mei - juni
2010 nr. 21
strum Lees over het lu atern in het middenk
Kom kennismaken met: Joosje Lakmaker Jan Blokker jr. Zomeravondconcert AG-koor Expositie Yvette van Kessel Literaire Kring: Gezicht op Marcel Proust
2 Inhoud
Redactie Ten Geleide Webspinsels
Bestuur / Lustrumcommissie Van de penningmeester Van het gebouw Feestelijke start 13e Lustrum
AG-diamantair van het jaar: Bernard Grevink
Het eerstvolgende nummer van ’t gewAG (nr. 22) zal op 10 juni verschijnen. De sluitingsdatum voor bijdragen voor zowel ’t gewAG nr. 22 als voor de bijbehorende agenda (die de maanden juli, augustus en een deel van september zal bestrijken) is vrijdag 28 mei.
Lid worden van het AG? Raadpleeg onze website www.acadgen.nl voor uitvoerige informatie inzake de voorwaarden voor het lidmaatschap. U kunt zich via de website opgeven als belangstellende, waarna u zult worden uitgenodigd voor een vrijblijvende oriëntatie gedurende een kennismakingsperiode van drie maanden.
3 4 3 8 6
Ledeninitiatief S. Argelo: Hoe origineel was Darwin? 10 Benefietconcert voor weeshuis Davor 18
Activiteiten / Projecten Eindhoven op het AG: Verslag lezing Individu en Gemeenschap Filmhuis: As it is in Heaven Sleepless in Seattle Filosofielezing: Vrijheid, een veelzinnig en problematisch begrip Kom kennis maken met: Kees van Beijnum (verslag) Willem van Toorn (verslag) Joosje Lakmaker Jan Blokker Jr. Literaire Kring: Gezicht op Marcel Proust Muziekcommissie: Zomeravondconcert AG-koor Terugblik op Muziekavond met Kunstkring de Kempen Ondernemerskring: buigt zich over LinkedIN Tentoonstelling: Yvette van Kessel Terugblik Expositie Sandra Maarhuis
5 15
Column Jos Huijnen
22
Colofon
23
Mutaties Ledenbestand
17 14 14 11 20 21 18 19 17 16 16 9
23
Ten geleide Het 13e Lustrum is losgebarsten met een waardige en feestelijke Lustrumborrel op 1 april. Als u niet een van de vele aanwezigen was, kunt u wellicht nog wat meegenieten als u het verslag leest van Gert-Jan de Boer (zie foto). Sinds kort is hij toegetreden tot onze redactie en wij zijn blij met zijn deelname aan ons team. Helaas moeten we daarnaast meedelen dat Nel van der Vliet ons team om persoonlijke redenen heeft
Van de penningmeester De naweeën van de financiële crisis laten zich ook bij het AG voelen, vooral waar het gaat om onze inkomsten uit de verhuur van onze zalen. Zeer waarschijnlijk is dan ook, dat wij dit verenigingsjaar te maken zullen krijgen met een flink tekort. Inkomsten uit verhuur zijn voor onze vereniging van groot belang. In 2008/2009 waren de inkomsten uit verhuur € 64.439 en ze vormden daarmee bijna 41% van onze totale inkomsten (van € 158.361). Ten opzichte van de overeenkomstige periode van vorig verenigingsjaar, lagen de huurinkomsten van september 2009 tot en met februari 2010 ongeveer 20% lager. Zou deze trend zich doorzetten, dan zullen de huurinkomsten voor het gehele verenigingsjaar 2009/2010 ongeveer € 13.000 lager uitkomen dan het verenigingsjaar ervoor. Gelukkig lijken onze inkomsten uit de horeca, ook wel pachtinkomsten genoemd, uit te zullen komen op een niveau dat nauwelijks afwijkt van de € 17.665 die wij over 2008/2009 van de pachter ontvingen. De ontwikkeling van onze huurinkomsten baart het bestuur grote zorgen. Dit verenigingsjaar kunnen en zullen we het tekort waarop we afstevenen dekken uit onze relatief ruime reserves. Daar zijn reserves tenslotte
verlaten. Hartelijk dank Nel voor je vele bijdragen en voor de fijne samenwerking die we gedurende een aantal jaren hebben gehad. Door de wijzigingen in de redactie zullen we binnenkort onze taken gaan herverdelen. Voor de commissieleden die ons regelmatig van teksten voorzien, zal het resultaat daarvan worden toegestuurd, samen met onze richtlijnen. Wij hopen dan weer op dezelfde plezierige wijze en misschien nog efficiënter de komende nummers samen te stellen. Dit gewAG maakt gewag van de komende activiteiten, waarvan ik speciaal wil noemen het Vogelschieten, het zomeravondconcert, de Toneelvoorstellingen en de lezing over Proust. Mijn advies: ga er heen en geniet ervan. Namens de Redactie Michiel de Veer
12 mnds voortschrijdend gemiddelde jaarhuur + pacht over de periode sept. ’06 t/m febr. ’10
ook voor. Maar dit zal wel een uitzondering moeten blijven, want anders zal op den duur (bij ongewijzigd beleid) de continuïteit van onze vereniging in gevaar gaan komen. Alle zeilen zullen moeten worden bijgezet om deze negatieve trend in de verhuur te keren. Voorstellen voor het opknappen van onze zalen, waarmee we hopen de verhuur te stimuleren, zullen u met de begroting voor komend jaar binnenkort bereiken. Uiteraard zullen wij ook in overleg met onze pachter zoeken naar mogelijkheden om de zaalverhuur meer te promoten. Ignace Laarhoven
3
4
Van de webmaster
Webspinsels: Meten is weten Wat je ook kunt zeggen van het Kloppend Hartrapport; de Maastrichtse studenten hebben ons AG-ers wel aan het denken gezet. Zo ook het webteam. In het rapport konden we lezen dat 62,5% van onze leden de website wel eens bezoekt, 16% minstens wekelijks, 8% meerdere keren per week en 3,5% of 20 leden dagelijks. We hebben dus enige cijfermatige data, maar daarnaast zou het webteam ook graag nog meer inhoudelijke informatie zien te krijgen over de belangstelling voor en het gebruik van de site: waarom men de site bezoekt, wat men zoekt, waarin men speciaal is geïnteresseerd, wat wordt gemist, voor zowel de eigen leden als voor mensen van buiten. En dat, zowel wat betreft de eigen leden, als ook mensen van buiten. Zodat we er aan kunnen gaan werken om nóg meer mensen gebruik te laten maken van onze site. Heeft u opmerkingen, ideeën of aanbevelingen, laat het ons weten met een mailtje naar
[email protected]! Webstatistiek Afgezien van deze uit de ledenenquête afkomstige informatie beschikt het webteam over analysesoftware die een schat aan gegevens levert over het webverkeer. Zo weten we dat in maart jl. 1239 verschillende mensen de site bezochten. Het totale aantal bezoeken in dezelfde maand was 2354; dat zijn er 76 per dag. Een gemiddeld bezoek duurde zes minuten. Het meeste verkeer (zie de donkergroene zuilen hieronder) kwam na het warm eten rond 19.00 uur. Nederland levert verreweg de meeste bezoekers, maar ook België en Spanje mogen er zijn.
Ledenwetenswaardigheden Een gebied waar u zelf op ontdekkingstocht kunt gaan, betreft gegevens over collega-leden. Bijvoorbeeld wie bij u in de buurt woont, wie er e-mail heeft of luistert naar een bepaalde voornaam. Dat gaat als volgt: 1. U logt in met uw gebruikersnaam en wachtwoord 2. U klikt op Ledensite en daarna op Ledenlijst 3. U typt een zoekterm in het hokje: bijvoorbeeld postcode, plaatsnaam, (voor)naam, etc. Grote of kleine letters doen er niet toe. 4. U klikt op Zoeken; nu verschijnen de leden die u zoekt, sommigen met foto, als we die hebben ontvangen. Het blijkt dat er 288 leden in Eindhoven wonen, waarvan 50 met postcode 5613 en vijftien in de Parklaan. Op dezelfde wijze ontdekt u dat er 25 AG-leden zijn met de naam Els. Hoewel, 25, dat lijkt niet erg waarschijnlijk!? Als kritisch medelid gelooft u niet alles wat u wordt verteld. En ja, bij het natellen blijkt dat er slechts zes Elsen zijn. Bij het secuur nakijken blijkt dat zaken als Vond-els-traat ook meegerekend worden. (1e mogelijkheid) Meten is weten? Ik zou daar niet zo zeker van zijn! (2e mogelijkheid) Meten is weten, maar wel met een korreltje zout! (3e mogelijkheid) Meten? Dat zou ik niet weten! (4e mogelijkheid) ….
