Ruimtelijke
Afdeling
Ordening
en Economische
Zaken
Bouw- en Woningtoezicht
Bezoekadres
Gedempte Zuiderdiep 98 Postadres
Postbus 7081 9701 JB Groningen
Aan de bewoner(s) van dit woongebouw
__
I
Datum Informatie Onderwerp
Bijlage(n)
1
E. Zaagman Tel. (050) 367 81 95 Veiligheid gecombineerde ventilatiekanalen.
Kenmerk
R012.3390867
Fax (050)
Geachte mevrouw, heer,
1----------.
Veel woongebouwen die zijn gebouwd tussen ongeveer 1970 en 1995 hebben een gecombineerd ventilatiesysteem. Dat zorgt voor de normale woningventilatie en voert ook de verbrandingsgassen af van de CV -ketel. U ontvangt deze brief als bewoner van een woongebouw waar zo'n gecombineerd systeem mogelijk aanwezig is. Na verloop van een aantal jaren kan het namelijk nodig zijn extra aandacht te besteden aan de veiligheid van dat gecombineerd ventilatiesysteem. Met deze brief WIL en wiJliliierover ormeren en uit eggen wat u het beste kunt doen. Hoe zit dit precies? Op verschillende plaatsen in het land zijn er problemen geweest met deze gecombineerde ventilatiesystemen. Gelukkig niet van ernstige aard. Maar het ministerie van Infrastructuur en Milieu wil toch aandacht voor mogelijk onveilige situaties. Het ministerie heeft een 'inspectiesignaal' geschreven met uitleg. Die tekst vindt u bij deze brief. Het gaat om afvoersystemen met een centrale afzuigventilator op het dak. Die systemen zitten in appartementsgebouwen tot zeven bouwlagen, gebouwd tussen ca. 1970 en 1995. Volgens onze informatie maakt uw woning deel uit van een dergelijk gebouw. Wij kunnen niet met zekerheid nagaan of uw woongebouw ook dit ventilatiesysteem heeft. Het is verstandig als u dit laat controleren (zie verderop in deze brief). Wat betekent dit voor u? Wat kan er gebeuren als er in uw gebouw een dergelijk type ventilatiesysteem is toegepast? Als de ventilatiekanalen inderdaad verroest zijn, én de afzuiginstallatie raakt defect, dan kan het gebeuren dat er afvoergassen van de CV in uw woning terecht komen. Daarom is het verstandig om uw ventilatiesysteem op korte termijn te laten controleren en, als dat nodig is, maatregelen te treffen. Wat moet u doen? Waarschijnlijk hoort u met uw woning bij een Vereniging van Eigenaren (VvE). Het is verstandig contact op te nemen met uw VvE om met alle woningen gezamenlijk actie te ondernemen. Wij adviseren u een erkende onderhoudsinstallateur het ventilatiesysteem laten inspecteren, het liefst gezamenlijk als VvE. Wie verantwoordelijk is voor het
RO.15.015.E.Ol
In uw antwoord graag datum en kenmerk vermelden
te
Volgvel
1
onderhoud van de CV-ketel en het ventilatiesysteem, dat kan per VvE verschillend zijn. Juist daarom is het verstandig om dit in overleg met uw VvE aan te pakken. Mocht de VvE niet verantwoordelijk zijn voor het ventilatiesysteem, dan kunt u zelf een inspectie laten doen in uw eigen woning. Een goede onderhoudsinstallateur (kijk hiervoor bijvoorbeeld op de website van brancheorganisatie Uneto- VNI) kan de staat van onderhoud van het kanaal beoordelen bij de aansluiting van de CV-ketel op het afvoerkanaal. Het is ook belangrijk om vast te stellen of het veiligheidssysteem van de CV-ketel werkt. Voor de zekerheid kan meer onderzoek nodig zijn. Zolang niet duidelijk is of alles veilig is en werkt zoals het hoort, adviseren wij u een koolmonoxide-melder te plaatsen bij de CV -ketel (dus géén rookmelder, dat is een ander apparaatje). Die koolmonoxide-melders zijn bijvoorbeeld verkrijgbaar bij een bouwmarkt. Let wel, een koolmonoxide-melder meet niet alles en geeft dus geen volledige zekerheid. Een goed onderzoek, georganiseerd door de VvE of door uzelf, is beslist nodig om elk risico uit te sluiten. Meer informatie Zoals gezegd, het is verstandig éérst contact op te nemen met uw VvE. Heeft u technische vragen, dan kunt u voor een antwoord terecht bij het bedrijf dat uw CV -ketel onderhoudt of de ventilatiesystemen inspecteert. Voor andere vragen kunt u natuurlijk ook contact opnemen met de afdeling Bouw- en Woningtoezicht van de gemeente. Wij zijn op werkdagen telefonisch bereikbaar tussen 9.00 en 17.00 uur op het telefoonnummer bovenaan deze brief.
