VNMI MAGAZINE | december 2013
13 2 Metallurgische Industrie VNMI boekt belangrijke lobbysuccessen
>
4
‘Collectieve inzameling sloopschroot kans basismetaal’
>
6
NedZink scoort met ‘cosmetisch zink’
>
6
Industrie, energie en klimaat: het moet anders in Europa
>
8
Tata Steel zet met Staalagenda in op toekomst
> 12
With English summary
>
2
December 2013
Summary This issue of ‘Metallurgical Industry’, a magazine published by VNMI (Association of the Dutch Metallurgical Industry) contains five main articles, a foreword by the chairman, a column, news items and an agenda.
VNMI reaps lobby success
have a clear picture. ‘No’ is also an answer. Moreover, we have
Compensation for indirect CO2 costs, with payments starting
increased our understanding of which options are better feasible.”
early 2014 (retroactively from 2013), as well as a new legislative
Early 2014, there will be a meeting for both VNMI members as
proposal for the cancellation of up to 90% of transportation costs
well as other stakeholders in the value chain in order to evaluate
of electricity for this energy-intensive industry. Clearly, in 2013
and discuss the findings on collective opportunities for recycling
VNMI reaped what it sowed in advocacy for many years. “We
‘end-of-life’ metal scrap flows.
persevered. The Ministry of Economic Affairs resisted on many points for a long time. However, we always remained on speaking
Things must change in Europe
terms and at last this constructive and consistent approach
The Netherlands’climate policy must connect with the British
paid off”, according to VNMI director Frank Buijs. “We are really
approach to climate change. That is what Dutch Member of
very content with the legislative package that was submitted to
Parliament René Leegte said in early November during VNMI
Parliament”, Buijs says in this magazine. The VNMI has been
General Assembly at the Aldel aluminium smelter in Delfzijl.
lobbying on both files since 2010, since they are instrumental for
“The only logical starting point for a good climate policy is
levelling the international playing field of the Dutch metallurgical
steering toward CO2 reduction. Eventually, the best alternatives
industry.
will then float to the surface”, he said. During the meeting, Leegte sharply criticised the lack of cooperation in energy policy
Think zink!
across the European Union. Director Gerd Götz of the European
While the construction sector shrunk during the past years, the
Aluminium Association also stressed that if Europe wants to keep
relative share of prepatinated zinc in the sector has increased.
its ‘own’ aluminium industry at its disposal for the future, policy
NedZink in Budel-Dorplein benefits from the demand for this
adjustments will be unavoidable. VNMI president Wim Hamers
‘cosmetic’ material, which is performing very well far across the
called 2014 a “super- important year” for the base metal industry.
border. The company that split off in 1995 from close neighbour
“Next year, there are two relevant European council meetings:
and supplier Nyrstar has changed significantly over the past
one about the European industry’s competitive position and one
years. Whereas in the past, it produced functional zinc products,
about energy and climate policy. There are no better opportunities
in particular for construction use such as gutters and rainwater
to bring forward these difficult issues at hand. Europe must regain
drains, over the last years NedZink has successfully transformed
its industrial prowess to decrease its dependency on imports.
its offerings into more aesthetic products, such as roof and
That will be our key message.”
exterior cladding. The company has done very well because of this transformation. The success results from a combination of
Steel future
clever marketing and autonomous developments, such as the rise
Tata Steel has, with its ‘own’ Steel agenda, outlined the
of sustainability. Also, the decrease of raw material prices has
requirements for a healthy steel industry’s future in the
helped clear the way for Nedzink’s products, helping it to succeed
Netherlands, following a European action plan presented in
not only in new applications but also in new markets, such as
June. According to CEO Theo Henrar of Tata Steel Netherlands,
South-Korea, China and Australia.
this vision document can help create a level playing field. “Regulation has grown completely out of proportion. Here
2
Focus on ‘demolition scrap’
in IJmuiden we operate one of the most energy-efficient
Establishment of a collective recyling system for remelting
steel companies in the world. We rank among the best in
factory-new metal scrap by the base metal industry is complex
the benchmark, making steel with as little CO2 emissions as
and has little chance of success, concludes M3 Consultancy in
possible. But in spite of that proven status, the fact of the matter
research that was commissioned by VNMI and NL Agency (a
is that we fall short of CO2-rights. It is beyond comprehension”.
divison of the Dutch Ministry of Economic Affairs). But ‘demolition
Tata doesn’t only contend with an uneven global playing field.
scrap’ may offer some possibilities. VNMI director Frank Buijs
Even within the European Union, countries use different rules,
regrets that there is no business case. “It is fine that we now
according to Henrar.
2
Voorwoord Het einde van het jaar nadert. Maar de dagen mogen dan wat donkerder worden, als VNMI gaan we met een positief en optimistisch gemoed de feestdagen in. Want we kunnen terugkijken op een mooi jaar. Om te beginnen hebben we als vereniging goede zaken gedaan. Zo konden we met M3 Consultancy, Schöne Edelmetaal, Mourik Services en Siemens Metals Technologies maar liefst vier nieuwe leden inschrijven, wat het ledentotaal op 26 brengt. Nooit eerder waren zoveel bedrijven bij onze branchevereniging aangesloten. De belangstelling is groot, getuige ook de drukbezochte inhoudelijke bijeenkomst over de consequenties van het Energieakkoord voor MJA-3- en MEE-overeenkomsten en de ALV bij Aldel in Delfzijl. Daarnaast waren er beleidsmatig prachtige resultaten, als gevolg waarvan we meer dan ooit vaker en positiever dan ooit zijn verschenen in de media (Financieele Dagblad, BNR, NOS). Na een jarenlange en intensieve lobby hebben wij mede bewerkstelligd dat de energie-intensieve industrie vanaf 2013 met terugwerkende kracht wordt gecompenseerd voor de indirecte CO2-kosten. Ook wordt een deel van de nettransporttarieven voor elektriciteit kwijtgescholden. Het was een lange weg en we hebben er veel werk voor verzet, maar het was het meer dan waard! Centraal in dit alles stond, ongevraagd en ongewild, Aldel, ons lidbedrijf in Delfzijl. Het is – en ik zei dit ook tijdens de ledenvergadering op 1 november – een dubbeltje op z’n kant geweest voor dit prachtige bedrijf. Maar wat hebben de gebeurtenissen rond Aldel op een ongelooflijke manier de ogen geopend in Den Haag. En wat is daardoor veel in gang gezet en gebeurd. Een bedankje aan minister Kamp is hier op zijn plaats; hij heeft met recht zijn nek uitgestoken voor onze sector. U leest daarover meer in dit magazine, waarin we verder onder meer verslag doen van het openbare deel van onze drukbezochte ledenvergadering in Delfzijl. Daar gaven onder anderen VVD-Tweede Kamerlid René Leegte en directeur Gerd Götz van de Europese Aluminium Associatie acte de présence, om samen met ondergetekende als panel in gesprek te gaan met de aanwezige leden en belangstellenden. Daarnaast nemen we in dit magazine een kijkje in de keuken van lidbedrijf NedZink en gaan we in gesprek over de Nederlandse Staalagenda van Tata. Ook in dat document staat gelijkheid en ongelijkheid van het speelveld centraal, een thema dat ook in 2014 ongetwijfeld nog vaak voorbij komt. Het komende jaar wordt extreem belangrijk voor onze industrie. Zo is al relatief snel in het nieuwe jaar een Europese top over Industrie en Klimaatbeleid. Later ontmoeten Europese regeringsleiders elkaar om te spreken over de concurrentiekracht van de Europese industrie. Beide gebeurtenissen vormen bij uitstek een uitgelezen kans onze zaak verder over het voetlicht te brengen. Wat dat betreft blijft er voldoende werk aan de winkel. Maar eerst luiden we een succesvol jaar voor onze vereniging uit. Ik wens u, vanaf deze plek, fijne feestdagen en een voorspoedig 2014. Wim Hamers voorzitter VNMI
Nederlandse Metallurgische Industrie
3
“Minister Kamp steekt zijn nek uit voor onze sector”
VNMI oogst lobbysucces Compensatie voor de indirecte CO2-kosten met terugwerkende kracht vanaf 2013 en een nieuw wetsvoorstel voor verlaging van de elektriciteitstransportkosten voor de energie-intensieve industrie. Na in de belangenbehartiging jarenlang te hebben gezaaid kon de VNMI in 2013 op cruciale punten oogsten.
