MELANCHTHON. christelijke scholengemeenschap voor gymnasium atheneum havo vmbo

MELANCHTHON christelijke scholengemeenschap voor gymnasium – atheneum – havo – vmbo

- 2015

Melanchthon Schoolplan

2011

Schoolplan 2011 - 2015

Inhoudsopgave

3

5

De voorbeelden

7

Identiteit Kwaliteit

10

Onderwijs en leerlingen

18

Didactiek

24

Organisatie

30

Personeel

34

Slotwoord

37

Begrippenlijst

39

14

Melanchthon Schoolplan 2011 - 2015

Woord vooraf

Melanchthon Kralingen

Woord vooraf havo, atheneum en gymnasium. Melanchthon biedt onderwijs aan ruim 4.500 leerlingen op acht verschillende vestigingen in de gemeenten Rotterdam en Lansingerland. Al onze vestigingen hebben bijgedragen aan het tot stand komen van dit document. Dit schoolplan geeft een beschrijving van waar Melanchthon voor staat. Het is ons gezamenlijk doel om onze leerlingen onderwijs te bieden van goede kwaliteit. Wij begeleiden onze leerlingen niet alleen naar een diploma maar bereiden hen ook voor op het vervolgonderwijs en op hun rol in de maatschappij. In dit schoolplan formuleren wij onze uitgangspunten op het gebied van identiteit, kwaliteit, onderwijs en leerlingen, didactiek, organisatie en personeel. Deze uitgangspunten staan ten dienste van ons gezamenlijke doel. Bovenal willen wij een school zijn die het beste in mensen naar boven haalt. In de tekst vindt u verwijzingen naar onderliggende stukken die voor het schoolplan wettelijke vereisten zijn. Deze gaan o.a. over onderwijskundig beleid, personeelsbeleid en beleid met betrekking tot de bewaking en verbetering van de kwaliteit van onderwijs. Ons schoolplan is een document waarin wij betrokkenen, zoals (toekomstige) leerlingen, ouders of bedrijven, inzicht geven in wat wij de komende jaren met ons onderwijs beogen. Daarnaast is het een document dat een leidraad vormt voor onze vestigingen. Een kader waarbinnen zij hun vestigingsplan opstellen en waarbinnen zij elk jaar hun activiteitenplan vaststellen. Het schoolplan moet dan ook niet als een papieren tijger worden gezien maar als een levend en inspirerend document voor alle vestigingen. Elke vestiging krijgt een werkmap waarin de thema’s uit dit schoolplan kunnen worden aangevuld met vestigingsspecifieke uitwerkingen en aanvullingen. Zo kan iedere vestiging hierin haar eigenheid vormgeven.

Namens de algemene directie, Drs. N. van den Eijkel MME


Voor u ligt het schoolplan van Melanchthon, christelijke scholengemeenschap voor vmbo,

5

Melanchthon Mathenesse

De voorbeelden dergelijke tekst is, zoals in het ‘Woord vooraf’ reeds aangegeven, dat het niet bij mooie woorden blijft, maar dat de inhoud van de tekst in de praktijk zichtbaar wordt. Soms valt het de lezer niet gemakkelijk om zich iets voor te stellen bij een passage, zinsnede of woord. Om dat gemakkelijker te maken, geven we voorbeelden bij de thema’s. Vaak kan een uitgangspunt op heel verschillende manieren worden uitgewerkt. De voorbeelden zijn dus niet richtinggevend voor de uitwerking, maar vooral inspirerend bedoeld. In de voorbeelden leest u hoe een bepaald thema op een enkele vestiging van Melanchthon uitgewerkt is, soms zelfs hoe het zou kunnen zijn, voortbordurend op iets dat wel degelijk al op een vestiging is opgepakt. We hopen dat ons oorspronkelijke doel: concretiseren, verlevendigen en inspireren, met de voorbeelden bereikt wordt.


De basistekst van het schoolplan bevat veel mooie formuleringen. De uitdaging bij een

