Mijn energiezuinige woning

Mijn energiezuinige woning

11 februari 2008

Karen Allacker

Inhoud • • • • •

• • • •

11 februari 2008

Voorstelling Korte vragenronde Context Gemiddeld Vlaams gezin Energie besparen aan verwarming - Rationeel energieverbruik (REG) - Actieve zonne-energie: zonnecollectoren Elektriciteitsverbruik Sanitair warm water Premies, subsidies Bouwweekend zonnecollector

2

1

•Voorstelling •Korte vragenronde •Context •Gemiddeld gezin •REG •Zonnecollectoren •Premies/subsidies •Bouwweekend

Voorstelling • Karen Allacker • KULeuven

3

11 februari 2008

•Voorstelling

•Korte vragenronde •Context •Gemiddeld gezin •REG •Zonnecollectoren •Premies/subsidies •Bouwweekend

Korte vragenronde • Wie is energiebewust? • Weet je hoeveel je jaarlijks

verbruikt aan energie (verwarming en elektriciteit)? • Wie heeft reeds gehoord van de EPB? • Heeft iemand van jullie reeds zonnecollectoren geplaatst?

11 februari 2008

4

2

•Voorstelling •Korte vragenronde

•Context •Gemiddeld gezin •REG •Zonnecollectoren •Premies/subsidies •Bouwweekend

Context • Energiegebruik explodeerde in 1850 • Energiecrisis begin jaren ‘70 • Milieubelasting - Broeikaseffect (CO2 emissies) - Zure regen - Verhoogde ozonconcentraties - Stof in de lucht - Uitputting van grondstoffen

5

11 februari 2008

•Voorstelling •Korte vragenronde •Context

•Gemiddeld gezin •REG •Zonnecollectoren •Premies/subsidies •Bouwweekend

Gemiddeld Vlaams gezin • Huishoudens: 30% van eindenergieverbruik in

Vlaanderen • Elektriciteit: 3500 – 5000 kWh per jaar = 590 – 850 € per jaar = ca. 35 kWh / m² per jaar • Verwarming (+ sanitair warm water): 2000 – 4000 m³ gas per jaar = 2200 – 4000 liter mazout per jaar = 23000 – 46000 kWh per jaar = 700 – 1400 € per jaar = ca. 230 kWh / m² per jaar 11 februari 2008

6

3

•Voorstelling •Korte vragenronde •Context

•Gemiddeld gezin

Verwarming/ventilatie en sww

•REG •Zonnecollectoren •Premies/subsidies •Bouwweekend

5,9% 4,6%

3,4%

koeling

13,2%

in/exfiltratie 14,7%

bewuste ventilatie 19,3%

transmissie warm tapwater hulpenergie RV

38,9%

ventilatoren

7

11 februari 2008

•Voorstelling •Korte vragenronde •Context •Gemiddeld gezin •REG •Zonnecollectoren •Premies/subsidies •Bouwweekend

Energieverbruik verminderen Tweezijdige aanpak: 1) Rationeel energieverbruik (REG): = energiezuinigheid zonder comfortverlies 2) Hernieuwbare energie: zon, wind, water, biomassa

11 februari 2008

8

4

•Voorstelling •Korte vragenronde •Context •Gemiddeld gezin

Rationeel Energieverbruik (REG)

•REG - compactheid - isolatie - ventilatie - passieve zonnewinsten - verwarmingsinstallatie - huishoudtoestellen - verlichting - sanitair warm water - bewoner - EPB - passiefwoning

•Zonnecollectoren •Premies/subsidies •Bouwweekend

• Compactheid • Verwarmingsbehoefte minimaliseren -

Isolatie (=> ventilatie) Binnentemperatuur Zonering: verwarmde ruimtes / onverwarmde ruimtes

• Passieve Zonnewinsten • Zuinige verwarmingstechniek -

Condenserende gasketel

• Huishoudtoestellen + verlichting • Sanitair warm water • Bewoners 9

11 februari 2008

•Voorstelling •Korte vragenronde •Context •Gemiddeld gezin •REG - compactheid - isolatie - ventilatie - passieve zonnewinsten - verwarmingsinstallatie - huishoudtoestellen - verlichting - sanitair warm water - bewoner - EPB - passiefwoning

