maart - april alles over programma 13e AG Lustrum in het middenkatern Socratisch café op het AG Excursie Tongeren Kom kennismaken met Elsbeth Etty

maart - april

2010 nr. 20

m

Lustru G A e 3 1 a m m a r alles over prog atern in het middenk

Socratisch café op het AG Excursie Tongeren Kom kennismaken met Elsbeth Etty

2 www.karikatuur.nl

Inhoud

Redactie Ten Geleide Webspinsels

3 7

Bestuur / Lustrumcommissie Van de voorzitter 4 Lustruminformatie zie middenkatern Het Lustrumboek bijna klaar 3 In memoriam Dick Willems

Ledeninitiatief Benefietconcert weeshuis

Het eerstvolgende nummer van ’t gewAG (nr. 21) zal rond 22 april 2010 verschijnen. De sluitingsdatum voor bijdragen voor zowel ’t gewAG nr. 21 als voor de bijbehorende agenda (die de maanden mei en juni 2010 zal bestrijken) is vrijdag 9 april.

Lid worden van het AG? Raadpleeg onze website www.acadgen.nl voor uitvoerige informatie inzake de voorwaarden voor het lidmaatschap. U kunt zich via de website opgeven als belangstellende, waarna u zult worden uitgenodigd voor een vrijblijvende oriëntatie gedurende een kennismakingsperiode van drie maanden.

21

11

Activiteiten / Projecten Debat: Brabants debattoernooi 15 Excursie: Gallo-Romeins Museum Tongeren 8 Filmhuis: Kaos 14 Te doy mis ojos 14 Filosofie: Socratisch café op het AG 16 Prof. Palmyre Oomen over Vrijheid 17 Verslag Tao lezing René Ransdorp 19 Kom kennis maken met Elsbeth Etty (zie Lustrumprogramma) Willem van Toorn 18 Willem Jan Otten (verslag) 18 Lezingen op het AG: K. Schretlen: Estate Planning 11 P. Tankink: Voedselbank Eindhoven 10 E. Lotichius: Individu en Gemeenschap 10 Prof. dr. Bert Meijer: Waarom we geen leven kunnen maken 20 Muziekcaleidoscoop: Terugblik en vooruitblik 5 Ondernemerskring: Wandelweekend in het Sauerland 9 Tentoonstelling: Sandra Maarhuis 6 Wandelen: zie Lustrumprogramma Column Klaas Bottema

22

Colofon

23

Mutaties Ledenbestand

23

3 Ten geleide Dat loog er niet om. De presentatie en het rapport van Kloppend Hart. Het bestuur kan hiermee een vliegende start maken en de voorzitter maakt in dit gewAG duidelijk dat dit inmiddels is gebeurd. Het was maar één van de markante gebeurtenissen van de laatste tijd. Het Kerstdiner met het concert van ons AG-koor, de Nieuwjaarsborrel, met de traditionele ham, het debattournooi, de excursie naar de opera in Düsseldorf, enkele interessante lezingen. Er was genoeg te doen. In die tijd is ons helaas ook een markant oudlid ontvallen. In dit gewAG leest u een In memoriam over Dick Willems. Ook de toekomst brengt ons weer een aantal aantrekkelijke evenementen. Natuurlijk al-

lereerst de viering van het 65-jarig bestaan van het AG, uitgebreid toegelicht in een apart middenkatern van vier pagina’s in dit gewAG, maar ook een nieuwe tentoonstelling, van Sandra Maarhuis, een excursie naar het Gallo-Romeins museum in Tongeren, drie interessante lezingen en opnieuw een benefietconcert. U vindt de informatie allemaal in dit gewAG. Heeft u al een veiliger wachtwoord voor de ledensite aangevraagd en uw foto ingestuurd voor plaatsing bij uw persoonsgegevens op de website? Met dat laatste doet u anderen een plezier, want die zijn misschien nog vergeetachtiger dan u. Namens de Redactie Michiel de Veer

Het lustrumboek 2010 bijna klaar Al in de gewAGen 15 en 17 werd ons streven gewoon dat jullie er allemaal zijn ingevlogen. gemeld om omstreeks de 65e verjaardag van Dus, wacht maar af. het AG, op 6 april 2010, een nieuwe lustrumpuTot 1 april, blicatie 1945-2010 te laten uitkomen. We daagden velen uit wat te schrijven over de Het redactieteam, Liesbeth Schreuder, Ben Bolomey en Fred van Keulen. activiteiten die hen in het AG bezig houden. Daar moet je mee oppassen, merkten we, want dan zijn sommigen niet te stoppen. En wat doe je als die veel te lange verhalen, die soms bijna ná het allerlaatste moment nog binnenkomen, nog aardig zijn ook. Passen en meten. En de sociëteitscommissie wil ook nog graag dat de publicatie al op de lustrumborrel, op 1 april, feestelijk zal worden gepresenteerd. Het begint er nu naar uit te zien dat het werkelijk zal gaat lukken. En als het niet lukt, voor ons geen probleem. Dan zeggen we op 1 april Redactieleden Liesbeth Schreuder en Ben Bolomey

4 Van de voorzitter

De weg naar de toekomst, de volgende etappe De presentatie van de studenten van de Hoge Hotelschool Maastricht is met enthousiasme ontvangen. Hun rapport echter bracht emotionele reacties teweeg. Aan de ene kant van het spectrum waren ze inktzwart en aan de andere kant zonnig wit. Aan het bestuur de taak er een kleurrijk roze van te maken gericht op groei en bloei van onze vereniging. Met dit voor ogen heeft het bestuur gedurende twee ‘heisessies’, de hei was overigens aan de Parklaan, het rapport Het Kloppend Hart alsmede alle inbreng en reacties van de afgelopen tijd gewikt en gewogen. Uitgangspunt hierbij was het in de ledenvergadering van mei 2009 goedgekeurde beleidsplan AG zo!. Het resultaat is een aantal beleidsvoornemens voor het jaarplan 2010-2011. In grote lijnen betreft dit beleidsvoornemens voor de vereniging en voor de functie en het gebruik van het sociëteitsgebouw. De plannen zijn op 11 februari besproken met de exploitant en de werkgroep AG 2.0. Bij het uitkomen van dit gewAG is de volgende stap inmiddels gemaakt. Tijdens twee gelijkwaardige meedenksessies op 22 en 24 februari heeft het bestuur deze beleidsvoornemens gedeeld met de leden. Ik ga ervan uit dat deze meedenksessies wat opleveren en dus kunnen de details van de beleidsvoornemens na dit schrijven veranderen. Daarom beperk ik mij tot de hoofdlijnen. Het bestuur zal actief en continu de leden stimuleren om nieuwe leden te werven. We vragen de activiteitencommissies ‘ster’ activiteiten voor leden en introducés te organiseren, omdat we verwachten dat via dergelijke ‘ster’ activiteiten de vereniging zich effectief naar buiten toe kan presenteren. Daarnaast zullen we als AG nadrukkelijk ontmoetingen met nieuwe doelgroepen organise-

ren. Er komt een extra bestuurslid met specialiteit ‘Marketing’, verantwoordelijk voor nieuwe activiteiten, nieuwe doelgroepen en de PR naar buiten. Een aantal enthousiaste leden is al begonnen om nieuwe activiteiten te ontwikkelen en te organiseren. De communicatie tussen bestuur en activiteitencommissies onderling maken we doelgerichter. Voordelen die het AG-lidmaatschap biedt zullen we voor ieder lid helder maken. De vergaderzalen en -faciliteiten van het gebouw gaan we verbeteren zodat onze klanten aangenaam verrast zijn met de ambiance. Bij wijze van proef komt er op verzoek vanuit de leden een plek in de sociëteit die exclusief voor leden en hun introducés is en waar ze kunnen genieten van een drankje, een krantje en een goed gesprek. De sociëteit gaan we zo inrichten dat leden en bezoekers meteen weten dat ze bij het Academisch Genootschap zijn en het gevoel krijgen hier wil ik bij horen. Dit begint bij de entree en loopt door tot het terras en onze schitterende tuin. Het horeca-aanbod willen we beter afstemmen op de wensen van de leden en de klanten. Met het toenemen van de diversiteit aan leden zal ook dit aanbod diverser worden. Gaan eten op de sociëteit zal weer een positieve keuze zijn. Een ledenpas met voordelen voor de leden, denk hierbij aan korting en gemakkelijk en snel afrekenen zal worden ingevoerd. Ook streven we naar een kassysteem voor overige klanten.

5 Muziekcaleidoscoop Op 26 januari was de Balkonkamer met 21 deelnemers boordevol. Zij kwamen luisteren naar Giséla Wieberdink en Truus Bienfait. Giséla liet ons, aan de hand van een dvd-opname, kennismaken met muzikanten uit de tweede wereldoorlog. Hoe probeerden zij in die moeilijke periode muziek te maken? Aan het woord kwamen ondermeer Jan van Dijk, de componist, Annie de Reuver, die met de Ramblers zong tot ver na de oorlog, en Giséla zelf over de rol die zingen speelde in de verschillende kampen. Een uitermate boeiend verslag. Truus Bienfait liet delen uit Szenen aus Faust horen, een oratorium van Robert Schumann. Een prachtig werk, onbekend voor haar en de andere aanwezigen. Oorspronkelijk bedoeld als opera, op tekst van Goethe’s Faust. Voor ieder een verrassende ontmoeting met Schumann.

Vanzelfsprekend zal het bestuur deze wensen de komende tijd ook afstemmen met de exploitant en vastleggen in een nieuwe overeenkomst. Zoals u ziet aan de samenvatting, is het jaarplan 20102011 ambitieus. Wat we gaan doen is duidelijk. Hoe, daarvoor moeten we nog heel veel werk verzetten. Dit jaarplan in wording zal op 25 maart aan de orde komen op de jaarlijkse bijeenkomst van het bestuur met de vertegenwoordigers van alle AG-activiteiten en op 14 april met de Beleidsadviesraad. De finish van deze etappe is op 27 mei wanneer het bestuur het jaarplan ter goedkeuring zal voorleggen aan de ledenvergadering.