efficiëntie – niet in de koude kleren gaan zitten. In december 2011 ging aluminiumsmelter Zalco in het Zeeuwse Vlissingen failliet. Zusterbedrijf Aldel in Delfzijl kwam daardoor eveneens al snel in de problemen: leveranciers eisten volledige vooruitbetaling bij orders, waardoor het bedrijf externe steun nodig had om overeind te kunnen blijven. Belichaming Ongewild is Aldel het afgelopen jaar de belichaming geworden van de
“We zijn volhardend geweest. Dat moest
Ontkennen
problematiek waarmee de energie-
ook. Op veel onderdelen heeft het
Aanvankelijk ontkende het departement
intensieve industrie in Nederland kampt.
ministerie van Economische Zaken lang
het bestaan van de Duitse regeling, die
Het bedrijf werd onderwerp van debat
tegengestribbeld. Maar we zijn altijd in
bedrijven voor de volle honderd procent
in de Tweede Kamer en de specifieke
gesprek gebleven en uiteindelijk heeft die
compenseerde voor de nettransportkosten.
omstandigheden waarin het bedrijf
constructieve en consistente aanpak zich
Daar kwam het ministerie op terug, om
verkeerde genereerden ongekende media-
uitbetaald”, aldus VNMI-directeur Frank
daar aan toe te voegen dat de regeling in
aandacht. Het was om die reden dat
Buijs. “We zijn echt zeer tevreden met de
Europees verband niet was toegestaan.
VNMI-voorzitter Wim Hamers tijdens de
maatregelen die zijn aangekondigd.”
Medio 2012 leidde dat tot een klacht van
ledenvergadering op 1 november van dit
het ministerie bij de Europese Commissie,
jaar zei “dat het in Den Haag heeft geleid
Die komen goeddeels op het conto
die onderzoek instelde dat momenteel nog
tot het besef dat het anders moet en kan.
van Henk Kamp, bewindsman op het
voortduurt. Uiteindelijk kwamen dit jaar
Het was een dubbeltje op zijn kant voor
ministerie dat de VNMI lange tijd zo op
de bevrijdende woorden dat Nederland de
Aldel, maar misschien wel juist daardoor
afstand hield. “Hij heeft onmiskenbaar
regeling zou overnemen. Het wetsvoorstel
heeft iedereen de ongekende problematiek
zijn nek voor onze sector uitgestoken”,
hiertoe ligt inmiddels bij de Tweede Kamer.
op dit punt nu scherp op het netvlies
zegt Buijs. “Daar zijn we enorm blij
De verwachting is dat de maatregel in
staan.”
mee. Nu is het zaak dat de voorgestelde
het eerste kwartaal van 2015 kan worden
wetgeving wordt aangenomen en zo
ingevoerd.
Dat aspect bleek ook van groot belang
spoedig mogelijk in werking treedt zodat
Maar de jarenlange ongelijkheid is de
in de discussie over de compensatie
terugdringing van alle kostenverhogende
Nederlandse basismetaal – in Europa
van indirecte CO2-kosten, eveneens een
maatregelen volgt.”
dé voorloper als het gaat om energie-
majeure kostenpost voor de energieintensieve industrie en opgelegd door de energieproducenten die de hen
De VNMI startte in 2010 de lobby om voor de leden kwijtschelding te
“We zijn echt
tarieven, zodat de scheve verhoudingen
zeer tevreden met de maatregelen die
4
gebruik van de mogelijkheid hun energie te compenseren voor die extra kosten. In
rechtgetrokken. Het werd een zaak van lange adem.
maakten verschillende landen – Duitsland, België, Frankrijk, Engeland – al snel
die waren ontstaan vergeleken met vooral de Duitse concurrentie zouden worden
opgelegde heffingen doorschuiven naar de afnemers. Binnen de Europese Unie
bewerkstelligen van de nettransport-
zijn aangekondigd”
Nederland gebeurde weinig tot niets.
4
Het duurde tot eind oktober dit jaar
betrokken partijen. Daarmee is een
voordat het kabinet besloot in te grijpen.
belangrijke doelstelling van de VNMI
Op 31 oktober maakte minister Henk
verankerd voor de middellange tot lange
Kamp bekend dat er voor dit doel met
termijn. Het is een van de zaken waarvoor
terugwerkende kracht vanaf 2013 jaarlijks
de brancheorganisatie de afgelopen jaren
78 miljoen euro beschikbaar komt. De
nadrukkelijk pleitte: consistent beleid en
regeling op basis waarvan de subsidie
zekerheid voor de langere termijn, zodat
wordt uitgekeerd wordt opengesteld
bedrijven kunnen en durven investeren in
na goedkeuring door de Europese
een toekomst in Nederland.
“Hiermee doet Nederland hetzelfde als Duitsland en enkele andere EU-landen”
Commissie, vermoedelijk per 1 januari 2014. “Hiermee doet Nederland hetzelfde
Dit laatste is cruciaal voor de verdere
nieuwe innovatieve ontwikkelingen in gang
als Duitsland en enkele andere EU-landen.
ontwikkeling van de Nederlandse
te zetten. Verder draagt de metallurgische
De omvang van deze compensatie is
kenniseconomie, zoals bleek uit een studie
industrie bij aan de oplossing van
gekoppeld aan de CO2-prijs en wordt
die Nyfer zomer vorig jaar publiceerde.
maatschappelijke vraagstukken op het
bepaald door productievolumes in
De basismetaal is goed voor 50.000 banen,
gebied van veiligheid, mobiliteit, energie en
afgelopen jaren”, aldus Kamp in een brief
4 miljard euro aan toegevoegde waarde,
duurzaam gebruik van grondstoffen. Ook
aan de Tweede Kamer.
6 miljard euro exportwaarde en is
is de sector toonaangevend op het gebied
daarnaast een essentiële leverancier voor
van recycling. Last but not least verkleint
andere industriële sectoren.
een ‘eigen’ basismetaal de afhankelijkheid
Verankeren
van producenten in verre,
De compensatiemaatregel is onderdeel
5
van het Energieakkoord, dat na de zomer
Nabijheid van de basismetaal is voor deze
soms instabiele regio’s
onder regie van SER-voorzitter Wiebe
afnemers van groot belang vanwege de
elders op de wereld.
