Stichting Rechtsbescherming Beleggers
De Aandeelhouder Nieuwsbrief jaargang 27 Nummer 163 27 juli 2015 Redactie: C.M.A. Stevense
Redactie:
C.M.A. Stevense Beatrixstraat 44 5331 TE Kerkdriel Telefoon: 0418-631891 Mobiel: 06-28634699 Website: www.stichtingsrb.nl E-mail:
[email protected] ING bank: NL83 INGB 0007 7338 88 K.v.K.: Rotterdam S 41129095 Stichting Rechtsbescherming Beleggers baseert zich op betrouwbaar geachte bronnen. Voor onjuistheden en gevolgen van het gebruik van de in deze nieuwsbrief genoemde informatie aanvaardt Stichting Rechtsbescherming Beleggers echter geen enkele aansprakelijkheid
2
Ten geleide. In deze nieuwsbrief brengen wij verslag uit van de door ons bezochte (Bijzondere) Algemene Vergaderingen van Aandeelhouders van eind mei tot half juli 2015. Het verslag van Holland Colours Apeldoorn (HCA) kan in deze De Aandeelhouder helaas niet geplaatst worden, zodat u dit nog tegoed van ons houdt. Excursies. De excursie naar VMI in EPE (de bandenbouwmachine activiteiten van TKH) wordt op 8 oktober 2015 gehouden. TKH combineert deze excursie met de tijdens de AvA aangekondigde aandeelhoudersdag. Achter in deze nieuwsbrief treft u het programma en een opgavenformulier aan. Beleggersdag 2015. Ook treft u achter in deze nieuwsbrief het programma en een opgavenformulier voor de Beleggersdag van 2015 aan. Beleggersdag 2016. In 2016 wordt deze op zaterdag 26 november gehouden. Roodmicrotec, Inverko en Ackermans en Van Haaren geven dan een presentatie. De beurs. Het is vakantietijd dus van serieuze koersvorming is geen sprake. De emotie blijft, dat is afgelopen vrijdag wel gebleken na de tegenvallende cijfers over de huizenverkoop in de VS. De Beleggersdag Dit jaar wordt onze Beleggersdag op zaterdag 28 november 2015 gehouden. TIE Kinetix en Wereldhave zijn bereid een presentatie te geven. De lezing wordt verzorgd door Karel Merckx, nu werkzaam bij Lynx Online Broker. Op dit moment hebben we twee bedrijven die een presentatie geven, aangezien op Kon. Ten Cate een overname bod is uitgebracht geven zij geen presentatie terwijl dit wel gepland was. Toch denken wij na de vakanties een derde bedrijf geïnteresseerd te krijgen om tijdens het middaggedeelte een presentatie te geven. Het programma wordt dan aangepast. Wij houden u op de hoogte.
landbouw en groen.
Woensdag 20 mei was de dag dat Royal Reesink de resultaten met de aandeelhouders besprak tijdens de Algemene Vergadering van Aandeelhouders (AVA). Reesink is verdeeld in 4 devisies. In het kort geven wij de gang van zaken bij de devisies weer. 3
Reesink Green Equipment (RGE) had last van het feit dat de prijzen van aardappels en uien in de Benelux op een zeer laag niveau zijn beland. Alleen de veehouders en loonwerkers investeerden in 2014. In 2014 zijn de activiteiten in Kazachstan uitgebreid door de overname in januari 2014 van CT Agro. De verkopen gingen in de zomerperiode goed. Wel had men last van de devaluatie van de Tenge (KZT) in februari. De markt voor landschappelijk onderhoud had nog last van de overheidsbezuinigingen. De afzet van vooral de grotere machines voor onderhoud van golfbanen en openbaar groen nam echter toe waardoor de omzet toch kon groeien. In oktober 2014 is O. de Leeuw Groentechniek overgenomen. Reesink Construction Equipment (RCE) heeft de vertegenwoordiging van Kobelco grondverzetmachines erbij gekregen waardoor de omzet bij dit onderdeel op peil bleef. De markt van grondverzetmachines in Nederland was in 2014 moeizaam. In België was deze stabiel. Huur&Stuur heeft het jaar goed afgesloten. Het nieuwe concept Huur&Stuur is goed ontvangen. De bedrijven binnen RCE hebben hun krachten gebundeld. Reesink Material Handling Equipment (Nederland, België en Noord-Rijn Westfalen zag de marges onder druk staan. Samen met gedeeltelijk eenmalige hogere kosten was het resultaat aan de winstbijdrage nog niet op niveau. De markten waarin material handling actief is lieten in 2014 een stijging zien. Er was een toenemende vraag naar het segment elektrische trucks en material handling in het onderste segment van de warehousetrucks markt. Doordat er op prijs wordt geconcurreerd stond de marge onder druk. Door het leveren van een totaalconcept kan men de klant ontzorgen. De meerwaarde van het Linde productgamma moet hierbij tot zijn recht komen. Reesink wil marktaandeel winnen door het bieden van meer service en total cost of ownership. Verder gaat men zich richten op klanten met kleinere machineparken en het aanbieden van capaciteitsoplossingen. Op het gebied van cross-selling zijn er mogelijkheden met reinigingsmachines en gebruikte, gerenoveerde heftrucks. Bij Reesink Industries steeg de EBITDA maar er was onvoldoende verbetering bij de staalactiviteiten. Dat kun je positief uitleggen en zeggen dat dit ruimte biedt voor herstel. De recent verworven activiteiten zijn geïntegreerd. Het verwachte herstel is uitgebleven. Bij Motrac Hydraulics bleef de afzet tegen de dalende markt op peil. Reesink Staal heeft als eerste in Nederland de CE-certificering gekregen. Voorts zijn de ontwikkelingen t.a.v. het concept co-makingship positief. Kerncijfers koers/winst verhouding winst per aandeel pay out ev per aandeel ultimo koers hoogste koers laagste koers
2014 10,44 7,13 49,06 % 70,54 74,50 80,69 66,85
2013 14,75 4,79 52,22 % 92,29 70,60 84,25 62,00
2012 -12,41 -6,12 103,67 76,00 83,89 73,01
2011 9,31 8,22 72,98 % 117,52 76,50 94,99 68,50
2010 8,19 8,79 79,60 % 108,50 71,99 73,50 57,00
Het gemiddeld aantal medewerkers (FTE’s) is in 2014 naar 1.121 gestegen (476 in 2013). De reden van deze meer dan verdubbeling komt doordat bij Reesink Material Handling Equipment 4
voor het eerst het volledige jaar meegenomen is. Er waren 532 FTE’s buiten Nederland werkzaam. (waarvan 106 bij CT Agro). De omzet is in 2014 verdubbeld naar € 473,2 mln. (€ 236,6 mln. in 2013). Waarvan autonoom 7,3%. De EBITDA (het bedrijfsresultaat voor afschrijvingen en amortisatie) steeg naar € 28 mln. (+90%). De EBIT (het bedrijfsresultaat na afschrijvingen en amortisatie) steeg naar € 17,5 miljoen (€ 10,4 mln. in 2013). De financieringslasten waren met € 3,1 mln. € 1,0 mln. hoger in verband met financiering van de acquisities en de bijbehorende kosten. Afwaardering van onroerend goed met € 2,4 mln. (kantoor Apeldoorn). Verder was er een boekwinst op de verkoop van certificaten van aandelen VIBA N.V. € 0,7 mln. Het bruto-omzetresultaat was € 72,3 mln. (€ 33,5 mln. in 2013). Dit is 15,3% van de omzet. Door margedruk bij RMHE is het bruto-omzetresultaat negatief. Verder werden er hogere kosten toegerekend aan de kostprijs. Er werd vooral meer geïnvesteerd in de organisatie voor service. Uiteindelijk was het nettoresultaat € 8,9 mln. (€ 4,5 mln. in 2013). Kasstroom uit operationele activiteiten steeg naar € 22,3 mln. (€ 12,6 mln. in 2013). Er is voor € 9,5 mln. geïnvesteerd in vaste activa en € 13,4 mln. in acquisities. De earn-out aan Pon Holdings B.V. is afgewikkeld. Dit was exclusief rente ad € 1,2 mln., € 17,0 mln. Deze is deels gefinancierd door een verhoging van de achtergestelde converteerbare lening van Pon Holdings B.V. ( € 7,5 mln.) en een achtergestelde lening van Pon Holdings B.V. € 4,8 mln.) Bij het banken syndicaat is Commerzbank toegetreden tot de groep van de financierende banken. Tegelijkertijd is de financieringsfaciliteit uitgebreid naar € 110 mln. (+ € 20mln.). De huidige 3-jaars financiering met ABN Amro Bank, Rabobank en Commerzbank eindigt in oktober 2015. Reesink heeft met deze banken en BNP Paribas overeenstemming bereikt over een 5 jarige financieringsfaciliteit van € 140 mln. Deze faciliteit bestaat uit een langlopende lening van € 35 mln. (aflossing 10% per jaar) en een kredietfaciliteit van € 105 mln. Er is rekening gehouden met de groeistrategie van Reesink, zowel autonoom als door acquisities. Men kan aan het einde van de looptijd de achtergestelde converteerbare obligatielening van Pon Holdings aflossen. Bij de nieuwe faciliteit, is de toegestane Net Senior Debt/EBITDA ratio maximaal 3,0 (halfjaarlijkse toets). De interest coverage ratio moet minimaal 4,0 zijn. Het pakket van zekerheden is praktisch hetzelfde. Recopart (een in 1994 opgericht werknemersparticipatieplanvehikel) heeft de cumulatief preferente aandelen A aan Reesink geleverd. De procedure tot intrekking wordt gestart. Het aantal stemgerechtigde aandelen is hierdoor gedaald met 260.000. In het eerste kwartaal (Q1) van 2015 waren de omzet en winstgevendheid stabiel, ondanks dat een aantal grote markten voor Reesink onder druk stonden. De geconsolideerde omzet was € 119 mln. De EBITDA en de EBIT zijn gelijk gebleven. 5
