Istanbul
Tekst: Kees Verplanke
Meer west dan oost, maar vooral zichzelf
8 | Reisgids | januari/februari 2012
Grote foto: Notenverkoper bij de Egyptische bazaar Links: Suleyman Moskee Rechts: Blauwe Moskee
Istanbul is bij uitstek het symbool van de Oriënt, maar tegenwoordig is het vooral een moderne stad, met een oosters tintje, dat wel. Natuurlijk mag je de topbezienswaardigheden niet missen. Dat geldt ook voor de wijken waar op cultuurhistorisch gebied weinig te zien is, maar waar het wel levendig is en de inwoners uitgaan. Je vindt er schier eindeloze mogelijkheden voor winkelen, uit eten gaan en een terrasje ‘pikken’. We lieten ons door onze smaakpapillen leiden van de oude stad tot de chique wijken aan de Bosporus.
Welbeschouwd valt het aantal bezienswaardigheden dat je gezien moet hebben mee en die liggen ook nog eens dicht bij elkaar in de wijk Sultanahmet. De rest van de stad ontdek je per tram, metro, trein, kabelbaan en boot.
Ottomaanse glorie In Sultanahmet tref je overwegend andere bezoekers en winkeliers aan en restauranthouders die je pogen binnen te praten. De topbezienswaardigheid is het Topkapi Paleis, een stad in de stad die schuilgaat achter muren en poorten. Het was tot in de 19e eeuw het hof van de sultan en er woonden 10.000 mensen. In de keukens werd dan ook vrijwel continu geslacht; vis werd beschouwd als armenvoedsel. Je kunt je er met gemak een halve dag vergapen aan de rijkdommen van de sultan, zoals kleding en prachtig versierde vertrekken. Men kende geen meubels, op kussens, tapijten en divans na. De marmeren harem met ‘gouden kooien’ – voor de kinderen die anders vermoord werden door rivales – is bijzonder en de extra kosten waard. En je geniet er van de briljante lokatie met magnifieke panorama’s over de Gouden Hoorn en de Bosporus. Om de hoek
kun je in het immense archeologisch museum ook een halve dag zoet zijn; bezoek er in ieder geval de fantastische verzameling sarcofagen uit het Fenicische Tyrus. Buiten de poort op zo’n 100 meter ligt de Aya Sophia, de voormalige kerk die getransformeerd werd tot moskee. Het is sinds 1934 een museum. Erg mooi zijn de weer blootgelegde fresco’s, de kleurige koepels en de versierde zuilen. De nog in gebruik zijnde Blauwe Moskee is vooral mooi aan de buitenkant met de zes minaretten en de talloze koepels op het dak. Binnen zorgt de keramiek in de koepels voor kleur. Tussen beide in ligt de Yereban-cisterne, een historische opslagplaats voor drinkwater. Dankzij de zuilen heeft het de grandeur van een ondergrondse tempel.
souvenirs verkocht onder de versierde historische bogen. Buiten Sultanahmet zijn cultuurhistorische toppers schaars. Toch mag je het Choramuseum met zijn gave fresco’s niet overslaan. Onderweg met de tram krijg je een goede indruk van de nog grotendeels intacte stadsmuur. Het Dolmabahçe-paleis is alleen al een bezoek waard vanwege de ligging aan de Bosporus, omringd door tuinen met fraaie bomen en een zwanenfontein. Met de gevel in neorococo-stijl en de protserige meubels waan je je eerder in een Oostenrijks Sisipaleis dan in
De laatste sultans deden er niet veel meer toe
Oriëntaalse sferen De skyline van Sultanahmet wordt gedomineerd door de Nieuwe en de Süleyman Moskee met hun minaretten en koepels. Daartussen liggen de Egyptische bazaar, met zijn specerijen en het echte (prijzige) Turks fruit, en de Grand Bazaar met meer dan 2000 winkeltjes. Er worden vooral veel
Turkije. Hier leefden de laatste sultans vanaf 1853 in grote weelde maar veel deden ze er niet meer toe. Tot slot is een boottocht over de Bosporus interessant, vooral vanwege een blik op de vele kapitale huizen aan de oevers. In Sultanahmet zijn voornamelijk toeristenrestaurants maar je vindt er
Reisgids | januari/februari 2012 | 9
ook goede adressen, zoals in de Incili Cavus Sok met zeker vier goede restaurants. De buurten Beyoglu en Taksim over de Galatabrug kennen in alle opzichten meer variatie. De Galatabrug
Eettips 1. Pera Dai Verrassende gerechten op een sfeervolle, trendy plek vlakbij de Franse straat. 2. Hamdi Spartelverse vis onder de Galatabrug. 3. Divan Trendy restaurant aan het water met uitstekende keuken en bediening. 4. Suada Prachtlocatie op een eilandje, en goed eten. 5. 360° Het eten is goed maar hier in dit gebouw hoog boven de stad draait het om het uitzicht. 6. Mozaik Sfeervol adres met prima eten en bediening in de Incili Cavus Sok. 7. Hafiz Mustafa Prachtige patisserie met theeschenkerij erboven.
