MBO-INCUBATOR: HET GLAZEN ONDERNEMERSHUIS

MBO-INCUBATOR:

HET GLAZEN ONDERNEMERSHUIS

EMC

ontwikkelt. performance.

COLOFON

Titel

Mbo-incubator provincie Utrecht: het glazen ondernemershuis

Opdrachtgever

Provincie Utrecht

Auteurs

Agnes Zandvliet, Henk Maas

Datum

1 mei 2012

EMC Performance Postbus 441 3720 AK BILTHOVEN T 0346 21 7000 (EMC) T 06 – 53 51 26 94 (Agnes Zandvliet) [email protected] © EMC mei 2012

Mbo-incubator: het glazen ondernemershuis, EMC Performance mei 2012 2


INHOUDSOPGAVE Samenvatting Stimuleren Mbo-ondernemerschap Economie, innovatie en ondernemerschap Speerpuntensectoren en (Mbo-)innovatiemogelijkheden Mbo-ondernemers Doorkijkje naar de tweede fase Afrondend

6 6 6 6 7 7 8

Inleiding Introductie Amendement ondernemerschap Data-analyse Wat is een incubator wel? Wat is een incubator niet? Opbouw notitie

10 10 10 10 11 11 11

1. Gespreks- en samenwerkingspartners Mbo-incubator Inleiding Speerpunten Publieke en private gespreks- en samenwerkingspartners

12 12 12 13

2. Ondernemers- en sectorale initiatieven Inleiding Binnen de provincie Utrecht Buiten de provincie Utrecht

14 14 14 17

3. Analyse van de Mbo-doelgroep Eigen aanpak en positie Mbo-ers Respons en netwerken Meer lokaal georiënteerd Eerst werken, dan ondernemen Mbo en innovaties Werkend leren, peer group leren

18 18 18 18 18 19 19

4. Kritische succesfactoren Mbo-incubator Stevige privaat/publieke samenwerking Leidende principes: ondernemen in praktijk brengen en ondernemen in de keten Netwerk- en regiegedachte: een initiatief samen met andere incubators

20 20 20 21


5. Scenario’s Mbo-incubator Fysieke locatie, programma of combinatie Vier scenario’s Advies

22 22 22 22

6. Conclusies en aanbevelingen Fysieke, energiezuinige locaties, Die verplaatst kunnen worden en tijdelijk (be)staan, Waar startende ondernemers met een Mbo-achtergrond werken en doorgroeien Waar ook programma’s plaats vinden, en Publieke en private partijen de handen ineen slaan.

24 24 24 24 24 24


SAMENVATTING Stimuleren Mbo-ondernemerschap

De afgelopen vier maanden heeft EMC in opdracht van de Provincie Utrecht onderzocht hoe het ondernemerschap door Mbo-ers gestimuleerd kan worden. Dit alles om de provinciale economie en het vestigingsklimaat te versterken. Bijgaand rapport is een beknopte weergave van de meer dan veertig gesprekken die EMC heeft gevoerd. Hiermee ronden wij de eerste fase van dit project af.

Economie, innovatie en ondernemerschap

Innovatie is essentieel om de provinciale economie verder aan te jagen. Innovatie is meer dan alleen het ontwikkelen en toepassen van nieuwe kennis: slim en betaalbaar (samen-)werken in ketens en tussen sectoren, gedegen vakmanschap, flexibilisering én ondernemerschap zijn ons inziens minstens zo belangrijk. Speerpuntensectoren en (Mbo-)innovatiemogelijkheden

In de drie speerpuntsectoren is behoefte aan innovatie en ondernemerschap: • Duurzaamheid MKB-bedrijven, woningbouwcorporaties en particulieren zijn op zoek naar (betaalbaar) advies over het verduurzamen van gebouwen en huizen. Idealiter kunnen deze Mbo-adviseurs (kleinere) opdrachten ook zelf uitvoeren; • Creatieve industrie Ook in deze sector is ruimte is voor Mbo-ers in de dienstverlening, toepassing en uitvoering voor kleinere bedrijven en particulieren. Geïndividualiseerd maatwerk, dat vraagt de markt en de samenleving;


•

Life Sciences en zorg Afnemers van zorg vragen om flexibele zorg, aan huis of dicht bij huis. Betaalbaarheid van zorg is en blijft een heet hangijzer. Het ‘ontbureaucratiseren’ en flexibiliseren van cure en care is een actueel thema. Er is veel ruimte voor Mbo-ondernemers die slimme, flexibele en betaalbare zorg kunnen leveren.