7

Melanchthon De Kring

9

Identiteit


10

Identiteit


• Melanchthon is een open christelijke school die wortelt in de christelijke traditie en dat zichtbaar en voelbaar wil maken. • De open christelijke identiteit uit zich in betrokkenheid en inspiratie. • Het pedagogisch klimaat op Melanchthon zorgt er voor dat leerlingen, medewerkers en anderen zich veilig en gerespecteerd weten. • Samenwerking, openheid, respect en het veilige klimaat bieden ruimte aan de dialoog tussen gelijkwaardige mensen. • Melanchthon is een maatschappelijk bewogen school die bruggen wil slaan tussen culturen, school en omgeving. Onze christelijke basis komt vooral tot uiting in de manier waarop we binnen Melanchthon met elkaar omgaan. Er is een prominente plaats voor betrokkenheid en inspiratie. Betrokkenheid uit zich in oog hebben voor elkaar en voor ieders behoeften. Op onze school is er ruimte voor persoonlijke beleving. Daarnaast willen wij inspirerend zijn. Vanuit persoonlijke contacten en vanuit vertrouwen ontstaat de ruimte om ieders talenten te waarderen en leerlingen uit te dagen zichzelf verder te ontwikkelen. Het pedagogisch klimaat op onze vestigingen wordt gekenmerkt door een sfeer waarin iedereen zich veilig voelt. Veiligheid is een belangrijke voorwaarde om goede prestaties te kunnen leveren. Een veilig klimaat uit zich niet alleen in fysieke veiligheid en respectvol omgaan met elkaar. Juist vertrouwen en betrokkenheid geven een gevoel van veiligheid. Bovenal staan wij voor een goede sfeer en een veilige omgeving waarin leerlingen en personeelsleden zichzelf kunnen, willen en durven zijn en als gelijkwaardige mensen de dialoog zoeken. Onze betrokkenheid houdt niet op bij de muren van onze schoolgebouwen. Wij vinden het belangrijk om als school deel te zijn van de maatschappij. Een school kan zich niet op een eiland terugtrekken. De maatschappij beïnvloedt iedereen: leerlingen, ouders, personeel, en de school als geheel. Wij zien het als onze opdracht om leerlingen te leren omgaan met de invloed van de maatschappij maar ook om hun eigen rol daarin op waarde te leren schatten. Onze leerlingen moeten leren hun eigen weg te gaan in de maatschappij en te beseffen dat zij van waarde zijn voor de samenleving van vandaag en morgen.

11 Op 20 februari 2010 bonden 250 Melanchthon-leerlingen de schaatsen om in Zoetermeer. Van te voren hadden zij zich voor zoveel mogelijk rondjes laten sponsoren voor een goed doel. Ook hadden ze zich uitgebreid verdiept in de achtergronden van het goede doel dat ze zelf hadden uitgekozen. Samen schaatsten de leerlingen € 5.581,52 bij elkaar voor Sportclub Sparta. Sparta? Nee, niet die club uit Spangen, maar een gelijknamig opvangproject voor straatkinderen in Rio de Janeiro. De Nederlandse oprichter van Sparta was op school komen vertellen hoe het leven van een kind in de sloppenwijken van Rio er uit ziet. Hoe aanlokkelijk de gewelddadige wereld van de drugshandel is en hoe hoog de prijs is die kinderen daar voor betalen. En ook wat Sparta daar tegenover stelt: ‘Ieder kind wil profvoetballer worden om de armoede te ontvluchten’, vertelde hij. ‘Maar die kans is zo ontzettend klein. Daarom zetten wij ons er voor in dat kinderen hun school afmaken. De kinderen krijgen dagelijks sportlessen bij ons. Maar, als lid van de club, zijn ze verplicht om naar school te gaan. Als ze dat niet kunnen betalen, ondersteunen wij hen. Want een schoolopleiding is de enige realistische uitweg uit de vicieuze cirkel van geweld en armoede.’

De wereld door andere ogen Moet er een bouwstop komen voor moskeeën in Nederland? Sommige leerlingen vonden van wel, andere van niet. ‘Hé, dat is interessant’, dacht de docent en greep de discussie aan om leerlingen iets te leren over gezichtspunten. Ze draaide het perspectief om: ‘Stel, je woont in een Islamitisch land waar het verboden is om kerken te bouwen. Christenen in dat land kunnen dan niet naar de kerk om hun geloof te belijden.’ Het principe ‘Wat u niet wilt dat u geschiedt doe dat ook een ander niet’ werd ineens heel voelbaar. ‘We redeneren vaak vanuit ons eigen perspectief’, zei de docent. ‘En in dat perspectief staat ons eigen belang centraal. Door je ervan bewust te zijn dat een ander vanuit een ander perspectief kijkt, ontdek je dat er meer belangen meespelen.’ ‘Dus’, besloot ze, ‘om een brug te slaan naar de ander, helpt het om de wereld door andere ogen te bekijken’.