Draijer werd gesloten tussen zo’n veertig
leveringszekerheid en de mogelijkheid
Nederlandse Metallurgische Industrie
5
NedZink mikt met succes op hoogwaardige toepassingen
Think zink! Terwijl de bouw de afgelopen jaren als sector kromp, nam het aandeel geprepatineerd zink in de bedrijfstak relatief toe. NedZink in het Brabantse BudelDorplein profiteert van de vraag naar het ‘cosmetische’ materiaal, dat het tot ver over de grens goed doet.
Grote plassen water op het bedrijfsterrein
dak- en gevelbekleding. En dat heeft het
verraden eind oktober de enorme
bedrijf geen windeieren gelegd.
regenbuien die over het gebied ten zuiden van Eindhoven zijn getrokken. Maar terwijl
Slim
noordelijker in het land de zwaarste storm
Het succes komt voort uit een combinatie
sinds 1990 over het land raast en een
van slimme marketing en autonome
miljoenenschade aanricht, blaast in Budel-
ontwikkelingen, zoals de opmars van
Dorplein onder een nagenoeg strakblauwe
duurzaamheid. Ten Have: “Zink is een
hemel slechts een stevige bries. Van een
natuurlijk materiaal, honderd procent
zware storm is in het diepe zuiden van het
recyclebaar en het doet het goed in
land niet veel te merken.
combinatie met de natuurlijke kleuren van steen en hout zoals die veel worden
In het kantoor van manager operations
toegepast. Zowel in samenstelling als in
Dino ten Have komt het gesprek over
uiterlijk haakt het in op de trends zoals
NedZink snel op gang. Het bedrijf, in
die er nu zijn. In uitstraling is het in sterke
1995 afgesplitst van naaste buur én
mate onderscheidend.”
leverancier Nyrstar, is de afgelopen jaren sterk veranderd. Produceerde het vroeger
Dat de materiaalprijzen zijn gedaald
met name functionele zinken producten
naar een acceptabel niveau, heeft
voor de bouw, zoals dakgoten en
geholpen de weg vrij te maken voor de
hemelwaterafvoeren, de laatste jaren heeft
meer esthetische toepassingen, erkent
NedZink met succes de omslag gemaakt
Ten Have. “In 2007 waren de prijzen
naar meer esthetische producten, zoals
torenhoog en zag je in de markt hoe zink aandeel verloor ten opzichte van kunststof toepassingen van hemelwaterafvoer. Nu is feitelijk sprake van een omgekeerde situatie. Door de hoge aardolieprijzen is kunststof relatief duurder geworden. Daarnaast komt zink beter uit de levenscyclusanalyses.” Esthetisch is de meerwaarde evident, meent hij. “Kunststof is als de plastic wieldop van een auto, een zinken regenpijp is als de lichtmetalen velg.” Think Zink! NedZink gooide in de marketing van zijn producten enkele jaren geleden het
Dino ten Have: “In het bedrijf hebben de productie-engineers
roer om. “THINK ZINK!” werd de payoff, waarmee het maakbedrijf actief
opdracht voortdurend te kijken naar
aan de weg timmert. “Het is een slogan
verbeteringen en meer efficiëntie.”
waarmee we hopen te bereiken dat zink als materiaal wordt meegewogen bij alles
6
6
wat in de bouw wordt bedacht”, zegt Ten
“Ik zeg altijd: er is hier één constante en
Kostenbesparing
Have. Volgens de manager operations
dat is verandering. Wij zagen zes jaar
Hooggekwalificeerde medewerkers zijn
probeert het bedrijf als marktleider in de
geleden geen directe noodzaak meer
ook noodzaak als het gaat om verdere
productie van gewalst titaanzink duurzame
de 24/7-productie te handhaven. Toen
innovatie en kostenbesparingen. Zo
en hoogwaardige toepassingen van zink te
was al duidelijk: als we in West-Europa
slaagde het bedrijf erin de traditionele
stimuleren.
concurrerend willen blijven, dan moeten
bufferoven tussen de voorraad- en de
we blijven nadenken over onze toekomst.”
gietoven uit het proces te snijden. Het
“Daarmee zijn we een koers ingeslagen die
En dat deed NedZink. Het besluit de
resultaat: een kostenbesparing van ruim
ons helpt meer waarde toe te voegen voor
5-ploegendienst te schrappen viel niet
50.000 euro per jaar op gasverbruik
de klant”, aldus Ten Have. “We hebben
zonder slag of stoot (“We zijn bij dat besluit
en onderhoud én veel meer flexibiliteit
daarvoor ook in de productontwikkeling
niet over één nacht ijs gegaan”), maar
in de productie. “Er komt bovendien
stappen gezet.” Met de ontwikkeling van
Ten Have kan zich niet voorstellen dat
aanmerkelijk minder fysieke arbeid bij
NedZink Nova en NedZink Noir bracht
onder de medewerkers vandaag de dag
kijken en het drossverlies hebben we
het bedrijf geprepatineerde halffabricaten
veel mensen rondlopen die er rouwig om
door deze en andere maatregelen met
op de markt, die zich bij uitstek lenen
zijn. “Wij zijn tot nu toe zonder gedwongen
80 procent gereduceerd”, zegt Ten Have.
voor hoogwaardige toepassingen in de
ontslagen door de crisis heen gekomen
“In het bedrijf hebben de productieengineers opdracht voortdurend te kijken
bouw. Ten Have: “Zink beschermt zichzelf
7
door te oxideren. Dat proces verloopt
NedZink produceert een basisvoorraad
naar verbeteringen en meer efficiëntie.
geleidelijk onder invloed van zon, regen,
in het laagseizoen tussen november
Dat leidde tot diverse aanpassingen
weer en wind. De zinksoorten Nova en
en maart. “Daarvan profiteren we in de
in de walsprocessen, het strekrichten
Noir ondergaan dat natuurlijke proces al
andere helft van het jaar, als we meer
en slitten, maar ook in de chemische
in onze fabriek, waardoor een gelijkmatig
verkopen dan we produceren’, aldus Ten
processen.”
oppervlak ontstaat, bij uitstek geschikt
Have. “Onderdeel van de flexibilisering
voor toepassingen in gevels of op daken.”
is de afspraak met onze medewerkers
Vooruitkijkend naar de toekomst is Ten
dat we, indien noodzakelijk, tijdelijk
Have optimistisch gestemd. Vooral de
Efficiënter
kunnen opschakelen van een 3- naar
succesvolle entree op nieuwe, verre
Ook de bedrijfsprocessen werden op
een 5-ploegensysteem. Zo kunnen we
markten schept hoge verwachtingen,
de strategie aangepast. NedZink ging
in korte tijd meer output realiseren als
vindt hij. “Tot nu toe zijn de resultaten
efficiënter en flexibeler produceren.
de marktvraag dat verlangt. De periode
spectaculair. Landen als Zuid-Korea,
Daardoor kon het bedrijf de
maart-november is nu tevens de tijd dat
China en ook Australië kennen zink
5-ploegendienst, die voor een aantal
wij onze mensen verder laten trainen
niet van oudsher als functioneel
bottleneck-processen was ingevoerd, als
en opleiden. Want dat is noodzaak,
product voor hemelwaterafvoer.
standaard afschaffen. Mede als gevolg
tegenwoordig. Het niveau van het werk
Ze komen ermee
daarvan heeft het bedrijf volgens Ten
stijgt en dat van de mensen moet mee. De
in aanraking als
Have slechts in de marge hoeven bijsturen
walser van nu is écht geen ‘old-school’
cosmetisch product en
om de klap van de crisis op te vangen.
lts’er meer.”
zijn zeer enthousiast.”
