Mn Services N.V. Burgemeester Elsenlaan MZ Rijswijk Postbus HE Rijswijk

Burgemeester Elsenlaan 329 2282 MZ Rijswijk Postbus 5210 2280 HE Rijswijk Telefoon (070) 316 01 60 Fax (070) 316 04 75 www.mn-services.nl

+ – + – + waarin zekerheden verkruimelden, maar waarin onze organisatie haar eigen koers volgde, wat rust en evenwicht bracht.’ + – + – + -

– + – + – + ‘Het jaar 2008 zal geschiedenis maken. Het zal de historie ingaan als het jaar waarin een orkaan door de financiële wereld trok, – + – + – +

Mn Services N.V.

Jaarverslag 2008

– + – + ‘Het jaar 2008 zal geschiedenis maken. Het zal de historie ingaan als het jaar waarin een orkaan door de financiële wereld trok, – + – +

Jaarverslag 2008

5

Woord vooraf

6

Dit is Mn Services

10

Personalia

13

Bericht van de Raad van Commissarissen

15

Verslag van de Raad van Bestuur

16

Marktontwikkelingen in 2008

18

Mn Services in 2008

26

De mensen van Mn Services

28

Vooruitblik 2009

– + – + waarin reputaties sneuvelden, zekerheden verkruimelden en waarin gerenommeerde financiële instituten ten onder gingen.’ – + – + – + 31

Jaarrekening 2008

32

Balans per 31 december

34

Winst- en Verliesrekening

35

Kasstroomoverzicht

37

Algemene toelichting

40

Toelichting op de balans

45

Toelichting op de Winst- en Verliesrekening

47

Toelichting op het Kasstroomoverzicht

48

Overige gegevens

49

Accountantsverklaring

Jaarverslag 2008 – + – + ‘Het beste en veiligste is om te zorgen voor evenwicht, erken de grote krachten om ons heen en in ons. Als je dat kan en op die + – +

Pensioenuitvoering • Bestuursondersteuning • Vermogensbeheer

Woord vooraf Beweging, evenwicht en contrast Het jaar 2008 wordt niet licht vergeten. Waar we een jaar

“In een dynamische omgeving vol beweging heeft Mn Services kunnen vertrouwen op haar eigen kracht en strategie. Dat gaf de organisatie rust, richting en vooral evenwicht.”

geleden al zagen aankomen dat de kredietcrisis in 2008

In 2008 heeft Mn Services intensieve gesprekken gevoerd

zou doorwoeden, konden ook wij toen niet bevroeden hoe

over een mogelijke samenwerking met Syntrus Achmea.

ongemeen heftig de crisis om zich heen zou grijpen. Met een

Die gesprekken hebben vooralsnog niet tot de gewenste

voor onze klanten belegd vermogen van ruim 60 miljard euro

resultaten geleid en zijn in het najaar van 2008 voorlopig

aan het begin van 2008, is dit jaar door ons intens beleefd.

stopgezet. We zullen dan ook op eigen kracht onze groei-

Die beleving vond plaats in vrijwel dagelijks contact met onze

ambities verder vorm geven. Niet met groei als doel op zich,

klanten.

maar om onze opdrachtgevers nog beter en efficiënter te kunnen bedienen.

Ons past in een tijd als deze bescheidenheid. Als grote speler op de financiële markt kennen wij onze verantwoordelijkheid

In 2008 is ook gestart met de voorbereiding voor

en die voor onze opdrachtgevers. Wij zijn, naast vele

de transitie van de pensioenadministraties van het

andere dingen, fiduciair beheerder van pensioenvermogen.

bedrijfstakpensioenfonds voor de Metalektro en het

Dat betekent dat onze klanten en de deelnemers in de

bedrijfspensioenfonds voor de Koopvaardij. Deze transitie

pensioenfondsen ons hun bijeen gespaarde kapitaal voor

moet in 2009 zijn afgerond en is uniek in onze sector.

– + – + – + – manier kunt leven ben je werkelijk wijs.’ Euripides + – + – + – + – – + – ‘Alle vooruitgang is gebaseerd op een universeel en + – + – + – + – + – + – + –aangeboren verlangen van elk organisme om op groter voet te leven dan het zich kan veroorloven.’ Samuel Butler– + – + – + de oude dag toevertrouwen in de wetenschap dat wij er als

Mn Services is goed in haar werk. In 2008 selecteerden

goed rentmeester mee omgaan. In een jaar waarin niets

maar liefst vier nieuwe opdrachtgevers onze organistatie.

zeker leek te zijn, hebben wij met al onze passie voor het vak,

Maar in 2008 bleek niemand in staat tegen de stroom

onze expertise en ons doorzettingsvermogen onze klanten

in te roeien. Ook ons past dus bescheidenheid. In een

bediend. En toch konden ook wij niet voorkomen dat die

dynamische omgeving vol beweging heeft Mn Services

klanten er zonder uitzondering vandaag slechter voorstaan

kunnen vertrouwen op haar eigen kracht en strategie. Dat

dan iedereen voor mogelijk hield.

gaf de organisatie rust, richting en vooral evenwicht. En het leverde mooie contrasten op. In die wetenschap schreven wij

Het jaar 2008 sterkte ons in de overtuiging dat een

dit jaarverslag. Met vereende krachten werken wij in 2009

meer duurzaam ingerichte wereld nodig is om stabiele

aan herstel voor onze opdrachtgevers en trachten wij hen te

economische groei voor de lange termijn te bereiken en te

behoeden voor de dingen die mogelijk nog komen gaan.

behouden. Voor onze opdrachtgevers, die bij uitstek gericht zijn op die lange termijn, is zo’n stabiele en duurzame

Ruud Hagendijk, voorzitter Raad van Bestuur

ontwikkeling van wezenlijk belang. Mn Services wil dan ook vooroplopen in de zoektocht naar de wijze waarop grote vermogens kunnen worden beheerd op een manier die niet alleen voldoende rendement tegen een beheerst risico biedt, maar ook een duurzame wereld dichter bij brengt. We praten over deze en vele andere zaken steeds nadrukkelijker mee in het publieke debat en in de media. Altijd in het belang van onze klanten. 4

Mn Services Jaarverslag 2008

5


Dit is Mn Services

Eenvoud Onze eindgebruikers zijn werkgevers en werknemers in de marktsector. Die werkgevers en werknemers vragen van ons te zorgen voor een goede en betaalbare toekomst. Daar

Wortels

zetten wij ons voor in, maar ze ervaren de zaken waarmee wij

Wij zijn een Nederlands bedrijf. We kennen en koesteren

ons bezig houden nog te vaak als ingewikkeld. Dat trekken

onze wortels. Die Nederlandse wortels inspireren tot een

we ons aan. Ook wij vinden dat het eenvoudiger moet.

sterke internationale oriëntatie, ons geloof in de kracht van

Daarom spannen we ons in de zaken zo eenvoudig mogelijk

het collectief, onze nauwe banden met sociale partners en

te houden. Niet alleen waar het gaat om het voorkomen

Samen

in onze handelsgeest en nuchterheid. De aandacht voor

van administratief gedoe, maar ook als het op uitleggen

Toekomst

We weten uit ervaring dat je de dingen samen moet doen,

onze eigen mensen zien we als onlosmakelijk en krachtig

aankomt. We willen open, eerlijk en duidelijk zijn. We zoeken

Wij zorgen voor de toekomst. Voor de toekomst van onze

wil je echts iets groots bereiken. Dat de kracht en zekerheid

onderdeel van deze afkomst.

dan ook in alles wat we doen steeds de menselijke maat. En

klanten, werknemers en werkgevers en voor de toekomst van

van het collectief de vrijheid van het individu versterkt. We

als ons dat niet voldoende lukt, zijn we blij te horen hoe het

onze eigen mensen. Wij zorgen ervoor dat wie werkt, kan

zijn in handen van sociale partners en we zijn daar trots op,

beter kan.

bouwen aan een mooi vooruitzicht. En wie niet meer werkt,

maar we opereren zelfstandig. De verbintenis die we voelen

kan genieten van wat is opgebouwd. Wij geloven dat bouwen

met sociale partners, zorgt ervoor dat we onze voelsprieten

aan de toekomst en daarvan genieten het beste kan in een

tot in de haarvaten van de samenleving steken. Dat is waar

duurzame samenleving. Ook daar willen wij voor zorgen.

we onze inspiratie vandaan halen.

+ – + – ‘De periode tussen het verval van het oude en het ontstaan van het nieuwe is een periode van overgang die noodzakelijkerwijs – + – + – + – + – + – + – – + – + altijd onzekerheid, verwarring, fouten en fanatisme met zich meebrengt.’ John C. Calhoun – + – + – – + – + – + – + – – + Historie Wij gaan al een tijdje mee. Onze wortels liggen in de wederopbouw. In 1948 om precies te zijn. We zagen Nederland veranderen, droegen daaraan bij en veranderden zelf mee. We willen vooroplopen en hebben dat altijd gedaan. Dat doen we op alle terreinen, of het nu gaat om de techniek van onze administratie, het meedenken over oplossingen voor veranderende carrièrepatronen en samenlevingsvormen of om het verantwoord en renderend beheer van vermogen.

meedenkend en meewerkend naar medewerkers, klanten en sociale partners

Groei

wij assisteren en adviseren op maat en resultaatgericht, maar de klant kiest

Betrokkenheid

Keuzevrijheid

Innovatie

Transparantie

We zijn groot. En toch willen we groeien. Zodat we een organisatie blijven waar altijd beweging is, waar veel gebeurt en die daardoor de beste mensen aantrekt. We denken ook dat door te groeien onze klanten nog beter af zijn. Door van elkaars kennis en die van ons te profiteren. Door samen

Ook de ouder wordende samenleving, waarin langer en meer moet worden gewerkt, voedt onze drang tot innovatie. We gaan al een tijdje mee, maar door voortdurend te vernieuwen voelen we ons nog altijd jong.

6

sterker te zijn, en vooral door van elkaar te leren. Door

vanuit ervaring, deskundigheid en daadkracht oplossingsgericht vernieuwen


schaalvoordelen die we een brede klantenbasis kunnen bieden. Want uiteindelijk gaat het ons niet in eerste instantie

maximaal inzicht leidt tot optimale efficiency en de sterkste oplossingen

om geld verdienen. We willen groeien. In alle opzichten. Samen met de mensen waar we het voor doen.

7


Kerncijfers

“De mensen van Mn Services maken het verschil. Ze zijn met al hun kennis, inzet en ervaring het belangrijkste kapitaal van de onderneming.”

