MILIEU
JAARPROGRAMMA 2011
GEMEENTEBESTUUR AALTER COLLEGE VAN BURGEMEESTER EN SCHEPENEN DIENST MILIEU EN STEDENBOUW
1/63
INHOUDSTAFEL Inhoudstafel ............................................................................................................................................. 2 1. Instrumentarium ............................................................................................................................... 4 1.1. Basis ........................................................................................................................................... 4 1.1.1. Gemeentelijke diensten ....................................................................................................... 4 1.1.2. Handhaving.......................................................................................................................... 5 1.1.3. Milieumanagementinformatiesysteem (MMIS) .................................................................... 5 1.1.4. Gemeentelijke adviesraad voor milieu en natuur ................................................................ 5 1.1.5. Gemeentelijk milieubeleid .................................................................................................... 5 1.2. Onderscheiding .......................................................................................................................... 6 1.2.1. Aanstelling duurzaamheidsambtenaar ................................................................................ 6 1.2.2. Milieubeleidsplan ................................................................................................................. 6 1.2.3. Milieubarometer – duurzaamheidscan ................................................................................ 6 1.2.4. gemeentelijke adviesraad voor milieu en natuur ................................................................. 7 2. Afval.................................................................................................................................................. 8 2.1. Basis ........................................................................................................................................... 8 2.1.1. Afvalpreventie en hergebruik ............................................................................................... 8 2.1.2. Selectieve inzameling en restafval ...................................................................................... 9 2.1.3. Opruimen achtergelaten afvalstoffen ................................................................................ 13 2.2. Onderscheiding ........................................................................................................................ 13 2.2.1. Ondersteuning compostmeesterwerking ........................................................................... 13 2.2.2. Inrichten demonstratieplaats thuiscomposteren en uitbating ............................................ 14 2.2.3. Passieve sensibilisatieactie om afvalpreventie te stimuleren ............................................ 15 2.2.4. Actieve sensibilisatieactie om afvalpreventie te stimuleren .............................................. 16 2.2.5. Stimuleren gebruik herbruikbare bekers ........................................................................... 18 2.2.6. Overeenkomst erkende overbrenger inzameling textielafval ............................................ 19 2.2.7. Zwerfvuilopruimactie “In de vuilbak” .................................................................................. 20 2.2.8. Aalter Proper: regelmatige controles om illegaal ontwijkgedrag op te sporen .................. 20 3. Milieuverantwoord productgebruik ................................................................................................. 21 3.1. Basis ......................................................................................................................................... 21 3.2. Onderscheiding ........................................................................................................................ 21 3.2.1. MVP binnen gemeentelijke diensten ................................................................................. 21 3.2.2. Stimuleren van MVP bij burgers ........................................................................................ 22 3.2.3. Chain of Custody – FSC-hout............................................................................................ 25 4. Water .............................................................................................................................................. 26 4.1. Basis ......................................................................................................................................... 26 4.1.1. Pesticidenreductie – gemeentelijke diensten .................................................................... 26 4.1.2. Passieve sensibilisatie ....................................................................................................... 27 5. Hinder ............................................................................................................................................. 29 5.1. Basis ......................................................................................................................................... 29 5.1.1. Digitaal opvolgen van milieuklachten ................................................................................ 29 5.1.2. Passieve sensibilisatie ....................................................................................................... 29 5.2. Onderscheiding ........................................................................................................................ 30 5.2.1. Beheer, opvolging en rapportering van milieuklachten ..................................................... 30 5.2.2. Actieve sensibilisatie rond hinderthema’s ......................................................................... 31 6. Energie ........................................................................................................................................... 32 6.1. Basis ......................................................................................................................................... 32 6.1.1. Elektronisch opvolgsysteem voor bouwaanvragen ........................................................... 32 6.1.2. Uitvoeren energieboekhouding.......................................................................................... 32 6.1.3. Passieve sensibilisatie ....................................................................................................... 32 6.2. Onderscheiding ........................................................................................................................ 33 6.2.1. Energieboekhouding .......................................................................................................... 33 6.2.2. Actieve sensibilisatie ......................................................................................................... 33 6.2.3. Aankoop groene stroom .................................................................................................... 34 6.2.4. Aspecten van energie-efficiëntie bij overheidsopdrachten ................................................ 34 6.2.5. Lager energieverbruik ........................................................................................................ 35 6.2.6. Stimuleren kleine energiebesparende maatregelen .......................................................... 36 7. Mobiliteit ......................................................................................................................................... 37 7.1. Basis ......................................................................................................................................... 37 7.1.1. Passieve sensibilisatie ....................................................................................................... 37
2/63
7.1.2. Deelname gemeentelijke begeleidingscommissie............................................................. 39 7.2. Onderscheiding ........................................................................................................................ 39 7.2.1. Actieve sensibilisatie ......................................................................................................... 39 8. Natuur ............................................................................................................................................. 41 8.1. Basis ......................................................................................................................................... 41 8.1.1. Bermbeheer ....................................................................................................................... 41 8.1.2. Streekeigen soorten .......................................................................................................... 42 8.1.3. Code goede natuurpraktijk ................................................................................................ 44 8.2. Onderscheiding ........................................................................................................................ 46 8.2.1. Subsidiereglement ............................................................................................................. 46 8.2.2. Week van het bos/Dag van het Park ................................................................................. 46 8.2.3. Aanplanten streekeigen soorten door gemeentelijke diensten ......................................... 47 9. Bodem ............................................................................................................................................ 48 9.1. Basis ......................................................................................................................................... 48 9.1.1. Inschakelen erkend bodemsaneringsdeskundige ............................................................. 48 9.1.2. Vergunning TOP op basis van de code van goede praktijk .............................................. 48 9.1.3. Passieve sensibilisatie ....................................................................................................... 48 10. Duurzame ontwikkeling ............................................................................................................. 49 10.1. Basis ......................................................................................................................................... 49 10.1.1. Passieve sensibilisatie ................................................................................................... 49 10.2. Onderscheiding ........................................................................................................................ 50 10.2.1. Stimulans duurzaam bouwen en wonen ....................................................................... 50 10.2.2. Ondersteuning initiatieven DO in Noord-Zuidcontext .................................................... 50 10.2.3. Educatie voor duurzame ontwikkeling ........................................................................... 51 11. Bijlagen ...................................................................................................................................... 53 11.1. Bijlagen – thema instrumentarium ............................................................................................ 53 11.1.1. Jaarverslag milieuadviesraad ........................................................................................ 53 Bestaande reglementen ..................................................................................................................... 53 Samenstelling van de Milieuraad ....................................................................................................... 53 Overzicht algemene vergaderingen, met de belangrijkste agendapunten ........................................ 54 17-03-2010 ..................................................................................................................................... 54 16-06-2010 ..................................................................................................................................... 55 16-09-2010 ..................................................................................................................................... 55 15-12-2010 ..................................................................................................................................... 55 Overzicht van de uitgebrachte adviezen............................................................................................ 55 Advies: milieujaarprogramma 2010 (februari 2010) ....................................................................... 55 Advies: wegbermbeheerplan - bomenbeheerplan (maart 2010) ................................................... 57 Advies: subsidiereglement hernieuwbare energie (september 2010)............................................ 58 Advies: subsidiereglement groendaken (oktober 2010)................................................................. 59 Advies: Intekening 2011 Samenwerkingsovereenkomst 2008-2013 (november 2010) ................ 59 11.1.2. Handhaving.................................................................................................................... 61 11.2. Bijlage – jaarplanning duurzaamheid – werkjaar 2011 ............................................................ 63
3/63
1.
Instrumentarium
1.1. Basis
1.1.1. Gemeentelijke diensten Algemene informatie
Adres Tel Fax Email Website Oppervlakte Inwoners Huishoudens
Europalaan 22, 9880 Aalter 09 325 22 00 09 325 22 40
[email protected] www.aalter.be 8.190 ha 19.273 (1 januari 2009) – 19.520 (1 januari 2010) 7.712 (1 januari 2009) – 7.861 (1 januari 2010)
Regiedienst Wonen en Werken Deze dienst is, naast de regiedienst Burger, Welzijn & Vrije tijd, een regiedienst welke veelvuldig in contact komt met de burger. De milieuambtenaar voert samen met de gemeentelijke politie controles uit op de milieuwetgeving en is bevoegd voor de uitvoering van specifieke controles, staat in voor de staalnames, opmaak van processen verbaal, invoering van de vaststellingen in de databank en voor de opvolging in het kader van controles. Naast de milieuambtenaar beschikt ook één van de medewerkers van de milieudienst over een VLAREM-attest en staat de milieuambtenaar bij in het takenpakket in het kader van de VLAREM-wetgeving. Het college van burgemeester en schepenen besliste op 8 maart 2010 om de houders van het VLAREM-attest Bart Van de Weghe (milieuambtenaar) en mevrouw Anja Neyrinck aan te stellen als toezichthouders in het kader van het milieuhandhavingsbesluit. Aalter beschikt sinds 2003 over een duurzaamheidsambtenaar die instaat voor een aantal specifieke taken: het bevorderen van het overleg tussen de verschillende beleidsniveaus, integratie van de duurzaamheidsprincipes in het aankoopbeleid en uitvoering van werken, het aanvullen van de energieboekhouding van alle gemeentelijke gebouwen, de coördinatie van de gemeentelijke milieuraad, het organiseren van sensibiliserende acties binnen de thema’s van de samenwerkingsovereenkomst 2008-2013 en het opstellen van de jaarlijkse rapportage en planning in het Milieujaarprogramma. Hiernaast spelen ook de landschapsarchitecte, de stedenbouwkundig ambtenaar, de medewerker waterwerken en de kwaliteitsambtenaar een belangrijke rol in het mede opstellen en/of uitvoeren van het Milieubeleidsplan. Dienst Wonen en Werken bundelt alle vergunningen en technische aspecten vanuit meerdere cellen: Gemeentelijke dienst milieu, Vlarem, duurzaamheid stedenbouw, ruimtelijke ordening
Te behandelen behandelde milieuvergunningen klasse 1-inrichtingen behandelde milieuvergunningen klasse 2-inrichtingen behandelde meldingen klasse 3-inrichtingen behandelde stedenbouwkundige vergunningen behandelde verkavelingsvergunningen
2009 39 22 26 403 34
2010 34 33 29 376 20
4/63
geografisch informatiesysteem natuur en groen behandelde kapvergunningen planning/uitvoering werken Aantal behandelde meldingskaarten door eigen personeel mobiliteit gemeentelijke gebouwen gemeentelijke wegen waterwerken lokale economie
37 1914
34 1997
Organogram Op 1 januari 2011 wordt het startschot gegeven voor het in voege stellen van het nieuwe organogram. Milieu, Vlarem en duurzaamheid zijn ondergebracht bij de cel Ruimtelijke organisatie en leefomgeving. Deze cel valt onder de cluster Burger & Omgeving, onder leiding van de directeur Burger & Omgeving.
Meldpunt klachtenbehandeling Het centraal meldpunt voor milieuklachten is binnen de kantooruren de gemeentelijke milieudienst en is te bereiken op het nummer 09 325 22 83. Buiten de kantooruren kunnen de inwoners terecht op het nummer van de lokale politie 09 325 23 00. Deze informatie wordt wekelijks bekend gemaakt in de vaste infokolom van het gemeentelijk infoblad TotAalter.
1.1.2. Handhaving Deze bijlage werd conform de Samenwerkingsovereenkomst 2008-2013 eenmalig toegevoegd bij de rapportering in het Milieujaarprogramma 2009.
1.1.3. Milieumanagementinformatiesysteem (MMIS) Het MMIS startte in maart 2000 op initiatief van de minister van Leefmilieu om milieu-informatie beter en efficiënter beschikbaar te stellen naar alle overheidsinstanties die hierbij betrokken zijn. Het MMIS werkt met organisatiestructuur waarbij alle betrokken partijen een rol spelen en mee participeren aan de besluitvorming over MMIS-projecten en in de nieuwe structuur van de Vlaamse overheid (project Beter Bestuurlijk Beleid) krijgt de MMIS-cel een specifieke plaats waardoor deze samenwerking tussen milieu-instanties gegarandeerd kan blijven. Alle personeelsleden van de voormalige milieudienst (nu ‘cel Ruimtelijke organisatie en leefomgeving’) beschikken over een degelijke internetverbinding.
1.1.4. Gemeentelijke adviesraad voor milieu en natuur Zie punt 1.2.4
1.1.5. Gemeentelijk milieubeleid Zie punt 1.2.2
5/63
1.2. Onderscheiding 1.2.1. Aanstelling duurzaamheidsambtenaar Sinds 2003 is er een duurzaamheidsambtenaar werkzaam bij het gemeentebestuur Aalter. Na enkele personeelswissels vervoegde mevrouw Annekatrien Beckers op 30 maart 2009 de gemeentelijke dienst Wonen en Werken als duurzaamheidsambtenaar. De functiebeschrijving en het aanstellingsbesluit werden reeds vorig jaar als bijlage opgenomen in het Milieujaarprogramma 2010.
1.2.2. Milieubeleidsplan Het gemeentebestuur beschikt over een gemeentelijk milieubeleidsplan dat de beleidslijnen afbakent voor de periode 2006-2010. Dit werd opgesteld in samenwerking met het studiebureau Ecolas en goedgekeurd door de gemeenteraad van 13 maart 2006. Om continuïteit in het milieubeleid te garanderen werd er in 2010 gestart met het herwerken en het uitschrijven van een nieuw milieubeleidsplan voor de termijn van 2011 tot 2015.
1.2.3. Milieubarometer – duurzaamheidscan Op 15 juni 2009 besliste het college van burgemeester en schepen in te tekenen als pilootgemeente voor de duurzaamheidscan van de projectgroep VIA (Vlaanderen In Actie) in samenwerking met studiebureau BECO. In samenspraak met de gemeenten Zomergem, Waarschoot, Maldegem en Eeklo werden een aantal relevante indicatoren geselecteerd, verspreid over verscheidene thema’s. Jaarlijks worden deze cijfers geüpdate. Volgende milieugerichte indicatoren worden opgevolgd:
Indicator Huishoudelijk elektriciteitsverbruik Totale oppervlakte bossen Afval Restafvalhoeveelheid per inwoner Afvalinzamelcentra Verontreinigde grond Klachten Leefmilieu Milieuzorg op school Abonnementen openbaar vervoer Gekende hemelwaterinstallaties Brandstofverbruik Huishoudelijk leidingwaterverbruik Milieuvriendelijke schoonmaakmiddelen Milieuvriendelijke voertuigen Subsidies milieuprojecten Stakeholderparticipatie Duurzaam energieverbruik Vergoeding duurzame mobiliteit personeel t.o.v. totale uitgaven voor reisvergoedingen Papierverbruik gemeentepersoneel Thuiscompostering Totale bebouwde oppervlakte
2009 2627,71 kWh per inw. 10,28% 18977 ton waarvan 14776 recycleerbaar 159 kg 3 0,77% 52 50% 480 114 58517,1 liter 3 47,82m per inw. 100%
2010 2254,1 kWh per inw. 10,26% 17229 ton waarvan 12547 recycleerbaar 173 kg 3 0,81% 67 50% 513 129 54127,17 liter 3 40,3 m per inw. 100%
Trend Dalend Licht dalend Dalend, ook dalend recyclagepercentage! Stijgend Gelijk Licht stijgend Stijgend Gelijk Stijgend Stijgend Dalend Dalend Gelijk
9/30 0,29% 108 100% 100%
10/31 0,35% 112 100% 100%
Licht stijgend Licht stijgend Licht stijgend Gelijk Gelijk
4672,76 kg 2% 13,69%
5862,78 kg 3,41% 13,88%
Stijgend Licht stijgend Licht stijgend
6/63
De meetwaarden worden ingegeven in een webapplicatie op www.dusca.be en kunnen van hieruit gemakkelijk in een rapportagemodule gegoten worden, waarna de hierover aan het college van burgemeester en schepen wordt gerapporteerd. Het rapport met de meetwaarden van bovenstaande indicatoren wordt ter beschikking gehouden.
1.2.4. gemeentelijke adviesraad voor milieu en natuur De gemeente beschikt over een milieuraad die de gemeente adviseert over het te voeren milieu- en natuurbeleid. Op volgende data werden open milieuraden georganiseerd:
17-03-2010
Toelichting “milieu en gezondheid: gezond binnenmilieu - project lekker fris voor basisscholen” door Jasmien Pauwels, medisch milieukundige van LOGO+ Voorbije adviezen: Milieujaarprogramma 2010 Advies wegbermbeheerplan – bomenbeheerplan (zie bijlage) Vervanging Isabelle Schollier: aanduiding nieuwe kandidaat Dagelijks Bestuur Milieuboottocht op zondag 25 april
16-06-2010
Infoavond ‘Duurzame Voeding’: Sprekerssessie Velt Voorstelling campagne ‘Duurzaam Winkelen’, gevolgd door brainstorm voor een lokale actie
16-09-2010
Infoavond ‘Biodiversiteit’: Sprekerssessie Natuurpunt Brainstorm actie biodiversiteit
15-12-2010
Actieplan voor bijen Adviezen • Subsidiereglement hernieuwbare energie • Subsidiereglement groendaken • Samenwerkingsovereenkomst • Canadese gans
Het jaarverslag is als bijlage opgenomen. De statuten worden ter beschikking gehouden.
7/63
2.
Afval
2.1. Basis 2.1.1. Afvalpreventie en hergebruik De gemeente Aalter maakt deel uit van de IVM (Intercommunale Vereniging voor Huisvuilverwerking Meetjesland). Aalter is vertegenwoordigd in de beleidsorganen, het uitvoerend bureau en de raad van bestuur van IVM. Deze vertegenwoordigt op zijn beurt de 19 aangesloten gemeenten bij het provinciaal overlegplatform. Afvalpreventie wordt regelmatig onder de aandacht gebracht:
Voornamelijk via TotAalter worden artikels gepubliceerd met betrekking tot afvalpreventie; Ook de gemeentelijke website en deze van IVM bevatten tips omtrent afvalpreventie. Hierbij gaat de aandacht vooral uit naar de fractie groente-, fruit- en tuinafval en herbruikbare goederen. In concreto gaat het dus voornamelijk over de kringloopwinkel en het inzamelen van kledij maar ook over afvalarm tuinieren door het composteren en het gebruik van compost en houtsnippers. In tweede instantie wordt gewezen op de mogelijkheid voor afvalpreventie door afvalarm te winkelen, hoe verpakking- en papierafval te vermijden, ed.; Aalterse verenigingen kunnen voor hun evenementen steeds beroep doen op de gemeentelijke uitleendienst. Zo worden ondermeer stoffen tafeldoeken, tassen, bestek, herbruikbare bekers en waterkannen ter beschikking gesteld. Dit zorgt er voor dat er geen (wegwerp)materiaal moet aangekocht worden door de verenigingen, wat uiteindelijk de afvalberg vermindert; Bij de voorbereiding van alle grote manifestaties met meer dan 800 personen wordt verplicht een coördinatievergadering georganiseerd. Hiernaar worden de organisatoren, de brandweer, de politie, de duurzaamheidsambtenaar en een vertegenwoordiger van het gemeentebestuur uitgenodigd. Naar afvalpreventie toe wordt hier geijverd voor het gebruik van herbruikbare bekers, tassen, glazen, afvaleilandjes ed. Alles wordt opgenomen in een overeenkomst die wordt ondertekend door de organisator en het gemeentebestuur; In verscheidene Aalterse scholen werden drinkwaterfonteintjes geplaatst. Aansluitend op dit initiatief werden begin 2009 ook 165 kleine en 400 grote brooddozen verdeeld in de scholen; In het gemeentelijke magazijn worden herbruikbare poetsdoeken gebruikt. De leverancier van deze doeken haalt ze op en reinigt ze zodat ze opnieuw kunnen gebruikt worden; Het gemeentebestuur biedt de antireclamesticker gratis aan de inwoners aan. Bijkomend wordt duidelijk geïnformeerd over afvalinzameling, -hergebruik via de jaarlijkse afvalkalender. Deze kalender wordt via de post aan elk huishouden gratis bedeeld; Op het gemeentelijke groencomposteringspark is een demoplaats ingericht om thuiscomposteren te promoten. Op het park kunnen de inwoners compostbakken, -vaten, beluchtingstokken en wormenbakken afhalen; In het wekelijks informatieblad TotAalter worden binnen het thema afval verschillende artikels opgenomen (zie punt 2.2.3).
De IVM heeft sinds september 2009 een verenigingscoach in dienst, Frederic Pieters. De verenigingscoach heeft de opdracht om lokale verenigingen en organisatoren van evenementen bij te staan in het duurzaam organiseren van activiteiten. Het project kent een duurtijd van drie jaar.