Nederlandse Metallurgische Industrie
7
Onderzoek naar hergebruik door collectieve inzameling
Focus op sloopschroot Het opzetten van een collectief inzamelsysteem voor hergebruik van fabrieksnieuw metaalschroot door de basismetaalindustrie is complex en weinig kansrijk, concludeert M3 Consultancy in onderzoek dat is uitgevoerd in opdracht van de VNMI. Maar ‘sloopschroot’ biedt mogelijk wél kansen.
“Het is jammer dat het niet kan. We waren hoopvol gestemd over
ter tafel tijdens de interviews die het adviesbureau met betrokken
het hergebruik van fabrieksnieuw schroot. Maar aan de andere
partijen in en buiten de branche hield. Van Moorsel: “Met name
kant is het goed dat er nu een helder verhaal ligt. ‘Nee’ is ook een
in de gesprekken met de lidbedrijven hebben we steeds verkend
antwoord. De gedachte om hiermee aan de slag te gaan leefde al
bij welke stroom zij synergievoordelen zagen als de branche
een hele tijd. Er is nu duidelijkheid. Wat we in gedachten hadden,
collectief als schrootafnemer zou optrekken. Sloopschroot kwam
kan niet. Tegelijkertijd weten we ook in welke richting we het
daarbij naar voren vanuit de gedachte dat bij grote sloopprojecten
eventueel wél moeten zoeken.”
omvangrijke multimetaalstromen vrijkomen. Als afnemer van het schroot zou de vereniging dan bijvoorbeeld als ‘one-stop-shop’
Aan het woord is directeur Frank Buijs van de VNMI. Aan de
voor de eigen leden kunnen fungeren.”
hand van de rapportage is inmiddels besloten in januari een bijeenkomst te houden om met alle betrokken ketenpartijen
Van Moorsel benadrukt dat M3
“Er is nu duidelijkheid.
te brainstormen over de aanknopingspunten die het
mogelijk kansrijk heeft opgetekend
Wat we in gedachten hadden,
onderzoek heeft opgeleverd. “Want wij kijken daar serieus naar. De
plaatsvinden door overheids- of semi-overheidsorganisaties
we in welke richting we het
onze branche zeer de moeite waard zijn. Maar wat de mogelijkheden
en niet heeft uitgewerkt. Verder onderzoek zou volgens hem kunnen
kan niet. Tegelijkertijd weten
mogelijkheden die worden geopperd over sloopschroot kunnen voor
Consultancy de variant alleen als
als Rijkswaterstaat of Prorail te bevragen hoe die hun
eventueel wél moeten zoeken”
ook zijn: we willen ze samen met
‘sloopprojecten’ via aanbestedingen in de markt wegzetten. “Op dat
de markt verkennen. Daarom nodigen we bijvoorbeeld ook de
punt liggen er natuurlijk nog wel wat vragen”, aldus Van Moorsel.
metaalschrootbedrijven uit.”
“Maar wat wél vaststaat is dat bij die grote projecten op één punt allerlei metaalsoorten beschikbaar komen. Als individueel bedrijf
Volgens Buijs staan de komende jaren voldoende interessante
kun je dit beperkt oppakken, als collectief kan dit waarschijnlijk
projecten op stapel, zoals de grootschalige vervanging van
beter.”
hoogspanningsmasten door ondergrondse leidingsystemen. “Het is in elk geval de moeite waard om met elkaar van gedachten te
Contra
wisselen over de vraag of we hiermee aan de slag moeten en zo ja
Die slotsom is nagenoeg contra aan de uitkomst van het
op welke manier we dat dan kunnen doen.”
onderzoek naar hergebruik van fabrieksnieuw metaalschroot. M3 Consultancy sprak met een kleine tien VNMI-leden en met nog
8
Synergievoordelen
eens zo’n twintig zogenoemde ‘ontdoeners’: klanten of afnemers
Het zogenoemde ‘end-of-life’ schroot (sloopschroot) kwam
van klanten. In die gesprekken ontstond langzaam het beeld dat
volgens Arjan van Moorsel van M3 Consultancy als mogelijkheid
een collectief inzamelsysteem voor fabrieksnieuw metaalschroot
8
“Ingrepen op korte termijn moeten worden vermeden om op termijn een nieuw, robuust systeem te kunnen neerzetten”
nauwelijks kans van slagen heeft. Die markt is feitelijk ‘gezet’, zo
Complex
bleek gaandeweg.
Uit de uitkomsten van het onderzoek blijkt ook dat het
“We hebben drie dingen geconstateerd”, aldus Van Moorsel.
inrichten van een ‘collectieve systematiek’ om een groter
“Om te beginnen hebben veel VNMI-leden dit op individuele
aandeel fabrieksnieuw metaalschroot in Nederland te houden
basis al ingeregeld. Waar ze kunnen halen ze het schroot weg bij
buitengewoon complex is in te richten. Via de schrootverwerkende
klanten of bij afnemers van hun klanten. Ten tweede is sprake
industrie verdwijnt nu tussen de 50 en 70 procent naar opkopers
van een enorm verschil in volumes en grootheden: bij het ene lid
over de grens. “Wil je daar de hand in hebben, dan moet je je als
gaat het om meer dan een miljoen ton staal, bij het andere om
collectief in dat deel van de keten begeven”, aldus Van Moorsel.
enkele duizenden tonnen messing of koper. Daarbij zijn niet alle
“Maar dan praat je over iets heel anders dan het verwerken van
schrootstromen voor alle leden geschikt. Ten derde vervult de
primair materiaal. Een andere business in een andere wereld,
schrootverwerkende industrie een zeer belangrijke rol, met name
voor een groot aantal leden ver weg van de eigen kernactiviteiten.”
door het fijnmazige distributienetwerk waarover ze beschikt en de handelsrisico’s die deze bedrijfstak met de in- en verkoop van
Naast de duidelijkheid die is ontstaan is volgens hem de
schroot neemt.”
constatering dat de leden van de VNMI op individueel niveau al doen wat ze kunnen en moeten doen een van de belangrijkste
9
Een niet onbelangrijk element daarbij is dat de ontdoeners zich
bevindingen in het onderzoek. “De bedrijven doen hun
door de schrootindustrie in belangrijke mate laten ontzorgen.
huiswerk in dit verband echt goed. Er is geen onontdekt
“Vaak werken ze samen met bedrijven die de totale afvalstroom
potentieel. Ze zijn allemaal actief. Maar de een bevindt zich
voor hun rekening nemen”, zegt Van Moorsel. “Er worden
in een gemakkelijkere positie dan de ander. Geïntegreerde
bakken op het terrein geplaatst en de bedrijven hebben nergens
bedrijven hebben de keten al gesloten en kunnen het schroot
meer omkijken naar. In veel gevallen is sprake van jarenlange
relatief gemakkelijk terughalen. Want de mate waarin je
samenwerkingsverbanden en kenmerkt de onderlinge relatie
product in de markt versnippert, speelt natuurlijk ook een
zich door een grote mate van loyaliteit. De meeste ontdoeners zijn
rol. Ben je alleen een smelter, dan heb je het in dat verband
ook niet bereid om over te stappen. Ze zouden er op een andere
lastiger. Dan moet je de vrije markt op. In die
manier misschien iets meer aan kunnen overhouden, maar
zin kan een sterk collectief dat zich mengt
hoeven simpelweg niet het onderste uit de kan. Ze zijn tevreden
in aanbestedingen voor grote sloopprojecten
met de manier waarop het nu is geregeld.”
natuurlijk écht een win-win geven.”