De omzet van Reesink Equipment was iets hoger door de stijging van de verkopen voor landschappelijk onderhoud, bos, tuin en park. In Kazachstan is de omzettoename in Q1 traditioneel beperkt. In tegenstelling met Q1 2014 was deze licht hoger. De verkopen van machines aan de agrariërs daalden harder dan voorzien. Oorzaak was de lagere prijzen voor agrarische producten. Ook in Nederland speelde dit een rol. Bij Reesink Construction Equipment daalde de omzet in vergelijking met Q1 2014 door lagere verkopen in België. In Nederland was deze op hetzelfde niveau. De omzet van het concept Huur&Stuur nam toe. Bij Reesink Material Handling Equipment lag de omzet op hetzelfde niveau als in Q1 2014. De verkopen bij material handling daalden. De gestegen opbrengsten uit service compenseerden dit weer. In Nederland en België was de omzet lager. In Duitsland is deze sterk gestegen. In Nederland en Duitsland was de ontwikkeling van de orderportefeuille positief. Terwijl deze in België achter bleef. Reesink Industries liet een licht dalende omzet zien, vnl. door de ontwikkelingen bij Reesink Staal waar het tonnage en het prijsniveau daalden. De opbrengst uit bewerkt staal steeg. Bij Motrac Hydraulics bleef de omzet in Nederland op niveau. In Duitsland daalde deze door lagere afzet bij OEM (Original equipment manufacturer) -klanten. De verkoop van persoonlijke beschermingsmiddelen had te lijden onder de zachte winter. De ontwikkeling van de markten waarin Reesink Figuur 1 koersverloop Royal Reesink actief is, is wisselend. De agrarische sector in Nederland en België staat onder druk door de lagere marktprijzen van de landbouwproducten. Men ziet dit nog niet terug in de omzet en de orderportefeuille. De ontwikkeling in Kazachstan verloopt volgens plan maar de omzet is voor meer dan 50% afhankelijk van de afzet van oogstmachines in de zomerperiode. De markt voor machines voor landschappelijk onderhoud is goed. In Nederland zal de markt voor Reesink Construction Equipment herstellen. De verhuur van grondverzetmachines zorgt ervoor dat Huur&Stuur sneller zal groeien. De markt voor material handling in Nederland is stijgende. In Duitsland is deze stabiel. In alle drie de landen is de concurrentie groot. De markt voor Reesink Industries blijft dit jaar lastig. Toch verwacht Reesink dat de positie in de ketenintegratie/system integration zal versterken en zijn vruchten zal afwerpen. Men doet geen uitspraken over de resultaten over 2015. In Duitsland heeft Motrac Hydraulik GmbH de activiteiten van IMAV-Hydraulik GmbH in Willich overgenomen. IMAV handelt in en vervaardigt besturingssystemen voor hydraulische componenten. Deze zijn complementair aan het bestaande productassortiment van Motrac 6
Hydraulik GmbH. In 2014 realiseerde IMAV een omzet van € 6,5 mln. met 43 medewerkers. Door de samenvoeging van de activiteiten ontstaat een sterkere organisatie in Duitsland. De overname past bij de doelstelling van Motrac Hydraulics om een toonaangevende systemintegrator in Europa te worden. Er was nogal wat te doen over de beloning van de heer Van der Scheer. Deze bedroeg over 2014 € 658.500 plus een eenmalige bijdrage in de pensioen voorziening van € 145.790. Wij denken dat dit een gepaste beloning is. De heer Van der Scheer zal niet snel weggaan bij Reesink. Hij runt de onderneming als ondernemer. Toch zijn we ervan overtuigd dat er bij tijd en wijle nog weleens aan hem getrokken wordt door bedrijven waar Reesink zaken mee doet. Mocht er schaarste ontstaan in de komende jaren naar dit soort mensen dan kan een aanpassing nog weleens nodig zijn. De heer Vos is gedurende het afgelopen jaar 3 weken teruggetreden uit de Raad van Commissarissen (R.v.C.) om de problemen bij een dochterbedrijf (onderdeel van Motrac) op te lossen. De VEB vond dat hier een kort persbericht aan gewijd had moeten worden. Wij zijn blij dat men hier geen ruchtbaarheid aan heeft gegeven. Had men dit gedaan dan had men de kat echt in de gordijnen gehad. De termijn van 12 jaar zit er voor de heer Vos op, voor hem in de plaats is Mevrouw Bergkamp (directeur VEWIN) gekomen. We hebben bij Reesink al vaker gewezen op het rooster van aftreden bij de Raad van Commissarissen. Dit jaar was er één Commissaris aftredend en niet meer herkiesbaar. In 2016 zijn er drie commissarissen aftredend. Eén daarvan is niet meer herkiesbaar. Echter, stel dat de andere twee door omstandigheden ook niet herkiesbaar zijn, dan zit mevrouw Bergkamp alleen achter de tafel als commissaris. Onze vraag was dus of mevrouw Bergkamp daar rekening mee gehouden heeft. Wij zijn van oordeel dat bij een R.v.C. met vier commissarissen voor de continuïteit ieder jaar één commissaris aftredend moet zijn en niet drie in één jaar. Reesink is onder leiding van de heer G(errit) van der Scheer een heel ander bedrijf geworden. Wij denken dat het verzilveren van de mogelijkheden van de acquisities van de laatste 2 jaar nu belangrijker is dan weer grote acquisities te doen.
de Belgische HAL.
Zowel Ackermans & van Haaren (AvH) als de Nationale Bank van België (NBB) houden hun Algemene Vergadering van Aandeelhouders (AVA) op de laatste maandag van mei. Behalve als 2e Pinksterdag op deze dag valt, is het op de laatste dinsdag. Aangezien de NBB de AVA een week naar voren geschoven heeft konden we op 26 mei naar AvH in Antwerpen. Het bedrijf is gevestigd in een prachtig historisch pand aan de Begijnenvest. Door de toren, wat tevens het logo is, vrij snel te herkennen.
7
(Hendrik Willem) Ackermans & (Nicolaas) van Haaren waren in de 19e eeuw twee ondernemers uit de aannemerij afkomstig uit Kerkdriel die in Antwerpen zijn begonnen. Nu is AvH een gediversifieerde Group verdeeld in 5 segmenten t.w. Marine Engineering & Infrastructure, Private Banking, Vastgoed & Aanverwante diensten, Energie & Materialen en Development Capital. Het netto resultaat was in 2014 € 214 mln. bij een omzet van € 2,4 mrd. die gerealiseerd werd met 22.633 FTE’s. Eind december ging de koers voor het eerst door de € 100 heen. Op 31 december 2014 was de totale markt kapitalisatie € 3,4 mrd. (€ 102,10 per aandeel). Dit alles is bereikt onder de slogan “we work for growth”. Tussen 2004 en 2014 was de gemiddelde waardecreatie (waarde aandeel en dividend) 16,2 %. Van de 5 segmenten zijn Marine Engineering & Figuur 2 koersverloop Ackermans & van Haaren Infrastructure en Private Banking de grootste en dragen voor 92% bij aan de winst. Hertel (multidisciplinaire dienstverlening in de bouw enz.) is in 2014 geherstructureerd en inmiddels verkocht. Ook Egemin Handling Automation is begin mei verkocht aan de Duitse KION Group. Met deze transactie is tevens de merknaam Egemin Automation verkocht. Vanaf 1 juni zal Agidens de nieuwe naam zijn voor Egemin Automation. Tot Agidens behoren de divisies Process Automation, Life Sciences, Infra Automation en Consulting & Services. De grootste deelneming bij Marine Engineering & Infrastructure is Deme (60% deelneming, bagger- en milieugroep). De groei van de wereldbevolking en het toerisme, de wereldwijde opwarming van de aarde en de stijging van de zeespiegel, het vervoer over zee en de groei van de winning van energie en grondstoffen zijn de structurele groeifactoren voor de baggermarkt. Het meest in het oog springende project op dit moment is de verbreding en uitdieping van het Suezkanaal over een lengte van 28 km. Hieraan werken 1180 mensen en 32 nationaliteiten. Het werk wordt in 10 maanden i.p.v. 12 maanden geklaard. De orderportefeuille is gedurende 2014 gehandhaafd op het hoge niveau van € 2,4 mrd. ( vs 3 mrd eind 2013). In Yamal ( Rusland) is men bezig met een kanaal en een haven die de basis vormen voor een nieuwe LNG- terminal. De omstandigheden waaronder hier gewerkt wordt zijn extreem. De temperatuur is soms -50˚c. Verder is men bezig met 2 offshore windmolenparken in Duitsland. Begin 2015 zijn nieuwe contracten getekend voor een totale waarde van € 1.6 mrd. Het belangrijkste is het Tuas project in Singapore. Hier bouwt men een kademuur van 8,6 km en wordt er 300 ha nieuw land teruggewonnen door het baggeren van vaargeulen. De looptijd van de order is 6 jaar. Een andere deelneming bij Marine Engineering & Infrastructure is de Belgische bouwgroep 8