Op de laatste bijeenkomst van het seizoen, dinsdag 27 april, om 20.00 uur, zullen Ko de Vries en Gert-Jan de Boer optreden. Ko laat vooralsnog naar zijn onderwerp raden. Gert-Jan heeft aan de periode dat hij in Zwitserland woonde een vriendschap overgehouden met de Zwitserse componist Carl Rütti. Onderwerp van de presentatie is een cd-opname van diens monumentaal requiem voor koor, orkest, harp, orgel, sopraan en bariton. We zijn benieuwd! Kijk voor informatie ook in onze webpagina. Wie het volgend seizoen iets wil laten horen: laat maar weten! Contacten: Truus Bienfait (040-2125868) of Huibert van der Putt (040-2432685) of [email protected]

Tijd voor ravitaillering, ik neem even een lekker kopje espresso.  Richard de Groot

6

Van de tentoonstellingscommissie

Fotocollages van Sandra Maarhuis De verwondering over het alledaagse De verwondering drukt ze ondermeer uit door de kleine alledaagse dingen monumentaal weer te geven. Met soms wel tientallen foto’s van fragmenten van het onderwerp, genomen vanaf hetzelfde standpunt/statief, maakt ze een puzzelachtige mozaïek, waarin het onderwerp knap overeind blijft. Zelf zegt ze hierover: “Juist door op deze manier te werken kan ik weer een nieuw beeld creëren, mijn eigen verwondering toevoegen aan het bestaande.” Sandra Maarhuis maakt ook fotocollages in opdracht. Dit kunnen fotocollages zijn van bijvoorbeeld uw huis of interieur. Voor meer informatie over de kunstenaar Sandra Maarhuis en het overzicht van al haar beeldend werk kunt u kijken op haar website: http://sandra-maarhuis.exto.nl De tentoonstelling met de fotocollages van Sandra Maarhuis wordt geopend tijdens de ledenborrel op 4 maart 2010 in aanwezigheid van de kunstenares. Haar werk is op het AG te zien tot 5 mei 2010.

Sandra Maarhuis (1972) is geboren in Rotterdam. In 2001 studeerde ze af aan de kunstacademie te Kampen. Na het behalen van haar diploma werd ze uitgenodigd om een Master in Fine Art te halen. Tijdens deze tweejarige studie kreeg ze les van Peter Struyken en Emo Verkerk. Na haar opleiding ontpopt ze zich als een veelzijdige kunstenaar, waarbij haar aandacht vooral uit gaat naar het verder ontwikkelen van het kunstenaarschap en haar beeldend werk. Naast schilderen maakt ze ook uitstapjes naar ruimtelijk werk en maakt zij fotocollages. Een terugkerend thema in haar werk, ook in haar fotocollages, is de schoonheid die verborgen ligt in de alledaagse wereld om haar heen. Zij verwondert zich over een detail, een situatie of personen. Hierdoor zijn de onderwerpen uiteenlopend, van gebouwen, interieurs tot stillevens.

7 Webspinsels: Ratelend naar oneindig Als er geen computers waren zou er niet de mogelijkheid van informatie voorziening via de AG-Website zijn, en geen e-mail verkeer. En zonder computer en computerkennis zouden de redactie, het lay-out bureau en de drukker geen gewAG kunnen produceren. Ik heb maar weinig computerkennis, maar de ontwikkeling van de computer gedurende de afgelopen zestig jaar fascineert mij des te meer. Het is daarom jammer, dat ik, toen ik in de jaren ‘50 in Amsterdam natuurkunde ging studeren, er geen weet van had dat kort tevoren door het Mathematisch Centrum een drietal natuurkundestudenten was geworven om met behulp van artikelen uit Amerikaanse tijdschriften een automatische rekenmachine, iets wat later een computer zou gaan heten, te bouwen. Evenmin besefte ik dat als ik tussen de colleges door op de Waterloopleinmarkt rondsnuffelde op zoek naar fietsonderdelen en grammofoonplaten ik daar die computerbouwers, op strooptocht naar elektronenbuizen en andere bruikbare elektronische onderdelen, had kunnen tegenkomen (elektronenbuizen waren in die tijd schaars en duur). De resultaten van onze experimenten verwerkten wij, natuurkundestudenten, niet met computers, maar met lawaaiige elektromechanische tafelrekenmachines. We vonden het een leuke grap om zo’n machine een getal door nul te laten delen. Ratelend ging die dan op weg naar oneindig (zoals u nog van school weet de uitkomst als je door nul deelt). Soms trokken we tijdens dat rekenproces de stekker er uit, zodat de volgende die de machine wilde gebruiken en hem weer aansloot werd verrast doordat de machine direct ratelend zijn weg naar oneindig hervatte. Totdat op alle posities in het weergeefvenster negens stonden. Net als velen in die tijd hadden we geen idee wat de computer voor onze maatschappij zou gaan betekenen. Zelfs IBM toonde een schokkend gebrek aan visie en schatte aanvankelijk

de behoefte aan (grote, of ‘mainframe’) computers in de gehele USA in op minder dan tien. Echter, eind jaren ’60 stonden er alleen in Nederland al 750. De computers uit de begintijd, kamervullende constructies van menshoge kasten vol met rekken met elektronenbuizen, werden in Nederland als één van de eerste ingezet door de Postcheque en Girodienst. De gegevens werden aan de computers toegevoerd via ponskaarten die door ponstypistes verwerkt werden. Die in overheidsdienst zijnde ponstypistes moesten ongetrouwd zijn. Trouwden ze, dan werden ze ontslagen (Dat is nog maar 50, 60 jaar geleden, en wij vinden het nu vreemd dat de vrouwen van allochtonen meestal niet werken). Een volgende verkeerde inschatting was dat de mensen thuis geen computer zouden willen hebben. Echter, in de jaren ’70 kwamen er voor de hobbyisten eerst homecomputer bouwpakketten op de markt, en later voor iedereen kant en klare homecomputers. Van de vele types won de PC van IBM de strijd. De PC was eerst maar een microcomputer waar niet veel mee kon. Nu is het een product voor iedereen, compleet met onder andere tekstverwerker en cdfabriek. En dank zij de combinatie met kleuren (inktjet en laser) printers heeft iedere consument een fotolaboratorium in huis. En daar stopt het niet bij. Inmiddels zijn er 3D-printers ontwikkeld. In een 3D-programma wordt met behulp van de computer een object bedacht en opgezet. Dit wordt in partjes (laagjes) verdeeld en de laagjes worden boven op elkaar geprint. Zo maak je thuis plastic voorwerpen van elke vorm, en is Karl Marx blij: elke arbeider zijn eigen productiemiddel. Jan Koppen

8 Van de excursiecommissie

Excursie naar Tongeren, België Dinsdag 27 april 2010, vertrek vanaf het AG om 09.00 uur De ramp bij Atuatuca in 54 voor Christus was een van de grootste nederlagen die Julius Caesar leed bij zijn poging Gallië te veroveren. Ter plaatse stootte hij op de Eburonen die er onder leiding van Ambiorix in slaagden een heel Romeins legioen in de pan te hakken. Men neemt aan dat het tegenwoordige Tongeren niet erg ver van Atuatuca lag. De Romeinen vestigden daar een belangrijke nederzetting die later zou uitgroeien tot het huidige Tongeren. Bij de verbouwing en uitbreiding van het Gallo-Romeins museum dat we gaan bezoeken legden de archeologen de resten bloot van een rijke Romeinse stadswoning uit de 2e eeuw. Na aankomst genieten we natuurlijk eerst van onze koffie, die wordt geserveerd met een Tongerse verrassing. Daarna zijn er twee mogelijkheden. De tentoonstelling Ambiorix, koning der Eburonen, brengt de hoogtijdagen van de Kelten tot leven. U volgt onder leiding van een gids de heroïsche strijd van de Eburonen tegen de Romeinse legioenen. Er worden Keltische goudschatten en allerlei gebruiksvoorwerpen getoond met meer dan 600 topstukken. U kunt ook de eigen collectie van het Gallo-Romeins

museum bekijken. Deze behelst de geschiedenis van de mensen die in deze streken leefden en vertelt over hun wel en wee aan de hand van 2200 authentieke voorwerpen met speciale aandacht voor Galliers en Romeinen. Na de lunch op eigen gelegenheid, zorgen we ervoor om 15.00 uur op het Hospitaalplein te zijn. Daar is het vertrekpunt voor een treintje, dat ons rondvoert langs de belangrijkste markante punten van de stad. Mensen die dat liever willen kunnen terug gaan naar het museum om nog eens rustig interessante zaken te bekijken of ze ondernemen op eigen gelegenheid een verkenning van de stad. Omstreeks half vijf vertrekt de bus naar Eindhoven. Voor deelname kunt u zich opgeven op dinsdag 13 april vanaf 09.00 uur bij Otto Croiset van Uchelen, tel. 040 2831789 of per e-mail: [email protected]. De kosten ad € 40 p.p. graag voldoen op rekeningnummer 512653127 ten name van Academisch Genootschap, Nuenen (Introductie is toegestaan, maar AG-leden gaan voor).  Louk Vencken

9 Ondernemerskring

Wandelweekend in het Sauerland op 28, 29 en 30 mei

De Ondernemerskring van het AG organiseert een gastronomisch wandelweekend in Schmallenberg in het Sauerland op vrijdag 28 mei, zaterdag 29 mei en zondag 30 mei. Hieraan kunnen ook andere leden van het AG meedoen. Schmallenberg ligt ruim 250 km oostelijk van Eindhoven en is in drie uur bereikbaar met de auto. Op 29 mei vindt er een gastronomische wandeling plaats onder leiding van Theo Maertens, voorzitter van Ondernemerskring, die de omgeving op zijn duimpje kent. Er is een compleet weekendarrangement met aankomst in Schmallenberg op vrijdag 28 mei. Overnachting in Hotel Störmann, een eeuwenoud familiehotel met 4 sterren. De wandeling bestaat uit een hele dag rustig wandelen (hooguit 15 km) afgewisseld met een zesgangenmenu van specialiteiten uit het Sauerland. De wandeldag, begint met een klein gerechtje in hotel Störmann om 09.30 uur. Daarna vertrek per huifkar naar de top van de Wilzenberg even ten oosten van Schmallenberg, een historische plek met een kapel, een openluchtkerk en een uitzichttoren. Het is ook de plek voor wat lekkers uit de (zeer ruime) rugzak van de organisatie. Daarna gaat het bergafwaarts in oostelijke richting naar het prachtige vakwerkdorp Oberkirchen waar in een Gasthof het volgende gerecht klaar staat. Met de inwendige mens versterkt, lopen we dan westwaarts naar Grafschaft aan de zuidelijke voet van de Wilzenberg waar het volgende Gasthof voor ons zijn best zal doen. Over de Kurweg lopen we vervolgens de

laatste 3 km terug naar Schmallenberg, waar we er bij Pension Heute Mühle in het Lennedal voor zorgen dat de rugzak helemaal leeg komt, om vervolgens naar het centrum te lopen en bij hotel Störmann het dessert te nuttigen. Tegen 19.00 uur zit de wandeldag er dan op en is de avond naar eigen wens in te vullen. Zondag 30 mei is er tijd om, wat later op de ochtend, een bezoek te brengen aan het Besteckmuseum in Fleckenberg, waar met oude machines op een ouderwetse manier nog bestek gemaakt wordt. Het museum is zowel te voet als met de auto te bereiken. Voor golfers is er de magnifieke 18-holes baan enkele kilometers buiten Schmallenberg met prachtige vergezichten en hoogteverschillen. Het weekendarrangement kost € 164 p.p. inclusief: twee overnachtingen, deelname aan de culinaire wandeling, gebruik van zwembad en sauna en ontbijt op zondag. De drank tijdens de wandeling in de restaurants in Oberkirchen en Grafschaft is voor eigen rekening. Ook de entree van het Besteckmuseum (enkele euro’s) is voor eigen rekening. Bij aankomst in Schmallenberg op vrijdagmiddag is het diner (op eigen kosten) te gebruiken in het hotel of een van de andere restaurants in Schmallenberg. Schmallenberg is een mooi cultuur- en winkelstadje. Een vroege aankomst is dus de moeite waard. Vervoer van en naar Schmallenberg met eigen auto. Het maximale aantal deelnemers is zestien. Nadere informatie en aanmelden bij Theo Maertens: 0492-432 112, [email protected]. Vol is vol. 

