“Meer veiligheid, kortere OTS-duur en minder uithuisplaatsingen” - bij gezinnen waar sprake is van een beperking Vliegwielconferentie, 28 januari 2014 Astrid Rotering, directeur Jeugdbescherming
Kijk Anders
WSG: specialistische jeugdzorg
• Kleine groep, grote zorg • 400 – 40 – 5 – 1 (= 20% van kinderbeschermingsmaatregelen) • Kinderen met een beperking, kinderen van ouders met een beperking • Ernstige opvoed- en opgroeiproblemen, bijkomende psychische en maatschappelijke problemen • Steeds meer onderkenning van LVB (b.v. top 600)
Beperking + veilig opgroeien
Hyba
“Het leven begint bij 18” NCRV Dokument Maandag 3 februari 2014 21:00 uur Nld. 2
Quiz – deel IQ en LVB 1.
Er zijn ongeveer evenveel hoog opgeleide mensen (HBO/WO) als mensen met een verstandelijke beperking. Waar of niet waar?
2. Hoeveel mensen in Nederland hebben naar schatting een IQ tussen de 55 en 85? 3. In 2004 kondigde het Ministerie van VWS een maatregel aan over de bovengrens van LVB, ivm aanspraak op AWBZ. Bij welk IQcijfer wilde VWS de bovengrens stellen? 4. Goed oefenen voor een IQ-test heeft geen enkele invloed op het resultaat. Waar of niet waar? 5. In plaats van de bovengrens is een praktijkdefinitie LVB vastgesteld. Er is sprake van LVB, bij een IQ tussen de 50-85 én beperkt sociaal aanpassingsvermogen én …
Quiz – deel 1 de antwoorden 1.
Waar
2.
2,69 miljoen. 16% van 16.805.037 inwoners (2013)
3.
75
4. Niet waar. Door te oefenen kun je je IQ-score 10 punten hoger laten uitkomen. 5. Er is sprake van LVB, bij een IQ tussen de 50-85 én beperkt sociaal aanpassingsvermogen én bijkomende problematiek, zoals een psychiatrische stoornis, problemen in het gezin.
WSG: wat en waar? In alle jeugdzorgregio’s: • Drang en dwang • Expertisecentrum HKZ/ISO/Cedeo gecertificeerde instelling
“Er zijn als het moet”
DoorOntwikkeling Delta: april ’12 – april ‘14
Drang + expertise
Vliegwiel 2
Dwang
Vliegwiel 1
Verve/Save
Stut en steun, ambulant
b.v. “HouVast”
DOD: Meer kinderen veiliger Vliegwielsubsidiekader ministerie V&J: • Minder en kortere OTS • Minder en kortere UHP DoorOntwikkeling Delta: Meer kinderen veiliger en doorontwikkelde benadering kan leiden tot kortere OTS (gem. duur van 4 naar 3 jaar) en 10% minder UHP.
Vliegwiel I – project DoorOntwikkeling Delta
Projectperiode: april 2012 – april 2014 (duur: 2 jaar) 400 nieuwe OTS-en 4 teams (A’dam, R’dam, Den Haag); ± 80 mdw Afspraken met gemeenten over stut en steun
Resultaten DOD DOD-zaken
regulier
Nieuwe OTS in 2012, % UHP in 2012
25%
37%
Gestarte OTS in 2012, % UHP in 2013
26%
47%
Nieuwe OTS in 2013, % UHP in 2013
19%
32%
Nieuwe OTS vanaf 1-4-2012, reeds beëindigd op 1-1-2014
22%
16%
Ruim 30% minder UHP Ruim 25% meer OTS-en al beeindigd Extra investering levert welzijn + 4 miljoen besparing op!
Vervolgonderzoek DOD Kwalitatief: Veiligheid kind 6 maanden na afsluiting Tevredenheid ouders: eigenaarschap, begrijpen van zorgen van professionals Tevredenheid gezinsvoogden: ervaren zij methode en hulpmiddelen als nuttig?
Quiz – deel 2 Landelijke cijfers 6. Aan het einde van het tweede kwartaal van 2013 is het aantal OTSen in Nederland: ??
7. Aan het einde van het tweede kwartaal van 2013 is het aantal voogdijen in Nederland: ??
Quiz – deel 2 de antwoorden 6. Het aantal OTS-en in Nederland: 29.610. Voor het eerst sinds 2007 onder de 30.000. Een daling.
7. Het aantal voogdijen in Nederland: 8.354. Een stijging.
Vliegwiel 1: inhoud DoorOntwikkeling Delta
Verrijking Deltamethode met Signs of Safety en kracht van het systeem Versterking van de programma-integriteit
Verbinding: En bij “goed genoeg”: warme overdracht naar een ambulant stut en steun aanbod.
Verrijking: Signs of Safety
© Andrew Turnell
Signs of Safety Eigen Kracht Conferentie / FNB ‘regie bij de burger’
Onderzoek over risicofactoren voor kindermishandeling Veiligheidslijst-plus Kennis over LVB
© Andrew Turnell
Uitwisseling
Stel dat de kinderen van een hele goede vriendin van u onder toezicht worden gesteld. Wie van uw collega’s of medewerkers mag de gezinsvoogd zijn en waarom?
Verrijking 1: Partnerschap
Scherpe focus op attitude van de gezinsvoogd: - Partnerschap: constructieve samenwerkingsrelatie met ouders en kinderen - Waarderende en vragende benadering, oordeel opschorten - Deskundig gebruik van authoriteit Goede samenwerking tussen professionals
Verrijking 2: Werken met familie/netwerk Wie vindt het belangrijk dat het goed gaat met dit kind?