Compactheid V/A (beschermd volume/totaal verliesoppervlak)


11 februari 2008

10

5


Vrijstaande woning 1 Volume = 10 x 10 x 3 = 300 m3 Gevels = 4 x 10 x 3 = 4 x 30 m2 = 120 m2 Vloer/dak = 2 x 10 x 10 = 2 x 100 m2 = 200 m2

Totale verliesopp. = 120 + 200 = 320 m2


11

11 februari 2008


Vrijstaande woning 2 Volume = 20 x 5 x 3 = 300 m3 Voor en achtergevel = 2 x 20 x 3 = 2 x 60 = 120 m2 Zijgevels = 2 x 5 x 3 = 2 x 15 m2 = 30 m2 Vloer/dak = 2 x 20 x 5 = 2 x 100 m2 = 200 m2

Totale verliesopp. = 120 + 30 + 200 = 350 m2


11 februari 2008

12

6


Rijwoning Volume = 5 x 10 x 10 = 500 m3 Voor en achtergevel = 2 x 5 x 10 = 2 x 50 = 100 m2 Zijgevels = 0 Vloer/dak = 2 x 5 x 10 = 2 x 50 m2 = 100 m2

Totale verliesopp. = 100 + 100 = 200 m2


13

11 februari 2008



11 februari 2008

Vergelijk • Vrijstaande woning 1 - Volume: 300 m3 - Verliesoppervlakte: 320 m2 C = V/A = 300/320 = 0,94 • Vrijstaande woning 2 - Volume: 300 m3 - Verliesoppervlakte: 350 m2 C = V/A = 300/350 = 0,86 • Rijwoning - Volume: 500 m3 - Verliesoppervlakte: 200 m2 C = V/A = 500/200 = 2,5 14

7

•Voorstelling •Korte vragenronde •Context •Gemiddeld gezin •REG - compactheid

Thermische isolatie: transmissieverliezen

- isolatie - ventilatie - passieve zonnewinsten - verwarmingsinstallatie - huishoudtoestellen - verlichting - sanitair warm water - bewoner - EPB - passiefwoning


15

11 februari 2008

•Voorstelling •Korte vragenronde •Context •Gemiddeld gezin •REG

Isolatie-waarde

- compactheid - isolatie - ventilatie - passieve zonnewinsten - verwarmingsinstallatie - huishoudtoestellen - verlichting - sanitair warm water - bewoner - EPB - passiefwoning


λ = warmtegeleidingscoëfficiënt = hoeveelheid warmte (Watt) welke door een vlak van 1m2 met een dikte van 1 m verdwijnt, bij een temperatuursverschil tussen beide zijden van 1 graad Kelvin (°C) R = warmteweerstand = d/λ (geeft aan hoe goed de warmtedoorgang beperkt wordt 11 februari 2008

16

8



Strengere eisen • Vensters: HR-glas -

k glas ≤ 1,1 W/ m²K Thermisch onderbroken profielen

• Muren: 6 => 15 cm -

stijve platen Of harde wol platen

• Vloeren: 4 => 10 cm -

Minstens isolerende chape Beter drukvaste stijve platen

• Dak: 10 => 20 cm!! -

Dampscherm noodzakelijk

17

11 februari 2008


Houtskeletbouw



11 februari 2008

18

9


Gelijke isolatiewaarde

- compactheid - isolatie - ventilatie Polyurethaanschuim (PUR) - passieve zonnewinsten - verwarmingsinstallatie Geëxtrudeerd polystyreenschuim (XPS) - huishoudtoestellen - verlichtingGeëxpandeerd polystyreenschuim (EPS) - sanitair warm water Rotswol - bewoner Glaswol - EPB - passiefwoning Cellenglas


PUR: 7,5 €/m2 (5 cm)

4 5

XPS/EPS: 6 €/m2 (5 cm)

6

Rotswol: 3 €/m2 (5 cm)

6 6

Glaswol: 2,6 €/m2 (5 cm)

7

Cellenglas: 29 €/m2 (5 cm)

8

Houtvezel Geëxpandeerd klei

22

Houtvezel: 23 €/m2 (8 cm)

25

Hout (halfzwaar loofhout of zwaar naaldhout) Cellenbeton

38

Geperforeerde snelbouwsteen

64

Baksteen

131

Gewapend beton

247 0

50

100

150

200

250

dikte (cm)

19

11 februari 2008


Hoe ventileren?