Schaatsen voor Sparta

Melanchthon Schiebroek

13

Kwaliteit


14

Kwaliteit


• Melanchthon streeft naar een cultuur van voortdurend zoeken naar manieren en middelen om beter onderwijs te verzorgen. • Binnen Melanchthon maken we gebruik van instrumenten voor kwaliteitszorg. • Opbrengstgericht werken1 is een belangrijk instrument om aan de kwaliteit van ons onderwijs te werken. • Inspraak van personeel, ouders en leerlingen is belangrijk om de onderwijskwaliteit binnen Melanchthon gezamenlijk te waarborgen. Melanchthon is een professionele organisatie. Dit komt tot uiting in de kwaliteit van ons onderwijs, ons personeel en onze organisatie. Om al onze leerlingen op het juiste niveau naar een diploma te begeleiden werken we voortdurend aan een duurzame onderwijskwaliteit. Duurzaam verwijst naar de toekomstgerichte en cyclische benadering die nodig is om te blijven voldoen aan verschillende kwaliteitseisen. Om op een professionele manier aan de kwaliteit van ons onderwijs te werken is een sfeer van veiligheid en vertrouwen van cruciaal belang. In een klimaat waarin alle personeelsleden zich veilig voelen, is er de ruimte om samen te werken en feedback te geven. Alleen dan is het mogelijk om uit te spreken wat er goed gaat en wat er verbeterd kan worden. Met het oog op hoe processen verlopen, werken we heel gericht aan de kwaliteit van ons onderwijs. Hiervoor gebruiken we verschillende instrumenten, zoals de PDCA-cyclus van Deming en het INK-model aangepast voor het onderwijs. Daarnaast zijn wij kritisch op onze resultaten. Wij kijken naar kwantitatieve gegevens zoals doorstroom- en examenresultaten maar ook naar kwalitatieve gegevens. Het opbrengstgerichte werken zal de komende jaren steeds meer verweven raken in onze organisatie. Daarnaast zullen wij gebruikmaken van de resultaten van wetenschappelijk onderzoek over wat werkt in het onderwijs. Doel is de motivatie van onze leerlingen en de opbrengsten van ons onderwijs te verhogen. Opbrengstgericht werken is een belangrijk instrument om aan de kwaliteit van ons onderwijs te werken. Kenmerken hiervan zijn dat je doelen van te voren benoemt, de resultaten analyseert en ermee aan de slag gaat.

1

Zie ‘kwaliteitsbeleid Melanchthon’

15 werken en de resultaten, kunnen we met alle betrokkenen het gesprek hierover aangaan. Daarbij is de inspraak van zowel personeel als ouders en leerlingen belangrijk. Wij willen een open communicatie over de kwaliteit van ons onderwijs, zowel met internen als externen. Cruciaal is dat de resultaten van dit proces worden geborgd.

Wat zeggen de cijfers? Kwaliteit is belangrijk. Maar hoe meet je dat precies? Eén van de aspecten die iets zeggen over de onderwijskwaliteit is het verschil in score tussen schoolexamen en centraal eindexamen. De Onderwijsinspectie let er op dat dit verschil niet te groot is. Is bijvoorbeeld de gemiddelde score voor Duits bij het schoolexamen een 7,8 en bij het centraal examen een 5,3, dan is er iets mis. Bij Melanchthon kijken we daarom goed naar de examencijfers en de verschillen tussen schoolexamen en centraal examen. De examendocenten analyseren hun schoolexamentoetsen met vragen als: Toets ik wat ik moet toetsen? Geeft de toets een betrouwbaar beeld van wat de leerling kan en weet? Vind ik in mijn toetsen alles terug wat een leerling op het centraal examen ook moet kunnen? Afhankelijk van de antwoorden passen we de toetsen aan. En vervolgens ook de lessen die de leerlingen voorbereiden op deze toetsen. Zo bewaken we continu met elkaar de kwaliteit van ons onderwijs en sturen we bij als dat nodig is.

Tussen school en thuis ‘Een school is geen eiland’, zei de directeur. ‘Wij vinden het belangrijk om feeling te houden met de thuissituatie van onze leerlingen. En we vinden het belangrijk dat ouders betrokken zijn bij de school van hun kind. Dat u ons weet te vinden als er vragen of problemen zijn. ‘Maar hoe weten wij bij wie we terecht kunnen?’, vroeg een moeder van een zoon die na de zomer naar de brugklas gaat. ‘U krijgt aan het begin van het jaar een uitnodiging voor een gesprek met de mentor, samen met uw zoon’, antwoordde de directeur. ‘Het gesprek is bedoeld om kennis te maken. Maar ook om praktische zaken te regelen, de schoolregels door te nemen en afspraken te maken over waar we aandacht aan gaan besteden wat het leren betreft. Uw zoon tekent – samen met u als ouders – een overeenkomst waarin hij belooft om zijn uiterste best te doen om het schooljaar tot een succes te maken. U kent dan de mentor en u bent op de hoogte van de afspraken. Wij hopen dat dat de stap naar school een stuk makkelijker maakt. Overigens beginnen we het jaar in alle klassen met een dergelijk gesprek.’


Op het moment dat we transparant zijn over onze doelen, de manier waarop we daaraan