Topselectie Istanbul We zochten wat kleinere, sfeervolle hotels, zowel in de toeristische wijk Sultanahmet als bij het Taksimplein en de Galatatoren. De prijs is voor een tweepersoonskamer inclusief ontbijt in april/mei. Achter de prijs staat soms de letter B met een cijfer. Dat is de waardering van gasten die er boekten via booking.com. Kies voor de vermelde telefoonnummers (0090) 212.
10 | Reisgids | januari/februari 2012
1. Empress Zoe Onweerstaanbaar, sfeervol hotel in een rustige straat. Knus ingerichte kamers met (hemel)bed, donker hout, kleurige kussens en tapijten. Terras in de tuin en op het dak. 518 25 04, www.emzoe.com, €120. 2. Ibrahim Palace Onberispelijk klein designhotel bij de Blauwe Moskee. De inrichting is deels strak en deels antiek met kleurige stoffen.
Dakterras met superuitzicht. 518 03 94, www.ibrahimpasa.com, €185, B: 8,4. 3. Alp Sfeervolle, niet al te grote kamers in een houten huis. Leuk ingericht met hemelbedden, donkere houten vloeren en kleine maar fijne badkamers. Met dakterras. 517 70 67, www.alpguesthouse.com, €70.
Links: De tuinen van Dolmabahce Rechts: De koepel van de Aya Sophia
en het plein ervoor zijn perfect om vis te eten. Bij de drie wat kitscherige bootjes gaan grif broodjes makreel van de hand. Dat moet ook wel, want de weliswaar levenslange vergunning kost maar liefst €240.000. In Beyoglu liggen de trendy adressen verspreid maar er zijn ook straatjes die uit louter terrasjes bestaan, zoals de Nevizade en de Franse straat. Een mooi alternatief is het rustige terras in de intieme Hazzalopassage aan de Istiklal Caddesi.
Op chic of op straat Chic uit eten ga je aan de Bosporus, zoals in Bebek, genoemd naar een populaire Griekse playboy. Of ga naar het Suada-eilandje van voetbalclub Galatasaray. Er zijn vijf restaurants en een zwembad: een etentje is er goedkoper dan een middagje aan het zwembad. Dat laatste kost €60-80. Op een enkele
4. Poem Zeer verzorgd adres (foto rechts) in een rustige straat. De volgens eigen zeggen in Ottomaanse stijl ingerichte kamers zijn huiselijk. Terras op het dak en in de tuin. 638 97 44, www.hotelpoem.com, €90, B: 8,5. 5. Kybele Kleurrijk hotel met warm rood en veelkleurige lampen en kussens op de kamers, en
uitzondering na, zoals Club Reina waar alle beroemdheden komen die de stad aandoen – van Paris Hilton tot Zinedine Zidane –, zijn ook de betere restaurants alleszins betaalbaar. Ook op straat kun je lekker eten, al is dat meer in de snacksfeer, zoals simit (deegring met sesamzaad), een geroosterde maiskolf of gepofte kastanjes. En voor de dorst neem je een beker vers granaatappelsap of sahlep, een melkdrank met vanille, kaneel, room, kruiden en orchideeënknoppen. Zoetekauwen loopt het water in de mond bij het zien van de prachtige etalages met torens zoete verleidingen in rood, groen en bruin en vaak in combinatie met noten; de keuze is enorm, net als het aantal calorieën. Vooral het echte Turks fruit is een delicatesse, maar helaas ook navenant geprijsd. De variaties aan rijstpudding zijn een smeuïg en luchtig alternatief.
Van bazaar tot mall Ook als je niets hebt met de souvenirwinkels die met hun keramiek, stoffen, leer en lampjes sterk op elkaar lijken, en je de Grand Bazaar alleen leuk vindt om sfeer te snuiven, hoef je niet te wanhopen. De miljoenenstad Istanbul heeft met zijn snel ontwikkelende economie ook oogverblindende shopping malls, zoals Istinye Park, en chique winkelstraten, zoals in Nishantasi ten noorden van het Taksimplein met de Chanels en Pradas van deze wereld. De Istiklal Caddesi is dé winkelstraat van Istanbul en om twaalf uur ’s nacht is het er net zo druk als om twee uur ’s middags. Alternatieve Turkse ontwerpers hebben hun winkels en ateliers in de zijstraten van de zuidpunt van de Istiklal Caddesi, zoals de Serdem Ekrem Sok. Vermeldenswaard daar is ook de sfeervolle Galipdede Caddesi, met tientallen winkels in muziekinstrumenten.
veel blauw en geel in de tuin en op de gevel. Tikje kitscherig, maar wel knus. 511 77 66, www.kybelehotel.com, €120-150. 6. Santa Ottoman Betaalbaar hotel in een zijstraat van de Istiklal Caddes. Niet zo grote, verzorgde kamers, kleurig en strak ingericht. 252 28 78, www.santoottomanotel. com, €98, B: 8,4.