11 februari 2008

20

10

In/exfiltratie - ventilatie • Luchtdicht bouwen • Gecontroleerde balansventilatie • Warmterecuperatie • Ongewenst : alle systemen met open

rookgaskanaal (houtkachels, open dampkappen, ...) • Ongewenst : ventilatieroosters op beglazing

21

11 februari 2008

•Voorstelling •Korte vragenronde •Context •Gemiddeld gezin •REG - compactheid - isolatie - ventilatie - passieve

zonnewinsten - verwarmingsinstallatie - huishoudtoestellen - verlichting - sanitair warm water - bewoner - EPB - passiefwoning


11 februari 2008

Passieve zonnewinsten • Oppervlakte van beglazing:

1/6 à 1/8 van de vloeroppervlakte 25% van de zuidgevel • Natuurlijke zonnewering => aan buitenkant (donker kleur) • Oriëntatie van de leefruimten

22

11


Natuurlijke zonwering



23

11 februari 2008

•Voorstelling •Korte vragenronde •Context •Gemiddeld gezin •REG - compactheid - isolatie - ventilatie - passieve zonnewinsten - verwarmings-

installatie - huishoudtoestellen - verlichting - sanitair warm water - bewoner - EPB - passiefwoning


Installatie voor verwarming • Gesloten ketel zonder schoorsteen • Elektronische ontsteking (geen waakvlam) • Weersafhankelijke regeling • Modulerend ketelvermogen • Condenserende ketel. De latente warmte

in de rookgassen wordt gerecupereerd. (vermogen berekenen)

• Laag temperatuursysteem

11 februari 2008

24

12


Condensatieketel



25

11 februari 2008


Instelling temperatuur

- compactheid - isolatie - ventilatie - passieve zonnewinsten

Vrijstaande woning (goed geïsoleerd) 80000

- verwarmingsinstallatie


70000

netto energy demand (MJ/year)

- huishoudtoestellen - verlichting - sanitair warm water - bewoner - EPB - passiefwoning

60000 50000 40000 30000 20000

Thermostaat lager instellen bespaart 7% /°C

10000 0 verwarmingsregime (referentie): 15°C 21°C

11 februari 2008

verwarmingsregime: 21°C

verwarmingsregime: verwarmingsregime: 15°C - 21°C, 0°C - 21°C, slaapkamer 16°C slaapkamer 0°C-16°C

26

13


Huishoudelijk elektriciteitsverbruik


Verdeling huishoudelijk elektriciteitsverbruik

TV, radio,… 7%


CV-pomp 6%

Koken 22%

Droogkast 10%

Vaatwasmachine 10%

Wasmachine 12%

Koelkast 17%

Verlichting 16%

27

11 februari 2008


Huishoudtoestellen

- compactheid - isolatie - ventilatie - passieve zonnewinsten - verwarmingsinstallatie

-

- huishoudtoestellen - verlichting - sanitair warm water - bewoner - EPB - passiefwoning

-


-

11 februari 2008

Energieverbruik A-label of A+ (10 jr + aankoopkost) Plaatsing (warmte koeling) Grootte van het toestel Isolatie Wanneer (droogkast in de zomer ?) Onderhoud van toestel (ijsvorming diepvriezer) Warm waterleiding naar toestel Koken op gas ipv elektrisch

28

14


Verlichting



29

11 februari 2008


Verlichting (2)



11 februari 2008

Relatief Levensduur verbruik 1000 h

Toepassingen

Gloeilamp

100

Korte brandtijden

Halogeenlamp

60 – 70 2000 h

Sfeerverlichting

Spaarlamp

15 – 30 8000 – 12000 h

Hoofdverlichting lange brandtijden en sfeerverlichting

TL- en fluorescentielamp

10 - 15

8000 – 12000 h

Hoofdverlichting en lange brandtijden

LED verlichting

70

50000 h

Signalisatie, displays, verkeerslichten, Kinderkamer, deurbel,… 30

15


Verlichting (3)