8/63
Kringwinkel Meetjesland Sinds 2002 heeft Aalter heeft in de Kringwinkel Meetjesland een sterke partner gevonden voor het promoten van hergebruik en het organiseren van een kringloopnetwerk. Inwoners kunnen met hun herbruikbare materialen terecht op het containerpark, rechtstreeks bij de Kringwinkel of kunnen na afspraak ook grotere stukken ook laten ophalen aan huis door de Kringwinkel. In 2002 werd in Aalter een filiaal van de Kringwinkel geopend. Door ondersteunende acties kreeg het filiaal meer en meer bekendheid. Dit vertaalt zich in een steeds stijgende hoeveelheid goederen die terug in omloop gebrachte worden en een daling van opgehaald grof huisvuil. Begin 2010 kreeg de Kringwinkel Aalter een nieuwe locatie. De oude, kleine winkel werd ingeruild voor een mooie, ruime, lichte winkel met zeer veel gratis parkeergelegenheid. Naar aanleiding hiervan werden een aantal sensibiliserende artikels gepubliceerd, ook op de jaarmarkt van september 2010 hield de Kringwinkel Aalter een eigen infostand open in samenwerking met het gemeentebestuur. In onderstaande figuren wordt de aanbreng van herbruikbare goederen weergegeven, uitgedrukt in ton. Aanbreng herbruikbare goederen uitgedrukt in ton
Gebracht Opgehaald Containerpark Totaal
2003 21,29 32,29 6,5 60,08
2004 30,01 27,34 25,61 82,96
2005 31,56 34,3 34,65 100,51
2006 42,62 37,78 36,76 117,15
2007 46,56 42,11 38,32 126,99
2008 41,67 51,45 33,17 126,30
2009 57,15 46,29 33,88 137,32
2010 75,97 52,44 34,90 163,31
2.1.2. Selectieve inzameling en restafval Groencomposteringspark Het groenafval dat op het composteringspark wordt aangeboden is integraal afkomstig van inwoners en bedrijven van Aalter of van de gemeentelijke diensten en komt dankzij het composteren niet in de afvalstroom terecht maar wordt verwerkt tot goede en bruikbare compost. Het materiaal dat vooral wordt aangeboden bestaat uit boomstronken, bermmaaisel en gewoon groenafval. Om een zekere controle te voorzien wordt de ontvangstzone van het park bewust klein gehouden en werd (sinds 2007) een toegangscontrole operationeel (op basis van de elektronische identiteitskaart). In 2010 kon opnieuw een kleine fractie van het structuurmateriaal aangeboden worden als biomassa. Het betrof 700 ton (op een totaal van 8086 ton verwerkt afval). Voor het om- en opzetten van de composthopen en het afzeven van grote fracties wordt een externe firma ingeschakeld. Het eindproduct wordt gratis aan de inwoners van Aalter aangeboden. Ook de groendienst maakt veelvuldig gebruik van compost en mulchmateriaal in het kader van pesticidenvrije onkruidbestrijding. De milieuambtenaar staat in voor de opvolging van het composteringsproces. Wekelijks wordt van elke hoop de temperatuur en de zuurgraad gemeten. Om de twee maand wordt een nieuwe composthoop opgestart. Deze hoop wordt gemiddeld na 6 maanden afgezeefd tot compost. De zeefresten worden tenslotte opnieuw als structuurmateriaal bij het groenafval gemengd. De compost die geproduceerd wordt in Aalter heeft het Vlaco-label. Reeds sinds 2004 is het gemeentebestuur lid van Vlaco vzw, die in Vlaanderen de kwaliteit van de geproduceerde compost opvolgt. In 2010 kreeg de compostering te Aalter opnieuw het Vlaco label toegekend. In 2010 startte de IVM met GFT-ophaling, Aalter besliste met inbegrip van het negatieve advies van de milieuraad om hier niet aan deel te nemen (GFT-ophaling en verwerking zorgt voor geen of een
9/63
zeer beperkte lagere milieu-impact, bijkomend zal er kans op geurhinder zijn, waardoor dan weer het comfort van de bevolking zal afnemen). Gezien het aanzienlijke aandeel GFT in de restafvalzak, wordt in Aalter veel aandacht besteed aan promotie van (thuis)composteren. Bestaande acties zoals de opleiding voor compostmeesters, deelname aan de Dag van de Compostmeester, aanbieden van compostvaten en -bakken, de aanwezigheid van een demosite compost op het containerpark, e.d. blijven behouden. Aanbrengen groenafval/productie van Vlacocompost uitgedrukt in ton
Gebracht groenafval Maaisel gemeentelijke bermen Gebrachte boomstronken Totale hoeveelheid groenafval Totaal geproduceerde compost
2003 5.395 337 226 5.958 3.550
2004 5.112 418 199 5.729 3.535
2005 5.506 452 187 6.145 2.667
2006 6.080 315 203 6.598 4.797
2007 6.770 426 443 7.639 4.637
2008 6.240 500 201 6.941 4.172
2009 7.693 374 435 8.502 4.874
2010 7.226 669 191 8.086 5339
Containerpark Zowel inwoners als bedrijven van Aalter hebben gratis toegang tot het containerpark. Dit in de eerste plaats uit de overtuiging dat het beter is de mogelijkheid te bieden om afval correct maar kosteloos af te voeren in plaats van sluikstorten en illegaal ontwijkgedrag in de hand te werken. In deze visie wordt ook klaar en duidelijk opgetreden tegen sluikverbrandingen. Op het containerpark van Aalter worden vele fracties selectief ingezameld. Van zodra nieuwe selectieve verwerkingswijzen op de markt beschikbaar zijn gaat het gemeentebestuur over tot implementatie hiervan op het containerpark. Om een optimale controle toe te laten wordt het park qua oppervlakte bewust klein gehouden en werd in 2007 een digitale toegangscontrole operationeel. De (bol)glasfractie en herbruikbaar textiel worden ingezameld op bijkomende locaties buiten het containerpark. Aalter heeft via IVM heeft een samenwerkingsovereenkomst met Recupel voor de inzameling van afgedankte elektronische en elektrische apparaten (AEEA). Het gemeentebestuur heeft in 2010 twee ‘Recupelhuisjes’ op het gemeentelijk containerpark geplaatst voor de inzameling van dat afval. Ze werden naast de container van de Kringwinkel Meetjesland neergezet. Vlarem bepaalt dat de inzameling moet beantwoorden aan bepaalde technische voorschriften. De inzameling moet onder meer gebeuren op een ondoorlatende ondergrond en met een weerbestendige afdekking (vandaar de huisjes). Selectieve inzameling containerpark (particulier en KMO) uitgedrukt in ton
bouwafval (incl. beton, gyproc, roofing) hout vlak glas brandbaar isomo (zak) asbestplaten autobanden motorolie frituurvet en oliën oude metalen kunststoffen
2005 2.354 561 80 855 398 181 22 9 18 231 0
2006 2.339 647 71 734 530 164 45 7 19 259 68
2007 2.327 738 106 665 731 273 29 11 20 303 160
2008 2.338 749 92 720 600 192 21 9 24 255 141
2009 2.321 813 99 858 1040 238 22 13 24 308 79
2010 2.514,28 762,70 98,24 1097,78 1500 194,04 13,31 24,50 282,27 -
10/63
Asbesthoudend afval kunnen de inwoners gratis naar het containerpark brengen. In 2008 werden er voor het eerst twee maal per jaar metingen uitgevoerd naar de aanwezigheid van asbestvezels. Ook in 2009 werden deze metingen nogmaals uitgevoerd op het containerpark. De metingen werden telkens zeer gunstig bevonden. Deze metingen gebeuren onder de coördinatie van IVM. De inzameling van harde plastics (kunststoffen) werd in 2010 stopgezet, er werden veel acceptatieproblemen vastgesteld, waardoor deze fractie niet langer geschikt bleek te zijn voor recyclagedoeleinden.
Huis-aan-huis-inzameling De inzameling van PMD wordt door IVM georganiseerd voor alle aangesloten gemeenten. Het Gemeentebestuur heeft hiervoor de bevoegdheid overgedragen aan IVM. Naast de huis-aanhuisophaling kunnen inwoners hun PMD ook via het containerpark kwijt. Het is echter (financieel en operationeel) efficiënter om deze fractie zoveel als mogelijk via de huis-aan-huisophaling af te voeren.
Containerpark (ton) Huis-aan-huis (ton) Totaal
2003 24 200 224
2004 24 205 229
2005 24 248 272
2006 27 240 266
2007 27 239 266
2008 23 245 269
2009 22 272 294
2010 23 284 307
IVM organiseert naast de van PMD-inzameling ook de inzameling van papier en karton. De fractie wordt samen met het PMD huis-aan-huis opgehaald in een zogenaamde ‘duowagen’. Inwoners kunnen hun papier en karton ook op containerpark sorteren.
Containerpark (ton) Huis-aan-huis (ton) Totaal
2003 511 781 1.292
2004 508 874 1.381
2005 485 992 1.477
2006 486 1.069 1.555
2007 472 1.095 1.567
2008 436 1.108 1.544
2009 421 1.108 1.529
2010 408 1.148 1.556
De inzameling van bolglas wordt georganiseerd op het gemeentelijk containerpark en op enkele ‘bolglas-sites’. Glassoort gekleurd glas langs straat (ton) gekleurd glas op containerpark (ton) totaal gekleurd glas (ton) wit glas langs straat (ton) wit glas op containerpark (ton) totaal wit glas (ton) totaal glasinzameling (ton)
2005 252 85 337 230 87 317 654
2006 240 92 332 219 85 304 637
2007 230 100 331 186 92 278 609
2008 193 100 293 170 95 265 557
2009 210 102 312 180 98 278 590
2010 228 105 333 196 100 296 629
Zelfstandige ondernemers en bedrijven gevestigd in Aalter kunnen hun particulier afval kwijt via de door het gemeentebestuur georganiseerde inzamelsystemen.
Overzicht bedrijfsafval op het containerpark Fractie restafval PMD papier en karton
Indeling bruine huisvuilzak PMD-zak excl. HAH rood meldingsformulier
Betalend betalend prijs PMD-zak gratis
2009 27.250 zakken 0,01 m³ 69,50 m³
2010 25.851 zakken 0,1 m³ 42 m³
11/63
kga algemeen kga TL-lampen bolglas vlak glas grof huisvuil groenafval Boomstronken textiel oude metalen isomo inktpatronen motorolie frituurolie harde plastics zachte folies hout autobanden tv’s en schermen koelkasten autobatterijen bouwafval asbest roofing landbouwfolie
rood meldingsformulier rood meldingsformulier rood meldingsformulier rood meldingsformulier rood meldingsformulier rood meldingsformulier rood meldingsformulier rood meldingsformulier rood meldingsformulier rood meldingsformulier rood meldingsformulier rood meldingsformulier rood meldingsformulier rood meldingsformulier rood meldingsformulier rood meldingsformulier rood meldingsformulier rood meldingsformulier rood meldingsformulier rood meldingsformulier rood meldingsformulier rood meldingsformulier rood meldingsformulier 2 periodes per jaar
betalend gratis gratis betalend betalend betalend betalend gratis gratis gratis gratis betalend betalend gratis gratis betalend betalend gratis gratis gratis betalend betalend betalend gratis
0 kg 235 stuks 5 m³ 0 m³ 6 m³ 283 m³ 51 m³ 0,50 m³ 16 m³ 33,50 m³ 81 stuks 0 liter 0 liter 14 m³ 8,50 m³ 0,50 m³ 0 stuks 21 stuks 0 stuks 9 stuks 3 m³ 5,50 m³ 0 m³ 54,82 ton
10 kg 21 stuks 0 m³ 0 m³ 9 m³ 8 m³ 6,50 m³ 1 m³ 3 m³ 17,95 m³ 3 m³ 150 liter 0 liter 0 m³ 0 stuks 1 stuk 0 stuks 0 stuks 2,10 m³ 2,50 m³ 1 m³ 66,61 ton
Restafval doelstelling De gemeente Aalter biedt haar inwoners een groot aantal kanalen voor de afvoer van het huishoudelijk afval. Dit groeide uit tot een ‘selectieve inzamelcultuur’ waardoor er veel afval via de juiste kanalen wordt afgevoerd. Niettegenstaande selectieve inzameling een stap in de goede richting is, moet nog meer gewerkt worden aan afvalpreventie. Onderstaande tabel geeft een overzicht van de ingezamelde hoeveelheden restafval voor het grondgebied van Aalter. Het bedrijfsafval afkomstig van de KMO’s en zelfstandigen wordt berekend aan de hand van de ‘KMO-zak’. De OVAM heeft voor deze zakken een gemiddeld gewicht van 7,70 kg vastgelegd. In 2009 werden in totaal 27.250 KMO-vuilzakken gebruikt.
Restafval uitgedrukt in ton 2003
2004
2005
2006
2007
2008
2009
2010
Ingezameld op containerpark
978
1.227
855
728
665
720
815,5
1.150
Ingezameld aan huis (wekelijks)
2.351
2.353
2.407
2.448
2.404
2.386
2.452
2.442
Ingezameld aan huis (grofvuil)
75
68
86
75
49
43
47
46
Afkomstig van zelfstandige activiteiten
-137
-141
-219
-162
-216
-253
-252
-249
Totaal restafval afkomstig van inwoners
3.267
3.507
3.129
3.089
2.902
2.896
3.105
3.390
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2009
2010
Restafval per inwoner
175
188
167
164
153
151
158
173
Gemiddeld aantal inwoners
18.675 18.672
Restafval uitgedrukt in kg per inwoner per jaar
18.696 18.841 18.983 19.159 19.397 19.631
12/63
2.1.3. Opruimen achtergelaten afvalstoffen Meldpunt zwerfvuil De gemeente Aalter heeft een meldpunt voor zwerfvuil, dat wekelijks wordt bekendgemaakt in TotAalter. In de mate van het mogelijke wordt het afgevoerde zwerfvuil/sluikstort gecontroleerd op mogelijke aanwijzingen naar de identiteit van de sluikstorter. Indien de dader met zekerheid kan worden vastgesteld, wordt contact opgenomen met de Lokale Politie om proces-verbaal op te maken.
Aalter Proper Het project ‘Aalter Proper’ ging op 18 januari 2006 van start als antwoord op een veel voorkomende bron van ergernis: zwerfvuil. Het eigenlijke doel van het project is om op automatische wijze (geen melding nodig) de vele kleine noodzakelijke herstellingen op het openbaar domein te realiseren en dit domein een mooi uitzicht te geven. De toenmalige veegploeg van drie personeelsleden werd versterkt tot 6 personen. Het team kreeg naast de reeds gebruikte veegwagen de beschikking over twee bestelwagens, een rotoreg, 2 gasbranders en een kleine veegmachine voor het rein houden van het openbaar domein. Jaarlijks werd verder geïnvesteerd in materiaal. In 2007 werden alle openbare vuilbakjes geëvalueerd en zo nodig aangepast. In 2008 werd onder impuls van Aalter Proper het opruimen van het afval afkomstig van de (wekelijkse) marktkramers niet meer meegenomen, maar door de kramers zelf beperkt en afgevoerd. In 2009 werd de werking verder geoptimaliseerd: drie (in plaats van twee) teams van telkens twee personen werden samengesteld. De kleine veegmachine kreeg een vaste bestuurder die geen andere taken heeft, de bestaande veegvrachtwagen werd vervangen door een nieuwe, milieuvriendelijke veegvrachtwagen (de oude veegvrachtwagen wordt ter beschikking gehouden om piekperioden zoals bladval op te vangen).
Klachten inzake huis-aan-huisophaling Niet tegenstaande de huis-aan-huisophalingen van de fracties restafval, PMD en papier en karton goed georganiseerd zijn, gebeurt het dat bepaalde huizen (of straten) niet worden aangedaan. Om de inwoners zo snel mogelijk te helpen met hun klachten, werden afspraken gemaakt met de intercommunale IVM. Via speciaal daartoe aangemaakte meldingsformulieren worden de klachten per fax doorgestuurd aan IVM, die dan de nodige maatregelen treft. Hierdoor is het mogelijk om in het grootste deel van de gevallen de niet-opgehaalde fracties dezelfde dag nog te laten verwijderen. Het gemeentebestuur stelde de vraag aan IVM om de boete toe te passen indien hier niet aan voldaan wordt.
2.2. Onderscheiding 2.2.1. Ondersteuning compostmeesterwerking Het thuiscomposteren wordt in Aalter gepromoot door vijf compostmeesters: Georges De Troyer, Erik De Cuyper, Fernand Buysse, Freddy Van de Voorde en Annekatrien Beckers. Voor elke activiteit kunnen de compostmeesters rekenen op ondersteuning vanuit de gemeentelijke milieudienst. Vooral de duurzaamheidsambtenaar houdt zich bezig met de compostmeesterwerking en neemt initiatief om de werking zo goed mogelijk te versterken. Er werd in 2010 twee keer vergaderd (het verslag van deze vergaderingen worden ter beschikking gehouden):
13/63
18 februari 2010 Compostproject scholen, Afvalwatchers, opfrissen demosite (20 maart 2010), Plantenbeurs Astrolaya (23 mei 2010), Dag van de Compostmeester (19 juni 2010)
21 oktober 2010 Dag van de compostmeester, vlechtwand, Open tuindag, wijkcompost Cardijnlaan – Leiakker, compostproject scholen
De ‘dag van de compostmeester’ werd naar gewoonte gerealiseerd via de samenwerking van de compostmeesterwerking met het gemeentebestuur. Het gemeentebestuur zorgde voor:
Promotie via • • •
Artikel in het gemeentelijk infoblad Artikel op de gemeentelijke website Affiches op verschillende locaties in de gemeente
Alle materialen voor de workshops Drankvoorziening voor de bezoekers Wedstrijd voor het winnen van 4 compostvaten en 1 compostbak
Dit jaar volgde de duurzaamheidsambtenaar en de parkwachter van het groencomposteringspark de opleiding ‘compostmeester’ van Vlaco. Bij deze kan de huidige compostmeesterwerking nog meer en beter ondersteund worden vanuit het gemeentebestuur. De compostmeesterwerking ontvangt een jaarlijkse werkingssubsidie van het gemeentebestuur conform het reglement ‘subsidie verenigingen’.
2.2.2. Inrichten demonstratieplaats thuiscomposteren en uitbating In 2004 werd op het gemeentelijk groencomposteringspark een demoplaats ingericht om het thuiscomposteren te promoten bij de inwoners. Deze demosite wordt regelmatig onderhouden door de compostmeesters en de parkwachter van het groencomposteringspark. Vanuit de gemeentelijke milieudienst kwam in juli 2009 het initiatief om het thuiscomposteren en het composteringsproces tekstueel te verduidelijken met infoborden op de demosite. Hierop vindt de bezoeker alle noodzakelijke informatie om met thuiscomposteren van start te gaan. Er is ook ruimte voor de aankondiging van de activiteiten van de compostmeesterwerking. In 2010 mochten we opnieuw een aantal klassen verwelkomen op het groencomposteringspark. De demosite zorgt voor de ideale gelegenheid om de leerlingen duidelijk te maken wat thuiscomposteren precies is. In 2010 werd op het groencomposteringspark een vlechtwand/snipperwand van tien meter lang geplaatst. Hiermee wordt een mooie kringlooptechniek gedemonstreerd aan de bezoekers van het groencomposteringspark. Bij het verlaten van het park kan je niet meer naast de demosite en de kringloopwand kijken.
14/63
2.2.3. Passieve sensibilisatieactie om afvalpreventie te stimuleren Artikels in het gemeentelijk infoblad en de gemeentelijke website In het gemeentelijke infoblad ‘TotAalter’ verschenen in 2010 volgende artikels ter preventie van afval: -
26 maart: De Kringwinkel – De Carrykalender; 23 april: Proper Aalter; 20 juni: Dag van de compostmeester; 2 juli: Kringloopwedstrijd – Dag van de compostmeester; 3 september: Aalter geeft zwerfvuil geen kans; 17 september: Inzamelwedstrijd – Kringwinkel; 24 september: De PMDetectives; 15 oktober: Nieuwe restfractiezak; 15 oktober: Ophaling grof huisvuil en landbouwfolie; 22 oktober: Mooie prijzen voor oud frituurvet; 29 oktober: Actie inzamelmaand van de frituurvetten en –oliën; 26 november: Sluikstoken, een brandende kwestie Website: Recupelhuisjes Website: Inzamelmaand van de frituurvetten en -oliën
Het IVM-krantje Het IVM-krantje dat begin 2009 gelanceerd werd, verscheen ook in 2010 vier maal. De artikels die erin verschijnen gaan over de meest uiteenlopende afvalthema’s, van voorkomen tot sorteren, recycleren en composteren. Het afvalkrantje is zowel gericht naar kinderen en jongeren als naar volwassenen. Het bereikt een zeer grote doelgroep en zet de inwoners aan tot bewuster omgaan met afval. De artikels uit TotAalter en de 4 afvalkrantjes van IVM worden ter beschikking gehouden. Verdeling van folders en brochures In de centrale hal van het gemeentehuis zijn er een aantal grote displaykasten voorzien voor het aanbieden van folders en brochures aan de inwoners van Aalter. Binnen het thema afvalpreventie staan volgende folders ter beschikking: -
Mulchen Composteren in vaten en bakken De ecologische tuin Wat pikt de kip Composteren in een wormenbak Zwerfvuil De KMO-zak
De Carrykalender In het voorjaar 2009 beslisten de 8 Oost-Vlaamse afvalintercommunales én de provincie OostVlaanderen om, onder impuls van IVM, de regionale televisiezenders AVS en TV-Oost te vragen een reeks over afvalpreventie en duurzaam productgebruik te realiseren. Een jaar later, vanaf donderdag 18 maart 2010, werd een 8-delige reeks uitgezonden, met Carry Goossens als hoofdfiguur. In elke aflevering ontdekt Carry nieuwtjes en tips over afvalpreventie, hergebruik, correct sorteren van afvalstoffen, thuiscomposteren, het gebruik van duurzame materialen en nog zoveel meer. Alles begint in aflevering 1 met zijn ‘droom’ om de wereld afvalarm te maken en de burgers hiervoor te sensibiliseren. Dat sensibiliseren wil hij met een naaktkalender, waarop afvalgerelateerde tips zijn opgenomen.
