Milieu-innovatie Drie innovatieregelingen van de overheid
Programma Milieu & Technologie Groen Beleggen MIA\Vamil
Drie regelingen Programma Milieu & Technologie (ProMT) Subsidie voor de ontwikkeling en demonstratie van milieuvriendelijke producten, diensten en processen Doelgroep Effect Mogelijkheden Budget Informatie
Innovatieve mkb-bedrijven Ontwikkeling en toepassing van nieuwe milieutechnologie Kansen voor industriële mkb-bedrijven Aandacht voor milieuwinst bij bedrijven en afnemers Milieu-innovatie stimuleren bij doelgroepen van beleid 4,5 miljoen euro subsidie per jaar www.senternovem.nl/milieutechnologie
Groen Beleggen Belastingaftrek voor particulier vermogen dat gebruikt wordt als gunstige financiering van erkende groenprojecten Doelgroep Effect Mogelijkheden Vermogen Informatie
Particuliere beleggers en spaarders, banken Introductie van nieuwe ontwikkelingen voor natuur en milieu Grotere haalbaarheid van groene projecten door gunstige financiering Betrokkenheid van particulieren bij natuur en milieu Actieve rol van banken Projectcategorieën inzetten voor speerpunten van beleid 1 miljard euro particulier vermogen per jaar www.senternovem.nl/groenbeleggen
MIA\Vamil Vermindering van winstbelasting en liquiditeitsvoordeel door investeringen in innovatieve milieutechnieken (‘milieuvriendelijke bedrijfsmiddelen’) Doelgroep Effect Mogelijkheden Budget Informatie
02 | Milieu-innovatie
Ondernemingen Introductie van nieuwe milieutechnologie Bedrijven betrekken de milieulijst bij investeringen Bovenwettelijke verbetering van bedrijfsprocessen Nieuwe milieutechnologie opnemen in de milieulijst MIA 89 miljoen euro, Vamil 79 miljoen euro per jaar www.senternovem.nl/vamil_mia
Drie regelingen die mensen in beweging brengen Milieu-innovatie is een van de belangrijkste aanjagers van een schonere leefomgeving. Het begint allemaal met het ontwikkelen van processen, producten en diensten die beter zijn voor het milieu. Die verbeteringen moeten daarna op de markt komen en gebruikt worden. Dat gaat soms vanzelf, soms ook niet. Als een milieu-innovatie wel wenselijk is, maar niet goed van de grond komt, dan kunnen de milieu-innovatieregelingen knelpunten weg nemen. Zo blijft de vaart erin. Deze regelingen zijn het Programma Milieu & Technologie, Groen Beleggen en MIA\Vamil. Ze vormen een zichzelf versterkend systeem dat de ontwikkeling, de financiering en het gebruik van milieu-innovaties versnelt. De kracht van de drie regelingen is dat ze mensen sneller in beweging brengen en alle betrokkenen perspectief bieden op succes. Ze stimuleren particuliere beleggers, banken en bedrijven om innovaties te ontwikkelen, te financieren en toe te passen. Zo kan nieuwe milieutechnologie tot wasdom komen en gemeengoed worden. En, wat minstens zo belangrijk is en het succes van de regelingen onderstreept: de betrokkenen van gisteren zijn vandaag de pleitbezorgers van een milieuvriendelijke economie. Met een budget van miljoenen zijn de drie regelingen goed voor milieuinvesteringen van miljarden euro’s. Dat is goed voor de belastingbetaler die veel milieu krijgt voor weinig geld, voor de overheid die beleid snel kan verankeren en voor de betrokken marktpartijen die hun marktpositie, zowel binnen Nederland als daarbuiten, versterken.
MIA\Vamil Groen Beleggen ProMT onderzoek De drie milieu-innovatieregelingen en de fasen van innovatie
demonstratie ontwikkeling
marktgroei
marktintroductie
verzadiging Milieu-innovatie | 03
Drie regelingen voor milieuinnovatie De milieu-innovatieregelingen brengen beweging in de hele keten van onderzoek tot marktintroductie van nieuwe milieutechnologie. Bovendien, en dat is het bijzondere, zetten zij alle ‘stakeholders’ in beweging: ondernemers die milieu-innovaties op de markt brengen en ondernemers die ze toepassen, particulieren die investeren in groene projecten en banken die miljarden euro’s in natuur en milieu stoppen.