Overzicht van een etmaal site-verkeer op een gemiddelde dag in maart jl.
Harald Ihle
5 Van de tentoonstellingscommissie
Yvette van Kessel
De schilderijen van Yvette van Kessel laten haar ‘innerlijke landschappen zien’. Zij nodigt de beschouwer uit tot het ‘lezen’, interpreteren van haar geest en persoonlijkheid. Momentopnamen, fragmenten van herinneringen, wensen, revelaties en registraties spelen allen een rol. Ze speelt met subjectiviteit en het raadsel van het verstaan en niet-verstaan. Een schilderij, tekst of foto vormt een lichamelijk document van haar geschiedenis, heden en haar toekomst. Ze laat routes zien die ze maakt, heeft gemaakt en nog wil maken in haar leven. “Tijdens het schilderen probeer ik structuur te geven aan iets ongrijpbaars. Ik zoek naar beelden in het alledaagse leven die mij houvast bieden. Mijn ogen stoppen daar waar ik grip vind binnen de illusie. Ik speel mijn eigen bewustzijnsfilm en gebruik ‘stills’ hieruit, die ik verwerk in mijn schilderijen. Dit doe ik door vormen af te bakenen te schakeren of te doorbreken. Door het combineren van orde en chaos, speel ik met geordende chaos.” Opleidingen 2000 - 2003 Masters in Arts, Architecture and Design in the European Context, Fontys University for professional education, Tilburg (NL) in association with: Monfort University, Faculty of Art and Design, Leicester (UK) and Universidad de Granada, Faculdad de Academia de Bellas Artes, Granada (ES). 2002 Universidad de Granada, Faculdad de Academia de Bellas Artes, Granada (ES). 1995 - 2000 ABKM, Academie voor Beeldende Kunsten, Hogeschool Maastricht (NL) 1994 - 1995 Oriëntatiecursus, Academie Beeldende Vorming te Tilburg (NL)
De tentoonstelling zal worden geopend tijdens de ledenborrel op 6 mei in aanwezigheid van de kunstenaar. Het werk van Yvette van Kessel is te zien tot en met 30 juni. Voor meer informatie over de kunstenaar: www.artyvette.com
6
7 Viering 13e Lustrum feestelijk van start AG 65! Op donderdag 1 april ging de viering van ons 13e Lustrum op feestelijke wijze van start. Om te beginnen was er een drukbezochte ledenborrel, waarbij bestuur en leden elkaar wederzijds feliciteerden en het bestuur de leden trakteerde op een drankje. In zijn openingsspeech bracht voorzitter Richard de Groot speciale hulde aan het team dat onder leiding van Bernard Grevink een reeks van evenementen heeft georganiseerd die de viering van het 13e Lustrum extra glans moet verlenen. Vergelijkbare hulde viel ook Ben Bolemey, Fred van Keulen en Liesbeth Schreuder ten deel. Zij hebben een fraai Lustrumboek 2010 samengesteld. Een echt hebbeding dat, naast enige geschiedschrijving, een goed beeld geeft van het AG anno 2010. Met gepaste eer werden de eerste exemplaren van het Lustrumboek overhandigd, niet alleen aan de ereleden Kees Teer en Piet Viets, maar ook aan het jongste AG-lid Sibe Mennema. Na een behartenswaardige reactie van Kees Teer ging het loket open en kon het redactieteam beginnen met de uitreiking van het Lustrumboek aan alle aanwezigen. Bij een lustrum hoort een gepast cadeau. De keuze was ditmaal niet moeilijk: op een van de momenteel op het AG tentoongestelde fotocollages van Sandra Maarhuis wordt immers ons sociëteitsgebouw op een zeer fantasierijke wijze afgebeeld. Iets dat meer geschikt is om onszelf cadeau te doen kan men zich toch nauwelijks voorstellen! Gelukkig lieten de diverse feestredenaars de aanwezigen af en toe nog even tijd om met elkaar in gesprek te gaan. En ook om te genieten van de klanken van het onvolprezen AG-Klezmerorkest. Voorzitter van de sociëteitscommissie, Engel Hoefgeest, trad op als ceremoniemeester en leidde het proces gedurende de gehele avond met strakke hand. Daardoor klonk al snel het sein om naar de Meerlezaal te gaan waar de eerste gang van het feestdiner in-
middels gereedstond. Onze AG-kok, had weer eens zijn beste beentje voorgezet en vergastte het gezelschap op een culinair viergangendiner. Wat steeds weer respect afdwingt is toch wel de perfecte timing waarmee de familie Koppen samen met hun medewerkers een dergelijk uitgebreid diner, in dit geval voor toch wel zo’n kleine honderd gasten, op tafel weet te brengen! Tussen de gangen door werden de lustrumvierders tweemaal getrakteerd op de klanken van CantArte. Dit in feestelijk avondtenue geklede gezelschap, bestaande uit een sopraan en bariton, begeleid door een pianist, bracht solo’s en duetten ten gehore variërend van Henry Purcell tot Franz Lehar. Het culturele hoogtepunt van de avond brak ongetwijfeld aan toen, na het hoofdgerecht, ‘spreekstalmeester’ Hoefgeest een aantal leden van het AG-koor wist te mobiliseren om samen met CantArte op het toneel te verschijnen. Om daar, geheel zonder voorbereiding, enkele schlagers ten gehore te brengen. Zo zong het koor samen met CantArte onder andere onverstoorbaar en geheel rolvast Funiculi, funicula, terwijl de zaal de bekende variant Jajem, jajem, jajem moet er zijn uit volle borst meegalmde. Het was een avond waaraan vermoedelijk velen met tevredenheid zullen terugdenken. Maar ook een waardige start van een uitgebreid en veelzijdig lustrumprogramma, dat laat dit zien dat het AG weliswaar 65 jaar oud is geworden, maar beslist nog niet toe is aan de AOW! Gert-Jan de Boer
8 Van het gebouw
Last van kriebels De winter was lang en koud en ook nu -het is lente- is het nog fris. Mijn vriendin, de Tulipifera, begint weer tekenen van leven te geven en het jonge spul in de tuin om me heen laat zijn kleuren al weer zien. Sinds ik jullie een jaar geleden via ’t gewAG heb gesproken is het wat stilletjes geweest. Ja, ik tutoyeer jullie maar want ook al vieren jullie je 13e Lustrum dit jaar, ik ben bijna aan mijn 19e toe!! en dat geeft mij het recht van de tutoyerende ouderdom. Hoewel, ik had het over stilletjes… Het clubje ‘jonge honden’, ze hebben zich AG 2.0 genoemd, zijn wel luid aan het blaffen geweest en zelfs via een connectie met een school in Maastricht, geloof ik, hebben ze nog gebeten ook. Hier en daar heeft dat wel pijn gedaan, heb ik begrepen. Zelf heb ik er geen last van gehad, maar ik had al gerekend op wat plezier, op wat fleurige veranderingen in mijn uiterlijk en ook mijn innerlijk had al wel een opfrisser kunnen gebruiken (daarvoor hoef ik niet naar een psycholoog, dat kan ik ook zelf wel bedenken), maar het duurt allemaal zo lang. Als ik jullie was zou ik die gebouwcommissaris eens achter zijn broek zitten; ik weet niet wat hij daar in dat bestuur van jullie genootschap doet. Nu begrijp ik ook wel dat, na het blaffen en bijten, na de ‘meedenksessies’ (hoe bedenken ze het), na alle reacties en dergelijke, zo’n man even de kans moet hebben om van de schrik
Fotocollage van Sandra Maarhuis
te bekomen, maar, kom op, het is nu lente, en als het bij mij al kriebelt dan moet dat zeker bij hem het geval zijn en bij jullie natuurlijk ook. Om al wat te verklappen, ja, je hebt zo je bronnen, ze willen mijn zalen op de eerste verdieping gaan moderniseren (nou, nou, dat wordt tijd!) en daarna ook mijn begane grond, jullie sociëteit met alles wat er bij hoort, wat aantrekkelijker maken (hè, hè, ze krijgen het in de gaten!). Vorig jaar heb ik jullie al gezegd dat ik naar zo’n schoonheidsbehandeling verlang. Dat gekriebel is nog veel sterker geworden, het moet nu maar eens gebeuren! Ja, het zal wel wat gaan kosten. Ze zeggen dat die voor de baat uit gaan, maar, hoe dan ook, ik wil nu wel eens van die kriebels af! Help me die gebouwcommissaris eens te activeren! Villa De Meerle Naschrift van gebouwcommissaris P. van Wijngaarden: Blijkbaar is het Villa De Meerle ontgaan, maar uw gebouwcommissaris is inmiddels al wel in gesprek met interieurarchitecten terwijl een bouwcommissie in statu nascendi is. Dit ter voorbereiding op de aanstaande algemene ledenvergadering.