15/63
In elke aflevering gaat Carry op zoek naar informatie én foto’s om de kalender te vullen. Het uiteindelijke resultaat is een leuke verjaardagskalender waarop mooie foto’s prijken, naast heel wat weetjes over afvalpreventie. Volgende thema’s komen in de afleveringen aan bod: -
een bezoek aan het containerpark; het zwerfvuilthema; afvalarm winkelen; kiezen voor streekgebonden seizoensproducten; thuiscomposteren en kringlooptuinieren; het voorkomen van papierafval; de kringloopwinkel; wat te doen met afgedankte elektrische en elektronische apparaten; selectief slopen; sluikstoken; herbruikbare luiers als alternatief voor wegwerpluiers; afvalarme evenementen.
Dit allemaal op een humoristische wijze gebracht, in de stijl die Carry Goossens eigen is. En steeds met een mooie, artistieke foto op het eind van elke aflevering, om zo zijn kalender te stofferen. De Carrykalender, werd vanaf 18 maart gratis aangeboden aan de inwoners van Aalter. De kalender loont de moeite, want niet enkel artistieke foto’s, maar ook leuke afvalpreventieweetjes vrolijken het hebbeding op. Anti-zwerfvuilstickers openbare vuilbakken + verspreiding affiche In het kader van de Vlaamse ‘In de vuilbak’-actie ontwierp IVM een sticker om te bevestigen op alle openbare vuilbakken. Aalter stapte in op deze actie en bevestigde de anti-zwerfvuilsticker aan alle 190 openbare vuilbakken op het grondgebied. Tezelfdertijd werd de bijhorende affiche van IVM met een sensibiliserende boodschap in het kader van zwerfvuilpreventie verdeeld in de scholen en in alle openbare gebouwen.
2.2.4. Actieve sensibilisatieactie om afvalpreventie te stimuleren Opstart composteringsproject op school Op woensdag 21 april 2010 organiseerde het gemeentebestuur in samenwerking met de basisschool in Sint-Maria-Aalter een lesvoormiddag over composteren voor het derde en het vierde leerjaar. Na een deeltje theorie werd gezamenlijk het compostvat op de speelplaats geïnstalleerd en opgestart. Het compostvat werd op negen klinkers geplaatst. De bodem werd bedekt met een laag takjes en hierboven werd al een eerste laag groente- en fruitafval gelegd. Het gemeentebestuur zorgde voor een zak vol droog structuurmateriaal (afkomstig van het groencomposteringspark) voor het mengen met het nat keukenafval en een handvol compostwormen om dit compostsysteem op school naar behoren op te starten. Kringwinkel op de Aalterse jaarmarkt Het gemeentebestuur nam het initiatief om op de jaarmarkt van 22 september 2010 promotie te voorzien voor het hergebruik van goederen. De Kringwinkel ging enthousiast in op de uitnodiging en realiseerde in samenwerking met de gemeentelijke diensten een opvallende stand op een goed zichtbare plaats.
16/63
De voorbijgangers werden gesensibiliseerd over afvalpreventie in ruime zin, waarbij het hergebruik via de Kringwinkel centaal stond. Iedereen kreeg een gratis balpen met de contactgegevens en kreeg informatie mee over de Kringloopwedstrijd, georganiseerd door Kringwinkel Meetjesland.
Frituur op het containerpark In het kader van ‘Oktober, de inzamelmaand voor frituurvetten en –oliën’, hing het gemeentebestuur een grote spandoek op en zette grote ‘beach flags’ van Valorfrit bij de container voor frituurvetten en –oliën op het containerpark en verdeelde kortingsbonnen uit aan de inwoners die hun frituurvetten of –oliën correct kwamen sorteren. Op 30 oktober 2010 organiseerde het gemeentebestuur bijkomend een opvallende actie op het containerpark. Er werd een gratis pak friet aangeboden aan de inwoners die hun frituurvetten of –oliën in de desbetreffende container kwamen deponeren. Alle bezoekers kregen ook een trechter voor het gemakkelijk uitgieten van de friteuse in een fles en een aftelstrip (hiermee kan je eenvoudig opvolgen wanneer je het frietvet het best vervangt en naar het containerpark brengt). De actie was een succes, er werden ongeveer 300 pakjes friet uitgedeeld, een aantal leden van het schepencollege waren aanwezig en ook de regionale pers kwam verslag maken. Schoolbezoek Taborschool containerpark – groencomposteringspark Op 9 november 2010 kwamen naar goede gewoonte een aantal klassen van de Taborschool Lotenhulle op bezoek in het containerpark en het groencomposteringspark. Een medewerker van de milieudienst en de duurzaamheidsambtenaar namen respectievelijk het containerpark en het groencomposteringspark voor hun rekening. De leerlingen werden onderricht inzake volgende thema’s: -
sorteren van de verschillende afvalfracties (accenten op KGA, papier en karton, PMD en glas); recyclage van de verschillende afvalfracties (bijkomend uitleg over de nieuwe recupelhuisjes); hergebruik via de werking van de Kringwinkel; composteren op het groencomposteringspark; het compostproces; thuiscomposteren: wat mag en niet mag; gebruik van compost in de tuin; het nut van kippen.
PMDetectives De selectieve ophaling van PMD werd in Aalter al in 1994 ingevoerd. Sindsdien zijn de sorteerresultaten prima. En dat verdiende een beloning… Van 18 oktober tot en met 15 november werden PMDetectives op pad gestuurd, op zoek naar correct gesorteerde PMDzakken.
17/63
Over deze actie werd gecommuniceerd zowel in het IVM-krantje als in het gemeentelijk infoblad TotAalter. Als de inwoner een goed gesorteerde zak buitenzette (gekenmerkt door de bevestiging van de speciale “loep” aan de zak) kon deze ‘opgespoord’ worden door de PMDetectives. Als vervolgens bleek dat de inhoud correct is, dan kwam de inwoner in kwestie in aanmerking voor een mooie prijs. De hoofdprijs was een fiets, gemaakt uit gerecycleerd aluminium (goed voor de verwerking van 670 drankblikjes). Er werden ook barbecuetoestellen (ook uit gerecycleerde drankblikjes) en fleecesjaals (gemaakt uit gerecycleerde PET-flessen) als prijs gegeven. Afvalwatchers op het containerpark Het gemeentebestuur engageerde zich om deel te nemen aan de actie ‘Afvalwatchers op het containerpark’, een initiatief van IVM. Er werd een drievoudig doel beoogd met de actie: het tegengaan van de stijging van het PMD-afval, het terugdringen van de hoeveelheid brandbaar afval en het voorkomen van retourvrachten van harde plastics. Op zaterdag 20 november 2010 kwamen twee afvalwatchers naar het containerpark in Aalter. De afvalwatchers fungeerden als een sensibiliserende ‘mobiele infostand’ en zagen toe op het correct aanbieden van de afvalfracties. Ze hielpen de burgers dus ook effectief zoveel mogelijk om correct te sorteren. Ze boden aan de bezoekers van het Aalterse containerpark ook sorteerfolders en een klein geschenkje aan om juist afvalgedrag aan te moedigen. Infomarkt ontvangst nieuwe inwoners Op 17 december 2010 werd in de galerij van het gemeentehuis een infomarkt georganiseerd voor de ontvangst van de nieuwe inwoners van de gemeente. Elke gemeentelijke dienst had zijn ‘kraampje’. Een van de kraampjes kreeg de naam ‘Ik en mijn ecologische voetafdruk’. Op deze infopanelen werd er links informatie aangebracht over het containerpark, het groenpark en de bolglassites en hoe het afval moet gesorteerd worden. Het middenpaneel handelde over afvalpreventie: afvalarm winkelen, duurzame voeding, de Kringwinkel, afvalarme evenementen met ondersteuning van de verenigingscoach van de IVM,… Er lagen folders en brochures ter beschikking van de inwoners en een aantal leuke gratis gadgets: elke inwoner kreeg een blauwe waterkan (preventie van flessenafval), een composteerbare balpen en een trechter voor frituurvetten mee naar huis. Er was zelf mogelijkheid tot het aanschaffen van een compostsysteem. Voor het kraampje ‘Ik en mijn ecologische voetafdruk’ waren een medewerker van de milieudienst en de duurzaamheidsambtenaar aanwezig. Beiden spraken menig inwoner aan over het belang van afvalpreventie, het ‘cradle to cradle’-principe en milieubewuste afvalverwerking,… In totaal kwamen een 60-tal inwoners naar de infomarkt.
2.2.5. Stimuleren gebruik herbruikbare bekers Het gemeentebestuur beschikt over een groot aantal herbruikbare bekers. Hiervoor werd in januari 2004 een reglement opgesteld en goedgekeurd. Dit reglement stelt dat het gebruik van de bekers steeds gratis is. De aanvrager wordt geacht de bekers afgewassen en gedroogd terug te brengen. Indien er bekers ontbreken wordt er 1 euro aangerekend per beker. Sinds kort heeft de intercommunale IVM een verenigingscoach aan het werk gezet, de heer Frederic Pieters. Het doel van dit project is het uitwerken van overkoepelende acties om afvalpreventie te stimuleren in de 19 aangesloten gemeenten. De verenigingscoach heeft in 2010 vooral toegespitst op ‘green events’, waarbij het gebruik van herbruikbare bekers en afvaleilandjes verregaand gepromoot wordt.
18/63
Wanneer grote activiteiten of festiviteiten plaatsvinden wordt steeds een coördinatievergadering georganiseerd, waarbij de duurzaamheidsambtenaar aanwezig is. Hier wordt het gebruik van herbruikbare bekers steeds aanbevolen.
de gemeentelijke jeugddienst heeft reeds goede ervaringen met het gebruik van de bekers en wilt hiervan in 2010 de norm maken; de groep fietspool van het Emmaüsinstituut organiseerde op het einde van het schooljaar een evenement, als bedanking voor alle fietspoolers. Ook hierbij werd gretig gebruik gemaakt van de herbruikbare bekers; de gemeentelijke dienst drugspreventie heeft gedurende hun actiemaand november meermaals gebruik gemaakt van de bekers; ook Natuurpunt heeft voor de activiteiten op 10 oktober, in het kader van ‘de week van het bos’, gebruik gemaakt van de herbruikbare bekers; de scouts van Aalter gebruikte op hun jaarlijkse fuif ‘Plage à gogo’ de herbruikbare bekerinstallatie en de afvaleilandjes van de IVM; ook tijdens het ‘Wereldfeest’ in het kader van de 11.11.11-actie werd deze installatie gebruikt en over afvalpreventie gesensibiliseerd.
2.2.6. Overeenkomst erkende overbrenger inzameling textielafval De textielinzamelaar haalt op het grondgebied van de gemeente huishoudelijk textielafval op met als voornaamste doel producthergebruik en recyclage. Met huishoudelijk textielafval wordt bedoeld: alle kledij (textiel en lederwaren), schoeisel, handtassen, beddengoed, woningtextiel (gordijnen, overgordijnen, tafelkleden, servetten) waarvan de inwoners zich wensen te ontdoen. Het gemeentebestuur heeft een overeenkomst met 4 erkende textielinzamelaars:
Belgisch Kleding Inzameldepot (BKI) Curitas Vlaams Inzamel Centrum voor Textiel Wereldmissiehulp
De textielinzamelaar BKI haalt in Aalter vier maal per jaar textielafval op door huis-aan-huisinzameling. De andere organisaties zamelen in aan de hand van textielcontainers op volgende locaties:
Bellemdorpweg Lodorp Wingenestraat Polenstraat
Staalputstraat Brielstraat Ijzerstraat Lostraat
Tevens kan men met herbruikbare oude kleren, schoenen en textiel ook terecht bij de Kringwinkel. Hiertoe worden de inwoners aangespoord via het gemeentelijk infoblad TotAalter.
19/63
2.2.7. Zwerfvuilopruimactie “In de vuilbak” Op vrijdag 2 april 2010 staken de leerlingen en leerkrachten van de de Taborschool in Lotenhulle voor de 8 keer de handen uit de mouwen. Het doel van het project is de kinderen aan te zetten zelf geen vuil op de straat achter te laten en op hun beurt een voorbeeld te zijn voor anderen. Het gemeentebestuur zorgde voor de veiligheidskledij, handschoenen, afvalgrijpers en –prikkers, emmers en vuilzakken. Na afloop van de opruimactie werd het afval opgehaald door de medewerkers van Aalter Proper en naar het containerpark afgevoerd.
2.2.8. Aalter Proper: regelmatige controles om illegaal ontwijkgedrag op te sporen Het project ‘Aalter Proper’ omvat drie teams van telkens twee personen, aangevuld met twee bestuurders voor de veegmachines. Ze worden fulltime ingezet om het openbaar domein planmatig te controleren en te onderhouden. ‘Aalter Proper’ werkt met een systeem van vaste controlerondes. Alle centrumstraten worden dagelijks gecontroleerd op zwerfvuil. Het merendeel van de overige straten worden wekelijks gecontroleerd. De twee ploegen werden gedurende 2010 aangestuurd door de heer Luc Quintyn vanuit de gemeentelijke dienst Wonen en Werken. Vanaf 2011 is het project Aalter Proper een onderdeel van de cel Wegen en domeinen. De planning van de controles door ‘Aalter Proper’ wordt ter beschikking gehouden.
20/63
3.
Milieuverantwoord productgebruik
3.1. Basis Wanneer een nieuw bestek wordt uitgeschreven wordt steeds waar mogelijk advies gevraagd aan de duurzaamheidsambtenaar en/of milieuambtenaar. Dit wordt na overleg opgenomen in de bestektekst. Nadien volgt er bij de offertevergelijking opnieuw een advies. Op die manier worden de principes van milieuverantwoord productgebruik steeds doelgericht geïntegreerd in de gemeentelijke aankoopprocedures. In navolging van het pilootproject ‘Duurzaamheidsscan’ van de projectgroep Vlaanderen In Actie in samenwerking met het studiebureau BECO, werd beslist in samenspraak met de gemeenten Zomergem, Waarschoot, Maldegem en Eeklo een bijkomend project ‘duurzaam aankopen’ uit te werken. Eind 2009 werd hiervoor het startschot gegeven en in 2010 werd dit project gefinaliseerd. Het eindproduct van dit project zijn fiches van verscheidene productgroepen die een duidelijke leidraad verschaffen voor het uitschrijven van bestekken (gunningscriteria, technische specificaties) voor de meest uiteenlopende duurzame aankopen. Bij de aankoop van hout wordt, afhankelijk van de leveringstermijn en aard van de benodigde materialen, gekozen voor FSC-gelabeld hout. Bij gemeentelijke bouwprojecten wordt in het bestek steeds een prijsvariante gevraagd voor het leveren en plaatsen van FSC. Hiervoor werd een checklist voor de beoordeling van gemeentelijke lastenboeken opgesteld. Het gemeentebestuur maakt reeds vanaf 2002 gebruik van FSC-gelabeld hout. In 2004 werd een interne vorming voorzien. Deze vorming had tot doel om een aanzet te geven tot het stimuleren van milieuverantwoord productgebruik binnen de eigen werking. Op die manier wil men tevens de voorbeeldfunctie van de eigen diensten versterken. Inmiddels kregen de gemeentelijke schrijnwerkers een informatiemap met alle technische informatie omtrent alle FSC-houtsoorten die voorhanden zijn en worden in bestekken zo vaak mogelijk de criteria opgenomen met betrekking tot FSC-gelabeld hout.
3.2. Onderscheiding 3.2.1. MVP binnen gemeentelijke diensten Compost met Vlaco-label Op het groencomposteringspark is er veel vraag naar compost, deze is kwalitatief zeer goed en voldoet aan de strenge Vlaco-norm. Hiervoor werd in 2010 opnieuw een keuringsattest met Vlaco-label uitgereikt. Het keuringsattest wordt ter beschikking gehouden.
Copro-gekeurd breekpuin De aankoop van bouwmaterialen en breekpuin gebeurt via jaartoewijs. Jaarlijks wordt een bestek uitgeschreven met de specifieke vereiste dat het om Copro-gekeurd betonpuin moet gaan (reeds vanaf 2004). De opdracht werd gegund aan de leverancier waarvan de installatie en het gamma het
21/63
Copro-label behaald hebben. In onderstaande tabel werd het aandeel aangekocht Copro-gekeurd steenpuin tegenover het aandeel klassieke steenslag geplaatst. We merken een lichte stijging in de aankoop van dit milieuvriendelijk materiaal t.o.v. klassieke steenslag (“gravé”).
2009 2010
Copro-gekeurd breekpuin
klassieke steenslag
562,84 ton (63,7%) 597 ton (69,5%)
321 ton 262 ton
Gebruik milieuverantwoorde kantoormaterialen Bij de aankoopprocedure voor papier wordt het advies van de duurzaamheidsambtenaar gevraagd. Het aangekocht papier heeft het Blauwe Engellabel, het Nordic Swanlabel, is honderd procent gerecycleerd en is ongebleekt. De printers zijn begin 2010 ingesteld om standaard recto verso te printen en te kopiëren, met het oog op een voelbare daling in het papierverbruik.
Milieuverantwoorde schoonmaakmiddelen In 2010 werd opnieuw een bestek uitgeschreven voor de aankoop van schoonmaakmiddelen. Bij de gunningscriteria kreeg het milieuthema veel aandacht. Dit resulteert in de aankoop van producten die milieuvriendelijk zijn in de ruimste zin: van biodegradeerbaarheid tot verpakking en zelfs aandacht voor het aanleren van ecologisch gebruik van de producten binnen de aangeboden opleiding. De aangekochte schoonmaakmiddelen die gebruikt worden door de gemeentelijke poetsdienst voldoen aan alle technische specificaties inzake milieuvriendelijkheid. Gebruikers van gemeentelijke gebouwen worden op die manier passief gesensibiliseerd over het bestaan van ecologische schoonmaakmiddelen. Het bestek met de opgenomen milieucriteria wordt ter beschikking gehouden.
Milieuverantwoorde Milieuverantwoorde verven en vernissen Het gemeentebestuur koopt verven aan die ruimschoots voldoen aan de Europese milieunorm 2010. Het zijn watergedragen verven met een aanzienlijk verminderde hoeveelheid VOC’s (vluchtige organische stoffen). In de gemeente Aalter wordt het belijnen van de wegenis hoofdzakelijk uitgevoerd door een externe aannemer. De aangestelde aannemer werd gekozen mede op basis van het gebruik van milieuvriendelijke technieken. De bewijsstukken van de aankoop van de bovenvernoemde milieuverantwoorde producten worden ter beschikking gehouden.
3.2.2. Stimuleren van MVP bij burgers Passieve sensibilisatie
In de centrale hal van het gemeentehuis zijn volgende folders, met betrekking op het thema milieuverantwoord productgebruik, voorhanden:
22/63
‘Composteren in vaten en bakken’; ‘Mulchen’; ‘Tuingrond verbeteren met compost’; ‘Zonder is gezonder’.
In het gemeentelijke infoblad ‘TotAalter’ verschenen in 2010 volgende artikels met betrekking tot het thema milieuverantwoord productgebruik:
11 juni: Uitnodiging sprekerssessie ‘Duurzame voeding’; 18 juni: Dag van de compostmeester; 2 juli: De kringloopwedstrijd – Dag van de compostmeester; 24 september: De week van de smaak: streekproducten; 22 oktober: De week van de smaak: streekproducten; 29 oktober: De week van de smaak: streekproductenmarkt; 12 november: De week van de smaakt: streekproductenmarkt.
De artikels worden ter beschikking gehouden.
De ‘Bioweek’ – van 5 tot 13 juni 2010
Van 5 tot 13 juni stond bio in Vlaanderen volop in de kijker. In 2010 stond de Bioweek in het thema van ‘Biodiversiteit’. Aalter voerde in het kader van de Bioweek een passieve sensibilisatieactie door:
een artikel te posten op de website; de affiches van de Bioweek op te hangen in alle openbare gebouwen; de folders en krantjes van de Bioweek te verdelen via de displays in de openbare gebouwen.
Actieve sensibilisatie
Astrolaya – promotie composteren en gebruik van compost in de tuin
De Aalterse plantenvereniging Astrolaya palmde op zondag 23 mei 2010 het kasteel, het koetshuis en het park van Poeke in. De bezoekers konden er genieten van talrijke plantenstanden in het sfeervolle park en in het kasteel zelf. De Aalterse compostmeester waren van de partij om naar jaarlijkse gewoonte de bezoekers van de plantenbeurs warm te maken om zelf aan de slag te gaan met compost in de tuin. Compost is immers een voedzame bodemverbeteraar.
Compostproject Taborschool Sint-Maria-Aalter
Op woensdag 21 april 2010 organiseerde het gemeentebestuur in samenwerking met de basisschool in Sint-Maria-Aalter een lesvoormiddag over composteren voor het derde en het vierde leerjaar. Na een deeltje theorie werd gezamenlijk het compostvat op de speelplaats geïnstalleerd en opgestart. Het compostvat werd op negen klinkers geplaatst. De bodem werd bedekt met een laag takjes en hierboven werd al een eerste laag groente- en fruitafval gelegd.
