LENTE 2012 Apothekers doen het licht uit.
Magistraal: miconazolnitraat poeder aluminiumchloride oplossing ___________________________ Goed om weten ___________________________ Levering geneesmiddelenvoorschriftenboekjes ___________________________ Besparingsmaatregelen i.v.m. terugbetaalde geneesmiddelen ___________________________ Spiriva: attestaanvragen ___________________________ Geneesmiddelen tegen hoest en verkoudheid bij kinderen ___________________________ Aliskiren: nieuwe contraindicaties en waarschuwingen ___________________________ Anti-TBC geneesmiddelen: dosis aanbevelingen bij kinderen ___________________________ Finasteride bij alopecie: ongewenste effecten ___________________________
Bij sommige vrienden hoor ik de opmerking dat de Belgische apotheek meer lijkt op een “beauty store” of “kruidenshop” dan op een apotheek. Alhoewel deze wijziging in productassortiment en dienstverlening zich ook manifesteert in alle andere Europese landen – in Amerika kennen we de apotheker achteraan in de supermarkt – wordt van “de apotheker” verwacht dat hij zich enkel toelegt op een met zorg omkaderde aflevering van geneesmiddelen. Als de consument een apotheek binnengaat, verwacht hij een aanbod waarbij hij, liefst geholpen door gekwalificeerd personeel, goede alternatieven kan afwegen. Ons advies, gebaseerd op basis- en voortgezette opleiding en het aanbod van door ons geselecteerde kwalitatieve en gecontroleerde producten maken dat de apotheker een aanzienlijk marktaandeel heeft opgebouwd, met een correcte rentabiliteit voor zijn inspanningen. Als “vrije beroeper” ben ik hier fier over, maar blijf realist dat de inkomsten uit dit segment onvoldoende zijn om een apotheekinvestering en personeelskost te dragen, en dat de meerwaarde onvoldoende is om de maatschappelijke investering in universitaire zorgverstrekkers te rechtvaardigen. De positie als “vrije” beroeper bij de aflevering van geneesmiddelen is echter bedroevend. Alhoewel onze opleiding gericht is op het correct adviseren van een individuele patiënt – advies welke per geneesmiddel en aflevering (eerste aflevering, herhaalde aflevering,..) sterk in tijd kan variëren – wordt een forfaitaire vergoeding per aflevering voorzien. België is één van de landen waar substitutie enerzijds niet mag, en anderzijds voor sommige geneesmiddelenklasses aan de apotheker wordt opgelegd. De huidig ingevoerde maatregelen, gekoppeld aan een “maandelijkse” herziening, confronteert de apotheker met stockproblemen (welk risico neem ik om dit antibioticum in huis te nemen?), vervaldagproblemen (een “duur” antibioticum dat kan gebruikt worden om allergie aan een hulpstof te vermijden zal bijna geen rotatie hebben) en vermindering van de stockwaarde. Alhoewel veel taken onbezoldigd zijn, blijven velen dagdagelijkse zorg leveren, in het belang van de patiënt. Ik ben ervan overtuigd dat overleg tussen arts en apotheker, met begrip voor de gevoeligheden van beide zorgverstrekkers, verder moet gestimuleerd worden zodat die goede zorg (vermijden van toeslag op remgeld, interacties, verslavingsproblematiek, therapietrouw..) verder aan de patiënt kan gegarandeerd worden.
