Monitor Haagse Lerarenbeurs peildatum januari 2015
Den Haag, april 2015
1
Introductie
In december 2011 deed De Rode Loper onderzoek naar het percentage onbevoegd gegeven lessen in de Haagse regio.1 Uit dat onderzoek met een steekproef van acht scholen bleek dat 15% van de lessen werd gegeven door nog-‐onbevoegde docenten. Daarnaast werden in kleine percentages lessen verzorgd door zogenoemde onderbevoegde leraren, bijvoorbeeld leraren met een tweedegraads bevoegdheid die lesgeven in de bovenbouw van havo/vwo. In januari 2014 inventariseerden we bij alle schoolbesturen in de Haagse regio het aantal onbevoegde leraren.2 Daaruit bleek dat van de 2083 leraren die werkzaam zijn in deze regio 260 nog onbevoegd waren. 202 van hen studeerden voor een bevoegdheid. Om uiteenlopende redenen studeerden 58 onbevoegde leraren (nog) niet. Voor de Haagse wethouder van onderwijs was het onderzoek van december 2011 aanleiding geld vrij te maken voor de Haagse Lerarenbeurs. Het is immers overduidelijk dat de kwaliteit van het onderwijs bepaald wordt door de kwaliteit van de leraar voor de klas. Een bevoegdheid levert een positieve bijdrage aan die kwaliteit. Sinds 2012 kunnen Haagse leraren die studeren voor een (tweede) lesbevoegdheid in aanmerking komen voor een eenmalige beurs. Doel van de subsidie is het terugdringen van het aantal onbevoegd gegeven lessen op de scholen voor voortgezet onderwijs in Den Haag, Rijswijk en Voorburg/Leidschendam. Leraren krijgen een bedrag op hun rekening gestort wanneer zij aan een aantal voorwaarden voldoen. Bij een fulltime-‐aanstelling bedraagt de beurs € 3.500,-‐. Leraren ervaren de beurs als een blijk van waardering en een steun in de rug. Uit het onderzoek van Sengers3: “De beurs versterkt de professionaliteit van leraren en de leraren voelen zich erkend.” De beurs richt zich op vier groepen: -‐ nog-‐onbevoegde leraren; -‐ leraren met een tweedegraads bevoegdheid die studeren voor een eerstegraads bevoegdheid; -‐ leraren met een tweedegraads bevoegdheid die studeren voor een tweede tweedegraads bevoegdheid; -‐ leraren met een pabo-‐diploma die studeren voor een tweedegraads bevoegdheid.
1 Zie Verslag onbevoegd gegeven lessen in het voortgezet onderwijs regio Den Haag, december 2011. 2 Zie bijlage 1. 3 De Haagse Lerarenbeurs Voortgangsrapportage 2012-‐2013, november 2013.
2
De beurs kan worden toegekend als de volgende voorwaarden zijn vervuld: -‐ De leraar komt niet of niet meer in aanmerking voor de landelijke lerarenbeurs die door de minister van Onderwijs is ingesteld. -‐ De leraar heeft een aanstelling van tenminste 0.3 fte op een van de scholen voor voortgezet onderwijs in Den Haag, Rijswijk of Voorburg/Leidschendam. -‐ De leraar en zijn schooldirectie sluiten een schriftelijke overeenkomst betreffende de voorwaarden waaronder de leraar (een deel van) het toegekende beursbedrag moet terugbetalen. De Haagse Lerarenbeurs wordt breed gewaardeerd en dient als voorbeeld in verschillende gemeentes. De waardering komt allereerst van de leraren zelf, maar ook schoolleiders en schoolbesturen zien dat de motivatie toeneemt om verdere scholing te volgen. Ieder ziet in de beurs een krachtig middel om de kwaliteit van het onderwijs te vergroten door leraren erkenning te geven voor hun inspanningen om hun professionaliteit te versterken.
