maart / april 2009 - nummer
2
Magazine van het IKON Pastoraat
Met in dit nummer: Een verhaal uit Latijns-Amerika Judith in gesprek met Alje Klamer Conferentie: pastoraat op het internet
2
Judith van der Werf, IKON-pastor
de wereld
Lieve mensen Als dit nummer bij u in de bus valt is de voorbereidingstijd op Pasen al begonnen. Voor veel mensen is dit een periode van inkeer en versobering. Ze kijken naar de manier waarop ze hun geld besteden, ontzeggen zich een zekere luxe, sparen voor een bepaald doel. Ze gaan bewust onthaasten of zoeken een vorm van inkeer. Hoe dan ook, ze doorbreken het gewone ritme, waardoor de dingen hierna ook weer bijzonder kunnen zijn. Soms is dat een hele opgave, weet ik uit ervaring, maar het feit dat je dit met veel meer mensen doet biedt hierin ook een soort van houvast. Sinds de vroegchristelijke kerk is één van de vragen in deze periode: wat beweegt je in de keuzes die je maakt? Of, een laagje dieper: wat be-zielt je? Door welke geest word je geleid? Daarbij sluit het hoofdartikel aan, dat gaat over partijdigheid en wat je daarin zoekt en al dan niet vindt. Met als leidraad de bijbeltekst: Wie niet voor mij is, is tegen mij, wie niet met mij verzamelt, verstrooit. In de rubriek ‘Om door te geven’ Niek Schuman. Hij ontmoet bij toeval (of juist niet) Ernesto Cardenal, wiens foto op de cover prijkt. De rubriek ‘In gesprek met’ is deze keer gewijd aan Alje Klamer, oprichter van het radiopastoraat. Intussen is ons jubileumjaar in volle gang. U vindt in dit nummer de eerste aankondiging voor het feest op vrijdag 5 juni. Noteert u het vast? Er zijn ook nog enkele plekken beschikbaar in het Woodbrookersweekend te Barchem op 4 en 5 april.
Wie niet voor mij is...
pagina 3|4|5 gedicht met een overpeinzing door Bara van Pelt pagina 6 Om door te geven pagina 7 Niek Schuman door Judith van der Werf
Judith in gesprek met
Alje Klamer
pagina 8
De bijbel Cultureel INTERNETCONFERENTIE pagina 9 ruis door Bram Grandia pagina 10 Daaraan voorafgaand houden we op 26 maart een conferentie Pastoraat op het web, over de pastorale aanwezigheid op internet. Aanbevolen voor pastores en pastorale medewerkers. In de loop van het jaar volgt er meer. We houden u op de hoogte. Namens het team van het IKON Pastoraat wens ik u een goede tijd toe,
Colofon
Het IKON Pastoraat is er voor mensen die willen praten over wat hen ten diepste bezig houdt in hun leven. De drie IKON-pastores zijn op werkdagen s’ochtends bereikbaar per telefoon en per mail. Mensen is het blad van het IKON Pastoraat. Het verschijnt zes maal per jaar.
Abonnementsprijs 7 euro. Eindredactie Bara van Pelt Bureauredactie Bonny Rem
Contactgegevens IKON Pastoraat Postbus 10009 1201 DA Hilversum
Bezoekadres Bergweg 16 1217 SE Hilversum T 035-6215555
www.ikonpastoraat.nl Email
[email protected] Giro 631000 Bron foto’s iStockphoto
Druk Van der Weij bv, Hilversum Mensen wordt ook uitgegeven in grootletter en ingesproken op daisy CD-rom. Tel.: 0341 - 565499
de wereld
Wie niet voor mij is... Toen de zanger Bono van U2 tijdens het concert voor de inauguratie van Barack Obama zijn nummer Pride aankondigde, zei hij: De droom van Martin Luther King is niet alleen een Amerikaanse droom, ook een Ierse droom, een Europese droom, een Afrikaanse droom, een Israëlische droom… en een Palestijnse droom. Dat laatste kwam na een korte aarzeling. De krant kopte met ‘opmerkelijk’ en ‘gewaagd’. Mij ontroerde het. Voor mij maakte Bono daarmee, terwijl de oorlog in Gaza in alle hevigheid woedde, ruimte voor een menselijk gezicht. Voor de mens achter een conflict. Het gaf erkenning aan wat mensen draagt, los van hun meningen, los van de kampen waartoe ze behoren of waarin ze vastzitten. Het raakte bij mij aan de vraag: hoe kun je zó praten bij precaire en complexe zaken als bijvoorbeeld het Israëlisch Palestijns conflict, dat je individuele mensen blijft zien; zonder in een partijdigheid te vervallen die de een of de ander buitensluit of de tegenstellingen nog meer op scherp zet? Anders gezegd: kun je als het ware onpartijdig over partijdigheid spreken? pagina 3
