Medicatietoediening op speciale manier Pleisters Recteole Suppositoria
medicijnpleister
Medicijnpleister steeds vaker toegepast Wat begon met de hormoonpleister en de pleister om van het roken af te komen, zal in de komende jaren op een kleine revolutie op geneesmiddelgebied uitlopen. Steeds meer nieuwe geneesmiddelen worden niet meer ingenomen, maar ‘opgesloten' in een pleister die op de huid wordt aangebracht. Een voordeel is dat men het middel vaak niet meer dagelijks in hoeft te nemen, maar ook blijken er bijwerkingen op te treden omdat de huid beschadigd raakt door de werkzame stoffen in het geneesmiddel.
voorbeelden
In de geneeskunde vindt nitroglycerine toepassing als vaatverwijdend middel bij angina pectoris en in zalven bij fissura ani (kloofjes in de anus). Bij Angina pectoris is de gebruikelijke dosis enige milligrammen sublinguaal (als een tabletje 'onder de tong' of als spray of transdermale medicijn pleister).
Toedieningswijzen van oestrogenen
Oraal Transdermaal - Pleister - Gel Vaginaal Subcutaan Intranasaal Intramusculair
Tegen pijn
Transtec® is een transdermale opioïde matrixpleister die geschikt is voor behandeling van matige en ernstige chronische pijn. De pleister heeft een werkingsduur van maximaal 4 dagen, waardoor het mogelijk is de pleister twee maal per week op vaste dagen te vervangen, bijvoorbeeld altijd op maandag en donderdag. Transtec® is beschikbaar in 3 sterktes; 35 μg/uur, 52,5 μg/uur en 70 μg/uur, overeenkomend met een dagelijkse afgifte van 0,8, 1,2 en 1,6 mg respectievelijk.
Intrinsa pleister is de meest recente doorbraak op het gebied van de behandeling van seksuele dysfunctie bij vrouwen. Het is een transdermale patch die het natuurlijke hormoon testosteron bevat.
Pleister met chip die kan injecteren
HP heeft een ‘slimme’ pleister ontwikkeld, die een alternatief kan vormen voor de injectienaald. De pleister injecteert nauwkeurige doses van een medicijn vlak onder het huidoppervlak en doet dat nagenoeg pijnloos. Bij deze op HP’s inkjettechnologie gebaseerde methode worden medicijnen in plaats van inkt toegediend via ultradunne naaldjes in de pleister. De HP pleister kan ‘slim’ zijn omdat hij een computerchip bevat. Hij dient één of meer medicijnen toe in wisselende doses en op verschillende tijdstippen, afhankelijk van de behoeften van de patiënt.
gebruik
Hoe? Zorg dat de huid waarop u de pleister gaat plakken schoon, droog en (na douchen of baden) afgekoeld is. Niet op zwaar behaarde plaatsen. –
En gebruik liever geen crème, lotion, olie of poeder op die huidplek, anders zal de pleister niet goed hechten.
Haal de pleister vlak voor gebruik uit de verpakking. Wees voorzichtig en beschadig de pleister daarbij niet. Voorkom aanraking van de kleeflaag met de vingers.
Plak de pleisters op onbeschadigde huid, bij voorkeur op de achterkant van de heup, of anders op de buik of rug. Nooit op een borst! –
Breng een nieuwe pleister steeds op een andere plek aan, en laat een net gebruikte plek twee weken rusten. Men kunt gewoon baden en douchen met de pleister. –
Druk de pleister met de vlakke hand gedurende 1 minuut goed aan.
Het is mogelijk dat de pleister loslaat na een zeer warm bad of sauna. Wanneer de pleister loslaat, moet deze worden vervangen door een nieuwe pleister.
Zonlicht kan de werkzame stof in de pleister bederven. Zorg ervoor dat de pleisters niet in de zon kunnen komen
Suppositoria
Zijn er in soorten en maten
Voor rectaal en vaginaal gebruik
Verschil opname oraal en rectaal
Na orale inname wordt een geneesmiddel via diffusie vanuit de darmen in het bloed opgenomen, waarna het via de poortader naar de lever wordt vervoerd. Na passage door de lever bereikt (een deel van) de dosis van het geneesmiddel de grote circulatie. –
Een deel van de dosis kan hierbij omgezet worden door de lever, en bereikt de grote circulatie dan niet. Dit staat bekend als het First Pass effect. Indien het geneesmiddel via een zetpil is toegediend, wordt de stof ook in de bloedbaan opgenomen. Doordat de bloedafvoer van het rectum echter afwijkt van de rest van de darm, gaat slechts een deel van het opgenomen geneesmiddel naar de lever en bereikt de rest ongehinderd de grote circulatie. Bij diarree is het nutteloos om een zetpil te gebruiken. Door de slechte darmfunctie wordt deze slecht opgenomen en bij kinderen vaak ook weer direct uitgepoept.