23/63
Het gemeentebestuur zorgde voor een zak vol droog structuurmateriaal (afkomstig van het groencomposteringspark) voor het mengen met het nat keukenafval en een handvol compostwormen om dit compostsysteem op school naar behoren op te starten.
19 juni: Juni compostmaand – Dag van de compostmeester – Bodembedekkers
De compostmeesterwerking organiseerde op zondag 19 juni de Dag van de compostmeester. De bezoekers konden deelnemen aan volgende activiteiten: • • • •
Praktijkgericht composteren in compostvaten en bakken Ontdekken van de educatieve compostkoffer Workshop: wetenschaphoekje voor jong en oud(er) Workshop: plantenhoekje (afzeven, mengen en gebruiken van compost voor de kleinsten met een plantje om mee te nemen)
Deze actie werd gepromoot op verschillende manieren: • Artikel in het gemeentelijk infoblad • Artikel op de startpagina van de gemeentelijke website • Affiches op verschillende openbare plaatsen Op de Dag van de compostmeester werden de inwoners verder gesensibiliseerd om snoeihout te hergebruiken in de tuin en kwaliteitsbewust te composteren. Ze kregen antwoord op al hun vragen en konden zich voorzien van allerlei informatieve folders: • • • • • • • • • • •
‘Bodembedekkers’ – Vlaco vzw ‘Composteren in vaten en bakken’ – OVAM ‘Wat pikt de kip’ – OVAM ‘Waarheen met je grasmaaisel’ – OVAM ‘De ecologische tuin’ – OVAM ‘Composteren in een wormenbak’ – OVAM ‘Waarheen met je keuken- en tuinafval’ - OVAM ‘Mulchen’ ‘Snoeihout’ ‘Tuingrond verbeteren met compost’ ‘Meer genieten in uw prachtige tuin’
Campagne duurzaam winkelen – duurzame voeding – gratis infosessie duurzaam winkelen
De provincie Oost-Vlaanderen lanceerde vanaf 8 mei een campagne om iedereen bewust te maken van de boodschap: Lekkers van 't seizoen, uit eigen streek en afvalarm! Deze campagne kwam tot stand met steun van de Vlaamse overheid en werd uitgewerkt door de directie Leefmilieu en de dienst Landbouw en Platteland van de provincie Oost-Vlaanderen. Aalter nam deel aan de campagne door volgende acties te ondernemen:
24/63
• • • • • • •
infosessie milieuraad: spreker van Velt vzw; verdelen van boodschappenlijstjes onder de Aalterse verenigingen; verdelen van verjaardagskalenders boordevol tips m.b.t. duurzaam winkelen; verdelen van groenten- en fruitkalenders onder de leden van de milieuraad; artikel in TotAalter en op de gemeentelijke website; ophangen van affiches in de openbare gebouwen; informatie over de actie op een infopaneel tijdens de ‘infomarkt’ bij het onthaal van de nieuwe inwoners van Aalter.
Infomarkt inwoners
Op 17 december 2010 werd in de galerij van het gemeentehuis een infomarkt georganiseerd (zie eerder thema afval) voor de ontvangst van de nieuwe inwoners van de gemeente. Elke gemeentelijke dienst had zijn ‘kraampje’. Een van de kraampjes kreeg de naam ‘Ik en mijn ecologische voetafdruk’. Het middenpaneel handelde voornamelijk over duurzame voeding en FSC-hout. Er lagen folders en brochures ter beschikking van de inwoners en een aantal leuke gratis gadgets: elke inwoner kreeg een blauwe waterkan, een composteerbare balpen en een trechter voor frituurvetten mee naar huis. Er was zelf mogelijkheid tot het aanschaffen van een compostsysteem. Voor het kraampje ‘Ik en mijn ecologische voetafdruk’ waren een medewerker van de milieudienst en de duurzaamheidsambtenaar aanwezig. Beiden spraken menig inwoner aan over het belang van milieuverantwoord productgebruik, duurzaam consumeren, het ‘cradle to cradle’-principe en thuiscomposteren,… In totaal kwamen een 60-tal inwoners naar de infomarkt.
3.2.3. Chain of Custody – FSC-hout Voor gemeentelijke werken waar FSC-hout wordt gebruikt, wordt bij de factuur steeds de Chain of Custody certificering geleverd. Dit wordt nu standaard opgenomen in alle bestekken die het gebruik van FSC-hout opleggen.
25/63
4.
Water
4.1. Basis 4.1.1. Pesticidenreductie – gemeentelijke diensten Gemeenten en andere openbare diensten mogen vanaf 1 januari 2004 geen bestrijdingsmiddelen meer gebruiken op hun openbaar domein. De gemeente Aalter heeft hierop een afwijking verkregen met als resultaat het pesticidenreductieplan. Het plan houdt ondermeer in dat de plantsoenen niet meer met herbiciden behandeld worden, verharde oppervlaktes enkel met toegestane producten die getoetst worden aan de POCER-indicator. Op de meeste verharde oppervlaktes wordt aan alternatief onkruidbeheer gedaan. Alternatieve bestrijdingsmethoden zijn algemeen beschouwd arbeidsintensiever of vergen een grote investering. Vanuit milieuoverwegingen is het belangrijk zoveel als mogelijk preventief te werk te gaan. Bij de inrichting van het openbaar domein wordt reeds enkele jaren gelet op mogelijke consequenties naar onderhoud toe. Zo worden niet alleen parken en perken zo onderhoudsvriendelijk mogelijk aangelegd (harmonisch parkbeheer) maar ook bij nieuwe verhardingen van wegen en voetpaden wordt onkruidpreventie zoveel als mogelijk nagestreefd. Dit is een kerntaak van de gemeentelijke Landschapsarchitect. Sinds geruime tijd beschikt het gemeentebestuur over een aantal specifieke toestellen die ingeschakeld worden om het openbaar domein op een milieuvriendelijke manier onkruidvrij te houden: twee onkruidbranders, groot en middelgroot veegtoestel, rotoreg en frees, bladblazers en bosmaaiers. Bij het begin van deze alternatieve werkwijze, waarbij voor eerst werd gebruik gemaakt van deze toestellen voor alternatieve onkruidbestrijding werd een voorbeeldgebied naar voor geschoven: Lotenhulle en Poeke. Dit voorbeeldgebied inzake pesticidenvrij onderhoud van het openbaar domein wordt jaar na jaar stelselmatig verder uitgebreid. Naast het vegen worden volgende locaties via de brander onkruidvrij gehouden: Aalter
Baarzelestraat, omgeving gemeentehuis, deel Stationsstraat/Boomgaard, Hoefijzer, Drogenbroodstraat, omgeving tunnel Stationsstraat, Biesemkerkweg, petanqueplein Sint Cornelius, park De Warande
Bellem
Plein lindebomen, buitenschoolse kinderopvang (BKO), Markt, deel Bellemdorpweg, voetpad Moerstraat, Lotenhullestraat wijk Volkshaard, A.L. Huxleystraat
Lotenhulle
Poekestraat, Pittemstraat, Kapellelaan, Lodorp, dorpsplein, Lomolenstraat, Guldensporenplein, speelplein + wijk Congostraat, petanqueplein voetbalveld, deel Nevelestraat, voetwegel Achterstraat-Guldensporenplein
Poeke
Ruiseledestraat, Knokstraat, Middendreef, G. Gezellestraat, Poekedorpstraat, Kasteelstraat, Voetweg Gezellelaan-Poekedorpstraat, kapel + voetweg Middendreef
Sint-Maria-Aalter
feestzaal Maria Aalter (dolomiet), fietspad en voetpad Knesselarestraat, voetpad brug spoorweg en E40
Aalterbrug
Sint-Godelievestraat, kerkomgeving, parking, zithoek aan kanaal.
In 2009 werd de (oude) grote veegwagen vervangen door een nieuw toestel, conform de richtlijnen van OVAM.
26/63
Pesticidenverbruik openbaar domein Product Soft WP (kg) Roundup Ultra (liter) Chicara (x100 gram)
2001 65,5 112,8 0
2002 41,1 127,2 0
2003 0 103,4 0
2004 0 107 0
2005 0 66,1 0
2006 0 33,76 8,73
2007 0 33,86 9,126
2008 0 43,38 12,28
2009 0 19,5 5,045
2010 0 16,62 4,156
De lege verpakking wordt ingediend bij Phytofar Recover. Het uitvoeringsbesluit van 19 december 2008 beperkt de jaarlijkse rapportering tot de inventaris (een opsomming van de gebruikte chemische en niet-chemische methoden gedurende het voorgaande jaar en een opsomming van de omgevormde locaties (na toepassing van de pesticidentoets)).
4.1.2. Passieve sensibilisatie In het gemeentelijke infoblad TotAalter werd binnen het waterthema gesensibiliseerd. Volgende artikels worden ter beschikking gehouden:
5 februari: ‘Kleinschalige waterzuiveringsinstallatie Sint-Maria-Aalter’; 2 april: ‘De milieuboot: workshop wateronderzoek’; 23 april: ‘Wegbermbeheer’; 7 mei: ‘Hou het pesticidenvrij!’; 28 mei: ‘Onderhoud rioolkolken’, afwatering hemelwater; 4 juni: ‘Wandelen in de natuur’ – workshop wateronderzoek 11 juni: ‘Wandelen in de natuur’ – workshop wateronderzoek 23 juli: ‘Tuinvlindertelling’ – pesticidenvrij tuinonderhoud 6 augustus: ‘Geen regen… toch is er nog water’ – beperking watergebruik 15 oktober: ‘Kleinschalige waterzuiveringsinstallatie Sint-Maria-Aalter’ 17 december: ‘Eerste gemeentelijk rietveld, een succes!’ – waterzuivering
Pesticidenreductieplan: alternatieve onkruidbestrijding Via een artikel in TotAalter op 7 mei werd de bevolking op de hoogte gebracht van het gebruik van pesticiden op openbaar domein. Hierbij werd nadrukkelijk gesteld dat er zeker niet zelf gesproeid mag worden en dat een oplossing kan gevonden worden in samenwerking met de dienst Natuur en Groen.
27/63
Infomarkt nieuwe inwoners Op de infomarkt bij de ontvangst van de nieuwe inwoners op 17 december 2010 werd er uitgebreid gesensibiliseerd over pesticidenreductie via informatie op ene infopaneel en via de folder ‘Zonder is gezonder’. Deze folder wordt tevens continu ter beschikking van de inwoners gesteld in de centrale hal van het gemeentehuis.
Rationeel gebruik van water -
Het zwembadwater moet continu getest worden op een aantal indicatoren om de veiligheid van de zwemmers te garanderen. Hiervoor moet constant water afgetapt worden dat vervolgens door een testinstallatie vloeit. Dit proper en verwarmd water liep eerst gewoon weg. Een groot verlies aan bruikbaar water en energie (warmte). In 2010 werd een installatie geplaatst die dit testwater opnieuw naar het zwembad brengt.
-
Het (gemeentelijk) zwembadwater wordt vanaf 2008 slecht één keer om de twee jaar vervangen, zonder hierbij toe te geven op het gezondheidsaspect. Hiermee wordt niet alleen een waterbesparing maar eveneens een energiebesparing gerealiseerd. In juni 2009 sloot het gemeentelijk zwembad om het water te vervangen.
-
Elke behandeling van een vergunningsaanvraag (stedenbouw en milieu) bevat een beoordeling van het aspect water: zowel zonering van overstromings- en infiltratiegevoelige gebieden (watertoets) als de beoordeling van regenwateropvang, - hergebruik en infiltratie komen aan bod. Zo nodig worden bijkomende maatregelen in de vergunning opgenomen en gecommuniceerd met de aanvrager.
-
Bij de bouw van het gemeentelijk magazijn werd verregaand rekening gehouden met de principes van rationeel watergebruik: maximale opvang van regenwater (voorkomen van potentiële vervuiling, voldoende opvangcapaciteit), maximaal hergebruik van regenwater (alle sanitaire installaties, vernevelen van water op sproeiers veegmachines, begieten van beplanting), overtollig regenwater in site infiltreren na overloop uit regenwaterputten.
28/63
5.
Hinder
5.1. Basis 5.1.1. Digitaal opvolgen van milieuklachten Het gemeentebestuur werkt al enige tijd nauw samen met de Politiezone Aalter – Knesselare rond hinder. Sinds 2009 worden de milieuklachten geïnventariseerd. Hierdoor kunnen op zeer eenvoudige wijze opvolging en rapportering gerealiseerd worden. Hieruit kunnen dan vervolgens ook gericht maatregelen volgen. In onderstaande figuur wordt de status van behandeling van de dossiers weergegeven:
5.1.2. Passieve sensibilisatie Advies rond hinder bij vergunnings- en subsidieaanvragen
De gemeentelijke milieudienst adviseert de burger/bedrijven tijdens plaatsbezoeken in het kader van vergunningsaanvragen, subsidieaanvragen… Tijdens deze plaatsbezoeken wordt ingegaan op alle specifieke vragen inzake milieuaangelegenheden (belang van een groenscherm, voorkomen van afval, afvalinzamelsystemen om thuisverbranden tegen te gaan, voorkomen van geluidshinder door gepaste exploitatiemethoden, vergroten van het draagvlak in de directe omgeving, informeren over duurzame energieproductiemethoden en energiesubsidies…).
CO2 meter (voor scholen) De kwaliteit van het binnenmilieu op scholen moet beter. Lekker Fris is een project opgezet door de Medisch Milieukundigen (MMK's) bij het LOkaal GezondheidsOverleg (LOGO) en de Afdeling Toezicht Volksgezondheid. Het doel is de kwaliteit van het milieu binnenshuis in basisscholen te verbeteren. Om dit project te steunen heeft het Gemeentebestuur een CO2-meter aangekocht die de scholen kunnen uitlenen. De CO2-meter geeft een waarschuwing wanneer de luchtkwaliteit in de klas slecht is. Hierdoor kunnen de leerlingen en de leerkrachten onmiddellijk ingrijpen en de klas verluchten. Artikels in TotAalter
29/63
In het gemeentelijk infoblad en op de website wordt nu en dan gesensibiliseerd binnen het hinderthema. Volgende artikels verschenen in 2010:
19 maart: ‘Earth Hour 2010’ 26 maart: ‘Neem deel aan Earth Hour 2010’ 8 oktober: ‘Nacht van de Duisternis – lichthinder’ 26 november: ‘Sluikstoken, een brandende kwestie’ 10 december: ‘CO, een stille moordenaar in huis’
De artikels worden ter beschikking gehouden.
Geluidsmetingen langs drukke verkeersassen (N44 en E40) Op vraag van het gemeentebestuur werden op 1, 2, 10 en 29 september 2009 geluidsmetingen uitgevoerd langs respectievelijk de E40 en N44. Op basis van deze metingen werd geoordeeld om enkele delen van de E40 op te nemen in het meerjarenprogramma als te saneren zones. Afhankelijk van ondermeer het herinrichtingproject “rond punt” is de uitvoering gepland vanaf 2013. Als afwerking van de ongelijkgrondse verkeerswisselaar ter hoogte van de Brouwerijstraat werd over een lengte van 250 meter geluidspanelen geplaatst langs de N44. De inwoners werden hiervan op de hoogte gehouden en werden gesensibiliseerd inzake geluidshinder via TotAalter. De verslagen van de geluidsmetingen worden ter beschikking gehouden. Het gemeentebestuur beschikt momenteel over een totaalfonds van 105 000 euro voor het plaatsen van geluidsmuren langs de drukke verkeersassen N44 en E40.
Infomarkt nieuwe inwoners Op 17 december 2010 werd in de galerij van het gemeentehuis een infomarkt (zie eerder thema afval) georganiseerd voor de ontvangst van de nieuwe inwoners van de gemeente. Elke gemeentelijke dienst had zijn ‘kraampje’. Een van de kraampjes kreeg de naam ‘Ik en mijn ecologische voetafdruk’. Op deze infopanelen werd informatie aangebracht over diverse thema’s binnen het ruime kader van duurzame ontwikkeling. Ook over het thema hinder konden de bezoekers zich informeren. De folder ‘Sluikstoken, brand je gezondheid niet op’ werd verdeeld en het draaiboek van de overkoepelende campagne lag ter inzage. Voor het kraampje ‘Ik en mijn ecologische voetafdruk’ stonden een medewerker van de milieudienst en de duurzaamheidsambtenaar de inwoners te woord. In totaal kwamen een 60-tal inwoners naar de infomarkt.
5.2. Onderscheiding 5.2.1. Beheer, opvolging en rapportering van milieuklachten De milieuklachten worden geregistreerd en opgevolgd via MKROS. Het aantal ligt eerder laag door het sterk preventief beleid: o.a. door de goede werking van het project Aalter Proper, dat het openbaar domein net houdt en planmatig preventieve controles uitvoert.
30/63
5.2.2. Actieve sensibilisatie rond hinderthema’s Campagne sluikstoken Om de inwoners beter te informeren omtrent de problematiek van luchtverontreiniging, geurhinder, rook- en stofhinder veroorzaakt door sluikstokers liep er in het gemeentehuis tijdens de maand november een minitentoonstelling met infopanelen (van de provincie Oost-Vlaanderen in combinatie met panelen van LOGO) in de centrale hal van het gemeentehuis. De bezoekers konden interessante weetjes en tips lezen om het (binnen)klimaat gezond te houden. Er stond ook een ‘elektrokoffer’ ter beschikking om spelenderwijs te weten te komen wat deze hinderproblematiek inhoudt. De tentoonstelling ging gepaard met het verspreiden van affiches en folders over sluikstoken. Deze campagne werd bekendgemaakt in het gemeentelijk infoblad TotAalter.
Nacht van de duisternis Licht is niet altijd en overal gewenst. Te veel kunstlicht in de nacht heeft een verstorend effect op mensen, dieren en planten. Het vraagt veel energie en versterkt de klimaatverandering. Lichthinder en lichtvervuiling zijn nog steeds vrij ongekende problemen. De grootste bron van lichthinder in Vlaanderen is de weg- en monumentverlichting. Daarom werd op 16 oktober 2010 de monumentverlichting in Aalter gedoofd om de inwoners bewust te maken van de negatieve impact van lichthinder op het leefmilieu van mens, plant en dier. Tijdens de Nacht van de Duisternis op zaterdag 16 oktober 2010 werden de inwoners uitgenodigd op een boeiende zintuiglijke tocht door het Drongengoedbos. Er waren een aantal stops voorzien waar gidsen vertelden over het gebruik van onze zintuigen in het bos. Een hele belevenis voor jong en oud! Deze actie werd bekend gemaakt op de gemeentelijke website, op de website www.nachtvandeduisternis.be en via het gemeentelijk infoblad TotAalter. Ook de website www.lichthinder.be werd gepromoot via het gemeentelijk infoblad.
Earth Hour Op 27 maart 2010 nam het gemeentebestuur deel aan de actie Earth Hour van WWF. Volgende acties werden ondernomen om de inwoners te sensibiliseren binnen het thema lichthinder:
de klemtoonverlichting van de gemeentelijke gebouwen en openbare verlichting werden gedoofd van 20u30 tot 21u30; in TotAalter werden de inwoners opgeroepen om ook hun verlichting te doven, specifiek tussen 20u30 en 21u30; spandoeken en affiches werden in de scholen en de openbare gebouwen verspreid.
De actie werd bekendgemaakt via TotAalter.
31/63
6.
Energie
6.1. Basis 6.1.1. Elektronisch opvolgsysteem voor bouwaanvragen In 2010 werden 258 bouwdossiers aan de energieprestatiedatabank toegevoegd. De gegevens zijn beschikbaar binnen het VEA (Vlaams Energieagentschap).
6.1.2. Uitvoeren energieboekhouding De meterstanden van elektriciteit, gas en water werden voor een groot aantal gemeentelijke gebouwen bijhouden met het digitale energieboekhoudingspakket ‘Comeet’ van Eandis. In 2009 werd een nieuw bestek geschreven voor het onderhoud van de gebouwen. De opdracht werd toegekend aan de firma Dalkia. In het bestek zijn een aantal verregaande energiemaatregelen opgenomen. Zo moet de firma maandelijks alle meterstanden van alle gemeentelijke gebouwen (41 gebouwen!) doorgeven. Dalkia houdt voert deze gegevens in in een eigen boekhoudsysteem en communiceert dit maandelijks aan de duurzaamheidsambtenaar. Maandelijks wordt er een overleg en halfjaarlijks een evaluatiemoment ingepland om de evolutie van de meterstanden grondig te analyseren en te kijken waar kan of moet ingegrepen worden. Dalkia wordt tevens verplicht om halfjaarlijks een aantal energiebesparende voorstellen te doen. De energieboekhouding van 2010 wordt ter beschikking gehouden.
6.1.3. Passieve sensibilisatie Infoscherm zonnepanelen sportpark In het gemeentelijk sportpark hangt een computerscherm waar de bezoeker/sporter de opbrengst van de fotovoltaïsche panelen en de zonnecollectoren kan opvolgen. De werking van de installaties wordt schematisch weergegeven en de duidelijke cijfergegevens trekken de aandacht van menig voorbijganger.
