GEBRUIKERSHANDLEIDING / USERS MANUAL BETRIEBSANLEITUNG / MODE D’EMPLOI
MASTERLINK C.S.C.P. COMBI SYSTEM CONTROL PANEL 12 & 24 Volt
MASTERVOLT Snijdersbergweg 93 1105 AN Amsterdam Nederland Tel.: 020-3422100 Fax: 020-6971006 www.mastervolt.com
V1. November 2000
INHOUD
INHOUD . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .NL. 2 CONTENTS . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .EN. 30 INHALT . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .DE. 58 SOMMAIRE . . . . . . . . . . . . . . . . .FR. 60
1
2
3
ALGEMENE INFORMATIE . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4 1.1
Beschrijving CSCP . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4
1.2
Toepassingsmogelijkheden CSCP . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4
1.3
Toepassingsgrenzen CSCP . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5
1.4
Het gebruik van deze gebruikershandleiding . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5
1.5
Veiligheid . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .5
1.6
Produktaansprakelijkheid . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6
1.7
Garantie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .6
SPECIFIKATIES . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7 2.1
Technische specifikaties . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7
2.2
CE-verklaring & toegepaste normen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8
INSTALLEREN . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9 3.1
Algemene aanwijzingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9
3.2
Installeren van shunts en zekeringhouders . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .9
3.3
Bedraden CSCP en shunts . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .9 3.3.1 Aansluiten van de CSCP op de Combi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .10
3.4
2
In bedrijf stellen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .10
November 2000 / DAKAR Combi System Control Panel / NL
INHOUD
4
5
GEBRUIK & INSTELLEN VAN DE CSCP . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .11 4.1
Uitlezing van meet- en berekeningsresultaten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .11
4.2
Bediening van de Combi (INVERTER, CHARGER) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .11
4.3
Gegevens 230V voeding en laadproces (STATUS) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .11
4.4
Toelichting op de instelmogelijkheden van de CSCP . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .12
4.5
Basisinstellingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .13
4.6
Instellen en uitlezen van de basisgegevens voor de berekeningen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .15
4.7
Storingen en fouten zoeken/verhelpen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .17
4.8
Opnieuw instellen CSCP . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .18
CSCP, ENERGIESYSTEMEN EN ACCU’S . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .19 5.1
De opbouw van een energiesysteem . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .19
5.2
Aanwijzingen voor het gebruik van accu’s . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .20
5.3
5.2.1
Temperatuur . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .20
5.2.2
Ontladen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .20
5.2.3
Laden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .20
5.2.4
Reële/bruikbare capaciteit . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .20
5.2.5
Afstemmen van CSCP en werkelijke ladingstoestand van de accu’s . . . . . . . . . . . . . . . . . . .20
5.2.6
Keuze accucapaciteit . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .20
5.2.7
Het verloop van het ideale laadproces . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .20
Hoge ontlaadstromen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .21
6
BEPALEN WERKELIJKE ACCUKAPACITEIT . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .24
7
INSTALLATIEVOORBEELD ENERGIESYSTEEM . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .25
8
AFMETINGEN VAN DE CSCP . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .26
NL / DAKAR Combi System Control Panel / November 2000
3
ALGEMENE INFORMATIE
1
ALGEMENE INFORMATIE
1.1
BESCHRIJVING CSCP
1.2
TOEPASSINGSMOGELIJKHEDEN CSCP
CSCP is een afkorting van Combi Systeem Controle
Bij gebruik met een DAKAR Combi vormt de CSCP
Paneel. Dit paneel verzorgt:
een compleet accumanagementsysteem voor twee accusets. De CSCP geeft nauwkeurig aan hoe groot
•
afstandbediening en schakelfuncties voor de Mas-
(bij accubedrijf) het stroomverbruik uit de accu’s is,
tervolt DAKAR Combi's;
wanneer bijladen nodig is (door aflezen van de verbruikte capaciteit en een alarm op 50% verbruikte
•
meting van de accuspanning van twee accusets
capaciteit), het verloop van de laadstroom en de fase
en het stroomverbruik van één accu;
van het laadproces. Dit maakt het mogelijk te voorkomen dat te diepe of onvoldoende ontlading van de
•
het bijhouden van de ladingstoestand van één
accu’s optreedt, wat de prestaties van de accu’s op
accu;
peil houdt en daarmee tevens de levensduur aanmerkelijk verlengt.
•
het instellen van schakelmomenten en gegevens
Bij generatorgebruik is optimale inzet daarvan mo-
voor het bijhouden van de ladingtoestand van de
gelijk door de ladingtoestand van de accu’s tussen
accu’s.
50% en 80% te houden. In dit gebied wordt met de hoogste stroom geladen, waardoor generatorbelas-
Met de afstandbediening is het afzonderlijk op afstand
ting en brandstofverbruik het meest gunstig zijn.
aan/uit schakelen van de omvormer- en laderfunctie
Bij beschikbaarheid van walstroom zorgt de CSCP
van de Combi mogelijk. De schakelfuncties omvat-
voor volledige lading van de accu’s, juist onder de
ten het automatisch regelen van de door de accula-
gasspanning, waarna de accu’s op een zodanige on-
der opgenomen stroom wanneer de 230V voeding
derhoudsspanning worden gehouden dat de pres-
overbelast dreigt te raken, en het aan/uitschakelen
taties en levensduur maximaal zijn.
van de omvormer naar gelang de beschikbaarheid
De CSCP verzorgt het aan- en uitschakelen van de
van wal/generatorspanning en vraag naar 230V.
lader- en omvormerfunctie, afhankelijk van de energievraag en de aanwezigheid van net- of generator-
Met bijbehorende shunts kan van één accu(set) de
spanning. Zodra 230V van aggregaat of wal beschik-
(ont)laadstroom worden gemeten en afleesbaar ge-
baar is, wordt het 230V boordnet daarop overge-
maakt. Met als uitgangspunt een geheel volle accu,
schakeld en worden de accu’s bijgeladen. Bij weg-
wordt met behulp van aannamen over het verband
vallen van wal of generatorspanning neemt de om-
tussen deze (ont)laadstromen en hun effect op de
vormer de stroomlevering over.
ladingtoestand van de accu’s, de nog in de accu’s resterende capaciteit berekend.
Bij gebruik van de CSCP zonder DAKAR Combi ver-
De juistheid van de capaciteitsberekening is afhan-
vallen de schakelfuncties voor lader en omvormer.
kelijk van de juistheid van de genoemde aannamen.
De meting van accuspanning, (ont)laadstroom en de
Deze aannamen worden deels door de gebruiker
berekening van de verbruikte accucapaciteit zijn on-
ingesteld (al of niet na een test) en deels door de
verminderd inzetbaar.
CSCP zelf in de loop van een aantal laad/ontlaadcycli bepaald.
