Stichting Rechtsbescherming Beleggers
De Aandeelhouder Nieuwsbrief jaargang 27 Nummer 161 19 mei 2015 Redactie: C.M.A. Stevense
Redactie:
C.M.A. Stevense Beatrixstraat 44 5331 TE Kerkdriel Telefoon: 0418-631891 Mobiel: 06-28634699 Website: www.stichtingsrb.nl E-mail:
[email protected] ING bank: NL83 INGB 0007 7338 88 K.v.K.: Rotterdam S 41129095 Stichting Rechtsbescherming Beleggers baseert zich op betrouwbaar geachte bronnen. Voor onjuistheden en gevolgen van het gebruik van de in deze nieuwsbrief genoemde informatie aanvaardt Stichting Rechtsbescherming Beleggers echter geen enkele aansprakelijkheid 2
Ten geleide. In deze nieuwsbrief brengen wij verslag uit van de door ons bezochte (Bijzondere) Algemene Vergaderingen van Aandeelhouders vanaf half tot eind april 2015. Door ruimte gebrek hebben we het verslag van ING in deze De Aandeelhouder opgenomen en zullen AND, TKH en GrandVision en NSI in de volgende De Aandeelhouder geplaatst worden. Excursies. De excursie naar VMI in EPE (de bandenbouwmachine activiteiten van TKH) zal waarschijnlijk in september georganiseerd worden. Denkt u aan onze Beleggersdag? Dit jaar wordt onze Beleggersdag op zaterdag 28 november 2015 gehouden. TIE Kinetix, Nedap en Ten Cate zijn bereid een presentatie te geven. De lezing wordt verzorgd door Karel Merckx, nu werkzaam bij Lynx Online Broker. De beurs. Hier kunnen we kort over zijn. Deze blijft kwakkelen. Gang van zaken bij de SRB. De groei van het aantal aangeslotenen blijft. Voor zover de nieuwe aangeslotenen nog geen welkomstbrief hebben ontvangen door de drukte, krijgt u deze begin juni.
bezorgt een goed gevoel.
Dinsdag 14 april jl. hield PostNL de jaarlijkse Algemene Vergadering van Aandeelhouders (AVA) Bel Air Hotel in ’s-Gravenhage. Post NL heeft de roerige jaren van de mislukte reorganisatie achter zich gelaten met sterke prestaties in 2014 en een solide basis voor 2015. De deels gefaseerde kostenbesparingen en prijsverhogingen hebben de volumedaling meer dan gecompenseerd. Het leveren van kwaliteit, klanttevredenheid en betrokkenheid van medewerkers is verhoogd. De pakketten bleven goede prestaties leveren. De internationale volumes en omzet groeiden, evenals het bedrijfsresultaat. Dit alles verbeterde de solide financiële positie. Pensioenovereenkomst resulteerde in een vermindering van de eigen bijdrage doordat de premie stapsgewijs zal stijgen van 4% naar 6%. Dat er bij PostNL hard aan de kwaliteit wordt gewerkt blijkt uit het hoge percentage geleverde kwaliteit die verhoogd is naar 96,7 % (2013: 95,8 % ) Verder hadden de incidentele kosten en het weer een positief effect op de resultaten. De totale kostenbesparingen waren € 127 mln. waarvan € 32 mln. door pensioenen. Er is een nieuwe evenwichtige cao afgesloten. 3
PostNL heeft vanwege de teruglopende volumes een kostenbesparingsprogramma opgezet, waarbij tussen 2013 en 2017 € 365 mln. bespaard moet worden. Deze herstructurering wordt tot nu toe in een goed tempo uitgevoerd waardoor de kostenbesparingen in de jaren 2013 en 2014 op het begrootte peil lagen. Het aantal locaties is door optimalisatie verminderd naar 99. De overgang naar vijf-day delivery model waarbij de maandagbezorging is vervallen is soepel verlopen. De nieuwe logistieke processen om zoveel mogelijk per auto te bezorgen en op te halen zijn per regio geïmplementeerd. Op het platteland wordt de bezorging per scooter en fiets getest. Na de reorganisatie bij de operatie (de werkvloer) wordt deze vanaf 2015 tot 2017 door het hele bedrijf geïmplementeerd zoals bv. bij marketing & sales en op het hoofdkantoor. Hierdoor wordt de organisatie nog verder afgeslankt, maar ook het retail netwerk wordt verder geoptimaliseerd. De eerste fase van het installeren van een nieuwe generatie sorteermachines wordt nu uitgevoerd. De grote reorganisaties staat op alle gebieden goed op de rails. In 2015 moet dit € 75 tot € 95 mln. opleveren. T.a.v. de regelgeving Post in Nederland zijn er in 2014 belangrijke stappen genomen maar er blijven uitdagingen om o.m. de Postwet aan te passen om de postregulering significant aan de markt aan te passen. PostNL heeft t.a.v. het bredere deel van de postmarkt en communicatiemarkt geen dominante marktpositie meer. PostNL kan zelfs gedwongen worden om regionale postspelers en resellers toegang op het eigen netwerk te geven. De Autoriteit Consument & markt (ACM) verplicht PostNL de regionale vervoerders van zakelijke post toegang te blijven geven tot het netwerk van aanleverpunten, sorteercentra en bezorgers. PostNL mag daarom geen verschil maken tussen de post van eigen klanten en die van concurrenten omdat regionale postvervoerders volgens de ACM belangrijk zijn. Zij zouden als concurrent er voor zorgen dat bedrijven kunnen profiteren van een betere service, tegen lagere kosten. De kleinere bedrijven zijn voor bezorging buiten hun regio echter afhankelijk van het netwerk van PostNL vanwege het landelijk dekkend netwerk waarmee elke dag post bezorgd kan worden. PostNL is het ontwerpbesluit van de ACM aan het bekijken. PostNL heeft wel gewezen op de stevige concurrentie van digitale media, zoals e-mail, onlineadvertenties en internetbankieren. De markt van PostNL is onderdeel van een brede communicatiemarkt waarbinnen PostNL van mening is dat het geen dominante marktpartij kan zijn. Gewijzigde Postwet is goedgekeurd door de Tweede Kamer waardoor het aantal brievenbussen en postkantoren kan verminderen. Deze wetswijziging wordt in de tweede helft van 2015 behandeld in de Eerste Kamer. Er komen dan wel mogelijkheden om brievenbussen te realiseren op plaatsen waar veel mensen komen zoals in supermarkten. Bij pakketten is een aanhoudend sterke groei, gedreven door e-commerce. Verder zijn de internationale volumes toegenomen, in het bijzonder export van melkpoeder naar China in het 4e kwartaal. Dit is vermoedelijk incidenteel dus niet blijvend.
4
Figuur 1 koersverloop PostNL
Het bedrijfsresultaat verbeterd waardoor het hogere rendement toegenomen is. Ook hier is begonnen met het rationaliseren van het proces waardoor meer efficiëntie ontstaat. De financiële gevolgen voor
de onderaannemers zijn zoals verwacht. De auto’s worden geredesigned voor meer synergie tussen briefpost en pakketpost. Door de nieuwe app mijnpakket kunnen consumenten hun pakket beter volgen waardoor men het tijdstip van levering exacter kan bepalen. Op dit moment zijn er 3,5 miljoen gebruikers van de app mijnpakket. In 2014 zijn 600 punten in Nederland bijgekomen om het pakket op te halen. In totaal zijn er nu 2.700 locaties. De zondag- en avondleveringen worden verder uitgerold. Verder is in België de dichtheid van het netwerk verhoogd. Bij de zakelijke pakketpost zijn de ochtend bezorgdiensten uitgebreid waardoor er een gegarandeerde tijd van bezorgen is. De servicemogelijkheden zijn uitgebreid waardoor de volumes groeien evenals het klantenbestand. Internationaal is er een sterke groei van cross border en is de positionering van PostNL als “toegangspoort” tot Europa voor internationale e-commerce bedrijven versterkt. In het Verenigde Koninkrijk groeide de omzet door prijsverhogingen en een verbeterde productmix. Men heeft er contracten afgesloten met betere condities en een betere toegang bij de afhandeling bij zowel post als pakketten. De resultaten zijn beïnvloed door het uitrollen van het gehele proces van post- en pakket bezorging. In Duitsland heeft de jaarwinst te leiden gehad door voortdurende felle concurrentie, maar in het 4e kwartaal is deze verminderd. Ook hier is een kostenverbeteringsprogramma ingevoerd en zijn nieuwe commerciële initiatieven genomen. Ook hier is het nog wachten op uitspraken van regelgevende instanties. Bij de Italiaanse dochter Formula Certa groeiden de volumes. Dit compenseerde deels de licht lagere prijzen. Bij Pakketten zijn nieuwe initiatieven ontwikkeld. Op 7 april jl. hebben FedEx en TNT Express overeenstemming bereikt over een bod in contanten op alle geplaatste en uitstaande aandelen van TNT Express door FedEx van € 8,-per aandeel. Bij de splitsing in 2011 van TNT in PostNL en TNT Express is in een resolutie overeengekomen onherroepelijk in te stemmen bij een redelijk bod. Dit eindigt, als de boards van TNT hun aanbeveling intrekken van de FedEx bieding, of als een derde partij een bod doet dat de biedprijs overschrijdt met tenminste 8 % en niet wordt geëvenaard door FedEx, of als FedEx en TNT Express de fusieovereenkomst beëindigen. De verwachte opbrengst van het FedEx bod op TNT is voor het thans resterende belang van 14,7% van PostNL in TNT € 642 mln. Dit zal naar verwachting de eerste helft van 2016 worden ontvangen en wordt gebruikt om de schuldenpositie te verminderen. 5
Kerncijfers koers/winst verhouding winst per aandeel pay out ev per aandeel ultimo koers hoogste koers laagste koers
2014 6,08 0,51
2013 -10,74 -0,39
-1,35 3,10 4,36 2,81
-1,57 4,15 4,55 1,46
2012 1,95 1,49 2,43 2,92 5,11 2,31
2011 0,61 4,03 10,11 % 0,93 2,46 10,05 1,98
De netto schuld is teruggebracht met € 140 mln. naar € 683 mln. t.o.v. eind 2013. Het geconsolideerd eigen vermogen is t.o.v. eind 2013 verbeterd met € 95 mln. tot - € 597 mln.,desalniettemin blijft het negatief. Hiervan is de waarde van de aandelen TNT de belangrijkste oorzaak. De verwachte opbrengst van TNT zal een positieve invloed op het eigen vermogen hebben van ± € 197,5 mln. Het streven is om het dividend in contanten in 2016 te hervatten. Dit is afhankelijk van de verdere ontwikkeling van het bedrijfsresultaat. Verder zijn de ontwikkelingen bij TNT Express hierbij van belang. Tot slot speelt de rente t.a.v de pensioenen een rol. Samengevat is het dividendbeleid afhankelijk van de credit rating. Deze moet minstens BBB + / Baa1 zijn, en het geconsolideerd eigen vermogen moet positief zijn . Sinds het plotseling opstappen van de voormalig CEO de heer Harry Koorstra na de mislukte reorganisatie is er veel ten goede gekeerd bij PostNL. De beide voorzitters van zowel de Raad van Bestuur, mevrouw Herna Verhagen, als van de Raad van Commissarissen, de heer Piet Klaver, vormen een gouden team. De heer Klaver is volgend jaar aftredend en helaas niet meer herkiesbaar. Hij wordt 71 en wil het wat kalmer aan doen. Als dat maar geen gevolgen heeft voor het aanblijven van mevrouw Verhagen. Wij denken dat zij ook in de picture is bij grotere concerns dan PostNL. Wij blijven positief over PostNL. na jaren ellende gaat de Zon(natura) weer schijnen.