Nederlandse Metallurgische Industrie
9
VNMI-discussiebijeenkomst tijdens algemene ledenvergadering
Het moet anders in Europa Nederland kan bij het energiebeleid een
voorbeeld nemen aan de Engelse aanpak. Dat zei Tweede Kamerlid René Leegte begin november tijdens de algemene ledenvergadering van de VNMI bij Aldel in Delfzijl. “Het enige logische uitgangspunt voor goed klimaatbeleid is sturen op CO2-reductie. Dan komen de beste opties bovendrijven.” Leegte deed zijn uitlatingen tijdens
Volgens de VVD’er heeft de politiek
dat ook, maar tot dusverre schitteren
het debat dat de VNMI hield over
vastgelegde vergroening bij onze
de landen binnen de unie vooral door
de toekomst van de metallurgische
oosterburen al 100 miljard euro gekost en
de verscheidenheid in hun beleid,
industrie in Nederland en Europa. Oog
zijn de energiekosten per saldo gestegen:
aldus de VVD’er. “Het komt niet van
in oog met circa dertig ondernemers
de huishoudens betalen weliswaar
de grond en dat komt door politieke
en vertegenwoordigers van lokale en
minder voor de kale stroom, maar door de
egotripperij. Politici vinden het nu
regionale overheden benadrukte de
subsidie die dat regelt valt de uiteindelijke
eenmaal onverteerbaar als subsidie naar
parlementariër hoe de Britten in zijn ogen
energierekening van het nieuwe beleid
het buitenland verdwijnt.” Klap op de
de enige juiste route hebben gekozen.
duurder uit. “De CO2-uitstoot daar neemt
vuurpijl vindt hij dat in de nabije toekomst
“Met onze 20-20-20-strategie schrijven wij
ook toe, want de kerncentrales gaan
iets ten noorden van Schiermonnikoog
de middelen voor waarmee die reductie
dicht.”
zowel een Nederlands als een Duits windmolenpark verrijzen. “Dan zou je
vorm moet krijgen. Dat pakt veel duurder uit.”
Leegte vindt dat Europa met betrekking
denken: trek één stroomkabel naar het
Leegte wees naar Duitsland, “waar je
tot het energiebeleid meer moet
vastland. Maar dat blijkt onbespreekbaar.
het na de Wende volledig ziet misgaan”.
samenwerken. ‘Brussel’ zelf propageert
Iedereen zegt: samenwerken prima. En iedereen denkt erbij: maar wel op onze manier.”
‘Pressure cooker’ zet veel in gang
Fitness check Meer Europese eenheid in doen en denken is óók nodig om de industrie
De “pressure cooker” Aldel heeft veel in gang gezet, stelde VNMI-voorzitter Wim
levend, overeind én op het Europese
Hamers tijdens de algemene ledenvergadering. Door de acute crisis waarin het
continent te houden, aldus Leegte. Op
bedrijf belandde werd het bedrijf in Delfzijl van de ene op de andere dag onderwerp
dit punt vond hij directeur Gerd Götz van
van debat in de Tweede Kamer. “Het heeft geleid tot het besef in Den Haag dat het
de Europese Aluminium Associatie aan
anders moet en kan.”
zijn zijde. Götz was op het moment van
De VNMI-voorzitter noemde 2014 een “giga belangrijk jaar” voor de basismetaal.
de VNMI-ledenvergadering in afwachting
“Er zijn komend jaar twee Europese toppen: een over de concurrentiepositie van
van een eerste bijeenkomst met de
de Europese industrie en een over energie en klimaat. Betere gelegenheden voor
Eurocommissaris Antonio Tajani over de
ons om de vraagstukken waarmee wij kampen onder de aandacht te brengen, zijn
resultaten van de “fitness check” die in
er niet. Europa moet meer op eigen benen staan om minder afhankelijk te zijn van
opdracht van de Europese Commissie is
import. Die boodschap gaan wij over het voetlicht brengen.”
uitgevoerd naar de stand van zaken in de Europese aluminiumindustrie.
10
10
“Extreem belangrijk”, noemde Götz de
“Het alternatief is een scenario dat te
resultaten van het onderzoek. “Het is voor
belachelijk is voor woorden. Dat is het
de eerste keer dat op Europese schaal
importeren van ongelimiteerd CO2-
een integraal onderzoek is gedaan naar
aluminium uit andere werelddelen.
de volledige impact van alle regelgeving
Maar vergis je niet: daar stevenen we
op het gebied van energie en milieu in
rechtstreeks op af als de politiek niet
Europa. Het is bovendien een volledig
ingrijpt.”
“Iedereen zegt: samenwerken prima. En iedereen denkt erbij: maar wel op onze manier”
onafhankelijk onderzoek geweest.” De uitkomsten op hoofdlijnen die begin
Noodmaatregel
november al bekend waren, wezen op twee
De discussiebijeenkomst tijdens de
energiemarkt niet functioneert. “Onze
zaken die weliswaar breed bekend zijn,
VNMI-ledenvergadering bevatte voor
aandeelhouder is bereid 30 miljoen euro te
maar nu ook kunnen worden onderkend,
Aldel-directeur Karsten Pronk tal van
investeren in een hoogspanningskabel die
aldus Götz: “De aluminiumsector is voor
herkenningselementen. Zijn bedrijf, dat
ons rechtstreeks koppelt aan het Duitse
de waardeketen van de Europese industrie
begin oktober door een noodmaatregel van
net. Maar dan moeten we al tijdens de
cruciaal en de administratieve lasten
de directe ondergang werd gered, is een
bouwperiode worden vrijgesteld van de
eten in Europa alle marges op. Er is werk
van de ondernemingen die keihard lijdt
extra heffingen op de Nederlandse grens.
aan de winkel voor de politiek; de prijs
onder het ongelijke speelveld in Europa.
De wet voorziet daar echter niet in, dus er
voor aluminium is wereldwijd hetzelfde.
“In Duitsland kost elektriciteit 40 euro per
wordt nu druk aan die materie gesleuteld.”
