Mobieltje. p. 3 p. 4 p. 5 p. 6 p. 9 p. 11 p. 12 p. 13 p. 15 p. 16 p. 19 p. 21. p. 23 p. 24

Mobieltje 26e jaargang nummer 4 Adressen en telefoonnummers

Coördinator oefengroepen, website en lay-out Mobieltje B. Dijkstra Tel: 058-215 24 97 Postbanknummer: 4398001 t.n.v. Vereniging van Reumapatiënten Leeuwarden e.o.

Redactie: B. Akkerman Tel: 058-257 35 97 Tj. van Beets Tel: 0517-53 12 95 B. Dijkstra Tel: 058-215 24 97 Voorzitter: Mevr. A. van Keimpema Tel: 0519-29 41 55 Secretaris: Mevr. M. Geurts – Postma Koolmeesstraat 24 9271 EC Zwaagwesteinde Tel: 0511-44 77 79

Drukwerk: Rekladruk Canterlandseweg 2e 9061 CB Giekerk Tel: 058-256 28 77 Fax: 058-256 14 71 E-mail: [email protected] Copy inleveren voor 1 februari 2007 (s.v.p. in Word) Adres website RPV Leeuwarden e.o. www.rpv-leeuwarden.nl E-mail adres RPV Leeuwarden e.o. [email protected]

2e Secretaris: E. de Vries Tel: 058-267 16 98

Inhoud

Van de voorzitter Succesvolle beweegdag Wonderpil tegen reuma Jubileumcongres Reuma voorkómen Reis rond de Wereld Agenda Fontana Nieuw-Schans Informatieavond Sneek Reisverslag Bert Dijkstra (12) Puzzel pagina Met spoed secretaris gezocht Hogere bijdrage oefengroepen Oefentherapie helpt Algemene informatie

Penningmeester en ledenadministratie: B. Akkerman, Boarskulp 14 9051 ML Stiens Tel: 058-257 35 97 Activiteitencommissie: Mevr. E. van den Bos-Venema Tel: 0517-39 36 14 Mevr. G. van der Lecq Tel: 058-212 02 06

1

p. 3 p. 4 p. 5 p. 6 p. 9 p. 11 p. 12 p. 13 p. 15 p. 16 p. 19 p. 21 p. 23 p. 24

Terwijl ik dit voorwoord zit te schrijven vechten de leiders van de politieke partijen nog om de gunst van de kiezers. Ik wil het verder niet over de verkiezingen of de uitslag van de verkiezingen hebben want dat is bij het lezen van het Mobieltje alweer verleden tijd. Over enige tijd gaan wij het nieuwe jaar in en zal de nieuwe regering aantreden. Ik ben erg benieuwd wat ons dat gaat brengen. Wat het zal worden weten we nog niet maar ik hoop wel dat ze het beter met ons als chronisch zieken voor hebben dan de afgelopen 4 jaar. Van de verandering van ziekenfonds naar zorgverzekeraar heb ik nog weinig positiefs kunnen merken en van de intrede per 1 januari 2007 van de WMO moet ook nog maar blijken of dat een verbetering wordt. WMO = Wet Maatschappelijke Ondersteuning. Ik hoop, dat het woord “Ondersteuning’ in de praktijk niet wijzigt in “Onvermogen”. Eén loket voor alles. Is dat ondersteuning? Wij staan als reumapatiënten met onze eigen zaken voor het loket met mensen uit allerlei andere groepen uit de maatschappij en dan begrijpt die dame of heer achter het loket precies waar wij het over hebben en vult onze aanvraag goed in? Ik moet het nog zien en mee maken maar ben hier wel zeer sceptisch over. Als het positief uitvalt, zal ik dat over een jaar ook schrijven want die tijd hebben we wel nodig om ervaring op te doen. We zullen het zien en ondervinden maar eerst hoop ik u weer op de kerstviering van 14 december a.s. te zien. Ik wens u namens het bestuur fijne kerstdagen, een goede jaarwisseling en een gelukkig, en indien mogelijk, een pijnloos 2007 toe. Ter overdenking in de komende tijd wil ik u graag het volgende meegeven: THUIS VOOR ELKAAR Wij kunnen voor elkaar een thuis zijn, als wij luisteren naar elkaar. Als we er mogen zijn zoals we zijn. Als verdriet en spanning erkend worden. Als kwetsbaarheid ruimte krijgt. Een gebaar, een woord van begrip, kan een thuis scheppen. Thuis is meer dan een woning. Thuis is meer dan een tehuis. Thuis is meer dan een onderkomen. Thuis is mensen die elkaar verstaan. Thuis is mensen die elkaar steunen. Thuis is mensen die van elkaar houden. Thuis is er samen voor gaan. En soms is thuis ook heimwee. ********** 2

Antje van Keimpema

Succesvolle beweegdag in Beetsterzwaag. De sport- en beweegdag die 11 november is gehouden in Beetsterzwaag is een groot succes geweest. Op deze dag konden we ongeveer 80 deelnemers verwelkomen en zij gingen vol overgave sporten. Nordic walking, bewegen in water, Ismakogie en Tai chi waren erg in trek, de workshops hiervan zaten haast vol. Toch was er voor de andere sporten ook nog wel aandacht. In de kantine stonden informatiestands van MEE Friesland, Nebas/nsg (aangepast sporten), OIM orthopedie en natuurlijk de Reumapatiënten-verenigingen zelf. Tussen de sporten door kon men rustig een kopje koffie drinken of de lunch gebruiken en ervaringen uitwisselen. De dag werd afgesloten door met alle deelnemers, begeleiders en vrijwilligers te Country-line dansen, dit werd vol enthousiasme gedaan. Volgens deelnemers, begeleiders en vrijwilligers was het een zeer geslaagde en vooral gezellige dag.