Ook liggen er de volgende kansen: • In de kruisbestuiving tussen ‘oude techniek’ en ‘nieuwe duurzaamheid’; en • Op snijvlakken tussen de speerpuntsectoren, bijvoorbeeld in de combinatie van technisch vakmanschap en domotica voor cure en care. Mbo-ondernemers

Wat weten we over Mbo-ondernemers: • Ze zijn meer lokaal georiënteerd, een context van een samenhangende gemeentelijke bedrijvigheid is voor hen een essentiële voedingsbodem; • Mbo-ers gaan vaak eerst een paar jaar werken voordat ze gaan ondernemen. Ook netwerken ze op een andere manier dan Hbo- en universitair opgeleiden. Je moet ze dus op een andere manier zien te bereiken; • ‘One step away-leren’ en peer group leren lijkt voor Mbo-ondernemers essentieel. Ze spiegelen zich aan ondernemers die net een (ondernemers- en leeftijds-) fase verder zijn; en • Ook het doorgroeien van het ZZP-schap naar een MKB-bedrijf gaat niet vanzelf; zelfs niet voor Mbo-ers met sterke ondernemerspotentie. Doorkijkje naar de tweede fase

•

•

•

•

Bij het ontwikkelen van een Mbo-incubator voor de drie speerpuntsectoren, ligt het zwaartepunt in het ontwikkelen van één of meerdere flexibele, fysieke locaties waar Mbo-ondernemers kunnen starten én doorgroeien naar MKBbedrijven; Gedacht wordt aan duurzaam geproduceerde, tijdelijke glazen boxen die op het terrein of in het gebouw van bestaande (Mbo-)incubators en/of ROC’s worden geplaatst; Daarnaast kunnen programma’s en/of evenementen plaats gaan vinden om genoemde doelgroep zo goed mogelijk te bereiken en te binden. Deze programma’s hebben het feitelijke ondernemerschap en vakmanschap als uitgangspunt en worden vanuit of samen met de doelgroep vorm gegeven; en Commitment en/of cofinanciering van private en publieke partijen is essentieel om een en ander te realiseren.


Afrondend

Nadrukkelijk richten we de blik naar voren, naar de tweede fase. Rond de zomervakantie ontstaat een scherp beeld van de derde fase, ofwel de realisatiefase. Ons beeld ziet er op dit moment als volgt uit: fysieke locaties, die verplaatst kunnen worden en tijdelijk (be)staan; waar startende ondernemers met een Mboachtergrond werken en doorgroeien; en ook programma’s plaats vinden; en publieke en private partijen de handen ineen slaan.

Een goede samenwerking met publieke en private partners is essentieel. U bent van harte uitgenodigd mee te denken en te doen!



INLEIDING Introductie

Gesprekken met veel bedrijven, MKB Midden Nederland, branche- en beroepsorganisaties bevestigen het beeld dat startende en doorgroeiende Mboondernemers een eigen benadering vragen. Om Mbo-ondernemers in staat te stellen (door) te groeien, is een verbinding tussen verschillende werelden essentieel, onder andere tussen: • De bedrijvigheid op basis van technologische veranderingen (internet, nanotechnologie en telecom) en de stabiele, maar ook statische bedrijvigheid; • (MKB-) bedrijfsleven en onderwijs; • Private en publieke initiatieven; en • Sectoren in de (lokale en provinciale) economie zodat er meer innovatie mogelijk is.