Oost-Vlaamse Tariferingsdienst
___________________________ Derdebetalersregeling voor artsenprestaties
Met vriendelijke groet Apr. Geert Heungens
Kortrijksesteenweg 157 - 9830 St-Martens-Latem Tel 09 225 41 90 - E
[email protected] - www.kovag.be
Magistraal R/ Poeder met 2 % miconazoolnitraat TMF
Miconazool is een synthetisch imidazoolderivaat. Het verstoort de membraanpermeabiliteit van de schimmelcel door inhibitie van de synthese van ergosterol, een bestanddeel van de celwand. Het oefent een fungicide en sporicide werking uit op dermatofyten, gisten, Aspergilli en andere schimmels. Het is ook werkzaam tegen sommige Grampositieve bacteriën (kokken en bacillen). Het wordt enkel lokaal toegepast. Bij uitwendig gebruik wordt het nagenoeg niet geresorbeerd. Formule: R/Miconazoolnitraat Zinkoxide Talk
1g 5g 44g
Posologie: Gedurende enkele dagen tot twee weken 's morgens en 's avonds het poeder aanbrengen op de geïnfecteerde zone. Bij profylactische behandeling eenmaal per dag in kousen en schoenen strooien. Terugbetaling: Terugbetaalde bereiding (max. 200g per voorschrift) Actief: € 1.15 voor 50g Voorkeurstarief: € 0,31 voor 50g
R/ Aluminiumchloride — Transpiratieremmende hydroalcoholische oplossing 15% TMF
Bij lokaal gebruik werkt aluminiumchloride adstringerend en transpiratieremmend. Bij het binnendringen in het excretiekanaal van de zweetklieren vormt het onoplosbare complexen met de mucopolysacchariden en wijzigt het, door direct toxische werking, de epitheelcellen van de kanaalwanden. Hierdoor wordt een prop gevormd die de transpiratie voorkomt zolang deze niet verwijderd wordt. Formule: R/Aluminiumchloride hexahydraat Isopropylalcohol Gezuiverd water
15g 78g ad 100g
Indicatie: Behandeling van overmatige zweetsecretie ter hoogte van de oksels of de voetzool. Voor de behandeling van overmatige anale zweetsecretie met jeuk kan een 3 % ( m/m) - oplossing van aluminiumchloride aangewend worden. Posologie: De oplossing 's avonds op de droge huid aanbrengen gedurende drie tot vijf opeenvolgende dagen. Daarna de behandeling verderzetten door de oplossing eenmaal per week aan te brengen. Bij het opstaan het overtollige product afwassen. Terugbetaling: Terugbetaalde bereiding. Actief: € 1,15 voor 100g Voorkeurstarief: € 0,31 voor 100g
2 Collegazetje - lente 2012
Goed om weten Vanaf 1 april wordt de commercialisatie van Diamicron® 80mg stopgezet. De schrapping van terugbetaling volgt 6 maanden later, namelijk op 1 oktober 2012. Een andere wijziging betreft Uni-Diamicron® 30mg. Hiervoor valt vanaf 1 april remgeld ten laste van de patiënt. Deze 2 doseringen kunnen vervangen worden door UniDiamicron® 60mg dat wel beschikbaar blijft, zonder remgeld ten laste van de patiënt. Omzettingstabel: Diamicron 80mg 1 tablet
=
Uni Diamicron 30mg Eénmaal daags 1 tablet
=
Uni Diamicron 60mg (deelbare tabletten) – Eénmaal daags ½ tablet
2 tabletten
=
2 tabletten
=
1 tablet
3 tabletten
=
3 tabletten
=
1 ½ tablet
4 tabletten
=
4 tabletten
=
2 tabletten
Vanaf 1 maart wordt Epipen® terugbetaald in categorie B. De fabricatie van Cotrane® Folcodine 1,2 mg/ml siroop wordt stopgezet en zal na uitputting van de voorraad niet meer beschikbaar zijn. Ook de productie van Nocertone® 60mg wordt stopgezet en zal na uitputting van de voorraad niet meer beschikbaar zijn. Atorvastatine® EG, Apotex en Sandoz zijn vergoedbaar in categorie B, zonder controle a posteriori. Ook de verschillende verpakkingen van Totalip® zijn vanaf 1 april vergoedbaar in categorie B, zonder controle a posteriori. De terugbetaling in cat. A is nog altijd onderworpen aan een attest. Eulexin® is vanaf 1 april niet meer beschikbaar. Patiënten die behandeld worden met Eulexin kunnen overgeschakeld worden naar een ander beschikbaar preparaat met flutamide. Forsteo® is vanaf 1 april ook vergoedbaar mits attest voor de behandeling van ernstige osteoporose bij een man of van glucocorticoïden-geïnduceerde osteoporose bij een man of een vrouw. Voor Timoglaucon® Sandoz collyre 3 x 5ml is vanaf 1 april geen attest meer nodig voor terugbetaling. De specialiteiten Latanotears® collyr 3fl en Xalatan® (1fl en 3fl) worden vanaf 1 april terugbetaald met een Eattest (beperkt aantal verpakkingen) . De verpakkingen Xalatan van 1 flacon kunnen slechts voorgeschreven worden voor de initiatie van de behandeling (max. 3 verpakkingen van 1 flacon). Het aantal verpakkingen per attest is dan ook beperkt tot maximum 3 verpakkingen van 1 flacon en maximum 3 verpakkingen van 3 flacons, of tot maximum 4 verpakkingen van 3 flacons per 12 maand. De generiek Latanoprost EG 1fl wordt vanaf 1 april terugbetaald zonder attest. Vanaf 1 mei zijn Levetiracetam® Apotex, EG, Sandoz (generieken van Keppra) vergoedbaar in cat. A, mits attest.