4
November 2000 / DAKAR Combi System Control Panel / NL
ALGEMENE INFORMATIE
1.3
TOEPASSINGSGRENZEN CSCP
De CSCP is bedoeld voor gebruik als accu-manager
De hoofdstukken 2 en 3 bevatten de gegevens die u
en schakeleenheid samen met de DAKAR Combi of
nodig hebt voor het installeren en feitelijk gebruiken
als afzonderlijke acculadingtoestand of stroomleve-
van de CSCP. De hoofdstukken 5, 6 en 7 geven u
rantie/ stroomverbruiksmeter, waarbij de bij de
achtergrondinformatie over energiesystemen en de
CSCP meegeleverde shunts (voor de stroommeting)
rol die accu’s daarin spelen. Het lezen van deze
en bedrading worden gebruikt.
hoofdstukken is van belang omdat u aan de hand van de hierin verstrekte informatie kunt komen tot
De standaard meegeleverde shunts zijn geschikt
een optimaal gebruik van de CSCP. Dit optimale ge-
voor stroomsterkten tot 500A. De belastingsgrenzen
bruik maakt het u mogelijk de levensduur van uw
liggen bij 500A continu en 5000A gedurende 5 se-
accu’s te verlengen, bij een groter rendement en ple-
conden. Hierdoor is gebruik van de CSCP voor een
zier van uw energiesysteem.
startaccu die een zware startmotor bedient, meestal geen probleem. Bij twijfel is (in overleg met Mastervolt) gebruik van een zwaardere shunt mogelijk.
1.5
VEILIGHEID
De CSCP is voorts alleen geschikt voor
De CSCP voldoet aan de CE-veiligheidsnormering.
inbouw op een droge, stofvrije en niet
Deze normering gaat zowel uit van een veilige keuze
explosie-gevaarlijke plaats.
en verwerking van materialen, een veilige opbouw van het apparaat als van het opvolgen door de gebruiker
Elk ander dan hierboven genoemd gebruik is niet
van de in deze gebruikershandleiding gegeven in-
door de fabrikant bedoeld en kan technische of vei-
strukties.
ligheidsproblemen veroorzaken en wordt daarom af-
Ter verzekering van een veilige toepassing wordt in
geraden. Bij twijfel over de toepassingsgrenzen van
deze handleiding het opnemen van veiligheidscom-
de CSCP raden wij u aan tijdig te overleggen met
ponenten (zoals zekeringen) en het nemen van vei-
Mastervolt.
ligheidsmaatregelen (zoals loskoppelen, spanning afschakelen of een bepaalde werkvolgorde) aangeraden. Voor een veilige installatie en werking van de
1.4
HET GEBRUIK VAN DEZE GEBRUIKERS-
CSCP is het opvolgen van deze aanwijzingen essen-
HANDLEIDING
tieel. Het installeren van de CSCP kan, ook in combinatie
Deze gebruikershandleiding bevat gegevens die voor
met het installeren van een Combi, in beginsel door
een juiste installatie en gebruik van de CSCP onmis-
u als koper/gebruiker zelf worden uitgevoerd. Scha-
baar zijn. Wij raden u aan deze gebruiksaanwijzing
kel bij twijfel aan uw vaardigheden echter een vak-
in zijn geheel door te lezen alvorens met installeren
man in.
en instellen te beginnen. U bent dan met de toepassingsvoorwaarden en mogelijkheden van de CSCP bekend en u zult niet voor verrassingen komen te staan.
NL / DAKAR Combi System Control Panel / November 2000
5
ALGEMENE INFORMATIE
De voorkomende spanning van 230V en de hoeveelheid in de accu’s opgeslagen energie kan bij foute handelingen tot persoonlijke en materiële schade leiden. Gebruik altijd goed passend gereedschap en pas de in de handleiding gegeven veiligheidsmaatregelen toe.
1.6
PRODUKTAANSPRAKELIJKHEID
Mastervolt acht zich in beginsel niet aansprakelijk voor schade als gevolg van het installeren en gebruik van de CSCP. Slechts bij een duidelijk causaal verband tussen het (juist) installeren en gebruik van de CSCP, een gebrek aan de CSCP en daardoor ontstane schade zou op grond van de Nederlandse produktaansprakelijkheidswetgeving een aansprakelijkheid gevestigd kunnen worden. Of dit het geval is, is primair ter beoordeling van Mastervolt en secundair aan de daartoe bevoegde rechter.
1.7
GARANTIE
Mastervolt garandeert de werking van de CSCP volgens de opgegeven specifikaties gedurende 2 jaar na aankoop, onder voorwaarde van het opvolgen van de in deze handleiding gegeven instrukties en het rekening houden met de gegeven waarschuwingen. Deze instrukties en waarschuwingen houden onder meer in dat de juiste werkvolgorden worden aangehouden (waardoor bijv. geen overspanning kan optreden), dat installatie en onderhoud volgens deze handleiding is gebeurd en dat geen veranderingen zijn aangebracht of reparaties uitgevoerd aan de CSCP. Voor een beroep op garantie kunt u zich rechtstreeks wenden tot Mastervolt (afdeling Service) onder vermelding van de klacht, de gehanteerde werkwijze, aankoopdatum en serienummer.
6
November 2000 / DAKAR Combi System Control Panel / NL
SPECIFIKATIES
2
SPECIFICATIES
2.1
TECHNISCHE SPECIFICATIES
Voedingsspanning
9-35 Volt gelijkstroom (niet voor gebruik bij 32V systemen)
Stroomverbruik
• sleep mode: 28 mA (12V), 26 mA (24V) • full operation: 100 mA (12V), 50 mA (24V)
Spanningsbereik meter
7-35 V gelijkspanning
Nauwkeurigheid weergave
0,05 V
Nauwkeurigheid meting
± 0,10 V bij vol bereik
Bereik stroommeting
± 500 A gelijkstroom
Nauwkeurigheid weergave
0,2 A (van 0A tot ± 42 Amp) 2 A (van 42A tot ± 500 Amp)
Nauwkeurigheid meting
± 0,1 A bij volle uitslag laag bereik ± 1 A bij volle uitslag hoog bereik
Shunt stroommeting
± 0,25%, bij 50mV/500A belastbaarheid: max. 500A cont. / 5000A gedurende 5 sec.
Bereik Ampère-uurmeting
± 9999 Ah
Nauwkeurigheid Ampère-uur meting
ongeveer gelijk aan de meettijd X de fout in de stroommeting
Afmetingen
te maken gat: 121 x 66 mm. paneel: 140 x 85 mm.
Gewicht
paneel: 280 gr. shunt: 625 gr.
NL / DAKAR Combi System Control Panel / November 2000
7
SPECIFIKATIES
2.2
CE VERKLARING VAN OVEREENSTEMMING & TOEGEPASTE NORMEN
Distributeur:
Mastervolt
Adres:
Snijdersbergweg 93 1105 AN Amsterdam
Verklaart hiermee dat: Produkt:
DAKAR Combi System Control Panel
Voldoet aan de bepalingen van de EEG/EMC richt-lijn 89/336/EEG en amandementen 92/31/EEG en 93/68/EEG. Onderstaande geharmoniseerde normen zijn toegepast: Alg. emmissie standaard: EN 50081-1:1992 Alg. immuniteit standaard: EN 50082-1:1992
Amsterdam,
Dr. F.J. ter Heide Directeur Mastervolt
8
November 2000 / DAKAR Combi System Control Panel / NL
INSTALLEREN
3
INSTALLEREN
3.1
ALGEMENE AANWIJZINGEN
1 Raadpleeg voor u begint met installeren het in
Dit aansluitpunt bestaat bij voorkeur uit een koper
hoofdstuk 7 van deze handleiding opgenomen
of messing strip voorzien van aansluitbouten.
voorbeeld van een bedradingschema;
Een passende strip kan door Mastervolt bij de CSCP worden geleverd.
