www.snpf.nl - maart 2015 - nr. 14
SNPF Nieuwsbrief K Meer grip op risico’s, grote besparingen K Nieuwe stappen gezet in fusieproces K Naar een meer zeker pensioen
K Gepensioneerdenbijeenkomst 2015 K Verkiezing bestuurslid gepensioneerden K Onderzoek communicatie en imago
Herinrichting beleggingsportefeuille SNPF
“Meer grip op risico’s, grote besparingen” Het afgelopen jaar is veel veranderd in het vermogensbeheer van SNPF. Alhoewel het beleggingsbeleid niet wezenlijk is gewijzigd, geldt dit wel voor de inrichting van de beleggingsportefeuille. Die is veel minder complex geworden, waarbij met minder vermogensbeheerders wordt gewerkt. Dit geeft meer transparantie en grip op de risico’s, evenals een belangrijke kostenbesparing. Walther Schapendonk (Vermogensbeheer SNPF) vertelt over de veranderingen. “In het verleden was de beleggingsportefeuille verdeeld over veel verschillende vermogensbeheerders, die binnen onze randvoorwaarden eigen keuzes maakten voor de beleggingen van SNPF. Dat gaf in totaal een ingewikkelde portefeuille, waarbij het moeilijk was om goed zicht te houden op de ontwikkeling ervan”, aldus Walther.
Herinrichting portefeuilles Begin 2014 heeft SNPF een zogenaamde matchingportefeuille ingericht, die door één vermogensbeheerder (Syntrus Achmea) wordt beheerd. In de matchingportefeuille wordt 80% van het renterisico afgedekt. Walther: “Sterke schommelingen in de dekkingsgraad door veranderingen in de marktrente worden zo voorkomen. Dit gebeurt grotendeels door de inzet van Europese staatobligaties met een goede kredietwaardigheid en zonodig met rentederivaten (swaps). De totale omvang van deze portefeuille is circa € 830 miljoen, op een totaal belegd vermogen van circa € 1,5 miljard.”
Van actief naar passief beheer Naast de matchingportefeuille kent SNPF een rendementsportefeuille, die bestaat uit wereldwijde aandelen, hoogrentende obligaties, direct vastgoed en private equity. Deze portefeuille heeft tot doel extra
Walther Schapendonk, Vermogensbeheer SNPF
rendement te behalen, maar heeft in zowel goede als slechte omstandigheden een grotere impact op de dekkingsgraad. Het bestuur heeft in 2014 onderzocht of het toenmalige actieve beheer van de aandelenportefeuille veel toegevoegde waarde had. Bij actief beheer nemen de vermogensbeheerders afwijkende posities in ten opzichte van de benchmark, de objectieve maatstaf voor de prestaties van een vermogensbeheerder. Doel hiervan is hogere rendementen te behalen. Dit vraagt meer aandacht en transacties, waardoor de kosten hoger zijn dan van passief beheer. Bij passief beheer wordt de benchmark zo nauwkeurig mogelijk gevolgd. >>
Stichting Notarieel Pensioenfonds - 1
Beleggingsovertuigingen SNPF • • •
• • • •
www.snpf.nl - maart 2015 - nr. 14
Het beleggingsbeleid is gericht op de lange termijn. Er wordt niet meer risico genomen dan nodig is voor een waardevast pensioen. Om risico’s te beheersen, maakt SNPF onderscheid tussen een matchingportefeuille (voor risicoafdekking) en rendements- portefeuille (voor extra rendement). Diversificatie (spreiding van risico) loont. SNPF belegt passief, tenzij actief effectiever is. SNPF belegt kostenbewust: beleggingen met hoge kosten- structuren worden zo mogelijk vermeden. Gestreefd wordt naar eenvoud in de beleggingen.
Meer weten over het beleggingsbeleid en de organisatie ervan? Bekijk het beleggingsplan 2015 op www.snpf.nl/documenten.