Judith vander Werf, IKON-pastor
Hoezo partijdig? Als je in de Dikke Van Dale het woord partijdig opzoekt, kom je synoniemen tegen als bevooroordeeld, eenzijdig of vooringenomen. Het roept het beeld op van een scheidsrechter op het voetbalveld die steevast één partij bevoordeelt, of een jury waarbij je al tevoren weet dat je weinig kans maakt omdat de kaarten reeds geschud zijn. Zo iemand, zo’n jury is niet neutraal maar partijdig. Terwijl je juist op die positie onpartijdigheid verwacht. Andersom zijn er ook situaties waarbij partijdigheid de voorkeur verdient en zelfs aanbevolen wordt. Zoals in het geval van machtsongelijkheid. Stel, er is niemand die in een scheiding voor het belang van een kind opkomt, niemand die de kant kiest van het slachtoffer. In mijn werk, in pastorale gesprekken maar ook bij andere vormen van hulpverlening is het van belang dat je er bent voor de ander. Je gaat mee in het verhaal dat de ander vertelt, je leeft je in. Het helpt om een vertrouwensband op te bouwen. Het helpt de ander om bij zichzelf te komen en te kunnen helen als hij of zij kwetsuren heeft opgelopen. Partijdigheid werkt hier.
S God als partijganger Toch is partijdigheid vooral ook een lastig gegeven. Partijdigheid geeft te denken én zet aan het denken. Het maakt boos én daagt uit. Het vraagt om een positiebepaling. Waar ben ik? Waar sta ik? Wat is mijn positie? Kortom: partijdigheid doet iets met je. Als je in de bijbelverhalen leest, valt op hoe de God van Israël het steeds weer opneemt voor wie buiten de boot dreigt te vallen: voor de arme, weduwe, wees, de vreemdeling. God stelt zich op als hun partijganger. Hij kiest partij voor de slachtoffers. In het Nieuwe Testament is dat niet anders. In de bevrijdingstheologie uit de vorige eeuw was deze positie, de keuze voor het slachtoffer bepalend voor het theologisch en praktisch denken en doen. Het heeft velen, ook mij, gevormd en in beweging gezet. Al zal menigeen ook verzucht hebben: was God er maar voor de middenklasse of gewoon voor mij. Vóór of tegen Toen ik op de lagere school zat, werd er regelmatig oorlogje gespeeld in het gangenstelsel achter ons huis, tussen de protestantse gang (waar ik woonde) en het katholieke blok. Het behoren tot de ene gang betekende automatisch dat je tegen de andere gang was. Overlopen kon niet. Vriendschap over en weer werd als verraad gezien. De angst voor het pestgedrag van de ander was soms zo groot dat ik niet alleen naar huis durfde. Het was overigens ineens over toen ik naar de middelbare school ging. Daar kwam je met
elkaar in contact. Er was uitwisseling in plaats van confrontatie. Maar die vijandige jeugdervaring heeft bij mij wel een zekere reserve teweeggebracht ten aanzien van partijvorming, die ik voordien niet had. Lastige partijdigheid Partijdigheid wordt lastig als het iets massiefs krijgt in de zin van ‘wie niet vóór mij is, is tegen mij.’ Dat gebeurt als mensen al of niet in groepsverband hun gelijk claimen en daarmee anderen buitensluiten of verwerpen. Je bent vóór de evolutieleer en dus tegen het gelijk van het scheppingsverhaal uit de bijbel of andersom. Je bent óf van Ajax óf van Feyenoord. Alsof het niet mogelijk is om voor de een te zijn zónder tegen de ander te zijn. En je de eigen club alleen maar recht doet door de ander steun te ontzeggen. Het lijkt er soms op dat er maar één manier is om saamhorigheid vorm te geven. Is onvoorwaardelijke steun binnen een gezin de heersende norm, dan wordt elke vrijheidsuiting, elke stap die een kind zich permitteert buiten deze norm, gezien en beleefd als afwijking, als een disloyaal zijn aan het geheel. pagina 4