CFE (60% belang). In Nederland bekend van de bouw van de stationstunnel in Delft. Hier heeft men een nieuw segment ingevoerd, genaamd "Contracting”. Dit groepeert alle bouwactiviteiten, multitechnieken en spoor. De orderportefeuille is gedaald naar € 1.146 miljoen (in 2013 was deze uitzonderlijk hoog door gebouwen). Een andere oorzaak is de moeilijke marktomstandigheden in de civiele techniek en de daling in Afrika. CFE wil exposure op Tsjaad beperken, i.v.m. de vordering van een bedrag. Het betaald krijgen van deze vordering is een uitdaging voor 2015. Voor 2015 is de verkoop van de wegactiviteiten van Van Wellen aangekondigd. Dit zal leiden tot een boekwinst van € 10 mln dit jaar. Kerncijfers koers/winst verhouding winst per aandeel pay out ev per aandeel ultimo koers hoogste koers laagste koers
2014 15,79 6,47 28,15 % 72,20 102,10 103,40 78,03
2013 9,62 8,85 19,20 % 67,81 85,16 85,29 61,77
2012 12,35 5,04 33,12 % 60,36 62,27 65,97 56,22
2011 10,78 5,35 30,67 % 56,72 57,64 72,05 45,37
2010 12,75 4,85 31,99 % 51,56 61,78 66,29 45,10
Het segment vastgoed & aanverwante diensten heeft een 100% belang in Anima Care. Anima Care legt zich toe op het hogere segment van seniorenhuisvesting en –zorg in België. In verband hiermee heeft men op 26 januari jl. het 70% belang in Financière Duval van Residalya overgenomen. AvH zal haar aandelen in Groupe Financière Duval ruilen tegen een participatie van 53,5% Patrimone & Santé dat eigenaar is van het vastgoed van 25 rusthuizen van Residalya. Anima Care heeft de omzet verhoogd in 2014 door de bouw van nieuwe woningen. In Zemst (93 bedden, 24 serviceflats ) en in Haut - Ittre (127 bedden, 36 serviceflats ). In Kasterlee is in maart jl. Aquamarijn geopend (143 bedden, 63 service flats, 25 plaatsen in de dagzorg) Het netto resultaat is in 2014 nadelig beïnvloed door opstartverliezen a.g.v. het openen van nieuwe woningen. De totale portefeuille bestaat uit meer dan 1.300 bedden en serviceflats (met 971 bedden en 120 serviceflats in exploitatie), verspreid over 11 senioren zorgwoningen. Tot het segment Energie & Materialen behoort het 27% belang in Sipef. Zoals de meesten van ons weten door een presentatie op onze beleggersdag is Sipef een Belgische agro - industriële groep die exploiteert en beheert tropische plantagebedrijven (55.693 ha oliepalmen en 9.596 ha rubber) in Indonesië en Papoea-Nieuw- Guinea. Hogere productiviteit van nieuwe palmolieplantages leidt tot hogere productievolumes in palmolie ( + 6 % ). Dit samen met een stabiele omzet leidt tot lagere marktprijzen. Daarbij komt nog een groter aanbod van plantaardige oliën en een lagere vraag uit China en India. Toch heeft Sipef een stijging van het nettoresultaat tot $ 56,3 kunnen laten zien door een strikte kostenbeheersing, ondanks de lagere winstgevendheid van rubber en thee. De uitbreidingsplannen die men had, zijn voortgezet. Twee extractie bedrijven voor palmolie (in Indonesië en Papoea-Nieuw- Guinea) zijn afgerond en nieuwe oliepalmen geplant in Papoea- Nieuw-Guinea en in Zuid- Sumatra. 9
Als de prijzen voor de belangrijkste producten van palmolie, rubber en thee worden gehandhaafd op het huidige marktniveau, verwacht Sipef over 2015 een resultaat dat lager zal zijn dan in 2014. Het is met AvH net als met de HAL. De resultaten van de participaties in niet beursgenoteerde bedrijven zijn moeilijk in te schatten. Verder is men traditioneel karig met het geven van vooruitzichten betreffende de operationele prestaties van de participaties. De strategie is gericht op de lange termijn en is gebaseerd op het buy-and-build model. Daardoor wordt er slechts een enkele keer meerwaarde gerealiseerd. In België noemt men AvH de Belgische HAL. De koers kan soms gedurende de dag enorm fluctueren. Wij maakten dit verslag op 27 mei jl. Op deze dag fluctueerde de koers tussen € 118,30 en € 121,30. Wij hebben echter vertrouwen in het huidige management. Daarom houden wij onze aandelen aan.
duurt langer dan gedacht.
Onze laatste Algemene Vergadering van Aandeelhouders (AVA) in mei was die van Kardan. Kardan is een investeringsmaatschappij die zich richt op investeringen in markten met hoge groeimogelijkheden. Momenteel zijn dit Centraal- en Oost Europa en Zuidoost-Azië. Kardan is actief in vastgoed, financiële dienstverlening en infrastructuur. Kardan zit in een financiële herstructurering. In januari 2014 heeft GTC Real Estate (Roemenië) een financieringsovereenkomst van € 33 mln. op het onderpand afgesloten. Kardan Land China heeft in februari een aanvullend krediet van RMB 400 mln. gekregen dat op kan lopen tot RMB 900 mln. Deze aanvullende financiering is bestemd voor het Europark Dalian (onroerend goed). Van dit project is in april 2014 het zg. gebouw A2 verkocht voor € 39 mln. In maart 2014 heeft Tahal (waterzuivering en ontwikkeling landbouw) een overeenkomst getekend voor de ontwikkeling en het in cultuur nemen van landbouwgrond in Oost Europa. Het project heeft een waarde van € 62 mln. en duurt 4 jaar. In oktober heeft Kardan met de obligatiehouders een overeenkomst getekend. TBIF Financial Services, verkoopt een onderdeel in een transactie ter waarde van € 10 mln. Het onderdeel bevat een portfolio aan slechte leningen en andere non-banking financiële activiteiten. De opbrengst wordt gebruikt om de lening van CTG RE af te lossen. Kardan heeft in november een algemene prospectus ingediend waarmee het gedurende een periode van twee jaar, met de mogelijkheid tot verlenging met een jaar, verschillende soorten effecten die erin omschreven staan uitgegeven kunnen worden. 10
Kardan heeft in december te kennen gegeven dat er meer tijd is nodig om de schulden af te lossen. Daarom heeft men de schuldeisers gevraagd ermee in te stemmen dat een voor februari 2015 geplande uitbetaling voor twee leningen (serie A en serie B) uitgesteld kan worden. Kardan wil gaan werken aan een overeenkomst om de meerderheid van betalingen met 24 maanden uit te stellen, onder bepaalde voorwaarden, beperkingen en onderpand. Deze gaat een tweede fase in, die begint binnen 90 dagen nadat de schuldeisers akkoord gaan. Hiervoor moet een meerderheid van 75 procent van de houders van serie A en serie B instemmen. Als dit niet lukt, dan worden beide voorstellen ingetrokken. Verder heeft Kardan de Figuur 3 koersverloop Kardan verkoop van zijn belang van 50% in het Chinese winkelcentrum Galleria Chengdu afgerond. Kardan heeft zijn belang verkocht aan mede-eigenaar BR Spicy. De verkoopsom bedraagt ± € 74,2 mln. Ten minste € 30 mln. zal worden gebruikt om een lening bij de bank af te lossen. Daarnaast heeft Tahal Consulting Engineers in december in Rusland een opdracht ter waarde van $ 67 mln. (± € 55 mln.) binnengehaald. Het betreft hier een watervoorzieningproject in de stad Jakoetsk, een van de koudste steden ter wereld. Tahal zal 15% van het bedrag binnen 21 dagen na ondertekening van het contract ontvangen. De rest wordt gedurende de looptijd van 40 maanden betaald. Kardan heeft voor het eerst sinds 2008 winst behaald. De nettowinst was € 5,1 mln. Bij Real Estate Asia was de EBIT € 28,5 mln (€ 22.2 mln. 2013 ). Er zijn bij Europark 130 meer appartementen opgeleverd. Bij andere projecten 1247 minder dan in 2013. Ook de winst was lager. Er zijn ondanks het A2 gebouw Dalian 864 minder appartementen verkocht dan in 2013. De nettowinst voor Kardan was € 24,6 mln. (€ 18,3 mln. 2013). Bij Tahal leverden de projecten 11% (y-o-y) meer aan inkomsten. Daardoor was de EBIT met € 9.1 mln € 5,2 mln. hoger dan in 2013. Was er in 2013 nog een verlies van € 2,9 mln. In 2014 was de nettowinst € 4.2 mln. Er was aan het eind van het jaar $ 358 mln. (in 2013 $ 320 mln.) aan projecten in uitvoering. In 2014 is er voor $ 229 mln. aan nieuwe orders binnengekomen. Bij Tahal Assets waren de inkomsten ook met 11% (y-o-y ) gestegen. Er is een impairment geweest van (€ 8.3 mln na belastingen ) op de aangekondigde verkoop van de Chinese waterinfrastructuur maatschappij KWIG in Q4’14 Van de verkoop is in Q1’15 75% gesloten met minder dan € 20 mln winst. Het nettoresultaat voor Kardan was dan ook € 5.7 mln verlies tegenover een winst van € 3.1 mln. in 2013.
