Meedoen aan de Week van de Opvoeding? Themapakket VJK helpt u op weg! Van 7 tot 13 oktober is het weer de Week van de Opvoeding. Het thema is: Word spelenderwijs! Wilt u ook een activiteit voor ouders organiseren rond dit thema, dan biedt de Vereniging Jonge Kind u dit gratis themapakket. In dit themapakket vindt u de materialen die u nodig heeft voor de ouderbijeenkomst: Voorbeeld Uitnodigingsbrief Voorbeeld Poster Persbericht (voor in het huis aan huis blad, nieuwsbrief etc.) Indeling van de bijeenkomst Kennismakingsactiviteit Thema-activiteit 1 (+ stellingblad) Thema-activiteit 2 (spelideeën) Attentie Doel van de bijeenkomst is om in een ontspannen sfeer samen te praten over het belang van spel, ervaringen uit te wisselen en inspiratie op te doen voor nog meer ontwikkelings- en spelplezier voor de kinderen! De Vereniging Jonge Kind zet zich in voor de erkenning van de eigenheid van het jonge kind in kinderopvang, onderwijs en opvoeding. De eigenheid van het jonge kind is onlosmakelijk verbonden met spelen. Spelen is een natuurlijke bezigheid van jonge kinderen. Door te spelen leren ze over zichzelf, over anderen en over de wereld om hen heen. Jonge kinderen moeten de tijd, de ruimte en de middelen krijgen om te kunnen spelen! We hopen dat u hiermee voldoende materialen heeft voor een leuke en zinvolle bijeenkomst. Mocht u vragen hebben dan horen wij het graag via
[email protected] U hebt dit pakket gratis kunnen downloaden. De VJK bestaat van giften en contributie van leden. Wilt u ons werk steunen? Via de website kunt u lid worden en steunt u ons voor €15 per jaar. Voor meer informatie en discussie: www.verenigingjongekind.nl & Facebook: verenigingjongekind
Met vriendelijke groet,
Vereniging Jonge Kind
Speelruimte voor kinderen en professionals! www.verenigingjongekind.nl
voorbeeld uitnodigingsbrief 1
Beste ouder(s), ….....(Het CJG/de oudercommissie/het kinderdagverblijf/ school) ….. wil u van harte uitnodigen voor een ouderbijeenkomst over het thema Jonge kinderen & Spel. Spelen is een natuurlijke bezigheid van jonge kinderen. Door te spelen leren ze over zichzelf, over anderen en over de wereld om hen heen. Jonge kinderen moeten de tijd, de ruimte en de middelen krijgen om te kunnen spelen.
Tijdens de bijeenkomst gaan we samen in gesprek over het belang van spel voor onze kinderen en hoe we daar praktisch mee omgaan. De bijeenkomst wordt gehouden op …............. van ….... tot …..... uur in/bij …....... Graag horen we van te voren of u komt, i.v.m. de koffie en thee. Opgeven kan via …............ Wilt u voor de bijeenkomst een foto, voorwerp of iets anders dat het favoriete spel van het kind/de kinderen van de deelnemer weer geeft meenemen.* Of: Wilt u voor de bijeenkomst een foto, voorwerp of iets anders, dat het favoriete spel van u zelf uit uw jeugd weergeeft, meenemen.* Als u nog vragen heeft kunt u terecht bij ….... Met vriendelijke groet, …..... namens.........
De bijeenkomst is mede mogelijk gemaakt voor de Vereniging Jonge Kind. De VJK wil dat de eigenheid van het jonge kind in kinderopvang, onderwijs en opvoeding erkend wordt. Jonge kinderen moeten zich spelend, vanuit hun eigen belangstelling en in hun eigen tempo kunnen ontwikkelen. (meer informatie www.verenigingjongekind.nl) * Dit toevoegen indien u hiervoor heeft gekozen bij de kennismakingsactiviteit
Speelruimte voor kinderen en professionals! www.verenigingjongekind.nl
voorbeeld uitnodigingsbrief 2
Beste ouder(s), U kent het vast. Er moet nog veel gebeuren: de was, de boodschappen en om 12:00 uur weer bij school staan. Ondertussen wil de jongste zich natuurlijk weer niet zelf vermaken. Toch maar even de tv aan of die nieuwe dvd van laatst. Die was heel educatief met letters en cijfers er in. Daar leren ze toch veel van!