2
Resultaten
In maart 2015 heeft De Rode Loper alle leraren die een beurs kregen een vragenlijst toegestuurd. Zie bijlage 2. Tussen de tabellen in paragraaf 3 vindt u korte teksten die de respondenten spontaan aan de vragenlijst toevoegden. In de periode van januari 2012 – december 2014 werd in totaal € 403.000,-‐ uitgereikt aan 143 leraren. Het overgrote deel van deze leraren studeert of studeerde voor een eerstegraads bevoegdheid (39) of een tweedegraads bevoegdheid (64). Drie leraren volgden een andere opleiding dan een eerste-‐ of tweedegraads. 53 leraren hebben voor januari 2015 hun opleiding afgerond. 24 van hen behaalden hun eerstegraads bevoegdheid, 29 hun tweedegraads bevoegdheid. 24 leraren spreken de verwachting uit in 2015 hun studie te zullen afronden. In deze periode vertrokken in totaal 22 van de leraren met een beurs uit het Haagse onderwijs. Eén van hen moest een deel van de beurs terugbetalen omdat zij uit eigen keuze vertrok. 13 leraren stopten voortijdig met de studie. Twee van hen betaalden op basis van de gesloten overeenkomst het afgesproken deel van de beurs terug. Met twee leraren die voortijdig stopten wordt overleg gevoerd betreffende de terugbetaling. Negen leraren voldeden aan de voorwaarden, genoemd in de overeenkomt en zijn vrijgesteld van terugbetaling.
3
3
Tabellen Tabel 1 Uitgekeerde beurzen tussen 2012 en december 2014 peildatum 1 jan.’15 afgestudeerd 1ste graads 24 2de graads 29 overige opleidingen -‐ studerend 1ste graads 15 2de graads 35 overige opleidingen 3 voortijdig gestopt 13 niet meer werkzaam in het Haagse onderwijs4 22 geen vragenlijst retour5 2 totaal aantal uitgekeerde beurzen 143
Ik wil u buitengewoon hartelijk danken voor het toekennen van deze beurs. Zonder deze beurs zou ik het niet gered hebben!
Tabel 2 Eerstegraads opleidingen vakken
aantal afgestudeerden
Nederlands Engels Duits Frans klassieke talen wiskunde natuur-‐ & scheikunde biologie economie aardrijkskunde geschiedenis maatschappijleer beeldende vorming drama totalen
4 3 1 2 2 2 4 -‐ 3 -‐ -‐ 1 1 1 24
aantal studerenden vanaf jan. ‘15 4 2 1 1 2 1 1 -‐ 2 -‐ 1 -‐ -‐ -‐ 15
totalen
8 5 2 3 4 3 5 -‐ 5 -‐ 1 1 1 1 39
Ik ben in juni 2014 cum laude afgestudeerd voor mijn eerstegraads bevoegdheid Engels.
4 Van deze groep zijn geen of onvoldoende gegevens van de studievoortgang bekend. 5
Van deze leraren zijn, ondanks herhaalde verzoeken, ten tijde van het verschijnen van de rapportage, geen vragenlijsten binnengekomen.
4
Tabel 3 Tweedegraads opleidingen vakken
aantal afgestudeerden
Nederlands Engels Duits Frans wiskunde natuur-‐ & scheikunde biologie economie aardrijkskunde geschiedenis maatschappijleer mens&techniek technologie&commercie omgangskunde zorg&welzijn consumptieve technieken techniek horeca&voeding muziek techniek en hout AVO totalen
6 5 4 2 3 -‐ 1 1 -‐ -‐ -‐ 1 1 3 1 1 -‐ -‐ -‐ -‐ -‐ 29
aantal studerenden vanaf jan.’15 5 5 1 1 6 1 1 2 1 1 1 1 -‐ 2 1 -‐ 1 2 1 1 1 35
totalen
11 10 5 3 9 1 2 3 1 1 1 2 1 5 2 1 1 2 1 1 1 64
Ik was erg blij met de Haagse Lerarenbeurs! In de paasvakantie rond ik mijn laatste opdracht af en daarna kan mijn afstuderen volgen.
Tabel 4 Overige opleidingen opleiding
totalen
pabo master Leren & Innoveren totaal
2 1 3
aantal aantal studerenden afgestudeerden 2 -‐ 1 -‐ 3 -‐ Graag zou ik ook nog even melden
dat ik inmiddels zeer succesvol ben begonnen aan mijn premaster en ook op weg ben naar mijn 1e graads bevoegdheid, mede dankzij de beurs!