Stilte... Met alle consequenties van dien. Partijdigheid is ook lastig waar mensen zich sterk identificeren met een bepaalde groep. De oorlog in Gaza zette ook de verhouding tussen joden en moslims in Nederland onder druk. Zeker onder jongere moslims zijn er velen die zich herkennen in de (slachtoffer)positie van de Palestijnen in Gaza. Hun verontwaardiging is niet zozeer ideologisch of politiek, als wel existentieel (Manuela Kalsky in Trouw, 28-01-09). Het raakt henzelf, hun eigen plek in de samenleving. Eigenlijk kun je zeggen dat identificatie het haast onmogelijk maakt om een ander standpunt in te nemen of op een andere manier te kijken. Er ontbreekt afstand. Wat staat er? Je vindt de tekst Wie niet voor mij is, die is tegen mij, … in de bijbel zowel in Luk.11: 23 als Matth.12: 30, waar het gaat om de strijd tegen boze of onreine geesten. In beide gevallen wordt deze uitspraak in het vervolg uitgewerkt: wie niet met mij verzamelt/ bijeenbrengt, die verstrooit. De vrucht van het ‘voor Jezus zijn’ of anders vertaald ‘met Jezus zijn’ is dat het mensen bijeenbrengt, hen tot een gemeente maakt. Het tegendeel correspondeert met het splitsen, verstrooien van de gemeenschap. Juist door het tweede gedeelte van de zin komt er gelaagdheid in de ons bekende uitspraak. Er wordt een perspectief aangereikt van openleggen en onderscheiden van wat je beweegt en bezielt, en wat de vrucht daarvan is. Een wijze van leven die rust en vrede beoogt in plaats van strijd. pagina 5
Meerzijdige partijdigheid Kan het anders? Is er zoiets als een derde weg? In therapieland maar ook onder pastores wordt er al jaren gewerkt met meerzijdige partijdigheid. De term is afkomstig van de Amerikaans-Hongaarse gezinstherapeut I.Nagy. Hij bepleit een partijdigheid die naar meerdere kanten gericht is, waarbij je je wisselend inleeft in alle gegeven partijen of gezinsleden, aanwezig en niet aanwezig. Je inleven, je verplaatsen in elk van de anderen, om te voorkomen dat één persoon de schuld krijgt van alles of dat schuld steeds maar weer wordt doorgegeven. Waar het dan om gaat? Dat mensen leren benoemen en onderscheiden, dat ze erkenning krijgen en elkaar erkenning geven voor wat ze wel en niet gedaan hebben, voor de mens die ze wel en niet geweest zijn. Dat geeft ruimte die nodig is om tot een eerlijke, een rechtvaardige balans te komen in de diverse verhoudingen en belangen. Tegelijk is het ook een nieuwe manier om met elkaar in dialoog te komen. Een ander klimaat Er zal best wat af te dingen zijn op deze methode. Maar het is wel een manier van omdenken die vrucht draagt en kan bijdragen tot een ander klimaat. Ik denk aan de zorg rond een moeder die in een verzorgingshuis was opgenomen. Haar kinderen hadden onderling nooit een sterke band gehad. Op een of andere manier speelde altijd het gevoel dat een ander meer had ontvangen aan aandacht en zorg. Ze vergeleken en bekritiseerden elkaars inzet en aanwezigheid bij moeder. Als moeder op haar sterfbed ligt gaat de pastor met hen allen op zoek naar woorden voor die oude pijn. Ze leren achter de verwijten het verlangen te horen. Ze leren elkaar krediet en erkenning te geven voor de liefde en zorg die er is. Er begint een dialoog waarbij niet machtsmechanismen de onderlinge relatie bepalen, maar hoe ieder op eigen wijze en naar eigen vermogen een bijdrage levert aan de groei van het geheel. Het maakt het mogelijk afscheid te nemen van hun moeder en een basis te leggen voor de toekomst.