2008

2007

2006

2005

x €1.000

x €1.000

x €1.000

x €1.000

117.617 (97%)

130.216 (88%)

118.862 (82%)

107.087 (82%)

0 (0%)

15.368 (10%)

22.405 (15%)

21.780 (16%)

3.651 (3%)

2.117 (2%)

4.052 (3%)

2.302 (2%)

121.268 (100%)

147.701 (100%)

145.319 (100%)

131.169 (100%)

Personeelskosten

60.887 (54%)

50.538 (44%)

44.277 (39%)

42.221 (41%)

Werkzaamheden derden

26.279 (23%)

41.375 (36%)

46.304 (41%)

38.205 (38%)

87.166 (77%)

91.913 (80%)

90.581 (80%)

80.426 (79%)

4.088 (4%)

3.266 (3%)

3.515 (3%)

5.187 (5%)

21.982 (19%)

18.508 (17%)

18.790 (17%)

16.073 (16%)

26.070 (23%)

21.774 (20%)

22.305 (20%)

21.260 (21%)

113.236 (100%)

113.687 (100%)

112.886 (100%)

101.686 (100%)

voor belastingen

8.633

35.279

33.052

30.358

Resultaat na belastingen

6.436

26.834

23.978

20.898

Eigen vermogen

22.147

15.711

15.711

20.211

Totaal vermogen

55.196

105.464

106.170

100.314

745

688

648

635

709

651

612

599

Gefactureerde premieomzet x €1 mln

1.759

1.776

1.666

1.605

Belegd vermogen ultimo jaar x €1 mln

55.819

60.809

35.552

31.969

1.899

1.768

1.728

1.641

Netto-omzet Performance fees Overige opbrengsten Som der bedrijfsopbrengsten

Afschrijvingen op materiële en immateriële vaste activa Overige bedrijfskosten

Som der bedrijfslasten – + – + – + – + –‘Het geheim waardoor ik mijn doel heb bereikt, is eigenlijk alleen maar mijn vasthoudenheid’ Louis Pasteur – + – + – + – + – + Resultaten Resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening

Personeel Aantal werknemers per 31 december (absoluut) Aantal werknemers per 31 december (in fte en exclusief WAO’ers) Opdrachtgever gerelateerd *

Aantal uitkeringen x 1.000

* De opdrachtgever gerelateerde kerncijfers betreffen voor opdrachtgevers gefactureerde premies respectievelijk het aantal uitkeringen op het gebied van pensioenen en verzekeringen. Daarnaast wordt het belegd vermogen voor opdrachtgevers op het gebied van vermogensbeheer vermeld.

8


9


Raad van Bestuur

mw. Nelly Altenburg (56 jaar) Lid sinds 29 maart 2006, treedt af in 2010, voorzitter remuneratie- en benoemingscommissie

Personalia

Organisatieadviseur

drs. Ruud Hagendijk (56 jaar) Voorzitter sinds 1 februari 2005

Functie: Directeur PMA Consult B.V.

en lid sinds 29 maart 2001

Relevante nevenfuncties: Commissaris KONI B.V.

Bestuurskundige

Commissaris MSD

drs. Bert Vroon (60 jaar) Lid sinds 29 maart 2001 en

Relevante nevenfuncties: Voorzitter van het bestuur van Mn

Commissaris Kunst en Cultuur Pensioen- en Levensverzekering

treedt af in 2011, lid auditcommissie

Services Vermogensbeheer B.V. (qualitate qua)

Maatschappij N.V.

Bestuurskundige/interimbestuurder

Directeur van Mn Services Fondsenbeheer B.V. (qualitate qua)

Lid Raad van Toezicht Zuiderzeemuseum

Functie: Directeur/bestuurder Woningcorporatie deltaWonen

Lid raad van advies Netspar

drs. Han Noten (51 jaar) President-commissaris sinds 28

Voorzitter Bestuur Stichting Welzijn aan het IJ

(ad interim, vanaf 17 december 2007 tot 1 mei 2008)

Lid raad van advies Vereniging Bedrijfstakpensioenfondsen

januari 2006, vice-voorzitter sinds 29 maart 2001 en treedt af

Voorzitter Commissie verstrekkings- en indicatiegeschillen

Relevante nevenfuncties:

in 2009, lid remuneratie- en benoemingscommissie

van College van Zorgverzekeringen

Commissaris Woningcorporatie deltaWonen

drs. Walter Mutsaers (41 jaar) Lid sinds 1 februari 2006

Arbeids- en organisatiepsycholoog

Vice-voorzitter NIP (Nederlands Instituut van Psychologen)

Voorzitter bestuur Nederlandse Vereniging van

Bedrijfseconoom

Raad van Commissarissen

Antroposofische Zorgaanbieders (NVAZ)

Functie: Fractievoorzitter van de PvdA in de Eerste Kamer der Staten-Generaal

ir. Kees van Dongen (68 jaar) Lid sinds 19 december 2006,

Voorzitter bestuur Prof. Dr. Bernard Lievegoed Fonds,

drs. Roland van den Brink RBA AAG (51 jaar) Lid sinds


treedt af in 2010, voorzitter auditcommissie

fonds voor antroposofisch wetenschappelijk onderzoek

4 juli 2007

Commissaris Smit Internationaal

Elektrotechnisch ingenieur

Beoordelaar excellentieprogramma’s hoger onderwijs

Actuaris/beleggingsdeskundige

Commissaris RotoSmeetsDeBoer

Functie: Informal investor

in het kader van het Sirius-programma van het Ministerie

Relevante nevenfuncties: Commissaris bij Applify B.V. te Delft

Voorzitter ActiZ

Relevante nevenfuncties: Commissaris Eneco Holding N.V.

van Onderwijs

Voorzitter Stichting Performance

Voorzitter Verificatiecommissie NVAO( Nederlands Vlaamse

Directeur Mn Services Vermogensbeheer B.V. (qualitate qua)

Accrediteringsorganisatie)

Voorzitter van het bestuur Ondernemingspensioenfonds

(herbeoordeling/heraccreditering hbo- opleidingen)

Mn Services N.V. (qualitate qua)

– +– +– +– ‘In elke mens schuilen bijzondere mogelijkheden. Geloof in je kracht en je jeugd. Leer eindeloos tegen jezelf te herhalen: – + – + – – +– +– +–+ – + ‘Het is allemaal van mij afhankelijk’. Andre Gidereur – + – – + – + – + ‘Treur niet omdat de wereld verandert – + – + – + – + – + – mw. drs. Kitty Roozemond (53 jaar) Lid sinds 13 december

Vorsitzender der Gesellschafterversammlung der European

2007 en treedt af in 2011

Actuarial Academy GmbH (EAA)

Functie: Directeur Interprovinciaal Overleg

Vice Chair Suprational Relations Committee of the Council of the International Actuarial Association (IAA)

jhr. ir. József Jankovich (73 jaar) Vice-voorzitter sinds

ir. Henk van der Kwast (55 jaar) Lid sinds 19 december 2006,


28 januari 2006, lid sinds 29 maart 2001, treedt af in 2010

treedt af in 2010, lid remuneratie- en benoemingscommissie

Commissaris woningcorporatie ‘Stadgenoot’

Scheikundig ingenieur

Elektrotechnisch ingenieur/bedrijfskundige

Commissaris GVB

De leden van de Raad van Commissarissen en de Raad van

Functie: Directeur Westerheide Holding B.V.

Functie: Directievoorzitter Stern Groep N.V.

Commissaris ASVB (bouwonderneming)

Bestuur hebben de Nederlandse nationaliteit.



Commissaris C-it (geëindigd in 2008)

President-commissaris Bovemij Verzekeringen N.V.

Commissaris Exendis N.V. (geëindigd in 2008)

Commissaris Verzekeraars Hulpdienst Holding B.V.

Commissaris Primagas te Hongarije

Penningmeester Johan Cruyff Foundation

Ondernemingsraad Tjeerd Haasbroek (voorzitter), Dorrie Fleuren, Frans Hardijzer,

Commissaris ProfiPower te Hongarije mr. Frans van Hove (59 jaar) Lid sinds 13 december 2007 en

Pim Kasting, Michael Kuijper, Irene Mangnus (vice voorzitter),

treedt af in 2011, lid auditcommissie

Folkert van Rijswijk, Ad van Soelen, Ines Strohschein, Jeroen

Functie: Algemeen directeur Vereniging FME-CWM

Udo, Dennis Verhagen

Relevante nevenfuncties: DGA Beaulieu Holding B.V. President commissaris Mitch Deltacom Group N.V.

Accountant

Vereffenaar Stichting DAF-pensioenfonds

Deloitte Accountants B.V.

Non-Executive Director UC-Group Ltd.

10


11


Bericht van de Raad van Commissarissen Hierbij legt de Raad van Commissarissen de jaarrekening 2008 ter vaststelling voor aan de Algemene Vergadering van Aandeelhouders. De jaarrekening en het jaarverslag zijn onder de verantwoordelijkheid van de Raad van Bestuur

“Op zoek naar de veilige haven, uitstekende service en een gedegen risicobeheer, is schaalvergroting in de uitvoering voor steeds meer pensioenfondsen een logische stap.”

opgesteld. De jaarrekening is gecontroleerd en van een

Het jaar 2008 is in financieel opzicht voor velen in de wereld

goedkeurende verklaring voorzien door Deloitte Accountants

een moeilijk jaar geweest. Ook opdrachtgevers van Mn

B.V. U treft de accountantsverklaring aan op pagina 49 van

Services werden geconfronteerd met de financiële crisis die

deze jaarrekening.

gevolgen had voor vermogensposities en bij pensioenfondsen voor de dekkingsgraad.

Wij stellen de Algemene Vergadering van Aandeelhouders voor de jaarrekening 2008 vast te stellen, de Raad van

Ondanks grote turbulentie op de financiële markten en

Bestuur te dechargeren voor het gevoerde beleid en de Raad

in de reële economie, kan Mn Services terugkijken op

van Commissarissen decharge te verlenen voor het gehouden

een evenwichtig jaar. Investeringen in de organisatie, in

toezicht.

voldoende capabel personeel, internationalisatie èn succes bij het aantrekken van nieuwe opdrachtgevers voor zowel

Bij de overkomst van het vermogensbeheer van het

vermogensbeheer als voor pensioenuitvoering, maken dat de

bedrijfstakpensioenfonds voor de Metalektro in 2007, is

organisatie de toekomst vol overtuiging tegemoet kan zien.

+ – + – + – als alles in een onveranderlijke staat zou zijn, zou dat pas echt een reden zijn om te treuren.’ William Cullen Bryant – + – + – + – + – + – + ‘Weinig zaken zijn onmogelijk met vlijt en vaardigheid. Grote werken zijn verricht – niet met kracht – maar met doorzettingsvermogen.’+ besloten tot uitbreiding van de Raad van Commissarissen

De Raad van Commissarissen waardeert de voortdurende

met twee personen. Dit heeft er toe geleid dat in 2008 de

inzet, flexibiliteit en ambitie van medewerkers en Raad van

Raad van Commissarissen met een voltallige bezetting

Bestuur van Mn Services. De gang van zaken bij de onder-

van acht personen vergaderde. In het verslagjaar 2008

neming geeft de Raad van Commissarissen vertrouwen voor

kwam de Raad van Commissarissen zes maal bijeen met

de toekomst van Mn Services.

de Raad van Bestuur. Daarnaast zijn er twee reguliere aandeelhoudersvergaderingen geweest. Ook is er tussentijds

Rijswijk, 4 maart 2009

contact geweest met de aandeelhouders. Er is ondermeer gesproken over de komst van nieuwe opdrachtgevers en de

Raad van Commissarissen

mogelijke samenwerking met Syntrus Achmea.

drs. H.C.P. Noten, president-commissaris Jhr. ir. J.B. Jankovich, vice-voorzitter

De Remuneratie- en benoemingscommissie heeft in het

drs. A. Vroon

verslagjaar vier keer vergaderd. In 2008 heeft deze commissie

mw. P.M. Altenburg

zich onder andere gericht op het beloningsbeleid van de

ir. C.P.G. van Dongen

Raad van Bestuur en van de Raad van Commissarissen. De

ir. H.H. van der Kwast

Auditcommissie is in 2008 eveneens vier keer bijeen geweest.

mr. F.S. van Hove

Naast reguliere financiële en compliance rapportages, was

mw. drs. C.E. Roozemond

de transitie van de pensioenadministraties van de pensioenfondsen voor de Metalektro en Koopvaardij onderwerp van gesprek in deze commissie.