2 Monteer voor u gaat bedraden de shunts, zekeringhouders en CSCP;
•
Neem in de + bedrading zekeringen op zoals in het schema aangegeven.
3 Alle bedrading moet aangesloten zijn voordat de zekeringen worden geplaatst;
•
Monteer shunts en zekeringhouders zo dicht mogelijk bij de accu.
4 De bedrading van de CSCP moet uitgevoerd worden met draad van minstens 0.75 mm2. De meetdraden over de shunt moeten worden getwist en
3.3
BEDRADEN CSCP EN SHUNTS
bij voorkeur niet vlak langs andere stroom voerende bedrading gelegd worden;
De te meten spanning over de shunts is heel laag, tussen 0 en 50 mV. Dit stelt hoge eisen aan de verbindingen. Voorkom corrosie van de verbindingen en
3.2
INSTALLEREN SHUNTS EN ZEKERING-
de meetdraden. Let op het twisten van de oranje/
HOUDERS
groene en bruin/gele draden. Voor aansluiten van de draden bestaat een keuze mogelijkheid. In tabel 1
•
De standaard meegeleverde shunts zijn geschikt
staat de voorkeuraansluiting vermeld.
voor een stroomsterkte van 500A. Wanneer de CSCP gebruikt wordt voor toepassing buiten de
Tabel 1:
specifikaties van de shunt (zie hoofdstuk 2) moet een zwaardere shunt worden gebruikt. Overleg
Function
Description
1
+ power supply
9-35V DC
2
- power supply
internal power supply
Voor een goede werking van de CSCP is het es-
3
shunt load side
DC current input
sentieel dat alle laad- en ontlaadstroom van de
4
shunt batt side
500A / 50mV (shunt minus)
betreffende accu’s door de shunts gaat. Daarvoor
5
+ V service sense
voltage meter service bank
is het nodig dat alle draden en kabels die op de
6
- V service sense
7..35V DC & internal power
min pool van de accu’s zijn aangesloten overge-
7
+ V start sense
voltage input reference
zet worden op de niet-accu zijde, ofwel de belas-
8
- V start sense
7..35V DC
tingszijde, van de bij de betreffende accu beho-
9
low batt signal n.o.
potential free contact
rende shunt. Wanneer daardoor op de shunt meer
10
low batt signal n.o.
normally open, low bat alarm
daarover met Mastervolt. •
Pins
dan twee draden moeten worden aangesloten verdient het de voorkeur in een apart aansluitpunt naast de shunt te voorzien.
NL / DAKAR Combi System Control Panel / November 2000
9
INSTALLEREN
phone cord to Dakar charger/inverter combination 6 pole RJ12 x-wired
- sense min
terminal strip 1. + Power supply
+ sense plus
chassis ground or ship's ground in case required
2. - Power supply
to DC distribution system
3. Shunt load side
500A/50mv
4. Shunt battery side 5. + sense service 6. - sense service
fuse
7. + sense start
fuse
fuse
8. - sense start 9. Low bat signal 10. Low bat signal
RS232 to Dakar
1 1
-
+ START SET 12 or 24V DC
-
+
temperature sensor
SERVICE SET 12 or 24V DC + 3 amp slave charger common ground
RS232 to panel
RS232-cable cross wired
Afb. 1: Installatieschema van de Dakar Combi System Control Panel.
3.3.1 •
Aansluiten van de CSCP op de Combi
3.4
IN BEDRIJF STELLEN CSCP
Let op dat de aan/uit schakelaar op de omvormer op uit (=OFF) staat;
Na het plaatsen van de 2A zekeringen krijgt de CSCP voeding en is het meetgedeelte, wanneer de
•
Sluit eerst de verbindingskabels tussen accu en
voorkeur aansluitingen zijn gebruikt, in werking. Bij
Combi aan voordat u de CSCP met de Combi
verloop van de voeding via een accuhoofdschake-
verbindt. Maak, wanneer het nodig is deze kabels
laar moet deze eerst nog aangeschakeld worden.
los te nemen, eerst de verbinding tussen Combi
Wanneer voeding van de CSCP aanwezig is, en de
en CSCP los;
verbindingskabel tussen CSCP en Combi is aangesloten, kunnen via de CSCP de omvormer en lader-
•
Maak nooit de negatieve accukabel naar de
functies van de Combi worden geregeld. De aan/uit
Combi los bij ingeschakelde omvormer of lader;
schakelaar van de Combi moet hierbij in de stand ON blijven.
•
Verbind de Combi en CSCP pas met elkaar (met de meegeleverde telefoonkabel) wanneer de overige bedrading (tussen CSCP en shunts en
De on/off/remote schakelaar moet in de
accu’s) is aangebracht en de zekeringen zijn ge-
ON stand staan.
plaatst.
10
November 2000 / DAKAR Combi System Control Panel / NL
GEBRUIK
4
& INSTELLEN VAN DE CSCP
GEBRUIK & INSTELLEN VAN DE CSCP rator) aanwezig is en de belasting groter is dan 4W.
4.1
UITLEZING VAN GEGEVENS
VOLT-AMP Door op ‘VOLT-AMP’ te drukken leest u de actuele
Bij aanzetten van de CSCP staat de omvormer uit.
spanning van de geselecteerde accu af (BAT 1 of BAT 2). Door nogmaals op de toets ‘VOLT-AMP’ te
CHARGER
drukken leest u de actuele laad- of ontlaadstroom af.
Door indrukken van de CHARGER toets wordt de
Het bereik ligt tussen -500 en +500 Amp. Een
lader aangezet. In de toets brandt dan een lampje.
overload wordt aangegeven door ‘OL’.