Ergens Je wist zeker dat het ergens lag. Je had het ergens neergelegd, je dacht nog toen je het ergens neerlegde: hier leg ik het neer, dat moet ik onthouden, dat ik het ergens neerleg en dat hier noem. Er waren doosjes met naalden die keken, draadjes die over en wat van iets af was, dingetjes die niet alleen konden zijn en samen vermoedden dat jij niet aan doosjes dacht als je een naald zocht. Had je eerst allemaal stapels gemaakt, niet meer op niet meer, beschikbare meningen, veel achterstalligs ook. Passende stapels. Schoof je met schaduw en al opzij. Lag het waar jij. Joke van Leeuwen Uit: Vier manieren om op iemand te wachten, Querido 2001.
Bara van Pelt, IKON-pastor
In het hier afgedrukte gedicht is de ik-figuur, en als lezer ga je natuurlijk in het voetspoor hiervan mee: een Jij. Een beetje van zichzelf verwijderd zou je zeggen. ‘Je’ is op zoek naar HET. Maar wat is dat HET? Je stapt in de kinderwereld van de raadsels. Want Het is kwijt. Het is vergeten waar HIER is. Net als in boeken waar voorwerpen een leven leiden, treedt hier de naaidoos op. Het oog van de naald kijkt met je mee. Ieder huis heeft van die doosjes, met knopen en drukkers, een enkele oorbel die je niet weg wil gooien, een paar barnstenen kralen, een gesp. Je ploegt verder langs alles wat opgeruimd moet worden op zoek naar helderheid. Eerst de administratie opruimen. Al je betaalhandelingen op een stapeltje, al de tekenen van je materiële leven. Alle dingen waar je lid van bent omdat je nu eenmaal tot deze maatschappij behoort. De waterschap, de telefoonaansluiting, de ziektekostenverzekering. En dan nog alle post van organisaties waar je lid van bent. Maar waar is HET dan toch. Dan zijn we al bij de laatste regel. Goed kijken. Je moet de ruimte vinden. Die zit tussen de eerste en de laatste twee woorden. De interpunctie ontraadselt: Lag het: ‘Waar jij?’
Overpeinzing Wilde Ganzen Zuid-Afrika is wereldwijd één van de landen met het hoogste aantal verkrachtingen, waarbij de meeste slachtoffers kinderen onder de 18 jaar zijn. Vooral in de overvolle krottenwijken, waar armoede en geweld heersen, worden veel kinderen misbruikt. De Tesselaarsdal Women Alliance wil op een drietal scholen een opvang/spreekkamer voor slachtoffers van (seksueel) geweld inrichten. Hier kunnen kinderen professioneel opgevangen worden in een rustige omgeving en kunnen zij over hun ervaringen praten. Voor de inrichting worden drie computers en andere leermiddelen, speelattributen en speelgoed aangeschaft. Naast traumatherapie aan ongeveer honderd slachtoffers van seksueel geweld zullen in deze ruimtes voorlichtingsbijeenkomsten over HIV/AIDS gehouden worden. U kunt dit project ook steunen door uw donatie over te maken op giro 40.000 t.n.v. Wilde Ganzen te Hilversum onder vermelding van: "Websiteproject: 2008.0085" pagina 6
Om door te geven
Psalm 118: 22
De steen, door de bouwers verworpen, die is tot de sluitsteen geworden. Dit is een wonder in onze ogen.