11
Bij Bank & Retail Kredietverlening groeide de omzet 37% en is de kwaliteit van de kredietportefeuille verbeterd. De kosten van de rente op deposito's verminderde bij lagere voorzieningen. Brutowinst was € 7.4 mln t.o.v. € 0,3 mln verlies in 2013. Kardan leverde dit € 7,6 mln. nettowinst op. In 2013 was dit nog € 18.8 mln. verlies. Avis liet een kleine winst zien ondanks de instabiliteit in Oekraïne. Op leningen aan de VAB Bank ( Oekraïne) is een impairment toegepast van € 2.8 mln in Q3 ’14 ) wegens situatie van de bank. TBI Credit is verkocht en heeft in Q1’15 ca .€ 10 mln. netto winst opgeleverd. Kerncijfers koers/winst verhouding winst per aandeel pay out ev per aandeel ultimo koers hoogste koers laagste koers
2014 4,91 0,05
2013 -0,80 -0,42
2012 -12,23 -0,06
2011 -1,48 -1,34
2010 -16,62 -0,27
0,83 0,22 0,51 0,17
0,59 0,34 0,88 0,30
1,54 0,78 1,95 0,41
1,83 1,98 4,86 1,45
3,31 4,44 4,86 3,12
Het eerste kwartaal van 2015 (Q1) leverde een nettoverlies van € 7.6 mln voor de aandeelhouders. Q1’14 liet een winst van € 3 mln zien. De oorzaak komt voornamelijk door hogere financieringskosten en de zwakke Euro. De zwakke Euro leverde een koersverlies van € 30 mln. Het grootste verlies zit in de waardevermindering van de Euro vs NIS (Nieuwe Israëlische Shekel) (Q1/’14: € 4 mln. winst). Totaal inkomen was in Q1 € 7.9 mln tegenover € 0.7 mln. in Q1’14. Het onderdeel Real Estate Asia behaalde een winst van € 8,9 mln. Bij Water Infrastructure ging het nog beter, daar bedroeg de winst € 17,8 mln. Banking and Retail Lending zag de winst toenemen naar € 3,2 mln. Zoals hierboven al is omschreven is KWIG verkocht met € 20 mln winst. De resterende 25% moet voor eind juni betaald worden. De verkoop van TBI Credit is afgerond. De banklening is, zoals beloofd, geheel terugbetaald. Eind mei heeft Kardan de voorwaarden voor de herstructurering van zijn schulden aangepast. De schuldeisers krijgen ruim 12,3 miljoen aandelen Kardan (dit is ± 10% van het aandelenkapitaal) en een bedrag van € 750.000. Begin mei was met de schuldeisers afgesproken dat zij alleen 12% van de aandelen Kardan zouden krijgen. De oorzaak van de aanpassing van de overeenkomst waren de gesprekken met de aandelenbeurs in Tel Aviv en is opgesteld in overleg met vertegenwoordigers van de schuldeisers. De schuldregeling met obligatiehouders bestaat behalve uit de hierboven genoemde voorwaarden ook uit uitstel van betaling voor 2015 en 2016 en voor 24 maanden. Voor iedere kredietverstrekking moet 1,875% extra rente betaald worden. Toezeggingen gelden voor alle belangen van de hele groep, dus de holding en de dochterondernemingen. Dividendbetaling is pas mogelijk totdat 75% van de waarde is terugbetaald. Wij hebben vertrouwen in Kardan. Het zal echter nog enkele jaren duren voor de herstructurering is afgerond. 12
voert voedselproductie op.
Op 10 juni jl. was de uitgestelde Algemene Vergadering van Aandeelhouders (AVA) van OCI. OCI is een sinds begin 2013 aan de Euronext Amsterdam genoteerde Egyptische maatschappij. Vanaf maart 2014 is OCI in de AEX opgenomen. OCI is de afkorting van Orascom Construction Industries. Door een opsplitsing is het nu een bedrijf dat zich toelegt op de fabricage van kunstmest. De interesse voor kunstmest is ontstaan door grote opdrachten van het aannemersbedrijf in de aardgassector. In 2005 heeft men een belang in Egyptian Basic Industries Corporation genomen, in de Egyptian Fertilizers Company en het Nigeriaanse Notore Chemical Industries. In 2009 is er een stikstofbindingbedrijf in Algerije gebouwd. In 2010 kocht men DSM Agro en DSM Melamine voor € 310 mln. Door de overname kan men nu ook meststoffen leveren zoals ureum, ammoniak, calciumammoniumnitraat (CAN), ureum ammonium nitraat (UAN) en ammoniumsulfaat (AS). DSM Melamine is de grootste producent van melamine. Nu is OCI één van de top vijf wereldwijde stikstof mestproducenten. Het productieproces is op aardgas gebaseerd. Men heeft productiefaciliteiten in Nederland, de VS, Egypte en Algerije aangevuld met wereldwijd distributienetwerk Door het productieproces op basis van gemengd aardgas heeft men kostenvoordeel ten opzichte van de z.g. peer group. Men is bezig om de capaciteit met bijna 60% te verhogen. Door extra volumes zal de fabriek in Sorfert, Algerije dit jaar volledige benut worden De fabriek in Iowa is een op wereldschaal gebaseerde stikstofmeststoffabriek. De bouw ligt op schema en is in Q4 voltooid. Natgasoline is een op wereldschaal gebaseerde methanol faciliteit waarvan de voltooiing gepland is voor het begin van 2017. In Nederland is OCI de belangrijkste producent van kalkammonsalpeter ( KAS). KAS bevat twee soorten stikstof. De nitraat (NO3) is snelwerkend omdat het direct door de plantenwortels wordt opgenomen. De ammonium (NH4) moet eerst door het bodemleven worden omgezet in nitraat (nitrificatie) voordat het door de plant opgenomen kan worden. Soms wordt dolomiet als vulstof gebruikt. Dan bevat KAS ook magnesiumoxide (MgO). KAS bevat 27% stikstof (N). Hiervan is de ene helft (13,5%) snelwerkend en de andere helft (13,5%) trager werkend. OCI heeft in 2014 geprofiteerd van het krappe aanbod van KAS. De vraag naar KAS nam maandelijkse toe door de wisselkoersverhouding tussen de EUR / USD. Verder namen de nitraat marges toe door de afnemende aardgasprijzen. De gasprijs daalde al in 2014. In Q1 van 2015 was de z.g. spotprijs 28 % (in US $) lager dan in Q1 2014. In Euro was dit 13%. De marges op ammoniak lagen in 2014 op recordhoogte. 13
Ondanks de lagere prijzen van ammoniak, blijven door de lage kosten van gas de marges hoog. In Beaumont (USA) heeft OCI de grootste geïntegreerde ammoniak - methanol fabriek van Noord-Amerika. Men is hier zeer concurrerend door de aantrekkende economie, de sterke vraag naar ammoniak en methanol en de aantrekkelijke aardgasprijzen en grondstofkosten. Het oplossen van knelpunten en de turnaround van de fabriek is in april 2015 afgerond. De ammoniak en methanol productie is met 25% gestegen. De betrouwbaarheid van de productie is verbeterd. In Q2 van 2015 is de bezettingsgraad weer volledig. Daarom verwacht men dat de marges toenemen bij hetzelfde huidige personeelsbestand. Bij Sorfert in Algerije heeft men 1,4 miljoen ton ammoniak en ureum verkocht in 2014. De fabriek was volledig bezet. Ook voor 2015 zijn de vooruitzichten goed. De fabriek profiteert van een concurrerende prijs op lange termijn gascontracten. Deze fabriek heeft een belangrijke bijdrage geleverd aan de geconsolideerde EBITDA van de OCI Group in 2014. Door de sterke cash flow was er een snelle schuldafbouw. Het is de grootste kunstmest fabriek van Afrika. In Egypte heeft OCI twee fabrieken. De Egyptische regering heeft verschillende maatregelen genomen om het gasvoorziening probleem aan te pakken. In april 2015 is de eerste LNG geïmporteerd. Daardoor is het aanbod voor de kunstmestindustrie verbeterd. De kosten voor zowel het binnenlandse gas als het ingevoerde gas zijn gunstig. Door de inspanningen van de overheid verwacht men een verbeterde levering van aardgas vanaf Q2 2015. Voor beide fabrieken (EFC en EBIC) is voldoende opwaarts potentieel bij aanhoudend hogere bezettingsgraden. De nieuwe fabriek van de Iowa Kunstmest Company zal Q4 2015 in bedrijf gesteld worden. Deze stikstofmeststof fabriek zal o.m. ammoniak, ureum produceren. Het is de eerste op natuurlijk gas gebaseerde stikstofmeststof fabriek gebouwd in de Verenigde Staten in bijna 25 jaar. Deze fabriek wordt gebouwd in het hart van de Amerikaanse Midwest corn belt. Op 19 november 2012 lag de grond nog braak. Nu is de planning om de productie in Q4 2015 te beginnen. De fabriek wordt gebouwd door Orascom Engineering & Construction. De totale investeringskosten zullen ± $ 1,9 mrd. bedragen. Om deze fabriek te financieren zijn voor $ 1,2 mrd. Wildwest Ramp Areas belastingvrije obligaties uitgegeven tegen een gemiddelde rente van 5,12%. Obligatie hebben een BB beoordeling door zowel S & P en Faith en is de grootste non-investment grade transactie die in de VS fiscaal vrijgestelde markt zijn verkocht.