• Natuurlijk licht • Verstandig verlichten bespaart gemiddeld 20%

(licht doven als ruimte niet gebruikt wordt + spaarlampen) • Gloeilamp 60 W brandt 3 h / dag vervangen door spaarlamp 11 W bespaart 10 € / jaar en geeft evenveel licht • Woningen: TL-5 • Regeling: bewegingsdetector, lichtsensor, schakelklok


31

11 februari 2008


Sanitair warm water

- compactheid - isolatie - ventilatie - passieve zonnewinsten - verwarmingsinstallatie - huishoudtoestellen - verlichting - sanitair warm - bewoner - EPB - passiefwoning


Wees zuinig: verwarming en water!! Besparing aardgas of mazout

Besparing elektriciteit

Douche ipv bad: 55 liter ipv 110 liter

40 € / jaar

170 € / jaar

Een minuut korter douchen

5 € / jaar

21 € / jaar

Spaardouchekop (40 – 50 %)

20 € / jaar

86 € / jaar

water

Thermostatische kraan: vermijd verspilling bij het instellen van de temperatuur 11 februari 2008

32

16


Bewoner • Wanneer en waar verwarmen • Hoeveel verwarmen • Meten is weten


33

11 februari 2008



Nieuwe normen vanaf 1/1/2006 • Energieprestatieregelgeving bij woningen - Maximum K45 ipv K55 - Maximum E100 (beperken energieverbruik) - Minimale ventilatievoorzieningen - Risico op oververhitting beperken • Energieadviesprocedure - Evaluatie woningen met energie label A, B, ... • Energieprestatie certificaat - Bij verhuur en verkoop (max. 10jaar geldig)

11 februari 2008

34

17


EPB-eisen



35

11 februari 2008



Passiefwoning • Wat? - Elk gebouw waarin het hele jaar door een uitstekend klimaatcomfort heerst zonder dat er gebruik gemaakt wordt van een conventioneel verwarmings- of aircosysteem - Het slaat dus veeleer op technieken voor warmtebehoud, dan op het winnen van zonneenergie • Meer info: - http://www.bondbeterleefmilieu.be/lag/ - http://www.passiefhuisplatform.be

11 februari 2008

36

18


Passiefwoning (2) • Kenmerken: -

Buitenwanden: k < 0,15 W/m²K voor ééngezinswoningen: k < 0,10 W/m²K Ramen: k < 0,8 W/m²K Energiebehoefte:


-

Totaal energieverbruik < 42 kWh/m² per jaar (primair verbruik: 120 kWh) Warmte energie < 15 kWh/m² per jaar

Gevolg: woonruimte van 20 m² kan met 2 lampen van 100 W worden verwarmd Ventilatie: dubbele luchtstroom met warmterecuperatie (75%)

• Vergelijk met gemiddeld Vlaams gezin -

Totaal: 265 kWh/m² per jaar Verwarming: 230 kWh/m² per jaar

37

11 februari 2008


Passiefwoning (3)



11 februari 2008

38

19


De zon als energiebron

•Zonnecollectoren - de zon - toepassingen - zonnesysteem - vlakke plaatcollector - warmte-opslag - naverwarming - legionella - regeling - dimensioneren - plaatsing - woningverwarming - zwembadverwarming - tuindouche - vergunning kWh - kostprijs

•Premies/subsidies •Bouwweekend

• In België: 1.000 kWh/m2 per jaar • Direct (40%) en diffuse (60%)

straling

• Wisselend aanbod: dag-nacht,

bewolkt

(=eenheid voor hoeveelheid energie) ! Bij de verbranding van 1 m3 aardgas komt er 10 kWh aan warmte vrij 39

11 februari 2008


De zon als energiebron

•Zonnecollectoren - de zon - toepassingen - zonnesysteem - vlakke plaatcollector - warmte-opslag - naverwarming - legionella - regeling - dimensioneren - plaatsing - woningverwarming - zwembadverwarming - tuindouche - vergunning - kostprijs