12


13


Verslag “Mn Services gelooft dat bedrijven die verantwoord met hun omgeving omgaan, op de lange termijn de beste overlevingskansen en de beste rendementsvooruitzichten hebben.”

van de Raad

+ – + – Samuel Johnson – + – + – + – ‘Als je success wilt in het leven, maak dan van vasthoudendheid je boezemvriend, van ervaring – + – + – + – + – + je adviseur, van voorzichtigheid je grote broer en hoop je beschermengel.’ Joseph Addison – + – + – + – + – + - Tegenslag is de beste – +

van Bestuur

14


15


Marktontwikkelingen in 2008 Financiële crisis Op de financiële markten leken in 2008 geen zekerheden te bestaan. De financiële crisis, in 2007 begonnen in de Verenigde Staten nadat steeds meer mensen hun te risicovolle hypotheek niet konden aflossen, greep in 2008 in

overname van de Belgische en Luxemburgse delen door

rap tempo en wereldwijd om zich heen. De vooruitzichten in

Banque Nationale de Paris. De Nederlandse overheid moest

de eerste helft van 2008 stemden al niet vrolijk, met onder

de financiële reuzen ING, Aegon en SNS Reaal uit de brand

Pensioenmarkt

druk staande aandelenmarkten en een oplopende inflatie.

helpen door staatssteun en garanties. Door deze en andere

De afgelopen jaren lieten een consolidatieslag zien op de

Aan het eind van het derde kwartaal kwam de crisis in een

gebeurtenissen daalde het onderlinge vertrouwen binnen de

Nederlandse pensioenmarkt. De toenemende complexiteit

stroomversnelling terecht. Binnen enkele weken werden

financiële sector tot een dieptepunt, waardoor het financiële

van weten regelgeving, toezicht en de eisen aan goed

in de Verenigde Staten de hypotheekreuzen Fanny Mae

systeem nagenoeg tot stilstand kwam: banken lenen

pensioenfondsbestuur maken het voor kleine en middelgrote

en Freddy Mac genationaliseerd, gingen Lehman Brothers

elkaar nauwelijks nog geld uit en ook voor consumenten

fondsen steeds moeilijker om zelfstandig te blijven opereren.

en Washington Mutual failliet en werd AIG, de grootste

en bedrijven zijn de financieringsmogelijkheden sterk

Deze fondsen zoeken dan ook in toenemende mate

verzekeraar ter wereld, gered met een miljardeninjectie

afgenomen.

aansluiting bij grote uitvoerders. De financiële crisis die zich

van de Federal Reserve. In december 2008 zorgde de van

in 2008 in alle hevigheid openbaarde, versterkt dit proces

grootschalige beleggingsfraude verdachte Amerikaanse

van consolidatie. Op zoek naar een veilige haven, uitstekende

belegger en oudbestuurder van de Nasdaq Bernard Madoff

service en een gedegen risicobeheer, is schaalvergroting

voor nog meer opschudding op de financiële markten.

in de uitvoering voor steeds meer pensioenfondsen een

-– + – gelegenheid om te tonen dat men karakter heeft. + – + – + – + – + – ‘Om iets groots te bereiken, moet men bij de mensen staan, – + – + – +– + – niet boven ze.’ Montesquieu – + – + – + – + – + – + ‘De mens is alleen waarlijk groots als hij handelt vanuit zijn passies.’ Disraeli -– + – + Ook Europa werd niet gespaard. Een aantal Duitse financiële

logische stap. Nadat in 2007 de pensioenfondsen PME,

instellingen, waaronder Landesbanken en Hypo Real Estate,

Cerestar en Nutreco kozen voor Mn Services, volgden in 2008

kwam in grote problemen. De Duitse overheden werden

het vermogensbeheer van de bedrijfstakpensioenfondsen

gedwongen tot noodmaatregelen om het systeem te redden.

voor de Banden- en Wielenbranche en de Koopvaardij en de

Ook de markt van pensioenuitvoerders liet 2008 een

De IJslandse spaarbank Icesave, die in 2008 in korte tijd

Het effect van de crisis op de reële economie werd in de loop

twee ondernemingspensioenfondsen van SCA Nederland.

consolidatieslag zien. APG en Cordares fuseerden tot de

veel geld wist op te halen bij particulieren en instellingen,

van 2008 steeds duidelijker. Consumenten- en producenten-

PME besloot in 2008 net als het bedrijfstakpensioenfonds

APG Groep. Mn Services voerde intensieve gesprekken met

moest haar deuren sluiten en liet daarmee vele spaarders in

bestedingen liepen fors terug en de arbeidsmarkt

voor de Koopvaardij om naast het vermogensbeheer ook de

Syntrus Achmea over een mogelijke samenwerking of fusie.

angstige onzekerheid achter. In het Verenigd Koninkrijk nam

verslechterde. In grote delen van de wereld viel de

pensioenadministratie onder te brengen bij Mn Services.

Die gesprekken hebben niet tot de gewenste resultaten

Lloyds TSB haar branchegenoot HBOS over. De Belgische-

economische groei significant terug. De aandelenmarkten

Beide fondsen brengen de administratie bij Mn Services

geleid en zijn in het najaar van 2008 voorlopig stopgezet.

Nederlandse bankverzekeraar Fortis werd ontmanteld door

lieten de grootste koersdalingen zien sinds 1933. Eind 2008

onder in 2010.

Dat betekent dat Mn Services de groeiambities op eigen

de nationalisatie van de Nederlandse tak en een voorlopige

was duidelijk dat een belangrijk deel van de Westerse wereld

kracht verder vormgeeft.

een diepe recessie tegemoet gaat, die naar verwachting ook in 2009 het economische beeld zal bepalen.

16


17


Bedrijfslasten De bedrijfslasten zijn nagenoeg gelijk aan vorig boekjaar. De lasten dalen door het wegvallen van de kosten van

Stroomlijning organisatie

assetmanagers ten gevolge van de trendbreuk met het

De roep om maximale transparantie juicht Mn Services

verleden om deze ten laste van Mn Services te nemen

toe. Sterker nog: in 2008 zijn verdere stappen gezet om

en stijgen door mutaties in de omvang en omzet van

onze organisatie te stroomlijnen en optimaal inzicht

Mn Services door de komst van nieuwe opdrachtgevers.

aan opdrachtgevers en toezichthouders te bieden. Naast

De bedrijfslasten zijn, relatief gezien, minder snel gestegen

het begrip ‘transparantie’ staan bij ons integriteit en

Bedrijfsresultaat

dan de omzet, waarbij de omzet wordt gecorrigeerd voor

maatschappelijke verantwoordelijkheid hoog in het vaandel.

Mn Services heeft ook de turbulentie op de financiële

het effect van de ontwikkelingen op de financiële markten.

Juist in de uitvoering van pensioenen en het vermogens-

markten in 2008 gevoeld in haar bedrijfsresultaat.

Tegelijkertijd hebben kostenintensiveringen plaatsgevonden

beheer komt het aan op goed bestuur en het dragen van

Daarnaast heeft het bedrijf na jaren van succesvolle groei

om de organisatie verder te verstevigen en klaar te maken

Voorstel resultaatbestemming

verantwoordelijkheid jegens opdrachtgevers en hun klanten.

verder geïnvesteerd in enerzijds het robuust maken van

voor de uitdagingen van groei en weten regelgeving

Volgens het voorstel resultaatbestemming wordt het

Deze transparantie voor opdrachtgevers en hun deelnemers

de organisatie om deze groei te absorberen evenals het

voor de toekomst. Dit manifesteert zich ondermeer in de

volledige resultaat na belastingen toegevoegd aan de overige

heeft onder andere geleid tot een specifieke dienst

toekomstbestendig maken van de organisatie op verdere

personeelskosten die ten opzichte van vorig jaar een stijging

reserves. In de Algemene Vergadering van Aandeelhouders

“maatschappelijk verantwoord beleggen”. Met deze dienst

groei verwachting. Ook is er geïnvesteerd in het adopteren

laten zien.

wordt de resultaatbestemming vastgesteld.

kunnen de pensioenfondsen hun rechten als aandeelhouder

Mn Services in 2008 Financiële gang van zaken

van de toegenomen regelgeving en toezicht. Dit heeft geleid

in de aandeelhoudersvergaderingen benutten en hierdoor

tot een resultaat ná belasting van 6,4 miljoen euro. Dit is

invloed uitoefenen op het beleid van desbetreffende

20,4 miljoen euro lager dan in 2007.

ondernemingen.

– + – + ‘De vreugde van het zoeken, is vaak groter dan die van het vinden.’ Perzisch gezegde – + – + – + – + ‘Een mens die over informatie – + – + – + – beschikt, kan niet vermijden verantwoordelijkheid te dragen.’ J. Carlzon – + – + – + – ‘Als je success wilt in het leven, maak dan – + – + – Omzet

Het vinden van evenwicht tussen goed ondernemerschap,

De som der bedrijfsopbrengsten is ten opzichte van 2007 met

controle en risicobeheersing is een permanent agendapunt

26,4 miljoen euro gedaald. Het bedrijfstakpensioenfonds

bij Mn Services. Wij zijn van mening dat we binnen die

voor de Metalektro (PME) is sinds juli 2007 als belangrijke

Winst uit deelnemingen

Investeringen

driehoek steeds dichter bij het optimum geraken. In 2006

nieuwe opdrachtgever voor vermogensbeheer van Mn

De gerealiseerde winst uit deelnemingen is lager dan vorig

Ter ondersteuning van de medewerkers, bedrijfsprocessen

verkreeg onze afdeling Vermogensbeheer het SAS 70 Type II

Services toegetreden. Sinds dat moment is Mn Services

jaar.

en verdere professionalisering van het productieapparaat

statement, begin 2007 was die erkenning er ook voor de

zijn de investeringen in software en materiële vaste activa

unit Pensioenen & Verzekeringen. Over de gehele breedte

verantwoordelijk voor het beheer van de opgebouwde pensioengelden van PME. Door vernieuwde tariefafspraken

Liquiditeitspositie

toegenomen van 5,5 miljoen euro in 2007 naar 7,6 miljoen

van ons bedrijf zijn hierdoor de processen op orde en

en door de komst van nieuw vermogen in 2008 zijn de

Ten opzichte van vorig jaar is de liquiditeitspositie gedaald.

euro in 2008.

voldoen we aan de strengste nationale en internationale

daaraan gerelateerde omzetten toegenomen. In zijn totaliteit

Een daling van 25,4 miljoen euro gedurende het jaar tot een

beheersmaatregelen. Ook in 2008 is verder gewerkt om deze

daalde de netto omzet door waardedaling van het belegd

uiteindelijke stand van 22,2 miljoen euro per ultimo 2008.

beheersmaatregelen zo effectief en efficiënt mogelijk in te richten en uit te voeren ten behoeve van onze klanten.

vermogen als gevolg van de situatie op de financiële markten en er is geen performancefee gerealiseerd in 2008. Er zijn geen grote projecten gerealiseerd ten behoeve van de opdrachtgevers in het pensioenbedrijf. Wel is een start gemaakt met de majeure conversie inspanning om een volwaardige uitvoering van de regeling te kunnen waarmaken van PME door Mn Services per 1 januari 2010.

