VRT Symposium, 28 mei 2013
mr. Jilles van Zinderen • Advocaat bij Broekman Advocaten, Laren; • Focus op bomen en wet; • Schade, aansprakelijkheid, eigendom, burengeschillen, Wabo, Boswet, FFW; • Webmaster Bomenrecht.nl; • Twitter @bomenrecht, @jvanzinderen.
VRT Symposium, 28 mei 2013
(de waardering van ) Schade aan Bomen Actualiteiten en Jurisprudentie
Schade door bomen
VRT Symposium, 28 mei 2013
Schade aan bomen
VRT Symposium, 28 mei 2013
Schade aan bomen
VRT Symposium, 28 mei 2013
Schade aan bomen
VRT Symposium, 28 mei 2013
Vijf voorwaarden voor schadevergoeding bij 6:162 BW 1 2 3 4 5
Onrechtmatigheid in algemene zin; Schuld/toerekenbaarheid aan de dader; Schade; Causaliteit; Relativiteit.
VRT Symposium, 28 mei 2013
1: Onrechtmatigheid in algemene zin Inbreuk op andermans eigendom
VRT Symposium, 28 mei 2013
2: Schuld/toerekenbaarheid In hoeverre is de onrechtmatige daad verwijtbaar?
- Omstandigheden van het geval; - Rechtvaardigingsgrond - Kwalitatieve aansprakelijkheid
VRT Symposium, 28 mei 2013
3: Schade 6:96 BW Vermogensschade • Geleden verlies en gederfde winst; • Redelijke kosten ter voorkoming of beperking van verdere schade; • Redelijke kosten ter vaststelling van schade en aansprakelijkheid; • Redelijke kosten ter voldoening buiten rechte. Immateriële schade? VRT Symposium, 28 mei 2013
4: Causaal verband 6:98, 6:99 BW • In hoeverre heeft de gedraging van A bijgedragen in het ontstaan van de schade van B? • Conditio sine qua non: voorwaarde zonder welke het gevolg niet ingetreden zou zijn;
VRT Symposium, 28 mei 2013
5: Relativiteit 6:163 BW Geen verplichting tot schadevergoeding bestaat, wanneer de geschonden norm niet strekt tot bescherming tegen schade zoals de benadeelde die heeft geleden. HR 17 januari 1958, NJ 1961/568 Beukers/Doornbos: ongediplomeerde tandarts
VRT Symposium, 28 mei 2013
Schadevergoeding op grond van specifiek artikel • Telecommunicatiewet Art. 5.7, lid 1: …vergoedt aan degene op wie de gedoogplicht rust de schade voortvloeiende uit de aanleg, instandhouding of opruiming van kabels.
• Onteigeningswet • Landinrichtingswet (ruilverkaveling) Art. 210, lid 2, sub c, sub 2 Jo. art 24 Regeling herverkaveling: ….de waarde in het maatschappelijk verkeer
• Vraatschade: art 84 Ffw VRT Symposium, 28 mei 2013
Schadevergoeding op grond van een overeenkomst Opnemen in overeenkomst van opdracht: - Taxatiemethode, taxateur en vergoeding waardeverschil overeenkomen; - Waarde van te voren taxeren; - Beschermingsmaatregelen afspreken; - Waarde na de werkzaamheden opnieuw taxeren. - Alternatief: vast bedrag per schade/boom VRT Symposium, 28 mei 2013
Hoe hoog is de schade? • Marktwaarde • Vervangingswaarde (functie) • Abstracte berekening Tot 2006 Methode Raad/Verbeterde MR Vanaf 2005 Nederlandse Vereniging van Taxateurs van Bomen (1993) VRT Symposium, 28 mei 2013
Schade is getaxeerd. En nu? • Veroorzaker aansprakelijk (laten) stellen: - schriftelijk (aangetekend) - zo snel mogelijk;
• Geen vrijwillige betaling? Sommeren, dagvaarden, beslag; • Verzekeraar (Waarborgfonds Motorverkeer)