Levering geneesmiddelenvoorschriftenboekjes Het RIZIV zet deze dienstverlening definitief stop op 30 juni 2012 wegens besparingen. De lopende bestellingen en de bestellingen tot 30 juni 2012 worden zorgvuldig afgehandeld. Er zijn verschillende drukkerijen en firma’s die de mogelijkheid tot bestelling van voorschriftenboekjes aanbieden en die dus onze dienstverlening kunnen overnemen. De bestellingen die het RIZIV in die periode nog zal uitvoeren zullen, zoals gewoonlijk, beperkt zijn tot - voor artsen : bestellingen van 4 dozen van 25 boekjes (100 bladen) - voor tandartsen: bestellingen van 4 dozen van 15 boekjes (100 bladen) Vragen - Tel.: 02/739 72 41 of 02/739 71 55 of mail:
[email protected] Collegazetje - lente 2012
3
Besparingsmaatregelen i.v.m. terugbetaalde geneesmiddelen - Aanpassingen van de terugbetaling bij voorschriften op stofnaam (VOS ) – 1 april 2012 Wanneer de arts op stofnaam voorschrijft, is de apotheker vanaf 1 april 2012 verplicht om een geneesmiddel af te leveren dat binnen zijn cluster tot de RIZIV-lijst van de “goedkopen” behoort. Bij VOS worden de geneesmiddelen die niet tot de goedkoopsten behoren, NIET TERUGBETAALD. Minister Onkelinx heeft op 27 april beslist dat indien de ‘goedkoopste geneesmiddelen’ onbeschikbaar zijn, de apotheker het recht heeft om een geneesmiddel af te leveren dat niet in de cluster van goedkoopste geneesmiddelen is ondergebracht. De apotheker moet dit op het voorschrift vermelden. Voorbeeld: Actief product
Aant .
CNK
Benaming
Goedkoopst
PP 01/05
TB 01/05
Betahistine 16mg
84
1430628
Betaserc 84 co. x 16mg
nee
16,07
12,89
Betahistine 16mg
84
1657709
Betahistine EG 84 co. x 16mg
nee
12,89
12,89
Betahistine 16mg
84
1697010
Betahistine Apotex 84 co. x 16mg
ja
11,74
11,74
Betahistine 16mg
84
2342756
Betaserc Pi Pharma 84 co. x 16mg
nee
16,07
12,89
Betahistine 16mg
84
1588631
Betahistine Mylan 84 co. x 16mg
ja
11,13
11,13
Betahistine 16mg
84
2725901
Betahistine IPS 84 co. x 16mg
ja
11,61
11,61
R/ Betahistine 16mg dt 84 co De apotheker kan kiezen tussen Betahistine Apotex, Betahistine Mylan en Betahistine IPS. Deze specialiteiten kunnen aan tussenkomst afgeleverd worden. De patiënt betaalt het remgeld. Betaserc, Betaserc Pi Pharma en Betahistine EG kunnen op basis van dit voorschrift niet terugbetaald worden. R/ Betahistine EG 16mg dt 84 co Aangezien hier niet op stofnaam werd voorgeschreven, wordt Betahistine EG afgeleverd. De specialiteit is terugbetaald. De patiënt betaalt het remgeld. Opmerkingen: Bij een voorschrift op stofnaam (VOS) wordt enkel de benaming van het actief bestanddeel vermeld. Indien een merknaam of firmanaam wordt vermeld, is dit geen voorschrift op stofnaam en is deze regel dus niet van toepassing. Bvb.: Amlodipine 5mg, dt 28 co = VOS Amlodipine Mylan 5mg dt 30 co = geen VOS De lijsten van de “goedkoopsten” kunnen maandelijks aangepast worden door het RIZIV. Alle voorschriften op stofnaam blijven verder van belang voor het individueel voorschrijfprofiel van de arts inzake “goedkope” geneesmiddelen.