11 februari 2008

40

20

•Voorstelling •Korte vragenronde •Context •Gemiddeld gezin •REG •Zonnecollectoren - de zon - toepassingen - zonnesysteem - vlakke plaatcollector - warmte-opslag - naverwarming - legionella - regeling - dimensioneren - plaatsing - woningverwarming - zwembadverwarming - tuindouche - vergunning - kostprijs

Toepassing zonne-energie • • • • •

Lichtbron Passieve zonne-energie Zonnecollector (warmte) Hoge temperatuur collector (via spiegels, lenzen => elektriciteit) Fotovoltaïsch systeem (elektriciteit)


41

11 februari 2008


Zonnecollectoren


=> Opwarming van water! • Sanitair warm water (zonneboiler) • Woningverwarming • Zwembadverwarming


11 februari 2008

42

21


Samenstelling zonnesysteem 1 Collector 2 Primaire kringloop 3 Warmteopslag 4 Randapparatuur 5 Naverwarming


43

11 februari 2008


Vlakke plaatcollector Afdekplaat: - gehard glas (sterkte) - ijzerarm (hoge doorlaatbaarheid) Absorber: - grote absorptie

Isolatiemateriaal: - hittebestendig!

- kleine emissie


11 februari 2008

D= 10 cm

44

22


Rendementen



Hoe lager TM, hoe lager T* en hoe hoger het rendement. Dus: lage gebruikstemperatuur!! 45

11 februari 2008


Rendementen



11 februari 2008

46

23


Opstelling collector



47

11 februari 2008


Opstelling collector



11 februari 2008

48

24


Warmteopslag



• Geïsoleerd waterreservoir • Buffer voor warmteopslag • Warmtewisselaar • Geëmailleerd stalen vat met magnesiumanode • RVS 316 (chloor water) • RVS 304. (sww) • Legionella ! 49

11 februari 2008


Naverwarming 3 mogelijkheden: 1) Gasgeiser 2) Combiketel 3) voorraadtoestel


11 februari 2008

50

25


Naverwarming - gasgeiser



51

11 februari 2008


Naverwarming - combiketel



11 februari 2008

52

26


Naverwarming - voorraadtoestel



53

11 februari 2008


Legionella



11 februari 2008

54

27

•Voorstelling •Korte vragenronde •Context •Gemiddeld gezin •REG •Zonnecollectoren - de zon - toepassingen - zonnesysteem - vlakke plaatcollector - warmte-opslag - naverwarming - legionella

Primaire kring en regeling systeem met glycolvulling

- regeling - dimensioneren - plaatsing - woningverwarming - zwembadverwarming - tuindouche - vergunning - kostprijs


55

11 februari 2008


Primaire kring en regeling terugloopsysteem



11 februari 2008

56

28


Primaire kring en regeling natuurlijke circulatie



57

11 februari 2008


Dimensioneren zonneboiler



VUISTREGEL voor het volume van het voorraadvat: per m2 collector neemt men een voorraadvat van 40 – 60 liter. 11 februari 2008

58

29



Dimensioneren

Personen

Boilervolume

Collector

1 50-100 liter

1.5-2m²

2 100-200 liter

3-4m²

4 200-400 liter

6-8m²

59

11 februari 2008

•Voorstelling •Korte vragenronde •Context •Gemiddeld gezin •REG •Zonnecollectoren - de zon - toepassingen - zonnesysteem - vlakke plaatcollector - warmte-opslag - naverwarming - legionella - regeling - dimensioneren

Plaatsing • Met frame op plat dak • Met frame op hellend dak • Geïntegreerd in schuin dak

- plaatsing - woningverwarming - zwembadverwarming - tuindouche - vergunning - kostprijs


11 februari 2008

60

30



Woningverwarming • Alleen indien laag energiewoning • • • •

<10kW Groot buffervat >1000 l Collectoren > 15m2 Opslag voor 1 tot 2 dagen verwarming Bijverwarming noodzakelijk