Zapp of zandbak? Beide hebben uw kind veel te bieden. Als ouder sta je dagelijks voor dit soort keuzes, maar wat is goed voor je kind en wat is goed voor jou?
….....Het CJG/de oudercommissie/het kinderdagverblijf/ school ….. wil u van harte uitnodigen voor een ouderbijeenkomst over het thema: Zapp of zandbak? Jonge kinderen & spel! In de themabijeenkomst willen we hier met u en andere ouders over nadenken en elkaar vooral inspireren. De bijeenkomst wordt gehouden op .... (datum) van ..... tot ongeveer ...... in ...........Graag horen we van te voren of u komt i.v.m. de koffie en thee. Opgeven kan via …............ Als u nog vragen heeft kunt u hier terecht.
Met vriendelijke groet, …..... namens.........
De bijeenkomst is mede mogelijk gemaakt voor de Vereniging Jonge Kind. De VJK wil dat de eigenheid van het jonge kind in kinderopvang, onderwijs en opvoeding erkend wordt. Jonge kinderen moeten zich spelend, vanuit hun eigen belangstelling en in hun eigen tempo kunnen ontwikkelen. (meer informatie www.verenigingjongekind.nl)
Speelruimte voor kinderen en professionals! www.verenigingjongekind.nl
Jonge kinderen & Spel
Voor: ouders/verzorgers van kinderen van 0-7 jaar Wanneer: Waar: Opgeven bij: ….........(i.v.m.ruimte, koffie/thee)
Spelen is een natuurlijke bezigheid van jonge kinderen. Door te spelen leren ze over zichzelf, over anderen en over de wereld om hen heen. Jonge kinderen moeten de tijd, de ruimte en de middelen krijgen om te kunnen spelen. Tijdens de bijeenkomst gaan we samen in gesprek over het belang van spel voor onze kinderen en hoe we daar praktisch mee omgaan.
Speelruimte voor kinderen en professionals! www.verenigingjongekind.nl
Zapp of zandbak?
Voor: ouders/verzorgers van kinderen van 0-7 jaar Wanneer: Waar: Opgeven bij:............(i.v.m. ruimte, koffie/thee)
Zapp of zandbak? Beide hebben uw kind veel te bieden. Als ouder sta je dagelijks voor dit soort keuzes maar wat is goed voor je kind en wat is goed voor jou? Op de themabijeenkomst over jonge kinderen & spel willen we hier met een aantal ouders over nadenken en elkaar vooral inspireren.
Speelruimte voor kinderen en professionals! www.verenigingjongekind.nl
persbericht voorbeeld 1
Ouderbijeenkomst: Jonge kinderen & spel Spelen is een natuurlijke bezigheid van jonge kinderen. Door te spelen leren ze over zichzelf, over anderen en over de wereld om hen heen. Jonge kinderen moeten de tijd, de ruimte en de middelen krijgen om te kunnen spelen. Van 7 tot 13 oktober is de Week van de opvoeding. Het thema dit jaar is: Word spelenderwijs! In het hele land worden activiteiten gehouden rond dit thema. Zo ook in .......(naam plaats, dorp, school, ....)! Op ...........(datum) kunnen ouders van kinderen in de leeftijd van 0-7 jaar terecht bij/in ........(adres) voor een inspirerende bijeenkomst over het belang van spel in de ontwikkeling van jonge kinderen. Tijdens de bijeenkomst gaan we samen in gesprek over het belang van spel voor onze kinderen en hoe we daar praktisch mee omgaan. Graag horen we van te voren of u komt i.v.m. de koffie en thee. Opgeven kan via …............ De bijeenkomst is mede mogelijk gemaakt voor de Vereniging Jonge Kind. De VJK wil dat de eigenheid van het jonge kind in kinderopvang, onderwijs en opvoeding erkend wordt. Jonge kinderen moeten zich spelend, vanuit hun eigen belangstelling en in hun eigen tempo kunnen ontwikkelen. (meer informatie www.verenigingjongekind.nl)
Speelruimte voor kinderen en professionals! www.verenigingjongekind.nl
persbericht voorbeeld 2