Amendement ondernemerschap

Naar aanleiding van het amendement ‘Ondernemerschap voor lager opgeleiden’ is door EMC gekeken naar de mogelijkheid en wenselijkheid van een incubator op Mbo-niveau. Diverse betrokkenen hebben aangegeven hier kansen te zien, en de wenselijkheid van een dergelijk initiatief benadrukt. Data-analyse

Uit data-analyse en een gespreksronde vanuit de Provincie blijkt het volgende: • Circa de helft van de starters heeft een Mbo-achtergrond; • Weinig jongeren starten een eigen bedrijf. Uit de cijfers van Qredits blijkt dat nog geen 20% van de aanvragen wordt gedaan door (aspirant-) ondernemers onder de 30 jaar;


• • • • • •

Veel ondernemers op Mbo-niveau zetten de stap naar ondernemerschap nadat zij een aantal jaar werkervaring hebben opgedaan in loondienst; Het aantal starters neemt toe, maar de slagingskans is nog altijd laag; Starters groeien nauwelijks door naar ondernemingen met personeel; Ten aanzien van de slagingskans en de doorgroei zijn de eerste twee jaren na de start van doorslaggevende betekenis; Er is veel potentie voor zelfstandig ondernemerschap op de ROC’s en het Grafisch Lyceum; Hierbinnen is de creatieve sector, met van oudsher al veel zelfstandig ondernemers, kansrijk, net als mobiliteit en techniek.

Wat is een incubator wel?

• •

Een goede incubator is een programma, een fysieke locatie of een combinatie van een programma én een locatie; Een goede incubator brengt zelfbewuste ondernemers voort die (door) durven te groeien.

Wat is een incubator niet?

In onze ogen kan het doel van een incubator niet zijn werknemers voort te brengen. Een sterke focus op zelfstandig ondernemerschap is essentieel om een Mbo-incubator te laten slagen. Opbouw notitie

We hebben gekozen voor een brede oriëntatie op het economische krachtenveld in de provincie Utrecht en op de Mbo-ondernemersdoelgroep. Naarmate de notitie vordert zoomen we steeds meer in op de stappen die het verschil gaan maken. In deze notitie komen de volgende onderwerpen aan de orde: • Gespreks- en samenwerkingspartners Mbo-incubator • Ondernemers- en sectorale initiatieven • Analyse van de Mbo-doelgroep • Kritische succesfactoren Mbo-incubator • Scenario’s Mbo-incubator We sluiten af met conclusies en aanbevelingen.


1.

GESPREKS- EN SAMENWERKINGSPARTNERS MBO-INCUBATOR Inleiding

Om een beeld te krijgen van de context waarin een Mbo-incubator gaat opereren, hebben we ons in deze eerste fase een beeld gevormd van: • De speerpuntsectoren van de provincie Utrecht; en • Publieke en private samenwerkingspartners bij het vorm geven en realiseren van een Mbo-incubator. Speerpunten 1

Om onderscheidend te kunnen zijn binnen het grote aantal regio’s en steden dat zich toelegt op kennis en creativiteit profileert de provincie Utrecht zich met een aantal specifieke speerpunten: • Binnen de duurzaamheidseconomie gelden als de speerpunten: o Toepasbaarheid: kennis over de invoering van duurzame technieken, financieringsconstructies o Klimaat: onderzoek naar de klimaatverandering en haar gevolgen o Water: veiligheid en duurzaam gebruik o Energie: besparing en duurzame opwekking • Binnen Life Sciences en zorg gelden als speerpunten o ‘Public Health’ (met immunologie en zoönose) en o Stamcelonderzoek en oncologie • Binnen de creatieve industrie gelden als speerpunten o (Applied) gaming o Media en design.

1

Citaat uit: Focus op Kennis en Creativiteit. Economische Visie provincie Utrecht 2020.


Publieke en private gespreks- en samenwerkingspartners

Mbo-ondernemers en de te realiseren Mbo-incubator nemen een specifieke plek in binnen deze speerpunten en bijbehorende ketens. Hieronder vindt u een overzicht.


2.