De lader kan uiteraard alleen funktioneren wanneer 230V
voeding
van
aggregaat
of
walstroom-
AH-TIME
aansluiting beschikbaar is. Dit is te zien op de
Door op de ‘AH-TIME’ toets te drukken leest u het
STATUS-balk bij "AC" (zie § 4.3). Bij beschikbaar
verbruik van de accu af. Een negatief getal (-) bij een
komen van 230V schakelt de CSCP automatisch na
bepaalde ontlaadstroom. Dit getal zal gedurende het
5 seconden de lader aan.
ontladen groter worden. Tijdens het laden zal dit getal omhoog gaan. Wordt tijdens het laden het getal groter dan ‘0’ (nul), betekent dit overlading t.o.v. de
4.3
STATUS
vorige laadcyclus. Dit nu positieve getal zal automatisch worden gereset (op nul) als de batterij begint
De lampjes geven aan:
met ontladen. Door nogmaals op de ‘AH-TIME’ toets te drukken
AC in:
Er is een 230V spanning beschikbaar
leest u de rest tijd in uren af (bij het actuele stroom-
naast de omvormer. Na het beschik-
verbruik) wat de batterij nog kan leveren. Als actueel
baar komen schakelt de CSCP auto-
stroomverbruik wordt een gemiddelde gebruikt. De
matisch over van de omvormer naar
tijd die wordt gebruikt voor dit gemiddelde stelt u in
deze voeding.
bij functie (A02). Een goede berekening van deze resterende tijd is alleen te verwachten bij een juiste
Bulk:
De accu’s worden geladen met maxi-
instelling van de werkelijke accucapaciteit. Zie hier-
male stroomsterkte (behoudens funk-
voor hoofdstuk 6. Tijdens het laden geeft het display
tioneren PWR SHARE, zie § 4.6.4) bij
‘battery charger’ en status bulk, abs en float.
een spanning tussen 12V resp. 24V en 14.4V resp. 28.8 V.
4.2
BEDIENING VAN DE COMBI
Absorption:
De accu’s zijn grotendeels (ca. 85%) vol en worden verder geladen tot vol-
INVERTER
ledige verzadiging met een afnemen-
Door indrukken van de INVERT toets wordt de
de stroomsterkte.
omvormer functie van de Combi aangezet. In de toets gaat een lampje branden. Dit betekent dat de
Float :
De accu’s nemen nog maar weinig
omvormer 230V levert. De Combi gaat pas 230V
stroom op. De spanning wordt verlaagd
leveren als er geen andere bron ( walstroom of gene-
tot 13,5 resp. 26,4V zodat de accu vol
NL / DAKAR Combi System Control Panel / November 2000
11
GEBRUIK
& INSTELLEN VAN DE CSCP
blijft en er geen gasvorming optreedt. 4.4
TOELICHTING OP DE INSTELMOGELIJKHEDEN VAN DE CSCP
De CSCP kent twee soorten instellingen:
Voor deze korrectiefactoren en gegevens zijn van fabriekswege in de CSCP waarden ingeprogrammeerd
•
Instellingen voor de werking van lader en omvor-
die voldoen voor veel voorkomende situaties. Dit zijn
mer;
de zogenaamde "basisinstellingen". Echter voor een optimale inzet van de CSCP is meestal aanpassing
•
Instellingen voor het berekenen van de ladingtoe-
van een of meer instellingen aan de feitelijke accu-
stand en resterende bedrijfstijd van accu’s.
situatie nodig. Voor instellen van de werkelijke accucapaciteit is een capaciteitstest aan te bevelen (zie
De instellingen voor de werking van lader en omvor-
hoofdstuk 6). Voor instellen van "charged %" is het
mer (PWR SHARE) bepalen het automatisch aan-
goed te letten op de door de lader geleverde laad-
schakelen van de omvormer en het beperken van
stroom bij 80% van de capaciteit. Voor de CEF* heeft
het door de lader opgenomen vermogen bij hoge be-
de CSCP genoeg aan een beginwaarde (bijv. de ba-
lasting van de (net)voeding.
sisinstelling) die daarna voortdurend door de CSCP zelf wordt verbeterd.
De overige instellingen betreffen de berekening van de ladingstoestand van de accu’s. Raadpleeg voor
Het op elkaar afstemmen van de werkelijke- en de
verdere informatie over eigenschappen van accu’s
berekende ladingtoestand van de accu’s gebeurt tel-
en het gebruik van accu’s in energiesystemen hoofd-
kens door de accu’s eerst geheel te laden en daarna
stuk 5 van deze handleiding.
de verbruikte capaciteit op 0 te zetten (gebeurt automatisch wanneer aan de "vol" voorwaarden is vol-
Zoals in de algemene beschrijving van de CSCP
daan.
vermeld, wordt de ladingtoestand van de accu’s niet rechtstreeks gemeten door de CSCP, maar berekend door per accu een "boekhouding" bij te houden van de in- en uitgaande stroom. Deze stroom is, in tegenstelling tot de werkelijke ladingtoestand, een-
*CEF= Charging Efficiency Factor: laadrendement factor.
voudig meetbaar. De kunst is nu deze berekening zo uit te voeren dat de berekende ladingtoestand overeenkomt met de werkelijke ladingtoestand van de accu’s. Om dit te bereiken zijn voor de berekening, naast de stroommeting, enkele korrectiefactoren en gegevens van de betreffende accu’s nodig.
12
November 2000 / DAKAR Combi System Control Panel / NL
GEBRUIK
4.5
& INSTELLEN VAN DE CSCP
BASISINSTELLINGEN
CSCP User level Direct acces by pressing switch shortly Select => DEPT 1
Inverter I01 inverter switch status on - off
DEPT 2
Volt-amp
+ Ahr-time
V01 voltage & current read out service battery
T01 battery status present in % full
V02 voltage read out starter battery
T02 time remaining present in hours
.......
Charger
Set-up
C01 charger switch status on - off
H01 battery info
H02 deepest discharge
T03 battery capacity consumed read out
DEPT 3
H03 Peukert exponent
DEPT 4
H04 number of cycles detected
DEPT 5
H05 software version
DEPT 6
H06 error menu
Tabel 2.
Installer level
+
3 sec.
Hold select 2..3 sec untill led flashes and select the function below
Select => DEPT 1
Inverter
Volt-amp
Ahr-time
Charger C01
....... Set-up
No function level 1
DEPT 2 DEPT 3 DEPT 4 DEPT 5 DEPT 6 Tabel 3.
NL / DAKAR Combi System Control Panel / November 2000
13
GEBRUIK
4.5
& INSTELLEN VAN DE CSCP
BASISINSTELLINGEN
Program level - advanced settings Hold select & setup 2 to 3 sec untill both leds flashes SELECT & SETUP
Inverter
Volt-amp
+
&
Ahr-time
3 sec.
Charger
....... Set-up
DEPT 1 DEPT 2 DEPT 3 DEPT 4 DEPT 5 DEPT 6 Tabel 4.
