ja a r 0,1 q u e t a a n to eg ev o eg d . D e sa m e n ste llin g v a n h e t g e z in sb u d g e t o m v a t d rie b e s ta n d d e le n : h e t b e sc h ik b a re in k o m e n , h e t v e r b ru ik e n d e b e sp a rin g e n . H e t beschikbare in k o m en o m v a t, e n e rz ijd s, h e t in k o m e n u i t econom ische a c tiv ite it e n v e rm o g e n en, a n d e rz ijd s, h e t in k o m e n u i t sociale v e rz e k e rin g e n e n d e in k o m e n so v e rd ra c h te n . B e h a lv e deze b e sta n d d e le n w e rd e n no g o p g e te k e n d d e b ijd ra g e n v a n d e g ezin sled en d ie sle c h ts e en d eel v a n h u n in k o m e n a fs ta a n alsm e d e som m ige o n tv a n g e n o f b e ta a ld e o v e rd ra c h te n d ie n ie t in v e rb a n d k o n d e n w o rd e n g e b ra c h t m e t e e n v a n d e b e s ta n d d e le n v a n h e t in k o m e n (o n d erh o u d sg e ld en , enz.). O n d e r co n su m p tie d ie n e n te w o rd e n v e r s ta a n alle d o o r h e t a a n h e t o n d e rzo ek m e d e w e rk e n d e g ezin v e r b ru ik te g o ed eren e n d ie n ste n , o n g e a c h t o f h e t g ezin d ie g o ed e re n e n d ie n ste n z e lf b e ta a ld o f g e p ro d u c e e rd h e e ft o f d a t zij d o o r d e rd e n w e rd e n g e sch o n k en . D a a r u it v o lg t d a t d e g o e d ere n e n d ie n ste n die d o o r h e t gezin g e k o c h t o f g e p ro d u c e e rd m a a r n a d ie n a a n d e rd e n g esch o n k e n w e rd e n n ie t in h e t v e r b ru ik m o c h te n w o rd e n o p g enom en. D e b esp a rin g en (of d e o n ts p a rin g e n ) w e rd e n g e d e fin ieerd als h e t sald o v a n alle v e rric h tin g e n d ie b e tre k k in g h e b b e n n o c h op h e t in k o m e n n o c h o p h e t v e rb ru ik . M eer b e p a a ld , b e sp a rin g e n = n ie t-c o n su m p tie v e u itg a v e n — o n tv a n g s te n a n d e rs d a n de in k o m en s, e n o n ts p a rin g e n = o n tv a n g s te n a n d e rs d a n d e in k o m e n s — n ie t-c o n su m p tie v e u itg a v e n . H e t s ta tis tis c h v ersc h il is d e afw ijk in g tu s s e n de to ta le o n tv a n g s te n e n d e to ta le u itg a v e n .

G epubliceerde tabellen Nr S tr u c tu u r v a n h e t b u d g e t v a n a rb e id e rsg e z in n e n , b e d ie n d e n g e z in n e n en ge z in n e n v a n n ie t-a c tie v e n o n d e rsc h e id e n naar de g ro o tte v a n h e t in k o m e n . . I I - l (r.-t.)

B lz

Nr H e t b u d g e t v a n a c h t g ro e p e n a rb e id e rs- e n b e d ie n d e n g e z in n e n o n d e rsc h e id e n n a a r g ro o tte e n a a n ta l k o s t w in n e rs ..................................... I I - 2 (r.-t.)

614

— 211 —

Blz

616

III. — Inventaris van de goederen van de Staat op 31 december 1966 A rtik e l 72 v a n d e w e t v a n 28 ju n i 1963 t o t w ijzi g in g e n a a n v u llin g v a n d e w e tte n b e tre ffe n d e de b o e k h o u d in g v a n h e t R ijk (B elgisch S ta a ts b la d v a n 31 ju li 1963) b e p a a lt d a t d e M in iste r v a n F in a n c ië n p e rio d ie k d e in v e n ta ris o p m a a k t v a n d e b e s ta n d d e le n v a n h e t R ijk s p a trim o n iu m . H o o fd d o el v a n d ie in v e n ta ris is te d ie n e n a ls g ro n d sla g v a n d e b o e k h o u d in g v a n h e t R ijk s p a trim o n iu m d ie k ra c h te n s d ezelfd e w e t v a n 28 ju n i 1963 m o e t w o rd e n b ij gehouden. H e t B e s tu u r v a n R e g is tr a tie e n D o m ein en , b ijg e s ta a n d o o r een a d v is e re n d e com m issie v a n te c h n ic i, d e z o g e n a a m d e « In v e n ta ris c o m m issie », in g e ste ld b ij h e t M in iste rie v a n F in a n c ië n , is m e t de o p ste llin g v a n d e in v e n ta ris b e la st. T abel I I I - l