De jaarlijkse Algemene Vergadering van Aandeelhouders (AVA) van Wessanen werd dit jaar op donderdag 16 april jl. in het Sheraton Hotel op Schiphol gehouden. Gedurende het jaar 2014 is er bij Wessanen veel ten goede veranderd. Eind 2013 waren zowel de groei als de winst laag. Er was een te grote diversiteit van bedrijven. Men had problemen om expertise te creëren. De strategie was gedefinieerd maar niet volledig geïmplementeerd. In 2014 is men begonnen om alle non core activiteiten te desinvesteren. Zo is in april Natudis verkocht aan VroegopWinding en in mei IZICO aan Egeria. In 2015 is in januari Bio Distrifrais verzelfstandigd en gedurende maart is ABC verkocht aan Harvest Hill. Het resultaat was in 2014 € 33,9 mln., netto bleef hier € 3,6 mln. van over. De verkoop van BioDistrifrais heeft geresulteerd in een boekverlies van € 1,2 mln. De verkoop van Natudis 6
en IZICO leverde € 31,5 mln. na belasting op. Wessanen is uiterst tevreden over het data management van SAP. De productie, supply chain en centrale inkoop zijn geïntegreerd. De kosten per eenheid product zijn gereduceerd. Om het verstrekken van extra groei en schaal in de markten waarin Wessanen actief is, wil men ook acquireren. Ondernemingen die hiervoor in aanmerking komen moeten wel aan vooraf vast gestelde criteria voldoen. Zo moet men gezonde en duurzame merken in Europa voeren en moeten ze de core activiteiten versterken en uitbreiden. Verder moet Wessanen verzekerd zijn van voldoende synergiën om de marge en en het bedrijfsresultaat te verhogen. Bij het in maart 2012 overgenomen theebedrijf Clipper moet een eventuele acquisitie de activiteiten in het Verenigd Koninkrijk (VK) versterken en/of het merk uitrollen in Europa. Verder moeten acquisities het in juni 2013 overgenomen Alter Eco helpen een leidend eerlijk fair-trade merk te maken en de aanwezigheid in Frankrijk vergroten. Een belangrijke stap in de uitvoering van de strategie bij Wessanen is de overname van de Europese vooraanstaande onderneming in organische vegetarische dranken Abafoods op 9 januari dit jaar. De aankoopprijs was € 52 mln. Het bedrijf bezit een unieke expertise zuivel alternatieven. Ze hebben een eigen R & D en productie in Italië met voldoende kritische massa. Het merk Isola Bio is toonaangevend in Italië. Wessanen beschikt door deze overname over de mogelijkheid om een nieuwe thuismarkt te creëren. De omzet van Abafoods was in 2014 €41,4 mln. met een EBIT-marge van 13.5 %. De verhouding eigen vermogen EBITDA was minder dan 7,5. Kerncijfers koers/winst verhouding winst per aandeel
2014
2013
2012
2011
2010
8,86
-215,08
-3,13
-12,46
-35,53
0,59
-0,01
-0,70
-0,23
-0,08
16,86 %
-378,79 %
-7,13 %
-35,24 %
-60,02 %
ev per aandeel
2,02
1,39
1,34
2,17
2,42
ultimo koers
5,25
2,84
2,20
2,83
2,96
hoogste koers
5,65
3,24
3,01
3,98
4,27
laagste koers
2,80
2,05
1,89
2,45
2,40
pay out
De totale omzet van Wessanen was in 2014 € 434 mln. tegen € 407 mln. in 2013. Het bedrijfsresultaat bedroeg € 23.6 mln. wat € 4,1 mln. meer was dan de € 19,5 mln. in 2013. Wessanen wil een consistente marktgroei realiseren in organische voeding van meer dan 5%. Verder wil men sterk groeien in vegetarisch voedsel. Men beschikt over sterke merken. Bjorg, Bonneterre en Alter Eco zijn marktleider in Frankrijk. Zonnatura is nummer één in Nederland. Clipper is marktleider in het VK. Allos bezit een tweede marktpositie in Duitsland. Isola Bio een organisch alternatief in Italië. De focus komt te liggen op de kern categorieën die een breed gebied van biologische producten bestrijken. De meeste merken zijn gekozen voor een duidelijke scherpstelling in de markten waarin men opereert. Dit zijn de markten voor alternatieven voor melk, gezonde 7
tussendoortjes, dranken, vegetarische maaltijden, broodvervangers en ontbijtgranen. Samengevat richt Wessanen zich op gezonde en duurzame voeding in Europa. Men ziet een unieke kans en men is goed geëquipeerd om de consument te winnen voor dit soort voedsel met goede merken, deskundigheid en een toegewijd team. Speciaal werd de management letter tijdens de vergadering toegelicht. Het ging hierbij om de kwaliteit van de FIC testen ( Framework of Internal Control). De interne controle is verbeterd. Verschillende controleniveaus per werkmaatschappij zijn op een hoger niveau getild. De externe accountant was niet altijd in staat om de effectiviteit van controles op hetzelfde niveau te beoordelen als dat intern gebeurde. De navraag die gedaan werd voor aanvullende en ondersteunende documentatie om zelfstandig controles uit te voeren waren effectief. Men gaat in 2015 het hoge aantal scheidingen van taken die tot conflicten in het SAP systeem kunnen leiden heroverwegen, hoewel risico's voldoende door controles worden gemitigreerd. Het aantal van deze conflicten is al t.o.v. eind 2013 sterk verminderd. Een aantal stappen die nog kunnen leiden naar verdere verbeteringen en vereenvoudigingen van de controle wordt ingevoerd. Figuur 2 koersverloop Wessanen
Er moeten dus verbeteringen aangebracht worden in de administratieve en monitoring controles met betrekking tot IT change management processen en algemene IT-omgeving. Verder was de ontvlechting van Natudis en IZICO door de verkoop prioriteit. Men weet nu de gewenste IT- controle -omgeving, gezien de huidige omvang en karakteristieken. In 2015 moeten de gerapporteerde IT Algemeen Computer Controles goed worden bewaakt. Ook het master gegevensbeheer moet zijn versterkt. Hier wordt goede vooruitgang mee gemaakt. De gecentraliseerde verantwoordelijkheden rond master gegevensinvoer in ERPsysteem moeten bekend zijn, ondersteund door geïntegreerde workflow gereedschap. Wij denken dat Wessanen goed op weg is om blijvend een winstgevend bedrijf te worden. Wij houden onze aandelen aan. Een stevige basis voor verdere groei (geschreven door Jan Westgeest)
SRB heeft op 16 april de AVA van Neways bezocht. Neways is sinds 1986 beursgenoteerd en is actief in industriële en professionele elektronica in Nederland, Duitsland, China en Slowakije. Neways is onder meer bezig in te spelen op de toegenomen dynamiek in de Electronic Manufacturing Services (EMS) markt. 8
Het nettoresultaat van Neways was in 2013 € 1,92 miljoen, en in 2014 € 6,95 miljoen. De schaalgrootte van Neways is in 2014 toegenomen en Neways behoort thans tot de top 5 in de EMS markt. Figuur 3 koersverloop Neways
De omzet van Neways in de marktsectoren industrieel en automotive is in 2014 toegenomen ten opzichte van 2013, terwijl de sectoren halfgeleider en medisch minder omzet hebben gegenereerd voor Neways. Neways heeft in Duitsland in juli 2014 de BuS Groep overgenomen. Het streven van Neways om een meer evenwichtige spreiding van de activiteiten van Neways naar sectoren binnen de EMS markt te bewerkstelligen is een van de redenen voor de overname van BuS Groep. BuS Groep voegt nieuwe technologische capaciteit en deskundigheid toe aan Neways. Naar verwachting van Neways zal de inkoopkracht van Neways toenemen door inkoopsynergie. Door de overname van BuS Groep komt Neways in de top 5 in de EMS markt. BuS is actief in heel Duitsland. BuS Groep ontwikkelt en produceert in de sectoren: automotive, industriële ontwikkeling, medische technologie, spoorwegen en luchtvaart. De orderportefeuille van Neways eind 2013 bedroeg € 68,5 miljoen, terwijl deze eind 2014 mede door de overname van de BuS groep € 155,9 miljoen bedroeg. In 2014 daalde de autonome netto-omzet 6,4% op jaarbasis, terwijl de netto-omzet met 16,5 % steeg in 2014 tot € 308,6 miljoen door de overname van de BuS groep. Het eigen vermogen van Neways is toegenomen van € 50,1 miljoen naar € 66 miljoen in 2014. De solvabiliteit van Neways is in 2014 40,5% terwijl deze in 2013 41,5% was. Het balanstotaal is toegenomen in 2014 tot € 175,2 miljoen (2013 € 120,6 miljoen). Het dividendbeleid van Neways omvat een payout ratio van 30%. Op de AVA is een gewijzigd dividendbeleid voor 2014 goedgekeurd. Er wordt 40% van het nettoresultaat beschikbaar gesteld aan de aandeelhouders. Voorgesteld is € 0,25 per aandeel, uit te keren in aandelen. De overname van de BuS Groep maakt van Neways een meer gediversifieerde onderneming en door het grotere klantenbestand is Neways minder afhankelijk van de grillen van de markt.