Bedrijven kunnen op dat punt het verschil
megawattuur, in Nederland 50 euro. Er zit
niet maken.”
een tientje tussen en dat is een kwart van
Pronk: “Het enige waarvoor ik pleit is
Volgens de directeur van de Europese
de prijs. Wij zitten op tien minuten van de
vrije markttoegang. Het is van de gekke
Aluminium Associatie kan Brussel niet om
Duitse grens en betalen 80 miljoen euro
dat dit nog niet voor elkaar is. Als we
de uitkomsten van het onderzoek heen.
aan energiekosten per jaar. Zouden we net
met z’n allen goedkoop gaan tanken in
“Aluminium is een deel van de oplossing
over de grens zitten, dan is dat 20 miljoen
Duitsland staat er heus niemand aan
voor de Europese CO2-problematiek.
minder.”
de grens klaar om een extra heffing op te leggen. Dat zou met elektriciteit
Auto’s, treinen, vliegtuigen: elke kilo winst
11
precies zo moeten zijn. Waarom
betekent minder emissie.” Als Europa
Om die ongelijkheid weg te werken wil
ook in de toekomst over een ‘eigen’
Aldel de elektriciteit in de nabije toekomst
Duitsland goedkoper is
aluminiumindustrie wil beschikken,
direct uit Duitsland halen. Het is, aldus
dan Nederland, is niet
dan zijn aanpassingen in het beleid
Pronk, “een maffe oplossing voor een maf
relevant. Iedereen hoort
onontkoombaar, verkondigt hij stellig:
probleem”. Maar het moet nu de Europese
vrije toegang te hebben.”
Nederlandse Metallurgische Industrie
11
Staatagenda Tata Steel moet concurrentiekracht industrie vergroten
Stalen toekomst Met een ‘eigen’ Staalagenda heeft VNMIlidbedrijf Tata Steel in navolging van een in juni gepresenteerd Europees actieplan de contouren geschetst voor een gezonde toekomst van de staalindustrie in Nederland.
Directievoorzitter Theo Henrar van Tata
productie, werkgelegenheid: het hangt
Steel Nederland gaat er halverwege het
allemaal van de maakindustrie af. En dat
gesprek nog maar eens goed voor zitten.
is eigenlijk té lang onvoldoende onderkend
Nee. De Staalagenda, die in juni door hem
geweest in Den Haag. Kamp belichaamt
is gepresenteerd aan minister Kamp, is
de andere wind die er vandaag de dag
níet de oplossing voor alle problemen en
waait.”
vraagstukken, benadrukt hij. Maar het visiedocument kan wél helpen een eerlijk
Eensgezind
speelveld te creëren. “En daarmee zetten
De directievoorzitter van de Nederlandse
we al een flinke stap. De verhoudingen
tak van het Tata Steel-concern denkt bij
zijn volstrekt scheefgegroeid. Hier in
de bewindsman de juiste snaar te hebben
IJmuiden staat een van de meest energie-
geraakt als het gaat om de essentie
efficiënte staalbedrijven ter wereld. En wij
van de Staalagenda: vergroting van de
behoren tot de benchmark waar het gaat
concurrentiekracht door het speelveld
om staal maken met zo weinig mogelijk
gelijk te trekken. Mondiaal is dat nog
CO2-uitstoot. Maar de harde realiteit is
ver te zoeken en met name de Europese
dat we ondanks die bewezen status CO2-
producenten komen daardoor in de knel,
rechten tekort komen. Het is niet meer uit
zegt hij. “Een land als bijvoorbeeld Brazilië
te leggen.”
heeft geen ETS-systeem en kent geen CO2-uitstootbeperkende regelingen.
De directievoorzitter van Tata Steel
Producenten kunnen er naar hartenlust
Nederland is positief gestemd over de
staal maken en het materiaal zonder
inspanningen van de bewindsman, die bij
problemen naar Europa exporteren. En als
voortduring benadrukt hoe cruciaal de
we niet uitkijken importeren we CO2 en
maakindustrie - de staalsector inbegrepen
exporteren we banen.”
– voor de BV Nederland is. Henrar: “Innovatie, duurzaamheid, hoogwaardige
Het huidige emissiehandelsysteem
“We zijn in essentie
De staalmarkt in een notendop De mondiale productie van de staalindustrie is de afgelopen dertig jaar bijna
een van de sterkste economieën, maar beleidsmatig gezien
verdrievoudigd. In de jaren tachtig werd op jaarbasis wereldwijd 500 miljoen ton staal geproduceerd. Anno 2013 is dat 1,4 miljard ton. Voor komend jaar wordt
is dit continent een
bovendien een groei van ruim 3,3 procent in de vraag naar staal voorzien. Europa tekende in de jaren tachtig voor 25 procent van de wereldwijde staalproductie, een
lappendeken”
aandeel dat is geslonken tot 11 procent. China, destijds goed voor 6 procent van de staalconsumptie, slurpt inmiddels de helft van de wereldwijde productie op. Ook andere opkomende economieën kenmerken zich door een sterk groeiende vraag.
12
12
“Hier in Velsen Noord staat een van de meest energie-efficiënte staalbedrijven ter wereld. Theo Henrar (r) overhandigt de Staalagenda aan minister Kamp van Economische Zaken.
Maar de harde realiteit juist buitengewoon kansrijk is. “De
industrieën wordt dezelfde aanpak
Nederlandse staalindustrie is sterk
gehanteerd. Dit en andere knelpunten -
innovatief, met een hoog technologisch
inclusief de “weeffouten” in het huidige
gehalte en een hoge mate van
ETS-systeem - zijn volgens Henrar
energie-efficiëntie. De producten zijn
inmiddels breed onderkend. Zo moet
zeer hoogwaardig. In onder meer de
het staalbedrijf in IJmuiden, ondanks
automotive-industrie en de bouw is dat
dat het tot de wereldtop behoort met de
ook breed onderkend. Weliswaar is op
anders gaan andere grootmachten zoals
minste CO2-uitstoot per geproduceerd
de wereldmarkt sprake van toenemende
China en Brazilië er met de buit vandoor.”
ton staal, emissierechten bijkopen.
concurrentie en drukt de crisis de
Concurrenten buiten Europa hoeven dit
resultaten, maar juist als innovatieve
Belemmeringen
niet te doen. Het gebrek aan een gelijk
bedrijfstak hebben we een voorsprong
De situatie in Europa is een immens
speelveld manifesteert zich ook op
opgebouwd die we niet uit handen mogen
punt van aandacht, zegt Henrar. “Als
andere dossiers en ook binnen de EU
geven.”
afzetmarkt is het ‘thuiscontinent’ nog
bewezen status CO2rechten tekort komen”
steeds het belangrijkste, maar de
zelf: landen hanteren afwijkende regels,
13
is dat we ondanks die
is niet-gedifferentieerd: voor alle
met als gevolg dat zich grote onderlinge
De huidige prominente positie is mede
groei van de staalvraag manifesteert
verschillen manifesteren. Een voorbeeld
gecreëerd doordat de Nederlandse
zich momenteel voornamelijk buiten
is Duitsland, aldus Henrar, dat de eigen
staalindustrie steeds efficiënter is gaan
Europa. Als het dan gaat om de ETS-
industrie een stevige korting verleent
opereren. Tata Steel in IJmuiden is er
regelgeving, het energievraagstuk en
voor de elektriciteitstransportkosten.
