Mogelijke opdrachten voor een vakwerkgroep wetenschappen In kolom 1 vind je 73 items waaraan je eventueel kan werken in de vakgroep wetenschappen. Ze zijn ingedeeld in 8 categorieën. Duid in kolom 2 aan met welke items je reeds gewerkt hebt binnen de vakgroep. Vermeld in kolom 3 met welke items je nog (verder) wilt werken. Duid aan in kolom 4 welke items je prioritair vindt. In kolom 5 tenslotte kan je aanvullingen, toelichtingen, bedenkingen,… vermelden. Je kan hier bijv. vermelden welke punten elk jaar terugkomen.
1
2
3
4
1 Vakgroep en vakgroepwerking 1.1 De vakgroep: namen, adressen, e-mailadressen, bekwaamheidsbewijzen, opdrachten met aantal lestijden, opdrachten in andere scholen 1.2 Taakverdeling binnen de vakgroep, taken van de vakcoördinator 1.3 Coachen van beginnende collega’s: schriftelijke en mondeling informatie, peter- of meterschap, … 1.4 Hospiteerlessen, bijv. mogelijkheid voor beginnende leerkrachten om lessen bij te wonen bij ervaren collega’s 1.5 Principes van opdrachtenverdeling als voorstel naar de directie, bijv. spreiding van lestijden over de week, samenwerking bevorderen door leraren parallel te laten lesgeven, vakoverstijgend werken bevorderen door leraren verschillende vakken te laten geven in dezelfde studierichting, … 1.6 Afspraken over de vakvergaderingen: frequentie, spreiding over het jaar, aanwezigheid van alle collega’s, …
5
1.7 Afspraken over het opstellen van het agenda van de vakvergaderingen 1.8 Verslagen van de vakvergaderingen: verslagen zelf, afspraken over het opmaken en het verspreiden van de verslagen, vermelden van een doe-agenda in de verslagen 1.9 Initiatieven om de cohesie van de vakwerkgroep te verhogen …………………….
2 Documentatie, informatie, nascholing en begeleiding 2.1 Aanleggen van een documentatiemap van wetenschappen in de school 2.2 Overzicht van de diocesane mededelingen voor wetenschappen 2.3 Overzicht van de nascholingen per trimester of semester 2.4 Overzicht van gevolgde nascholing - afspraken over te volgen nascholing 2.5 Afspraken i.v.m. beheersing van rekenmachines, computerprogramma’s, gebruik labomateriaal 2.6 Rapportering over gevolgde nascholing 2.7 Contacten met de diocesane begeleiding
2.8 Samenwerking met andere scholen (binnen of buiten de scholengemeenschap) ……………………………. 3 Vakvisie, leerplannen en vaardigheden 3.1 Visie op de wetenschapsvakken: spiraalaanpak, belang van probleemoplossend denken, rol van ICT, … 3.2 Verdeling, timing en eventuele bijsturing van de leerinhouden per graad, per jaar en per studierichting met inbegrip van de uitbreiding en de keuzeonderwerpen 3.3 Opbouw van de leerlijnen binnen de graad en graadoverstijgend voor de verschillende vakgebieden (o.a. chemie, biologie, fysica, natuurwetenschappen,..) en hun leerstofonderdelen 3.4 Doorgeven van de reëel geziene leerstofonderdelen na elk schooljaar 3.5 Aansluiting met het basisonderwijs en met het hoger onderwijs 3.6 Continuïteit van de verschillende vaardigheden: rekenvaardigheid, meet- en tekenvaardigheid, taalvaardigheid, denk- en redeneervaardigheden, experimenteervaardigheden, probleemoplossende vaardigheden,... 3.7 Aanwenden van realistische gebruikssituaties (contexten) in de aangeboden leerinhouden, aanreiken van onderzoeksopdrachten 3.8 Samenwerking met andere vakken (wiskunde, technologische opvoeding, economie, talen, geschiedenis,…) qua leerinhouden, symboliek, didactische aanpak, tijdstip van aanbrengen van onderwerpen
3.9 Gebruik van de juiste terminologie en symbolen 3.10 Initiatieven met het oog op het nastreven van vakoverschrijdende eindtermen 3.11 Jaarplannen: overzicht, inhoud en vorm, horizontale en verticale samenwerking, … 3.12 Voorbereiden van lessen: opstellen van cursussen, werkbladen en zelfstudiepakketten, werkverdeling en uitwisseling van lesvoorbereidingen, toetsen en examens 3.13 Voorzien van leeractiviteiten bij onverwachte vervangingen 3.14 Aandacht voor taalbeleid in de lessen wetenschappen (hulp bij het begrijpen van teksten, leerlingen vaak aan het woord laten, taalgebruik bij teksten, toetsen en examens, lijst met wetenschappelijke instructietaal, ...) ……………………………