Walther: “Het bestuur is tot de conclusie gekomen dat het mogelijke extra rendement van het actief beheer van de wereldwijde aandelenportefeuille niet opweegt tegen de extra kosten die deze manier van beleggen met zich meebrengt. Om die reden is de aandelenportefeuille eind 2014 aangepast. Gekozen is voor passief beheer door één vermogensbeheerder (BlackRock). De compleet nieuwe inrichting van de beleggingsportefeuille brengt veel voordelen met zich mee. We werken nu efficiënter en de risico’s zijn beter in beeld. En dat levert ook nog eens een kostenbesparing op van circa € 2,5 miljoen per jaar.”
Meer of minder risico? De risico’s die SNPF neemt in de beleggingsportefeuille zijn afgestemd op de pensioenambitie van SNPF. Uitgangspunt is het behalen van een
Voorbereidingen samengaan met SBMN in volle gang
Nieuwe stappen gezet in fusieproces
zodanig rendement dat een waardevast pensioen kan worden gerealiseerd. Daarbij wordt niet meer risico genomen dan nodig. Walther: “In de afgelopen jaren is gebleken dat we die ambitie niet waar hebben kunnen maken. De koopkracht van de pensioenen is gedaald. Daar spelen veel externe factoren in mee, zoals de economische recessie en de langere levensverwachting. Door dit laatste moet het fonds bijvoorbeeld meer geld in kas houden voor de toekomstige pensioenen. Gepensioneerden leven langer dan vroeger werd verwacht, waardoor langer pensioen moet worden uitgekeerd. Dat gaat ten koste van het toekennen van toeslagen voor het waardevast houden van de pensioenen, ook al zijn de beleggingsrendementen de afgelopen jaren goed geweest. Die waren met 3,7% in 2013 en 12,2% in 2012 hoger dan de benchmark.” “Over de pensioenambitie en de risicobereidheid van het fonds zal in de komende periode dan ook zeker gesproken worden. Kiezen we voor meer risico en een minder zeker pensioen, of niet? Dat is de centrale vraag. Bij die discussie heeft de PensioenKamer, als onze opdrachtgever en vertegenwoordiger van de beroepsgroep, een belangrijke rol. Maar mogelijk zullen we ook nog onderzoek doen bij de beroepsgroep zelf. Tot slot geldt dat met het Bedrijfspensioenfonds voor medewerkers in het Notariaat de inrichting van het risico- en vermogensbeheer wordt besproken, gezien de voorgenomen fusie. Doel is te komen tot keuzes die passen bij de achterbannen en de pensioenambitie van het nieuwe fonds”, besluit Walther. K
een gepensioneerde. Hiervoor wordt in de komende maanden een verkiezing georganiseerd (zie ook pag. 5). Alle leden van de bestuursorganen worden op geschiktheid getoetst door De Nederlandsche Bank. De beoogde leden van het nieuwe bestuur (onder toezicht van de beoogde raad van toezicht) zijn verantwoordelijk voor de keuzes voor het fusiefonds. Onder de naam ‘Bestuur Stichting Pensioenfonds Notariaat (SPN) i.o.’ nemen zij het voortouw bij de in 2015 nog te verrichten werkzaamheden voor het welslagen van de fusie. Vanzelfsprekend worden de huidige besturen van SBMN en SNPF betrokken bij de besluitvorming.