Met vriendelijke groet, de burgemeester van Groningen, namens deze, concerndirecteur Groningen, namens deze,
G. W. Hanekamp, hoofd afdeling Bouw- en Woningtoezicht
Aanleiding Eind 2009 is in de gemeente Kerkrade aan het licht gekomen dat in een appartementen complex de leidingen van het collectieve ventilatie- en rookgasafvoersysteem waren doorgeroest. Eerder, in 2007, is dit al gesignaleerd in de gemeente Someren en is binnen de installatiebranche gewaarschuwd voor dit soort gevallen.
Het probleem Situatie In de jaren 1970 tot 1995 is in middenhoogbouw een systeem toegepast van centrale mechanische ventilatie in combinatie met rookgasafvoer (MVSsysteem). De afvoerkanalen zijn veelal gemaakt van gespiraliseerde, verzinkte metalen buizen. Deze afvoersystemen zijn destijds ontworpen voor conventionele (CR) cv ketels waarvan de rookgassen een hoge temperatuur hebben en die zelf geen ventilator hebben. Een centrale ventilator op het dak zuigt de rookgassen en tevens de ventilatielucht af. Bij storing van deze ventilator schakelt een beveiliging alle cv ketels uit.
Bij lage buitentemperatuur (in de winterperiode; het stookseizoen) kan de centrale afvoerleiding te veel afkoelen en condenseert waterdamp uit de rookgassen op de leidingwand. Dit veroorzaakt corrosie van de leidingen. waardoor er op den duur gaten in de leidingen vallen.
Gevaarlijke gevolgen Als de afvoerleidingen lek zijn, wordt de afvoer van verbrandingsgassen verstoord en werkt de ventilatie van de woningen minder. Er kan een onvolledige verbranding ontstaan waarbij koolmonoxide wordt gevormd. De mogelijkheid bestaat dat de rookgassen en koolmonoxide in de woningen terechtkomen. Dit kan leiden tot klachten als vermoeidheid, slaperigheid, hoofdpijn en moeite met concentreren. Door ernstige koolmonoxidevergiftiging kunnen mensen overlijden.
Waar kan het voorkomen Deze afvoersystemen komen in heel Nederland voor in het woningbezit van particulieren (WE's) en van corporaties. Het betreft veelal middenhoogbouw, 3-5 bouwlagen. Bouwperiode 1970 tot 1995. Tot nu toe zijn problemen met deze MVSsystemen bekend in de gemeenten Someren, Kerkrade en Landgraaf. Ook vanuit Friesland en Groningen zijn dezelfde problemen gemeld.
Extra ri SÎCO Bijkomend risico is dat na herhaalde storingen of bij ondeskundige ketelvervanging vaak de oorspronkelijke beveiligingwordt verwijderd of niet wordt aangesloten. Bij storing van de centrale afzuigventilator blijven dan de cv-ketels doordraaien terwijl de rookgassen niet meer worden afgezogen. Ook bij niet aangetaste kanalen is er dan groot gevaar dat de rookgassen via de afvoerkanalen terecht komen in de andere op het systeem aangesloten woningen.
