Mastitis en de vrije markt Henk Hogeveen
Wat kunt u van mij verwachten
Denken in een tijd zonder quotum Het probleem: Preventieve kosten vs faalkosten En nu zonder quotum
Oude denken
Productiecapaciteit is quotum ● Melkopbrengsten staan vast ● Dus doel van veehouder: zo min mogelijk kosten om deze opbrengsten te behalen
● Kosten melkproductieverliezen:
Extra kosten om extra koeien te houden
● Hoeveel is dat?
Nieuwe denken – vrije markt
Stalruimte is beperkend (voorlopig) Opbrengsten kunnen varieren ● Prijs en hoeveelheid
Kosten kunnen ook varieren ● Prijs en hoeveelheid
Economisch management wordt belangrijker
Waar op letten bij veranderingen
Return on investment of terugverdientijd Verdien ik mijn investering terug en hoe lang duurt dat. Is iets anders dan: kan ik het opbrengen!!
Kritische melkprijs Risico
Melkproductie kengetallen
305 dagen melkproductie ● Goed om productiecapaciteit te vergelijken
Lactatieproductie ● Beloning voor lange tussenkalftijd ● Grote getallen
Rollend jaargemiddelde Gemiddelde productie per koe per dag (inclusief droogstand)
Productie per koe per dag
Houdt rekening met droogstand ● Is een niet productieve periode, maar koe neemt wel ruimte in en eet wel!!
Houdt rekening met lange tussenkalftijd Houdt rekening met de beperking: koeplaatsen.
Overbezetting
Heeft nadelige effecten: ● Voeropname ● Melkproductie ● Uiergezondheid ● Klauwgezondheid ● Welzijn
Hoeveel: ???? Maar: meer koeien = meer melk in totaal
Zonder quotum
Stijgende melkprijzen:
meer of minder koeien?
Dalende melkprijzen:
meer of minder koeien?
Vanaf 2015 geen quotum
Stijgende melkprijzen:
meer of minder koeien?
Dalende melkprijzen:
meer of minder koeien?
Vaak gehoord: Bij lagere melkprijzen moet ik meer
produceren want dan nemen m’n (vaste) kosten per kg melk af
Klopt dat? Economische theorie 14
12
Totale productie
10
8
6
4
2
0
Aantal koeien
Vaste kosten Gem. vaste kosten
Gem. vaste kosten 100 90 80
Kosten per kg melk
70 60 50 40 30 20 10 0 0
2
4
6 Totale Productie
8
10
12
Plus variabele kosten 100
Gem. vaste kosten
Gem. var kosten
Gem. tot. kosten
90
80
Kosten per kg melk
70
60
50
40
30
20
10
0 0
2
4
6 Totale Productie
8
10
12
Maar ook: marginale kosten 100
Gem. vaste kosten
Gem. var kosten
Gem. tot. kosten
Marginale kosten
90
80
Kosten per kg melk
70
60
50
40
30
20
10
0 0
2
4
6 Totale Productie
8
10
12
Belangrijk: marginale kosten 100
Gem. vaste kosten
Gem. var kosten
Gem. tot. kosten
Marginale kosten
90
80
Kosten per kg melk
70
60
50
40
30
20
10
0 0
2
4
6 Totale Productie
8
10
12
Hogere prijs -> meer koeien 100
Gem. vaste kosten
Gem. var kosten
Gem. tot. kosten
Marginale kosten
90
80
Kosten per kg melk
70
60
50
40
30
20
