Masterclass Bedrijfsoverdracht Wout van der Goot
0
ING Bank
© ING Bank
Bedrijfsoverdracht Een zaak van gevoel en verstand
1
© ING Bank
Vormen van bedrijfsoverdracht
Familie
Persoon
MBO
MBI
Verkoop/ opvolging
Strategisch Onderneming
Overname Financieel Fusie
Rol van adviseur verandert De accountant mag niet langer controleren én adviseren, opkomst CF adviseurs en waarderingsdeskundigen Functie
Traditionele rol en taken
Nieuwe rol en taken
Accountant
Adviseur Controle jaarrekeningen
Controle jaarrekeningen, DD onderzoek
Adviseur – commissaris
Vertrouwenspersoon
Coördinator
Waarderingsdeskundige
-
Valuation, mediator
Fiscalist
Fiscale aangiften
Fiscaal advies + DGA planning
Notaris
Notariële dienstverlening
Juridisch advies + Estate planning
Corporate Finance adviseur
Makelaar in bedrijven
Makelaar, Valuation, Adviseur
Bankier
Financier
Financier, DGA planning, Vermogensherstructurering
ING Bank & bedrijfsoverdracht Het belang van de ondernemer en zijn familie ligt in het Eigen Vermogen De betekenis van het eigen vermogen is :
De focus op het eigen vermogen leidt tot vragen als :
+ Voornaamste vermogensbestanddeel + Levenswerk + Continuïteit + Zeggenschap + Kapitaal & Belegging + Pensioen + Erfenis
+ + + + + +
4
Waar staat uw bedrijf over 5 jaar ? Waar staat u zelf over 5 jaar ? Wat is uw strategie ? Wat zijn trends en ontwikkelingen? Wat is uw investeringsprogramma? Hoe denkt u over eigendom, zeggenschap en opvolging ? + Wat is uw diepste zorg ? © ING Bank
ING Bank & bedrijfsoverdracht Wie.. Wat.. Wanneer.. Hoe..
Persoonlijke oriëntatiefase
Financieel plan Routeplanner Vermogensstructuur
Technische voorbereidingsfase
Transactie fase
CD bedr.overdracht
financieel plan
Overnamekrediet
Overdrachtssacn
routeplanner
Beleggingsplan
Relatiemanager
Hernieuwd ondernemerschap
Estate planning
145 vragen…
5
Verkoopovereenkomst Offerte debet / credit
Relatiemanager Financieel planner Overnamespecialist
Special finance Team Beleggingsspecialist
© ING Bank
Persoonlijke oriëntatie Familie, bedrijf en eigendom - belangenverstrengeling
Emoties bij bedrijfsoverdracht - wat beweegt u ?
Financiële planning en pensioen Continuïteit van de onderneming - Stichting Administratiekantoor - Ondernemerstestament - Familiestatuut
6
© ING Bank
Voorbereiding van de overdracht
Wat is de waarde van mijn bedrijf ? Dè waarde bestaat niet, dè prijs wel ! -waardeberekeningen -waardemanagement -balansmanagement
7
© ING Bank
Waardemanagement + Harde cijfers maar ook steeds meer aandacht voor immateriële factoren + Afhankelijkheden: - Afnemers : - Leveranciers : - Directeur-eigenaar : - Personeel :
aantal, kwaliteit en spreiding aantal, kwaliteit en duurzaamheid solist of teamplayer keyfactor of blok aan het been
+ Ondernemingsgebonden factoren - Track record - Reputatie - Spreiding van activiteiten
8
© ING Bank
Balansmanagement “ Op zoek naar een profijtelijke en gezonde balans tussen zakelijk en privé vermogen” + Risicospreiding + Flexibele inzet eigen middelen in de onderneming + Optimaal rendement + Verbetering van de uitgangspositie bij toekomstige bedrijfsoverdracht
9
© ING Bank
Balansmanagement
pand
dga vordering
AK
RC DGA
cash Pensioen
10
© ING Bank
Balansmanagement
Wat doet u met het onroerend goed ? BEDRIJFSPAND -meerwaarde ? -in de BV of in privé ? -ter beschikkingstelling -afschrijvingsbeperking -estate planning
11
© ING Bank
Balansmanagement : Wat doet u met uw overtollige liquiditeit ? Jaar
Vpb-heffing
AB-heffing
Box IIIheffing
Break-even
2007
25.5%
22%
1,2%
4,71%*
2007 e.v.
25.5%
25%
1,2%
5.13%*
Dit houdt in:
Vastrentende waarde-> verwacht rendement lager dan omslagpunt - > beleggen in BV
12
* vanaf Winst 60.000
Aandelen / beleggingsfondsen -> verwacht rendement hoger dan omslagpunt -> beleggen in privé
© ING Bank
Balansmanagement Brengt u uw pensioen buiten de onderneming ?
Pensioen : in eigen BV of verzekeren ? - lang leven - kort leven - beleid, rendement en risico
13
© ING Bank
Balansmanagement : Kruispunten + De BV heeft een hoog gestort aandelenkapitaal + De activa zijn aanzienlijk meer waard + De DGA heeft een vordering op de BV of andersom + Het DGA-pensioen zit in de werkmaatschappij of pensioen BV + De DGA heeft een privé hypotheek bij de eigen BV + De DGA gaat verhuizen + De DGA wil vermogen overhevelen naar de volgende generatie 14
© ING Bank
Na de overdracht : hernieuwd ondernemerschap “ieder afscheid is ook een nieuw begin”
+ Betrokkenheid bij de onderneming + Afbouwen + Informal investment - Social venturing
15
© ING Bank
16
© ING Bank