18


19


Onze opdrachtgevers Mn Services is via haar aandeelhouders in handen van de

Mn Services is als partner verbonden aan Netspar, het aan

sociale partners, maar opereert zelfstandig. De verbintenis

de Universiteit van Tilburg verbonden expertisecentrum

die we hebben met sociale partners, zorgt ervoor dat we

voor vraagstukken rond pensioen en vergrijzing. Ook is Mn

dichtbij onze klanten staan. We begrijpen wat ze beweegt en

Services participant in het Holland Financial Centre, dat zich

delen hun ambities.

richt op een sterke Nederlandse financiële sector.

De consolidatieslag die de afgelopen jaren op de Nederlandse pensioenmarkt is ingezet, duurde voort in 2008. Mn Services

Het project beoogt een wetenschappelijke analyse van

Ronde Tafel Private Equity & Hedge Funds

speelt daar op in met een actief acquisitiebeleid, waardoor in

De overgang van een pensioenadministratie met de omvang

de problematiek en streeft naar zowel bijdragen aan de

Eind 2008 organiseerde Mn Services een rondetafel-

2008 opnieuw een belangrijke groei werd gerealiseerd.

van die van PME, is een in Nederland niet eerder vertoonde

wetenschappelijke literatuur als naar praktisch toepas-

conferentie over private equity en hedge funds. Het doel

Met verschillende partijen zijn gesprekken gevoerd, die in de

exercitie. Mn Services is in het najaar van 2008 gestart met

bare beleidskennis. Binnen de samenwerking staat weten-

van de conferentie was te komen tot aanbevelingen voor

meeste gevallen hebben geleid tot het uitbrengen van een

een projectorganisatie onder de verantwoordelijkheid van de

schappelijke kwaliteit en onderzoeksvrijheid voorop.

een meer stringentere zelfregulering door private equity

offerte door Mn Services. Uiteindelijk kozen de bedrijfstak-

businessunit Pensioenen en Diensten. Deze projectorganisatie

Mn Services hoopt met het project een bijdrage te leveren

huizen en hedge funds. Deelnemers aan de ronde tafel waren

pensioenfondsen voor de Banden- en Wielenbranche en de

moet een soepele overgang van de pensioenadministratie

aan de verdere versterking van het Nederlandse pensioen-

pensioenfondsen, de koepelorganisatie voor bedrijfstak-

Koopvaardij en de twee ondernemingspensioenfondsen van

van PME begeleiden en garanderen. Het doel is een fout-

systeem, dat daardoor zijn internationale voorbeeldfunctie

pensioenfondsen VB, werkgevers- en werknemersorganisaties

SCA Nederland voor het onderbrengen van hun vermogens-

loze overgang, zonder enige hinder voor de betrokken

kan behouden.

en verschillende private equity huizen en hedge funds.

beheer bij Mn Services. Door deze nieuwe opdrachtgevers

werknemers, werkgevers en gepensioneerden. Ook in 2009

groeide het door Mn Services beheerd vermogen met

zal dit project veel van de creativiteit, kennis en inzet van

3,7 miljard euro.

onze medewerkers vragen.

- + – + – van vasthoudendheid je boezemvriend, van ervaring je adviseur, van voorzichtigheid je grote broer en hoop je beschermengel.’ – + – + – + – + – Joseph Addison – + – + – + – + – + – + – + – + – + ‘In elke mens schuilen bijzondere mogelijkheden. Geloof in je kracht en je jeugd. – + – Met PME, het pensioenfonds van de bedrijfstak Metalektro,

Samenwerking met universiteiten

liepen gesprekken over het overnemen van de pensioen-

In het najaar van 2008 is Mn Services een samenwerkings-

administratie sinds dit fonds in 2007 Mn Services aanwees

verband gestart met de Faculteit Economie en Bedrijfskunde

als fiduciair vermogensbeheerder. Die gesprekken

van de Universiteit van Amsterdam. Mn Services sponsort

resulteerden in 2008 tot het besluit van PME om vanaf 2010

binnen dat verband een onderzoeksproject van de universiteit

Eerder in 2008 werkte Mn Services samen met de Nyenrode

De belangrijkste thema’s die aan de orde kwamen waren de

de pensioenadministratie onder te brengen bij Mn Services.

naar het beleid rondom de buffers van pensioenfondsen

Business Universiteit in een onderzoek naar de effecten van

noodzakelijk geachte duidelijkere focus van private equity

PME breidt met dit besluit tevens zijn in 2007 opgebouwde

en de macro-economische effecten daarvan. De relevantie

de sterke Chinese economische groei voor de maakindustrie

huizen en hedge funds op de lange termijn, het gebruiken

aandelenbelang in Mn Services uit. Naast PME brengt ook

van dit type onderzoek acht Mn Services groot. Het inzicht

in Nederland. De metaalproductenindustrie en machine-

en respecteren van de lokale overlegstructuren door dit

het pensioenfonds voor de Koopvaardij in 2010 zijn pensioen-

in de materie is immers nog beperkt en de omvang van de

industrie golden daarbij als specifieke voorbeelden. De

type beleggers en een benodigde grotere transparantie.

administratie onder bij Mn Services.

buffers in relatie tot de Nederlandse economie zorgt voor

voornaamste conclusies van het onderzoek zijn dat de

De aanbevelingen waarover tijdens de discussie over deze

een krachtige wisselwerking tussen pensioenfondsen en

concurrentiekracht van China structureel wordt onderschat

thema’s overeenstemming werd bereikt, worden door

macro-economie. Zo kan een op het eerste oog noodzakelijke

en dat deze concurrentie vooral wordt gevormd door de

de deelnemers aan de conferentie beschouwd als een

premieverhoging in economische barre tijden zorgen voor

eigen westerse industrie die actief is in China. Verder is door

vertrekpunt voor verdere stappen richting stringentere

dalende koopkracht bij werknemers en minder investerings-

de onderzoekers geconstateerd dat de innovatiekracht en

zelfregulering. Zij hebben toegezegd de aanbevelingen

ruimte bij werkgevers. De economische neergang kan

de kwaliteit van Chinese bedrijven exponentieel groeit. Het

verder te ontwikkelen en te proberen andere partijen bij het

daardoor worden versterkt.

unieke verkoopargument van de kwaliteit van Nederlandse

initiatief te betrekken.

producten is daarmee beperkt houdbaar.

20


21


Pensioenen en diensten Waar Mn Services door de wereldwijde economische Mn Services biedt haar klanten een breed palet aan diensten

neergang haar opdrachtgevers niet heeft kunnen behoeden

en producten. Naast vermogensbeheer en pensioen-

voor een scherpe aantasting van de haar toevertrouwde

administratie varieert dat van producten die onze opdracht-

vermogens, hebben we onze meerwaarde in 2008 wel op

gevers in staat stellen te voldoen aan hun wettelijke

andere fronten kunnen bewijzen. Een voortdurende focus op

verplichtingen of ondernemingsdoelstellingen (zoals de

de daadwerkelijke doelstellingen van onze opdrachtgevers

eisen uit de Pensioenwet, de WIA en de levensloopregeling)

en de frequente en open gedachtewisseling met hen, heeft

tot gericht specifiek advies over aspecten in de financiële

Fiduciair vermogensbeheer

bijgedragen aan de intensieve ondersteuning en advisering die Mn Services kon bieden bij het opstellen van beleggings-

bedrijfsvoering van onze opdrachtgevers. De business unit Pensioenen & Diensten vormt de ruggen-

In 2008 is het aantal opdrachtgevers dat heeft gekozen voor

plannen en herstelplannen. Ook is de frequentie van

graat van Mn Services. Hier worden de niet altijd even

Mn Services als fiduciair vermogensbeheerder opnieuw

rapporteren aan opdrachtgevers opgevoerd, zodat zij goed

zichtbare processen die de kern van de bedrijfsvoering

gegroeid. Aan het eind van 2008 bedroeg het totaal beheerd

op de hoogte bleven van de ontwikkeling van de dekkings-

Het Nederlandse pensioenstelsel is door de diepe crisis in

vormen, uitgedacht en ingeregeld. Vanwege de essentiële

vermogen 56 miljard euro. Mn Services behoort daarmee

graden, de performance en de effecten van grote incidenten

een nieuw daglicht geplaatst. De kosten van zekerheid en

taak van dit bedrijfsonderdeel heeft het opleiden en

tot de top drie van Nederlandse beheerders van pensioen-

zoals het omvallen van de zakenbank Lehman Brothers en de

de solidariteit tussen generaties zijn onderdelen van een

certificeren van medewerkers hier voortdurende prioriteit.

vermogen en neemt ook in Europa een prominente plaats op

fraudezaak van de Amerikaanse belegger Madoff.

discussie over het stelsel die naar verwachting in brede zin

de ranglijst in. Dit schaalvoordeel is in toenemende mate een

versneld aan bod zal komen. Voor het fiduciair vermogens-

bijkomende overweging voor opdrachtgevers om te kiezen

beheer van Mn Services zijn deze ontwikkelingen aanleiding

voor Mn Services.

tot reflectie over de eigen rol. Zo wordt het komende jaar

+ – + Leer eindeloos tegen jezelf te herhalen: ‘Het is allemaal van mij afhankelijk’. ’ Andre Gide – + – + – + – + – + – + De periode tussen – + – + – + – + – het verval van het oude en het ontstaan van het nieuwe is een periode van overgang die noodzakelijkerwijs altijd onzekerheid, – + – + De financiële crisis maakte 2008 voor de afdeling vermogens-

op strategisch niveau gekeken naar de propositie van

beheer een bewogen jaar. De vermogenspositie van onze

het fiduciair beheer. De vraag of er een sterkere nadruk

opdrachtgevers is hard geraakt. Door de sterke waardedaling

zou moeten komen te liggen op balansmanagement in

In 2008 was er bijzondere aandacht voor de aanstaande

van de beleggingen en de gelijktijdige daling van de

Naast de focus op de effecten van de financiële crisis

plaats van op vermogensbeheer, komt daarbij nadrukkelijk

overkomst (in 2010) van de pensioenadministraties van de

swaprente (waarmee de actuele waarde van de pensioen-

was er bij de afdeling vermogensbeheer veel aandacht

aan de orde. Bij balansmanagement is er een focus op

pensioenfondsen voor de Metalektro en de Koopvaardij.

verplichtingen wordt gewaardeerd) zijn de dekkingsgraden

voor de verschillende transitietrajecten. De overgang

zowel de verplichtingen van pensioenfondsen als op het

De transitie van administraties met een dergelijke omvang

van pensioenfondsen in de laatste maanden van 2008 fors

naar Mn Services van de pensioenfondsen van SCA, het

vermogensbeheer.

kent zijn weerga in Europa niet. In 2008 is gestart met het

gedaald. Uiteindelijk werden historisch lage niveaus bereikt:

bedrijfstakpensioenfonds voor de Banden- en Wielenbranche

inrichten van een projectorganisatie die moet garanderen

aan het eind van 2008 kenden vele pensioenfondsen een

en het bedrijfstakpensioenfonds voor de Koopvaardij zijn in

dat vanaf 2010 Mn Services meerdere pensioenadministraties

dekkingsgraad lager dan 100%.

2008 afgerond.

probleemloos naast elkaar laat functioneren.

De ontwikkelingen maakten de rol die Mn Services

Na een moeizame aanloopfase in de eerste helft van 2008,

inneemt als fiduciair beheerder duidelijker dan ooit. Voor

draait het nieuwe werkgeversportaal Mn online nu volledig

verschillende opdrachtgevers zijn beleggingsplannen

en succesvol. Daarmee maakt Mn Services een belangrijke

opgesteld, waarbij in deze tumultueuze tijd werd afgeweken

nieuwe stap in de dienstverlening aan de bij onze opdracht-

van de normale beleggingsplancyclus. De grote onzekerheden

gevers aangesloten werkgevers.

over de marktontwikkelingen dwingen tot een hogere frequentie in het bijstellen en evalueren van de plannen.