9 Van de ondernemerskring
Ondernemerskring buigt zich over LinkedIn Hyves en Facebook zijn wereldberoemde sociale netwerksites op internet. Miljoenen burgers leggen daar contact met vrienden en houden elkaar op de hoogte van hun wedervaren. Voor zakelijke contacten heeft LinkedIn zich gevestigd als de grote netwerkgemeenschap voor ondernemers en werknemers. Welk nut heeft LinkedIn nu eigenlijk was de vraag die velen binnen de Ondernemerskring bezighield. Ze zijn daar in hun bijeenkomst op 16 maart ingedoken. Wat hebben zij ontdekt? Binnen de kring zijn er al actieve gebruikers van LinkedIn en zij bevestigen dat je er heel veel mee kunt. Je netwerken opbouwen door contact te leggen met je zakelijke relaties. De kans dat je de gewenste personen in LinkedIn vindt is vrij groot, want er zijn wereldwijd maar liefst 65 miljoen deelnemers en dat aantal groeit explosief. Veel leden van de Ondernemerskring zijn lid en hebben elkaar al aan hun netwerk toegevoegd. Je kunt ook groepen creëren die mensen met een specifieke belangstelling samenbrengen. Richard de Groot, voorzitter van het AG, is bijvoorbeeld met een groep Academisch Genootschap gestart. In die groep kunnen de deelnemers met elkaar van gedachten wisselen over zaken die het AG aangaan. Interessant aan LinkedIn is dat je er ook kunt gaan zoeken naar oud-collega’s en studiegenoten. Deze contacten uit het verleden kunnen mogelijk bijdragen aan nieuwe stappen in je onderneming of je carrière, bijvoorbeeld bij het zoeken van een nieuwe baan of het aangaan van een partnerschap met een ander. Veel personeelsafdelingen van zowel grote als kleine bedrijven gebruiken LinkedIn om aan nieuwe werknemers te komen of om informatie over mogelijke nieuwe werknemers te vinden. Sommige bedrijven verplichten hun medewerkers zelfs om er lid van te worden. Het blijkt namelijk dat de hier gevonden informatie vaak betrouwbaarder en beter up-to-date is dan de informatie die een bedrijf zelf verzamelt.
Wil je binnenkomen bij een bedrijf, maar ken je er niemand, dan kun je in LinkedIn zoeken naar een bepaalde functionaris bij dat bedrijf. Je krijgt dan de naam van die functionaris en wie er in zijn/haar netwerk zitten. De kans is groot dat daar iemand bij zit die jij kent, wie weet je buurman. Die zou je dan bij het bedrijf kunnen introduceren. Een groep is ook een uitstekende plaats om vragen te stellen als je met een probleem zit en er een oplossing of advies voor zoekt. Ook is het een goed platform om ervaringen uit te wisselen over nieuwe ontwikkelingen binnen je vakgebied of over de toepassing van nieuwe wet- en regelgeving. Dat bovenstaande is allemaal mooi, maar hoe je met LinkedIn omgaat, hangt af van wat je er mee wilt. Je moet een doel hebben. Een nieuwe baan zoeken is wat anders dan een netwerk aanleggen en onderhouden. Het is in ieder geval zo, dat je heel bewust mensen moet kiezen voor je netwerk, met andere woorden, mensen die je kent en waarvan je weet dat ze je kunnen helpen. De ervaring is verder dat een actief gebruik nodig is om resultaten te bereiken. Je naam en andere persoonsgegevens opgeven en dan achteruit leunen is niet voldoende om er een meerwaarde uit te halen.
Theo Maertens
10 Hoe origineel was Darwin? In 1859 verscheen The Origin of Species van Charles Darwin. Zijn evolutietheorie veroorzaakte een schok in de intellectuele wereld en noopte tot grondige herziening van onze visie op de werkelijkheid en op de mens. Veel AG-leden volgen vermoedelijk de VPROserie over de reis van de Beagle. In de aflevering van 14 maart 2010 werd de vraag gesteld in hoeverre Darwin zijn evolutietheorie heeft ontleend aan anderen. In dispuut met een wetenschapper beweerde een BBC-programmamaker dat Darwin het idee had gestolen van Alfred Wallace. Binnen het kader van de tvuitzending kwam men niet tot overtuigende argumenten. Het is de moeite waard iets dieper op deze wetenschapshistorische kwestie in te gaan. Om u te helpen de discussie op waarde te schatten geef ik hier, kort samengevat, het essentiële idee waarvan het auteursrecht werd omstreden: De ontwikkeling van het leven op aarde is een oorzakelijk verklaarbaar proces van variatie, selectie en transmissie van erfelijke eigenschappen. Dat proces heeft geleid tot een diversiteit van veranderlijke en vergankelijke soorten, onder welke Homo Sapiens. Het mechanisme van natuurlijke selectie is de evolutionair bepalende factor; het toetst elk organisme aan door de leefomgeving gestelde eisen en elimineert geleidelijk de minder goed aangepaste levensvormen. Universiteit van Edinburgh, circa 1800 De Schotse geoloog James Hutton ontwikkelde als eerste een modern-wetenschappelijke visie op de wordingsgeschiedenis van de aarde. Hij toonde aan dat daarvoor een enorme tijdsduur nodig is geweest. Huttons hoofdwerk is het boek Theory of the Earth (1788). Biologie was voor hem een bijpassende interesse. Hij schreef in 1794 (65 jaar vóór Darwins Origin of Species) het boek The principles of knowledge, James Hutton met daarin een uiteen-
zetting over evolutie. Het is de oudste bekende publicatie van het principe van de natuurlijke selectie. In 1818 verscheen een publicatie van de medicus William Wells met de evolutietheorie op basis van natuurlijke selectie, zonder vermelding van Hutton. In 1831 schreef Patrick Matthew een boek over bosbouw waarin het natuurlijke selectie principe expliciet naar voren komt, wederom zonder verwijzingen. Matthew heeft na de verschijning van Darwins Origin of Species zijn auteursrecht geclaimd. Daarop heeft Darwin hem en ook Wells erkend als eerdere ontdekkers. Iets dergelijks is voor zover we weten nooit gebeurd jegens James Hutton. Onderlinge beïnvloeding Opmerkelijk is dat de Schotten Hutton, Wells en Matthew alle drie in Edinburgh woonden en werkten, terwijl Darwin daar ook een tijdje heeft gestudeerd. Darwin arriveerde op zestienjarige leeftijd in Edinburgh voor een studie medicijnen. Twee jaar later switchte hij naar een theologiestudie in Cambridge. In zijn Edinburghse periode ging Darwins belangstelling vooral uit naar biologiecolleges. Daarbij maakte hij kennis met de toen nog dominante evolutietheorie van de Franse bioloog Lamarck, volgens welke het leven zich ontwikkelt door overerving van verworven eigenschappen. Het is aannemelijk dat Huttons idee, als alternatief voor de theorie van Lamarck, in Edinburgh rondzoemde en bleef hangen bij opvolgers die, wellicht te goeder trouw, zichzelf ontdekkers waanden. De in Wales geboren natuuronderzoeker Alfred Russel Wallace stond buiten deze Edinburghse kennisgeschiedenis, en ook buiten de elitaire kring van Britse wetenschappers van die tijd. Hij kwam onafhankelijk van Darwin op het goede idee. Een essay van zijn hand verscheen, Alfred Wallace mede op Darwins initia-
11 Filosofielezing
Vrijheid, een veelzinnig en problematisch begrip Woensdag 28 april, 20.uur, Meerlezaal Het thema van de Maand van de Filosofie is ‘vrijheid’. Dat is een begrip met veel betekenissen, die in een collegereeks aan de TU/e in het afgelopen najaar behandeld zijn door prof. dr. Palmyre Oomen, bioloog, theoloog en filosoof. Zij is aan de TU/e aangesteld als bijzonder hoogleraar Wijsbegeerte. Zij vat de invulling van deze avond als volgt samen: “De vraag naar de vrijheid van de wil, en of deze vrijheid bestaat, staat heden ten dage sterk onder druk door bevindingen vanuit de neurowetenschappen. Zo lijken de beroemde experimenten van Benjamin Libet e.a. te suggereren dat de hersenen al een beslissing nemen voordat wij dat zelf doen (een overigens zeer dualistische wijze van zeggen), hetgeen een vrij zijn van de wil lijkt uit te sluiten. Het is echter niet pas de hedendaagse neuro-
wetenschap die aanleiding geeft na te denken over (vrije) wil en determinisme/noodzaak. Thomas van Aquino bijvoorbeeld wijst reeds op een belangrijke connectie tussen wil en noodzaak, en Luther bestrijdt vurig het vrij zijn van de menselijke wil. Zowel de theologie als ook de filosofie (Kant, Frankfurt, Bieri) kennen een veel minder naïef vrijheidsbegrip dan vanuit neurowetenschappelijke hoek gesuggereerd wordt. Zaak is het dus om dat niet-naïeve vrijheidsbegrip opnieuw te doordenken. Zo zullen we stilstaan bij de relaties tussen vrijheid, determinisme en dwang, en bezien tot welke steeds terugkerende dilemma’s die leiden. Daaraan gerelateerd komt de kwestie aan bod van het onmogelijk dan wel noodzakelijk zijn van een grond van de vrijheid, door Sartre zo hartstochtelijk afgewezen.”