ONDERNEMERS- EN SECTORALE INITIATIEVEN

Inleiding

Er bestaat een breed palet aan ondernemersincubators, zowel binnen als buiten de provincie Utrecht. De bekendste is wel de High Tech Campus in Eindhoven, waar Philips de initiator van was. Onderstaand overzicht is niet uitputtend en is bedoeld om een indruk te geven van de gesprekken die we in deze eerste fase hebben gevoerd. Uit onderstaand overzicht kunt u afleiden dat we ons de eerste maanden hebben gefocust op de techniek en de duurzaamheid. In de tweede fase zullen we ook nog meer inzoomen op de andere speerpuntsectoren. Binnen de provincie Utrecht

Dutch Game Garden (DGG) Het Grafisch Lyceum heeft een gamebedrijf, Studio S2B, binnen de Dutch Game Garden geopend. Studenten kunnen binnen dit bedrijf werken aan projecten en (stage-)opdrachten voor de gamebedrijven die zich in de DGG bevinden. Bij de Dutch Game Garden zijn ruim 30 bedrijven betrokken. NUtrecht NUtrecht is een ‘all-inclusive incubator’ voor alle jongeren ongeacht opleiding of achtergrond maar met het Mbo onderwijs als basis. De stichting NUCultuur is de verbindende schakel tussen de primaire partners van NUtrecht namelijk het onderwijs en de markt en dan vooral het (creatief) bedrijfsleven. De afgelopen drie jaar heeft het project TalentNU plaatsgevonden. Hierin zijn 75 startende ondernemers van Mbo (en deels Hbo-) niveau begeleid door ervaren ondernemers en coaches in de eerste stappen van hun carrière. Uit het evaluatie onderzoek van dit project blijkt onder andere dat: • de meeste deelnemers aan het economisch verkeer in Utrecht deelnemen (50% is fulltime ondernemer en 20% is parttime ondernemer); en • de meeste deelnemers actief zijn in de Creatieve industrie van Utrecht. Utrecht Inc Deze incubator is geïnitieerd door de Universiteit Utrecht en de Hogeschool Utrecht (HU). De basis van dit concept is het ontwikkelen van nieuwe kennis en


het valoriseren ervan. Er is een consortium van bestuurders en bedrijven betrokken. Amersfoort Inc Amersfoort Inc richt zich op starters die drie tot vier jaar bezig zijn. Deze starters kunnen – onder voorwaarden - gebruik maken van een Investeringsfonds. Na een opstartfase begint deze incubator nu steeds meer bekendheid te krijgen. De drijvende kracht achter deze incubator is de Task Force Innovatie (TFI). Wijk in bedrijf Wijk in bedrijf biedt ontmoetings- en netwerkruimtes en flexwerkruimtes. Ook is er gelegenheid om te coachen en te trainen. Ondernemers krijgen support bij het doorgroeien en worden zo nodig doorverwezen. Werkleerbedrijven Werkleerbedrijven zijn gericht op werknemerschap en niet op ondernemerschap. Samenwerking met dit soort bedrijven kan wel degelijk interessant zijn. Een aantal voorbeelden: • SBRA Werkleerbedrijf (Stichting Bouw Regio Amersfoort) • Leerbedrijf Wolter & Dros in Amersfoort • Van de Pol in Montfoort • Van Dorp in Amersfoort Bedrijventerreinen Ondernemerschap en bedrijventerreinen zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. Hieronder noemen we een aantal terreinen die interessant kunnen zijn voor de te realiseren Mbo-incubator. Amersfoort

•

•

• •

Oliemolenkwartier: De gemeente Amersfoort heeft het Oliemolenkwartier aangewezen als (toekomstig) creatief hart. Tot eind 2023 biedt deze locatie volop plek en ruimte voor creatieve ondernemers op het gebied van ontwerp, advies, media, kunst en cultuur. Isselt: Ongeveer 550 bedrijven en een goed georganiseerde bedrijvenkring. De HU is betrokken en er is ook Vmbo-praktijkschool op dit terrein. Ondernemers worden door studenten van de HU ondersteund bij het maken van businessplannen e.d. Wagenwerkplaats en Soesterkwartier: Op de Wagenwerkplaats komen creatieve economie, cultuur, burgers en industrieel erfgoed bij elkaar. De Hoef, Schothorst, Ondernemersplaza/WTC: in dit gebouw werken onder andere de KvK en Syntens nauw samen.


Utrecht

• • •

Carthesiusweg: NUtrecht, Popacademie, Dansacademie, Fablab, Protospace. Businesspark Kanaleneiland. Lagerweide: onder andere uitwisseling van personeel in het kader van de Wet Verbetering Poortwachter.