04 | Milieu-innovatie
Programma Milieu & Technologie Het Programma Milieu & Technologie (ProMT) is een subsidieregeling die het ontwikkelen en toepassen van innovatieve processen, producten en diensten stimuleert waarvan een milieuvoordeel mag worden verwacht. ProMT ondersteunt industriële mkb-bedrijven in de ontwikkelings- en demonstratiefase van milieu-innovaties. De regeling heeft twee deel programma’s: Toepassen in de praktijk en Technologie in de markt. Toepassen in de praktijk is gericht op de technische kant van innovaties: van haalbaarheidsonderzoek tot pilotprojecten en demonstratie op productieschaal. Technologie in de markt is er juist om bedrijven te ondersteunen bij niet-technische aspecten: van marktverkenning en het maken van een financieringsplan tot het aangaan van samenwerkingsverbanden. ProMT bestaat 21 jaar en heeft al vele honderden innovaties opgeleverd die met name ingezet worden voor schonere producten en processen in industrie en transport. Dankzij de regeling zijn actieve kennisnetwerken van bedrijven ontstaan die weer tot nieuwe innovatieve projecten leiden.
Kan gewasbescherming met uv-licht het gebruik van bestrijdingsmiddelen in het open veld vervangen? Een project in het kader van ProMT toonde de haalbaarheid aan. De eerste machines staan inmiddels op de milieulijst van MIA\Vamil.
groene projecten
voordelige financiering
groenverklaring
economische haalbaarheid
Groen Beleggen Groen Beleggen is de roepnaam van de Regeling groenprojecten, een fiscale kortingsregeling voor groen vermogen van particulieren dat door een bank gebruikt wordt om groenprojecten tegen een lage rente te financieren. Groenprojecten zijn door de overheid erkende projecten die bijdragen aan de verbetering van natuur en milieu. Het zijn maatschappelijk gewenste projecten die zonder dit financieringsvoordeel niet of moeilijk van de grond zouden komen. Dat gaat van natuurherstel en biologische landbouw, via duurzame energie en woningbouw tot bijvoorbeeld emissiearme afvalverbranding. Omdat het om particuliere investeringen gaat die minder opbrengen dan andere spaar- en beleggingsvormen, maar wel een enorm hefboomeffect hebben, stimuleert de fiscus groene beleggers met een belastingvoordeel van 2,5% van hun groene vermogen. Alle grote Nederlandse banken hebben inmiddels een fonds voor groen projecten. Sinds 1995 hebben een kwart miljoen particulieren zeven miljard euro groen belegd waarmee ruim vijfduizend groenprojecten zijn gefinancierd.
toezicht
banken (laag) rendement sparen en beleggen
overheid belastingvoordeel
burger
Bij Groen Beleggen is naast technische en technologische milieu-innovatie ook ruimte voor investeringen in agrarisch natuurbeheer, biologische landbouw en natuurherstel.
MIA\Vamil MIA\Vamil is een fiscale regeling voor bedrijven die investeren in innovatieve milieutechnieken. De investeringen waar het om gaat staan op de milieulijst; een lijst met bedrijfsmiddelen die ‘nog niet gangbaar’ zijn in Nederland en een substantieel milieuverbeterend effect hebben: van een gesloten beitsinstallatie of een gaswasser voor het verwijderen van fijn stof tot een algenkweekinstallatie of een brandstofcel. Aanbieders van schone technologie kunnen bedrijfsmiddelen voordragen voor plaatsing op de milieulijst. Bedrijven die kiezen voor een bedrijfsmiddel dat op de lijst staat in plaats van het gangbare, kunnen tot veertig procent van de investering aftrekken van hun fiscale winst en zelf het afschrijvingstempo bepalen. MIA\Vamil is verwant aan de Energie Investerings Aftrek (EIA) die energiebesparing en de inzet van duurzame energie fiscaal beloont. Sinds 2000 investeren bedrijven jaarlijks een à twee miljard euro in schone technologie via MIA\Vamil. De regeling vergroot de bekendheid met milieuvriendelijke bedrijfsmiddelen aanzienlijk en versnelt de marktintroductie aantoonbaar.
Productie-installaties voor microalgen staan op de milieulijst van MIA\Vamil omdat zij bijdragen aan gesloten kringlopen. Met afvalwater als voedingsbron kunnen gekweekte microalgen worden verwerkt tot bijvoorbeeld biodiesel of veevoer.
Milieu-innovatie | 05
Drie regelingen met perspectief Dat de drie milieu-innovatieregelingen al zo lang bestaan is natuurlijk te danken aan hun succes. Ze hebben een enorme stroom aan geïmplementeerde milieu-innovaties opgeleverd tegen uitzonderlijk lage kosten. En wat minstens zo belangrijk is: ze zijn uitstekend geschikt om mee te deinen op de golven van beleidsinzichten en politieke prioriteiten zonder hun betrouwbaarheid en geloofwaardigheid te verliezen.