Theo Maertens

10

Lezingen op het AG

De Voedselbank Eindhoven Lezing door Pieter Tankink, Directeur Voedselbank Eindhoven Donderdag 18 maart, 20.30 uur, Haardkamer De Stichting Voedselbank Eindhoven e.o. (SVE) zet zich in voor huishoudens in Eindhoven en omgeving, die om wat voor reden dan ook in financiële problemen zijn gekomen en daardoor geen voedsel meer kunnen kopen. “Wij functioneren als een schakel tussen overschot en verborgen gebrek in onze maatschappij. Voedsel dat niet meer verkocht wordt maar wel nog voor consumptie geschikt is verstrekken wij gratis aan deze huishoudens in nood. Deze huishoudens worden naar ons verwezen door hulpverlenende instanties zoals, Welzijn

Eindhoven, maatschappelijk werk, schuldhulpverlening en dergelijke”. Pieter Tankink is gedurende zijn werkzame leven actief geweest in de HRM sector. Hij is begonnen als ‘keukenjongen’ bij de afdeling Sociale Zaken van Philips en geëindigd als eindverantwoordelijk HR manager van de Europese activiteiten van FEI Electron Optics. Naast het betaalde werk heeft hij ook altijd vrijwilligerswerk gedaan, zowel kerkelijk als bestuurlijk, bij twee grote organisaties voor basis onderwijs, gedurende negen jaar in Enschede en gedurende tien jaar in Eindhoven. Na zijn pensionering heeft hij zich ingezet voor oprichting van de Voedselbank Eindhoven en het vervullen van het voorzitterschap daarvan.

Individu en Gemeenschap Lezing door ir. E. Lotichius Donderdag 8 april, 20.30 uur, Haardkamer In het kader van deze lezing zullen enige sociale verschijnselen, zoals oorlog en armoede, godsdienst en moraal, antropologisch worden besproken. Genoemde verschijnselen worden gezien in wisselwerking met de cultuurontwikkeling van de mensheid. De mogelijkheid van cultuurvorming is immers het meest wezenlijke kenmerk van het genus mens. Tegen deze achtergrond worden genoemde verschijnselen beschouwd vanuit de relatie van het individu tot zijn gemeenschap. Daarbij zal gebruik gemaakt worden van een hypothese omtrent het wezen van de primitieve gemeenschap (de stam), die op het eerste gezicht wellicht wonderlijk en onwaarschijnlijk aandoet, maar heel wel hanteerbaar zal blijken te zijn. De genoemde verschijnselen worden op natuurwetenschappelijke wijze behandeld. Daar deze methode ongebruikelijk is, worden in een uitvoerige inleiding de mogelijkheden van zo’n onderzoek onderzocht.

Er wordt van geen enkel wijsgerig of religieus dogma gebruik gemaakt, maar van één enkel postulaat en van enkele axioma’s die nauwelijks aanvechtbaar zijn. De lezing is gebaseerd op het boek Individu en Gemeenschap van ir. J. Lotichius. De spreker is de zoon van de schrijver. Het boek is gepubliceerd in 1966 en het is een terechte vraag of het niet als verouderd moet worden beschouwd. Op onderdelen zal dat zeker het geval zijn. Maar zover bekend is de strekking er van nooit weerlegd. De in het boek aangesneden problemen zijn inherent aan de menselijke staat, en hebben evengoed nu gelding als in de grijze voortijden. Veel van wat er gezegd wordt zal zeker eerder zijn opgemerkt, maar in de verhandeling van Lotichius zijn de in de inleiding genoemde maatschappelijke verschijnselen versmolten tot één samenhangend geheel, waardoor hij een nieuwe visie op de verhouding van het individu tot de gemeenschap, waartoe hij behoort, meende te kunnen formuleren. Na afloop van de lezing zal de spreker een discussie leiden.

11

Lezingen op het AG

Estate planning: Word geen prooi van De Jager! Lezing door Karel Schretlen Dinsdag 9 maart, 20.30 uur, Balkonkamer

Estate planning is goed Engels voor het fiscaal vriendelijk overdragen en in stand houden van vermogen, vaak binnen de familiesfeer. De belasting komt als eerste langs wanneer vermogen wordt overgedragen aan de volgende generatie. De nieuwe successiewet, sinds 1 januari dit jaar ingevoerd en nu de wet op erfen schenkbelasting genoemd, is niet de belastingfuik die staatssecretaris De Jager voor ogen had. Het is een fijnmazig net geworden waarin veel mensen terecht zullen komen. De

nieuwe wet is budgetneutraal. Hij zou ook minder belasting kunnen gaan heffen. Dat zijn twee zaken die elkaar bijten. Wat aan de ene kant minder is zal er aan de andere kant op een of andere manier bij moeten om dezelfde opbrengst te genereren. Word daarom geen prooi van De Jager! De tarieven voor erfbelasting zijn weliswaar lager; dat betekent nog niet dat het ook goedkoper wordt. De nieuwe wet zit zo listig in elkaar dat een leek door de bomen het bos niet kan zien. Met name het schenken aan kinderen wordt duurder. De spreker geeft nuttige adviezen, terwijl ook de nieuwe regelingen voor samenwoners en bedrijfsopvolging aan bod komen.

Herhaald initiatief van een AG-lid

Een tweede Benefietconcert voor een Weeshuis in Roemenië Vrijdag 9 april, 20.00 uur in de Meerlezaal Opnieuw een spetterende avond in het AG In september van vorig jaar hebben we een fijn concert kunnen beleven van panfluit met piano. Dit concert was georganiseerd door Heinz Klamet met de bedoeling geld te verkrijgen voor het weeshuis van Davor in Roemenië. Dit was zo’n succes, in alle opzichten, dat Heinz opnieuw een concert volgens hetzelfde concept organiseert,

op 9 april. Er treden twee Roemeense solisten van wereldklasse op, die dit belangeloos doen. Het Weeshuis en de Stichting Davor Het weeshuis staat onder leiding van het echtpaar Henk en Ioana Muller. Ioana is psychologe, pedagoge en verpleegkundige en Henk een voormalig zelfstandig ondernemer die zo onder de indruk is gekomen van de noden van de weeskinderen dat hij zijn werk in Nederland heeft opgegeven en een weeshuis heeft opgericht in Davor. Hij is nu vader van het weeshuis en voorzitter van de Stichting Davor (www.davor.nl). Naast de eigen kinderen van het gezin Muller verblijven er nu circa vijftien kinderen in het tehuis, die daar in staat worden gesteld om een eigen leven op te bouwen. Donatie Voor dit concert wordt een bijdrage van minimaal € 10,- gevraagd. Betaling bij binnenkomst. De organisator staat garant voor een eventueel tekort en hoopt dan ook op veel bezoekers. Michiel de Veer

12

mrt. - apr.

Agenda Op alle dinsdag- en donderdagavonden is er extra parkeergelegenheid tot 24.00 uur op Parklaan 52. (van Lanschot Bankiers).



VAKANTIES

Eric Moormann over Thomas Mann (18751955), een van de grootste Duitse schrijvers uit de twintigste eeuw. Hij kreeg in 1929 de Nobelprijs voor de Literatuur. Haardkamer 20.00 uur di. 2 maart - Volksuniversiteit Eindhoven

vr. 2 april tot en met ma. 5 april Paasvakantie Sociëteit gesloten.

Christendom en de Wetenschap, lezing met lichtbeelden door dr. H.C.D.G. de Regt. Toegang voor AG-leden gratis. Vrienden van de VU hebben tot 19.45 uur voorrang. Meerlezaal 20.00 uur

vr. 30 april - Koninginnedag Sociëteit gesloten.

DOORLOPENDE ACTIVITEITEN

4 maart tot en met 4 mei - Expositie Fotocollages van Sandra Maarhuis. Zie ‘t gewAG 20 of de webpagina van de Tentoonstellingscommissie. Sociëteit Elke maandagavond tot en met 26 april Toneel Wekelijkse repetitie voor de Lustrumuitvoering Meerlezaal 20.00 uur Elke woensdag - Vrij bridgen Aanmelden vóór dinsdag 12.00 uur bij Ria Holleman, 0499-473008, [email protected] Sociëteit 19.45 uur

maart 2010 ma. 1 maart - Filosofie: Groep Vergeer Heidegger: Grondig Denken Balkonkamer





Elke woensdagavond - Koorrepetitie o.l.v. Annelies Willemse Aanmelden bij Thea Schellekens, 040-2452930 of Bram Busschers, 0492-661640 of [email protected]. Meerlezaal 20.15 uur



di. 2 maart - Literaire Kring

20.00 uur

do. 4 maart - Ledenborrel



 ijdens de ledenborrel is de officiële opening T van de expositie van fotocollages van de in Rotterdam geboren kunstenares Sandra Maarhuis, die naast de kunst van schilderen ook de kunst van fotografie beoefent.Na afloop van de borrel kunt u voor € 18,50 genieten van een variatie van eenpansgerechten. Aanmelden hiervoor aan de bar vóór woensdag 3 maart om 12.00 uur (tel. 040-2434808). Sociëteitszaal 17.30 uur di. 9 maart - Bridgeclub 1





 eiding: Marianne de Bever, 040-2261270 en L Marijke de Haan, 040-2115215, bridgeclub1@ acadgen.nl. Indien u verhinderd bent graag tijdig afmelden. Haardkamer, 19.30 uur di. 9 maart – Lezingen op het AG



 e nieuwe successiewet, sinds 1 januari dit D jaar ingevoerd, wordt besproken door Karel Schretlen. Balkonkamer 20.30 uur do. 11 maart - Filosofie: Darwincursus (Groep Slurink 2)



Evolutie en Psychologie Balkonkamer

20.00 uur

do. 11 maart - Debat

Debatteren op eigen kracht. Nieuwsgierig? Kom gerust langs. Opgeven voor het pre-debatdiner (19.00 uur) bij Ed Verstijnen, e-mail



[email protected] of 06-20 408 608. Haardkamer 20.00 uur di. 16 maart - Bridgeclub 2





do. 25 maart - Ontmoeting AG-bestuur alle AGactiviteiten

 eiding Ineke de Vries, 040-2569424 en LeiL da Brouwers, 040-2463058, bridgeclub2@ acadgen.nl. Indien u verhinderd bent graag tijdig afmelden. Haardkamer 19.30 uur



di. 16 maart - Ondernemerskring

I nformatie bij Theo Maertens, 0492-432112 of Conny Kentgens, 06-51825026, [email protected] [email protected] Studiekamer 20.00 uur di. 16 maart - Volksuniversiteit Eindhoven