Er zijn weer belangrijke stappen gezet in het fusieproces tussen Stichting Notarieel Pensioenfonds (SNPF) en Stichting Bedrijfspensioenfonds voor medewerkers in het Notariaat (SBMN). Zoals bekend wordt gekoerst op een fusie per 1 januari 2016. In de afgelopen maanden is intensief gesproken over de samenstelling van de raad van toezicht en het bestuur van het fusiefonds. Uit de interne kandidaten van de huidige bestuursorganen van beide fondsen, is voorlopig gekomen tot een beoogde raad van toezicht en een beoogd bestuur. Het bestuur gaat bestaan uit vertegenwoordigers van werkgevers (notaris-ondernemers), werknemers en pensioengerechtigden, aangevuld met twee expert-bestuurders (paritair bestuursmodel). Daarbij geldt dat er een vacature is voor
Beleggingsbeleid De fondsen spreken met elkaar over de inrichting van het risico- en vermogensbeheer voor het nieuwe fonds. Op het fusiemoment worden de beleggingsportefeuilles van beide fondsen samengevoegd. Ook het beheersen van het dekkingsgraadverschilrisico is onderwerp van gesprek. Een relatief groot dekkingsgraadverschil bemoeilijkt de fusie, omdat er dan bij één van beide fondsen een onwenselijke ingreep nodig is. Beide fondsen voeren nu nog een zelfstandig beleggingsbeleid, maar beide fondsen willen niet meer vrijblijvend beslissingen nemen die het dekkingsgraadverschilrisico vergroten.
Formele consultatie Wet op het notarisambt Het conceptwetsvoorstel voor wijziging van de Wet op het notarisambt inclusief de Memorie van Toelichting is, mede dankzij de constructieve samenwerking met de ministeries van Veiligheid & Justitie en Sociale Zaken en Werkgelegenheid, voltooid. De wijziging
Stichting Notarieel Pensioenfonds - 2
www.snpf.nl - maart 2015 - nr. 14
Nieuwe regels voor pensioenfondsen
Naar een meer zeker pensioen Begin dit jaar trad de wet Aanpassing financieel toetsingskader (FTK) in werking. In deze wet zijn de regels voor de toetsing van de financiële positie van pensioenfondsen vastgelegd. Het nieuwe FTK heeft consequenties voor het verlenen van toeslagen, waarmee we uw pensioen kunnen laten meegroeien met de stijging van de prijzen. Maar ook de kans op een verlaging van uw pensioen verandert. Dit artikel geeft antwoord op een aantal vragen over het nieuwe FTK. Waarom is gekozen voor een nieuwe systematiek?
is nodig om een fusie mogelijk te maken. Na een informele consultatie richting DNB, AFM, Pensioenfederatie, KNB, Bond van Medewerkers in het Notariaat, Bureau Financieel Toezicht en beide fondsbesturen, hielden de ministeries van medio februari tot medio maart de formele consultatie richting alle stakeholders. Hier zijn elf reacties op gekomen, die in behandeling zijn genomen. De ambtelijke behandeling van de wetswijziging loopt vermoedelijk tot het voorjaar, waarna het de bedoeling is dat de wetswijziging in de nazomer aan de Tweede Kamer kan worden aangeboden.
Andere activiteiten en vervolg Tegelijkertijd wordt onder meer gewerkt aan de invulling van alle vereiste fondsdocumenten voor het nieuwe fonds, zoals bijvoorbeeld de statuten. Ook wordt onderzoek gedaan naar het samenvoegen van de pensioenadministraties van beide fondsen. Met de PensioenKamer en Bond van Medewerkers in het Notariaat wordt gesproken over eventuele wijzigingen in de pensioenregelingen. Tot slot wordt het uiteindelijke fusievoorstel gepresenteerd aan de besturen van beide fondsen. Het fusievoorstel wordt ook ter goedkeuring voorgelegd aan de raad van toezicht van beide fondsen en voor advies aan het verantwoordingsorgaan van SNPF en SBMN (naar verwachting na de zomer). Voor SNPF geldt nog als aanvullende voorwaarde dat het ministerie van Veiligheid en Justitie goedkeuring moet geven na DNB gehoord te hebben. Bij positieve uitkomsten kan de fusie dan per 1 januari 2016 echt voltrekken. K
In het voormalige FTK werd de dekkingsgraad, de graadmeter van de financiële positie van een pensioenfonds, vastgesteld op basis van dagkoersen. Fluctuaties in de rentestand zorgden zo direct voor een verandering van de dekkingsgraad. Zeker door de economische recessie, die door deze rekenmethode een desastreuze verslechtering van de financiële positie van pensioenfondsen tot gevolg had, is er meer behoefte aan stabiliteit in pensioenland gekomen. Doel van de wet is te komen tot een meer toekomstbestendig pensioenstelsel, waarbij gepensioneerden niet meer te maken krijgen met grote verlagingen van hun pensioen en jongeren meer zeker zijn van hun toekomstige pensioen.