Zapp of zandbak? Ouderbijeenkomst over kinderen & spel! U kent het vast. Er moet nog veel gebeuren: de was, de boodschappen en om 12.00 uur weer bij school staan. Ondertussen wil de jongste zich natuurlijk weer niet zelf vermaken. Toch maar even de tv aan of die nieuwe dvd van laatst. Die was heel educatief met letters en cijfers er in. Daar leren ze toch veel van! Zapp of zandbak? Beide hebben uw kind veel te bieden. Als ouder sta je dagelijks voor dit soort keuzes maar wat is goed voor je kind en wat is goed voor jou? Op de themabijeenkomst over jonge kinderen & spel willen we hier met een aantal ouders over nadenken en elkaar vooral inspireren. De bijeenkomst wordt gehouden op .... (datum) van ..... tot ongeveer ...... in ..........(adres) voor ouders van kinderen in de leeftijd van 0-7 jaar. Graag horen we van te voren of u komt i.v.m. de koffie en thee. Opgeven kan via …............ Dit is een activiteit in het kader van de Week van de opvoeding. Het thema dit jaar is: Word spelenderwijs! De bijeenkomst is mede mogelijk gemaakt voor de Vereniging Jonge Kind. De vereniging die zich inzet voor meer speel-ruimte voor kinderen en professionals. (meer informatie www.verenigingjongekind.nl)
Speelruimte voor kinderen en professionals! www.verenigingjongekind.nl
Indeling van de ouderbijeenkomst Tijdsduur
Activiteit Inloop met koffie en thee
0-0.05 min
Welkom met doel van de bijeenkomst: samen nadenken en van elkaar leren over het belang van spel in het leven, de ontwikkeling, van jonge kinderen (0-6 jaar)
0.05 - 0.20 min
Kennismakingsactiviteit (kan vervallen als de deelnemers elkaar al kennen)
0.20 - 0.50 uur
Thema activiteit 1:
0.50 - 1.05 uur
Koffie en thee
1.05 - 1.35 uur
Vervolg thema activiteit 1 of Inspiratie activiteit 2
1.35 - 1.45 uur
Afsluiting, iedereen bedanken voor de deelname. Indien gewenst kunnen de deelnemers nog reactie geven op de avond.* Tip: Indien gewenst afspraken maken over een vervolg Attentie uitdelen
* Als VJK horen wij graag hoe deze bijeenkomst is gegaan, zodat we deze informatie kunnen gebruiken voor een volgende keer. In totaal duurt de bijeenkomst dus 1 uur en 45 min. Bijvoorbeeld van 8.30 uur, direct na de start van de school tot 10.15 uur of op de avond van bijvoorbeeld 20.00 uur tot 21.45 uur.
Speelruimte voor kinderen en professionals! www.verenigingjongekind.nl
Kennismakingsactiviteit: Doel De deelnemers leren elkaar kennen door iets te vertellen over zichzelf in het kader van het thema “jonge kinderen & spel” Groepsgrootte In een kleine groep, tot maximaal 8 deelnemers, kan de activiteit in de gehele groep uitgevoerd worden. Bij grotere groepen is het, in verband met de tijd, slimmer om met kleiner groepjes te werken van bijvoorbeeld 3 of 4 deelnemers. Materialen Hier geven we een aantal suggesties: 1.
Diverse speelmaterialen die op de locatie aanwezig zijn
2. Een foto, voorwerp of iets anders dat het favoriete spel van het kind/de kinderen van de deelnemer weergeeft 3. Een foto, voorwerp of iets anders dat de deelnemer herinnert aan zijn favoriete spel/ speelgoed van vroeger Indien gekozen wordt voor 2 of 3 dan moet dit vermeld worden in de uitnodigingsbrief. Werkvorm Om de beurt stellen de ouders zichzelf voor, vertellen iets over hun kinderen (naam, leeftijd) en vertellen waarom ze voor een bepaald speelgoed hebben gekozen (bij 1) of waarom ze deze foto of dit voorwerp hebben meegenomen (bij 2 en 3). Eventueel kunnen andere ouders hier kort op reageren. Kijk of het mogelijk is lijnen te trekken, bijvoorbeeld veranderingen in spel bij verschillende leeftijdsgroepen, verschil tussen spel vroeger en nu.
Speelruimte voor kinderen en professionals! www.verenigingjongekind.nl
Thema - activiteit 1: Stellingen Doel Aan de hand van stellingen komen de deelnemers met elkaar in gesprek over “jonge kinderen & spel”. Het gesprek is belangrijker dan het afwerken van alle stellingen. a. Placemat odig: N • Per groepje van 4 deelnemers een groot vel papier. Dit vel is ingedeeld in 4 gelijke vlakken.