Niek Schuman
... het is Ernesto Cardenal Vijfentwintig jaar geleden maakte ik, samen met een groep studenten, een reis naar Latijns-Amerika. In Argentinië hoorden we de gruwelverhalen van Videla en de zijnen. Meer goede vrijdag dan Pasen, kort samengevat. Daarna kwamen we in Chili waar Pinochet met zijn junta nog volop aan de macht was. Onder de indruk waren we van de moed van de slachtoffers van het verraad en het geweld Onze laatste bestemming was Nicaragua. Hier had de beruchte, door NoordAmerika gesteunde Samoza huisgehouden. Het arme land was nog maar net begonnen met de wederopbouw. Volop waren ze bezig met de alfabetisering van het volk en de herverdeling van de rijkdom. Ik had natuurlijk ook gehoord van die kleine priester die zijn poëtische en kerkelijke carrière had ingeruild voor solidariteit met de minsten der mensen. Samen met honderdduizenden had hij op het grote ‘Plein van 19 juli’ in de gloeiende zon staan wachten op de paus die op bezoek was. Dagenlang hadden de mensen soms gereisd om hem te zien. Want híj zou het begrijpen. Hij zou zijn zegen uitspreken over al die mensen die een foto van hun verdwenen of vermoorde geliefde boven hun hoofd hadden gestoken. Dat alles gebeurde niet. De paus gaf juist een waarschuwing aan al die mensen die zich solidair verklaarden met revolutionaire regimes. Ik heb nog nooit zó veel oprechte teleurstelling, onbegrip en verbittering van nabij meegemaakt als toen, bij de mensen die zich bij alle hitte in de kou gezet hadden gevoeld. Tegen ons westerlingen, die ten slotte maar voor kortere tijd langskwamen, bleven ze vriendelijk en hartelijk. Maar de pijn bleef zichtbaar. Ook hier dus heel veel goede vrijdag. Maar op de terugreis werd het eindelijk toch Pasen – onverwacht, zoals dat trouwens altijd al geweest is en zal blijven. Het kleine vliegtuig uit Managua kraakt en schommelt in een heftige, tropische turbulentie. Als dat eindelijk voorbij is, loopt de ene na de andere passagier naar het toilet. En opeens zie ik ook hém lopen. Een klein wat morsig mannetje met lange grijze haren en een alpinopet op zijn hoofd. Het is Ernesto Cardenal, de priester van het beroemde Evangelie van Solentiname. Dat kán eigenlijk helemaal niet, na alles wat hem en zijn volk overkomen is. Verdrukt, gewond, van officiële kerkelijke zijde de mond gesnoerd. Maar hij loopt daar, wat verlegen en hij lacht. Dát is pas turbulentie! En ik kan niet anders dan ontroerd die regels prevelen uit de psalm van Pasen: De steen, door de bouwers verworpen, die is tot de sluitsteen geworden. pagina 7
Niek Schuman is zijn theologische loopbaan begonnen als predikant in Westzaan. Later werd hij docent Oude Testament aan de VU waar hij ook bijzonder hoogleraar liturgiewetenschap was. Een leven lang is hij ondergedompeld geweest in de Psalmen. Hij schreef er onder andere het boek: ‘Drama van crisis en hoop’, dat over de Psalmen gaat.
Judith in gesprek met...
in gesprek met Alje Klamer Voor mij liggen de eerste jaargangen van het blad Mensen, van 1963 - 1965. Uit die kleine blaadjes van toen komt een beeld te voorschijn van ds. Alje Klamer en van het begin van het radiopastoraat van de toenmalige IKOR. Een beeld dat zich graag laat aanvullen. Heden moet ik bij jou zijn! Wat het eerst opvalt is de directe toon. Ik word aangesproken. Hij komt dichtbij, ik kan er eigenlijk niet onderuit. Hij daagt me uit contact op te nemen, in gesprek te gaan, hij hoopt op een ontmoeting. De volgende keer komt hij er op terug. Hij is tot ’s avonds laat bereikbaar. Weer pakt hij die brief op uit Hoorn. Nee, hij noemt geen namen, de ander blijft anoniem, maar een goede hoorder voelt zich aangesproken. Er gaat een appèl van uit. Een bevlogen mens. Zijn antwoord heb ik lang op zak gedragen. Hij begint waar mensen zijn. Vaak is iets kleins de aanleiding, iets wat hem ergert of verdrietig maakt. Kom te voorschijn Zacheüs! Uit je boom! Durf het aan! En al bladerend zie je grote thema’s langskomen en terugkeren. Mensen vertellen over homoseksualiteit, het hebben van een familiegeheim, het kind zijn van een NSB’er. Het gaat hem niet alleen om lasten en vooroordelen waaraan mensen torsen, ook om uiterlijkheden