en de broederstrijd.
Dit jaar anders dan andere jaren vond in het zalencentrum van Engels de Algemene Vergadering van Aandeelhouders plaats op vrijdag 17 april. Boven deze vergadering hing het niet bindende bod van een financiële marktpartij op het gebouw. De hoogte van dit bod ligt op het niveau van de getaxeerde waarde ad. € 148.890.000 (kk.) ultimo 2014. 9
De vennootschap heeft de voorkeur uitgesproken naar de bieder voor een bod op de aandelen Groothandelsgebouwen NV. Men vindt dat dit makkelijker voor de aandeelhouders (certificaathouders) te beoordelen is. Bieder wil een bod op aandelen uitbrengen, maar dan moet tenminste 95% aangemeld worden. Dan kan men tevens de beursnotering beëindigen. Wordt minder dan 95% aangemeld dan wil de bieder het gebouw verwerven. Het Groot Handelsgebouw ligt in het stationsgebied. Gedurende 10 jaar is dit gebied grondig geherstructureerd en het nieuwe Centraal Station (CS) is officieel door de Koning geopend. Bekijken we de financiële gang van zaken dan zien we dat Groothandelsgebouwen een moeilijk jaar achter de rug heeft. Het financiële resultaat was negatief door de waardevermindering van het gebouw. De huuropbrengsten en de bezettingsgraad zijn gedaald. De huuropbrengsten met 3,5% en de bezettingsgraad ging van 88,6% naar 82,3%. De solvabiliteit is met 41,3% op peil gebleven. Aan het einde van 2014 waren er 19 nieuwe huurders waarvan 15 kleinere door de invoering van een nieuw concept. Er zijn 54 nieuwe contracten afgesloten tegenover 45 in 2013. Dit jaar komt er 12000 m² vrij doordat het Amerikaanse LyondellBasell (LBI) vertrekt. Hiervan was tot 17 april jl. 5096 m² verhuurt. In Rotterdam is er met 20,4% een grotere leegstand bij de kantorenmarkt dan gemiddeld in Nederland (16%). Het aanbod van kantoren in Rotterdam is 21,7% (landelijk 16,7%) waarvan 33% in Rotterdam Central District. Voor 2015 verwacht men ondanks het gunstiger economisch perspectief een daling van de huuropbrengsten en de bezettingsgraad. Kerncijfers koers/winst verhouding winst per aandeel
2014
2013
2012
2011
-14,64
11,97
16,80
14,26
2010 7,21
-2,25
3,12
2,08
2,87
5,41
-68,76 %
49,75 %
74,40 %
48,82 %
23,12 %
ev per aandeel
43,69
47,68
46,11
45,43
43,81
ultimo koers
33,00
37,30
34,99
40,90
39,00
hoogste koers
39,95
39,95
42,75
42,50
47,00
laagste koers
30,06
33,33
34,00
35,00
35,11
pay out
Wij zijn van mening dat het beleid van de directie niet doortastend en adequaat genoeg is geweest de afgelopen jaren. Dat de vooruitzichten van de kantorenmarkt slechter werden kon men 10 jaar geleden al aan zien komen. Wij hebben de afgelopen jaren al vaker gepleit voor meer winkels. Qua tarief kan men goed concurreren tegen de grote winkelverhuurders. Uit het CS komen er dagelijks tienduizenden mensen langs het Groot Handelsgebouw. Samen met de avondopenstelling en ruime openingstijden op zondag is dit een kansrijke markt. Komt men nu ’s-avonds langs het Groot Handelsgebouw dan komt men in een uitgestorven gebied midden in de stad terecht. Een muziekcentrum kan naast de winkels voor meer reuring zorgen. Ook hiervoor zijn mogelijkheden. Vroeger waren er bv. grote Antilliaanse feesten. Op een goed moment zijn deze uit de hand gelopen waardoor de gemeente Rotterdam strengere eisen heeft gesteld voor deze feesten. Ook zijn de organisatoren van andere feesten door het strenge beleid van de gemeente uitgeweken naar andere grote steden in Nederland. 10
Hier heeft o.a. de Ahoy ook hinder van. De gemeente Rotterdam is naarstig op zoek naar een plaats voor een muziekcentrum. Men had ongeveer 10 plaatsen op het oog. Besprekingen zijn bij al deze plaatsen beëindigd. Uw voorzitter heeft met de directeur Urban Quality and Inner City, kortweg de directeur City of Rotterdam, gesproken. Deze stond hier zeer positief tegenover. Men dacht aan alle mogelijke locaties gedacht te hebben. Echter aan het Groot Handelsgebouw had men niet gedacht. De grootste zaal voor een muziekcentrum moet plaats kunnen bieden aan ongeveer 1000 mensen. Dat is precies de grootte van de grootste zaal in het Groot Handelsgebouw. Verder moeten er ook wat kleinere zalen zijn. De directie krijgt dan meteen waanbeelden van detectiepoortjes enz. Uw voorzitter is al in heel wat muziekcentra geweest, maar nog nooit detectiepoortjes gezien. Deze heb je alleen bij voetbalstadions die met dit soort evenementen nooit gebruikt worden. Tijdens de vergadering hebben we aangeboden om samen met de directeur te gaan praten op het stadhuis. M.a.w. nu zijn de geesten er rijp voor en nu moet er doorgezet worden. Gezegd moet worden dat de aandeelhoudersstructuur ook niet meewerkt. Groothandelsgebouwen NV. heeft enkele grootaandeelhouders waar niet mee te werken valt. Ze draaien op de plek waar ze staan. Tijdens de BAVA op 4 december jl. stelden ze dat er niet eerst voor een groot bedrag geïnvesteerd moet worden voor men het verkoopt. Nu is er een bieder, dan stemt men tegen het dividend, want er moet zoveel gebeuren om het gebouw aantrekkelijker voor huurders te maken. Onze mening is: of er wordt verbouwd en niet verkocht, of men laat het zoals het is en verkoopt het. Ook wij hebben tegen de decharge van de leden van de directie en de R.v.C. (Raad van Commissarissen) gestemd. De reden is dat wij vinden dat men teveel op de handen zit. Een nieuwe koper koopt het omdat er kansen liggen. Het dividend wegstemmen is gewoon dom. Er is toch al weinig handel in het aandeel. Beleggingsfondsen die alleen maar beleggen in bedrijven die dividend uitkeren en die toevallig Groothandelsgebouwen in portefeuille hebben, moeten nu van hun stukken af. Dat bleek ook wel aan het einde van de vergadering. Toen kreeg de directie opdracht om het persbericht zorgvuldig op te stellen om a.s. maandag geen koersdrukkend effect te krijgen. Nu zal dat wel meevallen omdat men in onderhandeling is voor een overname. Het is niet onmogelijk dat de onderhandelingen worden beëindigd. Dan krijgt men dit toch. Trouwens iedere particulier is in staat om de koers in elkaar te trappen door regelmatig 2 stukjes bestens te verkopen. Dit hebben we in augustus wel gezien toen dit een keer gebeurd is. Figuur 4 koersverloop Groothandelsgebouwen
11
Wij hebben de indruk dat alles wat niet uit de koker van deze grootaandeelhouders komt getorpedeerd wordt. Dat merkte uw voorzitter na de vergadering toen er gezegd werd dat er geen muziekcentrum komt omdat het gebouw er zich niet voor leent. Met andere woorden het is niet ons initiatief dus we houden het tegen. De eis van de grootaandeelhouders om alleen een bod op alle aandelen te accepteren is eveneens dom. Onderhandelingen kunnen wel zo uitpakken dat verkoop van alleen het gebouw veel voordeliger kan zijn. Het fonds Groothandelsgebouwen NV. kan dan als een lege huls de beursnotering behouden. Wij kunnen ons voorstellen dat een koper helemaal op alle kosten van een beëindiging van de beursnotering zit te wachten. Dan is er altijd nog de mogelijkheid om middels een reverse listing een ander bedrijf een notering aan de Amsterdamse Effectenbeurs te laten krijgen. Er zijn zoveel mogelijkheden van handelen. Een andere mogelijkheid is dat een koper het gebouw wil kopen en de grond met erfpacht wil huren. Als je een koper de pin op de neus zet gaat deze ook denken bekijk het maar. Afbreken en een nieuw zeer hoog gebouw er neer zetten is geen optie want er rust een monumentenstatus op. Zowel gemeentelijk als landelijk. Als dan iemand van 80+ opmerkt als we over 100 jaar of over 50 jaar hier nog zitten zit deze status er dan nog op, dan gaan wij twijfelen aan zo iemand. Eén ding staat vast: niemand van degenen die in de zaal zaten is er nog over 50 jaar, laat staan over 100 jaar en zeker niet iemand die nu al begin 80 is. Wij hebben ons altijd tegen de certificering uitgesproken. Nu is het maar goed dat deze er is. Op dit moment hebben wij het helemaal met enkele grootaandeelhouders gehad. Wij hebben de aandelen en houden deze. Als wij nog in moesten stappen kochten we liever aandelen Hydratec Industries.
nummer 1 op de beurs, wordt koers goud?