tief, in 1858 in een Londens wetenschappelijk tijdschrift. Darwin prees Wallace voor diens heldere weergave van de essentie van evolutie via natuurlijke selectie. Het jaar daarop publiceerde Darwin The Origin of Species.
theorie presenteerde. Bovendien is hij van de genoemde onderzoekers de enige die ten volle de consequenties voor de diersoort mens aanvaardde. Ondanks de Victoriaanse storm van verontwaardiging over deze goddeloze theorie is Darwin, anders dan Wallace, wat dit betreft zijn overtuiging trouw gebleven. De theorie draagt terecht Darwins naam, maar het is historisch rechtvaardig om je er bewust van te zijn dat hij niet de eerste was.
Darwin verdient de eer De belangwekkende tv-serie over de Beagle werd ontsierd door een uitglijder, toen Darwin werd beticht van ordinair plagiaat. The Origin is bewijsbaar het eindresultaat van een lange reeks van aantekeningen die Darwin in ruim 20 jaar had opgebouwd, toen hij nog niet met Wallace correspondeerde. Toch lijkt het aannemelijk dat we het cruciale idee danken aan slechts twee echt onafhankelijke, creatieve geesten: James Hutton en Alfred Wallace. Dat neemt niet weg dat Darwin met kop en schouders boven de anderen uitsteekt in de volledigheid, de consistente visie en de empirische bewijsvoering waarmee hij de evolutie-
Tenslotte twee internet tips. Een overzicht van de ontwikkeling van evolutionair inzicht in de eeuw voorafgaand aan Darwins boek is te vinden met de zoektekst Darwin and the early evolutionists. Interessant is ook het Wikipediaartikel History of evolutionary thought, waaruit blijkt dat het evolutionaire denken al in de vijfde eeuw vóór onze jaartelling begon. Sikko Argelo
[email protected]
12
MEDEDELINGEN
Ondernemerskring: Studiekamer, di. 18 mei en di. 22 juni, 20.00 uur.
Op alle dinsdag- en donderdagavonden is er extra parkeergelegenheid tot 24.00 uur op Parklaan 52. (van Lanschot Bankiers).
Tentoonstelling Tot en met 4 mei: fotocollages van Sandra Maarhuis. Van 7 mei tot en met 20 juni: werk van Yvette van Kessel.
VAKANTIES (sociëteit gesloten): vr. 30 april - Koninginnedag. do. 13 en vr. 14 mei - i.v.m. Hemelvaartsdag. ma. 24 mei - Tweede Pinksterdag.
DOORLOPENDE ACTIVITEITEN AG-koor Elke woensdagavond repetitie onder leiding van Annelies Willemse. Meerlezaal 20.15 uur Bridge Vrij bridgen: elke woensdagavond. om 19.45 uur.
APRIL 2010 za. 24 april – Kom kennismaken met …
Lustrumvoordracht door Elsbeth Etty met als titel Geëngageerd lezen=Geëngageerd leven. Meerlezaal 17.00 tot 19.00 uur
zo. 25 april – Zelfportretten
Debating Debatteren op eigen kracht: Haardkamer, do. 10 juni, 20.00 uur. Debatteren o.l.v. een trainer: Haardkamer, do. 24 juni, 20.00 uur. N.B. Debatavonden in mei gaan niet door i.v.m. Hemelvaartdag en ALV! Opgeven voor het pre-debatdiner (19.00 uur) bij Ed Verstijnen,
[email protected] of 06-20408608.
Filosofie Groep Ransdorp: wo.12 mei en wo. 9 juni, 20.00 uur. Groep Slurink 1: do. 20 mei, 20.00 uur. Groep Vergeer: ma. 3 mei en ma. 7 juni, 20.00 uur. Groep Slurink 2 (Darwincursus): do. 3 juni, 20.00 uur. Alle groepen in de Balkonkamer.
mei - juni
Agenda
e vele verschillende facetten van de sociëD teit en haar afzonderlijke interessegebieden manifesteren zich op feestelijk manier op basis van De Schilderijententoonstelling van Moessorgski. Na afloop een gezamenlijke maaltijd (indien opgegeven). Voor meer informatie zie webpagina Activiteiten, 13e Lustrum. Sociëteit 16.00 uur (NB: let op gewijzigde aanvangstijd!)
di. 27 april - Excursiecommissie
ezoek aan Gallo-Romeins museum in TonB geren. Voor uitgebreidere inlichtingen over deze interessante dag, zie blz. 8 van ’t gewAG 20. U kunt zich nog als deelnemer opgeven bij Otto Croiset van Uchelen, 040 2831789, e-mail
[email protected]. Daarna graag € 40,00 overmaken op rek.nr. 512653127 van Academisch Genootschap te Nuenen. AG 09.00 tot 18.00 uur di. 27 april - Muziekcaleidoscoop
Ko de Vries en Gert-Jan de Boer o laat vooralsnog naar zijn onderwerp raden. K Gert-Jan bespreekt het monumentaal requiem voor koor, orkest, harp, orgel, sopraan en bariton van zijn vriend, de Zwitserse componist Carl Rütti. Balkonkamer 20.00 uur
di. 11 mei - Literaire Kring
wo. 28 april - Filosofie Vrijheid, een veelzinnig en problematisch begrip, filosofielezing in het kader van de Maand van de Filosofie door prof. dr. Palmyre Oomen, TU/e en Radboud Universiteit Nijmegen. Voor meer informatie: blz. 11. Meerlezaal 20.00 uur mei 2010 zo. 2 tot en met wo. 5 mei - Lustrumtoneel Let op gewijzigde aanvangstijden! Het Lustrumtoneelstuk Richard III is een bewerking van Tom Lanoye’s Ten Oorlog door Frank van de Berg, die ook de regie heeft. Zie het lustrumkatern. Kaarten à € 10,00 zijn te verkrijgen aan de bar van het AG, of te bestellen bij Erik Hugenholtz,
[email protected], en te betalen op rek. nr. 4443.42.796 van J. Burghoorn, inzake Toneel AG, te Son. Meerlezaal zo. 2 mei 15.00 u. (première) Meerlezaal ma. 3, di. 4 en wo. 5 mei 20.30 u.