die je echte gezicht verhullen, versiersels waarmee mensen denken weg te komen. Hij prikt er doorheen. Laat bijbelteksten verrassend nieuw spreken. Hij rekt de religieuze ruimte op. De eigen begrenzing voorbij. Hij is bewogen. Wat hem voor ogen staat? Reactie uitlokken - dat zeker - ogen zien die je aankijken. Ruimte maken binnen in mensen, maar ook maatschappelijk. Bespreekbaar maken van wat taboe is. Een pleisterplaats zijn voor wie moede en mat is. Mensen bij en op elkaar betrekken. Op een ander spoor zetten. Durven. Doen. Als een doorgeefluik kleren regelen voor een moeder in nood, een radio organiseren. Boeken aanreiken. Eenzaamheid doorbreken. Koppelen. Een beweging op gang brengen. Geloofstaal aanreiken die binnenkomt. Als Jezus zijn. Het kleine blaadje Mensen van toen is een eigen weg gegaan. Het is veel gelezen en in veel huiskamers en groepsruimtes besproken. Alje Klamer heb ik nauwelijks gekend, maar u misschien wel. Als u iets heeft.. het volgende nummer wordt een jubileumnummer met veel uit de oude doos. Judith van der Werf
DETAIL
Jubileumfeest IKON Pastoraat Op vrijdag 5 juni vieren we ons 50-jarige jubileum met een feestmiddag. Tijdens ons feest wordt de voorstelling ‘Wij, Esther’ gedanst door Riëtte Beurmanjer en Joyce Schoon. Daarna zal Annemiek Schrijver met de zaal in gesprek gaan en sluiten we af met een borrel. Volgend nummer zult u er meer over kunnen lezen. Maar de datum kunt u alvast noteren. pagina 8
De Bijbel cultureel
Intocht van Christus in Brussel (1888-89) James Ensor (1860-1949). Olie op doek, 258 x 431 cm, Paul Getty Museum, Los Angeles
Beschrijving Begeleid door een bont gezelschap van muzikanten en gemaskerde figuren trekt Christus op een ezel via een brede allée Brussel binnen. Een chaotische mensenmassa vult bijna het gehele beeldvlak. Op de voorgrond een maskerade van doodshoofden, vissersvrouwen, rechters, politici en geestelijken, gevolgd door de leden van het ‘Fanfares doctrinaires’, die onder een grote banier met de leuze ‘Vive la Sociale’ door marcheren. Op de achtergrond zwelt de stoet aan met honderden, zoniet duizenden die uit alle hoeken en gaten toestromen. Rechts, op een verhoging, overziet de burgemeester met zijn
schepenen, in clownspak gestoken, de optocht. Tegen het podium is een rood plakkaat getimmerd met de tekst ‘Vive Jesus Roi de Bruxelles’. De Bijbel Cultureel komt binnenkort uit en laat zien hoe de bijbel doorgewerkt heeft in schouwburg, muziek, en literatuur. Dankzij dit boek krijgen we zicht op de weg die de bijbelverhalen ‘buitenkerkelijk zijn gegaan. Bovenstaand verhaal is een van de vele verhalen uit het boek. Via
[email protected] of 035-6727103 afd. communicatie kunt u de IKON-krant bestellen met daarin een kortingsbon voor De Bijbel Cultureel.
Pastoraat op het web
DETAIL
Conferentie over pastoraat en internet gen hebben te realiseren? Biedt de anonimiteit van op donderdagmiddag 26 maart van 13.30 –17 uur internet nieuwe kansen voor eigentijds pastoraat? in de Regenboogkerk te Hilversum Met lezingen en interessante workshops: de confeIs internet geschikt om pastorale functies te vervulrentie is bedoeld voor predikanten en pastoraal werlen? Kan het persoonlijke contacten op een volkers. Voor meer informatie: www. ikonpastoraat.nl. waardige manier vervangen? Welke interessante Opgave:
[email protected] Tel. 035-6215555. initiatieven zijn er op dit gebied in Nederland en Kosten: € 10 op giro 631000 tnv IKON Pastoraat te daarbuiten? Hoe kan internet worden ingezet om Hilversum o.v.v. Internetconferentie. daadwerkelijke interactie met mensen die levensvrapagina 9
ruis
Bram Grandia, IKON-pastor
Het dak van de kerk De kerk is het dak boven het evangelie De kerk is het dak boven het evangelie. Daar wordt het verhaal overgedragen dat past op het roestige slot van het menselijk bestaan. Het is een zin uit een lezing van de nieuwe secretaris-generaal van de PKN Arjan Plaisier. De kerk als dak boven het evangelie. Als ik Plaisier goed begrijp, zegt hij dat er een evangelie is en dat over dat evangelie een huis is gebouwd met een dak, de kerk. Daarbinnen wordt het evangelie uitgelegd als het goed is. Evangelie onder de open hemel Ik zie het evangelie als de goede boodschap van het Koninkrijk Gods. Jezus verkondigde die boodschap in synagogen en op straat. Jezus bracht dat evangelie in praktijk. Ik zie Jezus meer buiten dan binnen de muren aan het werk. Het evangelie breekt baan in de publieke ruimte. Daar wordt armoede opgeheven, krijgen mensen weer perspectief en hoop. Daar komt een bevrijdingsbeweging op gang. De kerk als dak boven het evangelie? Misschien een afdakje, waaronder je bij elkaar komt om te lezen en te zingen, maar dak? Het klinkt me veel te gesloten. Het evangelie duldt geen dak. De antisemitische bisschop Williamson onder het dak van de RK kerk De paus van het grootste dak heeft onlangs de deur wijd open gezet voor de Priesterbroederschap Pius X.