K l a c h t e n

i n

********** d e g e z o n d h e i d s z o r g

Zo nu en dan komt ons ter ore, dat er klachten zijn over huisartsen, specialisten of andere zorg - of hulpverleners. Heel vervelend voor betrokken patiënt / cliënt. We raden U aan om te proberen de klacht te bespreken met de hulpverlener of instantie waar hij/zij voor werkt. Is dit niet mogelijk of vindt U dit moeilijk, dan zijn er twee mogelijkheden: U neemt contact op met Zorgbelang Fryslân. Deze organisatie kan U verder helpen Heeft de klacht betrekking op Medisch Centrum Leeuwarden, dan kunt U contact op nemen met de ombudsfunctionaris. Hij kan bemiddelen bij het oplossen van het probleem. De adressen zijn: Zorgbelang Fryslân, www.zorgbelang-fryslan.nl Ombudsfunctionaris Harlingertrekweg 53 MCL 8913 HR Postbus 888 Leeuwarden. 8901 BR Leeuwarden 058 2159222 3

ZwemCentrum Kollum is voor ons allemaal Aqua-sportief:

Aquarobic/hydrofit

Aqua-Jogging Aqua-Fit Aqua-Trimmen Aqua-Spinning

MBVO (meerbewegen voor ouderen) Fifty Fit Fysiozwemmen Fibromyalgie Hydrorelexatie Reumazwemmen ZwemCentrum Kollum Altijd warm waterdag, minimaal 32 graden Willem Lodewijkstraat 47 9291 MZ Kollum Tel: 0511-544602 www.zc-kollum.nl [email protected]

4

W O N D E R P I L

T E G E N

R E U M A

Zo stond in de Telegraaf van zaterdag 7 oktober onder een vette kop te lezen. Een primeur voor de Telegraaf, op de dag dat het 80 jarige Reumafonds zijn jubileumcongres in Rotterdam had? Jammer voor de reumapatiënten, maar de wonderpil die de Telegraaf bedoeld bestaat al vele jaren. Men had het over methotrexaat (MTX). Dit medicijn is al 15 jaar op de markt en is één van de meest gebruikte medicijnen in deze tijd. Foutje, bedankt Telegraaf! Volgende keer toch maar wat beter onderzoek doen Telegraaf! vóór het plaatsen van een primeur! ********** 80 JAAR REUMAFONDS JUBILEUMCONGRES Samenvattingen van de presentaties tijdens het Jubileumcongres op 7 oktober 2006 in De Doelen, Rotterdam Hakken en zagen – RA te voorkomen? – Waarom krom? – Ik ben moe! Samenvatting presentatie dr. G.J.V.M. van Osch (Erasmus MC Rotterdam) Waarom hakken, zagen en metselen? Kan kraakbeen zich niet herstellen? Je gewrichten zijn stijf en pijnlijk en dan heb je (opeens) artrose. Van de buitenkant is niets te zien, maar het kraakbeen in het gewricht is veranderd en daarom niet meer in staat zijn functie goed uit te voeren. Niet alleen het kraakbeen, maar ook andere weefsels in het gewricht zijn veranderd. Dit “afbraakproces” is al jaren bezig, vaak al ver voor er klachten 5

ontstaan. Moeten we afwachten tot het moment dat er zo veel klachten zijn dat er een kunstgewricht moet worden geplaatst? Het plaatsen van een prothese is weliswaar een van de meest succesvolle chirurgische ingrepen, maar we blijven ons afvragen of we het “afbraakproces” eerder kunnen stoppen. Er is steeds meer aandacht voor onderzoek, maar een echte oplossing is er helaas nog niet. Om tot een oplossing te komen moeten we ons meer verdiepen in de processen die zich afspelen in de weefsels en ons de vraag stellen waarom kraakbeen zichzelf niet hersteld. Pas daarna kunnen we op zoek naar manieren om het kraakbeen te herstellen zodat in de toekomst steeds minder mensen een operatie hoeven te ondergaan. Hakken zagen en metselen wordt dan overbodig. ********** Samenvatting presentatie prof. Dr.T.W.J. Huizinga Department of Rheumatology, Leiden University Medical Center, Leiden, The Netherlands RA is dat te voorkomen? Reumatoïde Artritis (RA) is een chronische invaliderende gewrichtsaandoening. RA is gedefinieerd als een syndroom waarbij de patiënt de ziekte heeft als hij of zij aan 4 van de 7 criteria voldoet. De afgelopen jaren is duidelijk geworden dat het ziekteproces bij RA zich ontwikkeld over de tijd terwijl tegelijkertijd duidelijk werd dat het syndroom RA uit verschillende processen bestaat. Tevens werd duidelijk dat de ontwikkeling van de ziekte over de tijd gepaard ging met het verwerven van steeds ernstigere complicaties. Het beloop van de ziekte is dat er eerst auto-antistoffen ontstaan, dan ontstaat er een gewrichtsontsteking en vervolgens schade. Het is gebleken dat indien heel tijdig in het ziekte proces begonnen wordt met medicamenten, gewrichtsschade grotendeels te voorkomen is. Vervolgens is er nog vroeger geïntervenieerd namelijk op het moment dat patiënten al wel een gewrichtsontsteking hebben maar nog niet voldoen aan de criteria voor RA. In een aanzienlijk deel van deze patiënten bleek het heel vroeg behandelen het mogelijk te maken te voorkomen dat RA ontstaat terwijl anderzijds bij een aantal mensen ook een spontaan verdwijnen van de klachten op trad. Gebaseerd op deze gegevens worden momenteel voorspelmodellen ontwikkeld die gebruikt kunnen worden om alleen de patiënten te behandelen die een grote kans hebben RA te ontwikkelen. Zie ook het artikel; Reuma voorkómen, is dat mogelijk? Op pagina 9 ********** 6