(r.-t.) — S yn o p tisc h e tabel bestan ddelen v a n het S ta a tsp a tr im o n iu m

va n

g o ed e re n v a n h e t R ijk d ie b e h e e rd w o rd e n d o o r d ie n s te n w elke g een eigen re c h tsp e rso o n lijk h e id h e b b e n . D eze b e p e rk in g k o m t te g e m o e t a a n h e t s tre v e n v a n d e w e tg e v e r om d e n o o d zak e lijk e c o rre la tie v a n d e in v e n ta ris e n e rz ijd s e n d e b o e k h o u d in g v a n h e t p a trim o n iu m a n d e rz ijd s in a c h t te n em en . D e v e re is te n v a n d e m acro -eco n o m isch e a n a ly se in a a n m e rk in g n e m e n d e n om som m ige v e rg e lijk in g e n tu s s e n d e te g en w o o rd ig e in v e n ta ris e n d e v o o r g a a n d e m o g elijk te m a k e n , h e e ft d e In v e n ta ris c o m m issie evenw el g em e en d a fz o n d e rlijk a a n w ijzig in g en t e m o e te n v e rstre k k e n b etre ffe n d e d e a c tiv a en p a ssiv a v a n d e z elfstan d ig e in ste llin g e n . E e n o n d e rsch eid w e rd g e m a a k t tu s s e n , e n e rzijd s, d e in ste llin g e n w a a rv a n h e t p a trim o n iu m v rij is v a n ied e re b ijz o n d e re la s t en, a n d e rz ijd s, d ie w a a rv a n d e g o ed e ren een sp eciale b e ste m m in g h e b b e n die b e tre k k in g h e e ft op p a rtic u lie re b ela n g en . A lleen de ee rste , w a a rv a n h e t p a trim o n iu m sa m e n v a lt m e t d a t v a n h e t R ijk , z ijn in a a n m e rk in g g en o m en . I n o v e r e e n ste m m in g m e t d e w erk w ijze d ie gev o lg d w o rd t v o o r d e n a tio n a le b o e k h o u d in g , w e rd e n zij o n d e r g e b ra c h t in tw ee ca te g o rie ën : d e in ste llin g e n m e t b e d rijfs k a ra k te r e n d e in ste llin g e n v a n a d m in is tra t ie f b eh eer. H u n n e tto te g o e d w o rd t, in b eg in sel, op d e in v e n ta ris o v e rg e b ra c h t v o o r z ijn b o e k w a a rd e b e r e k e n d op g ro n d v a n d e b a la n se n op 31 d e c e m b e r 1966. D e in ste llin g e n w a a rv a n h e t p a trim o n iu m n ie t s a m e n v a lt m e t d a t v a n h e t R ijk w e rd e n p ro m em o rie o p g e te k e n d . H e t g a a t in h o o fd z a a k om : 1. d e A S L K ; 2. de K o n in k lijk e sch en k in g ; 3. d e A cad em ies v o o r S chone K u n s te n , L e tte re n , W e te n sc h a p p e n , enz. 4. d e in ste llin g e n v o o r sociale b ijs ta n d , v e rz e k e rin g e n v o o rzie n in g ; 5. d e ta lrijk e in ste llin g e n v o o r sociale z e k erh e id die een ro l sp e le n in h e t k a d e r v a n d e v e rp lic h te stelsels te n g u n s te v a n d e in B elgië w e rk za m e lo o n tre k k e n d e n en z elfsta n d ig en .