VRT Symposium, 28 mei 2013
Waarheidsvinding • In het strafrecht een actieve rol voor de rechter; • In civiele zaken bepalen partijen omvang van geding; • Drie meter hoge boom kan in de procedure vijf meter zijn; • Onbetwiste feiten staan vast, bij betwisting wellicht bewijsopdracht • Tegenwoordig actievere rol rechters; comparitie, interpretatie, feit van algemene bekendheid VRT Symposium, 28 mei 2013
Rol van de deskundige • De feiten zijn al door de trechter gegaan; • Eén of meer feiten moet worden bewezen; • Partijen en rechter stellen de vragen op; • Er wordt specifieke kennis ingeschakeld voor specifiek deze vragen;
VRT Symposium, 28 mei 2013
Voorlopig deskundigenbericht • Rapport van deskundige vóór dagvaarding • Kan inhoudelijk geschil voorkomen • Laagdrempelig • Toch dagvaarden? Rapport is dan van grote waarde
VRT Symposium, 28 mei 2013
Aandachtspunten bij deskundigenbericht -
Beantwoord de vragen gemotiveerd Probeer bondig te blijven Probeer jargon te vermijden Een rapport moet begrijpelijk zijn voor een leek/rechter
VRT Symposium, 28 mei 2013
Jurisprudentie Verhaal van schade aan publieke bomen • Rechtbank Dordrecht 5 augustus 1992: waarde van gemeentebomen in het handelsverkeer is nihil; • Gerechtshof ‘s-Gravenhage 23 maart 1995 (VR 1996/29): ook bomen langs de openbare weg vertegenwoordigen een zekere (economische) waarde
• Geen concrete schade omdat de bomen er nog prima bij stonden, alleen herstelkosten vergoed. “Door reparatie is zaak hersteld” VRT Symposium, 28 mei 2013
Drie rapporten en de rechter • Rb Rotterdam 28 juli 2010 (LJN: BN7109) en 28 maart 2012 (LJN: BW0836); • Multi Keuken & Bad BV laat heesters en 9 moeraseiken van gem. Maassluis “snoeien” • Pius Floris/gemeente: €105k (alles vervangen) • Copijn/MKB: €43k (alles vervangen) • Rb: 3de rapport; herstellen, anders vervangen. Omvang huidige bomen uitgangspunt • Boomtotaalzorg: €49k (3 van de 9 zijn te herstellen)
VRT Symposium, 28 mei 2013
Drie rapporten en de rechter • Rb Rotterdam 28 juli 2010 (LJN: BN7109) en 28 maart 2012 (LJN: BW0836); • Multi Keuken & Bad BV laat heesters en 9 moeraseiken van gem. Maassluis “snoeien” • Pius Floris/gemeente: €105k (alles vervangen) • Copijn/MKB: €43k (alles vervangen) • Rb: 3de rapport; herstellen, anders vervangen. Omvang huidige bomen uitgangspunt • Boomtotaalzorg: €49k (3 van de 9 zijn te herstellen) • Rechter: herstel door 12 jaar begeleidingssnoei duurt te lang: alles vervangen: €63k VRT Symposium, 28 mei 2013
De laanboomkweker en de specht • Afdeling Bestuursrechtspraak Raad van State, 9 januari 2013 (LJN: BY7999); • Spechten veroorzaken schade aan bomen; • Kweker doet beroep op faunafonds; • In Handboek Faunaschade staan eisen ter voorkoming of beperking van schade • Toetsingsmoment is besluit op bezwaar
VRT Symposium, 28 mei 2013
De laanboomkweker en de specht • Afdeling Bestuursrechtspraak Raad van State, 9 januari 2013 (LJN: BY7999); • Spechten veroorzaken schade aan bomen; • Kweker doet beroep op faunafonds; • In Handboek Faunaschade staan eisen ter voorkoming of beperking van schade • Toetsingsmoment is besluit op bezwaar; • i.c. 1 knalapparaat te weinig: geen vergoeding