Sensibiliserende artikels in TotAalter en op www.aalter.be Via het gemeentelijke infoblad, dat wekelijks gepubliceerd wordt, kunnen de inwoners op regelmatige basis gesensibiliseerd worden. Energiebesparende maatregelen en milieubewust handelen wordt op deze manier meermaals onder de aandacht gebracht. Volgende artikel met betrekking tot energie werden in 2010 gepubliceerd in TotAalter of op de homepage van de website:
3 september: ‘Duurzaam bouwen en dakisolatie’ 17 september: ‘Duurzaam Aalter’ (energiescans – energiezuinige toestellen milieuvriendelijke voertuigen – infosessies ‘Duurzaam bouwen’ en ‘Dakisolatie’)
–
32/63
Energiemeter Energiemeters om het stroomverbruik van toestellen te bepalen worden gratis uitgeleend aan de inwoners. Ieder jaar gaan een beperkt aantal inwoners in op dit aanbod en hebben hun toestellen gecontroleerd op (sluip)verbruik. Sensibiliseren over dakisolatie De Vlaamse overheid zorgde in de loop van 2010 voor de verdeling van sensibilisatiemateriaal voor dakisolatie. Het gemeentebestuur zorgde met dit materiaal voor de promotie van deze energiebesparende maatregel. De affiches werden verspreid in alle openbare gebouwen en de infobundels werden meegegeven aan inwoners die vragen hadden omtrent de premie. EPC’s De EPC’s werden opgesteld en opgehangen in de verplichte gebouwen in september 2010. De EPC’s hangen op opvallende plaatsen in de volgende gebouwen:
kasteel van Poeke; jeugdcentrum; gemeentehuis; muziekacademie; sportpark.
De EPC’s bevatten tips voor energiebesparing voor het betreffende gebouw en sensibiliseren de bezoekers binnen het thema van energiebesparing.
6.2. Onderscheiding
6.2.1. Energieboekhouding Zie punt 6.1.2
6.2.2. Actieve sensibilisatie Infosessie dakisolatie Op 7 oktober 2010 verzorgde het gemeentebestuur een infosessie over dakisolatie in Villa Snoeck in samenwerking met de Woonwijzer Meetjesland. De inwoners kwamen er alles te weten over verschillende isolatiematerialen, de manier waarop isolatie geplaatst moet worden,
33/63
premies,… Wie een beetje handig is, kon na de avond zelf aan de slag. Wie het werk liever wou laten uitvoeren door een aannemer heeft op de infoavond voldoende informatie vergaard om offertes te vergelijken en de werken goed op te volgen. Er kwamen een 50-tal mensen de infosessie bijwonen.
Bouwadvies Woonwijzer Meetjesland Het gemeentebestuur werkt nauw samen met Woonwijzer Meetjesland om de inwoners uitvoerig en correct te informeren omtrent de verschillende mogelijkheden inzake duurzaam bouwen, rationeel energiegebruik en de bijhorende subsidiëringsystemen. Op volgende momenten is er steeds een adviseur van de Woonwijzer ter beschikking in het gemeentehuis:
Dinsdag: 16u tot 19u Woensdag: 8u30 tot 10u30
Per contactmoment in 2010 stond de adviseur gemiddeld een zevental inwoners te woord. Infomarkt nieuwe inwoners Op de infomarkt voor de nieuwe inwoners op 17 december 2010 stond een kraampje genaamd ‘Ik en mijn ecologische voetafdruk’, bemand door een medewerker van de voormalige milieudienst (nu ‘cel Ruimtelijke organisatie en leefomgeving’) en de duurzaamheidsambtenaar. Op deze infopanelen werd er rechts informatie aangebracht over energiebesparing. Via allerlei humoristische cartoons kregen de inwoners een resem aan tips om thuis en op het werk toe te passen.
6.2.3. Aankoop groene stroom De gemeente Aalter heeft via de “Samenaankoop elektriciteit Eandis 2008-2011” gekozen voor een elektriciteitslevering van 100% gecertificeerde hernieuwbare energie voor de periode 1 januari 2009 tot 31 december 2011. Een kopie van het contract wordt ter beschikking gehouden.
6.2.4. Aspecten van energie-efficiëntie bij overheidsopdrachten Het gemeentebestuur schreef in 2010 opnieuw een bestek uit voor de opdracht: ‘leveren van poetsproducten, poetsmateriaal en disposables aan het gemeentebestuur van Aalter, het OCMW van Aalter en het AGB van Aalter voor een periode van 48 maanden (raamovereenkomst)’. Om zeker te zijn van het feit dat er milieuvriendelijke poetsproducten zouden aangekocht worden, werden een groot aantal milieucriteria opgenomen in het bestek. Ook binnen het energiethema werd met één indicator rekening gehouden voor wat betreft de productie van de schoonmaakmiddelen: ‘De inschrijver maakt gebruik van alternatieve energiebronnen (wind, water, zon, biomassa)’.
34/63
Firma’s die voldoen aan dit criterium kregen bij de offertevergelijking een streepje voor. Het bestek wordt ter beschikking gehouden.
6.2.5. Lager energieverbruik Uit de energieboekhouding van de gemeentelijke gebouwen is gemakkelijk af te leiden welk gebouw een lager verbruik realiseerde dan vorig jaar. Omdat van de meeste gebouwen in de nieuwe energieboekhouding niet alle meterstanden van 2009 werden opgenomen, kon hiervan geen duidelijk beeld verkregen worden. Van de brandweerkazerne, die wel al enige jaren consequent wordt opgevolgd kon vastgesteld worden dat er minder verbruikt werd in 2010 t.o.v. 2009:
35/63
6.2.6. Stimuleren kleine energiebesparende maatregelen Leidingisolatie in stookruimtes van sportgebouwen De leidingen met warm water in de stookruimtes van de voetbalgebouwen van Bellem, Sint-MariaAalter en Lotenhulle werden in 2010 geïsoleerd. Dankzij de isolatie rond warmteleidingen en koppelingen (kranen) daalt het energieverlies tijdens het transport tussen de warmtebron en het afgiftepunt: kraan, radiator of vloerverwarming. De leidingisolatie zorgt voor een besparing van ongeveer 5 euro per meter per jaar. De terugverdientijd werd berekend op 6 maand.
Vervangen oude sfeerverlichting kerstperiode De sfeerverlichting tijdens de eindejaarsperiode in de Museumstraat in Bellem was nog steeds verouderd en energieverslindend. Er hingen zeven armaturen die samen 1033,2 Watt nodig hadden. In het kader van energiebesparing werd gezocht naar een alternatief. De bestaande armaturen werden bewaard, maar in plaats van de oude energieverslindende verlichting, werd hierop een nieuwe, energievriendelijke LED-verlichting op gemonteerd. Het totale verbruik van de sfeerverlichting in de Museumstraat van Bellem komt nu op 783 Watt. Dankzij dit initiatief is Aalter tijdens de eindejaarsperiode volledig energievriendelijke verlicht met LED-verlichting. Recuperatie verwarmd zwembadwater Het zwembadwater moet continu getest worden op een aantal indicatoren om de veiligheid van de zwemmers te garanderen. Hiervoor moet constant water afgetapt worden dat vervolgens door een testinstallatie vloeit. Dit proper en verwarmd water liep eerst gewoon weg. Een groot verlies aan bruikbaar water en energie (warmte). In 2010 werd een installatie geplaatst die dit testwater opnieuw naar het zwembad brengt. Hierdoor wordt naast het water ook de energie bespaard waarmee ‘nieuw’ water zou moeten opgewarmd worden tot de gewenste temperatuur in het zwembad. Vervanging ramen jeugdlokaal Bellem In 2010 werd het enkel glas in de jeugdlokalen in Bellem vervangen door hoogrendementsglas. Hierdoor zal een aanzienlijke reductie van het verbruik gerealiseerd worden.
36/63
7.
Mobiliteit
7.1. Basis 7.1.1. Passieve sensibilisatie Schoolvervoersplannen Het Mobiliteitsplan ligt aan de basis voor de opmaak van de vervoersplannen waarbij (via een basisakte) met de Vlaamse Gemeenschap overeenkomsten werden afgesloten. Doelstelling is het bereiken van een betere mobiliteit in synergie met het Vlaamse Gewest, de Provincie, de Lijn, de lokale schoolgemeenschappen en alle andere actoren die mogelijks een rol kunnen spelen. Het schoolvervoersplan maakt hier deel van uit. Dit plan wordt opgesteld na een bevraging van leerlingen, ouders en leraars. Het plan wordt als basis aangewend voor o.a. module 10 van de overeenkomst met het Vlaamse Gewest (Beveiliging van de schoolomgevingen op max. 200m van een gewestweg). Het plan dient eveneens als basis tot overeenkomst tussen de gemeente en de verschillende scholen. Via module 10 werd een ongelijkgrondse kruising van het lokale en het bovenlokale verkeer van de Brouwerijstraat en de N44 Knokkeweg gerealiseerd. Tevens werden specifieke infrastructurele maatregelen gerealiseerd om de verkeersveiligheid te verhogen ter hoogte van de basis- en kleuterscholen van het Emmaüsinstituut gelegen in de Europalaan en de Brouwerijstraat. In 2009 werden in het kader van de verkeersveiligheid van de schoolgaande kinderen twee proefprojecten opgestart, zijnde op de parking langs de Drogenbroodstraat ter hoogte van het wijkschooltje (invoeren van een gestructureerde vorm van parkeren gekoppeld aan eenrichtingsverkeer) en langs een deel van de Sint-Gerolflaan ter hoogte van het Emmaüsinstituut (realiseren van een systeem van plaatselijk verkeer door halfweg het straatgedeelte een hindernis (betonblokkenstructuur) te plaatsen zodat de chauffeurs niet de volledige Sint-Gerolflaan kunnen doorrijden). Na een evaluatie door alle betrokken partijen werden de twee proefprojecten in september 2010 omgezet in een definitieve uitvoering. Fietspool Het gemeentebestuur startte samen met de Aalterse scholen het zogenaamde ‘fietspoolproject’. Hiermee worden leerlingen aangezet om op een milieuvriendelijke manier naar school te komen. Voor het welslagen van dit project worden meermaals door de politie ‘fiets- en rijvaardigheidsexamens’ georganiseerd voor de begeleiders en deelnemers aan de fietspool. Bovendien worden de nodige afspraken op een poolpas genoteerd voor de kinderen terwijl ouders en begeleiders op hun beurt een afsprakennota ontvangen. Binnen het fietspoolproject wordt extra gewezen op het milieuvriendelijke aspect. De auto wordt thuisgelaten en bovendien wordt het gebruik van de fiets reeds vanaf een vroege leeftijd aangemoedigd. Dat het fietspolen aanslaat blijkt uit het feit dat er in 2010 opnieuw een honderdtal deelnemers waren en een 65-tal begeleiders. Voetpool Het Schoolvervoersplan ligt aan de basis van dit project. Uit de analyse in het kader van het Schoolvervoersplan bleek immers dat bij het begin en einde van een schooldag zeer druk verkeer heerst aan de ingang van de drie scholen in Aalter-centrum. Dit wordt in hoofdzaak veroorzaakt door
37/63
ouders die hun kinderen met de wagen van/naar school brengen. Deze situatie kan een gevaar opleveren voor de zwakke weggebruikers. Als oplossing werd een soort van kiss-and-ride ingevoerd op de parking van het gemeentehuis (in de nabijheid van de school). De kinderen die naar de voetpoolparking gebracht worden kunnen wachten in de “poolhalte” (schuilhuisje) en onder begeleiding te voet naar school gaan. De actie wordt jaarlijks bekend gemaakt via TotAalter en via folders, die met de leerlingen meegegeven worden naar huis. Op deze manier wordt het gemotoriseerd verkeer in de onmiddellijke omgeving van de schoolingang afgeremd waardoor de veiligheid van fietsers en voetgangers stijgt en het op een milieuvriendelijke manier naar school komen gepromoot wordt.
Speelstraten Het begrip ‘Speelstraten’ werd in 1998 ingevoerd in de wegcode. In speelstraten wordt de gehele breedte van de weg voorbehouden voor het spelen en is ideaal voor kinderspelen waar een harde ondergrond noodzakelijk is. De winst voor het milieu is dubbel: in de eerste plaats worden inwoners van de speelstraten gestimuleerd het gebruik van de wagen achterwege te laten en een alternatief vervoermiddel te gebruiken. Een tweede effect is dat bestuurders verplicht worden rustiger en trager te gaan rijden, wat een gunstig effect heeft op de uitstoot en het brandstofverbruik. Het verbruik ligt namelijk veel hoger wanneer deze nog koud staat, een rustige rijstijl bij het begin van de rit kan dus wel degelijk een groot verschil maken. Tijdens de paasvakantie 2010 werden er opnieuw 9 straatgedeelten ingericht als speelstraat, tijdens de zomervakantie waren er dat 17. In TotAalter werden de inwoners op de hoogte gebracht van het nut van de speelstraten. Woon-werkverkeer met de fiets Reeds enkele jaren wenst het gemeentebestuur de fiets als milieuvriendelijk alternatief voor de wagen naar voor te schuiven. Door de Gemeenteraad werd een premiereglement goedgekeurd voor het gebruik van de fiets bij het woon-werkverkeer. Bij het overwegende gedeelte van de beslissing werd de nadruk gelegd op het milieuvriendelijke en weinig ruimte-innemende aspect van de fiets. Ieder personeelslid krijgt de kans een vergoeding van 0,15 euro per kilometer te bekomen wanneer hij de fiets gebruikt om zich te verplaatsen van woonplaats naar werkplaats en omgekeerd. Dienstfietsen Het gemeentebestuur heeft enkele fietsen in gebruik voor kleine verplaatsingen van haar werknemers. Er dient echter de opmerking gemaakt te worden dat slechts weinig verplaatsingen haalbaar zijn op deze manier. Meestal is de afstand te groot om met de fiets te doen of moet materiaal getransporteerd worden. Waar mogelijk wordt wel voorgesteld de fiets te gebruiken. Artikels in TotAalter Via het wekelijks gemeentelijk infoblad TotAalter wordt de inwoner regelmatig gesensibiliseerd inzake duurzame mobiliteit. Volgende artikel met betrekking tot dit thema verschenen in 2010:
23 april 2010: ‘Speelstraten’
38/63
7 mei 2010: ‘Met belgerinkel naar de winkel – startactie Vélo-wash’ 2 juli 2010: ‘Speelstraten’ 2 juli 2010: Met belgerinkel naar de winkel’ 17 september: ‘Duurzaam Aalter – elektrische voertuigen’
7.1.2. Deelname gemeentelijke begeleidingscommissie Het gemeentebestuur Aalter nam deel aan de vergaderingen inzake de streefbeeldstudie N44 – N44a. Er werd eveneens een vergadering van de Gemeentelijke Begeleidingscommissie georganiseerd in het kader van de doorvoering van de sneltoets van het gemeentelijk mobiliteitsplan (een aantal leden van het Schepencollege namen deel aan deze vergadering).
7.2. Onderscheiding 7.2.1. Actieve sensibilisatie Ik kyoto – 1 juni tot 16 juli 2010
Van 1 juni tot 16 juli nam het gemeentebestuur opnieuw deel aan de actie ‘Ik Kyoto’ van de Bond Beter Leefmilieu. De personeelsleden werden aangespoord om deel te nemen via een folder, affiches en interne e-mails. Dit promotiemateriaal wees niet enkel op de milieuwinst door te kiezen voor een duurzaam vervoersmiddel, maar ook op het positief verschil dat dit maakt in de portefeuille. Voor alle deelnemers dubbele winst dus! De update van de resultaten werd nadien ook wekelijks aan alle personeelsleden via deze weg kenbaar gemaakt. Uiteindelijk namen 27 personeelsleden effectief deel aan de actie, door regelmatig hun duurzame kilometers in te vullen op www.ikkyoto.be. Het gemeentepersoneel bespaarde tijdens de actie 1489.79 kg CO2. Met belgerinkel naar de winkel 2010 – startactie Vélo-wash ‘Met belgerinkel naar de winkel’ is een jaarlijkse actie binnen het gemeentelijk mobiliteit- en milieubeleid waarbij, gedurende de duur van de actie, de fiets in de kijker wordt gesteld. De filosofie is duidelijk: gebruik de fiets in plaats van de auto voor transport of verplaatsing over korte afstand bijvoorbeeld voor woon-winkel, woon-werk of woonschoolverkeer. Dit biedt verschillende voordelen:
milieuvriendelijker en geluidsarm gezond en sociaal vaak tijdsbesparend oplossing voor het parkeerprobleem
Bij Belgerinkel worden diverse partijen betrokken zoals de Lokale Politie, scholen en middenstandszaken. Via het systeem van stempelkaarten worden in de school of handelszaken stempels gegeven aan hen die met de fiets een bezoek brengen aan de school of de handelaar. Alle
39/63
deelnemers kunnen, mits voorleggen van hun spaarkaart, hun fiets gratis laten nazien bij enkele Aalterse fietsenmakers. Personen met een volle kaart maken kans op mooie prijzen geschonken door de middenstandszaken en het gemeentebestuur. Op 8 mei werd ‘Belgerinkel’ officieel ingereden door de leden van het schepencollege, begeleid door bestuursleden van Unizo Aalter. Hierbij brachten ze een bezoekje aan de deelnemende handelaars. Op deze startdag werd op de Markt van Aalter tevens een opvallende startactie georganiseerd door het gemeentebestuur in samenwerking met de Aalterse scouts en het Emmaüsinstituut: de Vélo-wash. Tussen 14u00 en 17u00 konden de inwoners er hun fiets op een milieuvriendelijke manier laten wassen. Er werd immers gebruik gemaakt van milieuvriendelijke schoonmaakproducten en regenwater om de fietsen te laten blinken. De Lokale Politie Aalter-Knesselare bood tezelfdertijd mogelijkheid om de fietsen gratis te laten registreren.
de
Op 25 juni 2010 vond de slotactie plaats. De winnaars van de hoofdprijzen werden persoonlijk uitgenodigd op de uitreiking op de jaarlijkse opendeuravond ‘Aalter op de Loper’
40/63
8.
Natuur
8.1. Basis
8.1.1. Bermbeheer Sinds 1997 wordt het wegbermbeheer uitgevoerd volgens het Wegbermbesluit. Er is een onderscheid tussen bermen gelegen binnen en buiten de agglomeraties. Voor de bermen binnen de agglomeraties vormt de verkeersveiligheid een belangrijk aspect. Deze bermen worden door de eigen diensten gemaaid. Buiten de agglomeraties werden een groot aantal bermen geselecteerd en opgenomen binnen een gedetailleerd bestek om in onderaanneming te laten maaien. Een aantal bermen buiten de agglomeratie zijn echter niet opgenomen in het bestek omdat ze technisch onmogelijk kunnen gemaaid worden volgens dit systeem (doodlopende wegen) of omdat maaien niet nodig is (bospercelen met schrale vegetatie). Het Milieubeleidsplan, ook op advies van de Milieuadviesraad, voorziet in het vervolmaken van het wegbermbeheer. Dit enerzijds door het uitvoeren van monitoring op de bermen en anderzijds door de opmaak van een concreet bermbeheersplan. Jaarlijks worden voor, tijdens en na het maaien de bermen geïnspecteerd. Op basis hiervan, en ingaand op spontane suggesties van botanici, wordt het bestek jaarlijks aangepast. Te nutriëntenrijke bermen worden twee keer gemaaid (met afvoer van het maaisel), schrale evenwichtige en biodiverse bermen worden indien mogelijk slechts 1 keer of niet meer gemaaid.
Totale opp. gemaaide bermen (in ha)
2005
2006
2007
2008
2009
2010
40,6
44,5
45,4
41,4
41,5
48,14
Bermen gemaaid door externe aannemer Bermen sinds 1997 opeenvolgend gemaaid, met afvoer van het maaisel Leistraat, Kloosterstraat, Gottebeekstraat, Zuttershoek, Stekelbeekstraat, Hulsdonkstraat, Oostmolen-Noord, Switten, Houtem, Weibroekdreef, Korte Kave, Spildoorn, Langestraat, Weitingstraat, Cromekestraat, Markettestraat, Scheurveldstraat, Malsemstraat, Bosstraat, Bollestraat, Haringstraat, Prinsestraat, Nevelestraat, Poekestraat, Beekstraat, Vinktsestraat, Artemeersstraat, Duinenstraat, Reigerbeekstraat, Kanegemstraat, Ter Eikestraat, Barelstraat, Baarlaars, Ganzeplas, Nauterkerkstraat, Oude Leykenstraat, Cijnsstraat, Biesemveldstraat, Eendekooi, Sterrewijk, Bollebekstraat, Wageweg, Vijfringenstraat, Schoonberg, Hageland, Zouter, Bakensgoed, Schuurlo, Bokhoutlaan, Nieuwendam, Kattenberg, Patersveld, Manewaarde, Kwadestraat, Moerstraat, Jezuitengoed, Bellemstraat, Mariahovelaan, Kasteelstraat, Stratem, Vaartlaan, Blekkevijverstraat, Planterijstraat, Wingenestraat, Dobbelaeredreef, Kleitestraat, Brug-Noord. Gemaaid sinds 2006 Leon Bekaertlaan, Oostmolenstraat, Bellemdorpweg, Lovelddreef, Leurebroekdreef, Weibroekdreef, Nevelestraat Gemaaid sinds 2007 uitbreiding Patersveld, Lokouter Gemaaid vanaf 2008 Veldstraat en deel Kattewegel, Dassenstraat, Breestraat, stuk Waggebrug, Eksterstraat, Lentakkerstraat, Grote Lijkstraat, Kleine Lijkstraat, Cannegatstraat, Breemeersen Zowel in 2009, als in 2010 werden aan deze lijst geen straten meer toegevoegd.