de

O p e n k ele m in d e r b e la n g rijk e w ijzig in g en n a, v e re is t d o o r d e e v o lu tie v a n d e a d m in is tra tie v e o rg a n isa tie , s te m t h e t sc h e m a v a n d e in v e n ta ris o v e r een m e t d a t v a n d e v o o rg a a n d e . O v er h e t alg em een is d e in v e n ta ris o p g e ste ld v o lg en s d e d ire c te m e th o d e (tellin g , ra m in g ) e n n ie t v o lg en s b o e k h o u d m e th o d e s. H ij o m v a t alle o n ro e re n d e en ro e re n d e g o ed eren v a n h e t R ijk s p a trim o n iu m , m e t u itz o n d e rin g v a n de v e rb ru ik s g o e d e re n e n d ie w elke, z o n d e r o n m id d e llijk te n ie t te g a a n , z e e r sn e l in w a a rd e v e rm in d e re n . O n d e r R ijk s p a trim o n iu m v e r s ta a t m e n h e t v e rm o g en b e s te m d v o o r d e d ie n s te n v a n d e alg em en e a d m i n is tr a tie v a n h e t R ijk , v o o r d e s ta a ts b e d rijv e n e n v o o r d e d ie n s te n v a n h e t R ijk m e t a fz o n d e rlijk b eh eer, m e t u its lu itin g v a n d e g o e d e re n d ie ofw el to e b e h o re n a a n d e n a tio n a le d ie n s te n d ie e e n a n d e re re c h ts p e rso o n lijk h e id h e b b e n d a n d ie v a n d e S ta a t, ofwel t o t d e la g e re o v e rh e id en t o t d e in ste llin g e n die e rv a n a fh a n g e n . D e ra m in g e n v a n d e a c tiv a e n p a s s iv a z ijn g e m a a k t o p g e m a tig d e e n v e ra n tw o o rd e g ro n d slag e n . D e w erk w ijze e n d e ric h tlijn e n d ie v o o r d e ra m in g g e b r u ik t w e rd e n b ij h e t o p ste lle n v a n d e in v e n ta risse n a a n h e t e in d e v a n 1947 e n 1966 w a re n ev en w el a a n zie n lijk v e rsc h ille n d . D it h e e ft t o t gev o lg d a t h e t v rijw e l o n m o g e lijk is d e to ta le u itk o m s te n e n de d e ta ils v a n d e tw e e in v e n ta ris s e n o p b eh o o rlijk e w ijze te v e rg e lijk e n .

T a b e l I I I - 3 (r.-t.) — B a la n s v a n het verm ogen der o p en b a re, sem i-o p en b a re en p r iv a te in ste llin g en werlczaam in het verban d va n de B elgisch e verp lich te sociale-zekerh eidsregelin gen voor w erk n em ers en zelfsta n d ig en

D e b e d ra g e n v a n d e d iv e rse a c tiv a e n p a ssiv a v a n deze b a la n s z ijn in g e d ee ld n a a r h u n a a r d en n a a rg e la n g h e t g a a t om c e n tra le in ste llin g e n d ie alle o p e n b a a r z ijn o f p rim a ire in ste llin g e n d ie in h o o fd z a a k se m i-o p e n b a a r o f p r iv a a t zijn.

T a b e l I I I - 2 (r.-t.) — T o esta n d der zelfstan d ig e i n stellin gen

D e w e t v a n 28 ju n i 1963 s c h rijft s le c h ts v o o r d a t e r een in v e n ta ris m o e t w o rd e n o p g e m a a k t v o o r de

Ie tabellen Nr

B lz

S y n o p tisc h e ta b e l v a n de b e s ta n d d e le n van het S ta a ts p a t r im o n iu m .............. I I I - l (r.-t.)

618

T o e s ta n d d e r z e lfsta n d ig e i n s t e llin g e n ...............................

619

I I I - 2 (r.-t.)

—

Nr B a la n s v a n h e t v erm o g en d e r op e n b a re , sem i-o p en b a re en p riv a te in stellin g e n , w e rk z a a m in h e t v e rb a n d v a n de B elgische v e rp lic h te sociale - z e k e rh eid sreg elin gen v o o r w e rk n e m e rs en ze lfsta n d ig e n .......................... I I I - 3 (r.-t.) 2 1 3

—

B lz

620

Drukkerij Van Muysewlnkel -1140 Brussel

N ATIO N ALE BANK VAN BELGIË

Recommend Documents