Ketelvervanging __ l1ej ontwerp val! het MVSB'steeIl}.Y@~gebaseerd op de aansluiting van CR ketels zonder ventilator. Op dit systeem mag geen ander type ketels worden aangesloten. Ketels met een ventilator (zoals alle HR- en veel Vk-ketels) kunnen via het gemeenschappelijk afvoersysteem hun verbrandingsgassen in andere woningen drukken. Van VR ketels zonder ventilator bevatten de rookgassen meer vocht, waardoor de aantasting van de leidingen nog sneller optreedt. Bij vervanging van een oude cv ketel moet in deze gevallen ook het afvoersysteem gerenoveerd worden. Er moeten aparte corrosiebestendige rookgasafvoerkanalen aangebracht worden. Dit zijn vaak kosten waar geen rekening mee gehouden is en ditwordt dan vaak niet uitgevoerd. Indien een ander type ketel op dit MVSsysteem wordt aangesloten voldoet men niet aan de voorschriften van het Besluit gastoestellen
02
en niet aan het Bouwbesluit.
Deze MVSsystemen zijn aan de buitenkant van het gebouw te herkennen aan de ventilatoropbouw op het dak met luchtinlaatroosters aan de zijkant of direct er naast op het dak.
• Voor wijzigingen van ingrijpende aard, zoals het vervangen van niet condenserende cv ketels door HR ketels met gelijktijdige vervanging van het rookgasafvoersysteem gelden de BouwbesluitOnderzoek van de toestand van deze collectieve rookgasafvoersysteeisen voor nieuwbouw en is NPR 3378 deel zz tjm 44, 60 en 61 van men is belangrijk. toepassing. Laat vaststellen of uw gebouw is voorzien van een collectief • In bijlage I, lid 1 van het Besluit gastoestellen (8 januari 199z) is ventilatie- en rookgasafvoersysteem. uw installateur kan dit voor opgenomen dat bij een gastoestel technische aanwijzingen voor u vaststellen. de installateur moeten worden meegeleverd. Deze bevatren In geval van de aanwezigheid van dit systeem, dient dit inwendig onder meer instructies voor installatie, waaronder de wijze van geïnspecteerd te worden. Een complicerende factor is dat de afvoer van rookgassen. Dit houdt in dat nieuwe ketels niet op leidingen meestal weggewerkt zijn in de bouwkundige eenstrucdeze MVSsystemen mogen worden aangesloten. tie. Te meer omdat de aansluitleiding vanaf de ketel tot de • Volgens artikel ra van de Woningwet draagt een ieder die een metalen afvoerleidingvaak uit aluminium bestaatwordt de bouwwerk in eigendom heeft, gebruikt of laat gebruiken er zorg kapotre leiding niet gemakkelijk opgemerkt. Indien na verwijdevoor dat als gevolg van de staat van dat bouwwerk geen gevaar ren van deze korte aluminium leiding aantasting van de metalen voor de gezondheid ofveiligheid ontstaat. Deze zorgplicht geldt buis wordt aangetroffen, dient het kanaal verder geïnspecteerd te dus zowel voor Verenigingen van Eigenaren (ten aanzien van de worden, bijvoorbeeld met video. Vaak kan een groot deel van de gemeenschappelijke onderdelen), eigenaar-bewoners als voor inspectie ook vanaf het dak plaatsvinden. De conditie van het verhuurders. afvoersysteem dient bepaald te worden volgens Bijlage A van NPR • Op grond van de huurwetgeving (Burgerlijk Wetboek Boek 7 Titel 3378-45, zooê. 4) is de verhuurder verplicht tot het verhelpen van gebreken aan Laat vaststellen of de beveiliging van de centrale afzuigventilator het gehuurde. is aangesloten op alle cv ketels. • Volgens de Woningwet, artikel 100 heeft de gemeente de taak toe In geval van defecten of afwijkingen van de oorspronkelijke te zien op de naleving van de Woningwet. In een situatie die niet situat-ie,wUef\-maatregelen-getroffen-maeterrwoTderrom-d'OCo ----volclu-eTddfi-~fl3OuWDêSlüit enjof een siluatiecfie gevaarlij,.,-.