Over wijn, lezing met beelden door drs. C.D. van Es, vinoloog van de Wijnacademie, over wijn in al zijn aspecten. Ook worden praktische tips gegeven. Toegang voor AG-leden gratis. Vrienden van de VU hebben tot 19.45 uur voorrang. Meerlezaal 20.00 uur wo. 17 maart - Nederlands Klassiek Verbond Odysseus, lezing door drs. H. van Dolen, classicus, reisleider, vertaler en docent aan de HOVO’s. AG-leden kunnen deze bijeenkomsten altijd kosteloos bijwonen. Haardkamer 20.00 uur do. 18 maart - Nieuweledenborrel

Sociëteitszaal

17.30 uur

do. 18 maart - Filosofie: Groep Slurink 1

 volutietheorie van Sarah Hrdy E Balkonkamer

20.00 uur

do. 18 maart - Lezingen op het AG Pieter Tankink directeur van de voedselbank Eindhoven e.o. De Stichting Voedselbank Eindhoven e.o. (SVE) zet zich in voor huishoudens in Eindhoven en omgeving, die om wat voor reden dan ook in financiële problemen zijn gekomen. De stichting functioneert daarmee als een schakel tussen overschot en verborgen gebrek in onze maatschappij. Haardkamer 20.30 uur

Het AG-bestuur organiseert ook dit jaar weer een bijeenkomst met vertegenwoordigers van alle AG-activiteiten. De deelnemers wordt verzocht genoemde datum en tijd in hun agenda te noteren. Uitnodiging en agenda zullen hen t.z.t. toegezonden worden. Haardkamer 17.30 tot 19.30 uur do. 25 maart - Debat





 ebatteren o.l.v. een trainer. Nieuwsgierig? D Kom gerust langs. Opgeven voor het pre-debatdiner (19.00 uur) bij Ed Verstijnen, e-mail [email protected] of 06-20 408 608. Haardkamer 20.00 uur vr. 26 maart - Filmhuis



Kaos (Italië, 1984) Vijf Siciliaanse vertellingen van Luigi Pirandello (1867-1936). Zie verder ‘t gewAG 20 of de webpagina van het Filmhuis. Haardkamer 20.30 uur za. 27 maart - Kom kennismaken met ...

Willem van Toorn, geboren in 1935 in Amsterdam, is dichter, schrijver en vertaler. Zonder veel op de voorgrond te treden heeft hij sinds het verschijnen van de novelle De explosie in 1959 een indrukwekkend oeuvre opgebouwd. Zijn meest recente publicaties zijn Stoom (2006, roman), De hofreis (2009, gedichtenbundel) en De geur van gedroogde appels (2010, verhalenbundel). Sociëteit, nader te bepalen ruimte 17.00 tot 19.00 uur zo. 28 maart - Wandelen



 andeling rond Eindhoven. Iedere vierde W zondag van de maand wordt ca. 10 kilometer gewandeld in een mooi gebied. Na afloop een gezellige nazit. Inlichtingen bij Ton Wijkman, 040-2445032, [email protected] Parkeerplaats AG 10.00 uur di. 30 maart - Volksuniversiteit Eindhoven

Energie in de 21ste eeuw, lezing met beelden door drs. P..J. Aubert

lustrum informatie Het 13e Lustrum Op 6 april ‘viert’ het AG het 13e lustrum. De lustrumcommissie heeft een programma in elkaar gezet, waarmee we hopen om hierbij samen met u op verrassende, feestelijke en onderhoudende wijze stil te staan. Het lustrum gaat van start met de borrel op 1 april, waar het bestuur ons ontvangt met een feestelijk welkomstdrankje en hapje, ondersteund met muziek van het AG-Klezmer orkest. Daarna volgen de boekpresentatie en een culinair diner waarbij de diverse gangen worden afgewisseld door een optreden van het ensemble CantArte. In het programma vindt u meer informatie over deze avond en alle andere activiteiten. ‘Stil staan’ bij ons briljanten feest is op dit moment misschien niet het meest juiste woord. Wij willen elkaar en ook de buitenwereld juist laten zien, dat we volop in beweging zijn, met de blik gericht op de toekomst. In dit verband verwijzen wij u graag naar het Symposium in oktober met als thema: Toekomst universiteiten en hogescholen in Zuidoost Brabant. Belangrijke vragen zullen zijn: welke veranderingen, in structuur, organisatie, programma’s en besturing zullen in de komende tien jaren nodig zijn, en ook welke verhoudingen met studenten, bedrijven en overheden zullen tot stand gebracht moeten worden, zodat het tertiair onderwijs van Nederland (onderwijs en onderzoek) en Zuidoost Brabant ons land



vooraan doet blijven in de rij van ontwikkelde landen. Andere programmaonderdelen zijn ondermeer een opera, een toneelvoorstelling, de zelfportretten, een autorally, een kinderactiviteit, diverse tentoonstellingen en vogelschieten. Hiermee willen wij laten zien wat de kracht is van het AG, namelijk de inzet van zoveel commissies, het organisatietalent en de diversiteit in het aanbod. Tegelijkertijd trekken we niet alleen vanwege de jaren de vergelijking met een briljant; er worden ook nieuwe activiteiten georganiseerd, zodat de schittering van het AG blijft bestaan. De berichtgeving over het lustrum zal dit jaar als volgt plaatsvinden. In dit nummer van ’t gewAG vindt u het hele programma en de uitwerking van de activiteiten die in april en mei zullen plaatsvinden. Daarna wordt u via de Tussenagenda, e-mails, de nieuwe nummers van ‘t gewAG en de website op de hoogte gehouden. In het AG zelf, zullen we posters hangen met de meest relevante informatie. Alles kunt u herkennen aan het logo met de briljant. Hiermee hopen wij u voldoende aan te sporen tot deelname aan het programma, waar wij ons zelf al heel erg op verheugen. Om te beginnen: graag tot 1 april!

Bernard Grevink

1 april Receptie en aanbieding van het lustrumboek gevolgd door een feestelijk diner 11 april Lustrumwandeling 18 april Autorally 24 april Impresariaat: lezing door Elsbeth Etty 25 april Zelfportretten van alle activiteiten binnen het AG 2, 3, 4 en 5 mei Toneel 29 mei Vogelschieten 3 juli Kinderactiviteit: Kunst en culinair 2 september Opening Lustrumtentoonstelling 8 oktober Symposium toekomst hogescholen en universiteiten in Zuidoost Brabant oktober Champagne proeverij 26, 27, 28 en 29 november Opera november Lustrumfeest

Donderdag 1 april: Feestelijke Lustrumborrel Als aanloop naar de officiële lustrumdatum van 6 april recipieert het bestuur en wordt u ontvangen met een feestelijk welkomstdrankje en een hapje onder de twinkelende tonen van het AG Klezmer. De lustrumboekcommissie zal het nieuwe lustrumboek presenteren en na een uitgebreide borrel kan men voor de prijs van € 35,00 genieten van een culinair diner in de Meerlezaal, waarbij de vier gangen worden afgewisseld door optredens van het ensemble

CantArte, bestaande uit de Mezzosopraan Carla Schoenmakers en de bariton Gerard van Winkel, die onder begeleiding op de vleugel “onsterfelijke” melodieën zingen uit opera, operette en musical. Aanmelden vóór vrijdag 26 maart, 20.00 uur aan de bar: 040-2434808 Sociëteitsgebouw: 17.30 uur

Zondag 11 april: Lustrumwandeling In verband met geplande lustrumactiviteiten op zondag 25 april is, na overleg met de lustrumcommissie, besloten de aprilwandeling te verplaatsen naar zondag 11 april. We gaan op die dag de 100e wandeling (dat was in juni 2008) nog een keer doen. Toen namen 25 leden daaraan deel en hopelijk halen we deze keer hetzelfde aantal; of wellicht nog iets meer. De route voert ons langs de Groote Beerze en over het landgoed Baest. De lengte van de wandeling is 10 km maar er is een mogelijkheid

voor degenen die dat te lang vinden om de route in te korten.De nazit in juni 2008 was op een terras in Westelbeers. Voor deze keer kiezen de marsleidsters wellicht een andere locatie. We laten ons verrassen. Tot de 11e april. Aanmelden bij Ton Wijkman voor 10 april: 040-2445032. Vertrek om 10 uur vanaf het parkeerterrein van het AG naar Oostelbeers, waar het startpunt is.

Zondag 18 april: AG Toertocht Dagtocht met bezoek aan stoomgemaal De Tuut Na jaren zonder de zo bekende autorally, is tijdens het vorige lustrum de tocht langs Brabantse wegen teruggekeerd in het programma van onze vereniging. Zoals we hebben gezien tot veler plezier en zo is de AG Toertocht ook deze keer weer onderdeel van de lustrumviering. De tocht gaat langs een tevoren uitgezette route door dorpjes en over kleine wegen naar De Tuut, het enige overgebleven exemplaar van de 34 stoomgemalen in het Gelderse rivierengebied. Het gemaal heeft na een zeer uitgebreide restauratie in 2001 formeel de bestemming museumgemaal gekregen. In het seizoen wordt de installatie twee maal per maand onder stoom gebracht om de werkende machines aan het pu-

bliek te kunnen tonen. De dag van onze toertocht is de eerste ‘stoomdag’ van het seizoen 2010. De dag begint met het verzamelen van de deelnemers (en hun voertuigen) met koffie en koek. Na enige instructie is het eerste reisdoel een lunch aan de Maas. De rondleiding bij het gemaal is in de middag gepland en de tocht wordt daarna vervolgd richting onze eigen sociëteit. De avond op het AG wordt gevuld met een diner en een dansje en er zal ruime aandacht zijn voor de resultaten van opdrachten en puzzels tijdens de tocht. Al met al een compleet dagprogramma voor de prijs van ongeveer € 47,50 per deelnemer. Aanmelden: [email protected] of tel: 040-2300070 R. van Witteveen

Zaterdag 24 april: Kom kennismaken met Elsbeth Etty Elsbeth Etty is waarschijnlijk het meest bekend door haar bijdragen aan NRC Handelsblad. Zij schrijft daarin wekelijks een column, altijd lezenswaardig en vaak tot tegenspraak prikkelend, en bovendien maakt zij deel uit van de redactie Boeken, het katern van genoemde krant dat elke vrijdag verschijnt. Naast dit journalistieke en literair kritische werk is zij sinds 1 september 2004 bijzonder hoogleraar Literaire Kritiek aan de Faculteit der Letteren van de Vrije Universiteit Amsterdam. Etty is geboren in 1951, studeerde Nederlandse taal en letterkunde, en was medewerker van het communistische blad De Waarheid gedurende de periode 1973-1983. Van haar publicaties noem ik haar monumentale biografie over Henriëtte Roland Holst (1869-1952), verschenen in 1996, met als ondertitel Liefde is heel het leven niet (een verwijzing naar het platonische huwelijk van ‘tante Jet’ met Richard Roland