Wat zijn belangrijke wijzigingen? Hogere buffers In de eerste plaats moeten we hogere financiële buffers aanhouden (circa 5% hoger). Dit geeft meer zekerheid dat we bij tegenslag toch de toekomstige pensioenen van onze deelnemers kunnen uitkeren. Momentopname van de dekkingsgraad vervalt Verder is de beleidsdekkingsgraad geïntroduceerd. De dekkingsgraad van een fonds wordt in dat geval berekend op basis van de gemiddelde dekkingsgraad over twaalf maanden. Dit betekent dat de dekkingsgraad geen momentopname meer is en daarmee minder gevoelig voor schommelingen in de beleggingen, de rentestand en de grillen van de financiële markten. Sneller maatregelen nemen Is de financiële situatie van een fonds slecht, dan wenst de toezichthouder eerder maatregelen, zoals bijvoorbeeld het verlagen van de pensioenen. Wel mag deze verlaging over een langere periode worden uitgesmeerd. Kleinere kortingen zijn dus mogelijk en gaan vaker voorkomen. Gaat het tussentijds beter met het fonds, dan kan minder worden gekort dan op basis van het eerste tekort nodig leek. >>
Stichting Notarieel Pensioenfonds - 3
www.snpf.nl - maart 2015 - nr. 14
Wat merken de deelnemers van SNPF ervan?
Verloop actuele dekkingsgraad en beleidsdekkingsgraad
Doordat we hogere buffers moeten aanhouden, wordt de kans op toeslagen lager. De pensioenen kunnen hierdoor nog minder snel meegroeien met de stijging van de kosten van ons dagelijks leven. De verwachting is dat op de lange termijn de koopkracht van het huidige pensioen nog maar zo’n 70% bedraagt. Voor veel mensen zijn aanvullende pensioenvoorzieningen dan harder nodig. En zoals eerder gesteld, worden bij tekorten de pensioenen eerder verlaagd. Maar wel in kleinere stapjes. Ontstaat er een heel groot en langdurig tekort, dan moeten wel grotere maatregelen worden genomen.
Dus geen goed nieuws, deze veranderingen?
Voorbeeld van effect van de beleidsdekkingsgraad met 2013 en 2014 als voorbeeldjaren. Deze dekkingsgraad geeft door de middeling over voorgaande 12 maanden een stabieler verloop.
Het ligt eraan vanuit welk perspectief je kijkt. Voor de gepensioneerden lijken de veranderingen in eerste instantie niet positief. De eisen voor de hogere buffers maken de kans op toeslagen in de komende jaren nihil tot laag. Want we mogen dat extra geld niet uitgeven. De mogelijkheid van een verlaging van het pensioen lijkt eerder aan de orde. Maar die verlagingen zijn dan wel minder drastisch dan in eerdere jaren. Voor de jongeren in de beroepsgroep geldt dat de geldpot voor later groter wordt. Dat betekent meer zekerheid over hun toekomstige pensioen. Hoewel de complexiteit van de systematiek is vergroot, wordt er op deze manier wel gewerkt aan een stabielere en meer toekomstbestendige oudedagsvoorziening.
