Neurologie
Mobilisatie- en oefenschema na een hernia-operatie middels
Boermarkeweg 60 7824 AA Emmen Postbus 30002 7800 RA Emmen Tel. 0591 69 19 11 12
MA 1303 09-06 -1.00 H
de MTD-methode
1
Hierbij ontvangt u het mobilisatie- en oefenschema zoals dat op deze afdeling, na een hernia-operatie, middels de MTD-methode (Micro Tube Discectomie) gebruikt wordt. U wordt hierbij begeleid door de therapeut.
September 2006
2
11
Meer informatie
Inhoudsopgave
Blz.
Voor uitgebreidere patiënteninformatie over de hernia, de operatie en de herstelperiode verwijzen wij u naar de “Informatiebrochure met betrekking tot de
De operatie
4
Het mobilisatieschema
4
Het oefenschema
4
Dag 0 = OK dag
5
Dag 1
6
Nog enkele algemene opmerkingen
8
Wat betreft mobiliseren thuis
9
hernia-operatie”. Deze brochure heeft u reeds ontvangen.
Meer informatie
10
10
3
De operatie
Wat betreft mobiliseren thuis
Bij de M.T.D.-methode wordt de operatie verricht via een klein buisje
Het lopen en in de stoel zitten uitbreiden naar eigen kunnen. De eerste
(micro-tube), die door de rugspieren heen naar het operatiegebied wordt
periode is het verstandig om dit af te wisselen met liggen op een bed
geleid. Door dit werkkanaal kan onder de microscoop de uiteindelijke ope-
(liever niet in de woonkamer).
ratie, het vrijleggen van de zenuwwortel worden uitgevoerd.
U mag uw activiteiten stapsgewijs uitbreiden, op geleide van de klachten. Het is belangrijk dat u leert aanvoelen wat uw rug wel of (nog) niet
Het mobilisatieschema
kan; of dit nu wandelen, fietsen, strijken, tuinieren, tillen, of werken is.
Het mobilisatieschema geeft richtlijnen voor het mobiliseren aan. In het mobi-
Tijdens het bukken en tillen stijgt de druk in de tussenwervelschijven
lisatieschema zit een duidelijke opbouw om de rug weer te laten wennen aan
aanzienlijk. Bukken en tillen vanuit een gedraaide positie (=”schroef-
de krachten die in het dagelijkse leven op uw rug in werken (= de belasting).
beweging”) gaat met nog meer drukverhoging gepaard. Dit dient dan
Het is belangrijk dat u zelf leert aanvoelen wat uw rug kan hebben. Beweeg
ook vermeden te worden. Het bukken en tillen wordt met u in het na-
dus op geleide van de klachten/pijn. Een te grote belasting kan een toename
traject doorgenomen.
van moeheid en/of pijn in de rug en/of het been geven. Daarbij kunt u beter
U mag fietsen, maar bedenk wel dat de schokbelasting vervelend kan
kort en vaker op zijn, dan te lang achtereen. Bij toename van klachten is
zijn. Opbouwen van de conditie kan dan beter eerst op een hometrainer.
het raadzaam te gaan rusten/liggen.
Autorijden kunt u hervatten indien de rug en het been dit toelaten
U mag eventueel met het hoofdeinde van het bed omhoog zitten, maar rea-
(eventueel pauzeren om de 20 tot 30 minuten).
liseert u zich dat de rug het minst belast wordt als het bed vlak ligt.
Zwemmen mag 1 week na de operatie, mits de wond dicht is. Probeer zoveel mogelijk te variëren van lichaamshouding.
Het oefenschema De therapeut komt 's middags na de operatie bij u langs en begeleid u uit bed. Dit gebeurd door via de zij uit bed te gaan, zoals u dat van te voren al is
Heeft u vragen, aarzel dan niet ze te stellen aan uw arts, therapeut, of verpleegkundige.
aangeleerd bij de intakebijeenkomst door de oefentherapeuten. De onderstaande oefeningen in de schema’s mogen zelfstandig door u worden uitgevoerd nadat ze eerst onder leiding van de therapeut met u zijn doorgenomen.
4
9
Nog enkele algemene opmerkingen
DAG 0 = OK DAG
De controleafspraak vindt plaats 4-6 weken na ontslag. Dan wordt ook werk/
Houding in bed
sporthervatting besproken.
Let op de volgende punten: Vermijd wringen en draaien in de rug.
Nabehandeling
Houd schouders en heupen in een rechte lijn op het matras.