• •
Per deelnemer een pen Stellingblad
Werkvorm: •
Iedere deelnemer kiest een stelling. Deze stelling schrijft hij/zij in het vak dat voor haar ligt.
•
Bij de stelling geeft de deelnemer aan waarom hij/zij voor deze stelling heeft gekozen.
•
Daarna wordt het blad een slag gedraaid of de deelnemers schuiven een plek op.
• De deelnemer heeft nu een andere stelling voor zich. De deelnemer schrijft nu zijn/haar idee over de stelling in het vak. Op nieuw wordt gedraaid tot alle deelnemers alle stellingen hebben gezien en voorzien van hun mening. • Ten slotte kunnen de stellingen en de daarbij geschreven opmerkingen in de groep besproken worden. b. Voor of tegen? Ren-je-rot Nodig: •
Stellingenblad
•
Materiaal om twee vakken af te bakenen, bijvoorbeeld schilderstape
•
A4 met de tekst: VOOR en A4 met de tekst: TEGEN
Werkvorm: In de ruimte zijn twee vakken gemaakt. In het ene vak ligt de A4 met VOOR in de andere de A4 met TEGEN. Een stelling wordt voorgelezen en vervolgens moeten de ouders kiezen voor één van de twee vakken. Na de keuze wordt besproken waarom de deelnemers een bepaalde keuze hebben gemaakt.
De deelnemers gaan terug naar hun startpunt en vervolgens wordt de volgende stelling voor gelezen. Let op! het is niet de bedoeling dat deelnemers ergens in het midden gaan staan. Keuzes maken leidt tot discussie en gesprek! c. Punten plakken Nodig: •
Vellen papier
•
Vellen met kleine stickertjes
Werkvorm: Iedere deelnemer krijgt een aantal stickertjes, bijvoorbeeld 5. Met deze stickertjes kan de deelnemer de stelling punten geven. Dit geheel naar eigen inzicht. Dus maar één stickertje per stelling maar ook alle 5 op één. De stelling(en) die de meeste stickertjes heeft/hebben gekregen worden door de groep besproken.
Speelruimte voor kinderen en professionals! www.verenigingjongekind.nl
Stellingenblad
Stellingen Goed spelen kun je of kun je niet Het beste spelen is vrij spelen Spelen is vooral vrijetijdsbesteding Kinderen kunnen overal spelen, het maakt niet uit of de omgeving voor ze is ingericht Goed spelen kun je leren Kinderen spelen het beste als er een volwassene mee speelt Spelen is tijdverdrijf
Een aantal van deze stellingen is afkomstig van: http://www.speelgoedadvies.nl/publicaties/aandacht-voorspelen-opdrachten.html
Speelruimte voor kinderen en professionals! www.verenigingjongekind.nl
Thema-activiteit 2: Inspiratie Doel Deelnemers inspireren om op nieuwe spelideeën voor kinderen te komen Nodig • Diverse materialen die zich in een doorsnee huis/schuur bevinden, maar geen gemaakt kinderspeelgoed. Denk aan: dozen, knopen, pollepels, schroefjes en moertjes, boterbakjes, pak bloem, pak yoghurt, plastic flessen, macaroni/rijst, plastic buizen etc. Juist “rare” voorwerpen leveren vaak de leukste ideeën op. Werkvorm: • Leg alle materialen op een tafel of op de grond. • Iedere deelnemer neemt een voorwerp en bedenkt hier een spelvorm mee. • Vervolgens wisselen de deelnemers in de groep of groepjes uit welke spelvorm zij hebben bedacht. Voorbeelden: • Dozenpret • Rollen buizen in de zandbak • Spelen met maïs en ander herfstmateriaal
Dozenpret Soms staat het mooiste speelgoed op de stoep! Bij winkels kun je op bepaalde dagen de mooiste dozen vinden, maar ook de dozen die al in je omgeving liggen kun je gebruiken voor veel spelplezier. • Leg de dozen op de speelplaats buiten of binnen. Er moet lekker veel ruimte zijn. Laat de kinderen eerst zelf bedenken wat ze willen. Breng nieuwe spelsuggesties in wanneer ze erom vragen. • Stapelen daagt eindeloos uit. Torens, muren en poorten gemaakt van dozen en planken, waar een stuurkar later makkelijk onderdoor kan. Huisjes maken van grote dozen. Vraag aan de kinderen waar de ramen en de deur moeten komen en snij dat zelf uit met een scherp mes. Combineer dit met het materiaal uit de huishoek. Pak twee keukentrappen, 5 of 6 treden en organiseer een stapelwedstrijd. Wie bouwt de hoogste toren in een minuut. Er is vast wel een kind uit je groep dat de stopwatch wil bedienen. Rollen en buizen in de zandbak • Zet een doos met toiletrollen en andere kartonnen kokers op de zandbakrand. Kijk en observeer wat de kinderen er mee gaan doen.