in geslaagd per ton geproduceerd staal
de handelsbelemmeringen, dan is het
“Bij leveringen aan Duitsland beginnen
een energiereductie van 30 procent te
zaak dat Europa zich realiseert dat de
wij daardoor al met een achterstand van
realiseren ten opzichte van 1990. Ook
eigen industrie alleen kansrijk is vanuit
9 euro per ton staal.” Het is een “grote
zijn technologisch gigantische sprongen
een concurrerende positie. “Het is gek
zorg”, benadrukt hij. “Maar Kamp wil het
voorwaarts gemaakt. Zo zouden met de
als producenten uit andere werelddelen
verschil kleiner maken en voegt de daad
hoeveelheid staal in de Eiffeltoren vandaag
wel gemakkelijk toegang krijgen tot de
bij het woord. Eindelijk wordt de belofte
de dag drie exemplaren van het Parijse
Europese markt, maar andersom allerlei
van zijn voorganger ingelost door ook de
monument kunnen worden gerealiseerd.
belemmeringen worden opgeworpen.” Als
Nederlandse energie intensieve industrie
Aan kennis, kunde en output ligt het
voorbeeld wijst hij op de situatie die eerder
een korting te verlenen.”
niet, aldus Henrar, “Maar Europa moet
dit jaar ontstond bij de import van Chinese
wél wakker worden geschud”, zegt hij.
zonnepanelen, die werden verkocht onder
Kansrijk
“We zijn in essentie een van de sterkste
kostprijs. “Dat is iets wat gewoon niet
In Nederland heeft de sector last van
economieën, maar beleidsmatig gezien is
kan”, aldus Henrar.
het ongelijke speelveld, terwijl deze
dit continent een lappendeken. Er moet
industrietak volgens Henrar in de kern
eenvormig economisch beleid komen,
Nederlandse Metallurgische Industrie
Lees verder op pagina 14
13
Vervolg van pagina 13 ‘Brussel’ lijkt de signalen vanuit de
euro subsidie, de rest komt van de ULCOS-
industrie inmiddels te hebben begrepen.
partners en de Europese Commissie.
Namens de Europese Commissie lanceerde Eurocommissaris Tajani
De HIsarna proefinstallatie maakt het
van Industrie en Ondernemerschap in
mogelijk vloeibaar ijzer te maken van
juni een actieplan om de staalsector te
onvoorbewerkte grondstoffen. Indien
versterken, een beweging waar Tata Steel
deze technologie succesvol kan worden
vervolgens op is ingesprongen met de
ontwikkeld en over tien tot twintig jaar
‘eigen’ Staalagenda op nationale schaal.
commercieel levensvatbaar is, vervallen
De staalreus maakt daarin onderscheid
de energie-intensieve, voorbereidende
tussen de vraagstukken die er zijn op de
processen (het ‘verkooksen’ van kolen en
korte en lange termijn. Op korte termijn
agglomereren van ijzererts). De huidige
domineren vijf thema’s: wegnemen
technologie kan dan worden uitgefaseerd.
van het ongelijke speelveld, behoud en
HIsarna kan de energiebehoefte van de
versnelling van innovatie in staalproductie,
staalindustrie naar verwachting met 20
het wegnemen van belemmeringen
procent terugbrengen en geldt als een van
in internationaal handelsverkeer, het
de belangrijkste ijzers die de sector voor
stimuleren van de staalvraag (in binnen-
de verre toekomst in het vuur heeft.
is een aanjager van
Juist met het oog daarop hoopt Henrar dat de Staalagenda van Tata Steel
en werkgelegenheid”
Op de lange termijn spelen in de
op de belangrijke punten bijdraagt
ogen van Tata Steel twee thema’s
aan bewustwording en noodzakelijke
een doorslaggevende rol: ten eerste
beleidsvorming. “Je zult mij niet horen
aankomende tekort aan jonge technici.
moeten het klimaatbeleid en het SER-
zeggen dat het nu vijf voor twaalf is.
“Wij hebben steeds op die noodzaak
energieakkoord het concurrentievermogen
Maar dat kan het wel worden als er niets
gewezen, zijn zelf ook altijd actief
van de Nederlandse staalsector vergroten.
gebeurt. Ik ben ook blij dat er politiek
geweest in de richting van scholen
Daarnaast pleit Tata Steel voor het inzetten
gezien urgentiegevoel ontstaat. Een
om belangstelling te kweken voor het
van zogenoemde revolverende fondsen
gezonde maakindustrie is van groot
werken bij ons bedrijf en in de sector.
of ETS-opbrengsten voor de toekomstige
belang voor de gehele Nederlandse
De belangstelling voor onze eigen
financiering van het baanbrekende
economie. De maakindustrie is een
bedrijfsschool is nog altijd groot. Wij
HIsarna-project.
aanjager van innovatie, duurzaamheid
selecteren streng aan de poort en
en werkgelegenheid. Bovendien is de
kunnen ons dat gezien de animo ook
Revolutionair
toegevoegde waarde hoog. Het CBS heeft
veroorloven. Maar ook wij krijgen bij die
HIsarna staat voor een revolutionaire
uitgerekend dat per euro in Nederland
teruglopende belangstelling voor techniek
ontwikkeling, die de CO2-uitstoot
geproduceerd en uitgevoerde goederen
in zijn algemeenheid een keer te maken
ten opzichte van de traditionele
als staal 54 cent wordt verdiend. Bij
met terugval. Stimulans van technische
hoogoventechnologie mogelijk met
wederuitvoer van goederen is dat niet
opleidingen is van groot belang en moet
20 procent kan terugbrengen. De
meer dan 8 cent.”
voorrang krijgen, over de volle breedte. In
HIsarna proefinstallatie kost 20
14
“De maakindustrie
innovatie, duurzaamheid
en buitenland) en versterking van het technisch onderwijs.
Theo Henrar
die zin vind ik het ook onbegrijpelijk dat
miljoen euro en is een initiatief van
Noodzaak
bijvoorbeeld de TU Delft plannen heeft
ULCOS (Ultra Low CO2 Steelmaking),
Die realiteit moet op de juiste waarde
voor een numerus fixus voor de studie
een consortium van Europese
worden geschat, vindt Henrar. Hij is
werktuigbouwkunde. Dat druist écht in
staalbedrijven, installatieleveranciers en
in dat verband ook verheugd over het
tegen de maatschappelijke
onderzoeksinstituten. ‘Proeflocatie’ is de
Techniekpact, dat een van de grootste
en economische noodzaak
vestiging van Tata Steel in Velsen Noord.
bedreigingen voor de technologische
van de toekomst.”
De Nederlandse overheid gaf vijf miljoen
industrie een halt moet toeroepen: het
14
Nieuws
Column
WSA verwacht lichte groei staalvraag
Stop de tolheffing op interconnectoren!
Staalassociatie World Steel Association (WSA)
Opnieuw wordt Nederland verrast door een Duits politiek besluit
verwacht dat de vraag naar staal dit jaar wereldwijd
dat vooral consumenten uit andere Europese landen geld gaat
met 3,1 procent stijgt en in 2014 verder toeneemt
kosten: tolheffing op de Duitse snelwegen! De verantwoordelijke
naar 3,3 procent. In 2012 groeide de wereldwijde
Nederlandse Minister protesteert: tolheffingen passen toch niet in
vraag naar staal met 2 procent.
het Europa met vrij verkeer van goederen en diensten? Ondertussen wordt al jarenlang een systeem van tolheffing
De organisatie zegt dat sprake is van stabilisatie
gehandhaafd op de interconnectoren, de elektriciteitsverbindingen
in de risico’s voor de vraag naar staal, voor de
tussen Nederland en omringende landen. Hierdoor dragen deze
crisis in de eurozone en voor een snelle krimp van
buitenlandverbindingen op geen enkele wijze bij aan de integratie van
de Chinese economie. De WSA verwacht dat de
de Europese energiemarkt: internationale prijsverschillen worden
wereldwijde economische groei aanhoudt, hoewel in
namelijk gecompenseerd door een gelijkwaardige tolheffing op de
grote economieën als Brazilië een achterblijvende
grens. Zo kunnen inefficiënties in de energiemarkt blijven bestaan en
vraag naar staal is. Met een verwachte groei van
worden afgewenteld op de consument.