Familienetwerkberaden en/of Eigen Kracht conferenties én follow-ups.
Verrijking 3: Focus en analyse
Soft?
Concreet gedrag: ‘meewerken met hulpverlening’ is nog geen garantie voor veiligheid van het kind! Begrijpelijke taal, geen jargon: “Moeder slaat het kind met de hand op de wang, als het niet naar bed wil. Dit gebeurt minstens 2 keer per week.” I.p.v. “Moeder heeft moeite met agressiebeheersing. Taal van het gezin Focus op veiligheid en ernstige ontwikkelingsbedreigingen
Verrijking 4: Hulpmiddelen
• • • • •
Schaalvragen Words and pictures Drie huizen Genogram – plus …
De praktijk: praten met kinderen Hoe gemotiveerd bent u m.b.t. het betrekken van kinderen bij de problemen die er spelen in het gezin op een schaal van 0 tot 10, waarbij: 0 = Totaal niet gemotiveerd, een kind moet een kind kunnen zijn en niet belast worden met volwassen problemen. 10 = Ontzettend gemotiveerd! Ik vind dat ieder kind altijd alles moet weten over zichzelf, gezin en omgeving. Waar staat u?
Words and Pictures - voorbeeld
Ouders en kinderen zijn onze belangrijkste gesprekspartners
Begrijpelijk Open Eerlijk
Versterking van de uitvoering Kernpunten programma-integriteit: wat werkt? Praktijkgids werkwijze DOD • • • • • •
“Regel één doe het nooit alleen” Training / Praktijkverdieping – groepssupervisie In 1ste OTS-jaar intensief werken met netwerk Praktijkcoach Parallelle processen in de organisatie Waarderend interview / goede praktijken
Quiz – deel 3 LVB en ouderschap 8. Er is onderzoek gedaan naar de ouderschapscompetenties van mensen met een verstandelijke handicap. In hoeveel procent van de gezinnen waarbij een of beide ouders een verstandelijke beperking heeft verloopt de opvoeding goed (genoeg)? 9. Welke factoren werken volgens dit onderzoek beschermend bij deze ouders bij het opvoeden van een kind? 10. Met welk instrument kan LVB gescreend worden bij volwassenen?
Quiz – deel 3 antwoorden 8. Bij een derde verloopt de opvoeding goed (genoeg) 9. Bereid zijn om hulp te vragen en adviezen te accepteren. Aanwezigheid van ondersteunend netwerk Goede professionele hulpverlening Aanwezigheid van partner zonder beperking Ontbreken van financiële problemen 10. De SCIL, door Hendrien Kaal, Henk Nijman en Xavier Moonen. De SCIL screener voor intelligentie en licht verstandelijke beperking.
Verbinding: o.a. Stut en steun, ambulant zorgaanbod • Veranderingen stellen stabiliteit van opvoedsituatie ernstig op de proef. • Present zijn vanuit vrijwillig kader; niet vrijblijvend Nodig is: Gericht op stabiliseren en “goed genoeg” Outreachend, nabij, gericht op alle leefgebieden, in samenwerking met sociaal netwerk Zo lang als nodig Overeenkomsten met gemeenten/stadsregio’s “HouVast”
HouVast!
Samen
Voor wie? • • • •
Tenminste één ouder heeft een LVB / is moeilijk lerend (Dreigende) opvoed- en opgroeiproblematiek Tenminste één thuiswonend kind Beginnende veiligheid en stabiliteit is vanuit de OTS gerealiseerd (of door de Raad) • Minimale bereidheid tot medewerking Contra-indicaties: • Ernstige psychische- of verslavingsproblematiek • De opvoedsituatie is niet (meer) ‘goed genoeg
Kenmerken • • • • • • •
Dichtbij Wisselend intensief Langdurig Praktisch en gericht op alle leefgebieden In nauwe samenwerking met het sociale netwerk Niet vrijblijvend; een licht “bemoeizorgkarakter” Na afsluiting van een OTS zorgen dat het veilig blijft
HouVast- 3 strategieën In Eigen Hand Dingen die ouders en kinderen zelf kunnen en waar ze geen hulp bij nodig hebben
Hand In Hand Dingen die ouders en kinderen niet kunnen maar naar verwachting wel kunnen leren
Handje Helpen Dingen die ouders en kinderen zelf niet kunnen en (nu) ook niet kunnen leren, en die worden overgenomen door anderen
Resultaten Ouders kunnen hulp vragen en accepteren >> Samenwerkingsrelatie / oplossingsgericht werken / accepteren beperking Er is een steunend netwerk >> Netwerk mobiliseren / versterken / coördineren / wrap around care Er is goede opvoedondersteuning >> Opvoedvaardigheden versterken / aansluiten bij leerstrategieën van ouders met een LVB Nieuwe (duurdere) maatregelhulp wordt voorkomen >> hulp is dichtbij / aansluitend bij de beperking
HouVast- de uitvoerders • Gemeenten; de kracht van de sociale wijkteams! • Hulpverleningsinstellingen; Middin en Horizon regio Rotterdam • Radar • Opvoedpoli • Modulaire training, zowel via open inschrijving als in company
HouVast – hoe verder? • NJI: (Voorlopig) erkende interventie • Preventie door inzet HouVast: OTS voorkómen?! Meer informatie: www.houvast.nu
Het verhaal van Sander en Nelly
“Prijsuitreiking” Wilt u meer informatie over: DoorOntwikkeling Delta? Janet Verburg
[email protected] HouVast? Annemarie de Beer
[email protected]