Samenvatting presentatie Dr. I.E. van der Horst-Bruinsma (VUMC Amsterdam) “Bechterew: waarom (nog) krom”? De ziekte van Bechterew, ook wel Spondylitis Ankylopoetica genaamd, komt voor bij ongeveer 1% van de bevolking en vaker bij mannen dan bij vrouwen. De ziekte ontstaat meestal op jonge leeftijd en wordt ontdekt voor het 40e levensjaar. Het duurt echter jaren voordat de diagnose wordt gesteld. De ziekte wordt gekenmerkt door lage rugpijn, die vooral ’s nachts optreedt en langdurige ochtendstijfheid veroorzaakt. Deze rugpijn gaat gepaard met een ontsteking van met name de heiligbeengewrichten (in het bekken). Later gaat de wervelkolom meedoen met de ontsteking, waardoor op den duur een stijve kromme rug kan ontstaan. Bij veel patiënten raken ook de gewrichten ontstoken, met name de heupen, knieën en schouders. Een derde van de mensen krijgt te maken met een oogontsteking, waarbij het oog rood en pijnlijk wordt. Daarnaast kunnen hartproblemen optreden, zoals hartgeleidingsstoornissen en hartklepafwijkingen en er lijkt ook een verhoogd risico op aderverkalking te ontstaan, maar de literatuur is hier niet eensluidend over. De oorzaak van de ziekte van Bechterew is niet geheel duidelijk. Wel is bekend dat erfelijke aanleg het zogeheten HLA-B27-antigeen, een belangrijke rol speelt. Deze erfelijke factor komt echter ook voor bij de gezonde bevolking. Mogelijk spelen ook infecties in het verleden een rol bij het ontstaan van de ziekte, maar dit is nooit echt aangetoond. De behandeling bestaat uit een hoge dosis ontstekings- remmende pijnstillers, die de ergste pijn en stijfheid kunnen doen afnemen. Voorbeelden van deze ontstekingsremmende pijnstillers zijn diclofenac, naproxen en ibuprofen. Deze middelen zijn snel en kort werkzaam. Daarnaast heeft het middel sulfasalazine nut bij ontstoken gewrichten. Sinds een paar jaar zijn nieuwe geneesmiddelen beschikbaar om de ziekte rustig te krijgen: de TNF-blokkerende middelen. Deze middelen, zoals infliximab, etanercept en adalimumab, remmen het ontstekingseiwit TNF-alfa (dat staat voor Tumor Necrosis factor alfa). Bij een aantal Bechterewpatiënten is de behandeling met deze middelen erg effectief gebleken. Ze zijn echter wel erg kostbaar en geven een grotere kans op luchtweg en andere infecties. Het middel infliximab, wordt via een infuus toegediend in het ziekenhuis en moet om de zes weken worden herhaald. De andere middelen, etanercept en adalimumab, worden als onderhuidse injecties gegeven. De meeste mensen kunnen dat zelf spuiten. Of een patiënt in aanmerking komt voor TNF- blokkerende middelen wordt beoordeeld door de reumatoloog aan de hand van landelijke richtlijnen. De ziekte moet wel voldoende actief zijn anders heeft de behandeling met deze geneesmiddelen weinig nut. 7

Het antwoord op de vraag of in de toekomst met deze medicijnen de Bechterewpatiënten minder snel krom zullen worden weten we nog niet, daarvoor is de ervaring met deze middelen nog te kort. Veel vragen dus om op te lossen. Om deze reden is in het VUMC een “kenniscentrum voor de ziekte van Bechterew” opgericht. Één van de vragen is of de TNF- blokkerende middelen ook goed helpen tegen oogontstekingen (“uveitis”). Het VUMC gaat hier samen met het Jan van Breemen Instituut en het Lieve Vrouwen Gasthuis onderzoek naar verrichten. Al met al zijn de ontwikkelingen op het gebied van de ziekte van Bechterew de laatste jaren snel gegaan. De ziekte kan nu in een vroeger stadium ontdekt worden en beter worden behandeld dan een paar jaar geleden. De nieuwe TNF-blokkers betekenen voor veel Bechterew-patiënten een aanzienlijke verbetering voor de kwaliteit van leven. ********** Samenvatting presentatie dr. R. Geenen (UMC Utrecht) Au, ik ben (zo) moe. Moeheid: mee leren leven of pillen slikken? Het is maar moeilijk te begrijpen dat pillen niet altijd helpen tegen moeheid en pijn. Soms is een aanwijsbare afwijking in het lichaam de oorzaak, maar veel vaker worden geen afwijkingen gevonden. Mensen merken dat er een emotionele kant aan hun lichamelijke klachten zit. Toename van pijn en moeheid kunnen tot een slechtere stemming leiden en de pijn en moeheid kunnen groter worden in tijden van stress. Toch wordt soms een gevoelige snaar geraakt als deskundigen steeds maar weer met gedragsadviezen komen. Een te grote accentuering van de psychische kant van pijn en moeheid wordt ervaren als gebrek aan erkenning voor de onzichtbare klachten als ontkenning van de lichamelijke kant. Bij het omgaan met vermoeidheid en pijn spelen gedrag, gedachten en gevoelens van mensen echter wel degelijk een rol. Invloed op lichamelijke klachten kan verlopen via slaap, bewegingsgedrag, trouw aan behandeling, aandacht, bepaalde gedachten van mensen en via gevoelens zoals boosheid of gespannenheid. Sommige mensen voelen zich machteloos en hulpeloos, omdat elke poging om controle te krijgen op de lichamelijke klachten mislukte. Zij voelen zich niet in staat om activiteiten te ondernemen die de kwaliteit van leven nog kunnen verbeteren. De heer Geenen heeft met voorbeelden uit het dagelijkse leven geïllustreerd hoe lichamelijke klachten verweven zijn met gedrag, gedachten en gevoelens van mensen. ********** 8