De jaarlijkse Algemene Vergadering van Aandeelhouders (AVA) van Aalberts Industries (AI) is op dinsdag 21 april in een opgewekte sfeer verlopen. Bij binnenkomst van de heer Jan Aalberts werd er geapplaudisseerd. Het bedrijf is opgedeeld in 4 business units die allemaal bijdroegen aan de autonome groei. Ondanks verwateringeffect door 2 grote overnames verbeterde de EBITA-marge en bleef de ROCE (Return on capital employed oftewel rendement op het geïnvesteerd kapitaal) 14% en de Equity ratio (solvabiliteit) 48 %. Ook de vrije kasstroom verbeterde met € 47 mln. t.o.v. 2013. De marktposities zijn door de overnames van Nexus Valve , Flamco en Impreglon versterkt. Er zijn 2 kleinere deelnemingen verkocht voor € 45 mln. Het dividend stijgt met 12 % tot € 0,46 per aandeel in contanten. 12
Kerncijfers koers/winst verhouding winst per aandeel pay out
2014
2013
2012
2011
2010
18,40
19,01
12,66
10,62
16,03
1,33
1,22
1,24
1,22
0,98 28,46 %
34,49 %
33,64 %
28,21 %
27,82 %
ev per aandeel
10,34
9,47
8,62
7,90
6,90
ultimo koers
24,54
23,18
15,70
12,98
15,78
hoogste koers
25,90
23,40
15,95
17,28
15,98
laagste koers
18,27
15,35
11,40
10,10
9,10
AI ervaart de economie in Europa nog steeds als uitdagend, maar er zijn positieve signalen. De verkoopproductlijnen met groeipotentieel zijn succesvol. In Noord-Amerika had AI een goed jaar. Het aanbod van nieuwe producten groeit naar een compleet aanbod portfolio. De focus blijft gericht op het verbeteren van de gezamenlijke marketing en verkoop bij de dochterondernemingen, verbetering van de efficiëntie en ook betere benutting van verschillende productielocaties. Bij Climate Controle is de groei goed. De samenwerking tussen de Aalberts bedrijven wordt geïntensiveerd. De EBITA is procentueel gestegen ondanks verwateringeffect door Flamco. Met de twee overnames Nexus Valve en Flamco is de Noord-Amerikaanse markt geopend en is het productportfolio uitgebreid. Men is ook in staat om complete systeemoplossingen te bieden met hoge toegevoegde waarde. Bij Industrial Controles was er organische groei, ondanks het afnemen van de semiconductormarkt gedurende het jaar 2014. De Russische markt was uitdagend gedurende de tweede helft van het jaar. De activiteiten industriële markten in Noord Amerika en Europa evenals de bier- en frisdrank markt hebben goed gepresteerd. De lokale investeringen en nieuwe producten houden de inkomsten goed op peil in het onderdeel energie en olie&gas activiteiten. Er zijn verscheidene projecten opgestart om het rendement verder te verbeteren. Industrial Services vertoonde een goede omzetgroei. Uitbreiding naar meerdere productielocaties had impact op de kosten van deze locaties. Echter, er zijn enkele kleinere locaties geïntegreerd. De overname van Impreglon versterkte marktpositie bij oppervlak behandeling, vooral in Noord Amerika. AI heeft financieel bezien een evenwichtige spreiding van geografische inkomsten en is er groei gerealiseerd in alle regio's. Ten aanzien van het risicomanagement wil men de structuur van het businessmanagement dichter bij de eindgebruiker brengen.
13
De “Operational Excellence” projecten ressorteren rechtstreeks onder de leiding van de Raad van Bestuur (R.v.B.) Om te zorgen dat de processen efficiënter en gestandaardiseerd worden zijn IT-systemen per bedrijf georganiseerd. Functies als Cash & Treasury, Group Controlling, Operationele / interne audit, de juridisch afdeling, Marketing & Communicatie en de Human Resource, in het bijzonder talentontwikkeling, worden meer gecentraliseerd op het hoofdkantoor. Dit zal worden uitgebreid. Ook de valuta kasstromen worden centraal gecoördineerd. Zaken als gedragscode, vergunningen en veiligheid krijgen een gerichte aandacht. De zg. “De Aalberts Way” wordt als cultuur sterk gepropageerd. Gedurende het eerste kwartaal (Q1) heeft AI in vergelijking met dezelfde periode vorig jaar zowel de opbrengsten als de resultaten verhoogd en Figuur 4 koersverloop Aalberts Industries was er verdere autonome groei. Ook zijn er stappen genomen om het “Operationeel Excellence” programma verder te implementeren, evenals de recente overnames (Nexus Valve , Flamco en Impreglon). Bij Building Installations vertoonde Europa in sommige landen positieve signalen. Ondanks enige vertraging bij enkele projecten deden de activiteiten in Noord Amerika het goed. Kijkend naar de omzetgroei van specifieke productlijnen, de doorlopende verbetering van de Verkoop en de sales aanpak, de nauwere samenwerking tussen de AI bedrijven en verdere uitvoering van veel projecten gericht op rendementverbetering presteerde dit onderdeel in zijn totaliteit beter dan vorig jaar. Climate Control liet een goede groei van de omzet en het resultaat zien. De recente acquisities Nexus Valve en Flamco worden goed geïntegreerd. Bij het verbeteren van gecombineerde marketing en sales benadering is verdere vooruitgang gemaakt. De samenwerking tussen bedrijven is verder geïntensiveerd. Bij Industrial Controls lieten de opdrachten voor de halfgeleider industrie een goede groei zien Verder hadden energie, olie & gas een goede orderintake met hoogwaardige niche toepassing. De projectactiviteit in Rusland was minder. De industriële markten hadden een goede start op het gebied van precisietechnologie en bij hogedruk gassystemen. Ook de systemen voor de bier- en frisdrankmarkt hadden een uitstekend 1e kwartaal. Industrial Services had in Duitsland een omzet en orderintake in de automotive markt die een goed en een stabiel niveau en vertoonden Oost-Europa en Azië een goede groei. De machinebouwmarkt begon op een lager niveau. Toch verbeterde dit gedurende het kwartaal. De activiteiten in turbine- & Aerospacemarkt deden het erg goed, vooral in Noord-Amerika. 14
De integratie- en optimalisatieplannen bij Impreglon maakten een goede vooruitgang. Gedurende 2015 blijft de focus gericht op het continue versterken van de markt posities. Verder wil AI de marketing en sales aanpak verbeteren en de “Operational Excellence” projecten verder implementeren. Ook moeten de recente overnames verder geïntegreerd en geoptimaliseerd worden. Al met al verwachten wij evenals AI in 2015 een verdere winstgevende groei.