Melanchthon De Blesewic

17



18



• Leerlingen van Melanchthon krijgen een goede basis en de nodige vaardigheden mee. • Melanchthon leidt haar leerlingen toe naar het vervolgonderwijs. • Binnen Melanchthon worden leerlingen voorbereid op deelname aan de maatschappij van vandaag en morgen. • Melanchthon zorgt dat leerlingen zich staande weten te houden in een complexe en dynamische maatschappij. • Melanchthon verruimt het blikveld van haar leerlingen. Melanchthon heeft drie belangrijke ambities: 1. Wij richten ons onderwijs zo in dat wij onze leerlingen goed voorbereiden op het vervolgonderwijs. 2. We bereiden onze leerlingen voor op deelname aan de maatschappij. 3. We halen in iedere leerling het beste naar boven. Het voorbereiden van onze leerlingen op het vervolgonderwijs betekent in de eerste plaats dat wij hen een goede basis geven. Die basis bestaat uit de kennis en vaardigheden die nodig zijn om met goed gevolg het eindexamen te kunnen afleggen. Wij vinden het belangrijk om te blijven werken aan deze basis omdat leerlingen zich van hieruit verder kunnen ontwikkelen. In de tweede plaats betekent de voorbereiding op het vervolgonderwijs dat wij de ontwikkeling van studievaardigheden bij onze leerlingen stimuleren. Deze vaardigheden hebben leerlingen nodig om succesvol te zijn in het vervolgonderwijs. Tot slot onderhouden onze vestigingen contact met vervolgopleidingen zodat we ten aanzien van het schoolsucces van de doorgestroomde leerlingen de vinger aan de pols houden. Daarnaast blijven we op de hoogte van de ontwikkelingen in die vervolgopleiding en kunnen we de leerlingen daar beter op voorbereiden.

19 speciale trajecten te starten of daarin te participeren. Niet alleen gericht op de vervolgopleiding, maar ook op de arbeidsmarkt. Denk aan de ontwikkeling van een traject waarbij vmbo-leerlingen die naar het mbo willen, niet over hoeven te stappen maar les krijgen in mbo-vakken op hun eigen school. De bedoeling is om hiermee de schooluitval terug te dringen. Een traject gericht op de koppeling tussen vmbo en mbo op een en dezelfde locatie. Binnen Melanchthon willen we meer doen dan leerlingen met kennis en vaardigheden klaarstomen voor het eindexamen. Wij vinden het belangrijk dat onze leerlingen leren hun eigen weg te vinden in de maatschappij. Wij streven er dan ook naar onze leerlingen het besef mee te geven dat zij deel uitmaken van de maatschappij en wat dat van hen vraagt. Dat doen we vanuit een levensbeschouwelijke achtergrond. Daarnaast bereiden wij onze leerlingen voor op de maatschappij door aandacht te hebben voor sociale vaardigheden en burgerschap. Onze derde ambitie loopt overal doorheen. Onder het motto ‘Melanchthon haalt het beste in je naar boven’ willen wij waarmaken dat we meer bieden dan ‘het gewone’2. In de puberteit zijn leerlingen continu op zoek naar hun eigen identiteit. Het is aan ons om deze zoektocht te begeleiden binnen het leerproces. Wij vinden het belangrijk dat onze leerlingen zichzelf leren kennen. Kennis van de eigen sterke en zwakke punten is belangrijk om goede keuzes te kunnen maken en om jezelf maximaal te kunnen ontplooien.

2

Het motto van de Vereniging voor Christelijk Voortgezet Onderwijs te Rotterdam e.o. (CVO), waar Melanchthon deel van uitmaakt, is: ‘meer dan het gewone’.


Wanneer de ontwikkeling van leerlingen dat vraagt neemt Melanchthon initiatieven om

20 Melanchthon Schoolplan 2011 - 2015

Melanchthon De Blesewic

De plek waar je leert Maakt het uit waar je leert? Misschien niet als je jaartallen moet stampen maar wel als je een project doet over de Romeinen en de Batavieren. En het is bekend dat je meer opsteekt van een natuurles in de natuur dan in een klaslokaal. Bij nieuwbouw en renovatie van een schoolgebouw houdt Melanchthon steeds vaker rekening met verschillende didactische werkvormen. Het traditionele schoolgebouw met lange gangen en eenvormige lokalen maakt plaats voor flexibele ruimtes. De inrichting is al naar gelang de functie van de ruimte: instructieruimte, leerplein, stilteruimte, enzovoort. Zo wordt de plek waar je leert steeds beter afgestemd op de manier waarop je leert.


Samenwerken aan de bloedsomloop Hoe bereid je je voor op een proefwerk over de bloedsomloop? Door het hoofdstuk uit je hoofd te leren? Pfff…. Het is veel leuker om als groepje aan de slag te gaan. Iedere leerling neemt een deel van het hoofdstuk voor zijn of haar rekening en belooft daar expert in te worden. De experts van de verschillende groepjes gaan bij elkaar zitten om zeker te weten dat ze niets belangrijks gemist hebben. Zij zijn immers verantwoordelijk voor de presentatie van dat onderdeel in hun eigen groepje. Vervolgens komt ieder oorspronkelijk groepje weer bijeen om de delen van het hoofdstuk in elkaar te schuiven en zo het proefwerk in z’n geheel voor te bereiden. De docent let ondertussen goed op: Luisteren de leerlingen naar elkaar? Helpen ze elkaar? Kunnen ze ook samenwerken met leerlingen waarmee het niet zo klikt? Nemen ze initiatief? Drijven ze hun zin niet door? Zo verdiepen de leerlingen zich gedegen in de bloedsomloop én leren ze goed samen te werken. Een competentie die hen helpt bij het vormen van een persoonlijkheid waarmee zij zich in het leven staande weten te houden.