LEGE ACCU INSTELLINGEN
Het potentiaal vrij maak-contact is gesloten wanneer de spanning zich 30sec onder de ingestelde low voltage bevindt, tevens is dit ook het geval als de ac-
Met de keuze van Select & Volt-Amp is het mogelijk
cu’s tot een bepaald grondniveau ontladen zijn, uit-
om de parameters van het potentiaal vrij n.o. contact
gedrukt in een % van de beschikbare accucapaciteit.
in te stellen. Dit contact kan worden gebruikt voor
Het contact zal pas weer openen als de "maximale
bijvoorbeeld het automatisch starten en stoppen van
run time" is verstreken of nadat de accu’s tot 80%
een generator of zoals bijvoorbeeld de lift lock optie
zijn geladen. In dit geval zal het contact bij het berei-
in de heftruk markt.
ken van de 80% grens de "minimale run timer" star-
Wanneer de accu’s leeg zijn mag deze niet meer
ten, zodat de accu’s nog even worden nageladen.
heffen maar moet men nog wel naar het laadstation
Het "low battery" signaal kan aan/uit worden gezet
kunnen rijden. Wanneer de accu’s volledig geladen
onder de functie "Select & Set-up" functie F02 ena-
zijn mag deze weer zijn taak vervolgen.
ble.
voltage
100%
ahr consumend
80%
level of 80% charge level
11vdc 25%
Low Batt. Voltage level
low voltage
Low ahr consumed level low ahr
Charge require signal
Delay time
Max run time
Afb. 2. min. run time
14
November 2000 / DAKAR Combi System Control Panel / NL
GEBRUIK
4.6
& INSTELLEN VAN DE CSCP
INSTELLEN & UITLEZEN VAN DE BASISGEGEVENS VOOR DE BEREKENINGEN
Wanneer instellingen veranderen ? Zoals hiervoor aangegeven is de CSCP optimaal in-
Zo lang het lampje in de SELECT toets knippert kunt
zetbaar wanneer alle berekeninggegevens zo goed
u de SET-UP functies opvragen en veranderen.
mogelijk overeenkomen met de accu-eigenschap-
Wanneer u enige tijd geen toets hebt ingedrukt, keert
pen. Daarom is het zinvol te beginnen met het verge-
de CSCP vanzelf terug naar de oude stand. Het
lijken van uw situatie met de belangrijkste basisin-
lampje knippert dan niet meer en de aangebrachte
stellingen en die zo nodig aan te passen. Later kunt
veranderingen worden in een geheugen vastgelegd.
u dan, aan de hand uw ervaringen, zonodig andere
Wanneer u op de toets met de gewenste SET-UP
instellingen aanpassen.
functie drukt verschijnt de op dat ogenblik geldende
De belangrijkste basisinstelling is:
instelling daarvan in het display. Wanneer u een in-
•
accucapaciteit BATT CAP
stelling wilt veranderen moet de toets langer dan drie seconden worden ingedrukt. De mogelijke instellin-
Nadat u enige ervaring met de CSCP heeft opge-
gen verschijnen dan na elkaar in het display. Wan-
daan past u zonodig PWR SHARE en CHARGED
neer de door u gekozen instelling verschijnt, kunt u
V/% aan.
de keuze kenbaar maken door loslaten van de toets,
De overige instellingen veranderen is alleen nodig
waarna u dezelfde handelingen voor andere instel-
wanneer blijkt dat de aangegeven ladingtoestand
lingen kunt uitvoeren.
voortdurend niet in overeenstemming is met de werkelijkheid. Raadpleeg in een dergelijk geval uw leve-
SELECT & INVERTER
rancier.
Geen SET-UP functies.
WERKWIJZE BIJ INSTELLEN EN UITLEZEN
SELECT & CHARGER (Power Share mode)
Betekenis van de SET-UP functies:
Om overbelasting van de 230V voeding, en daarmee
De CSCP beschikt over 6 druktoetsen, terwijl veel
bijv. aanspreken van de zogenaamde walstroomze-
meer dan 6 gegevens toegankelijk moeten zijn. Om
kering, te voorkomen kan de door de lader opgeno-
toch alle gegevens via de beschikbare 6 toetsen te
men stroom automatisch beperkt worden wanneer
bereiken heeft elke toets meerdere functies. In het
andere 230V worden aangeschakeld.
voorgaande is de werking van de op de toetsen met grote witte letters aangegeven functies besproken die direkt bereikbaar zijn.
SELECT & VOLT/AMP Met deze keuze kan de lege accu-instelling veranderd worden. Zie afb. 2 op pagina 14.
De SET-UP functies zijn bereikbaar door eerst de SELECT toets in te drukken tot het lampje in de SELECT toets 1x per seconde knippert. Dit is het teken dat u de gewenste SET-UP gegevens kunt opvragen en desgewenst veranderen.
NL / DAKAR Combi System Control Panel / November 2000
15
GEBRUIK
& INSTELLEN VAN DE CSCP
Accugegevens: SELECT & AH/TIME CHARGED FLOAT en CHARGED %:
Speciale functies:
Deze instellingen geven aan wanneer de CSCP de
SELECT & SET-UP
accu’s als vol moet beschouwen en verder laden niet
Via de SELECT - SET-UP-toets zijn diverse functies
efficient is. De CSCP beschouwt de accu’s als vol
bereikbaar die meestal niet veranderd behoeven te
wanneer gedurende 30 seconden aan beide voor-
worden. In de instellingentabel staan de functies
waarden is voldaan. Met FLOAT wordt de vol-span-
aangegeven waarvan veranderen nodig of nuttig kan
ning ingesteld. Deze moet om te kunnen funktione-
zijn. Na indrukken van de SELECT - SET-UP-toets
ren 0,1 V lager zijn dan de laadspanning. Met
verschijnt F01 in het display, en begint het lampje in
CHARGED % wordt de vol-laadstroom ingesteld als
de SET UP-toets te knipperen. Blijf de toets indruk-
percentage van de opgegeven accucapaciteit. Bij bv.
ken tot het gewenste functienummer in het display
een 200Ah accu betekent 2% een vol-laadstroom
verschijnt. Laat dan de toets los. Na 3 seconden ver-
van 4A. Deze vol-laadstroom moet voor funktioneren
schijnt de aktuele waarde van het gekozen functie-
van de instelling hoger zijn dan een eventuele
nummer in het display. Door nu weer op de SET-UP-
afschakelwaarde van de gebruikte lader. De voor
toets te drukken verschijnen achtereenvolgens de
een specifieke situatie te kiezen CHARGED % is
mogelijke instellingen. Het instellen gebeurt door de
afhankelijk van de beschikbare 230V voedingen, de
SET-UP-toets los te laten zodra de gewenste instel-
optimale laadtijd en de conditie van de accu’s. Meer
ling verschijnt.
daarover in hoofdstuk 5.
Voor het veranderen van meerdere instellingen moet telkens weer begonnen worden met indrukken van
BATT CAP:
de SELECT-toets, waarna bovenvermelde handelin-
De accucapaciteit wordt gebruikt voor de berekening
gen voor de volgende instelling moeten worden her-
van de ladingtoestand van de accu en de resterende
haald.
bedrijfstijd. De resultaten van deze berekeningen komen meer met de werkelijkheid overeen naarmate de opgegeven accucapaciteit juister is. Natuurlijk kan de door de accufabrikant opgegeven capaciteit worden gehanteerd. Bij nieuwe accu’s zal deze capaciteit ongeveer gelijk zijn aan de werkelijke capaciteit. Het is realistischer enkele vuistregels te volgen en een werkelijk bruikbare capaciteit op te geven (zie § 5.2) of, zeker bij oudere accu’s, de accucapaciteit zelf te bepalen via een zelf uit te voeren praktijktest (zie hoofdstuk 6). De instelling wordt voor accu 1 en accu 2 afzonderlijk opgegeven. RESET Ahrs: De CSCP zal telkens na het geheel laden van de accu’s, zodra het ontladen, begint de Ahrs teller op 0 zetten. Wanneer handmatige nulstelling nodig is kan dit met de RESET Ahrs toets.