panta rhei
Zoals de laatste jaren het geval is houden Vopak en ASML hun Algemene Vergadering van Aandeelhouders (AVA) op dezelfde dag. Bij Vopak begon deze op 22 april jl. om 10:00 uur. Vopak wil een solide en leidende positie in de wereldwijde onafhankelijke tank opslagmarkt. Op dit moment overschrijdt de olieproductie de vraag met als gevolg lagere olieprijzen. De kosten van het bedrijf zijn verlaagd. Er is een toenemende belangstelling van de klant om voorraadposities in te nemen. De winst bij Tankopslagbedrijf Vopak is over 2014 gedaald. Dit resulteerde in een gerealiseerd resultaat, exclusief bijzondere posten, van € 294 mln. (2013 € 312 mln.). De omzet was ruim € 1,2 mrd. (+ 2 %) Het bedrijfsresultaat (EBITDA) was € 762,8 mln. Er was eind 2014 een opslagcapaciteit van 33,8 miljoen m³. Hiervan was 88 % bezet (de bezettingsgraad). Er is 3,3 miljoen m³ nieuwe capaciteit in gebruik genomen op de terminals in Vlaardingen en Europoort, Caojing, Zhangjiagang en Lanshan in China. Verder is er nog 6,2 miljoen m³ tot en met 2019 in aanbouw. Dit vergt een netto-investering van ± € 0,5 mrd. Inmiddels is er een desinvesteringsprogramma van start gegaan. Hierdoor worden ongeveer 15 voornamelijk kleinere terminals afgestoten. Kerncijfers koers/winst verhouding winst per aandeel pay out
2014
2013
2012
2011
22,23
17,33
21,12
13,24
2010 17,18
1,94
2,45
2,52
3,08
2,06
46,44 %
36,67 %
34,86 %
25,94 %
34,02 %
ev per aandeel
13,79
14,20
14,44
13,59
11,42
ultimo koers
43,09
42,52
53,31
40,83
35,35
hoogste koers
44,55
55,23
58,07
41,47
37,20
laagste koers
32,32
39,75
40,10
27,43
25,72
T.a.v. de chemicaliënmarkt wordt in Noord-Amerika geïnvesteerd in petrochemie om te profiteren van langdurige grondstofposities, rationalisatie en consolidatie van productie. In Europa en Noord-Oost-Azië echter zijn de kosten hoger en blijft de vraag achter. De groei van de productie in China en het Midden-Oosten blijft. Bij biobrandstoffen is de vraag stabiel in een volwassen markt en groeit buiten de OESO landen. Binnen de EU blijven de niveaus stabiel. De vraag bij plantaardige oliën steeg gestaag door de groeiende wereldbevolking en rijkdom. 15
De handel in LNG groeide met meer korte termijn contracten en een grotere diversiteit Aziatische en Europese spelers. De prijzen van LNG daalden wel maar prijsverschillen tussen de regio’s bleven klein. Tijdens de presentatie sprak de heer Eelco Hoekstra als CEO zijn dankbaarheid uit tegenover de medewerkers, klanten en alle stakeholders voor hun blijvend vertrouwen in het bedrijf. De toegewijde medewerkers hebben goede resultaten onder dynamische en zakelijke omstandigheden geleverd zo betoogde hij. Vopak gaat door met de uitvoering van de huidige strategie, met focus op verdere aanpassing van het netwerk en het verbeteren van het leveren van veilige service. Verder streeft Vopak er naar om meer vrije kasstroom te genereren ter ondersteuning van de ambitie om meer waarde te creëren. In 2014 voldeed de EBITDA aan de hoge verwachtingen. De strategische focus en acties zijn op het goede spoor. Verder ontwikkelt de markt zich bemoedigend en Vopak is in deze markt goed gepositioneerd. Bij het dividendbeleid is vastgesteld dat behoudens uitzonderlijk omstandigheden, om jaarlijks een contant dividend tussen 25 - 50 % van de nettowinst te betalen. De kapitaalstructuur van Vopak is gewijzigd. De notering op de Euronext had op 31 december 2014 een marktkapitalisatie op van € 5,5 mrd. Verder zijn er achtergestelde leningen van $ 105.3 mln. die tot het eigen vermogen worden gerekend. Bij private partijen is er $ 2.0 mrd., SGD 225 mln. en JPY 20 mld. geplaatst waarvan de duur nog 8 jaar is. Bij 15 deelnemende banken is de mogelijkheid tot een syndicaatlening van € 1 mrd. Deze loopt tot 2 februari 2018. Hiervan is € 250 mln. ingetrokken. De € 44 mln. preferente aandelen zijn per 1 januari 2015 geannuleerd. In Q1 2015, zijn de financiële resultaten Figuur 6 koersverloop Vopak ondanks een concurrerende en dynamische zakelijke omgeving verbeterd. In lijn met de vooruitzichten, gebaseerd op de huidige marktinzichten verwacht men in 2015 een EBITDA van boven de € 768 mln., exclusief bijzondere posten. Dit is een jaar eerder dan gedacht. Vopak ligt op schema met de uitvoering van de aangepaste strategie zoals deze is aangekondigd op 2 juli 2014.
16
De omstandigheden waarin Vopak opereert blijven uitdagend door concurrenten die extra opslagcapaciteit toevoegden en door geopolitieke onzekerheid. Wij zijn t.a.v. Vopak positief gestemd. waar alles snel veranderd.
Halverwege de AVA van Vopak hebben we de vergadering verlaten om naar de Algemene Vergadering van Aandeelhouders (AVA) van ASML te gaan. Onze vragen waren gebaseerd op het perscommuniqué t.a.v. de 1 e kwartaalcijfers (Q1). Onderweg naar Vopak kwam het bericht bij ons binnen dat er 15 machines van het type EUV waren verkocht. Omschakelen wordt dan moeilijk. Hier had men bij ASML begrip voor. Innovatie is de sleutel om bij de industrie lange termijn groei te ondersteunen en te versterken. Hierbij speelt de wet van Moore een belangrijke rol waardoor de industrie zal blijven bestaan en de producten betaalbaar zullen blijven. Lithografie maakt de miniaturisering betaalbaar. ASML’s strategie is om met grote investeringen in R & D, de lithografie bij de productie van halfgeleiders die ondersteuning te geven die voor de toekomst van deze industrie nodig is. DUV (diepe-UltraViolettechnologie) en Holistic Litho ondersteunen de EUV in de toekomst. Deze zeer gedifferentieerde producten zijn unieke value drivers voor ASML en de klanten. EUV (Extreme UltraViolettechnologie) is een lithografietechnologie die Moore's Law tot ruim in het volgende decennium in stand houdt voor de halfgeleiderindustrie. De EUV- technologie moet de huidige immersie-lithografiesystemen opvolgen. EUV maakt gebruik van licht met een golflengte van 13,5nm (nanometer), waarmee kleinere structuren op wafers aangebracht kunnen worden. ASML werkt al meer dan tien jaar aan deze technologie, maar ondervond diverse hobbels bij het productierijp maken van de systemen. In 2016 moeten de machines van ASML een productiesnelheid van 1500 wafers per dag halen, wat voldoende zou zijn om ze kostenefficiënt voor volumeproductie in te zetten. Begin dit jaar maakte ASML bekend een snelheid van 1000 wafers per dag te halen. Eén van de problemen is de stabiliteit van de machines. ASML denkt in 2020 een jaaromzet te behalen van € 10 mrd. Gezien de aanzienlijke leverage in het financiële model zal de EPS (earnings per share of winst per aandeel) mogelijk verdrievoudigen. ASML wil het overtollig kasgeld aan de aandeelhouders door middel van dividenden geven en daarnaast regelmatig getimede inkoop van eigen aandelen doen. Wij zijn van mening dat een hoog dividend te verkiezen is boven inkoop van eigen aandelen. De tijd heeft geleerd dat ondernemingen meestal aandelen inkopen als de koers hoog is. Kerncijfers koers/winst verhouding winst per aandeel pay out ev per aandeel ultimo koers hoogste koers laagste koers
2014 32,66 2,74 25,55% 17,20 89,50 89,95 57,51
2013 29,06 2,34 26,05 % 15,97 68,04 75,05 45,68
2012 17,88 2,68 19,75 % 9,52 48,00 49,95 32,73
2011 9,50 3,42 13,86 % 8,03 32,48 32,95 21,22
2010 12,41 2,33 17,70 % 6,32 28,90 29,52 19,34
17
DUV en Holistic litho technologie wordt gebruikt voor de TWINSCAN NXT 1970Ci, deze technologie verbetert de uniformiteit. Inmiddels zijn de eerste orders ontvangen voor de volgende generatie TWINSCAN NXT, de 1980Ci. In 2015 richt ASML zich op verbetering van de stabiliteit en beschikbaarheid. Dus op continuering van de vooruitgang van de productiviteit van de machines. Men wil de NXE 3350B machines verschepen. Deze machines behoren tot de 4e generatie EUV. EUV- doelstellingen voor 2015 zijn de productie van 1022 wafers in 24 uur bij de klant ( 80 Watt bron configuratie). Er zijn 80 Watt upgrades geïnstalleerd bij meerdere klanten. De 110 Watt bron is al gedemonstreerd bij ASML. De gemiddelde beschikbaarheid van NXE 3300B van 55 % moet op meerdere plaatsen bereikt en beschikbaar zijn. Het doel is 70 %. T.a.v. de integratie van meerdere NXE 3350B systemen blijkt dat er nu 17 systemen in bestelling zijn. Hiervan zullen er 2 geleverd worden in 2015. Verder is men in diepgaande onderhandelingen over orders met meerdere klanten voor de NXE 3350B De mechanische integratie van deze machine is compleet. Het doel voor 2016 is 1500 wafers per dag. ASML denkt op het goede spoor te zitten om dit te bereiken. Dit is wel afhankelijk van de klant en/of de applicatie. ASML had in 2014 een record netto-omzet van € 5,9 mrd. (+12 % vs. 2013). De bruto marge was 44,3 % (41,5 % in 2013). De netto winst steeg met 18 % naar € 1,2 mrd. en de kaspositie bleef sterk. In het 1e kwartaal heeft ASML een netto-omzet van € 1650 mln. gerealiseerd. Er zijn 47 litho systemen verkocht, die een waarde van € 1247 mln. vertegenwoordigen. Gemiddelde verkoopprijs per systeem was € 26.5 mln. met een bruto marge van 47.2 %. Het orderboek was met € 1mrd. € 400 mln. lager dan Q1 2013. Netto service omzet was € 403 mln. Het totale orderboek was per 31 maart 2015 € 2602 mln. De orders voor EUV NXE 3350B zijn hierbij inbegrepen. In Q2 verwacht ASML een netto omzet van ± € 1,6 Figuur 7 koersverloop ASML miljard , waaronder 1 EUV systeem en een bruto marge die rond 45 % zal liggen. Aan R & D denkt men ± € 265 miljoen te besteden. De effectieve belastingdruk zal ongeveer 11 % zijn. Tot slot nog even de impact van de Innovatiebox op de effectieve belastingdruk bij ASML. Men verwacht een effectieve belastingdruk van ongeveer 10 %. Van de winst is 75% belast in 18
Nederland. Om onderzoek en ontwikkeling (O & O) in Nederland te bevorderen heeft de regering de Innovatiebox ingesteld, deze geldt alleen voor O & O die in Nederland wordt uitgevoerd. Bij ASML wordt 80 % van het R & D budget in Nederland besteed. Hierdoor is de Innovatie Box de belangrijkste factor die van invloed is op de lage effectieve belastingdruk. Andere fiscale instrumenten zijn voor ASML van geringe invloed. Men voldoet hiermee aan de fiscale wetten en regelgeving en is volledig transparant. en middelgrootte winkelcentra.