Melanchthon Berkroden

23

Didactiek


24

Didactiek


• Iedere vestiging hanteert een eigen onderwijsconcept waarin de onderwijsambities van Melanchthon zijn meegenomen. • De vormen van didactiek die binnen een Melanchthonvestiging gebruikt worden, passen bij het onderwijsconcept van die vestiging. • Melanchthon staat voor een contextrijke, innoverende, motiverende en inspirerende leeromgeving. • Melanchthondocenten beschikken over een uitgebreid repertoire aan didactische werkvormen.

Binnen Melanchthon willen wij onze leerlingen, ieder op zijn of haar niveau, naar een diploma begeleiden. Elke vestiging hanteert daarbij een eigen onderwijsconcept dat gestoeld is op de basis die dit schoolplan biedt. Daarbij staan de drie Melanchthon-ambities centraal (zie ook voorgaande paragraaf): Melanchthon heeft drie belangrijke ambities:

1. Wij richten ons onderwijs zo in dat wij onze leerlingen goed voorbereiden op het vervolgonderwijs. 2. We bereiden onze leerlingen voor op deelname aan de maatschappij. 3. We halen in iedere leerling het beste naar boven.

25 de leerdoelen en bij onze leerlingen. Dit betekent dat onze docenten goed op de hoogte zijn van individuele leerstijlen, differentiatiedoelen en differentiatievormen en daarmee uit de voeten kunnen zodat ze maatwerk in hun onderwijs kunnen realiseren. Elke vestiging realiseert een inspirerende en uitdagende leeromgeving. De lessen die onze docenten geven worden gekenmerkt door variatie en dynamiek (o.a. door gebruik van activerende didactiek). Met deze didactische afwisseling dagen zij hun leerlingen uit. Daarnaast staan onze docenten open voor ontwikkelingen in de samenleving en nieuwe inzichten vanuit onderzoek die ons kunnen helpen het onderwijs nog beter aan te laten sluiten bij de leefwereld van onze leerlingen. Melanchthondocenten vertonen bij dit alles onderwijskundig leiderschap in hun sectie en in hun team. Het opbrengstgerichte werken, zoals dat in de paragraaf Kwaliteit is beschreven, heeft zijn vertaling naar de didactiek. De gekozen didactiek richt zich op het halen en zichtbaar maken van leerrendement. Docenten en leerlingen kunnen directieleden, ouders en andere stakeholders duidelijk uitleggen wat ze doen, op welke manier, waarom juist op deze manier en op welke leerwinst dit is gericht. Ook wat leerlingen geleerd hebben kunnen ze kwantitatief en kwalitatief helder aangeven.


Het nastreven van deze ambities betekent dat onze didactiek moet aansluiten bij


Melanchthon De Kring

‘Moet vliegveld Zestienhoven blijven?’ Eén simpele vraag. Maar voordat je tussen ‘ja’ en ‘nee’ kunt kiezen moet je wel weten waar je het over hebt. Hoe zit het met de geluidsnormen en de overlast? Wat betekent de luchthaven voor de economie? Wat vinden omwonenden ervan? Wat zeggen deskundigen? Bij een vestiging van Melanchthon gaan de derdeklassers met deze vraag aan de slag. Ze volgen workshops, lessen, instructies vanuit de vakken natuur- en scheikunde, economie en maatschappijleer in relatie tot de vraag die de kern is van dit project. In groepjes verrichten ze metingen, houden interviews met omwonenden en bedrijven, zoeken achtergrondinformatie in publicaties en op internet en vormen zich geleidelijk een beeld van de situatie. Zo komen ze tot een beargumenteerde mening en maken zich gaandeweg heel wat vakinhoudelijke begrippen eigen. In een slotdebat kiezen de leerlingen uiteindelijk voor een ‘ja’ of ‘nee’. En dan blijkt pas wat er allemaal te ontdekken valt achter zo’n ‘simpele’ vraag.


De maandag van Mirthe Mirthe is tweedejaars vmbo-kaderberoepsgerichte leerweg en begint de dag samen met haar klas en mentor. Ze nemen even kort de dag door die voor hun ligt. Weet iedereen waar hij/zij aan toe is vandaag? Okay, aan de slag dan. Het eerste blok, Mens & Maatschappij, loopt van 8.45 tot 10.15 uur. Daarna volgt een kwartiertje pauze om op te laden voor het tweede blok van anderhalf uur: Nederlands-Engels-Wiskunde. Mirthe krijgt eerst een instructie, vervolgens tijd om de nieuwe stof te verwerken en daarna kan ze oefenen met onderwerpen die ze lastig vindt. Gelukkig kan ze tussen de lesonderdelen even de benen strekken door te helpen met een nieuwe klasopstelling of lesmateriaal uit te delen. Om 12.00 uur is er een half uur pauze. Vervolgens kan Mirthe zich creatief uitleven bij het blok CKV dat duurt tot 14.00 uur. Nog even tien minuutjes pauzeren en dan start het laatste blok: Sport & Bewegen. Lekker na een dag geconcentreerd bezig zijn even alle energie eruit gooien. Mirthe rondt de schooldag af met haar eigen mentor in haar eigen klas. Na school is het tijd voor de schoolband waarin ze basgitaar speelt onder begeleiding van een muziekstudent.