16
November 2000 / DAKAR Combi System Control Panel / NL
GEBRUIK
4.7
& INSTELLEN VAN DE CSCP
STORINGEN EN FOUTEN ZOEKEN/VERHELPEN
Onderstaande fout-codes verschijnen in het display wanneer de CSCP op een moeilijkheid stuit. Het display toont afwisselend de gekozen instelling en de fout-code. De fout-code blijft knipperen tot de fout is verholpen (de foutcodes zijn voor alle modellen hetzelfde).
CODE E-1
OMSCHRIJVING De Combi schakelt zichzelf uit wegens een te hoge ingangs/accuspanning
E-2
De Combi schakelt zichzelf uit wegens te lage ingangs/accuspanning De omvormer of lader schakelt zichzelf uit wegens te hoge temperatuur
E-3
E-4
Overbelasting accu
E-5
Externe wisselspanning op de uitgang van de omvormer
E-6
Electronische overbelasting
E-7
Wegvallen voedingspanning CSCP
E-8
Spanningsmeetdraden van accu 1 niet aangesloten Spanningsmeetdraden van accu 2 niet aangesloten
E-9
NL / DAKAR Combi System Control Panel / November 2000
AKTIE De accu spanning ligt boven 15.5V (voor 12V types) of boven 31V voor 24v types. Controleer alle laadapparatuur. De accuspanning is gedaald tot onder 10.5V (12V types) of 21V (24V types). Het apparaat wordt automatisch aangeschakeld nadat het voldoende is afgekoeld. Zorg voor voldoende ventilatie rond het apparaat. Deze storing wordt veroorzaakt door bovenmatig ontladen accu’s of door een accu met een defekte cel. Kijk verder in de handleiding van de omvormer onder "Charging over discharged batteries" (het laden van te ver ontladen accu’s). Op de uitgang van de omvormer is een wisselspanningsbron aangesloten geweest van buiten de omvormer. Hierdoor kan de omvormer beschadigd zijn!! Maak de ingaande wisselspanningsbron los. Laat, als u daar zelf geen kans toe ziet, dit probleem door een gekwalificeerd technicus oplossen. Overbelasting van de omvormer door een te hoge belasting of kortsluiting van de uitgang. Hef deze storing op door de omvormer uit en weer aan te zetten of de walstroom aan te schakelen. Deze code verschijnt in het display bij het aanzetten en wanneer de voedingspanning onderbroken is geweest of een waarde heeft gehad onder het voor de CSCP vereiste nivo. Dit kan veroorzaakt zijn door daling van de accuspanning bij het starten van een motor wanneer de CSCP gevoed wordt door een startaccu. Controleer de zekering en de verbindingen in de meetdraad (blauw) vanaf accu 1. Controleer de zekering en de verbindingen in de meetdraad (paars) vanaf accu 2.
17
GEBRUIK
4.7
& INSTELLEN VAN DE CSCP
STORINGEN EN FOUTEN ZOEKEN/VERHELPEN
Onderstaande fout-codes verschijnen in het display wanneer de CSCP op een moeilijkheid stuit. Het display toont afwisselend de gekozen instelling en de fout-code. De fout-code blijft knipperen tot de fout is verholpen (de foutcodes zijn voor alle modellen hetzelfde).
CODE E-10
OMSCHRIJVING Gekozen laadspanning past niet bij de gemeten accuspanning
AKTIE Deze code verschijnt in het display wanneer de spanningsvoorwaarde voor een volle accu hoger is dan 20V en de gemeten accuspanning lager is dan 20V, of wanneer de gemeten akkuspanning hogeris dan 20V en de spanningsvoorwaarde voor een volle accu lager is dan 20V. Deze melding helpt een verkeerde instelling voorkomen. Zie verder onder "Instellingen voor volle accu" blz. 13.
4.8
OPNIEUW INSTELLEN CSCP
Controle van de stroommeting:
Opnieuw instellen van de basisinstellingen
Voor controle op het juist weergeven van de geme-
De CSCP gebruikt een microprocessor die alle bere-
ten stroomsterkte kunt u een digitale multimeter ge-
keningen en functies uitvoert. Wij hebben ons best
bruiken. Belast het systeem met tenminste 20-30A.
gedaan u van een stabiel en probleemloos produkt
Gebruik de multimeter om de spanning over de
te verzekeren. Echter de meter is, net zoals alle pro-
shunt bij de accu te meten in millivolts. De spanning
dukten waarin computers zijn verwerkt, soms onder-
over de shunt is 50 mV bij een stroomsterkte door de
hevig aan plotselinge dalingen in voedingspanning of
shunt van 500A. Dit betekent dat bijvoorbeeld een
spanningswisselingen die een onjuiste werking of
belasting van 30A een spanning over de shunt ver-
fouten in het geheugen kunnen veroorzaken. Wan-
oorzaakt van 3.0 mV. De meting direkt over de shunt
neer u problemen ondervindt, gebruik dan onder-
en de meting op het punt waar de meetdraden uit de
staande werkwijze om de microprocessor opnieuw
meter komen en verder met de shuntbedrading mee-
in te stellen. Daarnaast kan het nodig zijn het ge-
lopen moeten gelijk zijn, en na vermenigvuldiging
heugen opnieuw in te stellen naar basisinstellingen
met een factor 10 gelijk zijn aan de uitlezing in het
zoals hierna wordt beschreven. Let bij het opnieuw
display in de stand “Amps”.
i-stellen op de juiste waarden van accucapaciteit, soort accu, omgevingstemperatuur en exponent van Peukert zoals in het voorgaande is beschreven. Zie program level, tabel 2.
18
November 2000 / DAKAR Combi System Control Panel / NL
CSCP, ENERGIESYSTEMEN EN ACCU’S
5
CSCP, ENERGIESYSTEMEN EN ACCU’S
5.1
DE OPBOUW VAN EEN ENERGIESYSTEEM
Afb. 3
NL / DAKAR Combi System Control Panel / November 2000
19
CSCP, ENERGIESYSTEMEN EN ACCU’S
5.2
AANWIJZINGEN VOOR HET GEBRUIK VAN ACCU’S
De levensduur en de prestaties van accu’s hangen
Wordt een aggregaat gebruikt dan wordt geladen tot
nauw samen met de verzorging.
bv. 85%, is netspanning voorhanden dan wordt doorgeladen tot 100%. Af en toe gecontroleerd overladen
5.2.1
Temperatuur
Een te hoge temperatuur is desastreus voor de le-
zorgt ervoor dat de CSCP afgestemd blijft op de ladingtoestand van de accu.
vensduur. Wanneer de accu’s regelmatig warmer dan 38°C worden, is het beter een andere plaats te
5.2.6
Keuze accucapaciteit
zoeken of geforceerd te koelen.