22


23


Mn Services wil zijn invloed als aandeelhouder zo actief mogelijk aanwenden. Daarom is het uitsluiten van een onderneming uit de beleggingsportefeuille slechts een laatste redmiddel. Het is meestal effectiever als aandeelVerantwoord beleggen: leidende beginselen en actief

Bedrijfsstrategie

houder de dialoog met een onderneming aan te gaan om

aandeelhouderschap

Bedrijven moeten een strategie ontwikkelen en uitvoeren

op die manier de onderneming te bewegen tot een meer

die op lange termijn aandeelhouderswaarde creëert.

verantwoord beleid. Die dialoog wordt, al dan niet in samen-

Mn Services gelooft dat bedrijven die verantwoord met hun

Dit houdt in dat de onderneming economische waarde

werking met externe partijen, gezocht met in principe alle

omgeving en hun mensen omgaan, op de lange termijn

toevoegt, haar klanten bedient en in het algemeen de

ondernemingen die niet voldoen aan de leidende beginselen

de beste overlevingskansen en de beste rendements-

continuïteit en werkgelegenheid waarborgt.

van Mn Services. Daarbij gaat het veelal om zaken als goed

vooruitzichten hebben. Dat geloof delen wij met onze

Milieu

ondernemingsbestuur, arbeidsomstandigheden en de

klanten. In onze dagelijkse beleggingspraktijk hanteren we

Ondernemingsbestuur

Bedrijven dienen voorzorg te betrachten bij hun

inzet van kinderarbeid, de omgang met mensenrechten en

een achttal leidende beginselen, waaraan alle beleggingen

Bedrijven moeten het bestuur van de onderneming zo

benadering van milieu-uitdagingen, initiatieven te

milieukwesties.

getoetst worden. De beginselen zijn afgeleid van de Principes

vormgeven dat de rechten van (minderheids)aandeel-

ondernemen om een groter milieubesef te bevorderen en

voor Verantwoord Beleggen van de Verenigde Naties (UN-

houders worden gerespecteerd, het management

de ontwikkeling en de verspreiding van milieuvriendelijke

Stembeleid

PRI) en van andere internationaal gerespecteerde codes en

voldoende macht heeft de strategie en het beleid van

technologieën te stimuleren.

Met ingang van 2008 wordt door Mn Services namens

verdragen.

de onderneming uit te voeren, er voldoende checks and

haar klanten wereldwijd gestemd op alle aandeelhouders-

balances zijn, er onafhankelijk toezicht is, relevante

Anti-Corruptie

vergaderingen. Dit gebeurt op basis van een eigen stem-

belanghebbenden betrokken worden, en dat nationale

Bedrijven moeten elke vorm van corruptie tegengaan,

beleid, dat is ontwikkeld in nauwe samenspraak met de

wetgeving en codes worden gerespecteerd.

inclusief afpersing en omkoping.

opdrachtgevers. Het nieuwe stembeleid leidde in 2008 tot

– + – + verwarring, fouten en fanatisme met zich meebrengt.’ John C. Calhoun – + – + – + – + – + – + ‘Alle vooruitgang is gebaseerd op een – + – + – + – + universeel en aangeboren verlangen van elk organisme om op groter voet te leven dan het zich kan veroorloven.’ Samuel Butler – + – + Mensenrechten

Investeringsketen

een aanzienlijk aantal stemmen tegen voorstellen van het

Bedrijven dienen binnen de grenzen van hun invloeds-

Bedrijven bevorderen, en houden toezicht op, de

management van de ondernemingen waarin wordt belegd.

sfeer de internationaal uitgevaardigde mensenrechten

toepassing van deze principes bij haar zakenpartners en

Het ging daarbij vooral om voorstellen voor invoering

te eerbiedigen; en zich er steeds van te vergewissen

onderaannemers en accepteren de verantwoordelijkheid

van beschermingsconstructies, benoeming van niet-

De leidende beginselen en de daaruit voortvloeiende

dat zij niet medeplichtig worden aan schending van de

voor de toepassing van deze principes in de hele keten.

onafhankelijke commissarissen, te ruime bevoegdheden voor

consequenties past Mn Services toe op het vermogensbeheer

mensenrechten.

voor alle klanten. Dat maakt niet alleen dat de uitvoerings-

het uitgeven of inkopen van eigen aandelen en aanpassingen Transparantie

van het beloningsbeleid. Met name op Amerikaanse aandeel-

kosten van het programma voor verantwoord beleggen laag

Arbeidsrechten

Bedrijven zijn transparant en rapporteren over de

houdersvergaderingen werd veelvuldig gestemd over milieu-

blijven, het zorgt vooral ook voor meer effectiviteit door de

Bedrijven dienen de vrijheid van vakvereniging en de

activiteiten en progressie bij de uitvoering van het beleid.

kwesties en sociale aandeelhoudersresoluties. De meeste

bundeling van vermogen en daarmee aandeelhoudersmacht.

effectieve erkenning van het recht op collectieve onder-

van deze resoluties worden gesteund, tenzij ze vragen om

Waar nodig en mogelijk versterkt Mn Services die bundeling

handelingen te handhaven en zich in te zetten voor de

initiatieven die de onderneming al heeft genomen of die

door samenwerking met andere institutionele beleggers.

uitbanning van iedere vorm van verplichte en gedwongen

de continuïteit van de onderneming ernstig bedreigen.

arbeid, de effectieve afschaffing van kinderarbeid en de

Onafhankelijk extern onderzoek door de Vereniging van

bestrijding van discriminatie in arbeid en beroep.

Beleggers voor Duurzame Ontwikkeling (VBDO) en anderen lieten zien dat de opvattingen over maatschappelijk verantwoord ondernemen goed tot uitdrukking worden gebracht in het feitelijke stemgedrag van Mn Services. Een volledig overzicht van de uitgebrachte stemmen wordt vertrekt in periodieke rapportages op de website van Mn Services.

24


25


De mensen van Mn Services De mensen van Mn Services maken het verschil. Ze zijn, met

Gezondheid, balans en verzuim

al hun kennis, inzet en ervaring het belangrijkste kapitaal

Een gezonde en creatieve geest huist graag in een gezond

van de onderneming. We koesteren ze dan ook en stimuleren

lichaam. Mn Services voert dan ook een actief beleid gericht

ze het beste uit elkaar en uit zichzelf te halen. We zijn

op gezonde medewerkers, met onder meer veel gezamenlijke

bovendien, om aan de groeiende vraag van onze huidige en

sportactiviteiten, een eigen fitnesscentrum en een hapto-

nieuwe opdrachtgevers te voldoen, voortdurend op zoek naar

noom en fysiotherapeut binnen de eigen muren.

nieuw talent. En we kweken dat ook zelf, door trainingen en

Het vinden van de juiste balans tussen werk en privé is

opleidingen, loopbaanbegeleiding en coaching.

belangrijk bij Mn Services. De juiste balans vraagt om

Mn Services vraagt veel van zijn mensen en geeft daar veel

flexibiliteit. Uiteindelijk betekent dat voor de mensen van

voor terug. Het gaat daarbij om meer dan een goed salaris en

Mn Services dat ze invloed willen en moeten hebben op hun

Arbeidsmarkt

flexibele werktijden. Dat blijkt onder meer uit het onderzoek

werk. Op wat ze doen, op hoe ze het doen en op wanneer ze

De arbeidsmarkt lijkt aan het eind van 2008 door de

naar de tevredenheid van medewerkers dat in de tweede

het doen. Die juiste balans ligt niet voor iedereen op dezelfde

financiële crisis wat te ontspannen, maar in het segment

helft van 2008 werd uitgevoerd door HRM. De algemene

plaats. De komende jaren zoekt Mn Services verder naar de

waarin Mn Services zich beweegt blijft schaarste voorlopig

tevredenheid scoorde met een 7,4 boven de benchmark.

beste oplossingen voor flexibel werken.

nog een rol spelen. Toch blijkt Mn Services in staat om

Samen met het werkplezier en de flexibele werktijden van

in deze krappe arbeidsmarkt voldoende personeel aan te

de medewerkers zorgt het gezondheidsbeleid voor gestaag

trekken en te behouden. Nieuwe opdrachtgevers vragen om

dalende verzuimcijfers.

een groeiende bezetting.

– + – + ‘De mens is alleen waarlijk groots als hij handelt vanuit zijn passies.’ Disraeli – + – + – + – + – + – + – ‘Om iets groots te bereiken, – + – + – + moet men bij de mensen staan, niet boven ze.’ Montesquieu – + – + – + – + – + – + – + – + – ‘Treur niet omdat de wereld verandert – + – Ondernemingsraad De Ondernemingsraad heeft in 2008 met een nieuwe bezetting constructief samengewerkt met de Raad van Een belangrijke factor in de tevredenheid onder medewerkers

Bestuur. De groei van de onderneming en de daarmee

Aantal medewerkers in verslagjaar 2008

is de samenwerking met collega’s van buiten de afdeling.

samenhangende inpassing van nieuwe opdrachtgevers in de

Deze kruisbestuiving wordt niet alleen door medewerkers

organisatie was een belangrijk onderwerp van gesprek. Ook

gewaardeerd: Mn Services ziet de samenwerking tussen

over zaken als de interne communicatie, het HRM-beleid en

afdelingen als essentieel bij het stimuleren van nieuws-

de kwaliteit van de huisvesting was de kritisch constructieve

gierigheid, creativiteit en innovatie.

inbreng van de Ondernemingsraad van belang. Verder werd

Er is natuurlijk ook nog genoeg te verbeteren. Medewerkers

met de Ondernemingsraad onder meer gesproken over het

geven aan dat de effectiviteit op de afdelingen en de door-

concurrentie- en relatiebeding, het opleidingsbeleid, het

groeimogelijkheden beter kunnen. Ook de fysieke arbeids-

ondernemingsplan 2008-2010 en de plannen voor uitbreiding

omstandigheden, zeker op de locatie Elsencenter, moeten

in het Verenigd Koninkrijk.

beter. Medewerkers vinden ook dat de communicatie over

op 1 januari 2008

essentiële zaken in de onderneming soms nog tekort schiet

688 medewerkers

en te weinig transparant is. Beter georganiseerde overleg-

op 31 december 2008 uitstroom

instroom

83 medewerkers

140 medewerkers

745 medewerkers

structuren met extra aandacht voor de informatie die nodig is om het werk goed uit te voeren, moeten daarin verbetering brengen.