41/63
8.1.2. Streekeigen soorten Vleermuis Het Beheersplan Park van Poeke bevat enkele maatregelen inzake de bescherming van de vleermuis. Enerzijds werden vroeger reeds kastjes en een kelderruimte ingericht voor huisvesting van vleermuizen. Het beheersplan gaat echter verder: er wordt voorzien in een percentage aan vrije standplaatsen, zieke, stervende en dode bomen van maximaal 60% per perceel. Enkel indien deze norm overschreden wordt kan een volledige kap en heraanplant gebeuren. Er is m.a.w. een gegarandeerd bestand van dode bomen binnen het park die voorzien in een schuilplaats voor onder andere vleermuizen. De laatste jaren worden de aantallen bijgehouden:
Jaartal 1996-1997 1997-1998 1998-1999 1999-2000 2000-2001 2001-2002 2002-2003 2003-2004 2004-2005 2005-2006 2006-2007 2007-2008 2008-2009 2009-2010
Vleermuizenpopulatie 0 4 3 2 1 7 3 12 28 32 Niet beschikbaar 29 29 Niet beschikbaar
Padden Ook de bescherming van de padden met een jaarlijks terugkerende paddenoverzet is zeer populair. Het Gemeentebestuur organiseerde in 2003 voor de eerste maal een paddenoverzetactie langs de Oude Gentweg. Over een afstand van 400 meter werd door de gemeentelijke diensten plastiekfolie geplaatst, dwars op de trekrichting. Wanneer de padden langsheen het scherm kruipen, vallen ze in ingegraven emmers. Sinds 2004 werd de actie uitgebreid met 600 meter langsheen de Lotenhullestraat. Vrijwilligers en leerlingen dragen dan de opgevangen dieren naar de overzijde van de weg en houden een inventaris bij van het aantal, de soort en het geslacht. Daarnaast worden in deze periode geleide wandelingen georganiseerd voor scholen waar de leerlingen, na theoretische uitleg van een natuurgids, de padden kunnen overzetten. Bij de heraanleg van de Lotenhullestraat werden 3 amfibietunnels aangelegd waardoor vanaf 2007 geen actieve overzetactie meer dient georganiseerd te worden over dit deel. Vanaf 2007 wordt enkel een inventaris opgenomen van de overgezette padden in de Oude Gentweg.
Pad Bruine kikker Alpenwatersalamander Kleine watersalamander Vuursalamander Groene kikker
2003 766 2 6 -
2004 682 19 13 -
2005 2152 3 8 -
2006 2495 20 6 16 -
2007 969 8 3 3 -
2008 1919 8 24 36 1
2009 970 119 6 46 -
2010 1176 7 -
42/63
Vellen en heraanplanten van bomen Bij de aanvraag van een vergunning voor het kappen van bomen wordt de heraanplant steeds opgelegd bij de voorwaarden. Noodzakelijk hierbij is een goede opvolging via plaatscontroles door de cel Wegen en domeinen. Er wordt naar gestreefd zoveel mogelijk streekeigen en aangepaste beplanting op te leggen. Soort Zomereik Beuk Populier Hoogstammige inheemse loofbomen Den Waterlinde Knotwilgen Esdoorn Kastanje Grauwe abeel Notelaar Treurwilgen TOTAAL
Velling
Heraanplant
2 28 116 31 1 / 35 1 4 / 1 2 210
111 54 / / / 1 38 / 6 9 / 1 220
Meerjarig drevenbeheersplan/boomplantplan De dienst Milieu maakte reeds in het voorjaar 2004 een gemeentelijk “boomplantplan” op. Het plan omvat een inventaris van alle bestaande straatbomen, eigendom van het gemeentebestuur met gegevens omtrent de gezondheidstoestand, aantal, soort en uitzicht. Op basis van deze inventaris werd een planning opgemaakt voor het prioritair vervangen en nieuw aan te planten bomen binnen de bebouwde kom (planperiode 2005-2017). Met andere woorden: dreven en bomenrijen in het landelijk buitengebied ontbraken alsnog in het plan. In het voorjaar van 2006 werd het plan dan ook verder verfijnd en werden ook de bomen in het buitengebied en de grote dreven eveneens geïnventariseerd. Concreet betekent dit dat jaarlijks een bepaalde capaciteit gereserveerd wordt:
ongeveer 500 nieuw aan te planten bomen per jaar 2 weken onderhoudssnoei in zomer met externe aannemer 12 weken wintersnoei door dienst Groen
Ook voor eigen stedenbouwkundige vergunningen wordt heraanplanting opgelegd rekening houdende met de locatie en benodigde ruimte voor de bomen. Streekeigen en onderhoudsvriendelijke beplanting geniet uiteraard de voorkeur. Opgelegde eigen heraanplant Soort Zomereik Beuk Knotwilg Fruitboom Esdoorn Totaal
Velling 1 9 2 1 1 14
Heraanplant / 5 3 / 1 9
43/63
8.1.3. Code goede natuurpraktijk Duurzaam groenbeheer In de eerste plaats is duurzaam groenbeheer gericht op het bevorderen van de kwantiteit en kwaliteit van groenvoorzieningen in de directe leef- en werkomgeving. Integratie van groen in de ruimtelijke plannen (maar ook het groenonderhoud in de ontwerpfase) moet de visuele kwaliteit van het landschap verhogen. Het aanpakken van knelpunten wat betreft beplanting, perken, ed. moet tegemoetkomen aan de vereisten vanuit het pesticidenreductieplan maar kan eveneens de werkbelasting voor de dienst Uitvoering verlagen. Daarnaast wordt ook aandacht besteed aan het soort plantgoed, meer bepaald het aanplanten van streekeigen, standplaatseigen en inheemse soorten in eigen beheer of door middel van heraanplant bij stedenbouwkundige vergunning ed. Op termijn moet dit resulteren in een hoogwaardig bomenbestand met plaatsgebonden karakteristieken. Aalter Proper onderhoudt een groot deel van de perken in Aalter. De cel Wegen en domeinen behandelt prioritair binnengekomen meldingskaarten en is verantwoordelijk voor het uitvoeren van de sproeibeurten en het water geven van beplanting en bebloeming. Ieder voorjaar worden een aantal geselecteerde gebieden (parkings, voetpaden, speelpleinen en fietspaden) gesproeid met een mengsel van Roundup Ultra en Chicara. Een tweede sproeibeurt wordt uitgevoerd in augustus maar dan enkel met Roundup Ultra en op die plaatsen waar het onkruid zodanig de bovenhand nam dat het hinderend was. Tijdens de zomermaanden bestaat het takenpakket van de cel Wegen en domeinen voornamelijk uit het onderhoud van de perken en plantsoenen, maaien van de grasperken, scheren van de hagen en water geven van bebloeming en beplanting. In het najaar worden voornamelijk aanplantingen van beplanting en bomen voorzien, inzaaien van grasbermen. De winterperiode wordt voorbehouden voor het snoeien van bomen en struiken. Het onderhoud van sportgazons (grasmatten en omliggende groenzones) en de houtachtige gewassen in perken en plantsoenen wordt uitgevoerd door externe aannemers, onder direct toezicht van de sportfunctionaris en de landschapsarchitecte. Hakhoutbeheer In het kader van het Beheersplan Park van Poeke 2003-2027 wordt jaarlijks onderhoudssnoei en –kap georganiseerd. Er wordt perceelsgewijs de struiklaag gekapt met het doel een 12-jarige rotatiecyclus op gang te brengen. Daarnaast is het ook de bedoeling om manueel het greppelpatroon of de rabattenstructuur in natte percelen in stand te houden of te herstellen zoals dit het geval was anno 1950. Onder begeleiding van personeelsleden van het gemeentebestuur kunnen vrijwilligers meehelpen bij het bosbeheer. Door het gebruik van trekpaarden en karren wordt de ondergrond zoveel als mogelijk gevrijwaard. Ter compensatie voor hun inzet krijgen de vrijwilligers hun respectievelijk aandeel in de houtopbrengst. Deze beheersdagen gaan door in de winterperiode en groeien stilaan uit tot een heus evenement: in 2010 gingen meer dan 120 enthousiaste vrijwilligers per dag(!) aan de slag. De hakhoutbeheerdagen vonden plaats op:
zaterdag 20 november; zaterdag 11 december 2010; zaterdag 22 januari 2011.
Ruimtelijk Uitvoeringsplan Woonpark (22 ha) De doelstelling bij de opmaak van het gemeentelijk RUP Woonpark was het behouden, versterken en promoten van de bestaande landschappelijke en natuurlijke waarden van het woonpark. De grote perceelsstructuur in combinatie met een maximaal behoud van het bestaande bosbestand is prioritair ten opzichte van de bebouwing. Daarnaast werd ook de integratie van het VEN-gebied, de Kraenepoel, maximaal nagestreefd.
44/63
Inzaaien van wegbermen Een veel voorkomende ergernis van inwoners: de wegberm gelegen tussen de rijweg en de woonkavels/voetpad die wordt kapot gereden door voertuigen. Veelal worden de putten gedicht met steenslag wat vooral veel onkruidgroei met zich meebrengt. Inwoners kunnen deze bermen gratis opnieuw laten inzaaien door het gemeentebestuur. Het doel is zoveel mogelijk groene bermen te behouden (ook voor infiltratie van regenwater) met als bijkomend voordeel dat onkruidbestrijding overbodig wordt. Het inzaaien van de grasbermen gebeurt door de dienst Uitvoering. Snoei kanker weg In 2007 organiseerde het gemeentebestuur voor het eerst in samenwerking met een boomkwekerij en de Intergemeentelijke opdrachthoudende Vereniging voor huisvuilwerking Meetjesland en Kom Op Tegen Kanker de acte ‘Snoei kanker weg’. In snoeisel van Taxus zit baccatine, een basisgrondstof voor de aanmaak van geneesmiddelen ter bestrijding van diverse vormen van kanker. Voor elke ingezamelde m³ snoeisel werd er 40 euro geschonken aan Kom Op Tegen Kanker. Omwille van organisatorische problemen bij de organisatoren werd er geen ophaling van snoeisel georganiseerd in 2010. Kraenepoel In Aalter was het belangrijkste natuurherstelproject van de afgelopen jaren uiteraard het herstel van de Kraenepoel (LIFE-project). Via Ministerieel Besluit op 25 maart 2005 werd de beheerscommissie voor het beschermde landschap Kraenepoel en Markettebossen samengesteld. Zij telt vertegenwoordigers van het Gemeentebestuur, Natuurpunt vzw, de eigenaars, het Provinciebestuur en enkele diensten van de Vlaamse Gemeenschap zoals Aminal, de afdeling Natuurlijke Rijkdommen en Energie en de Cel Onroerend Erfgoed. De opmaak van het beheersplan werd gegund aan het studiebureau Haskoning die de opdracht eind 2008 afrondde. Het beheerplan werd bij Ministerieel Besluit van 18 november 2009 goedgekeurd. De beheerscommissie kwam in 2010 twee keer samen. De gemeentelijke milieudienst analyseert – sinds 2002 – maandelijks de waterkwaliteit van beide vijverhelften en het Bloembeekje. In 2010 werden volgende beheerwerken uitgevoerd:
Waterpeilverlaging vanaf 1 mei tot waterpeil 10m65 Verwijderen overhangende hoogstammen Schudden van eieren van Canadese gans en brandgans Maaien oevers en afvoeren maaisel Afval verwijderen Exotenbeheer door uittrekken, maaien of kappen Verplaatsen afsluiting rietvegetatie
Kasteeldomein Poeke Voor het gebied werd een beheersplan opgesteld (goedgekeurd 9 mei 2005). De beheerscommissie kwam in 2010 twee keer samen. De opgenomen maatregelen worden gerealiseerd. Zo werden in 2010 volgende werkzaamheden uitgevoerd:
Regulier onderhoud gedurende de zomermaanden (maaien gras, bermenbeheer, manueel onkruiden, alternatief onkruidbeheer…); Hakhoutbeheer tijdens de winterperiode: • randbeheer in bestanden 8, 10, 30, 31, 37, 38; • vrijmaken van de moestuinmuur in bestand 21; • verwijderen van de populieren in bestand 13; • vellen en heraanplanten in dreef 4.
45/63
8.2. Onderscheiding
8.2.1. Subsidiereglement Gemeentelijke subsidie kleine landschapselementen (KLE) Het Gemeentebestuur stimuleert al geruime tijd de aanleg en het onderhoud van KLE’s door het toekennen van subsidies. Vanaf oktober 2003 werd het aangepaste subsidiereglement van kracht. Deze aanpassing gebeurde in het kader van de opmaak van het Gemeentelijk Ruimtelijk Structuurplan en zorgde ervoor dat de visie op natuurontwikkeling vertaald werd naar uitvoering te velde. Ook het aantal gesubsidieerde elementen werd gevoelig uitgebreid evenals het jaarlijks budget. Zo worden momenteel volgende zaken gesubsidieerd: haag, houtkant, bomenrij/dreef, veedrinkpoel en knotbomen. Een deel van het grondgebied valt onder het Provinciaal subsidiereglement inzake KLE’s maar gezien de provinciale premie lager ligt dan de gemeentelijke werd ervoor gekozen ook binnen dit gebied de gemeentelijke premie (niet cumuleerbaar) uit te betalen. In 2008 werd het subsidiereglement aangepast. Om het aantal landschapselementen op peil te houden en eventueel te herstellen was een verhoogde aanplant noodzakelijk. Hiervoor werden extra stimulansen voorzien. In 2010 werd het totale bedrag van 6007,50 euro uitbetaald aan subsidies voor KLE’s.
Subsidie KLE Knotten van bomen (stuks) Aanplanten van wilgen (stuks) Aanleggen van poel Aanplanten van hagen (stuks) Onderhoud van hagen (lop. m) Aanplanten houtkant (stuks) Onderhoud houtkant (lop. m) Aanplant fruitbomen
20022003 691 78 1 0 0 0 0 0
20032004 768 80 0 1035 478 45 270 12
20042005 812 45 0 0 1.890 1106 55 48
20052006 1.339 45 0 0 2.374 50 520 55
20062007 720 80 0 0 2.570 300 150 12
20072008 695 31 1 0 2.742 0 0 46
20082009 502 101 0 0 4.447 145 134 19
2009 2010 447 82 0 501 4545 742 0 29
Op onderstaande weblink kan het subsidiereglement geraadpleegd worden: http://www.aalter.be/Diensten/Premie/Pages/KleineLandschapselementen.aspx
8.2.2. Week van het bos/Dag van het Park Sinds 1991 wordt de Dag van het Park op de laatste zondag van mei georganiseerd. Jaarlijks worden er die dag tal van activiteiten georganiseerd in en rond het Park van Poeke om de inwoners terug naar het park te lokken. Vanaf heden wordt de Dag van het Park slechts om het jaar georganiseerd, afwisselend met ‘De week van het Bos’. In 2010 werd de Week van het Bos georganiseerd. Via TotAalter werd uitgenodigd tot deelname aan de Week van het Bos.
46/63
8.2.3. Aanplanten streekeigen soorten door gemeentelijke diensten SOORT
AANTAL
MAAT
OPM
LOCATIE
Carpinus betulus Fagus sylvatica Fagus sylvatica Fagus sylvatica Fagus sylvatica Amelachier lamarckii Rosa rugosa 'Rubra' Taxus baccata Carpinus betulus
240 35 1092 50 455 2 3 108 30
1+1 1+2 1+2 1+2 1+0 bw 1+1 40/50 1+2, 80/100
80/100, bw 125/150, bw 125/150, bw 50/80, bw 20/40, bw 80/100 2/3T, 40/60 kluit
School Schoolstraat School Wingenestraat Beukenpark ingang Fietspad Aalterstraat Beukenpark ingang Kerkem Middendreef Oorlogsmonument kinderkerkhof Aalter
Carpinus betulus Carpinus betulus Carpinus betulus Carpinus betulus Corylus avellana Amelanchier lamarckii Prunus spinosa Sambucus nigra Sorbus aucuparia Acer pseudoplatanus Alnus glutinosa Fagus sylvatica Fagus sylvatica Fagus sylvatica Fagus sylvatica Fagus sylvatica Fagus sylvatica Fagus sylvatica Fagus sylvatica Fagus sylvatica Fagus sylvatica Fagus sylvatica Fagus sylvatica Fagus sylvatica Fagus sylvatica Fagus sylvatica Gingko biloba Quercus robur Quercus robur Quercus robur Quercus robur Quercus robur Quercus robur Quercus robur Quercus robur Salix alba Salix alba Salix alba Tilia cordata
15 30 64 10 33 16 10 13 22 1 2 3 1 1 1 1 1 1 5 1 1 4 3 3 1 1 18 9 1 1 2 7 1 4 5 4 1 3 1 1 1 25
1+2, 80/100 1+2, 80/100 1+2, 125/150 1+2, 125/150 1+2, 90/120 1+2, 60/100 1+2, 60/100 0+1,60/100 1+1, 60/100 10/12 10/12 10/12 10/12 10/12 10/12 10/12 10/12 10/12 10/12 10/12 10/12 10/12 10/12 10/12 10/12 10/12 10/12 10/12 10/12 10/12 10/12 10/12 10/12 10/12 10/12 10/12 10/12 10/10 10/12
Tilia cordata Quercus robur
10/12 10/12
5/lm 2/3T 3T+ 3T+ 3T+ bw bw kluit kluit kluit kluit kluit kluit kluit kluit kluit kluit kluit kluit kluit kluit kluit kluit kluit kluit kluit kluit kluit kluit kluit kluit bw bw bw bw bw kluit
Bellemdorp Molenkouter 41 kinderkerkhof Aalter inplanten container AB Talud sportpark Stuivenberg/ Korte Kave Stuivenberg/ Korte Kave Stuivenberg/ Korte Kave Stuivenberg/ Korte Kave Franse tuin Poeke; gemeenthuis Aalter Oude Gentweg 2 Lovelddreef 39 Mariahovelaan Oude Gentweg Rostynedreef 23 Lovelddreef 4 Rostynedreef 6 Oude Kantschoolstraat school Lotenhullestraat Oude Gentweg 22a Oude Gentweg Brielstraat plateau Thv. Stw Op Deinze 29 rosteynedreef 12 Rosteynedreef 18 Weibroekdreef zie plan dreef 2 kasteeldomein Stratem Baarlaars 2 Waggebrug Stratem Kwadestraat 14 Leurebroekdreef Kerkem buffer kwadestraat speeltuin Kestelstraat De Conincksgoed dorpsplein Poeke Poekedorpstraat 39 voorkant gemeentehuis Stuivenberg/ Korte kave
47/63
9.
Bodem
9.1. Basis 9.1.1. Inschakelen erkend bodemsaneringsdeskundige In 2010 was er in Aalter geen nood aan het inschakelen van een bodemsaneringsdeskundige.
9.1.2. Vergunning TOP op basis van de code van goede praktijk In 2008 werd 1 TOP vergund (Zuidleiestraat) conform de Vlaremrichtlijnen en conform de code van goede praktijk opgesteld door de OVAM. In 2009 werd de vergunning verleend voor het verplaatsen van deze TOP naar een locatie centraal gelegen in de industriezone (Venecolaan).
9.1.3. Passieve sensibilisatie De folder ‘Bodembescherming’ van de OVAM wordt ter beschikking gesteld van de inwoners in de centrale hal van het gemeentehuis.
48/63
10. Duurzame ontwikkeling
10.1.
Basis
10.1.1.
Passieve sensibilisatie
Gemeentelijke informatiekanalen De inwoners worden steeds geïnformeerd waar en wanneer het mogelijk is binnen het ruime kader van duurzame ontwikkeling. Voor wat betreft passieve sensibilisatie komen volgende initiatieven in aanmerking:
mondeling aan de frontdesk in het gemeentehuis of tijdens werkvergaderingen; mondeling tijdens plaatsbezoeken in het kader van vergunnings- of subsidieaanvragen; via het gemeentelijk informatieblad, de website en de lichtkranten; via het krantje van IVM wordt naast afval ook over andere thema’s van duurzame ontwikkeling gesensibiliseerd; via de gemeentelijke MINA-raad.
Via TotAalter werd in 2010 gesensibiliseerd met behulp van een groot aantal artikels met betrekking tot het thema duurzame ontwikkeling. Deze artikels hebben naast hun link met duurzaamheid ook een sterke link met andere thema’s, bv. afval, energie, mobiliteit e.d. De vermelding van deze artikels is bijgevolg terug te vinden in voorgaande thema’s.
Recto verso printen In 2010 werden alle printers en kopieerapparaten in de gemeentelijke gebouwen standaard op ‘recto verso’ gezet, met het oog op maximale reductie van nutteloos papierverbruik. Op 18 mei werd hierover gesensibiliseerd naar het personeel toe via een interne mail.