Gezicht op Marcel Proust: Op Zoek Naar De Verloren Tijd, lezing door Erik Mulder over Marcel Proust en zijn wereldberoemde werk. Zelfs als u het hebt gelezen is het u misschien onduidelijk gebleven wat precies de boodschap ervan is. Op deze avond van de Literaire Kring zal Erik Mulder met u proberen die boodschap te achterhalen. Daarbij zal Prousts passie voor Vermeer en met name voor zijn Gezicht op Delft niet vergeten worden. Zie blz. 17. Balkonkamer 20.00 uur N.B.: Leden van de literaire kring komen op deze dag om 16.30 uur op het AG bij elkaar voor een voorbespreking van het boek. Deze lezing is toegankelijk voor alle AG-leden en overige geïnteresseerden. do. 20 mei - Nieuweledenborrel
do. 6 mei - Ledenborrel Tijdens deze ledenborrel zullen enkele nieuwe leden zich voorstellen en vindt eveneens de officiële opening plaats van een expositie met schilderijen van Yvette van Kessel, een veelzijdig kunstenares met internationale opleiding. U kunt kennis maken met Yvette en haar werk: levendige en kleurrijke doeken die ‘innerlijke landschappen’ laten zien, soms als abstracte collages en dan weer als figuurlijke fantasiebeelden. Na afloop van de borrel kunt u (misschien al weer in de tuin?) voor € 18,50 genieten van een gevarieerd saladebuffet. Aanmelden hiervoor aan de bar vóór woensdag 5 mei om 12.00 uur (tel. 040-2434808). Sociëteitszaal 17.30 uur
e sociëteitscommissie nodigt nieuwe leden D uit om te komen kennismaken met elkaar… en met hen die al langer AG-lid zijn. Ook oudere AG-leden zij dus van harte welkom op deze maandelijkse borrels. Aansluitend is er de mogelijkheid om een eenvoudige maaltijd te nuttigen. Aanmelden hiervoor aan de bar vóór woensdag 19 mei om 12.00 uur (tel. 040-2434808). Sociëteitszaal 17.30 uur do. 27 mei - Algemene Ledenvergadering
e stukken van de vergadering worden u apart D toegestuurd per e-mail of per post. Meerlezaal 20.00 uur vr. 28 mei – Ondernemerskring
e Ondernemerskring van het AG organiD seert een gastronomisch wandelweekend in Schmallenberg in het Sauerland. Hieraan kunnen ook andere leden van het AG meedoen.
juni 2010
vr. 28 mei - Filmhuis
In het AG-Filmhuis wordt de Zweedse film As it is in heaven (2004) vertoond. Bij het koor in een Zweeds gereformeerd dorp komt een nieuwe dirigent die verstrikt raakt in de dorpsproblemen. Zie blz.14 Haardkamer 20.30 uur
do. 3 juni - Ledenborrel
za. 29 mei - Het AG zoekt een schutterkoning(in)!
Op het terrein van het St. Martinusgilde Tongelre aan de Oude Muschbergweg zal een aantal ervaren gildeleden trachten onze leden (al of niet met partner) enkele kneepjes van het vogelschieten bij te brengen. Zie lustrumkatern. Deelnamekosten: € 10,00 per persoon ter plekke te voldoen. Aansluitend bestaat de mogelijkheid voor € 22,50 per persoon te genieten van een Brabants driegangen Gildebuffet met o.a. zalm/asperges en/of ham/asperges en een glas witte wijn (€ 1,10 per glas). Aanmelden voor deelname aan het Vogelschieten en/of het Gildediner (vóór vrijdag 21 mei om 20.00 uur) aan de bar, tel. 0402434808. Gildehuis St. Martinus 15.00 uur za. 29 mei - Kom kennismaken met ...
J oosje Lakmaker studeerde psychologie en Slavische talen. Ze debuteerde met het boek Voorbij de Blauwbrug, een roman over het veel bewogen leven van haar Joodse grootvader Leman Lakmaker. Zie verder blz.18 Sociëteit 17.00 tot 19.00 uur zo. 30 mei - Wandelen
andeling rond Eindhoven W Iedere vierde zondag van de maand wordt ca. 10 kilometer gewandeld in een mooi gebied. Na afloop een gezellige nazit. Inlichtingen bij Ton Wijkman, 040-2445032,
[email protected] Parkeerplaats AG 10.00 uur
et de nieuwe haring op komst en midden M in het aspergeseizoen! Als de nieuwe haring begin juni al gearriveerd is, dan zal die ook te verkrijgen zijn op het AG! In elk geval gaan we genieten van de nieuwe asperges, waaraan traditioneel een geneeskrachtige werking toegekend wordt. Ze worden op Brabantse wijze bereid en geserveerd voor € 21,50. Aanmelden hiervoor aan de bar vóór woensdag 2 juni om 12.00 uur (tel. 040-2434808). Sociëteitszaal 17.30 uur vr. 11 juni - Zomeravondconcert
Het AG-koor geeft een zomeravondconcert met als thema liefde in al haar schakeringen. Het koor brengt liederen ten gehore van Elgar, Mendelssohn en Brahms. Als gastkoor treedt het vrouwenkoor Irish Mist op met Ierse ballades. U kunt tijdens deze romantische avond ook genieten van een bijdrage door de Literaire Kring. Locatie nog niet bekend 20.15 uur do. 17 juni - Nieuweledenborrel
De sociëteitscommissie stelt nieuwe leden in de gelegenheid om te komen kennismaken met elkaar… en met hen die al langer AG-lid zijn. Ook oudere AG-leden zij dus ook van harte welkom op deze maandelijks borrels. Aansluitend is er de mogelijkheid om een eenvoudige maaltijd te nuttigen. Aanmelden hiervoor aan de bar vóór woensdag 16 juni om 12.00 uur (tel. 040-2434808). Sociëteitszaal 17.30 uur vr. 25 juni - Filmhuis
et AG-Filmhuis met de Amerikaanse film H Sleepless in Seattle (1993) Jonah vindt een vrouw voor zijn vader via een radioprogramma. Een film met Tom Hanks. Zie verder blz.14 Haardkamer 20.30 uur
zo. 27 juni - Wandelen
I edere vierde zondag van de maand wordt ca. 10 kilometer gewandeld in een mooi gebied. Na afloop een gezellige nazit. Inlichtingen bij Ton Wijkman, 040-2445032,
[email protected] Parkeerplaats AG 10.00 uur juli 2010 do. 1 juli - Ledenborrel
et verenigingsjaar wordt officieel afgesloten H met een speech van onze voorzitter Richard de Groot en met een barbecue, waarbij visliefhebbers ook aan hun trekken zullen kunnen komen. Van deze ‘vetarme’ versie kan men voor € 19,50 genieten. Aanmelden hiervoor aan de bar vóór woensdag 30 juni om 12.00 uur (tel. 040-2434808). Sociëteitszaal 17.30 uur za. 3 juli - Kom kennismaken met ...
J an Blokker jr, geboren in Amsterdam in 1952 en zoon van de ‘beroemde’ Jan Blokker sr, is de spreker tijdens de laatste voordracht dit seizoen. Hij is historicus en publicist en maakt bovendien gedichten. Zie blz. 19. Sociëteit 17.00 uur tot 19.00 uur.