Melanchthon Mathenesse

29

Organisatie


30

Organisatie


• Melanchthon is een open christelijke scholengemeenschap waarbinnen de afzonderlijke vestigingen samenwerken en elkaar weten te vinden als partners. • Binnen Melanchthon wordt verantwoordelijkheid zo laag mogelijk in de organisatie gelegd3. • Wij voelen ons gezamenlijk verantwoordelijk om al onze leerlingen op het juiste niveau naar een diploma te begeleiden. • Melanchthon biedt de flexibiliteit die daarvoor nodig is. • Daar waar nodig en binnen onze mogelijkheden bieden we maatwerk aan iedere leerling. Melanchthon is een grote organisatie. Door de sfeer van veiligheid en vertrouwen binnen onze school is die grootte geen belemmering. De vestigingen zijn kleinschalig georganiseerd en krijgen veel ruimte om deze organisatie op hun leerlingen af te stemmen. De afzonderlijke vestigingen werken samen en weten elkaar als partners te vinden en te verrijken. We voelen ons gezamenlijk verantwoordelijk om onze leerlingen naar een diploma te begeleiden. De wijze waarop wij onze organisatie inrichten, toetsen wij telkens aan onze ambitie om het beste in onze leerlingen naar boven te halen en hen naar de eindstreep te begeleiden. De belangrijkste vraag bij elke organisatorische verandering is wat dit voor de leerlingen betekent. Daarnaast vinden wij het belangrijk dat ook ons personeel de kans krijgt het beste in zichzelf naar boven te halen. Ook daar biedt onze organisatie ruimte voor. We hebben er voor gekozen de verantwoordelijkheid zo laag mogelijk in de organisatie te leggen. Een belangrijk kenmerk van Melanchthon is flexibiliteit. Wij hebben acht verschillende vestigingen en bieden onderwijs op alle niveaus: van vmbo (met lwoo) tot en met gymnasium. Elke vestiging heeft de ruimte om het onderwijs op haar eigen manier aan te bieden. Daar waar nodig en binnen onze mogelijkheden bieden we maatwerk aan onze leerlingen. Wij zijn en voelen ons met elkaar verantwoordelijk om al onze leerlingen op de juiste plek te krijgen4.

3

Met het toekennen van verantwoordelijkheden tot laag in de organisatie erkent het hoger management dat mensen op elk niveau onmisbare competenties hebben, die ze graag wil benutten.

4

Zie ook ‘zorgbeleid Melanchthon’.

31 Voor veel leerlingen is de stap van de kleine, vertrouwde basisschool naar de onoverzichtelijke en onbekende wereld van het voortgezet onderwijs goed voor slapeloze nachten. Om de overgang zo prettig mogelijk te maken, brengt Melanchthon daar waar mogelijk haar brugklassers onder in een eigen gebouw of aparte vleugel. Bij een van de vestigingen is aan het centrale gebouw zo’n brugklasvleugel gebouwd, met een eigen kleur van buiten, een eigen ingang, pleintje en overblijfruimte. De vleugel ademt een eigen kleinschalige en geborgen sfeer en de docenten hebben er hun eigen docentenkamer. Voor de leerlingen voelt de brugklas een beetje als het verlengde van de basisschool, terwijl ze toch nauw betrokken zijn bij hun nieuwe school.

Organiseren van een schoolplan Een nieuw schoolplan nodig? Niet opnieuw een papieren tijger die in een la belandt en daar stof ligt te vergaren, alsjeblieft! Een duidelijke wens, maar hoe organiseer je dat? Melanchthon kent als overlegorgaan het Platform Onderwijs: de schoolleiders met onderwijsontwikkeling in hun pakket komen eens in de maand bij elkaar om over onderwijs te praten. Bij uitstek een club die zich hierover zou moeten buigen. En dat hebben ze gedaan: in een aantal sessies zijn ze bijeengekomen en hebben de essentie van de school benoemd vanuit de waarden en normen van Melanchthon. Dit leidde tot uitspraken over een aantal thema’s die door alle vestigingen worden onderschreven. Op basis hiervan zijn de teksten geschreven, voorgelegd aan verschillende geledingen binnen de school en vervolgens gereviseerd. Uiteindelijk leidde dit tot de tekst die nu voor u ligt en waarin elke vestiging van Melanchthon zich herkend en gekend voelt. De verdere uitwerking van deze tekst is een taak die bij de vestigingen ligt en waarbij het Platform Onderwijs een grote rol zal spelen.