10
0 0
2
4
6 Totale Productie
8
10
12
Lagere prijs: minder koeien 100
Gem. vaste kosten
Gem. var kosten
Gem. tot. kosten
Marginale kosten
90
80
Kosten per kg melk
70
60
50
40
30
20
10
0 0
2
4
6 Totale Productie
8
10
12
Klopt dit? Studentonderzoek Florida
Wat kunt u van mij verwachten
Denken in een tijd zonder quotum Het probleem: Preventieve kosten vs faalkosten En nu zonder quotum
Introduction Faal kosten
Meer preventie is minder faalkosten
Preventieve kosten
Introduction
(Te) hoge faalkosten
Faal kosten Optimum: totale kosten minimaal (Te) hoge preventieve kosten
Preventieve kosten
De veehouder maakt keuzes
Niet zo eenvoudig: Situatie is voor ieder bedrijf verschillend Iedereen doet al iets aan preventie Preventie van mastitis heeft soms meerdere effecten
Faalkosten bestaan uit: Productiederving ● Klinische mastitis tijdens ziekte ● Klinische mastitis vervolgschade ● Subklinische mastitis
Faalkosten bestaan uit: Productiederving ● Klinische mastitis tijdens ziekte ● Klinische mastitis vervolgschade ● Subklinische mastitis Gezonde lactatie 50
Gezonde lactatie
45 40 35 30 25 20 15 10 0
10
20
30
40
50
Faalkosten bestaan uit: Productiederving ● Klinische mastitis tijdens ziekte ● Klinische mastitis vervolgschade ● Subklinische mastitis Gezonde lactatie
Klinische mastitis
50 45 40 35 30 25 20 15 10 0
10
20
200 kg
30
40
300 kg
50
Faalkosten bestaan uit: Productiederving ● Klinische mastitis tijdens ziekte ● Klinische mastitis vervolgschade ● Subklinische mastitis Gezonde lactatie
Klinische mastitis
Gezonde lactatie
50
50
45
45
40
40
35
35
30
30
25
25
20
20
15
15
10
Subklinische mastitis
10 0
10
20
200 kg
30
40
300 kg
50
0
10
20
150 kg
30
40
50
Faalkosten bestaan uit: Productiederving ● Klinische mastitis tijdens ziekte ● Klinische mastitis ● Subklinische mastitis vervolgschade
Afvoer ● Na slechte genezing ● Later in lactatie Nederlandse afvoergegevens
(Mohd Nor et al., 2014)
Tankcelgetal + 50.000 ----> afvoer + 6%
Recent werk over optimaal afvoerbeleid
(Cha et al., 2014)
Klinische mastitis ----> 5 maanden eerder afvoer
Faalkosten bestaan uit: Productiederving ● Klinische mastitis tijdens ziekte ● Klinische mastitis ● Subklinische mastitis vervolgschade
Afvoer ● Na slechte genezing ● Later in lactatie
Behandeling ● Middelen (antibiotica) ● Weggegooide melk ● Dierenarts
Faalkosten bestaan uit: Productiederving ● Klinische mastitis tijdens ziekte ● Klinische mastitis ● Subklinische mastitis vervolgschade
Afvoer ● Na slechte genezing ● Later in lactatie
Behandeling ● Middelen (antibiotica) ● Weggegooide melk ● Dierenarts
Melkgeldkorting
De grootste kostenposten zijn
slecht zichtbaar !!!
Wat moeten we nu met die faalkosten?