Daarmee is een uiterst reactionaire club gelovigen weer terug onder het grote dak van de kerk. Onder hen de reactionaire antisemitische bisschop Richard Williamson. Deze man ontkent het bestaan van gaskamers, noemt joden en protestanten mensen die hun orders van de duivel krijgen en citeert vrij uit de antisemitische Protocollen van de wijzen van Sion. Dat alles doet hij al ruim 20 jaar. Deze gif spuitende bisschop wil de zin over de ‘perfide joden’ weer terug in de liturgie. Nu is hij weer onder het dak van de moederkerk. Is het niet om uit je dak te gaan? De paus heeft bewezen niet onfeilbaar te zijn De paus heeft het joodse volk op een zeer grove wijze beledigd. De paus die jaren lang de hoeder van de geloofsleer was weet exact wat deze bisschop door de jaren heen heeft beweerd. Deze neofascistische antisemiet weer een plek geven is een misdaad. Op de website van de Orde van Pius X lees ik dat de bisschop alleen met gezag spreekt als het gaat over zaken betreffende geloof en moraal. Daar vallen joden en de holocaust kennelijk niet onder. Wat een schande! Zo brengt deze paus een reactionaire beweging weer onder het kerkelijk dak, maar veroorzaakt de dakloosheid van vele gelovigen. Paus Benedictus heeft door al dit gedoe bewezen dat een paus niet onfeilbaar is. Dat is een geluk bij een ongeluk. Ruis is iedere zondag om 10.02 te beluisteren op radio 5. pagina 10
Tips 1 5 2 6 3 7 maart/april
16- 22 maart. Franciscaanse stiltere-
onderweg; De mens als reiziger’.
traite bij de minderbroeders in Me-
Gelegenheid voor ontmoeting en
gen. Dagelijks dagopening, een be-
verdieping. Er zijn nog 7 plaatsen
geleidingsgesprek en veel stilte..
vrij. Aanmelden 035-621 55 55 of
Info en opgave: 0412 – 403885 of
[email protected]
www.stilleretraites.nl Kosten: € 245
(er is een steunfonds voor minder
Za 18 april. Parabels leren je om je ei-
draagkrachtigen.)
gen levensverhaal met nieuwe ogen te lezen met hulp van meditatie en
21 t/m 22 maart. Teksten lezen uit
contemplatieve dialoog. Kosten: € 25,-
Koran en Bijbel over het wonder van
Tel: 020 679 82 07.
de schepping. Op basis van onze ei-
www.ignatiushuis. nl
gen levensverhalen en (religieuze)
9
soonskamers): € 69,-. € 55,-. Info bij
Guy Dilweg via www.stoutenburg.nl of tel: 033-4945500. Het Vakantie Bureau maakt deel
uit van de Interkerkelijke Stichting Diakonaal Vakantiewerk. De vakan-
ties zijn bedoeld voor iedereen voor
tradities. Begeleiding door de Mos-
Gids Betaalbare Vakanties 2009. De
limvrouwenorganisatie Al Nisa, de
werkgroep Arme Kant van Neder-
Nikola Communiteit Utrecht, Cen-
land/EVA publiceert ieder jaar een
trum voor Islamitische Theologie van
inventarisatie van vakantiemogelijk-
die zijn aangewezen op (veel) zorg
de VU en het Dominicanenklooster
heden die niet zo duur zijn. In de Gids
en/of rolstoelgebonden zijn. Maar er
Huissen. Kosten: A €75,- B €110,-
Betaalbare Vakanties heeft de werk-
zijn bijvoorbeeld ook weken met ex-
C €135,- Aanmelden: voor 7 maart.
groep een zo groot mogelijke selec-
tra zorg voor blinden en slechtzien-
Tel 026-3264422
tie van het aanbod bijeengebracht.
den, of voor mensen met een thuis-
info: www.dominicaanscentrum.nl
De gids downloaden of bestellen: www.armekant-eva.nl of 073-6121939.