Gepensioneerden
bijeenkomst
2015
Hoe gaat SNPF hier nu mee aan de slag? SNPF zal uiterlijk 1 juli 2015 een nieuw herstelplan in moeten dienen, gebaseerd op de nieuwe rekenregels. Dan wordt goed duidelijk hoe SNPF er financieel voor staat. Nu ligt de dekkingsgraad nog te laag naar de wens van de toezichthouder, maar er kan nog veel veranderen tot die tijd. Verder wordt op de verschillende beleidsterreinen opnieuw gerekend en met belanghebbenden overlegd. Dit alles tegen de achtergrond van het voorgenomen samengaan met SBMN. Voorlopig is er dus nog veel werk te verzetten! K
Via www.snpf.nl kunt u zich inschrijven en het programma nog eens teruglezen. U kunt ook nog gebruik maken van de antwoordkaart bij de uitnodiging.
Op woensdag 29 april 2015 wordt in Bunnik een bijeenkomst gehouden voor nagelaten betrekkingen, (bijna-)gepensioneerden en hun eventuele partners. De doelgroep heeft inmiddels een uitnodiging ontvangen. Valt u binnen de doelgroep en heeft u zich nog niet aangemeld? U kunt dit nog doen tot 15 april a.s.!
Stichting Notarieel Pensioenfonds - 4
www.snpf.nl - maart 2015 - nr. 14
Verkiezing
bestuurslid
gepensioneerden Het bestuur van het voorgenomen fusiefonds Stichting Pensioenfonds Notariaat (SPN) wordt samengesteld op basis van het paritaire bestuursmodel. Daarbij worden twee bestuurders toegevoegd die geen directe vertegenwoordigers zijn van de belanghebbenden van het pensioenfonds. Voor de invulling van de bestuurszetel namens de gepensioneerden wordt een verkiezing uitgeschreven. Gepensioneerden van SBMN en SNPF met een (verevend) ouderdoms, pre- of (bijzonder) partnerpensioen hebben inmiddels een oproep tot kandidaatstelling ontvangen.
Het bestuur van SPN i.o. gaat bij aanvang acht leden tellen. Concreet is besloten dat de bestuurssamenstelling er als volgt uit gaat zien: • twee werkgeversvertegenwoordigers voorgedragen door KNB (notaris-ondernemers); • één werknemersvertegenwoordiger voorgedragen door KNB (kandidaat-notaris of toegevoegd notaris); • twee werknemersvertegenwoordigers voorgedragen door de Bond van Medewerkers in het Notariaat; • één vertegenwoordiger namens de pensioengerechtigden; • twee externe deskundigen.
Planning verkiezing gepensioneerde Kandidaten uit de doelgroep kunnen zich tot 18 april a.s. aanmelden bij de verkiezingscommissie. Van eind mei tot eind juni vindt een schriftelijke verkiezing plaats. Alleen de doelgroep zelf kan op dat moment een stem uitbrengen. 1 juli a.s. is dan het nieuwe bestuurslid bekend (onder voorbehoud van toetsing door DNB). Melden zich geen geschikte kandidaten aan, dan stelt de verkiezingscommissie (in overleg met de raad van toezicht van SPN i.o.) een kieslijst samen. Deze lijst bevat in dit geval externe deskundigen, die namens de pensioengerechtigden de vacature willen en kunnen vervullen. De planning kan daarmee iets doorschuiven. K
Voor alle zetels, met uitzondering van de vertegenwoordiger van de pensioengerechtigden, is inmiddels een beoogd bestuurslid gevonden uit de huidige besturen van SBMN en SNPF.
Taken bestuur De taken van een pensioenfondsbestuur zijn veelomvattend. Het bestuur is verantwoordelijk voor een goede uitvoering van de pensioenregelingen en moet daarbij ‘in control’ zijn. Dit betekent dat het bestuur inzicht heeft in en controle uitoefent op het prudent beleggen van de financiële middelen van het fonds, het voeren van een solide financieel beleid, het zorgvuldig beheer van het pensioenfonds, de administratieve uitvoering van de regelingen en de communicatie met en verantwoording naar belanghebbenden. Om in staat te zijn om tot afgewogen oordelen te komen, dient elk bestuurslid te voldoen aan algemene geschiktheids- en deskundigheidseisen. Affiniteit met het aandachtsgebied audit en risk is een pre, maar niet noodzakelijk. Onderdeel van de procedure tot benoeming van een bestuurslid is toetsing op geschiktheid (waaronder uiteraard deskundigheid) door DNB.