Gezien de korte opnameduur, wordt de oefentherapie gecontinueerd in de
Gebruik niet meer dan 1 kussen onder het hoofd en laat de schouders
vorm van een vervolgprogramma in de polikliniek van het ziekenhuis bij u in
vrij.
de buurt. Voor ontslag wordt dit met u besproken.
De hoofdsteun van het bed mag 20º omhoog.
Als u naar een andere polikliniek gaat dan het Scheper Ziekenhuis, krijgt u
Draai om als een blok (zoals aangeleerd voor de operatie).
de verwijzing mee en moet u zelf even bellen voor een afspraak. Wij zorgen voor de overdracht van uw gegevens, waaronder het operatieverslag.
OEFENINGEN
Volgt u het programma in het Scheper Ziekenhuis, dan krijgt u de behandel-
Middag
tijden tijdens de opname mee.
Onder leiding van de therapeut gaat u voor het eerst uit bed om een stukje te lopen.
Deelnemende ziekenhuizen
Span eerst de onderste buikspieren aan. Zet de benen een voor een
Wilhelmina Ziekenhuis – Assen
gebogen neer.
Nij Smellinghe Ziekenhuis – Drachten
Het draaien in bed dient als “een blok” te gebeuren.
Scheper Ziekenhuis – Emmen
Ga via de zij uit/in bed.
Martini Ziekenhuis – Groningen
Bespreken zaken ten aanzien van de nabehandeling; wat/waar en eventuele
Oranjeoord Streekziekenhuis – Harlingen
andere vragen.
Refaja Ziekenhuis – Stadskanaal St. Lucas Ziekenhuis – Winschoten
MOBILISEREN Nadat de therapeut langs geweest is, mag u in principe zelf naar het toilet
Particuliere praktijk: De Vennen – Delfzijl
lopen, zo nodig de eerste keer nog onder begeleiding van de verpleegkundige. Let erop dat u dit volgens de u vóór de operatie aangeleerde wijze uitvoert. U mag regelmatig even lopen. Let op het tempo.
8
5
DAG 1
Afhankelijk van de ligduur kunnen er nog extra oefeningen liggend op
OEFENINGEN
de rug met u worden doorgenomen:
Ochtend
1. Trek de voeten op en laat weer los.
De therapeut neemt het volgende met u door:
2. Span de onderste buikspieren en zet een voor een de beide benen ge-
Het zitten gaan en opstaan vanuit de stoel
bogen neer. Span de onderste buikspieren en bilspieren aan, kantel het
Het zitten
bekken naar achteren en laat weer rustig los en kantel het bekken naar
Schoenen aantrekken.
voren (maak een holle rug).
Traplopen. Instructies t.a.v. in/uit de auto stappen
3. Span de onderste buikspieren en bilspieren en fixeer hiermee het bekken. Breng een gebogen knie naar de borst toe. Laat het andere been gebogen staan. Trek voorzichtig het been iets verder naar de borst op geleide
MOBILISEREN
van pijn. Steun het been eventueel met de handen. Doe dit zowel met
Deze eerste dagen dient het zitten in de stoel nog beperkt te blijven, daar
het linkerbeen als met het rechterbeen. Tijdens de beenbeweging moet
de belasting op de tussenwervelschijven hierbij groot is. Aangeraden
het bekken (en daarmee de onderrug) stil blijven.
wordt tijdens het eten te staan of even op de hoge bedrand te zitten
4. Idem 3. Trek het been gebogen naar u toe, maar beweeg de knie nu
(tussen staan en zitten in) of evt. kort in de stoel zitten. Kies wat u het
naar de tegenoverliggende schouder (schuin). Doe dit zowel met het
prettigst vindt voor uw rug.
linkerbeen als met het rechterbeen.
Herhaal regelmatig de oefeningen die inmiddels met u doorgenomen zijn. Zorg hierbij voor afwisseling in houding en beweging.
5. Span de onderste buikspieren en bilspieren en fixeer hiermee het bekken en zet de beide benen gebogen neer. Draai rustig met de beide benen naar links, terug naar het midden en vervolgens naar rechts op geleide
Ontslag
van pijn.
Afhankelijk van hoe u zich voelt mag u in principe na de therapie naar huis. U mag met eigen vervoer reizen. Duurt de reis langer dan uw rug prettig
Herhaal elke oefening 5 – 10 keer.
vindt, dan onderweg even pauzeren (= bewegen). Doe eventueel een kussentje in de stoel ter hoogte van de onderrug.
6
7