06 | Milieu-innovatie
Programma Milieu & Technologie Het Programma Milieu & Technologie is de ideeënbus van de milieu regelingen. ProMT is ideaal voor het verkennen van de mogelijke ontwikkeling en toepassing van milieu-innovaties in industrie en transport. Vooral middelgrote en kleine ondernemingen die flexibel en met veel eigen belang nieuwe ideeën willen uitwerken, voelen zich door ProMT aangemoedigd. In de subsidieregeling kan elk aspect van het innovatieproces worden gestimuleerd; er is zowel ruimte voor productontwikkeling en demonstratie, als voor marktonderzoek en andere niet-technische aspecten. Doordat er binnen het programma ook veel aandacht is voor het vinden van bestaande kennis en mogelijke partners, bouwt de regeling mee aan effectieve netwerken van innovatieve ondernemers. De regeling is dynamisch. Actuele bronnen van milieuvervuiling vragen om actuele innovaties en dus om actuele criteria en accenten. Het programma past dan ook goed in bijvoorbeeld het project Schoon en Zuinig en helpt Nederlandse bedrijven koploper te worden in schone en zuinige technologieën. Daar zit dus perspectief in.
Veel kunststofafval gaat op transport naar lage-lonenlanden voor hand matige sortering. Met hulp van ProMT is in Nederland een nieuwe zeef technologie ontwikkeld die goedkope scheiding aan de bron mogelijk maakt.
Groen Beleggen Groen Beleggen is het poldermodel van de milieuregelingen. Binnen deze regeling komen overheid, bedrijfsleven, milieu-organisaties, banken en particulieren bijeen om gezamenlijk projecten voor de verbetering van natuur en milieu van de grond te krijgen. Deze aanpak is uniek in de wereld en heeft ook unieke resultaten. Met een geringe bijdrage uit de schatkist zijn voor miljarden aan natuur- en milieuprojecten gefinancierd met particulier geld. Groen Beleggen sluit daarmee aan op beleidsspeerpunten als Markten voor duurzame producten, Schoon en Zuinig en Transitie duurzame landbouw. Behalve de projecten zelf, die een kijkje geven in de toekomst van een Mooi Nederland, is vooral de actieve betrokkenheid van een kwart miljoen burgers en alle grote Nederlandse banken doorslaggevend voor het succes. De overheid stuurt de ontwikkeling van Groen Beleggen in een maatschappelijk gewenste richting, en legt de lat hoger als daar aanleiding toe is. De projecten zijn het neusje van de zalm als het gaat om milieutechnologie. Door vroeg in te spelen op nieuwe ontwikkelingen vinden ze snel ingang op een niveau dat soms ver boven de wettelijke normen ligt. Daar zit dus perspectief in.
MIA\Vamil MIA\Vamil raakt ondernemers direct in hun portemonnee: ze betalen minder belasting en krijgen een gunstiger liquiditeit als ze investeren in een schoner productieproces. Dat werkt: ondernemers gebruiken de milieulijst, met ruim vierhonderd bedrijfsmiddelen die schoner zijn dan de gangbare alternatieven, als een checklist bij investeringsbeslissingen. Dankzij deze lijst krijgen milieu-innovaties een effectief platform en vinden zij sneller ingang. Dat betreft voor een deel concrete bedrijfsmiddelen, maar er zijn ook groepen van ‘generieke bedrijfsmiddelen’, waarvoor de ondernemer een bepaalde milieuprestatie moet aantonen om voor belastingaftrek in aanmerking te komen (zoals waterzuivering of grondstoffenbesparing). De milieulijst wordt jaarlijks geactualiseerd en kan enerzijds de technologische ontwikkelingen op de voet volgen en anderzijds aanhaken bij de milieubeleidsdoelen of bij maatregelen voor de vergroening van het belastingstelsel. Daar zit dus perspectief in.
Industriële processen in de voedingsindustrie zijn goed voor grote stromen fosfaatrijk en stikstofrijk afvalwater. Met financiering van Groen Beleggen is een nieuwe zuiveringstechniek geïntroduceerd die biogas en kunstmest produceert.
Dankzij Groen Beleggen en MIA\Vamil is de groenlabelkas in korte tijd standaard geworden. Nu worden de eisen aan kassen verder opgevoerd en zijn er al projecten met emissieloze kassen die per saldo geen energie verbruiken en geen CO2 uitstoten. Tientallen installaties op de milieulijst van MIA\Vamil hebben betrekking op het terugdringen van luchtverontreiniging door industrie en verkeer, zoals dit zeer innovatieve Skysail voor de scheepvaart.
Milieu-innovatie | 07
Deze brochure is een uitgave van: Ministerie van Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer De gegevens in deze brochure zijn gebaseerd op de stand van zaken per 28-02-2009