Bron: Reumafonds

R e u m a

v o o r k ó m e n ,

i s

d a t

m o g e l i j k ? !

Familieleden van patiënten met gewrichtsreuma (RA) hebben een licht verhoogd risico op deze ziekte, vooral als zij reuma-antistoffen (reumafactor en/of anti-CCP) in hun bloed hebben. In het Jan van Breemen Instituut in Amsterdam is een onderzoek gaande bij mensen die deze antistoffen hebben, maar (nog) geen gewrichtsontsteking. De deelnemers worden behandeld met tweemaal een injectie in de hoop daarmee het gehalte aan antistoffen te verminderen, en om zodoende de kans op het ontwikkelen van RA te verkleinen. Op 6 december 2006, 7 maart 2007 en 6 juni 2007 zijn er in het Jan van Breemen Instituut informatieavonden voor RA patiënten en hun familie. Wilt u meer weten over dit onderzoek? Kijk dan op: www.janvanbreemen.nl bij “onderzoek & onderwijs” U kunt de proefpersoneninformatie en de uitnodiging voor de informatie avond via de website downloaden, of bestellen bij: Remke Albers/Els Klink, secretariaat “Onderzoek en onderwijs” Jan van Breemen Instituut Dr. Jan van Breemenstraat 2 1056 AB Amsterdam tel. 020-5896220 **********

Informatie stand van de RPV Leeuwarden, tijdens de informatie markt in “De Sionsberg” Dokkum en het MCL tijdens de week van de chronisch zieken 9

10

R

e

i

s

r

o

n

d

d

e

W

e

r

e

l

d

Eindelijk was het dan zo ver! Dinsdagavond 7 november konden we genieten van twee van de films die Bert Dijkstra heeft gemaakt van de reis die hij enkele jaren geleden maakte samen met zijn echtgenote Janneke Dijkstra. Eerst zagen we China, de bevolking, de eetgewoontes, schitterende paleizen en tempels. Daarna vervolgden ze de reis met trein en bus, zeer krap allemaal, de afmetingen waren duidelijk op Chinese maten afgestemd. Na enkele dagen reizen over de Himalaya, kwamen Bert en Janneke aan in Tibet. Hier waren we erg van onder de indruk. De kleurrijke kleding, karakteristieke “koppen”, prachtige tempels, gebedsmolens, veel gericht op de geloofsbeleving, het boeddhisme. Bert had als tweede land Nieuw Zeeland gekozen, vanwege het contrast. Weinig mensen en een grote variëteit aan natuurschoon. Prachtig gefilmd was dit alles, voorzien van professioneel commentaar en passende achtergrond muziek. Kortom een zeer geslaagde avond. En voor alle thuisblijvers, er komt vast een vervolg, dus wie weet……….. Geke v/d Lecq **********

Rectificatie In de advertentie voor het kerstfeest in Mobieltje nr 3, stond een foto van het mannenkoor “Patrimonium” Doch dit was een foto van een gedeelte van het koor. Op de kerstavond komt het volledige mannenkoor “Patrimonium”

11

Agenda 2006/2007 Do 14 december kerstfeest m.m.v. Chr. Mannenkoor Patrimonium.

2007 Di

9 januari

Do 30 januari

Informatie bijeenkomst door De Friesland Zorgverzekeraar een betreffende zorg en zorgverzekering, no- claim en zorgtoeslag. Tijd:19.30 u. Plaats: De Fenix, Valeriusstraat, Leeuwarden Lezing door de Franeker Apothekers over Reumatische aandoeningen en medicatie. m.m.v; de gezamenlijke Apothekers, Huisarts en Reumaconsulente. Plaats; Tulip Inn hotel de Valk, Hertog van Saxenlaan 78 te Franeker. Aanvang; 19.30 u. Afsluiting 21.30 u. [ gratis entree ]

Di

6 februari

Dagje Fontana Nieuwe-Schans (zie informatie p. 13)

Do 15 februari

Informatieavond Fibromyalgie en Artrose (zie p. 15)

Do 15 maart

Pizza bakken bij Pizzaria Toscaninnie, Noord 30 in Franeker. We beginnen met een drankje en een stokbroodje met kruidenboter en daarna gaan we met elkaar aan de slag: zelf je eigen pizza samenstellen en bakken onder deskundige begeleiding. En als dat klaar is, gaan we gezellig met elkaar eten. [meerdere consumptie’s voor eigen rek.] Deelname voor leden €12,50 en voor niet leden €15,50. Kosten €12,50,- of € 15,50 overmaken vóór 1 maart aan de RPV Leeuwarden e.o. PB rekening 4398001, onder vermelding van "Pizza" Voor vragen belt u Elly 0517-393614 Algemene leden vergadering in De Open Hof

