Kwaliteit: Minder is meer
Kwaliteit in klinisch onderzoek met medische hulpmiddelen Jako Pranger
QA Manager Cardialysis
9 Nov 2012
Kwaliteit en integriteit Mensgebonden onderzoek
Trends in kwaliteitsbeleving ›
Afgelopen jaren laten sterke toename in kwaliteit zien
toename kwaliteit in tijd
jaren
Slide 2 van 18
› Aangescherpte eisen van EN540 via ISO14155:2003 naar ISO14155: 2011 › WMO › Eisen onderzoeker geinitieerd onderzoek aangescherpt › Wijziging 93/42/EC › Toename kennis (fabrikanten, overheden en notified bodies) › Aangescherpte interpretatie van eisen › Farma-benadering
9 nov 2012 Kwaliteit en Integriteit Mensgebonden onderzoek
Kwaliteits-problemen geconstateerd door EMA › Over-interpretatie regelgeving › Globalisering klinisch onderzoek › Gebrek aan prioritering (over-focussing op data collectie en controle) › “One size fits all model” › Gebrekkig ontworpen studies en processen, waardoor deze gecompliceerder zijn dan nodig
Slide 3 van 18
9 nov 2012 Kwaliteit en Integriteit Mensgebonden onderzoek
Kwaliteits-problemen geconstateerd door EMA 2 › “op safe willen spelen” → te veel documentatie › Beperkt en verkeerd gebruik van risico management › Weerstand vanuit maatschappij op risico benadering
Slide 4 van 18
9 nov 2012 Kwaliteit en Integriteit Mensgebonden onderzoek
Balans kwaliteit en kosten kosten
Geconstateerde kwaliteitsproblemen leiden tot onnodig dure onderzoeken
toename kwaliteit in tijd
Bron: EMA Reflection paper on risk based quality management in clinical trials, 4 August 2011, EMA/INS/GCP/394194/2011, Compliance and Inspection
Kans bestaat dat door toegenomen kwaliteitseisen de kleinere bedrijven de kosten voor het onderzoek niet meer kunnen veroorloven en grotere bedrijven onderzoek beperken
Slide 5 van 18
kwaliteit
jaren
Note: EMA is pharmaceutisch maar geconstateerde problemen spelen ook bij medische hulpmiddelen
9 nov 2012 Kwaliteit en Integriteit Mensgebonden onderzoek
Beperking kwaliteitskosten in klinisch onderzoek › Kwaliteit: › Het geheel van eigenschappen en karakteristieken van een produkt of dienst waardoor het aan de vooraf gestelde behoefte voldoet (ISO9000:2000) › Geschikt voor het beoogd gebruik (EMA reflection paper on risk based quality management in clinical trials, 2011)
› Kosten reductie kan bereikt worden door niet meer kwaliteit te leveren dan noodzakelijk voor het klinisch onderzoek
› en door te focusen op de belangrijkste zaken (risicomanagement) Slide 6 van 18
9 nov 2012 Kwaliteit en Integriteit Mensgebonden onderzoek
Kwaliteit van klinisch onderzoek met medische hulpmiddelen › Voldoen aan eisen zoals gesteld in › Declaratie van Helsinki › Besluit medische hulpmiddelen › WMO (indien van toepassing)
› Overige eisen hangen af van beoogd doel van het onderzoek
Slide 7 van 18
9 nov 2012 Kwaliteit en Integriteit Mensgebonden onderzoek
WMO › WMO is van NIET toepassing op klinisch onderzoek met medische hulpmiddelen als aan alle volgende criteria is voldaan: › Onderzoek gebruik maakt van CE gemarkeerd produkt › Dat conform intended use gebruikt wordt › Waarbij geen aanvullende handelingen of onderzoeken aan deelnemende patienten worden opgelegd › Er niet gerandomiseerd wordt › Standaard praktijk gebruikt wordt
Slide 8 van 18
9 nov 2012 Kwaliteit en Integriteit Mensgebonden onderzoek
Beoogd doel van klinisch onderzoek
FIM
CE mark PMS
Scientific Publication
Slide 9 van 18
feasibility
9 nov 2012 Kwaliteit en Integriteit Mensgebonden onderzoek
Investigator Initiated