Bij het bepalen van de te installeren accucapaciteit doet men er goed aan met bovenstaande 35 % reke-
5.2.2.
Ontladen
ning te houden. Wanneer vaak stroomsterkten wor-
Regelmatig dieper ontladen dan 50% van de capaci-
den gevraagd die groter zijn dan 5% van de door de
teit is nadelig voor de levensduur.
fabrikant opgegeven capaciteit is het goed ook nog rekening te houden met het genoemde Peukert-ef-
5.2.3
Laden
fekt. Beide overwegingen leiden tot grotere accusets
Accu’s moeten voor behoud van hun capaciteit re-
dan op grond van een eenvoudige optelling van
gelmatig geheel geladen worden. Dit is eenvoudig
fabrikantspecificaties te verwachten is. Echter zal de
wanneer regelmatig een 230V net-aansluiting be-
veel gehoorde teleurstelling over de door de accu’s
schikbaar is. Echter, bij het gebruik van een aggre-
geleverde prestaties ontbreken.
gaat is het niet efficient om de accu’s meer dan 85% te laden. De redenen hiervoor zijn dat de laadstroom
5.2.7
Het verloop van het ideale laadproces
boven 85% lading sterk terugloopt en men het aantal
De CSCP geeft belangrijke gegevens over de lading-
draaiuren van het aggregaat graag beperkt.
toestand van de accu door aan de COMBI omvormer/lader. Dit stelt de lader in staat te werken vol-
5.2.4
Reële/bruikbare capaciteit
gens onze als juist bewezen ideale laadkarakteris-
De door de fabrikant opgegeven accucapaciteit is
tiek, die is onderverdeeld in vier fasen:
gebaseerd op de leverbare stroomsterkte bij 20-
•
laden (BULK)
urige volledige ontlading. Gelet op bovengenoemde
•
verzadigen (ABSORPTION)
(niet harde) grenzen van 85% en 50% resteert van
•
onderhoudsladen (FLOAT)
die opgegeven capaciteit ongeveer 35% als bruik-
•
EQUALIZE (voor speciale Combi modellen).
bare capaciteit. Bij veelvuldig gebruik van een aggregaat kunnen de CHARGED V en % instellingen
In de BULK fase wordt door de lader de volle laad-
hieraan worden aangepast.
stroom geproduceerd totdat de accuspanning de verzadigingsspanning (14,4/28,8V) bereikt. In de verza-
5.2.5
Afstemmen CSCP en werkelijke ladings-
digingsfase wordt doorgegaan met laden tot de accu
toestand van de accu’s
nog maar een geringe stroom accepteert. De accu is
Dit afstemmen kan het beste gebeuren door de
nu vol. Gedurende de daaropvolgende FLOAT fase
accu’s helemaal te laden, dus 100%, en daarna de
wordt de uitgangsspanning van de lader verlaagd.
Ahr teller door de CSCP op 0 te laten zetten door weer stroom te gebruiken. Wanneer daarna de capaciteit daalt onder 50% wordt gestart met laden.
20
November 2000 / DAKAR Combi System Control Panel / NL
CSCP, ENERGIESYSTEMEN EN ACCU’S
Afb. 4: IUoUo 3-traps laadkarakteristiek.
Dit gebeurt om de accu’s een zo lang mogelijke le-
Tabel 6;
vensduur te geven en op spanning te houden zonder
Basisinstellingen voor het laadproces:
verbruik van water. De EQUALIZE fase maakt het
Accucapaciteit
200Ah (800Ah bij F05=ON)
mogelijk accu’s met vloeibare elektroliet voor wat
Verzadigings-
14.4V voor 12V systemen 28.8V voor 24V systemen
betreft de ladingtoestand op elkaar af te stemmen, met als doel een maximale capaciteit en levensduur.
spanning Laadstroom volle accu
2% (van de accucapaciteit)
Float spanning
0,9V beneden verzadigingsspanning voor accu’s met vloeibaar elektroliet; 0,6V beneden verzadigingsspanning voor gel accu’s.
Omgevingstemp.
21°C (zie tabel I).
Geldt alleen voor accu's met vloeibaar elektroliet. Voor gel accu’s is equalizen desastreus!!. Accu’s dienen bij een gebruikswijze waarbij herhaaldelijk diepe ontlading voorkomt, om de 30 dagen een equalize fase te doorlopen. De EQUALIZE fase komt
5.3
HOGE ONTLAADSTROMEN
niet voor bij de Dakar Combi’s. De capaciteit bij diepe ontlading van een accu wordt Tabel 5;
meestal opgegeven als een ontlading gedurende 20
Gegegevens ideale ladingssituaties:
uur. Zo zal een 100 Ah accu gedurende 20 uur 5A kunnen leveren. Bij een ontlaadstroom boven 5A zal
Fase BULK
Spanning 12/24V14,4/28,8V (stijgend)
Laadstroom Indicatielampje maximum lader groen
ABSORPTION
14,4/28,8V (constant)
dalend
groen
verschijnsel werd in 1897 ontdekt door de natuur-
FLOAT
13,5/27V (constant)
laag (< 2% cap.)
groen
kundige Peukert.
EQUALIZE 13,2/26,4V16/32V (stijgend)
de accu echter geen 100 Ah kunnen leveren. Bijvoorbeeld: de accu kan een stroom van 100A maar gedurende minder dan een half uur leveren. Dit
De vergelijking van Peukert beschrijft dit effect van constant tot 16/32V
groen knippert
verschillen in ontlaadsnelheid op de capaciteit van een accu. Dit effect houdt in dat wanneer de ontladingssnelheid toeneemt, de beschikbare accucapaciteit kleiner wordt.
NL / DAKAR Combi System Control Panel / November 2000
21
CSCP, ENERGIESYSTEMEN EN ACCU’S
De hieronder opgenomen tabel en de voorbeelden
De vergelijking van Peukert voor de capaciteit (Cp)
geven dit effect weer en laten zien hoe het schatten
is: log t2 - log t1
van de exponent "n" uit de formule van Peukert in
n Cp= I
zijn werk gaat.
