Marktanalyse Powerhouse Voorraadtoename neemt af, hoop op hogere prijzen neemt toe.
Afgelopen week De afgelopen week zagen we weer forse schommelingen in de olieprijs. De markt wordt omhoog geduwd door hedgefunds die massaal aan het kopen zijn geslagen en we verwachten dat uitstel van een renteverhoging, het driving season of Chinese stimulus voor een hogere olievraag zal gaan zorgen. Daarnaast zien we nog steeds dagen met dalingen door de hoge voorraden in de VS. Er zijn weer 42 rigs (pompen) weggehaald, waarmee we nu zijn gedaald tot 760 rigs in bedrijf. Dit lijkt er nu eindelijk voor te gaan zorgen dat we minder schalieolie uit de Amerikaanse grond pompen aldus het EIA. Tot nu wist effectievere benutting van de overgebleven pompen dit nog te compenseren. Vooruitblik Spanningen in Jemen en lagere productie in de VS moeten het samen met het aankomende driving season opnemen tegen hogere productie van o.a. Saudi-Arabië en Irak. De kans dat we op korte termijn veel verder stijgen is klein. De technische grens die we in de gaten houden, is de recent high van 62,80 dollar. De voorraden in de VS blijven een belangrijke driver dus die houden we ook deze woensdag weer in de gaten.
Uitspraak Raad van State!
Korte termijn Met dit mooie weer en de hoge aanvoer van Russisch gas zou je verwachten dat de prijzen intussen wel gezakt zouden zijn. Maar intussen betalen we zelfs voor de mooie zomerse dag morgen nog meer dan 22 EUR/MWh. Dit komt grotendeels door gepland onderhoud dat voor de Noorse kust plaats vindt. Daarnaast is natuurlijk het aanbod vanuit Groningen sterk gereduceerd. Ook in Q2 2015 zal er minstens 20% minder gas uit de grond worden gehaald dan in Q2 vorig jaar.
Lange termijn Ook op de lange termijn was er vorige week weinig beweging. De markt ging licht omhoog onder invloed van de spot en door het verder dalen van de euro ten opzichte van het Britse pond. Verder waren er niet veel berichten en redenen om de markt een bepaalde kant op te sturen. Behalve het stijgen van de olieprijs. Totdat bekend werd dat de Raad van State vandaag uitspraak ging doen betreffende de Groningen-productie stegen bijna alle periodes op de markt minstens 30 eurocent. En vandaag kwam daar nog een klein beetje bij.
De uitspraak van de Raad van State was bearish en dus zakte de prijzen weer iets, maar de daling van de euro vs het pond blijft overeind. Net als de stijging van de olieprijs.
1 Marktanalyse Powerhouse
“De voorzieningenrechter ziet geen aanleiding om de gaswinning uit het Groningenveld helemaal stop te zetten, reeds omdat dan niet aan de gasvraag in Nederland en omliggende landen kan worden voldaan. Wel heeft de voorzieningenrechter bepaald dat in en rond Loppersum voorlopig alleen gas mag worden gewonnen als dat op andere locaties niet meer mogelijk is.” bron:https://www.raadvanstate.nl/pers/persberichten/tekstpersbericht.html?id=724&summary_only=&category_id=8 Natuurlijk is minder productie op termijn bullish. Maar de markt had rekening gehouden met erger nieuws, bijvoorbeeld het helemaal sluiten van het veld. Dus voor nu is deze publicatie bearish.
Op de hele lange termijn, 2019 en verder, zijn we door Gazprom gewaarschuwd voor het aflopen van de 10-jaren-deal met Oekraïne. Vanaf dan is de doorvoer door Oekraïne niet langer contractueel geregeld. Rusland/Gazprom pushen de EU om te investeren in een pijpleiding door Turkije die tegen die tijd dan een alternatieve route moet kunnen vormen.
Vooruitblik Nu we de uitspraak achter de rug hebben, zakken de prijzen mogelijk. Maar onderhoud en dalende temperaturen zullen die daling deels tegenhouden. Ook al is een groot deel van het onderhoud na het weekend klaar, olie zou ons lager kunnen zetten als de voorraden morgen weer hoger zijn.