Do 29 maart mei

jaarlijks reisje informatie volgt

kijk ook regelmatig op de website: www.rpv-leeuwarden.nl ********** Soosmiddagen 2007 5 januari Nieuwjaarsbingo en sjoelen 2 februari Kaarten maken Desiree 2 maart Halssieraad maken van kralen Anneke en Anjo 6 april Bloemen Nynke de Boer Alle soosmiddagen worden gehouden op vrijdagmiddag in: “de OpenHof”, Goudenregenstraat 77 te Leeuwarden. Aanvang 14.00 uur. 12

DINSDAG 6 FEBRU ARI : FONT AN A NIEUWE SCHANS!!! Zoals elk jaar gaan we ook nu weer in februari een dag kuren in Nieuwe Schans. Deze dag ziet er als volgt uit: 8.00 uur verzamelen bij “De Open Hof”, Gouden regenstraat 77 Lwd. Hier drinken we eerst een kopje koffie of thee. 8.30 uur De bus vertrekt richting Nieuwe Schans. + 10 uur Aankomst in Fontana. Tot 12.45 uur kunt u daar genieten van: Een buitenbad met een constante temperatuur van 36 graden. Een Whirlpool, De mogelijkheid tot sauna gebruik in bad kleding (na 13.00 uur zonder badkleding). 13.00 uur een luxe lunch 16.00 uur koffie met warme snack +18.00 uur zijn we weer terug bij “De Open Hof”. Meenemen: 2 handdoeken, badjas of joggingpak en, vooral niet vergeten, badslippers! Om in aanmerking te komen voor dit uitstapje wordt van u verwacht dat u zich zelfstandig kunt aankleden, omdat wij allemaal Reumapatiënten zijn en u dus niet kunnen helpen. Veel drinken is op een kuurdag noodzakelijk! Bij twijfel over deelname i.v.m. uw gezondheid, raadpleeg dan eerst uw arts! In de tijd tussen de lunch en de snack is er de mogelijkheid om b.v. een massage, pakkingen of andere extra behandelingen te reserveren ( voor eigen rekening). Het telefoon nummer waar u dit reserveert is 0597- 52 77 77. De kosten voor dit heerlijke dagje kuren zijn € 35,-- [voor leden] En €45,- voor niet leden. Dit kunt u over maken op Postbanknummer 43 98 001 t.n.v. de Reuma Patiëntenvereniging Leeuwarden e.o., onder vermelding van “Fontana”. Als u een dieet volgt moet u dit ook vermelden! Consumpties zijn voor eigen rekening. Leden die binnen 72 uren voor het uitstapje zich afmelden krijgen het betaalde bedrag niet retour. Dit in verband met de reserveringen die door de vereniging gemaakt worden. Uiterste datum van betaling 15 januari! U kunt niet in de bus betalen! Hebt u nog vragen, belt u dan met Elly v/d Bos tel; 0517 39 36 14 Om na zo’n heerlijk dagje kuren weer herboren thuis te komen moet u goed naar uw lichaam luisteren en voldoende rusten tussen de activiteiten door. Volgt u de aanwijzingen van het personeel stipt op. We hopen samen weer een fijne en gezellige kuurdag te hebben! 13

14

15 FEBRUARI 2007 INFORMATIEAVOND IN SNEEK De Reumaregioraad Friesland organiseert op 15 februari 2007 een informatieavond en nodigt alle leden van de Friese RPV en en belangstellenden uit om die bij te wonen. Onderwerp

:

FIBROMIALGIE EN ARTROSE

Sprekers

:

Dr. E.N. Griep, reumatoloog Mw. M. Horbeek, reumaconsulent

Informatiestand :

Groenekruiswinkel

Waar

:

Bowling/Parycentrum De Stolp Smidsstraat 1 8601 WB Sneek

Hoe laat

:

19:30 uur – 21.30 uur

Informatie

:

secretaris van RPF Súdwest Fryslân Betty van den Berg T 0515-412932 (na 18.00 uur) www.reumafriesland.nl

Wij ontvangen u graag tussen 19:00 en 19:30 uur.

********** 15

Reisverslag van Bert Dijkstra (12) Blij verrast was ik met de belangstelling voor mijn lezing met films over de reis rond de wereld op 7 nov. j.l. Zo’n 30 belangstellenden waren deze avond aanwezig. Iedereen was enthousiast en zeer belangstellend, hoe we zo iets nu hadden georganiseerd. Aan de opmerkingen en de oh’s en aa’s uit de zaal kon ik merken dat men de films erg mooi vond. Toch leuk om te zien dat ook anderen je reisfilms waarderen. Dag 294 Puno (Peru) Het Titicacameer ligt op een hoogte van 3800 m. Het is het hoogst bevaarbare meer ter wereld. Het heeft een oppervlakte van 8800km2. Het licht is heel bijzonder op deze hoogte. Sommige historici denken dat het meer de bakermat van de Andesbeschaving is, vooral door de nabijheid van de archeologische vindplaats Tiahuanaco. De indianen geloven dat de god Viracocha uit deze wateren is opgerezen om de maan (qilla) de zon (inti) en de sterren (wara) te scheppen. Op het eiland van de zon ligt het inca heiligdom waar ooit de maagden van de zon verbleven. De Uros indianen bouwden “drijvende” eilanden van dikke pakken riet in het Titicacameer. Dit riet groeit overal langs de ondiepe oevers van het meer. Er wonen ± 800 indianen verdeeld over 40 eilanden. Ze leven van het toerisme en visvangst. Van de 40 eilanden zijn er 5 voor toeristen toegankelijk. De andere eilandjes zijn zo klein dat er geen boot kan aanleggen. Wandelen over het eiland is een beetje als of je over een spons loopt. Het voelt heel vreemd. Je denkt dat je in het riet wegzakt, maar de schoenen blijven droog. Er staan rieten huizen op het eiland. Sommige lijken een beetje op een wigwam. Ik mag even in een hutje kijken. Er staat binnen een bed, een boel rommel en kookpotten. Er zitten Uros vrouwen souvenirs te verkopen. De tradities van de Uros indianen zijn sterk verwaterd. Veel Uros mannen hebben hun drijvende bestaan verruild voor een leven op de vaste wal. Verwonderlijk is dit niet, want het leven op het eiland is zwaar. Er is geen elektriciteit en de kou en het vocht veroorzaken bij veel Uros al op jonge leeftijd reuma. 16