Holst). De columns van Etty behandelen een breed scala aan onderwerpen, onder andere feminisme, politiek, vrijheid van meningsuiting en religieus fanatisme. Veel van haar columns zijn gebundeld. Enkele titels zijn: Een koe op zolder (2001), Het ongeloof (2006) en Chilling! (2008). Waarover Etty het precies zal hebben is nog niet bekend, maar het zal duidelijk zijn dat zij kan putten uit een veelheid van onderwerpen: haar verleden als lid van de CPN, haar kennis betreffende de dichter en gedreven politica Henriëtte Roland Holst, haar werk als columniste en literair criticus. Deze voordracht vindt plaats in het kader van het lustrum van het Academisch Genootschap Eindhoven. Frans Schurer Sociëteit: 17.00-19.00 uur

Zondag 25 april: Zelfportretten Vanuit het AG koor is het initiatief genomen om in het programma van het 13e lustrum alle commissies uit te nodigen tot een gezamenlijke activiteit, waarbij de vele verschillende facetten van de sociëteit en haar afzonderlijke interessegebieden zich op feestelijke manier kunnen manifesteren. De Schilderijententoonstelling van Moessorgski is de basis hiervoor geweest. De bezoekers van een tentoonstel-

ling worden langs een galerie met schilderijen geleid aan de hand van een muzikale ‘promenade’ van het AG koor. Het publiek blijft zitten terwijl de portretten ‘langskomen’. Die portretten verbeelden het specifieke karakter van de commissie. Hoe? Dat zult u zelf op 25 april kunnen waarnemen. Sociëteitsgebouw: Aanvang 20.00 uur

2 t/m 5 mei: Lustrumuitvoering Toneel In mei zal het AG-Toneel vier voorstellingen geven van Richard III in een moderne bewerking. De regie is van Frank van de Berg. De spelers zijn: Anita van Dun, Marijke de Haan, Machiel Hoff, Jan Korthals Altes, Warda Mommaal, Joan Mommaal, Margriet Ooms, Herbert Platzer, Kees Wels, Bob van Winkel

Uitvoeringen: Première zondag 2 mei om 15.00 uur. Avondvoorstellingen maandag 3 mei, dinsdag 4 mei en woensdag 5 mei, 20.00 uur Plaats: Meerlezaal Kaarten à € 10 zijn te bestellen bij Erik Hugenholtz, [email protected] Te betalen bij penningmeester Toneel Jaap Burghoorn op rek.nr. 44 43 42 769 t.n.v. Toneel AG.

Zaterdag 29 mei: Het AG zoekt een schutterskoning(in)! Naast het bedrijven van vele culturele activiteiten binnen het AG is ook een verblijf in de gezonde buitenlucht van tijd tot tijd onontbeerlijk. Op het terrein van het St. Martinusgilde Tongelre aan de Oude Muschbergweg in het prachtige Eckartse bosgebied De Bochten is daarvoor ruimschoots gelegenheid. Een aantal ervaren gildeleden zal trachten onze leden (al of niet met partner) enkele kneepjes van het vogelschieten bij te brengen. Ingedeelde groepen strijden om de eer en groepswin-

naars om de trofee. De toeschouwers kunnen ofwel juichen dan zich met een al of niet gevuld glas amuseren. Deelnamekosten: € 10,00 per persoon ter plekke te voldoen (drankjes voor eigen rekening, ca. € 1,50 per stuk). Aanmelden voor deelname aan de bar vóór vrijdag 21 mei om 20.00 uur: 040-2434808. Gildegebouw: Aanvang 15.00 uur

Zaterdag 3 juli: Kunstactiviteit in het van Abbe Museum voor kinderen Zijn er nog kinderen en kleinkinderen van leden die het leuk vinden om een ochtend in het museum door te brengen? Dit wordt geen saaie ochtend, want er moet hard gewerkt worden. Onder leiding van een docent wordt in het museum rondgekeken en naar aanleiding daarvan maken de kinderen zelf een kunstwerk. Daarna gaan we naar het AG om pannenkoeken te eten.

Leeftijd van 6 tot 12 jaar. Maximaal kunnen 20 kinderen deelnemen. Bijdrage per kind 5 euro. Opgeven uiterlijk tot 30 maart bij Henny Albers email: [email protected] tel: 0402834526 of bij Marianne van Keulen email: [email protected] tel: 0492-553084.





In deze eeuw gaan we een revolutie meemaken in onze energievoorziening. Peter Aubert, secretaris van de Energieraad. Toegang voor AG-leden gratis. Vrienden van de VU hebben tot 19.45 uur voorrang. Meerlezaal 20.00 uur

april 2010 Feestelijke Lustrumborrel. Zie verder: Lustrumprogramma di. 6 april - Filosofie



 en Socratisch café op het AG. De commisE sie Filosofie organiseert een Socratisch café voor leden van het AG. Voor toelichting zie ‘t gewAG 20 of de webpagina van de filosofiecommissie. Het maximaal aantal deelnemers is 20. Aanmelden voor 20 maart bij Rients Rozendal, [email protected] of 040-7876626. Haardkamer 20.00 uur wo. 7 april - Filosofie: Groep Ransdorp



 aoïstische filosofie T Balkonkamer

zo. 11 april - Lustrumwandeling

20.00 uur

Heidegger: Grondig Denken Balkonkamer

Individu en Gemeenschap, lezing door ir. E. Lotichius. In deze lezing zullen enige sociale verschijnselen, zoals oorlog, armoede, godsdienst en moraal antropologisch worden besproken. Haardkamer 20.30 uur





vr. 9 april - Benefietconcert

 weede concert voor Roemeens weeshuis. T Ons lid Heinz Klamet heeft het op zich genomen voor de tweede keer een benefietconcert te organiseren voor het Roemeense weeshuis van Davor. Dat belooft weer een spetterende

Leiding Marianne de Bever, 040-2261270 en Marijke de Haan, 040-2115215, [email protected]. Indien u verhinderd bent graag tijdig afmelden. Haardkamer 19.30 uur wo. 14 april - Literaire Kring (nieuwe datum wordt t.z.t. bekendgemaakt)

A la recherche du temps perdu van Marcel Proust Sociëteit, nader te bepalen ruimte 20.00 uur do. 15 april - Nieuweledenborrel

Sociëteitszaal

17.30 uur

do. 15 april - Filosofie: Darwincursus (Groep Slurink 2)

Evolutie en Psychologie Balkonkamer

20.00 uur

zo. 18 april - Lustrumrally

do. 8 april - Debat  ebatteren op eigen kracht. Nieuwsgierig? D Kom gerust langs. Opgeven voor het pre-debatdiner (19.00 uur) bij Ed Verstijnen, e-mail [email protected] of 06-20 408 608. Haardkamer 20.00 uur

20.00 uur

di. 13 april - Bridgeclub 1

do. 8 april - Lezingen op het AG



Zie verder: Lustrum programma ma. 12 april - Filosofie: Groep Vergeer

do. 1 april - Ledenborrel





muziekavond te worden! Komt allen in groten getale en houdt uw beurs niet op de knip. Meerlezaal 20.00 uur

Autorally naar het stoomgemaal De Tuut. Zie verder: Lustrum programma. di. 20 april - Bridgeclub 2





 eiding Ineke de Vries, 040-2569424 en LeiL da Brouwers, 040-2463058, bridgeclub2@ acadgen.nl. Indien u verhinderd bent graag tijdig afmelden. Haardkamer 18.30 uur di. 20 april - Ondernemerskring I nformatie bij Theo Maertens, 0492-432112 of Conny Kentgens, 06-51825026, [email protected] [email protected] Studiekamer 20.00 uur

di. 20 april - Volksuniversiteit Eindhoven De medische begeleiding van de topsport, lezing met beelden door dr. C. R. van den Hoogenband. Toegang voor AG-leden gratis. Vrienden van de VU hebben tot 19.45 uur voorrang. Meerlezaal 20.00 uur wo. 21 april - Ex Oriente Lux De ogen van de god Horus - een wiskundig raadsel, lezing met lichtbeelden door dr. Marcel Zitman, egyptoloog. De spreker neemt u mee in een uitermate boeiende zoektocht door de Oudegyptische religie, dodengeloof, tempelvoorstellingen, wiskunde, astronomie en kalendertelling. Leden van het AG kunnen deze bijeenkomsten altijd kosteloos bijwonen. Balkonkamer 20.00 uur



di. 27 april - Muziekcaleidoscoop



do. 22 april - Filosofie: Groep Slurink 1

Evolutietheorie van Sarah Hrdy Balkonkamer



20.00 uur

Debatteren oefenen o.l.v. een trainer. Nieuwsgierig? Kom gerust langs. Opgeven voor het pre-debatdiner (19.00 uur) bij Ed Verstijnen, e-mail [email protected] of 0620 408 608. Haardkamer 20.00 uur vr. 23 april - Filmhuis



Te doy mis oyos (Spanje, 2003) Gevangen tussen liefde en angst vlucht Pilar voor haar gewelddadige man. Haardkamer 20.30 uur za. 24 april - Kom kennismaken met ...



Vrijheid, een veelzinnig en problematisch begrip, filosofielezing in het kader van de Maand van de Filosofie door prof.dr. Palmyre Oomen, TU/e en Radboud Universiteit Nijmegen. Zie verder ‘t gewAG 20 of de webpagina van de Filosofiecommissie. Meerlezaal 20.00 uur

Mei 2010 zo. 2 mei t/m wo. 5 mei – Lustrumtoneel 

Elsbeth Etty. Zie verder: Lustrum programma Zelfportretten. Zie: Lustrum programma di. 27 april - Excursiecommissie



 e brengen een bezoek aan het recentelijk W geheel gemoderniseerde Gallo-Romeins mu-

 et AG-Toneel voert Richard III op. H Zie verder: Lustrum programma do. 6 mei - Ledenborrel

zo. 25 april - AG-Lustrum

Ko de Vries en Gert-Jan de Boer Ko laat vooralsnog naar zijn onderwerp raden. Gert-Jan bespreekt het monumentaal requiem voor koor, orkest, harp, orgel, sopraan en bariton van zijn vriend, de Zwitserse componist Carl Rütti. Zie verder ‘t gewAG 20 of de webpagina van de Muziekcaleidoscoop. Balkonkamer 20.00 uur wo. 28 april - Filosofie

do. 22 april - Debat

seum in Tongeren. Naast de vaste tentoonstelling over de mensen die in deze regio leefden, bezoeken we een tijdelijke tentoonstelling Ambiorix, koning der Eburonen en maken ‘s middags met een treintje een rondrit langs de belangrijkste bezienswaardigheden van deze oude stad. Zie verder ‘t gewAG 20 of de website van de excursiecommissie. Vertrek vanaf het AG 09.00 tot 18.00 uur



 eer in de tuin? W Tijdens deze ledenborrel zullen enkele nieuwe leden zich voorstellen en vindt eveneens de officiële opening van een nieuwe tentoonstelling plaats. Na afloop van de borrel kunt u (misschien ook weer in de tuin?) voor € 18,50 genieten van een gevarieerd saladebuffet. Aanmelden hiervoor aan de bar vóór woensdag 3 maart om 12.00 uur (tel. 040-2434808). Sociëteitszaal 17.30 uur

13

“Kunst is genieten genieten is een kunst”

Opwettenseweg 74, 5672 AJ Nuenen

14 Filmhuis

Kaos (Italië 1984) Vrijdag 26 maart 2010, 20.30 uur, Haardkamer Magie, drama, ellende en hoop vormen de bouwstenen van vijf vertellingen uit Luigi Pirandello’s (1867-1936) Novelle per un anno (The Other Son, Moonsickness, The Jar, Requiem, Dialogue with the Mother). Deze vertellingen, geselecteerd door Paolo en Vittorio Taviani, beschrijven op een soms bizarre wijze het Siciliaanse leven en folklore van de 19e eeuw. Het merendeel van de acteurs bestaat uit plaatselijke Sicilianen, hetgeen een hoge mate van authenticiteit aan de film verleent. Omdat de tijd beperkt is zullen we een keuze moeten maken van bijvoorbeeld drie vertellingen.