2 Marktanalyse Powerhouse
Hoge gasprijzen houden elektra op niveau.
Korte termijn (elektra voor morgen en volgende maand) Het is warm, maar er is nu weinig wind en daarbij hebben we relatief hoge spotgasprijzen door onderhoud in het gascomplex. Alles bij elkaar zorgt dit ervoor dat we nu iets hogere prijzen zien, terwijl vorige week de prijzen wat afliepen. De stijging was kleiner geweest als het productiepark in België niet zo beperkt was geweest.
Lange termijn Een licht opgaande beweging van power. Deze beweging komt voornamelijk uit de stijgende gasprijs. De kolen- en CO2-prijzen maken een dalende beweging, maar onder druk van olie, onderhoud en de lopende zaak over gaswinning bij de Raad van State liep de gasprijs op. Met het idee dat er op relatief korte termijn flink wat kolenvermogen uit bedrijf wordt genomen in het kader van het energieakkoord, is de gasprijs de belangrijkste richting gever geworden. Het weer, dat aanhoudend warm is, zou de markt wat omlaag moeten sturen en dat is niet het geval.
Kolen De kolenprijs is flink opgelopen de afgelopen week. Niet op de laatste plaats door de daling van de euro. Want ter vergelijking: de stijging in dollars is 0,66% terwijl we week op week 3,66% hoger 3 Marktanalyse Powerhouse
staan in euro’s. De stijging vindt plaats doordat de ban op nachttransporten in Colombia mogelijk voort duurt. De Chinese vraag wordt nu echter weer veel lager ingeschat dus dat zou nog moeten gaan doorwerken in de prijs.
Vooruitblik Op de korte termijn verwachten we wat lagere prijzen omdat de komende dagen de output door wind wat groter wordt. Dit gaat voornamelijk gebeuren vanaf donderdag. De temperatuur heeft op dit moment geen grote invloed. Mogelijk dat we volgende week weer wat stijgen als de temperatuur daalt. Daarbij is zowel de spotgasprijs als de beschikbare capaciteit in België van belang. De uitspraak van de Raad van State is bearish en dat zien we terug in de Nederlandse gasprijzen. Maar ook aan de richting van de powerprijs in Nederland. In België blijven de prijzen gezien de lage productiecapaciteit onveranderd hoog. Een verdere stijging van de kolenprijs, al dan niet door de daling van de euro, werkt natuurlijk ook niet mee aan een daling.
Sparkspread Grafiek 2015
4 Marktanalyse Powerhouse
Een blik op de Duitse stroommarkt. We importeren meer een meer Duitse stroom. Ytd netto 10% van ons jaartotaal. Dit is natuurlijk het gevolg van de stroomprijzen die doorgaans lager zijn in Duitsland. Nog wel… Of dat op de lange termijn zo blijft is de vraag. Hieronder een aantal zaken waar we rekening mee moeten houden. In juli van dit jaar gaat de eerste kerncentrale in een rij van 9 dicht. Dit als gevolg van de Kernausstieg na de ramp in Fukushima in maart 2011. Tegen 2022 zijn ze alle 9 dicht en is er een opwek capaciteit van 12.000 MW van de grid verdwenen. Dit zal gedeeltelijk worden opgevangen door Renewable Energy Sources (RES) maar die draaien niet 100% van de tijd. Daar komt bij dat de grids in het noorden en het zuiden van Duitsland niet goed aan elkaar zijn gekoppeld. Wat voor congestie problemen kan zorgen.
Dan is er nog de Co2 uitstoot reductie die de kosten kan opdrijven. Want zowel Duitsland als de Europese Unie streven er soms met soms zonder elkaar naar om die te verlagen. De Duitse regering heeft zich gecommitteerd aan een 40% reductie in 2020 ten opzichte van 1990. Hiervoor moeten waarschijnlijk een aantal oude kolencentrales van de grid verdwijnen. Deze worden dan opgevangen door duurdere gas units. Niet echt een florissant uitzicht gezien de recente ontwikkelingen op de Europese gasmarkt.