De grote overstap

Melanchthon Schiebroek

33

Personeel


34

Personeel


• Melanchthon gaat voor gekwalificeerd personeel dat goed onderwijs biedt en in staat is een prettig en veilig schoolklimaat te creëren. • Medewerkers van Melanchthon zijn betrokken, voelen zich gezamenlijk verantwoordelijk en zijn bereid zich te blijven ontwikkelen. • Medewerkers krijgen vertrouwen, ruimte en vrijheid om hun professionele ruimte te benutten en verantwoordelijkheid te nemen. • Medewerkers kiezen bewust voor het onderwijsconcept van de vestiging waar zij werken. • Melanchthon biedt haar medewerkers ondersteuning bij het realiseren van schoolen vestigingsdoelen. Het gezicht van Melanchthon krijgt vorm in en door onze medewerkers. Zij creëren gezamenlijk de sfeer die kenmerkend is voor onze school. Dit doen zij in hun dagelijkse werk en in de wijze waarop zij contact leggen met leerlingen, ouders, anderen en elkaar. Van onze medewerkers verwachten wij dat zij telkens de dialoog zoeken. Dit betekent naar elkaar luisteren, en je openstellen voor elkaars zienswijze. De ruimte voor dialoog is er omdat we binnen Melanchthon werken vanuit vertrouwen. Vertrouwen stelt ons ook in staat het beste in onze leerlingen en elkaar naar boven te halen. Iedere medewerker krijgt de vrijheid om zijn of haar professionele ruimte in te vullen. Tegelijkertijd verwachten wij dat iedereen de verantwoordelijkheid neemt die daarmee samenhangt en verantwoording kan afleggen over de manier waarop hij of zij bijdraagt aan goed onderwijs. Binnen Melanchthon gaan wij uit van de betrokkenheid van onze medewerkers, specifiek de betrokkenheid bij de vestiging waar zij werken. Wij verwachten dat onze medewerkers op basis van het onderwijsconcept bewust kiezen voor de vestiging waar zij werken. Als organisatie ondersteunen wij onze medewerkers bij het realiseren van schoolen vestigingsdoelen. Onze slogan ‘Melanchthon haalt het beste in je naar boven’ geldt niet alleen voor onze leerlingen. Het geldt ook voor onze medewerkers. Wij hebben de ambitie om ons medewerkersbestand met bekwame en bevoegde mensen te behouden en uit te bouwen. Hiervoor is ruimte in ons aanname- en professionaliseringsbeleid5. Het is aan de vestigingen om de juiste mensen op de juiste plek aan te nemen en hun medewerkers de ruimte te geven zich te ontwikkelen en te groeien.

5

Zie ‘personeelsbeleid Melanchthon’.

35 Wat voor onze leerlingen geldt, geldt evenzo voor onze medewerkers: ieder mens heeft kwaliteiten. Docenten helpen leerlingen hun kwaliteiten te ontdekken en te ontwikkelen. Collega’s helpen collega’s het beste uit zichzelf te halen. Voor nieuwe medewerkers is er aan het begin van het jaar een kennismakingsdag. Hier leren zij de organisatie, het schoolklimaat en de normen en waarden van de school beter kennen. Via verschillende werkvormen maken de medewerkers op speelse wijze kennis met de scholengemeenschap die Melanchthon is. Ook maken zij kennis met de BOS, de Begeleider Op School, die per vestiging is aangesteld om leraren-in-opleiding en nieuwe leerkrachten wegwijs te maken. En ze ontdekken hoe zij gebruik kunnen maken van het aanbod van de MIT (Melanchthon Interne Trainingen) om hun vaardigheden te verdiepen en zich nog verder te bekwamen als docent.

Maatjes voor nog beter onderwijs De tijd dat de docent zich terug kon trekken in zijn eigen klas is definitief voorbij. Moderne docenten ontwikkelen zich dankzij de nauwe samenwerking met hun collega’s. Bij Melanchthon werken veel docenten samen als maatjes. Dat is niet alleen prettig voor de docenten, het is ook goed voor de kwaliteit van het onderwijs. Maatjes kunnen elkaar makkelijker feedback geven of om feedback vragen. Docenten komen bij elkaar in de klas, kijken mee over elkaars schouder en bieden hulp bij problemen of om een bepaalde vaardigheid te verbeteren. Dat gebeurt niet als het toevallig zo uitkomt maar op gestructureerde wijze en onder begeleiding van bevlogen en ervaren docenten. De docenten zoeken een collega uit en bedenken een leervraag. Bijvoorbeeld: Hoe kan ik mijn leerlingen niet alleen inhoudelijk iets bijbrengen maar ook beter leren samenwerken, opzoeken, organiseren, etc.? Kortom; hoe kan ik meer met competenties werken in mijn lessen? Maatjes observeren elkaars lessen en bespreken gezamenlijk hun bevindingen. Ze geven tips of laten zien hoe zij het aanpakken. Behalve reflectie op de leervraag is er ruimte om andere aspecten van de les te bespreken. Zo inspireren ze elkaar op didactisch gebied. Het versterkt ook de band tussen collega’s.