Figuur 4 koersverloop OCI OCIOCI
14
De toetredingsdrempels voor nieuwe stikstofmeststof capaciteit is in NoordAmerika hoog. Daarom verwacht men dat de capaciteit in NoordAmerika gelimiteerd zal worden. De investeringen voor nieuwbouw zijn nu,
afhankelijk van de grootte , de capaciteit en de financiering van het project, aanzienlijk hoger dan 2012. Vanaf het begin tot het in productie gaan van een nieuwe stikstof fabriek kan 5-7 jaar duren. Ook de financiering is moeilijk omdat goedkope schuld of project obligaties niet direct beschikbaar zijn voor kleinere ontwikkelaars. De snel toenemende kapitaalkosten en het voordeel van de eerste fabrieken hebben een negatieve invloed op de winstgevendheid van nieuwe faciliteiten. Ook is er maar een beperkt aantal aannemers die nieuwe projecten kunnen uitvoeren. De Verenigde Staten van Noord Amerika zijn ingesteld op het feit dat men netto-importeur is van stikstofkunstmest tot tenminste 2020. De nieuwe fabriek voor Natgasoline LLC in Beaumont (Texas), moet begin 2017 gaan draaien. De benodigde vergunningen zijn in Q3 2014 ontvangen waardoor met de bouw is begonnen. Naar verwachting zal er 1,75 miljoen ton methanol per jaar geproduceerd worden. Air Liquide Global E & C Solutions levert bewezen LurgiMegaMethanol® procestechnologie, Deze procestechnologie is ontwikkeld om op wereldschaal methanol fabrieken te bouwen met een capaciteit van meer dan een miljoen ton per jaar. Er is een overeenstemming met Air Liquide om zuurstof en andere industriële gassen te kopen. Kerncijfers koers/winst verhouding winst per aandeel pay out ev per aandeel ultimo koers hoogste koers laagste koers
2014 21,89 1,32
2013 32,72 1,00
2012
10,19 28,89 38,58 22,69
7,08 32,74 47,70 23,58
6,29
-6,98
Uit het schuldenoverzicht blijkt dat OCI NV eind 2014 een totale bruto schuld had uitstaan van $ 5 mrd. De nettoschuld van $ 4,2 mrd. is een stijging met 18,1% t.o.v. eind 2013 en is veroorzaakt door de kapitaalskosten voor de nieuwe fabriek in Iowa en Natgasoline. Het grootste deel van de uitstaande schuld van OCI wordt gehouden door de werkmaatschappij en wordt gefinancierd door middel van operationele kasstroom. OCI heeft het bedrijfsresultaat gedurende Q1 van 2015 op peil weten te houden ondanks een omzetdaling met 23,7% t.o.v. Q1 2014 en 6% t.o.v. Q4 2014. De oorzaak van de omzetdaling is het buiten werking stellen van een fabriek in de USA en een lagere productie in Egypte. Het bedrijfsresultaat (ebitda) nam toe door een lagere aardgasprijs, een solide Europese markt en een hogere bezettingsgraad bij dochterbedrijf Sorfert in Algerije. Maar viel ons toch enigszins tegen. OCI heeft de schuldenlast t.o.v. eind 2014 met 4% verlaagd naar $ 4 mrd. door een verbeterde kasstroom, een onderhandse plaatsing van aandelen ter waarde van € 151 mln. en positieve wisselkoerseffecten. De Amerikaanse fabrieken draaien nu weer volop. De gastoevoer in Egypte is verbeterd door invoer LNG. Mede door de capaciteitsuitbreiding in VS denken we dat de daling die in Q1 2015 is ontstaan in de loop van 2015 weer ingelopen wordt. 15
Er zijn gesprekken gevoerd tussen het Noorse Yara en het Amerikaanse CF Industries. Deze zijn in een later stadium afgebroken. Op onze vragen over een mogelijke consolidatieslag in de sector antwoordde de heer Sawiris dat men op dit moment geen interesse heeft. Als echter de nieuwe capaciteit volop bij gaat dragen aan de winst, kijkt men of hier mogelijkheden zijn. Wij hadden vooraf gaande aan de AVA een persbericht verwacht over de gang van zaken in Q2 2015. Uit de povere reactie op onze vragen hierover blijkt dat men optimistisch is. Over 2015 zal er nog geen dividend uitgekeerd worden, maar mogelijk wel over 2016. Voorlopig verwachten wij niet veel van de koers van het aandeel. Toch zijn wij positief, vanwege de groeiende wereldbevolking en de noodzaak om de voedselproductie op te voeren.
wachten op vraag.
RoodMicrotec hield op 11 juni jl. de inmiddels 2 keer uitgestelde Algemene Vergadering van Aandeelhouders (AVA). Begin november heeft men gekozen voor Grant Thornton als nieuwe accountant. Gezien de inwerkperiode van de nieuwe accountant was het niet mogelijk de cijfers op tijd aan te leveren. De producten van RoodMicrotec zijn semiconductors, (chips), die op specificatie van haar klanten worden ontwikkeld en geproduceerd. Men ontwerpt met partners de chip, besteedt de zogenaamde wafer en verpakking uit aan subcontractors, en test, kwalificeert en onderzoekt de chip op functionaliteit en kwaliteit. Ook levert men diensten aan zelfstandige industriële bedrijven, die een of meerdere diensten niet of in onvoldoende mate in huis hebben. Door de onafhankelijke positie komt men niet in concurrentie met de eigen opdrachtgevers. Het bedrijf is wereldwijd actief met diensten op het gebied van wafer, verpakking, printplaat assemblage, printplaat- en interconnectietechnologie (solderen, lijmen, krimpen) met het zwaartepunt in Europa. Het producten gamma omvat: (eXtended) Supply Chain Services Testengineering services, test program ontwikkeling Kwalificaties & Reliability onderzoeken Opto-mechanische kwalificaties Fout-en technologie analyse, ESD consulting en metingen - ook in productielijnen Test-en end of line services w.o. programmering. In 2014 is de omzet met 11% gedaald naar € 10 mln. (2013: € 11,18 mln.) door langere lead times en uitstel van enkele grote orders. De omzet daling kwam vooral voor rekening van Test, Test Engineering en Qualification & Reliability. De lagere omzet en het inspringen op nieuwe marktkansen hebben geresulteerd in een groter negatief nettoresultaat in 2014 van € 1,7 mln. In 2013 was dit € 0,284 mln. negatief. 16
In de tweede helft van 2014 heeft men meer geïnvesteerd in sales en marketing. Zo is er een Automotive Competitive Centre ingericht en is er geïnvesteerd in automotive infrastructuur vanwege nieuwe automotive projecten en nieuwe verwachtingen. Verder is er geïnvesteerd in veelbelovende projecten zoals ‘lichtschakelaars op basis van radio frequency’. Met het Fraunhofer Institute IIS is er een strategische samenwerking aangegaan. Dit is een toepassingsgericht onderzoekinstituut voor micro-elektronische en IT-oplossingen en diensten. Er is geïnvesteerd in nieuw programmeer- en testapparatuur voor veelbelovende nieuwe producten van (nieuwe) klanten. Verder is er in 2014 een strategische wijziging ingezet om op de veranderende marktomstandigheden in te spelen. Het doorvoeren hiervan vereist enige aanlooptijd. Er is een forse stijging van de quoteportefeuille en een aanhoudend positieve book-to-bill-ratio. Voorts is er een programma opgesteld dat aanzienlijke personeelskostenbesparingen van € 1,3 mln. over de komende drie jaar moet opleveren. Men wil dit overwegend door natuurlijk verloop doen, maar ook gedwongen ontslagen worden niet uitgesloten. Door een eenmalige bate betreffende de pensioenregeling weken de personeelskosten af in vergelijking met 2013. Kerncijfers koers/winst verhouding winst per aandeel pay out ev per aandeel ultimo koers hoogste koers laagste koers
2014 -7,25 -0,03 0,08 0,25 0,35 0,15
2013 -22,86 -0,01
2012 -19,49 -0,01
2011 9,76 0,02
2010 13,07 0,01
0,13 0,16 0,18 0,14
0,15 0,15 0,24 0,14
0,17 0,16 0,31 0,14
0,16 0,17 0,20 0,15
Zoals eerder opgemerkt zijn de resultaten in 2014 achter gebleven bij 2013. De EBITDA was € 0,722 mln. negatief terwijl deze in 2013 € 0,870 mln. positief was. Ook het bedrijfsresultaat (EBIT) was € 1,5 mln. negatief, € 0,178 mln. lager dan eerder aangegeven. De oorzaak was de extra accountants- en juridische kosten van ± € 70.000 en stijgingen van personeels- en andere kosten van ± € 0,1 mln. In 2013 was de EBIT met € 0,13 miljoen veel minder negatief. Ultimo 2014 had RoodMicrotec ± € 15 miljoen aan cumulatieve fiscale verliezen. Deze kunnen voor onbepaalde tijd verrekend worden met toekomstige fiscale winsten. Men stelt zich hierin behoudend op om slechts € 1,6 mln. op de balans te zetten. De nettokaspositie is wel verbeterd. Deze was in 2013 € 1,3 mln. negatief, maar eind 2014 € 0,19 mln. positief. De nettokasstroom uit bedrijfsactiviteiten was echter eind 2014 € 0,26 mln. negatief tegen € 0,017 mln.17.000 positief eind 2013. Het werkkapitaal was eind 2013 € 1,3 mln. negatief. Eind 2014 was dit € 0,125 mln. negatief. Daartegenover is de solvabiliteit afgenomen naar 27% (2013: 39%) door het nettoverlies en de daling van de pensioen rekenrente van 3,6% naar 2% dat een negatief effect van € 1mln. op het eigen vermogen had. Men heeft een obligatielening uitgegeven van € 2,5 mln. om bankleningen af te lossen. Hiermee zijn alle kortetermijnleningen afgelost behalve de financial lease, waardoor de financiële verplichtingen van RoodMicrotec op de korte termijn sterk vermindert. 17