-,is,------veiligheid te waarborgen. Hierbij kan een stookverbod niet voor de gezondheid of veiligheid moet de gemeente handhavend worden uitgesloten. optreden. Zij kan de eigenaar aanschrijven om maatregelen te De beste oplossing is aanpassing van het afvoersysteem en treffen en kan een stookverbod opleggen. vervanging van alle ketels in één keer. Betrek het vervangen van eventueel nog aanwezige open geisers hierbij. Vervang de oude cv ketels door gesloten HR cv (combi)ketels. De ventilatielucht en de rookgassen moeten gescheiden worden afgevoerd. De rookgasafvoer kan als gemeenschappelijke leiding of als individuele leiding Dit Inspectiesignaal richt zich specifiek op de volgende personen cq worden uitgevoerd. Ook aan de dakkap moeten de nodige aanpassingen plaatsvinden. instanties, die hierin een verantwoordelijkheid hebben. Eigenaar-bewoners, Verenigingen van eigenaren, Woningcorporaties en andere verhuurders: laat onderzoeken of dit systeem in uw woningen is toegepast en laat dan de conditie ervan vaststellen volgens bovengenoemde onderzoek en aanpak. Installateurs en installatie-branche (Uneto VNI, KBI,SElen Sterkin): informeer de eigenaren en bewoners van bij u bekende complexen waar dit systeem is toegepast. Wijs op de gevaren en op dit Inspectiesignaal. • De installaties zijn destijds gebouwd volgens NEN 1078 (uitgave Gemeenten: identificeer zo mogelijk in de woningvoorraad de complexen waar dit systeem is toegepast. Informeer de eigenaren 1987 en 1976). • Het Bouwbesluit 2003 stelt eisen aan de aanvoervan verbranen bewoners. Indien een gevaarlijke situatie wordt vastgesteld, dingslucht en de afvoer van rookgassen. Installaties die voldoen schrijf aan om de nodige maatregelen te laten treffen. aan de Nederlandse Praktijkrichtlijn Gasinstallaties NPR 3378, laatst vernieuwd in april zooê (uitgave NEN),worden geacht te voldoen aan de eisen van het Bouwbesluit. • Voor wijzigingen van niet-ingrijpende aard, zoals het vervangen van oude cv ketels door gelijksoortige, of het repareren van het bestaande rookgasafvoersysteem, gelden de Bouwbesluit- eisen voor bestaande bouwen is NPR 3378 deel 45 van toepassing.
Onde~oekenaanpak
----
-
Doelgroep
Regelgeving en verantwoordelijkheden
03
Meer informatie www.vrorninspecrie.nl
TNOrapport: Onderzoek en advies over gecombineerd rookgasafvoer- en ventilatiesysteem in case Kerkrade, nr.o34-APD-2010-00327· Op www.vrominspecrie.nl vindt u meer informatie over het vervangen van open gastoestellen. Ga naar Publicaties en zoek op 'open verbrandingstoestellen'. www.nen.nl
Nederlands Normalisatie Instituut, uitgever van o.m. NEN1078 en NPR 3378. www.uneto-vni.nl
Vneto-VNI, brancheorganisatie van installatie bedrijven en technische detailhandel. www.kbi.nl
KBI(Stichting Kwaliteitsborging lnstallatiesector), certificering in de bouw- en installatiesector.
informatie over
www.erkendinstallaciebedrijf.nl SEI(Stichting Erkenning lnstallatiebedrijven), beheerder van erkenningsregelingen voor o.m. gastechnische installatiebedrijven. www.sterkin.nl
Sterkin, beheerder van erkenningsregelingen gastechnische installatiebedrijven.
voor o.m.