Verhaal: Regie: Mariagrazia: Batà: Zi’ Dima: Salvatore: Pirandello’s moeder:

Luigi Pirandello (1867-1936) Paolo en Vittorio Taviani Margarita Lozano Claudio Bigagli Franco Franchi Biagio Barone Régina Bianchi

Te doy mis ojos (Spanje 2003) Vrijdag 23 april 2010, 20.30 uur, Haardkamer

Gevangen tussen liefde en angst vlucht Pilar met haar zoon Juan voor haar gewelddadige man Antonio, die haar echter al snel op het spoor is. Pilar is het licht in zijn leven. Wat hij niet wil missen zijn haar ogen, want die heeft zij hem ooit ‘gegeven’. Antonio doet er alles aan om zijn vrouw terug te winnen. Hij bezoekt haar op haar nieuwe werkplek, stuurt haar bloemen en doet de belofte dat hij zijn leven zal beteren, maar er zijn krachten in hem waartegen hij niet is opgewassen. Verhaal: Regie:

Iciar Bollain/Alicia Luna Iciar Bollain

Pilar: Antonio: Ana:

Laia Marull Luis Tosar Candela Peña

15 Brabants Debat Toernooi 2010 tegenstanders zeggen? En dat alles moest samenkomen in twee toespraakjes van vier minuten: voldoende helder, krachtig, eloquent en inspelend op de tegenstanders om de jury te overtuigen van hun gelijk. Na deze warming up en in de voorbereiding naar de finale rondes, kon het toegestroomde en al aanwezige publiek zich met elkaar meten in een Lagerhuis debat. Moet Eindhoven de hoofdstad van Brabant worden? De winnaars Zaterdag 23 januari was het al vroeg in de ochtend druk op het AG. De dag van alweer het achtste Brabants Debat Toernooi, georganiseerd door de Debatclub AG, samen met de debatclubs uit Tilburg en Breda. Debaters uit heel Nederland -zestien teams- kwamen strijden om het felbegeerde Brabantse kampioenschap parlementair debatteren. Traditiegetrouw werden zij met koffie en taart hartelijk ontvangen door onze registratiedames, de organisatoren en de familie Koppen. Na een korte instructie aan de juryleden barstten de voorrondes los. Ieder team moest vier keer debatteren tegen andere teams. Uiteindelijk zouden de vier beste teams doorgaan naar de halve finales. De stellingen waren: Chinees moet een vak op school worden; De VN moet praten met de Taliban; De intensieve veehouderij moet uit Brabant verdwijnen; De kilometerheffing moet ingevoerd worden. Steeds had een team een kleine vijftien minuten om een goed verhaal te bedenken, voor of tegen de even daarvoor bekendgemaakte stelling. Onder hoogspanning pijnigden zij hun grijze massa over: Welk probleem moet opgelost worden? Wie zijn de belanghebbenden? Werkt het plan? Argumenten waarom het werkt? Voorbeelden? Is het rechtvaardig? Hoe bouw ik mijn verhaal op? Wat gaan de

In de finale werd duidelijk waar debatteren om gaat. Overtuigen! Door argumenten en presentatie. De stelling was: De wissel moet om. Voorstanders Maarten Berg en Stijn van Hensbergen toverden een verrassend plan uit de hoed. Zij overtuigden bijna de jury (en het publiek?) ervan dat het een goede zaak is als ouders hun kinderen mogen verkopen. U leest het goed. “Immers, slechte ouders (monsters) zullen hun kinderen dan overdoen aan goede ouders, en dat is goed voor de kinderen. En is draagmoederschap niet bijna hetzelfde? Het is dus geen principiële wijziging ten opzichte van bestaande regels.” De tegenstanders Reinier de Adelhart Toorop en Floor de Koning moesten in een paar minuten hun weerwoord verzinnen. Eindresultaat: argumenten en presentatie voor en tegen in balans. Heel knap. Het juist in het heetst van de strijd plotseling verzonnen punt van principe bepaalde de winnaar. Zoals de voorzitter van de jury, burgermeester Rob van Gijzel van Eindhoven, het zei: “Als het niet principieel anders is, dan gaat de wissel niet om. Maar dan is niet aan de stelling voldaan.” Daarom streken de tegenstanders met de eer. Ed Verstijnen

16 Filosofiecommissie

Socratisch café op het AG Dinsdag 6 april 20.00 uur in de Haardkamer De commissie Filosofie wil samen met Het Nieuwe Trivium een experiment doen. Dat experiment bestaat uit het houden van een Socratisch café. Het Nieuwe Trivium is tien jaar geleden door Erik Boers opgericht om het filosoferen met mensen in organisaties te bevorderen. Het organiseert reeds elders in Eindhoven een dergelijk Socratisch café, maar wil dit graag verplaatsen naar het AG. Gezien doel en werkwijze van deze activiteit wil de commissie daar graag aan meewerken en hoopt dat AG-leden en buitenstaanders (nieuwe leden?) er aan willen deelnemen. We gaan daarom dit seizoen één keer bij wijze van proef proberen of dit idee levensvatbaar is. Het Socratisch café is een ontmoetingsplek voor mensen die op ‘socratische’ wijze met elkaar in gesprek willen gaan, dat wil zeggen vragend, onderzoekend, de essentie vattend. Tijdens het Socratisch café leert u om in een gesprek een thema inhoudelijk uit te diepen en te genieten van dat wat eigen is aan een goed gesprek, zoals: het spel van ideeën, de betrokkenheid bij anderen, het zelfonderzoek, de combinatie van lichtvoetigheid en ernst. Door te oefenen met klassieke en moderne gespreksdisciplines en reflectievormen leert u betere gesprekken voeren, een onderzoekende houding ontwikkelen en zelf een gesprekscultuur beïnvloeden. De bijeenkomst staat onder leiding van een filosoof, Erik Broers, die door extra training goed toegerust is om het beoogde proces te begeleiden. Al met al wordt het dus een niet-vrijblijvende leersituatie, al duidt het woord café zeker op een wat lossere omgang met elkaar. Naast Erik Boers zal ook de filosofiecommissie aanwezig zijn. Vervolgens zijn nog 17 deelnemers welkom. Deelname staat open voor alle AG-leden en is deze keer kosteloos. Men hoeft niet actief te zijn bij één van de filosofische activiteiten. Aanmelding vóór 20

maart bij de Rients Rozendal, liefst per mail [email protected] of eventueel telefonisch 040-7876626. Inhoudelijk zal op deze avond het thema ‘vrijheid’ aan de orde worden gesteld. Dat thema is het thema van de Maand van de Filosofie en zal ook aan de orde komen in de lezing die op 28 april zal worden gegeven door Palmyre Oomen, hoogleraar in de Filosofie aan de Technische universiteit Eindhoven en de Radboud universiteit te Nijmegen. Erik Boers (1960) richtte tijdens zijn studie filosofie aan de Vrije Universiteit Amsterdam samen met enkele docenten de studierichting Filosofie van management en organisatie op. Vanaf 1997 is hij zich nadrukkelijk gaan richten op het toepassen van filosofische methodieken binnen opleidingen voor professionals, zowel bij individuele begeleiding als tijdens organisatieveranderingen. Daartoe richtte hij in 1999 samen met Jos Kessels Het Nieuwe Trivium op. Een wat uitvoeriger toelichting en informatie over Erik Boers vindt u op de website van het AG onder Activiteiten, Filosofie, ‘Socratisch Café’ of www.hetnieuwetrivium.nl. Rients Rozendal

17 Filosofielezing in het kader van de Maand van de Filosofie

Vrijheid, een veelzinnig en problematisch begrip Donderdag 28 april 20.00 uur, Meerlezaal Het thema van de Maand van de Filosofie is vrijheid. Dat is een begrip met veel betekenissen. In een collegereeks aan de TU/e zijn deze betekenissen en de daarmee samenhangende verschillen van mening van filosofen in het afgelopen najaar behandeld door professor Palmyre Oomen. Zij is aan de TU/e aangesteld als bijzonder hoogleraar vanwege de Radboud Stichting. Deze stichting is gelieerd aan de Radboud Universiteit van Nijmegen waar mevrouw Oomen eveneens een aanstelling heeft. Omdat sommige AG-leden met enige regelmaat colleges Filosofie aan de TU/e volgen is zij ook bij ons niet geheel onbekend. De doorslaggevende reden om haar uit te nodigen voor onze jaarlijkse aprillezing ligt in het thema ‘vrijheid’ en haar recente activiteiten die dit onderwerp betreffen. Die bestrijken een breed gebied en we hebben haar dan ook vrij gelaten in de concrete invulling van de avond. Haar aandacht zal vooral uitgaan naar het begrip vrijheid in relatie tot het moderne neurowetenschappelijk onderzoek. Op experimentele wijze proberen onderzoekers de activiteit van specifieke delen van de hersenen, gemeten met MRI1, PET2 of MEG3 of combinaties

hiervan, in kaart te brengen in relatie tot het uitvoeren van opdrachten. Het blijkt dat die hersenactiviteit altijd aan de uitvoering voorafgaat. Soms zelfs eerder dan de subjectieve gewaarwording van het besluit om de opdracht uit te voeren. Wij zien met spanning naar de lezing uit. Immers op grond van enige resultaten van dit onderzoek beweren onderzoekers en zelfs filosofen dat vrijheid van keuze, filosofisch vaak aangeduid met het begrip ‘vrije wil’, een illusie is. Is dit standpunt verdedigbaar? Blijven wij wel zelf verantwoordelijk voor (althans een deel van) onze daden? Of zijn deze kwesties slechts een gevolg van de definitie van het begrip vrijheid? Zijn de experimenten wel goed opgezet? In elk geval belooft dit thema een vruchtbare veelzinnigheid op te leveren. 