Nieuwegein

Om Nieuwegeinse ondernemers de kans te bieden uit te breiden en nieuwe ondernemers de ruimte te geven, worden bedrijven- en kantorenterreinen ontwikkeld. Techniek Gilde Eemland Beoogde resultaten: • 5% meer instroom in het technisch onderwijs t.o.v. 2004; • Matchen van stagevraag en -aanbod; • Een internetportaal dat 75% van de stage- en leerbedrijven gebruikt; • Een positiever imago van de technieksector. Utrechtse Ondernemersacademie (UOA) •

•

•

UOA heeft in samenwerking met Amarantis/ROC ASA een curriculum Ondernemend Onderwijs opgesteld (gefinancierd uit de voormalige Sociale Agenda van de provincie Utrecht). Gestart wordt met de ondernemersscan, daarna worden drie awarenessmodules ingezet, met daarin peer to peer leersituaties. Ondernemerstalent wordt door deelnemers ingezet tijdens de eindstage Dit initiatief wordt door OUA binnenkort nieuw leven in geblazen door het ook bij ROC MN in te zetten.

Ik start smart • • •

Dit initiatief is ontwikkeld vanuit de Provincie Gelderland en is daarna ook door de provincies Overijssel en Flevoland uitgevoerd. Dit concept is nu ook door de Kamer van Koophandel Amersfoort opgestart. In het kader van dit traject voor startende ondernemers worden netwerkbijeenkomsten en individuele coaching georganiseerd.


Buiten de provincie Utrecht

RDM Campus De RDM Campus is gesitueerd op het terrein van de voormalige Rotterdamsche Droogdok Maatschappij (RDM), midden in de Rotterdamse Stadshavens. Het gebied wordt in fasen ontwikkeld tot een vestigingslocatie voor onderwijsinstellingen en bedrijven waarbij de nadruk ligt op duurzaamheid. Topteams De Topteams zijn geïnitieerd vanuit Ministerie voor Economische Zaken, Landbouw en Innovatie. Er is een Topteam dat zich richt op universitair onderwijs en een Topteam voor het Hbo en Mbo. Laatstgenoemd team vertaalt succesvolle initiatieven vanuit het Hbo door naar het Mbo. Centre of Excellence/Mbo-plus programma De gemeente Nieuwegein wil meer elkaar versterkende bedrijvigheid realiseren. Er is een samenwerking ontstaan rond een innovatieprogramma gericht op hoogwaardige technologie. Het streven is onder andere om doorlopende leerlijnen tussen Technasium (Cals College), Vmbo, Mbo en Hbo tot stand te brengen. Landelijk initiatief OTIB: Meer met minder OTIB (Opleidings- en ontwikkelingsfonds voor het Technisch Installatiebedrijf) heeft afspraken gemaakt met de overheid en de bouw om samen te werken aan energieverduurzaming. Deze afspraak heet ‘Meer met Minder’ (meer comfort met minder energie). Verder heeft ditzelfde ‘Meer met Minder’ opdracht gegeven tot het maken van een cursus (voor vakvolwassen mensen) over het leveren van energieduurzame diensten: hoe geef je advies aan je klant en waar moet je op letten.


3.

ANALYSE VAN DE MBO-DOELGROEP Eigen aanpak en positie Mbo-ers

EMC heeft vele gesprekken gevoerd om meer zicht te krijgen op de doelgroep. Ook heeft EMC zelf al ruim 25 jaar ervaring met Mbo-jongeren en –werknemers met een technische achtergrond. Onze conclusie is dat Mbo-ers, naast de huidige initiatieven, echt een eigen aanpak en positie verdienen. Respons en netwerken

De noodzaak van een specifieke doelgroepbenadering blijkt uit het volgende: • Deze groep maakt zeer beperkt gebruik van initiatieven zoals de bestaande incubators, UOA en de Kamer van Koophandel; en • Ook netwerkt deze doelgroep anders, het gebruik maken van elkaars netwerk en talenten moet je dus op een andere manier organiseren. Het is dus essentieel gelegenheid te creëren om onder gelijkgestemden te zijn Meer lokaal georiënteerd

Wat valt nog meer op: • Mbo-werknemers zoeken en vinden vaak werk binnen een straal van 10 km; • Dit geldt ook voor Mbo-ondernemers; en • Veel Mbo-ondernemers starten hun bedrijf vanuit huis, of een eigen werkplaats en maken beperkt gebruik van social media. Eerst werken, dan ondernemen

Mbo-ers gaan eerst een paar jaar werken voordat ze gaan ondernemen. Ze leren eerst een vak, merken dat ze daar heel goed in zijn en zetten dan pas de stap naar het ondernemerschap. Dit betekent meestal ook een verdere verdieping van hun vakmanschap. Mbo-ondernemerschap is daarmee een waardevolle manier om kennis en vakmanschap actueel en innovatief te houden.