61

11 februari 2008

•Voorstelling •Korte vragenronde •Context •Gemiddeld gezin •REG •Zonnecollectoren - de zon - toepassingen - zonnesysteem - vlakke plaatcollector - warmte-opslag - naverwarming - legionella - regeling - dimensioneren - plaatsing - woningverwarming - zwembad-

verwarming - tuindouche - vergunning - kostprijs


11 februari 2008

Zwembadverwarming • 1/3 tot 2/3 oppervlak zwembad • Warmteverlies aan oppervlak • Diepte water bepaalt snelheid

opwarmen • Zwembadafdekking tijdens nacht • Windschermen rond zwembad • Warmtewisselaar of panelen in kunststof

62

31

•Voorstelling •Korte vragenronde •Context •Gemiddeld gezin •REG •Zonnecollectoren - de zon - toepassingen - zonnesysteem - vlakke plaatcollector - warmte-opslag - naverwarming - legionella - regeling - dimensioneren - plaatsing - woningverwarming - zwembadverwarming

Tuindouche €175

- tuindouche - vergunning - kostprijs


11 februari 2008


63

Stedenbouwkundige vergunning



11 februari 2008

64

32

•Voorstelling •Korte vragenronde •Context •Gemiddeld gezin •REG •Zonnecollectoren - de zon - toepassingen - zonnesysteem - vlakke plaatcollector - warmte-opslag - naverwarming - legionella - regeling - dimensioneren - plaatsing - woningverwarming - zwembadverwarming - tuindouche - vergunning

Kostprijs SWW • Woning 4000 l stookolie/seizoen -

3250 l verwarming 750 l sanitair water

• 50% dekking door zonneboiler • Besparing 375l per seizoen • 375 x 0.60 €/l = 225.00 €

- kostprijs


175 tot 225 € per seizoen besparen Investering 2000 – 3000 € (10-15jaar)

65

11 februari 2008



11 februari 2008

Kostprijs isolatie • Rijwoning: - Gevelbreedte: 5 m - Diepte: 10 m - 3 verdiepingen - Hellend dak (30°) - Niet geïsoleerd • Veronderstel: - Muren: 6 cm rotswol - Dak: 12 cm rotswol

66

33



Kostprijs isolatie • Investering: - Gevels: 90 m2 x 3,6 €/m2 = 324 € - Dak: 60 m2 x 7,2 €/m2 = 720 € - Totaal: 1044 € • Jaarlijkse energiebesparing: - Ca. 19000 MJ - Gas: 19000 MJ x 0,009 €/MJ = 171 € - Terugverdientijd: ca. 6 jaar - Elek.: 19000 MJ x 0,025 €/MJ = 475 € - Terugverdientijd: ca. 2 jaar 67

11 februari 2008



11 februari 2008

Subsidies www.energiesparen.be • Gemeente (wel of niet) • Vlaamse overheid via netbeheerders (alleen Belsolar, €75/m², min €625, max €3750, max 50%) • Federaal (40% investering, maximaal €2600 nieuwbouw, €2600 renovatie) 68

34


Federaal : Belastingvermindering Aangifte 2008 , inkomsten 2007 2600 €

2600 €


69

11 februari 2008



11 februari 2008

Bronnen André Winne Evelien Anneca Lien De Raes Luc Dedeyne Noël Ramon Toon Vanhoutteghem ...

70

35


Zelfbouw collectoren


•Premies/subsidies

•Bouwweekend

71

11 februari 2008


Zelfbouwcollector



•Bouwweekend

11 februari 2008

72

36


En de zon schijnt voor iedereen... 2 de infoavond: ZONNECOLLECTOREN maandag 21 januari Bierbeek (de Velpe) dinsdag 22 januari Gooik (de Cam)


•Bouwweekend

KWB Vlaams Brabant en Brussel Pletinckxstraat 19, 1000 Brussel Tel. 02/508-88-60 Fax. 02/508-88-61 [email protected] www.kwbvlaamsbrabant.be

73

11 februari 2008


Zelfbouw zonnecollectoren … 12 – 13 april Kompas Camping, Bassevillestraat 141, Westende


•Bouwweekend

11 februari 2008

74

37

Extra … Maandag 18 februari: - Serge De Geldere - wie? Opleiding gevolgd bij All Gore. ‘an inconvenient truth’ - waar? CC Coloma te Kortenberg.

11 februari 2008

75

38

Mijn energiezuinige woning

Recommend Documents