Inzicht in faalkosten van mastitis is een basis voor probleem vaststelling
Weinig faalkosten, weinig te verbeteren Veel faalkosten, waarschijnlijk mogelijkheden tot verbetering
Is dit nu nieuw? We weten toch dat mastitis geld kost
Tool te vinden op www.ugcn.nl www.wageningenur.nl/bec ---> research ---> decision support tools
Schatting kosten mastitis op 64 bedrijven 200 180
Werkelijke kosten (€/koe)
160 140 120 100 80 60 40 20 0 0
20
40
60
80
100
120
Verwachte kosten (€ per koe)
140
160
180
200
Een aantal overschattingen 200 180
Werkelijke kosten (€/koe)
160 140 120 100 80 60 40 20 0 0
20
40
60
80
100
120
Verwachte kosten (€ per koe)
140
160
180
200
De meeste veehouders onderschatten 200 180
Werkelijke kosten (€/koe)
160 140 120 100 80 60 40 20 0 0
20
40
60
80
100
120
Verwachte kosten (€ per koe)
140
160
180
200
Kosten waren niet evenredig met incidentie mastitis Kosten moeten dus bedrijfsspecifiek berekend worden
Tool is beschikbaar
Onderzoek naar totale kosten van mastitis in Nederland
Enquete op 189 bedrijven
(Santman-Berends et al., 2011)
● Algemene vragen ● Veemanagement ● Melk proces ● Voer
Data van klinische mastitis op 120 bedrijven MPR data Wij hebben kostenberekeningen gemaakt
(van Soest en Hogeveen, 2012)
Preventieve maatregelen Reiniging boxen Reiniging roosters Droogzetten Voorstrippen Reiniging uiers voor melken Melkershandschoenen Reiniging melkstel na klinisch ggeval Hoog celgetal koeien als laatste melken Speendesinfectie na melken Koeien vast zetten na melken
Voorkomen is beter dan genezen
Totale kosten mastitis (€/koe/jaar)
Gemiddeld
Minimum
Maximum
Klinische mastitis
71
Subklinische mastitis
24
10
43
Faalkosten mastitis
96
14
160
Preventieve kosten
124
50
190
Totale kosten mastitis
220
82
319
Effect kosten arbeid en melk Variable
Milk losses CM Discarded milk Veterinary visits Labor Antibiotics Culling Total CM SCM production losses Total failure costs Labor Consumables Investments Total prevention costs Total costs mastitis
Average
Low milk price
High milk price
Low labor costs
High labor costs
21 20 0.30 4 6 20 71 24 96 84 37 4 124 220
12 16 0.30 4 6 20 58 14 72 84 37 4 124 196
30 24 0.30 4 6 20 85 35 120 84 37 4 124 244
21 20 0.30 2 6 20 69 24 94 49 37 4 90 184
21 20 0.30 6 6 20 74 24 98 118 37 4 158 256
Faalkosten vs preventieve kosten
Wat kunt u van mij verwachten
Denken in een tijd zonder quotum Het probleem: Preventieve kosten vs faalkosten En nu zonder quotum
Andere kosten
Melkproductieverliezen ● Was: marginale kosten om extra koeien te houden ● Onze berekening: ~ € 0,12 per kg ● Veehouders: € 0 – 0,10 per kg
● Wordt: melkprijs – extra voerkosten ● Jan. 2014 ~ € 0,33 per kg ~ € 0,25 per kg ● Nu ~ € 0,20 per kg
Afvoer ● Afhankelijk van de vraag naar gebruiksvee?
Arbeid ● Drukker dus “duurder”?
Kosten toen en nu (€/koe/jaar)
Quotum
Vrije markt
Productieverliezen klinisch
18
37
Productieverliezen subklinisch
17
36
Dierenarts
1
1
Medicijnen
10
10
Weggegooide melk
13
20
Afvoer
22
22
Arbeid
4
4
Korting
0
0
Totale kosten
85
130
Na afschaffen melkquotum
Melkproductie Weggegooide melk Dierenarts Medicijnen Arbeid
Afvoer
Faalkosten mastitis 53% hoger Kostenstijging is “onzichtbaar”
Conclusies
Zonder quotum andere manier van denken ● Kansen voor de dierenarts
Veehouders hebbben iha geen goed beeld bij faalkosten van mastitis
● Faalkosten zijn slecht zichtbaar
Faalkosten stijgen fors na afschaffing quotum Mastitis management is een afweging van faalkosten vs preventieve kosten
Goed om die afweging zo nu en dan te maken Eenvoudige tools zijn beschikbaar Zoals altijd: het is niet alleen geld dat telt
Dank voor uw aandacht
@henkhogeveen
animal-health-management.blogspot.com