De opname van een farmacon na rectale toediening is vaak traag, onvolledig en onvoorspelbaar. Als vuistregel kan men stellen dat men niet meer dan zes zetpillen per dag aan iemand moet geven. Een zetpil heeft vaak een punt aan een kant. De pil moet met de punt naar achteren worden ingestoken. De peristaltiek van de darm zorgt er dan voor dat de pil verder naar binnen wordt gedrukt.
Het maken van een supp.
Zetpillen worden bereid door de basis (cacaoboter dat bij 36-37°C smelt of polyethyleenglycol) te smelten en hierin het farmacon op te lossen of te suspenderen. Daarna wordt deze gesmolten massa uitgegoten in zetpilvormen. Deze vormen zijn veelal van kunststof, zodat de zetpil erin kan blijven zitten tot gebruik. Vroeger werden ook metalen vormen gebruikt; de zetpillen werden dan los in een pot aan de patiënt meegegeven. Dat wilde met warm weer nog wel eens leiden tot gesmolten zetpillen of onhygiënische taferelen.
Vaginale zetpil
Het UMCG Utrecht gaat een pil aanbieden als alternatief voor het herstellen van het maagdenvlies. De pil is een truc voor moslimvrouwen om het bloeden bij hun ontmaagding na te bootsen, meldt het ziekenhuis vandaag
gebruik
Vaginale ovule. –
De ovule diep in de vagina inbrengen. Ga hiervoor op de rug liggen met enigszins gebogen, gespreide benen.
Vaginale crème. –
De vaginale crème wordt geleverd met een speciale applicator. Hiermee kunt u de crème diep in de vagina inbrengen. Ga hiervoor op de rug liggen met enigszins gebogen, gespreide benen. Breng de met de crème gevulde applicator diep in de vagina. Druk dan de applicator leeg. Na gebruik de applicator met lauw water en zeep wassen en goed naspoelen met water.
Recteole en klysma
Klysma's en rectiolen zijn in principe dezelfde toedieningsvorm. Bij beide wordt door middel van een knijpflesje of -flacon een vloeistof die een geneesmiddel bevat via de anus in het rectum (het onderste deel van de dikke darm) gebracht. Rectiolen zijn eigenlijk gewoon kleine klysma's. Laxeermiddelen, die worden gebruikt bij een moeilijke stoelgang, worden veelal via een klysma of rectiole toegediend, maar er kan ook een ander geneesmiddel in zitten.
Hoe te gebruiken?
Verwijder het dopje van de canule De canules van sommige klysma's en rectiolen zijn al voorzien van een glijmiddel dat het inbrengen vergemakkelijkt. Is dat niet het geval, knijp dan voorzichttig een druppel van de vloeistof uit de flacon, hierdoor wordt de canule enigszins bevochtigd. Breng de canule voorzichtig via de anus (de sluitspier) in het rectum. Bij kinderen dient u de canule slechts voor de helft in te brengen. Sommige klysma's zijn daarom voorzien van een markering. Knijp de gehele inhoud van het klysma of de rectiole eruit. Trek de canule voorzichtig en langzaam uit het rectum terug, terwijl u de flacon ingeknepen houdt. Bij kleine kinderen kan het soms raadzaam zijn na het toedienen van het klysma het kind nog even rustig te laten liggen en de billen van het kind enkele minuten tegen elkaar te houden, om te voorkomen dat het geneesmiddel weer naar buiten komt.
Zetpil aan kleine kinderen
Het inbrengen van een zetpil bij kleine kinderen gaat niet altijd even probleemloos en daarom geven we u wat tips om het kind zo makkelijk mogelijk te maken. Was de handen goed en verwijder het folie van de zetpil (zie bijsluiter). Leg het kind op de zij met het onderste been gestrekt en het bovenste been opgetrokken. Duw de zetpil - met het puntje eerst - langzaam en voorzichtig met uw vinger naar binnen. Houd de billen van het kind enkele minuten tegen elkaar en laat het kind nog een paar minuten rustig liggen. Als u het puntje van de zetpil eerst even bevochtigd met lauw water of slaolie, gaat het inbrengen nog makkelijker.