• Daag de kinderen uit een berg van het zand te maken en vraag of ze de kokers erin of er door kunnen steken. Het is ook leuk om een slinger van toiletrollen te maken, eerst een draad erdoor halen, en dan om de berg leggen. Het is leuk om er bv. een knikker door te rollen. Variant 1 • Haal bij de bouwmarkt plastic buizen. Deze kunnen de kinderen door hun zandkasteel steken. Ze zullen veel plezier beleven wanneer ze elkaar kunnen zien door de buis! Wanneer ze toe zijn aan een volgende spelimpuls, kun je er autootjes bijgeven. Laat ze ontdekken hoe scheef de buis moet liggen, zodat de autootjes er vanzelf door kunnen rijden. Variant 2 • Met water wordt het allemaal nog leuker. Koop hiervoor rioolbuizen incl. koppel en hoekstukken. Zo leggen ze hun eigen waterspeelplaats aan. Een rol met vuilniszakken kan hiervoor ook handig zijn.
Spelen met maïs en ander herfstmateriaal • Lekker pulken, prutsen en ontdekken, daar houden kinderen van! In de herfst is spelen met maïs het einde. Zorg dat je maïskolven op je speelplaats krijgt van een welwillende boer. Geef de kinderen mandjes, kleden, bakjes, plastic flesjes en laat ze lekker peuteren en rommelen. Variant 1 • Speel met de kinderen winkeltje waarbij de maïs op verschillende manieren te koop wordt aangeboden. Een keukenweegschaal en een kassa zijn hierbij een must! Je kunt ook eikels, blaadjeskastanjes en andere herfstmaterialen inzetten. Kinderen gaan dan vanzelf sorteren. Variant 2 • Met LEGO of Knex kan er binnen een maïsverwerkingsfabriek gebouwd worden, incl. transportbanden! Een combinatie met papier is gauw gemaakt. Bedenk een naam voor de fabriek en schrijf dat groot op. • Knutsel opvangbakken en trechters. Poppetjes van bijvoorbeeld Playmobil kunnen werken in de fabriek. Deze spelideeën komen voor een deel uit de map Buitenspelen. De rest is erbij bedacht door www.kommee. com
Speelruimte voor kinderen en professionals! www.verenigingjongekind.nl
Dozenpret Soms staat het mooiste speelgoed op de stoep! Bij winkels kun je op bepaalde dagen de mooiste dozen vinden, maar ook de dozen die al in je omgeving liggen kun je gebruiken voor veel spelplezier. Variant 1 Leg de dozen op de speelplaats buiten of binnen. Er moet lekker veel ruimte zijn. Laat de kinderen eerst zelf bedenken wat ze willen. Breng nieuwe spelsuggesties in wanneer ze erom vragen. Variant 2 Stapelen daagt eindeloos uit. Torens, muren en poorten gemaakt van dozen en planken, waar een stuurkar later heel mooi onderdoor kan. Huisjes maken van grote dozen. Vraag aan de kinderen waar de ramen en de deur moeten komen en snij dat zelf uit met een scherp mes. Combineer dit met het materiaal uit de huishoek. Pak twee keukentrappen, 5 of 6 treden en organiseer een stapelwedstrijd. Wie bouwt de hoogste toren in een minuut. Er is vast wel een kind uit je groep dat de stopwatch wil bedienen. (Dit idee komt uit de map: Buitenspelen - www.kommee.com)
De VJK bestaat van giften en contributie van leden. Vindt u het ook belangrijk om het jonge kind meer speelruimte te geven? Via de website kunt u lid worden en steunt u ons voor € 15 per jaar. Voor meer informatie en discussie: www.verenigingjongekind.nl en Facebook: verenigingjongekind
De Vereniging Jonge Kind zet zich in voor de erkenning van de eigenheid van het jonge kind in kinderopvang, onderwijs en opvoeding. De eigenheid van het jonge kind is onlosmakelijk verbonden met spelen. Spelen is een natuurlijke bezigheid van jonge kinderen. Door te spelen leren ze over zichzelf, over anderen en over de wereld om hen heen. Jonge kinderen moeten de tijd, de ruimte en de middelen krijgen om te kunnen spelen!