4 Didactische werkvormen en persoonlijk werk van de leerlingen 4.1 Gebruik van actieve werkvormen (oefenen op één leerstofeenheid, oefenen op grotere leerstofgehelen, begeleid zelfstandig leren, groepswerk, onderzoeksopdrachten, projectwerk, gebruik van werkbladen, ...) 4.2 Afspraken i.v.m. het persoonlijke werk van de leerlingen: aantal en aard van de taken, gebruik van portfolio, differentiatie, manier van correctie door de leerlingen, aandeel in de evaluatie,…
4.3 Afspraken i.v.m. differentiatie: maken van oefeningen, taken, toetsen, … 4.4 Afspraken in verband met practica: verslaggeving door de leerlingen, evaluatie, opvolging tijdig afgeven en verbeteren van practicaverslagen … 4.5 Vakoverschrijdende projecten: overzicht, teksten, werkbladen, … 4.6 Extra-scolaire activiteiten i.v.m. wetenschappen (excursies, buitenklasactiviteiten, bedrijfsbezoeken, …) 4.7 Deelname aan wetenschappenwedstrijden (olympiades, Power team…) en toegangsproef geneeskunde: vragenlijsten, deelnemingslijsten, … 4.8 Plaats van wetenschappen in het invullen van de vrije ruimte (in ASO) 4.9 Aandeel van wetenschappen in de geïntegreerde proeven: overzicht, teksten, werkbladen, … (in TSO/KSO) …………………………..
5 Infrastructuur en didactisch materiaal 5.1 Overzicht en gebruik van de aanwezige infrastructuur (vaklokalen, labo’s, computerlokalen, mediatheek, open leercentrum, …): opsomming, toewijzing, toegankelijkheid, beschikbaarheid, inrichting, veiligheidsvoorschriften labo’s, netjes houden, verantwoordelijke(n), …
5.2 Overzicht van het didactische materiaal (meettoestellen, microscopen, labomateriaal, computers en rekenmachines, projectiemateriaal, chemische producten, etikettering chemische producten …): inventaris, beschikbaarheid, verantwoordelijke(n), … 5.3 Noden aan infrastructuur en didactisch materiaal: opstellen van een prioriteitenlijst (absoluut noodzakelijk, wenselijk op korte termijn, wenselijk op lange termijn) en eventueel een budgetteringslijst 5.4 Inzetbaarheid van het materiaal, praktische afspraken i.v.m. gebruik en bediening 5.5 Overzicht van de bibliotheek (naslagwerken, leerboeken,…): inventaris, raadplegen en ontlenen van de boeken, verantwoordelijke(n),… 5.6 Overzicht van de wetenschappelijke tijdschriften op school: bewaren, raadplegen, verantwoordelijke, … 5.7 Overzicht van de aanwezige software: inventaris, handleidingen, beschikbaarheid op de schoolcomputers, verantwoordelijke,… …………
6 Keuze en gebruik van leermiddelen 6.1 Gebruik van leerboeken: keuze, continuïteit over de leerjaren, lijst, doorverkopen of huren, concrete inschakeling van het leerboek in de klaspraktijk, netjes houden, …
6.2 Gebruik van werkboeken: keuze, continuïteit over de leerjaren, lijst, voor- en nadelen van werkboeken, manier van invullen en verbeteren, studietips, … 6.3 Gebruik van mappen en notities: wat noteren? vorm en formaat, indeling, nazicht, … 6.4 Gebruik van rekenmachines: types, aanschaf, gebruik in de verschillende leerjaren en leerstofonderdelen, in afspraak met wiskunde … 6.5 Gebruik van tekenmateriaal (van de leerlingen): overzicht, gebruik, … 6.6 Gebruik van transparanten: bij welke leerinhouden, aanmaken van transparanten, bewaring op school, uitwisseling, … 6.7 Gebruik van computerprogramma’s, internetsites, cd’s en applets: overzicht, gebruik in de verschillende leerjaren, … 6.8 Gebruik van een vademecum voor wetenschappen (parate kennis, begrippen, formules, …): opstellen van teksten, afspraken voor gebruik, evolutie over de leerjaren, … ………………….