Tabel 5 Voortijdig gestopt
aantal docenten voortijdig gestopt
totaal
conform overeenkomst geen terugbetaling
13
9
conform overeenkomst terugbetaling, resp. nog in overleg 4
5
Tabel 6 % afgestudeerden per januari 2015 eerstegraads tweedegraads overige opleidingen
aantal studerenden 39 64 3 totaal 106
van hen zijn afgestudeerd 24 29 0 53
% afgestudeerden 62% 45% 0% 46%
Afgelopen juni studeerde ik van het ICLON te Leiden af. Ik heb veel geleerd en gebruik die kennis elke dag in de praktijk. Ik ben heel dankbaar voor de beurs en wil u van harte bedanken.
Tabel 7 Verwachte aantal afstuderenden in 2015
eerstegraads tweedegraads overige opleidingen totaal
aantal studerenden vanaf jan ‘15 15 35 3 53
verwachte afstudeerjaar 2015 12 12 -‐ 24 Dank voor de subsidie!
4
Conclusies en aanbeveling -‐ -‐
De Haagse Lerarenbeurs voorziet naast de Landelijke Lerarenbeurs in een behoefte. Haagse Leraren ervaren de Haagse Lerarenbeurs als een erkenning voor hun inspanningen. Dankzij de extra investering van de gemeente Den Haag hebben in de afgelopen drie jaar 53 leraren een bevoegdheid gehaald. Na 2015 zullen dat er naar verwachting 53 + 24 = 77 zijn. In de ‘inventarisatie bevoegde en onbevoegde docenten’ van januari 2014 werd vastgesteld dat er in 2014 260 onbevoegde leraren werkzaam waren. 202 van hen waren in opleiding. Het verdient aanbeveling de inventarisatie bevoegd/onbevoegd van 2014 te herhalen in 2016. Dan wordt duidelijk hoeveel leraren met steun van de Haagse of de Landelijke Lerarenbeurs hun bevoegdheid hebben behaald. Het aantal leraren dat voortijdig met de studie stopt is klein in verhouding tot het aantal afstuderenden. Vrijwel steeds zijn er goede, meestal persoonlijke, redenen om te stoppen. Het aantal onbevoegde leraren is aanzienlijk afgenomen. Voortzetting van de Haagse Beurs blijft gewenst, ook om leraren te ondersteunen die een tweede of hogere bevoegdheid willen behalen.
6
-‐
-‐
-‐
-‐
Bijlage 1 bij Monitor Haagse Lerarenbeurs april 2015
Inventarisatie bevoegde en onbevoegde docenten werkzaam in het voortgezet onderwijs, regio Den Haag peildatum januari 2014
bevoegde en onbevoegde docenten in de Regio Den Haag aantallen fte’s % fte’s docenten bevoegd 1823 1479,5 90% onbevoegd 260 171,8 10% totaal 2083 1651,3 onbevoegde docenten die studeren voor een bevoegdheid 1ste graads 2de graads aantallen fte’s aantallen fte’s 46 28,4 156 106,1 onbevoegde docenten studerend/niet studerend aantal onbevoegden 260 ste de studerend voor 1 of 2 graads 202 niet studerend 58 onbevoegde docenten die niet studeren geoorloofd niet studerend* ongeoorloofd niet studerend aantallen fte’s aantallen fte’s 27 17,3 31 20,0 *zit bijvoorbeeld tegen pensioenleeftijd aan
7
Bijlage 2 bij Monitor Haagse Lerarenbeurs april 2015 Vragenlijst voor docenten die de Haagse Lerarenbeurs ontvingen
uw naam
naam van de school
opleiding tot ste 1 graads bevoegdheid 2de graads bevoegdheid pabo-‐bevoegdheid anders, namelijk:
o o o o (deleten wat NIET van toepassing is)
opleiding gestart gestopt met de opleiding bevoegdheid verwachte per behaald op afstudeerdatum o ja o nee (jaar) (deleten wat NIET van (datum diplomering) toepassing is) Dank voor het invullen. Wil je zo vriendelijk zijn het digitaal ingevulde formulier voor 11 maart 2015 te mailen naar
[email protected]
8