Bekendmaking infosessie Duurzaam Bouwen van de provincie De provincie Oost-Vlaanderen organiseert jaarlijks in samenwerking met verschillende lokale besturen een reeks infoavonden over duurzaam bouwen. Aalter heeft dit initiatief gepromoot met de bijhorende affiches en folders. Het promotiemateriaal werd verspreid in de openbare gebouwen.
49/63
10.2.
Onderscheiding
10.2.1.
Stimulans duurzaam bouwen en wonen
Bouwadvies Woonwijzer Meetjesland en Milieuadvieswinkel Om de inwoners adequaat te informeren omtrent de verschillende mogelijkheden inzake duurzaam bouwen, rationeel energiegebruik en de bijhorende subsidiëringsystemen doet het gemeentebestuur beroep op de diensten van Woonwijzer Meetjesland. Begin 2006 werd binnen de Woonwijzer zelfs een aparte afdeling opgericht die zich bezig houdt met Duurzaam Wonen. Deze specialisten staan in voor de eerstelijns technische ondersteuning voor zowel het gemeentebestuur als haar inwoners. Voor het meer technische planadvies wordt dan weer samengewerkt met de Milieuadvieswinkel. De Woonwijzer Meetjesland staat dus in voor:
technische informatie en premieadvies bijstand bij de opmaak van een premiedossier objectieve hulp bij de keuze van een energieleverancier energieadvies op maat met of zonder huisbezoek individueel planadvies in samenwerking met de Milieuadvieswinkel ondersteuning bij buurtprojecten
Op dinsdag en woensdag is er steeds een adviseur van de Woonwijzer aanwezig in het gemeentehuis om de inwoners advies te geven over duurzaam bouwen en wonen. Per contactmoment (een 100-tal in totaal) in 2010 stond de adviseur ongeveer zeven inwoners te woord. Infosessie Duurzaam Bouwen In het kader van ‘Oktober, maand van de energiebesparing’ organiseerde het gemeentebestuur op 30 september 2010 een gratis infosessie ‘Wat is duurzaam bouwen?’ in Villa Snoeck. Een spreker van de vzw Dialoog zorgde voor een korte algemene kennismaking met de principes van duurzaam bouwen en verbouwen met o.a. aandacht voor degelijk isoleren en ventileren, isolerende beglazing, zonneenergie, regenwatergebruik, energiezuinige verlichting en verwarming, energiezuinige toestellen. De infosessie werd meermaals aangekondigd in het infoblad TotAalter, op de gemeentelijke website en op de lichtkranten in elke deelkern van Aalter.
10.2.2.
Ondersteuning initiatieven DO in Noord-Zuidcontext
Samenwerking wereldwinkel
Op de Vélo-wash van 8 mei werd van deze gelegenheid gebruik gemaakt om de Wereldwinkel en haar eerlijke handel in de spotlights te zetten. De helpers van de Vélowash konden tussendoor genieten van een eerlijk hapje en drankje; Tijdens het ontbijt van de ‘fietspoolers’ op 22 december werden eveneens fair trade hapjes en drankjes genuttigd.
Actie geldinzameling voor Haïti Op 12 januari 2010 werd Haïti, één van de armste landen ter wereld, getroffen door een aardbeving. Het gemeentebestuur nam onmiddellijk het initiatief om een grote hulpactie op het getouw te zetten. Op vrijdag 15 januari 2010 was er een heel programma uitgewerkt voor een slotshow op 7 februari,
50/63
met een Aalterse vedetteparade, affiches, steunkaarten, vrijwilligers voor de organisatie enz. Op maandag 18 januari volgde dan een mailing naar alle Aalterse verenigingen, bedrijven en scholen met de vraag om zelf activiteiten te organiseren om geld in te zamelen. De reacties om in een korte tijdsspanne iets op te zetten waren overweldigend. Voor alle aspecten van de slotshow waren bedrijven en handelszaken bereid om te sponsoren, er werden 175 affiches opgehangen, 20 verkooppunten voor steunkaarten ingericht, verenigingen en inwoners deden een storting op het speciaal geopende rekeningsnummer, er werden kunstwerken en voetbaltruitjes geschonken om per opbod te verkopen … en er werden tal van activiteiten georganiseerd. Dit alles werd permanent op deze portaalsite bijgehouden, zodat iedereen voortdurend kon zien wat er te gebeuren stond en hoeveel geld al was ingezameld. Ook op de digitale informatieborden stond bijna alles in het teken van “Actie(f) voor Haïti”. Het eindbedrag van 44 711 euro werd geschonken aan het getroffen land.
10.2.3.
Educatie voor duurzame ontwikkeling
Infosessie Biodiversiteit en ‘charter voor biodiversiteit’ Op 16 september 2010 werd in het ontmoetingscentrum in de Rerum Novarumstraat een gratis infosessie over het belang van biodiversiteit georganiseerd in samenwerking met de gemeentelijke milieuadviesraad. De infosessie werd gegeven door een spreker van Natuurpunt. Deze infoavond vormde de aanleiding voor een brainstorm voor het organiseren van een biodiversiteitsactie. De inwoners werden uitgenodigd via TotAalter, de website en via een flyer. Op 9 december 2010 tekende Aalter het ‘charter voor biodiversiteit’. Door het ondertekenen van dit charter engageerden de gemeente Aalter en Natuurpunt Aalter zich om samen de handen uit de mouwen te steken voor biodiversiteit. Concreet gaat het om 10 ambitieuze acties:
Biodiversiteit aan de Kraenepoel verder herstellen; Kasteeldomein van Poeke duurzaam beheren; Natuurherstel in vallei van de Poekebeek, Zouter en langs de kanaalbermen; Natuur in landbouwgebieden bevorderen; Waterlopen en wegbermen als groene linten ontwikkelen; Dreven behouden en herstellen; Natuur in de bebouwde omgeving stimuleren; Het gebruik van pesticiden beperken; Handhaving van natuur en milieu; Extra aandacht voor een adoptiesoort.
Infosessie “milieu en gezondheid: gezond binnenmilieu - project lekker fris voor basisscholen” Op woensdag 17 maart werd een gratis infosessie georganiseerd tijdens de open milieuraad. Jasmien Pauwels, medisch milieudeskundige van LOGO stond de aanwezigen te woord. De inwoners werden in kennis gesteld van deze infosessie via de gemeentelijke infokanalen. Infosessie solitaire bij – verdelen bloembollen Op de open milieuraad van 15 december 2010 waren er drie sprekers aanwezig die over het belang van de bijen kwamen spreken. De milieuraad heeft besloten om in 2011 de bij als adoptiesoort te promoten en voor de bescherming actie te ondernemen. Tijdens deze milieuraad werd de eerste stap
51/63
reeds gezet door de aanwezigen te sensibiliseren én ruim 1000 bloembollen uit te delen om in de tuin te planten. Wandelen in de natuur – gidsbeurten Het gemeentebestuur organiseert jaarlijks tal van begeleide wandeling met gids om inwoners warm te maken voor de natuur in al haar facetten. Op volgende data werden activiteiten georganiseerd:
Om en rond de Kraenepoel: • • • • • • • •
25 april 2010: voorjaarsbloeiers 23 mei 2010: Volop lente! 20 juni 2010: leven aan en op de Kraenepoel; 25 juli 2010: het zomert!; 22 augustus 2010: vegetatie; 26 september 2010: fauna en flora; 24 oktober 2010: herfstwandeling; 21 november 2010: paddenstoelen.
In het kasteeldomein van Poeke: • • • • •
6 juni 2010: florawandeling 4 juli 2010: zomerbeleving in het park 1 augustus 2010: leven onder lommer 5 september 2010: parkarchitectuur en -beheer 3 oktober 2010: paddenstoelen
Deze activiteiten werden bekendgemaakt in de TotAalter van 4 juni 2010 en werden aangekondigd via de gemeentelijke lichtkranten, de website en met flyers.
52/63
11. Bijlagen
11.1.
Bijlagen – thema instrumentarium
11.1.1.
Jaarverslag milieuadviesraad
Bestaande reglementen 1. Algemeen reglement van de Adviesraden 2. Huishoudelijke reglement van de Milieuraad De reglementen worden ter beschikking gehouden.
Samenstelling van de Milieuraad vereniging
naam
aard
adres
gemeente
m/v categorie
ACV
Marcel Roels
effectief
Oostmolenstraat 96
Aalter
m
3
ACW Aalter
Jef Lambrecht
effectief
Creuselaan 27
Aalter
m
2
ACW Aalter
Agnes De Vylder
plaatsvervanger
Pontweg 29
Aalter
v
2
Okra trefpunt Bellem
André De Nyft
effectief
Vaart Noord 13
Bellem
m
2
Okra trefpunt Bellem
Mariette VD Stene
plaatsvervanger
Deconincksgoed 36
Bellem
v
2
Algemeen Boeren Syndicaat
Daniël Mouton
effectief
Stratem 90
Aalter
m
3
Algemeen Boeren Syndicaat
Guy Mouton
plaatsvervanger
Zwagerhullestraat 26
Bellem
m
3
Boerenbond
Dirk Lips
effectief
Malsemstraat 15
Aalter
m
3
Boerenbond
Lesley Deneve
plaatsvervanger
Buntelare 1c
Aalter
v
3
Gezinsbond Aalter
Chris Verheye
effectief
Oostmolenstraat 235
Aalter
m
2
Gezinsbond Aalter
Greet Van Hulle
plaatsvervanger
Weibroekdreef 64
Aalter
v
2
Groene Beuk (lid)
Gerda Rijsselaere
effectief
AL Huxleystraat 35
Bellem
v
1
Groene Beuk (secretaris)
Serge Smets
effectief
Middendreef 6
Aalter
m
1
Groene Beuk
Luc Neyrinck
plaatsvervanger
Dries 13
Aalter
m
1
JNM
Lien Boelaert
effectief
Renaat De Rudderstr 25
Nevele
v
1
JNM
Pieter De Wagter
plaatsvervanger
St Maria Aalterstraat 88
Aalter
m
1
KAV Aalter
Roos Spinel
effectief
Molenstraat 59
Aalter
v
2
KAV Aalter
Vera Ryckaert
plaatsvervanger
Creuselaan 27
Aalter
v
2
KAV Bellem
Hilde Vermeire
effectief
Museumstraat 83
Bellem
v
2
KVLV Aalter
Bea Coddens
effectief
Ter Weibroek 45
Aalter
v
2
KVLV Aalter
J. Verstrynge
plaatsvervanger
Beukenpark 17
Aalter
v
2
KVLV Lotenhulle
Isabelle Schollier
effectief
Heirstraat 88
Lotenhulle
v
2
KVLV Lotenhulle
Eveline De Roo
plaatsvervanger
Barelstraat 16
Lotenhulle
v
2
KVLV Poeke
Christel Vermeulen effectief
Vinktsestraat 15
Poeke
v
2
KVLV Poeke
Ann Robaeys
Duinenstraat 1
Poeke
v
2
KWB Aalter
Hubert Buysse
effectief
Geerstraat 10
Aalter
m
2
KWB Aalter
Lucien De Smet
plaatsvervanger
Sportlaan 83
Aalter
m
2
Landelijke Gilde AAB
Willy De Brouwer
effectief
Sterrewijk 32
Aalter
m
2
plaatsvervanger
53/63
Landelijke Gilde AAB
Patrick Genbrugge
plaatsvervanger
Sterrewijk 25
Aalter
m
2
Landelijke Gilde LP
Wim Van Daele
effectief
Bosstraat 35
Aalter
m
2
Landelijke Gilde LP
Patriek Dierkens
plaatsvervanger
Baarlaars 1
Aalter
m
2
Landelijke Gilde MA
F. De Brouwer
effectief
Kliplo 4
St M Aalter
m
2
Landelijke Gilde MA
N. Busschaert
plaatsvervanger
Zouter 1
St M Aalter
m
2
Natuurpunt Aalter
Koen Martens
effectief
Riethulstraat 6
Aalter
m
1
Natuurpunt Aalter
Karolien Bracke
effectief
Molenstraat 61
Aalter
v
1
Natuurpunt Aalter
Peter Van Autreve
effectief
Baarzelestraat 10
Aalter
m
1
Natuurpunt Aalter
Griet Leroy
effectief
Steenweg op Deinze 40
Aalter
v
1
Natuurpunt Aalter
G. Van Hoorebeke
effectief
Stuivenberg 6
Bellem
m
1
Natuurpunt Aalter
Guido Vranken
plaatsvervanger
AL Huxleystraat 39
Bellem
m
1
Natuurpunt Aalter
Eveline Vervynckt
plaatsvervanger
Loveldlaan 17
Aalter
v
1
Natuurpunt Aalter
Carlos De Wagter
plaatsvervanger
St Maria Aalterstraat 88
Aalter
m
1
Natuurpunt Aalter
Björn Deduytsche
plaatsvervanger
Galglaan 65
Gent
m
1
Natuurpunt Aalter
Bert De Doncker
plaatsvervanger
Poekestraat 39
Lotenhulle
m
1
Unizo
Antoine Cocquyt
effectief
Oostmolenstraat 81
Aalter
m
3
Unizo
Nadine De Wulf
plaatsvervanger
Steenweg op Deinze 66
Aalter
v
3
Vereniging voor Sterrenkunde
Stijn Vanderheiden effectief
Biesemveldstraat 53
Aalter
m
2
Vereniging voor Sterrenkunde
Mike Rosseel
plaatsvervanger
Brugstraat 120
Aalter
m
2
WBE Canteclaer
Lieven Buysse
effectief
Lomolenstraat 7
Lotenhulle
m
3
Werk van de Akker (lid)
M. Schelstraete
effectief
Spijkerstraat 16
Aalter
m
1
Werk van de Akker (lid)
Lisette Vergotte
plaatsvervanger
Spijkerstraat 16
Aalter
v
1
KVLV Aalter-Brug
Lesley De Neve
effectief
Buntelare 1
Aalter
v
2
Landelijke Gilde BE
V. Vermeulen
effectief
Ter Goedingen 27
Bellem
v
2
BB bedrijfsgilde
Patriek Lust
effectief
Kliplo 3
Aalter
m
3
BB bedrijfsgilde
Mark Vercruysse
plaatsvervanger
Urselweg 1
Aalter
m
3
St Maria Aalterstraat 54
Aalter
m
3
ABVV
Daniël Ornelis
effectief
Gemeentebestuur Aalter
Birger Quintyn
Schepen
Gemeentebestuur Aalter
Patrick Hoste
Burgemeester waarnemend
m
Gemeentebestuur Aalter
B. Van De Weghe
Milieuambtenaar
m
Gemeentebestuur Aalter
A.Beckers
Duurzaamheidsambtenaar
v
Categorie 1
milieu- en natuurvereniging
Categorie 2
onderwijsinstelling, sociaal-culturele organisatie en/of vormingsorganisatie
Categorie 3
beroepsgroepering en/of –organisatie
m
Overzicht algemene vergaderingen, met de belangrijkste agendapunten
17-03-2010
toelichting ‘milieu en gezondheid: gezond binnenmilieu - project lekker fris voor basisscholen’ door Jasmien Pauwels, medisch milieukundige van LOGO+; adviezen: • milieujaarprogramma 2010; • wegbermbeheerplan – bomenbeheerplan; vervanging Isabelle Schollier: aanduiding nieuwe kandidaat Dagelijks Bestuur; milieuboottocht op zondag 25 april.
54/63
16-06-2010
infoavond ‘Duurzame Voeding – duurzaam winkelen’: Sprekerssessie Velt; voorstelling campagne ‘Duurzaam Winkelen’, gevolgd door brainstorm over een lokale actie.
16-09-2010
infoavond ‘Biodiversiteit’: Sprekerssessie Natuurpunt; advies Vlaams Milieubeleidsplan 2011-2015; brainstorm over een biodiversiteitsactie.
15-12-2010
actieplan voor bijen; adviezen: • subsidiereglement hernieuwbare energie; • subsidiereglement groendaken; • samenwerkingsovereenkomst; • bestrijding van de Canadese gans.
Overzicht van de uitgebrachte adviezen
Advies: milieujaarprogramma 2010 (februari 2010)
Inleiding Het milieujaarprogramma bevat een duidelijk overzicht van alle activiteiten die in 2009 uitgevoerd werden. Daarnaast bevat het milieujaarprogramma ook een zeer degelijk overzicht van een aantal milieugegevens en de evolutie van deze gegevens in de gemeente. In het milieujaarprogramma ontbreekt echter een overzicht van de acties die de gemeente in 2010 wil nemen. De milieuraad dringt aan dat dit als nog aan het milieujaarprogramma toegevoegd wordt en dat zeker vanaf volgend jaar een duidelijke planning voor het komende jaar (inclusief begroting) opgemaakt wordt. Naast deze fundamentele opmerking heeft de milieuraad nog een aantal concrete bedenkingen en suggesties voor het milieubeleid in 2010:
Vaste stoffen Opvallend is dat heel wat afvalfracties stijgen. Hierbij een aantal voorbeelden: -
groenafval: stijging van 5.958 ton in 2003 tot 8.502 in 2009 (stijging met meer dan 40%); selectieve inzameling: stijging van hout, brandbaar, isomo (meer dan 300% op 5 jaar), oude metalen,...; PMD: stijging van 224 ton in 2003 tot 294 ton in 2009 (of stijging met meer dan 30%); papier en karton: stijging van 1292 ton/jaar in 2003 tot 1529 ton/jaar in 2009 (stijging met bijna 20%); restafval: stijging van 151 kg/inwoner in 2008 tot 157 kg in 2009. Hierbij zijn we terug verder van de beoogde doelstelling van 150 kg/inwoner.
De milieuraad dringt dan ook dat dringend maatregelen genomen worden om afval te beperken. Een
55/63
maatregel is om het gebruik van het containerpark door niet-Aalternaren in te perken door het voeren van gerichte controles door de politie. De milieuraad stelt voor dat de politie minstens een 3-tal keer per week gedurende minimum 15 minuten een controle uitvoert. Indien na een langere intensieve controle nog altijd veel niet-Aalternaren gebruik maken van het containerpark stelt de milieuraad voor om elke Aalter een beperkt aantal gratis beurten (vb. 15) te geven en vanaf de 16e beurt een vergoeding te vragen. De milieuraad stelt voor om dit maximaal af te stemmen op de omliggende gemeentes. Hierdoor kunnen de drijfveren van ‘afvaltoerisme’ weggewerkt worden. Daarnaast dringt de milieuraad aan om meer afvalpreventieacties op te starten. De milieuraad doet hierbij volgende suggesties: -
-
realisatie van 2 wijkcomposteringsplaatsen in het centrum met ais doel bewoners van appartementen de mogelijkheid te geven om te composteren. In Vlaanderen zijn hier op meerdere plaatsen positieve resultaten geboekt (zie o.a. studie: Inventaris en doorlichting van de wijkcompostering in Vlaanderen uit 2009 van OVAM); aanmoedigen van afvalarm tuinieren (vb. via artikel in TotAalter en/of via compostmeesterwerking); gebruik van herbruikbare bekers actief aan moedigen bij de Aalterse verenigingen. De beschikbaarheid van de bekers is nu nog maar in beperkte mate bekend bij de verenigingen; elke Aalternaar een gratis sticker "geen reclamedrukwerk" bezorgen (vb. verspreiding via Totaalter). De ervaring in o.a. Gent wijst uit dat door massale verspreiding van de stickers enorme veel papierafval voorkomen kan worden; belasting op reclamedrukwerk (cfr. omzendbrief 2009/6 van de Vlaamse overheid).
Mobiliteit Een duidelijke visie ontbreekt voor een meer milieugerichte mobiliteit in Aalter na te streven. De milieuraad dringt alvast aan op werk te maken van een beleid rond trage wegen. Het beleid mag niet enkel aandacht besteden aan de grote wegen en automobiliteit.
Energie De milieuraad vraagt om in 2010 een aantal duidelijke acties rond energiebesparing uit te werken. De milieuraad stelt voor hier een samenwerking met de Aalterse verenigingen uit te werken door bijvoorbeeld: -
-
toepassing van concept ‘klimaatwijken’: een klimaatwijk is een groep van ongeveer 15 gezinnen die de uitdaging aangaat om gedurende zes maanden acht procent energie te besparen in huis. Deze gezinnen wonen in dezelfde wijk of in dezelfde straat of kennen elkaar via een vereniging, een school, een dub, werk... Je kan natuurlijk in je eentje thuis energie besparen, maar het is leuker en interessanter om het in groep te doen. in samenwerking met de jeugdverenigingen zorgen voor een betere isolatie van de jeugdlokalen (vb. concept ‘Isoleer je jeugdlokaal rijk’ zoals uitgewerkt in Kortrijk). verdere bekendmaking van de energiemeter. Deze wordt nu (te) weinig gebruikt.