13
“Kunst is genieten genieten is een kunst”
Opwettenseweg 74, 5672 AJ Nuenen
14 Filmhuis
As it is in Heaven (Zweden 2004) Vrijdag 28 mei 2010, 20.30 uur Haardkamer Een internationaal beroemd dirigent moet, als gevolg van een hartaanval, zijn carrière afbreken. Hij gaat (anoniem) terug naar zijn geboortedorp in het noorden van Zweden. Daar duurt het niet lang of hij wordt gevraagd zijn mening te geven over het plaatselijke koor. Zodra hij dat accepteert is hij verloren en raakt hij verstrikt in meer dan alleen muzikale problemen. Verhaal: Regie:
Anders Nyberg Ols Olsson Kay Pollak
Daniel Daréus Lena Gabriëlla Arne Inger Stig
Michael Nyqvist Frida Hallgren Helen Sjöholm Lennart Jähkel Ingela Olsson Niklas Falk
Sleepless in Seattle (USA 1993) Vrijdag 25 juni 2010, 20.30 uur Haardkamer
Een schitterend Amerikaans liefdesverhaal. Jonah Baldwin wil weer een vrouw voor zijn vader Sam (Tom Hanks) en belt naar een populair coast-to-coast radioprogramma. Duizenden vrouwen reageren. Jonah maakt snel zijn keuze: Annie (Meg Ryan) is de ware. Er zijn alleen nog wat praktische problemen. Baltimore ligt aan de andere kant van Amerika. Annie staat op het punt te trouwen met de saaie Walter en Sam heeft zo zijn bedenkingen over de gang van zaken. Verhaal: Regie:
Jeff Arch Nora Ephron
Sam Baldwin: Jonah Baldwin: Annie Reed:
Tom Hanks Ross Malinger Meg Ryan
15 De tentoonstelling van Sandra Maarhuis in retrospectie Op 4 maart werd door Herbert Platzer de tentoonstelling van fotocollages van Sandra Maarhuis geopend. Ik ben enkele keren naar deze tentoonstelling wezen kijken. Wat opvalt aan haar fotocollages is de helderheid van de kleuren en de expressiviteit van de afbeeldingen en bij mij roept dat een opgewekt gevoel op. De totstandkoming van die fotocollages is een verhaal apart. Met soms wel tientallen foto’s van fragmenten van het onderwerp, genomen vanaf hetzelfde standpunt, maakt de kunstenaar een soort mozaïek, waarin het onderwerp een geheel nieuwe uitstraling krijgt. Tot 5 mei kunt u haar werken nog in het AG bekijken. Mocht een bezoekje niet lukken dan verwijs ik u graag naar haar zeer goed verzorgde website: www.sandramaarhuis.exto.nl. Haar werkmethode leek me uniek. Toen ik met haar in gesprek raakte, vertelde ze dat ze ooit contact met een octrooideskundige had opgenomen om te bekijken of er niet iets octrooieerbaars in zat. Daar was het bij gebleven. Ik
dacht daaraan toen ik vorige week een apparaat in een advertentie zag, dat uit een voet bestaat waarop een camera 360 graden in de rondte draait, bovendien nog eens 24 graden op en neer gaat en ondertussen volautomatisch foto’s (van de gasten op uw feestje) schiet. Er is een zekere overeenkomst, maar wat verschilt is dat het apparaat (Sony Party Shot Personal Photographer) niet de creativiteit heeft die Sandra Maarhuis wel heeft. En die is niet te octrooieren. Inmiddels heeft het Bestuur de fotocollage met het AG-gebouw aangekocht. Een afbeelding daarvan ziet u op blz. 8 onder het artikel Last van kriebels van de gebouwcommissaris. Interessant is dat zo ongeveer alle buitengevels naast elkaar op de foto staan. Niet bepaald volgens de regels van het perspectief. Maar vele eeuwen terug moesten gebouwen op gezag van de opdrachtgevers (de kerk) juist zo afgebeeld worden, omdat ze anders niet ‘toonden’. Jan Koppen
16 Van de muziekcommissie
Zomeravondconcert Vrijdag 11 juni, 20.15 uur Het AG-koor geeft op vrijdag 11 juni wederom een zomeravondconcert. Het thema van deze avond is liefde in al haar schakeringen. U kunt luisteren naar liederen van Edward Elgar, Felix Mendelssohn en Johannes Brahms Als gastkoor hebben wij het vrouwenkoor Irish Mist uitgenodigd, dat Ierse ballades ten gehore zal brengen. Naast koormuziek kunt u die avond ook genieten van literatuur. De literaire kring zal op geheel eigen wijze een bijdrage leveren aan deze romantische avond.
Wij hopen op een grote opkomst en een mooie zomeravond, met de heerlijke cocktails van Pierre, die vorig jaar zo’n succes waren. Sinds een half jaar hebben wij drie AG-leden als nieuw koorlid mogen verwelkomen, zodat het koor nu bestaat uit een vaste kern van negentien enthousiaste leden. In het zomeravondconcert willen wij u graag een gedeelte van ons repertoire laten horen. Thea Schellekens en Feli Platzer
Muziekavond van Kunstkring de Kempen en de AG-Muziekcommissie Verslag Het hele jaar door hebben de beide gezelschappen hun eigen specifieke programma, maar eens per jaar organiseren ze, harmonisch samenwerkend, een gezamenlijke muziekavond. Leden van beide gezelschappen treden die avond op met zeer uiteenlopende muziekstukken; altijd
verrassend en nooit saai. Deze keer was het niet anders. Er waren muzikanten van jong tot minder jong, die ons in verschillende bezettingen muziek lieten horen van heel vroeger tot nu. De aard varieerde van serieus tot heel geestig. We hoorden Beethoven, Satie en Chauvigny. We hoorden onder meer een stuk van Poulenc voor bariton en piano, enkele grappige werken door accordeon en viool, een stuk van Massenet voor viool en piano en een werk van Satie voor piano en spreekstem. Het was een geïnspireerde en goed bezochte avond die zowel muzikanten als bezoekers laat uitzien naar een volgende keer. Michiel de Veer
17 Literaire Kring
Proust en zijn À la Recherche du Temps perdu Dinsdag 11 mei, 20.00 uur, Balkonkamer Gezicht op Marcel Proust: Op Zoek Naar De Verloren Tijd, lezing door Erik Mulder. U kent zeker de naam ‘Proust’. De meesten van u zullen wel iets van of over hem gelezen hebben. Sommigen van u zullen zich de verhalen over het buitenissig gedrag van de schrijver herinneren. Misschien bent u wel eens aan zijn hoofdwerk, À la Recherche du Temps perdu, begonnen of hebt u het helemaal uitgelezen. In dat laatste geval past hulde aan u. Maar het is niet onwaarschijnlijk dat het u onduidelijk gebleven is wat precies de boodschap is van dit werk. Op deze avond van de literaire kring zal Erik Mulder graag met u proberen die boodschap te achterhalen. Daarbij zal Prousts passie voor
Vermeer en met name voor zijn Gezicht op Delft niet vergeten worden. Het is trouwens niet alleen met woorden dat we À la Recherche du Temps perdu gaan bekijken. U zult het ook gaan zien. Van het laatste deel van de serie Le Temps Retrouvé is een film gemaakt met onder andere Catherine Deneuve. Daarvan laten we u ter afsluiting van deze Proust-avond het eerste deel zien. De lezing is toegankelijk voor alle AG-leden en overige geïnteresseerden.
Individu en Gemeenschap Lezing door de gebroeders Lotichius op donderdag 8 april Meer dan veertig jaar geleden voltooide scheikundig ir. J. Lotichius zijn boek Individu en Gemeenschap; hij overleed echter voor het kon worden uitgegeven. Zijn zoons hebben kort geleden zijn gedachtegoed op persoonlijke titel alsnog uitgegeven. Zij waren aanwezig, evenals een zuster en een echtgenote. De beide broers gaven een glashelder resumé van het boek, waarin het individu als lid van de stam de basis vormt. Er kwamen veel rechtlijnige beweringen aan de orde, zoals “oorlog tussen stammen onderling is onvermijdelijk als gevolg van angst voor elkaar.” Dit werd, aan de hand van de historie doorgetrokken naar deze tijd, waarin de situatie vele malen ingewikkelder is geworden. De stammen zijn vervangen door staten, steden, voetbalteams en andere groepen waarmee mensen zich
verbonden voelen. Ook de ontwikkeling van religie en moraal werd in dit antropologisch verhaal belicht. Na de pauze kwam een zeer geanimeerde discussie op gang, waarin deze denkbeelden werden besproken. Daarin kwam naar voren dat, na de dood van J. Lotichius, de wereld erg sterk is veranderd. Zijn denkbeelden worden doorbroken doordat de mensheid zich zodanig grote mondiale problemen op de hals heeft gehaald dat men gemeenschappelijk aan oplossingen zal moeten werken, in plaats van oorlog maken. Niet eerder heb ik in het AG meegemaakt dat, na een lezing, nagenoeg iedereen voluit meedeed aan de discussie. Michiel de Veer
18 Benefietconcert voor Davor Er waren op vrijdag 9 april minder bezoekers dan waar de organisator op had gehoopt, maar dit verslag is niet helemaal in mineur. De organisator van dit concert Heinz Klamet schreef ons onder meer het volgende. Gelukkig overwonnen de twee begenadigde Roemeense musici, Petre Pandelescu (piano) en Vasile Raducu (panfluit), hun teleurstelling over de tegenvallende opkomst door zich extra in te zetten. En, geen nadeel zonder voordeel, de bijna lege Meerlezaal verbeterde de akoestiek aanzienlijk. Degenen die toch waren gekomen waren diep onder de indruk van het geboden programma en het virtuoze spel. ”Nooit had ik gedacht dat een klassiek stuk, gecomponeerd voor viool, op een panfluit ge-
speeld kan worden”, zei één van de bezoekers, “en dan ook nog zo meesterlijk.” Het benefietconcert was georganiseerd ten bate van het weeshuis in Davor. De Nederlandse vader van het weeshuis liet aan de hand van dia’s zien hoe dat reilde en zeilde en met hoeveel liefde de weesjes groot gebracht worden. De musici traden belangeloos op en het AG-bestuur stelde de zaal en de voortreffelijke vleugel ter beschikking. De financiële doelstelling werd niet gehaald, maar aanvullende donaties door AG-leden die met het doel sympathiseren zijn nog van harte welkom. Graag storten op rekeningnr. 34.72.43.738 t.n.v. Stichting DAVOR te Bovensmilde of via de website www.davor.nl waar ook aanvullende informatie te vinden is. (Stichting DAVOR heeft de ANBI status. Uw donaties zijn dus fiscaal aftrekbaar.)