Mbo en innovaties

‘Innovatie staat hoog op de Europese en Nederlandse politieke agenda. De kenniseconomie vraagt om slimme, ondernemende, nieuwsgierige en competente mensen, die zich ten volle bewust zijn van hun eigen talent. Dit stelt hoge eisen aan de wijze waarop jongeren en volwassenen deze competenties verwerven, onderhouden en optimaliseren. Het beroepsonderwijs is daarbij onmisbaar. Het Mbo is dan ook een zeer innovatieve sector. Vernieuwing vindt plaats op veel gebieden en vormt een reguliere taak en primaire verantwoordelijkheid van de onderwijsinstellingen. Maar ook hoe het 'onderwijsbestel' een volwaardige bijdrage kan leveren aan de economische ontwikkeling van Nederland en hoe het onderwijs dit concreet gestalte kan geven is onderwerp van innovatie. Goed geschoolde werknemers zijn een voorwaarde voor een innovatief en krachtig bedrijfsleven.’ 2 Werkend leren, peer group leren

Mbo-ers hebben vaak een andere leerstijl dan bijvoorbeeld Hbo-ers: • Ze leren vanuit de praktijk, vanuit de toepassing, ontwikkelen nieuwe ideeën op basis van concrete ervaringen; • Ze leren van en met de eigen groep; het organiseren van peer group learning maakt het verschil; • Daarom is het van belang dat Mbo-ers leren in (elkaars) bedrijven, in werkscholen, in leerfabrieken e.d.

2

Bron: Mbo raad.


4.

KRITISCHE SUCCESFACTOREN MBOINCUBATOR

Stevige privaat/publieke samenwerking

Die samenwerking kan er als volgt uit zien. Gemeenten op kop Mbo-ers en Mbo-ondernemers zijn vaak lokaal georiënteerd. Inbedding van de Mbo-incubator in de lokale economie is dus van belang. Ook is het de bedoeling dat de Mbo-incubator niet alleen feitelijk transparant is, maar ook in zijn werkwijze aansluit bij de omgeving. Actieve samenwerking met MKB-bedrijven Waar mogelijk leggen we dwarsverbanden tussen MKB-bedrijven en Mboondernemers. MKB-bedrijven kunnen belangrijke ambassadeurs zijn. Banken en andere bedrijven kunnen faciliteren Niet alleen vanuit MVO, ook vanuit een profit-gedachte is het mee denken en werken aan de te realiseren Mbo-incubator interessant. Banken en grote bedrijven in eerdergenoemde speerpuntsectoren kunnen waardevolle sponsoren zijn, niet alleen met geld maar ook met ervaringen en ideeën. Publieke initiatieven toegankelijk maken • • •

Tussen onderwijsinstellingen; Tussen publiek en privaat; en Ook privaat onderwijs betrekken.

Aanjagen en vervolgens de markt het werk laten doen Verbinding en samenwerking - ofwel publiek private contractering – kan en moet ervoor gaan zorgen dat de Mbo-incubator, en niet te vergeten de ondernemers zelf, ook na de aanjaagperiode zelfstandig kunnen voortbestaan. Leidende principes: ondernemen in praktijk brengen en ondernemen in de keten

‘Omgekeerd ondernemen’ • •

Talent versterken is het uitgangspunt: ondernemers de kans geven om zich vraaggericht en ‘eigenzinnig’ te ontwikkelen; en ‘Omgekeerde leerweg’: de startende ondernemer ontwikkelt zich van handen, via hart naar hoofd.