Wereldhave is één van de weinige bedrijven die dit jaar de Algemene Vergadering van Aandeelhouders op vrijdag houdt. Om precies te zijn op 24 april j.l. In 2014 is Wereldhave getransformeerd naar toonaangevende winkelcentra in het midden segment. In de portfolio is voor € 1,3 mrd. geroteerd. Wereldhave verving afgelopen jaar om en nabij de helft van zijn vastgoedportefeuille door aan- en verkopen. Door de verkoop van de Spaanse portefeuille tegen gunstige voorwaarden heeft men geen belangen meer in Spanje. Nederland, België en Finland zijn nu de thuismarkten. De Verenigde Staten van Noord Amerika en het Verenigd Koninkrijk had men al verlaten. Met de overname van zes winkelcentra in Frankrijk van Unibail-Rodamco is een nieuwe groeifase ingezet en is Frankrijk het vierde thuisland geworden. Om deze overnamen te kunnen financieren heeft men een oa. een claimemissie uitgeschreven. Deze leverde € 550 mln. op. De totale marktkapitalisatie van Wereldhave is thans € 2 mrd. Bij Parijs en in België heeft men nog wat kantoren. Deze zijn meer bedoeld voor de handel. De komende jaren wil men de positie in de boven genoemde 4 landen versterken. In Helsinki is met 104.000m² het grootste winkelcentrum dat Wereldhave in portefeuille heeft. Het team is versterkt. De Finse consument besteed te weinig om een winkelcentrum van deze omvang goed te laten renderen. Kerncijfers koers/winst verhouding winst per aandeel
2014
2013
2012
2011
73,07
20,51
19,55
11,14
2010 17,62
0,78
2,79
2,46
4,61
4,15
367,90 %
118,37 %
134,41 %
102,01 %
113,37 %
ev per aandeel
71,83
54,04
63,60
73,72
75,33
ultimo koers
57,00
57,17
48,00
51,31
73,06
hoogste koers
70,96
59,20
61,35
76,29
75,30
laagste koers
50,70
47,29
40,03
46,22
55,80
pay out
De nettowinst is over 2014 gezakt van € 50,-- mln. naar € 26,9 mln. De voornaamste oorzaak waren de transactiekosten vanwege de aankoop van nieuwe winkelcentra en de integratie van de overgenomen winkelcentra in Frankrijk. Deze drukten het indirect resultaat dat resulteerde in € 58,8 mln. negatief. Het direct resultaat verbeterde met 5,5% tot € 85,7 mln. door autonome huurgroei en de acquisities. De huidige vastgoedportefeuille leverde goede operationele prestaties. De komende twee tot drie jaar kan Wereldhave een sterke groei van de winst per aandeel laten zien door hogere huren door het herontwikkelen van vastgoed en overnames. 19
Door de aanhoudende lage rentestand werden de rentederivaten minder waard waardoor Wereldhave hier fors op moest afboeken. De vergelijkbare huurgroei (like for like) kwam op 270 basispunten boven indexatie uit. De doelstelling voor 2014 was 200 basispunten. De bezettingsgraad was eind vorig jaar 98,6%. Dit was eveneens boven verwachting. De algemene kosten waren € 14,1 mln. Voor dit en volgend jaar denkt men een gemiddelde stijging van het direct resultaat per aandeel van 6% tot 9%. Over 2014 was dit € 2,97. Het dividend voor 2014 is € 2,87 euro per aandeel. Men verwacht dat dit de komende jaren zal toenemen. Men wil tussen de 85% en 90% van de winst uitkeren aan de aandeelhouders. Dat het moeilijk gaat in de retail ondervond Wereldhave aan den lijve. Men verhuurt nl. in Hoofddorp en Purmerend winkelruimte aan V&D. Ook MissEtam Nederland is huurder van Wereldhave. Hierbij moet opgemerkt worden dat door de landen structuur bij Miss Etam het Belgische onderdeel gewoon doorgaat zodat Wereldhave daar geen risico loopt. Tot nog toe valt de schade mee omdat V&D vooraf betaalt. Over de maanden maart en april is dus geen huur betaald. Men is aan het kijken om de aan V&D verhuurde winkelruimte terug te nemen om aan anderen te verhuren. Als belangrijkste acquisitie criteria moet een winkelcentrum een bezettingsgraad hebben van 90% en minimaal 20.000 m² groot zijn. Het winkelcentrum moet in de wat grotere provinciale steden gevestigd zijn met een inwoneraantal van 100.000 die binnen 10 minuten rijden van het betreffende centrum vandaan wonen en een makkelijke toegankelijkheid hebben. De huurders moeten bestaan uit sterke (inter) nationale merken en lokale zeer gespecialiseerde winkels. Verder moeten er een of enkele supermarkten in gevestigd zijn. De kernmarkten voor Wereldhave zijn retail waar men door selectieve acquisities en desinvesteringen de acquisitie criteria zullen vervullen. Verder wil men t.a.v. de kantorenmarkt bij Parijs selectiever groeien. Nieuwe markten betreed men onder stringente criteria en moeten zich bevinden in het Noordwest- Europese vasteland met een stabiele economie en een solide lange termijn perspectief. De omvang moet liggen tussen € 500 mln. en € 750 mln. Het moet wel mogelijk zijn om op lokaal niveau teams op te bouwen die hoog gekwalificeerd zijn. In Frankrijk maakt men in 2015 pas op de plaats door het integratieplan verder uit te voeren. Ondanks dat de economische activiteit toeneemt, is dit nog niet terug te zien in een stijging van de consumentenuitgaven in de winkels. Vooral V&D en in Finland Stockmann en Anttila Figuur 8 koerverloop Wereldhave merken weinig van de betere economische gang van zaken.. De bezettingsgraad in de winkelcentra is 93,9% gebleven. Kleine afnamen van de bezettingsgraden in België, Frankrijk 20
en Nederland zijn gecompenseerd in Finland. Ook gaat men door om sterke operationele prestaties neer te zetten. In de kernmarkten wil men selectieve investeringen en desinvesteringen realiseren. Over het 1e kwartaal (Q1) meld Wereldhave een groei van de de bruto-huurinkomsten met 60%. Dit is grotendeels te danken aan de vorig jaar overgenomen winkelcentra in Frankrijk. Maar ook het overgenomen winkelcentrum in België (Kortrijk Ring Shopping Centre) en 2 delen van winkelcentra in Nederland hebben bijgedragen aan dit resultaat. De huurinkomsten in Q1 bedroegen € 48,6 mln Als belegger in Wereldhave moet men zich nu richten op de halfjaarcijfers. Daarbij zal de informatie over de nieuwe Franse portefeuille een cruciale rol spelen. Als het nu voorgestelde beleid wordt uitgevoerd zullen de resultaten voorspelbaarder worden. voeding en specialty's.
Op 29 april was het de beurt aan Acomo om rekening en verantwoording af te leggen tegenover de aandeelhouders tijdens de Algemene Vergadering van Aandeelhouders (AVA). Acomo heeft de winst in 2014 met 21% zien stijgen naar het record van € 33,1 mln. bij een omzet van € 619 mln. (+ 5,9% t.o.v. 2013). Per aandeel was deze € 1,396 (+ 18,9%). Solvabiliteit was gedaald naar 45,1% (was 47,2%). Er waren in 2014 bij voedingsingrediënten grote verschillen tussen de productgroepen van Acomo. Bij thee was er een overproductie waardoor de prijzen laag waren, terwijl sommige specerijen en noten duurder werden. Consumptie van voedingsingrediënten vertoonde enige groei. De segmenten Spices & Nuts en Eetbare Zaden presteerden sterk. Thee presteerde overeenkomstig met 2013. De sterke dollar gaf een positief effect op de prestatie van Acomo. De overname van Sigco Warenhandel in Hamburg per 1 juli was de enige acquisitie in 2014. Sigco is een handels- en distributiebedrijf in eetbare zaden zoals maanzaad, sesamzaad, zonnebloemzaden en pompoenzaden. De heer Lars Reinecke blijft directeur. Hij was samen met zijn zoon op de AVA aanwezig. Beiden hebben zich voorgesteld. Acomo heeft in 2014 met een aantal banken een nieuwe driejarige groepsfinanciering ad € 250 mln. afgesloten met mogelijkheden tot verlenging en verdere verruiming. De dochterondernemingen Catz International en King Nuts & Raaphorst (Specerijen en Noten), Red River Commodities (Eetbare Zaden) evenals Snick EuroIngredientsen Tefco EuroIngredients (Voedingsingrediënten) presteerden sterk ondanks de uitdagende economische- en handelsomstandigheden. Van Rees (Thee) behaalde een vergelijkbaar resultaten als in 2013. 21