Dag 296 Colca Canyon Al snel zien we de eerste condors. De condors slapen op de steile rotsrichels onderin de kloof en vliegen uit zodra de zon en de wind voor voldoende thermiek zorgen. Gedragen door de opwaartse luchtstroom cirkelen de condors rondjes in de kloof en klimmen daarbij steeds hoger, tot ze het dal kunnen verlaten om in de omgeving op zoek naar voedsel te gaan. We zitten 1 1/12 uur te kijken naar de enorme vogels. Het verveelt helemaal niet. De vleugels hebben soms een spanwijdte van 3 meter. Ze vliegen zo dicht boven ons hoofd dat we de klauwen kunnen zien. Het is te begrijpen dat de Inca's de condor zagen als vertegenwoordiger van de bovenwereld. Deze machtige vogel was de boodschapper van de goden en kwam tot hoog bij de heilige bergtoppen, de apu's. Je wordt in ieder geval stil als je de wind tussen hun vleugels hoort suizen. Één ding is zeker, de natuur in de Andes is overweldigend. Dag 298 Arequipa Vandaag gaan we naar het museum Santuarios Andinos. Hier ligt Juanita, de ijsprinses. Zij werd op 8 september 1995 gevonden op de vulkaan Ampato op een hoogte van 6380m. men vermoedt dat dit 14 jarige meisje 530 jaar lang in het ijs op de vulkaan heeft gelegen. Door de uitbarsting van de vulkaan heeft de hete as het ijs doen smelten. Dit is de best bewaard gebleven mummie die ontdekt werden op de bergtoppen. Hier brachten de Inca´s mensenoffers. Dit in de hoop de boosheid van de berggoden te sussen. Het offer moest een kind zijn, want kinderen zijn nog onschuldig. Doordat het meisje al deze tijd in het ijs heeft gelegen is ze in goede staat gebleven. Ze is nu te aanschouwen in een grote vrieskist. Doordat haar ingewanden nog intact zijn en bevroren, heeft men zelfs kunnen achterhalen wat ze als laatste gegeten heeft! Dag 302 Machu Picchu De verloren stad Machu Picchu is Peru´s meest bekende attractie. Deze mysterieuze Inca stad ligt op een hoog plateau omgeven door steile kloven en hoge bergtoppen. De stad ligt boven op de berg en is niet zichtbaar vanuit het dal. De eigenlijke betekenis van Machu Picchu is nog steeds een zaak van speculatie. Sommige geleerden zeggen dat het in de laatste Inca jaren een poging is geweest om de Inca cultuur te bewaren, maar het kan ook een laatste toevlucht plaats zijn geweest van de maagden van de zon, of een vesting om het hoofd te kunnen bieden 17

aan oprukkende stammen uit het Amazone gebied, wie zal het zeggen….. Machu Picchu, wat "grote berg" betekent in het Q'uetcha, is in 1911 ontdekt door Hiram Bingham, die op zoek was naar Vilcabamba en dacht het op deze plaats gevonden te hebben. Dat klopte achteraf niet: Vilcambamba ligt ergens anders. Machu Picchu is indertijd niet gevonden door de Spanjaarden, wat verklaart dat de stad nog zo intact gebleven is. De wekker gaat vandaag om 5 uur. Na een ontbijt lopen we naar de bus. We nemen de bus van 6.45 uur naar boven over een onverharde weg vol haar speld bochten. Na de kaartcontrole gaan we via een heleboel trappen naar het hoogste uitkijkpunt. Hier hebben we het beroemde ansichtkaarten uitzicht over Machu Picchu. We wachten tot de zon boven de bergen uitkomt en over Machu Picchu schijnt. De plaats ligt erg mooi, op een plateau, met hoge groene bergen er omheen, je kunt er uren naar kijken. We nemen natuurlijk een heleboel foto´s. Na deze schitterende zonopkomst gaan we met een gids Machu Picchu verkennen. Het zou te ver voeren om alles hier te vertellen wat we hebben gezien, maar een beschrijving van de tempels wil ik u niet onthouden. Rond het heilige plein liggen een aantal tempels. Ze zijn van precies passende stenen gemaakt. Het huis van de hoge priester, met daarachter de tempel met de drie vensters. Deze tempel heeft drie muren en in de achterste muur zitten drie grote vensters die uitkijken op het centrale plein. De drie vensters en de drie muren. Alles in drievoud: net als de drie regels van de Inca´s. 1. niet lui zijn, liegen of stelen. 2. zorgen voor eigen gezin, dorp en belasting betalen. 3. zorgen voor de zwakkere, de zieke en de weduwen. Dag 303 Nasca Na ons bezoek aan Machu Picchu bekijken we de mysterieuze Nasca lijnen nog vanuit de lucht, in een soort vliegende lelijke eend. Dan zit ook onze reis door Peru er al weer op. Wilt u meer verslagen lezen? Kijk dan op www.tweereizigers.nl 18