Het maximale benutten

Melanchthon Prinses Irene

Slotwoord is en vanaf het allereerste begin heeft geprofiteerd van de inbreng van alle vestigingen. De opzet om via een ander proces te komen tot een ander product is ingegeven door de vurige wens en noodzaak in de komende jaren het schoolplan als solide basis, inspirerend uitgangspunt en ondersteunende leidraad te laten functioneren. Een schoolplan is verplicht en dient aan wettelijke eisen te voldoen. Het risico dat Melanchthon loopt als het louter aan deze verplichting tegemoet wil komen, is dat een kans tot schoolontwikkeling wordt gemist. We spreken de hoop uit dat het schoolplan een levend document blijft en daadwerkelijk de rol van instrument tot schoolontwikkeling zal vervullen.


Het schoolplan zoals voor u ligt, wijkt af van eerdere schoolplannen in die zin dat het korter

37

Melanchthon Bergschenhoek

Begrippenlijst Een steeds meer gebruikte term die, zoals de paragraaf Kwaliteit al zegt, verwijst naar een manier van werken waarbij je doelen van te voren benoemt, de resultaten analyseert

en ermee aan de slag gaat.

Een manier van werken die van toepassing is op het onderwijs in smalle en brede zin. Smal wanneer je alleen spreekt over leeropbrengsten en breed als je ook spreekt over de groei en ontwikkeling van leerlingen tot mensen. Binnen Melanchthon hebben wij het met elkaar over zowel opbrengsten in smalle als in brede zin.

PDCA-cyclus van Deming

De PDCA-cyclus (kwaliteitscirkel) van Deming is een creatief hulpmiddel voor kwaliteitsmanagement en probleemoplossen ontwikkeld door William Edwards Deming.

De cirkel beschrijft vier activiteiten die op alle verbeteringen in organisaties van toepassing zijn. De vier activiteiten zorgen voor een betere kwaliteit. Het cyclische karakter garandeert dat de kwaliteitsverbetering continu onder de aandacht is.

De vier activiteiten zijn:

• PLAN: Kijk naar de huidige werkzaamheden en stel een plan voor de verbetering van

deze werkzaamheden op. Stel voor deze verbetering doelstellingen vast.

• DO: Voer de geplande verbetering uit in een gecontroleerde proefopstelling. • CHECK: Meet het resultaat van de verbetering en vergelijk deze met de oorspronkelijke situatie en toets deze aan de vastgestelde doelstellingen. • ACT: Bijsturen aan de hand van de gevonden resultaten bij CHECK.

Kern van deze visie is dat elke medewerker aan een (productie-) proces op deze manier in staat is om zijn eigen werkwijze te beoordelen en te verbeteren. De handelingen van de medewerker vormen namelijk een eigen deelproces van het hoger gelegen proces. Management dient de analyse te doen over de hoger gelegen processen, de directie voor de primaire bedrijfsprocessen. Deze kwaliteitscirkel-methode wordt vaker onbewust impliciet dan bewust expliciet toegepast.


Opbrengstgericht werken

39


INK-model

Het Instituut Nederlandse Kwaliteit (INK) heeft als doel het verbeteren van de kwaliteit van de bedrijfsvoering van de in Nederland gevestigde organisaties (bedrijven, non-profitinstellingen en overheid). Het INK-model is in de eerste plaats een model voor zelfevaluatie. Het is bedoeld om de huidige positie van de organisatie in kaart te brengen en prioriteiten voor verbetering vast te stellen.

Om te bepalen waar men zich bevindt in het kwaliteitstraject kan een positiebepaling uitgevoerd worden aan de hand van negen aandachtsgebieden. Deze aandachtsgebieden zijn verdeeld in organisatiegebieden en resultaatgebieden. In eerste instantie zal afgegaan moeten worden op de resultaten. Immers, activiteiten zijn erop gericht goede resultaten te behalen. Het resultaat zal wijzigen als maatregelen genomen worden in één of meer van de organisatiegebieden. Door de organisatie- en resultaatgebieden met elkaar te verbinden zal essentiële feedback verkregen worden. Organisatie en resultaat staan dus nauw met elkaar in verband.

Aandachtsgebieden Eindresultaten Waardering door klanten

Resultaatgebieden Waardering door personeel Waardering door de maatschappij Management van processen Beleid en strategie

Organisatiegebieden

Personeelsmanagement Management van middelen Leiderschap

In het proces van continue verbetering doorlopen organisaties een stapsgewijze ontwikkeling.

haalt het beste in je naar boven Melanchthon Schiekade 101 3033 BG Rotterdam telefoon: 010 476 73 00

MELANCHTHON. christelijke scholengemeenschap voor gymnasium atheneum havo vmbo

Recommend Documents