VRT Symposium, 28 mei 2013
Onteigening van de erfpachter • Hoge Raad 11 januari 2013 (LJN: BY2240) • Staat onteigent een aantal hectare grond waarop een pachter bomen teelt; • Pachter wil prijs per boom, getaxeerd op moment verkooprijpheid • Rb (en deskundigen); 1,3% areaal zou dan 13,6%-40% van jaarresultaat zijn. Niet elke boom individueel maar hele opstand: €2.000k;
VRT Symposium, 28 mei 2013
Onteigening van de erfpachter • Hoge Raad 11 januari 2013 (LJN: BY2240) • Staat onteigent een aantal hectare grond waarop een pachter bomen teelt; • Pachter wil prijs per boom, getaxeerd op moment verkooprijpheid • Rb (en deskundigen); 1,3% areaal zou dan 13,6%-40% van jaarresultaat zijn. Niet elke boom individueel maar hele opstand: €2.000k; • HR: Geen cassatie (oftewel Rb heeft gelijk) VRT Symposium, 28 mei 2013
Prachtige uitspraak Die ik niet ga behandelen…
VRT Symposium, 28 mei 2013
De Bomen van de Golfclub rechtbank Den Haag 3 april 2013, LJN:BZ9585
• Door wegverbreding en aanleg matrixborden beschadigen 6 bruine beuken onherstelbaar • 6:99 BW, meervoudige causaliteit: provincie (wegverbreding) en rijk (plaatsen matrixborden) hoofdelijk aansprakelijk • Schade: €45k (waardevermindering gebaseerd op stichtingskosten tot functievervulling; wegnemen zicht en natuurlijke omgeving)
VRT Symposium, 28 mei 2013
De Bomen van de Golfclub rechtbank Den Haag 3 april 2013, LJN:BZ9585
• Door wegverbreding en aanleg matrixborden beschadigen 6 bruine beuken onherstelbaar • 6:99 BW, meervoudige causaliteit: provincie (wegverbreding) en rijk (plaatsen matrixborden) hoofdelijk aansprakelijk • Schade: €45k (waardevermindering gebaseerd op stichtingskosten tot functievervulling; wegnemen zicht en natuurlijke omgeving) • Rb: nog een deskundigerapport nodig omdat beuken niet te herplanten zijn VRT Symposium, 28 mei 2013
NVTB en de emoties Rechtbank Leeuwarden 27 februari 2013 LJN: BZ7027
• A heeft onrechtmatig bomen en struiken van B beschadigd; materiële en immateriële schade? • Veel kritiek op deskundige • Partijen hebben geen bezwaar geuit tegen NVTB methodiek die deskundige heeft gebruikt • Rb volgt de deskundige en hanteert de methode: €48k schadevergoeding • Geen ruimte voor immateriële schadevergoeding VRT Symposium, 28 mei 2013
De Klimop-zaak Rechtbank Amsterdam, 18 augustus 2010 • Oude hedera helix wordt doorgezaagd in opdracht van buren • NVTB Taxatie: €3.772,65
VRT Symposium, 28 mei 2013
De Klimop-zaak Rechtbank Amsterdam, 18 augustus 2010 • Oude hedera helix wordt doorgezaagd in opdracht van buren • NVTB Taxatie: €3.772,65 • Rechter (mr. F.P.L.M. Vennix): €500,-Getaxeerde nazorg- en beheerkosten zijn exorbitant hoog. De schade moet worden bepaald o.b.v. de aanschafkosten van een reeds meerdere jaren uitgegroeide hedera…
VRT Symposium, 28 mei 2013
Jilles van Zinderen www.broekmanadvocaten.nl www.bomenrecht.nl
[email protected]
LinkedIn: http://nl.linkedin.com/in/vanzinderen Twitter: @jvanzinderen @bomenrecht
VRT Symposium, 28 mei 2013