Na de voltooiing van de accountantscontrole zijn er bepaalde aanpassingen in de financiële activa, pensioenverplichtingen en de financiële resultaten doorgevoerd. Op de operationele cashflow hebben deze aanpassingen geen effect. De totale activa bedroegen € 13,6 mln. (€ 2,4 mln. meer dan eerder aangegeven). De oorzaak was de herclassificering van financiële activa van € 2,5 mln., die eerder onder pensioenverplichtingen en de kaspositie verantwoord werd. Ook de cijfers over 2013 zijn hiervoor aangepast. De financiële activa betreffen obligaties van € 2,5 mln., die aangehouden worden voor het financieren van pensioenverplichtingen en die onder een zg. Contractual Trust Agreement zijn geplaatst. Deze obligaties waren eind 2014 nog niet aan de Trustee overgedragen en mochten daarom niet verrekend worden met de pensioenverplichtingen. Op 20 april 2015 zijn deze overgedragen waardoor deze in 2015 kunnen worden verrekend. De belastingen over de winst-en-verliesrekening in 2014 bedroegen € 18.000 negatief. Aanvankelijk dacht men dat dit € 0,144 mln. positief zou zijn. Dit had een negatief effect op de winst-en-verliesrekening van € 0,162 mln. Verder zijn de vergelijkende cijfers van de winst-enverliesrekening herzien door een aanpassing in de pensioenkosten van € 95.000. Het eerste kwartaal van 2015 (Q1) laat een verbetering zien. De omzet was hoger in vergelijking met Q1 2014. Ondanks de kleine toename is het wel een trendbreuk met voorgaande jaren. Men heeft voor ruim 20 nieuwe projecten offertes ingediend. De meeste (80%-90%) van deze nieuwe opdrachten hebben een totaalvolume van € 5 mln. tot € 10 mln. per jaar vanaf 2015 die boven op de huidige omzet komt. Inmiddels zijn een aantal offertes omgezet in langlopende orders, die vanaf de tweede helft van 2015 bijdragen aan de omzet. Deze opdrachten voegen in de komende jaren tussen € 0,5 mln. en € 1 mln. toe aan de omzet. Het merendeel van de opdrachten betreft 'new business' in de industriële/medische- en automarkten. Het aantal offertes laat overigens een verdere stijging zien. Het gaat hier veelal om eerste orders in de focusmarkten. Daarom verwacht RoodMicrotec tot en met 2018 een significante groei te kunnen realiseren. Men begint bij meer dan 50% van deze nieuwe projecten te factureren voor de start-up of investeren al in de voorbereidingsfase. Deze nieuwe activiteiten betreffen de kernsegmenten Automotive (50%) en Industrial/Medical (30%) en high-end consumer business (20%). Omdat automotive en Industrial/Medical zeer snel groeiende marktsegmenten zijn, verwacht men in de komende jaren een significante groei. Het volume van de nieuwe activiteiten is groter dan ooit. Figuur 5 koersverloop RoodMicrotec
RoodMicrotec is een fonds dat zonder extra kosten de omzet fors kan laten groeien 18
de verbrandingsoven rookt nog steeds.
Donderdag 18 juni was de met één week uitgestelde Algemene Vergadering van Aandeelhouders (AVA) van Nedsense. Voorafgaande aan de vergadering hebben wij onze verbazing uitgesproken hoe het mogelijk is dat de B(ijzondere) AVA op 7 oktober ll. over de verkoop van NedGraphics gelijk met een BAVA van Imtech kon worden gehouden. Toen wij hiervan op de hoogte gebracht werden hebben we contact opgenomen met Nedsense. De BAVA was toen al via publicaties aangekondigd. Aan het begin van de vergadering heeft de bestuursvoorzitter, de heer Piet Aarts, zijn excuses aan de SRB aangeboden. Nedsense richt zich met zijn Loft-software op de 3D-presentatie van interieurmogelijkheden. Voor het afgelopen jaar voorzag Nedsense een omzetgroei. Echter, de omzet halveerde bijna tot € 479.000. De belangrijkste oorzaak is de overstap van gepersonaliseerde programma's naar een model dat zich richt op de verkoop van abonnementen. Het nieuwe platform dat daarbij hoort nl. Rooomy, is in april gelanceerd. Hierdoor is het nettoverlies bijna verdubbeld van € 1,7 mln. in 2013 naar € 3,2 mln. in 2014. Daarnaast zorgde de verkoop van onderdeel Nedgraphics voor een min van 600.000 euro. Het operationele verlies kwam vorig jaar uit op € 2,7 mln., tegen € 1,9 mln. in 2013. In augustus van het afgelopen jaar is overeenstemming bereikt met het Canadeese Constellation Software voor de verkoop van NedGraphics. Tijdens de BAVA van 7 oktober ll. is de beslissing unaniem goedgekeurd. De verkoop zorgt voor een betere toekomst voor NedGraphics, terwijl er financieringsruimte ontstaat voor de LOFT business. Het Rooomy platform verbindt makelaars met retail en consumenten. Door deze mogelijkheid kunnen makelaars de te verkopen woningen beter presenteren in een betere waardering. Voor retailers biedt het platform een digitale mogelijkheid voor een verbinding met de consument. Voor consumenten is Rooomy een gebruiksvriendelijke applicatie om de inrichting van hun (toekomstige) woning in 3D te bekijken. Met de LOFT- technologie kunnen 2D-foto’s omgezet worden in een interactieve 3D-omgeving waarin producten (bv. een bank) kunnen worden geprojecteerd in de bestaande huiskamer. Kerncijfers koers/winst verhouding winst per aandeel pay out ev per aandeel ultimo koers hoogste koers laagste koers
2014 -1,49 -0,11
2013 -3,67 -0,07
2012 -4,45 -0,07
2011 -3,31 -0,11
2010 -7,83 -0,06
0,12 0,16 0,38 0,16
0,25 0,25 0,40 0,21
0,27 0,30 0,45 0,28
0,42 0,37 0,54 0,25
0,44 0,49 0,65 0,35
De bedrijfslasten (exclusief NedGraphics) stegen met ongeveer 4%. Inclusief de afgestoten NedGraphics divisie, was het operationele resultaat in 2014 bijna onveranderd t.o.v. 2013. 19
Het bedrijfsresultaat daalde tot een verlies van € 1.52 mln. (in 2013- € 0,89 mln.) door de verdere ontwikkeling van de producten van LOFT. De operationele kasstroom in 2014 bedroeg € 0.50 mln. (in 2013 € 0.25 mln.). De oorzaak was de desinvestering in 2014 van NedGraphics.De kasstroom uit financieringsactiviteiten in 2014 bedroeg € 0.09 mln. (in 2013 €2.5 mln.). Samengevat bedroeg de totale verandering in liquide middelen in 2014 € 3.75 mln. (in 2013 € 0.11 mln.). Vanwege de negatieve resultaten in de afgelopen jaren, heeft NedSense fiscaal compensabele verliezen. Deze belastingvorderingen worden niet geactiveerd op de balans, omdat men niet zeker is dat er in de nabije toekomst voldoende belastbare winst zal worden gemaakt om de waarde hiervan te realiseren. Het eigen vermogen daalde van € 6,3 mln. eind 2013 tot € 3,3 mln. eind 2014. Deze daling met € 3 mln. is voornamelijk veroorzaakt door het negatief resultaat. De solvabiliteit was eind 2014 36,4% tegen 36,8% eind 2013. In het eerste kwartaal (Q1) van 2015 waren de resultaten in lijn met de verwachtingen. Loft is gericht op het behoud van en uitbreiding binnen het LOFT klantenbestand. Bovendien is de focus op de uitvoering gericht. Het Rooomy platform zal de overgang van Loft richting abonnementen markeren. De partners in de vastgoedsector als woninginrichting retail zijn toegevoegd aan de Rooomy community. In het Q1 is ook de Loft Havertys 'kamer planner uitgebracht die is ingezet op zowel hun eigen website als op een iOS App. De applicatie is gebouwd op LOFT's 3D-technologie. In 2015 zal NedSense zich richten op een groeistrategie. Cruciaal voor deze groei is de acceptatie door de markt van het Rooomy platform in vastgoed en woninginrichting retailmarkten. Nedsense verwacht dat de inzet van een flexibele organisatie samen met business partners de schaalbaarheid zal toelaten om haar inkomsten en uitgaven beter in evenwicht te brengen en indien nodig de benodigde maatregelen te nemen om dit te bereiken. Nedsense heeft in april een investering van € 0,8 mln. ontvangen van twee grootaandeelhouders (Nantahala en Bertoia). Deze injectie moet Nedsense in staat stellen het nieuwe platform voor meubelverkopers en makelaars verder uit te bouwen. Deze investering wordt gedaan in de vorm van een renteloze achtergestelde obligatie. Deze loopt af in 2020 en kan worden omgezet in aandelen, tegen een prijs van € 0,16 per aandeel. Door de slechte gang van zaken bij Nedsense lijkt de Raad van Commissarissen (R.v.C.) net een duiventil. Tot en met de AVA van 18 juni bestond de R.v.C. uit de heren Macky McCleary (Amerikaan). Hij is op 11 juni 2013 benoemd. De andere commissaris was Richard Louwers die in november 2012 benoemd is. Beiden zijn opgestapt. Tijdens de AVA zijn mevrouw Elisabeth DeMarse (Amerikaanse) en de Nederlander Kai Guldemond benoemd. Mevrouw DeMarse heeft ervaring in het leiden van groeiende publieke Amerikaanse interneten vastgoedbedrijven. Op dit moment is zij voorzitter en CEO van TheStreet. Ze heeft meerdere 20