Ondernemen in de keten •

•

Ketendenken: • Hoe komen startende bedrijven aan opdrachtgevers en klanten? • Aan wie kunnen ze leveren? Hoe zitten ze in de keten? Zoveel mogelijk praktiserend leren. Eventueel in situaties die de praktijk benaderen: gaming- en oefensituaties, analoog aan hoe dat voor het onderwijs en de zorg wordt uitgevoerd

Netwerk- en regiegedachte: een initiatief samen met andere incubators

Een paar gedachten: • Aanvullend op andere incubators en andere vergelijkbare initiatieven; • Goed kijken naar ‘lessen uit het verleden’: wat werkte wel, wat niet; • Uitgaan van samenwerking, en daarmee: van continuïteit; • Na incubatieperiode indalen of aanhaken bij vergelijkbare initiatieven; en • Doorlopende lijnen creëren: education, inspiration, incubation, growth.


5.

SCENARIO’S MBO-INCUBATOR Fysieke locatie, programma of combinatie

Bestaande incubators en vergelijkbare initiatieven zijn door ons onderzocht. Het blijkt dat de KvK en uit het Hbo en WO afkomstige incubators er niet of nauwelijks in slagen de Mbo-doelgroep te bereiken. Onze conclusie is dat Mbo-ondernemers, naast de huidige initiatieven, echt een eigen aanpak en positie verdienen. We hebben vier scenario’s ontwikkeld die gebaseerd zijn op een programma, een fysieke locatie of een combinatie van deze twee. • In een programma wordt met kennis overgedragen en is gelegenheid om te netwerken. • Op fysieke locaties zijn ondernemers aan de slag, en wordt dus in de praktijk ondernomen en geleerd. Vier scenario’s

1. Incubatorprogramma voor Mbo-ondernemers in alle speerpuntsectoren in de Provincie Utrecht; of 2. Incubatorprogramma gericht op de sector duurzaamheid; of 3. Incubatorlocatie gericht op de sector duurzaamheid en een andere speerpuntsector (zorg, creatieve industrie) aanhaken bij bestaande fysieke locaties, of 4. Een combinatie van 1. en 3: een programma met een of meerdere satellietlocaties Advies

Onze conclusie is dat de laatste optie het meest geschikt is: • Op die manier kunnen er op korte termijn resultaten geboekt worden: de locatie is beschikbaar, het bestemmingsplan is aangepast en de incubator is in de opstartfase; • Op (de) fysieke locatie(s) kan lokaal en vanuit de praktijk worden gewerkt; • Via deze aanpak worden niet alleen Mbo-ondernemers gekweekt maar ook bestaande incubators versterkt; en • Door er eventueel een programma voor een veel grotere groep aan te verbinden, kunnen zij mee profiteren van de kennis en kunde die op die manier ontstaat en/of verder wordt ontwikkeld.



6.

CONCLUSIES EN AANBEVELINGEN Fysieke, energiezuinige locaties,

Bij het ontwikkelen van een Mbo-incubator voor de drie speerpuntsectoren, ligt het zwaartepunt in het ontwikkelen van één of meerdere flexibele, fysieke locaties waar Mbo-ondernemers kunnen starten én doorgroeien naar MKB-bedrijven; Die verplaatst kunnen worden en tijdelijk (be)staan,

Gedacht wordt aan duurzaam geproduceerde, tijdelijke glazen boxen die op het terrein of in het gebouw van bestaande (Mbo-)incubators en/of ROC’s worden geplaatst; Waar startende ondernemers met een Mbo-achtergrond werken en doorgroeien

Starten is één; overeind blijven en doorgroeien is een hele kunst, dat geldt voor alle ondernemers met welke (onderwijs-)achtergrond dan ook. Support aan elkaar en van professionals met aanvullende kwaliteiten, kan het verschil maken; Waar ook programma’s plaats vinden, en

Daarnaast kunnen programma’s en/of evenementen plaats gaan vinden om genoemde doelgroep zo goed mogelijk te bereiken en te binden. Deze programma’s hebben het feitelijke ondernemerschap en vakmanschap als uitgangspunt en worden vanuit of samen met de doelgroep vorm gegeven; en Publieke en private partijen de handen ineen slaan.

Cofinanciering en/of commitment van private en publieke partijen is essentieel om een en ander te realiseren.


MBO-INCUBATOR: HET GLAZEN ONDERNEMERSHUIS

Recommend Documents