Deelnemende partijen en kwaliteit › Patiënt › Bescherming patiënt is niet afhankelijk van doel van het onderzoek › Eisen staan beschreven in WMO en Declaratie van Helsinki. ISO14155 stelt geen aanvullende eisen
De belasting voor patiënt kan wel sterk afhangen van doel van onderzoek
Slide 10 van 18
9 nov 2012 Kwaliteit en Integriteit Mensgebonden onderzoek
Deelnemende partijen en kwaliteit › Onderzoeker › De verantwoordelijkheden van de onderzoeker worden gedeeltelijk bepaald door doel onderzoek › Voor ieder onderzoek geldt: › Eisen staan beschreven in WMO en Declaratie van Helsinki › Verantwoordelijk voor gezondheid en welzijn patient
› Voor onderzoek gericht op verkrijgen marketing authorisatie geeft ISO14155 aanvullende eisen › Eisen mbt documentatie › Eisen mbt archivering
Slide 11 van 18
9 nov 2012 Kwaliteit en Integriteit Mensgebonden onderzoek
Deelnemende partijen en kwaliteit › Sponsor (of onderzoeker igv onderzoeker geinitieerd onderzoek) › Sterke afhankelijkheid van doel onderzoek › Voor ieder onderzoek geldt: › Eisen staan beschreven in WMO en Declaratie van Helsinki
› Voor onderzoek gericht op verkrijgen marketing authorisatie, geven MDD 93/42/EC en ISO14155 aanvullende eisen › Eisen mbt documentatie › Eisen mbt archivering
Slide 12 van 18
9 nov 2012 Kwaliteit en Integriteit Mensgebonden onderzoek
Voorbeeld sponsor activiteit › Datamanagement › Doel: Wetenschappelijke publicatie › Geen eisen mbt datamanagement › Wel reproduceerbaar
› Doel: Marketing authorisatie › Aanvullende eisen › Validatie van computer systeem › Audit trail › Dubbel data entry
Slide 13 van 18
9 nov 2012 Kwaliteit en Integriteit Mensgebonden onderzoek
Voorbeeld onderzoeker verantwoordelijkheid › Studie documentatie › Doel: Wetenschappelijke publicatie › Wel reproduceerbaar
› Doel: Marketing authorisatie › Aanvullende eisen bv, › Lijst met voorgeschreven documenten › Invullen CRF door geauthoriseerd lid studie team › Wordt beoordeeld door monitor
Slide 14 van 18
9 nov 2012 Kwaliteit en Integriteit Mensgebonden onderzoek
Verandering van beoogd doel tijdens onderzoek › Onderzoek dat bedoeld was voor marketing authorisatie is van voldoende kwaliteit als later besloten wordt om alleen een wetenschappelijk artikel te schrijven
Slide 15 van 18
9 nov 2012 Kwaliteit en Integriteit Mensgebonden onderzoek
Verandering van beoogd doel tijdens onderzoek › Onderzoek dat bedoeld was voor om alleen een wetenschappelijk artikel te schrijven kan niet gebruikt worden als onderbouwing voor een marketing authorisatie door onvoldoende kwaliteit › Alle studies uitvoeren op hoogste kwaliteitsniveau betekent een grote toename van onderzoeksbudget en leidt dus tot minder onderzoek
Slide 16 van 18
9 nov 2012 Kwaliteit en Integriteit Mensgebonden onderzoek
Adviezen › Bepaal voordat klinisch onderzoek wordt opgezet wat het doel is van het onderzoek en wat er met de resultaten gedaan gaat worden (korte en lange termijn) › Bepaal de noodzakelijke kwaliteit vooraf aan onderzoek › Pas risico-management principes toe in de design- en in uitvoer fase van het onderzoek bv ISO14971 of ICH Q9
Slide 17 van 18
9 nov 2012 Kwaliteit en Integriteit Mensgebonden onderzoek
Stelllingen ›
De geconstateerde toename in kwaliteit is niet in alle gevallen nodig.
›
Toegenomen kwaliteit lijkt zich vooral te richten op de interne processen van de sponsor en lijkt niet in het voordeel van patiënt.
› Toename van kwaliteit gaat gepaard met toename van kosten van onderzoek en dus toenemende kosten op de ontwikkeling van nieuwe producten. ›
Teveel kwaliteit remt de ontwikkeling van nieuwe producten
Slide 18 van 18
9 nov 2012 Kwaliteit en Integriteit Mensgebonden onderzoek