P

U

Z

Z

E

L

P

A

G

I

N

A

Doordat de vorige editie van ’t Mobieltje wat later uitkwam, bleek achteraf 15 okt. als einddatum voor het insturen van de puzzeloplossing ongelukkig gekozen. Sommigen hadden bijvoorbeeld maar 10 dagen de tijd, in plaats van ca. 30 dagen om de zegswijzen op te lossen en het resultaat op de post te doen. Het aantal reacties viel zodoende wat tegen. Verder was er niemand met ‘alles goed’. De oplossing moest zijn: 1 blauw, 2 groen, 3 wit, 4 bruin, 5 rode (rooie), 6 grijs, 7 zwart op wit, 8 blauwe, 9 zwart, 10 bruine (bruintje), 11 groen, 12 groen en geel, 13 zwart, 14 paars, 15 rode (rooie), 16 zwart, 17 blauwtje, 18 rode, 19 rose (zwarte), 20 wit, 21 geel, 22 blauwe, 23 wit en 24 groen. Van de 2 inzendsters uit Hurdegaryp, beide met slechts één foutje, werd Tonny Klompstra de gelukkige winnares. Gefeliciteerd! Zij krijgt een cadeaubon. DE NIEUWE PUZZEL. Wie of wat was dat ook al weer?

1. 2. 3. 4.

In welke provincies ligt Scherpenzeel? Met welk dier vocht Sint Joris? Welke stad (in Amerika) wordt wel “De Grote Appel’genoemd ? Welk beroemt stenen bouwwerk zich uit de prehistorie staat in het zuiden van Engeland? 5. In welke zee gaat men door het extreem hoge zoutgehalte bijna nooit kopje onder? 6. Welk dier verliest wel zijn haren, maar niet zijn streken? 7. Welke Rotterdamse bokskampioen wilde dat zijn as uitgestrooid zou worden over het voetbalveld van Excelsior? 8. Welke TV-rol bracht Joop Doderer “eeuwige roem”? 9. Hoe heet de slaap waarin men droomt? 10. Wie speelde opa in “Ja zuster, nee zuster”? 11. Wie was de zingende frater ‘ Fenantius’? 12. Van welke stad uit de oudheid wordt aangenomen dat zij hangende tuinen bezat? 13. Hoe heet het Franse volkslied.? 14. Van welk zoogdier is de oudste opgegraven schedel ter wereld te vinden in het Nationaal museum van Kenia? 15. Wie werd door Charly Chaplin geparodieerd in zijn film “The Great Dictator”? 16. Hoe noemt men de gasten van de brandweer? 17. Van wie zijn de woorden: Veni, vidi, vici? 18. En wat betekent bovenstaande uitdrukking? 19. Hoeveel coupletten heeft het Nederlandse volkslied? 20. Welke kleur hebben bruine dadels voordat zij rijp zijn? 21. Wat is de oudste nog bestaande Nederlandse krant? 22. Wie vond de dieselmotor uit? 23. Wie sprak eens de woorden:”Ich bin ein Berliner”? 24. Uit welke delfstof wordt aluminium gewonnen? De oplossing kan tot 1 februari 2007 worden opgestuurd naar het bekende adres: Tj. van Beets, Molenweg 37, 8748 CN Witmarsum 19

20

MET GROTE SPOED GEVRAAGD! In maart 2007 (na 2 termijnen) als secretaris in het bestuur van de Reumapatiëntenvereniging Leeuwarden e.o. stopt Minke Geurts met haar werkzaamheden.

Daarom zoeken wij met onmiddellijke ingang een nieuwe secretaris (man/vrouw). Ook is het bestuur op zoek naar nieuwe kandidaten voor versterking van het bestuur, o.a. 2e penningmeester en algemeen ondersteunende taken. Graag komen wij zo spoedig mogelijk in contact met één of meerdere leden die zich ook in willen zetten voor onze vereniging, zodat het nieuwe bestuurslid zo goed mogelijk kan worden ingewerkt. Voor meer informatie over de functie van secretaris kunt u contact opnemen met: Minke Geurts (secretaris) tel. 0511-447779 U kunt zich opgeven bij: Antje van Keimpema (voorzitter) tel. 0519-294155

Verhoging eigenbijdrage oefengroepen “Bewegen in warmwater” Elk jaar worden de huurprijzen van de zwemlocaties met enkele procenten verhoogd, dankzij een efficiënte indeling van de oefengroepen, hebben we de prijs van € 170,- de laatste jaren niet hoeven te verhogen. Helaas hebben we de eigenbijdrage voor de oefengroepen voor volgend jaar wel moeten verhogen. Gelukkig hebben we deze verhoging zo laag mogelijk kunnen houden. Er zal een verhoging van de eigenbijdrage zijn met slechts € 6,- waardoor de prijs nu € 176,- zal worden. Om de kosten zo laag mogelijk te blijven houden, wordt vanaf volgend jaar de eigen bijdrage van De Friesland verzekerden in één keer geïncasseerd, n.l. € 36,- in de maand juli. Bij de anders verzekerden wordt 4 x per jaar; op 1 april, 1 juli, 1 oktober en 24 december € 44,- geïncasseerd, de kwartaalbrief komt dan een dag later. **********

21

Ingang: Laene (tegenover stadspark aan de Harlingerweg)

Voor groepen maken wij graag een passende afspraak www.saunafraneker.nl Telefoon, (0517) 39 65 04

Ook voor beauty-arrangementen bent u bij ons op het juiste adres, eventueel met overnachting www.stadslogement-westvliet.nl

22

O

e

f

e

n

t

h

e

r

a

p

i

e

h

e

l

p

t

!