7 Leerlingenbegeleiding 7.1 Leren leren in de verschillende jaren: algemene studietips, leertips (na elke les, na een leereenheid, voor toetsen en examens), afspraken, planning, werkbladen, bijhouden van een portfolio …
7.2 Problemen bij overgang tussen bepaalde leerjaren en graden 7.3 Beginsituatie van de leerlingen per klas en per graad: overzicht, instaptoetsen,… - Problemen met taalachterstand 7.4 Taakbelasting van de leerlingen in vergelijking met de andere vakken: afspraken 7.5 Diagnostische toetsen: afspraken, toetsbladen, … 7.6 Remediëren en inhaallessen: afspraken, organisatie, timing, takenbladen, … 7.7 Voorbereiding op examens: oefenen op grote gehelen, overzicht van de leerinhouden, herhalingslessen, diagnose en remediëring…
7.8 Begeleiding van leerlingen met dyslexie en dyscalculie: afspraken, hulpbladen, … 7.9 Opvang van leerlingen met taalachterstand: gebruik van woordenboek, toelichting bij toetsen en examens, extra-ondersteuning van de taalcoördinator 7.10 Afspraken i.v.m. de studiekeuzebegeleiding van de leerlingen: informatie, oriëntatie, adviezen, … 7.11 Motivatie voor wetenschappen: enquêtes, Middelen om de motivatie te verhogen, opvolging van de motivatieproblemen … …………………………….
8 Evaluatie 8.1 Organisatie van de evaluatie: dagelijks werk, examens, practica, permanente evaluatie, evaluatie van attitudes, evaluatie van persoonlijk werk, zelfevaluatie, peerevaluatie, … 8.2 Afspraken i.v.m. toetsen en examens: aantal en spreiding, aard, vaardigheden, moeilijkheidsgraad, puntenverdeling, gemeenschappelijkheid, gebruik van ICT, … 8.3 Het opstellen van vragen voor toetsen en examens (volume, volgorde van de vragen , gebruik van ICT, verschillende vraagtypes, ...) 8.4 Evenwichtige verdeling van de evaluatie over de verschillende leerplandoelstellingen, vaardigheden, kennisniveaus (kennis, inzicht, toepassing) en beheersingsniveaus (elementair, basis, verdieping, uitbreiding), … 8.5 Informatie over de beoordelingscriteria bij correctie, correctievoorschriften, manier van corrigeren, ... 8.6 Afspraken i.v.m. rapportering over verworven kennis, vaardigheden en attitudes: correctiemodel, foutenanalyse, zelfevaluatie, gebruik van antwoorden als leermateriaal, individuele commentaar op rapporten, ... 8.7 Afspraken i.v.m. de geïntegreerde proef
8.8 Afspraken i.v.m. bijkomende proeven en vakantietaken: criteria, inhouden, …
8.9 Resultaten van leerlingen: overzicht, gemiddelden, aantal tekorten, vergelijking met vorige semester en met vorige leerjaren, knelpunten, verklaring, bijsturing, betere oriëntatie, … 8.10 Onderzoek naar de resultaten van de leerlingen In het hoger onderwijs met het oog op bijsturing en op een betere oriëntatie ………………………………..