Geïnteresseerd? Behoort u tot de doelgroep en wilt u een bijdrage leveren aan het bestuur van het nieuwe pensioenfonds? Ga dan naar www.snpf.nl. U treft daar aanvullende informatie en het functieprofiel aan. Aanmelden als kandidaat kan tot 18 april a.s.!
Stichting Notarieel Pensioenfonds - 5
www.snpf.nl - maart 2015 - nr. 14
Onderzoek naar communicatie en imago bevestigt:
Nog werk aan de winkel voor pensioenfonds Eind 2014 is een digitale enquête uitgevoerd naar de communicatie en het imago van SNPF. De uitkomsten van het onderzoek bevestigen dat er voor het
geven de respondenten aan dat SNPF zou moeten werken aan efficiëntie en kostenbesparing. Ook afschaffing van de verplichte aansluiting bij het fonds wordt genoemd.
pensioenfonds nog werk aan de winkel is: de alge-
Verdere digitalisering gewenst
mene tevredenheid over het fonds wordt beoordeeld
Het onderzoek laat zien dat digitale middelen als een persoonlijke e-mail en een digitale nieuwsbrief (vaker) kunnen worden ingezet om deelnemers te informeren over hun persoonlijke situatie en algemene ontwikkelingen op het gebied van pensioen. Daar zijn ook concrete plannen voor met de introductie van het digitaal pensioenfonds voor het fusiefonds per 1 januari 2016. Alle deelnemers en gepensioneerden kunnen dan digitaal worden bereikt via de Berichtenbox van de overheid. K
met het rapportcijfer 5,1, terwijl de communicatie gemiddeld een 6 krijgt.
Een kleine 100 deelnemers heeft de enquête ingevuld, waarbij de verdeling tussen actieve deelnemers en gepensioneerden ongeveer 50-50% was. Ondanks de geringe en niet-representatieve respons, neemt het bestuur van SNPF de uitkomsten zeer ter harte: ze motiveren tot voortzetting van de ingezette en voorgenomen verbeteringen.
Gepensioneerden positiever Pensioengerechtigden zijn over het geheel genomen duidelijk positiever in hun oordeel over het fonds dan actieve deelnemers. Dit uit zich bijvoorbeeld in het vertrouwen in het fonds: 19% van de actieve deelnemers geeft aan vertrouwen in het fonds te hebben, tegenover 71% van de gepensioneerden. Datzelfde beeld zien we terug bij de waardering van de afzonderlijke communicatiemiddelen: actieven beoordelen de meeste ervan met een afgerond rapportcijfer 6, gepensioneerden komen uit op een 7. Als punten van aandacht
ties naar c a n e n e t a lt Meer resu et onderzoek h n a v g in id aanle e website. z n o p o u t d vin
Met de komst van Pensioen 1-2-3 vanaf 1 januari 2016 (gelaagde pensioeninformatie in het kader van de nieuwe wet Pensioencommunicatie) wordt verder gewerkt aan de begrijpelijkheid en overzichtelijkheid van de communicatie. Daarnaast krijgen mogelijke verbeteracties voor de correspondentie met deelnemers en gepensioneerden en de afhandeling van telefonische vragen bij de Pensioendesk aandacht.
Deze nieuwsbrief is een uitgave van Stichting Notarieel Pensioenfonds (SNPF). Kijk ook op www.snpf.nl en abonneer u op de digitale nieuwsbrief van SNPF. Postbus 51009 9702 JA Groningen T: (050) 582 18 72
[email protected] www.snpf.nl Maart 2015