Reisgids | januari/februari 2012 | 11
Links: Gezellige terrasjes in de Hazzalopassage Rechts: Veerboot voor de Galatatoren
Reizen & prijzen Beste reistijd April, mei, juni, september en oktober zijn qua temperatuur het aangenaamst, maar dan is onderdak duur. Vliegen Pegasus (€211), Transavia €(215), Turkish Airlines (€217), Corendon (€264) en KLM (€280) vliegen (vrijwel) dagelijks rechtstreeks van Schiphol op de luchthaven Atatürk (18 km van het centrum) en/of Sabiha Kögcen (60 km). Vliegen vanaf Eindhoven met Transavia is voordeliger (€168). Reistijd circa drie uur. Prijzen voor medio mei 2012, inclusief een koffer van 20 kg. Taxi luchthaven–centrum €30 vanaf Atatürk; €50-60 vanaf Sabiha Gökcen. Openbaar vervoer Rit met de bus, tram, metro of kabelbaan €0,85. Dolmus (gemeenschappelijke bustaxi): €1,15. Entrees en excursies Aya Sophia en Topkapi Paleis ieder €8,40, Harem €6,30, Archeologisch museum €4,20, Dolmabahçe Paleis €12,60, boottocht Bosporus €3,50, hamam met scrub €29. Georganiseerde reizen Citytrips worden aangeboden door OAD (€377), Corendon (€400), Stedentrips.nl (€443), Sunair (€446), Gasamen.nl (€450), de Jong Intra Vakanties (€450) en Arke (€454). De prijs is voor een vierdaagse reis met verblijf in hotel Orca Royal**** midden mei 2012; bij Corendon en Arke is de transfer inbegrepen. Corendon biedt een culinaire citytrip aan op basis van logies-
ontbijt inclusief twee lunches/diners met keuze uit vijf restaurants waarvan vier uit onze lijst. Deze vierdaagse reis met verblijf in hotel Orca Royal*** kost €399, plus €20 administratiekosten per boeking. Geld 1 Turkse lira = €0,42. Visum €15 op de luchthaven bij aankomst. Reisinformatie Er zijn volop Nederlandstalige reisgidsen over Istanbul. Het uitvoerigst is de Capitoolgids (2011, 280 pag., €25,95) met veel illustraties en praktische informatie. 100% Istanbul (2010, 152 pag., €12,95) beschrijft de stad aan de hand van wandelingen. Een aardig alternatief is de eveneens Nederlandstalige wandelgids 1234 Istanbul (2009, 162 pag., €14,95). De ANWB Extra (2011, 128 pag., €7,95) is vooral sterk in praktische informatie. Handige websites: www.timeoutistanbul.com/english, www. istanbul.com, www.istanbulcityguide.com, www.muze.gov.tr/en, www.stedentrippers.nl/istanbul en www.ibb.gov.tr. Eten & drinken Prijzen in €. Thee 0,65-0,85, Turkse koffie 0,85-1,70, cappuccino 2,50-4, bier 3-4, glas vers sap 1,70-3 (straat 0,40-2), glas wijn 4-5, glas raki 3,30-4,70, salade 4-8, hoofdgerecht 8,50-15, dessert 3,50-6,30. Vragen en opmerkingen:
[email protected]
Topselectie Vervolg 7. Lush Hip Hotel Trendy adres, waar elke kamer anders is ingericht; ze hebben alle een stijlvol en eigentijds interieur. 243 95 95, www.lushhotel.com, €104, B: 7,9. 8. Vardar Palace Verzorgd adres in een 19e-eeuws herenhuis. Klassiek ingerichte, ruime kamers met een Turks tintje. Er is een dakterras.
12 | Reisgids | januari/februari 2012
252 28 88, www.vardarhotel.com, €99, B: 7,3. 9. Büyük Londra hotel De gevel straalt grandeur uit, net als de kamer van Agatha Christie (€165, zie foto) en de cafetaria met veel pluche. De overige kamers zijn eenvoudig. Hier verblijf je vanwege de sfeer van de Orient Express. 245 06 70, www.londrahotel.net, €85.