Rients Rozendal

MRI: Magnetic Resonance Imaging, beeldvorming door middel van kernspinresonantie. 2 PET: Positron Emissie Tomografie, mapping van metabolische activiteit met behulp van isotopen. 3 MEG: Magneto-Encephalografie, mapping van elektrische hersenactiviteit door het detecteren van zeer zwakke magnetische velden. 1

Communicatie binnen het AG De onderlinge communicatie in onze vereniging vindt steeds meer plaats via de e-mail en de website. De techniek biedt ons hier de mogelijkheid om alerter te reageren op de ontwikkelingen die voortdurend om aandacht vragen. Het is het van groot belang dat uw e-mail adres in de ledenlijst is opgenomen en up-to-date is als u als lid wilt deelnemen aan deze communicatie. U kunt zelf correcties uitvoeren via het inloggedeelte van de web-

site van het AG of de informatie per e-mail opsturen naar het adres ledenadministratie@ acadgen.nl. Als u de gebruikersnaam en/of het wachtwoord bent vergeten, gebruik dan de knop ‘Inloggen’ rechtsboven op de openingspagina van de website om naar de pagina ‘Inlogloket’ te gaan en volg de instructies. Roland Huijgen

18

Kom kennismaken met

Willem van Toorn Zaterdag 27 maart, 17.00-19.00 uur Willem van Toorn (Amsterdam, 1935) is dichter, schrijver en vertaler. Hij publiceerde een groot aantal romans en verhalen- en gedichtenbundels, en was redacteur van het literaire tijdschrift Raster. Zijn roman Een leeg landschap (1988) werd genomineerd voor de AKO-Literatuurprijs en de roman Het verhaal van een middag (1994) voor de Libris-Literatuurprijs. Voor zijn poëzie ontving hij de Jan Campertprijs, de Herman Gorterprijs en de A.Roland Holst-penning. Van Toorn heeft poëzievertalingen gemaakt van het werk van W.S.Graham en Cesare Pavese. Ook heeft hij veel proza vertaald: uit het Duits werk van Klaus Mann, Stefan Zweig en Franz Kafka (met Gerda Meijerink) en uit het Engels romans van onder andere Aldous Huxley, Christopher Isherwood en John Updike. Kennisgemaakt met

Willem Jan Otten Veel mensen, aanzienlijk meer dan verwacht, hadden op 16 januari sneeuw en ijzel getrotseerd om de lezing van Willem Jan Otten bij te wonen. Willem Jan Otten heeft een veelzijdig oeuvre opgebouwd dat alle genres van de literatuur omvat: lyriek, epiek en dramatiek. Hij startte zijn voordracht met het voorlezen van een gedicht Tot de bellenblazer, waarin de schrijver zich zelf voorstelt. De poëzie blijkt zijn voorkeur te hebben. Volgens Stefan Zweig

In de komende jaren werkt de schrijver aan een biografie over Emmanuel Querido, de grondlegger van de in 2015 honderd jaar bestaande uitgeverij. Verteltalent maakte van zijn meest recente roman Stoom (2005) een succes: de roman werd een aantal malen herdrukt. Een nieuwe dichtbundel De hofreis verscheen in 2009. En zijn meest recente publicatie is de verhalenbundel De geur van gedroogde appels (2010), goed ontvangen door de pers. Willem van Toorn speurt in zijn oeuvre naar wat hij de “kieren in de werkelijkheid” noemt.

Netty Bloembergen

heeft een mens in zijn leven elf kansen om een dichter te zijn en wel alleen in perioden waarin hij ontvankelijk is voor poëzie. In zo’n periode die zo’n vijf tot zes weken kan duren, dienen die kansen benut te worden want daarna is de dichtader weer drooggevallen en is het wachten op de volgende periode (Otten noemt zo’n periode een hogedrukgebied). Het verdere verloop van de lezing wordt als het ware gestoffeerd met gedichten. Zijn roman Specht en Zoon (2005: de Librisprijs) wordt ook besproken. De schrijver maakt het bijna onmogelijke waar: hij vertelt het verhaal vanuit het perspectief van het te beschilderen doek zo overtuigend, dat het doek zich gaat afvragen: “Wanneer besta ik nou?” Dat bestaan vindt pas dan plaats, als de opdrachtgever naar het schilderij kijkt. Vervolgens komt zijn in 2009 verschenen Onze Lieve Vrouwe van de Schemering ter sprake, een bundel essays. Het is zijn meest persoonlijke werk tot nu toe, zijn gedachten over wat hem het afgelopen decennium heeft beziggehouden. Na de pauze worden er vragen gesteld en er ontstaan discussies. Het toneel komt uitvoerig aan de orde; naast poëzie schrijft Otten het liefst

19

Filosofie

Tao: een snelweg naar succes? Lezing door dr. René Ransdorp op 14 januari

René Ransdorp gaf deze lezing als moderator van de groep ‘Taoïstische filosofie’. Na Westerse filosofie in Leuven gestudeerd te hebben, heeft hij zich op China geconcentreerd. Dit heeft in 2007 geresulteerd in zijn boek Zwervend met Zhuang Zi. Zhuang Zi is naast Lao Zi de belangrijkste grondlegger van de Taoïstische filosofie. De hoofdlijnen daarvan zijn te vinden in het Boek van de Weg en de Deugd van de laatste. De Taoïstische filosofie ontstond in de chaotische periode van de Strijdende Staten en was als reactie op het gebruik van geweld in die tijd (400-300 v. Chr.) zeer vredelievend. Confucius was een tijdgenoot van Lao Zi en vroeg hem raad over riten en rituelen. Het antwoord was te beginnen met iedere arrogantie af te leggen. In het hedendaagse China is een hernieuwde belangstelling ontstaan naar de ‘Weg’ en de ‘Deugd’. Deze belangstelling wordt mede gevoed door twee nieuwe vondsten van de Laozi, het boek van Lao Zi. De eerste, gevonden in 1973, gemaakt op zijde uit de 2de eeuw v.Chr en de tweede, gevonden in 1993, op bamboelatten uit de 4de eeuw v.Chr. Overigens brengen deze kopieën weinig nieuws aan het licht. Zhuang Zi stond midden in het gewone leven en had contact met alle lagen van de bevolking. Zijn metaforen zijn ook nu nog toepasselijk en fris. De Taoïstische filosofie zit vol met paradoxen. Bijvoorbeeld: “Waarover je niet spreken kunt, kun je niet zwijgen”, “Met taal breng je tot uiting, dat taal te kort schiet”, “Niets is de naam voor het begin van hemel en aarde”. ‘Niets’ kan daarbij opgevat worden als ‘niet iets’. Het oorsprongsmysterie is een belangrijk onderwerp in de Taoïstische filosofie: “De tien-

duizend dingen onder de hemel ontstaan uit het bestaan. Het bestaan ontstaat uit het niets.” Een besef van oneindigheid geeft aan hoe klein de mens is en dat werkt verruimend. Dit vindt een parallel met Socrates, die schreef: ”Wie weet, staat niet meer open.” De Taoïstische filosofie kent geen openbaring, geen geschriften en de ervaring van het mysterie staat open voor iedereen. Dit heeft humanistische trekken. René Ransdorp had voor de lezing twee bladzijden met acht citaten van Zhuang Zi voorbereid en rondgedeeld. Zhuang Zi zei vol zelfspot tegen zijn grootste vriend, maar op filosofisch gebied grootste tegenstander, Hui Zi: “Zich meester noemen, betekent dat hij dat zeker niet is.” In ons huidige denken vallen nut en succes samen, maar Tao is geen weg naar succes en zeker geen snelweg. In het Chinees wordt hetzelfde woord gebruikt voor zwerven, zwalken, maar ook zwemmen. Dat is een sleutelwoord bij Zhuang Zi, omdat iemand, die zwerft, meer oog en aandacht heeft voor zijn omgeving en in tegenstelling staat tot doelgerichtheid. Confucius wordt in het verhaal van de bochelaar geïnstrueerd. Dat geeft de methode van de Taoïsten aan: oefenen, geconcentreerd zijn, geduld en dan komt er iets bijzonders uit. Na de pauze vond nog een uitvoerige uiteenzetting plaats met onder andere de vraag hoe tegen de dood aangekeken wordt. Het antwoord van Zhuang Zi was destijds al: “We weten zo weinig over het leven, laat staan over de dood.” De Taoïsten kennen geen dualisme van lichaam en geest, en geen reïncarnatie.

toneel. Volgens zijn zeggen maakt dat schrijven voor toneel je tot een nederig mens, want je krijgt te maken met kritiek op het stuk zelf, met kritiek van regisseurs, acteurs en toneelrecensenten. Tot slot las Otten nog twee ongepubliceerde ge-

dichten voor. Het publiek luisterde ademloos! Een luid applaus viel hem ten deel als blijk van waardering voor deze boeiende en interessante lezing.

Evert Jan Broekers

Netty Bloembergen

20

Eindhoven op het AG

Waarom we geen leven kunnen maken Lezing door prof. dr. Bert Meijer op 4 februari Wij zijn bij het AG verwend met onze lezingen. Ze zijn heel vaak van hoog niveau en ongekend veelzijdig. Op donderdag 4 februari organiseerde de commissie van ‘Eindhoven op het AG’ een lezing, die een absoluut hoogtepunt bleek. Met als titel Waarom we geen leven kunnen maken hield ons lid Bert Meijer een geïnspireerd en inspirerend betoog, waarmee hij alle aanwezigen in zijn ban hield. En er waren veel aanwezigen: de Meerlezaal was bomvol en dat is bij lezingen op het AG niet altijd het geval. Bert Meijer (1955) studeerde en promoveerde aan de universiteit van Groningen en na een loopbaan bij Philips en DSM research grossiert hij sinds 1991 in professoraten, naast de ‘hoofdstoel’ in Eindhoven. Verder vielen hem verscheidene prestigieuze wetenschappelijke onderscheidingen ten deel. Dit alles hoeft hem nog niet tot een begenadigd spreker voor een publiek van leken te maken, maar ook dat ging de spreker uitstekend af en men kon dan ook een speld horen vallen. Om te weten wat er voor nodig is om leven te kunnen maken, moet eerst gedefinieerd worden wat leven is. Dat blijkt moeilijk, maar het is wetenschappelijk bevredigend te benaderen door te definiëren waaraan iets moet voldoen om leven genoemd te worden. Daarvoor is te verwijzen naar een special essay van Daniel Koshland van twee bladzijden in het tijdschrift Science van maart 2002 (te downloaden op http://www.sciencemag.org/cgi/content/full/ 295/5563/2215). Hij noemt daarin zeven elementen waar aan voldaan moet worden, te weten (1) programmering, (2 en 3) improvisatie en adaptatie, (4) energie (stofwisseling) (5) regeneratie, (6 en 7) compartimentalisatie en uit-