Het nettoresultaat over 2014 bevat een aantal specifieke posten met een eenmalig karakter. In totaal werd het nettoresultaat in 2014 met € 0,3 mln. positief beïnvloed (in 2013 was dit - € 1,7 mln.). De posten ontstonden door het vrijvallen van een pensioenvoorziening na het wijzigen van een pensioenregeling naar een beschikbare premieregeling. Verder waren er kosten met betrekking tot het terugtreden van bestuurders. Er is een acquisitielening vervroegd afgelost. De volledige afschrijving hiervan bracht extra kosten met zich mee. Door het actief werkkapitaalbeheer samen met het effect van hogere prijzen en de sterke US dollar is het balanstotaal toegenomen van € 277 mln. eind 2013 naar € 377 mln. eind 2014. Het eigen vermogen ging met € 21,1 mln. omhoog naar € 151,9 mln. eind 2014 (t.o.v. eind 2013 € 130,8 miljoen). Naast de uitbetaling van het slotdividend over 2013 en het interimdividend in 2014 was er het positieve koersresultaat van € 9,3 mln. door de sterke US dollar. Er zijn 235.025 nieuwe aandelen uitgegeven vanwege het optieplan waardoor het eigen vermogen steeg met € 1,7 mln. Figuur 9 koerverloop Acomo
De in 2010 voor de eetbare zaden en theebedrijven betaalde goodwill is door de sterke dollar met € 9,4 mln. toegenomen. Verder nam de goodwill toe door de overname van Sigco. Behalve door de vaste dollar stegen de vaste activa met € 2,8 mln. door de investeringen in de nieuwe productie- en opslagfaciliteit in Ruddervoorde, België. Verder worden er, net als in ieder bedrijf, regelmatig machines en apparatuur vervangen. Bij de Van Rees Group was de aanschaf van het nieuw ERP systeem lager dan de afschrijvingslasten. De langlopende schulden namen met € 6,5 mln. af door de volledige aflossing van alle acquisitieleningen in februari door het aantrekken van de nieuwe financiering. De voorraden, debiteuren en crediteuren namen per saldo met € 25,1 mln. toe. Ook hier had de sterkere US dollarkoers een positief effect. Verder hadden de hogere prijsniveaus van de verhandelde producten en de actieve werkkapitaalbeheersing een opstuwend effect. De hierdoor ontstane stijging van het werkkapitaal, is gedeeltelijk in US dollar gefinancierd. Acomo wil winstgroei en tegelijkertijd de sterke financiële positie continueren. Dit is te zien aan de solvabiliteit. De nieuwe financieringsfaciliteiten moeten de groei faciliteren. De groeiende bedrijven die in markten opereren met stijgende prijsniveaus vereisen voldoende financiële ruimte voor de trading teams, leveranciers en klanten. Dit voor financiële kracht als basis voor zakelijke voorstellen. 22
Kerncijfers koers/winst verhouding winst per aandeel pay out ev per aandeel
2014
2013
2012
2011
17,50
14,44
12,17
9,04
1.30
1,15
1,14
1,14
0,78
67,20 %
61,31 %
56,82 %
64,25 %
84,62%
2010 14,24
6.39
5,47
5,12
4,75
3,19
ultimo koers
18,90
16,55
13,90
10,34
11,08
hoogste koers
25,81
17,00
14,99
11,55
11,33
laagste koers
16,40
13,62
9,82
8,20
5,05
De omzet was in het eerste kwartaal Q1 van dit jaar wel hoger dan in Q1 2014 maar lag op hetzelfde niveau als in Q4 van 2014. De gang van zaken in de verschillende markten is nog steeds onzeker. Bekijken we de Segmenten dan zien we bij Spices & Nutsverkoop dat het netto resultaat hoger was, doch net iets onder Q1 2014. Eetbare zaden liet in US dollar gemeten een omzet en nettoresultaat zien vergelijkbaar aan Q1 2014. Thee liet een lagere verkoop zien dan Q1 2014 maar de brutowinst en het nettoresultaat waren, in US dollars gemeten, iets hoger. Bij Food Ingredients opereren TEFCO en Snick sinds 1 april als één bedrijf. De omzet, marge en het nettoresultaat lagen boven Q1 2014. Acomo biedt betrouwbare contracten aan de leveranciers en klanten op het gebied van sourcing en levering van voedselproducten in de internationale voedingsgrondstoffenmarkten. Men vertrouwt erop dat met steun van de trading teams winstgevende resultaten behaald zullen worden. Men doet echter geen uitspraken over geheel 2015.
hersteld onze ongezonde levensstijl.
DSM streeft er ook naar om de Algemene Vergadering van Aandeelouders (AVA) in een vroeger stadium te houden. Dit jaar was deze op donderdag 30 april j.l. Helaas is men hiermee wel van de vrijdag afgestapt. Het jaar 2014 was geen gemakkelijk jaar voor DSM door substantiële negatieve wisselkoerseffecten en taaie marktomstandigheden in Nutrition en caprolactam . DSM is bezig met het nemen van stappen om de uitdaging van de externe omgeving aan te pakken . Men blijft zich richten op operationele prestaties aangevuld met versnelde acties om de efficiëntie te verbeteren en de kosten te verminderen, m.n. bij Nutrition. Gedurende 2014 behaalde DSM een omzet van € 9,1 mrd. De organische groei was 3 %. De EBITDA was met € 1,16 mrd relatief solide. De kasstroom uit operationele activiteiten was goed door een beter operationeel werkkapitaalbeheer. Hierbij hadden de maatregelen om de voorraden te verminderen een positieve effect op de kasstroom, echter de invloed op de EBITDA was negatief. De kasstroom uit operationele activiteiten was € 808 mln. Op de caprolactam activiteiten is een afboeking gedaan van € 186 mln. na belastingen. Deze is opgenomen bij de bijzondere posten. Hierdoor was er in het 4e kwartaal (Q4)een nettoverlies.
23
Het dividend is evenals over 2013 € 1,65 per gewoon aandeel. Dit betekent dat na het interimdividend van € 0,55, het slot dividend € 1,10 is. In 2015 zal DSM acties ondernemen om de efficiëntie te verbeteren en kosten te verlagen om over 2015 een EBITDA te genereren dat licht hoger is dan in 2014. Kerncijfers
2014
2013
2012
2011
82,06
24,06
27,79
7,28
0,62
2,38
1,65
4,92
3,01
267,38 %
69,44 %
91,02 %
29,45 %
44,83 %
ev per aandeel
33,00
34,07
34,82
35,42
33,21
ultimo koers
50,64
57,16
45,79
35,85
42,61
hoogste koers
58,60
60,19
46,60
47,42
42,93
laagste koers
43,61
43,31
35,81
29,84
29,98
koers/winst verhouding winst per aandeel pay out
2010 14,15
De omzet bij Nutrition was gemengd. De omzet bij ANH (Animal Nutrition & Health) was hoger, echter bij HNH (Human Nutrition & Health) was deze lager. Doordat de marges bij HNH hoger zijn dan bij ANH had dit eveneens een negatieve invloed op de EBITDA – marge. Ook de mindere prestaties van DSM Food Specialties in Q4 waren mede de oorzaak van de lagere EBITDA . Overigens had de sterkere US dollar een positief tijdens Q 4. Dit effect ging deels weer teloor door negatieve bewegingen van andere valuta. Het operationeel werkkapitaal steeg over het jaar 2014 van € 1,8 mrd. eind 2013 naar € 1,2 mrd. Dit was mede een gevolg van valuta-effecten. Uitgedrukt in procenten zakte dit naar 20,7 % (tegen 21,2% eind 2013). De totale lange termijnschuld bedroeg eind 2014 € 2,3 mrd. Bij S & P heeft men een single A rating en bij Moody’s een A3 rating. De gecommitteerde kredietfaciliteiten bedroegen € 1 mrd. DSM heeft met de uitgifte van obligatielening groot € 500 mln. tegen een rente van 1% opgehaald om een lening van eveneens € 500 mln. te herfinancieren. Significante impact van de lagere vitamine E prijzen De vraag naar diervoeders is goed, er waren weinig lokale epidemieën veroorzaakt door ziekten of het weer. Bij de vitamines had vitamine E last van prijsdruk door de toegenomen concurrentie. De spotprijzen daalde in Q3 en Q4 aanzienlijk. Deze daling zette door tot € 5,20 eind januari 2015. Als de spotprijzen voor vitamine E leidend zijn voor 2015, dan zal dit over heel 2015 een negatie effect hebben op de EBITDA van € 80 mln. in vergelijking met 2014. DSM is kan in deze dalende markt goed meekomen ondanks het aanzienlijke effect van de appreciatie van de Zwitserse Franc (CHF). De hoge prijzen van de laatste jaren hebben aantrekkingskracht van kleinere spelers op de Vitamine E markt gehad waardoor deze is uitgehold. Daarom gaat DSM zich actief beschermen om het marktaandeel te behouden door bestendiging van de lage kostenbasis. Ook gaat men de productvorm differentiëren. EBITDA werd in 2014 negatief beïnvloed door ongeveer € 50 mln. in vergelijking met 2013.