- Verplichte substitutie bij voorschriften voor antibiotica en antimycotica – 1 mei 2012 Vanaf 1 mei 2012 moet de apotheker substitueren naar een antibioticum of antimycoticum dat binnen zijn cluster bij de goedkoopsten hoort. De geneesmiddelen die hierbuiten vallen worden NIET TERUGBETAALD, behalve wanneer de arts op het voorschrift vermeldt: - “niet substitueerbaar wegens therapeutisch bezwaar”. De reden van het bezwaar moet door de arts vermeld worden in het medisch dossier. De apotheker mag enkel de voorgeschreven specialiteit afleveren. - “allergie voor xxxxx” indien de patiënt allergisch of intolerant is aan een hulpstof met een erkende werking (zoals lactose of arachideolie). Een lijst van hulpstoffen met erkende werking kan u terugvinden op www.kovag.be – tarifering apothekers – dossiers – specialiteiten.
4 Collegazetje - lente 2012
Vervolg besparingsmaatregelen Indien de ‘goedkoopste geneesmiddelen’ onbeschikbaar zijn, heeft de apotheker het recht om een geneesmiddel af te leveren dat niet in de cluster van goedkoopste geneesmiddelen is ondergebracht. De apotheker moet dit op het voorschrift vermelden. De verplichting om te substitueren is niet van toepassing indien de tegemoetkoming van antibiotica of antimycotica afhankelijk is van een attest van de adviserend geneesheer. M.a.w. indien op het voorschrift een specialiteit staat waarvoor de patiënt een attest heeft (bv. bij mucoviscidose), dan moet de apotheker geen substitutie toepassen.
- Controle voorwaarde hoofdstuk IV – 1 april 2012 In het kader van de besparingen zal er ook een verscherpte controle van de afleveringen van hoofdstuk IV gebeuren. Bepaalde geneesmiddelen kunnen enkel terugbetaald worden indien ze voorgeschreven worden door welbepaalde artsen. Daarnaast kan de terugbetaling ook afhankelijk zijn van de leeftijd en geslacht van de patiënt. Een overzicht vindt u als bijlage en ook op www.kovag.be - Tarifering Apothekers - Dossiers - Specialiteiten - Attestgeneesmiddelen: adviserend geneesheren versterken controle op aanvragen Volgens het RIZIV heeft een analyse van het voorschrijfgedrag bij een geneesmiddel van hoofdstuk IV aangetoond dat sommige aanvragen tot terugbetaling niet beantwoorden aan de vastgestelde terugbetalingsvoorwaarden. Voor de geneesmiddelen van hoofdstuk IV waarvan de terugbetaling afhangt van een machtiging van het ziekenfonds zullen de adviserend geneesheren, op vraag van de regering, hun controle op de aanvragen versterken.
- Wijzigingen van de terugbetaling van zuurstof – ten vroegste vanaf juni 2012 Een hervorming van de reglementering van de zuurstoftherapie is in voorbereiding. Het overleg is momenteel nog aan de gang. Volgens de huidige informatie zouden de gasvormige zuurstof en zuurstofconcentratoren, afgeleverd via de officina-apotheker, enkel terugbetaald worden voor korte termijn zuurstoftherapie. Voor chronische patiënten zou de zuurstof door het ziekenhuis geleverd worden in het kader van de revalidatieovereenkomst afgesloten met het ziekenhuis (dienst pneumologie). Ook vloeibare zuurstof zou voorbehouden worden aan de lange termijn zuurstoftherapie via de revalidatie-overeenkomst en zou niet meer terugbetaald worden via de officina. De indicaties voor korte termijn zuurstoftherapie thuis zouden worden beperkt tot de volgende drie situaties: Palliatieve patiënten die lijden aan acute hypoxemie (gasvormige zuurstof en zuurstofconcentrator): Terugbetaald mits vermelding ‘derde betalersregeling van toepassing’ op het voorschrift. De arts zorgt voor de notificatie van het statuut “palliatieve patiënt” bij het ziekenfonds. Acute hypoxemie (gasvormige zuurstof en zuurstofconcentrator): Terugbetaald mits attest van de adviserend geneesheer. De geldigheidsduur is beperkt tot maximaal 1 episode van 3 maanden per periode van 12 maanden . Cluster hoofdpijn (enkel gasvormige zuurstof): Terugbetaald mits attest van de adviserend geneesheer. De eerste aanvraag dient te gebeuren door een neuroloog, een neurochirurg of een neuropsychiater. Een verlenging van het attest kan aangevraagd worden door de huisarts. We blijven dit opvolgen en houden u verder op de hoogte.