26


27


Strategie Mn Services Ondanks dit negatieve economische klimaat denkt Mn

Vooruitblik 2009

De ambities van onze opdrachtgevers en van onszelf kunnen

Services de groei en versterking van de organisatie van de

alleen worden waargemaakt wanneer wij beschikken over

afgelopen jaren ook in 2009 te kunnen voortzetten. We kijken daarbij steeds nadrukkelijker ook over de eigen landsgrenzen

Mn Services is de grootste uitvoerder in het marktsegment.

de beste mensen. Om die aan te trekken en te behouden

Economie

heen. In eerste instantie zijn daarbij vooral het Verenigd

Onze omvang en de klanten die wij vertegenwoordigen

wil Mn Services een werkgever zijn die naast uitstekende

De financiële crisis laat zich in 2009 steeds sterker voelen

Koninkrijk en Duitsland nadrukkelijk in beeld.

verschaffen ons een maatschappelijke verantwoordelijkheid

primaire arbeidsvoorwaarden iedereen de kans biedt om tot

in de reële economie. Al aan het begin van het jaar zijn

De groeistrategie van Mn Services is geen doel op zich.

die wij met overtuiging dragen. Dat betekent dat we ons

een goede balans tussen werk en privé te komen. Daarom

veel ondernemingen gedwongen fors in te grijpen en grote

We willen onze opdrachtgevers zo goed mogelijk bedienen.

volop mengen in het maatschappelijk debat. De uitbouw

werken we in 2009 aan meer flexibiliteit in werktijden en een

aantallen mensen te ontslaan. Vond in 2008 al een afvlakking

Daarvoor willen we de beste mensen in de markt aan

van de afdeling Public Affairs zoals die in 2008 heeft plaats-

bredere toepassing van hulpmiddelen die flexibel werken

van de economische groei plaats, voor het komende jaar

ons binden. Wij denken dat een groeiende organisatie de

gevonden, geeft ons in toenemende mate de mogelijkheid

mogelijk maken. Mn Services steekt in 2009 extra energie

verwacht het CPB een krimp van de Nederlandse economie

omgeving creëert waarin deze mensen zich thuis voelen.

deel te nemen aan dit debat, of het nu gaat over pensioenen,

in het verbeteren van de carrièreperspectieven voor niet

van 3,5 procent. Daarmee zorgt de financiële crisis volgens

Groei zorgt bovendien voor een schaalvergroting waarvan

over weten regelgeving, verantwoord beleggen, duurzaam

leidinggevende specialisten. Niet alleen het management

het CPB voor een terugval van de economische bedrijvigheid

onze opdrachtgevers kunnen profiteren. Mn Services wil

ondernemerschap of over de herstelmogelijkheden voor

bepaalt immers de kwaliteit van de organisatie. Het zijn

die in Nederland sinds het begin van de jaren tachtig niet

daarmee zorgen voor een efficiënte kostenstructuur, maar

pensioenfondsen.

juist ook de inhoudelijke specialisten die de ideeën en het

meer is voorgekomen. Voor 2010 ziet het CPB ook nog een

vooral ook voor een platform van gedeelde vergezichten,

werk leveren dat Mn Services heeft gebracht waar we nu

lichte daling van 0,25 procent. De onzekerheden rondom het

expertise en ambitie.

staan. Het is daarom van groot belang dat Mn Services ook

moment van het herstel zijn echter groot, zo stelt het CPB.

deze mensen met een uitdagend carrièreperspectief, goede

De sombere economische vooruitzichten maken naar

arbeidsvoorwaarden en passende verantwoordelijkheden kan

verwachting ook 2009 voor institutionele beleggers een

blijven boeien en binden.

+ – + – als alles in een onveranderlijke staat zou zijn, zou dat pas echt een reden zijn om te treuren.’ William Cullen Bryant – + – + – + – + – + – + – + – + – + – + – + – + – + – + – Tegenslag is de beste gelegenheid om te tonen dat men karakter heeft.– + – + – + – + – + – + – + – + – + – + – moeilijk jaar. De voorlopig aanhoudend lage rente maakt de Rijswijk, 4 maart 2009

situatie voor pensioenfondsen nog lastiger. Een significant herstel van de dekkingsgraden lijkt op korte termijn onder het huidige gesternte dan ook niet in beeld. Op initiatief van

Belangrijker dan onze eigen groei, is de zorg voor onze

drs. R. Hagendijk

Mn Services zijn pensioenfondsen in het najaar van 2008 met

opdrachtgevers. Pensioenfondsen gaan door zwaar weer.

drs. W.M.A.E. Mutsaers

politiek en toezichthouder een gedachtewisseling gestart

Werkgevers, werknemers en gepensioneerden voelen daar

Voor 2009 heeft Mn Services enkele speerpunten benoemd

over de impact van mogelijk noodzakelijke maatregelen om

in veel gevallen de gevolgen al van. Het jaar 2009 zal voor

die extra aandacht zullen krijgen: klantgerichtheid en human

de dekkingsgraden weer op peil te krijgen. Een door een deel

Mn Services dan ook in het teken staan van een intensieve

capital. Omdat we voor steeds meer verschillende opdracht-

van de sector gewenste verruiming van de hersteltermijnen

samenwerking met onze opdrachtgevers om met gebundelde

gevers werken, is klantgerichtheid belangrijker dan ooit. Het

maakt onderdeel uit van die discussie. In de loop van het

expertise en inzet de gevolgen van de financiële crisis te lijf

relatiebeheer zal verder worden geprofessionaliseerd en de

eerste kwartaal van 2009 zal duidelijk worden welke richting

te gaan en waar mogelijk in te perken.

kwaliteit en tijdigheid van rapportages aan onze klanten

wordt ingeslagen.

Bij dit alles wordt gefocussed op riskmanagement, op

wordt verbeterd. Onderdeel van die verbetering is een

de transitie van de pensioenadministratie van PME en

verdere digitalisering en automatisering van de informatie-

Koopvaardij en natuurlijk op de financiële crisis.

verstrekking.

28


drs. R.W.C. van den Brink RBA AAG

29


“Ook wij vinden dat het eenvoudiger moet. Daarom spannen we ons in de zaken zo eenvoudig mogelijk te houden.”

Jaarrekening + – + – + – + – + ‘Het geheim waardoor ik mijn doel heb bereikt, is eigenlijk alleen maar mijn vasthoudenheid.’ Louis Pasteur – + – + – + – + –

Mn Services N.V.

30


31


Balans per 31 december na winstbestemming Activa

31 december 2008

31 december 2007

x € 1.000

x € 1.000

Passiva

31 december 2008

31 december 2007*)

x € 1.000

x € 1.000

Vaste activa Immateriële vaste activa 1)

Eigen vermogen 6)

Software

1.660

1.522

Geplaatst aandelenkapitaal

9.076

9.076

1.660

1.522

Wettelijke reserve deelnemingen

1.276

1.226

Overige reserves

11.795

5.409

22.147

15.711

610

0

0

3.392

610

3.392

319

0

Schulden aan leveranciers

5.795

17.253

Schulden aan groepsmaatschappijen

1.360

216

Belastingen en premies sociale verzekeringen

2.153

14.018

Materiële vaste activa 2) Inventarissen Andere vaste bedrijfsmiddelen

3.383

2.297

6.694

4.466

Langlopende schulden

10.077

6.763

Schulden aan kredietinstellingen 7) Overlopende passiva 8)

Financiële vaste activa 3)

Deelnemingen in groepsmaatschappijen Andere deelnemingen

192

346

1.448

1.687

559

291

2.199

2.324

Latente belastingvordering Totaal vaste activa

13.936

10.609

Kortlopende schulden 9) Schulden aan kredietinstellingen

Schulden ter zake van pensioenen

55

266

0

26.834

9.074

14.478

Overige schulden en overlopende passiva

13.683

13.296

32.439

86.361

Te betalen dividend Vlottende activa

Af te dragen gelden aan derden

Vorderingen 4) Opdrachtgevers

4.785

10.598

0

497

Belastingen en premies sociale verzekeringen

1.812

0

Overige vorderingen en overlopende activa

3.369

21.626

9.966

32.721

22.220

47.656

9.074

14.478

31.294

62.134

Vorderingen op groepsmaatschappijen

Liquide middelen 5) Vrij ter beschikking staande gelden Gelden van derden

Totaal vlottende activa

41.260

94.855

Totaal

55.196

De bij de posten vermelde nummers verwijzen naar de toelichting op de balans.

32


105.464

Totaal

55.196

105.464

*) Voor de vergelijkbaarheid zijn de vergelijkende cijfers aangepast ten opzichte van de jaarrekening 2007.

33


Winst- en verliesrekening

Kasstroomoverzicht

2008

2007

2008

2007*)

x € 1.000

x € 1.000

x € 1.000

x € 1.000

117.617

130.216

8.032

34.014

0

15.368

871

738

3.651

2.117

3.217

2.528

121.268

147.701

0

-305

12.120

36.975

5.813

-2.454

Overige vorderingen en overlopende activa

18.754

4.269

Schulden aan leveranciers

-11.458

2.425

1.144

216

73

195

176

3.695

14.502

8.346

Kasstroom uit bedrijfsoperaties

26.622

45.321

Vooruitontvangen langlopende bedragen

-3.393

-283

Ontvangen interest

1.359

1.344

-756

-79

Betaalde winstbelasting

-16.248

-4.861

-19.038

-3.879

7.584

41.442

Investeringen in immateriële vaste activa

-1.009

-1.029

Investeringen in materiële vaste activa

-5.772

-4.487

Desinvesteringen materiële vaste activa

169

151

Netto-omzet Performance fees Overige opbrengsten Som der bedrijfsopbrengsten

Bedrijfsresultaat Afschrijvingen immateriële vaste activa Afschrijvingen materiële vaste activa Mutatie voorzieningen

Personeelskosten 10)

60.887

50.538

Mutaties in werkkapitaal

Werkzaamheden door derden 11)

26.279

41.375

Vorderingen op opdrachtgevers

Afschrijvingen op materiële en immateriële vaste activa Overige bedrijfskosten 12) Som der bedrijfslasten

4.088

3.266

21.982

18.508

113.236

113.687

Schulden aan groepsmaatschappijen Belastingen en sociale premies (excl. winstbelasting) Overige schulden en overlopende passiva

Bedrijfsresultaat

8.032

34.014

601

1.265

8.633

35.279

Financiële baten en lasten Resultaat uit gewone bedrijfsvoering voor belastingen Resultaat uit deelnemingen

33

548

Betaalde interest Belastingen resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening 13)

2.230

8.993

Kasstroom uit operationele activiteiten

Verwerving deelnemingen

-756

-649

Verkoop deelnemingen

259

0

Ontvangen dividenduitkering

923

0

0

589

-6.186

-5.425

Betaalde dividenden

-26.834

-28.478

Kasstroom uit financieringsactiviteiten

-26.834

-28.478

Netto kasstroom

-25.436

7.539

Ontvangen agio-uitkering Kasstroom uit investeringsactiviteiten

Resultaat na belastingen

6.436

De bij de posten vermelde nummers verwijzen naar de toelichting Winst- en verliesrekening.