Daar overheen komen nog de maatregelen die de Europese regering probeert in te voeren om de EUA prijs, de prijs die centrales moeten betalen voor hun CO2 uitstoot, verder te doen stijgen. Een van deze maatregelen is het introduceren van het Market Stability Reserve (MSR). Hiermee wordt het aantal certificaten op de markt in lijn gebracht met de economische groei. Momenteel is het weer de verwachting dat dit in 2021 wordt geïntroduceerd. Maar mochten voor en tegenstanders toch een compromis weten te bereiken dan is een eerder introductie in bijvoorbeeld 2018 mogelijk en stijgt van 5 Marktanalyse Powerhouse
een certificaat snel naar 10 Euro aldus Point Carbon. Als het niet lukt om een compromis te sluiten dan is het niet uitgesloten dat ook Duitsland met een lokale carbon tax komt.
Last but not least worden steeds meer investeringen uitgesteld en bestaande centrales stilgezet omdat de Duitse regering niet wil beginnen aan een capaciteitstarief. Enigszins logisch gezien de hoge lasten die dit mee zou kunnen brengen voor de afnemers. Zeker in combinatie met de kosten die zij al dragen om de verduurzaming te bewerkstelligen. Maar er zal toch iets moeten gebeuren om prijsstijgingen zoals we die nu zien in België te voorkomen.
De recente uitspraken in perspectief. Vandaag heeft de Raad van State besloten dat er niet langer gas mag worden gewonnen in het cluster Loppersum. Eerder was daar een 3 BCM limiet op jaarbasis van kracht binnen de totale limiet van 16,4 bcm die geld voor het hele Groningenveld voor het 1e halfjaar van 2015. Ytd is er al 1 BCM door dit cluster geproduceerd. Hieronder een overzicht van de productie van het afgelopen jaar, de invloed van de export en een vooruitblik op de totale productie in 2015 en 2016.
In Nederland werd in 2014 slechts 66,3 miljard m3 gas gewonnen, de laagste productie sinds 1988. Hiervan werd ongeveer 28,7 miljard m3 geëxporteerd. De export was in 2014 al 25% lager dan een jaar eerder. Dat blijkt uit cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS).
6 Marktanalyse Powerhouse
(Bron: CBS)
Zoals te verwachten valt is de daling helemaal toe te schrijven aan de lagere gaswinning door de Nam in Groningen als gevolg van de maatregelen die recent genomen zijn door Henk Kamp. Uit het Groningenveld werd in 2013 nog 70,6 miljard m3 gehaald en in 2014 slechts 55 miljard m3 gas. De daling werd slechts voor een heel klein deel door andere partijen dan de Nam opgevangen.
Naast de “politieke” maatregelen was er in 2014 door het warme weer in heel Europa minder vraag naar gas. Ook wordt er minder gas gebruikt voor de elektriciteitsproductie gascentrales out of the money zijn. Hierdoor was ook in het buitenland minder vraag naar Nederlands gas.
Gasterra de verkoper van het Groningen gas heeft langjarig contracten lopen met buitenlandse partijen, waardoor zij verplicht zijn te leveren. Dit verklaart deels de hogere prijs die we tot nu toe zien want ook Gasterra heeft zich nu moeten melden als koper op de markt. Mocht Henk Kamp later dit jaar besluiten om de productie voor heel 2014 terug te schroeven naar bijvoorbeeld 30 miljard m3 dan zal Gasterra zich hoogstwaarschijnlijk weer moeten melden op de markt. Al moet opgemerkt worden dat er in het 1e kwartaal van 2015 minder gas uit de grond is gehaald dan je onder de limiet van 16,5 miljard m3 zou verwachten. Dit creëert wat ruimte.
Een productie limiet van 30 miljard m3 lijkt de publieke wens en ligt gezien de verdeling van de gasvraag over het jaar 2015 in de lijn der verwachtingen. De productie in 2016 zou mogelijk nog 2,5 bcm lager kunne liggen. Als we meer gebruik maken van onze LNG terminal in Rotterdam. De NAM maakt in juli 2015 bekend wat het productieplan wordt voor de rest van het jaar en in januari pas voor 2016. Beide nadat Henk Kamp zijn beslissing heeft gemaakt.
7 Marktanalyse Powerhouse