- Wijzigingen van de terugbetaling van PPI’ s – datum? De maatregel over de forfaitaire terugbetaling van PPI’s (per molecule en per dosering) werd uitgesteld. De precieze modaliteiten en de toepassingsdatum zijn nog niet gekend.
Collegazetje - lente 2012
5
Spiriva: attestaanvraag door huisartsen Sinds 1 april is Spiriva® vergoedbaar mits attest. Om de behandeling met Spiriva niet te moeten onderbreken heeft het RIZIV op 27 april besloten om voor de periode van 01/04/12 tot en met 30/09/12 een tijdelijke aanpassing toe te staan voor de attestaanvragen. Het betreft de aanvragen tot verlenging van een behandeling, die reeds vergoedbaar was voor 1 april voor patiënten die aan COPD lijden van stadium II, III of IV. Tot 30 september kunnen alle huisartsen een eerste aanvraag voor Spiriva indienen op voorwaarde dat de patiënt binnen de terugbetalingscriteria valt en dat de arts een verslag van spirometrie toevoegt aan de aanvraag. Na 30 september zou de eerste aanvraag van een attest moeten gedaan worden door een pneumoloog of een algemeen geneesheer die een geattesteerde opleiding in de spirometrie heeft gevolgd. De verlenging tot terugbetaling van Spiriva® kan door iedere arts aangevraagd worden. De attesten zijn een jaar geldig (max. 13 terugbetaalde verpakkingen).
Geneesmiddelen bij hoest en verkoudheid bij kinderen: maatregelen nog niet van toepassing Na herziening van de risico-batenverhouding van antitussiva en expectorantia door de Commissie voor Geneemiddelen voor Menselijk gebruik, heeft het FAGG in maart nieuwe maatregelen op de website bekendgemaakt. Kort samengevat houden de nieuwe maatregelen in dat siropen op basis van codeïne of codeïnederivaten voorschriftplichtig worden, ook voor volwassenen, en dat geneesmiddelen tegen hoest en verkoudheid strenger gecontraindiceerd worden bij kinderen (zie website FAGG voor het volledige artikel). Er bestaat nog onduidelijkheid over de termijnen waarop de nieuwe maatregelen zullen ingaan. Een concrete datum is nog niet gecommuniceerd, enkel het vage bericht ‘tegen het einde van het jaar’. In de apotheek zijn deze maatregelen momenteel dus nog niet van toepassing. Het is nog niet duidelijk wanneer ze effectief zullen moeten toegepast worden, en of er een overgangsperiode zal bestaan.
Bronnen: FAGG, APB
Geneesmiddelen met aliskiren: nieuwe contra-indicaties en waarschuwingen Het Europees Geneesmiddelenbureau beveelt aan om de combinatie van aliskiren en een angiotensineconversieenzyminhibitor of een angiotensinereceptor-blokker (sartaan) te contra-indiceren voor de behandeling van arteriële hypertensie bij patiënten met diabetes of nierproblemen. Ze raadt deze associatie ook af bij andere patiënten. Studies en spontane rapporteringen van vermoedelijke bijwerkingen suggereren een risico van bijwerkingen wanneer aliskiren gecombineerd werd met een ACE-inhibitoren of een sartaan , in het bijzonder bij diabetici en patiënten met een verminderde nierfunctie. Hoewel er minder evidentie beschikbaar is voor andere patiëntgroepen, kunnen bijwerkingen niet uitgesloten worden.