internet gerichte bedrijven in het afgelopen decennium geleid en ze heeft de leiding bij Bankrate en CreditCards.com gehad. Daarnaast heeft ze in verschillende besturen gezeten waaronder ZipRealty (technologie voor de makelaardij), dat vorig jaar is overgenomen door Realogy. NedSense denkt dat mevrouw DeMarse behulpzaam kan zijn bij de korte termijn uitvoering van de strategische doelen. Verder denkt men dat ze kan helpen met een digitale tool voor makelaars om verkopers aan te trekken en de identificeren kopers via kosteneffectieve virtuele enscenering (het gereedmaken voor 3D). De heer Guldemond is partner bij Blenheim advocaten. Heeft jarenlange ervaring met zakelijke structuur en de Nederlandse markt voor NedSense. De focus van de heer Guldemond is het werken met buitenlandse kleine en middelgrote bedrijven. Gezien Loft's groeipad denkt de heer Guldemond advies te kunnen geven bij het beslissen wat de beste manier is om de entiteiten te structureren en om de waarde voor de aandeelhouders van NedSense te maximaliseren. Tot nu toe is er bij Nedsense meer geld verbrand als verdiend. De invoering van het Rooomy platform kost weer een hoop tijd en geld voor onderzoek. Nedsense heeft prachtige technieken in huis. Echter, tussen dingen ontwikkelen en verkopen zit een groot verschil. Het kunnen verkopen lukt Nedsense niet zo goed. Het lijkt een beetje op Philips. Video 2000 was het beste systeem ter wereld. Alleen men kon het niet verkopen. Zodoende heeft het VHS videosysteem de markt weten te veroveren. Figuur 6 koersverloop Nedsense
De vertegenwoordiger van Value8 zwengelde tijdens de AVA een discussie aan om Nedsense te delisten. Een naar onze mening nutteloze discussie. Dan kan Loft beter verkocht worden. Dan blijft er na een uitkering aan de aandeelhouders een “lege huls” over met wat geld. Value8 kan dit opkopen en er mee doen wat men wil. Of laat men er anders een bod op uitbrengen van € 0,18 per aandeel. Voorlopig hoeft er naar onze mening geen haast gemaakt te worden om aandelen Nedsense te kopen. Beter eerst wachten tot er commerciële successen geboekt worden.
verwerkt ons plastic afval.
Op 30 juni jl. was het dan eindelijk zover dat de Algemene Vergadering van Aandeelhouders (AVA) van Inverko gehouden kon worden in het World Trade Center in Amsterdam Zuid.
21
Om invulling te geven aan de circulaire economie, die niet alleen ecologische waarde creëert maar ook economische, heeft Inverko een concept ontwikkeld van afval tot eindproduct. Inverko is via VMG (Vivendia Media Groep) naar de beurs gegaan. VMG (Vivendia Media Groep) kocht Inverko Polymers van het failliete Equipe. Half november 2012 werd VMG gewijzigd in Inverko. Sinds 30 juni 2014 is Inverko op de Euronext Amsterdam genoteerd. Gelijktijdig met de beursgang werd bekend dat Inverko een overeenkomst heeft getekend om het Duitse Synaplast over te nemen. Synaplast is per 27 juni 2014 geconsolideerd. Op 12 juni hebben de aandeelhouders van Inverko tijdens de AVA ingestemd met de beoogde overname van Beutech. De overnamesom bestaat uit een vast deel van maximaal € 1 mln. en 1 miljoen aandelen die zijn uitgegeven voor € 0,40. Twee maanden na de beursgang heeft de heer Ron van Veldhoven zijn functie per direct beschikbaar gesteld, z.g. om ruimte te maken voor een bestuurder met meer ervaring in de recycling business. Van Veldhoven was sinds eind 2010 bestuursvoorzitter van VMG, dat vorig jaar via een 'reverse take-over' opging in Inverko. In juni 2014 kreeg Van Veldhoven een bijzondere beloning van € 1,5 mln. aandelen voor zijn inspanningen bij de beursgang van Inverko. Deze beloning was deels gebaseerd op de afkoop van een variabele vergoeding over 2014 en 2015. Hiervan is nu geen sprake meer. Daarom is de beloning met 350.000 aandelen teruggebracht. Figuur 7 Koersverloop Inverko
Op dit moment is de heer Henk Alssema de enige directeur. Gezocht wordt nog naar een CFO. De reden dat men precies op de laatste dag van het eerste halfjaar vergaderde was het feit dat de publicatie van de jaarcijfers over 2014 tot 2 maal toe is uitgesteld. De oorzaak was het niet rondkomen van de financiële herstructurering bij het onderdeel Inverko Polymers. Dat proces is vorig kwartaal afgerond, maar had volgens het bedrijf duidelijk impact op de dagelijkse gang van zaken. De moeilijke financieringssituatie legde afgelopen tijd steeds meer druk op de liquiditeit en de resultaten van Polymers. Daardoor nam de omzet van dat onderdeel vorig kwartaal af. De winstmarge verbeterde in die periode wel. Uiteindelijk werden de jaarcijfers 3 dagen na de publicatie van de eerste kwartaalcijfers (Q1) over 2015 gepubliceerd. De financiële herstructurering houdt in dat met de huisbankier ABN AMRO en een externe financier overeenstemming is bereikt over een herfinanciering. Dat moet leiden tot een meer stabiele basis voor de verdere ontwikkeling van de onderneming. Werkmaatschappij Inverko Polymers wordt losgekoppeld uit de financieringsfaciliteit van haar vorige eigenaar Inverko Polymers. Deze is daarom op geen enkele wijze meer aansprakelijk. 22
Inverko Polymers is met ABN AMRO overeengekomen om een financiering van € 3 mln. over te nemen van de verkoper. Daarvoor stelt de bank een financieringsfaciliteit van € 2,4 mln. beschikbaar om de aankoop van machines in 2013 af te wikkelen. Daarnaast verstrekt ABN AMRO een extra werkkapitaalfinanciering van € 300.000 aan Inverko Polymers. Inverko is niet aansprakelijk voor de totale financiering van dit dochterbedrijf. Vanaf 2016 zal het gehele krediet met € 25.000 per maand worden teruggebracht. De heer Alssema heeft bij de verkoop van Inverko Polymers, 15 miljoen aandelen Inverko ontvangen. Deze aandelen heeft hij teruggegeven en worden gebruikt voor de versterking van het werkkapitaal en worden geleverd aan een externe investeerder. Deze investeerder steekt tot 31 december 2016 maximaal € 3 mln. in het aandelenkapitaal van Inverko. In de eerste maand is € 400.000 aan werkkapitaal beschikbaar gesteld en daarna € 200.000 als Inverko er om vraagt, Kerncijfers koers/winst verhouding winst per aandeel pay out ev per aandeel ultimo koers hoogste koers laagste koers
2014 -23,70 0,00
2013 -4,24 -0,07
2012 -0,01
2011 -0,58 -0,31
2010 -0,44 -0,75
0,08 0,11 0,34 0,10
0,01 0,29 0,61 0,20
0,01 0,09 0,25 0,03
0,17 0,18 0,53 0,10
0,85 0,33 0,85 0,20
Het verlies is bij Inverko het afgelopen jaar flink gedaald t. o. v. 2014. Het negatieve resultaat was € 343.000, (in 2014 € 2,9 mln.). De omzet was met € 14,7 mln. vrijwel onveranderd. Het jaar 2014 was een uitdagend jaar omdat Inverko geconfronteerd is met een aantal onverwachte problematieken uit het verleden. Daarnaast was de afronding van de beursnotering een complexer proces dan gedacht. Het gevolg was liquiditeitsdruk en beperking van de operationele activiteiten. Inmiddels kan Inverko weer invulling geven aan de groeistrategie. Dit houdt in dat Inverko de winstgevendheid optimaliseert en actief blijft kijken naar overnamekandidaten. De verwachting is dat het te verwerken volume in 2015 zal toenemen. Een prognose voor de omzet- en resultaatontwikkeling voor 2015 wilde men echter niet geven. Echter bij de publicatie van de Q1 cijfers gaf Inverko wel aan dat de verwachtte omzet de komende kwartalen zal herstellen en aantrekken. Onderdeel Compounding draaide in het eerste kwartaal beter dan in de laatste drie maanden van vorig jaar. Om verdere groei mogelijk te maken worden momenteel gesprekken gevoerd met geïnteresseerde partijen over de strategie en financiering van Compounding. Inverko verwacht die gesprekken met een positief gevolg af te kunnen sluiten. Inverko mikt de komende tijd op een verbetering van de winstgevendheid bij zijn werkmaatschappijen en blijft actief kijken naar potentiële overnamekandidaten. Directeur Henk Alssema verwacht dat de omzetvolumes gaan groeien, maar gaf geen concrete prognose voor de omzet en het resultaat in heel 2015.