24
Eén van de oorzaken is dat de hedges voor 2014, die zijn genomen in 2013, minder gunstig waren dan die zijn ingenomen in 2012 voor 2013. Negatieve transactie tevens de invloed in 2014 vs. 2013 voor de niet - afgedekte transactie. Deze negatieve impact is toegenomen als gevolg van de acquisities afgelopen jaren vooral buiten Europa. Verder is de appreciatie van de Amerikaanse dollar ten opzichte van de euro in Q4, deels gecompenseerd door bewegingen in andere valuta's. Deze hadden een positief effect van € 10 mln. Dit is meer dan tijdens de presentatie van Figuur 10 koersverloop DSM de Q3 resultaten in november was verwacht. Kijken we naar de marktcondities bij de businessunits afzonderlijk dan zien we bij Animal Nutrition een goede vraag naar markt voor veevoer en een beperkte verstoring door uitbraak van dierziekten. De premixen vertonen een sterke groei. De prijzen voor vitamine E zijn laag. Human Nutrition heeft last van lage de consumentenbestedingen aan eten en drinken. Bij de op vitamine- en visolie gebaseerde omega-3 voedingssupplementen in de VS is de markt zwak In Azië is de afname bij Infant Nutrition het op een lager niveau Azië dan het historische groeicijfers. De specialiteiten in de voedselmarkten blijven sterk presteren. Bij Performance Materials zien we blijvende onzekere macro-economische vooruitzichten in Europa die van invloed zijn op de verschillende eindmarkten. In de polyamide-6 keten is er een aanhoudende volatiliteit. Voor specialistische hoogwaardige materialen blijven de marktomstandigheden goed. Polymer Intermediates kampt met aanhoudende volatiliteit in benzeen en caprolactam prijzen in combinatie met overcapaciteit in caprolactam. Voorts is men bezig om voorraden te herwaarderen. De inkomsten uit licenties blijven stabiel. De marktomstandigheden voor acrylonitril blijven goed. Voor 2015 blijft de macro-economische onzekerheid en daardoor het vertrouwen van de consument laag. Het gevolg is dat de markt dynamisch blijft. DSM houd rekening met een lage groei in Europa, een aanhoudende economische veerkracht en groei in de Verenigde Staten van Noord Amerika (USA) en een vertraging van de groei in een aantal van de snelgroeiende economieën. De volatiliteit in valuta’s zal blijven met een verzwakking van de euro ten opzichte van de US Dollar en sterkere Zwitserse frank ten opzichte van de Euro. Dit kan van invloed zijn op de resultaten van DSM gedurende 2015. Kijkend naar de huidige tarieven en de hedge effecten, zal de totale impact van de valuta op de EBITDA over 2015 ongeveer neutraal zijn. 25
De spotprijzen bij vitamine E zijn in de tweede helft van 2014 aanzienlijk gedaald. Ervan uitgaande dat de daling van de prijzen in januari voortzet, dan zal de negatieve impact op de EBITDA over 2015 ongeveer € 80 mln. zijn. DSM zal de huidige uitdagende externe omgeving aanpakken door het voortzetten van de focus op operationele prestaties en inzet voor de verbetering van de winstgevendheid. De lopende programma’s zullen worden aangevuld met versnelde acties om de efficiëntie te verbeteren en de kosten te verlagen. In het bijzonder bij Nutrition en alle overige functies in het bedrijf. Daarnaast wordt in 2015 verder de nadruk gelegd om het operationele werkkapitaal te verbeteren. De resultaten waren over Q1 van 2015 beter dan verwacht. De EBITDA was € 248 mln. Dit resultaat was vooral te danken aan Nutrition, speciaal de diervoedertak. Hier was de autonome groei 4%. De omzet steeg met 11% naar € 1,9 mrd. Echter zonder de valuta effecten was deze 3%. De vraag naar Omega 3 bleef zwak en de prijzen voor Vitamine E bleven dalen. Door de gunstige valuta-effecten is de verwachting voor het resultaat over 2015 iets verhoogd. DSM maakt voedingspreparaten en grondstoffen voor versleten gewrichten bij de mens te vervangen. Ook zullen er steeds meer mogelijkheden komen aders te vervangen. Niet iedereen leeft zo gezond mogelijk. Met de voedingspreparaten van DSM en de steeds betere mogelijkheden om gewrichten te vervangen zal de mens tot op oudere leeftijd toch beter mobiel en gezond blijven. Men is bezig om via injecties de aantasting van de kwaliteit van het kraakbeen te verminderen. Hierdoor zullen op termijn minder gewrichtsoperaties nodig zijn. Wij blijven DSM een interessant aandeel vinden. Echter, voorkomen is beter dan genezen. Daarom is een gezonde levensstijl het beste wat er is. van het staatsinfuus.
Zoals te doen gebruikelijk hield ING de jaarlijkse Algemene Vergadering van Aandeelhouders ook dit jaar weer op maandag, en wel op 11 mei. Herstructurering en herpositionering van ING Groep is bijna afgerond, met in de toekomst alleen nog bankactiviteiten. Nog voor de deadline, eind 2016, wil ING het resterend Figuur 11 koersverloop ING belang in verzekeringsbedrijf NN Group volledig in januari desinvesteren. Inmiddels is de Nederlandse Staat volledig terugbetaald en zijn de opgelegde desinvesteringen bij de Bank 26
in 2013 afgerond. Zo is in 2013 het Aziatisch verzekeringsbedrijf verkocht en het Amerikaanse verzekeringsbedrijf begin 2015. Meteen na de deconsolidatie van de NN Group of anders uiterlijk 18 november 2015 wordt het verbod op acquisitie en prijsleiderschap opgeheven. Het staatsinfuus heeft de Staat der Nederlanden geen windeieren gelegd. Men heeft € 3,5 mrd. premies en coupons binnengeharkt, € 1,4 mrd. winst op afwikkeling Alt-A-portefeuille en € 0,4 mrd. aan betalingen binnen gekregen op een door de overheid gegarandeerde obligatie. ING heeft meer dan 32 miljoen tevreden klanten in meer dan 40 landen. Men is marktleider in Nederland, België en Luxemburg. Polen, Turkije, Roemenië en bedrijfsonderdelen in Azië beschouwt men als Groeimarkten. In Duitsland, Oostenrijk, Spanje, Italië, Frankrijk, Australië is het voor hoge klanttevredenheid scores een uitdaging om beter te presteren dan de rest. ING heeft in 2014 nieuwe doelstelling en strategie geïntroduceerd om de uitdagingen waar we in deze snel veranderende wereld voor staan het hoofd te kunnen bieden. Men heeft als doelstelling mensen in staat te stellen om steeds een stap voorop te blijven lopen zowel privé als zakelijk. Bij de strategische prioriteiten staat het verschil in klantbeleving voorop. Dit wil men bereiken door zoveel mogelijk huisbankier te worden bij de klant. ING wil het aantal klanten waarvoor men huisbankier is, vergroten van 7,7 mln. in 2013 tot meer dan 10 mln. in 2017. Daardoor begrijpt men de klant steeds beter. Om aan de snel veranderende klantbehoefte te voldoen moet er sneller geïnnoveerd worden. Om dit te bereiken moet een bank sneller denken dan bij het traditioneel bankieren aan nieuwe diensten en businessmodellen. Dankzij een sterke groeiende basis van spaargelden kunnen we klanten voorzien van kredieten De deposito’s van ING behoren tot de grootste van Europa die zelfs tijdens de crisis vergroot zijn. De deposito’s zijn ook goed verspreid over Europa, met toonaangevende posities in Nederland, België en Duitsland. Hierdoor is ook de kredietverleningsportefeuille goed gespreid. De mix aan financieringsvormen wordt geleidelijk veranderd waardoor de spreiding beter is. Men heeft hierdoor als doel om de particuliere kredietverlening met ongeveer 4% per jaar te laten groeien Door dit alles krijgt men een grotere spreiding in de kredietverlening, terwijl het aandeel hypotheken afneemt. In Spanje werkt deze strategie goed. Er zijn daar meer tevreden klanten. Er is een groei van deposito's en kredietverlening bij zg. “direct eerst”-model. Persoonlijke leningen worden vooral via dit model aangeboden. Verder is ING de eerste bank in Spanje die particuliere kredieten mobiel aanbiedt. De klant heeft directe toegang tot vooraf goedgekeurde kredieten voor betalingen en spaargelden. Dit is ook te zien aan het toenemend aantal vooraf goedgekeurde leningen van 1 op 7 dat mobiel wordt afgesloten. Kerncijfers koers/winst verhouding winst per aandeel pay out ev per aandeel ultimo koers hoogste koers laagste koers
2014 15,26 0,71 16,91 % 13,08 10,83 11,95 9,34
2013 12,37 0,82
2012 8,49 0,83
2011 8,19 0,68
2010 14,04 0,52
11,94 10,10 10,13 5,52
13,49 7,06 7,58 4,44
13,11 5,56 9,50 4,21
10,97 7,28 8,29 5,34
27
Deze voortdurende klantgerichtheid heeft bijgedragen aan de sterke resultaten in 2014. Onderliggend nettoresultaat bankbedrijf steeg t.o.v. 2013 met 8,5% tot € 3.424 mln. Onderliggend nettoresultaat exclusief CVA/DVA en voorziening voor afvloeiing personeel steeg met 22,6% tot € 3.922 mln. De gezonde groei van de baten, is mede te danken aan de netto rente inkomsten en lagere risicokosten. Het onderliggend rendement op het eigen vermogen van het bankbedrijf conform IFRS-EU was in 2014 9,9%, of 11,3% exclusief CVA/DVA en voorziening voor afvloeiing personeel. CVA/DVA betekent hier Credit Valuation Adjustment/Debit Valuation Adjustment oftewel in het Nederlands aanpassing in de krediet waardering en aanpassing in de debet waardering. De door dit alles ontstane sterke kapitaalpositie en resultaten maken het eerder mogelijk dan gepland om kapitaal terug te geven aan de aandeelhouders in de vorm van een dividend. De fully loaded kernkapitaalratio van ING Bank steeg tot 11,4% door ingehouden winsten en hogere herwaarderingsreserves. Het streven is om met ingang van 2015 tenminste 40% van de jaarlijkse nettowinst van ING Groep als dividend uit te keren. Daarnaast zal het Bestuur aan het eind van elk boekjaar bekijken of er, afhankelijk van financiële en strategische overwegingen, extra kapitaal aan onze aandeelhouders zal worden uitgekeerd. Bekijken we de resultaten over het 1e kwartaal 2015 (Q1) dan zien we een sterke stijging van de onderliggende nettowinst ING Bank. Deze steeg met 43,0% tot € 1.187 mln. Bij kredietverlening zagen we flink hogere baten door solide groei en bij de seizoensgebonden Financial Markets zagen we een sterk Q1. De nettowinst van de ING Groep was € 1.769 mln. door de bijdrage van NN Group en het nettoresultaat op de verkoop van het resterend belang in Voya. Een sterke kapitaalpositie was het resultaat voor ING op zowel bank- als groepsniveau. Na jaren sabbelen, denken we dat ING weer een echt dividend fonds wordt zoals in het verleden. Degenen die in 2009 met de emissie hebben meegedaan, zullen hier geen spijt van hebben gekregen.
28