Rollen en buizen in de zandbak Zet een doos met toiletrollen en andere kartonnen kokers op de zandbakrand. Kijk en observeer wat de kinderen er mee gaan doen. Daag de kinderen uit een berg van het zand te maken en vraag of ze de kokers erin of er door kunnen steken. Het is ook leuk om een slinger van toiletrollen te maken, eerst een draad erdoor halen, en dan om de berg leggen. Het is leuk om er bv. een knikker door te rollen. Variant 1 Haal bij de bouwmarkt plastic buizen. Deze kunnen de kinderen door hun zandkasteel steken. Ze zullen veel plezier beleven wanneer ze elkaar kunnen zien door de buis! Wanneer ze toe zijn aan een volgende spelimpuls, kun je er autootjes bijgeven. Laat ze ontdekken hoe scheef de buis moet liggen, zodat de autootjes er vanzelf door kunnen rijden. Variant 2 Met water wordt het allemaal nog leuker. Koop hiervoor rioolbuizen incl. koppel en hoekstukken. Zo leggen ze hun eigen waterspeelplaats aan. Een rol met vuilniszakken kan hiervoor ook handig zijn.
De VJK bestaat van giften en contributie van leden. Vindt u het ook belangrijk om het jonge kind meer speelruimte te geven? Via de website kunt u lid worden en steunt u ons voor € 15 per jaar. Voor meer informatie en discussie: www.verenigingjongekind.nl en Facebook: verenigingjongekind
De Vereniging Jonge Kind zet zich in voor de erkenning van de eigenheid van het jonge kind in kinderopvang, onderwijs en opvoeding. De eigenheid van het jonge kind is onlosmakelijk verbonden met spelen. Spelen is een natuurlijke bezigheid van jonge kinderen. Door te spelen leren ze over zichzelf, over anderen en over de wereld om hen heen. Jonge kinderen moeten de tijd, de ruimte en de middelen krijgen om te kunnen spelen!
Spelen met maïs en ander herfstmateriaal L ekker pulken, prutsen en ontdekken, daar houden kinderen van! In de herfst is spelen met maïs het einde. Zorg dat je maïskolven op je speelplaats krijgt van een welwillende boer. Geef de kinderen mandjes, kleden, bakjes, plastic flesjes en laat ze lekker peuteren en rommelen. Variant 1 Speel
met de kinderen winkeltje waarbij de maïs op verschillende manieren te koop wordt aangeboden. Een keukenweegschaal en een kassa zijn hierbij een must! Je kunt ook eikels, blaadjeskastanjes en andere herfstmaterialen inzetten. Kinderen gaan dan vanzelf sorteren. Variant 2 Met LEGO of Knex kan er binnen een maïsverwerkingsfabriek gebouwd worden, incl. transportbanden! Een combinatie met papier is gauw gemaakt. Bedenk een naam voor de fabriek en schrijf dat groot op. Knutsel opvangbakken en trechters. Poppetjes van bijvoorbeeld Playmobil kunnen werken in de fabriek. Deze spelideeën komen voor een deel uit de map Buitenspelen. De rest is erbij bedacht door www.kommee.com
De VJK bestaat van giften en contributie van leden. Vindt u het ook belangrijk om het jonge kind meer speelruimte te geven? Via de website kunt u lid worden en steunt u ons voor € 15 per jaar. Voor meer informatie en discussie: www.verenigingjongekind.nl en Facebook: verenigingjongekind
De Vereniging Jonge Kind zet zich in voor de erkenning van de eigenheid van het jonge kind in kinderopvang, onderwijs en opvoeding. De eigenheid van het jonge kind is onlosmakelijk verbonden met spelen. Spelen is een natuurlijke bezigheid van jonge kinderen. Door te spelen leren ze over zichzelf, over anderen en over de wereld om hen heen. Jonge kinderen moeten de tijd, de ruimte en de middelen krijgen om te kunnen spelen!