27 maart. ‘Is er leven na de dood’. Seminar waarin dit thema vanuit
18 april. Luthers Amsterdam te voet.
wetenschap, filosofie, theologie en
Het Ignatiushuis organiseert een
literatuur benaderd wordt. Met:
wandeling door Amsterdam-oud-
Pim van Lommel, Joep Dohmen,
West, waarbij zal worden stil gestaan
Ilja Maso en Jan Siebelink. Plaats:
bij enkele eeuwen Lutherse kerkge-
Bovenkerk
schiedenis aldaar. Tijd: 12.30-16.30 uur,
4
te
Kampen.
Kosten:
wie het niet (meer) zo eenvoudig is alleen op vakantie te gaan, gasten
10 wonende
dementerende
partner.
www.hetvakantiebureau.nl of telefoon 0318 - 48 66 10. 23-26 april. Meditatief mandala’s schilderen is een manier om een reis naar binnen te maken. Iedereen kan een mandala tekenen. (do.10:00 - zo. 16:00 uur) Locatie: Klooster Arnold Janssen in Wahlwiller (Limburg) Kos-
€ 99.
verzamelen bij de Ronde Lutherse
Zie www.pthu.nl of bel 030 67 70 859.
kerk a/h Singel. Kosten: € 10,-
ten: € 195 (incl. deel werkmateriaal)
Opgave en info: www.ignatiushuis.nl
Verblijfskosten: € 145 (1pk)
Za 4 t/m zo 5 april. Een weekend met de IKON-pastores in het Woodbrookershuis
te
Barchem.
In het kader van het 50-jarig bestaan van het IKON Pastoraat in 2009 zal een thema-weekend gehouden worden rond het thema ‘Ontmoetingen
pagina 11
8
24 en 25 april. Stoutenburg-tweedaagse met als thema ‘Aarde, mijn aarde... of hoe de ecologische crisis ons aanzet tot creativiteit’ op kasteel Stoutenburg bij Amersfoort. Bijdrage deelnemers (vol pension op één per-
Info en opgave: www.elsthissen.nl of 043 - 364 79 87 De IKON krant heeft een special gewijd aan het IKON Pastoraat. Deze jubileumuitgave kunt u gratis toegestuurd krijgen via
[email protected] of via 035 6727103 afd Communicatie.
Bonny Rem, medewerker IKON Pastoraat
Groeten uit… Wilt u ook een ansichtkaart met een grappig of ontroerend verhaal plaatsen? Dan kunt u uw verhaal en kaart opsturen naar Bonny Rem-Veldstra: IKON Pastoraat, Postbus 10009, 1201 DA Hilversum W e zulle n z o r gv uldi g o m g aa n met uw i n ze n di n g e n e n uw a n s ichtkaa rt r eto u r n e r e n .
Als meisje van zeven jaar ben ik bij het oversteken van de Utrechtseweg in Zeist aangereden door een militaire vrachtwagen. Het was op een maandagmorgen in juli 1945, ik kwam uit school. We waren geen autoverkeer gewend maar er reden toen wel Canadese colonnes richting Utrecht. De chauffeur bracht mij eerst naar een militair hospitaal en vervolgens naar het Zeister ziekenhuis. Toen mijn moeder – die een fiets had geleend – in het ziekenhuis arriveerde, kwam ik weer bij. Ik had in mijn hand nog het tekstplaatje dat we kregen als we het psalmversje goed hadden opgezegd: gelijk het gras is ons kortstondig leven… Ik had een zware hersenschudding en mijn rechterarm was nogal beschadigd. Zeven weken lag ik in het ziekenhuis. Moeder kwam elke middag, vader elke avond. Ik genoot van de aandacht, thuis moest ik die delen met twee broertjes en twee zusjes, die overigens niet op bezoek mochten komen. Heel veel ansichtkaarten kreeg ik, waaronder deze van mijn klasgenoten die nog maar net hun eigen naam konden schrijven. Er zaten vier Jannen in mijn klas, grappig is dat de dochter van Keesje later in Bussum onze buurvrouw werd. Later heb ik de kaarten in een album geplakt. Dat bewaar ik nog altijd.