Er werd een jaarplanning voor 2010 opgenomen als bijlage bij het rapporteringsdossier MJP 2010; Er werd een samenwerking met de lokale politie opgestart voor controles uit te voerenter hoogte van de ingang van het containerpark, met het oog op verhinderen van bezoeken van niet-Aalternaren met identiteitskaarten van inwoners; Er werd een budget opgenomen in de begroting om in 2011 een wijkcomposteringssite op te starten in Aalter-Brug (pilootproject); De compostmeesterwerking wordt blijvend ondersteund door het gemeentebestuur en er wordt via TotAalter jaarlijks gesensibiliseerd over verscheidene aspecten van afvalarm tuinieren; Het gebruik van herbruikbare bekers wordt aangemoedigd bij de Aalterse verenigingen. De verenigingscoach van IVM stimuleert in Aalter afvalarme evenementen, het gebruik van herbruikbare bekers steeg hierdoor;
56/63
Er wordt inmiddels werk gemaakt van trage wegen in Aalter. Bij de opmaak van het nieuwe gemeentelijk mobiliteitsplan wordt een trage wegennet uitgebouwd. Op die manier wordt het fietsgebruik gestimuleerd én de beleving van de omgeving; Het stimuleren van isolatie van bestaande gebouwen werd als actie opgenomen in het ontwerp gemeentelijk milieubeleidsplan 2011-2015.
Advies: wegbermbeheerplan - bomenbeheerplan (maart 2010) De milieuambtenaar deelde mee dat de gemeente zal starten met de opmaak van een wegbermbeheerplan. De landschapsarchitecte zal hierbij de wegbermen in de gemeente inventariseren en een onderbouwd beheerplan uitwerken. De milieuraad is blij met deze actie. Een goede onderbouwing van het wegbermbeheer is belangrijk, zowel om optimale resultaten voor de natuurkwaliteit van de bermen te bereiken als om de kosten te beperken. De milieuraad stelt voor dat bij de inventarisatie gebruik gemaakt wordt van het boek “werk aan de berm” van Arnout Zwaenepoel. Dit boek geeft een handleiding om voor de bermen ‘doeltypes’ af te lijnen of dus zicht te krijgen op het vegetatietype dat met het beheer beoogd wordt. De milieuraad vraagt ook om waar mogelijk en waar geen zeldzame plantensoorten typisch voor schrale vegetaties voorkomen te opteren voor ruigere vegetatietypes door bijvoorbeeld 3-jaarlijks te maaien. Deze zijn belangrijk voor insecten en vogels. Verder vindt de milieuraad het ook zeer belangrijk dat er bij de opmaak van het plan ook aandacht is voor de breedte van de wegbermen. De milieuraad pleit er voor dat de wettelijke breedte van de wegbermen gerespecteerd wordt. In 2008 gaf de milieuraad hierover al een advies. Door het gemeentebestuur werd ondertussen hierover al een artikel in Totaalter gepubliceerd. Het is belangrijk dat verdere initiatieven genomen worden. De milieuraad pleit hierbij voor: -
-
verdere sensibilisatie door publicatie in Totaalter en overleg met de landbouworganisaties; maximaal de aanleg van baangrachten als scheiding tussen openbaar domein en privéeigendom gezien de vele voordelen van baangrachten (duidelijk grens, infiltratie, ontwatering van percelen,…); uitvoering van nodige handhaving. De milieuraad stelt voor dat het opleggen van administratieve sancties mogelijk wordt bij dergelijke overtredingen (bvb. inploegen van wegbermen, doodspuiten van wegbermen, plaatsing van afrastering op het openbaar domein).
De aanpak moet naar alle Aalternaren gericht worden, zowel particulieren als landbouwers. Verder stelt de milieuraad voor om de opmaak van een bomenbeheerplan voor het buitengebied te combineren met de opmaak van een wegbermbeheerplan. Om de opmaak haalbaar te maken kan geopteerd worden om in fasen te werken waarbij het wegberm- en bomenbeheerplan elk jaar voor een deel van de gemeente uitgewerkt wordt. Essentieel is dat voor de dreven een duidelijk beleid uitgestippeld wordt voor behoud en herstel. In sommige regio’s (o.a. in veldgebied te Maria-Aalter) zijn veel oude typerende dreven aanwezig. Een gefaseerde vervanging (cfr. voorziene beleid in kasteeldomein van Poeke) is essentieel om dit zeer typerende landschappelijke element te behouden. Daarnaast herhaalt de milieuraad ook het advies om nieuwe dreven en/of houtkanten te voorzien op geschikte locaties. Mogelijkheden zijn: -
Patersveld: herstel van drevenpatroon waaronder doortrekken van dreef langs onverharde pad doorheen het gebied; Korte Kave: aanplant van een houtkant; Houtem (richting Weibroekdreef): aanplant van een dreef; Weibroekdreef (tussen Houtem en Oostmolenstraat): aanplant van een dreef; Hageland – Sterrewijk: dreef (motivatie natuurverbinding tussen Hooggoedbos naar Kraenepoel/Markettebossen cfr. Provinciaal ruimtelijk structuurplan); Barelstraat: dreef of houtkant;
57/63
-
Schuurlo (laatste deel voor Bakensgoed): aanplant dreef; Bakensgoed: aanplant dreef.
Bij deze keuze volgde de milieuraad de visie van het gemeentelijk structuurplan om in de omgeving van Maria-Aalter (relictlandschap van Bulskampveld) voornamelijk te streven naar een behoud en herstel van het historische drevenpatroon. In andere zones wordt voor een lagere densiteit aan bomen geopteerd. Maar ook in deze zones waar openheid van het landschap belangrijk is pleit de milieuraad er uitdrukkelijk voor om voldoende KLE’s (houtkanten, knotbomen,…) te voorzien. Waar er weinig ruimte is kan er geopteerd worden om dreef/houtkant maar langs één zijde van de weg te realiseren. Daarnaast stelt de milieuraad voor op meerdere plaatsen (ook in zones waar openheid van het landschap de doelstelling is) kleinere houtkanten te plaatsen (vb. 30 m aan één zijde van de weg). Dergelijke kleinere zones zijn belangrijk voor vele broedvogels en andere organismen. Dergelijke kleinere KLE’s zijn ook in open gebied landschappelijk belangrijk.
Het wegbermbeheerplan en het drevenbeheerplan zijn in opmaak bij de cel Wegen en domeinen.
Advies: subsidiereglement hernieuwbare energie (september 2010) De milieuraad werd om advies gevraagd over het ontwerp subsidiereglement hernieuwbare energie. Het voorstel van het College van Burgemeester en Schepenen is om: -
de subsidie voor fotovoltaïsche zonnepanelen te verlagen van 372€ tot 250€; de subsidie voor zonneboilers te behouden op 372€; een nieuwe subsidie te voorzien voor houtpelletketels, warmtepompsysteem, combiwarmtepompsysteem en micro-WKK.
De milieuraad staat globaal positief t.o.v. het voorstel. Door naast zonnepanelen nu ook houtpelletketels, warmtepompsysteem, combiwarmtepompsysteem en micro-WKK’s te stimuleren biedt dit verruimde mogelijkheden om de Aalterse bevolking aan te zetten om te opteren voor hernieuwbare energiebronnen voor hun woning. De milieuraad pleit er voor om ook voldoende informatie over houtpelletketels, warmtepompsysteem, combiwarmtepompsysteem en micro-WKK’s beschikbaar te stellen van de bevolking. De milieuraad is voorstander van een verhoging van de subsidie voor zonneboilers. Zonneboilers zijn energetisch efficiënt: een zonneboiler heeft na een jaar net zoveel CO2 bespaard (via gasbesparing) als zijn productie heeft veroorzaakt (ter vergelijking: de energetische terugverdientijd voor fotovoltaïsche zonnepanelen ligt tussen 2,5 en 3,5 jaar afhankelijk van het type zonnecel). De verhoging is ook verantwoord vanuit het gegeven dat naast de aankoop van de zonneboilers veelal ook aanpassingen aan leidingen noodzakelijk zijn. De verlaging van de subsidie voor fotovoltaïsche zonnepanelen is verantwoord. Gezien de prijsdaling van deze panelen en de ruime steunmaatregelen op Vlaams (o.a. groene stroomcertificaten) en federaal niveau (belastingvermindering ter waarde van 40%) is naar onze mening de financiële ondersteuning voor fotovoltaïsche zonnepanelen vanuit de gemeentebesturen momenteel minder belangrijk. De milieuraad is zelfs van oordeel dat een afschaffing de subsidie overwogen kan worden. De gemeentelijke subsidie voor fotovoltaïsche zonnepanelen is voor particulieren niet de drijfveer om al dan niet fotovoltaïsche zonnepanelen te realiseren. Hierbij vervalt de belangrijkste motivatie voor deze subsidie. De milieuraad stelt dan ook voor om de subsidie helemaal af te schaffen en de vrijgekomen middelen aan te wenden voor andere maatregelen inzake energie. Het subsidiereglement voor hernieuwbare energie zou hierbij aangevuld kunnen worden met maatregelen voor energiebesparing.
58/63
Mogelijkheden hiertoe zijn onder meer: -
-
-
Campagne ‘Isoleer je rijk’: veel van de gemeentelijke lokalen, zoals jeugdlokalen en lokalen van sport- of wijkverenigingen, zijn slecht of niet geïsoleerd en verbruiken bijgevolg veel energie voor verwarming. Het isoleren van muren en daken brengt hier verbetering in. In deze campagne slaan gemeenten en verenigingen de handen in elkaar om het energieverbruik sterk te verminderen én om de verenigingsleden te sensibiliseren voor deze problematiek. Deze aanpak kan niet alleen voor een sterke daling van de energiekost zorgen. Het is ook een sterke sensibilisatieactie naar onder meer jeugdverenigingen. Meer info: http://www.dialoog.be/projecten/isoleer-je-rijk.php Samenaankoop isolatie: door het dak goed te isoleren kan tot 25% à 40% bespaard worden op de energiefactuur. Een goede dakisolatie is dan ook één van de meest efficiënte wijzen om energie te besparen. Gemeentes kunnen in samenwerking met verenigingen samenaankoopacties op starten. Hierdoor worden burgers gestimuleerd om hun dak te isoleren en kan de investering verder beperkt worden. Wie het rekensommetje maakt heeft al snel begrepen dat een investering in dakisolatie, na aftrek van alle premies en het belastingvoordeel, in veel gevallen bijna gratis is. En de grootste winst moet dan nog komen daar een forse daling van de energiefactuur. Energiescans: via woonwijzer en het OCMW worden energiescans gestimuleerd. De milieuraad pleit er voor om de mogelijkheden hiervoor uit te breiden. Een energiescan is namelijk de beste start voor een efficiënte aanpak energiebesparende maatregelen.
De subsidie voor de fotovoltaïsche zonnepanelen werd inmiddels afgeschaft; De subsidie voor zonneboilers werd verhoogd naar 500 euro; Het stimuleren van isolatie van bestaande gebouwen werd opgenomen in het ontwerp milieubeleidsplan 2011-2015.
Advies: subsidiereglement groendaken (oktober 2010) De milieuraad werd om advies gevraagd over het ontwerp subsidiereglement hernieuwbare energie. Het voorstel van het college van burgemeester en schepenen is om een grensbedrag van 2 500 euro in te stellen. De motivatie om dit grensbedrag in te stellen is dat met het huidige reglement door een aantal grote aanvragen het budget snel uitgeput is. Het grensbedrag komt overeen met een oppervlakte van ruim 80m². De milieuraad is akkoord met de wijziging gezien het huidige reglement er voor zorgt dat een aantal kleinere projecten niet gesubsidieerd kunnen worden. Bovendien wordt de kostprijs van een groendak lager wanneer de oppervlakte groter is. Anderzijds wijst de milieuraad op het belang van groendaken, zeker bij grote daken (vb. als waterbuffer, ecologie,…). De milieuraad adviseert daarom om een stedenbouwkundige verordening op te maken waarbij een groendak verplicht wordt wanneer een nieuw groot plat dak gerealiseerd wordt.
Aan het advies om een stedenbouwkundige verordening op te maken waarbij een groendak verplicht wordt bij de aanleg van een groot plat dak, werd nog geen gevolg gegeven. De mogelijkheden zullen worden onderzocht.
Advies: Intekening 2011 Samenwerkingsovereenkomst 2008-2013 (november 2010) Het college van burgemeester en schepenen wenst de ondertekening van de samenwerkingsovereenkomst te vernieuwen voor de periode 2011. De gemeente wenst hierbij terug te opteren voor het onderscheidingsniveau.
59/63
De milieuraad adviseert de vernieuwing op onderscheidingsniveau positief. De milieuraad vindt het wel jammer dat er nog geen concreet milieujaarprogramma beschikbaar is zodat beter nagedacht zou kunnen worden over mogelijke bijsturing. Daarnaast pleit de milieuraad ook om één of meerdere projecten in te dienen. Door een project in te dienen kan de gemeente bijkomende subsidies krijgen voor vernieuwende projecten. Heel wat gemeenten maken van deze mogelijkheid gebruik. In 2010 werden meer dan 300 projecten door gemeentes ingediend. Mogelijke ideeën voor projecten zijn: -
-
Acties m.b.t. actieplan bijen (vb. realisatie van bijenhotels in Warandepark, scholen) Acties m.b.t. afvalpreventie (mede gezien hoeveelheid restafval in Aalter toeneemt waarbij streefcijfer van 150 kg restval/inwoner vrij sterk overschreden wordt; bijvoorbeeld inrichting van wijkcomposteringsterrein in centrum van Aalter, sticker geen reclamedrukwerk aan elke inwoner bezorgen,…) Acties m.b.t. opmaak en uitvoering drevenplan in landelijk gebied Acties m.b.t. energiebesparing (vb. isolatie van lokale (jeugd)verenigingen) …
Volgend jaar wordt de jaarplanning van de cel Ruimtelijke organisatie en leefomgeving ter advies naar de milieuraad gestuurd, samen met de begroting. Het milieujaarprogramma zelf is echter een rapporteringsinstrument dat pas kan opgemaakt worden wanneer alle meetresultaten van het jaar voorheen bekend zijn. Dit kan dus pas ter advies voorgelegd worden in de eerste maanden van het nieuwe jaar.
60/63
11.1.2.
Handhaving
Format rapportering – handhaving: proactieve en reactieve controles In het kader van artikel 2 handhaving van de basis van het Instrumentarium moet de gemeente jaarlijks rapporteren over de proactieve en reactieve controles die de gemeente het voorbije jaar heeft uitgevoerd. Hiervoor werd deze format opgesteld. Gelieve alvorens deze format te gebruiken eerst de toelichting over het gebruik ervan door te nemen. Deze toelichting heeft tot doel voorbeelden en aanvullende informatie te bieden zodat de format proactieve en reactieve controles gemakkelijk kan ingevuld worden. Deze format en ook de toelichting zijn opgebouwd uit volgende hoofdstukken: 1. Proactieve controles – planmatige aanpak 1.1 Eigen initiatieven en plannen 1.2 Deelname aan initiatieven van de afdeling Milieu-inspectie 1.3 Overzicht uitgevoerde proactieve controles 2. Reactieve controles 2.1 Overzicht uitgevoerde reactieve controles
11.1.2.1 Proactieve controles - planmatige aanpak •
Eigen initiatieven en plannen
Welke strategie werd gevolgd voor het uitvoeren van proactieve controles? Hoe werden de bedrijven en het aantal controles gekozen? Hoe werd willekeur gewaarborgd?
Rapportering door de gemeente: Specifieke milieuklachten worden bijgehouden via MKROS. Ook de registratie en opvolging van de klachten gebeurt via MKROS. Het werken met de registratiesoftware MKROS blijkt echter niet voldoende efficiënt. MKROS werd in eerste instantie ontwikkeld om op een uniforme manier informatie uit te wisselen tussen de verschillende betrokken actoren. Momenteel gebeurt dit niet en dient MKROS bijgevolg enkel voor rapportering naar de Vlaamse overheid in het kader van de regelgeving van de Samenwerkingsovereenkomst 2008-2013. Dit betekent voor de gemeentelijke administratie enkel meer administratie, want de klachten worden ook in een eigen registratiesysteem bijgehouden, waarbij geen koppeling met MKROS mogelijk is. Periodiek worden de klachten, en hun behandeling, geëvalueerd via een interne en/of externe audit. Het formuleren van concrete verbeteringsvoorstellen is het gevolg van deze evaluatie. De noodzaak tot een beter en meer gestructureerd overleg tussen Politiediensten en Gemeentebestuur was een concreet verbetervoorstel. Sinds juni 2009 is er een maandelijks politioneel overleg in aanwezigheid van een politie-inspecteur, de twee gemeentelijke milieutoezichthouders en gemeentelijke technische ambtenaren. In 2010 werden 7 overleggen gehouden; in totaal werden 67 verschillende dossiers behandeld. Via dit overleg worden gezamenlijke strategieën bepaald (wijze van aanpak, samenstelling controleteam,…). Bij klachten, visuele vaststellingen en vermoedens met betrekking tot overtreding van de Vlarem-wetgeving wordt er een onderzoek ingepland.
61/63
Wanneer een exploitant een hernieuwingsaanvraag van de milieuvergunning indient wordt tijdens het plaatsbezoek van de milieuambtenaar in het kader van de advisering, steevast de ganse inrichting doorgelicht. Tevens wordt de interpretatie van BBT getoetst in functie van die hernieuwingsaanvraag: de vraag tot hernieuwing voor 20 jaar wordt positief geadviseerd als de inrichting garanties biedt om gedurende 20 jaar conform de voorwaarden kan exploiteren. Enkele voorbeelden: bestaande stallen die in de exploitatie hernieuwd willen worden voor 20 jaar, dienen te voldoen aan de ammoniakemissiearme richtlijnen; regenwatergebruik in plaats van grondwater is geïmplementeerd; er is een volwaardig groenscherm,…
•
Deelname aan initiatieven van de afdeling Milieu-inspectie
Werd er deelgenomen aan een campagne georganiseerd door de afdeling Milieu-inspectie? Zo ja: beschrijf de strategie en de uitgevoerde handelingen
Rapportering door de gemeente: Niet van toepassing in 2010; de Afdeling Milieu-inspectie vroeg niet om een gezamenlijke campagne.
•
Overzicht uitgevoerde proactieve controles
In 2010 werden geen proactieve controles uitgevoerd.
11.1.2.2. Reactieve Controles •
Overzicht uitgevoerde reactieve controles
Datum
Bedrijf
Sector
Klachtennummer MKROS
Werd er een verslag opgesteld?
Werd er een PV opgesteld?
Werden er aanmaningen of raadgevingen gegeven?
25/02/2010
Mazoutlozing Leensvoorbeek Schadegeval ondergrondse mazouttank Klacht geurhinder Boralit werkelijke veroorzaker: dakwerken met asfalt verderop Geluidsoverlast t.g.v. watercaptaties t.h.v. Bellem brug Activiteiten Spildoorn Maurice Lagaisse – Rozenlaan Wim De Poorter Geurhinder afkomstig van bedrijf Koen De Ketelaere
Privé
4400131906
ja
nee
nee
Privé
4400132497
ja
nee
ja
privé
4400136678
nee
nee
nee
4400137602
nee
nee
ja
4400137605 4400137606
nee ja
nee nee
nee ja
4400137622 4400137898
ja nee
nee nee
ja ja
09/03/2010
10/09/2010
29/10/2010
29/10/2010 29/10/2010 04/11/2010 19/11/2010
62/63
11.2.
Bijlage – jaarplanning duurzaamheid – werkjaar 2011
Maand
Thema
Inhoud
Januari
MJP
-
Schrijven milieujaarprogramma Finaliseren ontwerp milieubeleidsplan 2011-2015
-
Opstart opmaak lichtplan Trage wegen binnen het ontwerp gemeentelijk mobiliteitsplan
Februari
Gemeentelijke gebouwen
-
Voorbereiding wijkcompost Cardijnlaan Interne sensibilisatie verlichting Foto temperaturen, stappenplan betere isolatie jeugdlokalen (actie met verenigingen ‘isoleer je rijk’)
Maart
Lichthinder
-
Earth hour, relighting Lichtplan
-
Voorbereiding cursus eco-driving Aankoopdossier elektrische bestelwagen
April
Lokale producten
-
Boerenmarkt, promotie lokale (hoeve)producten, duurzaam winkelen Geurhinder/lichthinderreglement, aanpassing GAS Zwerfvuilactie
Mei
Mobiliteit
-
Trage wegen Duurzame mobiliteitsactie Ik Kyoto
-
Cursus Eco-driving Evaluatie onderhoudsfirma
-
Opendeur groenpark, promotie thuiscomposteren Wijkcompost Cardijnlaan Voorbereiding infoavonden oktober
-
Voorbereiding drinkbussenactie scholen
-
Energiebesparende maatregelen – finaliseren meerjarenplan
-
Evaluatie verbruiken Drinkwater: analyse leidingwater gemeentelijke gebouwen (TMVW)
-
Evalueren
-
Voorbereidend onderzoek premie/samenaankoop dakisolatie
-
Biodiversiteit, bijen schoolproject
-
Drinkbussenactie Kringwinkel op de jaarmarkt
-
Duurzaam bouwen, infosessies Nacht van de Duisternis Inzamelmaand Valorfrit
-
Dag van de Kringwinkel, workshop meubelrestyling, verftechnieken,… Dag van de Trage Weg (indien al ingericht)
Juni
Juli
Augustus September
Oktober
Compost
Gebouwen
Subsidies Biodiversiteit
Energiebesparing
November
Lucht
-
Campagne illegaal stoken Tentoonstelling ‘Amai, mijn voeten’
December
Afval
-
Sorteren, recycleren, Aalter Proper, containerpark
-
KMO-zak
63/63