26.834

*) Voor de vergelijkbaarheid zijn de vergelijkende cijfers aangepast ten opzichte van de jaarrekening 2007. 34


35


Algemene toelichting

2008

2007*)

x € 1.000

x € 1.000

Grondslagen voor balanswaardering en resultaatbepaling De presentatie van deze jaarrekening is in duizenden euro. De rubricering van de posten in de balans en winsten verliesrekening, alsmede de grondslagen voor waardering

Vrij ter beschikking staande gelden

en resultaatbepaling, zijn overeenkomstig Titel 9 Boek 2 BW. De activa en passiva zijn,

Per 31 december

22.220

47.656

voor zover niet anders vermeld, opgenomen tegen de nominale waarde. De baten en

Per 1 januari

47.656

40.117

lasten worden toegerekend aan het boekjaar waarop zij betrekking hebben, ongeacht of zij in dat boekjaar tot ontvangsten of uitgaven hebben geleid. Winsten worden slechts

Mutatie liquide middelen in het boekjaar

-25.436

7.539

opgenomen voor zover zij op balansdatum zijn gerealiseerd. Verliezen die hun oorsprong vinden voor het einde van het verslagjaar worden in acht genomen indien zij voor het opmaken van de jaarrekening bekend zijn geworden. In de balans zijn de vergelijkende cijfers aangepast ten opzichte van de jaarrekening 2007. Dit is gedaan om de presentatie van 2007 en 2008 op elkaar aan te laten sluiten. Financiële instrumenten Resultaten met betrekking tot valutatermijncontracten bestemd ter afdekking van valutakoersrisico’s worden tijdsevenredig over de contractduur ten gunste/laste van de winst en verliesrekening gebracht. Omrekening vreemde valuta Vorderingen, schulden en verplichtingen in vreemde valuta’s worden omgerekend

*) Voor de vergelijkbaarheid zijn de vergelijkende cijfers aangepast ten opzichte van de jaarrekening 2007

tegen de koers per balansdatum. Transacties in vreemde valuta’s gedurende de verslagperiode worden in de jaarrekening verwerkt tegen de koers van afwikkeling. De uit de omrekening per balansdatum voortvloeiende koersverschillen worden, rekening houdend met eventuele dekkingstransacties, opgenomen in de winsten verliesrekening. Immateriële vaste activa De immateriële vaste activa worden gewaardeerd op historische kostprijs onder aftrek van afschrijvingen. De afschrijvingen worden lineair berekend als een percentage van de aanschafwaarde, gebaseerd op de verwachte economische levensduur. Materiële vaste activa De materiële vaste activa worden gewaardeerd op historische kostprijs onder aftrek van afschrijvingen. De afschrijvingen worden lineair berekend als een percentage van de aanschafwaarde, gebaseerd op de verwachte economische levensduur. Financiële vaste activa De niet-geconsolideerde deelnemingen, waarin invloed van betekenis op het zakelijke en financiële beleid wordt uitgeoefend, worden gewaardeerd op de nettovermogenswaarde, doch niet lager dan nihil. Deelnemingen waarin geen invloed van betekenis op het zakelijke en financiële beleid wordt uitgeoefend, worden gewaardeerd op verkrijgingsprijs.

36


37


Onder de financiële vaste activa zijn actieve belastinglatenties opgenomen, indien en

Verbonden partijen

voor zover het waarschijnlijk is dat realisatie van de belastingclaim te zijner tijd zal

Mn Services N.V. is bestuurder van de volgende stichtingen en besloten

kunnen plaatsvinden. Deze actieve latenties zijn gewaardeerd tegen nominale waarde en

vennootschappen, alle gevestigd te Rijswijk tenzij anders aangegeven:

hebben overwegend een langlopend karakter.

– Stichting Mn Services Aandelenfonds Europa – Stichting Mn Services Aandelenfonds Europa II

Vorderingen en overlopende activa

– Stichting Mn Services Aandelenfonds Europa III

De vorderingen worden opgenomen tegen nominale waarde, onder aftrek van

– Stichting Mn Services Obligatiefonds Europa

noodzakelijk geachte voorzieningen voor het risico van oninbaarheid. Deze voorzieningen

– Stichting Mn Services Obligatiefonds Europa II

worden bepaald op basis van individuele beoordeling van de vorderingen.

– Stichting Mn Services Obligatiefonds Europa III – Stichting Mn Services Langlopende Obligaties Europa

Langlopende schulden

– Stichting Mn Services Inflatieobligaties Europa Fonds

Schulden die niet binnen één jaar vervallen worden aangemerkt als langlopend.

– Stichting Mn Services Onroerend Goed Aandelenfonds Europa – Stichting Mn Services Onroerend Goed Europa Fonds

Kortlopende schulden

– Stichting Mn Services Aandelenfonds Verre Oosten

Schulden die binnen één jaar vervallen worden aangemerkt als kortlopend.

– Stichting Mn Services Geldmarktfonds – Stichting Mn Services Geldmarktfonds II

Netto-omzet

– Stichting Mn Services Aandelenfonds Emerging Markets

Onder netto-omzet wordt verstaan de aan derden gefactureerde dan wel te factureren

– Stichting Mn Services Obligatiefonds Emerging Markets

bedragen inzake financiële en zakelijke dienstverlening, exclusief omzetbelasting.

– Stichting Mn Services US High Yield Fonds – Stichting Mn Services Aandelenfonds Noord-Amerika

Performance fees

– Stichting Mn Services Hedgefunds Fonds

Onder deze post zijn de opbrengsten verantwoord welke samenhangen met contractuele

– Stichting Mn Services Global Tactical Asset Allocation Fonds

vergoedingen voortvloeiende uit de gerealiseerde beleggingsresultaten.

– Stichting Mn Services Infrastructuur Fonds – Stichting Mn Services Private Equity Fonds 2008

Overige opbrengsten

– Inflation (Vastgoed) I B.V

Onder overige opbrengsten worden opbrengsten verantwoord die samenhangen met

– Stichting Mn Services Europees High Yield Fonds

incidentele bedrijfsactiviteiten.

– Stichting Mn Services Euro Bedrijfsobligatie Fonds – Stichting Mn Services Private Equity Fonds 2009

Financiële baten en lasten

– Stichting Mn Services Commodities Fonds

Als financiële baten en lasten worden de naar tijdgelang aan het verslagjaar toe te

– B.V. Beleggingsmaatschappij Stadcentrum Zoetermeer te Zoetermeer

rekenen rentebaten en -lasten opgenomen. De door Mn Services N.V. voor deze verbonden partijen verrichte werkzaamheden Belastingen

bestaan voornamelijk uit het voeren van vermogensbeheer, waarvoor een vergoeding

De vennootschapsbelasting wordt berekend tegen het geldende tarief over het resultaat

tegen marktconforme tarieven wordt ontvangen.

van het boekjaar, waarbij rekening wordt gehouden met permanente verschillen tussen de winstberekening volgens de jaarrekening en de fiscale winstberekening, en waarbij actieve belastinglatenties (indien van toepassing) slechts worden gewaardeerd voor zover de realisatie daarvan waarschijnlijk is.

38


39


Toelichting op de balans Activa Vaste Activa

2 Materiële vaste activa

1 Immateriële vaste activa

Inventarissen

Andere vaste bedrijfsmiddelen

Totaal

Een overzicht van de immateriële vaste activa is onderstaand opgenomen. Historische kostprijs

Software

Historische kostprijs Stand per 1 januari 2008

18.303

Investeringen

Stand per 1 januari 2008

6.106

15.845

21.951

Investeringen

1.768

4.873

6.641

Desinvesteringen

0

-386

-386

Overige mutaties

-2

-126

-128

Stand per 31 december 2008

7.872

20.206

28.078

Boekwaarde per 1 januari 2008

2.297

4.466

6.763

Investeringen

1.768

4.873

6.641

0

-169

-169

-682

-2.535

-3.217

0

59

59

3.383

6.694

10.077

1.009

Desinvesteringen

0

Stand per 31 december 2008

19.312

Boekwaarde afgestoten activa

Boekwaarde Stand per 1 januari 2008

1.522

Afschrijvingen

Investeringen

1.009

Overige mutaties

Desinvesteringen

0

Afschrijvingen

-871

Boekwaarde per 31 december 2008

1.660

Boekwaarde per 31 december 2008

Cumulatieve afschrijvingen per 31 december 2008 Afschrijvingspercentages

Cumulatieve afschrijvingen per 31 december 2008 Afschrijvingspercentages

4.489

17.652 25% of 33 1/3%

Afschrijvingsmethodiek

20%

Afschrijvingsmethodiek

13.512 25% of 33 1/3%

18.001

Lineair

Lineair Over aanschaffingen in het kalenderjaar wordt naar tijdgelang afgeschreven vanaf de maand volgend op ingebruikneming.

Over aanschaffingen in het kalenderjaar wordt naar tijdgelang afgeschreven vanaf de

Onder de andere vaste bedrijfsmiddelen zijn geleasde activa opgenomen. De totale

maand volgend op ingebruikname.

boekwaarde van de geleasde activa bedraagt per 31 december 2008 0,9 miljoen euro. 3 Financiële vaste activa De deelnemingen in groepsmaatschappijen betreffen: – Mn Services Vermogensbeheer B.V., gevestigd te Rijswijk – Mn Services Fondsenbeheer B.V., gevestigd te Rijswijk Overige deelnemingen: – Combinatie Bovemij Mn Services B.V., gevestigd te Rijswijk (50%) – Uneto-VNI Verzekeringsservice B.V., gevestigd te Zoetermeer (49,44%)

40


41


Passiva Eigen vermogen

Daarnaast participeert Mn Services in de Stichting Bewaarder Mn Services Levensloop, gevestigd te Rijswijk.

6 Eigen vermogen De deelneming in IT2SHARE B.V. is op 31 december 2008 verkocht. Op deze datum is Mn Services N.V. ook uitgetreden als commanditaire vennoot van IT2SHARE C.V.

Geplaatst aandelenkapitaal Het maatschappelijk kapitaal van de vennootschap bestaat uit 40 miljoen aandelen van

Gezien de geringe betekenis in het totale beeld van de jaarrekening blijft consolidatie van

één Euro, waarvan 9.075.606 aandelen zijn geplaatst (2007: 9.075.606) en volgestort.

genoemde groepsmaatschappijen achterwege. Wettelijke reserve deelnemingen

Groeps-

Andere

maatschappijen

deelnemingen

Totaal

346

1.687

2.033

0

-923

-923

-911

943

32

0

-259

-259

757

0

757

Op grond van wettelijke bepalingen wordt voor het cumulatieve resultaat deelnemingen, verminderd met het ontvangen dividend, een wettelijke reserve gevormd ten laste van de overige reserves. Het verloop van deze reserve is als volgt:

Stand per 1 januari 2008 Ontvangen dividenduitkering Aandeel in het resultaat Verkoop deelnemingen Aanvulling agio Fondsenbeheer Stand per 31 december 2008

192

1.448

1.640

Vlottende activa

2008

2007

Stand per 1 januari

1.226

524

Resultaat deelnemingen

943

1.101

Ontvangen dividenduitkeringen

-923

-399

Overige mutatie

30

0

50

702

Stand per 31 december

1.276

1.226

4 Vorderingen Overige reserves Onder de post Overige vorderingen en vlottende activa zijn vooruitbetaalde bedragen en

De statutaire resultaatbestemming is weergegeven bij de overige gegevens.

de vorderingen uit hoofde van perfomance fees verantwoord.

2008

2007

Stand per 1 januari

5.409

6.111

vanaf 1996 bestaande gecombineerde premieheffing ten behoeve van opdrachtgevers.

Resultaat boekjaar

6.436

26.834

De desbetreffende gelden zijn ultimo 2008 ontvangen en begin 2009 aan opdrachtgevers

Voorgestelde dividenduitkering

0

-26.834

afgedragen. De ontvangen c.q. betaalde rente wordt verrekend met de opdrachtgevers.

Toevoeging/onttrekking overige reserves

6.436

0

-50

-702

Stand per 31 december

11.795

5.409

5 Liquide middelen De onder de liquide middelen opgenomen gelden van derden hebben te maken met de

De saldi staan niet ter vrije beschikking aan de vennootschap. Aan de passivazijde van de balans zijn deze gelden opgenomen onder af te dragen gelden aan derden.