Kom kennismaken met…
Joosje Lakmaker Zaterdag 29 mei, 17.00 - 19.00 uur Joosje Lakmaker studeerde psychologie en Slavische talen. Ze werkte in de vakbeweging en de politiek. Ze debuteerde met het boek Voorbij de Blauwbrug, een roman over het veel bewogen leven van haar Joodse grootvader Leman Lakmaker. Door haar vader werd nooit gesproken over haar grootvader. Het enige wat Joosje Lakmaker van haar grootvader wist, was dat hij in 1942 in Auschwitz was omgekomen. In de speurtocht naar de verzwegen geschiedenis maakt de schrijfster haar lezers intens deelgenoot van het dagelijkse leven in de roerige periode tussen 1885 en 1942.
Zij schetst zijn bestaan en verbeeldt tegelijk de Joodse wereld van diamantbewerkers, sigarenmakers en mandenmakers. Leman Lakmaker was een enorme doorzetter. Hij groeide op in een analfabeet arbeidersgezin en liet zijn milieu en Joodse geloof achter zich. Hij werd socialist en uitgever. Een opstrever noemde hij zichzelf. Hij was een idealist en vooral een optimist. Door de stijl, de toon en de verbeeldingskracht van Joosje Lakmaker is het een meeslepend en ontroerend boek. Joke Wessels
19 Kom kennismaken met...
Jan Blokker jr. Zaterdag 3 juli, 17.00-19.00 uur
De laatste voordracht van dit seizoen in de reeks Kom kennismaken met… vindt plaats op zaterdag 3 juli. Spreker is Jan Blokker jr., geboren in Amsterdam in 1952, zoon van de beroemde Jan Blokker. Hij is historicus en publicist en schrijft ook gedichten. We laten hem zelf aan het woord: “Van huis uit en van geboorte ben ik leraar geschiedenis. Ik heb vele jaren voor de klas gestaan, daarbij en daarna ben ik lange tijd schoolleider geweest op verschillende scholen. Sinds 2006 ben ik freelance publicist, spreker en schrijver over die onderwerpen waarin ik mij tijdens mijn carrière als werknemer in loondienst bekwaamd heb: ik publiceer over allerlei historische onderwerpen, over het onderwijs, in het bijzonder al die verschillende pogingen om het onderwijs steeds maar weer te vernieuwen naar de mode van de dag, en over onderwijsmanagement. Ik geef lezingen en ik lever op verzoek mijn bijdrage aan workshops voor onderwijsgevenden, managers, ambtenaren, politici en allerlei andere gezelschappen. Naast mijn boekpublicaties schrijf ik bij gelegenheid in kranten en tijdschriften. Ik ben beschikbaar voor opdrachten en projecten...”
Jan Blokker jr. is een van de drie historici Blokker die populair zijn geworden met het voor een groot publiek toegankelijk maken van onze vaderlandse geschiedenis. Zo schreef vader Jan Blokker samen met zijn zoons Jan Blokker jr. en Bas Blokker in 2005 het geschiedkundige werk Het vooroudergevoel (Over de vaderlandse geschiedenis, met schoolplaten van Johan Herman Isings). In 2006 publiceerde het trio Er was eens een God, waarin ze veel verhalen uit de Bijbel hervertellen en in een historische context plaatsen. Daarna verscheen in 2008 Nederland in twaalf moorden. En op 29 maart 2010 vond onder grote belangstelling de presentatie plaats van het nieuwste boek van Jan Blokker jr.: Oorlog in je achtertuin, geschreven in opdracht van de provincie Utrecht. In dit boek beschrijft Jan Blokker de verhalen van de bewoners uit het gebied van de Grebbelinie tijdens de mobilisatie, evacuatie en de meidagen van 1940. Het boek is gebaseerd op interviews met mensen die rond dat jaar in het gebied woonden. Netty Bloembergen
20 Kennis gemaakt met…
Kees van Beijnum Wat beweegt iemand om schrijver te worden? Bij Kees van Beijnum (1954) was dat de onvrede die hij allengs ervoer als verkoper bij het Amerikaanse bedrijf 3M. Op een mooie voorjaarsdag, rijdend naar een klant voor het geven van weer een demonstratie, realiseert hij zich in een flits: dit werk wil ik mijn hele leven niet blijven doen. Na eerst enige tijd als journalist werkzaam te zijn geweest, krijgt hij langzamerhand als auteur vaste grond onder de voeten. Een breed scala van schrijvers heeft hem geïnspireerd: Nabokov, Joyce (‘een kathedraal van literatuur’) en ook Tsjechov, met name diens fijnzinnige verhalen (voorbeeld: De steppe). De voordracht van Van Beijnum week af van hetgeen de aanwezigen (ongeveer vijftig á zestig) gebruikelijk krijgen voorgeschoteld, in die zin dat hij een fragment liet zien van de verfilming van één van zijn boeken: Dichter op de Zeedijk. Persoonlijk vind ik dat zijn meest geslaagde werk; het is een mooie schets, gekruid met Amsterdamse humor, van een dromerig jongetje dat, te midden van prostituees, pooiers en voluptueuze buffetjuffrouwen, opgroeit in het hotel-café van zijn grootmoeder die als een kenau haar etablissement bestiert. Dit fragment bood Van Beijnum de gelegenheid uitvoerig in te gaan op het verschil tussen boek en film, en op de specifieke moeilijkheden waarmee een scenarioschrijver wordt geconfronteerd: een boek van drie- à vierhonderd pagina’s moet zeer aanzienlijk worden ingekort en wel zodanig dat het zich voor verfilming leent. Vaak komt het er op neer dat het verhaal tot de grond toe moet worden afgebroken. Bij een eigen boek doet dat pijn; bij dat van een andere auteur (Van Beijnum heeft het scenario geschreven van De passievrucht van de inmiddels overleden Karel Glastra van Loon) is dat een nog hachelijker zaak. Volgens Van Beijnum verhoudt een film zich tot een boek als een schandaal tot een roddel: film en schandaal zijn vluchtig, boek en roddel be-
klijven. Voor de pauze bracht de schrijver de aanwezigen nog in contact met Paradiso en De oesters van Nam Kee door het lezen van enkele passages daaruit. Het gedeelte van de voordracht na de pauze werd moeiteloos gevuld met de beantwoording van vragen; in dit bestek kan daarop niet worden ingegaan. Al met al was het een geanimeerde middag, niet in het minst door de aanstekelijke, jongensachtige wijze van de presentatie. Het eerstvolgende boek van de auteur, Een soort familie, zal in april 2010 bij De Bezige Bij verschijnen; op de ontstaansgeschiedenis werd kort ingegaan. Frans Schurer
21 Kennis gemaakt met…
Willem van Toorn Kafka! Door die naam werd van Toorn getriggerd. Hij vertelde hoe hij tot de vertaling van diens werk was gekomen: hij had het altijd al een aardige schrijver gevonden, ver voordat de naam Kafka bekend werd. Er moest een hervertaling komen; de vertaling die er lag was minutieus gedaan en keurig in schoolschriften (die dunne, met een etiketje erop) opgetekend. Maar het was zó goed vertaald dat van Toorn pas na veel aarzeling aan die hervertaling durfde te beginnen. De voordracht werd doorspekt met gedichten die wonderwel bij zijn proza pasten, vooral omdat hij vermeed de nadruk op de rijmwoorden te leggen. Dat gaf overigens iemand uit het publiek aanleiding op te merken dat zijn gedichten niet rijmden en dat het metrum ontbrak. Dat werd door van Toorn weerlegd, waarbij hij overigens wel de aantekening maakte dat zijn sonnetten nooit wilden eindigen. Hij kenschetste zich zelf als iemand die goed naar zijn omgeving keek en, hoewel niet per definitie wars van veranderingen, toch vaak de wijzigingen die door overheden in landschappen worden aangebracht op zijn minst merkwaardig vond. Daarbij werden de mensen die met dat landschap vergroeid waren regelma-