Door: Halberta Tuinenga-Smedema, Oefentherapeut-Mensendieck Sinds september 2006 geef ik met veel plezier de groepslessen bewegen in warm water in het bad van Franeker. Hiernaast werk ik als oefentherapeut-Mensendieck in mijn praktijk in Bergum. In de praktijk geef ik ook individuele behandelingen aan mensen met een reumatische aandoening. Wat opvalt, is dat toch nog veel mensen niet precies weten wat oefentherapie Mensendieck of Cesar is. Voor mij een reden om aan u uit te leggen wat wij als oefentherapeuten voor u kunnen betekenen. Beweging Regelmatig en gevarieerd bewegen is belangrijk. Dit geldt met name voor mensen met een reumatische aandoening. De oorzaak van de reumatische aandoening is niet te genezen, maar een oefentherapeut kan er wel voor zorgen dat klachten verminderen, stabiel blijven of dat men met de klachten zo optimaal mogelijk kan blijven functioneren. Het is belangrijk om een goede houding en bewegingen aan te leren tijdens dagelijkse activiteiten en om gericht te gaan oefenen en sporten. Door middel van oefentherapie kunt u leren beter met uw klachten en de belasting in het dagelijks leven om te gaan. De benadering is individueel: er wordt ingespeeld op uw specifieke houdings -en bewegingsgewoonten. Ook kan een oefentherapeut u adviseren ten aan zien van sportbeoefening. Houding Een oefentherapeut werkt veel met spiegels en kijkt samen met u hoe u zit, staat, loopt of tilt. Door zelf te voelen, te zien en te begrijpen leert u uw houding en bewegingen te verbeteren. Een essentieel onderdeel van de oefentherapie is dat u het geleerde gaat toepassen in de dagelijkse praktijk. Meestal zal de behandeling individueel plaats vinden, in een aantal praktijken is het mogelijk in groepsverband verder te oefenen. Uit onderzoek is gebleken dat oefentherapie een effectieve behandelmethode is. Mensen met lichamelijke klachten functioneren in het algemeen beter als zij oefentherapie krijgen. Verwijzing en vergoeding Voor de behandeling van een oefentherapeut is nog een verwijzing nodig van de huisarts of specialist. De behandelingen kunnen individueel of in een groep plaatsvinden. Zowel de individuele als de groepsbehandeling worden vergoed door de zorgverzekeraars(aanvullende verzekering). Kosten van groepslessen worden niet vergoed. Voor meer informatie en de praktijkadressen van alle oefentherapeuten in Friesland kunt u kijken op: www.ocmfriesland.nl **********

23

ALGEMENE INFORMATIE Reumatologen Alleen tel. afspraak tussen 8.30 – en 11.30 uur MCL (poli reumatologie) Tel: (058) 286 61 00 Reumaconsulent Karin Rasing (telefonisch) spreekuur op maandag en woensdag tussen 11 – en 12.30 uur Tel: (058) 286 61 06 Voor afspraken: zie poli reumatologie

Reumabond Postbus 1370 3800 BJ Amersfoort Tel: (033) 461 63 64 www.reuma.nl Overzicht van alle reuma sites: www.reuma.pagina.nl Landelijk forum voor jongeren met reuma: www.youth-R-well.com De Reumalijn voor advies en informatie: tel: 0900 – 20 30 300 www.reumalijn.nl ‘De Open Hof’ Goudenregenstraat 77 8922 CP Leeuwarden Tel: (058) 267 11 10

Lidmaatschap: De kosten voor het lidmaatschap van de RPV zijn: € 17,50 p. jaar. Een tweede lidmaatschap in een gezin kost € 8,75 p. jaar. Betalen per acceptgirokaart kost € 20,00 Opzeggen: schriftelijk, voor 1 december. Donateurs: U kunt ook donateur worden van de Reumapatiënten Vereniging Leeuwarden, voor € 15,- (of meer) per jaar ontvangt u tevens ons verenigingsblad. Verjaardagen: Ieder lid ontvangt van de vereniging op zijn/haar verjaardag een felicitatiekaart. Bezoekersgroep: Er zijn leden die om gezondheidsredenen niet in staat zijn de verenigingsavonden bij te wonen. Die mensen willen wij graag bezoeken. Als u het op prijs stelt om een bezoekje van de RPV te krijgen (dit geldt ook voor een bezoekje in het ziekenhuis), laat het ons dan weten. U kunt dit doorgeven aan Mevr. Elly van den Bos, tel: 0517 - 393614 of Geke van der Lecq, tel:058 - 2120206 De Bestuursleden: Onze bestuursleden hebben, net als u, ook een privé leven. Houdt u daar rekening mee, als ons belt (dus niet onder etenstijd of ’s avonds na 18.00 uur). Telefoonnummers: Heeft u een adres of telefoonnummer nodig van iemand uit het Bestuur, de Redactie, de Activiteitencommisie, of de Sooscommissie? Voorin dit boekje vindt u ze allemaal.

Kijk ook regelmatig eens op onze website! www.rpv-leeuwarden.nl **********

24