*t
waarin n=
_______________ log I1 - log I2
De CSCP gebruikt de formule van Peukert alleen om de resterende bedrijfstijd van de accu te berekenen
Door twee ontladingstests uit te voeren zijn I1 en I2
(Time Remaining). Het in het display weergegeven
(de ontlaadstromen in de twee tests) en t1 en t2 (de
getal bij Ahrs is altijd het aantal op dat ogenblik
tijd in uren van de twee tests) bekend. De exponent
werkelijk verbruikte Ahrs. Dit betekent, dat als u de
van Peukert n is dan te berekenen. U hebt daarvoor
accu heel snel ontlaadt, de aangegeven resterende
een rekenmachine met een Log-functie nodig om
bedrijfstijd 0 kan zijn, voordat de meter aangeeft dat
bovenstaande vergelijking op te lossen.
het totaal aantal beschikbare Ahrs verbruikt is. Het uitvoeren van twee ontlaadtesten, één bij een
Tabel 4 is te gebruiken om het effect van hoge ont-
hoge- en één bij een lage ontlaadsnelheid, die onge-
laadsnelheden op de beschikbare accucapaciteit
veer de grens vormen van in uw situatie voorko-
beter te begrijpen. De tabel is ook te gebruiken om
mende ontlaadsnelheden, maken het u mogelijk een
een schatting te maken van de exponent "n" van een
"n" te berekenen die dit variërende effect voor uw
accu na een enkele ontlaadtest. De tabel gaat uit van
situatie zo goed mogelijk weergeeft. De CSCP ge-
een 100 Ah accu maar is te gebruiken voor elke wille-
bruikt een basisinstelling voor "n" van 1.25 die voor
keurige capaciteit door de juiste verhouding capaci-
de meeste accu’s goed voldoet.
teit/stroom te nemen. Zie de voorbeelden op de vol-
Bij lage tot gematigde ontladingssnelheden, zo rond
gende pagina.
de 20-uurs ontladingssnelheid, is het logarithmische effect van de vergelijking van Peukert gering. Het effect van nog lagere ontlaadsnelheden is vrijwel lineair. Accufabrikanten geven daarom de accucapaciteit op bij 20-urige ontlading.
Tabel 7; Percentage van de beschikbare capaciteit van een 100 Ah accu bij verschillende ontlaadsnelheden en verschillende exponenten van Peukert: Ontlaadsnelheid in A: n
5
10
16.7
25
50
75
100
150
200
250
300
400
500
1
100
100
100
100
100
100
100
100
100
100
100
100
100
1.10
100
93
88
85
79
76
74
71
69
67
66
64
63
1.20
100
87
78
72
63
58
55
51
48
46
44
42
40
1.25
100
84
74
67
56
51
47
41
40
37
36
33
32
1.30
100
81
69
62
50
44
41
36
33
31
30
27
25
1.40
100
76
61
52
40
34
30
26
23
21
20
17
16
1.50
100
71
55
45
32
26
22
18
16
14
13
11
10
22
November 2000 / DAKAR Combi System Control Panel / NL
CSCP, ENERGIESYSTEMEN EN ACCU’S
Voorbeeld 1: Veronderstel dat u een 200 Ah accu hebt. Ontlaadt nu de accu met 50A tot de accu-spanning 1.75 V/cel is (dat is 10.5 V voor een 12V accu). Dit heeft het zelfde effect als een ontlading van 25A bij een 100A accu. Wanneer de accu 67% leverde (=134 Ah) is de bijbehorende exponent van Peukert 1.25. Voorbeeld 2: Een 100 Ah accu met een exponent van Peukert van 1.3 levert maar 41% van zijn capaciteit (=41Ah) bij een belasting van 100A.
NL / DAKAR Combi System Control Panel / November 2000
23
BEPALEN WERKELIJKE ACCUCAPACITEIT
6
BEPALEN WERKELIJKE ACCUCAPACITEIT
U kunt uw CSCP gebruiken om periodiek een capaci-
Wanneer het korter dan 20 uur duurt voordat de
teitstest uit te voeren op uw accu’s waardoor u op de
spanning is teruggezakt op 10.5 V kunt u de capaci-
hoogte blijft van de werkelijke hoeveelheid energie
teit met wat rekenwerk toch nog berekenen. Bijvoor-
die u in de accu’s kunt opslaan.
beeld voor een 12V 100Ah accu en een belasting
Een capaciteitstest begint met een accu die op de
van 5A blijkt 10.5V al na 10 uur te zijn bereikt. De
juiste wijze volledig geladen en verzorgd is. Het doel
CSCP wijst dan -50Ahr aan. Dit is dan de capaciteit
is het bepalen van de maximaal beschikbare capaci-
voor tien-urige ontlading. Door 50 te delen door 89%
teit.
(=10 uurs ontlading) uit bovenstaande tabel, bepaalt
De capaciteit bij diepe ontlading van een accu wordt
u de 20 uurs capaciteit op 56 Ah. U zou als controle
meestal opgegeven als een ontlading gedurende 20
de test kunnen herhalen met een belasting van 5%
uur. Zo zal een 100 Ah accu gedurende 20 uur 5A
van de uit de test berekende capaciteit (=2.8A).
kunnen leveren. Zoals vermeld in § 5.3 zal de accu
Laad na de test de accu weer volledig!
bij een ontlaadstroom boven 5A echter geen 100 Ah kunnen leveren. Onderstaande tabel die het effect
TESTMETHODE 2
weergeeft van de geleverde stroomsterkte op de ak-
(m.b.v. de DAKAR Combi):
kucapaciteit kan daarom zonodig gebruikt worden
Uw omvormer vergemakkelijkt het bepalen van de
voor omrekenen van testresultaten.
accucapaciteit. Laadt eerst de accu waarvan u de capaciteit wilt bepalen volledig. Gebruik een op de
Tabel 8;
omvormer aangesloten belasting (bijv. gloeilampen)
Accucapaciteit bij enkele ontlaad-stroomsterk-
die ongeveer 5% van de accucapaciteit aan stroom
ten (in % van de opgegeven 20 uurs ontlading):
van de accu vraagt. Laat de belasting aangeschakeld tot de omvormer zichzelf uitschakelt wegens te
aantal uren ontlading
capaciteit
20
100%
10
89%
5
78%
3
66%
op grond van de voor de accu opgegeven capaciteit,
1
45%
gebruik dan de hiervoor aangegeven manier voor
lage accu spanning (ongeveer 10.2 V). Lees in het display het aantal verbruikte Ahrs. Wanneer dit aantal niet in de buurt ligt van het te verwachten aantal
schatten van de capaciteit. Laadt na de test de accu weer volledig! TESTMETHODE 1: Belast de accu voor testen van de capaciteit met een belasting die ongeveer 5% van de opgegeven accucapaciteit opneemt in A. Meet de stroom met de CSCP door uitlezen van het display in de stand Amps. De belasting moet constant zijn, zoals bijvoorbeeld een gloeilamp. Wanneer de accuspanning tot 10.5 V is gedaald, hopelijk is dit ongeveer 20 uur na begin van de test, schakelt u de belasting af en kijkt u op de Ahr uitlezing van de CSCP. De aangegeven waarde is de accucapaciteit bij de stroomsterkte van de test.
24
November 2000 / DAKAR Combi System Control Panel / NL
INSTALLATIEVOORBEELD ENERGIESYSTEEM
7
INSTALLATIEVOORBEELD ENERGIESYSTEEM
Afb. 5: Installatievoorbeeld Combi systeem.
NL / DAKAR Combi System Control Panel / November 2000
25
AFMETINGEN VAN DE CSCP
8
AFMETINGEN VAN DE CSCP
Afb. 6: Afmetingen Combi System Control Panel in mm.
26
November 2000 / DAKAR Combi System Control Panel / NL
NL / DAKAR Combi System Control Panel / November 2000
27
MASTERVOLT Snijdersbergweg 93, 1105 AN Amsterdam, Nederland Tel.: 020-3422100 Fax: 020-6971006 www.mastervolt.com