tig slecht behandeld: er werd niet naar hen geluisterd en er werd al helemaal geen rekening met hen gehouden in de veranderdrift van overheden (Dat heeft hem zelfs tot zijn grote verbazing eens in de rechtszaal doen belanden waar hij het moest opnemen tegen de landsadvocaat – met goed gevolg overigens). De veel geroemde marktwerking is volgens hem dan ook vaak niet zo heilzaam als wel wordt voorgesteld. Landschappen maken indruk op hem; misschien te danken aan het feit dat hij in de Betuwe opgroeide in het fraaie rivierenlandschap. In één adem noemde hij ook dat familie een belangrijke factor voor hem was. Hij illustreerde dat met een verhaal over een samenkomst met familie – hij vond het zelf op de rand van sentimentaliteit – waar met aandacht en liefde de aanwezigen en niet te vergeten de sfeer en entourage, worden beschreven. Misschien hielp daarbij ook dat die samenkomst in het zuiden van Italië plaats vond en met gedeeltelijk Italiaanse familie. Volgens van Toorn is het geheugen een grote oplichter. Hij gaf daar enkele voorbeelden van. Zo was hij er helemaal van overtuigd dat de maanlanding indertijd gewoon live overdag op de tv was vertoond, totdat iemand hem duidelijk maakte dat die uitzending midden in de nacht had plaatsgevonden. Dat hij over die maanlanding midden overdag een verhaal vol geuren van gedroogde appeltjes had geschreven dat ook nog in Frankrijk was gesitueerd (hadden ze daar die maanlanding überhaupt wel uitgezonden?), wist hij naderhand goed te praten door naar de dichterlijke vrijheid te verwijzen. De middag was weliswaar gauw voorbij, maar we weten nu nog beter dan voorheen dat het werk van van Toorn – en dan bedoel ik zowel zijn proza als zijn poëzie meer dan de moeite waard is. Probeert u het eens! Netty Bloembergen
22 Column
νδρα μι ννεπε, Μσα, πλτρπν, ς μλα πλλ Het lied Gaudeamus igitur, iuvenes dunc su-umus viel bij mij als nuldejaars bij TSC St. Olof en exgymnasiast in veel vruchtbaarder aarde dan bij de HBSa’ers. Ik wist ten minste, wat ik zong. Al in mijn prille jeugd leerde ik een missaal te hanteren. Latijn links, vertaling rechts. Het Gloria in excelsis et in terra pax hominibus, bonae voluntatis zongen we uiteraard in het Latijn. Evenals het Credo en de litanie van alle Heiligen (ora en orate pro nobis). Tantum ergo sacramentum, laus et jubilatio-oooo tijdens het Lof. Latijn en Grieks in het vakkenpakket van het VWO staan ter discussie. Gymafdelingen op scholen met havo en atheneum zien tamelijk veel minder gemotiveerde of begaafde leerlingen afhaken. Om hoogbegaafde leerlingen toch te blijven uitdagen is als vervanging voor Latijn en Grieks Chinees genoemd. Maar Chinees is te moeilijk om in enkele uren per week te leren, dunkt me. Daarnaast zou er wel het vak klassieke culturele vorming overblijven. Dat deden wij er in onze tijd gewoon bij. Natuurlijk moesten we Goden en Helden lezen en leren, maar de taal vormde de hoofdmoot. Op twaalfjarige leeftijd leer je vervoegingen heel makkelijk (net als tafels van vermenigvuldiging in het lager onderwijs). En je vergeet ze nooit meer: Laudo,-das-dat-damus-datis-dant (U weet wel, van dat Franse chanson!). Logisch denken leer je door de structuur van zinnen te doorgronden. De uitgang van de woorden geeft de functie aan: onderwerp, lijdend voorwerp, persoonsvorm, verleden of toekomstige tijd. Daar kom je alleen uit door het geleerde logisch toe te passen. Je moet er bij nadenken, terwijl de algebrasommetjes op de automatische piloot werden gedaan. En al had
je van het bepalen van maxima en nulpunten nog wel enig profijt bij een vak als economie, mijn interesse gold toch voornamelijk cultuur en die snoof ik vooral op bij Grieks. Logisch denken heb ik zeker bij Latijn geleerd, meer dan bij wiskunde. Econoom en ingenieur word je ook zonder Latijn en Grieks. Het is wel opvallend dat je van bekende Nederlanders niet behorend tot de showwereld, vaak een Gymnasiumopleiding in de levensloop ziet staan. Het diploma levert misschien ook in de toekomst wel iets op, mits je de norm handhaaft. En dat zal lastig worden. Een probleem waar we namelijk tegenaan zullen lopen is: blijven er wel genoeg leraren klassieke taal over? Nu al doceren doctorandi Frans met wat bijscholing in Eindhoven ook de klassieke talen en dat zal nog wel erger worden. Er zijn waarschijnlijk meer mensen beschikbaar die in staat zijn klassieke culturele vorming te onderwijzen. Geef de leerlingen die alleen dat vak volgen dan geen gymnasiumdiploma, maar bijvoorbeeld een ‘classicumdiploma’. Dat is ten minste duidelijk. Ook waardevol, maar anders. Zoals een alfa en een bètadiploma verschillen. Homerus had nog enige status, maar de alfa’s keken met minachting neer op onze Livius. Ovidius, Herodotus en Plato, dat was pas je van het. Geef het beestje een andere naam dus, maar verleen geen keurmerken, die niet voldoen aan de inhoudelijke normen, die golden en zouden moeten blijven gelden. Je maitiendrai. Vivat academica. Jos Huijnen
23 Mutaties ledenbestand Nieuwe leden Dr. ir. F.C. Eversteijn (Frans), Eindhoven Mw drs. G.M. Eversteijn-Frackers (Gilca), Eindhoven Mw A.M.A. van Eck-Jennen (Ria), Leende Dhr P.H. Unk (Peter Hans), Eindhoven Overleden Mw A. van Wulfften Palthe-Tutein Nolthenius, Eindhoven
Colofon De Eindhovense vereniging ‘Het Academisch Genootschap’ (opgericht in 1945) wil een trefpunt te zijn voor personen met brede belangstelling voor maatschappij, wetenschap en cultuur in de ruimste zin van het woord. Daarnaast geeft zij gelegenheid tot beoefening van kunsten en wetenschappen op niet-beroepsmatige basis. De sociëteit, als integrerend deel van de vereniging, is een rustpunt voor leden en hun introducés en biedt een gezellige ambiance voor gesprek en ontspanning. Het verenigingsblad ’t gewAG verschijnt zes keer per jaar. Het lidmaatschap bedraagt € 150 (huisgenootleden € 80) per jaar. Website: www.acadgen.nl E-mail:
[email protected] Bestuur: Richard de Groot, voorzitter, tel. 0413366735 Roland Huijgen, secretaris, tel. 0402214317 E-mail:
[email protected] Contributierekening: ING 4344135
Sociëteitsgebouw: Parklaan 93, 5613 BC Eindhoven Telefoon 040-2434808 Redactie: Michiel de Veer, hoofdredacteur Jan Koppen, eindredacteur ’t gewAG Hans Eerdmans, eindredacteur Agenda Liesbeth Schreuder, redacteur Gert-Jan de Boer, redacteur Harald Ihle, webmaster Heine Rodrigues de Miranda, web associate E-mailadressen redactie ’t gewAG:
[email protected] Webteam:
[email protected] Externe communicatie:
[email protected] Jan Kees van der Veen: adviseur/correspondent Layout: Graphic Match, Eindhoven Druk: Drukkerij De Witte bv, Eindhoven