6 procent dit jaar – een verdubbeling ten opzichte
In de debatten over deze kwestie gaat het meer over de oorzaak
van 2012 - is China een uitzondering. Door het
van de prijsverschillen dan over de oplossing. Het zou door Duitse
uitblijven van grote investeringen als gevolg van
subsidies komen of door een tekort aan interconnectoren. Ik denk
overheidsbeperkingen is de kans overigens groot
dat dit grotendeels onzin is: de interconnectortarieven zijn het
dat de vraag naar staal in China in 2014 weer
afgelopen jaar niet plotseling lager geworden, de Duitse subsidies
terugvalt, zo stelt de WSA. De organisatie verwacht
ook niet hoger. Desondanks zijn de prijsverschillen tussen Duitsland
een groei van de Chinese vraag met 3 procent in
en Nederland in het afgelopen jaar extreem gestegen.
2014.
It’s the market, stupid! , zou ik willen zeggen, vrij naar ex-president Clinton. Het ontstaan en de oplossing van het structurele non-
IEA: Europese industrie verliezer
level playing field wat betreft energiebeleid ligt in de markt, niet
‘Energiewedloop’
in de techniek. Als morgen de Europese energiemarkten worden samengevoegd tot één markt met één prijs is de integratie
De zware industrie in Europa dreigt de grote
een feit, hier hoeft geen meter kabel voor uitgerold te worden.
verliezer te worden van de ‘Energiewedloop’, die
In een dergelijke markt worden vanzelf de meest efficiënte
woedt als gevolg van voortdurend dalende energie-
energiecentrales ingezet. Dit is beter voor de kosten én voor het
en grondstofprijzen in de Verenigde Staten.
milieu. In een dergelijke markt concurreert ook de industrie op efficiëntie en productiviteit, opnieuw goed voor de echte kosten
Dat blijkt uit de in november verschenen World
en het milieu. De échte bottlenecks in het netwerk zullen in deze
Energy Outlook, de terugkerende analyse van het
situatie duidelijk worden en de basis vormen voor een efficiënt
Internationaal Energie Agentschap over mondiale
investeringsprogramma en lagere netwerkkosten.
productie en consumptie van energie. Het IEA vreest
Vandaar mijn pleidooi, in het belang van de Nederlandse industrie,
dat alle energie-intensief geproduceerde goederen
economie en consumenten: stop de tolheffing op snelwegen en
gevaar lopen. Zo voorspelt het agentschap dat
interconnectoren! Zoals we geen trek hebben in tolheffing op
de Europese Unie tot een derde van haar totale
snelwegen voor Nederlandse burgers, willen we af van die andere
exportmarktaandeel kan kwijtraken. Hoofdoorzaken
vorm van tolheffing die een eerlijke werking van de Europese
hiervoor zijn de hoge kosten voor gas, kolen en
energiemarkt compleet frustreert. Gun ook de Nederlandse
elektriciteit. De organisatie vindt dat de industrie
consument het recht op vrij verkeer van goederen en diensten! En
in Europa moet focussen op het verhogen van de
vooral: gun de Nederlandse (metaal)industrie een kans op eerlijke
energie-efficiëntie van de installaties om het tij te
concurrentie!
keren. Daarnaast zou de eigen gasproductie moeten worden verhoogd met schaliegas. Subsidie op
Karsten Pronk. directeur Aldel, Delfzijl
energie moet worden beperkt.
15
Nederlandse Metallurgische Industrie
15
Nieuws
Agenda
Frankrijk blaast mijnen nieuw leven in
9 januari netwerkbijeenkomst
Frankrijk wil de mijnbouw nieuw leven inblazen. Onlangs heeft
Health & Safety bij FNsteel
Alblasserdam
minister Arnaud Montebourg van Industriële Vernieuwing een ontginningsvergunning voor drie jaar afgegeven voor het
6 februari
verkennen van de mogelijkheden in twee Normandische regio’s.
Bestuursvergadering Zoetermeer
Leveringszekerheid staat voorop in de Franse ambitie. De
20 maart
afgegeven vergunning was de eerste in dertig jaar en is verleend
Themabijeenkomst ‘Innovatie in onderhoud
aan Cominor, dat de zoektocht is gestart naar waardevolle
en industriële reiniging
locatie n.t.b.
aardmaterialen als goud, zilver, koper, antimoon, zink, wolfraam en verwante grondstoffen. Het zoekgebied heeft een oppervlakte
3 april
van 200 vierkante kilometer.
Bestuursvergadering Zoetermeer
Zorg
7 t/m 11 april
Uit een afgelopen zomer verschenen strategische nota van de
Hannover Messe
Franse overheid is gebleken dat de zorg over de afhankelijkheid
(Nederland Partnerland)
Hannover
voor de levering van ‘kritische materialen’ zoals antimoon, kobalt, lithium en zeldzame aardmetalen in Frankrijk hand over
9 mei
hand toeneemt. De materialen zijn onmisbaar in de hightech,
Ledenvergadering
locatie n.t.b.
automotive en aerospace; industriële sectoren waar het land 5 juni (of: 6 juni)
economisch gezien zwaar op leunt.
Bestuursvergadering Maatschappelijk is het besluit om vooronderzoek te doen naar de
locatie n.t.b.
(evt combi met informele ledenmiddag)
ontginningsmogelijkheid van nieuwe mijnen met scherpe kritiek ontvangen. In de betrokken regio’s lopen inwoners te hoop tegen
11 september
de nieuwe beleidskoers.
Bestuursvergadering Zoetermeer
Banen
7 november
Zij worden gesteund door de milieubeweging, die stelt dat de prijs
Ledenvergadering,
van sociale en milieueffecten straks vele malen hoger dreigt te
Tata Steel Nederland Tubes
Oosterhout
worden dan de opbrengsten. Montebourg heeft steeds gewezen op de banen die door nieuwe mijnbouw kunnen ontstaan. Om
4 december
de lokale oppositie te temperen heeft hij inmiddels maatregelen
Bestuursvergadering Zoetermeer
aangekondigd om verantwoorde mijnbouw in te voeren.
VNMI De Vereniging Nederlandse Metallurgische Industrie (VNMI) is de brancheorganisatie van Nederlandse producenten van ruwe metalen en metaallegeringen en halffabrikaten daarvan. Bij de VNMI zijn die bedrijven aangesloten die zich bezighouden met de productie van en/of eerste verwerking van ‘metalen in primaire vorm’. Postbus 190, 2700 AD Zoetermeer | T +31-(0)79 3531289 | F +31-(0)79 3531365 | E
[email protected] | www.vnmi.nl Tekst: Bak & Bakker c.s. Journalisten | Vormgeving: E* D.SIGN | Druk: BDUprint