Bron: FAGG
OVTD: derdebetalersregeling voor artsenprestaties Het aantal prestaties dat door huisartsen in derdebetaler geregeld wordt, is vooral de laatste 2 jaar sterk gestegen. Zowel voor GMD’s , als voor consultaties wordt de derdebetaler frequenter toegepast. Ook voor technische prestaties is een duidelijke stijging. Steeds meer artsen doen beroep op een tariferingsdienst voor de administratieve verwerking van prestaties die onder derdebetalersregeling vallen. In Oost-Vlaanderen kan u voor inlichtingen over de verschillende mogelijkheden van de derdebetaler tot en met de volledige afhandeling naar de mutualiteiten terecht bij OVTD, Kortrijksesteenweg 157, 9830 St-Martens-Latem. Contactpersonen: Katharine Van de Cauter: E
[email protected] T 09/235 76 29 Marie-Jeanne Vanhaelst: E
[email protected] T 09/235 76 23
6 Collegazetje - lente 2012
Anti-tuberculose geneesmiddelen: dosisaanbevelingen bij kinderen Het Europees Geneesmiddelenbureau heeft de dosisaanbevelingen van de Wereldgezondheidsorganisatie voor antituberculose geneesmiddelen bij kinderen goedgekeurd: ethambutol (MYAMBUTOL), isoniazide (NICOTIBINE), pyrazinamide (TEBRAZID) en rimfampicine (RIFADINE). Het FAGG zal de nodige maatregelen nemen om de samenvatting van de kenmerken van het product en de bijsluiter van de betrokken geneesmiddelen aan te passen volgens deze aanbevelingen. Het Comité voor Geneesmiddelen voor Humaan gebruik (CHMP) erkent dat het doseringsschema voor eerstelijns anti-tuberculose behandelingen bij kinderen moeilijk te bepalen is, omwille van het beperkt aantal beschikbare gegevens en verschillende andere factoren. Het CHMP gaat akkoord met de dosisaanbevelingen van de WGO voor ethambutol, isoniazide, pyrazinamide en rifampicine voor kinderen ouder dan 3 maanden, namelijk : - Ethambutol: 20 (15 25) mg/kg - Isoniazide: 10 (10-15) mg/kg - Pyrazinamide: 35 (30-40) mg/kg - Rifampicine: 15 (10-20) mg/kg Voor kinderen jonger dan drie maanden kunnen er geen dosisaanbevelingen gedaan worden, gezien het ontbreken van specifieke gegevens. De herziening is bedoeld om de therapeutische behandeling van de ziekte in de Europese Unie te optimaliseren en om de dosering te harmoniseren, om zo de ontwikkeling van vaste doseringscombinaties door de farmaceutische bedrijven aan te moedigen. Deze zijn belangrijk omdat zij de compliance kunnen verbeteren. Dit kan een hele uitdaging zijn, vooral bij kinderen. Hoewel de meeste gevallen van tuberculose beperkt zijn tot de ontwikkelingslanden, komt de ziekte nog steeds voor in sommige EU-lidstaten. Het FAGG zal de nodige maatregelen nemen om de samenvatting van de kenmerken van het product en de bijsluiter van de betrokken geneesmiddelen aan te passen volgens de aanbevelingen van de WGO.
Bron: FAGG
Finasteride bij alopecie: let op de ongewenste effecten Onlangs werd in de media de aandacht gevestigd op het risico van impotentie bij gebruik van finasteride in lage dosis bij alopecia androgenetica. Impotentie en vermindering van de libido zijn goed gekende ongewenste effecten van finasteride, een 5-alfareductase-inhibitor gebruikt bij benigne prostaathypertrofie. Het effect van finasteride bij alopecia androgenetica is beperkt en tijdelijk, en deze indicatie wordt niet vermeld in de Samenvatting van de Kenmerken van het Product (SKP, de vroegere wetenschappelijke bijsluiter). Ook is er ongerustheid in verband met de mogelijkheid van een verhoogd risico van meer agressieve prostaatkanker bij patiënten die langdurig behandeld worden met finasteride ter preventie van prostaatkanker (in doses die hoger zijn dan deze gebruikt bij alopecie). Gezien de ongewenste effecten van finasteride kan men zich vragen stellen over de risico-batenverhouding van finasteride bij de behandeling van alopecie, vooral omdat de inname van finasteride zonder onderbreking moet voortgezet worden om zijn beperkt effect te behouden.
Bron: BCFI
Collegazetje - lente 2012
7