42


Mutatie wettelijke reserve deelnemingen

43


Toelichting op de Winst- en Verliesrekening Langlopende schulden

10 Personeelskosten

7 Schulden aan kredietinstellingen

De personeelskosten bestaan uit: (bedragen x € 1000)

2008

2007

Mn Services N.V. geen juridisch eigenaar is. De looptijd van de overeenkomsten bedraagt

Lonen en salarissen

44.021

37.565

3 jaar. Bij de bepaling van de leasetermijnen is met een rentevoet van 0% gerekend. Aan

Pensioenlasten

4.357

3.794

het einde van de looptijd zal Mn Sevices N.V. de onderliggende materiële vaste activa

Sociale lasten

4.874

3.589

overnemen voor een bedrag van 1 euro.

Overige personeelskosten

7.635

5.590

60.887

50.538

Onder deze post is de schuld opgenomen betreffende 2 overeenkomsten die zich kwalificeren als financiële lease met betrekking tot materiële vaste activa waarvan

8 Overlopende passiva Gemiddeld aantal werknemers Onder deze post worden vooruitontvangen bedragen verantwoord welke in komende

Raad van Bestuur en staven

114

99

jaren worden toegerekend aan het resultaat. De inschatting is dat er in de toekomst geen

Pensioenen en Diensten

458

448

activiteiten en kosten tegenover de opbrengsten zullen staan. In 2008 is het restant van

Vermogensbeheer

144

116

deze post in zijn geheel vrijgevallen ten gunste van de overige opbrengsten.

716

663

Kortlopende schulden

aantal werknemers

745

688

aantal fte’s

709

651

9 Kortlopende schulden In voorgaand jaar werd het resultaat over het boekjaar uitgekeerd als dividend. In

Stijging in werknemers/FTE’s wordt veroorzaakt door de komst van nieuwe opdracht

afwijking hierop is het resultaat 2008 toegevoegd aan de overige reserves. Het dividend

gevers welke in 2008 bediend werden door Mn Services. Dit in combinatie met

over 2007 is geheel conform voorstel uitbetaald.

investering in het robuust en toekomstbestendig maken van de organistatie voor groei en weten regelgeving.

Niet in de balans opgenomen verplichtingen Mn Services heeft lopende huurcontracten voor vijf panden tot een bedrag van

De bezoldigingen, met inbegrip van de pensioenlasten, van de Raad van Bestuur in 2008

5,5 miljoen euro.

bedragen 1,3 miljoen euro (2007: 1,0 miljoen euro). De Raad van Bestuur bestaat uit 3 natuurlijke personen. De bezoldiging van de Raad van Commissarissen bedraagt 0,2 miljoen euro (2007: 0,1 miljoen euro).

Dit bedrag is als volgt opgebouwd: Binnen 1 jaar

2,3 miljoen euro

Tussen 1 en 5 jaar

3,2 miljoen euro

Mn Services heeft pensioentoezeggingen gedaan aan haar personeelsleden die zijn ondergebracht bij Stichting Ondernemingspensioenfonds Mn Services. Hierbij is

De rechtspersoon en de 100%-deelnemingen Mn Services Vermogensbeheer B.V.

sprake van een CDC (Collective Defined Contribution) regeling. Op basis van de inhoud

en Mn Services Fondsenbeheer B.V. maken deel uit van een fiscale eenheid voor de

van de met het Ondernemingspensioenfonds gesloten financierings- en uitvoerings

vennootschapsbelasting op het niveau van Mn Services N.V. en zijn uit dien hoofde

overeenkomst en de inhoud van het pensioenreglement kan worden geconcludeerd dat

hoofdelijk aansprakelijk voor de belastingschuld van de fiscale eenheid als geheel.

Mn Services geen verplichting heeft tot het voldoen van aanvullende bedragen in het geval van een tekort bij het pensioenfonds dan wel recht heeft op een premiekorting in

Per ultimo 2008 liep een valutatermijncontract van 1,0 miljoen US dollar . Dit contract

het geval van een overschot.

liep eind januari 2009 af en was gesloten ter dekking van het valutarisico op crediteuren.

44


45


Toelichting op het Kasstroomoverzicht Verplichtingen ten aanzien van bijdragen aan de pensioenregeling worden als last in de

Het kasstroomoverzicht is opgesteld volgens de indirecte methode. De liquide middelen

Winst- en verliesrekening verwerkt in de periode waarop deze betrekking hebben.

in het kasstroomoverzicht bestaan uit kasmiddelen, tegoeden op bankrekeningen en deposito’s.

11 Werkzaamheden door derden In 2008 zijn twee financiële leaseovereenkomsten aangegaan. Uit dien hoofde is Deze lasten betreffen hoofdzakelijk ingehuurde ICT-diensten en kosten in verband

0,9 miljoen euro aan activa en leaseverplichtingen wel in de balans opgenomen, maar

met het inhuren van externe asset managers in het kader van de uitvoering van het

niet in het kasstroomoverzicht.

vermogensbeheer. Door het wegvallen van de kosten van assetmanagers ten gevolge van een trendbreuk om deze ten laste van Mn Services te nemen laten deze kosten een

In het kasstroomoverzicht zijn de vergelijkende cijfers aangepast ten opzichte van de

daling zien. Koersverschillen inzake vreemde valuta respectievelijk afdekking hiervan

jaarrekening 2007. Dit is gedaan om de presentatie van 2007 en 2008 op elkaar aan te

worden ten gunste of ten laste gebracht van de werkzaamheden door derden.

laten sluiten.

12 Overige bedrijfskosten Conform artikel 2:382a BW dienen de honoraria van de accountant in de jaarrekening te worden toegelicht. De in het boekjaar 2008 betaalde honoraria (in duizenden euro’s) kunnen in de volgende categorieën worden gesplitst: Controle van de jaarrekening Mn Services N.V.

52

Andere controle opdrachten

1.178

Fiscale adviesdiensten

0

Andere niet-controle diensten

145

13 Belastingen Het fiscale resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening is niet gelijk aan het commerciële resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening voor belastingen. Dit wordt veroorzaakt door het ontstaan van een belastinglatentie door het hanteren van afwijkende afschrijvingstermijnen ten opzichte van hetgeen fiscaal is toegestaan. De toegepaste belastingtarieven over 2008 zijn conform de in 2008 geldende wettelijke tarieven. Het nominale belastingtarief over 2008 bedraagt 25,5%. Commercieel resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening: 8,6 miljoen euro Fiscaal resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening: 9,9 miljoen euro De belastinglast uit gewone bedrijfsuitoefening kan als volgt worden berekend: 25,5% over fiscaal resultaat 2,5 miljoen euro Mutatie latente belastingen -0,3 miljoen euro Belastingen volgens de winsten verliesrekening 2,2 miljoen euro

46


47


Overige gegevens

Accountantsverklaring

Ondertekening

Aan de Aandeelhouders van Mn Services N.V. te Rijswijk

Rijswijk, 4 maart 2009

Verklaring betreffende de jaarrekening Raad van Bestuur

Raad van Commissarissen Wij hebben de in dit jaarverslag op pagina 31 tot en met 47 opgenomen jaarrekening

drs R. Hagendijk, voorzitter

drs H.C.P. Noten, president-commissaris

2008 van Mn Services N.V. te Rijswijk, bestaande uit de balans per 31 december 2008 en

drs W.M.A.E. Mutsaers

jhr ir. J.B. Jankovich, vice-voorzitter

de winst-en-verliesrekening over 2008, met de toelichting, gecontroleerd.

drs R.W.C. van den Brink RBA AAG

drs A. Vroon

P.M. Altenburg

ir. C.P.G. van Dongen

ir. H.H. van der Kwast

De Raad van Bestuur van Mn Services N.V. is verantwoordelijk voor het opmaken van de

mr. F.S. van Hove

jaarrekening, die het vermogen en het resultaat getrouw dient weer te geven, alsmede

mw. drs. C.E. Roozemond

voor het opstellen van het verslag van de Raad van Bestuur, beide in overeenstemming

Verantwoordelijkheid van het bestuur

met Titel 9 Boek 2 BW. Deze verantwoordelijkheid omvat onder meer: het ontwerpen, invoeren en in stand houden van een intern beheersingssysteem, relevant voor het opmaken van en getrouw weergeven in de jaarrekening van vermogen en resultaat,

Bestemming van het resultaat

zodanig dat deze geen afwijkingen van materieel belang als gevolg van fraude of fouten bevatten, het kiezen en toepassen van aanvaardbare grondslagen voor financiële verslaggeving en het maken van schattingen die onder de gegeven omstandigheden redelijk zijn.

In artikel 35 van de statuten is met betrekking tot de resultaatbestemming het volgende geregeld:

Verantwoordelijkheid van de accountant

De winst staat ter vrije beschikking van de Algemene Vergadering van Aandeelhouders.

Onze verantwoordelijkheid is het geven van een oordeel over de jaarrekening op basis van onze controle. Wij hebben onze controle verricht in overeenstemming met

Voorstel bestemming van het resultaat

Nederlands recht. Dienovereenkomstig zijn wij verplicht te voldoen aan de voor ons

Voorgesteld wordt het resultaat over het boekjaar volledig toe te voegen aan de overige

geldende gedragsnormen en zijn wij gehouden onze controle zodanig te plannen en uit

reserves.

te voeren dat een redelijke mate van zekerheid wordt verkregen dat de jaarrekening geen afwijkingen van materieel belang bevat.

Vooruitlopend op daadwerkelijke besluitvorming hieromtrent in de Algemene Vergadering van Aandeelhouders is bovenstaand voorstel reeds in de balans per

Een controle omvat het uitvoeren van werkzaamheden ter verkrijging van controle-

31 december 2008 verwerkt.

informatie over de bedragen en de toelichtingen in de jaarrekening. De keuze van de uit te voeren werkzaamheden is afhankelijk van de professionele oordeelsvorming van de accountant, waaronder begrepen zijn beoordeling van de risico’s van afwijkingen van materieel belang als gevolg van fraude of fouten. In die beoordeling neemt de accountant in aanmerking het voor het opmaken van en getrouw weergeven in de jaarrekening van vermogen en resultaat relevante interne beheersingssysteem, teneinde een verantwoorde keuze te kunnen maken van de controlewerkzaamheden die onder

48


49


de gegeven omstandigheden adequaat zijn maar die niet tot doel hebben een oordeel te geven over de effectiviteit van het interne beheersingssysteem van de entiteit. Tevens omvat een controle onder meer een evaluatie van de aanvaardbaarheid van de toegepaste grondslagen voor financiële verslaggeving en van de redelijkheid van schattingen die de Raad van Bestuur van Mn Services N.V. heeft gemaakt, alsmede een evaluatie van het algehele beeld van de jaarrekening. Wij zijn van mening dat de door ons verkregen controle-informatie voldoende en geschikt is als basis voor ons oordeel. Oordeel Naar ons oordeel geeft de jaarrekening een getrouw beeld van de grootte en de samenstelling van het vermogen van Mn Services N.V. per 31 december 2008 en van het resultaat over 2008 in overeenstemming met Titel 9 Boek 2 BW.

Verklaring betreffende andere wettelijke voorschriften en/of voorschriften van regelgevende instanties Op grond van de wettelijke verplichting ingevolge artikel 2:393 lid 5 onder f BW melden wij dat het verslag van de Raad van Bestuur, voor zover wij dat kunnen beoordelen, verenigbaar is met de jaarrekening zoals vereist in artikel 2:391 lid 4 BW.

Amsterdam, 4 maart 2009 Deloitte Accountants B.V. Was getekend: J.G.C.M. Buné RA

50


Mn Services N.V. Burgemeester Elsenlaan MZ Rijswijk Postbus HE Rijswijk

Recommend Documents