23
Zoals iedereen weet is afvalverwerking een groeimarkt. Met een koers van € 0,09 lijkt Inverko laag gewaardeerd. (Prijs beursgang 30 juni 2014 € 0,40). De concurrentie is echter groot. Voor Inverko komt daarbij het gebrek aan liquiditeit. Toch hebben wij een goede indruk aan de huidige grootaandeelhouder en directeur over gehouden. Daarom houden wij onze aandelen (€ 0,114/aandeel inkoopsprijs) aan.
en dé overname.
Zoals aangekondigd tijdens de AVA was op 8 juli de Bijzondere Algemene Vergadering van Aandeelhouders (BAVA) voor de goedkeuring van de overname van Helvoet Holding BV. Hydratec Industries heeft twee hoofdactiviteiten. Als eerste is dit Agri & Food Equipment, met als dochterondernemingen Pas Reform Hatchery Technologies en LAN Handling Systems. De andere is Plastics met als dochterondernemingen Timmerije en Euro Mouldings. Het uitgangspunt van het beleid is het behalen van stabiele groei van omzet en resultaten. Dit wil men bereiken door autonome groei binnen huidige kernactiviteiten door het versterken van marktposities. productverbeteringen en innovaties en het verbreden van het product aanbod. Daarnaast wil men de kernactiviteiten versterken door acquisities. Helvoet Holding B.V. is in 1938 opgericht en uitgegroeid tot een internationaal bedrijf en ontwikkelt en produceert onderdelen van kunststof en rubber, maar men verricht ook complete assemblages. Er werken 620 mensen (FTE’s) op 7 productielocaties. Deze productielocaties zijn gevestigd in Hellevoetsluis (130 FTE’s), Tilburg (70 FTE’s), Lommel (140 FTE’s), Munchen (30 FTE’s) en Pune (India) (250 FTE’s). Ook wordt er productiewerk uitbesteed in Kaniow (Polen). Men heeft 40 ingenieurs in dienst om nieuwe producten te ontwikkelen. Er worden jaarlijks 1 mrd. precisieonderdelen geproduceerd die een omzet genereren van € 75 mln. Om deze omzet te behalen verbruikt men 4.300 ton materiaal zoals thermoplasten, thermoharders, rubber & LSR (Liquid Silicone Rubber). Men heeft wereldwijd 130 klanten. Het machinepark bestaat uit 200 zeer moderne machines. Verder beschikt men over 100 machines voor z.g. post-processen. Er zijn 30 geautomatiseerde assemblage lijnen.
Figuur 8 koersverloop Hydratec Industries
24
Helvoet past in de groeiambitie van Hydratec. De technologische kennis van kunststof en rubber die bij Helvoet aanwezig is biedt een goede uitgangspositie en een belangrijke uitbreiding van de Plastics activiteiten van Hydratec.
Voor de huidige eigenaren van Helvoet NPM Capital NV en ABM AMRO Participaties NPE Fund B.V. is dit een strategische verkoop. Men wilde er geen geld meer in steken. De overname prijs bedraagt €1, - voor alle aandelen. De financiële herstructurering vindt plaats door een kapitaalstorting in Helvoet van € 10,5 mln. Hydratec leent hiervoor bancaire krediet van ± € 8 mln. tegen marktconforme voorwaarden aan Helvoet. De consolidatie is vanaf 1 juli 2015. De omzet zal ± € 39 mln. hoger zijn en de brutowinst ± € 22,4 mln. De bedrijfslasten zullen ± € 19,3 mln. hoger zijn en EBITDA ± € 3,1 mln. De geconsolideerde omzet van Hydratec zal na overname ± € 165 mln. op jaarbasis bedragen. Helvoet kent een complexe juridische structuur die versimpeling behoeft. Wij denken dat dit een prachtige overname is voor Hydratec.
Het programma voor de excursie naar VMI in EPE (bandenbouwmachine activiteiten van TKH) op 8 oktober 2015. 12:00 13:00 13:45 14:30 16:00 17:00
ontvangst met een broodjeslunch Welkom en presentatie door Alexander van der Lof Presentatie door Harm Voortman, CEO VMI Group Rondleiding terugkomst rondleiding en gelegenheid voor het nuttigen van een hapje en een drankje einde 25
Opgavenformulier Excursie 8 oktober 2015 VMI Gelriaweg 16, 8161 RK Epe Telefoon: 0578 679 111 Hierlangs afknippen ----------------------------------------------------------------------------------------------------------
EXCURSIE NAAR VMI Epe De ondergetekende(n) x) Na(a)m(en) x):1. .......................................................................................... 2. ........................................................................................... Adres
: ...........................................................................................
Woonplaats
: ...........................................................................................
Ne(e)m(t)en deel aan de excursie naar VMI in Epe op donderdag 8 oktober 2015 Ik/wij kom(en) met eigen vervoer Ik/wij kom(en) met openbaar vervoer Datum:…………………………………………2015 Plaats:………………………………………….. Handtekening………………………………………….. Zenden aan: secretariaat SRB Beatrixstraat 44 5331 TE Kerkdriel telefoon: 0418-631891 mobiel : 06-28634699 E-mail :
[email protected] x) doorhalen wat niet van toepassing is. Na ontvangst van het inschrijfformulier krijgt u rond 1 oktober 2015 een bevestiging van uw aanmelding, het programma en een routebeschrijving voor zowel eigen vervoer als openbaar vervoer. Aangezien het project per openbaar vervoer minder goed bereikbaar is, zijn er taxi(busjes) beschikbaar. 26
Programma van de SRB-BELEGGERSDAG op zaterdag 28 november 2015 bij Engels GrandCafé Restaurant Zalen Rotterdam 09.00 – 09.50 uur Aankomst en registratie deelnemers Er wordt koffie met cake geserveerd 09.50 – 10.00 uur Opening door de dagvoorzitter 10.00 – 11.00 uur Presentatie Tie Kinetix NV. door de heer dr. M. Wolfswinkel, CFO Gelegenheid tot het stellen van vragen 11.00 – 11.15 uur Koffiepauze 11.15 – 12.15 uur Presentatie Wereldhave NV. door de heer D. Anbeek, voorzitter Raad van Bestuur Gelegenheid tot het stellen van vragen 12.15 – 14.15 uur Warm / koud buffet 14.15 – 14.30uur Uitreiking Investor Relationsprijs 14.30 – 15.30 uur Lezing door de heer Karel Mercx, werkzaam bij Lynx Beleggen. Gelegenheid tot het stellen van vragen 15.30 – 15.45 uur Koffiepauze 15.45– 16.30 uur Bestuursmededelingen en huishoudelijke vergadering Circa 16.30 uur
Sluiting door de dagvoorzitter
Na afloop wordt u een drankje aangeboden.
27
SRB-BELEGGERSDAG OP ZATERDAG 28 NOVEMBER 2015 Engels GrandCafé Restaurant Zalen Rotterdam Engels GrandCafé Restaurant Zalen Rotterdam is gelegen tegenover het Centraal Station in Rotterdam. Daarom tegen betaling parkeerkaarten beschikbaar. Hierlangs afknippen
---------------------------------------------------------------------------------------------------------INSCHRIJFFORMULIER Ondergetekende(n) wel/geen aangeslotene(n) x) van de Stichting SRB neemt/nemen x) deel aan het programma van de SRB-Beleggersdag op zaterdag 28 november 2015 in het Party- en congrescentrum Engels, Stationsplein 45, Rotterdam. Na(a)m(en) : 1….…………………........................................................................... 2…..................................................................................................... Adres :
…...…...............................................................................................
Woonplaats: …....................................................................................................... Ik/wij schrijf(ven) in voor de hele dag x) Kosten Beleggersdag voor aangeslotenen € 50,-Kosten Beleggersdag voor geregistreerde partners aangeslotenen € 35,-Kosten Beleggersdag voor niet aangeslotenen € 50,-Ik/wij schrijf(ven) in voor een halve dag en maak(maken) en wel/geen gebruik van het warm/koud buffet x) Kosten voor een halve dag € 25,-- zonder warm/koud buffet en € 35,-- extra voor het warm/koud buffet. Over te maken naar rekeningnr. NL83 INGB 0007 7338 88 (INGbank) t.n.v. de Stichting SRB te Kerkdriel Betaling zal geschieden via overschrijving naar bovengenoemde rekening
contant aan de zaal Datum:
………………………………………................
Plaats:
………………………….………….....................
Handtekening:
…………………………………………..
Zenden aan: secretariaat SRB Beatrixstraat 44 Kerkdriel E-mail :
[email protected] x) doorhalen wat niet van toepassing is. Na ontvangst van het inschrijfformulier krijgt u rond 18 november 2015 een bevestiging van uw aanmelding.
28