sluiting (het laatste is het niet ongewenst laten interfereren van processen). Uit deze definitie blijkt dat een cel de minimale entiteit is die aan alle voorwaarden voldoet. En hoewel er natuurlijk naast zeer complexe ook ‘simpele’ cellen zijn, kunnen we zelfs een heel simpele cel niet namaken. De huidige stand van wetenschap en technologie maakt het ons mogelijk van kleinere bouwstenen met behulp van ingewikkelde technologie en katalysatoren de meest complexe supramoleculaire verbindingen te maken, zoals onder andere het maken van kunstmatige DNA door het bedrijf Synthetic Genomics Inc bewezen heeft. Bovendien kunnen we ook levende cellen uitbouwen tot complexere levende entiteiten. Waarom kunnen we dan zelfs die meest simpele cel niet maken? Dat komt omdat dat wij heel lang niet goed in staat zijn geweest en dat eigenlijk nog steeds niet zijn, om wat zich binnen in een cel afspeelt te observeren of wiskundig te beschrijven. Wetenschappers – en dat waren vooral natuurkundigen – stonden machteloos aangezichts de gigantische complexiteit van de machinerie binnen de cel, die zich bovendien veel minder leent om in geïsoleerde subsystemen op te delen en zo te bestuderen. Toch constateerde de spreker dat er vooral in het laatste decennium grote stappen voorwaarts zijn gemaakt in nieuwe disciplines waaronder de microbiologie, de synthetische biologie en is hij optimistisch over het eens lukken van het bouwen van een cel. Dat zou vrij snel kunnen leiden tot een situatie waarin de mens in staat is door het bouwen van synthetische supracellulaire constructies te werken aan kosteneffectieve oplossingen voor de problemen waar de wereld voor staat op het gebied van gezondheidszorg, energiehuishouding en voedseltekort. Het was een avond waarop waarschijnlijk iedereen gefascineerd was door de kracht van deze jonge wetenschappen en aangestoken door het optimisme van Bert Meijer. Hans Eerdmans

21 In memoriam Dick Willems Een cabaretpianist Een cabaretpianist moet piano kunnen spelen, maar dat is niet voldoende. Een cabaretpianist moet zonder blad kunnen spelen, de melodie in zijn hoofd moet rechtstreeks aan zijn vingers worden doorgegeven, maar dat is niet voldoende. Een cabaretpianist moet kunnen begeleiden, dat vraagt: “Ik volg jou wel”, improvisatietalent, reactiesnelheid en mensenkennis. Dick jij had dat allemaal, maar dat was jou niet genoeg. Jij componeerde zelf ook nog melodieën, jij schreef zelf teksten. Teksten niet zozeer met kritiek of persiflage maar met intrigerende figuren die jij toevoegde aan het ons bekende wereldbeeld. Zoals ‘mooie Albert lopend langs de gracht in een zwoele zomernacht met een Schots geruite pet en een filtersigaret’ en zoals ‘het vrouwtje van ingenieur Sanders’ en zoals ‘Sorry dat ik stoor ik ga wel boven zitten lezen hoor’, ‘een tragische figuur in een driehoeksverhouding’ en niet te vergeten ‘de non in het klooster in Bonn’ die onbedaarlijk werd bevangen. Dus: met de vleugel op het podium gehesen en jij erbij was alles voorhanden om tot een complete voorstelling te komen van onbedaarlijke, gekke pret. Zo is het niet gegaan Dick, in die zestiger jaren. Maar in retrospect was jij de conditio sine qua non voor wat er wel gebeurde: het ontstaan in het AG van een sfeer, van een cultuur - nou een cultuurtje - aan cabaretesk plezier en cabareteske lotsverbondenheid. Een podiumzindering met alles uit eigen koker. Zeg van ‘60 tot ’70, zeg met z’n tienen in totaal. We deden het niet voor de faam, we deden het voor de eigen verkneukeling, zowel alleen aan de schrijftafel of het klavier, als samen op het podium. Wat daarbij wel verbaast is dat een relatief grote groep het zo lang in humoristische en muzikale broederschap volhoudt met stijgende kijkcijfers in het AG zonder wezenlijke geschillen over vorm, inhoud,diepgang, stijl, articiteit, you name it. Dick dit is niet het hele verhaal, je hebt het AG ook laten lachen als ceremoniemeester bij

het kienen. Je had de stochastiek en de prijsuitreiking in ijzeren greep. Bij “kien” moest de prijswinnaar op het podium komen om de kienkaart te laten controleren en een stuk wild uit te zoeken op de prijzentafel. Maar tijdens deze eregang gaf jij commentaar op de betrokkene waarbij de vreugde om het wild van de winnaar niet altijd kon wedijveren met de hilariteit in de zaal. Dat is niet het hele verhaal, er was ook een kindermusical van Dirk Kroon en jou, in 1970, met enorm succes, later gebisseerd. En er was in de negentiger jaren een herleving van de zestiger jaren in veteranenvorm. Dick, een verhaal is nooit het hele verhaal, het is een brokstuk. Laten we dit stoppen, laten we je danken namens het AG sinds 1960. Ik weet het is rijkelijk laat om dat te zeggen maar ja als je dat tijdens het volle leven en welzijn zoiets regelmatig zegt dan komt dat zo watjesachtig over. En watjesachtig…dat was nou niet bepaald jouw stijl! Dank je, ook namens Maria en Wiet en Truus en Diderik en Paul en Jopi Kees Teer

22 Column

De Kippen van Coronie Voor mij zie ik een aantal tanige mannen op de kale houten vloer zitten. Hun zwartgrijze gezichten zijn getekend door het buitenleven. Het zijn de dorpshoofden van Burnside, Friendship, Totness, Inverness, Welgelegen, Mary’s Hope, Bellevue en Hamilton. Onderling mompelen ze wat. Buiten werpt de felle zon scherpe schaduwen van kokosbomen op de houten huizen. De bomen wiegen heen en weer op de passaatwind, die ook door de openstaande shutters verkoeling brengt in ons vertrek. Zelf zit ik achter een glimmend houten bureau, beide flanken getooid met een nationaal vlaggetje, waarvan de omvang in het Oval Office niet zou misstaan. Links van mij zit het gezag in de persoon van District Commissaris Botse, een zwaar gebouwde Creool verpakt in een wit uniform met zwarte epauletten. Er passen wel twee dorpshoofden in hem. Jacqueline zit aan zijn andere zijde en neemt alles goed in zich op. Is de D.C. traag of zorgvuldig in de bewoordingen, waarmee hij de bijeenkomst opent? Voor mij bekende woorden als lanti, njang, jepi en moni komen voorbij. Ik word nadrukkelijk als ‘doctorandus’ geïntroduceerd. Op drie meter afstand luisteren en knikken de dorpshoofden. Met een gezamenlijk jie-ieh geven ze blijk van hun instemming. Is het onbevangenheid of onverschilligheid, dat ik dit voor mij ongewone tafereel, waar ik zelf deel van ben, aanvaard? Ik voel geen protest in mij dat roept om een paar stoelen voor de dorpshoofden. Nee, ik neem het zoals het is. Wel komt onweerstaanbaar de naam Lebak in mij op. Ook hier traditionele gezagsverhoudingen, maar ik ben geen assistent-resident doch landsdienaar en wil geen hoofse j’accuse-rede houden. Mijn toespraakje in het Sranantongo is hoopvol. Ik breng de blijde boodschap van de komende sociale zekerheid. Zijne Excellentie J.S.P. Kraag, minister van Sociale Zaken, heeft mij opgedragen een pensioen voor ouwroe soema te ontwerpen. Een half jaar geleden zijn Jacqueline en ik in Suriname aangekomen en het is mijn eerste grote project. Ik ga nu ook in het district Coronie oude mensen vragen stellen.

Wat zijn hun behoeften? Hoeveel geld heeft een oudere nodig? Terwijl ik mijn woorden kies krijgen we bezoek. Door de open shutters werkt zich een aantal kippen het kantoor van de Districts Commissaris in. Hun motieven om het rommelige dorpserf te verruilen voor een houten vloer zijn me niet duidelijk. Ze scharrelen nu rond tussen bureau en dorpselite zonder dat iemand aandacht aan hun aanwezigheid schenkt. Ik besluit dat ook niet te doen. Kort hierna ben ik klaar. Jacqueline en ik kunnen samen met een ambtenaar in de gereedstaande Ford Mercury stappen om op interviewpad te gaan. We zijn nu 44 jaar later. Coronie en de rest van het land hebben al lang hun ouwroe soema pensioen en de kippen van Coronie kunnen het D.C. kantoor niet meer in, want de shutters zijn vervangen door airco. Klaas Bottema

23 Mutaties ledenbestand Nieuwe leden M.A.M. Speckens (Mike), Mierlo Mw. drs. M.M.I.I. Lepelaers-Schneiders (Margit), Weert Mw. P. Snel Alderliefste (Nel), Eindhoven F.P.E. Francqui MSc (Filip), Eindhoven Overleden Mw. H.C. Schalkwijk-Van Geijt, Heeze (1-1-2010) Dr. W.J.H. Beekman, Eindhoven (3-2-2010)



Mike Speckens

Colofon De Eindhovense vereniging ‘Het Academisch Genootschap’ (opgericht in 1945) wil een trefpunt te zijn voor personen met brede belangstelling voor maatschappij, wetenschap en cultuur in de ruimste zin van het woord. Verder geeft zij gelegenheid tot beoefening van kunsten en wetenschappen op niet-beroepsmatige basis. De sociëteit, als integrerend deel van de vereniging, is een rustpunt voor leden en hun introducés en biedt een gezellige ambiance voor gesprek en ontspanning. Het verenigingsblad ’t gewAG verschijnt zes keer per jaar.

Sociëteitsgebouw: Parklaan 93, 5613 BC Eindhoven Telefoon 040-2434808

Het lidmaatschap bedraagt € 150 (huisgenootleden € 80) per jaar.

E-mailadressen redactie ’t gewAG: [email protected] Webteam: [email protected] Externe communicatie: [email protected]

Website: www.acadgen.nl E-mail: [email protected] Bestuur: Richard de Groot, voorzitter, tel. 0413-366735 Roland Huijgen, secretaris, tel. 040-2214317 E-mail: [email protected] Contributierekening: ING 4344135

Redactie: Michiel de Veer, hoofdredacteur Jan Koppen, eindredacteur ’t gewAG Hans Eerdmans, eindredacteur Agenda Liesbeth Schreuder, redacteur Harald Ihle, webmaster Heine Rodrigues de Miranda, web associate Nel van der Vliet, externe communicatie

Jan Kees van der Veen: adviseur/correspondent Layout: Graphic Match, Eindhoven Druk: Drukkerij De Witte bv, Eindhoven